Your search found 21252 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 15129-15326:

profecto esse possit. Neque vero haec a me ita dicuntur, quasi non a Stoicorum opinione vehementer dissentiam, qui Sapientem solum Regem esse disputabant; neque cum qui intra parietes atque in Academiae umbra latuisset, subito capessendae Reipublicae Regnique gerendi scientiam consecutum existimo; sed illud statuo optimos Reges, optimos Regum Adjutores atque Administros Philosophiae opera potissimum informari, et si quando contigerit, ut qui causarum ordinem rationemque intelligat, idem summae rerum gerendarum praeficiatur, tunc et

Imperii Statum et beatas Respublicas fore. Quae cum affirmem, non is sum, qui non videam, quam arduum sit ac difficile praeesse caeteris, omnia suo arbitratu movere, Civium animos aequitate moderari, atque idem quam pene exhibeat speciem quandam ipsius Naturam omnem moventis ac temperantis Dei. Sed cujus animus hanc Naturae infinitatem sit contemplatus, quibusque legibus conversiones Siderum Maria ac Tellus obtemperent, penitus perspexerit, magno quodam ordinis ac legum splendore imbutus atque illustratus, cum ad haec humana descenderit, quae vincula sint societatum, quae jura Populorum,

tam praestanter Civitati praefuissent, ut sine summo doctrinae praesidio id consequi crederentur non potuisse. Cum vero ad nostram aetatem me referrem, multa quoque exempla occurebant, nostraque memoria multos esse Reges noveram, quorum singularis in Philosophiam amor praedicaretur. Sed me movet praesertim atque excitat praestantissimum Sapientiae specimen, quod in BENEDICTI XIV Pontificis Optimi Maximi laudibus percurrendis recensendaque vita elucet. Jam enim ipsam Veritatis arcem illo ad summae Dignitatis fastigium divinitus evecto quadam doctrinae ac scientiae luce

de causa cum Liber hic meus esset iterum in lucem proditurus, tibi potissimum Eminentissime ac Doctissime Princeps nuncupandum esse duxi. Utinam tanto muneri non omnino imparem, tuoque, cui inscribitur, Nomine non plane indignum Tu ipse Judex optimus existimes; quod profecto facies, si non rem, sed studium voluntatemque meam pro humanitate tua consideres. Ille sane, quantum in me virium facultatisque fuit, renovata opera mihi enitendum esse censui, ut emendatior quam ante et venustior procederet: Novis praeterea tum rationum tum experimentorum accessionibus auctum esse volui. Quemadmodum

ante et venustior procederet: Novis praeterea tum rationum tum experimentorum accessionibus auctum esse volui. Quemadmodum enim Imperii sui fines magis profert Philosophia, atque excrescit ipsa quotidie, sic et Libri hujus pomoeria, ut ita dicam, dilatrare mihi fas esse non dubitavi. Sed qualiscumque is est, maximum illi certe a tuo Nomine decus accedet atque ornamentum; si praeterea favore eundem tuo, ut confido, ac benevolentia fueris prosecutus, et ipsi ad summam laudem nihil deerit, et mihi accidere in hac re

tuos quam libenter legerim, BENEDICTE FRATER, facilius tibi significare possum, quam in eo, quod a me postulas, morem gerere: cum enim ita tibi sim conjunctus, ut eadem, quae ad te pertinent, mea quoque intersint, putem oportere me potius aliorum de te judicia expectare, quam affirmare quidpiam. Sed quoniam non me tanti esse novi, ut, si mea me fallat opinio, nimis sit poenitendum, praesertim cum id mea in te benevolentia fiat, malui ab aliis fortasse reprehendi, quam a te obsequendi voluntatem desiderari. Itaque operae pretium te fecisse existimo, quod Philosophiam versibus persecutus

quam ea, quae venuste atque eleganter mandantur litteris, in oculis omnium ac manibus esse? Quae vero ex eo genere tam libenter legimus audiamus atque ediscimus, quam quae carminibus scripta sunt? Quod qui fieret, nisi Poetae potissimum ex eorum artis instituto delectationem praeseferrent? Sed ut illorum asperum atque austerum docendi genus improbamus, ita horum quoque inanes illecebras ac rerum gravitate destitutam suavitatem reprehendimus. Cum enim sit tanta artis hujus celebritas, qui eam ad voluptatem tantum detorquent, qui non ad res utiles atque graves convertunt, nonne eximiam

tantum detorquent, qui non ad res utiles atque graves convertunt, nonne eximiam opportunitatem juvandi negligere videntur, atque ad inanissimam consuetudinem ab optima institutione deflectere? Nam Veteres humanissimam artem non ad delectandum tantummodo (ut nunc ea abutimur) adhibuerunt; sed idcirco praeclare invenerunt, ut, quae maxime jucunditate traheret, eadem esset ad juvandum aptissima. Proinde seu Patriae commodum seu cujusquam rei utilitas postularet, et in Rebuspublicis constituendis et in condendis legibus et in popularium animis ad fortitudinem excitandis eam praesertim

ad vitae urbanioris cultum. Quae res propter vetustatem etiam in errorem fabulae traducta est; atque hinc fortasse nonnulli fuisse perhibentur, qui sono testudinis atque cantu et feras mansuefacerent, et saxa in muros urbis congregarent. Sed ut haec antiqua nimis omittamus, cum jam Graecia artium studiis maxime floreret, accepimus Parmenidem Xenophanem Empedoclem atque alios illius memoriae complures Philosophiam versibus conscripsisse. An vero putas Pythagoreos tam facile ac tam brevi tempore Philosophiam per omnem Italiam ac eam

hoc loco afferre possem, quibus et res graves atque utiles jucunde atque ornate oportere conscribi probarem, teque ostenderem optimam in scribendi iniisse viam, quod Philosophiam carminibus tradideris, neque mihi, quibus id confirmarem, et exemplorum copia et probatorum Virorum auctoritas deesset: sed ut in re non necessaria diutius non moror. Venio ad Philosophiae, quam pertractasti, genus. Ego cum hisce nostris temporibus Philosophiam a tot doctissimis Viris illustratam atque ornatam considero, cujus aptius quam Cartesii rationem versibus reddendam suscepisses, ex his omnibus video

communicatae tibi redundare possit. Nam ego quidem semper duxi non exiguum esse meritum eorum, qui, quae ab aliis sapienter sunt inventae, ita reddere possint, ut in communem usum ea derivent; et si utilitate rem metiamur, eos fere aeque ac doctrinae Auctores ipsos benemereri de bonis artibus. Sed horum qualiscumque sit laus (neque enim quidquam affirmare ausim, ne tua causa facere videar), eam quidem omnem eximie ac singulariter a te comparatam esse existimo. Tanquam enim ex adytis Philosophiae ad omnium utilitatem optimas

explanate describis. Quae vero altero libro de universa Mundi dispositione, quae exinde de doctrina Vorticum, quae de rebus Opticis dicuntur, ita sane dicuntur, ut, quo quaeque res est obscurior, eo facilius nescio quomodo atque apertius explicetur. Quid quod non eadem res a te solum dilucide, sed venuste etiam ac satis splendide sunt dicta. Etsi enim non ambitiose res excolantur, neque temere positi apparatus redundent; inest tamen suus rei cuique cultus atque adhibitus comis quidam ac simplex decor, ut facile Lucretii rationem in scribendo assecutum te esse quis possit

certe jucunditas trahat: ii vero, qui versari in his doctrinis solent, fortasse a severioribus studiis ad haec hilariora non gravate animum traducent. Quod cum abunde satis, ut auguror, successerint, velim, ut non hanc praeteritorum tibi studiorum mercedem tanquam ac metam constitutam existimes, sed proposito veluti praemio ad novos te cursus excitari putes, et si me auctore ad quidpiam non aegre te conferas, potissimum suadeam, ut quoniam exoratus jam est Apollo, praesentesque sunt Musae, continuo earum favore uti pergens in aliud hujusmodi argumentum laborem impendere non abnuas, et

in aliud hujusmodi argumentum laborem impendere non abnuas, et Nevvtonianam etiam Philosophiam ad Musarum modos transferre aggrediaris. Novi equidem et quanta sit operis difficultas, et quam pene sit desperandum ea versibus assequi posse, quae nonnisi Mathematicorum sermone expediri videmus; sed facit, ut te horter ipsamet rei tam arduae praestantia ac magnitudo; et ex eo, quod hactenus in quamplurimis fere aeque difficilioribus praestitisti, conjiciens, idem etiam in hoc praestare te posse confido. Ne tamen imparati ad rem

fere aeque difficilioribus praestitisti, conjiciens, idem etiam in hoc praestare te posse confido. Ne tamen imparati ad rem veniant, qui haec legent, atque ut omnium rerum seriem non explicatam (secus enim commentario opus esset) sed indicatam praevideant, Argumenta ad singulos libros tuos scribere volui; ex quo appareat, me, et si valde mea opera te juvare non potuerim, omnino tamen tibi deesse noluisse. Vale.

conformatur. Iners ea materies in polos redigitur; inde per axem in Astrum pervenit, eique maculas offundit. Hae idcirco in Sole observantur: atque ex earum Soli inhaerentium conversione Solem quoque circa se converti deductur. Hujusmodi maculas diu non permanere, sed alias absumi, alias rursus generari videmus; hinc sit, ut Solis lux interdum valde imminatur, et nonnulla fixa sidera aliquando nobis prorsus obtegnatur, aliquando et nova appareant. Striata hujusmodi materies non semper Soli inhaeret, sed ejus vi saepe rejecta et dispersa longius procurrit,

se converti deductur. Hujusmodi maculas diu non permanere, sed alias absumi, alias rursus generari videmus; hinc sit, ut Solis lux interdum valde imminatur, et nonnulla fixa sidera aliquando nobis prorsus obtegnatur, aliquando et nova appareant. Striata hujusmodi materies non semper Soli inhaeret, sed ejus vi saepe rejecta et dispersa longius procurrit, eique, ut Terrae aer, circumfunditur. Haec ad Vers. 551. Si quando vero ea crassior materies Astrum densissime circumtexerit, et ejus Vorticis motus elanguescet, et a fortiori vi finitimi Vorticis una cum Astro abripietur: hinc

Famem deinde et sitim et ciborum in stomacho concoctionem, et, quo pacto corporis partes nutriantur, explicat; ac circuitionem sanguinis describit. Ad sensus delapsus a vers. 520. ad vers. 621. disputat, nobis eos a Natura datos esse non ad veritates rerum cognoscendas, sed ad tuendum conservandumque corpus (facile enim et compendiaria quadam via de rebus, quae vel obesse vel prodesse possint, nos admonent). Tum de iis seorsum acturus, primo Tactum, qui per totum corpus diffunditur, progigni docet in extima cute, a qua motus per nervos ad ipsius Animae sedem

natura sua simplex atque unum sejungant quodammodo ac dividant. Igitur cum in hisce rebus illud a nobis inveniri non possit, oportet deum ipsum ultimum esse Bonorum Finem, et cum nobis unum expetendum proposuisse; cujus cum infinita Natura sit, eadem explere nostrorum animorum desiderium potest. Sed in hoc mortalis vitae cursu optare tantum Bonum ac sperare possumus, id plene assequi, in eoque acquiescere non valemus: interim tamen relicta nobis hic est quaedam etsi non perfecta Beatitudo, quae in fana mente ac tranquilla sita est. His latius explicatis, nostrorum Actuum, quos ad ultimum

praescripto recedere plerosque, qui decepti sensibus inhaerescunt, ac fruuntur rebus, quae nobis ad usum vitae tantummodo date sunt. A vers. 728. docet primas Naturae leges omnium mentibus insitas ignorari non posse; eas esse immutabiles, quippe quae non ex hominum consensione, sed ex ipso Ordine et summa Ratione nata sunt; inde nobis conscientiam esse, quae semper recta suadeat, et a pravis avertat: oportuisse vero homines, cum Naturae legibus non obsequerentur, aliquo praesentioris poenae metu cohiberi; proinde humanas leges esse constitutas. A vers. 886. ad

a Deo aversi ad creatas res convertimur: peccata non esse paria: ea ab errore mentis proficisci: cum enim alicujus boni specie repente quis percellitur, suam assensionem non usque eo cohibet, donec rem eam perspiciat mens, atque ex omni parte consideret, et expetendane sit, an vitanda, definiat; sed praeceps ruit in illud, quod semel Boni speciem praesetulit, et judicium mentis antevertit. Tandem rebus omnibus perpensis hoc vere sapientis esse statuit, ac firmat, in hoc mortalis vitae cursu in id, quod Summum atque Aeternum est, operam omnem impendere.

29  Et Sociûm turba gaudentum. Sufficis una,
30  Una licet longe tenues quaesita per umbras
31  Sufficis. O! illo quantum gaudere licebit
32  Tempore, cum te ipsam non per simulacra, sed ore,
33  Qualis es, attoniti claro spectabimus ore.
34  Affore tanta equidem speramus gaudia nobis:
35  Sed, te dum rebus longe speculamur in ipsis,
36  Tota tibi quoniam paret, quam

O! illo quantum gaudere licebit
32  Tempore, cum te ipsam non per simulacra, sed ore,
33  Qualis es, attoniti claro spectabimus ore.
34  Affore tanta equidem speramus gaudia nobis:
35  Sed, te dum rebus longe speculamur in ipsis,
36  Tota tibi quoniam paret, quam pandere versu
37  Aggredior, Natura; tuo mihi Numine praesens,
38  Quo sine nil oritur, neque pulchrum et amabile quidquam est,

nostro quas in sermone solemus
65  Saepe acri studio vigilique inquirere mente.
66  Quamquam ego non vobis ignota edicere pergo.
67  Nam quid rebus in his ignotum est denique vobis?
68  Sed, quia difficile est (praesertim cum sit agendum
69  Multa aliis verbis, quam quae sibi vindicat usus)
70  Versibus illustrare nova atque obscura reperta,
71  Multa ideo possunt attentam exposcere mentem.

contra non aere nec armis,
100  Aut quibus infestum monstris purgaverat Orbem
101  Claviger Alcides, aut Diva quibus jaculatrix
102  Usa in montiferos Phoebo cum fratre Gigantes;
103  Sed rationum illud suscepit pondere, et ipsa
104  Naturae specie, dum veri luce corusca
105  Fulgurat, et caecae praepandit lumina menti.

106   Hujus ego servata legens

limine primo
110  De rebus, quas nosse prius te cumque putabas:
111  Non id propterea, quia rebus nulla vel extent
112  Vera, ea vel possint nulla ratine patere;
113  Omnia pro falsis sed habendum, purius inde
114  Eductum ut Verum omne nitescat, certaque constent
115  Principia in rebus, totamque gerat Ratio rem.
116  Non secus ac curvo crescentem stipite plantam

omnes penitusque repostos
272  Insinuare aditus, omnesque ostendere rimas:
273  Nam me alia expectant cunctantem; forsitan et te
274  Jam piget, et quereris longum promissa morari.
275  Sed patere, adjiciam quoque pauca e pluribus, addi
276  Quae possunt, dictis penitus tua tota fides sit
277  Ut conrasa meis; tum dein ad caetera pergam
278  Laetior ingenuo concinnans omnia versu.

loliumque Colonus,
320  Proscissae mandat frumenti semina terrae,
321  Inversoque solo penitus tegit; haud ea certe
322  Prodigus ut perdat, (non ruri prodiga vivunt
323  Pectora) sed plenas illinc visurus aristas
324  Crescentes, et messe domum impleturus opima:
325  Sic bene majori commutat foenore sortem.
326  Tu quoque cunctarum sic obliviscere rerum:
327  Neu

quod extat
400  Non extare simul; nihili nihil esse; suaque
401  Majus parte, quod est totum, parque omnibus esse.
402  Caetera de genere hoc tibi possim commemorare
403  Plurima; sed facile a paucis tibi commemoratis
404  Tutemet agnoscis, quo verum defluat amne.
405  Quare, perspicua in se mens quodcumque receptat
406  Notitia, vinco verum debere fateri

ora tuentes
445  Pulchra vocemus, et haec aliis praestare putemus
446  Judice non alio, qualis Priameïus ille,
447  Cui Venus ante alias placuit Dea, Pastor in Ida;
448  Ipsa sed specie Pulchri, quod mente tenemus:
449  Ad quod ut accedunt quaedam minus aut magis, illa
450  Debebunt nobis minus aut mage pulchra videri.
451  Consimili ratione videbis de genere omni

530   Adde, quod et caelum et terras pelagusque profundum
531  Et quocumque oculos circumfers, numine complet
532  Immenso locus ipse sibi Deus, omniaque uno
533  Continet amplexu, sed non extensus, ut aether,
534  Per loca, qui circum mundi latera omnia fusus
535  Stelliferi ad metas extollitur arduus orbis,
536  Sic tamen, ut teneat majori

594  Mens generat, semper sese quia conspicit intra.
595  Hanc Prolem Pater aeternum complexus amavit,
596  Illa quoque aeterno in genitorem fertur amore:
597  Hinc ab utroque simul sed par procedit utrique
598  Dius Amor: sic se foecundam reddidit illa
599  Impare sed numero simplex natura, tribusque
600  Constat at una manens, aliusque aliusque, sed unum

complexus amavit,
596  Illa quoque aeterno in genitorem fertur amore:
597  Hinc ab utroque simul sed par procedit utrique
598  Dius Amor: sic se foecundam reddidit illa
599  Impare sed numero simplex natura, tribusque
600  Constat at una manens, aliusque aliusque, sed unum
601  Omnes sunt pariter, naturae simplicis omnes.
602  Tallia velle

597  Hinc ab utroque simul sed par procedit utrique
598  Dius Amor: sic se foecundam reddidit illa
599  Impare sed numero simplex natura, tribusque
600  Constat at una manens, aliusque aliusque, sed unum
601  Omnes sunt pariter, naturae simplicis omnes.
602  Tallia velle animo sed vestigare sagaci
603  Funditus insanae nimia est audacia mentis;

numero simplex natura, tribusque
600  Constat at una manens, aliusque aliusque, sed unum
601  Omnes sunt pariter, naturae simplicis omnes.
602  Tallia velle animo sed vestigare sagaci
603  Funditus insanae nimia est audacia mentis;
604  Interea tanto quam prae fulgore necesse est
605  Caligare mage, et preperire in luce tenebras.
606  Et jam, quod

747  Rebus, nimirum quae sunt corpusque animusque
748  Inter se pariter conjuncti et conciliati.

749   Hoc poterit sese pacto cognoscere quivis
750  Esse Hominem: sed quid certa ratione putandum
751  De reliquis, Homines pariter quos credimus esse,
752  Accipe. Non vultus non membra simillima nostris,
753  Non quod respirent auras, quod edantque, bibantque,

788  Significent tibi non temere, ut vesania mentem
789  Percussit quibus, aut sopitos somnia ludunt,
790  At ratione animi certa penitusque valente.

791   Sed si sorte putes nihil horum a corpore posse
792  Non fieri, horarum numeros et ut indice certo
793  Monstrat, et ut sonitu dat tempora scire per aures
794  Constans aut ferro aut dentato machina ligno

moles motus constanter eosdem
805  Temporis, et numerum servabit in ordine primo:
806  Nec quascumque voles horas pro tempore quovis
807  Illa tuo dabit arbitrio, sed quas feret intus
808  Dispositae: inter se contextus materiaï.
809  Nonne vides contra, quam a certa lege solutae
810  Temporis, humano voces quae ex ore feruntur,
811  Sint, et

hoc Homines, qualem es te conscius esse.

829   Nunc age, et omnigenûm quae constant corpora rerum
830  Omnia non semper saeclis aeterna fuisse
831  Innumerabilibus, sed quae Divina Potestas
832  Ipsa prior cunctis et per se prima creârit,
833  Percipe. Quaecumque in rebus constare videntur,
834  Non sunt Summa; etenim Summum est, ut diximus, unum,

1058  Quorum qui nosset bene causas, esse pateret
1059  Naturam (quamquam maternum nomen adepta est)
1060  Nil nisi protelum causarum continuatum,
1061  Quae per se facere haud quidquam potuere, sed omnes
1062  A prima pendent Causa, quae singula per se
1063  Et movet, et facit, ut moveant; velut ipse catenam
1064  Si parte ex una teneas, agitesque, necesse est
1065  Annellos per

1074  Vis ulla est; verum sancitae a Numine leges
1075  Cum poscunt motum, res quaeque moventur ab Uno,
1076  Quod primam dixi modo Causam; namque ita fuêrunt
1077  Dicere; cum certe non prima, sed unica constet.
1078  Quare opus est, caveas, Naturae ne tibi nomen
1079  Sit fraudi, fuit ut multis, qui plurima rerum
1080  Dum fieri in terris pariter caeloque

1134  Juppiter et sancta Astraeae praescripta secutus
1135  Hinc atque inde pari intervallo sata Virorum
1136  Utraque suspendit visurus, quem velit illo
1137  Tempore Parca mori: tua sed graviora fuere
1138  Priamide infelix; Libitinae in tristia regna
1139  Lanx tua non alio librata a pondere mersa est:
1140  Eripere extremi nec te contra ultima Fata

semper tamen est, ut cogitet: illo
1200  Tempore quapropter tantum, quo cogitat, extat
1201  Mens tibi, quandoquidem haec Mentis natura reperta.

1202   Sed quaedam tibi forsan in his quaerenda videntur
1203  Rebus, uti penitus, quod dico, agnoscere possis.
1204  Quaeris, materno num clausus cogitet insana
1205  In gremio, aetheriis aut nuper redditus oris.

volutatum est, nunquam meminisse queamus.

1209   Ut primum in parvos dispôsti corporis artus
1210  Vis Animae ingressa est, subito jam cogitat infans:
1211  Sed quoniam propter novitatem corporis ejus
1212  Et teneros artus et membra recentia (sensus
1213  Res extra facile ut possunt impellere) semper
1214  Rebus ab

tenuiter ictu;
1234  Quamque nequit tum Mens proprio cognoscere sensu
1235  Pro numero ingenti; neque menti singula praebent
1236  Distinctam effigiem, possint advertere ut illam;
1237  Sed confusa videns simul omnia cernere sese
1238  Nil putat, atque ideo velut evanescit, abitque,
1239  Ut queat intra se nil tum volvisse videri.
1240  Quapropter ratio est haec semper vera, quod omni

1295  Namque ea non alia posset ratione perire,
1296  Quam si nunc Animam esse volens divina Potestas
1297  Mutetur porro, et ne sit, velit, atque ideo Mens
1298  Concidat in nihilum: sed supra ostendimus esse
1299  Nos tibi quandoquidem per se immutabile Summum,
1300  Certa erit haud unquam verisimile esse putandum
1301  Id summa voluisse Deum virtute creare,

in aevo.
1329  Adde Viros, sanctae qui Relligionis amore
1330  Justitiaeque truces iras odia improba saepe
1331  Exhaurire Tyrannorum potuere ferendo
1332  (Audaces solum hic, timidi sed caetera): tantum
1333  Num foret angusto positum sub pectore robur,
1334  Omnem deberent uno finire sub ictu
1335  Si vitam, neque prospicerent, quid deinde merentes
1336  Perpetuo

1368  Sanguine turbato turbetur vis animaï,
1369  Claudicet ingenium, madeat mens, impediantur
1370  Notitiae rerum cum libertate, neque ulla
1371  Denique vi sibi Mens constet, sed ad omnia praeceps
1372  Id facere impellat, fieri quod non pateretur
1373  Incolumis, retegat secreta, nefandaque prodat:
1374  Usque adeo vini vehemens violentia Mentem

sensus Anima, ipsa suos et corpora motus.

1387   Sunt tamen hic, facili qui non ita tendere gressu
1388  Sese posse putant, quo se purissima Veri
1389  Ostendit Regio; sed sentibus omnia duris
1390  Aspera confingunt, glomerantque per ardua gressus
1391  Difficiles, nimiumque vias scrutantur iniquas,
1392  Qua vix sint aditus ulli: res plena laboris

est;
1394  At contra pronum ac tutum decurrere recta.
1395  Ergo hi non Animam jungi cum corpore rentur,
1396  Non agere et fungi sese inter posse vicissim
1397  Naturas tam dissimiles, sed quamque sine ullo
1398  Alterius respectu, et opis nullius egentem
1399  Per se, quidquid agit, facere, et sua munera tantum
1400  Exercere, ut fert intus cujusque potestas:

sponte sine ulla.
1425  Haud Animae est igitur quidquam, dum talia fiunt,
1426  Quamvis ipsa velit tum crura manusve movere
1427  Aut oculos; a se quia non haec mutua pendent,
1428  Sed simul existunt tantum, recteque vicissim
1429  Respondent. Facile id fuit Olli, quem penes omnis
1430  Rerum, quas fieri nil pugnat posse, Potestas
1431  Infinitarum. Quapropter id eligit idem

1452  Non habeant partes, natura at simplice constent,
1453  Unde fluunt, quaecumque cluent in corpore quovis
1454  Officia, atque illis, qua fiant singula, agendi
1455  Esse potestatem quandam, sed cuique suam, ne
1456  Sint prorsus paria, at varie discreta vicissim,
1457  Ut numeri, inter se; varias componere possint
1458  Ut rerum formas; neque possint incolumi re

Argumenta petit; reddi hac tum denique retur
1468  Pervia quaeque suae divina humanaque menti, et
1469  Quaecumque in mundo constant, quaecumque vel extra.

1470   Sed jam digressum paulum in mea claustra necesse est
1471  Me recipi. Ergo inter corpusque Animamque vicissim
1472  Foedera sunt, ut jam docui, quibus uniter aptae
1473  Res tam dissimiles consistunt; pacta nec

est
1471  Me recipi. Ergo inter corpusque Animamque vicissim
1472  Foedera sunt, ut jam docui, quibus uniter aptae
1473  Res tam dissimiles consistunt; pacta nec illis
1474  Sunt ea; sed, cujus nequeant vim solvere, legem
1475  Hanc primo accepere a Numine, quod magis arcte
1476  Junxit utramque, lapis lapidi quam jungitur ullus.
1477  Tantum nam lapidem lapidis pars extima tangit

intelligit, et vult.

1542   Vult, et amat summum, quo felix possit adepto
1543  Esse, Bonum, sequiturque suum, quem condita propter
1544  Est, Finem, atque ultro sequitur, sed amare necesse est.
1545  Praetereaque, ut amet seseque suumque, necesse est,
1546  Esse, sine his quoniam finem non possit âpisci
1547  Illum, ubi summa Boni ratio est, quod oportet amare.

1560  Inter distantes metas bene novimus esse.
1561  Cum volimus quid eorum, opus est, ratione velimus,
1562  Qua bona sunt; contra, cum quid procul aversamur,
1563  Ad mala respicimus. Sed qui sit denique rectus
1564  Arbitrii circa res isto de genere usus,
1565  Supremo tibi posterius sermone probabo.
1566  Hoc modo dum teneas, Animae quod motus in illud,
1567  Quod

1605  Non tamen hinc credas posse id comprendere Mentem.
1606  Non secus ac, quae sit triquetra aut quadrata figura
1607  Sive rotunda, tenent omnes, clareque scientes
1608  Percipiunt; sed non omnes, quod quamque sequatur
1609  Naturam, agnoscunt, (esse hoc comprendere dico)
1610  Ex infinitis, possunt quae ad quamque referri,
1611  Quaeque fluunt de natura cujusque: sed horum

1608  Percipiunt; sed non omnes, quod quamque sequatur
1609  Naturam, agnoscunt, (esse hoc comprendere dico)
1610  Ex infinitis, possunt quae ad quamque referri,
1611  Quaeque fluunt de natura cujusque: sed horum
1612  Plurima Mensores quamvis non omnia dicunt;
1613  Non igitur penitus comprendunt: proptereaque
1614  Noscere multa, licet non sint comprensa, valemus.
1615  Non erit ut

figura.
1691  Tum primum Mens corporeo se carcere sensit
1692  Invitam includi, nec jam dominarier intus
1693  Omni Reginam imperio, velut ante, potentem;
1694  Erepta prope sed jam libertate triumpho
1695  Captivam indecore trahier plerumque, rebelles
1696  Cum Dominam invadunt vi multa immanibus ausis
1697  Corporei motus, oriturque miserrima contra

quibus haec visendi externa potestas
6  Deficit, ex fastis Veterumque annalibus omnes
7  Transactae aetatis res noscere gestaque Regum
8  Bella et fortunas et quis datus exitus armis.
9  Sed nil suavius est, humili quam assurgere terra
10  Altius in caelum, nullaque a parte tenere
11  Interclusum Animum, qui libertate sua se
12  Undique victor agat, totumque feratur in Orbem,

plenior illa
112  Quanquam est, Eois intus si pressa laboret
113  Divitiis, quam si levis extet pervia vento:
114  Nam neque durities neque pondus corpora reddunt
115  Augmine majori, sed cum majoribus ipsa
116  Sunt extensa locis, spatiumque capacius extat;
117  Quod semper sibi par in navi constat eadem:
118  Semper propterea plena est, neque plenior unquam.

tali fieri ratione videtur.
126  Aëra propellit motus pes anteriorem;
127  Ille alium prae se trudit, pariterque propinquum
128  Alter hic; et motu per plures continuato
129  Non recta sed circuitu celerantibus auris,
130  Fiet, uti moveatur et aër, posteriorem
131  Qui tangit, sequiturque pedem, sed tempore eodem.
132  Haud secus ac gyros intra se ferreus orbis

128  Alter hic; et motu per plures continuato
129  Non recta sed circuitu celerantibus auris,
130  Fiet, uti moveatur et aër, posteriorem
131  Qui tangit, sequiturque pedem, sed tempore eodem.
132  Haud secus ac gyros intra se ferreus orbis
133  Cum peragit, pars una locum quem linquit, eundem
134  Protinus altera succedens pars obtinet

334  Haud poterit, donec sistat vis externa, motum.
335  Quare seu corpus moveatur, sive quiescat,
336  Ejus semper iners per se natura videtur.
337  Sed quia nos coeco circumstat corpore, in omne
338  Porrectus caelum, qui motibus officit, aether,
339  Et facit, ut deorsum se corpora quaeque volutent,
340  Quae sistunt, ubi in terram venere ruendo;

vim fortior auget.
386  Laxata sac deinde patescat liber habena
387  Exitus; e funda tum protinus effluet ima
388  Erumpens, quo vis illum impulit ultima dextrae;
389  Nec post in gyrum sed recta concitus ibit.
390  Quapropter, quantum est in se, Natura meatum
391  Rebus largita est recta regione viaï;
392  Corpora nec per se possunt obliqua meare.

459  Et primo Maja Geniti quod dicitur astrum
460  Nomine, Phoebeos vicinius aspicit ignes,
461  Quam Venus; illa minus te, Mars, a Sole recedit;
462  Juppiter at spatio distat majore; sed ipso
463  Longe Saturni est a Sole remotius astrum.
464  Quam colimus, Tellus Veneris Martisque locata est
465  Inter circuitus: at quae sunt plurima toto
466  Praeterea caelo, quae

distent corpora, pacto
469  Noscimus haud alio, quam si regionibus illa
470  Terrae e diversis pariter spectata videri
471  Diversa ratione queant; ut tempore eodem
472  Cum tuimur sed non ab eodem littore puppim
473  Per mare labentem, mihi fors respondet ad Austrum,
474  Fors eadem Eoas tibi visa refertur ad oras:
475  Proin notum spatium,

ad Austrum,
474  Fors eadem Eoas tibi visa refertur ad oras:
475  Proin notum spatium, quod nos interjacet, illi,
476  Quo ratis a nobis distat, conferre licebit.
477  Verum e disjunctis sed eodem tempore terris
478  Sidera conspicimus si fixa, haud illa videre
479  Possumus aspectus varia ratione; neque ullis
480  Propterea potis es notis conserre locorum

539   Assimili ratione licet pulcherrima toto
540  Se caelo ostendat Venus, et profundat amica
541  Lumina, non propria sed Solis luce superbit:
542  Quandoquidem ipsa etiam per caelum, ut Cynthia, flexis
543  Cornibus incedit persaepe, et candida tantum
544  Illa parte nitet, Solis qua conspicit Orbem.

conciliatu.
630  Sic quoque Sol fluido atque agitato corpore constet,
631  Ut, quae circumstat se cumque, ardore furenti
632  Transferat, atque illo caeli rotet impete partes;
633  Sed tamen ipse manens una in statione quiescat,
634  Nec loca permutet variis regionibus errans;
635  Signa velut caelum rutilant quae fixa per altum.

636   Debet materies

653   Propterea Tellus (quia non est funibus ullis
654  Suspensa aut subter solidis innixa columnis,
655  Debeat ut constans una in statione per aevum
656  Omne manere; sed aurarum tenuissima circum
657  Vis omni pariter cingit de parte, suisque
658  Perfluidum hoc caelum conjunctam amplexibus ambit)
659  Debet ab illius circumferri impete, et una

parva
683  Festucae paleaeque leves rapiuntur in orbem,
684  Quae magis accedunt, citius, quae vortice contra
685  Longius a medio distant, sinuare videbis
686  Se magnum in gyrum, sed longe segnius ibunt:
687  Evanescere enim paulatim turbinis hujus,
688  Et spatio imminui vires fateamur, oportet.
689  Proptereaque gravem finxere senilibus annis
690  Saturnum, quia

annis
690  Saturnum, quia cum Solem procul usque remotus
691  Aspiciat, magno sese semel orbe volutat
692  Segniter expletis triginta scilicet annis.
693  Bis senas hiemes peragit sed Juppiter uno
694  Circuitu, geminas citior Mars: nostra propinquat
695  Terra magis, solemque uno circumspicit anno:
696  At multo propior quod sit, quam terra, peragrat
697  Mensibus

694  Circuitu, geminas citior Mars: nostra propinquat
695  Terra magis, solemque uno circumspicit anno:
696  At multo propior quod sit, quam terra, peragrat
697  Mensibus octonis cursus sed turbine multo
698  Flaccidiore Venus, quam quo Cyllenius errat
699  In gyrum; tribus hujus iter nam mensibus aeques.
700  Omnia ab occasu per magnos aetheris orbes,
701  Sed per

cursus sed turbine multo
698  Flaccidiore Venus, quam quo Cyllenius errat
699  In gyrum; tribus hujus iter nam mensibus aeques.
700  Omnia ab occasu per magnos aetheris orbes,
701  Sed per inaequales haec astra feruntur in ortum.

702   Praeterea sit, ut hoc in magno vortice Solis
703  Saturni minor atque Jovis Terraeque feratur
704  Vortex: in magno

710  Quos se propter habet; tarde, qui longius absunt.

711   Haec quoque sunt solida constantia sodera mole;
712  Nec propriam jactant lucem, sed Sole receptam.
713  Hanc opus est valde tenuem jactarier ad nos;
714  Nam nudis oculis illa usurpare nequimus:
715  Prisca proinde Viros omnes aetate latebant:
716  Donec per vitreos

734  Apparebit, ut est, Saturni corpus: ubi idem
735  Nobis post faciem paulatim ostendre latam
736  Coeperit; auritum primo, tum deinde videri
737  Oblongum debebit, eo sed latius ipsum,
738  Quo minus obliqua ratione tuebimur, Astrum.
739  Scilicet hic etiam levibus suspensus in auris
740  Annulus abripitur Saturni a vortice eodem,
741  Quo ferri

caudamque retorquet: at illum
827  Virgineae vestes et Virginis ora sequuntur
828  Erigones, patriam quae caedem propter, ut ajunt,
829  Alte glandifera suspenderat arbore sese:
830  Sed pietas Divûm justum miserata dolorem
831  Transtulit in caelum nomenque habitumque Puellae.
832  Pendula Libra subit: chelisque sequentibus ardens
833  Scorpius attollit caudam: tergoque refulget

suum sibi iter poterit fecisse videri
845  Terra (quia hac medio properantem e Sole videres
846  Perpetuo): neque enim parti declinat ab ulla;
847  Annua sed caelo contundens tempora circum
848  Unquam Signiferi planum non deferit orbis.
849  Caetera, quae vaga sunt, deflectunt sidera paulum
850  Hinc atque hinc. Cursus simili ratione videmus

Cum vero penitus se Luna a Sole removit,
888  Jamque parat totam nobis convertere lucem,
889  Longe a Signifero si qua de meatu
890  Declinet, nunquam radiis spoliata latebit.
891  Sed contingat eo si nodum tempore, eundem
892  Vel prope versetur, tellus quam projicit, umbram
893  Indicit in longam, quae totam obnubit, ab una
894  Vel parti faciem delibat praetereuntis.

ex adversa Solis protensa per illam
898  Umbra cadat caeli regionem, qua meat Orbis
899  Lunae tempore eo; quare perlabitur umbras.
900  Et quoniam ipsa suo non fulgit Luna nitore,
901  Sed radiis Solis, quos aspicit, interrumpi
902  Tunc opus est Solis radios lumenque profusum;
903  Ora ibit moestis ideo suffusa tenebris.

904   Scilicet hinc nivei tractam

1045  Tum glacies constringet aquas, et flumina sternet,
1046  Canescent nivibus juga montium, et horrida nudas
1047  Concutient late ventorum flamina silvas.
1048  Nos exuret hiems: alia sed parte, prope Austri
1049  Extensa est qua Terra polum, desaeviet aestas
1050  Phoebei radiis superimpendentibus ignis.

1158  Terra suos, inquis, si se ipsa cieret in orbes,
1159  Corpora non deorsum recta cecidisse valerent;
1160  Subtraherentur enim tunc illa ruentibus, in quae
1161  Missa cadunt, terra loca concita: sed neque Terrae
1162  Pars ea subtrahitur, neque labi obliqua notatum est
1163  Corpora, quae supera cadere e regione tuemur:
1164  Quapropter debet Tellus immota videri.

corpore motus,
1189  Qua ratione queat, cum Solis obambulet ignes
1190  Terra per ingentes spatiorum versa meatus,
1191  Non variare situm fixis collata videri
1192  Sideribus? caeli sed iisdem denique semper
1193  Respondere locis, si signa manentia spectes?
1194  Et ratio, dicunt, reclamat vera, quod orbis
1195  Annuus, immani ductu quem Terra peragrat,

1230  Tenuibus, o nimium rebus longeque minutis
1231  Assuetos animos! utinam, quid summa Potestes
1232  Infinitaque sit, mens cogitet, atque revolvat;
1233  Unde ea mira quidem possit, sed vera fateri.
1234  Nullum erit errandi metuendum hic, crede, periclum,
1235  Scilicet egregie de rebus magnificeque
1236  Sentire, omnipotens quas res Natura creavit.

nos cratera vocamus
1339  Centaurumque Lupumque, pari ratione queamus
1340  Dicere Ovem Cervum seu Tigrim sive Elephantem
1341  Sive alia, inciderint quaecumque ea denique menti;
1342  Sed quia collibitum est, ita caeli signa vocârunt.
1343  Scilicet haec artem ratio labesactat eorum,
1344  Qui varia caeli regione micantibus astris
1345  Fortunam referunt temere et discrimina morum;

1412  Possunt; et nobis ideo propiora coruscant.
1413  Altera, quae moli referuntur deinde secundae,
1414  Quandoquidem spatiis ultra majoribus haerent
1415  Per caelum, sunt plura quidem sed mole minori.
1416  Tertia sic porro, quaeque his super edita constant,
1417  Perpetuoque alia atque alia ordine lucis ut ipsa
1418  Decrescunt auctu, numero sic crescere debent.,

videri
1434  Deberet pariter Lunaï in corpore caeco,
1435  Ut primum inciperet jam deficere, angulus umbrae:
1436  Scilicet haud foret in conum porrecta per auras,
1437  Pyramidi sed par in Lunam excurreret illa;
1438  Rectum proinde latus simul aspiceretur et umbrae
1439  Angulus in Lunae facie, cum deficit, atra.
1440  Quod quoniam non fit, Terram par dicere non est

1439  Angulus in Lunae facie, cum deficit, atra.
1440  Quod quoniam non fit, Terram par dicere non est
1441  Quadratam aut triquetram aut cujusvis esse figurae,
1442  Hoc genus, alterius, tantum sed proinde globosam
1443  Consimilemque pilae magnae sateare, necesse est.

1444   Praeterea Tellus si plana pateret ab ortu
1445  Littus ad occiduum, Sol omnibus

1444   Praeterea Tellus si plana pateret ab ortu
1445  Littus ad occiduum, Sol omnibus exoriretur
1446  Tempore eodem oris, occumberet omnibus una.
1447  Contra sed fieri tuimur; namque ante propinquas
1448  Collustrat radiis Gentes Sol, deinde remotas,
1449  Post alias, quarum regio mage distat ab ortu;
1450  Quoque aliis lucem profert, in nocte relinquit

1593   Tertia pergelidae pars terrae subjacet Ursae:
1594  Ultimaque Arctoae contraria nomen ab Austro
1595  Sortita est: nobis sed vix nota utraque propter
1596  Aeternas hiemes ventorumque invia regna.
1597  Qua late excurrit gelidas America sub Ursas,
1598  Apparet Canadum tellus, et Virginiaï,
1599  Florida,

Asiae Sinae Gens invia montes
1623  Propter inaccessos murique crepidine junctos.

1624   Africa deinde subit nigro contincta colore,
1625  Vasta quidem Tellus, sed non ita culta, videtur
1626  Quae regione sui media deserta prope esse.
1627  Namque ibi arenosi montes campique feruntur
1628  Instabiles, et saecla tenent invisa ferarum.

1645  A magno nuptam se ferri ignara Tonante.
1646  Virginis hujus habet nomen, quae dicitur Orbis
1647  Tertia pars veteris, longe minima inter utramque
1648  Et Libyae atque Asiae partem, sed enim magis illis
1649  Nobilitata, superque alias florentior omnes.

1650   Atque ea Parrhasiae qua late subjacet Ursae,
1651  Moschorum Imperium complectitur, hisque

menti.
32  Te sequor, o Gallae Gentis decus, atque tuorum
33  Docta pedum relego pressis vestigia signis;
34  Non quia te sperem properantem aequare sequendo,
35  Veri propter eum sed, quo mens ardet, amorem:
36  Namque facem Veri praefers, lucemque ministras.
37  Tu sapiens rerum Inventor, tu munera nobis
38  Inclita suppeditas et vita digna perenni.
39  Nam simul

a Mente coortam
44  Naturam rerum et suprema a Mente geri res;
45  His animus rebus quaedam divina voluptas
46  Afficit, atque extra mihi me rapit, ut videar jam
47  Non humilis Terrae sed totius incola Mundi,
48  Et per te propius Naturam agnoscere summam.
49  Non ita vis mentem tangit mihi suavior ulla,
50  Magnifica ante oculos vel cum se nocte Theatra
51  Auro et

nullum, cum primo est conditus Orbis,
71  Praecessisse Chaos confusaque materiaï
72  Semina, quae longo fuerint mox tempore motu
73  Digesta in varias paulatim disposituras:
74  Talem sed primo [simul esse incoepit] ab ortu
75  Crede fuisse Orbem, qualis nunc saecula constat
76  Post elapsa, statim rationis et ordinis hujus
77  Nimirum Tellus et Sol et Sidera primo

ortu rerum tempusque coortum,
79  Motu quaeque suo subito distincta locisque.
80  Primi quin Hominum non sunt rationis egentes,
81  Ut Pueri, exiguo pariter neque corpore creti,
82  Sed plena jam aetate et mole et viribus aucti.

83   Et quo pervidas magis haec, reminiscere Summi,
84  Exorta unde omnis res constitit, infinitam
85  Esse Potestatem: ratio

Ora, et caesariem venasque et tenuia quaeque
97  Ducet: at interea est mora temporis illius ingens,
98  Singula quo tenui studet ipsa effingere caelo.
99  Sed mage docta manus cui sit, tibi tempore signum
100  Efficiet breviore: potes deducere porro,
101  Artifici si summa sit Ars et summa Potestas,
102  Quo primum inciperet, jam illo confecta videres,

Quandoquidem vis haec lucis natura reperta est.

277   At si materies Elementi percita primi
278  Vorticis alterutrum velocius ingrediatur,
279  Qua via facta, polum; sed tardius altera multo
280  Opposita de parte meet; tum volvier Astrum,
281  Non erit, ut possit media regione viaï,
282  At fulgere polo tanto vicinius uni,
283  Quanto hac motus

ad extremas, ubi cursus tardior, oras
384  Hinc correpta simul medium descendet in Astrum,
385  Cum valido primi subito torrente Elementi.

386   Illud in his obsignatum sed oportet habere,
387  Corpora de genere hoc quod quae compulsa per unum
388  Sunt transire polum, sulcos de parte retortos
389  Evolvunt alia, quam qua sunt parte striata,

398   Quae compulsa polis dein corpora cum venere
399  In medium, sit ubi, supera ut claravimus, Astrum,
400  Ejus turbineam neque vim superare, neque intus
401  Mersa manere queunt, extra sed ab ictibus atque
402  Vi valida motus primi rejecta Elementi,
403  Multaque sese inter magnis impulsibus una
404  Sic conjuncta tegent agitatum extrinsecus Astrum,

mage cum nitet, aethere Sidus.
496  Haec nova tum lucis species objecta repente
497  Mira videbatur; tantum ut propter novitatem
498  Suspicerent Homines in caeli lucida templa.
499  Sed dehinc paulatim decrescente inque minuto
500  Lumine conspectus hominum subducta refugit
501  Tandem Stella recens, maculisque obducta negavit
502  Lumen, ut ante, suum, penitusque evanuit omnis.

500  Lumine conspectus hominum subducta refugit
501  Tandem Stella recens, maculisque obducta negavit
502  Lumen, ut ante, suum, penitusque evanuit omnis.
503  Altera post paulo est in Cycno visa: sed ipsa,
504  Atque aliae pariter, quas conspexere micantem
505  Ex improviso terris ostandere lucem,
506  Velatae maculis tandem nigrantibus ignis

515   Atque ea, quae dico labes offundere Soli,
516  Corpora, si celeri subito rejecta rotatu
517  Non jungantur, uti maculas componere possint,
518  Sed disjecta fluant extra, magnoque ferantur
519  Impete, tum Solem quendam velut aëra circa
520  Constituent, longe qui Vorticis in regiones
521  Procurrit magnas; magis quia viribus illa

longe qui Vorticis in regiones
521  Procurrit magnas; magis quia viribus illa
522  Ejiciuntur, uti longe procurrere possint.
523  Aër nec penitus forma queat ille rotunda
524  Esse; sed in morem lentis mage tollitur illis
525  Partibus, a geminis quae distant scilicet aeque
526  Solis utrinque polis: nam corpora fortius illinc
527  Ejiciuntur, uti longe procurrere possint.

570   Hinc tibi perfacili poterit ratione patere,
571  Constare unde queant palantia Sidera tellus
572  Lunaque et insueta fulgentes luce Cometae.
573  Sed primo, supera paulo quae dicta, revolve.
574  Nimirum quod, quae a media regione remotae
575  Vorticis, has partes propioribus esse fatendum
576  Majores multo,

queamus
648  Per caelum ut certos horum deprendere motus.
649  Propterea possis quoque dicere, corpora circum
650  Multa Cometarum a medio raptarier Astro,
651  Non tamen immoto, sed Solem obeunte manentem;
652  Rapte quoque ut lunam Tellus vehit: illud at ingens
653  Non posse ob spatium, quo jam procul usque recessit
654  Disjunctum, tenui dispersa luce videri.

672  Hi tractus longum, prope cum Sol, crescere semper
673  In spatium, et partem caeli comprendere magnam;
674  Cum procul est, contra curtato incedere tractu
675  Per caelum, et longa decrescere luce: sed usque
676  Est opus adversa ut Solis regione feratur
677  Fumida materies visque exhalata vaporum:
678  Nam motu acquirunt levitatem, ut scandere possint

particularum
738  It segnes longe, atque agitur tradissimus orbis,
739  Illuc pervenit tandem, quo fortius ipsum,
740  Languidiusque Pilis non sit tangentibus; aequa
741  Inter eas sed vi libratum cogier ultra,
742  Non erit, ut possit descendere: namque vel ultra
743  Si descendat, eas in partes materiaï
744  Protinus incurrens, quae constant mole minori,

non rumpet olivum
765  Quercu de viridi ramus, sub flore Lyaei
766  Immersus licet; hunc abies hunc fraxinus, ulmus,
767  Frustaque de genere hoc leviorum plurima rerum
768  Non vincent, sed se super illum educta locabunt.
769  Sic etiam gravitate sua se quodlibet Astrum
770  Defert inter eas partes, quae viribus aequis
771  Sint, et ubi cunctos libratum perstet in annos.

779  Proximus et Solis medio Cyllenius igni
780  Ante fuere, velut Sol est modo fixaque caelo
781  Sidera, quae proprio rutilantia Vortice perstant.
782  Sed porro propter maculas absorpta furenti
783  Sunt a Sole, velut fieri paulo ante probatum est.
784  Hac ratione putes etiam, quae multa perenni
785  Saturnumque Jovemque videntur obire meatu,

aestum,
819  Fac, fieri exiguum reputes, quo fluvida caeli
820  Vis in circuitum rapiatur; at ultimus orbis
821  Aequis non spatiis omni est de parte remotus
822  Terraï a medio, sed supra arctatur et infra
823  Amplior ad latera; urgentur quia desuper a vi
824  Multarum majore Pilarum, respuiturque:
825  Inferiusque aeque contra descendit ob ipsam
826  Vim, qua

825  Inferiusque aeque contra descendit ob ipsam
826  Vim, qua librari media regione reposcit.

827   Non immota suo Tellus in Vortice perstat,
828  Sed corpus circa se totum agitata revolvit,
829  Ut docui: quoniam, si concipis ante fuisse
830  Astrum, quod nunc est Tellus, fateare necesse est,
831  Primi materiem crusta jam clausam Elementi

841  Indicat impressum quod in ejus origine motum.
842  Nec non et Phoeben, dum Terram circuit ejus
843  Vortice rapta, super proprio semel axe fatendum est
844  Circumagi. Quonam fieri sed denique pacto
845  Possit, uti sese circa se Luna revolvat,
846  Et semper faciem nobis obvertat eandem,
847  (Nunquam non eadem pars ejus namque videtur)

in auro,
987  Quam nivis in floccis aut lanae glomere, major.
988  Proinde aliis alias rebus praestare videmus
989  Pondere res; quoniam non omnia respuit aeque
990  Vis ea materiae; sed, quae plus densa, premuntur
991  Fortius et citius, contextus quam quibus extat
992  Rarior, intersuntque foramina multa viaeque.
993  Aëriae quanquam quoque rerum pondera iniqua

in medio, tumesactaque surgere paulum.

1077   Jam quoniam quaevis ejusdem corpora molis,
1078  Si solida haud aeque constent, non praedita eodem
1079  Pondere sunt; sed, quod solidum mage, pendere debet
1080  Plus aliis, queis sunt plura intervalla viaeque
1081  Majores: poterit tibi ab hac ratione patere,
1082  Cur quaedam summas fluitent non mersa per undas;

leviora: at denique, si quod
1092  Tantundem corpus, par quantum pendit aquaï
1093  Moles, illud aquis non partes exeret ullas,
1094  Nec fundum contra per se volvetur in imum;
1095  Sed regione loci haerebit quacumque liquentis.

1096   Nunc tibi perfacile est ex his cognoscere causam,
1097  Qua muti possint se a fundo tollere Pisces,
1098  Atque iterum

pondere Piscis
1101  Undaque, squammigerum quae exaequat mole animantem,
1102  Tum quacumque loci media regione vel ima
1103  Vel summa adstiterit, non sursum infraque valebit
1104  Ire,sed in liquido Piscis procedere cursu
1105  Tantum erit ut possit: quod si quae causa deorsum
1106  Mergier impellat, seu subter visa profundis
1107  Praeda sit in latebris, seu Bellua desuper ingens

porro educta sub auras
1125  Taurorum juga lassarent, atque Agricolarum
1126  Contererent magnas immani pondere vires.
1127  Sic etiam parvo sustollitur anchora nisu
1128  Obruta aquis; sed ubi jam proxima pendet in auris
1129  Aëris, obsistit nimio tum pondere, magno
1130  In proram gemitu inducentibus atque labore.
1131  Et tibi jam reji certum proponere pergo

1132  Exemplar: geminis in librae lancibus hinc atque
1133  Hinc paria imponas si pondera, quodlibet horum
1134  Nil tum pendere contra aliud videatur, oportet;
1135  Omni privatum penitus sed pondere parva
1136  Nisus vi poterit sursum deorsumque moveri;
1137  Quandoquidem inter se tum mutua sustentantur
1138  Corpora, dum constant aeque librata: sed illa
1139  Si non

1135  Omni privatum penitus sed pondere parva
1136  Nisus vi poterit sursum deorsumque moveri;
1137  Quandoquidem inter se tum mutua sustentantur
1138  Corpora, dum constant aeque librata: sed illa
1139  Si non conveniant in pondere, non majoris
1140  Pondus erit tantum, quantum gravitatis haberet
1141  Lancem extra: partem siquidem ejus ponderis aequam
1142  Sustinet

1143  Pendat parte sui dumtaxat ponderis illa,
1144  Corporis alterius superat qua pondus. Et isto
1145  Nonne vides pacto gravibus vel pondera prorsum
1146  Tolli a corporibus, minui vel posse? sed ad rem,
1147  Quam nunc quaerimus, hanc rationem transfer, eoque
1148  Percipe rem pacto. Nimirum detrahe tantum
1149  Ponderis a saxo, liquidis quod in aequoris undis
1150  Mersum

gravitas quae certa liquorum,
1156  Scrutari: si namque pilo suspendis equino
1157  Auri aut argenti pondo, atque immergis in undas,
1158  Ponderis amissi ratio tibi denotat undae
1159  [Sed quae mole pari est] gravitatem: ita nempe valebis
1160  Securos fontem illimem cognoscere in haustus,
1161  Purus qui ante alios longeque levissimus extet.
1162  Tum quoque consimili solidarum

corporis auctus
1165  Majorem amittat partem gravitatis in undis,
1166  Sustentatur enim majori a mole liquoris.
1167  Quapropter, geminum si corpus ponderis aequi,
1168  Non aequae sed molis, in undas mergere tentes,
1169  Argentum velut atque aurum, plus ponderis illud,
1170  Est opus, amittat, minus hoc; quia scilicet illi
1171  Major inest moles, minor auro: proinde fatendum est,

1378  Fluvida materies, quae Saxum transmeat illud.
1379  Namque ea cum faciles multo magis, aëre quam sint,
1380  In ferro reperire vias queat, effluet hilum
1381  Haud extra, sed qua per longum extenditur illud,
1382  Ibit: quapropter chalybis si fragmina duri
1383  Applicet armanti quis ferro hinc inde, teneri
1384  Vi majore queunt pendentia, junctaque subter

boreaque flamina magnas
1423  Intendunt vires, quae bruma, humentibus auris,
1424  Nocte remittuntur. Si par sit utrinque potestas,
1425  Non vicina trahunt, sed sese bina repellunt
1426  Corpora: cum validis igitur bene languida tantum
1427  Conveniunt; quin haec vires exinde receptant,
1428  Omnia quae sese facile in propiora propagant

aestu vario saliuntque caduntque.
1480  Adde quod acclini bombycum fila catena
1481  Si demittantur tenui pendentia nodo,
1482  In terram haec recta non coget vergere pondus,
1483  Sed paulum nova vis infusa attollet, et ipsi
1484  Diriget, undanti constent ut recta catenae:
1485  Si tamen interea propiore ciebis ab illa
1486  Scintillas digito, subito prolapsa redibunt

fusis
1519  Viribus a vitro, facile et sua membra plicabant
1520  Illi immota prius, pedibusque repente receptis
1521  Ibant hi laeti tam tristi humore soluto
1522  Nescio qua ratione; sed haec magis excolet aetas
1523  Altera, noscet et his etiam ulteriora repertis.
1524  Quid magis infestum, quam frigidus humor aquaї,
1525  Ignibus ex undis nihilo tamen hic minus ignis

calor ullus haberi;
1622  Nec prorsus calida ulla foret res, quin cieantur
1623  Ejus particulae; quae cum majore cientur
1624  Vi motus, fit, uti tanto calor auctior extet:
1625  Illo sed contra languescente inque minuto
1626  Elanguescere item tuimur minuique calorem.
1627  Hac modo perfacile est ratione exsolvere nobis,
1628  Quare perceleri interdum rota concita cursu

1702  Particulae a primi correptae motu Elementi.
1703  Praeteraque etiam sunt frigida flabra Aquilonum,
1704  Pigra licet non sint eadem atque expertia motus;
1705  Impete praecipiti sed terras et mare perstent,
1706  Atque avulsa ruant multa vi rupibus altis
1707  Robora, et aërio jactent cita nubila caelo.
1708  Nam quae Sithoniis e partibus exoriuntur

1788  (Hanc constare putes e primis atque secundis
1789  Inter se mixtis Elementis) exagitari,
1790  Scilicet in proclive volubilis ut procursus
1791  Sic valeat fieri: lymphae sed definit humor
1792  Esse fluens, sese in glaciem cum vertit inertem;
1793  Propterea quia tum non amplius exagitantur
1794  Particulae a motu subtilis materiaї.
1795  Praeterea ad

rerum dum pluribus optant
1834  Ferri namque globum scindunt in bina cavatum,
1835  Dimidiae ferri parti tum deinde rotundi
1836  Dimidium jungunt, at nullo glutine, partem;
1837  Aëra sed media tantum e regione pilaї
1838  Educunt illa, qua post ratione docebo.
1839  Nam geminas partes ita via extrinsecus aurae
1840  Comprimit, atque arcta compagine copulat una,

parando,
1844  Illo ut conjunctas divellant impete partes.
1845  Ter quarter intendunt vires, et corpore forti
1846  Conatus edunt validos, pedibusque repellunt
1847  Tellurem; retinent sed tergo stupea lora,
1848  Terque quaterque refraenati sistuntur ibidem.
1849  Vix tandem valido vincunt conamine, partesque
1850  Inter se nexas disjungunt, vique relaxant.

liquentes,
1882  Rectum scindit iter, rectoque dat ire meatu
1883  Propterea lucem, quae dum transmittit, ab omni
1884  Parte patens corpus debet clarumque videri.
1885  At quae dura, sed et pariter pellucida constant,
1886  Ut vitrum ut glacies adamasque aliique nitores
1887  Gemmarum, debent eadem intervalla viasque
1888  Atque situm servare suarum partium eundem,

Natura locavit
1941  Scilicet omnia, uti vigeant, seseque propagent,
1942  Sedibus: aetherias herbae se tollere in auras
1943  A tellure queunt floresque arbustaque laeta;
1944  Abdita sed contra tellure metalla sub ima
1945  Conduntur, plumbum grave nimirum aeraque ferrumque
1946  Aurum atque argentum; quoniam solidissima multo
1947  Pondere sunt, nequeant ut proinde attollier ima

1945  Conduntur, plumbum grave nimirum aeraque ferrumque
1946  Aurum atque argentum; quoniam solidissima multo
1947  Pondere sunt, nequeant ut proinde attollier ima
1948  Altius a terra: sed nos praestante labore
1949  Eruimus, vique in superas educimus auras
1950  Quaerentes in eis quoque dulcis commoda vitae.
1951  Commoda multa quidem plumbi ferrique potestas,

aequore ventos,
7  Quae vada quas Syrtes quot iniquos fugerit aestus.
8  Propterea memorem demulcent gaudia mentem,
9  Elapsumque malis tantis se cernere suave est.
10  Idem ubi sed nudo scopuli stans vertice flexit
11  Mentem oculosque viaї aliam, qua restat eundum,
12  In partem; quidquam neque ab illa parte videnti
13  Objectum est, nisi caelum atque illa patentia ponti

movebam,
28  Ut de natura rerum obscurisque repertis
29  Concinerem, quantum licet, aptis carmina verbis;
30  Jamque eluctatum veluti de syrtibus illis
31  Esse juvat: contra sed cum reminiscor earum
32  Quae superant, rerum, et quantum quoque restet agendum,
33  Et quam difficile obscuras res carmine puro
34  Clarare; exoritur tum

quaelibet harum
128  Proinde premunt aequa subtus gravitate; nec aequis
129  Sustentant ideo non sese viribus omnes.
130  Altera non igitur subsidit, et altera surgit
131  Tantundem; sed, uti doceo, exaequantur Aquarum
132  Inter se liquidae supera in regione columnae.
133  Popterea inflexus sursum si vitreus Undam
134  Excipiat tubus, hanc

extructae in montibus altis
394  Verno Sole nives possunt dare Fontibus undas.
395  Nam quoniam Tellus non est aequata superne,
396  Ut mare, cum placidis late consternitur undis,
397  Sed modo sublatis in caelum montibus alte
398  Surgit; inaequali modo sidit valle deorsum;
399  Propterea fit, uti pluviaeque nivesque solutae
400  Montibus in magnis, atque inter strata receptae

montis
430  Sorbetur terra. Verum si desuper humor
431  Intus iter reperit caecum, tum deinde rigentis
432  Incidit in stratum saxi declive, necesse est,
433  Ultra non penetret, sed per declivia dorsi
434  Diffluat, et superas ita Fons se reddat in auras.
435  Cum gemina insinuant sese inter strata solutae
436  Alto in monte nives, variis ut flexibus unda

579  Adde quod et junctae rapidi subtilibus ignis
580  Particulis una componunt aëre corpus
581  Hoc nostro levius; vel ita imminuuntur eaedem,
582  Pondus ut existat pertenue, sed extima circum
583  Non sic decrescat facies pro corpore; possint
584  Auris ut tolli leviores atque teneri.
585  Quapropter fiunt Nubes, cum tenuis hic undae
586  Halitus atque vapor

vapores
594  Agmine majori, quam cum idem rarior aestu est.
595  Halitus iste tamen supera ascendentis aquaї
596  Si gravior solito fit, uti se tollere longe
597  Non valeat, terrae sed valles integat imas,
598  Insideatque casis, et agrestia culmina inumbret,
599  Fit Nebula; a tenui quae non distare videtur
600  Nube, nisi in superis haec quod suspenditur auris

802  Si tamen ille diu flexus linquatur, ut intra
803  Demum aperire novos possit sibi multa meatus
804  Materies, facile haec quibus egrediatur apertis;
805  Amplius haud arcus poterit resilire, sed usque
806  Curva tibi abscisso quoque nervo ea virga manebit.
807  His tibi firmatis rebus, cognoscere causam
808  Tutemet inde potes, quam propter polleat Aër
809  Compressus nisu

quaevis Animalia vitro
891  Sint inclusa, simul cum deficientibus auris
892  Deficiet quoque vita: cita nam morte repente
893  Exhalare animam, vitamque efflare videbis.
894  Invento sed ab hoc ut possis noscere quanta
895  Sese expandendi vi constet praeditus Aër;
896  Rugosam penitus collo intus claude ligato
897  Vesicam, vitreo clausas tunc Aëris auras

sub rugis parva lateret
904  Aëris aura; tamen, cum non extrinsecus Aër
905  Exhausto premeret vesicam vase receptam,
906  Sponte sua molem se dilatavit in amplam
907  Quantulacumque. Sed his quoque rem superadjice miram;
908  Pondera magna quater denas pendentia libras
909  Imposita attollentur, ubi vesicula parva
910  Incipiet sese evolvente tumescere vento.

trementem,
1120  Jamque tenet: capitur suavis mihi praeda Coturnix.
1121  Quam juvat hoc fessum sub pondere jamque cadente
1122  Luce redire domum, et Sociis ostendere praedam!
1123  Sed jam quod superest, hos praeter, caetera quae sunt
1124  Nomina Ventorum, Nautis dicenda relinquo.
1125  Quidam sunt, certis qui terrae oriuntur in oris.
1126  Ut tantum foecunda tuos Appulia campos

lampada claudas,
1274  Exhaustove auris vacui sub fornice vitri,
1275  Flamma perit subito compressa a pondere fumi;
1276  Aëris hinc illam commoti spiritus auget,
1277  Avertit nimius sed ab ipsa pabula ventus.
1278  Rebus ab his patefit, cur fiant, Igne videmus
1279  Quae peragi; nexus admoti corporis omnes
1280  Nimirum qua vi dissolvat; deinde calenti
1281  Cur

1290  Et levior, primo quia raptae sunt Elemento:
1291  Quare opus est aër deorsum tum proinde prematur,
1292  Illa leves contra sursum eluctetur in auras:
1293  Dum salit, imminui tenui sed acumine debet,
1294  Propterea, quia jam contritae turbine partes
1295  Corporis haud valida possunt removere prementem
1296  Aëra vi; quare in coni tenuatur acumen.
1297  Utque a

1581  Et veluti a ventis huc impelluntur et illuc,
1582  Discurruntque: tamen sunt raro corpore, namque
1583  Sidera per longas translucent undique virgas.
1584  Auroram Boreae multi dixere: sed illam
1585  Quovis cumque voces tu nomine, dum tibi constet
1586  Ejus, quam referam, ratio; tamen ante refelli
1587  Quaedam, ne veri specie capiaris, oportet.
1588  Multi non alia

ante:
1689  Saevior est ideo, quia non praevisa mali vis,
1690  Et nec opinantes subito opprimit excita casu.
1691  Vis ea non magnas Urbes non Oppida tantum
1692  Projicit in terras, sed aperto absorbet hiatu
1693  Interdum, reliqua ut constent vestigia nulla
1694  Tectorum; colles et montes deprimit altos;
1695  Utque jugis avulsa ruant ingentia saxa,

multis supera jam posse secari.
99  Quapropter multo genitali semine, adhaeret
100  Adfixum certis, intra quod partibus apte,
101  Donavit natura genus muliebre, sed illa
102  Lege quidem, per se nullos ut parvula foetus
103  Ova queant sterili natura reddere prorsus;
104  Mascula ni vis et genitalis spiritus aurae
105  Per Veneris res commôrit,

magis quam posse fatendum est
297  Faucibus arctari summis contraque recludi,
298  Ut per inaequalem fugiens e pectore ventus
299  Proinde viam, sonitus non aequos edere possit,
300  Sed quoscumque libet, majores atque minores),
301  Protinus ille vapor tenuis per jussa viarum
302  Intervalla fluens linguam perniciter atque
303  Labra movet certa ratione, inflectier aër

526  Praecipitesque loci fugiendaque caetera quae sunt.
527  Novit item per eos contraria, quaeque sequi nos
528  Possimus, corpusque juvent, et convenienti
529  Afficiant motu. Non est sed credere non est
530  Propterea, quales extant, res sensibus ipsis
531  Agnosci: namque ut variare tuemur eosdem
532  Interdum; sic res, opus est, varianter easdem
533  Percipiant

quos tu te percipis intra
553  Aspiciens, non esse meis; falsine repente
554  Arguar, atque errans veluti ignoransque refellar?
555  Nimirum haec Oculis cum, non videamus eisdem,
556  Sed qui dissimili textura forsitan intus
557  Sunt, opus est etiam non una percipiamus.
558  Quos simul intuimur, rerum ratione colores.
559  Quin sunt qui videant rubicundam lumine dextro

nobis largita videtur
577  Natura, ut Veri per Sensus exoriantur
578  Notitiae, atque fides sit Sensibus omnis habenda;
579  (Hae sunt Mentis enim partes, ut diximus ante)
580  Illis sed tantum servando in corpore ut uti
581  Possemus; quoniam, quidquid noceatque juvetve,
582  Nos facili ratione monent, Animumque repente
583  Concutiunt, ut res possit vitare sequive:

rodat easdem,
726  Dicimus esse cibum; dulcem, si leniter atque
727  Suaviter attingat penetretque foramina succus,
728  Mellis uti lactisque liquor tractatur in ore
729  Jucundo sensu: sed contra absynthia tetra
730  Abstergunt veluti linguam everruntque palati
731  Contextum tenuem; quapropter amara vocamus.
732  Deinde cibi sapient calidi magis; exagitabunt

vox, vel duplex ternaque pulset.
887  Verum quo fuerint propiora obstacula contra,
888  Hoc ad nos citius referetur imago loquentes,
889  Ultima vocis uti vix saepe audire queamus;
890  Sed resono turbet sermonem murmure clangor.
891  Sic cum marmorei vicino e parjete templi,
892  Audit ubi Orantem Populus, prope tempore eodem
893  Vox reflexa venit, quo missa loquentis ab ore est,

921  Si contra brevior constet, Sonus exit acutus.
922  Hinc tibi multarum tot sunt discrimina vocum,
923  Tot variae species atque intervalla Sonorum;
924  Nomina certa quibus, sed paucis (quis queat omnes
925  Prendere?), qui melicas artes docuere, dederunt.
926  Prima Senis Samii sunt haec inventa, sonantes
927  Qui numeris certoque coërcuit ordine motus.

in templa vocatum,
996  Aut ad Consilium Patres sanctumque Senatum,
997  Laetitiae aut festis augenda ad signa diebus:
998  Primo pendentem per funem concita motu
999  Se tenui vibrant; sed ubi rediere, repente
1000  Additur a validis nova vis transmissa lacertis,
1001  Quae facit ut majus spatium magis icta peragrent;
1002  Urgent deinde novos itus tentantia vires

1025  Nec mora, inhorrescant artus, atque ossa tremiscant:
1026  Vitra quoque, immittunt quae clausas lumen in aedes
1027  Saepe agitentur, ubi Sonitus quid fundere certos
1028  Auditum: sed non opus haec monstrare videnti est,
1029  Nam modo dicta, tibi cum sint bene cognita, clarant.
1030  Hic equidem a vero non longe absistere quosdam
1031  Credimus, e multis qui partibus aëra dicunt

jungunt tenuia quaeque
1041  Abrasa, in varios atque exhalata vapores.
1042  Quare non poterit per partes aëris omnes
1043  Transferri nostras certus Sonus undique ad aures,
1044  Sed quas in certos natura dat ire tremores,
1045  Illis nempe pares, quos consona corpora reddunt;
1046  Nam secus haud valeant diversi tempore eodem
1047  Audiri Sonitus; neque enim bis terque quaterque

neque enim bis terque quaterque
1048  Idem vibrari simul aër posse videtur.
1049  Et quoniam motu Sonitus fit, temporis uno
1050  Momento quaevis non ad loca pervenit ille;
1051  Sed vicina prius pertingit, deinde remota;
1052  Atque ita temporibus multis natura propagat
1053  Se sonitus, tremulis fieri quem diximus auris.
1054  Praeterea

1066  Sunt loca, temporibus jam respondere notatum est:
1067  Nimirum his aeque crescunt crescentibus aeque:
1068  Propterea Sonitus geminato tempore duplex
1069  Excurrit pariter spatium; sed dimidiato
1070  Illo dimidium spatii quoque transmeat idem.
1071  Hinc si, quod stadiis tempus respondeat octo,
1072  Constet (tot stadiis jam respondere notatum est,
1073  Quino

1086  Auris, qui conchae cavus extat more, meatum
1087  (Amplus hic est, circum ut resonantes colligat auras;
1088  Una proinde tubum multi applicuere patentem
1089  Parte, sed angustum, surdae qua jungitur auri):
1090  Inde per anfractus varios spirasque retortas
1091  Pervenit extensae membranae ad tympanum, ut ajunt,
1092  Insinuatus, eamque trementibus incitat auris,

ictu;
1110  Tramite decurret nusquam deflexus eodem:
1111  Saepe tamen recta, cum desuper incidit idem
1112  Scilicet obliquus, non quit regione viaї
1113  Pergere, in ingressu sed coeptam cogitur ipso
1114  Inflexus mutare viam: si densius extet,
1115  Quod refracta subit radii lux, corpus; ut auris
1116  Aëris a raris liquidas cum transit in undas,
1117  In

ut auris
1116  Aëris a raris liquidas cum transit in undas,
1117  In durum ex undis vel migrat et aëre vitrum;
1118  Se merget magis, et cursu breviore meabit,
1119  Et minus obliquo: sed contra obliquior exit
1120  E vitro atque undis in raras aëris oras.
1121  Propterea fit, uti videatur fractus in undis
1122  Remus; quandoquidem radii, quos

variarum apparet imago
1189  In Speculo; quoniam simulacrum lucis ab ipsis
1190  Cum venit in Speculi laevorem rebus, ab ejus
1191  Planitie redit haud confusa lege situque,
1192  Sed certa ratione sed ordine partium eodem,
1193  Ad Speculum offendit veniens quo lucis imago.
1194  At super his quoque scire licet, quod, rectus in aequor
1195  Si Speculi radius super incidat, exilit idem

imago
1189  In Speculo; quoniam simulacrum lucis ab ipsis
1190  Cum venit in Speculi laevorem rebus, ab ejus
1191  Planitie redit haud confusa lege situque,
1192  Sed certa ratione sed ordine partium eodem,
1193  Ad Speculum offendit veniens quo lucis imago.
1194  At super his quoque scire licet, quod, rectus in aequor
1195  Si Speculi radius super incidat, exilit idem

corpora reddunt.
1233  A quibus exiliunt, vario contincta colore.
1234  Candida cernis enim, quae ex omni parte remittunt
1235  Omnes vi multa radios, et lumina vibrant
1236  Undique: sed contra nigrant ea corpora, multis
1237  Quae pertusa viis intra se clara receptant
1238  Lumina lucis, uti paucos rarosque remittant
1239  Ex sese radios vi languescente repulsos.

in ingressu; tum posteriore reflectit
1379  A latere, ex ista queis parte exire negatum est.
1380  Hinc aliud tentant illi latus, unde sub auras
1381   Efugisse queant, sed non impune; sub auras
1382  Nam redeunt fracti, et candentis lumina lucis
1383  Hic mage discerpunt iterum in diversa, recedunt
1384  A sese quoniam divisi, abeuntque Colores
1385  In

1568  Et removere Senes Oculis quia cernimus ipsis
1569  Corpora, quae aspiciunt, vi luminis uberiori,
1570  Est opus, haec niteant, et multa luce diei
1571  Collustrata: minus sed lucis egere fatendum est
1572  Contra, qui possunt tantum propiora tueri:
1573  Illi proinde vident quoque coeca nocte vagantes,
1574  Queis praesertim amplum pandit Pupilla foramen.

suspendunt cardine caeli.
1662  Nam mole pari haud aequis si corpora distent
1663  A nobis spatiis, debet minus esse videri,
1664  Quod magis abductum est, majore sed augmine contra,
1665  Quod propius: quoniam extremis de finibus hujus
1666  Emissi radii sese breviore secabunt
1667  Percuso spatio, coëuntes scilicet ambo
1668  In nostris Oculis;

constamus marmore saxi,
2016  Non adamantina sunt non aerea corpora nobis,
2017  Corpora, quae possint durando vincere vires
2018  Temporis, et longos aevi contemnere cursus;
2019  Sed partim solidis partimque fluentibus atque
2020  Mollibus et perquam finxit Natura minutis
2021  Principiis Homines, varios ut flectere sese
2022  Possint in motus, ut sensibus omnituentes

coeca voluptas.
41  Talia qui fingit, vesano effutiat ore
42  Multa, licet, simili ratione: haud esse potentem
43  In rebus Dominum, praesit qui providus Orbi,
44  Omnia fortuitus sed Casibus edita dicat
45  Constare, atque eadem servari a Casibus isdem.
46  Quod quoniam a vera quantum ratione recedat,
47  Jam supera ostendi tibi primo in carmine, totamque
48  Hanc

142  Inque Voluptates ardescant quaslibet: illae
143  Quandoquidem, ut rentur, laetos redduntque beatos.
144  His plerumque viis fuerunt incedere, Finem
145  Queis iter ad summum est: sed, uti Gens ebria, coecam
146  In loca num recto per noctem tramite pergant,
147  Haud norunt, atque incerta regione vagantur.
148  Quantum et diverso properent, age, percipe, cursu.

cessant
221  Plerumque, et primae fulgorem denique lucis,
222  Si libeat Vulgo, nec longo tempore perdunt.
223  Scilicet arbitrio populi surguntque caduntque
224  Et non re constant sed nomine; fingimus illos
225  Ipsi, et propterea quia fingimus, esse putamus.
226  Ergo cum propriae naturam lucis Honores
227  Non habeant, subito venerandum ut reddere possint,

229  Non erit, ut valeant prorsus Bona summa vocari.
230  Tum cui major Honos unquam aut praeclara Potestas
231  Contigit in terris major, quam Regibus ipsis?
232  Desine propterea sed credere, Regna beatos
233  Quod faicant, Regumve favor. Num tristibus aetas,
234  Hoc genus, exemplis ulla est, praesensne, vetusne
235  Quae vacet? in terris quis Rege potentior illo

quidquam vitaї munere functos
311  Ad nos pertineat, nostri num Fama supersit,
312  Nostraque num vivant aeternis nomina fastis,
313  Nomina cum sonitu quoque praetereuntia vano.
314  Sed fac pertineat tandem; num Gloria summa
315  Illa erit in paucas nomen diffundere Gentes,
316  Claudere et angusto regionum limite Famam;
317  Cum nequeas tota late innotescere terra,

num Gloria summa
315  Illa erit in paucas nomen diffundere Gentes,
316  Claudere et angusto regionum limite Famam;
317  Cum nequeas tota late innotescere terra,
318  Quantulacumque fuat, sed semper pluribus ipse
319  Sis ignotus? edax quoque multis efficit annis
320  Tempus, ut omne tui pereat nomenque decusque.
321  Inclita facta Virûm toties cecidere tenebris

485  Ut Mens ipsa tulit. Non est tamen ista potestas,
486  Cui pugnare quidem contra atque obsistere quidquam
487  Non queat, in servos Domini quam nempe potentes
488  Exercent; sed, uti sua Reges regna gubernant
489  Subjectosque sibi Populos, ita Mentis aguntur
490  Imperio nostrae sensus et subdita membra:
491  Subdita; nam multos magno conamine quamvis

velle beatos;
556  Id cupide quamvis et semper sponte velimus.
557  At non Arbitrio, non Libertate caremus
558  Rebus item in multis, quae non Bona summa videri
559  Esse queunt, aliqua sed deficientia parte:
560  Nam quoniam partimque bonae partimque videri
561  Esse malae possunt, optari posse fatendum est
562  Propterea a nobis, et contra posse repelli.
563  Hoc ita

644  Nec non et caris praeferre Parentibus, ipsis
645  Et Natis, usquam vel si quid dulcius extat,
646  Praeferre et vitae quoque et ipsis denique nobis;
647  Nec tantum praeferre, sed ipsum in rebus amare,
648  Res omnes per quem subsistunt, omnibus Unum.
649  Namque has, quo Numen, si prosequeremur amore,
650  In rebus Finem Mens constituisse creatis

protinus ipsi
698  Illecti sensu, quidquid juvat, ilicet ipsis
699  Acceptum rebus referendum hoc omne putamus.
700  Nam quia non operam sentimus saepe juvantem
701  Numinis in nobis, sed circum sola videmus
702  Corpora, propterea fit, ut illis haereat ultro
703  Inscia Mens, totoque libens jungatur amore.
704  Hinc amor ille auri, quo capti fasque piumque

recedit.
751  Quanquam aliquae fuerint quondam (et nunc esse ferantur)
752  Gentes, quae diro viventes more ferarum
753  De genere illorum quaedam non esse putarent,
754  Ut mala sunt, sed multa probarent impia facta.
755  Sic fuit infestis habitata latronibus olim,
756  Hi fuerant Populi, Germania; plausibus illos
757  Tollebant magnis, veluti pro re bene gesta,

illic,
775  Quanam post eadem haec alibi ratione repugnet?
776  Hinc tu perfacili potis es cognoscere pacto,
777  Non Hominum solo a consensu nomen Honesti
778  Et Turpis pendere, sed ipsa legiferaї
779  Naturae ratione, sed aeternae Ordine Mentis.
780  Nos equidẽ naturam utriusque, quid extet utrumque,
781  Detegere, at nunquam porro

alibi ratione repugnet?
776  Hinc tu perfacili potis es cognoscere pacto,
777  Non Hominum solo a consensu nomen Honesti
778  Et Turpis pendere, sed ipsa legiferaї
779  Naturae ratione, sed aeternae Ordine Mentis.
780  Nos equidẽ naturam utriusque, quid extet utrumque,
781  Detegere, at nunquam porro mutare valemus,
782  Atque id, cum volumus,

adhibenda regendo est
963  Et virtutis opus, quae vota furantia fraenet.
964  Omnes non igitur, qui nostro in corpore fiunt,
965  Affectus animi morbos mentisque vocabis,
966  Excussis sed qui dominae Rationis habenis,
967  Ac velut indomiti veterino e semine pulli,
968  Insultant, turbasque cient sine lege furentes.
969  Aemula sic animum quae vis movet, esse videtur

sine lege furentes.
969  Aemula sic animum quae vis movet, esse videtur
970  Tum bona, virtutem cum tantum imitarier optat
971  Alterius; quoniam Rationis fraena momordit:
972  Prava sed est, faciat si moestam aegrescere mentem
973  Propterea tantum, quia, sola quod optat habere,
974  Alter habet. Monstrum non dira hac tetrius ullum
975  Invidia est. Superi, precor o! removete nocentem

queant mentique animoque videri
995  Motibus indomitis agitato convenientes.
996  Nam veluti, si res viridis trans corpora vitri
997  Aspicias, vulgo viridantia cuncta tueris,
998  Aurea sed, flavo si spectes omnia vitro;
999  Motibus haud aliter, queis Mens corpusque cietur
1000  Pro variis varias opus est res esse videri.
1001  Propterea a nulla, quamvis sit, parte videri

999  Motibus haud aliter, queis Mens corpusque cietur
1000  Pro variis varias opus est res esse videri.
1001  Propterea a nulla, quamvis sit, parte videri
1002  Turpe potest, penitus sed pulchrum, si quid amatur;
1003  Ast odio si quid contra siet, undique turpe est.
1004  Scilicet his moti nos intra saepe tumultus,
1005  Si Ratio desit quae temperet, ilicet aegram

umbris,
1080  Ne quo flectat Amor; ne vani corda Timores
1081  Infestent, ne quid Rationi dissonet unquam.
1082  At solis ne crede tuis te sidere posse
1083  Viribus; auxilium caelo sed posce secundum;
1084  Effoetas illo vires armare recepto
1085  Possumus, invictumque animo circumdare robur.
1086  Ergo velut currus ad recte Auriga

mutato tempore saepe
1143  Mutatisque locis, et quae stant caetera circum,
1144  Mutatur pariter varium: sic vivere porro
1145  Non debet ratione Vir idem semper eadem,
1146  Diversa sed pro fortuna et conditione
1147  Atque gradu atque annis, diversis moribus uti.
1148  At sibi conveniat pulchrae in Virtutis amore
1149  Semper; eam certus constanti mente sequatur

1165  Et fallax rectis regionibus exit, oportet,
1166  Omnia prava etiam mendosa atque absona fiant,
1167  Omniaque in vitium flectant, quaecumque geruntur.
1168  Una igitur Vitrus; varia sed pro ratione,
1169  Qua modus in variis servatur rebus et ordo,
1170  In formas veluti digesta est scissaque multas:
1171  Haud secus ac uno surgens de stipite quercus
1172  Porrigit

sunt tot magna incommoda vulgo,
1618  Queis misere vita semper tentamur in omni.
1619  Provida nimirum Mens Numinis, exilii hujus
1620  Vili forte capi ne nos possimus amore,
1621  Sed Patriae expectata in gaudia suspiremus
1622  Caelestis Patriae atque aeternat in munera pacis,
1623  His interseruit rebus mala multa, dolorum
1624  Infestam segetem; morsu quae suscitet acri,

obliviscitur ejus.
1814  Quaenam est Naturae magis, omni et dissona legi,
1815  Denique cum pulchro quae res magis ordine pugnat?
1816  Nec porro paria esse queunt peccata videri;
1817  Sed graviora aliis quaedam levioraque constant,
1818  Ut magis a recta ratione minusque recedunt.
1819  Propterea non est dicendum, quod leve furtum
1820  Aut nucis aut vilis mensa de divite frusti

divite frusti
1821  Exaequare queat gemmata atque aurea furta,
1822  Templa domos urbes vi funditus expoliantum.
1823  Atque ea diversa nimirum ab origine pendent
1824  Errorum Mentis, sed quae non fallitur insons:
1825  Quandoquidem perculsa bono quocumque Voluntas
1826  Stare loco haud perfert, donec Mens parte revolvat
1827  Scilicet ex omni rem, seseque indique vertat,

1871  Pertenuemque sui possunt formare figuram,
1872  Ni magis accedas; ita Menti haud magna videri,
1873  Quae constant aeterna, solent, disjuncta quod illa
1874  Credimus: interdum sed si Mens illa revolvens
1875  Ad sese velut adducat; tum sola profecto
1876  Apparent aliis evanescentibus, ante
1877  Quae nos cumque velut magna et praeclara movebant.
1878  Mercator

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report