Your search found 21252 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 14369-14773:

Hymen: Iessei haec stipitis alta
Maiestas, ubi ramus erat, frondisque propago
Sanctior, augustis produxit foedera taedis. 6.
Sed prius antiquas Stygioque vapore iugales
Afflatas dabo nosse faces, constante vetusti
Connubii fumo gravidam referente doloris
Aeterni nubem, octavum dum saecula lustrum
Conficerent: quibus et vetiti fallacia

vetiti fallacia pomi
Torsit Adameos cineres oculisque petita
Fatalis species os inconcessa fefellit.
Hinc manibus vindex populata nocentibus arbor
Felici de sede ream procul egit orexim.
Sed spectasset Adam vetitum sine crimine germen
Cavissetque scelus, nisi quae temeraria suasit
Delictum coniux, ne quid deberet Adamo,
Pomum pro accepta properâsset reddere costa.
Durum principium, mulier, tibi

Munificum sortita virum, cum cordis apertum
Formandae sineret latus exossare puellae. 7.
Hortus erat, sed parte orbis qua consitus ille
Hortus erat, nec scire mihi neque dicere versu
Nunc facile est. Te, quem illius vernantibus horti
Pro foribus statuisse Deus ferturque micantem
Vindicibus flammis manibus

Germen et aeterno quae vis fuit indita pomo?
Quas dives regio, quas felicissima terrae
Portio, non visas – heu! – nobis occulat horti
Delicias? Primas quas climate solis Eoi
Excipiat flammas, sed quas aequalibus auris
Temperat, aeterni non errans gratia veris?
Haec ego non vetiti ut subeam penetralia claustri
Vota fero: lata hos ausus sententia damnat
Numinis irati, foribus rotatilis ardens

Augustae quae prima fuit victoria matris,
Humanaeque locum cuperem lustrare ruinae
Materna unde illi nata excellentia, viso
Doctius ut Mariae titulos ordirer ab horto.
Castigata patris sed me quia 121 quia: quam sedibus istis
Expulit ingluvies aditumque immota Tonantis
Desperare facit Nemesis, da pectore saltem
Hanc, flammis armate Vigil, comprendere rerum

qua meae feriat te flamma Machaerae.” 9.
Hoc ego compositus genii sermone loquentis
Attonitusque haesi atque minis perterritus ultra
Nil volui, sed vota animi inconsulta reliqui.
Quas potero tamen ipse novo stimulatus ab oestro
Ignotae telluris opes et commoda pandam. 10.
Hortus erat,

Ridentis fuerant aethrae suspiria venti,
Qualis in Hesperium, Titan ubi mergitur, aequor
Aura venire solet qualisque aestate serena
Advolat optatus maturis messibus aër.
Terrori nulla umbra fuit, sed amica sopori
Intervalla dabat, suavesque diurna redibant
Conciliaturae somnos post otia noctes.
Nulla molestorum nimborum incommoda sensit
Plena voluptatis regio caeloque ruentes

Intervalla dabat, suavesque diurna redibant
Conciliaturae somnos post otia noctes.
Nulla molestorum nimborum incommoda sensit
Plena voluptatis regio caeloque ruentes
Nescivit pluvias, sed fons Paradison habebat
Qui medium largas, omni de parte fluentes
Suppeditabat aquas: suus unde est floribus humor
Praesensque arboreis aderat radicibus unda.
Lympha haec sive mari, ignotis egressa

iste, latentis
Ingens uber aquae, vel mamma undantis abyssi,
Emittens purum posita salsugine rorem.
E rubeis veluti, quae sunt in corpore, venis
Feminea elapsus concurrit ad ubera sanguis;
Sed lactis candore color propriusque cruoris
Mutatur sapor et guttas quas mamma recepit
Sanguinis, has dulci variant humore papillae-
Non aliter fons iste salo dilapsus abibat
Profluus in dulcem placituram

Torridaque Aethiopum magalia montibus ipsis
Subiectae produnt vasta se mole paludes,
Unde nova emergit bis natus origine Nilus.
Inde per adversos scopulos sine more ruentem
Excipiunt gratum, sed adhuc torvo ore minantem
A saxis, quibus ille fremens spumansque cucurrit,
Thebaicae faciles spondae, Meroesque propinqua
Prata salutatum fecundis Mempheos arvis
Immittunt: campos permittit apricaque

Thebaicae faciles spondae, Meroesque propinqua
Prata salutatum fecundis Mempheos arvis
Immittunt: campos permittit apricaque Memphis
Rura modumque vetat crescendi ponere ripas
Septeno demum pontum bibit ore, sed uno
Pellaeas lambit turres sterilemque Canopo,
Isiacis non parcus agris non nuntiat annum. 12.
Tigris et Euphrates horti de fonte soluti

In medio, qua maior erat florumque venustas
Plantarumque color, gemina excellebat opacis
Frondibus atque suis gravis utraque fructibus arbor:
Una mali pariterque boni libata scientes
Reddere dicta quidem; sed non vis indita plantae
Ista fuit, Stygius sic illam expressit Alastor.
Hoc etenim postquam eductum fixisset in horto
Mira faece hominem cunctosque dedisset ad esum
Arboreos fetus, vetitâ solum arboris

in sua fata ruenti
Praesidium vitale daret semperque venustum
Corpus inocciduâ faceret florere iuventâ. 15.
Haec erat – heu! – modicum, sed duratura beati
Maiestas horti: felix sua prodigus horti
Si bona novisset cultor felixque fuisset
Posteritas. Sed quaeso, oculi, ne flete, cadentes
Sistite tantisper lacrymas! Sors dira! Colono

15.
Haec erat – heu! – modicum, sed duratura beati
Maiestas horti: felix sua prodigus horti
Si bona novisset cultor felixque fuisset
Posteritas. Sed quaeso, oculi, ne flete, cadentes
Sistite tantisper lacrymas! Sors dira! Colono
Faece Damascena genito traduntur amoeni
Deliciae Paradisi: iterum, rogo, parcite molles
Luminibus lacrymae! Deus, ah Deus

aeterno poenae doctura labore
Quam durum est pecasse semel, iustissima laesi
Quam graviter vetitum crimen ferit ira Tonantis. 17.
Omnibus aerumnis sed saevior illa nocebat,
Placandi aversum quod nulla potentia Numen,
Auxilii spes nulla foret. Pro crimine donum
Quod valuit par esse Deo? Num forsitan esse
Ipse reus potuisset homo? Peccantis et hostis

Auxilii spes nulla foret. Pro crimine donum
Quod valuit par esse Deo? Num forsitan esse
Ipse reus potuisset homo? Peccantis et hostis
Par ratio est, neutri debetur gratia. Forsan
Aethereae virtus mentis? Sed et aliger impar
Huic merito est; tantoque minor, quantum ipse Tonante
Est minor offenso: solum Deus alter habere
Par meritum, qui sese humilis submittere, nostra
Tam grandis fieri vellet pro labe

Electa est mater, generandae conscia prolis
Sola quidem Virgo, nisi quod divinus adesset
Ardor adorato ventris pro germine sponsus. 19.
Sed quanta haec genetrix? Superi, vos dicite! Fallor!
Nec vos sydereae novistis dicere mentes,
Nec penetrare animo tantae miracula matris!
Divitias Caeli, Charites, peccare potentis
Ornamenta animi, vestras haec

20.
Virginis augustae Sobolem, immortale quod una
Numen erat, Regem accipiunt: par omnibus haesit
Sensus, adorandum venturum in membra Tonantem.
Sic statuêre quidem; sed postquam sedibus altis
Praecipites cecidere animi, cum scire superbis
Damnatisque datum geniis, super astra levando
Terrigenum caeno vacuique sedilia caeli
Aethere proscriptis pro mentibus insessuro

ipsi homini quoque formidata feremus
Imperia? Et mulier, luteo subiecta marito,
Praeferri aethereis etiam virtutibus audet?
Quod soboli assumpsurae hominem se prona voluntas
Subiciat, non est homini accessura, sed uni
Adveniet latria Deo. Quod vero feratur
Praeceptum, tenui quo flatu animata, clientum
Aligerûm obsequio, sceptris aequata colatur
Feminei levitas sexus, tolerabile fiet
Naturae

ipsam
Muneribus naturam auxit suprema Creantis
Maiestas? Fuimus purum nihil: ille potenti
Productos virtute, ista regione micantis
Empyrei fixit naturaeque ordine primos
Constituit. Sed adhuc alius quoque suppetit ordo
Et maior naturae opibus, quo tendere votis
Nos decet atque animo non detrectante Tonantis
Imperia, alterius lucis meliora mereri
Auspicia immotumque oculis comprendere

ensis erat flammaeque tricuspidis auro
Terribilis, chalybem penetrans et saevior ipso
Fulmine romphaea) insanos in Numinis hostes
Irruit et tremidos vibratae cuspide flammae
Exterret genios. Obniti inimica sed illi
Orta phalanx certare audet caeloque repelli
Non patitur. Torvo Michaël tunc ore requirit:
“Quis vestrûm ut Deus est? Quae vestra potentia, mentes
Adversae? Caelo ite, Deus sic imperat, ite!”

27.
Aethere labenti quid par occurrere posset
Antitheo? Forsan veluti de monte soluta
Torrentis ruit unda, redit vel nubibus imber?
Sed nihil ad lapsum Ditis. Fortasse molarem
Ceu iactam cecidisse polo vis fingere petram?
Idque parum est: caeli empyreo de culmine missus,
Annorum non pauca sinet decurrere lustra,
Donec humum feriat lapis:

insignia cultus
Ore premit. Stygiis vult formidabile nomen
Mancipiis toto pariter proscribere mundo
Lucifer infelix: proprio satellite, quovis
Haeretico veteres Daemon novat impius iras.
Sed frustra, vesane, furis: Matri integra stabit
Supremae pietas, stabit laus altaque stabit
Religio, solium, thronus immotusque manebit
Vivetque in populis Mariani nominis ardor.

fontem salvo candore profudit. 30.
Hanc Carmeleae surgentis ab aequore nubis
Monstrabat species, quae surrectura malignis
Labis Adameae, sed nescia labis, ab undis
Fecundos caeli Charitum praesagiit imbres.
Haec fuit illa, caput Stygii obtritura draconis
Femina, qui plantae ferus insidiator in ista,
Quae timeat, propria semper cervice

Nec solum fatis repleta volumina Vatum
Isacidum signata manu cecinere puellae
Verbiparae illustres titulos: afflaverat ipsas
Iudaeae ignotas tantae reverentia mentes
Virginis, ut docta interius, sed nescia cuius
Flaminis instinctu, damnatae ponere gentis
Duceret asperitas pariturae templa puellae.
Aethere proscriptis augustae gloria Matris
Spiritibus bene nota fuit. Sed ut invidus illam

Virginis, ut docta interius, sed nescia cuius
Flaminis instinctu, damnatae ponere gentis
Duceret asperitas pariturae templa puellae.
Aethere proscriptis augustae gloria Matris
Spiritibus bene nota fuit. Sed ut invidus illam
Templis eveheret daemon sineretque ruentes
Ad Stygii obsequium populos, sibi nomina structis
Delubris inimica coli, non convenit hosti
Haec pietas: tumido gravis est ea gloria Diti.

caelum
Perpetuo terrae iungi dabit atque stupendos
Numinis in carnis nexu testabitur ignes.
Hae superum nactae lumen ventura sonoro
Fata dedere metro Musasque vocare poëtae
Debuerant. Sed Castalidum, quo gaudet Apollo,
Id vetuit numerus, Cyrrhae si nomina vertex
Sola capit, triplicem quae ter numerantur ad unguem.
Sed melior doctas habuit fortuna Sibyllas:
Numine si plenas sanctis afflatibus

Fata dedere metro Musasque vocare poëtae
Debuerant. Sed Castalidum, quo gaudet Apollo,
Id vetuit numerus, Cyrrhae si nomina vertex
Sola capit, triplicem quae ter numerantur ad unguem.
Sed melior doctas habuit fortuna Sibyllas:
Numine si plenas sanctis afflatibus impar
Reiecit Pindus, totum sparsere per orbem
Afflatûs arcana sui, cum Musa bicornis
Ascensu contenta iugi et Parnassia

Nesciit unda Helles, Latiae illas Tyburis arces.
Unam etiam ex adyto Cumae novere canentem,
Qualiter in toto surget gens aurea mundo:
Ut nova progenies caelo mittatur ab alto,
Iam redit et Virgo. Sed quae fuit ista relicto
Orbe redux Virgo? Non est Astraea, sed ipsâ
Sanctior Astraeâ, vatem reditura Sibyllam
Divinare facit Virgo, quae simplice quondam
Rerum principio caelestia lumina, stellas

etiam ex adyto Cumae novere canentem,
Qualiter in toto surget gens aurea mundo:
Ut nova progenies caelo mittatur ab alto,
Iam redit et Virgo. Sed quae fuit ista relicto
Orbe redux Virgo? Non est Astraea, sed ipsâ
Sanctior Astraeâ, vatem reditura Sibyllam
Divinare facit Virgo, quae simplice quondam
Rerum principio caelestia lumina, stellas
Surgentesque Chao, iuncto sibi Numine, terras

Distribuit, ludensque Deum comitata, procellis
Numquam cessurâ circumdedit aequor arenâ.
Cum data lex pelago fixaque coërcitus audax
Demissae Nereus premeretur margine ripae.
Omnibus his aderat, sed non sine Numine, totam
Componens terrae molem, quam Numine plena
Ipsa recomposuit rediens, animosa supremas
Poenali sobolis ligno fulcire ruinas.
Hanc reddendam orbi divino flamine doctus

fecundus germine venter. 37.
Felix connubium, caelestes dicere taedas
Fas mihi, concurrunt cum Sponsa ubi divite tantae
Sponsi locupletis opes. Sed credite, Croesi,
Cedite quos auri commendat copia, reges,
Hic ego non vestros memoro, nec praedico censos.
Quo turgetis enim, invisâ tellure reperti,
Pauperies mendica latet sub luce metalli.

Quo turgetis enim, invisâ tellure reperti,
Pauperies mendica latet sub luce metalli.
Quas etiam ingratis tribuit caelum hostibus, illae
Divitiae non sunt, adversi saepe Tonantis
Signa. Sed aeternum menti quod Numen amicae
Donat amans, hic est, ditat qui pectora splendor. 38.
Mortalem nec terra tulit, neque sidera mentes
Corporis

Quis locus hic veniae? Ratio quae poscit iniquo
Donari generi noxam? Num futile pomum
Delicias inter reliquas hortique superba
Illicia, aeterni vetito praeferre Tonantis
Vim facit ad palmam? Sed quem sperare maligna
Infectaque hominum poteris radice, remissi
Flagitii fructum? Si, dum fuit integra, motus
Ignara oppositi fallax immitia radix
Poma tulit; si tot Charitum stipata tuarum

Sustinet; ast hominis facilis natura moveri
Efficit, ut lapsi reparabilis error Adami
Viscera adorati flectat non dura Tonantis.
Aligeros etiam propriae proscripsit Olympo
Nequitiae labes; seducta sed occidit Eva,
Alterius noxa impulsus peccavit Adamus.
Aliger Empyreo detrusus Apostata caelo,
Hic seductor erat; cuius livore ruinam
Passus homo, veniam lapso prae daemone poscit
Sic

Faenoris excessu; quare securus amicos
Numquam iungit amor, peccans nisi ponderet aequum
Offensae pretium pravoque aequale furori
Adiciat pondus, totam quod supprimat iram;
Hoc mihi librandum non est, sed limite sisto
Affectus contenta mei: non deerit amori
Ingenium: dilecta soror Sapientia iustum
Inveniet, quo versa meos Astraea 127 Astraea: Astaera libenter

Aequari qua sorte ingens iniuria possit
Numinis offensi expediam, licet ardua prorsus
Occurrat ratio factoque explenda videtur
Difficilis. Tamen est talis quam ponere possit
Verus amor, sed solus amor (mirabile dictu)
Numinis aversi, summa cui flagrat in ira
Par amor: aeternae si lucis hypostasis una
Fiat homo, satis est: facto hoc pro labe repertum
Est pretium et pondus, quod non modo criminis

Numinis aversi, summa cui flagrat in ira
Par amor: aeternae si lucis hypostasis una
Fiat homo, satis est: facto hoc pro labe repertum
Est pretium et pondus, quod non modo criminis aequet
Nequitiam; sed terrigenum scelus omne merentis
Excedat labor.” Hic plausit blandeque loquentis
Extulit ingenium Pietas, et quaesiit ultra
Qua ratione Deus, si maiestate Tonantis
Deposita fieret caro, crimine posset

Numen homo fieret, nostro data tela furori
Abicerem, nec tanta meo vindicta deinceps
Restaret ferro.” Subito Sapientia reddit
Talia: “Terreno vestiri Numen amictu
An deceat librabit amor; sed posse, docebit
Nos divina soror, cui Omnipotentia nomen.” 6.
Haec vero sic orsa loqui: “Mihi limite nullo
Definita viget, nullo mea fine

isto
Officio fungi quo Filius atque petivit
Tale sibi propria committi ab origine munus,
Humanae quo carnis onus poenasque subiret,
Iratae iustum prima pro labe daturus
Astraeae pretium. Sed patris origo priorem
Quem dedit, haec unum sortita est gloria Natum.
Nec tamen immensi fuit hoc in munere cassus
Flaminis impulsus, partes gavisus habere
Ille suas, tantae sobolis cui pura relicta est

ipse vocavit.
Omnipotentis enim Divino bina latebant
Nomina thesauro, quas gemmas nomino: quamvis
Non illas Erythrea Thetis, non Indica norant
Litora, Memnoniis gemmas verrentia cymbis,
Sed nimia aeternis quarum lux abdita gazis,
Et Sobolem et Matrem designatura micabat. 12.
Singula Divinis olim eventura fuissent
Cum fixa ideis,

Accersitus enim Michaël a Numine, sumpta
Mandati pietate volat quaeritque beata
Proscriptos tellure reos, quos ille Sophenes
Repperit in campis, fletus clamore retectos.
Mox prior Adamum accessit: sed tristis amicum
Aligerum fugiens exul, velut ante Tonantis
Non passus speciem, maiores quaeritat umbras
Ut lateat spectari oculis felicibus impos.

tulit: concessus Adamo
Semper erat rapidus tali pro faenore Tigris. 14.
Hoc miscere suos solitum cum flumine luctus
Repperit errantem Michaël; sed luce coruscum
Aligerum procul intuitus, secura timentis
More animae quam culpa gravat, petit ima propinquae
Antra specus, latebra lucis solante pudorem.
Attamen aethereus princeps hunc Ales in ipsis

Aligerum procul intuitus, secura timentis
More animae quam culpa gravat, petit ima propinquae
Antra specus, latebra lucis solante pudorem.
Attamen aethereus princeps hunc Ales in ipsis
Quaesitum latebris, sed nil minus inde timentem
Interpellat amans, aeternae foedera pacis
Insinuat iustaeque Dei mala deprimit irae:
“Vidit Adame tui poenam Deus optimus”, inquit,
“Flagitii, nec posse tuas extergere

Interpellat amans, aeternae foedera pacis
Insinuat iustaeque Dei mala deprimit irae:
“Vidit Adame tui poenam Deus optimus”, inquit,
“Flagitii, nec posse tuas extergere labes
Tot fusas oculis lacrymas, sed semper in omne
Aeterni spatium tua tendere damna doloris;
Quam statuit miseratus opem tibi detego, felix
Adame.” Hic oculos frontemque extollere primum
Ausus et interno cohibens data frena pavori

felix
Adame.” Hic oculos frontemque extollere primum
Ausus et interno cohibens data frena pavori
Respirat, metuens tamen: expertusque dolosi
Aspidis infernas, timuit ludibria, technas.
Sed tamen hunc flamen caeleste frequentibus urget
Vocibus ad fidei robus: “Ne reris Adame
Me Styge damnatis unum e mendacibus esse
Aligeris: non poma tibi suadebo, negatae
Delicias plantae. Potius suadebo

colonos.
Divinae iam vero, Adam, non segnis odora
Prodigium flammae, fulmen vertentis in imbres
Innocuos, dantis placidos pro sulphure rores,
Teque tuosque isto cumulantis amore nepotes.
Sed maiore animi quo spe post multa salutis
Saecula venturae possis Adame foveri,
Nomen adorandum pandam tibi, quale Redemptor
Axe feret, Princeps pacis dicetur IESUS.
At Genetrix electa, tuae permagnus,

Phosphorus, excidit MARIAM referente columna.
Victuros Genitor quondam doctura nepotes
Ista secuturae posuit monimenta salutis. 15.
Sed modo promissae sudantis origine Stellae,
Piërio vatis, Genetrix, occurre labori,
Stella eadem Virgo: quantum mihi carmine fas est,
Teque tuique decus generis palmasque sonabo.

Fetibus aetatem nuptae matrique puellae
Praelusisse reor: simplex quod nympha, nec apta
Ad Sobolem Virgo poterit gravis esse beato
Germine, Divinis Patrem supplentibus umbris.
Hae pariter sine prole omnes, sed munere tandem
Aethereo tardos partus meruere maritae,
Prodigio votum sortitae, Virginis huius
Ut fieret non vana fides, prius eminus istae
Processere nurus, steriles aetatis et alvi.

18.
Tandem feta viris postquam Domus una fuisset
In plures divisa tribus; generosa propago,
Fortunatorum genuit quot nomina fratrum,
Tot populos fecit. Sed te modo dicere Iuda
Est animus: debent soboles invicta Leonis
Te fratres laudare tui: fortissime fratrum
Iuda, sceptra tenes, quae vis non auferet ulla,
Donec adorandus caelo, expectantibus illum

Candida Memnoniis calcata asarota pruinis. 20.
Successit pelago telluris inhospita vastae
Planities, quae tot populis numerosa recepit
Agmina; sed steriles escis residesque cupitos
Ad fontes, ingrata dabant fastidia arenae.
At mirum! Cereris, quam non tulit arida tellus,
Caelo illis annona pluit: facilemque Regentis
Virga altusque silex dederant

rivi
Doris erat suetaeque amplos manare per amnes
Dulces mellis aquae) collectis viribus obstant
Et populi et reges, ne gens Hebraea trophaeis
Adderet et palmas domito Iordane madentes.
Sed frustra est palmis, etiam regalibus armis
Obniti, quas fata volunt: bibit ore repulso
Promissas Hebraeus aquas; calcavit Idumen
Arentesque siti fauces Iordane rigavit.
Tanti erat in Iudae lumbis haesisse

superba
Vota tulere satis: natum de sanguine Numen
Cerne tuo, et supplex venerare; daturus honorem
Non alii, fratrum quam venditione, datisque
Frugibus Hebraeus quem praesignavit Ioseph.
Sed semper stolidus Iuda; modo caecus in ipsum
Insurgis solem, cuius levis umbra fideli
In servo Aegypti conservatore placebat.
Si bove signatum Pharia colis improba vatem
Posteritas, cur non signorum ingentibus

Iuda per hostiles non sicca cuspide campos;
Ad solium regni demum Iessea vocatur
Progenies: cunctisque minor de fratribus aetas,
Regali dignata throno, quam maxima parvi
Cura fatigabat pecoris; sed viribus audax
Magnanimusque urso aut victo certare leoni,
Subiectae in sobolem sceptrum transmisit Idumae. 25.
Iessides fuit is David, quem

aut victo certare leoni,
Subiectae in sobolem sceptrum transmisit Idumae. 25.
Iessides fuit is David, quem stipitis anceps
Non tulerat Iudae ramus sed certa propago
Isacii generis, tribui non extera quartae,
Decretus solio Sanguis femorique paterno
Significatus honos, quem Lia ex coniuge nato
Asseruit Iudae, extremum victurus Iacob.

Fonte Cupidineas gelido iaculata sagittas.
Nec sterilis fax ista fuit: quae emergit ab undis
Est fecunda Venus. Nudam mox purpura texit,
Forte sub hac maculas non apparere iugales
Credentem, probro hanc sed non satis esse tegendo
Certa; viri innocuâ texit quoque dedecus umbrâ
Hinc vivo coniux fuerat quae moecha marito,
Occiso regina fuit. Regalis ab undis
Sic etiam petitur murex: Solymaeus eosdem

Iesseae virgae florem, quo Nazara felix
Gestiat et proprios quo floris odore penates
Impletura ipsas olim melioris Hymetti
Invitabit apes nectar caeleste daturas.
Porrigitur vastum sed qua Carmeleus in aequor,
Sidonias prospectat aquas, quo parvula ponto
Surgebat referens hominis vestigia nubes.
Ista supremam meditatus in icone Matrem,
Dicebat Vates: “Vernans me Nazareth uno

Sidonias prospectat aquas, quo parvula ponto
Surgebat referens hominis vestigia nubes.
Ista supremam meditatus in icone Matrem,
Dicebat Vates: “Vernans me Nazareth uno
Flore trahit; sed Virgineâ me caerula Thetis
Nube vocat: qua parte meos sectabor amores?”
His medius stabat quo se converteret anceps
Carmeli Vates, sed postea versus ad urbem
Et Mariam et natum certam dare Nazareth,

Dicebat Vates: “Vernans me Nazareth uno
Flore trahit; sed Virgineâ me caerula Thetis
Nube vocat: qua parte meos sectabor amores?”
His medius stabat quo se converteret anceps
Carmeli Vates, sed postea versus ad urbem
Et Mariam et natum certam dare Nazareth, inquit:
“Florida sidereis Urbs collibus aemula salve,
Integer alterius merito Paradise parentis,
Serpentum secure dolo: gratissime salve

Serpentum secure dolo: gratissime salve
Virginis Aurorae Phoebique sequentis horizon.
O natale solum mihi nubis imagine visae
Augustae matris! Purae vos tecta puellae
Parva quidem salvete, Dei sed grande theatrum
Carnem assumpturi!” Nequit gravis ista loquentem
Ecstasis Eliam: immoto qui corpore forsan,
Sustinuit plures abstracti pectoris horas.

Exilium generis, postquam servavit opima
Captivos Babylon, tribuum confusa vetustas
Fecit, ut impropria sedem tellure locarent.
Et fuit eximius Mariae dum limina starent
Istius telluris honor; sed Thracia postquam
Saevities voluit Scythica confundere Luna
Humanae lumen mentis, Regina calescens
Sedis honore suae Virgo regione paterna
Extulit et volucres domui sacrae addidit alas.

Limina, mirantes volucris portenta sacelli.
“Unde profecta? Quibus pennis? Duce, tramite quali,
Qua causa in terras venit Domus ista remotas?”
Mente prius tacita volvunt, dein voce requirunt.
Sed quis Virgineas potuisset dicere sedes,
Omnibus ignotos quis divinare penates,
Ni prius aethereo monitu quo percitus aeger
Mysta loci, spreta tectum docuisset Idume,
Numinis illatum imperio, quo corpore

Composuit pictus radio multiplice fornix.
Aedis erant paries massae terrestris ab igne
Durati lateres, medium quibus imbre solutae
Calcis erat gluten: tamen illita calce vetustum
Atria non habuit limen, sed nuda patebat
Non superinducto laterum structura colore.
Tunc peregrinam autem simplex mittebat in aulam
Introitus. Sed quod populis undantibus illo
Prospectum non esse satis collecta videret

Calcis erat gluten: tamen illita calce vetustum
Atria non habuit limen, sed nuda patebat
Non superinducto laterum structura colore.
Tunc peregrinam autem simplex mittebat in aulam
Introitus. Sed quod populis undantibus illo
Prospectum non esse satis collecta videret
Religio, Romae princeps, Etrusca propago,
Pontificum summus, Mediceus origine Clemens
Bina Palaestino iubet addere limina tecto.

Pontificum summus, Mediceus origine Clemens
Bina Palaestino iubet addere limina tecto.
Et quamvis audax muri perfossor acerbum
Supplicium torpente manu membrisque tulisset;
Successit sed postquam operi reverentior aedis
Virgineae faber, imperium sine labe secutus
Romuleum, cessit paries legemque subivit
Quam sedes Romana tulit Petrique potestas.
Inde aditum sacram triplex concedit in

Dulcibus, aut musto cerebri deest impote Bacchus.
Plura per hoc montis, liquidam spectantia Thetim
Visuntur castella latus: videt altior artum
Intrantis lymphae plebs Moschenicia guttur;
Sed propior rupes ipsi est Bersecia collo,
Attingens Venetum scabra tellure Leonem.
At medium stat nacta sinum Laurana, fidelis
Arbore spinosus germen cui vestit echinus.
Hanc sequitur tumidas pelagi

Hunc ovium fecunda sinum premit insula, mollis
Velleribus, Venetos venerans Cercyria fasces,
Litoreis quae dura petris, quod cernere possint
Flumigenae, ponti spatium definit et aestus
Maioris frenat rabiem. Sed mitis utraque
Parte subintranti fluxum non praepedit undae.
Respicit adversa Flumen Cercyria ripa,
Austriacis devotum Aquilis, ubi cernere primum
Fata mihi voluere diem pronamque Camenis

hanc terris, Natus quam praetulit ipse,
Fixit ubi solida fidei munimina petrâ. 34.
Ista Ioachimi sedes, regalis avitum
Sanguinis hoc tectum; sed quo pia stirpis egestas
Non indigna suae, parvo contenta penatum
Limine, pro tenui censu felicius ista
Iessei generis proles Davidica vixit
Quam Salomon: cui invicto Mavorte paratos

Exolvit fecitque viam qua promptus in urbem
Posset Achaemenius miles, Medusque minori
Conspirare vado, liquidi victo obice muri.
Civibus ignaris tantum valuisse sagacis
Consilium Cyri, mirum est: sed perdere Numen
Quem statuit, parvo hoste perit: sternitque gigantes
Collectis torrente petris turresque superbas
Inflatae clangore tubae: sic flumine visa
Tutior urbs ipso vidit se flumine victam.

Mons urbem clivumque premit qua parte Cisonis
Funditur elapsus lympha Cenerethide torrens.
Parte Zabuloniis aliâ Sepphora propinquat
Alta iugis tollitque suas prope Nazareth aedes.
Una ibi nympha placet, sed quam Levithica fudit
Bethlemia de stirpe parens: cumque illa fuisset
Iuncta Aronaeo mystae, felicibus Annam
Enixa est thalamis, uteri portenta daturam.
Aetatis modicae postquam superaverat annos

Iam tria completis quattuor septennia lustris
Anna recensebat virgo; turbisque procorum
Suspiratus Hymen, formam pro dote petebat
Virtutemque animi rarumque a pectore censum.
Foedera sed quamvis haec connubialia, gentis
More suae, sperata Deum cultura iuberet
Progenies, tamen illa sui candoris honorem,
Et soboli et genti caluit praeferre parata,
Grata Deo spretae nosset si munera

At quia perpetua pro virginitate sequendum
Defuit exemplum mulierque id nulla pudoris
Attigerat culmen, putat hoc insvave Tonanti
Obsequium quod nulla dedit: libravit utrumque
Nympharum nuruumque decus; sed pectoris anceps
Anna voluntatem matris submisit habenis. 40.
Tecta paternorum coleret licet Anna penatum
Assidua; at patrios non luserat aequa

Iam sancitus Hymen Annae fideique monebant
Pacta maritales accendere pronuba taedas,
Cum patriâ veniens electae limina Sponsae
Urbe Ioachimus praesentia Virginis ora
Spectaturus adit: sed mutuus ille duorum
Aspectus iuvenum fuerat congressus amantum,
Quorum ex adverso vultu, sibi quisque parabat
Virtutis speculum et rectam probitatis amussim.

sponsae a virtute petita
Gaza, Ioachimum quae sola invenit amantem. 3.
Istius thalami fructum expectabat uterque
Sponsarum sanguis; magno maerore sed istam
Spem lusit sterilis votorum ad pondera venter.
Annorum siquidem bis deno in gloria cursu
Grata maritalem thalamum traduxerat uxor,
Opprobrio fecunda suo, prout illius aevi

Spem lusit sterilis votorum ad pondera venter.
Annorum siquidem bis deno in gloria cursu
Grata maritalem thalamum traduxerat uxor,
Opprobrio fecunda suo, prout illius aevi
Credulitas gentisque fuit, sed postea talem
Edidit ista nurus viditque piissima fructum,
Ut fecunda viri quaevis huic credere mater
Debeat et sancti laudem concedere ventris.
Interea constans thalami tolerabat adulta

Connubio, qui ipsum cultor Iudaeus adoret.” 6.
Fortem animi sortita virum nisi acerba fuisset
Lingua, graves poterat probri sentire querelas;
Sed nitidae mentis robur convellere duri
Levitae nequiit ruditas: abit inde serena
Fronte Ioachimus. Rigidae tormenta repulsae
Numinis excusat placito, vultusque ruborem
Ingenuo candore premit, dentisque

Mansuetas avido volucris petit ungue columbas,
Idalius visis tacitus praedonibus ales
Evolat et saevum fugiens ulciscitur hostem-
Sic Ioachimus laesi discrimen honoris
Non iacit in mystam, sed se meliore tuetur
Praesidio, cuius radiis caelestibus aptum
Pectus ad aeternam casus componit amussim.
Aegeum veluti spumat cum fluctibus aequor,
Ut stabilis tumidas suscepit arena procellas,

Vix ea fatus erat, stantem prope cernit ephebum,
Ignotâ iuvenem forma, maiore micantem
Lumine naturae quam sit lux alta diei;
Hospitis ignoti visu, radioque pavescens
Obstupuit supplex, sed quem mox ille serena
Fronte salutatum tali sermone praeivit:
“Ioachime, polo missus tibi nuntius adsum:
Audivit tua vota Deus, conspexit egenis
Te largam praebere stipem, sterilisque recepit

Te largam praebere stipem, sterilisque recepit
Et castigatae carnis ieiunia, novit
Legalis tolerata probri tormenta, tuasque
Suscepit lacrymas; qua re de coniuge gratam
Accipies sobolem, qualem sed nulla tulere
Saecula, nulla ferent: Hebraeae maximus illa
Stirpis honos, ingens populorum gloria, terrae
Prodigium, cuius nomen tibi pando – Maria est.
Haec tibi divinum Iessea e stirpe nepotem,

Concipitur, seseque movet, solitumque repellit
Vivendi initium, consuetaque tempora damnat?
Quis novus hic naturae ordo, quae seminis huius
Fata, quis istius vitalem germinis horam
Accelerantis honor? Sed quae portenta vetustae
Nescivere nurus, tanti quondam abdita partus
Gloria, venturo patuit felicius aevo. 11.
Haec Annae suscepta utero, tot

Exitio noxae, semper sine labe, minacem
Exterret Nemesim, tectis quae veste flagellis
Vitat adoratum Mariani verticis aurum. 14.
Sed quo iure reae matris non corruit insons
Filia, quam nocui semen formavit Adami,
Terrigenûm transfusa lues si manat ab illo
Semine, decepti quod polluit esca parentis?
Nunc mea Castalio respergite labra

noceret
Flagitium authori, cuius Caput ille fuisset.
Edita progenies paribus quoque subdita damnis
Esset: et illicita quae profluxisset ab esca,
Cunctorum aeterno premeretur culpa dolore.
Sed deliquit Adam, cunctosque involvit eodem
Naufragio, poenaque simul. Stetit una paterni
Expers flagitii Virgo; nam crimine lapsus
Non fuit Adamus Mariae Caput: inde paterno
Non fuit in pacto: caeli, terraeque

Lex fuit Arsacidum, solium sublime prementis
Regis Achaemenii cunctis subeuntibus aulam
Discrimen fatale foret; quâ regia solvi
Regalem nuptam voluere oracula poenâ.
Omnibus haec stat lex, sed non tibi regia coniux;
Una super cunctos es tu, non de omnibus una.
Hoc tuba Tarsensis sensu sonat aurea Pauli:
“Peccarunt in Adamo omnes”, sed tolle Mariam;
Una super cunctos est haec, non de omnibus

nuptam voluere oracula poenâ.
Omnibus haec stat lex, sed non tibi regia coniux;
Una super cunctos es tu, non de omnibus una.
Hoc tuba Tarsensis sensu sonat aurea Pauli:
“Peccarunt in Adamo omnes”, sed tolle Mariam;
Una super cunctos est haec, non de omnibus una.
Illa quidem nocui de semine fluxit Adami
Virgo; quid hoc refert, si non sit subdita Adami?
Illius est soboles, verum est; Caput ille Mariae

quidem nocui de semine fluxit Adami
Virgo; quid hoc refert, si non sit subdita Adami?
Illius est soboles, verum est; Caput ille Mariae
Non tamen est. Labem ad generis concurrit utrumque
Et caput, et semen: sed quem est sortita parentem,
Non est nacta Caput: primum natura poposcit
Gratia concessit. Voluit natura secundum,
Gratia dissensit; vetuitque haec esset Adami
Subdita, Adameae fieret ne subdita culpae.

Ingrediens penetrale imum spectaret in Arca
Bisgeminum exultare Cherub, passisque moveri
Laetitiae pleno vultu prope cerneret alis.
Non visum populo ostentum, cui luminis illa
Maiestas vetita est, sed Mysta authore relatum
Prodigium, populi mirùm praesagia tentat.
Omnibus hic unus sensus fuit aureus Arcae
Bisgeminus quod fausta Ales mysteria pandat;
Quod laeti Aligerûm vultusque ostensaque pennis

plus Oenotriis poterit Iovis Ales ab oris
Victor Idumaeis nidos componere palmis:
Nec Solymae, Ausoniis praestrictas fascibus ultra
Exolvet Latias volucris Romana secures.
Haec arcana fuit multorum fabula, sed vox
Publica nulla fuit. Metuens nam dura Quiritum
Imperia, occultus fidas iaciebat in aures
Author, in os vocis prohibens migrare periclum
Promissum non longe alii distare docebant

Mystarum e numero fuerat qui diceret alter;
Unius ingressi fanum, festivius Arcam
Applausisse viri merito, notumque beatis
Aligeris animi decus, hoc celebrasse strepentis
Prodigio poenae. Fuerat sed certius Annae
Iudicium, fulgentem auro quae credidit arcam
Exultare sui penetrantis in abdita templi
Maiestate uteri et clausae splendore puellae.
“Haec mea Nata”, inquit, “quondam paritura

Ingentem caeli gazis, opibusque puellam
Ventre tenes, legis quam prodigiosa salutat
Arca- illam maius mirabiliusque futuram
Prodigium. Nec passa suis immota teneri
Cum vitae tabulis, sed nil vitale daturis,
Ad vitae lumen, speculum virtutis et aequi,
Ad morum normam, vitalem legis avitae
Effigiem, ruitura volat templi Arca Mariam.

cum Gloria David
Sublimes arcae saltu describit honores:
Postremi vatis post septem saecula terram
Pressuri laetos signavit regia saltus
Exempli pietas. Quos verae Numinis Arcae
Praesens sed necdum genitus, semestre parentis
Pondus Elisides hilaris renovasse feretur. 21.
Delia iam nonis nova cornua laverat undis,
Feto Anna gaudente

Delius, ima orbis regione serena daturus
Ora palam, tristi mundo praemiserit istam
Augustam Aurorae subeuntem munera flammam. 23.
Sed refert memorare diem quo prodiga dotes
Effudit natura suas et caelica plenis
Coeperunt mundo manare charismata rivis
In caeli terraeque decus: Mariamque repostis
Astra laborarunt Charitum perfundere

repostis
Astra laborarunt Charitum perfundere nimbis.
Septima terrigenûm sacrae donata quieti
Lux utero egressam vidit festiva puellam,
Nascentisque diem iucundum deses agebat
Iuda; sed una suo sollers intenta labori
Hunc operabatur natura et gratia partum.
Et quasi tunc solitas naturâ fundere lymphas
Oblitâ, ut vacuum sibi non foret omnibus undis
Prospicere, ad tanti fetus operosa

Delusos maerere greges, errare iuvencos
Et gemere absentes longis mugitibus undas,
Anxius in vacuae pastor stans margine ripae
Suspirat, pecorisque siti se deside torquet.
Lux ea nocturno sed ubi praeclara fuisset
Coepta tegi peplo; iamque Hesperus ore sereno
Per sua dispositas praecederet agmina stellas.
Sabbaticus solito torrens ruit integer amne,
Altus ut ante vado; similique obstantia

laurea captae
Ornabat Solymae, Victor Titus ivit ad amnem:
Et quasi sabbaticae iam testis idoneus undae
Sufficeret, nulla sese plus luce negare
Visus erat misitque suas in sabbata lymphas.
Sed licet is natae supremae matris honori
Compressus torrens hac compede solverit undas;
At meliore dein voluit sua sabbata Virgo
Religione coli. Siquidem crescente per orbem
Et populos, quos nec Latiae novere

nurus fetuque solutam
Accurrere gravem donis recreare maritam,
Quantumvis animi gaudens legale videret
Non sterili tandem generosa puerpera lecto
Exclusisse probrum. Laetae solacia matri
Sed soboles maiora dabat, cui prodita quondam
Aligeri monito susceptae est gratia natae.
Ut prolem aspexit genetrix, viditque venustae
Frontis ebur collique nives et rubra genarum
Coralia augustumque oris decus

Stirpis ab Hebraeae generosa Heroide virtus.
Sara aliis, aliisque placet Susanna, placebat
Ast aliis Esther, aliae voluere Rebeccam,
Rachelemque aliae. Materna voce volebant
Annam aliae dici; sed postquam certa Tonantis
Imperia audissent genitor materque, beati
Flaminis edocti monito, nomenque puellae
Caelesti accepto Mariam sermone referrent.
Nominis haec subito dubios vis edita flexit

cui sanguis dederat suffragia, sexus. 30.
Excelsum nomen! cuius quia sensit honorem
Sanctorum cognata domus, venerabile sanctis
Nomen adoravit. Sed, formidabile Diti,
Terruit infernas acies, Mariamque superbi
Vastatricem Erebi, Styx ipso nomine sensit.
Omnipotentis opes summas resplenduit inter
Nominis istius maiestas: eruta postquam

Dux Erebi, vidi laetos confinibus Orco
Spelaeis animos, recutitae semina gentis:
Insolitum facit hos ortae gaudere puellae
Natalis comperta dies; sua nomina plenus
Isacidum geminat carcer. Sed dicere nomen
Horreo; reginam dicunt matremque Tonantis,
Quina cui invisum componit littera nomen.”
Id quod erat, subito facilis cognoscere Pluto,
Horridus exarsit princeps tremuitque furentem

Dicitur observantque suos caelestia nutus
Pectora, quae nostros voluit quoque subdere fasces?
Nam memini cum starem altus sortitus Olympum
Lucifer, illa suis iurata ea lumina sceptris
Necdum nata habuit. Sed me illa meosque sodales,
Indociles servile regi, sua iura sequentes
Non meruit vernas. Quamvis hostile minantem
Sint mea regna ortam semper sensura puellam,
Persequar hanc etiam, nec enim loca segnis

Luna polo; tenebrisque niger vestitus horizon
Ardua Tartareos ad saxa vocare Cyclopes
Incipit: atque dato numerosa per agmina signo,
Conveniunt Erebi Larvae, casumque minantes
Insedere altas rupes; sed maxima circum
Pars vacuum obsesso volitabant aëra saxo.
Quis fando evolvat numerum? Quibus omnibus ipsa
Thetys arenosis minor est Egea lapillis.
Hic montis medium missus Plutone satelles

36.
Ante tamen sedes peteret quam quisque relictas,
Pentapolitano surrexerat horrida stagno
Tempestas, piceis Daemon quam moverat undis
Non vivae turbator aquae; sed reddita vitae
Censeri potuit, decimis cum visa procellis
Surgere et aethereos incessere fluctibus orbes
Et damnata graves replerent litora spummae,
Nigrae omnes. Neque enim puros habet ista liquores

Nigrae omnes. Neque enim puros habet ista liquores
Thetys, Avernali velut pice turbidus humor.
Gurgite turbato, fuerat quoque nubibus atris
Par facies fetorque halans non aequoris ipsa
Tempestate minor, sed quem tolerare volucres
Non possent animae; Stygiam sufferre mephitim
Sueta phalanx taetrum laeta admittebat odorem.
Edidit infestus maris hoc discrimine Daemon
Asphaltite suae specimen virtutis in unda;

Iamque impensa sibi prudens cognoscere cultus
Officia, Aligerûm laudes referebat in unum
Muneris authorem, quem solum respicit omnis
Gratia, respiciunt proprios ut flumina fontes.
Cui aetas infantis erat, sed nubila mentis
Non erat infantis ratio: prius ista refulsit
In gnata quam nata foret, cui semper in actu
Mens proprio sacros ructabat Numinis ignes.
Ipsa etiam visa divini cominus oris

Expletis igitur pro more, puerpera, binis
Mensibus, anniculum sacris altaribus agnum
Oblatura parat; qualem sibi opima mariti
Pascua de tenero grege transmisere bidentem,
Candida cui pellis sed numquam tonsa; nitenti
Vellere et ignarum maculae pecus ibat ad aras,
Prolificam gaudens comitari saltibus Annam.
Attigit ut templo postes, natam Anna recepit,
Et manibus iucunda tulit; nam limine

iucundis quibus inde videre licebat
Ad pia donatos transire holocausta bidentes.
Ritibus Anna istis imos ingressa penates,
Laeta quidem reliquas templi quod quiverit inter
Apparere nurus mater fecunda, sed ipso
Fetu laeta magis, nequiit qualem hactenus ulla
Templo offerre nurus. Cupit inde rapacibus agnum
Cernere consumi flammis: fuit hostia caesae
Consumptaeque igni pecudis legale statutum

Templo offerre nurus. Cupit inde rapacibus agnum
Cernere consumi flammis: fuit hostia caesae
Consumptaeque igni pecudis legale statutum
Munditiae pretium, sobolisque vicaria merces.
Anna sed oblatam sacris dum cedere flammis
Spectat ovem, prius igne suo quam staret ad aram
Levites, ferretque faces, conspexit ab alto
Aethere, splendidius soleat quam ferre sacerdos,
Purum delabi lumen, radiisque

Inflammare pecus, cuius subtile micanti
Luminis aetherei vellus resplenduit auro.
Agni avidum istius caelum, quem laeta ferebat
Anna sui partus pro munere, noluit ignes
Expectare alios, propriis sed vellus adussit
Innocuum flammis, oblatae prolis odorem
Mirificum, caeso quod suspirabat ab agno.
Attonitae par Anna, novae facis atque bidentis
Haesit in aspectu, mirata sequentia Natam

Excipiat fetum? Sitne hanc iuvenilibus annis
Emissura facem, senio vel proxima, matri
Non impar Annae, maiore datura senilem
Prodigio fructum? Scrutari impervia mentis
Nolo audax decreta tuae, sed mortuus inter
Isacidas, maestae positus telluris in umbra
Expectabo diem, placiti tibi venerit aevi
Dum tempus, quod iusta tui sententia fixit
Consilii, appositum reparandi tempus Adami.”

Haec fatus Simeon videt alti a culmine tecti,
Memnonias qua parte faces Phaëtontia templo
Flamma infert, rutilis celerem descendere pennis
Aligerum. Expavit Simeon turbatus ephebi
Caelesti vultu; sed quem prior Angelus istis
Solatur numeris: “Salve, grandaeve sacerdos!
Quod Messiae almam te conspexisse parentem
Laeteris, Simeon, gratus fuit iste Tonanti
Laetitiae calor; at monitis maioribus imos

Dixerat haec, surgensque hilaris communia templi
Atria perlustrat tacitus, si forte morantis
Posset adhuc Annae sobolem solisque propinqui
Auroram libare oculis. Post acta soluti
Vota puerperii Mystes sed repperit Annam
Abscessisse dolens; at quam spectare puellam
Praesentem nequiit Simeon, caelestibus illam
Auspiciis, votisque replet, quae sola stupendo
Germine cunctarum vincet praeconia matrum.

dicandam
Obsequio templi se per promissa ligarant.
Tunc, cui iam quartam gravidus detraxerat uvam
Vitibus autumnus, Virgo matura monebat
Tempus adesse quidem maternis utile votis;
Sed non maternis tempus satis utile flammis.
A se dulce sui pinguis divellere ventris
Non potuit dulce esse Annae; dicebat obortis
Sic lacrymis saepe illa: “Tuae, suavissima proles,
Matris amor, quo mente

laeti fecunda Ceres, dabo cuncta bidentum
Vellera et agnorum distentas ubera matres
Laeta addam et multo redimam te, filia, censu.
Novi equidem quod nostra sinat lex pignora siclis
Non multis redimi; pro te sed pauca referre
Aera, minusque Deo placitura numismata, carpit
Religio. Sit lege mihi supplere minori
Fas pretio votum; summo sed debita Patri
Hoc pietas fas esse negat. Te, filia, templo

Novi equidem quod nostra sinat lex pignora siclis
Non multis redimi; pro te sed pauca referre
Aera, minusque Deo placitura numismata, carpit
Religio. Sit lege mihi supplere minori
Fas pretio votum; summo sed debita Patri
Hoc pietas fas esse negat. Te, filia, templo
Debeo: templum olim Domini, materque futura
Aptius in templo, Domini formabere templum.
Plura nec imprudens memoro: iam debita templo

ante litandus
Annis mille super fuerat quo filius almi
Thariadae, cum vicinis in vepribus haerens
Pro nato iussas aries tepefecerat aras.
Hoc montis constructa iugo, spatiosior ipso
Sed domus ista iugo; substructis undique muris
Latior, aggestis templi stetit area glaebis.
Dignus rege labor! Fuerant hic montis et aedis
Fundamenta eadem, nec monti creditur ingens
Depositum, nisi quae montem

Terra fidem faciat; nam summo ut vertice staret
Delubrum, petiit clivi radicibus unis
Pressa secuturae substerni marmora moli. 7.
Sed maiestatem tanti describere templi
Quis potis est? Non si pariter mihi fronte serena
Nectat adoreas et Smyrna et Mantua lauros,
Hoc opus expediam. Nemo cui divite rivo
Libera Pierio fluxit facundia nexu

Ne damner dixisse nihil tantamque silendo
Praeteriisse Domum, lauro meliore canentem
Cingite, Pierides! Fuit hoc quadruplice templum
Portarum numero, obiectas in quatuor orbis
Respiciente plagas; sed quarum maior in Ortum
Versa, peregrinis etiam speciosa patebat.
Inde etiam externae sectae cultoribus ampla
Non vetita, aprico praestabant atria saxo;
Vestibuli cuius Tyriis asarota nitebant

Non nisi lota pecus sacros transibat ad ignes.
Proxima pandebat templi sancta atria porta
Aurea, quae nulli non mystae adeunda patebat.
Grande pavimenti planum procera tegebat
Nodi ignara abies, sed quam non cernere fecit
Aurea quae tecto radiabat lamina ligno.
Arte laborati constructus pondere saxi
Surgebat paries, cedros indutus ab omni
Parte; labor solido rutilabat cedrinus auro.

Cui Pacis templo illatae, quod fama ferebat
Aeternum, bene lege novâ Romana precari
Visa est maiestas: aeterna in pace quiescat. 13.
Sed Mariam iam Musa cane intrantemque sacratum
Delubri limen, ter quinûm conspice laetam
Ascensu graduum seque imo corde litantem
Immensam Authori trimam perpende puellam.
Est locus in templo, genti interdicta

Vestibulum, quo secta suis domicilia muris,
Quinque super denis graduum sublimia saxis
Obvia lustrati scandebant tecta tribules.
Foedus adorabat nequaquam hic Numen Apella,
Iustitiae legalis inops, sed munda subibat
Turba locum, pietate calens, ubi Codice legis
Et Vatum antiquis oracula prodita fastis
Auribus hausta rudem Moseo dogmate prolem
Formabant et fata palam ventura sonabant.

Tanta fuit tantusque decor talisque per omnem
Iudaeam formae rumor, lasciva cruenti
Cuius amor potuit succendere corda tyranni.
Et licet istius castas scelerata potestas
Damnaret leges; solii sed honore putasset
Quod tantum frontis dignum decus, igne pudici
Effecit thalami captivos virginis ignes.
Dignus rege decor fuit huic, sed regibus impar
Nobilitas. Quae ne 347 ne:

Et licet istius castas scelerata potestas
Damnaret leges; solii sed honore putasset
Quod tantum frontis dignum decus, igne pudici
Effecit thalami captivos virginis ignes.
Dignus rege decor fuit huic, sed regibus impar
Nobilitas. Quae ne 347 ne: nec thalamos prohiberet amatae
Virginis, inicitur patri par regibus altus
Pontificalis apex. Sed ubi formare iugales

Dignus rege decor fuit huic, sed regibus impar
Nobilitas. Quae ne 347 ne: nec thalamos prohiberet amatae
Virginis, inicitur patri par regibus altus
Pontificalis apex. Sed ubi formare iugales
Connubii vult rite thoros, non rite priori
Detractae Capiti probrum tulit ille tiarae.
Sed rara impuris numquam fuit ista tyrannis
Improbitas, calcata quibus legalis honestas

amatae
Virginis, inicitur patri par regibus altus
Pontificalis apex. Sed ubi formare iugales
Connubii vult rite thoros, non rite priori
Detractae Capiti probrum tulit ille tiarae.
Sed rara impuris numquam fuit ista tyrannis
Improbitas, calcata quibus legalis honestas
Et iuris neglectus honos, ubi ventilat atras
Cypris, amorque faces; quëis fortia semper iniquus
Sacrorum ad lusum parat

Et thalami flos illa mei, quam cedere templi
Obsequio mea vota iubent. Nam viximus una
Anna et ego sine prole diu tulimusque iugalis
Opprobrium commune thori, cui nulla tot annis
Accessit soboles. Prolis sed luce carentes
Numen honoravit taedas: lux unica maesti
Connubii nata est, pro qua stant debita nostri
Quod dedimus, templo ut famuletur filia, voti.
Iamque ter assuetum Phaëton bissena per astra

votoque pium genitricis amorem.
“Tempus adest iam, nata,” inquit, “quod subtrahet orbae,
Divinoque locet tecto te, dulce parentis
Pignus: abi tamen et sacri pete limina fani
Pars animae non una meae, sed tota parentis
Vita calorque tuae. Numquam, lectissima proles,
Te querar absentem, numquam divisa relinqui
A te posse gemam: quo te mea degere tecto
Nata iubet Numen, tecum indivisa manebo

Ignota effigies mystae: cui lumine grandi
Mox circumfusae, illibato surgere solem
Ventre videt, terrasque suo splendore repleri.
Depulso evigilat somno, nocturnaque librat
Ludibria; extremae Praesul sed omnia noctis
Ludibrium vix esse putat: stupet ille, nec una
Perplexa ostenti variat praesagia mente.
Aethra novos Phoebi cum mane recolligit ignes,
Supremumque vocant templi stata munia Mystam,

Claraque Iosephi nox est, cui supplice spica
Crevit honor dum distractum pro merce, secundum
Effecit Phariis livor fraternus Osirim.
Quod modo subiciam temet fortasse latebit
Antistes, sed ego, cum me sata Marte teneret
Roma potens, quando Augusti mihi munere venit
Iudaeae regalis apex, audita notavi,
Hospitii nostri clarus quae laude ferebat
Pollio tum consul: sceptri nocturna Latini

puerpera Phoebo,
Quo nunc sole calet mundi totius horizon.
Imperiique orbis vatem tunc somnus agebat,
Iudaeae fortasse novum sperare Monarcham
Ostenso Titane docent omniscia rerum
Fata? Sed ede rogo Mystes venerande, puellae
Quis pater est, quod stemma viri, quae patria?” Simon
Reddidit: “Aprici quae fixa est culmine montis
Nazareth, optat ubi fuso torrente rigari
Terra Zabulonis, Natae

Terra Zabulonis, Natae huius origine gaudet,
Cui Ioachimus genitor, quem sanguine cretum
Hebraeo, primos dat fama propagine reges
Tangere Iesseos, ipsumque ad stemma vocare
Ingentem Davida volunt. Sed regibus impar
Est census: tamen hoc tantis prostrata ruinis
Spirat adhuc Iessaea Domus. Nec mitis egentem
Esse Ioachimum voluit fortuna: paternis,
Unde inopes etiam servat, sibi sufficit agris.

Si sacer ignota de Nazareth hactenus omnis
Subticuit Vates, quid eam proferre recentis
Famae posse putas? Non provenit inde quod altas
Afficiat mentes.” “Nil me movet iste,” reponit
Herodes, “somnus. Sed quod mihi saepe vetustis
Auditum est extare libris, tibi dicere, Simon,
Non opus est. Novisti etenim, paritura potentem
Nostra quod Iudaea Ducem, quem totius orbis
Expectat solium: fasces premet ille

Ut paleas quas aura rotat, diademata regum
Subiciet, solusque uno dominabitur ostro.”
“Rex, ut ais,” retulit Simon, “haec fama vagatur,
Nostraque nec tanti, fateor, Iudaea tepescit
Religione ducis. Sed tunc, mihi credito, Princeps
Is veniet mundique unus sublime capesset
Imperium, scelerum plenis cum strata tyrannis
Cervicem natura dabit ratioque petita
Ad iugulum, fido sua defensore tueri

Insidias fraudesque illas quis dicet, iniquae
Mollitur quos mentis Arabs? Pro pace petenda
Transmissos Aretas nuper crudele peremit
Legatos: ubi lex prohibens offendere sanctum
Legati nomen? Sed nil moror extera regum
Crimina et infidae gentis probra. Proximus ardet
Perfidia sanguis, sese domestica stirpis
Extulit impietas, quae ceu saeviret in hostem,
Saevit in affinem. Quas me quoque saepe cruento

Suspirare facem: reliquis o pulchrior astris,
Phosphore, signorum fax ultima nocturnorum,
Multa Hebraearum stellarum nomina sortem
Optavere tuam, geminae sub pondere legis
Visa micare quidem, sed quae splendore beari
Non valuere, tibi cuius data copia, flammae.
Hac ignota abiit lacrymantis Pleias Adami,
Eliae plaustrum, puppis Noëtica, Abelis
Innocui Cygnus, Lyra Iessias, Ara fidelis

Iephtias, et caesi Iudaeae gloria, fratres.
Lucifer Aurorae genitor, cui fulgor ab ipsa
Maior prole fuit, reliquis cedentibus astris,
Ipse etiam cadis exanimis: tua lumina Limbo
Claudi optant. Nato sed, Ioachime, relictae
Prolis in occasum laetus potes ire sereno.
Phosphore, gratis obis: expectant sidera lucem
Iam defuncta tuam: postremum noctis avitae,
Ioachime, iubar, reliquis coniungere legis

libertatis Iesum
Expectare fides; cuius nisi nacta cruorem
Non erat obstrictas sibi dimissura catervas
Infera telluris regio, sine lumine, noctis
Continuae caligo, atri vicinia Ditis.
Sed licet innocuae Limbi tenebrosa tulissent
Electorum animae, nullos dabat ille dolores,
Aut poenas carcer; quas nec tetigere reorum
Ultrices Erebi flammae, nec forma draconum,
Saeva aut spectrorum vis terruit

Electorum animae, nullos dabat ille dolores,
Aut poenas carcer; quas nec tetigere reorum
Ultrices Erebi flammae, nec forma draconum,
Saeva aut spectrorum vis terruit infernorum.
Attamen una illis, sed non minor omnibus una
Poena fuit, summa caeli regione remotos
Empyrei tolerare sitim, vultusque bonique
Copia divini fuerit subtracta quod illo
Exilii damno, culpâ infelicis Adami.

modicum est? O saecula quinque
Quam magnum modicum est! Vobis, caelestia, vobis
Flamina pennigeri, modicum videatur id esse
Crediderim, aeterno semper quëis numine plenis
Mille anni sunt una dies; tellure sed ima
Et Stygii mersis nobis prope limina Ditis,
Una dies sunt mille anni. Vis quanta doloris
Restat adhuc! Ades o citius, divine Redemptor!
Diceris esse gigas equidem, sed passibus eheu

Mille anni sunt una dies; tellure sed ima
Et Stygii mersis nobis prope limina Ditis,
Una dies sunt mille anni. Vis quanta doloris
Restat adhuc! Ades o citius, divine Redemptor!
Diceris esse gigas equidem, sed passibus eheu
Quam nimium lentis nostras descendis ad oras!
Sit licet aeternum, sitque admirabile longum
Quod moliris iter, non te tamen illa tuosque
Longa gigantaeos remoretur semita gressus!”

Cyro
Chaldaeae victore tulit, Daniele quod aequo
Vate, ter atque quater denas, nescire negatum est,
Hebdomadas cessisse Deum, breviore Daturum
Exilii promissa morâ finemque dolorum.
Sed modica istius fuerant solacia vocis,
Ante pii manes quam praedicere monente
Aligero vinctae consolatore catervae. 30.
Cum tribus, Assyrius

Septuaginta, prius fati quam sanxerat ordo,
Venturum hebdomadis ignara fallere voce
Messiam cecinit: pariter cui saecula quinque,
Lustra super septem, tanti spectabile lumen
Promisere Ducis. Sed Vates nesciit, illo
Annorum qualis numerus manaret in antro,
Discere ubi nullo poterat septennia signo.
Annos aeterni spatium non computat aevi.

Est iter aeterno, sobolis primordia ructat.
Virginis ut vidit templum accessisse paratos
Iudaeae pro rege sinus, clam cognita prudens
Subticet arcana et praesentem prodere vulgo
Non probat ignaro matrem, sed clausa sub imo
Pectore danda palam quondam mysteria celat.
Interea observat natam et caeleste pudoris
Custodit pignus teneraeque ultronea curam
Suscipit infantis, Dominam quam saepe salutat.

Audivit Vatem: quo tunc comprenderat Anna
Indicio, sua iam praenoscere fata puellam.
Non aliter matura viri quam regia virgo
Caesareo iungenda thoro, cum publica tanti
Necdum fama volat thalami, sed pectore clausus
Stat sponsi securis amor, cum Caesaris audit
Forte Palatinas sociali murmure nymphas
Divinare faces, quamvis prudentius illa
Subticeat sponsi nomen, tamen illius ignes

Asservabat opes: tantae cui copia lucis
Fluxit et aethereus Charitum quam reddidit imber
Prodigium et summae specimen mirabile dextrae;
Quam demissa suas premeret mens conscia dotes.
Sed quam venturi implevit lux praescia fati,
Lux eadem quoque nosse dedit, constanter ubique
Compositae servare decus moresque puellae.
Arcanique tenax Virgo caelestia numquam
Lumina secreto cordis prodire

nil moror: audebo licet impare lingua
Prodere: plus esset vitii de Virgine tanta
Nolle loqui exiguum vatem quam nolle silere. 10.
Prima fuit, sed summa fuit qua Virgo calebat
Fax, in sidereas mentis pernicibus alis
Eniti sedes celsique in nube Tonantis
Vestigare iubar, non deficiente volatu
Mentibus aethereis misceri et vincere sacras

gravitas, carnis nil sarcina mentem
Ire vetet, comperta Dei propellat amati
Quo bonitas? Nihil hoc fieri quo posse negetis,
Audio! Vestrarum Charitum nec limite tantam
Circumscribi opus est animam, fulgere sed illa
Excessu maiore potest, quam summus Olympi
Aliger; et talis Maria est, cui pectora pleno,
Divinus Charitum complevit gurgite torrens.
Haec Verbi decreta parens; Verbi illius, inquam,

Debuit hoc etiam Mariam secernere damno
Reginae supremus honor, ne segnior esset
Mentibus aethereis, quëis nullo tempore fervens
Vis animi sacri studium intermittit amoris.
Talis erat, sed maior erat, cui gratia maior,
Fax Mariae, quae tantae animae concessa sub ipso
Corporis accessu, merito quoque iure stupendos
Ipsis Caelitibus semper crescebat in aestus.
Reddidit hoc Virgo Delubrum

13.
Nec locus aut tempus sacris ardoribus aptum
Defuit: arcanae quantumvis conscia flammae
Aedes tota foret, solitò maioribus ignes
Sed quae Virgineos vidit fervescere votis,
Delubri pars una fuit, sacratius illud
Divinae penetrale Domus summaque verendum
Religione adytum, quo se tangentibus alis
Bisgeminos voluit mediam stipare

Divinae penetrale Domus summaque verendum
Religione adytum, quo se tangentibus alis
Bisgeminos voluit mediam stipare Cherubos,
Templi author monitis doctus caelestibus Arcam.
Aequa Domus votis; sed qua ratione puellae
Fas erat augusti (quo bis totius in anni
Curriculo primae vetitum fuit ire tiarae)
Ingressum tentare loci? Qua lege potestas
Ulla, precatura tenera pro Virgine sacras

pro Virgine sacras
Reclusit valvas, quas ipsa Aronica tantum
Obiecto poterat velo spectare senectus?
Ista cui adversa licuit penetralia lege
Pandere et horroris plenos attingere postes?
Sed Dominum templi mater paritura Virago
Hoc vetito immunis, nullum violabat avitae
Praescriptum legis, tabulis legalibus impar
Adstringi, proprio nisi se demittere vellet
Libertas placito, parendique ardua

Certarem obsequiis cuperemque impendere totas
Ad Dominae matrisque huius compendia curas.”
Haec ita promebat, non quod divina tulisset
Ambiguâ decreta fide, quëis docta tenebat
Maternum secura decus, sed prodidit istis
Pectoris ardorem votis, animosa mereri
Servitiis, quamcumque daret fors ista parentem. 18.
Postea Virginei pondus caeleste

vel alterius tunc erudientis Arachnae
Delubri nymphas, pingendi imbuta Minervâ. 23.
Ex reliquis tela una fuit, bis duplice circum
Margine, sed pariter longo, quam fine quaterno
Undique linea par Phrygiae distendit in usum
Artis. Erat pictus variis cum floribus hortus:
Hortus, Adame, tuam qui si nescisset orexim,
Staret adhuc et adhuc insontibus

fati.
Quid faciam? Tristem confundam pollice telam
Hoc maestum ne duret opus? Turbabo nocenti
Stamen acu, ne forte petat moneatque cruentos
Isacidas, similis probrum componere scenae?
Sed volo vivat opus: mea te venerabitur isto
Stipite religio, mentis dum lumine nota
Iam properare trabis verae miracula cerno.
Haec quae tela manum tenuit, toto impete pectus
Corripit atque mei spolium sibi

Pendentes animi nymphas tenet: omnibus una
Vox tandem erupit, Mariam proferre reposcens
Ignotum cunctis appensi aenigma puelli.
Rettulit illa nihil prudensque referre vetabat
Religio, sed maesta et languida suspirabat.
Hic illius erat labor: horum regia Virgo
Ingeniosa operum, plures formabat in usum
Delubri et patrum telas frontisque tiaras.
Famaque filo aderat, siquidem, seu vellere

cum posceret hora labores,
Talis erat Mariae labor ac, aetate parata,
Arte laboratae superassent Pallada telae. 26.
Cena levis post fila vocat, sed coepta calenti
Et completa prece: aethereae de nube coquinae
Virgineae venere dapes, quas cura ministri
Aligeri, poscente hora, praeferre solebat.
An dubitare placet? Sed si mens haesitet anceps,

Cena levis post fila vocat, sed coepta calenti
Et completa prece: aethereae de nube coquinae
Virgineae venere dapes, quas cura ministri
Aligeri, poscente hora, praeferre solebat.
An dubitare placet? Sed si mens haesitet anceps,
Sic flectam pendentem animum dubiumque docebo.
Aligeros vitalem homini dare promptior escam
Ardor habet, quam Thesbitis, famis impote rostro
Paulinusque corax caleat deferre

Pisce premebat
Aegoceron, roseos postquam Galilaeus in ortu
Aurorae istius radios aspexit horizon.
Illius assuetas nymphis Vestalibus aetas
Iam matura viro visa est deposcere taedas;
Docta sed interno veri monitore maritas
Proposuit vitare faces purumque soluti
Corporis obstrictae mansurum foedere mentis
Conservare decus. Tunc primum candida movit
Virgineus vexilla pudor: constantior inde,

voto
Perpetuum servare prior promitte nitorem.
Ire per adversos casus saevasque dolorum
Quod voveas tolerare neces, non vana cupido est:
Poenarum immunem temet non esse futuram
Indubita sed morte procul. Te funeris expers
Poena manet, sine morte chalybs: quae verus amator
Numinis extremâ vitae discrimina luctâ
Sustinet, inferiora tuo dabit esse dolori
Disponit qui cuncta Deus: sine sanguine

Poena manet, sine morte chalybs: quae verus amator
Numinis extremâ vitae discrimina luctâ
Sustinet, inferiora tuo dabit esse dolori
Disponit qui cuncta Deus: sine sanguine maior
Omnibus his veniet, sed non sine vulnere palma.”
His Virgo Aligeri monitis demissa reponit:
“En humilem ancillam! Quidquid divina voluntas
Immittet, non maesta feram: quin alme minister
Numinis hoc opto, veniat mihi durior

viriles
Ducar in amplexus, sanctorum exempla sequente
Proposito: sic Thesbites, quem flamma iugalis
Commendat neglecta thori similique praeivit
Virtute Helciades, quorum vestigia pressi.
Sed quod perpetuum voto firmare nitorem
Me doceas, ignota licet foret hactenus altae
Semita virtutis, mentem festina parabo.”
Nilque morata, statim genibus minor ardua dixit
Sic vota: “O cunctarum opifex

statim genibus minor ardua dixit
Sic vota: “O cunctarum opifex fortissime rerum,
Summe Pater, cuius placitum non falsa meorum
Regula votorum est. Arsit concepta pudoris
Virginei si flamma mihi, variare sed illam
Libertas potuit; tua nunc arcana voluntas
Affulsit, quam tota sequor, tibi gratius esse
Virgineum pressâ quoque libertate nitorem,
Perpetuo, stabili et mansuro in funera voto
Si

beatos,
Divini ubertas, par nulli affluxit amoris
Aetherei torrens, quali Solymaea Virago
Aestuat, assiduis cumulans praecordia flammis.
Illa quidem carnis vestitam pondere mentem
Nacta, sed huic carni data tanta licentia, quantum
Virtuti servire potest. Cui integra desit
Si virtus et motus abest: ratione movetur
Non sensu, una rei cavit quae crimen Adami.
Purior est nobis: tanti tamen illa

Assertos gazae, pro frontis honore pyropos;
Huic totidem radiis lucentibus esse smaragdos,
Sardoniches quatuor totidemque adamantia fronti
Lumina inesse volo. Non haec communia dextrae
Dona meae, sed quae aeternum latuere repostae,
Virginei coetus Maria pro Principe gemmae.” 32.
Exequitur mandata cohors festina piorum
Aligerûm, dum

Idaeusque chalybs: hic dat ruitura trophaeis
Marmora. Quae caelo semper statura paratur,
Non fragilis laus est: quae aevo nequit esse superstes,
Vilescit superis ruituri gloria saxi.
Mole dein summa, sed mole venustius ipsa
Conspicuum diadema stetit bis nobile seno
Stellarum numero. Lumen quod habentibus ingens
Numinis e gaza sumptis fulgere lapillis,
Dotis inaequales longe stupuere Cherubi.

34.
Ut vero thalami Mariam vox attigit, haesit
Anxia Virgo, suum constans servare pudorem
Et voti memor ingenti se pectore munit
Seque animo taedis obnixa iugalibus armat.
Sed quid agat mystisque thorum suadentibus illa
Quid referat, concepti anceps obstacula voti
Prodere? Suspensae menti dum affulgeat aequa
Responsi ratio, responsum examinat omne.
Illa sed afflatâ caelo data

Sed quid agat mystisque thorum suadentibus illa
Quid referat, concepti anceps obstacula voti
Prodere? Suspensae menti dum affulgeat aequa
Responsi ratio, responsum examinat omne.
Illa sed afflatâ caelo data lumina mente
Excipiens, inter prospecta pericula Numen
Consultura sacro statuit depromere templo.
Ancipites animos voti monitura Tonantem
Aligeris aperit primum demissa ministris

Domo sanctaeque indemnia legis
Iussa. Probatarum 988 probatarum: probatorum nuruum vestigia, qualis
Iudith, Achaemeniis qualis vel fascibus Esther,
Qualis fuit Sarai, totum fuit Anna; sed una
Et merito, atque uteri fructu prior omnibus Anna. 40.
Nec decor in vultu reliquis minor: ore triumphans
Pulchra Manasseis profugos dans

omnibus Anna. 40.
Nec decor in vultu reliquis minor: ore triumphans
Pulchra Manasseis profugos dans civibus hostes
Cervicem dum fronte scidit; sed pulchrior Anna
Exemplar quae fronte tulit formamque puellae,
Qua Pluto cadit. Egregii fuit oris Edissa
Sceptra ducis curvare potens; sed fortius Anna
Ore sibi similis Natae curvavit Olympum.

Manasseis profugos dans civibus hostes
Cervicem dum fronte scidit; sed pulchrior Anna
Exemplar quae fronte tulit formamque puellae,
Qua Pluto cadit. Egregii fuit oris Edissa
Sceptra ducis curvare potens; sed fortius Anna
Ore sibi similis Natae curvavit Olympum.
Pulchra fuit Rachel, pro qua septennia sudans
Quinque laboravit sponsus; formosior illa,
Cuius ut effigiem genitam natura videret,

pro qua septennia sudans
Quinque laboravit sponsus; formosior illa,
Cuius ut effigiem genitam natura videret,
Tota laborabat motu totius Olympi,
Temporis immani spatio, tellure gemente.
Sed quid ego haec? Non est sanctorum gloria pulchrae
Frontis honos; animi species mentisque character
Divinus totum est, verum quod poscit honorem.
Laus tamen est Annae, quod nullam a corpore laudem,
Nullam a

Fata vocant Annam: foret his felicior Anna,
Horrida Divinus si iam solvisset Averni
Claustra Nepos: tunc festivo super astra volatu
Iret ovans caperetque ingens sua praemia virtus.
Sed veteri Adamo necdum spoliata columba
Debuit infernae damnum tolerare cavernae,
Quam complevit Adam. Septem post lustra secundus
Donec Adam celso vinctos inferret Olympo.

Debuit infernae damnum tolerare cavernae,
Quam complevit Adam. Septem post lustra secundus
Donec Adam celso vinctos inferret Olympo. 42.
Sed tibi sanctarum ter maxima Matronarum,
Si modo Pieria tumulum signare Camena
Est animus, modicae munus ne despice venae.
Hic iacet Anna, parem ventris cui germine matrem
Nulla tegit tellus: animo complexa

Seu fuit huic regum, aut Levitica stirpis origo,
Posteritas divina fuit. Cum coniuge vixit
Si sterilis donec proles excelsa veniret,
Hoc voluit natura pati: consultiùs unum
Admisit, sed sola dabat quam gratia partum.
Septenis 1034 septenis: septennis post fata sinum felicis Abrami
Incoluit lustris: meruit festiva Nepotis
Ad superos post signa rapi caeloque beari

Caelatoris opus: fulgebat pectore mirae
Virtutis logion bissenis nobile gemmis,
Nominibus tribuum sculptis, quas singula patrum
Seminis unius fraterna vocabula signant.
Pectoris hoc tegimen, sed pectore longius: imae
Exibant vinclis lumbos stringentibus orae. 5.
Hunc autem thorax gemmis decoratus ad usum
Pontificalis erat. Dubias cum

quinquennia quatuor
Attigerat pubes: regali sanguine Iudae
Nati omnes, ipsa Davidis origine multi.
Et quoniam antiquos capta Babylone reversae
Non habuere tribus quibus excessere penates,
Sed quo quisque loco potuit nova limina fixit,
Iudaeae pars quaeque parem dare stipitis impos
Unius sobolem, non certa sede diremptos
Servabat mixtos omni regione tribules.
Inde fuit tota Iudae quod sparsus

Issachar, Enoch, Hebronia pubes
Prompta manu – fundaque! – venit si quando cruento
Ore lupus pecorique instat; cupidusque iugalis
Advenit fidei Simeon, quem matre Rebecca
Clarus avis dedit Elias, sed lege Philippi
Defuncti Soboles; sterilis post fata iugalis
Cognatum siquidem thalamo donante Rebecca
Fraternum semen genito Simeone revixit.
Adfuit et Samson cui Hermonea Salome,
Orba

iugalis
Cognatum siquidem thalamo donante Rebecca
Fraternum semen genito Simeone revixit.
Adfuit et Samson cui Hermonea Salome,
Orba viri genetrix, terra Hebronitide sponsam
Reppererat, sed mox pactae connubia nymphae
Fila scidit Lachesis praestoque ingressa puellae
Mors thalamum fato sponsum delusit amantem.
Misit Ioannem Bethel, cui mater Edissa
Iuncta viro forti Sauli, qui castra

mora est, patriâ migrare subegit
Prodigiosus Hymen; cunctisque accessit Ioseph. 9.
Regia progenies, altae virtutis Ioseph
Exemplum; cuius, sed avo propiore Mathane
Progenitor Salomon, vera a Davide propago
Inde parens Iacobus, uti soror Anna recenset
Sanguinis eiusdem proavos. Dedit Anna Mariam,
At soboles Iacobe tua est Iosippus; et istum

At soboles Iacobe tua est Iosippus; et istum
Iosippum fratris prolem sicut Anna Nepotem,
Sic habet et generum: Mariae est cognatus Iacob,
Cui eadem nurus et neptis, pro duplice nexu
Foederis et stirpis. Sed quae fortuna beatos
Connubii accendit sponsis felicibus ignes,
Expediam. Novies quatuor vel circiter annos
Vixit Iosephus, thalamique experte iuventa,
Dimidium tetigit caelebs et candidus aevi,

Hymen.
Maior Iosepho Parii casto hospite Nili
Lascivae fugiens lusit qui vota maritae,
Est modo quem canimus, proles Davidis, Ioseph.
Ille quidem turpis flammae, dans pallia, victor,
Sed thalami superavit amor; cui nectere lauros
Debet uterque pudor, soboles est regia Ioseph. 10.
Saepe istum genitor mittendae in saecula prolis

10.
Saepe istum genitor mittendae in saecula prolis
Admonuit multaeque illo caluere puellae,
Multae illum matres generum nymphaeque tribulem
Optavere virum; sed nec flexere puellae,
Nec movit pater indubium viridante pudoris
Extremum vitae flatum signare smaragdo.
Saepe pater dixit: “Vita cur caelibe nostrum
Stemma premis? Viridem perdis quid inane iuventam,

Implorare Deum parvos docuere nepotes.
Quod probrum est homini, virtus nequit esse probatae
Mater honestatis veraeque puerpera laudis.
At nescis, veniet sterili quae poena marito?
Vidi ego, sed dolui vidisse; ah! cetera sanctus
Et multis virtute prior, non visa iugalis
Incrementa thori, probro non simplice maerens
Sustinuit Ioachim, templo quem mysta repulsum
Ex ara cui dona dabat, vel solius

pater, humani nec virginitate timendus
Defectus generis: nulla est, quae clauditur auro,
Gemma gravis pretii, quae non, collata pudori
Virgineo, levis est. Nostrae caeleste refulgens
Naturae, par sideribus, sed vitrea honestas,
Gaza ingens fragilisque simul, sine Numine nostris
Corporibus servari impos. Quis posse putabit
Tam rara genus humanum virtute perire?
Addo, quod eventu tali, quia caelibe vita

Si canitur nostra venturus origine Princeps,
Quid Iosippe tuos fraudas hac luce futuros
Seminis haeredes? Bona sit; rerum attamen isto
Ordine virginitas non est bona.” Dicere contra
Iosippus voluit, sed respondere paratum
His interpellat genitor: “Spes sola beati
Germinis illius nostro de stemmate, terris
Promissi quantum decus est? Velle auspice tanto
Aeternae pacis libertatisque carere

tanto
Aeternae pacis libertatisque carere
Vix culpa, Iosippe, vocat.” Mox voce reponit
Iosippus: “Magni nostra hinc censenda propago,
Infitias nolo ire pater. Dabit aequus Olympi,
Sed sine me promissa Deus; nec fata morari
Me penes est: si me tanti voluisset habere
Adiutorem operis, caelo submissa caleret
Non mihi virginitas; nostrum concurrere tantis
Si femur adscisset fatis, me nulla

Si mundi fortuna thoros talesque pararet
Mortalis thalamos ubi calculus. Inspicit urnae
Excessum terrena fides; humana sequuntur
Lumina mortales oculi. Non subditur autem
Hic placitis hominum, sed stat caelestibus Hymen,
Alite Chaldaea et florenti stipite, signis.
Arbiter hic Deus est, mentis qui cuncta gubernans
Lege suae, humani nimis imbecille videntem
Confundit pupillam oculi. Quae stirpis

Spectat Iosephum: mox se reperisse mariti
Virginei vultus, ala plaudente docebat.
Hunc petit, atque caput pedibus premit: ille sedentem
Vertice ter pulsam terque ad sua colla reversam
Fuste fugat. Virgam sed qua fuit icta volucris
(Quam non ante velut reliqui, prout mysta iubebat
Sed tunc cum volucris fuerat pellenda, levârat) –
Mirandum! – florere videt siccumque repente
Humore et verno vestiri cortice

Hunc petit, atque caput pedibus premit: ille sedentem
Vertice ter pulsam terque ad sua colla reversam
Fuste fugat. Virgam sed qua fuit icta volucris
(Quam non ante velut reliqui, prout mysta iubebat
Sed tunc cum volucris fuerat pellenda, levârat) –
Mirandum! – florere videt siccumque repente
Humore et verno vestiri cortice ramum.
Ignarus quid agat, pallet, timet atque trementi
Corpore Iosippus curas

Nec dubitare potes, vera haec a Numine missa
Prodigia: infernae valet hic quae fraudis inesse
Suspicio? Numquam niveae, tibi vertice qualis
Consedit, furvo veniunt a Dite columbae,
Sed coraces nigri et simili fuligine tincti
Fetentes faciunt Erebi ludibria capri.
Aridus enato quod flore repullulet, uno
Temporis in puncto stipes, premit omne sagacis
Ingenium Stygis. Ac veluti consurgere

iterum palmas ad foedera posceret Hymen,
Dat pavidam retrahitque manum fususque per omnem
Humor abit frontem pariterque trementia molles
Ora rigant lacrymae, taedas non velle fatentes.
Nec tamen evigilat, sed semisopitus in auras
Corpore sublatus medio, suspiria anhelo
Ore trahit: vultus fletu et sudore madentes
Sicut erat maestus tergit, dein corpore toto
Prima tepentis adhuc implet vestigia spondae.

Aethere densâsset membris, spectabilis ille
Ales erat vigilique etiam par luce teneri.
Quiverit impressis animo licet ille figuris
Sopito effigiem talem proponere, qualis
Corporis est vultus, sed semisopita valeret
Hunc etiam Sponsi legere ut pupilla, videri
Non habilem clausit iuvenili in corpore mentem.
Non erat hic Morpheus, pigri ingeniosa soporis
Progenies, humani imitator strenuus oris,

habilem clausit iuvenili in corpore mentem.
Non erat hic Morpheus, pigri ingeniosa soporis
Progenies, humani imitator strenuus oris,
Apparere potens fallentis imagine vultus,
Lucis inops, nimius fraudis; sed fallere prorsus
Impos, ab ignavo nisi cui patre languida somno
Frons cadit et lassa vigor a cervice recedit.
Mentitur Morpheus, solida sed fronte Tonantis
Aliger accessit: chlamidis florente colorum

potens fallentis imagine vultus,
Lucis inops, nimius fraudis; sed fallere prorsus
Impos, ab ignavo nisi cui patre languida somno
Frons cadit et lassa vigor a cervice recedit.
Mentitur Morpheus, solida sed fronte Tonantis
Aliger accessit: chlamidis florente colorum
Vere licet tectus, faciem iuvenile venustam
Praetulerit; simplex fuerat sed flamen et aura.

Frons cadit et lassa vigor a cervice recedit.
Mentitur Morpheus, solida sed fronte Tonantis
Aliger accessit: chlamidis florente colorum
Vere licet tectus, faciem iuvenile venustam
Praetulerit; simplex fuerat sed flamen et aura. 23.
Luce fuit circum, qua solem aequabat, amictus;
Labra genasque rosae similis; cui eburnea cervix,
Frons spatiosa nives gutta

illa maritum
Vitaret quam tu Sponsam, nisi Numinis uno
Imperio, Sponso tibi custodique futuro
Cederet. Amborum de virginitate iugali
Exurget nexus, cuius contingere vota
Nonnulli poterunt, sed fructum apprendere nulli.”
Dixerat haec visus dictisque evanuit Ales.
Hausta viro facies auditaque verba loquentis
Aligeri somnoque gravis sua somnia clare
Vidit Iosephus. Tanta qui luce potitus

Portio si Virgo est, terrae si gloria, Iudae
Splendor et Isacii melior si sanguinis 755 sanguinis: sanguis heres,
Caelicus indutus carnem si dicitur Ales,
Si non effigies, sed virtus ipsa, stuporis
Materies, et forma Dei (de Virgine dici
Haec etenim saepe aure tuli) quo munere Numen
Te decoret, Iosippe, vide! Caeli aliger esse
Quisque cupit nymphae famulus, pro coniuge cedit

Iam matura parens, hic Ephrataea Rebeccae
Progenies, geminae, tempus queis nubile, natae.
Hic Galilaea Esther cum Bethlemitide socru,
Iosippo cognatae omnes, ad proxima cuius
Foedera, sidereis sed praecurrentibus ibant
Aligeris, carmen Sponsis plausumque daturis.
Ingressi templum concessa tribulibus intrant
Atria venturumque ad pacta iugalia mystam
Supremum expectat optantque ardentius omnes

Accessum templi, non segnis paruit, altâ
Pectoris orsa humiles taedas accendere flammâ.
Illa ut semper erat contecta decentibus artus
Induviis, quas externi studiosa decoris
Non confecit acus, filum sed candida duxit
Simplicitas. Non quas Tyrio versavit aheno
Docta manus, vel nere Phrygum suevere puellae,
Sed rudibus contenta stolis, quas ipsa probaret
Et cuperet, si membra darent mortalia, virtus.

artus
Induviis, quas externi studiosa decoris
Non confecit acus, filum sed candida duxit
Simplicitas. Non quas Tyrio versavit aheno
Docta manus, vel nere Phrygum suevere puellae,
Sed rudibus contenta stolis, quas ipsa probaret
Et cuperet, si membra darent mortalia, virtus.
Egreditur tectis Virgo decorata modesto
Tegmine, quod pecudes et quod Solymaea dedere
Vellera, quëis pretium Virgo

pronae quae viscera nymphae,
Stamine mansuetae pecudis contexta, notaret. 30.
Huic animi virtus chlamidi par: illa pudico
Non festina ibat, sed vera modestia passu
Quo graderetur, adit templi sponso ante petitum
Vestibulum, comitata sacris, quas illius ingens
Gratia pellexit, decoranda ad foedera nymphis.
Florentes inter iucundior Anna puellas

Scire datum (rapto thalami consorte, bis octo
Lustra enim templo precibus lacrymisque dicarat)
Per praesentia pacta, per hos ipsos Hymenaeos,
Promissus Iudae pacis quod surgeret author.
Ibant una omnes, sed mox ex omnibus unam
Iosippi Sponsam, quamvis nullo hactenus haustam
Lumine, novisses Mariam: quam frontis et oris
Gratia, simplicitas, maiestas, forma beatis
Proxima spiritibus, ne non discernere

Gratia sidereo vultu decorata pudicis
Moribus accessit, veluti si dentibus Indis
Purpura, Sidonio vel gemmeus incubet ostro
Fulgor et Eoum pictis laquearibus aurum.
Hanc spectare omnes cupidi, spectare sed illa
Quemquam oculis demissa pavet. Processit Ioseph
Obvius; illa pii vultum venerata iugalis
Custodisque sui, de quo sibi pluribus aether
Prospexit signis, famulae se voce suumque
Hunc

Nulla mihi ratio spem, nec fortuna dedisset.
Post tamen, ut nosti Virgo, lex unica nostri
Connubii Deus est. En me tibi, nympha, fidelem
Iosippum, nec dico virum tantaeque maritum
Coniugis, aeterni sed quo mansura voluntas
Obsequii nunc incipiat, volo dicere servum.
Cognatam dominamque colam teque aetheris astrum
Suspiciam, te depositum caeleste tuebor.”

laudem Sponsi; quëis tunc non plura locutis
Pacta probaturum suadent accedere mystam. 32.
Iste Theophilides fuerat, qui lumine sponsos
Adverso sed amicè tuens, divina mariti
Ostensi per signa ingens librabat honoris
Pondus, adorandae nacti connubia nymphae.
Tum Mariae perpendit opes, cui caelica dotis
Contigit ubertas, divinae lucis in unam

Ritibus expletis templi, pro more paternos
Virgo alias desponsa lares subitura fuisset;
Nec foret eiusdem sponso data copia tecti,
Limine festivus donec sollemne puellam
Exciperet proprio sponsus. Sed utroque parente
Orba petit Virgo, sacris penetralibus istum
Expectare diem, donec sollemnior aequo
Tempore componat solitos Hymenaeus honores,
Utque foris liceat sponso custode morari.

Expectare diem, donec sollemnior aequo
Tempore componat solitos Hymenaeus honores,
Utque foris liceat sponso custode morari.
His precibus mystas, istis quoque Virgo fatigat
Et sponsum votis, talem sed utrisque paratis
Indulgere moram, non se prius intulit aedis
Sacrae adytis, Iosippum ista quam voce teneret:
“Te Dominum, Iosippe, meum rerumque mearum
Quem statuit Deus, ingratum nequit esse tuenti

Aure tulit, quae sidereo stillantia melle
Verba dabat castosque loquens afflabat amores.
Ut dixisse satis visa est, hoc ille resolvit
Ora sono: “Dominum non es tibi nacta iubentem
Virgo, sed acceptis, mea quo connubia tendunt,
Adictum obsequiis comitem; placitique vigebit
Me penes aequa tui ratio semperque tuorum
Fixa meis inerit verborum flamma medullis.
Quod cupis, et ratio tuaque explorata

Me quibus adstrinxit caelum, connubia tantas
Eliciant animi flammas, ut solius ergo
Virginei affatus, merces cuicumque futura
Esset (vera fero, genitor) non parva labori.
Non hominis, sed forma Dei est: qua purius ullum
Sumere membra nequit caeli mortalia flamen.
Felix Anna parens, felix Iesseius isto
Germine Davidis sanguis: confluxit in unam
Stemmatis istius probitas et gratia nympham.

Vota verecundus non accusaret amator.
Si te, nate, pari voluit formidine pressum
Connubialis amor, castosque proinde morari,
Quiverit aligeris Virgo si par Hymenaeos,
Nil mirum, Iosippe, fuit, sed summa vetabat
Quam dare Virgineae frontis reverentia dextram
Composuit celsis descendens calculus astris.
Venturum inde orbi quondam mens augurat ingens
Hac taeda flagrante iubar, sed quale sit illud

mirum, Iosippe, fuit, sed summa vetabat
Quam dare Virgineae frontis reverentia dextram
Composuit celsis descendens calculus astris.
Venturum inde orbi quondam mens augurat ingens
Hac taeda flagrante iubar, sed quale sit illud
Non capio: sublime quidem quodque, ominor, altum est,
Quo tamen et fandi vires animique labascunt.
Memnona liquentem cum iam pars ultima noctis
Proderet Auroram, tenerae mihi visa

Astrorum Phoebique faces: spectata puellae
Ora fuere illo plusquam terrena sereno.
Hanc prope te Iosippe etiam, magnoque micantem
Lumine conspexi; totam licet illa per aethram
Lux diffusa foret, sed te potioribus ille
Ornabat radiis splendor, taedarum Hymenaei
Luce propinquantem. Spectatur purior unda
Ut fonti vicina suo, te foedere iunctum
Fulgenti nymphae reliqua festivius aethra

Fulgenti nymphae reliqua festivius aethra
Fortunati uteri flammas ambire videbam.
Illusit tali mihi noctis imagine Morpheus,
Si tamen illusit: certi quoque ludicra veri
Somnia pondus habent, ego sed non assequor illud,
Nec mea Chaldaeum quaerent insomnia vatem.
Nec meminisse piget vocis quae nocte coactis
Accessit formis: molli penetrante susurro
Pectora, sed claros, rerum portenta docentes

Somnia pondus habent, ego sed non assequor illud,
Nec mea Chaldaeum quaerent insomnia vatem.
Nec meminisse piget vocis quae nocte coactis
Accessit formis: molli penetrante susurro
Pectora, sed claros, rerum portenta docentes
Accepi numeros: nato quae contigit uxor,
Prolis erit sine patre parens. Haec omnia noctis
Somnus erat, sed fallaces tua fata per umbras,
Quaerere non animus. Iam tu, Iosippe,

Accessit formis: molli penetrante susurro
Pectora, sed claros, rerum portenta docentes
Accepi numeros: nato quae contigit uxor,
Prolis erit sine patre parens. Haec omnia noctis
Somnus erat, sed fallaces tua fata per umbras,
Quaerere non animus. Iam tu, Iosippe, paterno
Utere, quo sponsam tibi fas inducere tecto.”
“O genitor,” Iosippus ait, “sperare quod optas
Desine, nec nostris laribus

Expetiit, matrisque piae sanctique parentis
Certa secuturo morum vestigia gressu
Carpere et eximiae fidei monumenta tueri.
Assensi voto facilis: nec virginis ille
Esse videbatur sermo, sed herile loquentis
Numinis imperium. Tanta huius gratia linguae,
Talis erat virtus; homines qua voce ligari
Non modo posse reor, flecti sed posse Tonantem.”
“Quandoquidem proprios nymphae servare,”

Assensi voto facilis: nec virginis ille
Esse videbatur sermo, sed herile loquentis
Numinis imperium. Tanta huius gratia linguae,
Talis erat virtus; homines qua voce ligari
Non modo posse reor, flecti sed posse Tonantem.”
“Quandoquidem proprios nymphae servare,” reponit
Ore pater, “stat, nate, lares, errantia numquam
Crede Deo plenae Iosippe arbitria nuptae.
Tu modo sollemnes legis poscentia

Connubii, taedis aequos ut ferret amictus.
Maternis etiam propriae superaddidit artis
Indumenta stolis: puro velamine pectus
Protexit cordisque nives; cervice rubebat
E frutice aequoreo, molli sed factus ab aura
Purpureus lapis, eximium quale esse modestae
Cervicis pretium solet ornatusque puellae.
Vertice crinalem zonam, quam fecerat ipsa
Puniceo textam filo, pendente per artus

Sanctior eximiùm sancto nova nupta marito
Traditur: occurrit festivis vocibus Hymen. 7.
Anna fuit, non Anna parens, post funera rapti
Anna sed illa viris lustris inclusa bis octo
Templi adytis, numquam sacros egressa penates,
Sed prece, ieiunis Numen fano abdita labris
Implorare pia, ut votorum conscia quaevis
Noxque diesque foret testisque diserta

7.
Anna fuit, non Anna parens, post funera rapti
Anna sed illa viris lustris inclusa bis octo
Templi adytis, numquam sacros egressa penates,
Sed prece, ieiunis Numen fano abdita labris
Implorare pia, ut votorum conscia quaevis
Noxque diesque foret testisque diserta suorum.
Haec castigato poenis, domitoque tot annis
Corpore promeruit sibi mox implenda

Cumque vale dicto nymphis comitantibus aede
Egreditur, cognatae animae sponsique sodales
Attoniti mirari illam, ceu aethere ab alto
Sideris elapsi effigiem (commenta fuisset
Credulitas Argiva deam; sed fingere Numen
Debuerat melius, quam sit vel Iuno, vel ignis
Vesta parens, vel flava Ceres). Sic illa tribules
Affecit spectata suos, ut mira venustas
Virginis impuros a corde fugaret amores

Convivas: decies veluti septena prophetae
Hebdomas ad finem properet Iudaeque superbum
Culmen, Idumaeo, externae telluris alumno
Cesserit Ascalidae, quae sunt prope limina stantis
Tempora Messiae; sed prudentissima Virgo
Parca loqui, plura aure tulit quam voce dedisset.
Illa dein sponsi placito conclave remotum
Sola petit, solitis nocturna silentia votis,
Teste procul, modico non neglectura sopore.

Blandaque gramineae serpit pro margine glaebae,
Immittit folium. De quo, ceu semine iacto,
Haec regio lauru, totusque is lucus abundat. 10.
Sed memoranda illo mutata Perilia rivo.
Huic sponsus Goliacus erat, quem saga potenti,
Quod thalami primos Natae contemneret ignes,
Carmine mutavit saxo; quod nomine collis
Monstrat adhuc proprio: dedit et sua

Fecit humum: foliisque solo per gramina sparsis,
Invaluit Picena sacrâ Peneide tellus.
Pluribus haec arvis foliorum credita virtus,
Utpote debuerat quae sistere pluribus arvis
Huc olim ventura domus. Sed maior in uno
Colle fuit, quod mox Lauretum copia lauri
Fecit Aventinae dici par nomine silvae. 13.
Interea non parca precis Iesseia Virgo,

“Quo fine incipiet terreno in pulvere tanta
Spectari virtus? Quid tanta in labe iugalis
Protendit candor? Donum terrena voluntas
Quo merito caeleste gerit? Num forsitan instat
Progenies non carnis inops, sed carnis abhorrens
Principium venientque novi sine semine partus?”
Talia dicebant superi, queis dicere necdum
Virgineae dederat Numen mysteria taedae.
Attamen ut veteris perimendae gratia noxae

Quando per effectum tandem se proderet orbi
Lecta prior saeclis sententia quadraginta,
Ancipites superûm mentes hominumque tenebat.
Pars Astraea fuit, Pietas pars altera, quaeque
Fautores pars nacta suos. Sed flectere Numen
Incepit Pietas; iussa est Astraea tribunal
Complere orantique aurem praebere sorori.
Risit ad haec Astraea: prior quaeque hactenus egit
Atque reis poenam scelerum implacata poposcit,

Dum iusti tibi flamma calet, vis debita iusti
Perdere iura mei. Siquidem iam pluribus orbem
Saeclorum lustris tua degener ira fatigat
Exercetque furor. Divina poposcerit aequi
Id ratio, non obnitor. Sed sola Tonantem
Iustitiae si fama levat, laus integra non est,
Altera si patris hunc miserantis fama relinquat.
Iam tua Tartareas pervenit ad usque cavernas
Fama, soror. Qua lege vetor procul aethere

tunc esse potestas
Exilem totumque Stygis susceperis una
Arbitrium. Non opto tui mihi portio regni
Accedat: licet ut ratio viresque sinebant,
Haec etiam Pietas admitti in regna petivi;
Sed taceo, vicisti etenim. Sit subdita sceptris
Illa vorago tuis. Terris regnare quod optem,
Quae tandem invidia est? Ista me parte relinque,
Si neque fata meis veniunt obnixa querelis.”

quod optem,
Quae tandem invidia est? Ista me parte relinque,
Si neque fata meis veniunt obnixa querelis.” 20.
Hos praesens Astraea tulit, sed pectore questus
Immodico: tali contra quae voce locuta est:
“Quae mea noxa, soror Pietas, commissa quod Orco
Urantur scelera? An miseris, prout asseris, insto
Crudelis, non aequa reis? Grave, flebile,

tali contra quae voce locuta est:
“Quae mea noxa, soror Pietas, commissa quod Orco
Urantur scelera? An miseris, prout asseris, insto
Crudelis, non aequa reis? Grave, flebile, triste
Est homini fateor, sed non crudele quod aequum est.
Constantem noxam stabilis si poena sequatur,
Id iusti ratio est. Frustra implorare faventem
Desine me contra votis caelestibus urnam!
Dum non iusta petis, vide sis quo fonte

damnat acerbus
Te vindex, Astraea, chalybs. Utrique faventem
Expectare licet quaesiti iudicis urnam.
Vivere vult Pietas Adamum, vivat Adamus;
Vult Astraea mori Adamum, moriatur Adamus.
Sed prior ut vivat novus extinguatur Adamus
Unigenamque meum aeterno splendore micantem
Suscipiat terrena caro, cui funeris expers
Prima manet, sed origo dabit succumbere letho
Altera, complentem vacuam

Vult Astraea mori Adamum, moriatur Adamus.
Sed prior ut vivat novus extinguatur Adamus
Unigenamque meum aeterno splendore micantem
Suscipiat terrena caro, cui funeris expers
Prima manet, sed origo dabit succumbere letho
Altera, complentem vacuam pretioque prementem
Sanguinis, inde gravem casuram in funere lancem
Iamque reperta parens carnem praebebit iturae
In terram soboli tempusque advenit

(Nam bene nec meminit, neque scivit dicere velox
Fama polo veniens). Umbras addebat Eoae
Lux dubia Aurorae, primo cum lutea vultu
Memnonias aperit thalamis egressa fenestras.
Hoc potuit Natura, sed ut venientia formis
Signaret fata et docta describeret arte
Venturam mundi faciem, sese impare natam
Ingenio dixisse ferunt. Sed Gratia tantum
Fingendum suscepit opus, quae sola futuros

Memnonias aperit thalamis egressa fenestras.
Hoc potuit Natura, sed ut venientia formis
Signaret fata et docta describeret arte
Venturam mundi faciem, sese impare natam
Ingenio dixisse ferunt. Sed Gratia tantum
Fingendum suscepit opus, quae sola futuros
Calebat rerum eventus quaeque una referre
Divinam in cycladem rerum simulacra novarum 695 novarum: novorum

Insontem mitemque Agnum iugulique madentem
Sanguine, qua mediae se porrigit area telae
Exprimit et caesae pecudi dat lumina septem.
Huic etiam septem ceris signisque volumen
Grande tenere dedit; potuit sed littera clausi
Nulla patere libri. Tum se curvantia circum
Quatuor et bis dena senum capita alba, coronis
Cincta prius, modo humi stratos regalibus Agnum
Culminibus stipare humiles, eidemque superbo

Virgo
Concipiet parietque virum.” Cui ista legenti
Multa subire animum, votis cumulanda solebant.
Talia dicebat, non quod se matris honori
Electam, veluti dubia aut incerta fuisset,
Sed tantae studiosa decus librare parentis,
Cui Virgo demissa animi componere prudens
Terrigenum sortem, trabeas regumque secures,
Pulvere componi stellas caelumque sciebat;
Despectu proprii cineris flagrare

Hunc dabit Hebraei Numen sublime sedere
Maiestate throni patrisque aeterna Tonantis
Dicetur soboles, aliis cui regibus impar
Prosperitas. Non ille suo peritura tenebit
Imperio regna, invictis sed fascibus aevum
Immortale fluet, damni cui impote frontem
Augustam cinget regalis fascia bysso.” 31.
Virgo ubi divinae prolis praeconia

Virgo ubi divinae prolis praeconia viso
Aligero restante tulit, “Promittitur,” inquit,
“Quis mihi natorum commendatissimus infans,
Si mea perpetui numquam solvenda pudoris
Vota obstant? Sum iuncta viro, sed nupta iugalis
Nescia sum thalami.” Gabriel huic ore reponit:
“Virginitas illaesa tua est, illaesa manebit,
Virgo uni fecunda Deo: purissimus umbram
Te super efficiet caelique ut opaca beatus

immensam seriem natique dolores
Poenalemque trabem agnovit: post visa reorum
Lucra et Avernales praedas, data basia patris
Excipit et clauso Virgo est sibi reddita caelo.
Illa sibi ostensâ, non per simulacra, sed ipsa
Numinis effigie propria raptuque beato
Mersa voluptatis pelago, quam nullus adaequat
Ingenii mentisque labor, felicibus hausit
Divinum labris nectar. Non segne fluentis
Ambrosiae

Lumine, non animi, non pectoris impos utrique
Par sorti, ipsius placitis accedit Olympi.
Quantumvis autem postquam sibi reddita, magno
Conatu luctata animi formare prioris
Fortunae exemplar, speciem sed imagine quavis
Divinam fabricare impar, languentis amoris
Impete, continuis feriebat sidera votis. 35.
Interea motis Gabriel penetraverat

sexum;
Quam fieri blandis fecundam aspectibus aiunt
Fetiferumque occulto afflatu ducere semen,
Mutua dum pronis mittunt sibi basia ramis.
Proxima Zachariae stetit ista penatibus arbor,
Sed consorte carens, cuius sublime cacumen
Ornabant vacui fructus sine pondere flores.
Iste tamen, sed qua nescitur origine natus
Indigenas tenuit rumor (nec cassa fefellit
Fama fidem) palmam sterilem tunc sera

Mutua dum pronis mittunt sibi basia ramis.
Proxima Zachariae stetit ista penatibus arbor,
Sed consorte carens, cuius sublime cacumen
Ornabant vacui fructus sine pondere flores.
Iste tamen, sed qua nescitur origine natus
Indigenas tenuit rumor (nec cassa fefellit
Fama fidem) palmam sterilem tunc sera daturam
Germina, cum propria peregre tellure profectam,
Aethereo gravidam spectabit Numine

Indigenas tenuit rumor (nec cassa fefellit
Fama fidem) palmam sterilem tunc sera daturam
Germina, cum propria peregre tellure profectam,
Aethereo gravidam spectabit Numine Matrem.
Talis fama fuit, sed nulli credita fama,
Immensum quod claudi utero non posse putaret
Aeternum patier Matris praecordia Numen,
Nec petere humanas fletu lacrymisque papillas.
Quamvis parva fides laturae germina plantae,

Successisse vident fetus tenerosque per orbem
Numquam speratos escam promittere fructus.
Cumque Deo plenam studio pandentis Elisae
Audissent montana procul venisse puellam,
Non fecit matrona fidem, sed publica plantae
Vincebat populos fama: infecundaque fructu
Facta gravis, puero stabat pro Numine palma. 46.
Vocis inops vero genitor, sua

Iudaea, penates?
Erroresque tuos propter male cognita caeli
Munera, quantumvis sera pietate piares.
Ast aeternum exul, numquam statura priori
Iudaeae fortuna loco; iam saecula quinque
Sed bissena super numerat quod Numinis almam
Et Matrem et Prolem tellus infida reliquit.
Atque ideo infelix, nisi quod tibi sola supersit
Spes fidei extremae, cuius finale serenum,
Vespertina velut reliquo lux

Zacharius monitus properat gravidaeque paterna
Tecta petiturae Nymphae mandavit edulem
Opportuna viae replere ad prandia peram.
Multa senex famulaeque dabant et plura dedissent.
Parca cibi sed Virgo levi non munere spreto
Corporis exhaustas consueta resumere vires
Exigua dape, suaderi non pauca tenere
Difficilis, multum quod erat grato ore relinquit.
Huic facilis Ceres et decerptus ab arbore

Flamina, ter sanctum Sabaoth clamore vocabant.
Cognovit peregrina parens notasque sub alto
Pectore celabat causas, non inscia fetu
Exultare suo, fano interiore reposta
Symbola praesentis veri. Sed gaudia summi
Attonitos adyti sine more audita litantes
Reddebat mystas, post quae vox ista secuta est:
“Ecce venit saliens altis in montibus iste
Frugiferos cursu velox transcendere colles,

Et capreis cursu et cervis certare ferebat
Montanisque iugis duratum in proelia robur
Adferet et bello victos sevire Tyrannos
Coget et oppressae solium exaltabit Idumae.
Talis erit, talis veniet; sed quando, vel unde,
Ignaros nos fata volunt: qui cursibus aequat
Alipedes, vel spe propior iam creditur heros.”
Haec ita iactabant mystae Solymaeaque Pallas
Ad sua fallaces traxit commenta Pelasgos.

Ad sua fallaces traxit commenta Pelasgos.
Virgineis vero prolatae oracula vocis
Certius innotuere animis, quae gnara quis ille
Se portante redux saliens in motibus ibat,
Vera Dei soboles: sed nil effata, relicto
Ad sua festinans remeat domicilia templo. 11.
Cedenti Solymis Mariae iam tertia fulsit,
Atque viae postrema dies, cum

Quae faciunt magis esse ream commenta; supremus
Scilicet hanc inopem, obicerent, fabrique iugalem
Legisset matrem Omnipotens, cui principis aulae
Regia debetur genetrix regnique potestas.
Quid faciam? Sed me pavidam quae somnia terrent?”
Inquit, “An ignoras utero caeleste teneri
Pignus et aetheream sobolem? Qui fecit onustam
Germine divino, laesae sine crimine famae
Et probri vacuam potis est servare

utero grandi passim iam dicitur uxor,
Qualem ipse aspicio! Proprii tibi luminis anceps
Sit, Iosippe, fides; alienae lucis inepte
Fingis idem vitium. Si credis, adultera sponsa est.
Non credes populo? Mariae sed moribus aequa
Et maior praebenda fides. Erroris abunde
Esse solet populo, Maria est erroribus impar.
At Iosippe vide, quod tunc erroris abunde
Esse solet populo, variis dum affectibus errat:

Iosippe vide, quod tunc erroris abunde
Esse solet populo, variis dum affectibus errat:
Privatos deme affectus, quorum inscia nuptae
Est soboles manifesta tuae. Vox publica certa est,
Certior est Mariae candor. Sed ventris apertus
Est tumor! Exurgat venter, sed adultera non est!
Qua ratione gravis fieret, nisi moecha fuisset?
Nescio, moecha tamen non est. Si pondere venter
Materno premitur, dicam sine semine

populo, variis dum affectibus errat:
Privatos deme affectus, quorum inscia nuptae
Est soboles manifesta tuae. Vox publica certa est,
Certior est Mariae candor. Sed ventris apertus
Est tumor! Exurgat venter, sed adultera non est!
Qua ratione gravis fieret, nisi moecha fuisset?
Nescio, moecha tamen non est. Si pondere venter
Materno premitur, dicam sine semine prolem
Humano gestare suam. Si posse negaris

fluctus.
Et licet opposito veluti mota impete puppis,
Quam venti ventisque caput contrarius aestus,
Vim geminam sensit, paretque incerta duobus,
Hoc animi motu poteras, Iosippe, videri.
Sed non talis eras, semper conversus ad unam,
Criminis ignara certans pro Virgine partem.
Et prosterni 338 prosterni: posterni impar, socii laus fixa pudoris
Immotam statuit Iosippi in

umbris
Perfusum tali pectus sermone serenat:
“Quod rea connubii non sit, quam ventre tumentem
Cerno nurum, certum statuo; tamen ista puellae
Unde gravi soboles, pacto non assequor ullo.
Sed pariter certo nostri, nisi somnio, fetum
Connubii non esse sciens, prolemne iugalis
Ignorans thalami, genitor mea viscera dicam?
Ludere sed verum nequeo: tamen esse fatetur
Se patrem, propriae fetum si

Unde gravi soboles, pacto non assequor ullo.
Sed pariter certo nostri, nisi somnio, fetum
Connubii non esse sciens, prolemne iugalis
Ignorans thalami, genitor mea viscera dicam?
Ludere sed verum nequeo: tamen esse fatetur
Se patrem, propriae fetum si coniugis, uno
Nutriat effusum tecto. Commune maritis
Nec vetitum legale sinit convivere, postquam
Quae peperit, puro patuit peperisse marito.

maritis
Nec vetitum legale sinit convivere, postquam
Quae peperit, puro patuit peperisse marito.
Quid faciam? Tectis abigam infamesque puellae
Reiectae tabulas et acerba repudia scribam?
Sed procul hoc: potius nostris illaesa nitescat
Efficiam sua fama malis: peregrinus abibo.
Nec deerit, quae iusta meae fortasse probetur
Causa fugae; nec lege vetor, qui legibus una
Esse vetor: famae hanc

ab Indo
Aequore quam Phaëton igni maiore micantem
Dicentemque sibi: “Proles Davidica, Ioseph,
Ne metuas Mariam pacti servare iugalem:
Pondus enim, quod ventre gerit, non moecha recepit,
Sed Virgo aeterno flatu fecunda, beatum
Complexa intumuit germen, paritura potentem
Felicis vitae authorem, patremque salutis.
Ille, quibus dura ceu compede victus anhelat
Exolvi populus, noxas et crimina

paternae
Naturae par splendor, homo, mea viscera, factus
Implevit. Stupeo nimium, Iosippe, pusillam,
Exiguam meriti donatam hoc munere nuptam!
Nec te suscepti celassem arcana Tonantis,
Sed nequii tantam (quis enim mea dicta probasset
Vera satis?) sperare fidem. Me vana profari
Somnia dixisses: silui, secura quod ipse
Omnipotens operi proprio non deforet author.
Teque ideo, sapiens gaudet prout

qua quisque potest visâ esse beatus,
Et felix, mentem aeternam, sine corpore Numen
Immensi splendoris opes et hypostasin illam,
Cui mea coniuncta est uteri caro. Dicere possum
Haec rapto spectasse animo, sed dicere lumen
Quod vidi, nequeo: nostrae sublime diei
Lumen, erunt tenebrae, visae si confero luci.
Ut mihi sublatum hoc lumen, mihi cumque fuissem
Reddita, quod video brutis commune serenum

“Viso quot Numine vultus
Spectasti?” Cui illa: “Latent me cuncta, nec ulla
Id mens aut ratio servat, cui lumen ademptum est.
Hoc scio, quod summus dulci complexus amore
Me Pater est, cuius sobolem, sed origine sola
Diversam, pusilla gero; Flamenque beatum
(Numen idem cum patre, eadem cum prole potestas,
Vis utrique eadem, sed fluxus originis impar;
Quod varium mens prima petit) me nomine sponsae

Hoc scio, quod summus dulci complexus amore
Me Pater est, cuius sobolem, sed origine sola
Diversam, pusilla gero; Flamenque beatum
(Numen idem cum patre, eadem cum prole potestas,
Vis utrique eadem, sed fluxus originis impar;
Quod varium mens prima petit) me nomine sponsae
Dignatum, cuius puro molimine castus
Intumuit venter, modicos digestus in artus
Suscipiens animam sanguis, vis illius una est.

fluctus.
Respicit haec saevos interlabente Brasilos
Oceano, matrum saturos patrumque Brasilos
Eiusdemque gulae saxis prospectat iisdem
Auriferis nudos stantes Patagones arenis.
Parte sed adversa tellus ignota latebat,
Pervia adhuc nulli, allato cui lucida signo
Incubat Antarctos, noster qua caecus horizon,
Europae regio et nostro fugit ore videri.
Nonacris ursinos odio Iunonis acerbae

fixum,
Alter ut emergat casu quo mergitur alter,
Seque levet tantum, quantum se deprimit alter.
Iam vero Arctoo numquam se cardine ponto
Inclinante tenus, non se levat aemulus axis,
Sed sua caeruleo sub gurgite sidera celat.
Pax ibi nacta specum, vasti quam filia Nerei
Insula habet mediam, septis poenalibus aptam;
Eligit hanc, ingens ubi contabesceret exul.

Pax ibi nacta specum, vasti quam filia Nerei
Insula habet mediam, septis poenalibus aptam;
Eligit hanc, ingens ubi contabesceret exul. 23.
Sed prius a Nili victa meretrice superbus
Atiades (iuste cecidit Memphitica pellex,
Ne paritura humilis, scortum regnare videret
Virginitas) cunctis Latii sub iura redactis
Gentibus, optatae migrare in Pacis

iugales
Foedarit, nulli terrae nec frugibus aequus.
Excidiis populorum audax, incendia vastis
Urbibus et rapidos maturis messibus ignes
Imperat. Ille famem, pestem advocat ille, supremos
Sed quorum is prior est, animis terrestribus hostes.
Naturae legumque odium, virtutis et aequi
Hostis inhumanus, toto proscribitor orbe!
Ito, ubi nec terrae possis, nec obesse quieti
Terrigenûm, duris oneratus

Ito, ubi nec terrae possis, nec obesse quieti
Terrigenûm, duris oneratus membra catenis!
Idibus Aprilis, cum bis centesima, mittas
Si modo sex, quartum referebat Olympias annum
Consule silvano, sed quem collega praeibat
Augustus nonùm consul, maiore Quiritum
Laetitia, quam si Romana cuspide caesas
Audissent gemino solis sub tramite gentes.
Talis erat scelerum immani data poena Gradivo.

Ventidio cecidit Pacorus, qua clade priorem
Assyrio Crassi maculam delevit Oronte,
Et pacem statuit, nisi quod renovare vetusta
Scortator Pharius cupidus discrimina, rumpit
Iuratam sanctè, sed non sine vulnere pacem.
Quem tamen Augustus repetit, missisque Latinis,
Quae victor posuit Crassi pro caede trophaeis.
Dardanidae timidus reparavit foedera Parthus.
Iam fera captivo fasces Germania

sanguis pulchri flammis non bullit honoris.
Marte uti me fata volunt, quo numine solo
In decus et nomen claris ascenditur ausis.
Quae modo pax mundi est, blandiri mollibus aptam
Esse satis notum est animis, sed fortibus hostem.
Pro titulis famaque nihil studiosa valensque
Moliri soboles, fatis praesentibus ortam
Desidiem putet esse deam, quae ignava Gradivum
Expulit atque alio proscriptum detinet orbe.

consul.
Iste prior pugnas, post ipsa probare solebat
Belli audax pubes: certumque volentia Martem
Aera sonora palam votum populare rogabant.
Longo autem belli postquam lassata furore,
Sed victrix palmisque ducum praelustris, easdem
Roma iterum clausura fores, regnantis ubique
Dat pacis signum: victrici tempora lauro
Praecincti caput, haec iucundi templa petebant
Romulidae lituumque hilari

matri sobolique paranda,
Ut Virgo admonuit, curis caelestibus addit. 39.
Unde dapes sponsi solitas vitamque petebant
Hortus erat plantis modicus, sed edulibus herbis
Sufficiens tectisque ipsis non dissitus hortus.
Arboribus tenuis subiectum bucula gramen
Et rude carpebat pecus: inde domestica Ioseph
Auxilia et parcum mensae vectigal habebat.

erat capitum numerus: materque faberque
Tota domus duo sunt: iidem parentque iubentque.
Caelica venisset dum Virginis integra matris
Ad cumulum proles, quae dum feliciter ivit
In numerum, non auxit opes, sed amare repertam
Matris egestatem facilis; quin fluxa bonorum
Ludibrium quam vile esset fortuna, docebat.
Huic tamen accessit Domui: peritura deesse
Cui voluit si dona Deus; cumulavit egenos

Tobia genito patre commendasset Ioseph,
Urbe migrat propriisque notat vestigia plantis.
Nulla etiam gravidi Virgo fastidia ventris
Passa, per Isacios ibat laetissima colles
Plena Deo mater. Sed ubi fortasse labaret
Planta, vehi tardo coniux orabat asello
(Hunc etenim torvamque bovem praesentis agebat
Servitii pretiique fidem) pressitque modestum
Interdum pecus, oranti non dura marito.

Lege potestatis.” Praecepta tribulibus aures
Vox tenuit mentemque pavor sensumque relatae,
Communis tribuum, stat vocis habere cupido.
Fit populi murmur mystes aperire rogantis,
Quid fati vox ista ferat: sed clarus egeret
Qui nullo est praesens, referunt, interprete sermo.
Messiam, dixere, sui documenta parantem
Adventus, misisse istam, ne ignotus adesset,
Isacidis famam. Sed qui magis apta reservat

Quid fati vox ista ferat: sed clarus egeret
Qui nullo est praesens, referunt, interprete sermo.
Messiam, dixere, sui documenta parantem
Adventus, misisse istam, ne ignotus adesset,
Isacidis famam. Sed qui magis apta reservat
Indicia, ingenti cum maiestate verendus,
Augustumque latus Solymo observante senatu,
Stipatus populis et tanto principe dignae
Robore militiae septus regnique toparchis,

est Augustique potens et amica voluntas.
Quae regio est missura ducem, quem Dardana virtus
Non premat et validae non occupet horror Idumes?” 3.
Sed Virgo et voces adyti et diversa ferentis
Excipiens populi sensum taciturna latebat
Atque ipso praegnans Duce, quem Iudaea petebat,
Isacidis ignota parens. Nec prodere sese
Sustinuit sapiens Virgo, sat gnara

Hic sibi quaesitum doluit commune negari
Hospitium. Supplex orat vergente pudica
Ad partum sponsa et tecti quodcumque precatur
Neglecti vacuum stabulique exile vel antri
Deserti spatium, sed ubique immitia supplex
Orator responsa tulit. Demum urbe recedens
Numinis arbitrium sic disponentis adorat.
Non procul urbe ipsa, veteri sublustris hiatu
Iosippo deprensa fuit praesentibus apta

gravidamque tegit specus una puellam. 6.
Nox erat et varios vultus telluris opacae
Vix dederant tenues caeli discernere stellae;
Umbra antri sed maior erat, quod nulla subire
Vel modica externae possent ludibria lucis.
Vir parvum ut strueret collectis frondibus ignem
Ignis abest. Postquam nigro commissa mapali
Uxor erat, volat ut potuit repetitque

Concessura velut somno sua lumina mater,
Stramine consedit, cubito cervice reclinis
Supposito. Pressa duplici quoque luce soporem
Visa pati: natura leves admittere somnos
Cogere forte nurum potuit, natura sed altos
Virgineae mentis nequiit prohibere volatus.
Debuerat modicam membris praestare quietem,
Numquam animo: procul est, ut mox paritura sopori 191 sopori: sapori

Auxit et aeternis arsura incendia flammis.
Hic proprium vitae cursum fatumque legebat:
Hic gladios, hic mucrones, hic mentis acerbos
Quos olim passura fuit spectabat agones.
Laetitiae sed magna fuit tunc causa dolorum
Cernere diluviem: placitumque est Numinis ultro
Amplexa et gaudens, nullis mucronibus impar
Ad quaecumque patens exponit vulnera pectus.
Hac habita rerum specie, torrentis et

Non aliquo puri partus concussa dolore
(Nam veluti speculum splendor, sic ista parentis
Viscera transivit soboles, vel graminis imber
Innocuus, vel floris odor qui surgit in auras
Inviolata horti specie), sed Numinis ore
Aspecto felix, postquam remorantibus undis
Virginea explevit divinus pectora torrens
Siccatoque ruens lucis stetit impetus alveo,
Compages veterem sensum terrena recepit.

11.
Hic ubi se nimio cordis correpta calore
In sobolem effudit genetrix, quae Virgo priore
Attulit ad partum curâ, dare tegmina membris
Linea festinat; sed quod leviora putasset,
Nocturnam arcebat proprio velamine brumam
Admovitque sinum puero cordisque dedisset,
Dum sibi dissecto licuisset pectore, sedem.
Mater erat: sed quae mater? Date nomina, matres,

Linea festinat; sed quod leviora putasset,
Nocturnam arcebat proprio velamine brumam
Admovitque sinum puero cordisque dedisset,
Dum sibi dissecto licuisset pectore, sedem.
Mater erat: sed quae mater? Date nomina, matres,
Quarum soli utero totus se debeat infans!
Nulla venit, cedunt omnes. Mihi sola relicta est
Quae Virgo est mater: totam sibi postulat ista
Una parens sobolem, nulli fecunda

Creditur haec Virgo; totum si possidet una,
Totus amor prolis non est divisus ab una.
Plus amat una istum quaevis quam femina natum,
Plus dedit una isti siquidem quam femina nato,
Naturae hic amor est. Sed cui praeluxit amori
Gratia, caelicolûm quivis est spiritus impar.
Talis amore parens natum fovet: evehit istas
Immodico nisu natura et gratia flammas.

Intueor, quem rapta Deum cui Patris origo
Aeterna est, nunc vero hominem, cui aegra recensque
Est matris caro. Nunc humili vilescis amictu,
Astrorum solisque decor patrisque venustas.
Te felix mater! Sed tu felicior esse
Matre alia quavis poteras: ut vilior esses
Sum tibi lecta parens, immensa ô lucis abyssus!
At quia sic placitum Patri pretiumque superbi
Ponere pro culpa tam grande decebat Adami,

18.
Laeti ibant omnes; necdum apparebat Eoa
Parte poli, roseo perfusas lumine coniux
Tithoni reserare fores, cum moenia pastor
Nota videt, sed quod nullus sibi nocte pateret
Ingressus, clausis errant per compita portis.
Dumque ibi pastorum vario se tramite turba
Divideret, flammam attoniti videre micantem
(Vel caeli fax una fuit, vel flammifer

Eoas Aurora faces laetusque sereno
Instabat iam sole dies et ovile petebat
Custodem pro more suum, cum providus Aegon
Discessum indixit sociis; qui cedere tecto
Velle videbatur primus, sed lentus abibat.
Hos Virgo et sponsus, postquam data munera grati
Extollunt, divina animis et voce precati,
Ad pecoris curam possessaque rura remittunt.

infans
Bis quater e mersis Moseâ solibus uti
Ad vulnus petrâ maribusque virile ferire
Praeputium patrisque datam cum semine labem
Sanguine diluere et carnis lenire furores.
Conscia sed puri partus nulloque receptam
Traduce progeniem, Virgo sua viscera novit
Non hac lege premi; nec quae famulantia stringunt
Servitia, artari valeat sub legibus author.
At quia forma humili non dedignatus

cruentum
Munus obi: felix nimium, si quem tua tangit
Cultri acies, acies cordis conversa sequatur.
O dignus caeli culter, quem sidera primae
Lucis, inocciduo semper splendore coronent!
Sed minus est quod stellae ornent, quem clarior Agni
Virginei pinxit maiori lumine sanguis. 23.
Effusum pueri sequitur pro more cruorem
Nominis

Iosippus vero, visa est cui pauperis antri
Digna minus facies, tantus quo degeret infans;
Deffectum ut curae tutor noxamque caveret
Desidiae, modicos studio quaerente penates,
Urbem saepe petit. Fructu sed semper inani,
Depulsusque redit cive excusante referta
Hospitia et modicum pretii indignante tribulem.
Iamque revertendi cupidum tectoque iugali
Flagrantem, census tantum quem pendere caesar

sufficiente putabat
Expositae venum pecudis componere lucro.
At venale sui pretium non quivit egeno
Reddere Iosippo pecudum par: copia vilem
Fecit et ignavam emptores accersere mercem.
Sed fatis actum est, ne bos venerata Tonantem
Plebis inhumanae fortasse subesset iniquo
Servitio et Mariae vector prolisque beatae
Cultor non miti Domino serviret asellus.
Unde aliter censum divinae provida

Phoebeo liquida face clarior auro. 26.
Quae fugit humanos vultus speculique superbas
Ferre acies invisa potest, confinis Olympo
Empyreo est regio: sed quantum ascendit ab ipso
Ultima convexo noctis per sidera Noto,
Sede beatorum tenus est immensa, nec ullo
Conatu dimensa oculi, quae Numinis usque
Semita procurrit solium, Divûmque penates.

34.
His ita compositis, Solymaei limina templi
Pura petit genetrix puro comitata marito
Atque uteri pignus fano illatura ferebat.
Ventum erat ad limen, sed necdum turture mystis
Deposito immundum leges superare vetabant
Vestibulum, donec mysta accedente liceret
Calcare alterius, quo non nisi munda valebat
Ire parens, plani spatium. Purissima gressum

reperta tuae, ô mater semperque beata
Digna Deum nutrire parens!” Dein pandit eidem
Talia praesagus Simeon: “En parvulus iste,
Iste tuus, genetrix, infans dabit esse ruinis
Plenam Israëlis plebem, sed quo auspice multi
Horum inter casus fato meliore resurgent.
Hunc velut expositam iaculis fodientia metam
Tela petent: illum probris et morsibus illum
Et linguae iaculis plebs inconsulta lacesset.

vili domino balbutit Idumen.
Pars tamen et mystam longae probitate senectae
Et celebrem virtute nurum viduique probatam
Laude thori monitisque parem caelestibus Annam,
Credebant non vana loqui. Plerisque sed aequum
Iudicii lumen, recutitae propria gentis
Sustulit improbitas terrenorumque cupido;
Quos nimium caecae damnata in faenora mentis
Fert acies, nec fata sequens reflectit ad aevum.

Poscentes, crudele genus feritasque cruenta
Carnifices. Quibus ingratum vox omnibus una
Responsum fuit: occiduo Phaëtonte maritum,
Et matrem cum prole sinus implente parentis
Observasse domi; sed quo nox ultima patrem,
Quo puerum matremque tulit, par possidet omnes
Et stupor et taciti par ignorantia facti.
Attonitus dictis miles, calet omnibus ultro
Tentatis urbi vicina per arva laresque

Ephrataea omnes fac lugeat ora puellos,
Quos inter tunc iste cadet qui quaeritur infans.
Haec animo par ira tuo; nec fata verere,
Sollicitos nam fata iuvant. Dicenda nec ista est
Saevities, sed fama Ducum qui frontis honorem,
Quando opus est, fas semper habent mucrone tueri.” 45.
Advertit propriis dare Erinnyn idonea votis
Consilia

Terna tulit primis pacti quae coniugis annis.
Hannus erat coniux, agri ditissimus Hannus,
Laeta cui tandem sobolem connixa gemellam
Dorcas, utrumque marem primumque vocavit Abelum.
Alter erat Samuel, sed quem legalè cruentus
Occidit culter puerumque a lege gementem
Praeputii dolor extinxit; maestaeque remansit
Dorcadi tunc solus spes posteritatis Abelus.
Iam Phaeton bissena anni compleverat astra

Occidit culter puerumque a lege gementem
Praeputii dolor extinxit; maestaeque remansit
Dorcadi tunc solus spes posteritatis Abelus.
Iam Phaeton bissena anni compleverat astra
Crescenti puero, sed qui ne cresceret ultra,
Obfuit Herodes. Illo mandante satelles
Irruit in matrem pignusque quod ipsa reductâ
Parte domus, conata feras eludere leges,
Abdiderat, proferre iubet. Negat illa recentem

Obfuit Herodes. Illo mandante satelles
Irruit in matrem pignusque quod ipsa reductâ
Parte domus, conata feras eludere leges,
Abdiderat, proferre iubet. Negat illa recentem
Esse sibi puerum; sed semen inutile ferro
Femineum ostentat Dorcas: pro stirpe virili
Tercentum vocat ore deos, Martemque Iovemque
Neptunumque Thetinque Chaosque Erebumque profundum
Tergeminamque Hecaten, tria virginis ora

moritura Deos et veste recincta
Pectora nuda manu pulsat: per conscia veri
Sidera perque ipsum Capitoli immobile saxum
Tarpeiosque lares tortorum immite furentum
Flectere corda parat genetrix, cumulata sed illic
Mille parum cautis, periuria matribus obsunt.
Fit iurata fides regalis vilibus irae
Mancipiis suspecta magis, violentior unde
Ad secreta ruit quaerenda cubilia miles.
Dorcas ut

instare loco, ne forte tumultu
Territus in proprium, quem tunc sopor altus habebat,
Discrimen ploraret Abel, orare severos
Blanda fuit, vacuo prolis discedere tecto
Carnifices pretiumque dabat non vile. Sed illi
Nec prece nec pretio moti. Mucrone furentes
Qualibet occultam sobolem scitantur ab umbra. 48.
Compactus tabulis paries fuit ultimus

Opposita, Solymasque arces regemque caventes.
Qui licet adversi potuissent litore ponti,
Sidoniis Nilum Tyriisque petentibus ingens
Qui ratibus patet, in mollem breviore Canopum
Festinare via, sed quod minor illa pericli
Visa foret caedisque minor, qua regia ludi
Posset saevities; fugientes transtulit Arnon
Monte cadens, amnis dictus par montibus Arnon.
Hinc Madianiten voluitque subire recessus

Posset saevities; fugientes transtulit Arnon
Monte cadens, amnis dictus par montibus Arnon.
Hinc Madianiten voluitque subire recessus
Petrosos Arabum; cavitque ignota viarum
Ludibria, aethereo sed non sine flamine Ioseph.
Huic etenim ignaro postquam pede pressa locorum
Devia, fallaces correxit semita gressus
Aligeri monstrata fide. Dextrum ille dolosi
Nam bivii dum torquet iter, non dexter in

domui cognata meae sanctisque Boozi
Dignatae thalamis (nostrae quae stirpis origo est,
Saepe pater dixit) tellus est patria Ruthae
Germanaeque nurus Orphae. Cui forsan ibidem
Crescit adhuc soboles, veniens sed sanguine longo,
Siqua tamen superest, ignota latebit utrosque
Posteritas, nimium distans a fonte propago.
Cognatis si Petra famem fugientibus olim
Non ingrata fuit, nobis metuentibus iram

More suo, puero super humanaeque salutis
Ordine multa super, tacitis affectibus iret.
Cumque Deo sese per verba precantia servam
Offerret, voluit sponsae mox visa patere
Somnia Iosephus, turbare sed otia mentis
Virgineae divina timet noctisque minores
Expectat tenebras, donec perfusa supernis
Roribus a votis animo flagrante rediret. 6.

tectum ostenditque novo ore micantem
Et matutino ridentem Phosphoron auro.
His monita exurgit toto stans corpore Virgo,
(Flexa genu prius) et Iosippi audita revolvens
Somnia, nil sistendum inquit, sed iussa Canopi,
Dissita quantumvis urgebat quaerere regna. 7.
Inde autem Pharium bibituris obvia Nilum
Est via deserti, sitiens et inhospita

Aspice; spectasti qua nos prodire, fidelis
Illuc perge, hospes: reliquis sublimior ille
Bisgeminus, qui se caelo componit acuta
Fronte silex, sero ille suâ te protegat umbrâ.
Ulterius nec perge hospes, sed crastina primos
Cum radios Aurora dabit, securus in imos
Cum puero et genetrice pater te mitte recessus,
Angustae, ut dixi, montis sub rupibus ipsis
Initium visure viae, cui nullus eunti

Angustae, ut dixi, montis sub rupibus ipsis
Initium visure viae, cui nullus eunti
Obvius occurret, qui te pecudemque moretur.
Ut noscas quam longa via est; petet illa laborem
Unius solis, clarus sed vesper apertam
Planitiem dabit, unde alius fortasse dierum
Quinque resumendus pulvis, vada donec avorum
Isacidum memoranda fugâ, spumantis Erythrae
Attigeris montesque inter liquidumque profundum

Debitor; et genitorem oculis, natumque puella
Coniuge, non suscepta operum mercede beavit.
Nec Iudae adversas acies vocesque superbas
Infidi Assyrii, nocturnis caedibus ultus
Alter erat, sed certa trium fuit una virorum
Dextera. Et horum uno sterilis monitore sacerdos
Zacharias prolem vetula de coniuge vidit.”
‘Nuntius ille mei’ fuerat dictura ‘puelli’
Virgo, sed ore premens vocem se

Alter erat, sed certa trium fuit una virorum
Dextera. Et horum uno sterilis monitore sacerdos
Zacharias prolem vetula de coniuge vidit.”
‘Nuntius ille mei’ fuerat dictura ‘puelli’
Virgo, sed ore premens vocem se noluit isto
Non humilis iactare gradu. Dum talia coniux
Fatur, uterque viae potior pars retro relicta est. 16.
Hesperiis

humus, modicum mittens e cespite 395 cespite: exspite gramen.
Grata loci facies, qualis tellure 396 tellure: tollure vaganti
Desertâ non visa prius, sed gratior inde,
Lympha sitibundo manans quod adesset asello
Sufficeretque illis gramen quod velleret umbris. 17.
Proxima Memnonias aperire

Admoniti celerare viam, prius ore feriret
Quam rutilo nascens montana cacumina Titan,
Aggrediuntur iter nova per deserta novasque
Quas aeterna famesque sitisque insedit arenas.
His impensa triplex, sed non sine Numine, victum
Procurante dies: sterili tellure patere
Et soboli et matri nutritorique marito
Praecipiente penum genius qua providus Ales
Prospexit tantis caelestia iussa secutis

Hinc neque sincerum fundebat caesa cruorem
Victima; se iugulum dantis non sponte iuvenci
Ater erat sanguis fatique iganrus aruspex
Tabida turbato versabat viscera vultu.
Ipsa Deûm facies non corpore recta, sed aris
Concussis confracta, solum prono ore tenebat.
Isin humi stratam flentes gemuere ministri
Fractaque spectabant maesti lunaria frontis
Cornua: cum spicis nitido flaventibus auro
Et

Hermopolis coluit numen, venientia longe
Prospiceret quod fata, canis 523 canis: acanis pro more vagantes
Eminus observantis apros, cervice canina:
Cecropidae dixere Epaphon, sed Nilus Anubim.
Mercurius, Teutusque idem appellatus et Hermes.
Postquam tota fuit divûm turbata ruinis
Niligenûm regio, fatorum inquirere mentem
Constituunt et nulla dabant responsa iacentes

Mercurius, Teutusque idem appellatus et Hermes.
Postquam tota fuit divûm turbata ruinis
Niligenûm regio, fatorum inquirere mentem
Constituunt et nulla dabant responsa iacentes
Ore solum amplexi divi, sed solus Anubis
Stabat et immotis Hermes latrabat ab aris.
Nescio cur aliis in prona cadentibus ora
Integra stantis adhuc duravit numinis huius
Effigies, nisi forte canis quod imagine culto,

Sanctus erat populis Hermes, quem fama superstes
Indigetem post fata tulit mixtumque beatis
Heroem memoresque suae virtutis adeptus
Niligenas, maius vixit mortalibus aevum.
Indocilis sed vera sui transgressa magistri
Dogmata posteritas, plures non posse docentis
Esse deos, postquam placuit sibi numine multo
Caeca superstitio et finxit sine fine deorum
Nomina: Mercurium, pariter quem dixit

Et deiectorum scitatur damna deorum.
Ter prius exoluit rictum, ter more canino
Exeruit linguam, movit ter colla, ter amplam
Rugavit frontem, demum vocem edidit istam:
“Non ego sum numen, sed servus Numinis Hermes:
Discite nunc falso quamvis a numine verum:
Quae proavis olim, nunc fata nepotibus edo.
Est Numen, verum Numen, cui corporis expers
Est Soboles cum Patre eadem, nec praeter eosdem

Inde fuit, sua quod saevus praestantia Typhon
Ora impos tolerare, tuus nequissimus hostis
Typhon, saxa Deûm fragiles mentita figuras
Deseruit stravitque; meum neque dispare casu
Stravisset marmor, veri sed dextra Tonantis
Me tenet et placitum subigit caeleste fateri.
Neve meos vultus celebret vesana deinceps
Posteritas, communi etiam me iungo ruinae.”
Dixerat haec Hermes et motâ corruit arâ

coniux
Censuit esse Iovis cerebrum, quo Pallas in auras
Prodeat et cunctas ista dape conferat artes.
Ipsa loci facies, semper sine nube sereni
Temperies caeli; ripas non ferre volentis,
Sed grata terram certoque tumore rigantis
Ascensus Nili; tenui contenta labore
Sacra voluptati tellus, ignota madere
A caelo regio, semper vernantibus arcis
Et numquam fugiente rosa; brumaeque nivisque

Atque suum caeco ascensu surgentis in amnem,
Haurit adhuc laticis fluxuram in iugera mammam.
Et licet Euphrati pariter det fama, solutis
Riparum effundi Chaldaeae in gramina vinclis,
Copia sed Nili est maior, quod origine surgens
Hunc repleat propiore latex lapsique sub aestu
Solstitii, ignaro pluviarum imbrisque Canopo
Aethere labentum vice surgere cogat aquarum.
Inde venire potest toties

Numinis, aversis alio converteret undis.
Tigrin et Euphratem Taurus vomit, India Gangem,
Nilon agunt montes Lunae, vel montibus ipsis
Subiectae, capitis quibus est data fama, paludes.
Sed reor hic solus quod agros virtute rigandi
Servatâ, antiquo Paradisi a gurgite fluxum
Excipiat, fervente vagum quo dissipat amnem,
Credendum hinc, Phario silva est ubi proxima Nilo,
Fixus erat generis

generis primis authoribus hortus. 26.
Caelicus has olim flammas spirante machaera
Excubitor pulso sedes obsedit Adamo,
Ingressum mucrone vetans. Sed vindice postquam
Diluvio tellus omnis confusa iaceret,
Hoc etiam primus decor et fortuna reliquit
Caeli vestibulum; vacuis crescentibus illo
Telluris gremio pertaesis germina plantis,

frui; duram tunc illa bipennem
Planta, graves ictus ferri passura vocabat. 28.
Vir stupet et Virgo se demittentis in imum
Stipitis obsequium. Sed mater protinus illam
Noverat esse trabem, post bis tria lustra, saluti
Qua pretium humanae, suus ille sacerrimus infans
Non exile dabit, ligno figendus eodem.
Tunc animo concussa licet, poenalibus ora

Et cupidus dulces metitur lumine ramos.
Decerpit frondem genetrix orique puelli
Admovet; ille labris oculisque tenacius haeret,
Quam blande saxis hederae, vel vitibus ulmi.
Prodigii studio sed ne mora longior aequo
Susceptum differret iter, post praebita cultus
Officia, elato demissas vertice frondes
Erigit et primas arbor recta occupat auras.

Effigiemque trahens (taceo quod lucis habebat
A patre splendorisque nitens intrinsecus aurum)
Religiosa tulit cunctorum corda puellus.
Fecunda hunc matres innuptaque corpora nymphae
Naturae dixere decus; sed summa volentes
Effari, dixere minus, qui Numinis unà
Et decus et lux est caelique aeterna venustas.
Phoebopolis, Memphis, Babylon, Aegyptia, Thebae,
Hermopolis, Tanais clarumque authoris adepta

Tale gerit causa tellus Saturnia nomen.
Te profugi novere dii et mentita ferarum
Forma tuas coluit ripas, quibus oris imago
Tam fallax ac numen erat; novus exul arenas
Iam versat quoque, Nile, tuas, humana sed oris
Si facies neget esse Deum, meminisse, Canope,
Te cupio: si tecta feris peregrina colebas
Numina, quid prohibet, Numen sub carne latere
Humana? Totum fuit id si fabula mendax,
Nec

dignae
Praemia mercedis, sudantes balsama virgas.
Hos etenim dans iura duci regina Latino
Non tulit Hebraeo frutices Cleopatra superbas
Engaddi florere solo. Iubet illa marito
Non fidei, sed labe thori; iubet ille fideli,
Non animi, sed spe regni, qua flectitur omnis
Ambitio, Herodi, soli concessus Idumae
Ut videat te Nile frutex. Valuitque superbum
Pellicis imperium, Engaddi quod colle

Hos etenim dans iura duci regina Latino
Non tulit Hebraeo frutices Cleopatra superbas
Engaddi florere solo. Iubet illa marito
Non fidei, sed labe thori; iubet ille fideli,
Non animi, sed spe regni, qua flectitur omnis
Ambitio, Herodi, soli concessus Idumae
Ut videat te Nile frutex. Valuitque superbum
Pellicis imperium, Engaddi quod colle revulsa
Ditavit 908 ditavit:

flevit.
Arbor erat palma: umbroso dea stipite flammis
Phoebeis protecta, sitim restinguere pura
Suspirabat aqua. Neptem miseratus Olympi
Rector, in hanc densos fudisset Iuppiter imbres,
Sed fatum Aegypti vetuit, cui imbribus arva
Nulla madent, Niloque satis fecunda tumente
Numquam implorato contemnit Oriona nimbo.
Omnipotens visa, quam lympha implere parabat,
Non magna scrobe, Pellaea tellure

Cum soboles audit Nilo externaque relictâ
Emigrare Pharo Galilaeaque tutus in arua
Ire iubebatur pueri securus Ioseph.
Nec mora, laetus abit brumaque instante molestum
Non accusat iter, sed quas Iordane recedens
Deserti pressit, rediens vitavit arenas.
Doctus erat siquidem postquam Solymaea reliquit
Regna, procelloso deserti pulvere molles
Emensus campos, quantum gravioribus acta

Pectora Niligenae, votis faustisque secuti
Vocibus, implacidi dant tristia signa recessus
Et numerant causas et verba morantia gratos
Isacidas, brumale auras instante rigentes
Obiciunt. Sed nulla fuit quae Numinis esset
Imperio suadela prior. Data gratia postquam
Est verbis animisque, piis affectibus addunt
Niliacae quoque dona nurus, nec simplice peram
Farre replent, Nilo sed despumante

Obiciunt. Sed nulla fuit quae Numinis esset
Imperio suadela prior. Data gratia postquam
Est verbis animisque, piis affectibus addunt
Niliacae quoque dona nurus, nec simplice peram
Farre replent, Nilo sed despumante paratas
Sollemnes iungunt medicatis panibus escas.
Festivasque dabant, quas tunc Memphitis edebat
Terra dapes; moderante pium sed Virgine plebis
Obsequium, modicae sumente opsonia caenae

quoque dona nurus, nec simplice peram
Farre replent, Nilo sed despumante paratas
Sollemnes iungunt medicatis panibus escas.
Festivasque dabant, quas tunc Memphitis edebat
Terra dapes; moderante pium sed Virgine plebis
Obsequium, modicae sumente opsonia caenae
Et reliquae annonam, cui felix cura, Tonanti
Committente viae, Nilum Iessea reliquit
Progenies patriamque redux petit exul Idumen.

arenas.
Iam poterat parvus terram calcare viator
Materna ducente manu, quo saepe relicto
Auxilio propriis firmus quoque viribus ibat.
Saepe pater materque sinu componere lassum
Expetiit; sed saepe puer matrisque patrisque
Non admisit opem, facili, si quando gravabat
Semita, contentus dextra; quorum ille coruscus
Et medius geminis communis amoribus ignis,
Pulvere quot gressus fixit, tot misit

Pompeio fatale iugum, Ptolomee iubebas
Quo tantum truncare caput; qua fronte piandam
Censuit infelix omnem Pharsalia culpam.
Succedunt tumulo Magni, quem forte docebat
Fama recens, tantis sed fama sonora triumphis,
Pulvis erat bibulaeque cinis commixtus arenae.
Et titulum ambusto duxit quem stipite Cordus,
(‘Hic situs est Magnus’) spumans turbaverat aequor
Raptaque erat primo scriptoris

Atque plagas quas nunc etiam Hagarena profanat
Posteritas, curvo videre in litore turres
Ascalis alta tuas, male fortunata nefandum
Enixa Herodem; licet tibi regibus apta
Tecta daret, sed quae propriis tumulata ruinis
Vile iacent nullum positoris habentia nomen;
Cum tamen a morum et scelerum feritate profecta
Duratura tuis stat adhuc infamia muris.

Terreno e caelo, quo sponsus uterque petitis
Plenius affulsit spectato Numine flammis.
O felix Domus! Aeterni cui contigit imbre
Nectaris impleri, nec tantum haurire minutis
Hanc pluviam guttis, ipso sed fonte rigari.
Prodigiosa Domus! Quae connubiale duorum
Virgineo in thalamo foedus sancivit amantum,
Quorum alter Deus est, luteae sed stirpis et impar
Altera, supremo sed par dare membra Tonanti

Nectaris impleri, nec tantum haurire minutis
Hanc pluviam guttis, ipso sed fonte rigari.
Prodigiosa Domus! Quae connubiale duorum
Virgineo in thalamo foedus sancivit amantum,
Quorum alter Deus est, luteae sed stirpis et impar
Altera, supremo sed par dare membra Tonanti
Est caro: queis rutilas non affugientibus umbris
Flaminis aeterni accendit lux pronuba taedas.

Hanc pluviam guttis, ipso sed fonte rigari.
Prodigiosa Domus! Quae connubiale duorum
Virgineo in thalamo foedus sancivit amantum,
Quorum alter Deus est, luteae sed stirpis et impar
Altera, supremo sed par dare membra Tonanti
Est caro: queis rutilas non affugientibus umbris
Flaminis aeterni accendit lux pronuba taedas. 3.
Assidua istius

Virgo tamen verbis quae vox audita ferebat
Non male perspectis, alio quam caetera carmen
Turba revolvebat sensu. Signare profectam
Credidit a Nilo sobolem, cui inde vocatae
Dux eadem custosque fuit. Sed nescia partus
Virginei, Solymaea fides non censuit istos
Demissos caelo numeros comprendere tanti
Versa retro Phario pueri vestigia rivo.

Implevit vox fausta palam, nec Numinis oris
Ancipites numeri. Tum quid tota urbe referret,
Iudicium attentae repetit populare maritae.
Illa quid hic dicat vix invenit: haeret in uno
Sed sobolis vultu modicaque in carne latentis
Maiestate Dei, quam tot portenta Tonantis
Adverso fidei Iudae dant noscere prolem.
Nec se Iosippo celat, sic ore locuta:
“Nosse, marite, potes Pharia tellure

Abrami
Posteritas! Quantum ô vestram terrena puelli
Sollicitat caligo fidem! Promissa salutis
Vos lampas iam luce ferit neque segnis amato
Isacidae proprium suffert celare nitorem!
Sed luctu maiore premor, quod discere primas
Infantis gens dura faces et tenuia nati
Lumina Messiae, maiori luce micantem
Signorum, petet opprobriis inimica Sionis
Progenies; duraque suum cervice

Nactum prodigia, absumpto conviva Lyaeo
Cum sitiet, cui post, nulla quod vite pependit,
Sex gemina ignoto replebitur hydria musto.
Plura dabit facietque palam testantia Numen
Signa, sed adversum portentis omnibus orbem
Inveniet divina fides votisque cupitum,
Praesentem opprobriis lacerabit Iuda tribulem.
Nec furor hic sistet: post tot ludibria ponet
Supplicio maiore animam: suffixa

Mens fuerat, petiit sibi permittente licere
Matre profecturis actutum in propria iungi
Cognatis patrumque pio sermone teneri.
Hic animo suspensa parens, ignara quid altae
Vota velint sobolis; sed mox “I, nate” reponit.
Iosippus vero “Fili,” inquit, “colligat uno
Fac, rogo, venturus tecti nos limine vesper.”
Cui iuvenis contra: “Efficiam, Iosippe, paternum
Quod iubet imperium.” Ratus

iugali
Virgine progressus. Pelago cum coepit anhelos
Mergere Phoebus equos, ad diversoria notas
Nocte vocante tribus, demissae ad vota maritae,
Neglecto elegit somnum captare mapali.
Sed prius incultam quam commigraret in aedem
Coniuga virginitas, oculis lustraverat omnes,
Qua poterat spes esse vias, ut in urbe relictus,
Inter amica redux posset cerni agmina natus.
At frustra dimensa

Non visus; quo versa solo vestigia pressit,
Nil erat, unde parens poterat turbata doceri.
Sic ignari omnes respondent omnia votis
Dissona maternis: quo se converteret illa
Non habuit, torquens animum sed saevus amaror
Obruit et quovis ferri crudelior ictu
Anxietas tristisque repertum ingressa mapale
Consedit depressa animo maestosque volutat
Pectore, divinus fatum quod pertulit infans.

Vestra secuturi radiorum praevia, stellae.” 10.
At genetrix, cui maternus referebat amato
De puero peiora timor, vix voce dolorem
Prodiderat, sed multa gemens altumque Tonantis
Consilium, quo cuncta infans amissus agebat,
Contemplans: matrem quod vellet habere severis
Forsitan absentem fatis, quid triste pavebat.
Iam vel aberrantem per devia iamque

clamante crucem? Quid stipite pressum
Cum maesta aspicies? Quid ubi nudata cruento,
Te coram, ô genetrix, pendebit victima ligno?
Disce minora pati, te, dum graviora videbis,
Extinguat ne tortor amor! Sed flectere matris
Quis potis est, qualem nec mors avellet amorem? 11.
Nox erat et verno ridebant astra sereno;
Intuita haec genetrix “Heu, quam

mora, nocturnus qua visus imagine Morpheus,
Admonita est uxor, cui iam Solymaea propinquo
Sole remetiri 373 remetiri: remitiri quaerendae compita proli
Mens immota dabat; nocturna sed ista valebant
Somnia suscepto fructum spondere labori,
Certior inventi fieret quod copia nati.
Nocturnas necdum lux plena removerat umbras,
Summa nec adverso feriebat culmina Titan

valebant
Somnia suscepto fructum spondere labori,
Certior inventi fieret quod copia nati.
Nocturnas necdum lux plena removerat umbras,
Summa nec adverso feriebat culmina Titan
Lumine, sed circum montana cacumina quidam
Luteus aequabat rorata crepuscula fulgor,
Cum Solymaea rudi relegat quo compita coniux
Prodit uterque casa: paribus vestigia curis
Cunctabunda premunt; quos occurrente

14.
Ut sua defluxit doctis congressibus hora,
Excessu legis procerum, promiscua plebis
Inter, adest Mariae natus; cui obvia mater,
Sed procul a turba, maesta sic voce profatur:
“Quale opus est hoc, nate, tuum non suave parenti?
Nate, meo et patris tanto quaesite dolori!”
Cui soboles divina infit: “Quae causa laboris
Est vestri? Quis

inter Mariae sobolique serenos
Intuitus – mirum! – radiis utriusque calescens,
Aligerûm primis si non certasset ephebis.
Flamma animi iam tanta fuit, transiret in artus
Ut calor immodicus cordis; sed terrea deses
Ferre caro peregrina cavis incendia venis,
Languebat manifesta mori stratoque iuvari
Debuit excessus membris mortalibus impar.
Compositum strato corpus vehementior istâ

Languebat manifesta mori stratoque iuvari
Debuit excessus membris mortalibus impar.
Compositum strato corpus vehementior istâ
Presserat extrema cordis luctator arenâ
Eripuitque animum placidus, sed lethifer ignis.
Tunc generosorum pugilum spectare supremos
Incepit primum soboles divina labores,
Tunc et Virgo parens, quorum iucunda beatae
Praeludit, dum fata instant, praesentia palmae.

astra, paternas,
Cuius eras Nestor, opes habiturus alumni?
Tutorisne pii merito te suscipit aequus
In sua regna Pater, servo devincta fideli?
Hoc poterat decuisse quidem rectumque putari,
Sed tamen aeterni certus fati obstitit ordo,
Qui caeli clausos immoto cardine postes
Vectibus et centum aeratis connexa tenebat
Ostia, nullo hominum merito superanda, priusquam
Clausa triumphanti prostrato Dite

ibo.
Plura patris nomen, quo te divina colebat
Proles, plus etiam iunctae tibi gratia sponsae
Plusque sui tutoris honor virtusque meretur,
Quam loca te caeci caperent ut tristia limbi.
Sed potius quaedam ignotae regionis amoena
Temperie Charitumque domo, sociatus Enocho
Thesbitaeque comes vati, expectare decebat
Messiae victricem animam, dum rupe sepulta
Membra resumpturi palmas sequereris

Incepisse datum Galilaea per oppida semen
Surgere et optatis fructum promittere sulcis,
Laeta oculis vidit; iam legerat ipse laboris
Ad partem socios, doctos quos ante, paratam
Mitteret in messem. Sed quod constantior esset
Hausta fides, certum, propriae quo effata probaret
Vocis, adhuc deerat robur; quod tempore taedae
Cognatae accessit; primum sua verba secutis
Servatorem orbis sese referentia signum.

felix cui tanta potestas,
Tanto hominum, quibus aequa faves, accessit amori. 22.
Hoc taedae auspicio domituro Tartara iacta est
Alea Messiae. Sed non Rubiconis ab undis
Victor agit celeres ad proxima proelia currus;
Prima Galilaeis commutans Massica lymphis,
(Hic suus est Rubicon, rubeos ubi iussa liquores
Unda dedit) Stygio movit nova bella tyranno,

Haec primam quae ventre tulit miracula. Vidit
Plura tamen, quem ventre tulit: spectavit ibidem
Triticeae siquidem totam sub imagine frugis
Progeniem susceptam utero totamque videbat
Sub tota Cereris forma, sed qualibet aequè
Parte tenebatur totus – mirabile! – natus.
Attonitae similis tacito sic pectore fatur:
“Hactenus intacti, qualis mihi contigit uni
Mirabar fortunam uteri, nec hypostasin ultra

Nulla, sui vacuum virtus comprendere panem.
Sola fides istam continget amoris abyssum.
Te vero quod, nate, tuae das cernere matri,
Ingentique, isto mea tenvia munere pensas
Obsequia, hoc matri tribuis, sed caetera segni
Ancillae. Si materno te lacte rigavi,
Tu meus es iam, nate, cibus; si corporis auram
Vitalem, divinus homo me matre tulisti,
Tu mea nunc vita es, tu pectoris intimus ardor,

Eluvium, dein poenalis nato imminet arbor.
Haec mihi, cui morior, dabit Israëlis amati
Saevities parietque suo livore salutem
Quam refugit, pressura suas hoc funere noxas.
Hoc totum lux prima dabit, sed tertia vivum
Proferet et reducem tumulo tua, mater, habebunt
Lumina mortalem non plus lacrymantia natum.” 25.
Huic genetrix maesto nimium sic

Adveniet, cuius nocuum spes torquet Adamum.
Si ventura movet generis te gloria nostri,
Ah nate, ah, pretium sceleris depone tuosque
Sanguinis immenso numera pro foenore rivos.
Laeta tuae mortis fructum, sed maesta dolensque
Triste feram pretium: patiar crudele meisque
Luctibus immoriar, quorum praesaga laborant
Viscera, quae saevus fati iam concutit horror.
Quo tuus impellit patrisque aeternus amoris

matrem nullus tam triste dolentem
Filius aspexit, talem me primus habebis.
Barbara si patulum feriet tibi lancea pectus,
Me gladius caedet. Cuspis tamen illa futura
Qualis, adhuc dubito. Fuerit quaecumque, sed illa
Et dolor et vulnus fiet crudele sub illa.”
Haec memorans largo fletu simul ora rigabat
Inque recedentem ad suprema pericula natum,
Dum licuit, vultus oculosque immota ferebat.

paranti
Dixisset: “Cras me, genetrix dilecta, videbis.
Nunc sine te mediis patris iussa ordiar umbris.”
Ingemuit duxitque imo suspiria corde
Poenarum praesaga parens; parere monenti
Sed voluit nato. Cognatis addita noctem
Matribus explevit, matrum maestissima Virgo. 27.
Hortus erat, quem saepe patrem oraturus adibat
Servator,

29.
Interea Christus fati terrore subacta
Surgit humo lethi intrepidus seseque per umbras
Obvia quaerenti figit vestigia turbae.
Inciderat saevos, horum sed amator in hostes,
Barbaraque infandae iam proditionis adeptus
Oscula iam Solymae, laqueis praetoria vinctus
Calcabat, matre ignara. Cui nuntia postquam
Fama tulit capti casus et vincula nati

Sustinuit, materna scidit qui viscera mucro:
Non aliter, grandem quam siqua sorte molarem
Altior excipiat Ganges: iacet ille profundâ
Mersus aquâ labensque super non fluctuat unda,
Sed silet immissumque tegit sine murmure pondus.
Exigui vero fluvium si gurgitis aequa
Sors premat, in spumas totus se commovet amnis
Et fluctus ciet et modicum se murmure prodit.
Tranquillo semper labuntur

Subtracto aut veluti solari lumine Phoebe,
Postquam interpositae nimio telluris opaco,
Tot velata umbris maeret fraterna negari
Ora sibi, pro more volat, tantumque nigrello
Est dolor in vultu, sed qui praecesserat, idem
Est vigor in motu: genetrix augusta gemebat
Prole quidem capta, ast eadem permansit in illa
Vis animi, semper iustis sua vota Tonantis
Arbitriis librare tenax nutuque moveri.

stetit: o virtus heroa, virile
Robur, stare isto MARIAM potuisse sub ictu.
Qualis hic afflictae penetrans praecordia matris
Ensis erat? Tamen exanimem non reddidit, Orci
Fila potens resecare mucro; sed saevior inde
Horridiorque fuit, quod citra funus, acerbas,
Viscera non citra plagas materna feriret.
Illa doloris erat cuspis, non funeris ensis.

Livida signa dabat. Facinus crudele! Reorum
Servorum in morem nudatam corpore strinxit
Divinam sobolem tenuitque immitè cruentis
Sulcandum virgis, donec non sanguine tantum
Virgineo, multa flagris sed carne ruberet.
Sic cute deformem, sic totum in vulnera paenè
Conversum praesens aspexit mater et illam
Acre dolentem animo suspexit filius: uno
Intuitu quorum dulci se nectare replet

Conversum praesens aspexit mater et illam
Acre dolentem animo suspexit filius: uno
Intuitu quorum dulci se nectare replet
Vasta cupido animi, tunc his sibi versa referre
Lumina maeror erat; sed nulla referre nequivit
Amborum communis amor, qui luce petitas
Alterius numerabat uti sua vulnera poenas.
Gnara fuit genetrix se corde micare beatis
Exundante opibus. Vetiti se germinis illa

Est tamen aerumnis impar producere matris
Tristius exemplum, non insuperabile luctu
Virgineo: nec te excipio Sipyleia mendax
Facta parens Niobe natorum funere marmor.
Vera tamen fuerit Niobe, sed marmore verti
Non amor hanc sobolis, sed mentis caeca subegit
Ambitio insanusque tumor, Latoia postquam
Sacra sibi fieri poscens agnovit amara,
Auxilio prolis sese Titanide victam.

Tristius exemplum, non insuperabile luctu
Virgineo: nec te excipio Sipyleia mendax
Facta parens Niobe natorum funere marmor.
Vera tamen fuerit Niobe, sed marmore verti
Non amor hanc sobolis, sed mentis caeca subegit
Ambitio insanusque tumor, Latoia postquam
Sacra sibi fieri poscens agnovit amara,
Auxilio prolis sese Titanide victam.
Purus amor sobolis quam sic lugere dedisset,

Te penes humanae arbitrium finale salutis
Esse pater voluit, fati mortisque potentem
Te Dominam elegit. Tua cui materna, supremum
Luctanti dederis suffragia, deseret illum
Nec genitor nec ego, sed labe solutus, Abrami
In gremium, grates tibi ferre paratus, abibit.”
Laeta tulit donum genetrix, cui pectoris ingens
Terrigenas servare aestus pietasque calebat.
Utque fuit maerens altique in tabe

est hoc fati in limine mater.
Illa meos oro talis consumet agones. 36.
Stabat adhuc genetrix mortisque sub arbore stanti,
Dulce uteri pondus, sed onus tunc vile cruenti
Stipitis ex illo torsit sua lumina natus
Saepe throno, neque summa inter tormenta, parentis
Immemor afflictae: cui dum sua deesse videret
Officia; extremo fati maerore, fovendam

Immemor afflictae: cui dum sua deesse videret
Officia; extremo fati maerore, fovendam
Natorum obsequiis matrem commendat amato
Discipulo fratremque illum moriturus adoptat.
Chara quidem matri soboles, sed charior illa,
Quin etiam seipsa, quam mundi errata piantem
Stipite suspensam extremum certare gemebat.
O Zebedeide felix, dum fata Magistri
Deploras praesens, tanto censeris eidem

Quod potui moritura dedi: tibi vulnera feci
Plagisque pinisque cruentatumque flagellis
Corpus, ego infelix et amara noverca 1230 noverca: novera paravi.
Quae mater? Non iam mater, sed flebile matris
Ingratae simulacrum: sum tibi barbara nutrix
Quae mortem cum lacte dedi peperique, sepulchrum
Ut premeres: genetrix o tanti prodiga nati!
At scio certa tua est eadem cum Patre voluntas

humanae quae lux, quae gratia formae
Ardentesque notant oculos; qui spiritus illi,
Qui vultus vocisque sonus, qui gressus eunti.
Quaeque prius refuga fuerant pallentia vitâ
Ora, referre rosas cernunt; sed Cypria tinxit
Non quas Diva rosas; alius color arsit in illis
Decolor hortorum quibus est terrena venustas. 3.
Ut primum aeternae, proprios

Effigiem Libitina dedit lumenque iuventae
Perpetuum et laetos oculis afflavit honores. 7.
Agnovit sobolem genetrix (nil gloria vultum
Mutavit, sed perfecit: nam quae abdita mente,
In corpus mortale prius prodire negata
Lux fuit; expletis concessa emergere fatis,
Transiit in luteos artus), fuit utque precante
Flexa genu, talis mansit, sic ore locuta:

tota potentia solus!”
Tum vero Dismae faciem conversa profatur:
“Non ego te, Disma ruiturum in Tartara poenis
Eripui, non aeratis ego nexibus Orci
Exolvi Stygioque orans a Dite reduxi,
Sed pia te Nati virtus graviumque profusus
Poenarum pretium sanguis plagaeque dolorque
Servarunt. Si porro meus quid profuit illo
Articulo favor et casta pro morte precantem
Si matrem audivit soboles, fuit

Quod modo te vero videam splendoris adeptum
Perpetui dulcem patriam, tibi gratulor, hospes
Aeternum felix; cuius rudis incola terrae
Mater, inexpletùm sitiens ad lumen anhelo.
Me tibi sed postquam Nati sociaverit ardor,
Tecum erit una simul Numen celebrare voluptas.”
Vertice tum prono geminatum protulit “Amen”
Dismas atque leves corpus difflavit in auras.

virtute, daturum
Signa triumphatae mortis manifesta Tonantem.
Verba tamen matrum Zebedeidaeque repertum
Indicium vitale probat gaudetque sepulchri
Allata vacui fama tumulumque vetantis,
Sed procul humano, revolutae robore petrae.
Ipsa etiam nuruum socia pietate patentem
Laeta videre specum; non quo sibi certior esset
Intuitu quaesita fides, urgente sed antri
Religione, solum nati funebre

Allata vacui fama tumulumque vetantis,
Sed procul humano, revolutae robore petrae.
Ipsa etiam nuruum socia pietate patentem
Laeta videre specum; non quo sibi certior esset
Intuitu quaesita fides, urgente sed antri
Religione, solum nati funebre requirit.
Nacta loci faciem, laetùm lacrymantibus orbam
Prole subit speluncam oculis et protinus illo
Fixa genu spatio, quod non animata sacravit

Aspera prolixo perfundens marmora fletu.
Atque ait: “O par sideribus Solymeia rupes,
Saxa beata, necem passi complexa Tonantis
Divinos artus! Spolium sortita quod unum
Huic mortale dedi, sed Numine plenum
Quamvis exanime humano sine flamine corpus
Servastis, triplicem numerans a stipite lucem.
Fortunate lapis, Iudaeae pectore petra
Mollior, humanis exclusam cordibus istam

Admovet et lacrymis rigat et sic ore profatur:
“Dulces exuviae! Cur, ah, non debita matri
Tegmina? Quis prohibet, divini staminis heres
Ne fiam? Cruor hac pinxit sindone prolis
Effigiem, meus est: sed quo mihi iudice tela
Accedet, mea quae non est? Hanc legibus aequis
Picturam nam tela trahit: mea sed tamen haec est;
Artis enim summus valor est magnumque coloris
Est pretium, sed tela rudis, quam pinxit

Quis prohibet, divini staminis heres
Ne fiam? Cruor hac pinxit sindone prolis
Effigiem, meus est: sed quo mihi iudice tela
Accedet, mea quae non est? Hanc legibus aequis
Picturam nam tela trahit: mea sed tamen haec est;
Artis enim summus valor est magnumque coloris
Est pretium, sed tela rudis, quam pinxit amoris
Ingeniosa manus, summumque hoc stamine lucet
Artis opus: pretium supremo aequare colorem

Effigiem, meus est: sed quo mihi iudice tela
Accedet, mea quae non est? Hanc legibus aequis
Picturam nam tela trahit: mea sed tamen haec est;
Artis enim summus valor est magnumque coloris
Est pretium, sed tela rudis, quam pinxit amoris
Ingeniosa manus, summumque hoc stamine lucet
Artis opus: pretium supremo aequare colorem
Nec valet excessu, nam sanguis Numinis ille est.
Arti igitur linum cedat pretioque

Arti igitur linum cedat pretioque cruoris.
Ergo mea haec tela est, aequo istud iudice stamen
Possideo, quod lege fero: venit ista parenti
Portio, divini spolium venerabile fati.
Haec mea sed necdum tela est: succedere mater
Orba nequit spirante nuru, cui posthuma proles
Est uteri labor, extincto ventura iugali.
Haec pariet totumque orbem generosa replebit
Posteritas; fatumque unum numerosa

Turbinis in morem divinum pectora flatum
Excipient rutilisque ardebunt vertice linguis.
Interea vero tantorum ob acerba dolorum,
Te superare tui petiit quae terrea nati
Conditio, grates refero, sed maior Olympo,
Quò propero, tanti expectat te gloria facti.
Hic ego te, signata tui cum venerit hora
Excessus ipse excipiam augustoque locabo
In solio vultumque Patris regina videbis.

Ut vultum replevit saxo, conversa per axem
Lumina vibrabat Virgo spatiumque legebat
Quod praepes secuit natus, suspensa suorum
Fine simul serieque operum prolisque liquescens
Et desiderio et voto. Sed deinde morantem
Ne forte adverso sufferret pectore matrem
Turba redux, sequitur Solymam sociale petentes
Discipulos nuribusque piis stipata recedit.

iterum, atque iterum fragor intonat ingens.
Aurae inter fremitum, tecti sub parte suprema
Spectatis rutilare vident laquearibus ignes,
Lumina vocales flammis referentia linguas.
Obstupuere animis omnes; sed maxima Virgo
Agnovit sonitum, voces linguasque facesque
Praesentis sponsi et nati promissa notavit.
Tum memorat: “Chari comites, advertite, quaeso,
Quem casum portenta ferant: descendit Olympo

matri et reliquis positam cingentibus aram,
Facta est partitio communis victima pane. 22.
Author erat fidei soboles; ea provida veri
Illius sed mater erat, quae turgida lacte
Pectora divino, nati quo cresceret orta
Progenies, vitae certos deplebat ad haustus,
Semper plena magis; cui Axe liquante perennes
Affluxus Austri divini flamine, crevit

lege vetustam
Praeputii servare fidem? Senioribus anceps
Consilium, nec qua Mosen ratione refigant
Inveniunt. Pleno patrum librare senatu,
Rem statuit princeps Cephas, cui matris ab ore
Sed prius edocto placuit contraria Mosi
Ingratos prohibens legis sententia cultros.
Vox nati vox matris erat vocisque peritum
Omnia complectens spirabat pectore Flamen.
Denique mater erat nati cultoribus

Navita Tyndaridas, talis fuit illa parentis
Virgineae pietas et opis secura potestas. 24.
Hoc avidi videre omnes quod fama ferebat,
Sed maius rumore ipso caeleste parentis
Prodigium; cupidusque illam qui dictus ab igne
Mysta (urbis, tulit Antiochi quae nomina regis)
Aspexit, quando populos transivit et oras
Terra Syrissa tuas; cum

Hac visa Antistes proprii tunc nominis implens
Mensuram, caeli flammis Ignatius arsit.
Hanc Solymis, Graio veniens de litore iudex
Intuitus, non mortali de stirpe creatam
Dixisset, Pandionia sed Pallade maius
Numen, Eleusinae matris cultumque Dianae
Promeritam, suscepta Dei nisi vera doceret
Credulitas non esse Deas. Quae si Dea non est;
Divinae, dixit, Virgo sed proxima formae.

Dixisset, Pandionia sed Pallade maius
Numen, Eleusinae matris cultumque Dianae
Promeritam, suscepta Dei nisi vera doceret
Credulitas non esse Deas. Quae si Dea non est;
Divinae, dixit, Virgo sed proxima formae. 25.
Iam duplicem postquam Christus terrae ima reliquit,
Lustra dabant numerum, verae queis lucis egenti
Prima patrum voluit

25.
Iam duplicem postquam Christus terrae ima reliquit,
Lustra dabant numerum, verae queis lucis egenti
Prima patrum voluit sudare industria Iudae.
Sed fidei steriles animos praebere labori
Exiguam, caeli quam ferret in horrea, messem,
Cum spectaret amans Iudaeae cura, salutis
Semina damnatis subtracta novalibus agros
In resides, meliore volat dispergere

hilares dolor invadit, quod nulla profectis
Sors ultra matris promitteret ora tueri.
Queis illa: “Ite, viri, me non meus ante relinquet
Spiritus, extremi quam vos ex partibus orbis
Collectos videam. Vestrum sed tardior unus
Adveniet, summum tumulo facturus honorem,
Me tamen haud visa, saxi licet author aperti.”
Ille fuit Dydimus, quem tertia funeris Indo
Vexit ab amne dies; cupidusque sepulta tueri

haud visa, saxi licet author aperti.”
Ille fuit Dydimus, quem tertia funeris Indo
Vexit ab amne dies; cupidusque sepulta tueri
Virginis ora, cavâ marmor grave sustulit urnâ,
Christiadum praesente choro, sed matris inani
Invento obstupuit saxo, signante superna
Acceptis penetrasse animam domicilia membris.
Postremum materna illis bene voce precata,
Ferre iubet cunctis vitae praeconia terris.

pilae,
Aspexit Zebedeo ortus genitore Iacobus.
Huic etenim oranti fluvialis margine ripae,
Quam Tartessiacis implens fecundat Iberus
Dives aquis, alto vestigia figere saxo
Visa parens (sed quo caeli sub climate caesum
Marmor, adhuc nescit, qui illud caeleste fateri
Gaudet Iber) teretem divinus praeco columnam
Stare videt tollitque oculos saxumque prementem
Calce, stupet MARIAM, geniis

fluctus,
Legit Ioannem socium pluresque relinqui
Nolentes, materna omnes quos traxerat oris
Gratia, Discipulum patrem MARIAMque secuti,
Praeponunt patriis pelagi discrimen arenis.
Sed nullum discrimen erat, queis praefuit illa
Virgo maris Regina potens; qua praeside tutum
Naufragiis damnata dabant quoque caerula litus.
Quos 1015 Quos: Quas Asiae vero gentes

qua sorte sorores
Iucundae, pensis hilares filisque vacabant.
At non Taenaridum fuerat laus ista sororum
Aureas exonerare colus Phryxeaque lanae
Cocyti nigris deducere vellera fusis,
Sed Charitum fuit iste labor, queis parte serena
Aethereis Eoi iussis considere, Numen
Augustae matris vitalia pollice fila
Caelesti torquere dedit; quo munere 1081 munere : numere

ubi supremo saturata ardore, stupendo
Incaluit flammarum aestu, quo solvitur omnis,
Cera velut, commixtae animae cum corpore nexus. 38.
Sed prius extremo MARIAE quam funus ab arcu
Missa sagitta daret, Numen fatalis adesse
Deliquii voluit testes tumulique paratos
Officio caros moriturae matris alumnos;
Gentibus aetherei danda pro lege

diei
Parte per immensos aethrae transferre meatus.
Confestim non segne leves penetrare remotos
Immani spatio populos, caelestibus acti
Imperiis abeunt genii verique satorem
Quisque suum, sed non una regione repertum
Nube tegit raptumque solo et denso aere septum
Sustulit et campos felix transire liquentes,
Exonerat gravidam Solymaeo in pulvere nubem.

semine frontes.
Me natus migrare iubet fatique supremas
Expecto vires: vos prout coepistis, opimas
Durate ad messes: vestri praeclara laboris
Natus erit merces.” Tentabat dicere plura,
Sed tacuit: quam tunc graviore sagittifer Ales
Accendit iaculo, medio quod pectore fixit.
Tunc languere magis Virgo labefactaque amoris
Vulnere dissolvi et contortae cuspidis igne
Deficere extremoque oculos

Deficere extremoque oculos componere fato.
Postremi necdum fuit ista potentia teli,
Tunc lacrymis peregrina patrum praesentia matrem
Invocat et donec poterat sentire loquentes,
(Hoc potuit sed morte tenus) se quisque potenti
Insinuat Charitum Dominae fideique labores
Commendat precibus migrantis in astra patronae.
Annuit illa patrum votis spondetque futuram
Interpellato memorem ad suffragia

Suave iugum populis, MARIAM nova vota fatigant.
Ardebat cui prolis amor, sub pane latentem
Expetiit natum, summi felicia fati
Gaudia: suscepit Cepha praebente morantem
Sub dapis effigie sobolem; velata sed uni
Non erat hic soboles matri, cui vera remoto
Exhibita est facies velo aeternumque vocantis
Ad solium, audivit verba invitantia Nati.
Vix dape consumpta, iaculum fatale coruscat

43.
Interea laeto matris nil triste profati
Occubitu socii, cui nil lugubre timeri
Fas erat, immensum norant cui natus honorem
Reginae et solium caeli sublime dedisset,
Sed matrem celebrare omnes matremque vocare
Solliciti, summa funus pietate procurant.
Tangere quisque manu, aut casto minus ore tueri
Depositum caeleste timet; diffusa per artus
Tanta erat exanimes maiestas,

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report