Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: potest Your search found 2999 occurrences
First 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 1961-2058:1961. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] non abs re ratus sum, sequentibus quaestionibus multiplicem eius distinctionem praemittere, quo omni ex parte melius intelligatur. QUAESTIO SECUNDA. / Primo itaque, quotuplex potest esse Causa ex parte Materiae, seu rei? Multiplex. Primo, Regalis; et haec tam rerum mobilium quarumlibet, quam immobilium, sive bonorum ac iurium possessionariorum. Secundo, Personalis. Et
1962. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] convictus, fol. 738. et sequentibus, maioris Decreti. De quibus omnibus latius infra cap. 9. vide. QUAESTIO TERTIA. / Secundo, quotuplex potest esse Causa ex parte Terminorum, quibus levari solet? Similiter multiplex: Octavalis, generalium Iudiciorum in duobus locis celebrari solitorum: Posonii, pro octavo die, festi Beati Lucae
1963. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] iustitiae excellentiam, nihil ex huiusmodi oneribus, ad portionem suam tollit: sed omnia prae manibus iudiciariis relinquit, excepto solum pretio literarum sententionalium, quod absque ulla illiberalitatis nota, levare potest; quia antea ipsum iudici, ex proprio aere exsolverat. QUAESTIO QUINTA / Tertio, quotuplex potest esse Causa ex parte Ordinis? Itidem multiplex: alia privilegiata,
1964. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] literarum sententionalium, quod absque ulla illiberalitatis nota, levare
potest; quia antea ipsum iudici, ex proprio aere exsolverat.
QUAESTIO QUINTA / Tertio, quotuplex potest esse Causa ex parte Ordinis?
Itidem multiplex: alia privilegiata, pro pauperibus quae Feriis sextis, et
diebus Sabbatinis adiudicatur,
1965. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] in fraudem fratrum, causae ratione bonorum, in
quibus statutio praecessit, sed propter loci distantiam, contradictio non
fuit facta:
1966. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] mente capti,
furiosi, etc. quae omnia in ipsis considerata, magis movent nos, ad
miserandum eis.
QUAESTIO OCTAVA. / Quarto, quotuplex potest esse Causa, ex parte Fori, seu
Iudicum?
Duplex: alia specialis. Et haec iterum quadruplex: Palatinalis, ut omnes
causae fiscales, et extraordinariae:
1967. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] ut paene quamlibet legem, per eam, non gravate subvertendam existimaverit. Quod non miror, siquidem ibi aliena potius pertractaverit, quam propria suo instituto accommodaverit et praefixerit, ut facile quilibet advertere potest. Secundo: exemplum quoque prope affine esse consuetudini, cum scilicet nos deficiunt lex, et consuetudo, modo praemisso declaratae. Tunc etiam exemplo eorum, qui vel semel in iudicando maxime idonei visi sunt, uti
1968. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] imbecillioribus metuenda: id tamen potius singulorum specie, sive naturae vi, quam aliqua ordinatione, inter ipsa evenire solet. Et ideo inter illa, nulla huiusmodi praelationis, vel subiectionis vicissitudo, proprie dici potest. Sed etsi aliquando (ut in Fabulis, sive apologis AEsopi, aliorumque fit) loqui, et inter se ordinem aliquem politicum habere ac servare dicantur; id totum fictitie tantum, et similitudinarie ab hominum politia fingi,
1969. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] de Iustitia hic agimus, prout est virtus moralis, eaque duplex: vel Naturalis, quae est constans et perpetua voluntas, ius suum unicuique tribuens: non quidem quantum ad actum, sive effectum ipsum, siquidem id non semper fieri potest; sed quantum ad affectum, qui semper paratus est, ad praestandum debitum effectum, si fieri potest. Vel Legalis, quae et lex ipsa dicitur, ac saepe pro arbitrio populi mutatur, sine qua nec gentes, nec regna diu
1970. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] voluntas, ius suum unicuique tribuens: non quidem quantum ad actum, sive effectum ipsum, siquidem id non semper fieri potest; sed quantum ad affectum, qui semper paratus est, ad praestandum debitum effectum, si fieri potest. Vel Legalis, quae et lex ipsa dicitur, ac saepe pro arbitrio populi mutatur, sine qua nec gentes, nec regna diu permanere possunt. Secundo: iustum quoque aliquid dupliciter fieri intelligitur; uno modo, ex ipsa
1971. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] solet esse in genere Evocatio? Quadruplex: Insinuationalis, Simplex, Utralis, et Personalis. Prima igitur Insinuatio, seu Evocatio cum Insinuatione, cuius licet expressa Definitio nullibi in scripto Iure reperiri potest: prout tamen ex signis quibusdam, et levibus eiusdem descriptionibus, variis in locis colligitur, est Evocatio illarum causarum, quae brevi termino terminari solent; ut sunt, omnes Actus potentiarii, etiam in facto
1972. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] non per Procuratores, coram Iudicibus ordinariis, simul
constituti fuerint:
1973. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] sin minus, etiam de Curia,
citatur,
1974. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] per citandum, ac suos, factum est, quo minus per homines facta fuerit. QUAESTIO UNDECIMA. / Ex quibus causis Citatio, vel Relatio eiusdem condescendere potest? Si debito modo non fuerit facta, non denotando scilicet Locum citati, quemadmodum iam dictum est proxime, aut tempus, vel Personam, quando videlicet, ubi, et per quem citatus extiterit. Ubi Nota: quod haec
1975. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] nos, aut qui sunt sub iurisdictione nostra, uti est familia nostra, servitores, servitrices, coloni, et inquillini, aliique nobis conviventes, per quos scilicet nobis talis Citatio innotescere, vel ad notitiam nostram devenire potest. Alioqui per alienos, et nihil ad nos pertinentes, modo praemisso, etiamsi fuerint, consanguinei, facta; nihil valebit. Locus etiam ad id aptus esse debet: quia in Templo, vel alio sacro loco, orationi sacro, aut
1976. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | Section] Iudiciales conscribi, ac ex ipsis, ita Reum proclamari facere, ut ipsae
Iudiciales omnibus ostendantur:
1977. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] est: primo; quod Causae condescensio ex uno in alterum in Iudicialibus, si antea facta fuit in proximiorem personam, et non transivit in processum (eo quod medio tempore ex hac decesserit vita, vel alias non erit interessata) potest fieri a primo motore causae, in alio termino. Secundo: quod huiusmodi Condescensio causae, vel per obitum ac decessum priorum motorum, via legitimae successionis, ad haeredes; vel per adeptionem bonorum, via emptionis,
1978. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] recipit: nihilominus tamen ad primordia regrediendo, Paria Praesentium, et Iudicialium accipit. Tertia autem, praemissis modis, neque destrui, neque ulla ratione inhiberi potest, sed vadit ad Executionem; cui Repulsionis velamine obviari solet: tum, quia de antiqua consuetudine, id iam tertia vice amplius facere non admittitur: tum, quia in Petitione parium comparuit; et ideo comparenti sub
1979. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] solummodo in priorem statum Regressio, nihil plane alterutri partium adiudicando, vel abiudicando. Licet viderim in quadam Causa contrarium; quae ob huiusmodi absurdum fundamentum, in hodiernum usque diem, finem sortiri non potest. Quod nulla ratione est admittendum. Quia Dato uno absurdo, illico mille sequi necesse est. Et potest iterum per Novam Citationem, causa per Actorem resuscitari: cum hac tamen Cautela, ut Literas superinde Testimoniales
1980. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] Licet viderim in quadam Causa contrarium; quae ob huiusmodi absurdum fundamentum, in hodiernum usque diem, finem sortiri non potest. Quod nulla ratione est admittendum. Quia Dato uno absurdo, illico mille sequi necesse est. Et potest iterum per Novam Citationem, causa per Actorem resuscitari: cum hac tamen Cautela, ut Literas superinde Testimoniales extrahat, ne binaria Citatione, in eadem causa; calumniose procedere arguatur passim.
1981. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] quam ut ei damnum inferat. Super quo vide infra etiam,
Quaest.
22. cap.5.
1982. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] Prima; si Tempus, Locus, et Persona in tali causa non fuerint bene specificata, vel prorsus omissa 2. tit. 26. Secunda: ex Incompetentia Iudicis, Loci seu fori, et Termini, atque etiam Actoris, passim. His addi potest dies Festus, qui et Decretalis dicitur: Lib. 1. S. Ladislai Regis, cap. 38. Ubi Nota: I. Quod si Citatio tantum fuerit facta, tali die Decretali; non condescendit, ast
1983. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] QUAESTIO DECIMA SEXTA. / Potestne aliquando aliqua Depositio; vel variatio aliquorum verborum fieri per Actorem in Actione, vel Iudicialibus suis? Potest, ast non simpliciter, sed remanente perfecto orationis sensu, idque cum onere. Et Paria quoque petenti Reo, Iudicialiter conceduntur. Verum, ubi simplex tantum alicuius in causam attracti fit Exmissio ex Actione, vel
1984. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] Triginta
duos annos incurrit:
1985. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] Quia tales Particulae seu quantitates, vigore Literarum Metalium, rite tamen emanatarum; per Actorem, iuramento mediante, allegatione cuiusvis Praescriptionis non obstante, recuperari possunt. Et nec tale iuramentum (A) potest reiicere in (I) quod haec sit hoc in casu specialis lex, neque illud prius fuerit ipsi, per (I) submissum, ex quo reiectio necessario sequi posset. Prouti et in Causa Illustr: Domini Comitis Erdödi, contra Venerabile
1986. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] Patronus ac collator, 1. tit. 11. et Ludovici II. art. 15. anni 1518.
nedum in Bonis ipsarum praescribere, sed nec diu quidem illa pro se
retinere; multo minus vero alteri dando, ab Ecclesiis eorundem abalienare
potest:
1987. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] 31. anni 1567. ac aliis passim pluribus in locis videre est. Decima nona, est annorum Sexaginta; intra et citra quos, bene; sed non ultra aut extra humanum seu vivum testimonium consistere potest: 1. tit. 74. et 82. Vigesima, est annorum Septuaginta, vel ultra Sexaginta annos: quibus, vocati ad publicos Honores, Officia, et Dignitates, nec non etiam Tutelarum, et
1988. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] eundem Iudicem, denuo discutienda, virtute Novi Iudicii Inhibitioni annexi: Stylus. Ubi Nota: I. Quod huius Remedii, non ponitur certus locus; ubinam, et in quo tantum fieri deberet, quia potest fieri, et fit communiter ubicunque ante peractam Executionem, testimonium Capituli, et Conventus, ac per consequens Actor ipse, reperiri potest. Imo etiam post peractam Executionem, in locis credibilibus, dum adhuc
1989. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] Remedii, non ponitur certus locus; ubinam, et in quo tantum fieri deberet, quia potest fieri, et fit communiter ubicunque ante peractam Executionem, testimonium Capituli, et Conventus, ac per consequens Actor ipse, reperiri potest. Imo etiam post peractam Executionem, in locis credibilibus, dum adhuc Literae Relatoriae, superinde extra datae non fuerint. Et ratio est, quia nondum plene finita est Executio, propter arrestationem Relatoriarum in
1990. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] Iudicio Regali, Sex marcas faciente, gravari consuevit. QUAESTIO SEPTIMA. / Potestne simpliciter, et absque ulla responsione fieri Prohibita? Non potest: sed semper necesse est aliquid respondere, dando aliquam rationem vel prius dictam repetendo, vel novam aliquam potius subnectendo responsionem; alioquin autem prior Convictio manebit: Ibidem.
1991. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] Quia Decreta Regni, Inhibitioni tantum Novum adiungunt: 6. Vlad. art.
14. Prohibitioni autem, non Novum, sed Evocationem (quae
etiam absque Novo Iudicio fieri potest)
1992. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] necessarium est, citare Repellentem; quia cum adhuc nullus sit eius processus in sede, neque impediri potuit eius Executio; atque ita neque repellens, sine praevia Citatione, in faciem sedis; legitime attrahi potest; siquidem nemo, nisi legitime citatus, comparere debeat, 1. titul. 9. In priori autem iam dudum citatus est, et proinde id iterato facere, neque de lege, neque de necesse
1993. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] sed in una duntaxat Executione. QUAESTIO VIGESIMA PRIMA. / Potestne Repulsionem facere, qui in processu causae non egit? Potest, si aliqua in parte Executionem illam, sibi nocivam fore putat, virtute clausulae illius iustificatoriae (praevia ratione aliorum quorumlibet). Neque tenebitur onus Repulsionis deponere, si pars
1994. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] QUAESTIO VIGESIMA SECUNDA. / Postremo tandem quid faciendum? Ratio demum factae Repulsionis reddenda est, (non expectato Novo Iudicio per favorem Principis concesso, ut vult Decius) talis, si fieri potest, quae meritum causae concernat, et qua Iudex pro parte sui contentus esse possit. Atque ita petat se Reus ab ulteriori impetitione ipsius Actoris, etiam cum poena indebitae actionis absolvi et eliberari; literasque
1995. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] et studiosius statum ipsius deforis considerare, est suspicio, ipsum tale furtum commisisse. At si postea pecuniam profusius expenderit, nec sciri possit, undenam illam habere potuerit; tanto facilius de ipso praesumi potest, quod ex tali comisso furto, ipsam sibi comparaverit. Verum necdum his plena fides datur: Quia Iudex ex praesumptionibus violentis, et indiciis indubitatis et vehementissimis, non potest devenire ad condemnationem, ac
1996. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] tanto facilius de ipso praesumi potest, quod ex tali comisso
furto, ipsam sibi comparaverit. Verum necdum his plena fides datur: Quia
Iudex ex praesumptionibus violentis, et indiciis indubitatis et
vehementissimis, non potest devenire ad condemnationem, ac sententiam
Definitivam In Causa Capitali, absque aliis probationibus, ut
Corporaliter puniat; secus autem pecuniariter.
Vivius
Rusticos,
uti colligitur ex
praesumenda esse.
Andr. Fachin. lib. 9. cap. 16. Nisi forte Iudex promittat
impunitatem delinquenti, et tunc si delictum confessus fuerit, non tenetur
promissum servare, sed ex tali confessione, potest ipsum condemnare, et
excusatur a non praestita promissione; Quia publici boni magis debet
habere rationem, quam privati. Vivius part. 1. opin. 172. et 173.
Tum quia fidem in malis promissis, non expedit
QUAESTIO NONA.
Quid igitur fit, in hoc Iure nostro, ubi res forsan aliqua, nullo horum
statuum, Definitivo scilicet, Legali, aut Testimoniorum constare potest; et
neque hisce duobus, Coniecturali videlicet, et Quaestionum uti volumus?
Quanquam Innocentia cuiuslibet favorabilis, et legibus amica esse debeat; ne
tamen in nondum bene explorata re, vel Reus ita simpliciter
Iudicium potius redditur nullum, ut infra quaest. 18. videre licebit.
Si autem non acceptaverit, tunc iterum eodem modo, ut in tertia, (I)
se diminuto iuramento expurgabit.
Quinta esse potest, ubi (I) in primo statim responsionis termino, sed
iuramento Actoris ad caput suum iuxta consuetudinem Regni,
deponendo submiserit; et (A) hoc acceptare noluerit: tunc (I) tertio
se solum
quaevis
maleficia.
Sexta, Ubi autem (I) se, vel quod idem est, totalem actionem
iuramento solius (A) submiserit, et neque hoc acceptaverit; tunc Reus
simpliciter absolvitur, nec potest (A) actionem suam, in ipsum (I) reiicere.
In quibus omnibus submissionibus consideranda Inprimis est, Proclivitas
Actoris, ad assumendum Iuramentum; et ideo (I) sibi semper ab eo praecavere
debebit. Secundo, Innocentia
data fuerit, ad
propriam iam confessionem condemnari poterit. Imo vero, cum nemo sibi satis,
vel Iudex, esse possit,
Sed si prius aliquid fassus erit, et ex actione concesserit; poteritne id
amplius pernegare, etiam Actore ipsum ad negandam totalem actionem
adurgente?
Equidem directe, et de Iure Regni non potest; cum fassio, sive responsio
propria in Iudicio contradictorio semel facta, alias retractari nequit.
et ad alias
commutationes rerum generaliter refertur, quod scilicet cuivis quomodolibet,
ex propria concessione sua debetur. Ubi Notandum, quod veteres Romani, in
tali casu debiti, vel mutui, ubi scilicet nulla probatio esse potest, tale
ferebant iudicium: si enim partes pares erant, seu boni pariter, seu mali,
tum illi unde petebatur, hoc est Reo credebatur, ac secundum eum
iudicabatur, Ast si pares non erant, tunc meliori fides dabatur, et
VIGESIMA SEXTA.
An unus Coniuratorum plures personas in eadem causa, suo iuramento expurgare
possit?
Nequaquam; sed tantum unam personam, in una eademque causa suo iuramento
expurgare potest. Nam si hoc admitteretur, multa absurda sequerentur, ubi
plures malepatratores, sic de facili unius, vel paucorum coniuratorum,
iuramento se expurgare possent.
praecedenti; quia
omnes infames, secundum leges, etiam secundum Canones sunt infames. Et haec
tollitur vel per Papam, vel per purgationem Canonicam, non quidem
simpliciter, sed quando quis vel non accusatur, vel convinci non potest, vel
probatio contra ipsum est semiplena, vel etiam aliis modis, quibus adhuc
aliqua suspicio remanet; et nec semper quidem etiam ab offerentibus est
recipienda; cum scilicet crimen notorium est, vel autem accusator
minus gravia. 2. quaest. 4. et
Sylvester part. 2. vocabulo Purgatio.
QUAESTIO TRICESIMA PRIMA.
Sed ex quibus casibus potissimum potest contrahi Infamia?
Ex hisce nimirum, Primo, ex periurio. 2. tit. 30. et 5. Vlad. art. 1.
Secundo, ex male administrata tutela, 1. tit. 123.
Tertio, ex sicario et clandestino homicidio,
recte praemissis ipsis,
earundemque necessariis, prouti fieri potuit enarratis, consequenter de
Oculata revisione, et Collaterali attestatione, tanto brevius dicendum est,
quanto magis iam et natura illarum, ex ipsis colligi potest, siquidem et hae
per testes Vicinos, Commetaneosque sicut et illae, fieri consueverunt.
QUAESTIO SECUNDA.
Quid igitur est Oculata
ut bene dictus Abbas, citato libro, et aliis sequentibus,
annotavit. Unde merito Matthias Austrius Habspurgius, Anicius
Romanus, et AEneades Troianus, dici valeat. Quod ipsum similiter dici
potest, de Serenissimis Principibus quoque D. D. Alberto Principe Belgii
Fratre Germano, ac Ferdinando II. Rege Hungariae D. N. C. Patrueli Suae
Maiestatis; Filio autem Domini olim Caroli, itidem Archiducis Austriae,
Filii
Comitatuum non transmittitur,
novis, editos in
annis 1608. 1609. et 1613.
QUAESTIO QUINTA. / Potestne utraque pars appellare?
Potest semel; sed postquam iam remissionem ex Curia Regia Novo
iudicio cum gratia, usa est aliqua, aut Procuratorem
revocaverit, amplius non licet illi appellare, et
neque transmittitur, sed quomodocunque Vice-Comes, et Iudices Nobilium
diiudicaverit, illorum adiudicatione contenta esse debet. Altera autem pars,
quae nondum appellaverat, bene potest appellare.
Primum, quod ex antiqua consuetudine, a prandio,
posteaquam iam in extradatione parium Iudices processerint, levari soleant.
Secundum, quod absque literis Procuratoriis in revisione earum, quis
Transmissionem declarare potest. Si autem, Novum iudicium petere, vel ex
Tabula ad Dom: Palatinum appellare voluerit, non nisi virtute
Procuratoriarum, id facere valebit. Licet nonnuli Novum iudicium peti posse
admittant absque Procuratoriis; Quod
deberet, ut supra quaest. 14. cap. 5. dictum est.
QUAESTIO DECIMA QUINTA. / Quotuplex esse potest?
Quadruplex. I. Quo in causa succumbens, per nonvenientiam, simul cum
inhibitione utitur.
quam nihil omnino dictum vel responsum est;
nihil plane novi dicitur, quia nihil prius, vel vetus dictum est, sed tunc
primum comparens dicere incipit: ergo non praeexistente priori, vel Veteri,
neque Novum correlative dici potest. Atque sic, non est proprie Novum
dicendum, sed totaliter et simpliciter sola Inhibitio, quae virtute sua,
sicuti et alia
Iuridica remedia, per se vim illam
debere; etiamsi cum clausula
ex superabundanti fuerit, uti iam praemissum est. Styl.
QUAESTIO DECIMA OCTAVA. / Sed quibus temporibus quis uti potest, Novo hoc
Iudicio, in processu causae?
Duobus. Primo, quando succumbens causam appellat, et postea statim
Appellationi cedens, in partibus adhuc Novum impetrat, prosequiturque
Iudicium.
Transmissionem ipsam omnino extrahit de sede Iudiciaria; ac nisi per partem
triumphantem urgeatur, vel ex paribus eiusdem proclametur, ad lucrandum
tempus tacet, neque ipsam revideri facere vult. Ubi tandem secus fieri non
potest, sed necessario causa revideri debet, tunc allegando se nondum Novum
iudicium in ea habuisse, statim datur eidem Novum, et sic terminum illum
Iudiciorum, vel Diaetae, cum tali petitione et concessione Novi iudicii
qui in causa non egit, Novum
Iudicium impetrare?
Dicendum; quod quamdiu ille, qui in causa succumbit, in humanis egerit, et
supervixerit, nemo alter praeter eum, gratiam Novi iudicii, impetrare
potest; non enim congruit, cuipiam falcem suam in alterius messem mittere.
Veruntamen parte ipsa convicta demortua, ille in quem prosecutio causae
ipsius, de Regni consuetudine
quoque facere
posset? Verumenimvero de communi usu et consuetudine, huiusmodi Procuratoriam
revocationem, non nisi personaliter coram Iudicibus comparendo facere
potest; licet ex textu Tripartiti nihil certi de eo colligi possit: sed ex
Stylo manifeste apparet.
QUAESTIO VIGESIMA TERTIA. / Quare fit huiusmodi Procuratoris
post latam et pronunciatam sententiam, Procuratorem suum
revocare poterit; ita quod ipsa die, qua sententia pronunciabitur, absque
quolibet onere causam suam inhibere, et Procuratorem revocare potest, postea
vero infra Octavarum, et brevium Iudiciorum celebrationem, dempta duntaxat
extrema die ipsarum Octavarum, et hoc quoque si calumniose et fraudulenter
agere praetenderet, semper cum minori onere, sex scilicet
partium ipsarum altera se per
responsionem sui Procuratoris, gravatam esse, vel gravari debere sentiens et
agnoscens, non expectato huiusmodi termino Iudiciariae ipsius commissionis,
Procuratoris sui responsionem revocare potest. Quod autem videatur posse
fieri etiam in facto, hoc est, in rebus iam ipsis, uti praemissum est,
colligitur ex dicto tit. 80. ubi habetur; quod tam in longius causis, lite
adhuc pendente, et ante solam iam definitivam
I. quod in hac quoque quarta
formula, vel simplex Novum non debet admitti, uti et in tertia, vel autem
Inhibitio, cum haec duo inter se coincidere videantur, et ita bis id ipsum
in una eademque causa concedi neque debet, neque potest. II. Nullam maiorem
rationem affirmandi Novum iudicium cum Inhibitione dari posse, quam hanc,
quod scilicet nisi hoc modo coniungerentur, Causae praescriptis quatuor
terminis finiri non possent, et
sed ipsam rem, quae finem controversiarum,
Iudicis pronunciatione accepit; quod vel condemnatione, vel absolutione
contingit. Itaque quamvis statim postquam lata est in aliqua causa
definitiva sententia; res iudicata dici potest, tamen quamprimum fuerit ab
ea appellatum, fingitur non esse iudicata; ac proinde nec dici potest
sententiam in rem
iudicatam transivisse, a qua appellatum est,
vel absolutione
contingit. Itaque quamvis statim postquam lata est in aliqua causa
definitiva sententia; res iudicata dici potest, tamen quamprimum fuerit ab
ea appellatum, fingitur non esse iudicata; ac proinde nec dici potest
sententiam in rem
iudicatam transivisse, a qua appellatum est, nisi Iudex appellatus, eam denuo
comprobarit. Si vero Appellatione omissa effluxerit tempus, quo
sed et facultatum, ac
quarumlibet doctrinarum, optimus esse soleat magister. Secutus ut apparet,
in dicto opere suo opus Quad. Nondum usitatum, quod inhibitionem facit
duplicem et alteram ponit pro Prohibitione, quod fieri non potest, nisi
forte Pythagorikos idem debeat esse leo, qui antea equus fuit. Cuius sicut
nulla est authoritas, absque confirmatione Principis, ita quoque neque ullus
usus esse potest, absque consensu populi. Ergo frustra est
et alteram ponit pro Prohibitione, quod fieri non potest, nisi
forte Pythagorikos idem debeat esse leo, qui antea equus fuit. Cuius sicut
nulla est authoritas, absque confirmatione Principis, ita quoque neque ullus
usus esse potest, absque consensu populi. Ergo frustra est calceus, cuius
nulla est calceatio. Quanquam quisque suo sensu abundet, et unicuique suum
sit ingenium, atque trahat sua quenque voluptas. Processualis, sunt communis
Inquisitio,
private in hospitiis. 6: Matth. art. 20. et 1. Vlad.
art. 99. et 4. eiusdem art. 12.
QUAESTIO TERTIA. / In processu quotuplex potest esse sententia?
Quadruplex. Prima, per non_venit, cui occurri solet Inhibitione
cum Novo,
autem ultima dicitur definitiva sententia, quia sola
illa omnem litem finit.
QUAESTIO QUARTA. / Sed haec lata et definitiva sententia, quotuplex esse
potest?
Uti et primo capite insinuavimus, varia et multiplex Capitalis, Emendae
capitis, Notae infidelitatis, Calumniae, Emendae linguae, Violationis
Quod et de furtis
lege
rapinis intelligendum est, infra quaest. 30. IV. Capitali
sententia convictus, in Iudicio, contra neminem agere potest, donec
absolutionem promeruerit, et libere semper contra personam eius excipi
potest. Si tamen casu aliquo aliquis (I) tali sententiato respondere
voluerit, hoc quidem stabit in eius arbitrio. Et si talis sententiatus
contra talem (I) plures actiones proposuerit, sive eae in eisdem, literis
Evocatoriis,
nihilominus stabit in voluntate
ipsius (I) ad aliquas earundem respondere et in aliquibus, contra personam
Actoris excipere, quia de voluntate solum ad respondendum ipsi
se intromisit, de Iure autem ultra cogi non potest, Nec obstat quod
communiter dici assolet; volenti iniuriam fieri nullam, scilicet in
volitis, ast in non volitis sane permagnam, si ad ea
cogatur.
et
qui crimen admiserunt, ac eiusdem criminis socius, contra socium in testem
admittuntur. Ut supra quaest. 5. cap. 6. dictum est. Nec
quicquam suorum abalienare, neque sibi debitum exigere potest. Et quod
severius est, filii eius infames fiunt, omni tam cognatorum, quam
extraneorum haereditate perpetuo excluduntur. Filiae tamen accipiunt
falcidiam in bonis maternis, quod fere tantundem est,
vel factae falsae
expositionis, per ipsum Donatarium. Ideoque Quarto, in casibus huiusmodi
Notae infidelitatis, ex allegationibus et responsionibus,
vel etiam per non-venientiam condemnatus, potest uti Repulsione, Novo
Iudicio, et Procuratoris revocatione
modis fieri consuevit Calumnia?
Tribus. Primo, dum una et eadem res, duplici via, seu duplici colore
acquiritur, hoc est, vel coram duobus Iudicibus, vel Iure perennali, et
titulo pignoris simul; quia nemo duplici Iure potest aliqua bona possidere.
nemo duplici Iure potest aliqua bona possidere.
res sive materiae istarum
sententiarum, aliis etiam diversis generibus diiudicari?
Possunt omnino, alia atque interposita consideratione, videlicet; interemptio
personae Nobilis, quae est materia Capitalis sententiae, potest diiudicari
etiam extra proprium forum Curiae Regiae, in sede Comitatus, uti casus
criminalis, vel minor potentia, usque ad centum florenos, supra
quos Comitatus iudicandi maiorem authoritatem non habet.
proprium forum Curiae Regiae, in sede Comitatus, uti casus
criminalis, vel minor potentia, usque ad centum florenos, supra
quos Comitatus iudicandi maiorem authoritatem non habet. Similiter et causa
facti honoris, potest discuti in foro Emendae linguae, id est, in sede
Comitatus, ad centum, uti proxime praetactum est, tantum
florenos. Sic et alia, aliis atque aliis intervenientibus
respectibus, diversa fora,
ut indicat. art. 9. Decreti 7. Vlad.
quia hic intelligitur simplex consensus tantum, sive sint sibi pares,
sive impares etiam personae. Et Primo quidem, quo ad consensum negligentiae,
quando quis delictum impedire potest, et non facit, quo casu minus peccat
negligens, quam faciens. Secundo, quo ad consensum consilii, quando quis
delictum consilio suo adiuvat; et tunc distinguitur, utrum consultor, sine
consilio delictum fuisset
QUAESTIO VIGESIMA OCTAVA. / Potestne aliquando Nobilis, vigore Minoris
sententiae detineri, vel etiam alias?
Potest maxime, tali casu, quando a Iudice Iure convictus non habuerit unde
poenam exsolvat, quae ne illi impune transeat, neve tali impunitate et ipse
deinceps, et alii exemplo illius, ad alias violentias patrandas,
gratiam
dare, et facere posset; tamen de Iure scripto, et veteri iam consuetudine, in
causa Facti honoris simpliciter nunquam illam succumbenti dare
potest; siquidem neque Iura, neque ipsa consuetudo Regni id permittant; et
alioquin talis gratia redundaret in alterius contumeliam, cuius honorem
huiusmodi convictus pessundare volebat. Sic passim in certis homicidiis
divinae Iustitiae subiiciet, et per illam, magis eadem
confirmabit Prolog. cap. 6. Siquidem finis legum est Veritas,
et Iustitia; quae prima, et summa est Deus ipse, qui fallere nescit, et
falli non potest, idque faciendo pro omni posse suo, (quia non est mere
hominis posse adimplere legem Domini) enititur dicto Iuramento suo,
satisfacere. Secunda, sed suntne leges verae (obiiciet Iudex) quod secundum
eas Iudicare debeat,
Iurantis alteri considerare debet. Quod verba
debeant deservire intentioni, et non intentio verbis, 22. quaest. 5.
Atque ita de occultis, etiam per Signa externa, non
statim verum Iudicium ferri potest. Quarta, sed an Iudex Pedaneus
potissimum, iudicabit ex bono et aequo, quod dici solet?
Non sane, nisi partibus sic omnino volentibus, seque submittentibus, ac
omnibus ordinariis Iuribus et legibus se sponte
amplius. Plenipotentiarius vero, quia absolute et universaliter ad omnia
constituitur; Iure, vel etiam compositione aliqua utili mediante peragenda;
ideo etiam ad omnia, vel ad plus, quam Procurator, constituentem obligare
potest. Syndicus est patronus, qui ab
universitate aliqua Ecclesiastica, vel Civili constituitur, ad tuendam
publicam causam. Orator dicebatur olim, qui una oratione, sive declamatione,
tamen fraus et dolus absit ab eo omnis.
Quibus tandem rite adhibitis, etiamsi finem aliquando non consequatur,
videbitur tamen officio suo perfunctus esse, quia adhibuit adhibenda. His
quoque illud addi potest, ex Quintiliano, quod Procurator, in
huiusmodi sua actione, sic se disponere et accomodare debet, omni suo
habitu, tanquam de causa optime sentiat; et semper quandam fiduciam, ore,
voce, et oratione,
hoc est, Dominis Ordinariis Regni Iudicibus, et
eorundem Magistris Protonotariis vel in locis credibilibus, uti Capitulis et
Conventibus; et talis a data praesentium, durat per anni circulum.
Verbalis autem potest fieri etiam coram Vice-gerentibus,
Palatinali, et Iudicis Curiae, et haec durat pro eo tantum termino, nisi ad
relationem eorundem, per Magistrum Protonotarium, in formam literarum
redigatur, quae similiter, uti et
dicitur ex eo, quod in Causam attrahitur.
Ubi Nota, quod si (I) mutus, vel surdus fuerit, quomodo respondere
videbitur? Dicendum, quod ubi non voce, sed praesentia opus est, mutus si
intellectum habet, potest videri respondere. Sic et in surdo observandum, de
antiqui Iuris regula.
QUAESTIO TRICESIMA.
Quibus potissimum fundamentis, post exantlatos
Primo Deo, qui non est volens iniquitatem, et
quem, nihil in coelo et terra latet, sed omnia illi plana sunt et pervia,
scrutaturque corda, et probat renes, ac occulta et abdita quaeque videt et
introspicit; ideoque decipi non potest; ut et Leo Papa dicit; ista est
scientia summi Iudicis, cui pervium est omne solidum, et apertum omne
secretum, cui obscura clarent, muta respondent, silentium confitetur, et
sine voce mens loquitur. Et ideo contra
esset; ne, si a communi et scripto Iure
recesserimus, etiam coram externis nationibus, scripta Iura nobis
obtrudentibus, confundamur; neve extra Decreta, Ius semper ex huiusmodi
consuetudine, quae nullibi exstat, et inveniri potest, discere volentes,
nunquam, vel raro, et perpauci omnino addiscamus: sicque per totam vitam
discentes prius emoriamur, quam ad cognitionem eius perveniamus, quod
profecto quotidiano iam usu, non cum parvo damno nostro,
totam vitam
discentes prius emoriamur, quam ad cognitionem eius perveniamus, quod
profecto quotidiano iam usu, non cum parvo damno nostro, et rerum nostrarum
iactura experimur. Haec autem correctio, ut ex praemissis colligi potest, ad
summum tribus punctis, seu articulis facile fieri posset.
Primo, ut Citationes seu Evocationes, per Insinuationem, et simplicem
Evocationem factae, in suo statu, processu, et cursu servarentur; ita
citandus, citetur; ipsaque Citatio per Iudicem Nobilium, annotatur
praetactis literis commissionis; et sic denique, ex omnibus simul fiunt
integrales literae Evocatoriae. Ac huius posterioris Citationis exemplum
tale esse potest, in Coniuratu Mosonien: in aliis autem ita
scribitur; sicut ibi proceditur.
QUAESTIO DECIMA. / Da exemplum aliquo huius Citationis?
per Reum si quid tale est, per exceptiones
prius repetitas, et postea quoque adinventas. Vitat tamen curiosus
Procurator diligenter, ne ad litis contestationem, quoquo modo accedat;
accumulat itaque verborum ambages, quas potest; quibus quantum fieri
poterit, partem alteram et Iudicem, a consideratione propositae materiae
avocare, et ad disputationem a re diversam traducere nititur. Ubi iterum
alterius partis Advocati solertia requiritur, ne se,
Si deinde non datur effugium, uti licet, si vult
qualificatione, propius scilicet ad rem accedente. Et nisi Iudex cogat ex
professo ad litis contestationem, id est, negationem, vel rei affirmationem,
minime quoad fieri potest, accedendum. Si vero secus non datur respirium,
qualificationi proba adiungi potest; quod si tamen displicuerit, iterum
datur prohibita, cum solito onere, eodem die, et non aliter.
Hoc facto, adveniente Iudiciario
ad rem accedente. Et nisi Iudex cogat ex
professo ad litis contestationem, id est, negationem, vel rei affirmationem,
minime quoad fieri potest, accedendum. Si vero secus non datur respirium,
qualificationi proba adiungi potest; quod si tamen displicuerit, iterum
datur prohibita, cum solito onere, eodem die, et non aliter.
Hoc facto, adveniente Iudiciario termino, postulatur per Actoris
Procuratorem, oneris Prohibitae depositio; eoque
Procurator Generosae Dominae (T) Egregii (T) consortis (T) ut Actricis, cum
literis Procuratoriis, honorabilis Capituli (T) contra et adversus Egregios
(T) et (T) ut In-causam-attractos dicit et proponit; quo meliori modo potest
taliter: Qualiter superioribus temporibus, etc.
Peracta, expositione Actoris, conclusio sic inferri solet. Quapropter
idem Procurator, nomine et in persona, cuius supra, petit annotatos
Vlad. art. 46.
Unde vicissim soepius ad eundem Vicarium, ad discutiendum remitti
consuevit: siquidem uti iam praemissum est, quaest. 5. Nemo in
causis profanis citari, aut respondere cogi debet, aut potest, per Iudicem
Ecclesiasticum. Quia spirituales Iudices factum Iuris possessionarii,
iudicare non possunt; uti praenotata quaestione dictum est.
Undecimus, prouti iam declaratum est, causa discutitur, coram Vicario,
huius etiam utriusque Iuris, vel levem
cognitionem
praegustaretis. Quae etsi trita et tenuia omnia, prima fronte esse videbuntur;
ubi tamen necessario adhibita extiterint, haud dici potest, quantum et lucis, et
utilitatis rebus sunt allatura. Ideoque vobis tanto gratiora esse debent, quanto
maiori cum commoditate, universa hic simul reposita habebuntur, ut scilicet his
sic perceptis et cognitis, ad solidiora et
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.