Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: periculum Your search found 346 occurrences
1 2 3 4
Occurrences 294-315:294. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section] de modo propulsandi hostis
deliberare sero nimis atque adeo inprovidum videatur; nunc demum certus pro
ratione maioris minorisve periculi determinetur insurgendi modus, una de
necessariis ad eam requisitis ita proinde instituatur, ut cum periculum
ingruerit, definitis iam paratisque, quae eo spectant, omnibus insurectionalis
huius militiae usus in defensionem patriae illico haberi possit.
quae eo spectant, omnibus insurectionalis
huius militiae usus in defensionem patriae illico haberi possit.
ut facile apparet
illis praetextum tantum proximo bello queri, quemadmodum illud in sequenti anno
et effective intulit. Nunc stabilita primum recentissima pace bellicos meditari
adparatus vel ipsum irritandorum forsan hac via aemulorum periculum admittere
non videtur; nihil itaque reliquum videri, quam ut huius intuitu status ea
ratione Principi respondeant, ut in consimili re 1566. regnicolae per articulum
divo condam Maximiliano responderunt: nimirum de
exigere; quanto igitur satius foret si Regnum pro
delato sibi per Principem arbitrio manum quidem operi admoveat, in re tamen ipsa
talem insurgendi pro discrimine necessitatis normam decernat, quae nec insoluti
cuiuspiam oneris periculum nec ullum nobilium libertati vulnus adferat.
reddiderat prekriženo ut*
insurectionis onus ut 1478. teste articulo 2o et 3o, quo se hoc onere
expedirent, subsidium potius pecuniarium a portis colonorum ultro obtulerint.
Subesse proinde periculum ne fixa insurectionis norma haec adeo et frequenter et
graviter exigatur ut cum perducta iam ad summum contributionis gravitate haec
non potuerint proprio, eandem tributo redimere cogantur. Quando iam esse constat
perpetuam
libet)
cognoscendi in quonam necessitatis gradu res publica versetur diaetae arbitrio.
Atqui id ipsum et natura et constans legum nostrarum sensus excludere videtur ut
tres tantum statuantur gradus periculorum, quando experientia constat periculum
militis numeris et intendi, et remitti posse, atque inde factum ut 30. amplius
insurgendi modi in lege nostra constitui, horumque singulis periculi gradibus
commensuratus comperiatur. Ita fixum esse legum nostrarum systema
vel pro primo assummi debebit qui antea fuit gradus ut 8, pro
secundo qui ut 16, pro tertio qui ut 24, vel vero assumetur pro primo gradus,
qui etiam antea fuit ut unus, pro secundo ut octavus, pro tertio qui ut 16; si
primum, tametsi periculum eveniat, ut duo vel ut tria
manente priori Legum dispositione ego non deberem insurgere, nisi illo modo, qui
fuit praescriptus pro periculo ut duo vel tres, qui utique levior est quam qui
pro periculo ut
priori Legum dispositione ego non deberem insurgere, nisi illo modo, qui
fuit praescriptus pro periculo ut duo vel tres, qui utique levior est quam qui
pro periculo ut octo praescribebatur; nova vero hac classificatione inducta,
etiamsi periculum esset ut duo vel tres, ego semper deberem insurgere ut octo et
sic de aliis, adeoque apparet novam semper hac ratione futuram nobilitaris
oneris accessionem; si secundum, id rursus rationi principis non conducat. Dum
enim
quodsi tanta quae legem non habet necessitas ingrueret, ea
congruam alioquin semper extorqueret insurectionem; negari enim nequit facilius
eotum permovendos esse regnicolas ad vires supremo conatu intendendas, quam
nunc, ubi otiosis rebus periculum non nisi e longinquo spectatur.
Quod de invadendi per plures insimul hostes Regni casu adfertur, et si casus est
ut Regnum immenso hostium numero imparique robore invadi oporteat, quaecunque in
apparanda insurectione
in antecessum afferatur, divini vim
decreti evitari non posse cum frequentiorum regnorum exemplo, tum tristia, quae
ipsum hoc regnum etiam subivit, fata satis demonstrant. Quodsi vero hic
improvisae et repentinae cuiuspiam irruptionis periculum, tum nimia, quae in
apparanda ut hactenus fiebat insurectione, mora urgeatur, primum constat in
moderno Europae systemate, quo stabiles legatos ad vicinas aulas intertenendi
usus apud ipsum etiam Turcam invaluit, improvisam non
regnicolae fructum constitutae contributionis prekriženo nečitko *i* h*r*ti**
instructorumque confiniariorum capere possint; quodsi vero pacatis
reliquarum provinciarum rebus soli periculum Hungariae immineat, tum communibus
monarchiae viribus illud defendi debere tam bene admitti debet, quam facile
concedunt status tranquillo Hungariae statu ad defendendam, si quae alia ab
hoste praematur, provinciam militiam etiam
atque adeo finibus Regni, qui inde solo tantum Danubio
disterminantur, hostis imminebat; nec tamen a regnicolis vel personalis
petita fuit insurectio, propterea quod, antequam Tauruno hostis copias
admovisset, fines Regni periculum non subire, non multo autem post, ac
Tauruno copias admoverat, pax est consecuta; e converso cum anno 1741.
invadentibus pluribus simul Augustam Domum hostibus Borussus finibus
Hungariae immineret, non modo personalis
Hungariae immineret, non modo personalis insurectio, non modo portalis
eques, verum etiam pedites a singulis portis quatuor sunt decreti. Tota
igitur rei huius definitio ab explicatione eius, quid sit illud
periculum ordinarium, quid vero illa necessitas quae legem
non habet mihi pendere videtur; quod in genere ante omnia
fatendum est quidem
citatarum legum
sensus, tum constans antiquorum temporum experientia, tum denique allatum
1736. exemplum satis remonstrant; e converso id etiam legum nostrarum sensu
non videtur posse sustineri, quod tunc sit solum ordinarium periculum;
quando enim annorum 2 sic ar. 7. qui dicit
nobiles si Rex extra regnum exercitum ducere voluerit, cum eodem ire non
obligari, non hunc sensum faciat, quasi insurectionalis miles
quando bellicorum Borussi apparatuum magnitudine perculsi, etsi
integris adhuc limitibus regni, extra ordinariam nihilominus illam
insurectionem articulo 63. decreverunt, his ita stabilitis.
Secundo videtur inter ordinarium periculum et necessitatem, quae legem non
habet, illud statuendum discrimen quod ordinarium periculum nullos alios
[alios] recipiat gradus, verum in una eademque ratione semper persistat; si
enim minuatur, cessat esse vel
extra ordinariam nihilominus illam
insurectionem articulo 63. decreverunt, his ita stabilitis.
Secundo videtur inter ordinarium periculum et necessitatem, quae legem non
habet, illud statuendum discrimen quod ordinarium periculum nullos alios
[alios] recipiat gradus, verum in una eademque ratione semper persistat; si
enim minuatur, cessat esse vel ordinarium periculum; si extendatur, transit
in necessitatem quae non habet legem; atque inde fit
et necessitatem, quae legem non
habet, illud statuendum discrimen quod ordinarium periculum nullos alios
[alios] recipiat gradus, verum in una eademque ratione semper persistat; si
enim minuatur, cessat esse vel ordinarium periculum; si extendatur, transit
in necessitatem quae non habet legem; atque inde fit quod ordinarium
periculum unam tantum et indivisibilem respectu regnicolarum inferat
obligationem, personalis nimirum insurectionis; huius
[alios] recipiat gradus, verum in una eademque ratione semper persistat; si
enim minuatur, cessat esse vel ordinarium periculum; si extendatur, transit
in necessitatem quae non habet legem; atque inde fit quod ordinarium
periculum unam tantum et indivisibilem respectu regnicolarum inferat
obligationem, personalis nimirum insurectionis; huius ratio utique nec
intendi nec remitti potest; necessitas e converso illa, quae legem non
videtur articulus 5. 1662.
dum ait ubi principale aliquod praesidium per hostem obsideri et
oppugnari inciperet.
Tertio stabilito inter ordinarium periculum et urgentem
necessitatem discrimine, huius porro ipsius diversis gradibus remonstratis,
superest ut et id definiatur, in cuius situm sit potestate cognoscere an sit
casus ordinarii periculi vel vero urgentis
praevideri, neque aliud
interesse discrimen videtur in hac, an illa, quae pro tali casu convocanda
esset, diaeta specificata illa naturalis defensionis norma determinetur,
nisi quod posse per inprovisum et repentinum aliquod periculum convocandae
diaetae modum impediri obiici queat; itaque, ut huic quoque rei provideatur,
posset
Quinto statui, ut in casu pure talis improvisi et repentini
deberent, hinc pro quovis sinistro eventu cum id, an casus sit
ordinarii periculi vel vero summae necessitatis, tum vero, si extrema sit
necessitas, in quo illa consistat, diaetaliter semper cognosci congruaque ad
actuale periculum procurandae securitatis media semper in diaeta decerni
debebunt.
Quodsi tamen quaedam adeo inopina et inprovisa irruptio eveniret ut
convocandae diaetae ratio non superesset, pro tali duntaxat casu ad mentem
1741. convocatis palatino, primate, praelatis, baronibus,
tabula regia, uti et comitatibus ac civitatibus quo frequentiori poterit
numero, semper tamen intra Regnum, de insurrectionis negotio in ordine pure
ad specificum illud periculum id, quod publicae securitatis ratio exposcere
videbitur, iuxta dictamen et ad sensum legum patriarum decerni possit.
Ut vero in insurrectione tanto promptius praesidium possit collocari,
determinatum est ut numerus
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.