Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: quibus Your search found 5513 occurrences
First 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Last Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 2318-2403:2318. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 240 | Paragraph | SubSect | Section] ut verborum prope numerum sententiarum numero consequatur, ita porro verbis aptus, et pressus, ut nescias utrum res oratione, an verba sententiis illustrentur: mirum tamen est, quam non huic nostro satisfaciat. perpendit omnia: pleraque damnat. at quibus rationibus? mihi quidem ut videtur, omnium firmissimis. quae si attendantur, non iam in historia summus Thucydides videbitur; sed, omni tamquam honestate privatus, infimo loco, et postremo in ordine contemptus iacebit. Hac porro censura dum
2319. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 241 | Paragraph | Section] declinarent. Atque in illis quidem libris, cum de historicis non nulla attigissem, etiam ea quae mihi de Thucydide viderentur, ostendi. quae quidem omnia breviter et summatim sum complexus: non equidem negligentia, neque vero quod earum rationum, quibus propositum nostrum confirmare ac stabilire possemus, copia me deficeret; sed quia omnem meam scriptionem ad ea quae maxime opportuna esse, et ad rem facere viderentur, veluti ad scopum quendam, referebam. quod equidem institutum, cum de aliis
2320. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 241 | Paragraph | Section] deficeret; sed quia omnem meam scriptionem ad ea quae maxime opportuna esse, et ad rem facere viderentur, veluti ad scopum quendam, referebam. quod equidem institutum, cum de aliis etiam scriptoribus agerem, servavi. neque enim fieri poterat, ut, de quibus accurate et copiose agere statuissem, eos strictim ac leviter attingerem. Cum vero cupere te animadvertissem, ut separatim de Thucydidis historia commentarios conficerem, in quibus quae in illo animadversione digna sunt, omnia persequerer, eo
2321. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 241 | Paragraph | Section] etiam scriptoribus agerem, servavi. neque enim fieri poterat, ut, de quibus accurate et copiose agere statuissem, eos strictim ac leviter attingerem. Cum vero cupere te animadvertissem, ut separatim de Thucydidis historia commentarios conficerem, in quibus quae in illo animadversione digna sunt, omnia persequerer, eo libro, quem de Demosthene tum in manibus habebam, reiecto, pollicitus sum tuae me voluntati obtemperaturum. nunc vero, re confecta, quod tunc promiseram, tibi persolvo. De singulis
2322. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 243 | Paragraph | Section] reprehendat quod non omnia veterum dicta probent; quis est qui eos reprehendendos existimet, qui cuiusque dicendi generis proprietates explicet? nisi siquis tantum veteribus tribuat, ut iis etiam virtutibus eos ornet, quibus omnino caruerunt? Superest unum, quod a nobis refelli oporteat, invidiosum illud quidem, et plausibile in vulgus crimen; eiusmodi tamen, quod in se nihil boni continere, ostendi facile possit. Non enim si ea qua Thucydides aliique viri polluerunt,
2323. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 243 | Paragraph | Section] ne longiorem hac in parte imprudens sermonem consumam, haec prooemii loco sufficiant. Sed antequam aggrediar ad ea quae de Thucydide sum dicturus, pauca quaedam libet commemorare de ceteris historicis, tum vetustioribus, tum iis qui temporibus iisdem, quibus ille, floruerunt. ex quo et illius in rebus deligendis consilium, quo superiores vicit; et in exponendis facultas, dilucide patebit. Veteres igitur historici, ante bellum in Peloponneso gestum, et multi, et multis in locis fuere: in his Eugaeon
2324. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 243 | Paragraph | Section] rerum per nationes atque urbes, sive in sacris locis, sive in profanis asservata iacebant, ea ipsa, qualia plane accepissent, nulla re addita, nulla detracta, ad communem omnium scientiam emitterent. atque in iis monumentis tum fabulae quaedam inerant, quibus a vetustate fides accesserat; tum theatrales non nullae casuum vicissitudines, quae fatuitatis multum nostri temporis hominibus habere videantur. Genus autem dicendi, qui eadem lingua scripserunt, omnes idem fere secuti sint; perspicuum, usitatum,
2325. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 244 | Paragraph | Section] quod inter Athenienses et Peloponnenses gestum est, animo complexus, in eo componendo, cum et corpore et animo aeque valeret, suum studium industriamque collocavit. cumque ad exitum belli vita processisset, non quaecumque in sermonibus audisset, sed quibus ipse affuisset, quaeque esset expertus, in sua scripta retulit: quae vero propter exsilium suum nosse minus potuit, ea sumpsit ab iis qui optime ipsi cognovissent. Ac MG: Quibus rebus superiores historicos
2326. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 244 | Paragraph | Section] in sermonibus audisset, sed quibus ipse affuisset, quaeque esset expertus, in sua scripta retulit: quae vero propter exsilium suum nosse minus potuit, ea sumpsit ab iis qui optime ipsi cognovissent. Ac MG: Quibus rebus superiores historicos excelluerit. Quibus rebus superiores historicos excelluerit. superiores quidem historicos duabus rebus excelluit: una, quod scribendi argumentum delegit neque
2327. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 244 | Paragraph | Section] in sua scripta retulit: quae vero propter exsilium suum nosse minus potuit, ea sumpsit ab iis qui optime ipsi cognovissent. Ac MG: Quibus rebus superiores historicos excelluerit. Quibus rebus superiores historicos excelluerit. superiores quidem historicos duabus rebus excelluit: una, quod scribendi argumentum delegit neque simplex omnino, ex uno tantum quasi membro formatum; neque valde permixtum, in
2328. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 244 | Paragraph | Section] innatantes, semiferas, cum hominibus coeuntes, et ex mortali divinoque concubitu semideam sobolem, et alia quaedam, quae nostra aetas, ut incredibilia planeque delira, contemnat. Neque vero ut haec dicerem, eo sum adductus, quod illos viros accusem; quibus etiam veniae multum tribuo, si, cum in explicanda nationum et locorum historia versarentur, fabulosa figmenta receperunt: quandoquidem apud omnes homines, tum communiter de locis, tum proprie de urbibus, monumenta quaedam servabantur huiusmodi,
2329. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 244 | Paragraph | Section] quo modo de veteribus acceperant, dignum putabant. quapropter illos viros, ut locorum descriptiones fabulosis additamentis variarent, atque distinguerent, necessitas compulit. Thucydidem autem, qui materiam unam ad scribendum cepisset earum rerum quibus ipse affuerat, theatrales ludificationes in narrationem inducere non decebat; neque se ad eum errorem quem eiusmodi scripta sua sponte parere consueverunt, sed potius ad utilitatem legentium accommodare: quod ipse in historiae prooemio testatum
2330. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 245 | Paragraph | Section] nihil ad suam libidinem scripsisse; rationem et vitam secutum esse, quae ab omni prorsus invidia, omnique assentatione, praesertim ubi de insignibus ad laudem viris iudicat, longissime abesset. Nam cum in primo libro de Themistocle loqueretur, virtutes, quibus ille floruit, copiose admodum commemoravit. Cum vero de Pericle, deque illius in administranda republica consiliis mentionem in secundo libro faceret, laudes in eum effudit maximas; eiusmodi scilicet, quas disseminata per orbem terrarum tanti viri
2331. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 245 | Paragraph | Section] ipse conscientiam turpi labe contaminat. Quae MG: Quae in Thucydide desiderentur. Quae in Thucydide desiderentur. autem in eo minus absoluta videntur, et in quibus carpitur a non nullis, in ea historicae materiae parte sunt posita, quae plus habet artificii, atque oeconomiae nomine appellata, in omnibus, sive quis philosophicam, sive oratoriam materiam sumpserit, in primis requiritur. Haec vero ea sunt quae
2332. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 245 | Paragraph | Section] enim ita disposuit, ut neque loca persequeretur, ubi gestae res erant; quod Herodotus, Hellanicusque et alii non nulli ante illius aetatem historici fecerant; neque tempora; quod eos qui agentem de locis historiam edidere, secutos esse constat: quibus vel ad regum aut sacerdotum successiones, vel ad Olympiadum ambitus, vel ad Archontum annuos principatus, suorum librorum divisionem placuit accommodare. cumque novam quandam, neque ab aliis tritam viam inire voluisset, in aestates et hiemes
2333. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 245 | Paragraph | Section] illud purumque lumen capere nequiret. quod ipsis ex rebus perspicue patet. in tertio enim libro (ut hoc uno exemplo contentus sim) de Mytilenaeis aggressus scribere, narrationem prius quam universam absolveret, ad Lacedaemoniorum res gestas divertit: quibus nondum imposito fine, Plataeensium obsidionem commemorat: eamque mox imperfectam dimittens, Mytilenensis belli mentionem infert. deinde sermonem eo convertit, ut, quemadmodum Corcyrae seditione facta, alii Lacedaemonios, alii Athenienses
2334. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 246 | Paragraph | Section] aliquando posset exquirere. Verissimam enim caussam, licet in sermonibus occultam,opinor hanc fuisse,quod Atheniensibus eas vires adeptis, ut Lacedaemoniis formidabiles essent, bellum necessario sit excitatum. quae vero palam iactabantur caussae, quibus factum est ut foedera rumperentur, et bellum inter eos gereretur, huiusmodi erant. Epidamnus est urbs ad dextram sita navigantibus in Ionium sinum. incolunt autem ipsam, Illyrica natio, barbari Taulantii. Mox, quae ad Epidamnum, ad Corcyram, ad
2335. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 247 | Paragraph | Section] vera prius quam falsa discerentur; et ipse narrationis ingressus, si eiusmodi ordine institutus esset, longe futurus erat praestantior. non enim, siquis partem illius tueri velit, ea ratione possit uti, quod vel parvae res essent, nec satis dignae quibus explicandis opera daretur; vel communes, et ab aliis antea sic protritae, ut nihil opus esset ab his initium ducere. ipse enim hunc locum, ut a veteribus praetermissum, historia dignum existimavit, qui ad verbum ita scripserit: Scripsi autem ea,
2336. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 248 | Paragraph | Section] in Pamphylia, terrestri navalique certamine adversus Medos pugnarunt: eodemque die bis Athenienses, duce Cimone, Miltiadis filio, victoria potiti sunt, captis ac depressis omnibus Phoenicum navibus ad ducentas. Atque his quidem non dissimilia sunt ea quibus de terrestribus proeliis agit. Nam, aut longius, quam par sit, oratione provehitur; aut rem praeter modum in angustum contrahit. Cum enim ea quae ab Atheniensibus circa Pylum et Sphacteriam insulam gesta sunt, cum obsessos in ea Lacedaemonios
2337. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 248 | Paragraph | Section] Spartanus habuit, et caussas cur pactionibus non steterint, percenset. Quodsi ergo satis officio suo se functum arbitratus est, si tantum capita quaedam rerum ab Atheniensium legatis gestarum, persequeretur, neque adhortationibus, neque orationibus, quibus usi sunt, commemorandis, neque eorum qui suaserunt, neque Lacedaemoniorum, qui foederis societatem non admittendam censuerunt, nominibus indicandis operam ponendam existimavit: cur non idem in iis qui Lacedaemone Athenas venerunt, institutum
2338. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 249 | Paragraph | Section] pusilla, adeoque humilia nobis ostendit, ut eorum cognitio ne leviter quidem animos afficiat. Cum autem de Plataeensium, cum de Mytilenensium ac Meliensium civitatibus ageret, summam in illarum calamitatibus describendis vim adhibuit. ac verba quidem quibus calamitates eorum summis viribus exaggeravit, non puto necessarium esse nunc in medium adducere. ea vero loca, in quibus hanc diligentiam vitavit, et aerumnas eorum propemodum extenuat, quod in historia sua non raro fecit, afferam: Iisdem
2339. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 249 | Paragraph | Section] Mytilenensium ac Meliensium civitatibus ageret, summam in illarum calamitatibus describendis vim adhibuit. ac verba quidem quibus calamitates eorum summis viribus exaggeravit, non puto necessarium esse nunc in medium adducere. ea vero loca, in quibus hanc diligentiam vitavit, et aerumnas eorum propemodum extenuat, quod in historia sua non raro fecit, afferam: Iisdem temporibus Athenienses, Sicyoniis Scionaeis. expugnatis,
2340. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 250 | Paragraph | Section] coactus erat, prioris decreti poenituit. Illa vero tam celebris laudatio, quam in secundo libro collocavit, qua factum est ratione, ut eum potius quam alium locum occupaverit? Nam sive id factum est propterea, quod in magnis urbis calamitatibus, in quibus multi fortesque ex Atheniensibus viri pugnantes occubuerunt, usitatos luctus commemorare necesse fuit; sive quod eos qui cecidissent, propter magnas res feliciter gestas, ex quibus civitati ipsi et vires accesserunt, et gloria est parta,
2341. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 250 | Paragraph | Section] Nam sive id factum est propterea, quod in magnis urbis calamitatibus, in quibus multi fortesque ex Atheniensibus viri pugnantes occubuerunt, usitatos luctus commemorare necesse fuit; sive quod eos qui cecidissent, propter magnas res feliciter gestas, ex quibus civitati ipsi et vires accesserunt, et gloria est parta, laudationibus prosequendos existimavit: haec profecto laudatio cuivis alii potius, quam huic loco convenire videatur. siquidem qui in prima Peloponnensium irruptione cecidisse in hoc libro
2342. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 250 | Paragraph | Section] ad illorum pedes
2343. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 250 | Paragraph | Section] agro collectam, qui vix decem aut quindecim equitum numerum explerent; nonne illi Athenienses, eorumque socii, qui in Sicilia cum Nicia et Demosthene in pugnis, quae terra marique fierent, ac postremo in illa infelici fuga ceciderunt: nonne, inquam, hi, quibus ne sepultura quidem legitima contigit, cum paulo essent quadraginta milibus pauciores, multo erant digniores quos et luctu et ornamentis in funeribus adhiberi solitis prosequeretur? quos tamen viros ita ille contemptui habuit, ut ne hoc quidem
2344. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 251 | Paragraph | Section] casum lugere; iis
at quinque milibus et amplius,
2345. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 251 | Paragraph | Section] ipsius vero prooemium ita est comparatum, itāque multas ad institutum suum demonstrandum exaggerationes habet, ut ipsum per se historia quaedam esse videatur. at qui de arte dicendi praecepta tradiderunt, prooemia ipsa veluti notas quasdam volunt esse, quibus capita rerum, de quibus est dicendum, commonstremus. quod quidem et hic noster in extrema prooemii parte, cum narrationem exordiri vellet, videtur paucioribus quam quinquaginta versibus fecisse. ut satis appareat, nihil opus fuisse ut multa illa,
2346. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 251 | Paragraph | Section] est comparatum, itāque multas ad institutum suum demonstrandum exaggerationes habet, ut ipsum per se historia quaedam esse videatur. at qui de arte dicendi praecepta tradiderunt, prooemia ipsa veluti notas quasdam volunt esse, quibus capita rerum, de quibus est dicendum, commonstremus. quod quidem et hic noster in extrema prooemii parte, cum narrationem exordiri vellet, videtur paucioribus quam quinquaginta versibus fecisse. ut satis appareat, nihil opus fuisse ut multa illa, quae de Graeciae
2347. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 252 | Paragraph | Section] quidem rerum maxima pars propter temporis diuturnitatem in fabularum naturam abiit. sed tamen, ut in rebus vetustate obsoletis fieri potuit, satis ex clarissimis coniecturis rem sibi videtur in apertum produxisse. atque hoc quidem bellum; etsi homines, quibus ipsi bellis intersunt atque depugnant, ea omnium arbitrantur esse maxima; absoluta vero cum sunt, vetera admirantur; tamen ostendet iis qui ex rebus gestis iudicabunt, longe maximum exstitisse. ac omnia quidem, quae dicerent singuli, qui aut
2348. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 252 | Paragraph | Section] semper de rebus praesentibus maxime consentanea dicere mihi videbatur, et proxime ad veritatem accedere, ita a me commemorata sunt. Res vero in bello gestas, non quas a quocumque audivi, historia dignas existimavi; nec ut mihi libitum esset; sed eas quibus ipse interfui, quasque ex aliis quam potui diligentissime perquisivi. nec facillima fuit inventio: propterea quod qui singulis gerendis rebus affuerant, non eadem de eidem affirmabant; sed ut quisque aut in alterutram partem studio propensior
2349. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 253 | Paragraph | Section] vocantur. Observandum est etiam, earum quae virtutes appellantur, alias esse necessarias, quas quidem in omnibus adhiberi sermonibus oporteat; alias vero esse adiectitias, quae tum primum vires assumunt, cum primae illae subsistunt. de quibus uberius antea disseruimus: ut nihil sit necesse nunc de illis denuo orationem instituere. Neque vero quibus ex praeceptis aut rebus harum virtutum quaelibet enascatur, cum multae illae sint, meminisse oportet: cum haec iam a nobis omnia sint quam
2350. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 253 | Paragraph | Section] in omnibus adhiberi sermonibus oporteat; alias vero esse adiectitias, quae tum primum vires assumunt, cum primae illae subsistunt. de quibus uberius antea disseruimus: ut nihil sit necesse nunc de illis denuo orationem instituere. Neque vero quibus ex praeceptis aut rebus harum virtutum quaelibet enascatur, cum multae illae sint, meminisse oportet: cum haec iam a nobis omnia sint quam diligentissime pertractata. Quo vero dicendi genere sint usi qui ante Thucydidem historias scripsere,
2351. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 253 | Paragraph | Section] habuerit, aut contra magnifica fuerit, et referta dignitatis et opificii rhetorici, varioque ornamentorum fuco depicta. maximae enim partis scripta ad nostra tempora non pervenerunt; aut si qua ad hanc diem servata sunt, non omnes esse illorum quibus tribuuntur, existimant: ut sunt illa quae Cadmo Milesio, quaeque Aristaeo Proconnesio et eiusmodi aliis adscribuntur. Scriptores autem qui ante Peloponnesiacum bellum fuerunt, atque ad Thucydidis usque aetatem pervenerunt, omnes propemodum idem
2352. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 253 | Paragraph | Section] efferrent.
Itaque eas virtutes quas necessarias vocavimus, illorum omnium habet dictio. est enim
et pura, et perspicua, et brevis, satis proprium cuiusque dialecti characterem
servans. eas autem dicendi virtutes quas adiectitias nominavimus, quibus omnis
oratoria vis maxime fit perspicua, neque omnes, neque summas adhibuerunt, sed paucas,
ac modice: sublimitatem videlicet, elegantiam, gravitatem, magnificentiam: neque
2353. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 254 | Paragraph | Section] quae nos nervorum contentionem, et pondus possumus
appellare; neque
2354. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 254 | Paragraph | Section] seque aptandis maioribus et minoribus particulis, grandem, austeram, nervosam, firmam, et litterarum asperitate aures ferientem compositionem, pro suavi, molli, et polita, nihilque in se asperitatis habente, consectatus est. In figuris autem adhibendis, quibus in primis vetustiores superare contendebat, nimiam diligentiam posuit. Totos certe viginti septem annos in illis octo libris, quos solos reliquit, immutandis consumpsit: quos sursum deorsum volutans, singulas locutionum particulas limabat, nunc ex
2355. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 254 | Paragraph | Section] temporum commutationibus, et localium notationum discrepantia, a communi consuetudine sint deflexae, ac soloecismorum speciem praeferant. Praeterea, quot in ipso res videas pro corporibus, et corpora vicissim pro rebus sumi? In enthymematibus vero, in quibus interpositiones cum multae sint, longo intervallo consecutionem suam recuperant, adsunt tortuosa illa et perplexa, et inextricabilia, atque alia his similia. Nec paucas item figuras theatrales ab eo usurpatas invenias, ut paria paribus relata,
2356. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 254 | Paragraph | Section] multae sint, longo intervallo consecutionem suam recuperant, adsunt tortuosa illa et perplexa, et inextricabilia, atque alia his similia. Nec paucas item figuras theatrales ab eo usurpatas invenias, ut paria paribus relata, adnominationes, oppositiones: quibus nimis frequenter usus est Gorgias Leontinus, Polus, Lycimnius, et multi alii, qui eodem tempore floruerunt. Maxime vero insignia, et ex quibus character eius praecipue cognoscitur, haec sunt; studere, ut paucissimis
2357. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 255 | Paragraph | Section] ab eo usurpatas invenias, ut paria paribus relata, adnominationes, oppositiones: quibus nimis frequenter usus est Gorgias Leontinus, Polus, Lycimnius, et multi alii, qui eodem tempore floruerunt. Maxime vero insignia, et ex quibus character eius praecipue cognoscitur, haec sunt; studere, ut paucissimis verbis quam plurimas res comprehendat, multasque in unum sententias cogat, ac tum maxime auditorem, cum expectat adhuc aliquid, relinquat. quo fit ut brevitas obscuritatem
2358. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 255 | Paragraph | Section] quandam; figurarum
Significationis celeritatem: id est, cito et breviter efferre animi sensa.
2359. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 255 | Paragraph | Section] orationem efficit. cum vero non est par viribus, quippe cum nervi illi ob dicendi celeritate non usquequaque perdurent; oratio fit obscura, vitia quaedam, quae minime deceant, secum afferens. Nam praeclara illa, rebusque in omnibus necessaria praecepta, quibus traditur qua ratione sit peregrinis ac novatis utendum, ac quatenus illa sint assumenda, non per omnes historiae partes servavit. Iam, cum haec veluti per capita attigerimus, superest ut iam ad ea demonstranda nostra delabatur oratio. Neque vero
2360. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 255 | Paragraph | Section] delabatur oratio. Neque vero est consilium, ita de singulis separatim Thucydidis dicendi formis sermonem facere, ut illius verba subiungam; sed diversis variisque; ex locis particulas quasdam sumere narrationis et orationum, hisque caussas apponere, ex quibus facile cognosci queat, quibus in locis, tam in rebus ipsis quam in verbis, bene maleve se gesserit. Sed illud iterum abs te, Q. Aeli, atque ab aliis elegantis doctrinae sectatoribus, siqui forte haec legent, maiorem in modum peto, ut susceptum
2361. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 255 | Paragraph | Section] est consilium, ita de singulis separatim Thucydidis dicendi formis sermonem facere, ut illius verba subiungam; sed diversis variisque; ex locis particulas quasdam sumere narrationis et orationum, hisque caussas apponere, ex quibus facile cognosci queat, quibus in locis, tam in rebus ipsis quam in verbis, bene maleve se gesserit. Sed illud iterum abs te, Q. Aeli, atque ab aliis elegantis doctrinae sectatoribus, siqui forte haec legent, maiorem in modum peto, ut susceptum a nobis consilium
2362. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 257 | Paragraph | Section] Hoc est; Demosthenes autem, et Menander, et Euthydemus, qui duces in Atheniensium naves conscenderant, cum se loco movissent, sine mora ad portus fauces, captas iam et occupatas, adnavigarunt, ut per vim sibi exitum pararent. quibus Syracusani, eorumque socii, cum totidem navibus occurrerunt: ac primum quidem partem illarum ad exitum custodiendum collocarunt, altera totum undique portum tutabantur. quod eo faciebant, ut omni ex parte a peditatu adiuti, quocumque in loco naves
2363. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 259 | Paragraph | Section] multi viri perierunt, Syracusani eorumque socii, victoria potiti, navium etiam fragmenta et caesorum corpora obtinuerunt; revectique ad urbem, trophaeum erexerunt. Haec quidem, hisque similia, digna mihi imitatione in hoc scriptore visa sunt; in quibus et magnificentiam, et venustatem, et gravitatem, atque alias virtutes hisce rebus accommodatas, perfectissime adhibitas iudicavi; coniectura inde ducta, quod omnium hominum mentes hoc dicendi genus maxime afficit. neque vero expers illud rationis
2364. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 259 | Paragraph | Section] iudicium, quo iucunda molestave percipimus, hoc aversatur, neque alterum rationis particeps, qua, quid in quaque sit arte pulchrum, dignoscimus: neque est quisquam, aut ex iis qui non admodum sunt in civilibus orationibus exercitati, qui dicere possit quibus aut verbis aut figuris offendatur; aut ex iis qui sunt exquisiti, quique promiscue multitudinis inscitiam contemnunt, qui dictionis huius apparatum incusare queat: sed eadem erit et multitudinis et peritorum sententia. ille enim ex imperita
2365. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 259 | Paragraph | Section] pacto illa quae magna atque admirabilia quibusdam videntur, laudibus afficiam; quae tantum abest ut primas illas maximeque communes habeant virtutes, ut, cum et nimiam et inanem diligentiam prae se ferant, neque iucunditatem neque fructum afferant. ex quibus pauca quaedam exempla afferam; simul et caussas cur a virtutibus ad vitia declinarint, commonstrabo. Atque in tertio quidem libro, ubi crudelia illa atque nefaria facinora, quae in Corcyrensi seditione contra potentissimos quosque a populo
2366. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 260 | Paragraph | Section] ubi inimicas discedentes, et Atticas naves adventantes sensere, in urbem Messenios, qui prius extra erant, inducunt, navibusque, quas expleverant, iussis Hyllaicum adire portum, dum circumvehuntur, siquem hostium nacti essent, occidebant. illis vero quibus ut in naves ingrederentur persuaserant, eiectis, abierunt; atque in Iunonis templum delati, cum ex supplicibus circiter triginta, ut iudicium subirent, persuasissent, omnes morte damnarunt. quae cum ceteri supplices vidissent, qui persuasi non
2367. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 260 | Paragraph | Section] omnes morte damnarunt. quae cum ceteri supplices vidissent, qui persuasi non fuerant, in eodem se fano mutuo interemerunt; quidam se ex arboribus laqueis suspenderunt: omnes, ut cuique licuit, sibi mortem consciverunt. Corcyrensesque septem intra dies, quibus Eurymedon cum sexaginta navibus est commoratus, quos ex suis inimicos suspicarentur, occiderunt; crimini dantes, quod statum popularem dissolverent. quidam etiam ob privatas inimicitias; quidam et a debitoribus, creditarum pecuniarum caussa,
2368. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 260 | Paragraph | Section] difficulter coniectare licet quid sibi velit. sic
vero magis fuisset perspicuum,
2369. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 260 | Paragraph | Section] καινοῦσθαι τὰς διανοίας; vult enim ita dicere; Ii vero qui posteriores fuerunt, cum res ab aliis gestas audirent, magis ad res novas excogitandas incitabantur . In quibus, si structuram demas, ne verborum quidem figurae audientibus iucundae sunt. His postea aliud caput adiungit, quod poetico, vel potius dithyrambico apparatui magis, quam huic loco, videtur convenire:
2370. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 261 | Paragraph | Section] τῶν ὀνομάτων ἀξίωσις, καὶ ἡ εἰς τὰ ἔργα ἀντηλλαγμένη δικαίωσις, periphrasi cuidam
poeticae sunt accommodatiora. Quibus addit etiam figuras istas theatrales,
2371. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 261 | Paragraph | Section] Hoc est; Nam audacia inconsiderata, fortitudo
amicorum amans vocabatur; et considerata cunctatio, speciosa formido . Haec utraque
eas figuras habent quae paria paribus, similia similibus referunt; quibus epitheta
fuci caussa accedunt. talis autem fuisset necessaria, minimeque theatrica figura:
2372. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 264 | Paragraph | Section] his ero contentus. Quoniam vero polliciti sumus, etiam quod nostrum de illius concionibus esset iudicium, Concionum examen. MG: Concionum examen. ostendere, in quibus summam quandam inesse vim non nulli opinantur; totam hanc tractationem in duas partes distribuentes, in eam scilicet quae ad res, et eam quae ad verba pertinet, de iis utrisque separatim agemus, ab ea parte quam ad res pertinere diximus, initium
2373. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 264 | Paragraph | Section] ut nihil ab eis qui divino aliquo sunt numine afflati, differant, ii omnes propter enthymematum copiam id videntur facere. Quos siquis ita admoneat ac doceat, ut rationem caussamque afferat, cur hoc non suo loco sit positum, illud vero non iis personis quibus opus erat, accommodatum; item, non haec hisce rebus convenire, neque eo usque progressum fieri debuisse: siquis, inquam, haec ita notet, etsi cum ratione id faciat, magnam tamen illis molestiam afferat.
2374. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 264 | Paragraph | Section] accommodatum; item, non haec hisce rebus convenire, neque eo usque progressum fieri debuisse: siquis, inquam, haec ita notet, etsi cum ratione id faciat, magnam tamen illis molestiam afferat. quibus sane idem accidit quod iis qui qualiscumque formae aspectu, tanto a more capiuntur, ut is parum a furore distet. qui mihi sane iis persimiles videntur esse, qui incredibili alicuius rei aspiciendae cupiditate flagrant; quae quidem
2375. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 264 | Paragraph | Section] quas egregiae habent formae, omnes inesse arbitrantur: ac, si quis est qui aliquod in ea vitium reprehendere conetur, ab eo, tamquam ab invido et calumniatore, sibi cavent. Atque hi quidem, hac una orationis virtute decepti, omnia etiam ea quibus caret, huic scriptori attribuunt. neque id mirum. nam quae quisque illi quod amat et admiratur, inesse vult, eadem re ipsa inesse arbitratur. At qui iudicio sunt minime depravato, et rationes ad rectas regulas examinant; sive id naturali quodam
2376. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 265 | Paragraph | Section] quod, firmam stabilemque iudicandi rationem secuti, ita sunt disciplinis
exculti, neque omnia ex aequo laudibus prosequuntur, neque ex omnibus offensionem
molestiamque capiunt: se rebus bene et cum ratione adhibitis meritas laudes tribuunt;
ea vero in quibus peccatum est, commendatione indigna arbitrantur. Quapropter, quod
antea feci, ut omnibus meis commentationibus regulas quasdam
2377. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 265 | Paragraph | Section] hunc nostrum scriptorem versatum esse concesserim: ita altera in parte, quae in collocationis ac distributionis arte consumitur, eum excelluisse non facile dederim, nisi in perpaucis quibusdam concionibus, quarum in verbis quoque vitia, de quibus antea dixi, plurima et maxima animadverto. siquidem insunt in illis plurima cuiusque linguae propria, et peregrina, ac facta vocabula: figurae vero perplexae, contortae, coactaeque non paucae. Quam vero haec, qua attuli, rationi sint consentanea,
2378. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 268 | Paragraph | Section] volumus vos cogitare, si dicatis Lacedaemoniorum vos esse coloniam, ac propterea in belli societatem nobiscum non coivisse, neque ullam nobis iniuriam fecisse, nobis persuasuros: sed ea ab utrisque dicenda iudicamus, quibus effici possit ut inter nos transigatur . Hoc sane idem est ac si dicat: Vos quidem, cum certo sciatis iniuria vos affici, necessitatem perferte, ac cedite. nos contra, cum non ignoremus iniuriam nos inferre imbecillitati vestrae, per vim
2379. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 268 | Paragraph | Section] quos a Persis liberaverant, m. auxilio e Medorum manibus erepti essent, minime talia dicere decebat; nimirum, iusta quae sunt, aequalium inter se esse; quae vero per vim fiant, ea potentioribus adversus imbecilles esse licita. Quibus quidem verbis cum Melii paucis respondissent, recte Athenienses facere, qui eorum quae iusta essent, curam gererent, ne, siquando ipsi quoque lapsi, in aliorum potestatem venirent, eadem quae nunc ipsi, a potentioribus pati cogerentur; his verbis
2380. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 269 | Paragraph | Section] est; Ceterum quae vos vehementissime speratis, futura sunt; at praesens
quidem tempus, breve est, ad ea superanda quae iam praesto sunt. Quapropter magnam
declaratis amentiam, nisi, nobis iterum semotis, aliquid aliud prudentius decernatis .
Quibus subiungit:
sententias, maxime iniucunda oratione comprehendunt. nisi
forte Thucydidem odio ac malevolentia, propterea quod eum eiecissent, hac ignominiae
labe civitatem suam aspersisse dicamus, ut omnibus eam invisam redderet. quae enim
civitatum principes, quibus tantarum rerum erat concredita summa, et sentire et
dicere de sua patria apud alias civitates consueverunt, ea omnes communia arbitrantur
esse eius civitatis quae eos legasset. Sed de dialogis quidem hactenus. Ex
concionibus vero illam magnopere
quae huic est adversaria; neque alias,
quae his sunt consimiles, conciones laudo. alias praeterea, quae ad eandem dicendi
formam sunt elaboratae, nunc enumerare non placet. Sed ne cui videar res dicere
eiusmodi, quas demonstrare nequeam, cum multa alia, quibus fidem orationi meae
facerem, afferre queam; ne tamen longius excurrat oratio, duabus concionibus ero
contentus, Periclis defensione, et Hermocratis ad Camarinaeos Atheniensium urbis
accusatione. ac Pericles quidem haec:
maximum, ignorasse, quod mediocribus etiam ingeniis satis est exploratum;
eorum qui se praeter modum laudant, orationem auditoribus esse permolestam: idque in
illis praesertim concionibus, quae vel in iudiciis, vel ad populum habentur: in
quibus non praemiis, sed de poenis est periculum. tum enim non solum aliis molestiam,
verum etiam, dum multitudinis invidiam concitant, infortunium sibi parant. Nam qui
eosdem et iudices habet, et accusatores; ni hoc ipso, ut eos ad audiendum sibi
εἰμι καὶ οὐκ ἐξίσταμαι,
ὑμεῖς δὲ μεταβάλλετε, ἐπειδὴ ξυνέβη ὑμῖν πεισθῆναι μὲν ἀκεραίοις, μεταμέλειν δὲ
κακουμένοις
2385. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 274 | Paragraph | Section] videtur iniurium esse; relinquere vero, periculosum. atque alia his similia,
quaecumque et nominum et figurarum mediocres immutationes, neque affectatas neque
difficiles, habent . In Hermocratis vero concione illa praeclara, videntur laudanda,
in quibus hic noster se praeclare gessit:
in potestatem venire
posse? Haec cum in perspicuo et puro orationis genere sint prolata, fulmina quaedam
verborum, et pulchritudinem, et vim, et magnificentiam, et acrimoniam habent; suntque
affectibus ad concertationes accommodatis referta; quibus quidem et in foro, et in
concionibus, et in amicorum collocutionibus, locus esse potest. Praeterea ad haec
quoque accedunt:
exspectavit eveniat, tum calamitatem suam deflens, forsitan velit rursus, ut antea,
fortunae meae posse invidere: quod ab eo qui desertor exstitit, quique eadem non de
nominibus, sed de rebus pericula suscipere recusavit, prorsus iam fieri nequit .
Quibus epiphonema addit, quod ne puero quidem conveniat:
cum a communi verborum ac
figurarum usu plurimum recedit, et peregrina quaedam ac minime cohaerentia
consectatur: quo fit ut nulla aliarum virtutum suam in dicendo vim queat ostendere.
quod genus orationis, neque in concionibus utilitatem habet, in quibus de pace, de
bello, de legum latione, de republica ordinanda, deque aliis rebus magnis, et ad
rempublicam spectantibus, a civitatibus deliberatio sumitur; neque in foro, ubi de
morte, de exsilio, de infamia, de vinculis, de pecunia abrepta, ad eos
de pecunia abrepta, ad eos verba fiunt,
penes quos harum est rerum potestas. nullus, inquam, his in locis eiusmodi orationis
est usus; quae multitudini, raro haec audienti, magnam potius affert molestiam: neque
vero in sermonibus familiaribus, in quibus de rebus ad vitam spectantibus agimus aut
cum civibus, aut amicis, aut propinquis nostris, quibuscum aut de rebus quae ipsis
evenerunt, disserimus; aut necessaria aliqua de re consilium capimus; aut admonemus;
aut hortamur; aut bonis illorum
de rebus iustis disserere volentibus, minime accommodatam
esse hanc dicendi formam; sed iis qui ad historicas res tractandas accedunt, quae
magnifico quodam ac sublimi dicendi genere, quod admirabilitatem faciat, opus habent,
omnino aptum esse dicant: quibus quidem maxime omnium convenire, ut in hoc se
dictionis genere exerceant, in quam non usitata, et obsoleta vocabula, et tropi, ac
figurae a communi consuetudine abhorrentes, et peregrinae, et magnificum quiddam
habentes, inducuntur. Non enim haec
Non enim haec forensibus, aut eiusmodi hominibus qui
sedentarias (ut vocant) et manuarias artes exercent, aut aliis qui nulla liberali
doctrina sint exculti; sed viris in omni disciplinarum genere, tum in rhetorica aut
philosophia exercitatis; quibus nihil novum, nihil peregrinum videri potest; scripta
esse affirmant. Sunt etiam qui dicant, hunc historicum, cum hac ratione suam
historiam conscriberet, non ad eos qui post se futuri essent, spectasse; sed eorum
habuisse rationem, qui suo tempore
novum, nihil peregrinum videri potest; scripta
esse affirmant. Sunt etiam qui dicant, hunc historicum, cum hac ratione suam
historiam conscriberet, non ad eos qui post se futuri essent, spectasse; sed eorum
habuisse rationem, qui suo tempore viverent; quibus haec dicendi ratio in usu erat.
quae neque ad ea certamina in quibus aut consilia capiuntur, aut iudicia exercentur,
utilitatem ullam affert: ad quae quidem certamina neque senatores, neque iudices
eiusmodi convenire solent quales vult Thucydides.
etiam qui dicant, hunc historicum, cum hac ratione suam
historiam conscriberet, non ad eos qui post se futuri essent, spectasse; sed eorum
habuisse rationem, qui suo tempore viverent; quibus haec dicendi ratio in usu erat.
quae neque ad ea certamina in quibus aut consilia capiuntur, aut iudicia exercentur,
utilitatem ullam affert: ad quae quidem certamina neque senatores, neque iudices
eiusmodi convenire solent quales vult Thucydides. Ad eos igitur, qui Thucydidis
orationem ab eruditis tantum viris et
in quo sunt quaedam, quae ne illi quidem pauci, sine grammatica explicatione
consequantur. Ad eos autem qui Thucydidis orationem ad veterem atque illis temporibus
usitatam dicendi rationem referunt, neque obscuro neque prolixo mihi sermone opus
erit. quibus illud dici potest; cum multi essent Athenis et oratores, et philosophi,
quo tempore bellum inter Peloponnenses atque Athenienses gerebatur, neminem tamen
repertum esse, qui hunc dicendi modum usurparit, neque Andocidem, neque Antiphontem,
neque
nobis esse monet, ne quam reprehensionis
occasionem iis praebeamus qui omnia calumniari solent; qui talem postea aliquam de
nobis accusationem proponant, quae a nostra modestia, quam et in moribus, et in
sermonibus semper secuti sumus, longissime absit. quibus statim odio ac malevolentia
facere videbimur, si quos in medium proferamus, qui rectam Thucydidis imitandi viam
ignorarunt; eorumque scripta producamus, quibus illi magnopere gloriantur, ac magnas
etiam divitias cumularunt, illustremque sunt
nostra modestia, quam et in moribus, et in
sermonibus semper secuti sumus, longissime absit. quibus statim odio ac malevolentia
facere videbimur, si quos in medium proferamus, qui rectam Thucydidis imitandi viam
ignorarunt; eorumque scripta producamus, quibus illi magnopere gloriantur, ac magnas
etiam divitias cumularunt, illustremque sunt gloriam consecuti. Sed, ne qua de nobis
eiusmodi in animis hominum suspicio haereat, ab omni reprehensione abstinebimus,
nulla omnino de cuiusquam erratis mentione
omnino de cuiusquam erratis mentione facta. de iis tantum paucula cum
dixerimus, quae ad eius imitationem recte sunt expressa, orationi nostrae finem
imponemus. Historicorum ergo veterum nullus, quod equidem sciam, Thucydidem est
imitatus, in iis in quibus ille maxime differre ab aliis videtur: quae quidem haec
sunt: Vocabulorum quae non ab omnibus passim, sed proprie ab aliqua gente usurpantur;
item vetustarum, et poeticarum, peregrinarumque dictionum usus; hyperbata, et
perplexitates quaedam,
quae non ab omnibus passim, sed proprie ab aliqua gente usurpantur;
item vetustarum, et poeticarum, peregrinarumque dictionum usus; hyperbata, et
perplexitates quaedam, sententiae breves, quae paucis plurimarum rerum
significationem comprehendant; in quibus redditiones, quae priori particulae
respondeant, longe petuntur: praeterea rudes atque a naturali connexione abhorrentes
quaedam figurae, quae vix in ipsa arte poetica ullum reperiant locum: ex quibus illa
in oratione obscuritas exsistit, quae tum
plurimarum rerum
significationem comprehendant; in quibus redditiones, quae priori particulae
respondeant, longe petuntur: praeterea rudes atque a naturali connexione abhorrentes
quaedam figurae, quae vix in ipsa arte poetica ullum reperiant locum: ex quibus illa
in oratione obscuritas exsistit, quae tum omnes venustates corrumpit, tum orationis
virtutibus tenebras offundit. Ex oratoribus vero Demosthenes repertus est unus, qui
ut alios quoque, qui magnum aliquid atque
si preces non valebunt, spe decidetis;
sin autem, copiis instructis, vestra continueritis, rogantes servabitis: neque dubium
est quin omnes ad vos venturi sint . Haec quidem a communi et usitata dicendi forma
abhorrent, atque iis praestantiora sunt quibus multitudo uti consuevit; neque tamen
ita sunt obscurata, ut enarratione egeant. Ab ipso autem belli apparatu exorsus, haec
subiungit:
quae vel in deliberativo, vel in iudiciali genere scriptae sunt, exempla proferre;
quae a communi atque usitato dicendi genere abducta, ad Thucydidis imitationem sunt
expressa. sed ne longius, quam par sit, excurrat oratio, iis ero contentus quibus rem
a nobis propositam satis confirmatam putamus. Illud interim eos qui se in civilibus
orationibus exercent, quique iudicio sunt integro, admonere non pigebit, ut
Demosthene, quem omnium oratorum optimum fuisse scimus, consiliario usi, ea tantum
propositam satis confirmatam putamus. Illud interim eos qui se in civilibus
orationibus exercent, quique iudicio sunt integro, admonere non pigebit, ut
Demosthene, quem omnium oratorum optimum fuisse scimus, consiliario usi, ea tantum ab
illo petant, in quibus et brevitas, et acrimonia, et vis, et robur, et magnificentia,
aliaeque his affines virtutes omnibus perspectae insunt: aenigmatica autem illa, et
intellectu difficilia, ac grammaticis enarrationibus indigentia, quaeque figuras
nimis curiose
imitanda statuat; id rectum non est. necesse est enim fateri, perfectiora
imperfectis, clariora obscuris esse meliora. Quo igitur argumento Thucydidis
universam dicendi formam laudamus; quaeve nos ratio cogit, ut illum suae tempestatis
hominibus, quibus nimirum illa et nota esset et usitata, conscripsisse; nostri vero,
qui post eramus futuri, nullam rationem habuisse dicamus? Neque vero omnem Thucydidis
orationem, tamquam inutilem e foro atque iudiciis eiiciendam esse putamus; sed eam
quidem
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.