Your search found 21252 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 18532-18777:

opus, Pindi quando me numina nymphae
Haud proprii ingenti parta clarescere prole,
Sed patrio argivos deducere litore vates,
Et voluere novo, si qua est ea gloria, cultu

nec ultrices alterna in vulnera dextras
Hospitio pro laeso, et raptae coniugis igne;
Sed canit (1) , ut subito tener olim increverit orbis,
Ac terrae tractusque maris caelumque profundum

eundum,
Si placeat rapidi tentare pericula ponti,
Divitiasque sequi peregrinas. cuncta sed ante
Iustitiam servare iubet, sanctumque pudorem,
Et mores sine labe, hinc vis et

rutilo invehitur curru, sol cernit ab axe.
(i) Non defuere, qui dicerent Homerum quondam certasse cantu in Euboea cum Hesiodo, victumque decessisse sententia Panidis. Sed parum id verisimile.
Sed non dulcisono Superi haec celebranda dedere

Hesiodo, victumque decessisse sententia Panidis. Sed parum id verisimile.
Sed non dulcisono Superi haec celebranda dedere
Dona seni; nec si tribuissent, omnibus unus

aut Veneris puer ille infecta veneno
Improbus idalio contorquet spicula ab arcu;
Vtilitas sed multa latet, vitamque beatam
Quae faciant, praecepta, et rerum maxima virtus.
Fors

in Ascram Boeotiae se contulit, ibique consedit cum fratre seu Atella seu Moeone. Fieri igitur potest, ut prius quam ex antiqua sede Dius demigrasset, ei fuerit iam natus filius Hesiodus, idemque tunc recte Cumaeus, uti pater, appellaretur: sed aeque facile, immo etiam si Plutarcho fides, qui Ascraeam facit Pycimeden, verosimilius fieri potuit, ut in Ascram non sit puer deportatus, at ibidem et generatus et natus, ob eamque caussam Ascraeus potius habendus sit. Verum haec minutiora: seu

obvenerant, a fratre (2) seu patruele Persa homine maxime rapaci ac litium cupido magna ex parte fuerunt adempta. Eam autem exercuit facultatem, quae admodum paucos quovis tempore locupletavit, poesim nimirum, divinam artem sed inopem. Pastoritiam in ipso aetatis initio vitam egit: quod iis temporibus, quibus et ipse vixit et Homerus, nec ipsis regum filiis (1) Ita ipse Hesiodus Oper. et Dier. v. 46

Oper. et Dier. ait obscurius: „ Non aliter genitorque meus, stultissime Persa,
Atque tuus pelagi sulcabat caerula pinu. Ubi quum non dicat noster pater, sed meus et tuus, videtur distinctionem facere, et potius significare Persam non e Dio, cuius Hesiodus erat filius, sed ex eius fratre natum.

quum non dicat noster pater, sed meus et tuus, videtur distinctionem facere, et potius significare Persam non e Dio, cuius Hesiodus erat filius, sed ex eius fratre natum. turpe erat facere aut inhonestum. Quo antiquiora nempe tempora, eo et mollities rarior, et mores

legitur epigrammata: HoioSog "Nlovoccig Yikiymvioi rbvt aveQwe
Y/xvw viwoccg ev XaA>u& Sreiov O"p.n^0V'
Sed eam ego fictam ac suppositam duco, quemadmodum et viri docti complures. Vera enim si esset, nulla iam controversia haberetur de utriusque aetate.

palmamque in illo mediocri genere promereri. Ionica plerumque dialecto est delectatus, quae ut aliis vocalium concursu abundantior, ita est pronunciatu audituque mollior. Multa scripsit ac varia (1) : sed ex sexdecim operibus, quae scripsisse dicitur, solum tria nec ea integra ad nos pervenerunt. Ea tamen huiusmodi sunt, ut multiplicem exquisitamque, quae in iis continetur, doctrinam multi admirati non dubitarint memoriae prodere, ipsi opus

Ctemenen Physigei (1) filiam sororemque Amphiphanis et Ganyctoris duxisse uxorem a quibusdam dicitur, a qua filium, ut fama est, suscepit Stesichorum poetam et ipsum celebrem. Quidam autem hanc non eius coniugem, sed tantum amicam fuisse putant. Certe filius videtur ei natus esse: filii (2) enim mentionem facit in Operibus . In Ascra ut plurimum latuit, Ascraeisque suis popularibus non usus est amicissimis, a

In Ascra ut plurimum latuit, Ascraeisque suis popularibus non usus est amicissimis, a quibus et mulctatus fuisse fertur (1) Quam Ctemenen multi dixerunt, alii vocant Climenen vel Archiepen. Sed male, ut animadverterunt et Giraldus, et alii. Male etiam et Mnaseas intrusus Hesiodi filius, qui per aliquos non Mnaseas est, sed Mnasea filia. Quos vero dixi fratres Ctemenes et Physigei liberos, dicuntur ab aliis Ganyctoris Naucletii filii

fertur (1) Quam Ctemenen multi dixerunt, alii vocant Climenen vel Archiepen. Sed male, ut animadverterunt et Giraldus, et alii. Male etiam et Mnaseas intrusus Hesiodi filius, qui per aliquos non Mnaseas est, sed Mnasea filia. Quos vero dixi fratres Ctemenes et Physigei liberos, dicuntur ab aliis Ganyctoris Naucletii filii Ctimenus et Antiphus. Ita omnia implicata, quae de Hesiodi coniugio et mortis caussa narrantur.

Vlyssis Ithaca, quam vir sapientissimus immortalitati praetulit, dummodo in iis nati sint aut educati, maximis celebrare laudibus atque extollere non desinunt. Quod non ideo solum, quod incredibilem in hominum animis habeat charitatem patria, faciunt, sed ne etiam de eorum patria, quemadmodum de Homeri natali solo, ambigatur. Qua in re non modo patriae, verum suae quoque ipsorum laudi serviunt. Sed horum plerosque, si id reticuissent, facile pateretur respublica. At revertamur ad Hesiodum: sane male

non desinunt. Quod non ideo solum, quod incredibilem in hominum animis habeat charitatem patria, faciunt, sed ne etiam de eorum patria, quemadmodum de Homeri natali solo, ambigatur. Qua in re non modo patriae, verum suae quoque ipsorum laudi serviunt. Sed horum plerosque, si id reticuissent, facile pateretur respublica. At revertamur ad Hesiodum: sane male sentiebat de patria, quaecumque fuerit illi caussa. Nam multa passim in Operum et (1)

de iudicum iniquitate, iudiciorumque, quae tum temporis in Ascra exercebantur perversitate iratior effundit. Ceterum moribus videtur fuisse suavissimis; simplicique quadam sapientia, ac virtutis amore plenus. Proditum est autem non naturae conditione, sed violenta (1) morte decessisse in ultima senectute, ut non solum passim a poetis appelletur senex, verum etiam in proverbium abierit Hesiodia senectus, quam ei apprecamur, quem diutissime (1)

convivio paullo aliter, quam est apud ipsum Lil. Giraldum, rem narrat. A Milesio, inquit, Troilo Hesiodi amico apud Locros, ubi hospitabatur, vitiata fuit Hospitis filia: rei conscium Hesiodum rati puellae fratres, sed reticuisse crimen, utrumque in nemore nacti occiderunt, et cadavera in mare proiecerunt. Troili quidem corpus ad oras fluminis Daphnes adhaesit scopulo, qui et nomen ab eo accepit; Hesiodi vero delatum a Delphine in littus, quo tum Locri Neptunalia

nomen ab eo accepit; Hesiodi vero delatum a Delphine in littus, quo tum Locri Neptunalia agebant. Qui quum agnovissent, extulerunt ad humandum, conquisitisque occisoribus, inventisque, vivos aquis suffocarunt. Alii tradunt occisores mari fugam tentasse, sed coorta tempestate omnes naufragio periisse. Itaque primum Hesiodus sepultus fuit a Locris: hinc Alcaeus poeta graecum scripsit epigramma, quod quum fere in omnibus exstet Hesiodi editionibus, latine a me redditum tantum subiiciam: Hesiodi corpus

acceperant ab oraculo non prius pestem, qua afflictabantur, cessaturam, quam Hesiodi corpus Orchomenum deportaretur, diligenter inquisierunt a Locris occultatum, deprehenderuntque teste Pausania indicio non hirundinis, ut legit Fabricius et Menagius, sed cornicis, ut constat auctore etiam Luciano Samos. in emendatiore vita Pellegrini. Elogium vero illud graece passim legitur; dabo solum latine: Ascra quidem patria est foecunda, sed ossa perempti
Rapta equitum longe servat

non hirundinis, ut legit Fabricius et Menagius, sed cornicis, ut constat auctore etiam Luciano Samos. in emendatiore vita Pellegrini. Elogium vero illud graece passim legitur; dabo solum latine: Ascra quidem patria est foecunda, sed ossa perempti
Rapta equitum longe servat humus Minyum,
Hesiodi, cuius fama it sublimior inter
Spectatos aequo iudicio Sophies.
De qua Hesiodii corporis translatione illud etiam Pindari: Salve et pubescens, salve et bis

etiam Pindari: Salve et pubescens, salve et bis nacte sepulcrum,
Hesiode, ante alios laude micans Sophiae. Sed (1) pleraque, ut quod sentio fatear, quae de eius morte narrantur et a Plutarcho et a Pausania, fabulosa censeo. Quo vero post mortem ubique esset in honore, et ingens interpretum copia, qui eius scripta illustrarunt,

saeculis Homerum vixisse arbitratur. Quare et Giraldius et Salmasius et Clericus et Dodvellus, et ipse Fabricius, aliique Homerum Hesiodo antiquiorem statuerunt. Sed pace tamen tantorum virorum videamus, num altera sententia, quae Hesiodum vetustiorem (1) asserit, quaeque ipsa Hesiodia etiam scribendi ratione mihi semper niti visa est, verisimilior sit. Ille quidem historiae pater Herodotus de

Herodotus natus videtur. Sit igitur hoc primum, Hesiodum ab Herodoto priorem nominari cum Homero, et ipsum Homerum quadringentis ante se annis prodidisse. Sed idem, inquies, in Homeri vita, ad Xersis transitum, pugnamque Salaminiam sexcentos et viginti duos annos enumerat ab Homero nato. Pugnat ergo, nec sibi constat Herodotus. Atqui vel illa vita non est, ut multi existimarunt, ab Herodoto

inquies, in Homeri vita, ad Xersis transitum, pugnamque Salaminiam sexcentos et viginti duos annos enumerat ab Homero nato. Pugnat ergo, nec sibi constat Herodotus. Atqui vel illa vita non est, ut multi existimarunt, ab Herodoto Halicarnassensi scripta, sed ab Herodoto Olophyxio; vel si ab eo scripta est, Scaligeri emendatio, ut monet Corsinius (1) in Fastis Atticis , legentis non kfcoLY.baioL eixott Svo , at

haec omnis a nobis instituta ratio est, aetatem habemus. Ita enim illa adnotant: Ex Qvo TEMPORE HESIODVS POETA VIXIT, ANNI DLXX.... Athenis Imperante .... Reliqua invidit vetustas, quae notas abolevit. Sed quidquid desit, non pauciores esse possunt a marmorum conscriptore ad Hesiodum, quam anni saltem sexcenti et septuaginta. Hinc Hesiodus annis ante Homerum ad minimum viginti septem mortuus esse intelligitur, Megaclis nempe imperii tertio. Haec

tempore simul vixisse duos hosce poetarum principes ac quasi parentes; qui quum tam ingenti annorum serie ante nos exstiterint floruerintque, mirandum sane est, poeticam facultatem deinceps excultam semper aut parvum aut nullum accepisse incrementum. Sed de his hactenus: veniamus nunc ad Theogoniam, de qua mihi secundo loco dicendum aliquid proposueram. Multae quidem in Graecia ante ipsum Hesiodum Theogoniae traditae vulgataeque

transiit, Theogoniasque docuerunt et Epimenidas Cretensis, de quo multa Cretes mendacius effuderunt, et Homerus, et Aristophanes, aliique. Sed poetis hac in re omnibus Hesiodus praeferendus est. Nam et totus est in hoc argumento pertractando, quod obiter alii et quasi cursim fecerunt; et quum Philosophorum, aut potius Theologorum scripta ex parte maxima perierint, eius integrum ad nos

fingendi libidine, ac licentia praeditis pro libito, arbitrioque scripta sunt, ea videantur fuisse, quamvis et allegoriis spolientur, et poeticis ornamentis exuantur, cum ratione semper caussaque scripta, et ad unum veritatis scopum collimare. Sed ad graecorum theogonias propius accedamus: earum si non omnium, plerarumque certe, ut observat Brucherus in Historiae philosophicae institutionibus , haec videtur fuisse summa. Praeter deum Chao gravidum, sive

allegoriis, quae ad religionem pertinebant, omnia obtegebantur. Haec fere cuncta, quae e Brucheri doctrina attuli, illud evincunt manifeste, graecos theogoniarum scriptores, imo et barbaros, quum eas traderent, non unam deorum generationem, sed rerum omnium huius universitatis, quam mundum appellamus, et originem et opificium et progressum et statum tradere voluisse. Quo fundamento veluti posito, totam Hesiodiae fabricae molem breviter contemplemur, cuius, ut mihi quidem intuenti obversatur

tradere voluisse. Quo fundamento veluti posito, totam Hesiodiae fabricae molem breviter contemplemur, cuius, ut mihi quidem intuenti obversatur animo, cur et aliis dubitem inspiciendam imaginem proponere? Id vero timide faciam, ut quod est, fatear; sed audendum tamen est, ac faciendum. Prima igitur huiusce Theogoniae pars ad naturalem mihi, seu physicam mundi constitutionem pertinere videtur, altera ad socialem seu politicam, tertia ad religiosam, quarta

inquies? Atqui profecto sic animo fixum est, bene nec ne an male, tu iudicabis, postquam fabulam audieris. Incipiamus ab ea parte, quam primam proposui. Mundum hunc, qualem nunc intuemur, non fuisse aeternum, Hesiodum legenti patet: sed nulla opificis dei in eius constructione seu constitutione ab eodem fit mentio. A quo igitur ipsa materies seu rerum principia exstiterunt? A deo certe, quem quum non omnino neget Hesiodus, potius supponere dicendus est; ita enim vetus ferebat

agitari, caedibus vexari invicem, morbis ac senectute deficere; quae mala cuncta cum ipsis hominibus mundique ortu recte ab Hesiodo dicuntur nata. Habemus ergo hunc terrarum orbem et physice constitutum, et hominibus aliisque animantibus refertum: sed nulla adhuc in eo reipublicae, nulla imperii forma, quae sine aliquo moderatore summo atque rege recte factis praemia laudemque tribuente, maleque factis mulctam poenamque irrogante nequaquam haberi potest. Virus adhuc ubique erat Saturnium. Iupiter

Themis, tum ceterae coniuges, quae fere omnes ad aliquam vel virtutem vel laudem rege dignam spectare facile videntur. Statuatur igitur, in Hesiodi Theogonia non unam mundi physicam constitutionem, sed politicam etiam contineri praesertim in iis, quae de Iovis imperio perhibentur. Iam vero quum haec esset a veteri traditione accepta fama, magnique facerent homines benefacta, quibus eos affecisse Iupiter eiusque socii liberique

deceptos errantesque videmus. Quid? an et Hesiodum et alios viros doctissimos agnovisse quidem dicemus vanissimae huiusce religionis falsitatem, sed quum non haberent, ubi tuto consisterent, quod veri, uniusque esset numinis species fere abolita, se cum vulgo passos abripi, eiusdemque opinioni deservisse? Ita opinor profecto. Vt enim respublicae recte institutae haberentur, populique

essentque ab hominum, si non omnium, saltem plurimorum recepti sententia dii, quos recensui, philosophi etiam poetaeque in primis, ne reip. status turbaretur, aut ipsi displicerent, palam non aliter quam vulgus de diis patriis sentire poterant. Sed haec non huius loci nec instituti, praesertim quum non disputamus heic de philosophorum poetarumque de diis opinione, verum illud videre contendimus, utrum Hesiodus, postquam rerum omnium universitatem primo physice informatam, deinde politice

et Dies a contentionum divisione incipere affirmarunt; hic a Chao Theogoniam auspicatus est. Verum huic Guietiano placito non solum antiquitas tota adversari videtur, sed et poetarum consuetudo, qui antequam rem ipsam aggrediuntur, de qua scribere constituerunt, solent aliquid praefari, Musasque invocare, ut quidquid canunt, earum afflatu incitati canere videantur. Multo magis id Hesiodum fecisse credibile

Haec ille e Bocharti doctrina, a quo tantum dissentit in interpretatione Permessi, qui per ipsum derivandus est a beer-metso , idest fons processus . Sed ego quamvis sciam graecos a phoenicibus multa didicisse, quae uti sua posteris venditarunt, tamen plus iusto phoenicissantes, si ita loqui fas est, graecos fuisse factos et a Bocharto et a Clerico suspicor. Ad rem redeamus. Permcssus ex

quod a capra enutritus, e cuius pelle Aegis postea compacta, horrendum nempe Iovis scutum, quo et Minerva utitur, iuxta illud Virgilii: „ Aegida terrificam turbatae Palladis arma etc. Sed hac de re etiam alibi. 12 te , Iuno argiva ; etc. In Argo potissimum Iuno co lcbatur, passimque eadem a poetis argiva dicitur. Hinc Horatius

nictare frequenter et signum amantium. Scholiastes autem docet esse metaphoram desumptam ct-nro rwv iv rcuq ajJ^eXoiq kxUw* Guietus ita dictain existimat, quod Venus in arcum sinuata habeat supercilia. Sed quidquid sit de voce, ego rem ipsam saus apte, opinor, explica^vi.
19  Auroram, Solisque iubar, Lunaeque nitorem,

23 pascentem in saltubus agnos etc. Ergo Hesiodus et pastor fuit et pastoritiam vitam egit; quod nullam tum natalium infamiam denotabat, sed tantum vigentem adhuc antiquissimorum temporum auream illam vitae simplicitatem, quam et in loeupletissimis Hebraeorum Patriarcliis admiramur, et in maximorum regum filiis apud Homerum. Quid quod „ Pavit et Admeti tauros formosus

Hebraeorum Patriarcliis admiramur, et in maximorum regum filiis apud Homerum. Quid quod „ Pavit et Admeti tauros formosus Apollo etc? Caeterum ego crediderim, fuisse Hesiodum a puero pascendis gregibus destinatum, sed quum maximum a natura ad poeticam facultatem habuisset ingenium, litteris deinde sese excoluisse diligentcr, atque artium disciplinis imbuisse, quas illa ferebant tempora. 27 probra virorum,

dici solita convicia; et de hac re sibi gratulari Catullum in eo lepidissimo epigrammate: „ Lesbia mi praesente viro mala plurima dicit etc. Sed haec admodum diversa sunt; et quod attinet ad epigramma, illud praescnte viro tollit omnem dubitationem, quam ob caussam gauderet iis conviciis Catullus. 28

i eum furtive de more interrogat, quae et quando futura cecinerit detexeritque hominibus? Vide Hesiodi responsionem; et illud in primis tibi persuadeas, non quaerendam esse a poetis nimis religiose rationem rerum omnium, quas dixerint; sed sciendum, multa a poetis et metri caussa et aurium voluptatis proferri. Sed Lucianus his dictis minime aquiescit, eumque ludibundus exagitat. 36 Seque adeo primo etc. Virgilius Eclog.

hominibus? Vide Hesiodi responsionem; et illud in primis tibi persuadeas, non quaerendam esse a poetis nimis religiose rationem rerum omnium, quas dixerint; sed sciendum, multa a poetis et metri caussa et aurium voluptatis proferri. Sed Lucianus his dictis minime aquiescit, eumque ludibundus exagitat. 36 Seque adeo primo etc. Virgilius Eclog. vnl: „ A te principium, tibi desinet

habiles. una thalamo interiore receptus
62  Namque novem sacras per noctes Iupiter, ulli
63  Haud superum visus, placito gavisus amore est.
64  Sed quum transierant circumvolventibus horis unde et Pimplaeae et Pierides Musae dicuntur. An vero Musae a Motsa, voce phoenicia, quae

70 Sedibus adiunctae Charitum etc. Recte quidem vicinae Musis habitare dicuntur Gratiae, uti et Cupido. Quid enim Musae valeant, nisi accedat Gratiarum lepos, et Cupidinis non lascivientis, sed animorum motus honeste excitantis, hilaritas? 74, Tum quoque siderei etc. Iupiter, uti omnibus notum, habitus est summus caelorum rex; sed idem, quum homo antea fuisset,

Gratiarum lepos, et Cupidinis non lascivientis, sed animorum motus honeste excitantis, hilaritas? 74, Tum quoque siderei etc. Iupiter, uti omnibus notum, habitus est summus caelorum rex; sed idem, quum homo antea fuisset, ut multa de eo nobis ab antiquitate tradita persuadent, Thessaliae imperavit. Quare Olympus Thessaliae mons ab aliis poetis, et ab Hesiodo praesertim, pro ipso saepe caelo accipitur, et vice versa caelum pro

ab aliis poetis, et ab Hesiodo praesertim, pro ipso saepe caelo accipitur, et vice versa caelum pro Olympo monte, foeda quadam rerum nominumque confusione, qua id manifeste constat solum, nihil certi antiquos Theogoniarum scriptores habuisse, sed hac illac parum sibi consentientes errasse.
78  Ridebat concussum. alta sed rector in arce

Theogoniarum scriptores habuisse, sed hac illac parum sibi consentientes errasse.
78  Ridebat concussum. alta sed rector in arce
79  Ille sedet, dirumque tonans et fulmina quassans
80  80 Ignea, Saturno iam vi genitore subacto,
81  Singula rite regit, dis et

ipsas,
104  Perque procul Phoebum iaculantem spicula, vatum
105  105 Fama viget cantuque potens citharaque sonanti.
106  Ab Iove sunt reges: felix sed et ille, Camoenae
107  Quem meritum donis augent, et amore tuentur.
108  Olli vox dulcis fluit ore, et suavior ipsa
109  Liquitur ambrosia. nam

sequentibus versibus videtur Hesiodus, quod saepe facit, Theogoniam cum Cosmogonia confundere. Immo quid aliud tota ferme eius Theogonia est, nisi quaedam rerum in mundo conditarum prosopopoeia, quae non ficta ab inani vulgo postea habita est, sed vera, quum maxima huiusmodi rerum atque nominum et in astronomia, et in scriptis hieroglyphicis vestigia expressa nec satis intellecta admiraretur.

mundumque dicimus, exstitit. Hoc et Hesiodi Chaos sit oportet, nisi quod apud ipsum nescio quid animatum esse videtur Chaos et quaedam aeterna veluti persona, quae non solum rebus in se collocandis spatium praeberet, imo esset ipsum spatium; sed quae rerum omnium faciendarum semina aut vhnvi ut graeci dicunt, contineret. Simile quid affirmat Bruckerus in Instit. hist. phil. edit. Lips. pag. 108 colligi ex fragmentis

132  Immortale agitant aevum per culmina Olympi,
133  Tartaraque immenso subter tenebrosa recessu, ille Homil. vl. Sed si hoc cogitasset poeta, dicit optime Clericus, caussam aliquam commeatus esset, a qua genitum Chaos dixisset. Addo ego, si et vitam ipsi denegasset, quiddam aliud in scenam produxisset, cuius efficacia atque vi omnia prodierunt: saltem

adstruatur, semper caecutiemus eque uno errore in alium perpetuo deferemur. Ex illo unice fonte doctrina vera petenda est. 131 Terra domus sedesque etc. Altera a Chao Terra est; sed a quo ipsa facta sit, quum sileatur, eam etiam iuxta Hesiodum dye— vvrriv dicere necesse est, saltem quod pertinet ad eius informem originem, qualem fortasse et Aristoteles statuebat. Quomodo

Hesiodum dye— vvrriv dicere necesse est, saltem quod pertinet ad eius informem originem, qualem fortasse et Aristoteles statuebat. Quomodo autem ea esse potest sedes deorum, quum dii non in terris, sed in caelo habitare credebantur? Ideo nimirum, quod ii qui postea dii habiti sunt, homines erant, superstitiosaque aliorum hominum vel benevolentia, vel inscitia in caelum post mortem fuerunt evecti. Videbimus autem terram ipsam esse quamdam

etc. Quid Tartarus? Guieto est v7to rm yrjv iiegog rov xaaq ; immo potius per Hesiodum terrae pars nobis aversa, quum sit jxu%w %0<jvo? evqvoleiriq • Sed alio in loco ab eodem Hesiodo sub terra, seu, ut clarius dicam, trans terram Tartarus col
134  Atque

Amor commiscuit omnia etc. » Quamvis ergo comice heic aves glorientur sese esse antiquissimas; tamen manifeste constat, Aristophanem haec e veteri aliqua Cosmogonia descripsisse, in qua vis rerum effectiva Amori tribuebatur. Sed
135  135 Ille graves curas abigens, hominumque deumque
136  Imperio subigens prudentem

loco iterum sermo erit. 151 Vltimus hos inter etc. Saturnus a Caelo Terraque ultimus in lucem emissus esse, non quod ipsa natu minimus fuerit omnium fratrum, sed horum tantum, quos hucusque recensuimus, dicitur. An YLfJovoq appellatus, quod tempus mutat omnia? Certe ipse re— rum ordinem mutavit, regnumque in se transtulit, Caelo patre male mulctato; induxitque secundam

E'AAa^a exTtauvTO • Nam ipse contendit vocem Seog antiquitus apud graecos significasse non solum naturam aeternam ac divinam, sed etiam eximiam ac venerandam, et hominibus supra vulgus evectis tribui solitam. Vide part. ll Art. crit. sect. I cap. nl apud eundem. A ®eoq autem verbum est

hanc vocem designasse naturam quamdam humana praestantiorem adeoque immortalem nempe deum. 161 vis multa incrat etc. Cyclopes fuisse non modo viribus sed et arte pollentes, Hesiodum heic voluisse significare, auctor est Clericus. Sed Homerus, ubi in Odyssca de Cyclopibus sermonem habet, videtur contrarium sentire, et genus hominum ferum omnino

nempe deum. 161 vis multa incrat etc. Cyclopes fuisse non modo viribus sed et arte pollentes, Hesiodum heic voluisse significare, auctor est Clericus. Sed Homerus, ubi in Odyssca de Cyclopibus sermonem habet, videtur contrarium sentire, et genus hominum ferum omnino atque agreste depingere, ut pote qui neque iura haberent, neque agriculturam

aequabat corporis artus.
169  Non alii aetherias quotquot Terraque creati
170  170 Et Caelo videre auras, magae viribus acres
171  Sunt habiti: sed enim primaevo lucis in ortu
172  Infesti invisique suo vixere parenti.
173  Namque illos, dias ut quisque in luminis oras
174  Exortus primum

etc. Ne sibi imperium ab his tribus fortissimis ferocissimisque natis eriperetur, eos pater, ut primum pubertatem attingebant, vel teterrimo mandabat carceri, vel longe a se in alias regiones mittebat custodiendos. Sed a Iove liberati fuere. 177 Intus Terra gemens etc. Aegre nimirum ferebat mater tantam patris in liberos crudelitatem: matrum enim ingenia procliviora plerumque quam patrum

plena periculosae cuiusdam pravitatis exempla sint. 195 Dat falcem ingentem etc. Terra igitur invenit usum falcis, ut homines, quos ipsa ferebat fructus, haberent, quo meterent. Sed eam tum Saturno dedit ad alium omnino finem longeque diversum.
196  Iamque aderat Caelus ducens nigrantia

Hinc illa, credo: *». nam quotquot in alvum » Sanguineae erupere atro de vulnere guttae, » Suscepitque omnes terra, ac vertentibus annis » Edidit immanes et Erinnyas, et fera monstra etc. Sed Clericus ingeniose rem aliter explicat, allegoriamque interpretatur. Quaenam sunt haec jj.r$eoL, inquit, quae abscidit Saturnus? Omnino existimo Hesiodum, et qui eum hac in re antecesserant

stipant, vivoque baerentia saxo » Stant iuga, ubi resono percurrunt pectine nymphae » Puniceo tenues variatas murice telas etc. animabus sacrum credit, quas veteres ait vocasse Melissas, seu potius iuxta Hesiodum Melias. Sed quam parum fidendum buiusmodi etymologiis, satis omnibus opinor notum. 210 Quin ferro postquam etc. En aliud e Saturni jj,ri$£ffl

quid hoc monstri? Clericus opinioni, cui semel adhaesit, insistens, ait Caeli consiliarios a Saturno expulsos marique expositos Cythera pvimum appulisse, ex eaque sinus Laconici insula in Cyprum Veneris cultum seu Aphrodisia attulisse. Sed per Herodotum Cyprii non a Cytheris, sed e Syria hunc sacrorum morem accepe— runt, ubi antiquissimum Veneris Vraniae templum erat in urbe Ascalone, eodemque teste Iib. I c. 105 templum, quod est in Cytheris, condiderunt phoenices

semel adhaesit, insistens, ait Caeli consiliarios a Saturno expulsos marique expositos Cythera pvimum appulisse, ex eaque sinus Laconici insula in Cyprum Veneris cultum seu Aphrodisia attulisse. Sed per Herodotum Cyprii non a Cytheris, sed e Syria hunc sacrorum morem accepe— runt, ubi antiquissimum Veneris Vraniae templum erat in urbe Ascalone, eodemque teste Iib. I c. 105 templum, quod est in Cytheris, condiderunt phoenices ex ipsa Syria devecti. His etiam

se distincti sunt, et ante Veneris ortum existebant; ergo non eius filii, ut posteriores poetae multi finxerunt. Amor quidem tam antiquus est, quam ipsum Chaos, uti vidimus. Cupidinem pariter vidimus Musis proximum habitare; sed Musae a Iove sunt genitae; quapropter hinc antiquitas Cupidinis nequit affirmari. An vero hae duae personae allegorice explicandae sunt, quod nimirum Venus quum in deorum hominumque conspectum se primum dedit, maximum

viride . Itaque nec iuxta Plinium horti Hesperidum statuendi in Berenice Cyrenaicae urbe, nec in Lixo urbe Mauritaniae Tingitanae; ubi, ait, regia Antaei certamenque cum Hercule et Hesperidum horti; sed in Oceano atlantico. Quod vero Oviedus lib. il Hist. affirmat, insulas Antillas esse veterum Hesperidas, itaque fuisse dictas ab Hespero xil hispaniarum rege, qui regnavit anno

dictas ab Hespero xil hispaniarum rege, qui regnavit anno Mdclviii ante Christum, nullius profecto momenti est. Non enim videtur is locus nomen ab ullo rege Hespero accepisse, sed a stella, quae noctem praecedit. Itaque graecis Hesperia est et Italia et aliae etiam regiones, quae ad noctem seu occasum solis respectu ipsorum sitae sunt. Vide Ovidium prope flnem lib. iv

Hesiodo aliquid acldidere. 245 Malaque, et optatis etc. Athenaeus lib. 11I scribit, mala Hesperidum Lacedaemone diis apponi solita, ac grati esse odoris, sed non comedi etc. Rursusque eodem loco Aemilianum dixisse docet, Iubam Mauritaniae regem virum doctissimum in commentariis de Libya meminisse citri, et affirmare vocari a Libybus malum hespericum; a quibus etiam

et Bochartus in Chan. lib. I: Aurea mala, quae draco observabat, fuisse vult opes vel ab eodem vel ab alio congestas, ex eo potissimum, quod pecora maximae fuerint veterum opes. Sed huic opinioni omnium ferme poetarum consensus adversatur. Quid autem heic venit in mentem Guieto nos docere x&QTtbv xctr k^oyyv rov cnrov esse per Hesychium. Sit ita sane: sed

opes. Sed huic opinioni omnium ferme poetarum consensus adversatur. Quid autem heic venit in mentem Guieto nos docere x&QTtbv xctr k^oyyv rov cnrov esse per Hesychium. Sit ita sane: sed heic ab Hesiodo non alterius fructus fit mentio, nisi earum arborum, quarum fructus sunt mala aurea. 247 Ipsa etiam immitesque deas etc. Hesiodus quidem habet

unum idemque sunt, tan— tumque rebus diversis, quibus praeesse credebantur, distinguuntur, ab iisque nomen accipiunt. Parcae enim non solum vitam hominum curare, tempusque vivendi omnibus praefinitum tueri dicebantur; sed omnia, quae iisdem in vita, seu laeta seu adversa contingebant, efficere atque administrare; ac tum proprie erant Sortes. Hinc ea quae sequuntur: » Hae bona didunt, » Atque mala exortis primum mortalibus aegris.

pro SoXt&rrig, ut contendit Guietus, qui ideo expungebat (piKornrct, quod nullo modo videret conciliari posse amicitiam cum fraude. Sed (piKornq beic non est amicitia , verum cum mulicrc congressus , et quidem saepe fortuitus, et apud Homerum et apud Hesiodum,

animadverti in Operibus ac Dieb, est deus iurisiurandi sacramento praeses, poenasque exigit gravissimas ab iis, qui ausi fuerint peierare. Verti etiam potuisset fortasse iusiurandum, sed placuit magis Horci nomen adhlbere, quod est personae, non rei. 26$ Pontus item eduxit etc. Suspicatur Clericus, Nerei nomen esse a phoenicio

269  Despiciens leges semper sciat ipse tueri.
270  270 Post hunc Thaumantem magnum, Phorcynque valentem deum sed fluviorum esse vult Nereum, recteque dici Ponti filium, quod fluvii originem trahant a mari. Sed ego video fere ab omnibus poetis ac mythologis Nereum maris deum esse habitum, ducoque omnino supervacaneum, testimonia

270  270 Post hunc Thaumantem magnum, Phorcynque valentem deum sed fluviorum esse vult Nereum, recteque dici Ponti filium, quod fluvii originem trahant a mari. Sed ego video fere ab omnibus poetis ac mythologis Nereum maris deum esse habitum, ducoque omnino supervacaneum, testimonia poetarum id confirmantia afferre. Quin si liceret uti coniecturis, ut certe licet his potissimum in

mythologis Nereum maris deum esse habitum, ducoque omnino supervacaneum, testimonia poetarum id confirmantia afferre. Quin si liceret uti coniecturis, ut certe licet his potissimum in rebus, ego Nereum non maris cuiuscumque, sed Ponti, idest maris Euxini filium statuerem. Pontum enim superius v. 131. Hesiodus et a Pelago et ab Oceano discrevit. De laudibus autem quas vates in Nereum congerit, nihil habeo, quod dicam, nisi velim ineptire cum

inditum puto, quod eius filia Iris illa » Mille trahens varios adverso sole colores formosa est, maximaeque omnibus admirationi. Ceterum si antiqui poetae hac aetate vixissent, non Tbaumantem, sed ipsum Solem Iri
271  Commixtus Terra genuit, Cetoque decentem,

fortasse ferreum babere animum dicta est, quod late terra marique violentiam exerceret: evqvq enim est latus, a, um; et ffiog vis. Sed hoc est divinare aut potius desipere. 273 At Nereo genitore etc. Foecundissimae Nerei, Ponti filii, et Doridis filiae Oceani fuere nuptiae, ex

diversimode scripta esse et apud Hyginum et apud auctorem Bibliothecae, qui Apollodorus esse creditur; complura etiam esse omissa. Notum est autem omnibus, qui graece sciunt, haec Nereidum nomina pro arbitrio poetarum ficta, sed ita tamen, ut singulis sua sit significatio et munus aliquod inditum, quo nautae aut indigere aut gaudere aut etiam adiuvari possint. Videsis singulorum nomiuum explicationem diligentem apud Hesiodi graecum

281 Dotoque , Crantoque, etc. Textus vulgatus habet Dotoque , Protoque etc.; sed quum Proto superius iam fuerit nominata, aut illic corrupte hoc nomen legitur aut heic. Habemus Cranto Nereidis nomen, ut bene. observat Graevius apud auctorem Bibliothecae: hinc expungendam JProto iudicavi, et

ipsae dicebantur, quod ad occidentem solem incolebant, habitaeque sunt, ait Pomponius Mela, adeo efferis asperisque moribus, ut quaedam retineri, ne reluctentur, vix vinculis possiat. Id ille ex Hannonis Poeni periplo accepit: sed quae pseudo-Hanno, ud notat Clericus, retulit de insula, in qua huiusmodi mulieres inveniebantur, et ex quibus nata fortasse Gorgonum fabula, melius quadrant in insulam Gambiam inter duo ostia Nigri fluvii e regione

ex ukima Africa in Asiam avectis a Persis, quod facinus graeci de more argivo suo Perseo tribuerunt nominis similitudine adducti. Certe Pegasus alatus equus habitus est, nempe pernicissimus, quales sunt Numidarum equi» Sed an etiam Chrysaor aliquod simile fuerit monstrum? Minime enim vero; quamquam Ovidius sine ullo discrimine ita de utraque scribat lib. iv Metamorph. : » pennisque fugacem

etc. Posteriores etiam scriptores eamdem insulam statuunt Hispaniae proxfmam, de cuius pascuorum bonitate vide eodem loco Strabonem. Samuel Bochartus negat Erythiam fuisse aptam alendis saginandisque bobus, sed ovibus, contra quem, si vacat, Clericum disserentem in edir. sua ad hunc versum consule. Volunt praeterea quidam, hanc postea insulam dictam fuisse Aphrodisiadem, et insulam Iunonis a templis Astartes deae Tyriorum, quam

audias, heic allesorice Hesiodus diversas ventorum sub terra generatorum commotiones innuit; si astronomos, tempus hyemale seu solem in signis hyemalibus; si vero Clericum audias, veram historiam a Phoenicibus auditam sed male a Graecis intellectam heic fabulis involvit poeta. Is enim, et recte quidem, Arimos vult esse tractum Palaestinae, in quo erant urbes Sodoma, Gomorra, Adma et Tsebohimi,

monstri esse proprium nomen putarunt. Ita rem digerit ingeniose atque erudite Clericus. Ceterum Strabo qui lib. xvl docet Ari mos per Posidonium esse non locum aliquem Syriae vel Ciliciae vel alterius terrae, sed Syriam ipsam, addit Orontem fluvium nomen ab illo, qui in eo pontem fecerat, Orontis mutasse, quum antea voca

monstra nascerentur? Orthus et Cerberus canes, alter Geryonis occisus ab Hercule, de quo superius iam dictum est; alter Plutonis, de quo plura fortasse, quam oportebat, passim dixerunt poetae. Hunc tricipitem multi finxerunt, sed Hesiodus quinquaginta capitum turba vallatum facit, iisque non contentus Pindarus alia addit quinquaginta capita, ut sit kK&ToyHetyaXoq • Variat et Simonides.

356   Lernaeam; niveis Iuno quam candida palmis
357  Nutriit, Alcidae nimium indignata. sed illam
358  Amphitryoniades mavortio Iphiclidae
359  Additus, auxilioque Ageliae Pallados usus,
360  360 Perculit insurgens, ac multa caede

et ipsa Sicilia in numis siculis quasi quoddam muliebre monstrum cum
369  Pegasus edomuit. sed enim prius illa crearat
370  370 Sphinga luem diram Cadmaeis pressa furenti tribus cruribus femineo capiti adnexis exprimitur ad

Docet Pausanias in Corinth. a Cleonis Argos duas esse vias; alteram expeditis hominibus et breviorem; alteram vero Treti ita dicti angustam et ipsam, montibus undique cingentibus, sed aptiorem vehiculis. In hisce montibus, dicit, speluncam etiamnum ostendi leonis, a quo Nemea vicus stadiis abest circiter quindecim. Mox subdit: In hoc etiam tractu est mons Apesas supra Nemeam. Quoniam vero semel non

424 Aligeros Aurora etc. Astraeo Ciii filio nupta Aurora primum Zephyrum, Boream atque Notum edidit, deinde Luciferum aliasque stellas. Sed quum tres praecipuos ventos Hesiodus dicat ab Aurora genitos, mirum sane, cur omiserit quamim, et eum quidem, qui ab iis flat regionibus, ex quibus ipsa oritur? Nam illa vox oiqyhrnv certe heic

ab Aurora genitos, mirum sane, cur omiserit quamim, et eum quidem, qui ab iis flat regionibus, ex quibus ipsa oritur? Nam illa vox oiqyhrnv certe heic Caurum non significat, sed est Zephyri Int&eTov-, ut ipsa ratio versus ostendit, qui claudicaret, si particula coniunctiva adderetur. Quid quod et inferius inquit: Nocr^p/

in sedem divos regnator Olympi
437  Exciit; et quicumque deum secum arma tulisset
438  Titanas contra, nulli sua praemia dixit
439  Abfore, sed mansura eadem, quae semper habebant
440  440 Munera concilio in sacro. prior aetheris axem
441  Styx adiit gnatis stipata sequentibus, usa

tulit, rata dona supersunt.
474  Nec quia et unigena est, honor hoc minor obtigit olli,
475  475 In terraque minor caeloque marique potestas;
476   Sed multo maior; quando ipsam Iupiter auxit
477  Omnibus insignem virtutibus. illa valenti 474 Nec quia et

et unigena etc. Dictam esse ab Hesiodo Hecatam Msvoyevrjy Clericus ait, quod a Phoenicibus baec dea dicitur Echa tha , idest unica. Id quidem recte; sed velim, rationem reddidisset aliquam, cur eadem quod unica sit aut unigena, dicatur non idcirco minus bonoris accepisse? Scboliastes inquit, banc ipsam ob caussam, quod esset unigena, maximos ei contigisse bonores:

bonoribus ob merita eiusdem praeclara in Iovem agatur, contrarium omnino videtur significare poeta; nimirum £11 i nibil obstitisse ad tantos honores adquirendos, quod non *fratrum filiorumque, quos nullos habuit, opera, sed sua tantum Iovem iuvisset, tantique banc eius unius opem esse habitam, ut iis beneficiis, quae multis deberentur, ea fuerit sola afTecra. Sic opinor. Ii

Effigiem nullam Vcsta nec ignis habent. Et Pausanias idem affirmat lib. il: nam de Hermoniensium templo loquens, ingredientibus, inquit, in Vestae, signum quidem est nullum; tantum autem ara, in ipsaque Vestae sacrificant. Sed fuerit ita de his templis; Spanhemius tamen Dissert. xnl nummum piotulit, in quo templum et signum eminet cum ara, ad quam Vestalis maxima quinque sociis adstantibus pateram tenens libat thus. Aliis etiaiu

fortem, sub terra habitat etc. Hi tres dii sunt illi fratres celeberrimi maximique, qui inter se caeli, maris, atque inferni imperium omne diviserunt, devicto fugatoque patre Saturno. Sed ea mitto, quae de ipsis mythologi vulgares scripta reliquerunt; Clericoque potius assentior docenti, Plutonem quidem fuisse Epiri regcin, opibusque maximis abundasse, quod in ea regione locupletissimae crant auri atque

locupletissimae crant auri atque argenti fodinae, quas optime dicas mortuorum se
509  Sed genitor natos rabido ferus ore vorabat, des, quemadmodura ille adolescens e fodinis rediens loquitur apud Plautum in Capt.

enim vero nulla adaeque est Acheruns, » Atque ubi ego fui, in lapicidinis. et Posidonius apud Strabonem de Turditaniae fodinis lib. nl dicit: Certe apud eos subterranea loca non Hades sed Pluton habitat. Quae ego tantum delibavi, vide fusius a Clerico tractata in Adnot. ad hunc versum, et praesertim in Cereris historia, quem ipsum conscripsisse iam monui. Sit nobis igitur Epiri

honores ab hominibus, quos vivus fortasse beneficiis affecerat iuste clementerque imperando, mortuus accepit. Lege sis Luciani Dial. De Iove tragoedo , si velis ridere. 509 Sed genitor natos etc. De hac Saturni immanissima voracitate nihil eorum dicamus oportet, quae Graeci cnarratores interpretcsque scripserunt: nugis enim plena sunt omnia, et ineptiis referta •

aeterni numinis voluntas. Hanc vero doctrinam Stoici potissimum auis de Fato disputationibus foede corruperunt. 519 At quando iam foeta Iovem etc. Rhea quidem de natis omnibus, sed praecipue de Iove sollicita describitur. Cur ita? quia Iovem sciebat, ut oraculum Telluris ferebat, fatis designari, qui rerum rriaxime potiretur. Porro notum est antiquissimos tyrannos appellari folitos cognomento Iovis: hinc illi

528 Ergo ubi complerat etc. Parentum consilio, quo filium Iovem secura pareret, Rhca Lyctum seu Littum, ut mavult scribi Clericus, unam e Cretae urbibus ire iubetur. Sed priusquam illuc advenisset, in itinere natum edidit, quem incolae loci et benigne susceperunt et diligenter servarunt. Hoc enim illud iM^otro yaict , quod ego verti verbum de verbo referens

Iovem deportaverint, an ipsa Rhea, non satis liquet ab Hesiodi verbis? Ego matrem id fecisse arbitror: namque ea quae consequuntur hoc factum, ita videntur persuadere. Itaque Iupiter in Creta natus est; quo in loco, plane incertum, sed non longe ab urbe Lycto. Deinde Lyctum fuit asportatus; tum demum ex hac urbe in montem Aegaeum, non Argaeum, qui nullus est in Creta, sed in Cappadocia, cuius et Claudianus et Plinius et alii meminere, delatus est. Vetus Hesiodi

factum, ita videntur persuadere. Itaque Iupiter in Creta natus est; quo in loco, plane incertum, sed non longe ab urbe Lycto. Deinde Lyctum fuit asportatus; tum demum ex hac urbe in montem Aegaeum, non Argaeum, qui nullus est in Creta, sed in Cappadocia, cuius et Claudianus et Plinius et alii meminere, delatus est. Vetus Hesiodi scholiastes habet A?iycda Jv oqei 1 dicitque sic Cretam dictam olim ab Olenia illa

olim ab Olenia illa capra Iovis nutrice, quasi caprae montem; atque hinc Iovem etiam dictum esse Aegiochum, quod caprae ubera suxerit, ipsumque montem Idam a nonnullis vocatum fuisse Aegaeum, quod pars Idae fuerit Aegaeus collis. Sed Homerus Iovem vocat Aegiochum non ab Aegaeo monte, sed a propria eiusdem armatura, nirnirum aegida. Non defuere tamen, qui Aegaeum non collem, sed campum dixcrint. Siephanus enim de urbibus haec habet: Est et

montem; atque hinc Iovem etiam dictum esse Aegiochum, quod caprae ubera suxerit, ipsumque montem Idam a nonnullis vocatum fuisse Aegaeum, quod pars Idae fuerit Aegaeus collis. Sed Homerus Iovem vocat Aegiochum non ab Aegaeo monte, sed a propria eiusdem armatura, nirnirum aegida. Non defuere tamen, qui Aegaeum non collem, sed campum dixcrint. Siephanus enim de urbibus haec habet: Est et

montem Idam a nonnullis vocatum fuisse Aegaeum, quod pars Idae fuerit Aegaeus collis. Sed Homerus Iovem vocat Aegiochum non ab Aegaeo monte, sed a propria eiusdem armatura, nirnirum aegida. Non defuere tamen, qui Aegaeum non collem, sed campum dixcrint. Siephanus enim de urbibus haec habet: Est et
534  Rursus devectum latebroso condidit

autem a fluvio A?£ » qui descendit a monte ad Pythium, a quo et campus Aegaeus. Quare Graevius in Lect. Hesiod. docet hunc campum late patuisse, ut et Pythium et Govtyna in illo fuerit sita. Sed quid illa Cirrha, quae a Stephano nominatur? Nulla Girrha est in Creta, sed Cybra urbs; adeoque loco Cirrhae legendum est Cybrae. Plura, si cupis, apud Graevium invenies, sed et haec fortasse ad satietatem, ut Graeci loquuntur.

Aegaeus. Quare Graevius in Lect. Hesiod. docet hunc campum late patuisse, ut et Pythium et Govtyna in illo fuerit sita. Sed quid illa Cirrha, quae a Stephano nominatur? Nulla Girrha est in Creta, sed Cybra urbs; adeoque loco Cirrhae legendum est Cybrae. Plura, si cupis, apud Graevium invenies, sed et haec fortasse ad satietatem, ut Graeci loquuntur. 537 Tum demum ,

late patuisse, ut et Pythium et Govtyna in illo fuerit sita. Sed quid illa Cirrha, quae a Stephano nominatur? Nulla Girrha est in Creta, sed Cybra urbs; adeoque loco Cirrhae legendum est Cybrae. Plura, si cupis, apud Graevium invenies, sed et haec fortasse ad satietatem, ut Graeci loquuntur. 537 Tum demum , ingentem lapidem etc. Heic enimvero risum teneatis amici; nam multo magis id ridiculum,

autctn terra etc. Vide quod supra diximus de hoc lapide, quem Pausanias narrat fuisse in templo Delphico sanctissime asservatum. Iupiter autem non solum suos e custodia fratres eduxit, sed et patruos e vinculis solvit: quamobrem ab iisdem fulmen accepit supremi quoddam imperii insigne, quod a poeta sub terra latuisse dicitur, nulli deorum nimirum ante quam Iovi datum. 565 Iapetus

Viroilius Aeneii. lib. nl, ubi Siciliam ab Italia abscissam memorat: o » quum protinus utraque tellus » Vna foret, venit medio vi pontus etc. Sed quum baec omnia valde incerta sint, ad Atlantem redeamus. Ex ea veteri traditione de eiusdem astronomica periua hausit, opinor, Virgilius illa, quae lib. I Aen. scripsit in Didonis coavivio:

unco vorat improba rostro
585  585 Immortale iecur. tantum atra in nocte renascens
586  Crescit, hians quantum per lucem absumpserat ales.
587  Sed diram Alcmenae cretus de stirpe volucrem
588  Perdidit Alcides, crudeli et peste fugata
589  Iapetianiden solvit, curasque levavit
590  590 Non

efferri etiam potest Chabod, quae vox non raro divitias significat, inquit Clericus. Itaque quum a Prometheo fodinae exhauriri non possent, sed quantum metalli suam in rem educebat, tantum continuo renasci uberrimis illis videretur in venis, iecur eiusdem seu divitias quotidie augeri fictum est a fabulis. 587

quantum metalli suam in rem educebat, tantum continuo renasci uberrimis illis videretur in venis, iecur eiusdem seu divitias quotidie augeri fictum est a fabulis. 587 Sed diram Alcmenae etc. A graecis poetis omnia fere miranda, quae usquam terrarum contigerant, graeco Herculi tribuuntur, quum notissimum est plures exstitisse Hercules. Thebanus vero, de quo heic Hesiodus,

pertimescens, quasi impius foret. Ego vero, si quid intelligo, omnino diversum iudico. Manifeste enim videtur mihi Hesiodus declarare, Prometheum quidem et tentasse Iovem decipere, et maxima id calliditate esse aggressum; sed Iovem, qui occulta etiam norat, fraudem agnovisse, quamvis ut reum criminis manifestius teneret, rem dissimulasset. At enim, inquies cum Clerico, nisi fuisset Iupiter deceptus, caussam non habuisset, cur usque adeo

622 Candida odoratas etc. Nescio quam bene ex hoc Promethei facto videtur Hesiodus ossium adolendorum diis invectam repetere consuetudinem, quum prius id non fieret, sed adeps tantum aut viscerum pars aliqua combureretur. An haec Holocautomatum institutio? Alii quoque ita putayerunt.

lucis 628 Percitus eripuit etc. Non id intelligendum quasi Iupiter hominibus universis usum ignis vetuerit, sed vel Peloponnesiis tantum, vel aliis populis, qui rebellaverant: ne scilicet in officinis ferrariis alia arma excuderent, quibus in Iovem uterentur. 630 lapeti decepit

venit, labes et saeva malorum 656 Femineum venit etc. Non haec dicta, quasi ante non exstiterint mulieres; sed quod nondum solitae fuerint honestatem pudoremque turpiter proiicere. Quam vero sint hominibus vitanda huiusmodi lenocinia, satis, ut arbitror, legenti hanc Hesiodi descriptionem patebit. Optima est et ex ipsa rerum natura

aequa
676  Coniugii, placitoque uxor stat casta cubili
677  Recta sciens, gravibus pensat solatia curis
678  Alternans bona iuncta malis. miser ille sed omnes
679  Ante alios, nocuo fuerit cui sanguine coniux
680  680 Parta viro. assiduis moeroribus aestuat ictus,
681  Atque imo sub corde habet

valido certarunt robore et aestu
707  Ancipiti ardentes. non his fuga nota, nec illis;
708  In longum aequali ducebant praelia Marte.
709  Sed quando ambrosiamque et dulces nectaris haustus,
710  710 Queis Superi vescuntur, eis Saturnius auctor
711  Praebuit, extemplo cunctis vis addita maior,

sibi iam genitus etc. Quid hac Iovis pugnantis descriptione magis poeticum atque illustrius excogitari fingique potest? Terribilis sane est et Hector ad naves Graecorum pugnans, et Achilles ad Xanthum Troianos persequens; sed haec heroum pugna. Iove autem crebro fulminante, caelum, tellus, maria, omnia denique concuti ac conflagrare videntur. Nae illi, qui ad poesim se dedunt, maie sibi consulunt, si negligant exemplaria graeca nocturna versare

coniiciuntur, cuius ut horrorem squalloremque magnum esse doceat poeta, dicit eos tantum sub terra. fuisse demersos, quantus ad aetherium caeli suspectus Olympum, ut verbis utar Virgilii. Vnde etiam constat, Hesiodum tartara non intra terram, sed infra
798  Deiecere solum, vinclisque et compede nexos
799  Tantum infra terram subter

ne ipse quidem claram sibi effinxerat notionem, fortasse propter ignorantiam formae Telluris eiusdemque constitutionis, quam et hemisphaericam, ut videtur, non sphaericam arbitrabatur, et non circumquaque septam ab aere ac a sole illustratam, sed basi quadam veluti insistentem tartaro atque Chao, lucique imperviam.
818  Insomnes aerata, Iovis custodia fida.

hanc Atlantem caelum sustinentem, quod in ultimo occidente situs fuerit, a quo nox exire credebatur, quemadmodum dies ab oriente. Haec sane minime sibi consentiunt: nam ut Atlas caelum possit aliquomodo sustinere, non est collocandus sub terra, sed potius supra. Quare mihi Guieti opinio probabilis admodum videtur existimantis hos versus incipientes Ka/ Vwjtoc i^su.vric usque ad atrri/A tyeojc esse

qui in versione habentur.
833  Egrediens: numquam cohibet domus intus utrumque;
834  Sed dum alti longe caeli per inania fertur
835  835 Altera tellurem supra; manet alter, et illa
836  Dum veniat, clausus latebrosa in sede moratur

quisquis
878  Caelicolum haud dubitat, vitae iacet immemor annum
879  Integrum, ambrosiisque epulis, et nectaris haustu
880  880 Haud fruitur, sed strata fovet sine voce, sine ullo
881  Membrorum exanimis motu, premiturque veterno.
882  Postquam autem hoc functus totum crudele per annum

cuius temporibus maxima terrarum inundatio perniciesque acciderit. Graevius autem ex Hesychio antiquum item et magnum , esseque vult non aquae imQeTOV ■> sed iurisiurandi, quod maximum diis erat. Ego vero graecam vocem retinui, eamque fonti accommodavi; quod nulla fiat sententiae mutatio, sive adiungatur fonti, sive iuriiurando. Consule, si vacat, Clericum in adnot. ad hunc versifrn de aqua

ac omnium rerum copia afHuentem Corynthum describens; in hac, inquit, Eunomia habitat sororesque, fundamenta urbium, firrha Iustitia et iisdem moribus praedita Pax, dispensatrices hominibus divitiarum, aureae filiae Themidis bonae consultricis. Sed graeca multo meliora. Hinc Horae et pulcritudinis omnigenae praesides habitae sunt et ab Hesiodo et a Theocrito. Aliae autem fortasse sunt Horae, quas et Homerus et Ovidius et Val. Flaccus esse dicunt caeli ianitrices. Verum cur heic

v., est apud Thraces, otiosum esse, honestissimum; agricolam agere, contemptissimum; e bello atque rapto vivere, pulcherrimum. Iuno deinde peperit Ilithyam partuum praesidem, quae cum Diana postea confusa est seu Luna, quod mensibus praesit. Sed male, nam optime Iuno apud Lucianum: qui potest credi, inquit, parturientibus obstetricari Dianam, quum virgo sit? Clericum adito in edit. Graev. Hesiod. ad hunc versum. Cererae sive deae, sive mulieres, ex quibus Iupiter fertur suscepisse

Quae medio concepit ut aera ponto, » Littora voce replet sub utroque iacentia Phoebo, ut ait Ovidius. Virgilius autem de illo Miseno aeolide, quo non praestantior erat alter, aere ciere viros, Martemque accendere cantu, inquit: » Sed tum forte cava dum personat aequora chonca, » Aemulus exceptum Triton, si credere dignum est, » Inter saxa virum spumanti immeiserat unda. Dii nimirum aemulos gloriae eiusdem ac laudis homines habere non patiebantur. Vnde et

nomen Cadmi coniecit significare eius patriam, quae erat eorum Cadmonaeorum, de quibus Moyses Gen. XV, Harmoniam vero dictam ex monte Hermone, qui pars fuit Antilibani ad ortum fontium Iordanis. Sed Graeci aliter Harmoniam explicant. De Cadmi vero praestantia, eiusque cantus excellentia, qua Thebas condidit, et Propertius et passim alii poetae multa dixerunt. Hic e Phoenicia litteras in Greciam attulit; Palamedes aliique

robur creat Herculis olli 1047 Progenies Cadmi etc. Semele Cadmi filia, mortalis omnium prima, ex Iove Bacchum concepit. Sed num Cadmo posterior Bacchus censendus est? Imo multo antiquior fuit, ut multis ostendit Bochartus Chan. lib. I. Ideo autem Thebanus creditus est, quod conditores Thebarum eius cultum in

lib. I. Ideo autem Thebanus creditus est, quod conditores Thebarum eius cultum in Graeciam ex Oriente attulerant. Hinc et Dionysus dictus ex Mog et NtW urbe Arabiae, in qua fuit educatus. Sed Bacchi mythologia maxime implexa est ac tenebris involuta. Nonnus in suo poemate quam plura potuit de eodem collegit lectu digna. An etiam idem cum Nemrodo? Lege Bochartiun et Clericum de eodem disserentes. Fabula autem, quod ortus

gessisse dicitur, aeternam ei iuventutem a diis concessam arbitrati sunt. Harokel , unde HVa xXr\^ 1 Phoenicibus est mercator; quare fortasse hoc nomen non proprium est, sed appellativum. 1067 Soli autem, assiduo etc. Perseis oceanine Soli nupta Circem atque Aeetam genuit. Quae de Circe dicuntur, notissima sunt. Nota pariter historia regis

prope finem. 1092 Magnanimum valido Chrysaori etc. Hi versus suo de loco moti sunt, res enim et dicta est, et omnino aliena heic a poetae proposito. Chrysaor non mortalis vir est, sed immortali natura praeditus per Hesiodum, quare eius proles non est censenda in numero filiorum, qui ex deabus cum hominibus coniunctis oni sunt. 1097 Memnona Tithono genuit etc. Aurora

collatae Graeciae ad solem orientem spectant, regnaverint. Fortasse et Hemathionis nomen est a Syriaca appellatione Hhemat , inquit Clericus, ut vocabatur Syriae urbs, ad quam pertingebant septentrionales fines Palaestinae. Sed ego potius hoc nomen deduxerim ab rijta,Toq seu die , quod ab oriente nascatur dies. Memnonis et Homerus in Iliade , et Virgilius in

quod ab oriente nascatur dies. Memnonis et Homerus in Iliade , et Virgilius in Aen. mentionem fecerunt. Eadem autem Aurora e Cephalo protulit Phaethontem, sed, ut videtur, diversum ab illo, qui Solis, et Climenes filius ab Ovidio Metam. lib. il dicitur, quique mundum conflagrare fecit, ictusque a Iovis fulmine in Eridanum decidit. An hic Phaethon est sidus

ceu fata iubebant.
1113   At proles Nerei dio sata sanguine nympha,
1114  Pulcra quidem Psamathe tibi protulit, Aeace, Phocum;
1115  1125 Sed tibi pressa Thetis plantas argentea, Peleu,
1116  Sternentemque viros, animosque leonis habentem
1117  Indomiti, clademque Phrygum, produxit Achillem.

Hesiodum suscepit liberos Agrium et Latinum. Clericus vellet legi Adrium non Agrium propter mare Adriaticum, ut nimirum intelligatur, hos utriusque maris superi et inferi regionibus in Italia imperasse. Animadverte tamen Hyginum non Vlyssis sed Telemachi filium Latinum facere; Dionysium vero Halicar. eundem Latinum Herculis filium memoriae prodidisse, cuius mater puella quaedam Hyperborea Fauno Aborigenum regi postea nuptum data fuit, quo factum ut plerique Latinum Fauni non

cuius mater puella quaedam Hyperborea Fauno Aborigenum regi postea nuptum data fuit, quo factum ut plerique Latinum Fauni non Herculis filium esse putarint, quemadmodum et Virgilius lib. vII Aen. Sed idem lib. xII Latini avum Solem vocat, quasi fuisset Circes filius. Ad quem locum vide Servium, qui Virgilium in varietate historiae fatetur dicta aliquando variare. Quidam etiam Telegonum Vlyssis dicunt e Circe filium Tusculi conditorem,

fuit, ut eius mortui capiti suppositum fuerit inventum teste Ptolemaeo Hephaestione lib. v apud Photium Cod. 190 vocaturque x,ccr i£o%r]v Hesiodi opus. Boeotii autem hoc eius tantum genuinum carmen putabant. Sed male. mentem omnem scientiamque allegoriis, quibus vates hic vehementer delectabatur, quasi involucris quibusdam conditam,

Deae caeremoniis, reconditiorem aliquam sententiam eruerint. Quamobrem eorum in hunc poetam commentarios legenti mihi ridere saepe contigit, quum viderem, eos tam longe studiorum aciem intendisse, ut multa, quibus non poeta, quum scriberet, sed ipsorum mens aestuabat, quum legeret, prospicere putarent. Fit enim interdum, ut nos praeconcepta aliqua opinione, praeoccupatoque falsis notionibus, aut saltem temere

si ab inferis et Homerus et Hesiodus et multi alii auctores, repente excitarentur, dicturi essent, quod Virgilium dixisse scribit in elysiis vates ille festivissimus Diodorus Delphicus; se quidem minus doctum, quam a Dante Aligherio fingatur, sed multo sapientiorem fuisse. Praeclare ille quidem ac vere: quid enim tam insulsum ac rectae minus rationi consonum, quam eas aliis cognitiones tribuere, quas nec habuere umquam nec habere potuerunt? Modus igitur adhibendus

libris Virgilii contulerunt, iniusti fuerint in Hesiodum res inter se diversissimas conferentes, ut ei quem adamabant maxime, victoriam facilius referrent. Certavit quidem Virgilius et cum Hesiodo, et cum Homero et cum Theocrito; sed alia indoles graecorum, alia scribendi ratio, alia quibus floruerunt tempora: romanus ille vates aevo vixit augustaeo in ea urbe, quae orbem terrarum imperio complexa nihil nisi grande nisi magnificum atque exquisitum

romanus ille vates aevo vixit augustaeo in ea urbe, quae orbem terrarum imperio complexa nihil nisi grande nisi magnificum atque exquisitum ferre poterat. Sed ego haec omnia ab aliis, ut aiebam, discenda reliqui, quum non aliud mihi proposuerim, quam Ascraei vatis, placidissimi suavissimique senis, ita versus latinis versibus exprimere, ut sine taedio, aut fortasse aliqua etiam cum voluptate, quod

ornamentorum omnes musarumque delicias vates divinus effudisse videtur, in hisce versibus desiderabit, ille certe et mecum iniuriose aget, et Hesiodo non levem importabit calumniam. Nam et mihi illa tantum dicenda erant, quae non a Virgilio, sed ab Hesiodo dicta sunt; et ipse Hesiodus, quum magna ex parte in hoc opere de iustitia, de religione, de industria, deque rebus universis, quae ad vitam recte administrandam pertinent, cum fratre disserat, quem ad laborem exhortatur, ab

suavissimum imitarer, ac quasi meam ad rem non invite transferrem. Hoc et in Homeri Odyssea conatus sum facere, et in iis carminibus, quae de Echo navique aeria adolescens scripsi, iudicioque non meo, sed virorum doctissimorum sum confirmatus, mei non me debere laboris poenitere; hoc etiam in ipsius Hesiodi operibus vertendis me nunc effecisse puto, speroque futurum, ut aequi iudices, quorum in manus hi mei studiorum industriaeque fructus

8   Reddite Caesareis dulce decus laribus,
9  Reddite solamenque inopum, columenque senectae,
10   Iucundum cunctis reddite praesidium.,
11  Irrita sed fuerunt populorum vota, nec ullas
12   Audivere polo numina magna preces.
13  Occidit heu meritis et fama maxima regum,
14   Occidit a patriis edita Caesaribus

44   Marmoreo posuit frigida membra toro
45  Regnatrix populorum ingens, quos ipsa beatos
46   Fecerat aequatis legibus imperitans,
47  Nec terrore ullo, sed dulci matris amore
48  Cunctorum in se animos verterat atque oculos
49  Aurea per terras spargens late undique iura.
50  Quid faciles aditus, mollia quid memorem

54  In magno reliquis ditior imperio,
55  Divitiis large ut multos attollere quiret,
56  Et duram a miseris pellere pauperiem
57  Non sibi sed populis dives. velut igneus ardor
58  Solis, ab immensa lampade qui radios,
59  Qua se cumque undis

provida criminibus.
85  Illa quidem magnas inter numerabitur usque
86  Heroinas, quot secla tulere; sed o
87  Vindobona infelix, quo nunc tua gloria cessit,
88  Quam dominae in vita dulcis alebat amor?
89  Moesta iaces, tristi perculsa a turbine luctus,

112   Vertice sidereas visere gaudet opes,
113  Quas nec bella agitant discordibus impia telis,
114  Nec fraudum, aut scelerum turbat acerba cohors;
115  Sed stabiles sine fine manent, lucisque beatae
116  Vsque novo affusae flumine dulce vigent.
117  Illic plena deo, caelestique addita coetu
118   Potat inexstinctae gaudia

Pandorae allegorica interpretatione habet, fusius explicat in Introductione in doctrinam, quae libris Hesiodi EP]f,QN Kcci HMEPI2N continetur. Sed lector per se animadvertet, eum ingenio magis, quam veritati indulsisse, fortunamque illam suam non esse admodum fortunatam.

12  Vota hominum, sanctoque tuens tu numine iura
13  Dirige, ego fratrem dum Persen vera monebo.
14  Non unum in terris litis genus, una nec acris
15  15 Pugna animi, sed enim duplex est: altera laude,
16   Altera digna probris, hominumque ardentia corda
17  Vtraque diversis certatim viribus urget.
18  Haec etenim bellumque malum et feralia

17  Vtraque diversis certatim viribus urget.
18  Haec etenim bellumque malum et feralia caedis
19  Damna fovet crudelis: eam non ullus amore
20  20 Dignatur, certa sed tantum lege coacti 12......................... sanctoque tuens etc. Vt a iudicibus serventur iura, recte quidem poeta a Iove

vero vituperandum. Primum homines ad honestam aemulationem excitat, torporemque luem animorum acerbissimam excutit; secundum malam quamdam in nobis invidentiam creat, aliorumque inimicos nos facit, non ut eodem modo nobis sit bene, sed iis ut male sit, contra excitans. Duo exempla afferuntur: primum ad bonam contentionem referendum, alterum ad pravam videtur.

54  Nonne manus operi admoveas si luce vel una,
55  55 Copia sufficeret lauto tibi dives in annum
56  Suspenso ad fumum temone, boumque labore
57  Mulorumque simul posito? sed enim Iovis ira
58  Perdidit has curas, illum quum fraude Prometheus
59  Decepit quondam. subito actus corda furore 55

97  Mercurium, donumque Epimetheo tradere. at ille
98  Immemor heu, quondam dederat quae iussa Prometheus,
99  Ne qua sibi a supero capiat Iove munera missa,
100  100 Sed potius retro, fuerint quaecumque, remittat
101   Perniciem terris arcens; prius aspera sensit,
102  Quam potuit solvi monitus, iam peste recepta.
103  Namque olim in terris vitam

123 Vt simul exorti etc. Non supremum quidem numen illud, quod et primum et aeternum et potentissimum extitisse ante omnem rerum naturam veteres multi et philosophi et poetae fatebantur; sed
124   Aurea prima virum gens est sata munere magno
125  125

126  Vivebantque deum vitam, nullumque laborem,
127  Aerumnasque graves laeta inter gaudia mentis
128  Noscebant. non ulla aderat vis dura senectae,
129  Sed pedibus semper similes manibusque vigentes
130  130 Vna epulas passim viridanti in gramine strati
131  Inter se laeti curabant; turbine ab omni,
132  Curarumque aestu secreti,

239 Quid strepis o frustra etc. Notissima haec fabella, qua docemur ius fortioris validissimum esse; et qui in alterius est potestate, si iniuste puniatur, dolendum illi quidem, sed ferendum tamen: potentiori enim resistere, insanum est. Ceterum ii etiam, qui praesunt, quales non esse debent, ex eadem fabella discant. 241 quamvis tam dulcia etc. Ideo haec

addita, ut ostendat nullum esse tantum meritum, quod valeat contra vim.
250  250 Ferre bonus facile potis est, sed pressus eadem
251  Ingemit, expertus noxam. quae ducit ad aequum
252  Tramite inoffenso, melior via: saevaque semper
253  Iustitiae progressa ad finem iniuria cedit,

religioni iudiciorum praesse. De eodem etiam in Theog. v. 231 et inferius hoc ipso in Opere. Dicitur autem sequi prava iudicia, ut periuros iudices plectat. Sed in oraculo Pythiae, quod est in lib. vl Herodoti, Orci seu iurisiurandi filius dicitur sine nomine, neque ei adesse manus, neque pedes; celeriter tamen consequi, donec corripiens universam perdat sobolem, et domum totam.

292  Navigia in syrtes rapiens iactantibus undis.
293   Vos etiam, reges, vos o servate verentes
294  Iustitiam. neque enim longe a mortalibus absunt,
295  295 Sed propius cernunt divi, quicumque nefandis
296  Iudiciis alios spoliantque teruntque vicissim.
297  Ter decies sunt mille, Iovis caelestis origo,

316  Non amet et natus meus esse, heic omnia quando
317  Deterius iustis veniunt, si quisque scelestus
318  Quo magis est, potior iure in certamine vincit.
319  Sed procul iste metus: non id sinet ira Tonantis
320  320 Spero equidem, tantumque nefas patietur inultum.
321  Ergo agesis, o Persa, atque haec in pectore servans
322  Dicta tuo

perniciem opibus et facultate abuti. 324 Imposuit legem etc. Quum homini datum sit ab auctore naturae quid aequum quid iniquum sit, dignoscere, debet quisque non quantum possit, sed quantum illi iure liceat, in rebus attendere. Belluarum est utpote rationis expertium tantum ad vires respicere. Quid heic Hobbesius, et Machiavellius? Ridebunt profecto, et ad exempla, quae non raro acciderunt, provocabunt.

aeri proxi
443  Desinet, hausta sitim cupidi bene pocula placent.
444  Sed medio tu parce: quid imo parcere fundo
445  445 Profuit? haud fallas quemquam fraudatus, et omni
446  Dicta viro merces adsit, quae iusta labori
447  Sufficiat. testes adhibe

ere qay legendum ccracXov nempe tenerum. Ego nil ausim mutare, suspicorque heic Hesiodum voluisse dicere, ex senis esse felicitate, ut non solum post se haeres filius relinquatur, sed etiam filii filius seu nepos. y
460  460 Proventu sequitur multorum copia

libri eiusdem poematis: videtur autem continuo ductu totum hoc carmen Opera ac Dies esse conscriptum, nec in libros divisum, quemadmodum postea Virgilius aliique fecerunt didactici poetae. Sed ad Pleiadum ortum veniamus. Petavius Var. Dissert. lib. il cap. ix Pleiadum ortum heliacum, de quo tantum heic sermo, factum esse docet Hesiodi saeculo in i° gradu Tauri, et incidere

hoc vocare avaroXriv 'r\Kia,Kr)v • Hoc autem intervallum esse iuxta eosdem astrologos quindecim graduum seu totidem circiter dierum. Heic autem per Hesiodum non quindecim, sed viginti dierum est occultatio, et totidem emersio. 470... circumvolventibus annum etc. Principium anni hesiodaei videtur intra hos quadraginta dies collocandum, et

aliena suis crescentia mensibus anni.
480  480 Namque aliter frustra alterius penetralia vises
481   Indigus, efficiesque nihil, ceu nuper ad aedes
482  Vidi te venisse meas. sed non ego posthac
483  Effundam largitus opes, aut mutua rerum
484  Sufficiam. iam nunc, o Persa, intendere vires,
485  485 Et iuvet assiduo terram exercere labore,

Virgilius: nudus ara, sere nudus; hyems ignava colono etc. quod praeceptum in utroque poeta, eo intelligendum sensu, non ut agricolae omnino nudi labores huiusmodi aggrediantur, sed ut leviter de more vestiti et arationem ante frigus exerceant, et messem colligant aestate iam coepta, et ipsam sationem maturius quam fieri possit, conficiant in autumno. 482

fratris saepe indiguisse, quamvis et patris haereditatem acceperit, et maiorem tulerit bonorum partem vel rapina vel iudicum etiam sententia, quos sibi malis artibus conciliare studebat. Quid Hesiodus? Dabatne petenti? dabat enim vero; sed amplius negat se daturum non avaritiae caussa, sed ne fratris pigritiam confirmet.
487  Si te digna manet

acceperit, et maiorem tulerit bonorum partem vel rapina vel iudicum etiam sententia, quos sibi malis artibus conciliare studebat. Quid Hesiodus? Dabatne petenti? dabat enim vero; sed amplius negat se daturum non avaritiae caussa, sed ne fratris pigritiam confirmet.
487  Si te digna manet natorum cura parentem;
488  Ne male

aratri genus: alterum ccuroyuov di— cebant Graeci idest nativum non compositum; alterum dicebant 7rr)x,T0V scilicet non simplex et ex uno ligno factum, sed compositum et compactum ex pluribus. Vide utriusque formam, ut et aliorum instrumentorum quae superius nominata sunt, in editione Hesiodi Graeviana.

559  Pasce boves, tunc urget opus. non ardua dictu
560  56o Res etenim: mihi plaustra dato, fortesque iuvencos.
561  Reddere sed pariter res est haud ardua contra:
562  Plaustra bovesque meus labor occupat. hunc quoque fallit
563  Incautum spes vana, sibi qui dives inani
564  Est animo, statuitque extemplo

Laevi quorum cornua terram spectant. His contrarii Licini, qui sursum versum cornua habent. Eadem ferme docet et Servius. 559 non ardua dictu etc. Simplicissima quidem sententia, sed verissima et ab ipsa natura usuque rerum desumpta; quo loquendi venustissimo genere quanto antiquiores sunt, tanto delectantur magis poetae.

alto industria caelo 585 In manibus longum etc. Idest ]j,xyJXr]V ■> quam non ligonem, sed malleum ad occas frangendas vult esse Scaliger. Sed falli videtur; quod heic Hesiodus de tertia aratione, non occatione, loquitur. Igitur Ja,%/ja7) ad invertendam seminibus terram heic

585 In manibus longum etc. Idest ]j,xyJXr]V ■> quam non ligonem, sed malleum ad occas frangendas vult esse Scaliger. Sed falli videtur; quod heic Hesiodus de tertia aratione, non occatione, loquitur. Igitur Ja,%/ja7) ad invertendam seminibus terram heic inservit, quod non malleo sed Iigone flt.

vult esse Scaliger. Sed falli videtur; quod heic Hesiodus de tertia aratione, non occatione, loquitur. Igitur Ja,%/ja7) ad invertendam seminibus terram heic inservit, quod non malleo sed Iigone flt. 586 aviumque rapinas etc. Dicit quidem Hesiodus, ne gotium seu potius laborem avibus facessat. Ego vero non presse ac de verbo ad verbum

aviumque rapinas etc. Dicit quidem Hesiodus, ne gotium seu potius laborem avibus facessat. Ego vero non presse ac de verbo ad verbum efferendum duxi: avibusque laborem augeat; sed virgiliana sum usus loquutione, quae rem ipsam eleganter exprimit. Delector enim vehementer, uti lector eruditus facile potuit animadvertere, virgilianas voces, ubicumque possum, adhibere, quibus quasi quibusdam gemmis mea

C(ov 1 ut propter inaequalitatem spicarum aliae altius, aliae inferius in manipulos componantur, prout ad manus veniunt, nullo ordine servato. Alii explicant ex adversa parte ligans; sed ipsi videant quid hocce sit, mihi sane ignotum. 607 aliis aliud magis etc. Aliquando etiam ea, quae intempestive aguntur, proveniunt melius, quam ea,

Tzetzes interpretatur Ianuarium, Lenaeumque dicit vocari ab Ionibus, Oti Tx mSotyix ev rourw gytV£To-> rj Oti rw hovuaw eo^Thv Tvv Keyojj.evr\v ajjfitjorixv eTeKouv Sed alii Lenaeorum celebrationem referunt ad finem autumni.
650  650 Integrum servata tegunt quas vellera,

xxil cap. xxil. Scolymum quoque in cibos re cipit Oriens etc et alio nomine Limoniam appellavit. Frutex est numquam cubitali altior cristisque foliorum ac radice nigra sed dulci. Eratostheni quoque laudata in pauperis caena. Edulis est potissimum radix, sed et herba adhuc tenella etc. Itaque per hunc fruticem et cicadae cantum aestatem denotat Hesiodus, ut et Aristoteles in

et alio nomine Limoniam appellavit. Frutex est numquam cubitali altior cristisque foliorum ac radice nigra sed dulci. Eratostheni quoque laudata in pauperis caena. Edulis est potissimum radix, sed et herba adhuc tenella etc. Itaque per hunc fruticem et cicadae cantum aestatem denotat Hesiodus, ut et Aristoteles in Problematis ad hunc ipsum respiciens poetae locum.

et Biblina vina etc. Byblinum vinum, inquit Sca liger, cuius meminit Festus et Theocritus, est vinum, cuius vitis delata erat ex urbe Syriae Byblo, ut Romae Nitiobrix. Sed tanti viri pace ego edoctus a Luca Holstenio ad vocem B/j3a/v>ji quam Steph. Byzantius docet fuisse nomen regionis Thraciae, a cjua vinum Biblinum dictum, scribo non

edoctus a Luca Holstenio ad vocem B/j3a/v>ji quam Steph. Byzantius docet fuisse nomen regionis Thraciae, a cjua vinum Biblinum dictum, scribo non J3cj3a/v<5v sed J3/j3a/vov • Ita vir doctissimus Athenaei fretus auctoritate dicentis lib. I pag. xxxl. Achaeus Biblinum commendat: Excepit Biblini vini poculo. vocatur autem ita a loci

744  Rite cadis: demum iubeo, quum sede reposta 739 Infundes quartam etc. Temperatus quidem potus. Sed in Graecia potissimum finitimisque Thraciae regionibus vina sunt quamplurima, quae magnam aquae possunt vim ferre. Vide Homerum Odyss. lib. ix disserentem de illo vino, quod ab

•x.EijJ.woc; , ibique 07rco^av pro aestate iam inclinata su mere, diebus aliquot a confecto Solstitio. In laterculo Petaviano lucida pedis Orionis heliacum ortum facit Carcinonis xvnl Iulii xil. Sed addit, Theophrasti aevo et Athenis maturius id factum esse. alia etiam si velis ex doctrina Petavii, ipsum adito. 742 perfiataque mollibus auris etc.

erit iam tota tibi, conducere servum
746  Quaerentem sibi tecta, puellam et prole carentem
747  Addere; quippe gravis, cui nati, ancilla putanda.
748  Nec te cura canis fugiat, sed dentibus acrem
749  Semper habe, nec parce cibo. tua limina custos
750  750 Ille vigil servabit, opesque haud improbus umquam
751  Auferet insidiis usus fur noctis amicae.

hyadum in oculo Tauri posita mane occidit in gradu ix Scorpii Romae, id est Novembris il; quo die Columella Tauri caput occasum facere scribit. At in Aegypto matutinus occasus fiebat in gradu Scorpii xl, Novembris iv. Sed idem Columella Suculam mane occidere ait Novembris xxl, qui est apparens occasus matutinus, posterior vero etc. Vides heic omnia intelligenda esse de occasu matutino seu cosmico. Ita et lucida pedis Orionis

%6o vo± aej^evog etr)-, graeci Scholiastae effiniverint, quos et Latini quamplures sequuti sunt, sed ineptissime. Hesiodi mens clarissima: ab hyeme incoepit agriculturam: tum quae vere facienda sunt, docuit; absolutis vero quae ad aestatem pertinent, in autumno desinit; sicque totius anni agrorum cultum concludit, viamque

adeoque iugulandos delendosque censet, si Aristarchi more in malos versus saeviendum est. Atqui si poeta intellexisset, patrem suum non luxu quodam, ac taedio, quo homines etiam ditissimi afficiuntur, patriam reliquisse; sed paupertatis vi compulsum, qua sua sine culpa opprimebatur, quid in hac re tam vehementer vituperandum esset, plane non video. Negari enim non potest, multos homines incommoda maxima, quae secum fert navigatio, ob solam

quem redux in patriam Musis ille heliconiadibus dicavit, retulit. Si esset inscriptioni credendum, quam inter alios profert Dion Chrysost. orat. 11 de Regno, non dubium foret, quin divinus fuerit Homerus ab eo victus. Sed totum hoc cum Homero certamen inter fabulas amandandum, ut iamdiu viri doctissimi observarunt, quamquam et versus proferantur et ab Homero et ab Hesiodo tum recitati, et Panides qui erat Chalcidis rex, huius concertationis

ita essent a me latine reddendi: » Luces quinquaginta, ante altum Phoebus Olympum » Quam tetigit, glaucum mare tutum; aliaeque sequentes » Quinquaginta, alto postquam sublimis ab axe » Vertit equos etc. Sed nihil muto, quamvis sciam huiusmodi omissiones a librariis plerasque factas, Hesiodumque in primis foede corruptum ac depravatum.

et crebro obnoxia damno.
841  Id quoque non hominum renuit genus, unaque stultis
842  Est anima illa avido quaesita pecunia corde,
843  Sit miserum quamvis in fluctu occumbere. sed tu
844  Haec tecum mea dicta iterumque iterumque volutans
845  845 Omnia, consiliis adhibe melioribus aures.
846   Haud quantum est tibi cumque, carinae crede: relinque

onera inttrcant etc. Displicet Clerico ro ajj*au(>aSreiri , quod est proprie obscurentur, vertere intereant, malletque dicere corrumpantur. Sed non persuadet: itaque nihil de vocula sollicitor. — medium re cautus etc. Quamquam jj.er^a (puXaa

854 thalamo tibi iungere etc. Absolutis breviter quae ad navigationem pertinere videbantur, iterum ad praecepta moralia delabitur poeta, quae non agricolis solum, sed omni hominum generi sunt accommodata, incipitque a statuenda idonea ad matrimonium aetate, quam annorum triginta in homine requirit, annorum quindecim in muliere. Pollux rero^ illud in textu graeco

nisi forte et Hesiodus benigniorem quamdam mereatur interpretationem. 876 namque alias etc. Haec non referenda ad superiora dicit Guietus, sed ad sequentia. Non video qua ratione. nam quod sequitur: numquam mentem color arguat oris seu quocumque modo graeca interpretemur, semper obscurum erit ac dubium, dictumne id de

iocari in aliorum miseriam? Sapienter etiam quod sequi
883  Optimus est homini thesaurus lingua, sed illa
884  Parca; nihilque, modum si servet, gratius ore.
885  885 Si male quid dicas, maiora audire coactus
886   Irascere cito. numquam morosus amicos

890  890 Mane Iovi libans nigrantia vina, caveto
891  Illotis libes manibus, nullique deorum
892  Id facies: neque enim tum vota audire precantum
893  Vlla, sed irati potius contemnere suerunt.
894  Spernere quis tentet solem? conversus ad illum, tur de lingua. Nam qui multum loquitur, fieri non potest, ut semper

in eos, qui quum nulla in re praestant, potentioribus nobilioribusque non dubitant obtrectare; an quaedam potius superstitio? Certe Claud. Salmasius male intellexit hunc locum, atque idcirco a Petavio castigatus est. Sed heic diutius immorari non operae pretium mihi videtur. Itaque alios si placet interpretes adito, multumque cuiusdam

901   Parietibus caulae. nec, si fors turpia passus,
902  Detege foedatos immundi corporis artus
903  Ante focum; nec item rediens a funere tristi,
904  Sed potius divum a dapibus, tibi germina prolis
905  905 Certa para thalami ingressus penetrale repostum.
906  Iam fluvios non ante gradu transire perennes
907  Ausis, quam ad sacri

Ante focum etc. Nam apud hunc erant dii Penates, focusque, ut ait Proclus, habebatur tamquam ara domestica, in qua fiebant libationes. 904 Sed potius divum etc. Male ominosum erat liberis operam dare post funus; faustum post aliquid laetum. Sed haec et quae sequuntur plena superstitionis. 906 lam fiuvios

domestica, in qua fiebant libationes. 904 Sed potius divum etc. Male ominosum erat liberis operam dare post funus; faustum post aliquid laetum. Sed haec et quae sequuntur plena superstitionis. 906 lam fiuvios etc. Et ipsi erant sacri, et numen habere credebantur: idcirco iisdem supplicandum iter facienti, ut bene

Reddere hunc volui versum ipsa usus Hesiodi metaphora, addidi autem conversus ad ungues , ut esset minus obscura. Ceterum non modo id in convivio sollemni deorum nullo pacto faciendum, sed ne in familiari quidem mensa inter cognatos aut amicos. Uevro^ov vocat manum quinque digitis constantem quasi quinque ramis. 914 Nec calices umquam

vocat manum quinque digitis constantem quasi quinque ramis. 914 Nec calices umquam etc. Si haec ad urbanitatem referantur, fortasse toleranda sint; sed quum ad religionem spectare videantur, anili superstitione digna sunt. Multum quidem laborat Proclus, sed frustra, ut aliquam commodam afferat explicationem. Animadverte etiam ollas et cetera vasa, quibus utebantur

calices umquam etc. Si haec ad urbanitatem referantur, fortasse toleranda sint; sed quum ad religionem spectare videantur, anili superstitione digna sunt. Multum quidem laborat Proclus, sed frustra, ut aliquam commodam afferat explicationem. Animadverte etiam ollas et cetera vasa, quibus utebantur huiusmodi homines, lustrari solita. Illud etiam superius, de non imponendis calicibus crateri, intelligi forte

Paedag. lib. 11I cap. v inquiens: » Licet » autem aliis volentibus, quae domi sunt inclusae, nudas videre in » balneis; heic enim se exuere spectatoribus tamquam corporum cau» ponibus non erubescunt. Sed Hesiodus quidem corpus femineo » non exhilarare lavacro suadet. Viris autem et feminis communia » aperta sunt balnea etc. » sic ille, ubi etiam videtur receptae favere lectioni, quum nullam puerorum

certant
939  Vndique vulgantes; quaedam est dea nempe vel ipsa.
940  940 Interea servans labentes ordine luces culi, sed virorum mentionem faciat. Dictum vero id fortasse ab Hesiodo, quod aqua, quae lavandis mulieribus inserviebat, erat tepidior, ideoque poterat minus fortes ac vegetos efficere mares nondum adultos, sed etiamnum pueros, et

culi, sed virorum mentionem faciat. Dictum vero id fortasse ab Hesiodo, quod aqua, quae lavandis mulieribus inserviebat, erat tepidior, ideoque poterat minus fortes ac vegetos efficere mares nondum adultos, sed etiamnum pueros, et communem cum matribus habentes Mxitccv , rqotyhv , olxov , idest Gynaeceum. 931

Apollo doctrina, quam licet aliqui ab hactenus dictis separent, ego tamen continuandam arbitror, quum totum poema sit Opera et Dies. Sed haec omnia superstitiosis astrologis et philoseleniacis fortasse donanda philosophis, quibus in tanta etiam philosophiae luce haec nostra aetas ipsa non prorsus caiet. 941 rite tuis

placent. 947 Prima tibi etc. Guieto 7T(foTov evr\ est Tpiomjix^ seu dies tricesima: sed Scaliger liquido ostendit, evrjv vocatam esse tempore Hesiodi primam mensis; Solonem autem omnium primum dixisse

951  Sic quoque et undena, et veniens duodena putanda,
952  Haec bona tondendis ovibus, flaventibus illa
953  Frugibus aestivos per campos falce secandis.
954  Sed melior duodena tamen: namque aere pendens
955  955 Stamina tum properat sublimis aranea ramis
956   Tendere, tum magnos formica attolit acervos
957  Haud hyemis frustra memor et

sum nere fila r\u.a,Toq ix, 7rK£iov idest die pleno seu adulto, dicit poeta. Ego illud die adulto seu pleno omisi, quod satis intelligatur fieri in diebus aestivis, qui non dimidiati sed pleni dicebantur. Guieto est meridies quemadmodum et Scaligero. Sed quis dicat meridie tantum et araneos nere et formicas grana colligere? Ineptiis non sunt ineptiae addendae: absurdum satis, eo fieri haec potissimum die,

idest die pleno seu adulto, dicit poeta. Ego illud die adulto seu pleno omisi, quod satis intelligatur fieri in diebus aestivis, qui non dimidiati sed pleni dicebantur. Guieto est meridies quemadmodum et Scaligero. Sed quis dicat meridie tantum et araneos nere et formicas grana colligere? Ineptiis non sunt ineptiae addendae: absurdum satis, eo fieri haec potissimum die, affirmasse poetam. 958 Hac iuvet

989  Ne crucies; sacra est. tibi vincla iugalia portans
990  990 Servatis avibus de more, ubi quarta corusco
991  Lux aderit caelo, subeat tua limina coniux.
992  Sed fugito quintas; namque omnes omine tristi 992 Sed fugito quintas etc. Virgilius in eamdem rem habet:

991  Lux aderit caelo, subeat tua limina coniux.
992  Sed fugito quintas; namque omnes omine tristi 992 Sed fugito quintas etc. Virgilius in eamdem rem habet: quintam fuge ; pallidus Orcus, Eumenidesque satae etc. An et in Virgilio scribendum Horcus, non

998  Ventilet ad zephyrum versas, et montibus altis
999  Robora deiiciat ferrum, quaeque apta cubili,
1000  1000 Quaeque olim valeant casus perferre marinos:
1001  Incipe sed quarta fragilem tibi condere cymbam.
1002  Nona autem decimam post lucem, ut pronus in aequor
1003  Phoebus vergit equis, melior. sed nona priores
1004  Ante decem, aequa homini,

valeant casus perferre marinos:
1001  Incipe sed quarta fragilem tibi condere cymbam.
1002  Nona autem decimam post lucem, ut pronus in aequor
1003  Phoebus vergit equis, melior. sed nona priores
1004  Ante decem, aequa homini, nullique obnoxia fraudi,
1005  1005 Vel tegere arboribus campos, vel certa parare
1006   Germina si placeat: non votis obstitit

Sacra deis. alii contra post denique lucem 1002 Nona autem etc. Adverte, non solum dies omnes non esse aeque felices, sed eosdem etiam dies alios post meridiem feliciores alios mane. Quo quid ridiculum magis?

AD LECTOREM
DE HOC ALTERO
HESIODI POEMATE
QVOD
SCVTVM HERCVLIS
INSCRIBITVR. Constat quidem, ait Clericus, hoc poema esse dutefotXay , quomodocumque primam voculam legamus; sed quaenam desint et quam multa minime constat. Docet nos Hesiodus ipse duobus ultimis Theogoniae versibus, se scripsisse de altero illo Heroum genere, qui a diis ex mulieribus geniti credebantur, eiusque operis

facienda . Hactenus Clericus, amice Lector, cuius verba exscribenda putavi: eadem fere reliqui omnes interpretes habent, ex (,) quibus etiam nonnulli dubitarunt, utrum esset Hesiodi, an alterius antiqui scriptoris hoc poema. Sed ego omissa huiusmodi controversia, quae certo dirimi dissolvique nequit, ad meam venio interpretationem. Haud primum nunc latinis versibus a me redditum hoc poema in lucem prodit: aliquot iam elapsi sunt anni, ex quo Senis in Etruria

Tu ipse profecto his perlectis versibus consilium laudabis, opinor, meum, industriamque probabis. Quod si et placebit, ut hoc poema imposterum non Scutum Herculis, sed Pugna Herculis cum Cycno inscribatur, minime pugnabo, immo potius libenter assentiar. Meo tamen arbitrio id facere non ausim: vereor enim antiquitatis auctoritatem. Itaque idem nomen servetur, forma tantum

36   Infelix: post multa gemens veniamque precatus
37  Oderat heu nullo crimen medicabile fletu.
38  At me caelicolae duros voluere labores
39  Ferre diu. sed nunc gnavus mihi dirige cursum
40  40 Alipedum, laetamque tuo spem concipe corde.
41  Ingredere, adversumque rotas age rectus in hostem
42  Nil strepitum Martis veritus, qui

7T£(>i okfioq kms.i^iroq quid heic significet, satis constat. An o'x\oq pro ohfioq legendum? Sed Clericus huic lectioni mmime codices favere observat. Ego suspicor, eam posse intelligi vocem de praemiis a diis Apollini et Musis pro cantu propositis. 143 At subter portus

tenduntque adversa in tela phalanges.
175  175 A patria hi domibusque suis gnatisque repellunt
176   Exitium; hi certant populando avertere praedas.
177  Multi utrinque iacent; sed adhuc pars maxima telis
178  Viva furit. pavidae stant matres turribus altis,
179  Dilaniantque genas cum femineo ululatu,
180  180 Spirantes, flentesque, opus admirabile

fuso satiari prima cruore.
190  190 Vulnere quem cernunt campo procumbere, aduncos
191  Iniiciunt ungues misero: subit ille nigrantem
192  Cocytum circumque Stygem volat umbra; sed atra
193  Divae nocte satae, postquam fera sanguine corda
194  Explerunt, iaciunt post sese exsanguia membra,
195  195 Versanturque inter caedes et vulnera rursum.

furor Parcarum etc. Parcae sanguinis effusi avidissimae semper inter caedes versantur. Earum praesides, nam multae sunt, Clotho, Lachesis et Atropos. Quae heic diversa fieri describuntur, non ab iisdem sed a diversis fieri intelligenda.
196  Primae aderant Clotho et Lachesis: minor una duabus

maniplos, bant, saltabantque ad tibiam. Vide Theocritum in Helenae ac Menelai Epithalamio. Qui vero Echo in sculptura resonabat, sane nequeo intelligere. Sed non unum hoc parum verisimile in hac descriptione, quamvis summa est in versibus venustas, quod satis erat poetae placendi in primis studioso. 230 Laeta seges etc. Animadverte

263  Extuderat clypeum iussus, magnoque labore
264  Caelarat variis ingentem ex ordine formis.
265  265 Hunc satus Alcmena cepit, nec mole gravatur
266  Immani, sed utrinque agitans obiectat, et altum
267  Insilit in currum, dio par fulguris igni.
268  Iamque levis graditur: bigis Iolaus iisdem
269  Adstat, et auratis currum moderatur

pater Alcaei, Alcaeus Amphitryonis, Amphitryon vero Herculis et Iphicli, cuius filius Iolaus. 278 ... tu qua se parte videndum etc. Mars et Pallas ambo pugnarum praesides, sed plerumque adversi a poetis finguntur: ille enim furore, haec sapientia regitur. Porro sic eadem Dea et Diomedem in Iliade in Martem incitat. 283

quid etc. Initio allocutionis conatur Hercules Cycnum a pugna deterrere, admonens se et Iolaum esse pugnis periculisque iamdiu adsuetos. Ex quo constat non venisse illuc Herculem data opera, ut eum occideret, sed potius ut cum Ceyce de iniuriis a Cycno Apollini illatis conquereretur. 299 Trachinem tendimus etc. Vrbs Thessaliae est Trachina non procul a sinu Maliaco. Itaque Hercules, ut

361  Sic gemini heroes ibant in mutua damna.
362   Primus ibi Cycnus cupiens prosternere telo
363  Alciden, magnis iaculatus viribus hastam
364  In clypeum intorsit; sed non perrumpere ferro
365  365 Aes potuit, donum Vulcani. tum ferus hasta 364 ... sed non perrumpere etc. Iam

364  In clypeum intorsit; sed non perrumpere ferro
365  365 Aes potuit, donum Vulcani. tum ferus hasta 364 ... sed non perrumpere etc. Iam superius admonuerat Hesiodus, hunc Herculis clypeum nulla vi ferrove potuisse frangi: qualia sunt arma omnia, quae a Vulcano fiunt.

In clypeum adversi: Pallas venientis at ictum
405  405 Avertit, iaculumque alto deflexit ab orbe.
406  Ille dolore furens educto protinus ense
407  Irruit, Alcidemque petit. sed maximus heros
408  Amphitryoniades surgentem cominus, orbe
409  Sub clypei extremo, crudeli vulnere nudum
410  410 In femore assequitur: clypei transverberat oras

425  425 Turrigeras: excita hominum vis plurima venit
426  Dis superis cari gaudens Ceycis honore.
427  Sed molem illius tumulumque evertit Anaurus
428  Imbribus exundans brumali tempore: visum
429  Quippe ita Latonae gnato, cui munera Delphis
430  430 Saepius avertit rapiens, ipsosque

426 ... cari gaudens Ceycis honore etc. Ideo credo haec apposita, ut appareret, tantam hominum frequentiam non convenisse Cycni gratia, qui omnibus fortasse invisus erat, sed Ceycis optimi, regis, ac propterea dilecti superis. 427 Sed molem illius etc. Anaurus Thessaliae fluvius ita volente Apolline, ne crudelissimi iniquissimique

Ideo credo haec apposita, ut appareret, tantam hominum frequentiam non convenisse Cycni gratia, qui omnibus fortasse invisus erat, sed Ceycis optimi, regis, ac propterea dilecti superis. 427 Sed molem illius etc. Anaurus Thessaliae fluvius ita volente Apolline, ne crudelissimi iniquissimique praedonis honor aut memoria exstaret, tumulum Cycni evertit. Ceterum credit Clericus, ut initio multa desunt, ita

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report