Your search found 2277 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 1406-1726:

(Difficultas circa praepositum Chasmensem superata.) Primo. Orta difficultas, an praepositus Chasmensis sub mitra episcopum advenientem excipere possit, et sacrum sub eadem dicere. Ratio dubitandi fuit: quod nemo, id hactenus practicatum fuisse recordaretur. 2do. Quod sacra episcopalia sub infula peragerentur. 3tio. Quod in infula celebranti benedictio solennis competeret. Non defuerunt, qui mordicitus hoc defenderent. Contrariantibus tamen aliis, ad episcopi decisionem deventum

2do. Quod independentem et| absolutam a rationibus administrationem illius ultro habere recusaret. 3tio. Quod Croatiae banum hoc consolatum vellet. Genuinam tamen resignationis rationem me assecutum non fuisse, confiteor. Resignatione principis facta communis omnium fuerat conjectura, domino comiti bano conferendam horum generalatuum praefecturam praefecturam, eatenusque etiam ex parte regni Croatiae statuum, pro domino comite bano, ut baro Stephanus Patachich supplicaret, commissum

sequeretur istum colonellus, post hunc protonotarius, supremus dein vigiliarum praefectus, assessores tabulae, tamquam per Suam Majestatem creati, tandem capitanei. Posthaec observans militaris status, vix se satisfacturum et rationem redditurum de omnibus, viso favorabiliter judicatum fuisse pro patribus societatis Jesu, Vienna mandatum a Sua Majestate procuravit, ne commissio quidquam decideret, sed pure inquisitoria esset. 2do. Ut excessus et violentias non assumeret alias, quam a regimine Suae Majestatis anno nempe 1740. Utrumque Croatiae status

aeque dominus canonicus Franciscus Thauszy, sed ut executor, dominus Krisanich praediorum illorum dum viveret usufructuarii et possessoris causa rerum ibidem vendendarum. | Quamvis autem observatum fuisset, statutiones donatariis episcopalibus factas fuisse aliquando per praediales litteratos, aliquando et a potiori in abbatia per dominum comitem curialem, in bonis autem episcopalibus per vicarium temporaneum. Attamen domini comitis Nadasdy statutio per vicarium temporaneum, non vero dominum comitem curialem contra morem hactenus observatum

cives neglectum a fundis censum quaerebantur, litterasque binas Zagrabiensis episcopi Georgii Braniug producebant, quibus, reperta et demonstrata obligatione, se persoluturum promittebat. Obligationem autem docere volebant, quodam libro suo praetendentes, domum illam cujusdam decimatoris olim fuisse, quae in rationibus succumbenti ab episcopo Braikovich accepta fuisset. Quae asserta sua, cum probare nequivissent, nec productus liber foret authenticus, immo civitas ipsa libera non esset, et talismodi confiscatio illi non competeret. Episcopus autem Zagrabiensis, jam Posonii

grauem reddere coactus fuerat. Subjectio Suae Majestati facta ideo regnicolis cellata est, quod ecclesia ab ipsis exempta foret, sive ab ipsorum judiciis, et quod nec ab ipsis data erant privilegia populo, et tandem, quod meritum penes ecclesiam permaneret, nec dicere possent, clerum per ipsos fuisse subactum. (Puncta Suae Majestati regnotenus posita.) Finita tandem deputatione et in congregatione praesentata infra denominandi fundi reperti sunt. Ennata rursus quaestione de Dubicza, ut praesidium et commanda est, ac etiam pro illius

ablegati regni Viennam comparuerunt, qui dominum domitem banum praeoccupantes variis utinam non sinistris informationibus a cleri parte abalienarunt. Inter alia mihi ignota, haec certissimum referentes: 1mo. Clerum omnium dissensionum causam et originem in congregatione fuisse et studuisse ut regulationem impediret, imo se scidisse a regno. 2do. Episcopum in publica congregatione regni turpe regnum et status turpes appellasse, status autem similibus asvetos non esse. 3tio. Capitulum disputasse omnia, imo contra

ex inaequalitate status clericalis et laicalis, qui id nunquam aequo tollerabit animo. 2do. Sacerdotum curae templa non arma commissa esse, consequenter tractet sua templa sacerdos. 3tio. Confinia regno jam per Leopoldum imperatorem data fuisse. 4to. Per canonicum nunquam bene militare servitium praestandum iri, tum ratione permutationis frequentis per capitulum fieri solitae, tum ratione incapacitatis plurimorum, cum et ratione impotentis poenae in casum defectus, quis enim personam ecclesiasticam |

Altercationes, clamores impossibile est describere. Premebat confiniorum commendantes privari divitiis, ex puncto 8. Transcolapianos novo subjici oneri. (Magnatum sensus.) Duo intelligentiores offendebant. 1. Rem tanti momenti eousque actam fuisse per privatos privatasque conferentias, neque hactenus | congregationem fuisse celebratam. Quod magnatum fuit, ac praecipue baronis Stephani Patachich, qui bano delatus gratia ejus cecidit elususque turpius, ut infra videbitur. 2. Quod ante dicta, ut taxatis

8. Transcolapianos novo subjici oneri. (Magnatum sensus.) Duo intelligentiores offendebant. 1. Rem tanti momenti eousque actam fuisse per privatos privatasque conferentias, neque hactenus | congregationem fuisse celebratam. Quod magnatum fuit, ac praecipue baronis Stephani Patachich, qui bano delatus gratia ejus cecidit elususque turpius, ut infra videbitur. 2. Quod ante dicta, ut taxatis Transcolapianorum, antea taxatorum in fumos reductio, emolumentorum confinii usurpatio, authoritate quasi

considerarent: quid aula? quid amici strenue pro hac re laborantes dicturi sunt? non in contemptum resolutionis regiae hoc acceptaturi judicent? | 2. Resignationem Viennae propositam capitulum refugisse, immo regalia in 256 aureis submisisse, aliaque fuisse policitum non ante annos sed in mense Decembri, quae ergo resignationis ratio. 3. Non resignando sed permanendo jus nostrum firmamus, et successoribus in casum removendorum confiniorum per retentionem Dubiczae, etiam occasione, qua confinium est, facilitatem praebemus illius obtinendae. 4.

De Dubicza haec notanda sunt Cujusnam illa olim juris fuerit, incertum, neque ex monumentis post diligens examen comperi, ut certi quid statuam. Quosdam comites et banos de Dubicza se scribere solitos inveni, sed an illorum fuerit non definio. Conjicio tamen rectius Dubiczam oppidi instar olim fuisse, idque quod in ea plura religiosorum domicilia fuisse legam. Fuit ibi patrum Paulinorum coenobium, fuit Templariorum ac etiam Cisterciensium aedes, fuerunt diversae diversorum nobilium domus, ex quo conjicio, oppidum olim liberum fuisse. Caeterum postquam a Turcis acceptum fuisset, denuo 16

fuerit, incertum, neque ex monumentis post diligens examen comperi, ut certi quid statuam. Quosdam comites et banos de Dubicza se scribere solitos inveni, sed an illorum fuerit non definio. Conjicio tamen rectius Dubiczam oppidi instar olim fuisse, idque quod in ea plura religiosorum domicilia fuisse legam. Fuit ibi patrum Paulinorum coenobium, fuit Templariorum ac etiam Cisterciensium aedes, fuerunt diversae diversorum nobilium domus, ex quo conjicio, oppidum olim liberum fuisse. Caeterum postquam a Turcis acceptum fuisset, denuo 16 [88] opera Marchionis Badensis revindicatum, canonicus

definio. Conjicio tamen rectius Dubiczam oppidi instar olim fuisse, idque quod in ea plura religiosorum domicilia fuisse legam. Fuit ibi patrum Paulinorum coenobium, fuit Templariorum ac etiam Cisterciensium aedes, fuerunt diversae diversorum nobilium domus, ex quo conjicio, oppidum olim liberum fuisse. Caeterum postquam a Turcis acceptum fuisset, denuo 16 [88] opera Marchionis Badensis revindicatum, canonicus Zagrabiensis Nicolaus Skerlecz ut banderii ecclesiae Zagrabiensis capitaneus, primus in eliberata Dubicza commendans et capitaneus fuit, a quo tempore penes ecclesiam continuo

effecisset, ut propter insimulatum | infanticidium ex damnato concubito innocens capite plecteretur. Quae moriendo ipsi christiane condonavit, et innocentiam suam divino testimonio probabat. Cujus oratione commoti testes fassi sunt, se inique et precio testes fuisse, quin mulier rea publice crimen suum confessa est, quod delicti ipsa rea fuisset, infans suus et ab illa occisus et fraudulente mortuae aedibus suppositus, ac per illam ibidem sepultus. Heu quae non facit invidia et habendi cupido. (Nefas aliud

et mixtas extenditur. 6. Nobilitas familiae Hondrey recognoscitur. Hoc factum ad preces et munera canonici Kosz Joannis, his praevalentis, quam genealogica deductione. Circa 5. sciendum. Ab erecta judiciaria tabula statutum regni fuisse illico, ut in causis violentialibus contra supremos comites procederetur coram praefata tabula. Eatenusque data tabulae instructio, confirmata etiam per Carolum VI. Juliana baronessa Sermage contra Joannem Rauch vicebanum varios violentiales processus suscitavit coram praedicta tabula, qui

ad terram proni comitem locumtenentem venerati sunt, protestando confinium nullatenus tumultuasse, sed in fidelitate permanere. tum de hujus ipsorum facti ratione interrogati et verbotenus et scripto reposuerunt sequentia. 1mo. Sese ad hoc faciendum necessitates plane fuisse. Quoniam cum suos ad regiam Majestatem superiori anno misissent oratores, ipsi non solum auditi non fuerunt, sed comprehensi Zagrabiam remissi in vinculis hodiedum in iisdem manerent securiores de morte ac vita. Hinc cum per nuncios auditi non fuissent, debuisse eos hanc

Kheill, qui assumptis tribus ex Varasdinensi generalatu milibus, Carolostadiensium etiam duobus milibus, ad Petriniam consedit. Sed tumultuantes Petriniam vocati, comparentesque protestati sunt, quod neque arma contra eosdem assumere velint, neque fine eo unquam Komogovinam se congregatos fuisse, ut pugnent, sed ut audiantur. Hinc generales ad sua invitarunt confinia cum precibus, ut audiantur. Igitur generalis Kheill, Scherzer ad pagum Chetertkovecz cum militia sua profecti sunt. Et ibidem postulata, preces confiniaristicorum audita, fuse scripta, ut postea Suae Majestati

domino comite exhibita. Interea compilati Posonii diaetales articuli, ex quibus, quid hac conclusum diaeta, videre est. Ipsaque cum fine Augusti dissoluta, circa quam pro Croaticarum rerum, notitia nil aliud notandum videtur, nisi dominum Antonium Spissich actorem autoremque diaetalis 23. articuli fuisse, ac propterea a regno comitatus Sclavonicos avulsos. (Novi episcopi Zagrabiensis ordinationes.) Excellentissimus autem Klobusiczky Zagrabiam amplius nec rediit, sed Pestinum concessit. Nominatus autem Zagrabiensis episcopus Posonii die

antequam ad rem ipsam descendero, sciendum 1. (Lis prima inter episcopum electum Zagrabiensem et canonicum Balthasarem Kercselich.) Dominum electum Zagrabiensem episcopum Franciscum Thauszy a me a pueris cultum et pro singulari patrono habitum fuisse, ipsumque omnem mihi affectum adminus simulative exhibuisse, hinc in anno 1748., dum mortuo Braniugio Viennam appulisset, nihil a me neglectum, quominus amico famularer. Cumque, ut Deo notum, de eodem ejusdemque dotibus a diversis ministris fuissem interrogatus, summa quaequae retuli, ac

Klobusiczky domino Adamo Chegetek conferret, iste tamen resolutus non fuisset, sed Wolffgangus Kukuljevich, tanquam in juridicis magis versatus, utpole tabulae judiciariae assessor. Istud ut aegerrime tulit praepositus, ita falsissime putat, hanc Chegetekii exmissionem me navigante factam fuisse. Accessit ad haec novi consistorii voto omnino meo erectio, quod idem praepositus ferre nunquam potuit, censens errorum quasi suorum fuisse suppletivum. | Sciendum 5. Sub Klobusiczkio totius ferre status regulationem intercessisse, praecipue militaris,

versatus, utpole tabulae judiciariae assessor. Istud ut aegerrime tulit praepositus, ita falsissime putat, hanc Chegetekii exmissionem me navigante factam fuisse. Accessit ad haec novi consistorii voto omnino meo erectio, quod idem praepositus ferre nunquam potuit, censens errorum quasi suorum fuisse suppletivum. | Sciendum 5. Sub Klobusiczkio totius ferre status regulationem intercessisse, praecipue militaris, uti ex superioribus patet. Et cum ille quandoque locutus fuisset pro regiorum mandatorum executione, in fine ipsi omnia attributa fuere,

in fine ipsi omnia attributa fuere, uti praedialium submissio dicationi etc., ut superius notatum. Et cum idem tanquam exter, horum notitiam habuisse non supponeretur, ad me omnia derivabantur. Sed omniscie Deus, qui noscis omnia, scis, me occasione illa neque Zagrabiae sed Viennae fuisse, nec quid ageretur scivisse, rem tamen consensu totius capituli factam fuisse. Immo dum Viennae existens factam intellexissem Suae Majestati oblationem, epistolas detinuisse, semperque fuisse contrarium. Cumque advenienti Viennam Klobusiczkio et a me detentas litteras apperuissem et

ut superius notatum. Et cum idem tanquam exter, horum notitiam habuisse non supponeretur, ad me omnia derivabantur. Sed omniscie Deus, qui noscis omnia, scis, me occasione illa neque Zagrabiae sed Viennae fuisse, nec quid ageretur scivisse, rem tamen consensu totius capituli factam fuisse. Immo dum Viennae existens factam intellexissem Suae Majestati oblationem, epistolas detinuisse, semperque fuisse contrarium. Cumque advenienti Viennam Klobusiczkio et a me detentas litteras apperuissem et fusissimo scripto repraesentassem, hanc oblationem nec esse expedientem ipsi nec

derivabantur. Sed omniscie Deus, qui noscis omnia, scis, me occasione illa neque Zagrabiae sed Viennae fuisse, nec quid ageretur scivisse, rem tamen consensu totius capituli factam fuisse. Immo dum Viennae existens factam intellexissem Suae Majestati oblationem, epistolas detinuisse, semperque fuisse contrarium. Cumque advenienti Viennam Klobusiczkio et a me detentas litteras apperuissem et fusissimo scripto repraesentassem, hanc oblationem nec esse expedientem ipsi nec clero, quin neque fieri potuisse, idem episcopus cum canonico Kukuljevich sese mihi opposuerunt, objicientes me non

aliis, quibus ipsi revelarunt. Videlicet 1. me omnium causam esse a Klobusiczkio factorum, 2. arcem a me spoliatam esse, ex eo, quod res meas ex eadem abduxerim et millii modios 100 a me a praefecto episcopali emptos, 3. me Klobusiczkium actualiter protegere, 4. me plura contra episcopum locutum fuisse, lamentatumque signanter, quod domus mihi ruinosas reliquisset, quod mobilia sua omnia accepisset, vineam neglectam, ubi tamen gratia mea episcopatum consecutus fuisset. Ego alia pluraque non audivi, proinde nec refero. Sed Deum superosque testor, me nec verbum fuisse locutum, minus

contra episcopum locutum fuisse, lamentatumque signanter, quod domus mihi ruinosas reliquisset, quod mobilia sua omnia accepisset, vineam neglectam, ubi tamen gratia mea episcopatum consecutus fuisset. Ego alia pluraque non audivi, proinde nec refero. Sed Deum superosque testor, me nec verbum fuisse locutum, minus lamentatum, stultum equidem vel imaginari esset, quod gratia mea episcopatum obtinuisset, cum hoc notorietate publica a gratia dependeat principis, qui jure patronatus fungitur. Sed nec praetendere domus mobilia potui, nec unquam reperietur homo, coram quo fuissem lamentatus,

ex turbido et superbo ingenio profluxisse pronunciavit, per ita est respondentibus adstantibus. | Cum tamen et super isto interrogatus fuisset, uti intellexi, dominus Raffay vicecomes, reposuissetque sciscitantibus, admonitionem non vanam fuisse Kercselichii, episcopo et istud relatum, qui primo reposuit, hac re Kerchelichio nil praejudicari, 2. idem ac synonima esse vel unitam vel possideri solitam. Ergo palam de jure patronatus nil actum est, clancularie autem plurimum. Consultae Jesuitae. Pater Jambressich, theologiae secundarius

86. 1723. et 46. 1741. aliorumque profiteri debente ad excludendam | regaliam orthodoxae fidei alienam, quin haereticam, forma omni meliorique quo fieri potest modo solennissime contradico et protestor, congressumque illum diei 14. Decembris nullatenus capitularem fuisse vel pro tali censeri debere, neque me pro tali eundem habere, virtute praesentium declaro, superindeque si opus fuerit authenticam recognitionem mihi a capitulo exhibendam semper omnique tempore peto et reservo. Huic autem episcopo electo exhibitae scripto contradictioni adjeci in pagina

caesareo-regiam Majestatem Viennae 19. Decembris 1751. Andreas Moritz manu propria . Comes autem aulae cancellarius plenas consolatione et laude orthodoxi zelus dedit litteras. Patachich quoque dedit duplices: arcaniores, quibus illud etiam aperuit, Majestatis Suae mentem fuisse, ut nominetenus installandi jubeamur, immo per regiam illico expeditionem, ipsum tamen utrumque impedivisse, primum ne actores fuisse observenmur, alteram ne universi Hungariae episcopi sese jure patronatus privatos sub illius initio arbitrentur, adeoque succenseant; alias, quas in capitulo

plenas consolatione et laude orthodoxi zelus dedit litteras. Patachich quoque dedit duplices: arcaniores, quibus illud etiam aperuit, Majestatis Suae mentem fuisse, ut nominetenus installandi jubeamur, immo per regiam illico expeditionem, ipsum tamen utrumque impedivisse, primum ne actores fuisse observenmur, alteram ne universi Hungariae episcopi sese jure patronatus privatos sub illius initio arbitrentur, adeoque succenseant; alias, quas in capitulo etiam legendas postulavit, uti et relatae fuerunt, quibus tenorem mandati considerandum commendat, praecipue in verbis pro

producere vel veritatem fateri, a quonam fuerit episcoporum promotus. 3. Quid si idem stringetur capitulum sub obligatione fidei dignitatis ad confitendum, a quo Gabriel olim Patachich, Georgius Plepelich et Franciscus Somssich fuerant constituti. 4. Capitulo necessarium non fuisse evictionem in se assumere, sed in sua debebat manere indifferentia, episcopoque interroganti respondere, usum omnino esse dubium, modo autem episcopo deferendum fore, ipsumque jure a se promotos instituendos mandare posse, et in casum repraehensionis capitulo respondendum venire. Quas

penetravit, aliisque proposuit, qui in majorem se labyrinthum incidisse viderunt, hinc resignationem tanto fortius urgendam commendarunt, rem universam etiam episcopo significantes. | Confitendum hic sciendumque venit, canonicum Reess tam atro apud electum fuisse calculo, uti et me qui scribo, et ex infinitis, quae ex reducibus ab episcopo intellexit, infirmatus plane fuerat superiorique tragoediae nunquam praesens. Duo viro huic spem gratiae apud episcopum pollicebantur, secretarius videlicet Paxi, episcopi directorium, quem sibi amicum esse solvit,

installatos exturbabit. Quod autem regaliam attinet, sufficere episcopo in bona fide esse, se jam Romae esse praeconizatum, quod et indubie factum ad hos dies Decembris ultimos, cum ex publicis erueretur novalibus, primatem et archiepiscopum Colocensem 27. Novembris jam plane intronizatos Romae fuisse. Dein vi intrapositae contradictionis, cum capitulum extra metum censurarum esset, tametsi Romana non intercessisset praeconizatio, promovendis archidiaconis potent etiam postea dari jurisdictio, interea pure quoad stallum possunt institui. 4. Ne canonicus Kercselich § superiori: Quibus

primo erat recurrendum, ubi tamen toto hoc tempore neque suae excellentiae banali scripsissem, non sine derogamine honoris ejusdem. 3. Quod episcopus iste creatura suae excellentiae banalis esset, proinde a sua excellentia protegendus venit, ne dicatur statim a principio talem a sua excellentia fuisse commendatum. 4. Quod episcopus persona publica esset, canonicus autem privata; jam si canonicus vicerit, episcopus honorem nullum unquam habiturus est, consequenter inutilis et despectuosus evadet, neque in publicis congregationibus regni quidquam pro bono publico valebit operari. His

Koller rationibus domino comiti bano et secretario gabinetti domino baroni Ignatio Kooh propositis causae episcopi omnino patrocinatus admirande est. Cancellaria autem regia aulica Hungarica, quamvis factam resignationem non reprobasset, tamen et ex stylo ejusdem violentam fuisse observavit, et haud suscipiendam rata, Suae Majestati sacratissimae referendam, ut ajunt, fecit pro favore resignantis, | nullatenusque Suam Majestatem resignationem suscipere debere, remonstravit. Sua autem Majestas bani ut creditur informatione resolutionem

est, ne factum urgeret, cum ipse effecturus foret apud episcopum, ut proxima occasione me promoveat. Quem in finem comes banus, cancellarius et consiliarius Koller episcopo scripserunt, ut occasione proxima me promoveret. At episcopus rem hanc in pessimam partem accepit, putans has a me petitas fuisse commendatorias, quin mini ipsi banus scripsit, ut ab hac re supersederem, quod viis aliis iste neglectus mihi bonificandus veniret. Comes autem cancellarius, uti et baro Patachich, scripserunt iterum, ut archiepiscopum urgerem ad rem hanc a Sua Majestate urgendam. Quod ipsum cum copia

Sua Majestate urgendam. Quod ipsum cum copia litterarum eidem archiepiscopo Colocensi aperui, at is, nescio quo fine, etiam cum Viennae fuisset, dissimulavit, neque vel comiti locutus cancellario, probabilius eidem etiam a comite bano aut domino Kooh, ut dissimulet, svasum, certum autem a Kollerio fuisse rogatum. Tum ne omnibus Hungariae episcopis jus patronatus disputetur, metuebat credibilius, fors et passivum debitum illius, quod capitulo ipsum fecit obligatum, ad praescindendum coegit. Caeterum Mikinovichius dum significasset referadam Suae Majestati pro parte mea factam, metus magni

quod, quemadmodum relatum accepi, idem dixerit: Ille, me intelligendo, meis saluberrimis intentionibus semper debet adversari . Nescio, an me reum apud Kollerium fecerit episcopus, ille tamen festa precanti nec respondit. Utut sit, istud certissimum, rem universam per quempiam Viennam fuisse significatam, ibidemque innotuisse, ut et mihi fuerit perscriptum. Quin suspitio ad me et Reessium fuerat, alterutrum nostrum pandisse, ut Chegetekio suspicionem objicienti dixerim, quod rogare velim dominum comitem cancellarium, ut in originali meas omnes (litteras) remittat, et fecissem

a latronibus sistitur, servi examinantur ac tandem dimittuntur, dum dimissum vidissent ad sanctum Nicolaum, ubi ipsorum dux ipse adfuit. (Jubilaei modus et fructus.) Sed ad jubilaeum redeundum est. Quod prima fuisse Maji inceptum, superius dictum est, et postea summo fructu maximaque devotione ad 1. Novembris continuatum. Ex omnibus parochiis dioecesis totius advenit singulis diebus, secundum praescriptum ordinem, non una sed tres et quinque processiones sine vexillis sed duntaxat cum crucibus, et ad

diligentissime custodiebant, ut hac re multum exteros attraxerint, et ubique depraedicabatur Zagrabiensium communis plane hospitalitas. Advenientium singularis fuit sobrietas. Credas, lector, ab hominum memoria minus Zagrabiae vini ad hoc anno educillatum, in tanta licet hominum frequentia, non fuisse. Plena ubique vino cellaria, plenae domus. Tota procurabatur hyeme, credebat enim quivis. ob tantam populi frequentiam citissime distrahendum. Sed omnes singulosque fefellit opinio, pinta licet a grossis duobus offereretur, communeque vini pretium fuisset, tamen universum educillari non

serio se dolere posse aperuisset, aut acta sua retractare formaliter, minus ea, quae liberorum murariorum sunt revelare metu etiam ne plures inficiantur. Orta fuit quaestio, an sacramentali arcano confessarius teneatur, cum in fine prodierit, sacramentum nullum fuisse. 2. An poenitens cum periculo plane amittendae temporalis vitae teneretur ad rem hanc publice revelandam. Decisumque fuit, hoc secundum ei imponendum fore, prouti et a confessario fuit impositum, sed ipse nullatenus consensit. Ad primum cum satis disputatum fuisset, arcano naturali ligari

rejiciendum, tanto fortius, quod, in litteris ipsi Paulini variassent, neque quomodo visae explicassent. Immo nunc Cracoviae visum dicebant, nunc in Lituania. Aeque fabulosum phaenomenon aliud, quod inferiori Sclavoniae tribuebatur, licet Sclavonia de hoc nil sciret, visum nempe in aere, integrum fuisse exercitum et in vestitu Germanico, ac hunc Germanicum victum fuisse. (Anni descriptio.) Annus iste 1751. fuit varius. Modo exundationibus plenus, etiam in superiori Hungaria, ut talium majorumque nec

neque quomodo visae explicassent. Immo nunc Cracoviae visum dicebant, nunc in Lituania. Aeque fabulosum phaenomenon aliud, quod inferiori Sclavoniae tribuebatur, licet Sclavonia de hoc nil sciret, visum nempe in aere, integrum fuisse exercitum et in vestitu Germanico, ac hunc Germanicum victum fuisse. (Anni descriptio.) Annus iste 1751. fuit varius. Modo exundationibus plenus, etiam in superiori Hungaria, ut talium majorumque nec populus recordaretur, modo nimia siccitate abundans, ut foenum exiguum

(Episcopus ad cassam parochorum Posoniensem contribuens.) Sciendum quoque, cum curam nemo accepisset ratione cassae parochialis, ad quam hactenus episcopi Zagrabienses non contribuissent, Zagrabiensi huic primo episcopo annue 4 milia deponenda impositum fuisse. Ascendit in Octobri ipse Viennam et Braniughianis nescio quibus connotationibus demonstrare volebat, episcopatum exiguorum esse proventuum. Quid effectum sit, scribere nequeo. Sciendum 2. episcopum hunc electum comitem cancellarium Nadasd hac re maxime offendisse, quod vacantem Vuicziani

retulimus superius a pag. 107. de regni congregatione illa, prima nempe ac diaetam praecedente. De eadem nihilominus notanda sunt sequentia. (Banus offensus ob datam commissario instructionem.) 1. Banus resenserat gravius datam per status fuisse ellaboratamque pro commissario confiniorum instructionem, cum istud ex benigno regio diplomate statibus non competeret, competeret e contra bano tam anterioribus exemplis, quam ex articulo.. 9. statuum Sclavoniae anni 1743. congregatione regni 16. Decembris tum celebratae.

confiniorum instructionem, cum istud ex benigno regio diplomate statibus non competeret, competeret e contra bano tam anterioribus exemplis, quam ex articulo.. 9. statuum Sclavoniae anni 1743. congregatione regni 16. Decembris tum celebratae. Responderunt status, ejus temporis commissarios fuisse pure bellicarum rerum, modo postquam emolumenta confinii cassae regni applicata sunt, interfuisse suarum partium, ejus oeconomiam et activitatem regulare. (Vult solvi militiam. Crysis gubernantium.) 2. Urgebat banus neo regulatam militiam

non esse, quidquid attamen pecuniae in cassa haberetur, eo convertendum decernunt. Ex his videas posteritas, quas hac aetate et anno habuimus homines rempublicam gubernantes. Acta testantur loquenturque semper publica, in anno adhuc 1749. taxationes, impositiones, dicas Transcolapianis atque aliis fuisse pro exsolutione impositas et per brachium exactas, | et quidem anno 1749. pro hac militia in fl. Rh. 31272, anno sequente 1750. assumptis existentibus fl. Rh. 40000, ac in effectu repartitis, nihilominus nunc rescribi bano

impositas et per brachium exactas, | et quidem anno 1749. pro hac militia in fl. Rh. 31272, anno sequente 1750. assumptis existentibus fl. Rh. 40000, ac in effectu repartitis, nihilominus nunc rescribi bano impositionem factam non fuisse. Metiaris hinc posteritas, et quae fuit bano actorum combinatio. Quae fides constitutorum in officio, et potissimum, quo biennio illo incassatae pecuniae pro exsolvendo milite devenerint, parco divinare. Hoc illud arcanum cassae est, jam a saeculo paucis utile atque notum, hoc privatorum

Hinc postquam per subsequos plures annos semet antedicti vidua et Rauch irremissibilibus odiis mutuis et violentiis afflixissent, dato mihi per tabulam pro videndo, extrahendo refferendoque processu, cum observassem adinvenissemque, procuratorum sive incuria sive malitia pro statutis juris nunquam fuisse declaratos Rauchii 300 ferme homines, neque eos in lite stare, utrique partium amicam svasi conventionem. | Et post fatigia tanta atque verba demum ad arbitrativum judicium consenserunt, videlicet dominum Joannem

princeps ad diploma illud a se 1750. expeditum identidem provocavisset, ablegatos regni in sua replica reposuisse: illud non esse acceptatum. Et hoc aulam tulisse aegerrime. Interim dexteritate protonotarii et ablegatorum banum primo ipsum et per hunc aulam eatenus informatam fuisse, assecuravisseque banum status, aulam promptam esse dandi interpraetatorium. Et quia in illud diploma petitae fuissent a bano reflexiones, tales fuisse exhibitas, nempe 1. non satis eodem diplomate exprimi, an non pro casu vacantiae banatus senior confinii officialis consilio bellico

acceptatum. Et hoc aulam tulisse aegerrime. Interim dexteritate protonotarii et ablegatorum banum primo ipsum et per hunc aulam eatenus informatam fuisse, assecuravisseque banum status, aulam promptam esse dandi interpraetatorium. Et quia in illud diploma petitae fuissent a bano reflexiones, tales fuisse exhibitas, nempe 1. non satis eodem diplomate exprimi, an non pro casu vacantiae banatus senior confinii officialis consilio bellico tabellas exmittere debeat? Neve officialium vacantiae occasione tali per idem consilium bellicum suppleantur, neque an ad futuri bani resolutionem vacare

private domi manserim, nec diem nominis celebrarim, aliunde eam in festo sancti Danielis celebrans, qui Balthasar vocabatur, nomina autem magorum ignota dubiaque essent, duas tamen accepi consolatorias litteras. Priores ab aulae cancellario, me nempe a Sua Majestate die 1. Januarii promulgatum fuisse assessorem tabulae, judiciariae proximeque expeditionem submittendam, posteriores vero ab excellentissimo domino comite Georgio Erdoedy, curiae regiae judice, quibus, se fratri meo Ignatio Kercselich parochiam sanctissimae Crucis in Kravarszko conferre, significabat, suasque etiam

sciscitabantur, quomodo judicem curiae permoverim, ut privato mihi deferret, putabantque omnes, me id opera archiepiscopi fecisse, cui tamen teste Deo hoc in merito nec scripsi, tum quod ipse fratrem meum ad Vidussevecz posuisset, consequenter ne ominari possit, me promotione sua contentatum non fuisse, tum quod intercessiones ejus pro majoribus reservarem. Episcopus tamen ipse sese visitanti fratri meo oggessit, quod ad se confidentiam | non habuisset, cum ipse eundem fuisset commendaturus. Sed ego rem secretissime tractandam putabam in suprascriptis anno

banalis, ut vocamus, tabula, sive judicia et forum octavale, quod suis pro more 40 diebus perduravit. Occasione cujus tria potissimum notanda veniunt. 1. Donationem inter vivos olim ab episcopo Bosnensi Petro Bakich contra fiscum regium suis consangvineis factam per sententiam tabulae stabilitam fuisse, fiscum autem regium appellasse quidem, sed appellationem non ursisse, ne alios episcopos et Hungariae praelatos ad idem faciendum moneret. 2. Executores defuncti Braniug cum fisco transigere voluisse et eatenus etiam tractase cum eodem. 3. Szamoborienses a domino comite Aversperg ad

regium appellasse quidem, sed appellationem non ursisse, ne alios episcopos et Hungariae praelatos ad idem faciendum moneret. 2. Executores defuncti Braniug cum fisco transigere voluisse et eatenus etiam tractase cum eodem. 3. Szamoborienses a domino comite Aversperg ad colonicale jugum attractos fuisse, causa necdum terminata existente. Reliqua autem ex actis tabulae petenda et condiscenda sunt. Militares officiales suum Zagrabiae condiscebant exercitium, etiam bacchanales ferias cum saltationibus transigentes. Habita est etiam regni congregatio Zagrabiae die 10. Aprilis, in qua ob

rescribens, quod me indubie creasset, si institissem, quod mihi sua banalis excellentia communicare dignata est. Egoque respondi, me instare nequivisse, quamvis institerim medio domini Jursich, licet non litterotenus, attamen quod certa sit sua excellentia, me, tametsi institissem, declaratum non fuisse, quodve occasione proxima tum ad exequendum suae excellentiae banalis mandatum, cum et demonstrandum episcopi odium, omnino instare velim, scio autem in vanum et incassum. (Item aeque aliae.) Caeterum, cum sub finem Februarii

Crisiensi. Episcopus autem Bosnensis Josephus Chiolnich haec resciens, apud metropolitam Colocensem lamentatus est, quin et suis litteris ad capitulum scriptis, sed episcopi epistola risu accepta est, nec scio an eidem vel rescriptum sit. Colocensi autem significatum, mutationem praediorum factam fuisse ad requisitionem plenipotentiarii domini electi Bosnensis, coram capitulo constituti, installationem autem eidem succedentium episcopi jussu, ob quam episcopo respondendum esset. | (Bullas Romanas accepit

Hildburghausen et resignavisse. Agebatur rumorque ferebat comiti bano administrationem conferendam eatenusque regni et statuum nomine fuit supplicatum reginae, praecipue generali vigiliarum praefecto Marquier amoto. Resolutio nulla obtenta, dicebaturque oblatam hanc praefecturam ita bano fuisse, si is banali officio se abdicasset, quod facere noluit. Proinde Petazzius resolutus. Commissionem intra Mikassinovich et Liubojevich, schismaticum utrumque, Crisii incepit continuavitque, diutius re per illum non determinata, minus finita. | Causa

exterminandi.) Articulo statuum 10. passeres exterminandi decernuntur, ita ut a singulo fumo capita eorum 300 cum dica praestari debeant. Res, in se salutaris servandique frumenti medium, primo risus multos habuit et pasquillos, ut nomine passerum instantia plane ad Suam Majestatem facta fuisse perhiberetur. Inter pasquillos ejus maxime probabatur cogitatio, qui allusit, Christum se passeri comparasse, regnum Croatiae Christi regnum dici, adeoque Croatiam passerum locum esse proprium. et persecutione passerum Christum persequi. Item postquam dii Croatiae vindicare se nequivissent

Croatiae Christi regnum dici, adeoque Croatiam passerum locum esse proprium. et persecutione passerum Christum persequi. Item postquam dii Croatiae vindicare se nequivissent de militaribus, tandem ad passeres transivisse etc. Demum postquam evenisset passerum exstirpationem modum fuisse saturandae avaritiae exactoris, cui pro singulo passeris capite miseri rustici xg. 1. dare debuissent, maluitque is xgeros quam capita passerum, exagerans ista adferentibus, quod foetore horum non delectetur neque sit parochus sepeliendorum passerum, res sua sponte desiit,

cessisset, ideo postea militares neque audire volebant de emolumentis Petrinensibus, uti nauli, tellonii, fori etc. ad cassam regni dandis. 2. Quia dicebant, diplomate 1749. a regina statibus elargiti et 1750. expediti emolumenta status temporis illius confinii ad regni cassam fuisse applicata. Neutiquam alia et subsequentia diploma uti cessio Petriniae esset. Busanius, uti in omnibus regni negotiis tractandis infelix, sic et in hoc infelicissimus. Regno autem resignationem factam fuisse politici dicebant ideo, ut in casum necessitatis et succurrere teneatur defendendum

elargiti et 1750. expediti emolumenta status temporis illius confinii ad regni cassam fuisse applicata. Neutiquam alia et subsequentia diploma uti cessio Petriniae esset. Busanius, uti in omnibus regni negotiis tractandis infelix, sic et in hoc infelicissimus. Regno autem resignationem factam fuisse politici dicebant ideo, ut in casum necessitatis et succurrere teneatur defendendum et reparare. | (Installatio locumtenentis.) Nona tandem Julii ingressus novi locumtenentis fuit publicus. Missi erant ad

petiit. Kleffeldius autem caesari et reginae ac ipsi quoque bano rationem sui dicti perscripsit, demonstrans, illam se episcopo praestitisse reverentiam, quae eidem ex militari regulamento debebatur; quam autem is vel in sua habuit idea vel praetendebat, nec scivisse, neque fecisse, nec facere fuisse obligatum. Res igitur silentio transiit. Postquam episcopus ad domum regnicolarem venisset, tunc pro locumtenente iverunt, episcopo eum exspectante (quod rursus ejus ignorantiae attributum, quod commissarius regius eum praestolari non debuisset, minus eidem ire advenienti, ut ivit plane

1737. a schismaticis violenter et crudeliter occupatum ac per eos hactenus possessum, unitis Graeci ritus restituitur. De eodem monasterio ex instituto alibi vide etiam memorias annorum in Zagrabiensi historia et supra 190. hoc addito. Vicecolonellum Mikassinovich, schismaticorum numen, a Petazzio fuisse submissum ad pellendos Marcha schismaticos, generalem postea cum episcopo unitorum Palkovich subintravisse. Restitutio ejus est inarticulata articulo 5. Vide infra etiam et anno 1755. de ejusdem patribus piarum scholarum cessione. (Dii Croatiae

excitatos et doctos, nam illi ipsi, qui suo instituto adversabantur, docere, praedicare soli contendebant, prius enim major oeconomiae quam animarum cura fuerat. Munditiem etiam et nitorem per rurales parochias procuravit, fructum denique maximum ubique attulit, ut vere virum Dei et apostolum eum fuisse indubium sit. Fuit autem mitis et humilis corde ac ore, gravis nemini vel molestus. Corpore mediocri et sangvineo, carnosus mediocriter, infirmus tot inter labores et fatigia nunquam, pectore semper forti, non sine singulari Dei gratia et admiratione omnium, qui labores eius et fatigia,

indutae, sed quiescentis. 6. Casus Popovcensis, priori anno festo sancti Martini intercurrens. De quibus duobus ultimis sciendum. | [Per nobiles has foeminas, uti libertati studiosas et eam Zagrabiam inducere procurantes, adeo populariter et scandalose fuisse conversatum....] 34 redka nečitljiva. An tales rumores veri fuerint, Deus judicet. Jactantias ad nauseam ipse audivi. Hoc notorio et publico existente nec comitissae

Cijela strana prekrižana i nečitljiva. [et......] | [.... Hinc erant, qui supra sub numero 5. posita lemata, comitissam tam designatam fuisse, credidissent.] Samo se ovo moglo odgonetnuti na 201. pg. na vrhu. (Ad Popovecz violentiae.) Circa 6. Bona Popovecz juris

mandatum.) Mandatum sincerizationis intra Kleffeld, vicebanum Rauch et Busanium in merito, uti supra lectum. Prohibebatur, ne ullus de his vel loqui audeat, hinc imponebatur silentium. Fuit autem ex eo discordia, quod Rauch narrasset Kleffeldio, Joannem Busan olim cum certis latronitus fuisse complicem et sua opera a patibulo fuisse liberatum. De Busanio autem aliud legebatur plenum laudis et integritatis ejusdem. Quae silentii mandata etiam per vicinos generalatus erga consilii bellici ordines fuere promulgata. Per quod res ignota ibi quoque innotuit, dum scire avebant omnes,

intra Kleffeld, vicebanum Rauch et Busanium in merito, uti supra lectum. Prohibebatur, ne ullus de his vel loqui audeat, hinc imponebatur silentium. Fuit autem ex eo discordia, quod Rauch narrasset Kleffeldio, Joannem Busan olim cum certis latronitus fuisse complicem et sua opera a patibulo fuisse liberatum. De Busanio autem aliud legebatur plenum laudis et integritatis ejusdem. Quae silentii mandata etiam per vicinos generalatus erga consilii bellici ordines fuere promulgata. Per quod res ignota ibi quoque innotuit, dum scire avebant omnes, quid negotii intra eos fuerit. Illud autem,

comiti aut ad utramque accessurum et relaturum. Re tamen hac serio in considerationem accepta, cum superflua videretur, pro aliquot jugeribus terrae tam solennis commissio | neque tamen credi posset sine fundamento a majoribus quoque tam constanter petitam fuisse commissionem limitum cum vicinis provinciis. Quare cum canonicus Kercselich majorem habere crederetur notitiam, utpote historiae incumbens, petitus requisitusque fuerat pro lumine quopiam. Quod cum is suppeditasset juxta seriem temporum et scripto breviter compraehendisset cum modis, quibus

conscriptione actum.) Sub hac quoque congregatione ob plura mandata regia, quae et hoc et prioribus annis de conscriptione universali fuerant, actum, et constituti nominatique conscriptores. Ad cujus rei genuiuam notitiam sciendum 1. Anno 1749., uti superius insinuatum, petitam fuisse regulationem confiniorum banalium, ac sub praetextu inducendorum quorumlibet ad contributionale quantum. Hinc etiam fuisse projectatum fundum pro exsolvendis officialibus. Concessa fuit regulatio, subjecti quanto contributionali omnes. Et anno 1750. facta per officiales dominales

de conscriptione universali fuerant, actum, et constituti nominatique conscriptores. Ad cujus rei genuiuam notitiam sciendum 1. Anno 1749., uti superius insinuatum, petitam fuisse regulationem confiniorum banalium, ac sub praetextu inducendorum quorumlibet ad contributionale quantum. Hinc etiam fuisse projectatum fundum pro exsolvendis officialibus. Concessa fuit regulatio, subjecti quanto contributionali omnes. Et anno 1750. facta per officiales dominales rusticanarum facultatum conscriptio, ad partes vero maritimas dominus Georgius Jellachich fuerat missus pro eadem conscriptione. Talis

eidem praestaret fidem, sed neque praestare posset, quoniam ultra 50 milia hospitum prodiere et pro omnibus his vix 200 terrarum jugera. Praeterea exmissae vineae aliaque, uti superius insinuatum. | 2. Sub praesidio comitis Ludovici Patachich absolutam ita fuisse dicationem pro lubitu et favore Joannis Busan, ut nunquam revelare voluerint systema dicationis, minus fumi, sed prouti videbatur Busanio, sic scripti fumi. Ex quo summa improportio, universales quaerellae. Equidem partes Zagorianae et plurimorum nobilium, praecipue Busanio affinium,

Sed et illud manifeste objiciebatur, quod regnum, dum regulationem confiniorum petiisset, de praegravio priorum fumorum lamentatum non sit, nec lamentari, dum in ejus arbitrio steterunt, potuerit, quin non priorum diminutionem sed ad priorum fumorum subsidium novos fundos pro stabilienda militia fuisse petitos, scriptumque, fundos veteres sive fumos 19, 23, 30 immo et per 40 fl. singillative hactenus contribuisse, hinc per novorum accessionem facile officiales intertenendos iri. Et quia in veteribus fumis 1760 fumi numerabantur, et per novos fundos totidem accessuri ad aulam

quoque colonelli Kleffeld et vicecolonelli Francisci Kussevich facta Viennae gravis repraesentatio. 1. Quod ea mens esse videatur, ut petita confiniorum regulatio stare nequeat sine officialium salariis, ideoque sub praetextu regulationis privatam | duntaxat fuisse quaesitam interessentiam, et dominandi libidinem. Quod Kussevich antea tot annis exactor et depositus cum exacerbatione fusius deduxit, ac, ut iras effugiat, vicecolonelli charactere est insignitus. 2. Quod ad aulam decipiendam talis conscriptio facta sit,exmissae facultates et

12. GA2 2. GB2 2. GC2 - GD2 - | Quoad praemissam porro tabellam observandum, post quamvis contribuentium speciem, sub quocunque tandem venerint nomine, tales ordine scriptos fuisse, v. g. 1. colonos, post hos talium viduas. 2. Libertinos, dein talium viduas. 3. Praediales, atque ita de reliquis. 2do. Juxta possessiones sive pagos et non juxta curias nobilium, hinc si in eadem possessione plurlum dominorum fuissent incolae,

quid ex eo futurum est, quod viri divites inde facti, plurimaque talia, uti habendum non esse respectum nisi servientium. Hinc quorum subditi erant gravandi insinuabat, nempe comitis Draskovich, quia praemissis 4, uti nollet. 2. Auersperg, episcopales, capitulares, atque hunc in finem me fuisse in conscriptorem electum, quod viderent, mihi nec episcopum nec capitulum amicari. Nunc vero esse sibi modum, ut et illos accendat magis et nobiles a me reddat alienos. Aliaque ex ira plurima et incautissime. Quibus adeo me commoverat, ut nec edere potuerim, tantos considerans labyrinthos et

uti haec omnia confirmavit. Szlanjâ die 27. Augusti abiit, adveniente domini comitis locumtenentis paulo post epistola, pro domino Raffay, judlium comitatus Varasdinensis, dominum Georgium Konczer pro conscriptore constitui. 2do. Topliczae dominum Ballog febribus fuisse correptum ex indefessis laboribus. Fatendum enim, nos operis fuisse sine hoc magistro incapaces. Quare Varasdinum ad curandam valetudinem concessit, ubi diuturno morbo et ad extrema gravatus sub Octobris initium aulae indultu Posonium rediit, ibidem tota fere hyeme infirmus. Diurnum illi

adveniente domini comitis locumtenentis paulo post epistola, pro domino Raffay, judlium comitatus Varasdinensis, dominum Georgium Konczer pro conscriptore constitui. 2do. Topliczae dominum Ballog febribus fuisse correptum ex indefessis laboribus. Fatendum enim, nos operis fuisse sine hoc magistro incapaces. Quare Varasdinum ad curandam valetudinem concessit, ubi diuturno morbo et ad extrema gravatus sub Octobris initium aulae indultu Posonium rediit, ibidem tota fere hyeme infirmus. Diurnum illi solutum est, praeterea nihil, quia cum domino Raffay non convenisset.

diuturno morbo et ad extrema gravatus sub Octobris initium aulae indultu Posonium rediit, ibidem tota fere hyeme infirmus. Diurnum illi solutum est, praeterea nihil, quia cum domino Raffay non convenisset. Vir sane insignis et qui, cum timore admissus, cum amore rediit. Priora testantur, providum fuisse ac majorem patriae habuisse zelum, atque quatvor illas columnas, utpote qui cavenda demonstravit praejudicia et pericula aperuit, quamvis redargutus, quod opus Busanii (cujus ideae illae fuere) vellicare et disputare praesumpserit. 3tio. Possessionum Opatovecz et

dominus Raffay conscriptoribus Chasmae obviavit, et dum ad Montem Claudium ventum fuisset, neque provisum de quarteriis, comes Patachich pro iisdem, ubi provisa sunt, interrogare cepit. Ob praesentiam domini Raffay tacentibus omnibus, cum id ursisset comes, oggerendo dudum jam significatum fuisse officialibus conscriptorum adventum, nec conveniens esse, ut in aperto tamdiu morentur, tandem dominus Raffay efferbuit, factusque sui impotens in rixas prorupit, exaggerando, quomodo is absque omni suae personae respectu praesumpsisset, illius in Raven spanum concutere per oculatas in bonis

culpa in eum lata, quod is nempe non iverit, et ita bani ordinationibus, vicebani et domini comitis locumtenentis neglexerit epistolam. Accepit Varasdini comitis bani et locumtenentis objurgatorias epistolas vicecomes, sed is pro rei veritate bano respondit. 1. Ordines transgressum banales non fuisse, quia opere conscriptionali impediebatur. 2. Neminem in toto regno aptius mitti potuisse ac dominum Busan tanquam regni exactorem et cassam prae manibus habentem. Si igitur is sic prospexit praefatis fureriis, unde dominus Petkovich prospicere potuisset? Submisit copias suarum epistolarum.

articulo 2. 2. (Cur episcopi Hungariae actuales intimi consiliarii.) Paulo Nenadovich archiepiscopo Graeci ritus non unitorum adeoque schismatico, qui prius erat episcopus Placzkensis, characterem actualis intimi consiliarii fuisse collatum publicatumque. Et quia cancellarius Hungariae comes de Nadasd promoti indignitatem variis ex causis, etiam Nenadovichii criminalibus processibus et ejusdem ad mortem condemnatione, qua eliberatus fuit per susceptos post fugam ordines, schismatis item per characterem

praegraviis subjecta manebunt, describens, rem totam 4 hominum potentia actam. Submisit autem replicam ipsam Jursich bancalitati, quam ille a locumtenente medio secretarii ejus, Mathiae Plovanich, acceperat descripsitque. Et ab eodem domino Jursich habuit Kleffeldius. Fateor, rogatum me ab utroque fuisse pro eadem, sed neque contra reliquorum conscriptorum praescitum eam rogantibus dedissem, neque, quamvis ejusdem compilator, illam habui, quia prae manibus comitis Joannis Patachich remanserat, ut et nunc ea caream.- Interim quemadmodum apud Suam Majestatem locumtenenti et suprascriptis nota

zelosum generalem Petazzi, in his attamen circumstantiis constitutus Liubojevich populi seditionem ex fide desumebat et huc referebat, officialesque trucidatos ideo esse, quod illi partem majorem in Marchensi merito habuissent. Mikassinovich, qui aegerrime ferebat, se ad resignandam unitis Marcham fuisse destinatum et jussu generalis Petazzi resignatorem, hujus quoque erat sententiae totumque examinari postulavit populum, prouti etiam occasione examinis Kanisiensis fuerat et de hoc interrogatus. Sed plebs ideo semet tumultuasse negabat. Quare aliam suscepit viam Mikassinovich ursitque, medio

tantisper et ut scribere cancellario possit, edixit. | Quid post, haec egerit Neuperghius, ignotum. Ex iis nihilominus, quae subsecuta sunt et a me fidedigne intellecta, conjecturari fas est, episcopi Palkovich replicam et Mikassinovichio fuisse communicatam,- quia is pro patribus piarum scholarum vocatis causa instruendorum schismaticorum ad commissionem institit, suos iis Caproncenses fundos spondendo, prouti et omnem interea provisionem, quod tamen non est executus, uti et notorium esset et patres Piaristae apud me sunt

fundatio est futura, et generalatus ipse tam in Marcha residentiam, quam et in novo praesidio collegium eisdem exstruat. Istud quoque ab eodem patre Octaviano accepi, patres Piaristas provinciae Hungaricae subingredi et locum habere voluisse, promotore patre Baithey, sed in intimo plane consilio fuisse conclusum, ut Austriacae provinciae detur patribus, quod generalatus Austriacorum foret, majoremque fidem locare possit princeps Austriacus in patribus Austriacis quam Hungaris. Utut de hoc sit, Piaristae tenent occuparuntque locum, futuri dehinc aulae speculatores. Primi qui intrarunt, ob

defensam tametsi in commissione revelata quidam dixerunt. Nos ex knezio Ternoviticensi, qui Liubojevichii congressibus interfuit, item ex domino Funck capitanei, qui et constanter adhaesit consiliis generalis Gvicciardi et Kanisiensi commissioni interfuit, relationibus; veram tumultus causam hanc fuisse eruimus.- Post translatum Carolostadium generalem Petazzi cum Gvicciardius, eidem inimicus, successisset, antecessoris sui acta factaque damnans, novam aliamque monduram imposuit, populusque eandem in antecessum persolvere debuit et persolvit. Quia vero sacratissima Majestas Sua anno

Svasi, et procuratorem exspectandum et in celebranda post reditum vicebani conferentia (cum vicebanus eam habere posse videatur excusationem, quod, sicuti a locumtenente ad domandos tumultuantes exmissus non fuisset, verum ex conferentia, ita ex eadem praestolandos sibi fuisse reditus sui ordines) restitutionem rerum ablatarum postulandam, secus ad principis thronum viam sibi reservari. Haec disputabantur a rectore consilia, quod metueret vicebanum absolvendum ab interessatis judicibus et provincialem non contentandum, si ad forum tale, se inscio, ivisset.

ad eorum preces pater nempe Mathias Jussich aut potius hujus nomine collegii rector, pater Joannes Galliuff, exposuit, ipsisque jussu regio provideri postea debuit. Scopus examinis vicecomitibus impositi is esse videbatur, ut prodeat, tumultus causam conscriptionem conscriptoresque fuisse. Neutiquam attamen prodire istud potuit, neque vel unus hoc confessus est, nisi stupas illas, a domina Raffajana datas. De qua attamen causa postea. (Mihaljevich domino Magdalenich succurrit pro defendendo Guscherovecz.) Reorum quidam,

quod uti metuebant officiales, sic qui maxime impediebant. Adeoque saevitiei et excessuum nobiles et in aula et apud plebem diffamare accusareque е re ipsorum et generalatus erat. Caeterum quam fidi custodes bonorum Guscherovecz confiniarii fuerint, luculentum est. Depraedatores videlicet fuisse in effectu, quamvis satisfactionem aliquam obtinuisset ex iisdem domina Magdalechiana post diurnorum pro illa arcis expoliatione persolutionem. Incautum fuit politicum regni publicum, quod de hac depraedatione sub praetextu custodiae lamentatum Viennae non fuerit.

bis protonotarium Pecsy hoc in merito relegat ad domum meam, ut fortis manerem. Postulavi scribas illos, aliunde commissionis juratos, adeoque fidefragii reos, poni in carceres vel arestum, sed quia et nobiles essent et major rei exivisset fragor, protonotario tantum eatenus commissarium locutum fuisse, mihi Pecsius retulit. Et haec est sincera rei totius relatio. Caeterum systemata illa, ex tot postea rumoribus, mutandi Croatiae regiminis apparet, reginae ad manus venisse examinataque fuisse, et demum speciem illam alteram assumptam, quamvis effectu carentem. Plura de his occurrent

quia et nobiles essent et major rei exivisset fragor, protonotario tantum eatenus commissarium locutum fuisse, mihi Pecsius retulit. Et haec est sincera rei totius relatio. Caeterum systemata illa, ex tot postea rumoribus, mutandi Croatiae regiminis apparet, reginae ad manus venisse examinataque fuisse, et demum speciem illam alteram assumptam, quamvis effectu carentem. Plura de his occurrent postea. 5to. (Investigatio de praedis et talium commissione. Expeditio vicebani damnata.) Commissionis quoque

decursu in praedas illas investigatum satis est, cujus videlicet commissione factae sunt. Vicebanus a populo et secum exeuntibus sustinere videbatur factas illatasque. At contra eum pugnabat primo, quia easdem ipsemet accepisset et divisisset, 2do quod populus adeo durus fuisse non appareat, quia in bonis illorum, ubi is noluit, factae praedae non fuissent. Si ergo cohibere imperio suo potuit, ne Lovrechinae et in Raven apud Raffay fiant, eodem suo imperio et alibi abstinuissent, 3. quod capitaneus Matlekovich, qui supremi vigiliarum prafecti munus obibat, cum

Sabariensem impedivisse, plurimaque alia sub Carolo VI. ecclesiae praestitisse. Comitem item plus, quam 600 illi fl. sunt, dioecesi, ecclesiae, parochis, vel sub hac commissione facere posse. Qua ex re perspexi, quidquid locutus eram in consistorio, episcopo et comiti revelata fuisse. Hinc comes, cum Viennam irem Augusto mense, promissas commendatorias ut paret litteras, tempus invenire non potuit. Immo episcopo primam illam partem seu | paragraphum, superius notatam, exhibuit, ut is postea pasquillum mihi imputare voluerit. Erat, uti

accipient pecunias. Tum prior: Imperatorem cuivis, qui vult, dare quinque a cento, semet audivisse. Dein patres Paulinos habere pecunias, vicinas item provincias, neque debere nos esse solicitos, unde accipient, sed quid, si restituant? Juniores, uti Goymerecz, clamare, inceperunt, res has jam fuisse examinatas, proinde non est, cur ista suscitentur. Ursit Malenich, ut ad faciendam caeteris saecularibus umbram et habendam capituli excusationem in obligatoria comitis exprimeretur: erga interesse quinque a cento et hoc quoadusque petat alter, qui sex a cento accipiat. Paxius, ut se

modalitate praedicta aggravari. Petkovich nihilominus recurrit statim ad episcopum Noviensem et cancellariae consiliarium Patachich Adamum, prouti etiam ad cancellarium, deducens, se, dissolutis et dispersis in Gay tumultuantibus, nullis vicebani interfuisse consiliis, quin judiciis praepositum fuisse, et universa, quae ei data erant, hodiedum servare et restituere paratum. Pro vicebano et Raffay uti et Jellachich a locumtenente commendatitiae scriptae sunt, nulla facta mentione Petkovichii et Matlekovichii, quod iisdem pro maxima cessit commendatione et utilitate, dum horum exclusio

vel egerunt gratias, sed pro vicebano et Raffajo ex congregatione scripserunt commendatorias, ratione illa, quod nec citati nec auditi fuissent legitime. Quae commendatio factiosa iterum est habita et ex commendatorum culina, quia Petkovichii et Matlekovichii absolutio grata non fuisse statui publico interpretabatur. (Viennae de referendis actis commissionis quaestio.) Commissionis acta per cancellariam expediebantur omnia. Episcopus Noviensis Adamus Patachich a cancellario pro referente fuerat nominatus. Displicuit

ratio et motivum tumultus esse nequiverunt, et quidem, ut eodem tempore et ferme die rustici in tot et remotis partibus, ut praecipue Podravani sunt, tumultuent, eodem ubique modo procedant, videlicet incinerando, spoliando, occidendo. Ista a me perpensa evincunt, neturam illam causam tumultus non fuisse sed ad summum praetextuatam occasionem, consequenter aliam esse debuisse, ob quam ad tumultuandum eodem tempore et praemeditata et condicta ab omnibus modalitate eadem, comburendi nempe spoliandique, iverunt.- Respondeo 2do. Aeque mihi non videri, tumultum illum in

7mo. Quia ejusmodi causa ex praedis post tumultum factis, item examine illo generali rusticorum nobilitati attributa est. Subsequentia autem antecedentibus quomodo causam dare possent, non invenio. Hinc praedae illae vicebani, tanquam tumultum consequentes, qua ratione causa tumultus antecedentis fuisse valuissent, judicet aequa posteritas. Sed (Sotvitur objectio.) Dices: qualiter ergo causa ista nobilitati attributa et quidem cum tanta injuria? Respondeo 1. Ex praevia vicecolonelli Mihaljevich informatione, per commissionem

rusticanum ex saevitia et oppressione nobilium et dominorum terrestrium processisse, injuria inferebatur et illata est. Sane Ladislaus Lukauszki ad deducendam quorundam e regno praepotentiam anno sequente hoc ipso argumento usus est. Praemissos videlicet nomine publico commendatos defensosque fuisse, nobilitatem autem totam, ut status est, neglectam prouti et caeteros nobilium, qui excessisse per commissionem adinventi sunt. Hocve ideo, quia quidam seipsos statum publicum autumarent. Mihi sane persuasum est, si magnates et nobilitas vel a me superius deductas reflexiones ad enervandam

non fuissent. Semperque fuisset gravior nomine statuum ob talem injuriam repraesentatio, quam privatorum rusticis faventium et nobilitati nocentium. (Causa tumultus.) His praemissis, opinione mea sequentem puto rusticani hujus tumultus causam fuisse, salva omni erga commissiones regias reverentia et respectu, quae velocitate sua in veram rationabilemque causam non inspexerunt neque eandem eruerunt. Igitur postquam Varasdinensis generalatus, ut superius descriptum, tumultuasset, ultro citroque dispersis per regnum officialibus ac apud

intentio. Tum ille, oportunitatem nunc convertendorum Rascianorum esse, quia illi potius Romana amplectentur sacra, quam ut reducerentur; credere vero se, crimen enorme illorum ob respectum hunc religionis conversionisque ipsorum indulgeri ipsis ab apostolica posse principe, seque eo fine fuisse in Szeverin, et promisisse Liubojevichium, convertendos iri omnes, si princeps iisdem indulgeat. Intelligens ego, Domjanichium in Szeverin fuisse, ut me ab homine expediam, svasi eidem, ut rem hanc Jesuitis conferat, quia ipsi aulae forent confessarii, et ipsorum medio peroptime talismodi

credere vero se, crimen enorme illorum ob respectum hunc religionis conversionisque ipsorum indulgeri ipsis ab apostolica posse principe, seque eo fine fuisse in Szeverin, et promisisse Liubojevichium, convertendos iri omnes, si princeps iisdem indulgeat. Intelligens ego, Domjanichium in Szeverin fuisse, ut me ab homine expediam, svasi eidem, ut rem hanc Jesuitis conferat, quia ipsi aulae forent confessarii, et ipsorum medio peroptime talismodi reginae proponerentur. Ipsi insuper qua theologi videre possent, num iste sit conversionis eorundem finis et motivum

a vineis, terris | caeterisque tenutis, quae vicini hi intra generalatum possiderent, cum a talibus nunquam antea quidquam in medium generalatus solvissent, anno 1754. adigi incepisse sub praetextu facilitandae per confiniarios exsolutionis mondurae, jactatumque fuisse, regnicolares hos vicinos subditos et causae silvarum et terris illis ac vineis privandos simpliciter, aut vero et ab his contributione in cassam militarem solvenda vel servitiis uti caeteri confiniarii onerandos. Hinc quemadmodum causa tumultus Varasdinensium impositio illa per Gvicciardi

ea via, qua sperabant et confiniarii, eliberentur. Percrebuerat enim reliquos inter supra descriptos rumores, a confiniariis monduram non exsolvendam. His a prudenti lectore bene observatis consideratisque, existimo, causam rusticani tumultus ex vicinia hac cum tumultuantibus confiniariis fuisse. Atque hanc processisse ex parte quidem tumultuantium rusticorum ob mox praemissa tenuta, quae in medio generalatus possident ac a quibus aeque ad contribuendum adigebantur, dicuntque, sine illis se subsistere non posse. Hinc stulte arbitrantes, illa methodo se pro tenutis illis tueri

sed plane per geometrarum delineationem anno superiori ac sub ipsum tempus regnicolaris conscriptionis visa, bacchanalistico tempore et in hujus anni vini copia, sub spe protectionis confinii tumultuarunt. Ex parte vero Rascianorum et confiniariorum, et praecipue officialium quorundam, fuisse metum illum, ne reducantur. Hinc ne nota ipsos maneat severitatis, hanc per hunc tumultum regnicolis etiam studiosius procurasse, ut rei utrique in statu suo servarentur, et impediretur regnum cum bano ad postulandam reductionem. Rasciani praeterea accusari infamarique soli non

dominis nempe Schettar, qui in confinio primic gaudebant officiis, quamvis jure pignoris tenta antea possidebantur. Cur defensores hi castelli Guscherovecz pro se illud depraedati sunt? Sane suspicari facile est, dum et confiniarii et rustici exspoliare videntur, intra eosdem et de modo fuisse conclusum, quin utinam non incineratio illa forsitan ab iisdem suggesta. Incineratis equidem curiis cogitare poterant, dominos terrestres non adeo inhaesuros, ut eadem ipsis bona restituantur, et ad summum pecuniis aliquibus contentandos, aut vero ob excesstis et saevitiam, quae

Svadet etiam illud, quia incinerati nobiles, quam vis bonis illis in poenam privati non fuerint, rustici tamen a restitutione et bonificatione illatorum damnorum absoluti sunt. Interim de his lectura posteritas, quod placet, judicet.- Ex parte vero tumultuantium rusticorum praedescriptam tumultus fuisse causam, sequentibus adducor. lmo. Quod uno fere eodemque tumultuassent tempore et eodem modo. 2do. Quia in adjacentibus confinio locis, uti Raven, Verbovecz et partibus Podravanis. 3tio. Quod ultra Lonyam sive trans fluvios et praetensos a

malitia rusticorum tumultus exortus fuisset, eo et Siscium ac denique Transsavanas partes irrumpendum habebant, tanquam ad partes populosiores et armorum peritas. Dum ergo eo non iverunt, at duntaxat per partes a confiniariis praetensas, signum est, aliorum malitia et non rusticorum tumultum hunc fuisse suscitatum. 4to. Ex hominum Montis Claudii sub ipsa Zagrabiensi commissione demonstrata contumacia et regulationem omnem deprecatione, subsecuto successive horum tumultu, sub spe nempe suae ad confinium accessionis. Jam quisquis prudenter rem hanc metiri velit,

metiri velit, tumultuasse nempe ex omnibus partibus et eodem tempore rusticos confiniis vicinos, terras aliaque tenuta promiscue cum confinio habentes, et quidem ex omnibus 4 partibus, nescio qua ratione dicet, a praevie tumultuantibus | confiniariis commotos non fuisse. Ego sane sic existimo, futurus lector totaque posteritas, quod lubet, existimet.- Profecto cum ego ipse die 2. Septembris anni hujus Viennam appulissem, et tam apud consiliarium Patachich quam et aulae cancellarium dominum comitem Leopoldum de Nadasd suprascriptas reflexiones fecissem,

Patachichio monitus fueram, eam, quam supradescripsi, attuli et cum praemissis reflexionibus. Regina reposuit mihi, se tamen a tribus commissionibus, Kanisiensi nempe, Zagrabiensi et Veröcensi intelligere, saevitiem et excessus dominorum terrestrium causam tumultus esse. Ad quae reposui, me ita fuisse locutum, uti jussus sum, videlicet opinionis meae sensus promere, consequenter et sic locutum fuisse, a commissionibus autem praescindere. Tum facta interrogatione, num verum sit, quod parochus sub Bela Kefely populo sic ad accusandos nobiles obligationem promulgaverit, ut, qui non iverint,

reposuit mihi, se tamen a tribus commissionibus, Kanisiensi nempe, Zagrabiensi et Veröcensi intelligere, saevitiem et excessus dominorum terrestrium causam tumultus esse. Ad quae reposui, me ita fuisse locutum, uti jussus sum, videlicet opinionis meae sensus promere, consequenter et sic locutum fuisse, a commissionibus autem praescindere. Tum facta interrogatione, num verum sit, quod parochus sub Bela Kefely populo sic ad accusandos nobiles obligationem promulgaverit, ut, qui non iverint, aeternum damnandi a Deo sint, reposui, id me nunquam audivisse, quemadmodum primo tunc ex ore reginae

ex novitatibus. Se in summo periculo sub anni hujus principium stitisse generalatus hujus tumultum, nec novo opus esse. Confestim curat conscribi totius generalatus viros, prodivitque, in toto generalatu Carolostadiensi ad centum milia virorum esse. Dein Scherzzerium exsecutorem fuisse fidelem caesaris mandatorum. Hinc si status praesens generalatus Carolostadiensis damnari debet, dicasteria ipsosque a Kleffeldio Augustos artificiose accusari. Kleffeldius ista sibi non ominatus, in Petazzium directe surgit, eumque falsitatis arguit. Petazzius rem eandem Kleffeldio

non obtinuisset dignitatem, et postea cum Carolostadiensibus Graecio ad castra profectus sit, privatus officio non fuit, sed ne cum generali Petazzio tricas habeat et turbare videatur dispositiones generalis, ut Graecii morari sedemque figere valeat, sibi indultum, Petazzio non refragante, fuisse apparet. Audito hoc Kleffeldii casu, plerosque audivi dicere: Quem mareschallus et banus Batthyani tot annis noscere non potuit, hunc Italus generalis Petazzi ante annum efluxum praecipitavit. Et qui dominabatur mareschallo, generali vigiliarum praefecto subjici debuit, nec hunc sufficiens

Sclavoniae regno ac ipsi fere aulae leges dare praesumpserat. Pluraque, ut fieri assolet, talia. Observandum attamen, ad dejiciendum gratia aulae Kleffeldium contulisse Serbellonium | plurimum in illa sua Posoniensi commissione. Serbellonium autem amantem procumque fuisse domicellae Julianae, tavernici comitis Illyeshazy filiae, sororis alias comitissae locumtenenti Adamo Batthyan conjugis. Hujus maritus uti erat Kleffeldio inimicus et suae e banalibus confiniis translationis causa, sic Petazzius comitissae hujus in utroque generalatu, Varasdinensi videlicet

episcopi contra me passionem expertum scribit, inobedientiae nec rumorem esse, quam episcopus, si fuisset, vindicare ex sua contra me passione non neglexisset. A Radichiana autem substantia laudari me ab aliis semet intellexisse, singulosque de capitulo exsecutoratum illum deprecatos fuisse, quod substantia defuncti nulla fuerit, totumque publicum in opinione erat, nec creditores exsolvendos. Litteras has suas locumtenens mihi pro bonitate sua communicavit, et, ut easdem mitterem, voluit. Has postquam mareschallus accepisset, episcopo iterum easdem communicavit, uti etiam

alii, ac prae reliquis Petrichevich, et, qui illi sunt, qui mutarunt, rogabant. Respondentibus singulis: ego nescio, ego nescio, interrogatus est Terihay canonicus (apud quem in deposito erat sigillum minus capituli), qua ratione obsignare litteras potuit et a quo submissas. Reponit, allatas fuisse a Gaszparich. Ille, sibi eas fuisse datas a Paxio, reponit, talitergue prodiere complices. Paxi, videns, rem non probari a capitulo, me autem desuper testimonium petere et protestari: Bene, inquit, si ergo litteras illas pro actu capitulari non habui nec haberi possunt, eccur ad comitem

et, qui illi sunt, qui mutarunt, rogabant. Respondentibus singulis: ego nescio, ego nescio, interrogatus est Terihay canonicus (apud quem in deposito erat sigillum minus capituli), qua ratione obsignare litteras potuit et a quo submissas. Reponit, allatas fuisse a Gaszparich. Ille, sibi eas fuisse datas a Paxio, reponit, talitergue prodiere complices. Paxi, videns, rem non probari a capitulo, me autem desuper testimonium petere et protestari: Bene, inquit, si ergo litteras illas pro actu capitulari non habui nec haberi possunt, eccur ad comitem locumtenentem pro testimonio accessi,

jurabat, si a regina sibi offerreretur, semet nunquam acceptaturum ob lites, quas habere deberet praepositus, pluraque talia. | Ego praemissa suis modis tam comiti cancellario quam et mareschallo Batthyan detexi, litteras nempe illas quorundam tantummodo fuisse, scriptumve acceperam, si lectoratu contentari vellem. Reposui, neque natum nec nascendum, qui ad hoc disponat episcopum, ut is lectoratum mihi conferat, non enim creditu est facile, quo is in me est odio, et sine causa in unam Paxii gratiam praesentiebam. Interea cum Putz Vienna sine

quod ad has tricas me implicuerim; si haec omnia praevidere valuissem, de praepositura nullam unquam fecissem mentionem. Tum de litteris illis sibi capituli nomine scriptis me sciscitari incepit, num aliquando lecta sit epistola illa in capitulo, et qua ratione capituli sigillo signata. Lectam fuisse negavi, et, quae 16. Julii acciderant, retuli. Sigillum autem minus in sacristia non conservari, sed apud canonicorum aliquem, exposui, qui tali missiles epistolas, quietantias item summarum obsignat ad simplicem lectoris vel canonici cujuspiam ad se talium obsignandorum

archidiaconatu Urbocz propterea remuneratus Iste igitur, accepto meo Viennam adventu, Kollerium cum hostia, quam episcopus miserat, accedit, eique commendat negotium. Me pasquilli alicujus reum Viennae depraedicat, et propediem futuram actionem dicit. Crediderim, a consiliario Koller subinstructum fuisse, ut et hoc diceret, me sine facultate episcopi Viennam abiisse. Staffetaliter iste, me Viennae esse, perscribit episcopo, ut actio erigatur svadet et lamenta mittantur, quod sine sua facultate Viennam abiverim. Hoc post meum a Batthyanio abitum a Kollerio jam fuerat bene impressum

eo suscipior | ac inter suarum occupationum enarrationes, ut indulgeam, quod ter accedentem audire non potuerit. Tum absoluto prandio, ad arcanius cubiculum me adduxit, ubi praemisit primo, quo erga me animo esset fueritque. Immo suam, vivente adhuc praeposito, fuisse intentionem et fixam cogitationem, ut praepositurae obtinerem beneficium, hinc etiam, ne competentem haberem Putz lectorem, recentius sua opera Belgradiensis episcopatus titulum eidem fuisse datum cum ea expressa conditione ab illo acceptata, ut ulteriora ab aula non deposcat, neque dicat,

me adduxit, ubi praemisit primo, quo erga me animo esset fueritque. Immo suam, vivente adhuc praeposito, fuisse intentionem et fixam cogitationem, ut praepositurae obtinerem beneficium, hinc etiam, ne competentem haberem Putz lectorem, recentius sua opera Belgradiensis episcopatus titulum eidem fuisse datum cum ea expressa conditione ab illo acceptata, ut ulteriora ab aula non deposcat, neque dicat, semet, qua episcopum his, quae actu haberet, subsistere non posse. Quod unice ex mei reflexione fecisset, observabat enim, illum bani, me cancellarii protectionem habere, consequenter et se

non deposcat, neque dicat, semet, qua episcopum his, quae actu haberet, subsistere non posse. Quod unice ex mei reflexione fecisset, observabat enim, illum bani, me cancellarii protectionem habere, consequenter et se utrique satisfacere studuisse, 2do. Banum ipsum hujus fuisse studii hacve de causa sincere mihi communicasse omnia, quae ad eum perscribebantur, et se non sine dolore observasse, quod audientiam eo inscio acceperim, neque ad eum post illam rediverim. Magis autem semet appraehensurum instantiam hanc meam, quod eo quasi autore res haec videatur exponi

videri hoc necessarium ad comprobandam meam erga banum sinceritatem. Plurimaque rem in hanc fatus est. Cum vero animadvertissem, nil ex his procurari quam dissensiones intra cancellarium vel banum, aut vero ut mihi ipsemet inimicum facerem cancellarium, sustinui, solam et unicam fuisse necessitatem datae iastantiae, et sine cujuspiam dato consilio mihi aliud non occurrisse quam supplicare, ut talismodi ad aures Suae Majestatis delatus processus jussu quoque regio et legaliter absolveretur et procederet, et si ipsum dominum consiliarium Koller consuluissem, uti etiam in

fuerit, et nomine totius scripta capituli. Cantor Adamus Ztepanich, uti mihi junctus sangvine, deprecatus subscriptionem est abiitque. Praepositus quoque Chasmensis Petrichevich, se contra conscientiam et Deum eo minus agere posse, edixit, quod, 16. Julii epistolam illam capitularem non fuisse, agnitum sit. Ejusdem sententiae fuit canonicus omnium senior et archidiaconus Goricensis Pogledich. Paxi, Reess et Malenich perarabant scrupulos salvari omnium, dum nil aliud opus est, quam recognoscere, capituli nomine scriptam fuisse, prouti in veritate fuerat. An autem talis actus

edixit, quod, 16. Julii epistolam illam capitularem non fuisse, agnitum sit. Ejusdem sententiae fuit canonicus omnium senior et archidiaconus Goricensis Pogledich. Paxi, Reess et Malenich perarabant scrupulos salvari omnium, dum nil aliud opus est, quam recognoscere, capituli nomine scriptam fuisse, prouti in veritate fuerat. An autem talis actus capitularis sit vel non, hoc in jure videndum postea. Canonicus quoque Balthasar Petkovich, qui Bononia ex rectoratu diebus illis rediverat, ad subscribendum vocatus, subscribere renuit, quod nec prioribus praesens fuisset neque sciret, quid

dictionem mussitare et qui subscripserant ceperunt. At Paxius, satis esse, quod potior canonicorum pars subscripserit , reposuit, et episcopus abiit, sessioque est dissoluta.- Quantum a cantore Adamo Ztepanich intellexi, eodem, quod subscripserunt, scripto continebatur; et lectam fuisse in capitulo epistolam illam, ad banum datam, et esse canonice capitularem, immo singulum ex subscribentibus fuisse praesentem. Hinc dum idem cantor canonicum Joannem Koosz interrogasset, qua ratione subscripsit, cum occasione mortis praepositi nec Zagrabiae fuerit, neque,integro mense Julio,

, reposuit, et episcopus abiit, sessioque est dissoluta.- Quantum a cantore Adamo Ztepanich intellexi, eodem, quod subscripserunt, scripto continebatur; et lectam fuisse in capitulo epistolam illam, ad banum datam, et esse canonice capitularem, immo singulum ex subscribentibus fuisse praesentem. Hinc dum idem cantor canonicum Joannem Koosz interrogasset, qua ratione subscripsit, cum occasione mortis praepositi nec Zagrabiae fuerit, neque,integro mense Julio, reposuit, episcopum et Paxium omnes decepisse. Actionem etiam compilare oportuit, ne in mendacio banus

omnia Goymereczio Viennam significata sunt, capitulum nempe recognovisse, epistolam ad banum scriptam capitularem esse singulosque subscripsisse. Item actionem (quamvis primo die 9. Septembris) erectam esse, atque ideo mihi nec credi posse, ac me ideo sine episcopi insinuatione Viennam profectum fuisse. Quarum rerum magnus per Viennam buccinator, eum protegente et adjuvante consiliario Koller, Geymerecz exstitit. Qui etiam ad me Viennam accessit mihique sua manu scriptam porrigit scarthecam, quod per Malenich qua fiscum ad erigendam pro 27. Septembris actionem evocer, sine ullis paribus

possint et debeant. Atque hoc ad eludendum illud episcopi dictum, banum Batthyaniosque offendendos, qui quispiam advocatorum Croatiae causam illam susciperet. Jurabat, si episcopi fiscalis non esset, quod causam hanc ipse statim susciperet. Praeterea semet jam cum secretario locumtenentis locutum fuisse, et medio comitissae, mihi affectae, locumtenentem ad extradandum tale mandatum dispositum esse. Et comitissam indigne ferre totum istud institutum, indignius illud episcopi desiderium, ut nec defendere cuivis me liceat. Haerebat frater meus dubiusque haesit, an credere debeat Lukauszkio,

quam in fine quoque ehibuit. Et quia strictissime criminalem adornasset sacerdos actor petitionem, ad personaliter comparendum et adstandum urgebat, sed Krajachich nil reposuit aliud, quam sic comparere debere reum, prout citatur, ad adstandum personaliter nec in actione nec in citatoriis fuisse me citatum, proinde me nec obligari. Malenich, id subintelligi debere, diffusius et verbosius scribebat, provocando ad judicem, quod et is hoc intellexerit, nec obesse, quod non expresserit, quia hoc casu et per errorem accidisset. Krajachich replicuit: inhaeret legi. Definitumque est,

in paribus transmittere et adnectere debuisset, fundare actionem debebat; interrogavitque, quas et quales haberent probas. Tacuere ambo. Tum ille: viderent, ne hoc ipsum occasio suae promotionis sit. Paxi audita a Lukauszkio pluribus dixit et plane in capitulo proposuit. Malenich, in ea se fide fuisse, asseruit, quod crimina dicentes probas illi sint suppeditaturi, et semet semper recursum habiturum ad capitulum. Gradinszki ad caeterorum risum mirari incepit, quod fiscus probare deberet quidpiam, voluitque, ideo privilegiatum dici, quia probare nunquam deberet, sed alter diluere, et, si

atque in Prussiam profugisse, sparso eatenus etiam per totum regnum rumore, ut canonicus Galliuff sorori meae Annae et affini Hadrovich haec ipsa jurando affirmaret, tanquam ab episcopo audita, dicens: me ut theologum bonum multa contra fidem ex vindicta scripturum, et post Lutherum haud talem fuisse fidei inimicum, ut ego futurus sum. Quod caeteri etiam in capitulo dicebant. Fateor, tot inter persecutiones atque injurias nulla mihi gravior accidit ista, ac si per eorum malitiam de anima plane mea vindictam accipere debuissem. Sed erant haec illorum vota, ut videlicet non solum

me fuere in deposito, et fato quodam illo ipso die, quo comparitio adornabatur, parochus in Mihovljan Joannes Kukuljevich pro rebus eisdem intra legatarios dividendis submiserat. Has quia educi canonicus Thauszy vidisset, fratri episcopo sub juramento retulit, meas me subduxisse, nocte illa domi fuisse, omnia abduxisse, quod et moniales ex luminis visu confirmavere. Mentiti omnes. Scripsit 2do. Calumnias illas superius descriptas, quas ego contra reginae zelum dixissem coram parocho illo in Selina, relatas episcopo a

me per Krajachich repraesentationes submisisse, quas ille non dederat. Ergo quaesitus Krajachich jussusque repraesentationes dare, quas a Kollerio die 18. Octobris primum rehabuit et tradidit, ad quem erant ordinatae. Interrogatus, cur easdem illico non dedisset, reposuit: sibi visas fuisse graviores, et corrigendas credidisse. Repraehensus attamen a comite cancellario, quod ad eum haec non pertinuerint, videre debebat, qui scripsit. Relatum accepi et credo perfacile, si eam repraesentationem accepisset cancellarius, quod resolutio praepositi secuta non fuisset. Illae attamen

sibi dici cum admiratione audivit. Mansit diutius Zagrabiae et assecurari voluit de canonicatu, sed episcopus nil aliud quam dimissorias in ore habuit. Canonici autem respondebant, nil ad eos pertinere canonicatus, aut: melius esse parochum quam canonicum. Hinc multa audiens et observans, elusum fuisse banum, animadvertit, consequenter et se eludendum facilius. Discessit ergo ad parochiam dioecesimque suam Segniensem cum declaratione, quod melius beneficium pro tenuiori sibi relinquere durum sit, atque ad dioecesim talem venire, in qua canonica jura exosa esse ex ore episcopi audivit.

Scis autem, domine Deus, quod non mentiar neque fingam, sed mirabilia enarrem tua, ut fors aliquando lectura posteritas te omnipotentem in mirabilibus tuis collaudet et benedicat tibi, confirmeturque in fide tua, mihi in agone, ut adstantibus apparebat, existenti repraesentatum in phantasia fuisse copiosissimam populi turbam, Deum laudantem et per merita Christi diversas orantem gratias; in elevatiori porro loco crucifixi exstitisse imaginem atque paulo infra beatae virginis Mariae, atque hanc pro me et quadam foemina oravisse, quod ad manifestandam Dei gloriam utriusque vita foret

erat a Jellachichio, provinciali item, qui tum Quinque Ecclesiis erat; ad omnia haec ridentibus monachis. Bano nihilominus, postquam scripsisse episcopum rescivisset, conventus scripsit etiam, summaque litterarum erat, (quas postea a patre Kutnjak communicatas legi) conventum necessitatum fuisse ad talismodi factum, et rogare suam excellentiam, ut, si fors quispiam sive pro protectione sive cum relatione recurreret, ut rem tanquam religiosam ad provincialem ejusque definitorium relegaret. Quod si vero princeps plane informari vellet, cum informationem nullus dare posset melius quam

Qua re Schytaroczi perterritus, prodidit omnia, gratiasque praesidis est aucupatus, uti descriptum superius. Immo et istud patuit, dominum Raffay regulationem illam comiti olim Ludovico Erdoedy erhibuisse, prouti etiam viduae Ladislao-Erdoedianae, natae Illyeshazy, sed ab utraque partium rejectam fuisse, et dominum Raffay a vidua Ladislao-Erdoediana ideo plenipotentia | bonorum suorum fuisse exutum; comitem autem Ludovicum nec audire voluisse, quam rem partium harum officiales et secretarius comitis olim Ludovici dominus Mathias Plovanich testabantur. Sane

patuit, dominum Raffay regulationem illam comiti olim Ludovico Erdoedy erhibuisse, prouti etiam viduae Ladislao-Erdoedianae, natae Illyeshazy, sed ab utraque partium rejectam fuisse, et dominum Raffay a vidua Ladislao-Erdoediana ideo plenipotentia | bonorum suorum fuisse exutum; comitem autem Ludovicum nec audire voluisse, quam rem partium harum officiales et secretarius comitis olim Ludovici dominus Mathias Plovanich testabantur. Sane uti in populo Montis Claudii regulationis Raffajanae aequalis ab omnibus non observatio magnum fuit scandalum, sic ipsorum

poterat, sive fine alio, quemadmodum hujus deputationis directorium esse observabatur, sic talia elaboravit deutri quinque puncta, quae tipis data fuere una cum quodam schemate connotandarum rusticanarum praestationum, ut ex punctis illis in eversionem unice totius commissionis regiae scopus fuisse positus conspiceretur. Erat enim reliqua inter: an cum scitu et consensu totius communitatis rustici, qui lamentati sunt in commissione, ad eam exmissi fuerint? An cum praescitu in iis, quibus domini terrestres accusarunt, omnium singulorumque vel fors aliquorum animatione aut alicujus

isti religiosorum eleemosynas colligendum, quidam vero peregrinantium. Apud me, atque in domo mea, quidam eleemosynae titulo venerat, quin ad examen assumptus et joco per leitinantium Dragovich ad militiam aggregandus ob corporis habilitatem, tandem prodidit, se olim in Maruliano regimine fuisse militem, dein in Sabaudiam redux ob lingvam Sclavonicam, quod a rege submissus sit, ad indagandos hos Croatiae tumultus, pertransivitque totum generalatum Varasdinensem et loca singula; Kanisae fuit etiam, tum Zagrabiae, et per Carolostadium revertendum sibi esse dicebat. Anglus quoque unus

demum subdi Hungaris quam occidentis imperio. Sed et postquam Hungari ad tributa eos compellere adnixi sunt, ab his etiam recesserunt. Profecto subdivisio illa imperii in duces, comites, marchiones, esto quidem sub specie majoris securitatis imperii et administrandae justitiae inducta fuisse videatur, in substantia tamen aliud non erat, quam idea evertendi imperii. Equidem hi duces vel affectum obtenturi erant populi, vel non; si primum, a subjectione semet eximendi alas habituri sunt, eo velociores, quod Romanus pontifex Hebraeorum condam pontificum autoritatem usurpasset,

eatenus large auri Veneti, de quo tanquam ignoto praescindimus. Certum autem, plenipotentiarium Venetum Dona, ad speciem atque placandos populi rumores ob subscriptionem praejudiciosam Venetorum commerciis, Fluminensis illius fabricae atque navigationis admissae, Paduam relegatum a senatu sic fuisse, ac in illo etiamnum versari exilio, quod frater illius Constantinopolim pro legato reipublicae submissus fuerit ipsique relegato bona et notabilis annua pensio, ab haeredibus etiam accipienda, ordinata a senatu sit. Illi autem, qui ex parte fuere Austriae (excepto uno Corbiniano Saurer),

non cessabat et regina sibi cordi sumpsisse videbatur. Profecto sive in veritate sive ad populi dolorem leniendum (uti patres Capucini mihi retulerunt) rumor ibi publicus fuit, loca illa Sztari grad ad Licam et Corbaviam, Venetis tradita, reginam revindicaturam annis plane. Hinc etiam fuisse demandatum Petazzio, ut violentias a popopulo inferri Venetis toleraret, et in effectu cum caedibus patratae sunt. Porro uti constituta fuit voluntas reginae imperatorisque partes has invisere, sic ministerii Viennensis maximum studium visitationem hanc impedire. Proinde primo viarum

cassa in florenis mille subsidium. Plurimaque alia. (Petazzi ministerio adhaeret.) Generalis Carolostadiensis Petazzi cum ministerio atque his semet commissariis conjunxit, neque ex affectu Scherzzerii, antecessoris sui, quia scio inimicos fuisse, sed ex necessitate tum consequendae promotionis, cum etiam accusationum, quas in Kanisiensi commissione coram Neuperg Mikassinovich aliique contra eum deponerent. Quare vota ministerii Viennensis et rem totam (medio secretarii gabinetti Kooh, qui in negotio hoc et tractatu Veneto multum

Rauch plene autorizatur. Zagrabiae consilium constans sub episcopi praesidio decernitur, cujus directorium esset Joannes Busan, et quos ipse assumere voluerit. Mirere lector, et episcopum in causa simili praesidium assumpsisse, et spreto locumtenente, neque vocato vel consulto, talia ordinata fuisse. (Conferentiae quotidianae celatae.) Quotidianae fuere Zagrabiae expost conferentiae, vicebanus ad has relationes taciebat, suarumque cunctarum actionum encomia. Ordines item homicidiorum, praedarum universorumque actuum,

aliquem modum satisfactionis damnificatis dominiis, vicebanus autorizatur. Post Jesuitarum enim instantiam plures sese insinuarunt, uti superius. Mirere lector, autorizari illum ad inveniendum satisfactionis modum, qui causa maxima fuit damnorum omnium. Et status omnes fuisse incapaces inveniendi modi. Modus hic ipse ideo inventus, ut sic nemo contentaretur. Certe Viennae postea hoc ipsum fuit argumento, ut damnificati nobiles nil obtinuerint, quod modum sibi a vicebano inveniendum consenserint. Episcopus suos exspoliavit ob damna in Gradecz, plusque decuplo

mandata regia, verberationes prohibentia, verberavit. Quo facto confusis omnibus, ad arcem Montis Claudii repetiit, rusticos ad conscriptionem evocavit, adhibita ex Savanis partibus vigilia, quam dominus Raffay pro sui securitate, homines autem Montis Claudii pro sui incaptivatione adhibitam fuisse, interpretabantur, hinc vocati nec comparuerunt, nisi ad sacellum sancti Georgii dictum, a quo medio judlium Kesser, ad eos accedentis, vocati erant. Sed illi regulationem ipsis Vienna missam nomine privilegiorum rogabant. Ad quae judex incaute dixit: venisse ipsis omnino privilegia, at quae

relegat, durissimis carceribus mancipatos et inclusos. Quo per homines Montis Claudii intellecto, frequentissimo rursus Zagrabiam comparuere numero, hos sibi dari postulantes, et fassiones deponentes, praemissos oratores nequaquam privative, sed totius communitatis nomine et in persona Viennam fuisse ablegatos, sumptibus quoque communibus. Horum precibus quia delatum non fuisset, conventicula fecêre saepius ad insinuatam sancti Georgii capellam. Quod pro graviori illis crimine subinferebatur, prouti et quod publicam biennio contributionem neglexissent, haberent vero, quibus ad talia

cum commissionem quandam ab eodem accepisset, occasione ea comitissae litteras tradidit. Haec Kulmerio rescribit monetque, ut cautior fieret de credendis epistolis, sibi displicere, quod per capitaneum Bana et praesente marito suo reddita fuisset epistola. Kulmer credens, epistolam a Bana fuisse surreptam, scribit ad eundem lamentatorie et cum vetitis terminis, immo ad duellum eundem provocando. Capitaneus has a Kulmer acceptas generali suo et locumtenenti tradit, rogans, cum duella forent vetita, consilium remediumque. At locumtenens, postquam bano rem significasset, jubetur,

erga sibi junctum sangvine intentione, aliunde senior, eidem scripsisset, quod inaudiat, plus fidibus eum esse deditum, quam vigiliis etc., proinde, quod eundem eonsangvineali facultate repraehenderit. Ille autem putans, talia sibi a domino capitaneo Bana suggesta fuisse, licentiosius eidem scripserit et temerarius. Sed capitaneum Bana nihil sibi unquam eatenus locutum fuisse, jurato dicebat fatebaturque, ideo, cum illa Kulmeriana praecipitantia occasionem praebuerit, causa rei esset. Rogaret proinde suam excellentiam banalem pro danda sibi indulgentia et

eum esse deditum, quam vigiliis etc., proinde, quod eundem eonsangvineali facultate repraehenderit. Ille autem putans, talia sibi a domino capitaneo Bana suggesta fuisse, licentiosius eidem scripserit et temerarius. Sed capitaneum Bana nihil sibi unquam eatenus locutum fuisse, jurato dicebat fatebaturque, ideo, cum illa Kulmeriana praecipitantia occasionem praebuerit, causa rei esset. Rogaret proinde suam excellentiam banalem pro danda sibi indulgentia et gratia, tanquam causae tragediae hujus et miseriarum domini Kulmer. Epistolam illam Kulmerianam ad Bana

nullum, ut hoc vel illud profiteatur, sed unum hoc ne mendax sit, proinde in libertate omnes relinquere, quod quis vellet, profiteretur. Atque nec dicto: Amen, discessi. Fateor, incredibilis factus ad haec fuit fletus, plurimique tam mihi quam confessariis fassi sunt, se ad contritionem motos fuisse, nam praesente Deo et coram Venerabili puduit, mendaces apparere et mundum pro domino agnoscere suo, et quod antea agnovissent, poenituisse. Notare haec volui, nam fors prodesse poterunt alicui lectori vel concionatori.- Sub iisdem porro his devotionibus, die videlicet 17. Februarii, item

ad processum rem hanc regnum inviaverit, cum studiose per se factum esse dixisset, ut mandato protectionali gaudeat Lukauszkius, per quod intelligere poterant, hominem non ultro exacerbandum dandamque illi majorem rerum scribendarum occasionem, ut fieri solet in processu. Ad regnum autem inviatam fuisse investigationem, ut salvaret utramque. Et potuisse regnum rescribere tantum principi, quod utrumque audivisset compertumque sit, in substantia utrumque errasse, ex re tamen jure utrumque commotum fuisse, Raffajum quidem, dum indignationem se principis incurrisse metuebat et hanc, qua fidelis

majorem rerum scribendarum occasionem, ut fieri solet in processu. Ad regnum autem inviatam fuisse investigationem, ut salvaret utramque. Et potuisse regnum rescribere tantum principi, quod utrumque audivisset compertumque sit, in substantia utrumque errasse, ex re tamen jure utrumque commotum fuisse, Raffajum quidem, dum indignationem se principis incurrisse metuebat et hanc, qua fidelis subditus, enodari studebat; Lukauszkium autem, dum concitationis crimen attribui sibi credidit. Consequenter prodivisse, turbato utrumque scripsisse animo. In regno praepotentias alias non esse, quam

scripta refellere possit. Proinde cum nec dominus Lukauszki eum praepotentiae sensum se intellexisse in publico fassus sit, quem vox praepotentia denotaret, supplicant status et ordines, ut similiter recurrentium instantiae non solum seponerentur, sed infuturum prohiberentur. Hoc debuisse regni fuisse in negotio hoc factum, mihi dixit cancellarius. Quo habito res tota sopita fuisset. Et quod tale quidpiam dominus Naisich et Jursich urgere debuissent, quibus tanquam commissionis membris omnia fuere nota, quae contra Raffajum erant. Proinde novis Lukauszkii probis principis erga Raffajum

Lukauszkii, rerum harum collector exstitit, ad me quoque cum mandato recognitionali venit, ut ea, quae occasione conscriptionis anni 1754. in Raszinja mecum acta fuere et cum conscriptoribus omnibus in Monte Claudio, perhiberem. Reposui scriptoque dedi, quoad Montem Claudium praesentem me non fuisse, quoad Raszinjam autem privata, quorum oblitus essem, me inter ac dominum Raffay fuisse, hinc neque cum mea prodiit recognitione, bene vero cum domini comitis Patachich et domini vicecomitis Georgii Petkovich. (Benedictus Krajachich a Lukauszkio

venit, ut ea, quae occasione conscriptionis anni 1754. in Raszinja mecum acta fuere et cum conscriptoribus omnibus in Monte Claudio, perhiberem. Reposui scriptoque dedi, quoad Montem Claudium praesentem me non fuisse, quoad Raszinjam autem privata, quorum oblitus essem, me inter ac dominum Raffay fuisse, hinc neque cum mea prodiit recognitione, bene vero cum domini comitis Patachich et domini vicecomitis Georgii Petkovich. (Benedictus Krajachich a Lukauszkio Viennam mittitur.) Collecto justo volumine rerum, Benedictum Krajachich cum 500

puncta contra Raffajum.) Caeterum ut ad res Lukauszkianas redeamus. Quamvis ad 15 puncta epistola sua Viennae reducta sit per amicos suos, quae is ubertim probavit, principaliora fuere: Raffajum plenipotentiarium simul et vicecomitem contra leges municipales, mandata regia, fuisse. Immo regnum totum testatum fuisse principi, quod plenipotentiam resignasset, cum tamen sciverit esse plenipotentiarium. Raffay negabat, se fuisse plenipotentiarium, at tantum dominalem judicem. Sed Lukauszki tam suis expeditionibus quam comitis Georgii ab Erdoedy epistola, ad Matlekovich

ut ad res Lukauszkianas redeamus. Quamvis ad 15 puncta epistola sua Viennae reducta sit per amicos suos, quae is ubertim probavit, principaliora fuere: Raffajum plenipotentiarium simul et vicecomitem contra leges municipales, mandata regia, fuisse. Immo regnum totum testatum fuisse principi, quod plenipotentiam resignasset, cum tamen sciverit esse plenipotentiarium. Raffay negabat, se fuisse plenipotentiarium, at tantum dominalem judicem. Sed Lukauszki tam suis expeditionibus quam comitis Georgii ab Erdoedy epistola, ad Matlekovich scripta, probavit, in veritate fuisse

amicos suos, quae is ubertim probavit, principaliora fuere: Raffajum plenipotentiarium simul et vicecomitem contra leges municipales, mandata regia, fuisse. Immo regnum totum testatum fuisse principi, quod plenipotentiam resignasset, cum tamen sciverit esse plenipotentiarium. Raffay negabat, se fuisse plenipotentiarium, at tantum dominalem judicem. Sed Lukauszki tam suis expeditionibus quam comitis Georgii ab Erdoedy epistola, ad Matlekovich scripta, probavit, in veritate fuisse plenipotentiarium, addendo, quod qua talis et procuratores in judiciis fassus sit.

fuisse principi, quod plenipotentiam resignasset, cum tamen sciverit esse plenipotentiarium. Raffay negabat, se fuisse plenipotentiarium, at tantum dominalem judicem. Sed Lukauszki tam suis expeditionibus quam comitis Georgii ab Erdoedy epistola, ad Matlekovich scripta, probavit, in veritate fuisse plenipotentiarium, addendo, quod qua talis et procuratores in judiciis fassus sit. 2do. Quod plura incompatibilia officia contra leges gesserit. 3tio. Servitiis regiis obsistatur; probabat hoc tam conscriptionis impugnatione et modis,

cancellarius favere eidem coepit ab hoc tempore et praemii loco anno sequente armales litterat, quas ab anno 1749. orabat, Orlyk insperate obtinuit. (Raffay quid respondere potuisset.) Puto ego, et dominum Raffay respondere potuisse, neque opus fuisse contra comitis Georgii epistolam, contra subscriptiones et facta propria absolute manutenere, se plenipotentiarium non fuisse. Respondere fors poterat: sicuti familia Erdoediana in usu esset distincto creandorum per se officialium comitatus, sic et dura comes Georgius se

insperate obtinuit. (Raffay quid respondere potuisset.) Puto ego, et dominum Raffay respondere potuisse, neque opus fuisse contra comitis Georgii epistolam, contra subscriptiones et facta propria absolute manutenere, se plenipotentiarium non fuisse. Respondere fors poterat: sicuti familia Erdoediana in usu esset distincto creandorum per se officialium comitatus, sic et dura comes Georgius se plenipotentiarii nomine expressisset, suum non erat inquirere, an hoc fieri possit, vel ne. Verum uti etiam tali nomine potuisse,

regiam jam erant eidem attributa, uti cujusdam alodiatricis detentio, malefactoris alicujus pro venatore suo applicatio, ut falsa sustinere non debebat, quia hoc ipsum pro evertenda commissione regia subsumebatur, at dicere potuisset, se decisioni jam commissionis parere. Minus autem sustinendum fuisse censeo, quod Lukauszki plebem Montis Claudii concitasset, verum opinione mea dicere suffecisset: vigore testium in inquisitione collectorum ego scribere potui et terminis illorum uti, atque domino comiti locumtenenti, ut publici status capiti, praesentare, ut is videat et, quae judicaverit,

in Croatia sed Viennae. Nam prouti quisque affectus parti alicui fuit, sic contrariae partis actis, scriptis, offendebatur, et ut hostem consideravit illum, qui alterutri partium adhaerere videbatur aut testari pro quacunque aliquid. Ut omnino ex fatali hoc casu maximam animorum offensionem enatam fuisse, circumstantiae omnes evincant. Quam secuta est totius status publici reformatio, uti infra intueberis, lector, prouti etiam negotii hujus progressum et secutas circumstantias. Quare ad congregationis decursum revertamur. Quoad effectum actorum commissionis regiae aliorumque

Ex quo iterum novorum lamentorum et repraesentationum enata fuit occasio. Domino equidem Michaele Blasekovich deputationis hujus predalis actuario insussurante arguebatur miser Raffay, quod: 1mo. Quantumvis negasset per omnia, nullas a se praedas factas patratasque fuisse, nunc occasione deputationis tanta revelet animalia, quae convictionalem summam ad 700 usque fl. Rh. exhauriant, ita ut non plus quam praedictos 700 exsolvendos haberet, 2do. Hoc iterum animo ludificandorum regiorum mandatorum evenisse, quia officiales

officialibus restitutum nil fuisset, quin totus numerus in Raffaji depraedationem venisset. Hac tamen super re sicuti et caeteris nil fuit ordinatum vel decisum. Comes tamen generalis Draskovich mihi dixit, interrogatum se super | hac difficultate Viennae fuisse sibique exstitisse objectum, eccur hoc vel non animadvertit vel dissimulavit, ac respondisse, quod coram deputatione sua nemo catenas vel dubium fecerit, quid autem privative aut alibi quis exponat vel lamentetur, ad se cominus pertinuisse, quod pro investigando neque illi exmiserint, coram

additos esse pluribus animos, ut se neglecto per canales alios agerent, ac proinde palam bani autoritatem vulneratam esse illiusque, qui in aula et penes principem esset, laesam existimationem. Adeo res haec acerbe bano accidit, ut Vienna redeuntes retulerint, banum appraehensione infirmatum fuisse, et, dum a regina lecto affixus inviseretur, cum lacrimis lamentatum fuisse. Nescio quis, postquam Lukauszkius resolutus in assessorem tabulae judiciariae fuisset, reginae retulit, quod Lukauszki sub infamiae haereret sententia, quod cum comiti ab Altham objectum a Majestate esset, id

ac proinde palam bani autoritatem vulneratam esse illiusque, qui in aula et penes principem esset, laesam existimationem. Adeo res haec acerbe bano accidit, ut Vienna redeuntes retulerint, banum appraehensione infirmatum fuisse, et, dum a regina lecto affixus inviseretur, cum lacrimis lamentatum fuisse. Nescio quis, postquam Lukauszkius resolutus in assessorem tabulae judiciariae fuisset, reginae retulit, quod Lukauszki sub infamiae haereret sententia, quod cum comiti ab Altham objectum a Majestate esset, id impossibile esse asseruit, nam et in Sclavonia existens talia intellexisset, dum

2do. Et tunc, dum contra Lukauszki anno 1748. lata fuit in tabula banali sententia, id culpa Joannis Rauch, cujus causam egit, accidisse, atque ex respectu Josephi Raffay, qui procurator erat Czinderianus, sententiam illam a Joanne Busan Raffaji avunculo fuisse compilatam. Proinde praepotentias quorundam in regno illo confirmari. Regina his visis auditisque de persecutione Lukauszkii confirmata tam banum quam et aulae cancellarium gravius vehementiusque objurgat et examinandum imponit, quorum relationibus informationibusque sese credere debeant.

periculis antea liberare et occasione oportuna, tempore videlicet belli, tot tantorumque suorum in mmisterialibus conferentiis laborum adeoque servitii regii, exorare Majestatem, ut resignationem suam talibus in circumstantiis acceptare dignaretur. Quod quia statim factum fuisset, credo altiora fuisse motiva quam Lukauszkianam promotionem. Haec enim si reginae fuisset proposita, indignationem Majestatis merebatur Batthyanius, subesse quoque fors poterat, quod Neuperghius, consilii bellici vicepraeses, imperator item ipse, comitem Franciscum Nadasd generalem equitatus,

proposuissent et orassent. 5to. Hujus totalis in Croatiam translatio, ut commando plane Budensi anno subsequo privaretur. Sed et ipsa Batthyanii ad status valedictoria epistola, quamvis pacem et unionem svadeat, quamvis ad arcana sua et aulae tegenda quosdam in regno fuisse discolos dicat, nullius facta mentione, resignationem banatus sui ex servitio regio factam fuisse narrat. Hinc non defuere, qui palam dicerent, Batthyanium se pro felicitate hujus patriae immolasse, dum, videns necessariam esse in regno bani praesentiam (prouti in ejus successore bano

ut commando plane Budensi anno subsequo privaretur. Sed et ipsa Batthyanii ad status valedictoria epistola, quamvis pacem et unionem svadeat, quamvis ad arcana sua et aulae tegenda quosdam in regno fuisse discolos dicat, nullius facta mentione, resignationem banatus sui ex servitio regio factam fuisse narrat. Hinc non defuere, qui palam dicerent, Batthyanium se pro felicitate hujus patriae immolasse, dum, videns necessariam esse in regno bani praesentiam (prouti in ejus successore bano Nadasdio esset), se ipsum immolavit. Quae vera et genuina resignationis hujus sit causa, me saltem

(Quae opinio fuerit de banatu Caroli Batthyan?) Eo muneri defuncto, ut fieri assolet, varii fuere sermones variaeque crises, prouti videlicet quisque vel penetrat vel affectus fuit. Accusabatur, sub eo amissa esse confinia banalia; tantorum violata privilegia; oneratam fuisse plebem majori contributione et viarum reparationibus; primae fuisse informationis; gubernasse per consiliarium Koller, notitiam patriae non habentem; per commissionem superioris anni praejudicari sivisse multum praerogativis nobilium; in dissensiones confusionesque tantas regnum

Eo muneri defuncto, ut fieri assolet, varii fuere sermones variaeque crises, prouti videlicet quisque vel penetrat vel affectus fuit. Accusabatur, sub eo amissa esse confinia banalia; tantorum violata privilegia; oneratam fuisse plebem majori contributione et viarum reparationibus; primae fuisse informationis; gubernasse per consiliarium Koller, notitiam patriae non habentem; per commissionem superioris anni praejudicari sivisse multum praerogativis nobilium; in dissensiones confusionesque tantas regnum praecipitatum esse et, dum juvare debuisset, deseruisse; in diaeta anni 1751.

participatio, etc. etc. Erat honoris bani sui studiosissimus, ut, omissis aliis, est officii resignatio. Interessentia innodatus non erat, ut miraculi instar sit, tot inter accusationis capita, tot inter contra eundem lamenta, interessentiae notam objectam illi non fuisse, excepto uno domino Szaich, qui exposuit, ideo jurisdictionem comitatus in Szamoboriensibus ab illo defendi, ut a decretis illorum aquireret, quod vel auditum evanescit. Aliis autem omnibus, uti Naisichio, Raffajo, Busanio interessentia probata est et ob hanc loqui non audebant erantque

sacro cantato solenni et panegyri agatur memoria. Instituta est etiam confraternitas, sic dicta sancti Joannis, quae sequenti anno 1757. fuit promulgata, post obtentas nempe quasdam indulgentias et sedis Romanae confirmationem. Passim creditum habitumque est, reliquiam hanc a bano ideo submissam fuisse, ut videat clerus, prodigiis plane servari silentiosam lingvam, et a contumeliis mendaciisque cesset, quos e meo processu videre fuit, tum et saeculares exemplo cleri, reliquiam servaturi, idipsum servent, qui Viennae semet suis scriptis proscindebant, ut palam diceretur: Croatam processum

etiam vicebanatus vacare credatur, cum novus banus jus habeat vel confirmandi prioris vel alterius constituendi, tot exemplis attestantibus, ex veteri more a tabula recessit statuum sedem suam deserendo et ad latus semet transferendo. Suspicabantur plurimi, pensionem illi ideo assignatam ab aula fuisse, quia commissione aulae novus banus alium denominaturus foret vicebanum, et credibilius Jursichium, ut ratione hac supremi comitis officium unius saltem comitatus in vicebano conservetur medeaturque meliori modo quo fieri potest vulneri, talique via et Naisichium sub promotionis nuperae ad

dictio. Videns porro, se a nemine secundari, (nam aliis occurrebat tam Nadasdius generalis quam et Palffius, immo de Altham ipso metus fuerat), die altero, credibilius subinstructus ab altiori quopiam ingenio, nescio quo ex protocollo sustentavit, eam erga emeriti bani genitorem statuum condam fuisse reverentiae, ut cum ille e banatu ad munus curiae regiae judicis ascenderet, status eotum ejus judicio candidationem subjecerunt. Proinde rem hanc nec mareschallo, semet pro patria immolanti, pro demonstranda statuum aestimatione negari posse. Grave erat intelligentibus,

baro Stephanus Patachich libros suarum relationum retulit, ac triduo status non sine admiratione et stomacho suis relationibus detinuit. Retulit, quid emerito dixerat bano, quid ille quibusve verbis responderit; quid regia Majestas fata fuisset, dum ad regiam fuisset vocatus. A mareschallo jussum fuisse, ut pro banatu quosdam proponeret, ac proposuisse comitem Carolum Palffi mareschallum, comitem Franciscum Nadasd generalem equitatus, comitem Antonium Grassalkovich camerae praesidem, ac pro patriae more comitem generalem Josephum Draskovich, utpote patriae filios, cum comite Nicolao

etiam quae audivisset, non parcens personis, et de quibus et a quibus interrogabatur, neque loco, ubi quaepiam audivisset, ut bilim omnino relatio sua tam diuturnitate quam et inconsideratarum rerum enarratione causaverit. Studiosa nihilominus ad feriendum quospiam et confundendum fuisse videbatur. Episcopus, cum referri statibus a Patachichio intellexisset, quod interrogatus fuerit, an revera coram statu publico supra notatam propositionem, quod honestus non sit etc., evomuisset, sic erubuit, ut, quid dicat, haeserit. Animadvertens hoc Petrus Spissich,

narratio. Naisichii in Szaich detecta fraus et interessentia.) Altera intercessit revisio negotii jam satis vetusti et celebrioris, Szaichiani nuncupati. Ad cujus intelligentiam nota, Joannem Szaich anterioribus annis, uti cum vicebano Rauch conjunctum, in vicecomitem comitatus Crisiensis fuisse promotum. Dein, quia comites ab Auersperg Disma descendentes arcisque Mokricze possessores bona in comitatu Zagrabiensi Ladomer et Brukinovecz , alias vulgo dicta Moravcsa, possedissent haecve vendere voluissent, praedictus Joannes Szaich pro bonis his contraxit atque vigore

Mokricze vicinus, visitam eisdem restitueret, credebat Szaich, invidia vicebani, quod sine scitu ejus contrahere praesumpsisset, contractum initum rescindi a comitibus, adlaborari, quamvis successive atque primum anno hoc 1756. ex fassione coram capitulo celebrata didicisset, machinationem illam fuisse protonotarii Adami Naisich (quem Szaich sibi amicissimum credebat et coluit ad hunc usque annum et per protonotarium in officio comitatus Crisiensis vicecomitis tot tantisque annis conservaretur) pro bonis Bellecz, juris praefatorum comitum, sic paciscentem, quod bona Bellecz ab

multorumque milium, mihi dixit. Interea novis creatis supremis comitibus, Jursichio zelum eatenus exhibente, incarcerantur tam praedictus Sunecz quam et Jurjevich ac venator ille praepositi. Qui in benevolis suis examinibus nil fassi sunt, ac seductos semet fuisse a profugo pictore Ignatio, totam culpam in eum derivando. Busanius frequentius accedebat visitabatque hos reos, victum iis etiam suppeditando. Hoc nihilominus anno in carceribus remansere. Barbitonsor quidam capitularis Antonius, jussu supremi comitis Jursich, examinatus quoque a vicecomite

4to. (Narratur historia de Joannis Rauch accusationibus, per Draskovichianos factis.) Supra notavimus, Joannem Rauch, resignatis officiis suis, in vicem promissi antea baronatus publice reprehendi debuisse, utve actio ei criminalis erigeretur fuisse impositum. Res haec processit ex repraesentationibus fiscalis Draskovichiani Benedicti Krajachich. In quibus cum accusaretur Rauch, homicidam voluntarium, et fors jubente eodem Rauch homicidam effectum, non tantum foveri, at praemii instar in officialatu bonorum suorum Sziszlavich detineri.

sparso rumore, reum semet in Savum praecipitasse ac sponte submersum esse. Sed fiscalis Krajachich arguit, nec filium exmitti debuisse pro capiendo reo, nec submersum esse, testimonio nautarum ex Szuszed, item inquisitione, nocte illa dimissum, Zagrabiae in vico Latinorum dormivisse, detentumque fuisse triduo, tandem expeditum, praesumptione manifesta, ne delictum in Joannem Rauch transeat isteque gravetur aut praepotentiae manifestae, ut potius jussa dispositionesque eludantur regiae, quam ut Veritas prodeat. Revera hoc et Viennae sic considerabatur. Quare locumtenens reprehensus est,

(De rege Nicolao Jesuita historia.) Primo loco notari debet, qui sub anni principium erupit, de Nicolao rege Paraquariae Jesuita rumor. Universalis iste fuerat, dicebantque, sub Nicolai regis nomine aes distributum et Romae fuisse visum. Aliaque plurima. Jesuitae nostrates rem fabulam esse praetendebant, ab haereticis in Jesuitarum odium confictam. Prodiit attamen, fabulam non fuisse, quia et Romae bullae variae fuerunt distributae et in fine a papa Benedicto XIV. ordinata contra Jesuitas inquisitio, quae successive

erupit, de Nicolao rege Paraquariae Jesuita rumor. Universalis iste fuerat, dicebantque, sub Nicolai regis nomine aes distributum et Romae fuisse visum. Aliaque plurima. Jesuitae nostrates rem fabulam esse praetendebant, ab haereticis in Jesuitarum odium confictam. Prodiit attamen, fabulam non fuisse, quia et Romae bullae variae fuerunt distributae et in fine a papa Benedicto XIV. ordinata contra Jesuitas inquisitio, quae successive erupit in publicum, ut infra annotaturi. Caeteram sparso per Europam rumore hoc, provincia haec Austriaca suam, ut vocant, Viennae habuit

conjuncta haberetur, adeoque hos inter divideretur monarchia orbis, destructo ruinatoque imperio. Quo stabilito et Moscovia facile superaretur, praecipue cum Graeci ritus homines erga Austriam propensi dicerentur et per privilegia conservarentur. Hoc projectum Benedicto XIV. Romano pontifici fuisse exhibitum et ab eodem probatum, audivi. Qui illud Galliae, Hispaniae, Austriae commendasset et hos in foedus et conjunctionem (uti publicus etiam fuit rumor) perduxisset. Ex hoc enata quod fuerit conjunctio Galliae et Austriae. Ob hoc tantae dispositiones et praeparationes bellicae annis

ad defectionem ab Anglis corripiendaque contra eos arma fuere concitati, ut continuo Anglorum casus scriberentur. Die vero 20. Maji navali proelio superiores evasere Galli et totius portus Majone sive Minoricae domini effecti sunt, magna Anglorum clade, nam 17 naves bellicae destructae a Gallis fuisse scribebantur. Obtenta a Galiis Minorica, praesidium et arcem sancti Philippi dictum et ad Africam si tum creditumque inexpugnabile obsident Galli et 29. Junii expugnant illoque potiti sunt. Anglicus generalis et praesidii commendans Blakenej ab ipsis Gallis magnam laudem est consecutus, ab

laudem est consecutus, ab Anglis autem majorem, quia et gradu fuit elevatus et perpetua pensione donatus. Minoricae populus ac civitatis sancti Philippi, cum ab Anglis rogaretur ad arripienda contra Gallos arma, reposuisse dicebatur: Ab Anglis hactenus novas novasque contributiones ipsis impositas fuisse specie intertenendorum militum pro defensione eorundem, armis praeterea ipsos privates exstitisse pro defendenda propria patria. Unde cum illi de regno non concertent, idemque ipsis sit, hic aut alter rex eorundem dicatur, si Angli dominium conservare volunt, semet defenderent et effectu

privates exstitisse pro defendenda propria patria. Unde cum illi de regno non concertent, idemque ipsis sit, hic aut alter rex eorundem dicatur, si Angli dominium conservare volunt, semet defenderent et effectu monstrarent, exactas hactenus graves impositiones pro patriae illius conservatione fuisse. Ipsos et vitam et facilitates amittere debere pro eo tantum, ut Anglus rex eorundem dicatur, non obligari. Regis esse, tueri subditos, quibus se non crederet, at pro defensione facultates eorum exsugeret; subditorum, contribuere et arma contra proprium regem non arripere. Ipsi armis aliunde

Verum si bellum hoc Austriam inter Borussiamve tantum fuisset enatum, nec praecessissent foedera ilia et defensiones mutuae Galliae, Austriae, Russiae, et Anglia in neutralitate mansisset, stare posse videretur haec opinio. Sed dum foedera ista praecessere, dum, praemeditatum ex parte Austriae fuisse bellum, circumstantiae omnes svadent, ex meris suspicionibus enasci non potuit. Neque repentina in Saxoniam invasio hujusque detentio fuisset necessaria, si ex suspicionibus res procederet. 2da. Ob conjunctionem Galliae Austriaeque adeoque catholicorum principum svasu Romani

si ex suspicionibus res procederet. 2da. Ob conjunctionem Galliae Austriaeque adeoque catholicorum principum svasu Romani pontificis. Quae conjunctio ita gravis erat protestantibus, sic in limine gravem ferebat oppositionem. Et cum Saxonia, electore excepto, protestans foret, rectius fuisse, ut ex hac sese tuerentur haeretici, quam ut per ejus occupationem res haereticorum debilitentur. Opinioni huic favet | Borussiae edictum, bellum hoc bellum religionis esse et Ferdinandi II. resuscitari systemata. Sed nec ea est principum cura religionis, ut

servata exstitisset et maritus ejus Franciscus in imperatorem electus. Autorem separationis hujus passim dicebant esse Benedictum XIV. Romanum pontificem. Alii comitem a Kaunitz e Galliis reducem et ministerio status donatum, quia aperuisset Austriae oculos docuissetque manifeste, perniciosius nil fuisse Austriae quam conjunctionem cum Anglia, quae sic lusit Austriam, ut proprium interesse obtinuerit cum ruina Austriae. Sic in successione Hispanica, sic in Neapolis et Siciliae regnis, sic in orientalis compagniae sub Carolo VI. erectae destructione, totque casibus aliis. Utut sit, magnam

eum pro amico habeat. Occultas Brühl machinationes qualiter rex Borussiae resciverit. Anno autem 1750., atque in limine quodammodo horum, patuere haec regi Borussiae. Accidit enim, (uti ipse Borussus narraret,) Dresdae quendam e suis subditis fuisse, qui Brhüliano cancellistae 200 fl. Rh. dederat mutuo. Dresdâ abiens creditor cum mutuata peteret restitui, et ille nequiret | ob tenuem, quam in 100 fl. habebat, mercedem, creditor autem indigeret, eum ad ministrum duxit

ex re infert Borussus, se neutiquam agressorem esse, at defensorem defensiveque agere contra suos hostes. Se quidem hostilitates incoasse, neutiquam tamen agressorem esse, cum contra injustum invasorem fas sit media ponere, ut suae intentiones effectum non obtineant. Gabinettum regis accipiendum fuisse, ut mundum totum originalibus convincat, quorum ille modalitate praedescripta servabat copias. Brühlius autem ex illo hominum genere esset, qui nisi convincantur, negant omnia, capaxque fuisset, (nisi prae regis Borussiae manibus originalia essent), regem Borussiae mendacii coram orbe

fecisse, et si elector Saxoniae suis agendi modis a culpa liber est, neque hic damnari potest. 2do. Se imperii libertatum defensorem esse, quia ex Brühliano systemate imperium destruendum erat et libertas religionis. 3tio. Exemplum secutum fuisse Austriae, quae 1741. Bavariam Palatinatumque occupaverat, tenuerat, et imperatorem electum Carolum VII. excluserat, neque tamen electoratu, quo qua rex Bohemiae gauderet, fuit privata; eo minus et electorem Brandeburgiae sive regem Borussiae peceasse, dum consilia inimici praevertit. Et si

et in instanti fere regiminum anteriorum systemata immutari observata. Sane sub ipso Aquisgranensi anno 1748. tractatu plenipotentiario ministro Austriae comiti a Kaunitcz uti vehementer displicuit, totum pacis tractatum sic inter Galliam Angliamque conclusum fuisse, ut articuli duarum praemissarum potentiarum alleatis subscribendi duntaxat exhiberentur, et Austria tanquam Angliae confoederata leges accepisse videretur, Angliaque de rebus Austriae quasi suae vasallae disposuisse, ita praedictus comes a Kaunitcz sub eo adhuc tractatu in Angliam

haec enim omnia tanquam extrema ex quodam extremo remedio proficisci, necessum est, ut suis locis de his dicetur uberius. Caeterum, opinione mea, sicuti magnum in se praemissum systema esset, sic opto, ne praemature in ejus effectum sit properatum. Credo ego, Austriae adhuc exspectandum fuisse, et vires aerarii sui per commerciorum promotionem post 20 primum aut 60 annos aspicere debuisse. Nunc enim in limine, rebus necdum constabilitis ac vix enatis, sustinendo Protestantium motui vix futura est sufficiens, faxitque Deus, ut resistere valeat, ac in ideis suis persistat, nec

capax non est. 2do. Svecia hoc vindicasset, aut ille sua manutenuisset consilia, quorum neutrum videre esset. 3tio. Rei haec prodidissent, quod nihilominus nec auditum est. Proinde prudentius existimatur, ab assentatoribus aulae modum talem fuisse propositum consequendae monarchiae. Terraemotus Zagrabiae et alibi. Hoc anno frequentes fuere terrae motus. 18. Februarii Belgium validius contremuit. Zagrabiae quoque observatus, uti supra meminimus. 1., 2., 3., 6., 8. die Martii Bonna,

caeteris, cum eodem copiosius locutus non fuisset. Idem tamen supremus comes, Varasdino redux, mihi mentem suam de bano aperuit, stabilem in suis vix futurum, cum observasset, sic eum loqui cum quolibet, prouti affectum quemvis alteri sciret. Hinc coram Naisichio pro vicebanali munio locutum fuisse, coram se contra Naisichium et pro supremi comitis officio. Atque ita coram Krajachichio contra Raffajum, coram amicis Raffaji contra Lukauszkium. Adeoque credere se, tali procedenti modo soliditatem non monstrare. Banus vicebanum Naisich

accepi nullas. Gaszparieh nihilominus Busanium persolvit et, antequam ego e conscriptione redivissem, meas jam et Petkovichii, cujus curator fueram, subtraxit divisiones et has substituit. Cum redivissem, hoc ipsum mihi detegit, utve mihi has divisiones bonificem, monet, aperiens una, a decano nil fuisse incassatum; eapropter viderem, ut, quod restat, incassaretur. Suborta dein fuit contra conscriptores conscriptionemque publica illa, fol. 238. descripta, persecutio, adeoque, nescio quo instigante, dominus Gaszparich voluit, ut non obstante eo, quod a subditis necdum sit comportata

suae deberi apothecae praetendebat. Occasione ergo liquidationis quae probata compertaque sunt debita, statim exsolvebantur. Et apothecarius civitatis propriis corruit quietantiis, ut debitum duntaxat remaneret de fl. Rh. 300, quamvis et hos ei (praeter fl. 25) fuisse persolutos, satis, non tamen evidenter deducebatur. Is ergo, volentibus praecipue affinibus Goymerecz, pro universis praetensionibus suis transegit in judicio pro fl. Rh. 280, qui eidem etiam sunt persoluti. Pro altaria remansit vinea in Vrabche pro fl. 400. Affini

item mobiles, dati sunt parati in aere 400. Paulus autem Goymerecz, eotum parochus Bisztricensis, expost canonicus, 200 fl. praetendebat, tanquam defuncto mutuatos, probare autem non poterat, immo spanus defuncti, Nicolaus Tabor nomine, fassus est, 200 hos fl. per se fuisse Bisztriczam portatos, ob quam ejus fassionem ad probandum suum debitum est relegatus, magna indignatione et stomacho. Iste ad capitulum successive translatus atque apud Paxi hospitans ac cum Delinich conjunctus, animadvertens episcopi se possessurum gratias occasione vacantia praepositurae,

templo fuit. Quod ex mera invidia objecerunt. Quia anno 1754. in conscriptione legitime absens fueram, anno autem 1755. quibusdam vexabar doloribus capitis et continuo infirmus fueram, ut plane in apoplexiae specie incidissem. Quam rem medicorum testimoniis comprobavi, addens, eam talemque fuisse quorundam canonicorum erga me passionem, quod ad evitandum plebis scandalum et servandum erga templa hominum respectum debuissem etiam plane abstinuisse. Quod ex casibus, qui acciderunt, neque ab actore negati sunt, deduxi. Quintum (ante erectam actionem incognitum) objectum mihi est

generalis, interpretatione Delinichiana firmatae, attractus de praemisso sum crimine. In ejus etiam robur ab episcopo Bosnensi Chiolnich qua in anno 1748. lectore canonicus Paxi talem extorsit attestationem, quod coram eodem praefati juvenes fassi fuissent, nihil quidem mali unquam actum fuisse, sed me sollicitasse, tantum eosdem. Testimonio huic Chiolnichiano binas ejusdem ad me scriptas anno 1748. opposui epistolas, quibus ille oppositum tunc scripsit rogavitque, ne clerum prostituam, quia calumnia eotum adhuc prodivisset, et tot aliorum canonicorum litteras; Delinichiano autem

Offendebantur nihilominus quidam et palam, uti episcopus scriptis plane ad banum litteris eatenus, lamentabantur, quod illegali novoque modo restauratio haec acta sit, in private nempe cubiculo, et coram aliquibus tantum, atque paucissimorum suffragio. Sed his satis fieri oportuit, dum provisoria fuisse respondebatur. Interim in veritate aliud non fuit, quam rerum accommodandarum praemeditatum studium. Cum enim ex illo comitate Crisiensi lamentarentur tot tantique, quod ob privatas discordias intra emeritum vicebanum Joannem Rauch et vicecomitem Joannem Szaich a tot annis jacerent juridica,

et bani Batthyan banatus temporibus non existentibus, sua primum seposita fuit repraesentatio, quam dum urgeret apud ipsum banum etiam exceptione contra Naisichium, ob obtentam a se fassionem Naisichii super ejus bonis Bellecz, in qua exprimebatur, ab Auersperghiis ea conditione data fuisse Naisichio bona, ut Szaich causam perdat Marochensem, consequenter Naisich, collusionis eum anno superiori damnans, hoc ex interessentia fecisset, banus hanc ipsam fratri suo submisit cancellario, qui, ne res erumpat altius et banum a castris impediat, non obstante regnicolari superioris anni

absolvatur et Lukavszki condemnetur, hinc ut comitem ab Altham eatenus praemoneret rogaretque, hanc ut circumstantiam Majestati detegeret. Quod a Bisztricejo factum, credo, ob fratrem suum Georgium, canonicum Zagrabiensem, qui plurimum confessionibus reorum gravabatur. Hinc et Althamium locutum fuisse reginae et reginam gavisam exstitisse, dum Lukauszkio non appingi crimen vidit, non quidem propter eum, sed quod eliberata sit a molestiis, quae enatae fuissent iterum. Malevolentia cujuspiam instigatus, quidam rusticus in benevolo examine, me occasione illa, qua anno 1756. cum

sed quod eliberata sit a molestiis, quae enatae fuissent iterum. Malevolentia cujuspiam instigatus, quidam rusticus in benevolo examine, me occasione illa, qua anno 1756. cum Jesuitarum procuratore p. Josepho Perczaich ad executionem Kuttinae exiveram, Ludinae quaedam locutum fuisse, mentitus est. Rem hanc confestim mihi aperuit dominus Nikolaus Skerlecz, et Budae ejus recepi epistolam. Respondique, pro rei veritate et coram Deo ipso, me Ludinae neminem rusticorum vel vidisse, quia summa perveni nocte, et sub diluculum abii. Testes hujus rei totiusque sermonis mei esse

Perczaich (cujus provinciali eatenus confestim scripsi, ut juberet eum, veritatem edicere), et parochum Ludinensem. Revocasse rusticum in judicio falsam priorem suam narrationem, intellexi, et locutum illa non me, sed Mathiam Petrovich, dum ad capessendum canonicatura Posegâ ivisset, fuisse accepi, propterea nec opus erat contrariis, quas exquirebam, probis, et suspicor, in benevolo illo examine, dum rustici canonicorum ignorarent nomina, a quopiam cognomen illi meum insuflamatum exstitisse, ob eum (sic!), quod qua emissus tabulae superioris anni

generalatus commendans, Vienna plane atque ex castris ad banum hunc pro complanandis ibi negotiis submissus fuit. Qui Varasdinum adveniens, ex parte illa generalatus ad Montem Claudium occasione expeditionis Banalium fecit quoque dispositiones, suosque e generalatu collocavit, quod maximum credo fuisse hominum illorum argumentum, ut semet subjicerent, videntes nempe, a vicino generalatu se non protegi, sed et eum in se insurgere. Alia insuper ad apparentiam saltem accommodavit, nempe ex monte Kalnik calcinam restituit, et calcem persolvi jussit. Cum episcopo autem in Gradecz aliquem

iri | , sic varii fuere sermones. Quidam dicebant, majores debere in hoc negotio implicari, ob quorum respectum banus talia ageret, suspicabanturque de episcopo, Naisich, Busan, Batthyan. Quidam banum pecuniis corruptum ominabantur. Ego tamen existimo, aliud non fuisse, quam, ne ob longiorem processum et examina banus regno dicatur necessarius, consequenter hoc ex capite domi emaneat, dicebat quandoque banus, si negotium hoc profundius assumatur, omnes regni primores infamiae condemnandos, quod regno ipsi censuram inferet, quibus suis dictis praedescriptis

quia diutius comes Adamus Batthyan causa accommodandarum suarum rerum in regno emansisset, suspicabantur plerique, hunc bani futurum locumtenentem, at istud inanis quorundam; fuit suspicio. Neque enim vel Nadasdius poterat hunc proponere, cum sciverit, reginam ejus regimine contentam non fuisse, neque vel Batthyani permisissent, ut existimetur, sub meliori esse magistro Nadasdio, quam fuerit patruo suo, aulae ministro et mareschallo. Praeterea, ut mereatur de principe aliquid, et potissimum ob regimen, quod acceperat priori anno, ad castra mittendus erat, prouti etiam exmissus est.

diversa scribendo systemata et in diversis | temporum circumstantiis videret combinaretque, quod aut quae ex aliquo sequenda forent. Non solum autem normam regiminis regnorum horum, sed et Hungariae adjeci, ut videret banus, ab olim methodo alia regna haec gubernata fuisse, atque regnum in usu regni ab immemorabili et ante Hungariam esse. Scripsi ergo systemata regiminis regum Colomanni, Andreae II., Ludovici I., Sigismundi, Mathiae Corvini et Vladislai, quae nova atque ab aliis fuere distincta; ab aliorum regum praescidi, nam fundamentaliter nova non fuere.

denominaretur, et in quem jus familiae Erdoedianae perpetuitatis collatum foret, alter vero, sive Bedekovich, comitatus olim vocati Zagoriani, ac mere comitatui Varasdinensi adjuncti, inconveniens vero esse, ut accessorium et adjunctum praecedat principale. Usum praeterea hunc talemque ab olim fuisse, ut vicecomitum unus ex Zagorianis esset, alter Varasdinensibus partibus, et paris potestatis autoritatisque, hinc ut unus primarius, alter secundarius diceretur. Semperque judlium districtus Varasdinensis partium Zagorianarum judices praecessisse. Usum hunc probabat testimoniis

provinciae, si perseveret in Sclavonia et Hungaria, has ipsas partes, tanquam Bosnenses, Turcae praetendendi detur occasio, potiusque firmari videatur Turcarum praetensio quam regum Hungariae. Secundo. Antea quam inferiorem Sclavoniam atque Hungariae partes Turca olim occupavisset, provincias fuisse in Sclavonia et Hungaria alias, sed sub Turcarum dominatu semet cum Bosnensi univisse causa protectionis Ottomanicae, quod nempe ab antea Bosnenses Franciscani et provincia in Ottomano imperio constabilita fuisset. Tertio. Periculum esse proditionis statuum, cum monachi

humanarum rerum cum episcopo in dissidia venit, pandendo camerae, episcopum possidere multa ex uno possessorio, nullis vero, ut vocamus, radicalibus juribus, fisco regio episcopum eatenus impetente, isto vero semet suis collationalibus episcopatus defendente, sibique haec, quae possidet, fuisse resignata per cameram, et e manibus fisci possidenda accepisse. Ex quo enata de actoratu quaestio translationem ad Vaciensem hunc episcopatum Forgacsii procuravit. Carolo Salbeck, Transylvano origine, ad Vaciensem praeposituram ex Sabariensi translato, cum haec collationis

et Benedictum Krajachich existentibus, istum praeelegit pessima, ut postea expertus est, praelectione. | De episcopo Vratislaviensi. Fol. 460. notavimus Vratislaviensem episcopum interceptum fuisse, dominum nempe comitem a Saffgach. Mansit ipse tempore aliquo Nicolspurgi apud Capucinos, Viennam inde etiam excurrens, quamvis incognite et clancularie. Eheu, qui qualesve rumores de magno viro sparsi fuere, quos, ut rudium hominum, notare pudet. Nicolspurgo per Marpurgum Stiriae Romam fuit

fuit eorum, qui Varasdinum ducebantur, conditio, qui, ut prae bani oculis existentes, majorem illi pietatem movebant. Bancalitas suum banderium mittit Zagrabiam. Intra maritimos sive bancalitatis ad mare sita bona, ex quibus ordinatum fuisse banderium sub ductu Pauli Modich supra meminimus, ea enata est, uti credebatur, autore Benedicto Krajachich quaestio, an per status regni Croatiae ordinari potuerint. Hinc in favorem bancalitatis advenerat resolutio, praedictos maritimos ordinari nequivisse. Ast facta eatenus

citiusque progrederentur, tandem ad recognoscendam regni, jurisdictionem parendumque ejusdem mandatis bene vestiti Zagrabiam pervenerunt. De eorundem hospitio intra cives ipsos fuit acerbior quaestio. Qui intra muros atque moenia Montis Graecensis Zagrabiae degunt, allegabant, in usu neutiquam fuisse, ut gravarentur hospitiis. Suburbani contra morem et exemplum aliarum civitatum urgebant, transeuntium militum hospitia continua, denique impotentiam, ac vel maxime, quod maritimi hi ob Turopolienses et Viennâ ordines diutius remansuri praeviderentur Zagrabiae, hinc ob securitatem etiam

imperialis | exercitus fuit resolutus promulgatusque. Et Daun nona Martii, Beveranus vero princeps die 10 ejusdem mensis ad castra profecti sunt. Svaidniczium amissum. Die 4. Aprilis obsessum a Borussis fuisse Svaidniczium accepimus, et die 16 in potestatem obsidentium cessit. Mors assessoris Georgii Jellachich. Zagrabiae die 24 Aprilis ab intestato et sine sacramentorum provisione obiit dominus Georgius Jellachich, tabulae districtualis

pecunias, quia istud mihi etiam fassus fuerat in Oresje, bono videlicet suo, et plurimas argenteas barbatas, licet vetustissimas, monetas videndas praebuit, et quasdam obtulit deditque, quarum aliquas hodiedum haberem. Certum item est, adolescentem illum nocte una disparuisse, neque unquam amplius fuisse visum. Suspiciones graves nemo in examen vocavit, hinc rumores varii sua sponte cessârunt. Nescio attamen, quem, a casu isto praefatus dominus praesetulit metum, sibique ipsi non fidebat, rarius visus | Zagrabiae, et quasi metuens.

contra Jesuitas, inscia sacra congregatione et cardinalium consistorio, subscripsisset, prouti evenit ex effectu. Nam generali Jesuitarum nil sciente, adeoque providere nequeunte suis, quin ex relatione suprascriptorum patris Rudolphi Portugalliae provinciali patri Henriquez, cum furia repulsum fuisse a papa legatum, perscribente, adeoque timere nil debente, sic volente Benedicto, secuta in Portugallia inquisitio, Jesuitarum carceratio, condemnatio, exilium atque proscriptio causata sunt. Ista hisque similia confidentioribus sibi Jesuitae commemorant. Ex praenarrato facto

defectu motus ob tam diuturnos quinque mensium carceres ultra 100 ad arcem usque Szussed corruerunt, ad stationem autem sanctorum Trium Regum totidem. Quos corruentes illico sepeliebant, vel ad Savum aut Krapinam fiumina, vel denique ad lacunas projiciebant, plerisque dicentibus, vivos multos sic fuisse necatos, plebe horrorem status militaris, bani et reginae exsecrante, ac diris devovente inclamanteque vindicem Deum. Mense Julio colonellus Antonius Settwicz cum vicecolonello domino Paulo Rauch 2200 homines ex confiniis banalibus eduxerunt, redeunte paulo post colonello Orsich cum

resolutione comes banus pro homonymo archiducis Josephi die Viennam pergit, sese eidem ingerente canonico Thauszy, Dubiczae vicecolonello. Verum, ut sperabat vel credidit, cum 19 illis milibus non contentabantur; quin negatas prima congregatione reclutas, bano tribuebatur, episcopo admissas fuisse in altera, atque a Kollerio profecta ideo sunt, quod banus visitare eum nolnisset; quin aulico illo privatur banus stipendio, resignat ipse, nec acceptatur a regina resignatio. Quare non sine disgustu Vienna rediit. Daunius a regina Moscoviae

fueruntque promoti quam plurimi in regiminibus et confiniis, ut unius compagniae persaepe tres capitanei exstiterint, colonelli tres qnatvorve ejusdem regiminis. Conjecturabant plurimi, hoc sive consilii bellici avaritia ad coacervandam ex decretis et supplicantibus sibi pecuniam excogitatum fuisse, prouti consiliario Plettner, successive decadente, istud objiciebatur; sive inimicorum reginae consilio, ut tot officialium solutione aerario deficeret, prouti defecerat etiam. Banus nihilominus, cum vigore diplomatis anni 1750. consilii bellici decretis stringeretur in banalibus confiniis,

prostitutionem, ita vero salvati sunt singuli. Persvasit his, ut rudes omnes conclamarent, rectissima loqui Szallium, utve a Krajachichio incoatum protocollum repeteretur et combureretur. Missus ad Krajachichium pro protocollo castellanus; cum miraretur notarius, sessionem sibi indicatam non fuisse, ad magistratum venit quaeriturque, de non iudicata sibi sessione, et loqui nullo volente, ipse, quae audivit ex castellano, num vera sint, interrogat. Szallio respondente, sic communitatem velle, ipse culpam statim in Szallium rejicit, seque protocolla metuere, lege alias |

gnaro, (illa enim Germana fuerat), ut ejus confessio pro inquisitione serviret denigrandoque Krajachichio exmisit. Maczanius Deum et justitiam amans, foeminam ad circumstantias interrogans, ubi nempe et circa quod tempus concepisset, ipsa reposuit: eatenus se instructam a domino judice non fuisse, redirent post dies aliquot, tunc omnino responsuram, prouti dominus judex eam instruxerit. Ad ista judex inimicari et Maczanium persequi incepit, dicens: in collaterali inquisitione et delicti confessione de circumstantiis examinandam non fuisse, hoc pertinere ad judicem et ubi pars alia

reposuit: eatenus se instructam a domino judice non fuisse, redirent post dies aliquot, tunc omnino responsuram, prouti dominus judex eam instruxerit. Ad ista judex inimicari et Maczanium persequi incepit, dicens: in collaterali inquisitione et delicti confessione de circumstantiis examinandam non fuisse, hoc pertinere ad judicem et ubi pars alia negaret crimen, adeoque in confrontatione partium de circumstantiis foret quaestio, ut judex videat, cui parti sit deferendum. Interim civitatis fisco ob confessum a rea crimen, ratione etiam scandali poenam deposcente, cum notorium foret foeminae

Szallianis ob civitatis totius periculum et ruinam conclusum fuerat, ut a Krajachich reciperentur eidem concredita documenta una cum incoato per ipsum protocollo. Missi ad uxorem Krajachichii duo senatores retulerunt magistratui, in fornice occlusa esse omnia, nec sibi relictam fuisse clavim. Consultatum tum, num domui vis inferenda et vi auferenda forent instrumenta, verum fisco adversante, communitas cum senatorum aliquibus contra Szallium sensit, utve scriberetur Krajachichio conclusum, quatenus claves submitteret ob necessitatem instrumentorum, causa dandae cujuspiam

ipsoque istud praestante et actionem ad speciem violationis judiciariae sedis scribente, per submissura vicejudlium ad defensam vocato Krajachich, sed comparere renuente, immo renunciante: supremi comitis uxorem ejusdemque cubiculum sedem judiciariam non esse, semet vero coram comitatus sede non fuisse, adeoque Blasekovichium de privatis injuriis a se vindicandis inviari ad legalitatem oportere, se autem ab occasionibus malis vitandis bene instructum esse, relata hac responsione comitatui ab exmisso vicejudlium, Krajachichius per non defendit ex contumacia tam in hoc processu violatae

a Moscon viduae Sermage semet conjunxit et validitatem testamenti sustinuit, ipsam enim timebat magis quam fiscum, cum illa a medico Carlegg, chirurgis aliisque praeclaris viris attestationes juratas collegisset, tum, dum testamentum scriberetur a Naisichio, defunctum comitem extra sensus fuisse, neque vel commisisse scribendum testamentum, vel sibi praelectum ratificavisse, immo, dum manus per alium arrepta et ducta est, jam fuisse mortuum. His igitur testimoniis territus Naisichius eo facilius movit foeminam, ut contra suorum amicorum opinionem de transigendo quoad substantiam

Carlegg, chirurgis aliisque praeclaris viris attestationes juratas collegisset, tum, dum testamentum scriberetur a Naisichio, defunctum comitem extra sensus fuisse, neque vel commisisse scribendum testamentum, vel sibi praelectum ratificavisse, immo, dum manus per alium arrepta et ducta est, jam fuisse mortuum. His igitur testimoniis territus Naisichius eo facilius movit foeminam, ut contra suorum amicorum opinionem de transigendo quoad substantiam mobilem cum fisco regio non ageret praedictaque testimonia fisco cellaret, quod Naisichio qua protonotario regni in banali tabula ad aquirendam

spe hac frustratus, sed et ex provincialatu est amotus, crevitque, nulla ratione Kovachichio comparandus, p. Gerardus Tomassich, ac primo in vicarium generalem et postea generalem ordinis elevatus. Jesuitae ubivis obgruniebant Paulinorum facto dicebantque, se antea centum amisuros fuisse milia, quam simili sententiae obedivisse. Hinc observati sunt, a a se dimissos post latam illam sententiam sic dimittere, ut ecclesiasticum statum profiteri debeant, quia dimissos a voto obedientiae et paupertatis eorundem generalis immunes pronunciare assolet, castigare ligatos pronunciat,

ac circa mensem Augustum publica episcopi Segniensis Georgii Wolffgangi Chiolich de Lewensperg Segniensis patricii accusatio et diffamatio intuitu stupri cum virgine nata Domazetovich, episcopio habitatione contigua. Circa quod noveris sequentia, lector: Primo, praefatum episcopum Chiolich pessime fuisse educatum, quia affectuum suorum mancipium. Dominari volebat omnibus et a singulis adorari, ut ex ambitione pro se tantummodo | et baronatum et excellentiae titulum comparasset. Secundo, divitiarum et congregandae pecuniae zelantissimus, ut variis taxis pro

quibusdam vero ad lucrandum in coelis meritum obligatio per confessarios Jesuitas Joannem Baptistam Ivich tum regentem, Andream Szallay rectorem, Mathiam Kerznarich concionatorem aliosque patres imposita fuerit. Et cum ipsi dicerent, timere se perjurii peccatum, fuisse ipsis repositum, habere eos talia privilegia, quod, quisquis in favorem societatis ageret, nec crimen incurreret, nec poenam consequeretur, quin apud Deum mereretur, cum ipsi sint Jesu societas et Jesus dominus universi. Quare cum dominus his opus habeat, qui nempe creavit omnia, in servis

Hungaria quibusdam causa municipalium Hungariae legum tempusque protrahit, ut Martio toto nil actum sit. Interpelatus ab utroque nostrum archiepiscopus, et quod ad audiendam pure sententiam vocati fuerimus, se moniturum dicebat cancellarium, ut terminaret sententiam. Interea rem sibi cum Jesuitis fuisse, tum causa theologici studii, quod cum illi debite non tractarent, ob incoatum theologiae studium in noviter erecta et magnifica universitatis aula per alios tradendum. Prouti in | effectu superioris anni mense Novembri p.

taxam pro eorundem patrum intertentione Romam submittant. Collegium Zagrabiense 300 annuatim florenis taxatum exstitit. Satis indigabam, quae causa fuerit, ut potius tot milium fl. Romam submissio permitteretur, quam admitteretur receptio: ast fateor, vero similem rescire non potui. Deceptam fuisse reginam a Jesuitis, dicebant omnes; quin p. Joannes Bap. Szluha inde redux per familiae suae magnas preces ac non sine difficultate obtinuit, ut relinqueretur in hac provincia, cujus antea fuit alumnus, et Tyrnaviam fuit submissus. Tertio. Muratorii libri de

enim morali Muratorianae asveta esset, quam intelligent a Jesuitis Austriacis damnari. Grave istud accidit Jesuitis, apertumque societatis hostem Migazzium dicebant, metuentes, ne ab hujus exemplo ab imperio augustarum conscientiarum decidant, praecipue postquam viderunt, Elisabethae exauditas fuisse preces datumque eidem, quo vita durante usa est, pro confessario presbytherum, canonicum Olumucensem. Quarto. Praeparationes pro nunptiis archiducis. Celsissimus princeps a Liechtenstein, postquam deducendae Parmâ serenissimae

status et provincia est, cum oblatione centum mille fl., repraesentatione item sublevandorum in eo contribuentium, ut medium habeant solvendae contributionis suae, egisse ad nauseam, ut admitterentur conficienda tantum lora illa in Transylvania, quibus deferri solet a militibus framea, sed negatum fuisse. Ut autem privatus obtineat, ne pannus ex magazino obtineatur, istud nec cogitet. Qua re a nobis Kussevichio relata, illoque resolutionem adurgente, conclusum tandem est: majestatem suam in vicem crucigerorum illorum, quos confiniarii in vigiliis stantes obtinerent, monduram illis

meaeque tum factae electionis determinationisque, postquam evoluto triduo a Migazzio iterum fuissem vocatus, reperto jam ibi Malenichio atque Migazzii cancellario formam ratihabendi contractus gestante ac praelegente, me videlicet restitui in integrum, neque ullis delictis fuisse innodatum, attamen episcopo, si unquam eum offendissem, in contestationem obedientiae deprecaturum ac anno uno voce passiva cariturum, cum postrema haec et Malenich disputasset, eum vehementius lavit exaggerans ipsissima ferme, quae nuper episcopus Koller. Sed et ego rem hanc cum prioribus

significabat, ac si me decepisset; nobisque dimissis, Migazzius e suo confestim abit curru palatio. Malenichius cursore conducto trementem solaturus episcopum atque capitulum, victoriam suam denunciat, quam ille capitularesque plurimi pro more suo figmentis mille adaugent, a me nempe exoratam fuisse accordam milleque alia, summo mihi junctorum sangvine atque amicorum dolore. Deus misericors indulgere ipsis dignetur. Interea ac ipsis his diebus comes Petrus Sermage vicecolonellus e castris suisque eliberatus carceribus Viennam advenit. Et de cuprea cudenda recipiendaque pecunia

ac vicarium Georgium Reess, ingressus salutato eo subjunxi, si et quando eundem offendissem qualitercumque, me deprecari orareque veniam, cum hoc boni hominis officium foret, quin me orare, ut ediceret suae offensionis causam. Sedere me jussit illico, neque subjecit aliud, quam tantis opus non fuisse, seque nil valere dicere, cum nullorum recordaretur, digressusque sermone ad obvia una nos abire permisit. Tum sese Viennam disponere causa praeparandorum pro nuptiis sibi necessariorum incepit, quo et conglomeratis undique pecuniis die quarta Augusti tam ob nuptiarum solemnia, quam et

qui videlicet et domum Hyacinthianam olim, postea Magdichianam, hodie domini Nicolai | Skerlecz, bona item Omilje Hyacinthii testamento ad capitulum devoluta accepisset, tandem cum eodem Sermage Josepho convenit, informatum a procuratore suo: nec Hyacinthio fuisse activitatem testandi in legitimis successionibus, nec violentiae poenas obtineri posse, cum nemo foret violentus in suis; bona Lusznicze fuisse ob divisionem baronessae Sermage, pateret adeoque, fraude et dolo bona earn neutiquam occupavisse; respectu vero baronis Josephi Sermage, cum

Omilje Hyacinthii testamento ad capitulum devoluta accepisset, tandem cum eodem Sermage Josepho convenit, informatum a procuratore suo: nec Hyacinthio fuisse activitatem testandi in legitimis successionibus, nec violentiae poenas obtineri posse, cum nemo foret violentus in suis; bona Lusznicze fuisse ob divisionem baronessae Sermage, pateret adeoque, fraude et dolo bona earn neutiquam occupavisse; respectu vero baronis Josephi Sermage, cum bonorum, apprehensio factum baronessae fuisset, prouti et, licet inhumanior, Gabrielis Bisztriczei ejectio, commissione mariti doceri nequeunte,

(Domus regnicolaris Zagrabiae reparatur pro bano gratis.) Quoniam pergravis ob sumptus foret tam advocatis quam et justitiam postulantibus, ipsis etiam assessoribus banalis tabulae Varasdini sub hoc bano constanter decursus, ut ideo cum bano dissensiones fuisse perhiberetur, banusque defectu culinae, stabuli semet Zagrabiae in regnicolari domo tabulam inlicere diceret, spoadens, ubi haec peracta fuerint, sese octavalia judicia Zagrabiae celebraturum, ideo onere magno rusticorum, sumptu item notabili domus regnicolaris Zagrabiae

universitatibus orbis, litteratis, mihi, non Sabolich at ipse approbans inflixisset. Tum descendi, quid sit philosophandi genus ecclecticum, quid de eo senserit Augustinus, Hieronymus, Chrisostomus, descriptisque copiosis horum textibus, (quos scivi unice apud monachos valere), Christum ipsum fuisse ecclecticum docui, dum veritatis habuit rationem destructa synagoga hujusque doctrina. Hinc judaizare eos videri subsumebam, qua re minus intelligentes maxime terrui. (Per theses easdem unus eliberatus ex carceribus.) Ex praemissa

videretur, quatenus subditi ad extremam ruinam ac paupertatem ponerentur, sane iis omnibus, quibus ingenium cum perspicatia datum, mirabile visu. Adeo aucta. tributa, continua petita subsidia, pecunia omnis titulo mutui aulae deportanda, praemissae insuper in monetis fraudes; et demum pecuniarum fuisse defectum, quin ad 500 miliones fl. rh., has mutuo ab aliis regnis levatas fuisse, fama ferebat. Ista ut publica in subditis amorem aulae plane exstinxerant, et quemvis avarum esse oportuit, vel ditissimum simulare paupertatem. Incredibile est, quibus viis et

quibus ingenium cum perspicatia datum, mirabile visu. Adeo aucta. tributa, continua petita subsidia, pecunia omnis titulo mutui aulae deportanda, praemissae insuper in monetis fraudes; et demum pecuniarum fuisse defectum, quin ad 500 miliones fl. rh., has mutuo ab aliis regnis levatas fuisse, fama ferebat. Ista ut publica in subditis amorem aulae plane exstinxerant, et quemvis avarum esse oportuit, vel ditissimum simulare paupertatem. Incredibile est, quibus viis et artibus quaerebantur pecuniae. Officia et honores vendebantur, neque fuit quaestio meritorum, sed

foeminae collectae et ex rumore permisso, ducendas in Hispaniam ibidemque maritandas, cum reipsa barbaris precio sint venditae. Quis describat omnia? Justicia nulla, vincebat numerans, unumque meritum numerare, licita liberaque omnia numerantibus, ut mirum non sit, belli hujus effectum alium non fuisse, quam ruinam subditorum, pessimorumque morum fundamentum; mirum non sit, Borussiae regem de Austria, Gallia, Svecia, Moscovia triumphasse, a quibus in limine deprimendus videbatur. Omnes enim singulique captivi, apud eum longius dimorati, Fridericum a justicia, subditorum suorum cura hisque

studio laudare non cessant, cum alibi pecuniarum unice esset ratio. Haec sincere posteris annotare visum est. Interim Coatiae molestum accidit, non solum quod 40 fl. millia, quae | bona moneta commissario ex contributionibus rusticorum dare debuit, fuisse Viennam missa et hac non exsolvi officiales nisi supramemoratis cartis, gregarios autem fatalibus crucigeris, sed et fuit gravius, dum commissarius ipse semet exsolvi cartis in medietate non difficultabat, episcopus Zagrabiensis cum clero eatenus sit protestatus, quin officiales etiam

Joannes Jursich supremus comes per eum ab officio suo amoveretur, quemadmodum Antonius Spissich dominum comitem Ludovicum Patachich ex officio supremi comitis comitatus Verocensis cadere fecisset 1756. Scio, vulgato rumore elevandi Petri Spissich eatenus dominum Joannem Jursich et verba et scripta fuisse reflexum, videret nempe, ne anguem sinu foveat. Malenichio usque eo displicuit, se in tot officiorum occasionibus, ut vicebanatus, perceptoris cassae regni, assessoratibus tam banalis tabulae quam et judiciariae, commissariatus confiniorum, pro quibus omnibus supplicabat,

poterant. Baro Koller iterum cum uxore dissensit, obtentoque divortio ipsa Graecium ad moniales se recepit. Res haec facile poterat impressiones facere in reginae animo, sed ideo permutatam cancellariam haud credi potest. Dicebant alii, miliones illos decem, pro quibus petebatur cautio, causam fuisse; sed nec istud vero simile, cum jussu reginae factum sit. Fuere primati Barkoczio jam olim cum Kolleriana domo dissensiones; ut, cum Kollerii parens Josephus, aeque in Hungarica cancellaria olim refferendarius, a Barkoczio, Gabrielis Erdoedy in Agriensi episcopatu successore, annuam quandam

tantura milia, capitulum ex cathedralis ecclesiae introitu totidem, et clero residuo vix quinque milia. Paxius episcopum permovit, ut cum hac etiam pecunia et causa Pazmaniani collegii Viennam proficisceretur, hac ut ratione factum episcopi res tota, esset, quidquid fieret, illius potentia factum fuisse diceret. (Mors episcopi Syrmiensis. Paxi resolvitur episcopus Syrmiensis.) Altera fuit mors Syrmiensis episcopi Nicolai Josephi Gyvovich, Ragusei origine, sed in dioecesi Quinque-ecclesiensi beneficiato, tum

ob amissam majorem taxam, si testamentum fuisset ex more expeditum, objurgatus ut proxime ad delirium accesserit. Egove unus Ressium in capitulo sum tuitus, videlicet restitui potuisse, immo debuisse, cum superinscriptum a capitulo haberetur, unice depositi titulo testamentum datum capitulo fuisse, non autem coram capitulo conditum. Verum pro taxa suspirantibus avaris canonicis, terruerant Ressium, capitularem fidedignitatem suo facto periclitari, conceptusque ac habitus dominus Nicolaus Skerlecz pro notorio publicoque capi tuli hoste, defensionibus meis in capitulo nihil ei

vivere debuit, verbo: domina servo suo inserviebat. Narravit mihi tum priora omnia, lugebatque, se deceptam a Jesuitis, Paulinis, Franciscanis, Szaliis. Zaverszkiis pro bonis Omilje, Benedicto Krajachich totque aliis, ut fassa sit, semet viduitatis tempore amplius quam in 20 florenorum milibus fuisse deceptam, ut bona sua materno paternoque avitica abligurisset. Interrogata per me, qua ratione a Jesuitis semet eliberasset, reposuit. Tum sibi eos displicuisse, postquam universum argentum et clenodia sancto Ignatio inscribenda et sanctissimo nomini Jesu offerenda sibi imposuissent; ipsa

Mathia Simatich Jesuita; rectorem suum, pontificem, episcopum et civitatis magistratum prima parte laudante, altera laudes beatissimae virginis, tertia ejus statuae historiam praedicante; videlicet: statuam illam ante annos 144, dum Jesuitae eo loco fuissent, ubi nunc Capucini locati forent, fuisse ab angelis recreatam cantu regina coeli, et successive transeuntibus Jesuitis ad locum moderni collegii, inde fuisse portatam repositamque ad eum locum, ex quo fuisset accepta, et nunc pietate rectoris ad aram principem collocata. Pater Joannes Bap. Simunich, vulgari libello

virginis, tertia ejus statuae historiam praedicante; videlicet: statuam illam ante annos 144, dum Jesuitae eo loco fuissent, ubi nunc Capucini locati forent, fuisse ab angelis recreatam cantu regina coeli, et successive transeuntibus Jesuitis ad locum moderni collegii, inde fuisse portatam repositamque ad eum locum, ex quo fuisset accepta, et nunc pietate rectoris ad aram principem collocata. Pater Joannes Bap. Simunich, vulgari libello edito et distribute, pro servanda memoria tam statuae quam translationis, excitandamque pietatem, laudem a

concesserat, obiit Pudentiana Barbara, baronessa nata nuptave Nicolao olim Patachich, aetatis annorum 74. Latinam loquebatur commode, scribebatque latinas epistolas; delitiae olim illi arma, equi, venatio animusque plus virilis, quam foemineus; in partus suos fuit crudelis passimque creditum, vel fuisse androgynam vel clytoridem. Quin a pluribus praeclaris nobilibusque foeminis, quibus fingere opus non fuerat, relatum mihi est, dum dormire eas cum Pudentiana contigit sive in via, sive domi ejus ad succumbendum sibi fuisse provocatas, et quandoque oppressas, ut harum quaedam a

in partus suos fuit crudelis passimque creditum, vel fuisse androgynam vel clytoridem. Quin a pluribus praeclaris nobilibusque foeminis, quibus fingere opus non fuerat, relatum mihi est, dum dormire eas cum Pudentiana contigit sive in via, sive domi ejus ad succumbendum sibi fuisse provocatas, et quandoque oppressas, ut harum quaedam a me consilium rogarent, quaedam stupescerent penis virilis in foemina vim, explicatione facta, clytoridem habuisse videtur. 1763.

varias de rebus politico legalibus. Incoaverat commentarios [ in jus municipale debita methodo, quos reliquit imperfectos. Manuscripta veterum colligebat, voluptatem in hortis ac venatione ferarum habuit, equis item. Admirabamur plures, ab uxore nimium passum se fuisse distrahi, ut post connubium initum a litteris remisisse observaretur. Sane nec formae venustas, nec foeminae irae suam servitutem, quam testabatur, meruerant, nisi fors lenitate sua emendare conjugem quaesivisset. Privato studio ultra latinum, croaticum, hungarum, germanicum, gallicum,

nunquam se dixisse, quod a Skerlecz fuisset percussus vel caesus baculis. Malenich et ego risimus, Popovich autem eloquitur, se in sedriis observavisse, saepe provocationes fieri ad tabularia praejudicia, saepe ex his ferri sententias, consequenter cum ego tabularista sim, ex tabularibus me fuisse locutum praejudiciis; et dum dissoluti progrederemur ad aedes, idem Popovich me rogabat, et quid et quae illa sunt tabularia praejudicia, panderem. Reposui, esse judiciariam ambiguarum legem interpraetationem; replicuit ille, vos tabularistas vinculum quoddam habere debere, ne intelligi

laudata probataque canonici Petrovich subtilitas, capitulum in anno 1759. occasione regulationis confiniorum banalium pure ac duntaxat pro augendo servitio regio exsolvendaque militia suos contributioni subjecisse, nullatenus autem taxationi pro privatis politicorum salariis; unde neque regno fuisse cessos subditos, sed principi, qui eatenus evincere deberet capitulares, totque titulis opprimi non sinere subditos ecclesiae. Ad negotium hoc concertandum, sub praesidio custodis et vicarii domini Georgii Reess fuit canonicorum deputatio, quos inter et ego fueram; sed me praesente nil est

dissoluta est deputatio; idemque conceptus, me absente, per aliquos relectus et cancelistae Alexandro Sechen ad describendum datus, cum per eum descriptus fuisset allatusque ad sacristiam, me de lamentis contra auctionem factis idem clam admonet, expostulo statim cum Ressio, qui a se lectum non fuisse conceptum illum Petrovichio Krajachichianum dicebat, describendumque a cancelista ibi vocato, is aliique dixerant, quid attamen factum sit, nescio. Porro in veritate capitularibus non erat, ut alleviarentur subditi, sed uti in consistoriis etiam minus cauti pandebant, accessione hac

assessor tabulae et notarius.) Per promotionem protonotarii vacabat in tabula judiciaria assessoratus, iste domino Georgio Carolo Levachich hactenus notario obtigit. Notariatus Petro Balogh turmae praetorianae militi cessisset illico, sed cum iste ferret gravius, assessoratum sibi fuisse negatum, hunc rogare, magnisque precibus obtinere debuit, negato ipsi eo etiam, ut aggregati assessoris titulum habeat. Instabant nunc pro notariatu Emericus Pasztori, Sigismundus Komaromi, Josepus Hohnemer, Michael Blasekovich, Benedictus Arbanasz, Mathias Plovanich.

dictos Voik, sed praemissi Voikffy et Vojkovich an ab eodem Voik descendant, fundate non comperi, ut vel asserere possim. Cui defendere placet, sustineat istud libere, dicatque eos, qui in obsequio Hungariae regum manserunt, consveta nomenclatura Hungarorum in ffy Voikffy fuisse dictos, indicareqae filios Voik; illos | vero, qui Vojkovich dicti sunt usitata Bosnensibus in vich derivatione cognominis sic fuisse appellatos. Et haec erit beneplaciti vix expugnabilis assertio et sophisma insigne. Caeterum Voikovichios modernos a

dicatque eos, qui in obsequio Hungariae regum manserunt, consveta nomenclatura Hungarorum in ffy Voikffy fuisse dictos, indicareqae filios Voik; illos | vero, qui Vojkovich dicti sunt usitata Bosnensibus in vich derivatione cognominis sic fuisse appellatos. Et haec erit beneplaciti vix expugnabilis assertio et sophisma insigne. Caeterum Voikovichios modernos a Bosnensibus descendere est probabilius, tum ex appellatione, quam servarent, cum etiam, quod Klokoch aliaque Voikffiorum bona non possiderent, sed quae habent actuales, juris

tanta sua servitia assecutus, hac | de causa careat; quod sine aulae nutu relictisque illustrissimis familiis, huic Susanae se alligavisset. Sero errorem animadvertens, postquam vidisset 1750., Petovii existente Majestate, Susanam ad conspectum regium permissam non fuisse, quamvis opera episcopi Zagrabiensis Francisci Klobusiczki respectu religionis (quia videlicet mater cum sex filiabus romano catholicam fidem, ejurato Luthero, professa fuisset,) id fieri posse speravissent, sine effectu. Ad probandam familiae Malatinszki nobilitatis vetustatem (regina

subscriptionum suarum, a tempore resolutionis in magnates. Quare posteritas, si legeris invenerisque sive in actis publicis sive privatis, praefatorum expeditionibus vel subscriptionibus, Sigismundum vel Christophorum Voikovich, item Voikffy scriptos, non existimes, diversam fuisse aut esse familiam, verum eosdem esse noveris, et qui ad annum praesentem 1763. mensis Junii Voikovich dicti, scripti habitique sunt, donec videlicet de statu fuissent equestri. Postquam autem ad statum magnatum sive comitis honorem transivissent, ipsi semet Voikffy de Voikovich scriberent,

Lukinich sive Pavun constitutus. Actum de erigenda Crisii comitatus ampla magnificave domo. Depositi Kassner et Senny representationis ad aulam non omiserunt, exponendo, vicecomites, notarium, perceptorem possessionatos in comitatu non esse, praeterea officiales fuisse fati comitis. Kassner jure depositus est, Senny autem ideo, quod sororem comitis Draskovich, nuptam Sermage, causa violentiarum in jus vocasset, fuissetque convicta in 3000 fl. rh. Decimo quinto. (Vicenotarii in comitatibus

non sine temeritatis suae nota Vienna rediit, gravius fulminatorium expeditum, vigore cujus per ante dictum vicecomitem domicella in integrum est reposita. Et quia ex productis partium Viennae | evenisset, judlium Gojmerecz plenipotentiarium simul et judicem fuisse comitis, ejusdemque in eo facto plures maleversationes, mandato regio ab officio suspensus, eodemque, cum purgare se nequivisset, privatus exstitit; ex accepto hinc dolore etiam mortuus post trimestre. Gojmericzio surrogatus ad judicis officium per supremum comitem est Georgius Ivanchich,

dominus liber baro Georgius Wolffgangus Chiolich de Lewensperg, episcopus Segniensis, causae suae accusationumque finem ponens. Vide supra pag. 507. et 508. Primus ultimusque familiae baro, prope 50 fl. milia congregavisse, dicebatur. Rumor fuit, ferendam seu latam hanc fuisse a Papa sententiam: "Sanctissimus motu proprio ac de suae potestatis plenitudine episcopum Segniensem non damnandum censuit". Quidam ferendam dicebant, latam alii, mihi ignotum, cum sententiam non viderim. Plura quoque vulgabantur, ut mors veneno data, a praebente viaticum ea interrogatio,

exprimit, quam Roma habeat erga eos subjectionem. Secundo. (Motus Transylvaniae.) Quos motus qualesve Transylvania jam ab annis retroactis pluribus habeat, me ignorare profiteor, nec fundate eos a me scribi, agnosco. Certum est, tales fuisse esseque ferme continuos, causam attamen talium ignore Anno adhuc 1748. ob amotum episcopum unitorum fuere graves in terra Fogaras a Jesuitis sustentati ac tardius sopiti, de quibus nil hic loci, quamvis mihi notissimi sint, cum de iis sub Klobusizkio episcopo satis descripserim. Tum ex

de his nil sibi dixisset; sed protonotarius paulopost reperiens apud banum Benedictum Krajachich, Joannem quoque Draskovich oggerit, commentum antedictum Krajachichio negat pernegatque ille, bano dissimulante, petitque testimonium. Provocat se protonotarius ad Draskovichium, qui, ea fatum fuisse Krajachichium, sustinet. Krajachich post accepam a Skerlecz reprehensionem confusus abit, lamentando apud genitorem tam de verbis ad se prolatis protonotarii, quam de facto filii, qui tacere nesciret, ast panderet aliis, quae in favorem familiae coram se dicerentur. Generalis et genitor, ut

Placzkensi dicto horumque archimandritis, ut hac via tumultum evitaret, quem tamen maxime fames prohibuit. Metus hujus non vanus erat, ut per Stiriam Carnioliamque locatae legiones commissum sibi habuerint, parere evocationi Beckianae. Ab officiali capitaneo Brevenhuber mihi relatum est: sibi fuisse a Beckio dictum, quod cum politicus regni Croatiae status militari jurisdictioni ac territorio perpetuo adversaretur, suasque contributiones exageret, in his aulae circumstantiis totque evoluto bello contractis debitis, ne idem militaris status vel reducatur plane, vel coarctetur

circa 19 et sequentes dies Maji, in Junio pruina fuerat. Dei hoc fuit adoranda providentia, quoniam favente colendis agris tempore inseminaturae multae factae sunt ubivis ac ferme ab omnibus, ut animalium defectum hyemis amoenitas suppleret, factumve fuerit exiguis pecoribus inseminatum plus fuisse quam annis iis, quibus pecude abundavimus. Pruinae ipsae, licet in Junio, ob vim solis nocendi virtute carebant. Octavo. (Ecclipsis solis.) Die prima Aprilis ecclipsis, ut vocamus, solis accidit per disci medium, obscurata ad digitos

postea coronatum vidit filium suum; de quo eos lege, qui coronationi fuere praesentes. Ad haec solemnia invitabantur per aulae rescriptum Hungari, Croatae item, ex his nemo repertus est, qui eo profectus fuisset, nisi fors quispiam turmae praetorianae Croata juvenis. Ex Hungaris plures profectos fuisse, huc scriptum est, ac reliquos inter ipsum Hungariae cancellarium comitem Franciscum Eszterhazy. Vicecancellarii Georgii Fekette filius, non homo sed angelus moribus eo usque depraedicatus, quoad Theresiani Viennae collegii alumnus non fuisset, relicta legitima conjuge

aliosque nobilium, ut consequendae cujuspiam crucis affectu desiderarent plurimi, ad diaetam ablegari; ita dum praedictas promotiones primas percepissent, videntes personalem praesentiae tertii ordinis cruce praeditum, de eadem consequenda omnes benemeriti desperarunt, videntes nec banum fuisse remuneratum, sed ob taxas vulgatas soli juvenes dissipare asveti spem consequendae obtinuerunt solvendaeque apud posteros summorum politicorum memoriae. Decimo quarto. (Commissio ad generalatus.) Banus Vienna ex supranotato congressu

regni Zagrabiae pro 22. Maji indixit publicavitque causa diaetae potissimum, et quia post regales litteras acceptas continue a singulis comitatibus gravamina notarentur, reducta tandem in congregationibus comitatuum ad justum corpus. De quibus, anteaquam notem quidpiam, sciendum, tantam fuisse majorum nostrorum incuriam, ut a saeculo et amplius monumentorum diplomatumque regni hujus non solum curam habuerint nullam, seđ, ubi haec essent, plane ignoraverint, horumque deffectu, ut videre est in articulis annorum 1715. etc., plurima Croatis modernis sublata sint.

monumentis registrandis dant operam; et ubi erat lectio difficilior, ad me portabant instrumenta, in proemium laboris atque originalis meae industriae me extractu universorum remunerantes, quem extractum etiam inter adversaria mea libro alio reperies lector. Porro compertum est, anno 1643. fuisse cistas illas regestratas et ex extractu tum confecto quaedam deesse; qualiter autem periverint, latet omnes, nec divinare est facile. Revisio monumentorum horum multum servit ad cognitionem juris aliarumque rerum regni hujus et cumprimis politicam. Servivit etiam pro praeparatoriis ad

acta non fuissent, ut hac ratione diurna ipse habeat obtineatque, prudens protonotarius Nicolaus Skerlecz, ad obsequendum Busanianae ob diurnorum perceptionem avaritiae adeoque obligandum illum, tum ideo, cum et ut aliquando honorem habeat, se fuisse vidisseqne diaetam, nam 1741 a bano Eszterhazio obtinere hoe non potuit, etiam per exercitam factionem 1751. nec cum Rauch, nec Naisich conveniebat, rejectus ideo. Fatum Busan a bano proponi curavit, ut in casum emergendorum quorumpiam regno et nobilitati vulnerum, haec tollerentur ex

inter ex regno nostro protonotarius dominus Nicolaus Skerlecz, qui ex compilatis regni Sclavoniae actis et gravaminibus tulit ad invidiam laudem. Post diaetam lictoris manu crematus est manuscriptus liber: Vexatio dat intellectum, quod censura iterum haud caruit, aulae eam non fuisse Majestatem, ut opus sub diaeta cremasset, damnasset, aut saltem prohibuisset, uti opus Kollarii. Scripsi ego etiam adversus Kollarium, sed nequaquam de singulis, at pure causam ponendo, cui et quomodo principes de rebus ecclesiasticis merae disciplinae leges ferant; adeoque legislativa

Quod Sclavoniam nostram attinet, exigua obtenta sunt diplomatis anno 1750. elargiti, cupiebant diaetalem confirmationem, neque tamen vel propositum. In anno 1751. facillimum fuisset negotium, at tum a regni protonotario fuit declaratum, diploma illud regium a statibus nunquam fuisse promulgatum. Cupiebant etiam, ut ex banali tabula directe ad septemviralem provocaretur, sed neque istud effectum. De consiliariatu in cancellaria Hungarica Viennae conditus est sine effectu articulus. Sub hac diaeta initium accepit lis intra comitatum Zagrabiensem et clerum intuitu

nam vota quinque adversus quatvor semper praevalebunt. Praeterea occupare studere nobiles omnia; habent enim comitatuum officia, habent tabulae districtualis, et sic obtentis tabulae banalis habenis manifeste magnates et clerum sibi subjugare intendere. Quarto, gravissime etiam habitum est: nec fuisse admissas instantias, sed quasi omnes regnicolae etiam nobilium reputati fuissent inhabiles, ex impetu bani ad protonotarii vota assessoratus distributus est; et vel maxime. Quinto, promotionem Petri Spissich clerus

commissario. At inspectis domini Busan tum exactoris regni rationibus publice in regni congregatione, quietantia manu sua subscripta et sigillata illi et regni statibus, de rite persoluto episcopo quoad gestam locumtenentiam fuit exhibita, et suae Majestati submissa; episcopo reponente, se fuisse oblitum. Interim ne quam crysim subeat Viennae, commissario numeravit 2000 fl., qui eundem ut obliviosum senem excusavit. (Conscriptiones ordinatae.) Sub hac etiam congregatione, de conscriptione per comitatus peragenda, actum fuit. Pro

et haec sollicitudo aulae facta est publica, ut a me plane Ragusei de his aulae intentionibus petierint informari, curaque tenuit Venetos. In regni congregatione propositnm negotium. Dominus colonellus Nicolaus Fridericus Gerlechich, semet audivisse, retulit: insulas has a Frangepaniis olim fuisse Venetis venditas; Jesuitarum collegii Zagrabiensis rector Petrus Pertholt etiam de auditu, quod quidam Frangepaniorum uxorem Venetam habuerit, cui praefatae insulae a marito fuissent inscriptae, hinc cum illi aes illa exsoluta nunquam fuerit, haec a morte mariti Venetias transiens, Venetis

inscriptae, hinc cum illi aes illa exsoluta nunquam fuerit, haec a morte mariti Venetias transiens, Venetis illas legaverit. Status videntes, praemissa infirma esse, responderunt: solidas desiderari notitias abalienationis, erui autem ex diversis litteris, insulas illas olim Frangepaniorum fuisse. Posoniensis camera committit post haec fiscali hic regio domino Sigismundo Komaromi, ut, mandatis requisitoriis acceptis, in capitulis his ejusmodi exquirat documenta, quibus de Veglia comites Frangepanos inscribi constaret. Recepit ipse aliquot hujusmodi documenta, me quoque pro notitiis

23., ad quem etiam camera inviaretur; tum ad foedus nobis ignotum, quod 1618. intra Venetos et Ferdinandum II. pactum est. Meam hanc ad folium unum deductam opinionem memoratus fiscalis camerae misit, postquam de insulis illis altum silentium contentique fuere camerales, ipsis suppeditatum fuisse modum, ut ad perquirendum ultro non stringerentur. Caeterum sparso rumore, ejusmodi Venetos fuisse attentos, fide digne intellexi, Dalmatasque partim novis gratiis, partim terrore regiminis austriaci, media vitae subditorum ad se trahentis; (id quod Veglienses aliique commetanei ex

et Ferdinandum II. pactum est. Meam hanc ad folium unum deductam opinionem memoratus fiscalis camerae misit, postquam de insulis illis altum silentium contentique fuere camerales, ipsis suppeditatum fuisse modum, ut ad perquirendum ultro non stringerentur. Caeterum sparso rumore, ejusmodi Venetos fuisse attentos, fide digne intellexi, Dalmatasque partim novis gratiis, partim terrore regiminis austriaci, media vitae subditorum ad se trahentis; (id quod Veglienses aliique commetanei ex dispositionibus generalis Beck factis ad mare Adriaticum viderunt) sibi in fide confirmavere, ut domi meae

in quantum praeattactum dominium praeattacto fluvio conter- initium comes banus, ipse cum comite Joanne Patachich et protonotario domino Nicolao Skerlecz, quorum primus diurni fl. 10, posterior octo habuit ut hoc anno liberales admodum fuisse in diurnis appareat. Generalis Draskovich toto commissionis tempore dietim fl. 12 accepit, ad latus suum existentes diurnum fl. 5 habuere, diaetae nuncii fl. sex dietim singulus; descriptiones actorum et viatica a parte amplius certum 30 milibus

dominus (Niczky) consiliarius et referendarius in cancellaria aulica Hungarica resolvitur comes, et ad magnatum statum transfertur, comitatus Verocensis supremus comes, tabulae septemviralis assessor, minoris crucis Theresiani ordinis eques. Banus noster quoad Verocensem comitatum causa fuisse videtur, eo enim Viennae praesente, cum pro comitatu Crisiensi Niczkium sollicitare intellexisset, accedit reginam supplicando, ne Niczkius Crisiensem obtineat, sperando banus Draskovichio (filium) facilius successurum, si hunc amoveat. Aula videbatur eliberari velle ex cancellaria a

Februarium sequentis anni occiipabatur non sine lucro suo majori. Caeterum fuit valde remissus in executione lineae interimalis et ad genium militarium permisit omnia, ipsique uncas locavêre, ubi quove voluere loco contra ipsam resolutionem regiam. cujus interpretes passus est, fuisse militares praecipue in terreno episcopali ac Raszinensi. Hi postremi cum Gielekovicensibus sese oposuêre generali Setwicz aliisque militaribus, quos inde pepulêre, interpretandi jus et extendendi militaribus.non competere, sustinentes. Res et factum horum |

interpretandi jus et extendendi militaribus.non competere, sustinentes. Res et factum horum | etiam in aula est approbatum. Notandum vero, celebrem commissionem plurima decisioni regiae substravisse, ac quaevis talium substratorum pro militaribus resoluta fuisse; quae res indicio fuit, Majestatem regiam politici status rationem non habere, hinc et rumores famaque communis, militari statui quaelibet applicanda. Quibus permotus argumentis dominus Spissich occasione executionis, quaevis militaribus agendi, extendendi, interpretandi permisit potestatem,

formavisse pro studiosis, eum ab actoratu ex formalitate amovent, tum et concesso per Leopoldum imperatorem scholis privilegio, ubis Jesuitis non subjicerentur studiosi. Displicuit Jesuitis, rem hanc effectam publicam, sese a studiosis despiciendos interpretabantur; displicuit studiosis, sese fuisse elusos. Igitur Jesuitarum consilio compraehendunt praepositi ephebum, huic primo capillos abscindunt eumque tondent, tum virgis in foro scholastico caedunt, Jesuitis in scholis demoratis et ex lectionibus abire cui libuit permittentibus. Mater evirgati cucurrit ad rectorem, qui reposuit: se

a deforis stantibus casu succendisset, deportabat autem et superius in turri deposuerat carbones pro turribuli necessitate. Parochus, ut plebi terrorem et pessima | omina removeat, terrorem illum subsequis concionibus ad vim consecrationis retulit, pulsosque fuisse daemones, qui ibi Christo confusionem facere volebant, terrore illato, vicisse nihilominus Christum, dum ecclesiae nullum illatum est damnum. Invidebant autem daemones, quia templum illud ex lapidibus olim a gentilibus positis et facile diis seu daemonibus sacratis olim haberetur

Ergo adversus praesentatum Habianecz iniquissimas scribit Erdoedio litteras, illum nempe idoneum non esse, vagatorem et nec unquam examinatum, e Jesuitis ejectum. Erdoedius subirascebatur per vicebanum regni Joannem Busan alias Habianeczio affinem, per consiliarium Koller hominem ejusmodi fuisse commendatum, sustinuitque Busanius, ut Posonii qua regni ad diactam nuncius, ex passionato episcopi animo epistolam illam emanavisse; itaque fit, ut Habianecz approbationem cum sui summa commendatione, nedum quando ad Ludinam mittebatur, jurisdictionis, sed etiam pro beneficio quovis petendo

beneficio quovis petendo et nominatim parochia Oboroviensi sub sigillo episcopi Posonium mittit. Reflectitur Erdoedianis responsoriis episcopus, at iste negat et falsitatis arguit Habianeczium. Vicarius Rees de examine interrogatus, ut episcopo assentiretur, false testatur: Habianeczium nusquam fuisse approbatum, singulique examinatorum dempto unico Josepho Mikinovich. Res haec iterum turbavit Erdoedium, at dum capitularibus caeterisque Croatis originale fuisset exhibitum, omnes testabantur agnoveruntque, approbationem esse legitimam, veramque vicarii |

fecit, die altero Turchich de necessariis eum tentavit. Episcopus volebat rejiciendum, sed novus vicarius Popovich ab hac eum opinione removit, tum quod mereretur, cum quod facile evocari posset ad subeundum examen coram metropolita aut universitate aliqua, ibidemque pateret, ex odio pure fuisse rejectum; episcopus determinationem substernit Delinichio. Hic, ex defectu scientiae rejici quidem hunc non posse, ait, sed ex defectu indigenatus, quamprimo enim Jesuita factus est, omni abrenunciavit dioecesi, adeoque docendum illi esse, quod pro dioecesano posset considerari. Placuit

sancto tuo , ibique denotatos versus explicuit breviter; dum venisset: qui loquitur veritatem et non fecit dolum incoassetque, episcopus: satis est, dixit, assidereque debuit mensae. Tum ad parochiam missus est in Februario. Ressius parocho dixit, mentitum se fuisse de ejus approbatione tam in gratiam episcopi, quam et quia credidisset, fidem approbationis eum perdidisse, praecipue postquam recognitionales authentice exegisset; lamentando, se fuisse inductum, cum habita fide approbationis postea de recognitione urgeretur, sequi se potuisse minus

dixit, assidereque debuit mensae. Tum ad parochiam missus est in Februario. Ressius parocho dixit, mentitum se fuisse de ejus approbatione tam in gratiam episcopi, quam et quia credidisset, fidem approbationis eum perdidisse, praecipue postquam recognitionales authentice exegisset; lamentando, se fuisse inductum, cum habita fide approbationis postea de recognitione urgeretur, sequi se potuisse minus probabilem tutamque sententiam in casu subsequente, seu occasione recognitionis, qua negavit approbationem fateri tum ad episcopi nutum adeoque respectum, cum et tempus illud, haud autem

conventu quovis constituisse ad veterem ecclesiae disciplinam abbates. Sexto. (Chasmenses praecedunt Paulinos.) Superius facta est mentio de mota quaestione inter Chasmenses et Paulinos ratione praecedentiae in congregationibus regni; fuisse impositum, ut partes motiva sua exhiberent, quibus visis determinaretur; Chasmenses dum causam suam commendarent protonotario, videretque is ruditatem horum, ut ad me Balthasarem Kerchelich supplicarent, eatenus svasor exstitit, cum sine motivis majoribus usus praecedentiac Paulinorum

latet de auctoris veritate, bano protonotarius ante congregationem detexit, me auctorem esse operis, seseque illud ante Patachichium habuisse, legisse, ponderasse, descripisse in Jakovlje bono suo, ac ut ad credendum banum disponeret, quae eo continebantur opere, recitavit. Dixit etiam, lusum fuisse episcopum, cum sciatur, si sibi constitisset de auctore, ob odium publicum, quo fertur in auctorem, eo ipso Chasmenses caruisse effectu et in poenam episcopum fuisse praecedentiae contrarium.| Septimo.

descripisse in Jakovlje bono suo, ac ut ad credendum banum disponeret, quae eo continebantur opere, recitavit. Dixit etiam, lusum fuisse episcopum, cum sciatur, si sibi constitisset de auctore, ob odium publicum, quo fertur in auctorem, eo ipso Chasmenses caruisse effectu et in poenam episcopum fuisse praecedentiae contrarium.| Septimo. (Marchio Perlass) indigena esto sub diaeta factus Decembri mense, cum excellentissimo domino comite Theodoro Batthyan, consiliario aulico ad cancellariam regiam

est haec factio Ressii, quod vicariatu eum privaverim , ― qui de re hac nec scivit, a capitulo se abstrahens ― et Kerchelichii, (qui aeque decumbebam, neque quid agatur, vel scivi); tunc me diabolus aufferat, quando ipsis bonum optabo . Respondente promoto, neutrum horum fuisse praesentem, replicuit: Scio ego hoc, at illi suis viis et modis haec fecêre; Galliuff et Zlatarich illi sunt in capitulo, qui rebus meis unice student et si meam vaccam fecissem canonicum, ego scio, quod illi fuissent tuiti meam collationem . Vis frigoris, nivium, glaciei

pastoris non esse; probabat ex patribus et evangelio. Descendit ad peccata omissionis, ut sub eo omnem introductam esse licentiam, vix aliquem vivere honeste et christiane, introductas haereses et in cathedrali idololatriam plane. Cum enim nuper sacrum perageret solenne concionator, debuissetque fuisse venerabilis sacramenti expositio, in monstrantia tabernaculi abfuit Christus, et sacerdotes genuflexiones faciebant non Christo, quia hostia carebat, sed argento illi; hinc idololatriam deducebat. Tandem cum is illudere nolluisset, a sacrista illatam fuisse hostiam non

concionator, debuissetque fuisse venerabilis sacramenti expositio, in monstrantia tabernaculi abfuit Christus, et sacerdotes genuflexiones faciebant non Christo, quia hostia carebat, sed argento illi; hinc idololatriam deducebat. Tandem cum is illudere nolluisset, a sacrista illatam fuisse hostiam non consecratam, ut eadem monstrantiae inclusa exponeretur, se talem abjecisse. In fidem horum provocavit ad sacristam esto presbytherum, ad sibi adstantes praebendarios Vagyon et Chegetek, ut si mentiretur, qua concioni praesentes libere eum mendacii arguant. Descendit tum ad

potentiorum adulatores et praecipitatores ad infernum, vereque esse, vel apocalipsis bestiam vel diabotum, qui circumit, quaerens quem devoret. Rogabat eos, ne decipiant populum, sed vel sequantur, dicant doceantque in scholis veritatem, vel sociorum Jesu nomen deponant. Tum ne injurius videatur fuisse canonicis, suam vitam recensuit et peccata provocans ad Augustini imitationem, cum facta omnes repraehenderent; tandem cur istam dixisset concionem, motum se fuisse charitate et zelo salvandi animas majorum; repraehensionibus usum fuisse ab exemplo Christi, Pauli, Bernardi et cardinalis

populum, sed vel sequantur, dicant doceantque in scholis veritatem, vel sociorum Jesu nomen deponant. Tum ne injurius videatur fuisse canonicis, suam vitam recensuit et peccata provocans ad Augustini imitationem, cum facta omnes repraehenderent; tandem cur istam dixisset concionem, motum se fuisse charitate et zelo salvandi animas majorum; repraehensionibus usum fuisse ab exemplo Christi, Pauli, Bernardi et cardinalis Casini, quem in hac concione est imitatus; de mediis salutis et remedio se dicere non posse, cum semialtera hora effluxerit suae dictionis, itaque orare unice, ut

vel sociorum Jesu nomen deponant. Tum ne injurius videatur fuisse canonicis, suam vitam recensuit et peccata provocans ad Augustini imitationem, cum facta omnes repraehenderent; tandem cur istam dixisset concionem, motum se fuisse charitate et zelo salvandi animas majorum; repraehensionibus usum fuisse ab exemplo Christi, Pauli, Bernardi et cardinalis Casini, quem in hac concione est imitatus; de mediis salutis et remedio se dicere non posse, cum semialtera hora effluxerit suae dictionis, itaque orare unice, ut concionis per canonicum Balthasarem Kerchelich in festo s. Martini

Vulgus putabat, ejiciendum inde vicecolonellum et clerum ob tam indignam interessentiam. Terminata contumacia colonellus capitaneum Mikich conjicit ad compedes jubetque fieri eidem processum; iste in sui defensam aliud non reponit ac se aliorum exemplo progressum fuisse in Turciam; pro ipso comite bano inde clam equos septem haberi conductos, supremum vigiliarum praefectum Grerleczi quaevis e Turcia accipere pluresque officialium, quos recitavit ordine; quare se credidisse, quod aliis liceret, nec sibi nefas esse. Defensa haec bano significata est illico,

subdi valeant, commissarius Zagrabiensis bellicus Prindllmayr jubilatus et cassa transferri Bellovarinum imponitur mandato ad banum duplici. (Banus Posonium ad conferentiam) sub reginae praesidio evocabatur, de qua nil aliud rescire potui, ac fuisse dissolutam, et egisse cum bano Majestatem de commissione limitanea anno venturo instituenda, sed una vetuisse, ne banus ulli intentionem aulae aperiret. (Mors comitis Ludovici Patachich.)

viris est incredibilis, alii ob testimonia putant haec a daemonibus fieri, assumpto defuncti cadavere. Dominus parochus Oboroviensis Adamus Habianecz, dum qua Jesuita Patakini syntaxim docuisset, ad juratam fidem sequens mihi retulit factum. Patakini nempe apud Jesuitas loci parochos sepultum fuisse quendam nobilem (cujus mihi agnomen excidit), qui dein ad suam relictam noctu accedebat et cum eadem carnalem voluit coitum et vim ei faciendo, fortius ac vivens coivisse videbatur. Vis porro in eo constitit, quod per mamillas sangvinem ei exsugere voluerit et in effectu copiosiorem suxerit.

sui aeris, quae Deo relicta sunto. Cum provisore transactum est, cessis episcopo iis, quae ab eo acceperat, depositisque promissis 8 milibus fl., assumptoque sub juramento silentio, de nescio quibus nec loquendis nec revelandis; fl. rh. 800 mortui parochi Merzljak ab episcopo fuisse acceptos constitit; latent reliqua; ipse liberatus est. Ad omnium singulorumque nunc viventium notitiam est, esse istud moris episcopo, ut ejus officialibus omnia liceant, dein postquam videt eos oppulentos, privat omnibus et expilat. Ita egit cum primo praefecto suo Spoliarich, sic cum

dominus Antonius Bedekovich de Kumur, banalis tabulae assessor. Causa impediendi consilii gubernialis item excorporationis locorum Carolostadio adjacentium et vicinorum, Viennam ablegatur dominus comes banus, item dominus Nicolaus Skerlecz protonotarius, esto banus in Petrum Spissich propensior fuisse observaretur. Verum uterque, ut fama erat, studiosior fuit consilii inducendi quam impediendi; quin immo de promovendis actum est, egeruntque; reversi sunt Vienna indictave Zagrabiam ad festum s. Margarethae pro mense Julio regni congregatio. Haec fuit frequentissima, ut esse

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report