Your search found 798 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 201-300:

demum Missionum hic existentium consuetudinem breviter referam. Circumiacentes porro provinciae quatuor orbis partes respecto 4 Tarahumarae repraesentantes hanc situationem sibi vendicant, ut Mexicana et reliquae usque Mexicum situatae regiones, in 250 circiter milliaria Hispanica in longum extensae meridiem versus iacere censeantur. Inter hanc extensionem in confiniis Tarahumarae frustum ferri ingens ad instar praegrandis saxi, quod nec 20 boves loco movere possunt, in signum positum est, quia nimirum id eo attulit vetula quaedam super humeros, dum daemon duobus

picturis, imaginibus reliquoque ornatu decora spectabantur. In quibus quotidie a iuvenibus aetateque provectis doctrina Christiana recitabatur, reliquaeque sacrae psalmodiae et sacra decantabantur. Iucundum erat videre, (ut mihi ipsi, qui inde expulsi sunt, narravere) qualiter omnes fere Hispanicum sermonem bene scientes, ad omnia dociles, in omnibus economicis reliquisque bene versati, ad instar Hispanorum terram excolebant, equos instruebant, boves et tauros domabant, patres in omnibus pietatis officiis adiuvabant; ante duos vero annos prohdolor 9 non sine calamitosa

enecuerint 35 , non tamen auditum est unquam ulli patri Societatis in vita quidquam contigisse; quin imo casus attulit, ut quempiam caperent, acceptis omnibus rebus mactatisque sociis illi vitam donarunt, usque ante praesidium de nocte attulerunt eiusque vitae sic consulere. Hispani 36 pro tutiori ordinarie, ut vivi et sani ad destinata pervenire potuerint, ex praesidio vicino milites secum accipiebant amicosque Indos, qui excubias per viam agentes eos secure deducerent. Inimici hi ad praedas, rapinas homicidiaque intenti, quidquid vi extorquere poterant

missiones. California (insulane an peninsula sit) gratissima totisque novis 45 expedita terra, ubi aliqui margaritas ac uniones Societatis Jesu viri omnibus margaritis pretiosiores piscabuntur animas. Hoc mense novo auspicio felici, astris iuvantibus introibunt primi 3 patres nostri; duo Hispani, tertius 46 ex Germanica provincia Bavarica pater Eusebius Chinus, qui et Regii Mathematici et Geometrae nomen adeptus est 47 . Paratae iam 3 naves eos deducent. Capitanus cum suis officialibus ac militibus iam in promptu est, ut novam Christianitatem toti mundo

patres Societatis praeterquam, quod iam 80 patres Missionarii in Sonora, Cinaloa, Guazaparibus, inter Tarahumares, Tepeguanes et Conchios administrent missiones omnesque eleemosyna Regia sustentantur. Nunc ad Tarahumaram regionem descendo. Tarahumara provincia 250 circiter milliaribus Hispanicis Mexico distans. 140 milliaria in se continet longitudinis, 100 milliaria in latitudine, salubriorem ceteris aeris temperiem amoeniorumque situm a natura matre nacta; intermixtis collium camporum montiumque varietatibus gratiosam desiderabilemque se se suis exterisque praebet. Hinc ab

educat vel ars excolit humana, ad maturitatem evocatur; nec deesset suo muneri in procreandis uvis tellus, si permitteretur excoli, sed, ne nimius ab expressis uvis liquor gentem hanc ad ebrietatem summe inclinatam in maiora vitia ac damna impellat, neve 54 commerciorum in hoc genere ex Hispania utilitas tollatur, prohibentur Indi plantare vites. Nec ad varietatem ciborum deessent volatilia (omnis enim generis coloris hic reperiuntur aves 55 ; rubicundae totae, quas cardinales vocant, virides ut psittaci, flavae, caeruleae et, si quod

rubicundae totae, quas cardinales vocant, virides ut psittaci, flavae, caeruleae et, si quod pulchri in avibus desideratur.) si aut incolae curiositate aut ambitione aut utilitate ducerentur, sed quod commoditatibus hisce quandoque destituantur, est, quod Hispani plerumque se se in fodinis occupent, Indi ab innata pigritia aut parva talium aestimatione prohibeantur. Hinc si sublimior genuit spiritus vitales, excitaret ad curiosa vel utilia aut sanguis gloriosior ingenium ad haec quaerenda et appetenda ea provocaret aut denique politior vivendi ratio

noxios humores causat. Solo frumento contenti robustam conservant naturam; et licet ovium gallinarumque considerabilem quantitatem habeant, eas tamen pro dapibus haud adhibent, sed diffiso vellere vestes sibi conficiunt. Post sicut et gallinas pro variis rebus ad vestitum necesariis Hispanis vendunt, qui saepius in anno hanc provinciam peragrant. Nullus autem pecuniae hic locus est, nisi inter Hispanos oppido Paral dicto, quod ad fines huius provinciae iacet. Oppidum est 300 circiter aedibus constans, in quo quidquid praecipuum haec terra colit, quiquid ex aliiis apportatur

mixto in modum laterum formantur ac humilia eriguntur modico ornatu tolerabilia. Quo ad varietatem fructuum est valde sterilis et paucos, ut videre est, aut ad narium oblectationem gratos aut ad oculos oblectandos amoenos aut ad palati gustum gratos fructus, haec terra profert. Pauci hic ab Hispanis excoluntur, ut sunt melones, pepones, persica poma. Nec enim multi effluxerunt anni, a quo nostri sacro baptismatis fonte huius terrae incolas lustrare coeperunt. Nec hic videre est pruna, cerasa, †merasa†, fraga aut pira ficusve uvas aut poma cotonia, ex quibus dulcia conficiuntur

emit, Tarahumara dicitur. Libenter comercia tractat, et hoc unicum medium altissimus dedit, quod hanc gentem alias feram tractabilem facit, caeterum gens in modum ferarum in speluncis et abderis vivere assueta, nec adaequate adhuc suam exuta naturam horret in communi vivere, sed quo longius ab Hispanis et patribus, eo comodius vivunt, ex eo, quod similia appetant, quae ad victum necessaria et vestitum, mirum est, qua facilitate eos homo lucretur his, ob ista qualibet servicia practant, et quo quispiam pater plus harum rerum habet, eo facilius aliquid pro gloria Dei operatur, eo facilius

eadem attentant. Cum Deum non timeant, nec de Deo cogitent, mentiri non erubescunt, inde mendacione mille effugia. Secretorum suorum sunt tenacissimi; ita, quod unus inter illos dicit, neminem externum scire fas est priusque se mactari sinent, quam aliquid prodant. Encontra quidquid de Hispanis uni illorum noti est, eadem die tota Tarahumara novit. Adeo magno in carnem vaccinam feruntur amore, ut, si possent lamentabili in metamorphosi saepius se in tauros converterent. Vix a longe spectandus se se offert taurus, ipsi e suis tuguriolis

annos incoeptae, quibus nunc adnumerantur quattuor aliae novae, pro quibus paulo ante concessae sunt elemosynae ab Excellentissimo Vice Rege huius Americae Septentrionalis Marchione de Laguna. Missiones antiquae seu iam excultae, ut pote vicinae oppido Paral et in quibus ob argentifodinas multi Hispani vivunt, suaque praedia habent, sunt sex. Missiones novae primo ante septem aut octo annos administrari coeperunt, ut dixi, sunt septem. Primi in Tarahumaram superiorem intrarunt duo Viri Apostolici, pater Josephus Tarda Hispanus et Pater Thomas Guadalaxara Angelopoli in India Americali

intrarunt duo Viri Apostolici, pater Josephus Tarda Hispanus et Pater Thomas Guadalaxara Angelopoli in India Americali natus. Hi plurimum in principiis passi multas persecutiones vigilias, pericula mortis, famem, sitim et similia, necdum tamen excultas missiones relinquere potuerant, quia Hispani adhuc ibidem vivere non audent. Eoque non, nisi pro coemendis gallinis, ovibus, equis similibusque, quae terra patitur et procreat, adveniunt. Ex antiquis missionibus prima est ante oppidum Paral Las Bocas dicta administrat eam Pater quidam noster. Habet omnia ad victum et economiam

asperitatem. Versus septentrionem proxima est Temaichic Sancti Josephi. Homines haec missio pessimos habet et ingratissimos, qui nec adiuvare patrem nec eidem obedire volunt. Alia est purissimae Virginis MARIAE Papigochic seu aquilarum locus nuncupatur, ubi praesidium nostri quondam habuere, sed Hispani a Tarahumaris inde expulsi, plures mactati sunt et Pater quidam Goldinus dictus. Magna hominum ibi moratur multitudo et gentis huius metropolis censetur. Quo ad situm, rerum abundantiam, comerciorum frequentiam clarissima. Non tamen omnes adhuc Christi fidem susceperunt, nec suavi iugo se

provinciae Mexicanae, qui pro illa pecunia res, quas quivis pater petit (ideo et quotannis eidem memoriam transmittunt) coemit et bona cum ocassione in mulis vel curribus usque Paral transmittit, unde post ipsi in suis mulis ad suas missiones adferri curant. Nec desunt in Paral pii zelosique Hispani, qui eleemosynis patres adiuvant. Et haec omnia et plura sunt necessaria, ut indi et praedia conserventur 117 . Quivis enim familiam in domo sua habere debet et eam sustentare. Et, ut maior noticia missionum harum habeatur, sciendum, quamlibet missionem habere gubernatorem

sacrum convocare, pueros ad doctrinam Christianam compellere debent ex officio. Pueri quotidie orationem dominicam cum salutatione Angelica symbolo Apostolico decantant, post decem praecepta Dei, quinque Ecclesiae, septem sacramenta, Salve Regina et confessionem generalem recitant. Sua lingua tum Hispanico idiomate laudetur Sanctissimum Sacramentum et Beatissima Virgo sine macula concepta ac contritio decantatur. Sunt et alii pueri per modum ephebulorum in quavis missione, qui patri assistunt, in eadem domo cum patre vivunt, patrique serviunt in aliquibus octo, in aliis sex, in aliis 12118

postea magni iam magis exculti cum patre itinera peragunt, ephippiunt 119 , onerant mulas reliquaque officia praestant. Aedificia patrum in qualibet missione paulatim crescunt. In novis missionibus una domuncula est, in qua cubiculum commune (vocatur sala hispanice) cubiculum patris et dispensa alia. In antiquis sunt valde ampla, quadrata per modum collegii et claustri. Ex terra et stramine lateres conficiuntur et ex his domus perficiuntur, omnes unius condignacionis. Puerorum maiorum uxores (hic enim cito accipiunt uxores) in culina iuvant patrem,

ad alium pagum vicinum, ex hoc ad alium, sic citissime perveniunt litterae et est necessaria haec diligencia, ut nobis invicem communicemus nova et necessaria, praecipue, si aliquid adverteretur circa rebellionem †120. Permittuntur etiam aliqui ex populis ad labores in argentifodinis, quos Hispani exsolvunt. Cuilibet dant 5 imperiales per mensem seu merces, quas pro illis appetunt. Sunt autem hac in provincia multae argentifodinae, una aurifodina. Occasione huius huc referri volui piam aliquorum hic habitantium opinionem, qui pie atribuunt Deum Serenissimo

Regi nostro voluisse gratificari et demonstrare, quam gratum haberet id, quod pro eleemosyna datur Societatis Jesu operariis in ista vinea laborantibus. Eodem enim die, quo intrarunt ornamenta, campanae et reliqua pro templo necessaria in opidum Paral pro novis missionibus invenerunt Hispani argentifodinam ditissimam ita, ut ex centenario petrae 30 libras argenti accipiant; in illa folia purissimi argenti exscinduntur. A mea missione distat uno diei itinere et medio 121 , 4 milliaribus a Coyachic missione. Huic argentifodinae inposuerunt nomen Sancti Joannis dela

meo Rectore in Sancto 123 Borgiae administrante duos Hispanos novas duas argenti fodinas medio diei itinere inde invenisse. Ex una centenario 70 uncias argenti excipiunt. Sic undique benedicit Deus. Laetamur omnes patres praecipue, quia occasione harum argentifodinarum advenient plures Hispani et sic in metu maiori erunt indi magisque poterunt ad Divina et humana excoli. His non obstantibus et licet bona dispositio a nostris ponatur, quia tamen Indi officiales non bene suo munere funguntur nec castigare volunt delinquentes, est opus magna patientia, ingenti cum Deo coniunctione,

qui est loco Provincialis. Hic quolibet triennio visitat omnes missiones, cui etiam Patres dant rationem tum conscientiae tum rerum economicarum. Moris est etiam, ut ad solennes professiones patrum ex variis missionibus invitentur et in loco, ubi professio fit, celebratur festum praesentibus etiam Hispanis. Ante professionem ad oppidum Paral se conferunt, ibidemque more Societatis per triduum de more Societatis petunt eleemosynam. In sua missione, in qua primo ponuntur de ordinario solent diu manere, aliquando etiam toto vitae tempore, ni circumstantiae aliter exigant. Libera est praeterea

patientia non exiguam conferent apostolicae religioni comendationem, quae omnia ita vera sunt, ut omnes religiosi Societatis hic ideo in magna veneratione habeantur, eorum dicta ut oracula habeantur, iisdem benefacere gratissimum Deo opus putetur, eorum opera ubique desiderantur, et licet Hispani suos parochos habeant, tamen pro consolatione animae etiam longum iter suscipiant, ut peccata expiare sacramque communionem suscipere valeant. Advertitur etiam particularis tum baptizatorum tum gentilium affectus erga Societatis Reverendi Patres 127 , dum quandoque videre est, quam

etiam particularis tum baptizatorum tum gentilium affectus erga Societatis Reverendi Patres 127 , dum quandoque videre est, quam inenarrabili gaudio aliqui accurrant boni, alios ad nos deducant vel ad baptizandum vel ad confitendum. Tacebo nunc fructus, qui et, quo ad temporalia, Hispanis eveniunt, pacis et comerciorum commoda, mutuae vicissitudinis comunicatio.128 Quae omnia sint et augeantur 129 ad maiorem dei gloriam. Ultimo denique in universim in America hac Septentrionali 80 sunt Missiones. Campus adest latissimus charitatem exercendi, se se pro Deo

summa charitas, cui non solum sufficit unus angustus vestris pectoribus apostolicis provinciae orbis ideo et e vestro gremio concessis missionariis castrensibus gaudet imperium. Dacia, Turcia, Curlandia de vestris apostolicis operariis triumphat, paenitentiariae in Italia legationes in Hispania, in Philippinis labores assidui gloriosam ac immortalem vestram reddunt Societatem. Et huc vires vestras exercite huicque gentilitate indigenti suppetias mittite, sub vestra o aquilarum puli tutela securae erunt hae alioquin miserabiles rapacis avernalis accipitris praedae. Vestra sub

ueniebant, nihil tamen nocuerunt. Bolydes, quas hostis ad ciuitatem projiciebat, nullum prorsus effectum habuerunt. Diu enim noctuque omni momento uigilare debuimus, aquam continuo supra tectum trahere, et ad extinguendas bolides manere paratissimi continuo. Unicum stabulum Hispanicum dictum, alias statim propugnaculo Zriniano contiguum, ex operatione bolidum conbustum, praeterea plane nihil. 13 Julij hostis ciuitatem obsidere incepit, et summo mane, adhuc in aurora aduenire, sequenti die, uidelicet 14 Julij iam habuit Batarias, et

42 Occubuit Caietanus; celerique volatu
6.945  Astra petit: vidit plusquam mortale beatam,
6.946  Francisci e specula, lumen circumdare mentem,
6.947  Hispani Petrus lux portentosa Pedrosi.
6.948  Cernit hic ingenti perfusum luce Thienem
6.949  Angelico cinctum obsequio super aethera ferri;
6.950  Cognovitque virum, cum mox exclamat: abivit

aequor
4.759  Massiliam Rhodano adiunxit Phocaea Iuuentus: [b] Strab lib. 4.
4.760  Nec noua dêest vltra Herculeas Hispania metas.
4.761  Cessisset pecudum squalentibus inuia lustris
4.762  Magnâ parte sui Tellus; si prima virorum
4.763  Abnuerat soboles gentilia linquere tecta.
4.764  Exilijs adeo debet, regione quòd

12  Bistonidum per prata nives, tu lilia prima
13  Et matutinum poteras superare ligustrum.
14  Quod coma Theutonicae nodo religata iuventae
15  Hispanique greges atque auri lumina gestant,
16  Vincebas formosa comis.
17  Attica mella tuis late diffusa labellis

quae et Vrsa maior Astronomis. 2 Nimirum Caelum stellatum, quia Stellas fixas, signaque, seu Constellationes sustinet, Signifer nuncupatur. Nunc uulgo Firmamentum. 3 A Longobardis Gothis, dictis Vandalis, Angliae, Scotiae, Gralliae, Hispaniarum, Italiae et c. regna originem deduxerunt. 4 Nimirum Angelorum sub Duce Lucifero. 5 Duplex est ad Currum septentrionalem Vrsa, siue Arctos, nempe maior, et minor. 6

16 Vigesima circiter die post captum Themesuarium id est quarta Nouembr. 1716. moritur in cunis Leopoldus Austriae Archidux, Caroli VI., et Elisabethae illius. 17 Iberus Hispaniae flamen; nunc Ebro. 18 Primo Comites Abspurcici dicti erant, qui exinde Marchiones, ac demum Archiduces Austriae. 19 Scilicet Belgradi. 20 Bosphorus Thracius, nunc

susceperunt Austriaci. 64 Vulgatum est Distichon:
Bella gerant alij; tu felix Austria nube:
Nam quae Mars alijs dat tibi regna Venus. Sic ultro occurrentem Burgundiam, sic Hispaniam sibi Austriaca domus adiunxit. 65 Ratio Philosophica, cur in medio aere aura stet; scilicet, quia quoquouersus aequaliter grauitat, siue, ut Latine dicam, propendet. 66 Ferdinandus III.

1.122   Paene recurrentes enecuere rotae.
1.123  At subito aethereis iuvenis demissus ab oris,
1.124   Summovitque pedes continuitque rotas.
1.125  Nec minus ipsa tibi nota est Hispanica tellus, 125
1.126   Cum patre hanc olim es iussus adire tuo.
1.127  Dumque ibi regali versaris ephoebus in aula,
1.128   Mirata est mores aula vel ipsa tuos,

Verum bono sit animo quod ad me venerunt, quia neque alter eas redimere voluit, neque a me prodibunt in publicum (esto prodire possent in quibus nil mali est), utpote qui ut semper eram constans, fidelis, sincerus fratri dilectissimo, et dehinc quin sim futurus, non dubitet. Regis Hyspaniae nuper exercitus huc venerat, sed miles totus erat lacer et omni paupere pauperior. Hodie quoque quatuor millia militum venerunt huc Bononiam missa a rege Hyspaniae in supetias Gallico exercitui, quorum pars Mutinam versus, pars Quastallam post dies

fidelis, sincerus fratri dilectissimo, et dehinc quin sim futurus, non dubitet. Regis Hyspaniae nuper exercitus huc venerat, sed miles totus erat lacer et omni paupere pauperior. Hodie quoque quatuor millia militum venerunt huc Bononiam missa a rege Hyspaniae in supetias Gallico exercitui, quorum pars Mutinam versus, pars Quastallam post dies aliquod abit. Conflictum speramus futurum, faxit DEUS bonum et faustum imperatori nostro. Nostri quoque Croatae omnes Finali Quastallam abierint. Num reversuri? Noverint

sunt his in terris. omnia carissimo et altissimo precio sunt. Tempora sunt misera, homines valde infirmi, milites copiosi, qui, uti ex ipsis intellexi, ibunt ad statum Florentinum sub aprilis initium, ibidemque Gallos et Hyspanos praestolabuntur. Pax enim rupta est, copiosissimique Livorno veniunt Hyspani, sed, quo tendunt, nihil certum. Intelleximus, quod vestis Lotharingi, qua ad aulam imperatoris ut sponsus accessit, precium ducentorum sexaginta millium aequarit, neque minori aestimata sit vestis alia, quam serenissimae archiduci miserat, sed num verum datur praecisio in

sis, ideo ex multis haec ut veriora et certa referre volui. Militia haec, quae hoc hiberno hic permanserat ad Florentias se recipiet, ibidem ulteriorem dispositionem praestolatura. Romae transtiberinus populus rebellavit tumultusque maximos cum Hyspanis excitavit. Causa jurgiorum ignoratur, sed ideo creditur, quia plurimos homines Hyspani clam abduxerunt, hinc ad cardinalis Aquaviva palatium suposuerunt unum plenam cistam lapidibus cum inscriptione aliqua, quae incendium illi minatur. Idem fecerunt nepoti pontificis cardinali

quae hoc hiberno hic permanserat ad Florentias se recipiet, ibidem ulteriorem dispositionem praestolatura. Romae transtiberinus populus rebellavit tumultusque maximos cum Hyspanis excitavit. Causa jurgiorum ignoratur, sed ideo creditur, quia plurimos homines Hyspani clam abduxerunt, hinc ad cardinalis Aquaviva palatium suposuerunt unum plenam cistam lapidibus cum inscriptione aliqua, quae incendium illi minatur. Idem fecerunt nepoti pontificis cardinali Corsini. Ad palatium autem principis Farnessi irruerunt illudque

cardinalis Aquaviva palatium suposuerunt unum plenam cistam lapidibus cum inscriptione aliqua, quae incendium illi minatur. Idem fecerunt nepoti pontificis cardinali Corsini. Ad palatium autem principis Farnessi irruerunt illudque conxerunt (nam in eo Hyspani accolunt), sclopis etiam ex officinis aliquot vi acceptis se ad pratum unum collocarunt continuo clamantes Che viva l'Imperadore. Tumultus hos ut sedaret mature sua sanctitas Barberini cardinalis accessit, sed a flente et suspirante discessit iterum. Rei

1596  Aeternas hiemes ventorumque invia regna.
1597  Qua late excurrit gelidas America sub Ursas,
1598  Apparet Canadum tellus, et Virginiaï,
1599  Florida, Mexicaque ora, novumque Hispania nomen,
1600  Atque aliae atque aliae cultu ut nomine Gentes
1601  Regna tenent: dives stat Caliphornia ponto
1602  Insula; non est et reliquas ut dicere post hanc
1603  Jam

ejus
1654  Indigenas; nec non illa tellure Britannos
1655  Avulsos paulum et munitos aequore circum.
1656  Pars alia Europae, qua se convertit ad Austrum,
1657  Cum Regnis te vasta tuis Hispania pulchramque
1658  Italiae pariter tellurem, Pannoniamque,
1659  Et Misûm, et Thracum, et Grajorum continet arva.
1660  At medium tenuere locum Germania Lechi
1661  Cum regnis

Fridericus II. rex a 20. Julii, quo die est coronatus, 1740. Natus 24. Januarii 1712. Daniae. Fridericus V. coronatus 4. Septembris 1747. Galliae. Ludovicus XV. a die 1. Septembris 1715. Natus fuerat 15. Februarii 1710. Hispaniae. Ferdinandus VI. ab anno 1746. rex, obiit 1759. Carolus III. frater prioris ex patre ab anno 1759. 10. Augusti rex, ex regno Neapolitano. Lusitaniae alias Portugalliae. Joannes V. mortuus 31. Julii 1750. Josephus I. natus 6. Junii

I. natus 6. Junii 1714. Rex a morte patris sui, cui successit. Moscoviae. Elizabetha Petrovna ab anno 1741. Mortua 1762. in Novembri. Petrus III. mortuus 1763. Catharina II. Neapolis et Siciliae. Carolus abiit ad Hispanias. Successit filius. Ferdinandus IV. ab anno 1759. Sardiniae. Carolus Emmanuel a 3. Septembris 1730. Poloniae. Fridericus Augustus III. dux Saxoniae. Mortuus 1763. 5. Decembris. Stanislaus II. Ponyatovszky Polonus, electus

uti ad publici et orbis notitiam superstitiose affectum gubernatumque a monachis, ut penes hos gubernium esset hique illius ministri, legati, gubernatores essent, sic ab his et praecipue Jesuitis inductum, ut jamjam moriturus in cambium quoddam consentiret, quo mediante civitates portusque optimos Hispaniae cederet pro desertorum quorundam Hispanicorum cambio. Antequam resignatione effectiva firmaretur cambium, rex Joannes moritur, eidemque succedit Josephus, qui, monachorum imperium exosus, ex aula et gabinetto ad chorum eos amandavit. Hispania, pro opimo illo solicita cambio, cum Jesuitas

affectum gubernatumque a monachis, ut penes hos gubernium esset hique illius ministri, legati, gubernatores essent, sic ab his et praecipue Jesuitis inductum, ut jamjam moriturus in cambium quoddam consentiret, quo mediante civitates portusque optimos Hispaniae cederet pro desertorum quorundam Hispanicorum cambio. Antequam resignatione effectiva firmaretur cambium, rex Joannes moritur, eidemque succedit Josephus, qui, monachorum imperium exosus, ex aula et gabinetto ad chorum eos amandavit. Hispania, pro opimo illo solicita cambio, cum Jesuitas a confessionibus aulae videret, eorum medio

consentiret, quo mediante civitates portusque optimos Hispaniae cederet pro desertorum quorundam Hispanicorum cambio. Antequam resignatione effectiva firmaretur cambium, rex Joannes moritur, eidemque succedit Josephus, qui, monachorum imperium exosus, ex aula et gabinetto ad chorum eos amandavit. Hispania, pro opimo illo solicita cambio, cum Jesuitas a confessionibus aulae videret, eorum medio omnem movit lapidem, quatenus a novo rege cambium confirmaretur. Hi cum partes suas adimplevissent, a rege responsum habuerunt, se patris sui non reprobaturum facta, nihilominus in tam manifestum

confessionibus aulae videret, eorum medio omnem movit lapidem, quatenus a novo rege cambium confirmaretur. Hi cum partes suas adimplevissent, a rege responsum habuerunt, se patris sui non reprobaturum facta, nihilominus in tam manifestum Lusitaniae praejudicium agere non posse, nisi cambienda per Hispaniam deserta ad aequalitatem redigantur et populosa adminus efficiantur. Quo regis habito responso, putabant et Hispani Jesuitae et Hispania ipsa, Jesuitarum medio persvadendum Paraquariae populum, ut ad excolenda deserta illa concedat. Sed flecti gens non potuit. Ideo Jesuita quidam Hispanus

suas adimplevissent, a rege responsum habuerunt, se patris sui non reprobaturum facta, nihilominus in tam manifestum Lusitaniae praejudicium agere non posse, nisi cambienda per Hispaniam deserta ad aequalitatem redigantur et populosa adminus efficiantur. Quo regis habito responso, putabant et Hispani Jesuitae et Hispania ipsa, Jesuitarum medio persvadendum Paraquariae populum, ut ad excolenda deserta illa concedat. Sed flecti gens non potuit. Ideo Jesuita quidam Hispanus Madrito in Americam missus est sub titulo plenipotentiarii regis Hispaniae. Qui Perù adveniens mandatis primum,

a rege responsum habuerunt, se patris sui non reprobaturum facta, nihilominus in tam manifestum Lusitaniae praejudicium agere non posse, nisi cambienda per Hispaniam deserta ad aequalitatem redigantur et populosa adminus efficiantur. Quo regis habito responso, putabant et Hispani Jesuitae et Hispania ipsa, Jesuitarum medio persvadendum Paraquariae populum, ut ad excolenda deserta illa concedat. Sed flecti gens non potuit. Ideo Jesuita quidam Hispanus Madrito in Americam missus est sub titulo plenipotentiarii regis Hispaniae. Qui Perù adveniens mandatis primum, deinde minis, tandem

efficiantur. Quo regis habito responso, putabant et Hispani Jesuitae et Hispania ipsa, Jesuitarum medio persvadendum Paraquariae populum, ut ad excolenda deserta illa concedat. Sed flecti gens non potuit. Ideo Jesuita quidam Hispanus Madrito in Americam missus est sub titulo plenipotentiarii regis Hispaniae. Qui Perù adveniens mandatis primum, deinde minis, tandem ecclesiasticis censuris et sacramentorum denegatione populum illum ad deserta illa incolenda impellebat, effectu communis plebei tumultus et insurrectionis. Quo viso, Jesuita aufugit, vel a suis a furore plebis salvatus est,

Qui Perù adveniens mandatis primum, deinde minis, tandem ecclesiasticis censuris et sacramentorum denegatione populum illum ad deserta illa incolenda impellebat, effectu communis plebei tumultus et insurrectionis. Quo viso, Jesuita aufugit, vel a suis a furore plebis salvatus est, informans Hispanicam aulam, submissione exiguorum militum rem accommodandam iri et rudem silvestremque populum ad deserta pellendum. Igitur ordinantur sex prope Hispani militis milia ad movendum loco populum. Verum | plebs sic se opposuit, ut Hispanum hunc totum deleverit

impellebat, effectu communis plebei tumultus et insurrectionis. Quo viso, Jesuita aufugit, vel a suis a furore plebis salvatus est, informans Hispanicam aulam, submissione exiguorum militum rem accommodandam iri et rudem silvestremque populum ad deserta pellendum. Igitur ordinantur sex prope Hispani militis milia ad movendum loco populum. Verum | plebs sic se opposuit, ut Hispanum hunc totum deleverit militem. Et cum ab Hispanis se premi lamentaretur atque Jesuitas ipsos pars haberet suspectos, pars in iis omnem collocasset fiduciam, utpote mancipia

submissione exiguorum militum rem accommodandam iri et rudem silvestremque populum ad deserta pellendum. Igitur ordinantur sex prope Hispani militis milia ad movendum loco populum. Verum | plebs sic se opposuit, ut Hispanum hunc totum deleverit militem. Et cum ab Hispanis se premi lamentaretur atque Jesuitas ipsos pars haberet suspectos, pars in iis omnem collocasset fiduciam, utpote mancipia Jesuitarum, sub religionis orthodoxae praetextu, patrem Nicolaum, actualem provincialem Paraquariae, in regem salutant. Nicolaus iste origine Hispanus erat, utpote

et praecipue Angli, sese tumultuanti immiscuisset populo, thesauri illi soli obvenissent Angliae et Christiana religio exulasset, aut si et nationalium Paraquariae quispiam regis nomen assumpsisset, talis de conservando regis titulo fuisset sollicitus, taliterque religioni et Hispaniae regno evenissent pericula. Jesuitae autem, vi professionis titulos habere nequeuntes, provide consuluerunt Europae, Hispaniae, religioni, dum tolerarunt insolentiam populi, quoadusque a legitimo et vero rege, Hispaniae videlicet, provideri valeat. Ista et similia coram penetrantioribus et

exulasset, aut si et nationalium Paraquariae quispiam regis nomen assumpsisset, talis de conservando regis titulo fuisset sollicitus, taliterque religioni et Hispaniae regno evenissent pericula. Jesuitae autem, vi professionis titulos habere nequeuntes, provide consuluerunt Europae, Hispaniae, religioni, dum tolerarunt insolentiam populi, quoadusque a legitimo et vero rege, Hispaniae videlicet, provideri valeat. Ista et similia coram penetrantioribus et studiosis rerum status mundi dicebant Jesuitae ex congregatione sua Viennensi reduces. Quid attamen in veritate sit aut

talis de conservando regis titulo fuisset sollicitus, taliterque religioni et Hispaniae regno evenissent pericula. Jesuitae autem, vi professionis titulos habere nequeuntes, provide consuluerunt Europae, Hispaniae, religioni, dum tolerarunt insolentiam populi, quoadusque a legitimo et vero rege, Hispaniae videlicet, provideri valeat. Ista et similia coram penetrantioribus et studiosis rerum status mundi dicebant Jesuitae ex congregatione sua Viennensi reduces. Quid attamen in veritate sit aut fuerit, nobis ignotum est. Ex aliis discat lector historicis. Mihi annotasse publicum sufficit

et ab haereticis per orbem sparsum esset, in effectu religionis bellum et orbis fere intra quosdam repartitio. (Jesuitici instituti quidditas.) Equidem cui Jesuiticum institutum perspectum est, apparet, sub religionis pietatisque pallio ab Hispanis excogitatum (uti erant primi eorundem generales), nil esse aliud quam Hispanicae monarchiae conservatio et extensio sub protectione et conservatione pontificae autoritatis; etiam ob gentium de religione systema occasione illa, qua septemtrio Luthero Calvinoque ducibus in libertatem se

orbis fere intra quosdam repartitio. (Jesuitici instituti quidditas.) Equidem cui Jesuiticum institutum perspectum est, apparet, sub religionis pietatisque pallio ab Hispanis excogitatum (uti erant primi eorundem generales), nil esse aliud quam Hispanicae monarchiae conservatio et extensio sub protectione et conservatione pontificae autoritatis; etiam ob gentium de religione systema occasione illa, qua septemtrio Luthero Calvinoque ducibus in libertatem se asseruit, institutum hoc natum est, et per rudes illas Americae Indiarumque oras

monarchiae conservatio et extensio sub protectione et conservatione pontificae autoritatis; etiam ob gentium de religione systema occasione illa, qua septemtrio Luthero Calvinoque ducibus in libertatem se asseruit, institutum hoc natum est, et per rudes illas Americae Indiarumque oras promotum, Hispanicam ut plurimum ibi dilatavit monarchiam eamque reddidit locupletem et ob Hispaniae aurum per orbem circumvolans Europae venerandam. Missionarii Jesuitae Hispani cum fidei dogmatibus Hispaniae etiam rudi populo instillabant amorem. Et quia auri sacra foret fames, observantes Europae

autoritatis; etiam ob gentium de religione systema occasione illa, qua septemtrio Luthero Calvinoque ducibus in libertatem se asseruit, institutum hoc natum est, et per rudes illas Americae Indiarumque oras promotum, Hispanicam ut plurimum ibi dilatavit monarchiam eamque reddidit locupletem et ob Hispaniae aurum per orbem circumvolans Europae venerandam. Missionarii Jesuitae Hispani cum fidei dogmatibus Hispaniae etiam rudi populo instillabant amorem. Et quia auri sacra foret fames, observantes Europae principes, missionariorum horum opera Hispaniae plurimum accedere, eosdem fovere et e

Luthero Calvinoque ducibus in libertatem se asseruit, institutum hoc natum est, et per rudes illas Americae Indiarumque oras promotum, Hispanicam ut plurimum ibi dilatavit monarchiam eamque reddidit locupletem et ob Hispaniae aurum per orbem circumvolans Europae venerandam. Missionarii Jesuitae Hispani cum fidei dogmatibus Hispaniae etiam rudi populo instillabant amorem. Et quia auri sacra foret fames, observantes Europae principes, missionariorum horum opera Hispaniae plurimum accedere, eosdem fovere et e suis ditionibus exules et proscriptos in gratiam suscipere cogebantur, tam ex

in libertatem se asseruit, institutum hoc natum est, et per rudes illas Americae Indiarumque oras promotum, Hispanicam ut plurimum ibi dilatavit monarchiam eamque reddidit locupletem et ob Hispaniae aurum per orbem circumvolans Europae venerandam. Missionarii Jesuitae Hispani cum fidei dogmatibus Hispaniae etiam rudi populo instillabant amorem. Et quia auri sacra foret fames, observantes Europae principes, missionariorum horum opera Hispaniae plurimum accedere, eosdem fovere et e suis ditionibus exules et proscriptos in gratiam suscipere cogebantur, tam ex necessitate auri quam et

monarchiam eamque reddidit locupletem et ob Hispaniae aurum per orbem circumvolans Europae venerandam. Missionarii Jesuitae Hispani cum fidei dogmatibus Hispaniae etiam rudi populo instillabant amorem. Et quia auri sacra foret fames, observantes Europae principes, missionariorum horum opera Hispaniae plurimum accedere, eosdem fovere et e suis ditionibus exules et proscriptos in gratiam suscipere cogebantur, tam ex necessitate auri quam et utilitate. Nam Jesuitae omnes singulasque vexas redimere auro facile poterant, ac praeterea, instituto eorum sic disposito, principes ludere

penetrant, alii omnes eas talesque habent constitutiones, quae sub pietatis pallio ad societatis bonum diriguntur. Profecto re et institute societatis bene perpenso, institutum hoc illud taleque apparet: in quo Europae principum stat aequilibrium et Romani pontificis saecularis autoritas. Hispaniae attamen, tam ob protoparentem suum Ignatium, quam et parentem Claudium Aquaviva, vel maxime autem ob aurum et thesauros Indiae propensi manent et ejus, post propria, student commodis. Rem hanc, quia instituti nostri non esset, diffusius non scribimus. |

penetrat, in hanc concedet sententiam. Protestantes, et praecipue Angli, rationem Jesuitici instituti penetrantes, satis contra eos scripserunt, atque a tot saeculis dubium aliquod prudentioribus causarunt. Litterarum autem cultura cum Jesuitas superassent, et hi metuerent jacturam propriam, Hispaniam elevandam esse censuerunt, hoc praecipue saeculo, quo Siciliae et Neapoli Hispanus imperaret, ducatum quoque Parmae et Placentiae Hispanus obtineret, Lusitaniae autem rex in defectu esset. Ut et hoc regnum Hispaniae conjungi valeat, adlaborarunt. Hinc quamvis Maria Theresia Hungariae

autem cultura cum Jesuitas superassent, et hi metuerent jacturam propriam, Hispaniam elevandam esse censuerunt, hoc praecipue saeculo, quo Siciliae et Neapoli Hispanus imperaret, ducatum quoque Parmae et Placentiae Hispanus obtineret, Lusitaniae autem rex in defectu esset. Ut et hoc regnum Hispaniae conjungi valeat, adlaborarunt. Hinc quamvis Maria Theresia Hungariae regina pro filio suo Josepho sponsam ex Portugallia habere cupivisset, Jesuitarum opera intento privata est. At illi pro Hispaniae regis fratre, cardinalatui valedicente, laborarunt. Ad quem quia Josephus rex

Parmae et Placentiae Hispanus obtineret, Lusitaniae autem rex in defectu esset. Ut et hoc regnum Hispaniae conjungi valeat, adlaborarunt. Hinc quamvis Maria Theresia Hungariae regina pro filio suo Josepho sponsam ex Portugallia habere cupivisset, Jesuitarum opera intento privata est. At illi pro Hispaniae regis fratre, cardinalatui valedicente, laborarunt. Ad quem quia Josephus rex Portugalliae propensus non fuisset, sed erederetur Angliae regis filium praeoptare, tam cambio illo provinciarum Indiae et Americae, quam et machinatione in mortem regis, sub actuali intra Angliam et Galliam

cardinalatui valedicente, laborarunt. Ad quem quia Josephus rex Portugalliae propensus non fuisset, sed erederetur Angliae regis filium praeoptare, tam cambio illo provinciarum Indiae et Americae, quam et machinatione in mortem regis, sub actuali intra Angliam et Galliam bello regnum Lusitaniae Hispanis asserendum putabant, ut tractatu dein publico firmaretur pro Hispanis Lusitania et dotis instar cum sponsa fratri Hispaniae regis obveniret. Consilia haec projectum fuere Jesuiticum, ab Hispania Galliaque susceptum, ut sic Anglorum successive minueretur potentia, et mundus intra familias

propensus non fuisset, sed erederetur Angliae regis filium praeoptare, tam cambio illo provinciarum Indiae et Americae, quam et machinatione in mortem regis, sub actuali intra Angliam et Galliam bello regnum Lusitaniae Hispanis asserendum putabant, ut tractatu dein publico firmaretur pro Hispanis Lusitania et dotis instar cum sponsa fratri Hispaniae regis obveniret. Consilia haec projectum fuere Jesuiticum, ab Hispania Galliaque susceptum, ut sic Anglorum successive minueretur potentia, et mundus intra familias quasdam divideretur, atque in effectu Borbonicus sive Gallicus

regis filium praeoptare, tam cambio illo provinciarum Indiae et Americae, quam et machinatione in mortem regis, sub actuali intra Angliam et Galliam bello regnum Lusitaniae Hispanis asserendum putabant, ut tractatu dein publico firmaretur pro Hispanis Lusitania et dotis instar cum sponsa fratri Hispaniae regis obveniret. Consilia haec projectum fuere Jesuiticum, ab Hispania Galliaque susceptum, ut sic Anglorum successive minueretur potentia, et mundus intra familias quasdam divideretur, atque in effectu Borbonicus sive Gallicus evaderet, quia actuales Hispaniae regnantes aeque Borbonici

quam et machinatione in mortem regis, sub actuali intra Angliam et Galliam bello regnum Lusitaniae Hispanis asserendum putabant, ut tractatu dein publico firmaretur pro Hispanis Lusitania et dotis instar cum sponsa fratri Hispaniae regis obveniret. Consilia haec projectum fuere Jesuiticum, ab Hispania Galliaque susceptum, ut sic Anglorum successive minueretur potentia, et mundus intra familias quasdam divideretur, atque in effectu Borbonicus sive Gallicus evaderet, quia actuales Hispaniae regnantes aeque Borbonici essent, imperator quoque Franciscus I. ex domo Lotharingica Borbonicae

et dotis instar cum sponsa fratri Hispaniae regis obveniret. Consilia haec projectum fuere Jesuiticum, ab Hispania Galliaque susceptum, ut sic Anglorum successive minueretur potentia, et mundus intra familias quasdam divideretur, atque in effectu Borbonicus sive Gallicus evaderet, quia actuales Hispaniae regnantes aeque Borbonici essent, imperator quoque Franciscus I. ex domo Lotharingica Borbonicae conjuncta haberetur, adeoque hos inter divideretur monarchia orbis, destructo ruinatoque imperio. Quo stabilito et Moscovia facile superaretur, praecipue cum Graeci ritus homines erga Austriam

orbis, destructo ruinatoque imperio. Quo stabilito et Moscovia facile superaretur, praecipue cum Graeci ritus homines erga Austriam propensi dicerentur et per privilegia conservarentur. Hoc projectum Benedicto XIV. Romano pontifici fuisse exhibitum et ab eodem probatum, audivi. Qui illud Galliae, Hispaniae, Austriae commendasset et hos in foedus et conjunctionem (uti publicus etiam fuit rumor) perduxisset. Ex hoc enata quod fuerit conjunctio Galliae et Austriae. Ob hoc tantae dispositiones et praeparationes bellicae annis prioribus. (Rizzi

et Galliam quae vera causa sit, me latet omnino. Dunkerkam naviumque depraedatio effectus inimicitiarum sunt, non causa. Sagaciores crediderunt, reipsa subversari debere aliquid, quod supra quoad Jesuitas notatum est. Partes enim illae una cum Gibilterra post mortem Caroli II. Hispaniarum regis Angliae obtigerunt, adeoque in veritate restituenda venire Hispanis, et Gallorum quidem medio, quorum opera ab Hispania fuere avulsa. Alii bellum hoc propter Caperdon (sic) esse autumabant. Ob distantiam nihilominus nos nec divinare veram possemus belli hujus causam, proinde ab ea

effectus inimicitiarum sunt, non causa. Sagaciores crediderunt, reipsa subversari debere aliquid, quod supra quoad Jesuitas notatum est. Partes enim illae una cum Gibilterra post mortem Caroli II. Hispaniarum regis Angliae obtigerunt, adeoque in veritate restituenda venire Hispanis, et Gallorum quidem medio, quorum opera ab Hispania fuere avulsa. Alii bellum hoc propter Caperdon (sic) esse autumabant. Ob distantiam nihilominus nos nec divinare veram possemus belli hujus causam, proinde ab ea praescindimus. (Foedus intra

crediderunt, reipsa subversari debere aliquid, quod supra quoad Jesuitas notatum est. Partes enim illae una cum Gibilterra post mortem Caroli II. Hispaniarum regis Angliae obtigerunt, adeoque in veritate restituenda venire Hispanis, et Gallorum quidem medio, quorum opera ab Hispania fuere avulsa. Alii bellum hoc propter Caperdon (sic) esse autumabant. Ob distantiam nihilominus nos nec divinare veram possemus belli hujus causam, proinde ab ea praescindimus. (Foedus intra Austriam et Galliam, Moscovia accedente. Quae fuerit

cum 25 milibus regulati militis, aut si quaepiam militiam nollet, tunc sumptus illos, qui ad talem necessarii forent militiam. Moscovia etiam die 22. Maji ad hoc accessit foedus universique catholici principes, ut omnino religionis bellum putaretur praedicareturque ab haereticis. Sabaudia et Hispania neutralis mansit in apparentia, reipsa cum Gallia conjuncta. Cogitandum eo magis erat Angliae aliisque protestantibus, quod Algerini Africae cum imperatore occidentis in pacem venerint eorumque legati Viennae erant. Omnes svadebant circumstantiae, catholicorum principum eam esse

Alii comitem a Kaunitz e Galliis reducem et ministerio status donatum, quia aperuisset Austriae oculos docuissetque manifeste, perniciosius nil fuisse Austriae quam conjunctionem cum Anglia, quae sic lusit Austriam, ut proprium interesse obtinuerit cum ruina Austriae. Sic in successione Hispanica, sic in Neapolis et Siciliae regnis, sic in orientalis compagniae sub Carolo VI. erectae destructione, totque casibus aliis. Utut sit, magnam causavit omnibus haec disjunctio admirationem, et majorem fere, quam quod Austria cum Gallia semet conjunxerit. Tria ergo haec, videlicet:

atterendas esse Borussiae vires, ut una solaque Europae principum gratia Borussia contentetur, neque legiones numerare valeat, sed aliorum metuere ac mirari. Hoc autem a Poloniae rege effici posse, utpote per delphinam affinitate Galliae, per aliam filiarum regis Siciliae ac Neapolis, consequenter Hispaniae affinitate, per tertiam cum electore Bavaro gaudentem. Austriâ periculum, imminens non tantum suis statibus, uti Hungariae et | Moraviae, cum Silesia conterminis, sed etiam ob justam dotis successionisque legitimae priori bello cessionem a Saxonia

regem elevaretur Poloniae, his potissimum aulis considerandum proponebatur. Ut autem alliceret omnes, cum destruendum Borussiae regem nemo vel subdubitasset, totius quasi Europae divisionem praefatis principibus projectavit scripsitque, quid habitura esset Austria, quid Saxonia, quid Gallia, quid Hispania, quid demum Moscovia. Et cum pro imperio nil reservasset, imperii rationem destruendam videbatur. Ad haec Brühliana projecta assensisse videbatur prima Austria, quae anno statim 1750. augendi studuit militis, atque ad foedus istud Moscoviam disponere non cessabat, per media etiam minus

suo rex Borussiae unius epistolam, qua instruebatur legatus, videret, ut in lecto noctanti reginae Moscoviae foedus hoc contra Borussum persvaderet, cum Moscoviae ministerium apparent durius. Postquam observasset Brühl, projecta sua secundis vehi ventis, ut Romana curia moveret Hispaniam Galliamque, religionis orthodoxae promotionem et felicitatem per submissum patrem Timoni Jesuitam Romae insusurrabat, et tyrannidis accusabat Fridericum Borussiae regem. Animadvertensque propensos esse omnes, Angliae demum res est proposita. At haec rem detestata ut indignam est regique

et, antea obscura et incognita, nunc clarissima et metuenda effecta est,- haec inquam animadvertens Gallia, a Ludovico XIII. suo rege summum in re navali posuit studium, illum ad eum, in quo nunc flore est, auxit, ut parem se jam Angliae intueretur. Considerans quoque, Siciliae, Neapoli, Hispaniis, Parmae Piacentiaeque Borbonicum imperare sangvinem, Habsburghicam Pisac ima Hausburghicam, jamačno pogreška pera. quoque in Carolo VI. defecisse domum, huicque in Austriacis

recessus, hinc cum Gallia conjunctio; praeter videlicet conjunctionem sanguinis, quae in Francisco I. imperatore evenit cum Gallis, Austriam jungi cum Gallia opportuit causa commercii naviumque ⃒ suarum per Mediterraneum proficiscendarum. Nam praeterquam quod Hispania Siciliaque ac Neapolis de Borbonico essent sangvine, Gallia in eum nauticae crevit statum, quod cum Anglia certare valeat; ut autem fortior sit et in sola navali expeditione se illa occupare valeat contra Angliam, bene prudenterque Gallia se conjunxit Austriae, ut nempe ista terrestribus

et eam gloriam, quod Austriacis viribus aequilibrium Europae penes Angliam steterit. Sane quisquis accuratius haec perpenderit, in praesenti rerum catholicarum circumstantia catholici principes nunquam sibi consuluere melius atque hac ratione istoque instituto ac systemate. Si enim Gallia et Hispania res suas navales promoveant et his intendant, facile Mediterranei maris et occidentalium Indiarum reddentur dominae. Si Austria cum Polonis et Moscovia terrestri expeditioni se dedant, si rus suum et montes excolant, artes item promoveant, tributarios facile sibi reddent septemtrionales,

facile Mediterranei maris et occidentalium Indiarum reddentur dominae. Si Austria cum Polonis et Moscovia terrestri expeditioni se dedant, si rus suum et montes excolant, artes item promoveant, tributarios facile sibi reddent septemtrionales, et penes eos orbis stabit aequilibrium. Equidem Gallia Hispaniaque his pro suis rebus portatura est pecunias et auram, et sic istae ab illis et ilia ab istis fovere se poterunt. Uti perspicacioribus systema hoc magnum apparuit, sic curiositatem attulit autoris resciendi. Quidam tribuebant Kaunitczio, quidam suprafato Brühlio, pars maxima

accommodatio, supra 331. et sequentibus insinuata, augendi papalis aerarii summum, quod habuit, studium, quia nec nepotismum servavit, nec suos facultatibus auxit. Beneficia ecclesiastica diu vacare permisit et ad suam cameram proventus accepit. Cardinalatus ipsos diutissime tenuit. Hispaniae jus conferendorum beneficiorum vendidit, sua promovit vel maxime commercia et res, quae ad haec faciunt. Quia eo vivente aularum, et praecipue Austriae, qui Romae fuissent ministri, in aulas transferebantur alias, sic Migazzi | Madritum, dein et in

magistrorum peritorumque sua sponte corruat magnum hoc et salutare systema. Ministri eligantur tales, qui negotium hoc sic agant et promoveant, ut arbores hominesque excoli solent, qui perfecti non nascuntur illico, sed formantur per tempora et evadunt. Conjunctio major ferme servanda est cum Hispania, a Gallia non recedendum. Caute tractandi Venetae ac papa, cautissime autem Turca, ut rebus per annos aliquot maturatis tandem sese intueatur Austria, quae subditorum suorum exculto ingenio, reparatis hactenus neglectis positoque prudenti rebus suis modo, in tanta

actum sit, subsequis daturus sum annis. Mors Vaciensis episcopi Altham. Obiit hoc anno episcopus Vaciensis comes Michael ab Altham, statimque episcopatus Vaciensis collatus erat domino Christophoro comiti a Migazzi, legato Suae Majestatis in Hispaniis. Quem Parisios aula submiserat, et postquam sub anni hujus fine redivisset, credebatur futurus minister gubernans instar cardinalium Galliae. Cardinales a papa creati. Hoc item anno papa Benedictus XIV. die 5. Aprilis sequentes ad

tanta. Fecit academias Romae, Sacrorum rituum, aliasque multas. | Mors immortalis viri ab eruditis omnibus et praecipue exteris aegrius lata, desideriumque sui reliquit immortale, erat enim a praejudiciis liber. Romani zelum ejus a morte damnabant ob cessas Hispaniae beneficiorum investituras seu collationes, qua cessione ultra 70 milia annue decedere Romanis dicebant ob Hispanorum absentiam; menses item Germaniae, ut nec Hispanis nec Germanis causa sit Romam excurrendi ibidemque insumendi. Profecto ex Germanorum hinc collegii Apollinaris neglectu, ex

aegrius lata, desideriumque sui reliquit immortale, erat enim a praejudiciis liber. Romani zelum ejus a morte damnabant ob cessas Hispaniae beneficiorum investituras seu collationes, qua cessione ultra 70 milia annue decedere Romanis dicebant ob Hispanorum absentiam; menses item Germaniae, ut nec Hispanis nec Germanis causa sit Romam excurrendi ibidemque insumendi. Profecto ex Germanorum hinc collegii Apollinaris neglectu, ex dioecesi hac nostra Zagrabiensi 12 juvenes ad fatum collegium suscipiuntur. Monachi vix non haeresis eum post mortem damnabant, quod Muratorii opera permissa. Jesuitae

neque fuit quaestio meritorum, sed pecuniae; immo adauctis ubique taxis ad alteram tantum, uti priores fuere, vel invitis dabantur honores et tituli fine tantum eo, ut exsolvantur taxae. Per Stiriam Carnioliamque amplius bismille juniores foeminae collectae et ex rumore permisso, ducendas in Hispaniam ibidemque maritandas, cum reipsa barbaris precio sint venditae. Quis describat omnia? Justicia nulla, vincebat numerans, unumque meritum numerare, licita liberaque omnia numerantibus, ut mirum non sit, belli hujus effectum alium non fuisse, quam ruinam subditorum, pessimorumque morum

primum levi, tum per eos adaucto; sed spe majoris lucri ac adaugendi Neapoli frumento precii, promovere negligunt Neapolim, ast ad finem Maji ejus expeditionem differunt; Tergesti, Labaci, Flumine, Goritiae etc. ex Hungaria conductum conservantes. Interea ne fame pereat Neapolis, ab Hyspaniarum rege provisum Neapolitanis exstitit, scriptumque Austriacis illis dardanariis, frumento Neapoiitanos non indigere. Qua de causa triticum minori est venditum in illis littoralis Austriaci partibus, quam fuisset ab Hungaris comparatum, preciumque momento quasi ubivis decrevit et mense

mensis Julii augustissimus imperator Franciscus 1., Maria Theresia regina nostra, Romanorum rex Josephus, archidux Austriae Leopoldus Petrus cum numerosa principum, comitum, ministrorum caterva in Tyrolim Oenipontum abivere, causa celebrandarum ibi nuptiarum inter Leopoldum Petrum et Hispaniae regis Caroli III. filiam Mariam Ludovicam, natam 24. Novembris 1745. Quibus de rebus uberius videndi consulendique illi, qui isthic fuere. Die quinta Augusti Oeniponti celebratae sunt nuptiae et sponsi Florentias missi, assumpto ducatu Hetruriae

pro 200.010 fl. milibus, et die prima Januarii 1766. comes Theodorus possessorium adiit. Post defectum Frangepanianae familiae Graecensis camera bona Frangepaniana tenuit, ex quo enata est ingens confusio. Praedicta Ozaly, Brod et Grobnik a Carolo VI. marchionibus a Perlass ex Hispania Carolum secutis sive dono sive, ut dicebatur, cambii titulo collata fuêre; quae etiam ad annum hunc inclusive tenuerunt, nunc ad praefatum comitem emptionis jure sunt devoluta, et ab hoc anno comitum Batthyan effecta. Octavo. (Comite

ad dimensionem gradus meridiani et correctionem mappae geographicae ditionis pontificiae adhibuit. Petierat Lusitaniae rex Joannes V. decem e nostra Societate mathematicos a nostro supremo praeside, praepositum generalem appellamus, qui in Brasiliam navigarent et mappam delinearent regionum cum Hispanis commutandarum ac limites definirent. Ego me ad opus obtuleram ei, qui regium legatum agebat tum Romae apud pontificem eratque itidem e Societate nostra, ea conditione, ut mihi simul liceret metiri meridiani gradum, quem cum Quitensi conferrem definito paullo ante a Parisiensibus

1.2.628  Culmina rarescunt; vix et Germania saevum
1.2.629  Ad boream conversa, aliaque apparet ab ora 630
1.2.630  Dives in ingentes Hispania didita terras.
1.2.631  Hinc Galli, hinc Batavi, et Belgae, parvoque Britanni
1.2.632  Aestu discreti supra venientibus undis
1.2.633  Oceani jam jam condi mergique

aetas
In medium, ratioque in luminis eruit oras etc. [x] Hanc in insulam juxta plerosque historicos primum descendit Columbus, eaque etiam num paret hispanis; estque accommodatissima hispanorum classibus ad importandas, exportandasque merces ex America. [y] Non desunt Mythologi, qui existiment Taurum et Arietem fuisse naves quarum altera Phryxus ad Colchos, altera vero

profitetur: quod etiam in hac eadem liberiori certe, quam accurata geographiae ratio postularet, locorum regionumque enumeratione licere sibi arbitratus est. [u] Argenteus amnis, fluvius nempe qui vulgo ab Hispanis dicitur Rio de Plata: vox autem Plata argentum hispanis est. In aliorum nominum, quae heic occurrunt, inflexione, scito, poetam sequutum graecae latinaeque inflexionis rationem quamdam ac similitudinem; minimeque sollicitum fuisse in inquirenda diligentius aliorum

ratio postularet, locorum regionumque enumeratione licere sibi arbitratus est. [u] Argenteus amnis, fluvius nempe qui vulgo ab Hispanis dicitur Rio de Plata: vox autem Plata argentum hispanis est. In aliorum nominum, quae heic occurrunt, inflexione, scito, poetam sequutum graecae latinaeque inflexionis rationem quamdam ac similitudinem; minimeque sollicitum fuisse in inquirenda diligentius aliorum scribendi ratione; quum id in rebus novis atque a latinorum consuetudine alienis,

receptum, ars etiam Austriacorum fuit. 8 Ac quamquam extorta per ingentia vectigalia omni pecunia, belli nervo, sublatis, qui duces seditionis esse poterant, illustrioribus proceribus nulla iam ab Ungaris vis metuenda videbatur, tamen ut securior ea parte Hispanicum iam 22,8 iam postea additum meditans bellum Leopoldus foret, lenire ad speciem Ungarorum animos cogitabat. 9 Lecti igitur e nativis ex Ungaris aliquot comissarii qui una cum praefectis

ait, regia Antaei certamenque cum Hercule et Hesperidum horti; sed in Oceano atlantico. Quod vero Oviedus lib. il Hist. affirmat, insulas Antillas esse veterum Hesperidas, itaque fuisse dictas ab Hespero xil hispaniarum rege, qui regnavit anno Mdclviii ante Christum, nullius profecto momenti est. Non enim videtur is locus nomen ab ullo rege Hespero accepisse, sed a stella, quae noctem

Bibliographia locorum inventorum

Sidić, Šimun Juda (floruit 1683) [1683], Antonii Judae Sidić, canonici zagrabiensis et rectoris collegii Croatici Viennae, de obsidione Viennensi per Turcas A. 1683. relatio (Viennae, 1683-09-16), versio electronica (, Vienna), Verborum 2322, Ed. Ivan Kukuljević Sakcinski [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [sidicepistola1683].

Vičić, Kajetan (?-ante 1700) [1686], Thieneidos libri sex, versio electronica (), 5415 versus, verborum 33672, Ed. Gorana Stepanić [genre: poesis - epica] [word count] [vicickthien].

Rogačić, Benedikt (1646–1719) [1690], Euthymia sive De tranquilitate animi. Carmen didascalicum, versio electronica (), 8211 versus, verborum 111.074 [genre: poesis - epica; prosa - praefatio; prosa - summa] [word count] [rogacicbeuthym].

Đurđević, Ignjat (1675-1737) [1700], Poetici lusus varii, versio electronica (), versus 5453, verborum 35062, Ed. Veljko Gortan [genre: poesis - epigramma; poesis - elegiacum; poesis - ode; poesis - sonetto; poesis - idyllium; poesis - metamorphosis; poesis - paraphrasis] [word count] [djurdjevipoe].

Đurđević, Ignjat (1675-1737) [1717], Eugenii a Sabaudia... epinicium, versio electronica (), versus 984, verborum 8618, Ed. Đuro Körbler [genre: poesis - epica; paratextus prosaici] [word count] [djurdjeviepinicium].

Bošković, Ruđer (1711-1787) [1734], Elegiae II et carmen, versio electronica (), 456 versus, verborum 3103, Ed. Tomislav Đurić [genre: poesis - elegia; poesis - carmen] [word count] [boskovicrel2carm].

Krčelić, Baltazar Adam (1715-1778) [1735], Epistolae ad amicum Matthiam Nicolaum Mesich (1735-1737), versio electronica (, San Vitale apud Bononiam; Bononia), Verborum 3852, Ed. Teodora Shek [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [krcelicbepist1735].

Stay, Benedikt (1714-1801) [1747], Philosophiae versibus traditae libri sex, versio electronica (), 11229 versus, verborum 82047, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica; poesis - didactica] [word count] [staybphilos].

Krčelić, Baltazar Adam (1715-1778) [1748], Additamenta ad Annuas, versio electronica (, Zagreb), Verborum 17030, Ed. Tadija Smičiklas [genre: prosa oratio - historia] [word count] [krcelicbannadd].

Krčelić, Baltazar Adam (1715-1778) [1748], Annuae 1748-1767,versio electronica (, Zagreb), Verborum 244601, Ed. Tadija Smičiklas [genre: prosa oratio - historia] [word count] [krcelicbann].

Bošković, Ruđer (1711-1787) [1761], De solis ac lunae defectibus, versio electronica (), 5828 versus, 91294 verborum, Ed. Branimir Glavičić [genre: poesis - epica; poesis - epistula; paratextus prosaici - commenta] [word count] [boskovicrdsld].

Zamanja, Bernard; Kunić, Rajmund (1735-1820; 1719-1794) [1768], Navis aeria et elegiarum monobiblos, versio electronica (), 3251 versus, verborum 26001; carmen epicum, hendecasyllabum 1, elegiae 10, idyllia 4, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica; poesis - elegia; poesis - idyllium; poesis - epigramma] [word count] [zamagnabnavis].

Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1782], Operum omnium tomus II, versio electronica (), Verborum 46753, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - oratio; prosa oratio - tractatus] [word count] [skrl2].

Hesiodus; Zamanja, Bernard (1735-1820) [1785], Hesiodi Ascraei opera, versio electronica (), 2747 versus, verborum 58425 [genre: poesis - versio; poesis - epica; poesis - elegia; poesis - carmen; prosa - epistula; prosa - commentarius] [word count] [zamagnabhesiod].

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report