Your search found 5513 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 4556-4738:

jam opus intercepit. At tum plane omissa supplementorum, quae deerant, cogitatione, visum est illos quatuor cum suis adnotationibus Libros uno justo volumine comprehensos in lucem emittere. Prodeunt illi hoc ipso tempore Palearinianis, quibus primi erant, Typis impressi, omnesque etsi longo post intervallo tandem consociati in integrum Philosophiae corpus coalescunt. Eodem tempore, quo postrema pars editur, visum itidem est decem eos Carminum Libros ab adnotationibus, et

selectiora Auctorem suis exponere versibus voluisse. At in nova hac Editione cum idem retinendus sit Titulus, ne nimirum ipso mutato diversum esse hoc Opus appareat, rogandus est Lector, ut hunc Titulum ad ea referat tempora, quibus decem hi Libri ab Auctore scripti sunt, neque hic alia requirat, quam quae inter potiora erant Philosophorum ad illam usque diem inventa. In illa nempe, quae tum erat, satis certe ampla atque illustri Philosophicarum rerum copia

esse ducat, quam ut doctissimo satisfaciat Principi, cujus immortalia sunt in omni laudum, meritorumque genere monumenta; ut omnino existimandum sit Divino plane consilio ipsius Pontificatum in ea reservatum fuisse tempora, quibus Ecclesia maximis undique jactata fluctibus, summa Moderatoris, ac Magistri sui virtute, sapientia, atque animi magnitudine indigeret. CHRISTOPHORI STAY / AD /

nequeant, nullo pacto eadem illuminare, ac distinguere valeamus? Atqui scimus Poetis suum esse loquendi morem, quo ipsi omnia et comiter, et jucunde, clare item, et dilucide exhibent; pollere enim illos formis quibusdam, ac simulacris, quibus res ita conveniant, atque illustrent, ut easdem pene contrectare manibus, atque usurpare oculis videamur. Neque vero haec simulandi, efformandique ratio tantummodo in grandioribus argumentis, velut in motibus animi

nisi forte imitari velimus L. Lucilium, qui ea, quae scriberet, a doctissimis legi recusabat. Nam facete ille quidem, qui neque ab indoctis, quos omnino contemneret, neque a doctissimis sua legi vellet, cum ea scriberet, in quibus summa profecto esset urbanitas, sed doctrina mediocris. Sed ad hujusmodi res si Musarum elegantiam traducamus, quae et gravissimae sint, et ad Sapientium usum aptissimae, quid causae est, cur pauciorum, id est doctissimorum hominum

nobis est comparanda cognitio, si naturae causarumque scientiam comprehendere, complectique animo velimus. Sed ubi tantae cognitionis comparandae instrumenta atque praesidia? sunt corporis sensus, sed breves illi quidem, atque angusti, quibus ea tantummodo usurpare possumus, quae prope nos sunt posita, atque ad eorundem sensuum usum perceptionemque accommodata. Ulla igitur spes erat, ut quispiam universam naturae descriptionem absolveret, quando et rei ipsius summa

circumfusa. Sed permagni interest, quem in causis investigandis cursum instituamus, ut primum si gradum recte fecerimus, ad maximarum rerum cognitionem pervenire possimus, sin minus, turpiter labamur. Praecipua est nobis in eorum, quibus instructi sumus, sensuum usu, atque experientia rerum percipiendarum sita ratio, primus hic contemplandae Naturae quasi patefactus est aditus, hinc suscipiendus, atque inchoandus est labor. Diu, multumque rerum est habitus, ac

eo potissimum est convertenda, ut videamus, quid aptum inter se, conveniens sit, aut quid quamque rem rite consequatur, ut eorum praesidio, quae probe nobis explorata sint, ad eorum etiam, quae ignorabamus, scientiam perveniamus. Quibus quasi fundamentis positis, nequaquam nobis erit expetendum, ut et subito intelligamus, quibus e naturae legibus rerum omnium efflorescat ordo, ac ipsa rerum initia, summosque ortus aperiamus. Praeclare nobiscum agetur, si tot,

quid quamque rem rite consequatur, ut eorum praesidio, quae probe nobis explorata sint, ad eorum etiam, quae ignorabamus, scientiam perveniamus. Quibus quasi fundamentis positis, nequaquam nobis erit expetendum, ut et subito intelligamus, quibus e naturae legibus rerum omnium efflorescat ordo, ac ipsa rerum initia, summosque ortus aperiamus. Praeclare nobiscum agetur, si tot, tantisque adjumentis ad proximiores tantummodo assequendas causas inducamur. Est enim longissima

e quorum admixtione quae colorum discrimina oriantur, quoque e corporum contextu qui redeat color, definimus. Quid denique est in minimis his rebus, atque a sensuum usu remotissimis, quod non optime sit nobis cognitum, atque perspectum? Quibus in omnibus illud mihi mirabilius videri solet, hasce res tantas, quae plurimarum aetatum, et hominum gloriam cumulare, atque exornare potuissent, ab uno eodemque Newtono et inventas, et perfectas esse. Nam illud quidem cum in

absolutam praestantiam, maturitatemque consequantur: atque hinc cum ab aliis primordia, incrementa ab aliis obtinuerint, vix a quopiam, aut fero certe perficiantur. Sed incredibilis, atque inusitata quaedam ingenii magnitudo iisdem, quibus caeteri, finibus minime contineri potuit. Quod quidem cum considero, sic mecum ipse existimo: duos ab omni hominum memoria omnino singulares extitisse Viros, alterum hunc ipsum Newtonum, Poetarum principem Homerum alterum, quos

sufficienti Leibnitii ratione, quam refellit. A vers. 379 nos animae, praeter paucas proprietates, innumerabiles alias, naturamque ipsam, cui innitantur, nescire affirmat, item et corporis; sensus enim, quibus corporum notitias haurimus, ad naturam non pertingunt, et pauci sunt, et imbecilles, ad vers. 480. In corporibus esse vim quandam excitandi in nobis ideas, ut caloris, frigoris, etc. quae rebus ipsis similes

oritur densitatis idea. A vers. 952. nos vero motus corporis per massam multiplicatam in spatium, seu in velocitatem, et tempus, vel demum, posito eodem, vel aequali tempore, in solam velocitatem ad vers. 972. Qua ratione, et quibus regulis proprietates corporum, et naturae leges, sint inquirendae, quidque ab aliis Philosophis veccatum sit in causis rerum investigandis: quia a nobis primae rerum causae cognosci non possunt, ab effectibus

conficerent cum velocitate constanti in fine descensus acquisita. A vers. 879, spatia labendo aequalibus temporibus percursa crescunt, ut numeri impares, unde deducit, ea esse in ratione duplicata temporum, vel velocitatum, quibus percurruntur ad v. 981. Si corpus sursum projiciatur, ejus motus continuo retardari debet, et spatia percursa usque ad finem sunt item,ut quadrata temporum, vel celeritatum. Hic occasionem arripit de viribus vivis

ipsum tempus metitur, quo per exiguum arcum fit descensus, et probat esse tempus descensus hujusmodi ad tempus descensus per chordam, ut est quadrans circumferentiae ad diametrum, quod de majoribus arcubus verum non est, in quibus discrimen istud minuitur, ad vers. 2041. Demum impares esse versus, imo et ipsam prope Veterum Geometriam, ad haec determinanda, et analysi infinitorum opus esse, ait, quam in calculum differentialem, et integralem

legem in caeteris quoque Planetis stabiliendam; quod ut praestet, Caeli descriptionem praemittit, fixas primo stellas definiens, tum quas errantes vocant, harumque a Sole distantias, motus, et conversionum tempore subjicit, quibus adjungit et Cometes. Cur diu vera caelestium corporum dispositio latuerit, exposita variis veterum, nec non et recentiorum Astronomorum erroribus, declarat, receptumque jam inter Planetas statuit, tresque proponit

quae in ratione sit reciproca duplicata distantiarum, ea videlicet ipsa, quae inventa est in gravitate Lunae cum gravitate nostrorum corporum comparata. Qua in ratione explicanda, et confirmanda ad vers. 822 immoratur. Ex quibus infert gravitatem nostrorum corporum in Terram ejusdem esse, ac eam generis, quae primarios Planetas in Solem, secundarios in primarios trahit; propterea diffusam undique per totum Planetarum hoc ingens spatium esse, nec

humanae, cum finium a Natura sibi positorum oblita temere procurrit. LIBRI QUINTI. Primum homines necessitas effecit industrios ad artes, quibus vitae subvenirent, inveniendas, quae deinde ad delicias, ad fastum, ambitionemque traductae sunt; quod pluribus illustratur exemplis; illud praecipue exquiritur, unde homines a naturali inter se aequalitate ad

et ad distantias, ac moles siderum. Haec praefatus de magnitudine, et figura Telluris per observationes investigata agere aggreditur, expositoque totius libri quinti argumento a vers. 124. varia innuit artificia, quibus id olim consequi Heratostenes, et Posidonius tentarunt, quidque Arabes hoc in genere multis post saeculis peregerint, explicat ad vers. 270, a quo transit ad recentiorum Fernelii, et Ricciolii conatus, quorum omnium

quantaque cura, laboribus et periculis, refertur ad vers. 865. aliaeque referuntur in Gallia tunc temporis initiae graduum dimensiones, quaeque postmodum ad Promontorium Bonae Spei, atque in Italia peractae sunt. Ex quibus omnibus deducitur Terram esse ad polos compressam; quatenus autem, adhuc incertum esse, cum omnia graduum dimensorum discrimina uni tantummodo formae consentire non possint. Qua occasione inquirit, quaenam ea Terrae

ait ab ingenti Solis atmosphaera repetit, quam a vers. 1250 probat illa praesertim luce, quam zodiacalem appellant, cujus speciem describit, ortumque ab ipsa Solis atmosphaera repetit, a qua boreales quoque Auroras deducit, de quibus agit a vers. 1360 praecipua exponens earum phaenomena, phaenomenorumque rationem reddit Mairanii, rejectis aliis, inhaerens sententia ad vers. 1580: redit unde ad terrestris atmosphaerae terminum definiendum,

perneccesarium est. Is atmosphaerae usus in Cometis maximus est ob ipsorum recessus a Sole, ad Solemque accessus discrimen maximum. Ex hoc tanto discrimine caudarum quoque in cometis ortus deducitur, quae in Planetis, quibus parva est distantiarum a Sole mutatio, ne exoriri quidem, nedum conservari possunt. Ob diversam hujusmodi caudarum speciem, Cometae alii caudati, criniti alii, alii appellantur barbati, licet eum tractum nebulosum semper

minui eo nimirum modo, quo crescunt quadrata distantiarum: Ad vers. 173. Consequitur item ab illapsis per exiguum foramen radiis in opposito clausi cubiculi pariete suis expressas coloribus pingi rerum externarum imagines, de quibus agit usque ad v. 264. Inde umbras corporum considerat, ac Perspectivae, quam vocant, artis ortum, Astronomicorum, et Geodeticorum instrumentorum usum, et Gnomonicae rationes attingit. A vers. 302. ad successivam luminis

exponit; tum vario tentamine in septem illos colores, quos nominatim declarat, radium quemque tanquam in sua elementa retexit, ac praecipue a vers. 1684. vitreum Prisma describit, ejusque usum explicat in exhibendis, quibus radius componitur, coloribus, atque horum discrimen ac ingenitam, et constantem suam cujusque vim ac naturam exponit. Eorum intervalla sum sonorum intervallis comparat; quid ex aliquibus, quid ex omnibus inter se

sphaericae, altera a diversa refrangibilitate petita; tum et radios in oculo, quos oberrantes dicunt, expendit. A vers. 1268. Aggreditur argumentum de telescopiis, ac primo praemittit ea, quae pertinent ad focos lentium, quibus telescopia constant. Hinc Galileana telescopia describit, duas scilicet lentes, alteram convexam, alteram cavam continentia; quid inde commodi, quidque incommodi consecutum sit, et quomodo deinceps ad duas lentes

mutatio iis respondet tribus conditionibus ad vers. 156; inde ad eas probandas confirmandasque leges experimenta adhibentur, nempe lentis vitreae positae super plano pariter vitreo et pellucido, ac speculi vitrei cavo-convexi. Quibus explicatis multa adducuntur in medium, quae cum theoria consentiunt; ac a v. 376. unde sint perspicua, unde opaca corpora, declaratur ad vers. 480. Porro ad tot diversorum naturalium colorum causam proceditur,

caeteraque hujusmodi plurima, ac generatim salium ipsorum compositio, et figura expenditur ad vers. 484. Inde naturalium corporum origo ac forma, ut lapidum, crystallorum, gemmarum, arborum, animalium, explicatur, ex quibus omnibus attractio minimarum in brevibus intervallis partium magis magisque adseritur, a qua et cohaesio oritur, per eamque tuborum capillarium phaenomena, similiaque alia declarantur. A vers. 699. viam sibi sternit ad

multis explicat, ac ob oculos ponit usque ad vers. 839., a quo concludit, ad motum conservandum, per quem omnia fiunt in natura, requiri vires quasdam, quae deprehenduntur et in gravitate, et in chemicis experimentis, a quibus praesertim constat mutua partium pro variatis distantiis et attractio et repulsio. Inde a vers. 913. delabitur ad inquirenda corporum elementa, ac primo de iis exponit Leibnitianorum sententiam, inter se dissimilia esse

fluiditate etc. Usque ad v. 2540. Inde deducitur per illam Boscovichianam curvam facile omnia explicari, quae per quascumque vires in natura fiunt, variis elementorum inter se junctorum ordinibus constitutis. Ex quibus omnibus a v. 2570. consequitur, nullam omnino haberi in natura quietem, multaeque subjiciuntur de ipsius naturae foecunditate, varietate, ordine, nexuque considerationes. Demum a v. 2630. ad omnium investigationum

234  Praeterea ingenitum si quid siet, illud, oportet,
235  Clarius aspiciant pecora inter inertia vitam
236  Silvestres homines herbis et glande trahentes,
237  Imbecillaque sunt quibus, et torpentia corda.
238   Nam quoniam paucis extra levibusque moventur
239  Rerum notitiis, neque se mens moribus ullis
240  Imbuit, aut variis populorum judiciis est

sequuntur:
720  Et cui foemineo est adstrictum cor in amore,
721   Nocte sedens, carique adspectans oris honorem,
722  Aurorae subitas nimium indignatur habenas;
723  Et placuere quibus ludi, spectacula, plausus,
724  Omnia praetereunt celeri haec sublapsa volatu:
725  Nam cum res aliqua pectus dulcedine tangunt,
726   Interea species multo quanquam agmine densae

776   Temporis ast eadem est semper fuga; nec mage durant
777  Nec minus omnes res, at perstant esse profecto,
778  Seu nulli existant motus, tardive, citive.
779  Rebus ab his, spatium quibus hactenus, eque volutum
780  Tempus item est nobis, facilisque brevisque propinquam
781   Transitus ad motus naturam perspiciendam est.
782  Quare age, per sensus itidem cognoscere veros,

968  Notitias, quales non intus habere necesse est,
969  Ne quae per sensus nostros, per nomina rerum
970   Irrepant fraudes animo, verumque recondant;
971  Praesertim tibi, quid constent, quibus omnia fiunt,
972  Dum memoro, quaecumque cluent, loca, tempora, motus,
973  Ne nimium nostris in versibus esse querare
974  Asperitatis, et illecebris, cultuque carere

1084  Quae quamvis non sint Naturae a fonte petitae,
1085   Sejungi ut nequeant ab eadem, seque gregari,
1086  Non minus at rerum varias dant noscere causas,
1087  Etsi non primas, neque summas; at quibus ipsa
1088  Naturae facies aliqua de parte patescat,
1089  Atque ars sese aliquà nobis tenus abdita prodat.
1090   Praecipue cautis tamen his in rebus oportet
1091  Nobis

ullas
1150   Errorum fraudes, si credimus, inde timendum.
1151  Praeterea res cum recta ratione geratur
1152  Publica Naturae, multis non ipsa redundat
1153  Legibus; at paucis, quibus ipsam et oporteat uti,
1154  Utitur, has uno servans per cuncta tenore:
1155   Publica nam res est vulgo corruptior omnis,
1156  Cum nimiae leges. Ergo quibus una gerendis

1153  Legibus; at paucis, quibus ipsam et oporteat uti,
1154  Utitur, has uno servans per cuncta tenore:
1155   Publica nam res est vulgo corruptior omnis,
1156  Cum nimiae leges. Ergo quibus una gerendis
1157  Lex sat erit rebus, plures confingere inane est.
1158  Hinc ut luxuriem foliorum falce recidit
1159  Agricola, et nimias hinc illinc decutit umbras,

1488  His ipsis possint qui respondere; sed uni
1489  Tempora cuique dabis si non aequalia, motus
1490   Non nisi temporibus respondeat ipse, necesse est,
1491  Quisque suis, quibus exoritur. Vis quaelibet ergo
1492  Tanto major erit, quanto et, qui gignitur, ipse
1493  Auctior est motus, contractior et mora contra
1494  Temporis. Et veluti gemina re dicimus omnes

una
1606  Non aliter, quam si de viribus exoriatur,
1607  Quot libeat, multis; sed enim sit ut aequa potestas
1608  Cunctarum, illius, quae nempe est una, vigori.
1609  Proin quibus est vires rerum metirier usus,
1610   De multis unam ut componunt, sic quoque multas
1611  Ex una faciunt, detexuntque, atque resolvunt,
1612  Quarum quaeque plagam in diversam tendat agendo,

1690   Immotam servet, positu et prospectet easdem
1691  Aequo oras semper, neque partes nutet in ullas.
1692  Nunc ratione tibi qua tentem efferre, quod instat?
1693  Et quibus effari verbis, quo claudere versu
1694  possim, quae signis, quàm verbis, plus agitur, rem?
1695   Scribuntur cana variis ea signa papyro
1696  Ductibus, ut flexus omnes, cursusque, viasque

est,
1715   Exeat ut duplex in duplice, ternaque terno,
1716  Cumque illo ratione pari paria augmina sumat.
1717  Certaque nec ratio non horum, claraque constat,
1718  Praesertim quibus est mensurâ exercita rerum
1719  Mens, artisque patent templa ad sublimia diae
1720   Primi aditus, queis ignari posuere profanas
1721  Exuvias animi, et Veri micuere profusam

motus
2070  Otia, non requies semper jucunda laborum est;
2071  At servare statum, quo tum sumus, illus et ipsum,
2072  Quod facimus, tantùm facere, assuetisque teneri,
2073  Et quibus in rebus, studiisque moramur, obire
2074   Plus eadem, quam quae diversa in forte probantur.
2075  Bellum miles amat, Mavortis et impiger artem
2076  Insequitur; pacis piger idem ad munera contra

2108  Angoris speciem, tristisque incommoda sensus,
2109   Ut sit nulla queis intus: tum cogimur illo
2110  Cedere velle statu, proin suppeditare novas res
2111  Continuò menti, sensu quibus ipsa molesto
2112  Exsolvi queat, et turbatam acquirere pacem.
2113  Tum varias in res votis flagrantibus instat,
2114   Et desiderio semper configitur acri.
2115  Mens

133  Aeque ut mutentur motus, debere minori
134   Tanto plus celerem progigni in corpore lapsum,
135  Quanto in majori est plus corpore materiaï.
136  Hanc quibus in rebus non est comprendere legem?
137  Ad sese magnes chalybem trahit, atque vicissim
138  A chalybe hoc ipso rapitur; quod cernere pronum est
139  Utrumque: immotus si perstet uterlibet horum

auris.
269  At rerum in numero prorsus consistere dura
270   Corpora quis dicat? neque enim, quae flectier ulla
271  Non possint vi vel paulum, deprendimus usquam:
272  Nec quibus a pulsis itidem vis maxima, nullave
273  Exeritur, versae reparent ut damna figurae.
274  Nempe aliquis semper quovis in corpore nisus
275   Elicitur, genus hoc, exilis qui tamen extat

mollia vulgus.
283  Unoquoque tamen videas in corpore, pressum
284  Vel sit idem validis impulsibus, exiguisve,
285   Certam servari rationem semper utrosque
286  Inter conatus, quibus ipsum obsistere, frontem
287  Ne mutet, vel eam, cum versa, resumere certat.
288  Verum adeo hic pollens in corpore nisus uterque
289  Est aliquo, ut subita penitus ratione geratur

1002  Ire intervallum grave jactum corpus in auras,
1003  Sed per bis duplex: certis opus esse putavit
1004  Viribus, ignotis prius, et quas dicere vivas
1005   Collibuit, quibus, in motu cum corpora perstant,
1006  Pollent, et quandam tum vitam agitare videntur,
1007  Exanimisque trahunt proprios quae a viribus ortus:
1008  Exanimas alias nam vires credidit esse,

vincens?
1225   Deinde tot ingeniis cum tanto tempore earum
1226  Quaeratur mensura, neque ortis litibus ulla
1227  Finis adhuc; nonne ambiguis stant omnia verbis,
1228  Nil veri quibus est, certique subesse fatendum,
1229  Posse nec ipsam rem tantas dissolvere lites,
1230   Quae neque sit rerum in numero, nullamque subire
1231  Mensuram valeat, neque jam, nisi ficta, cluere?

reperta,
1314  Orbis erit, sed de parti productior una
1315   Tantùm, atque hinc ovi referens ab imagine nomen;
1316  Quantumvis forma paulum quoque distet ab ovi.
1317  Nam quibus excurrit laterum productior oris,
1318  Flectentes se circum aeque curvatur in arcus,
1319  Nec magis hinc crassus, magis hinc subtilis, ut ovum est.
1320   Praeter at hoc ovi nomen, nos possumus

1388  Tertia proscissi est haec forma, figuraque coni.
1389  Tres igitur sunt de cono, cum scinditur, ortae
1390   Hae species grajis multùmque diuque subactae
1391  Ingeniis quondam; proin et, quibus ante vocatae,
1392  Graja ferunt prae se nunc nomina, nempe petita
1393  Quadam a mensurae varia ratione; figurâ
1394  Deficit in prima namque, extremâque redundat,

secundâ.
1396  Illas praeterea mille induxere per usus,
1397  Abdita Naturae facerent dum sacra potenti,
1398  Non pateris, non thure pio, non sanguine, et aris,
1399  Sed quibus ipsa modis, quibus utitur instrumentis,
1400   Omnia dum peragit: propia olli est arte litandum.
1401  Illis praesertim magnus tribus usus, opusque est,
1402  Cum projectarum quovis super aequore

1396  Illas praeterea mille induxere per usus,
1397  Abdita Naturae facerent dum sacra potenti,
1398  Non pateris, non thure pio, non sanguine, et aris,
1399  Sed quibus ipsa modis, quibus utitur instrumentis,
1400   Omnia dum peragit: propia olli est arte litandum.
1401  Illis praesertim magnus tribus usus, opusque est,
1402  Cum projectarum quovis super aequore laevi

1487  Intus clausa sinu tibi quae sunt cuncta cavato,
1488  Sunt infesta loca, et male tuta, infidque circum.
1489  Mille aliis in rebus item deprendere possint,
1490   Hos quibus est animus curvos servare meatus.
1491  Praesertim latices, genus hoc, spectacula praebent;
1492  Inclusi latices cum, qua via facta, sub auras
1493  E plumbo erumpunt, et fial liquentia flectunt,

1496  Illo ipso, quo projectum grave corpus agit se;
1497  Excicpiatque sequens cum guttam gutta priorem
1498  Perpetua serie, signatur trames aquaï
1499  Perpetuus liquidis, quibus ejaculatur, in auris.
1500   Propterea Nilus qua vertice decidit alto
1501  Aethiopum, totum quia flimen in aëre flectit;
1502  Quondam erat hoc arcus impune subire liquentes,

1549  Altera vis spatium manet haud mutata per omne
1550   Aequaque, parque sibi, nec agens non ictibus aequis.
1551  Illis propterea peraguntur legibus îsdem
1552  Hic quoque cuncta, quibus vacuo grave corpus agebat
1553  Aere se, recto sursum deorsumve volatu.
1554  Hoc discrimen erit tamen unum: tempore eodem
1555   Quod minor exoritur loca per declivia tanto

1569  Tractibus hic longis metimur, at ordine verso;
1570   Hoc mutantur enim duplici declivia pacto.
1571  Hinc avidam veri nimium oblectantia mentem
1572  plurima Mensores deducunt, hi, quibus almae
1573  Naturae cupidis aditus datur ire per omnes,
1574  Delibare juvat quaedam nos: caetera nosce
1575   Illinc, si libeat, quae sunt permulta, animumque

1784  Sed quae sentiri nequeat, captivaque turba
1785   Cum simus, tamen ut victores plaudimus, et nos,
1786  Occiso Pythone velut, jactamus ovante.
1787  Scilicet illa animo comprendunt, vis quibus acris
1788  Ingenii est, fictumque luto meliore falit cor.
1789  Nocturnae vitant volucres fulgentia solis
1790   Spicula: fert diam lucem Jovis armiger ales.
1791  Ergo

1917  Per tria carpit iter triplo velocius illud;
1918  At non tripla minus spatia olli, visque, necesse est,
1919  Tripla relinquatur: rursus vicinius oris
1920   Ad medium quibus accedet, dum truditur intro,
1921  Volvetur ter per totidem disjunctius oras,
1922  Olli et rursus erit triplex via, visque superstes:
1923  Atque ita post quaevis continget tempora semper,

1992  Multa simul; magnasque trabes educit, et altas
1993  Suspendit moles, tabulataque longa per auras
1994  Instruit usque novans, artisque operosa retentat
1995   Instrumenta suae, quibus alte marmora tollat,
1996  Ingentesque locet solido super aere columnas,
1997  Flectat et expansos numerosi fornicis arcus:
1998  Omnia quae quamvis opere evertanda peracto

fornicis arcus:
1998  Omnia quae quamvis opere evertanda peracto
1999  Sint, nullam siquidem molis factura superbae
2000   Partem; at non ideo fuir irritus usus eorum,
2001  Stat quibus ars, et tractatis quibus omnia condit,
2002  Langueretque quibus velut exarmata negatis.
2003  Quapropter confinge animo, duo corpora eodem
2004  Lapsa loco simul in medium protrudier intro;

1998  Omnia quae quamvis opere evertanda peracto
1999  Sint, nullam siquidem molis factura superbae
2000   Partem; at non ideo fuir irritus usus eorum,
2001  Stat quibus ars, et tractatis quibus omnia condit,
2002  Langueretque quibus velut exarmata negatis.
2003  Quapropter confinge animo, duo corpora eodem
2004  Lapsa loco simul in medium protrudier intro;
2005  

1999  Sint, nullam siquidem molis factura superbae
2000   Partem; at non ideo fuir irritus usus eorum,
2001  Stat quibus ars, et tractatis quibus omnia condit,
2002  Langueretque quibus velut exarmata negatis.
2003  Quapropter confinge animo, duo corpora eodem
2004  Lapsa loco simul in medium protrudier intro;
2005   Alterum ut illorum constans conatibus aequis

2043  Plus opus est rerum, quàm possint suaviloquenti
2044  Musarum per dulce melos quae inflectier ore.
2045   Quin vix sufficiant, Veteres quos rebus in istis
2046  Invenere modos, sueti et quibus utier olim,
2047  Certe difficiles, implexique, inque pediti,
2048  Atque per ambages ducti, longosque meatus:
2049  Prorsum at deficiant illis, quae deinde supersunt

eandem:
2140   Denique contemnit semper, tenuissima longe
2141  Quae remanent ipsas juxta res, quae peraguntur,
2142  Nilque quod intersit, nihilum locat inter inane.
2143  Sed quibus in rebus, quibus artibus utilitates
2144  Magnae itidem non hoc triplici referantur ab usu?
2145   Nonne videmus enim, cum laxa per atria late
2146  Herculeas pulchro vires simulare colore

2140   Denique contemnit semper, tenuissima longe
2141  Quae remanent ipsas juxta res, quae peraguntur,
2142  Nilque quod intersit, nihilum locat inter inane.
2143  Sed quibus in rebus, quibus artibus utilitates
2144  Magnae itidem non hoc triplici referantur ab usu?
2145   Nonne videmus enim, cum laxa per atria late
2146  Herculeas pulchro vires simulare colore

2170   Surgentemque polum, solemque, vagantiaque astra,
2171  Et motus, variasque vias, atque inde labores
2172  Possumus et lunae, et solis praedicere certos.
2173  Semina praeterea, quibus aut procera cupressus
2174  Provenit, aut quercus frondosis maxima ramis,
2175   Atque arbusta alia, et frutices, herbaeque virentes,
2176  Quid multis sunt visa, nisi arbos parvula longe;

106  Per multos ubi res agitur sed publica Cives,
107  Degendum solis mortalibus esse beate
108  Creditur, aequato inter se qui jure fruuntur,
109  Haud secus, ac fratres totoidem, quibus aequa potestas.
110   Esse bonos siquidem perrarò, qui sibi subdunt
111  Omnia sublimes, fieri plerumque tyrannos,
112  Concutere ob luxum plebem, et vexare tributis,

159  Quam vario rerum mutantur publica motu.
160   Haec ubi cognôris, multaque revolveris ipse
161  Parte vigil, si tum te ad foedera Naturaï
162  Certa, ratasque feras ad leges, haec quibus omnis
163  Summa stat, ad tutos e tempestatibus atris
164  Nonne tibi portus demum videaris, et almae
165   Venisse a tenebris ad lumina clara diei,
166  Protinus unde

216  In geminis sed quos secuit via recta meatus
217  Punctis, hos generis nos ponimus ordine primi:
218  Alterius generis sunt, quos via recta ter ausit
219  Trajicere: occurrat quibus at quater, his tribuendus
220   Tertius est ordo: sic esse ex ordine quarto
221  Cognosces, quinus per quos est transitus olli:
222  Perque alias pariter possis te ferre viarum

necesse
225   Est numeros, omni proin semper fine carentes.
226  Sunt tamen et numeros, evectae quae super, omnes
227  Transcendant; quoniam sunt infinita profecto
228  Puncta, quibus recto possint a tramite findi.
229  Qui prima, ut docui, consistunt sede meatus,
230   Ipsi sunt orbes, proscissoque exoriuntur
231  Quae species tres de cono: qui deinde secundo

260   Tma cupidi sumus hìc; praesertim si quid in illo
261  Sit, quod in aequando commoti tempore prosit
262  Corporis, it currens quod scilicet, atque recurrens;
263  Ut referunt, quibus haec tentata, retectaque primis.
264  Nonne operae pretium est igitur cognoscere, quali
265   Constet natura, quos et referatur ad ortus?
266  Motum propterea currùs expende per urbem

489  Nimirum, quoniam parvo descensu in arcu
490   Solus (itus qui dimidius sit nempe) ea poscit
491  Tempora, quae talem rationem ad tempora servent
492  Altera, confit iter toto quibus axe deorsum,
493  Inter se qualem servant in quolibet orbe
494  Quarta orae circum ductae pars, axis et ipse.
495   Si duo propterea sint corpora pendula filis
496  Tractu

qua lapsu corpus in imo
521  Effugit, a solis fili non tractibus orta est
522  Distensi, solis ampli neque tractibus arcùs;
523  A solis verum spatiis sublimibus illis,
524  A quibus incepit descensus, quae tamen ipsa
525   A filis pendent longis, et ab arcubus amplis:
526  Mobilitas quoniam est eadem, velut ante probavi,
527  Ac si se rectà corpus demitteret illinc.

pondus in arcus
596  Pendens, offensus patitur vix aëris ullos:
597  proin ita si multas facis ire, redire per horas,
598  Invenies, quanto respondent tempora filo
599  Certa, quibus quivis absolvi debeat ille
600   Procursus; nam si post totam denique summam
601  Parvus, in excursu supremo nempe, sit error,
602  Vanescit privos hic dispertitus in omnes,

762  Quod nequeat sensu, aut ulla ratione videre.
763  Nam cum quemque diem divisum cernat in horas
764  Esse quater fenas, nec parvula prorsus earum
765   Percipiat momenta, quibus distare necesse est,
766  Divisi quia sunt aequaliter, autumat aequos.
767  Quid vulgus tamen id discrimen tenue moretur,
768  Utpote nil faciens ducendae ad commoda vitae,

necesse
1157  Nobis ante foret, quonam stent ordine partes
1158  Inter se fluidae, quas moles, quasque figuras,
1159  Quasque habeant vires. Sed qua ratione patere,
1160   Et quibus haec subici jam sensibus omnia possint?
1161  Illius haec cum sint primordia notitiaï,
1162  Obruere immani numero, ambiguaque fatendum est
1163  Naturâ nostros animos, ne cernere possint,

1240   In latera ejiciet, superàque exurgere coget?
1241  Aut cur decedent, si par est pondus eisdem,
1242  Vique pari pollent, velut illud, subtus eundi?
1243  Num saliet? quibus impulsum sed viribus, aeque est
1244  Si pollens, ac particulae sub mole liquentes
1245   Aequali? Saliet non ergo, desilietque,
1246  Sed liquidi regione loci quacumque manebit.

1290   Non igitur satis est, ut majus corporis extet
1291  Pondus, uti queat id mergi, quam pondus aquaï:
1292  Ast opus est, discrimen uti quoque ponderis istud
1293  Scilicet exsuperet vires, quibus unda repugnat
1294  Disjungi, findique tenax; discrimen at ipsum
1295   Si non majus erit vincendis viribus, undis
1296  Immersum corpus stabit quocumque locorum

1466  Propterea laviter rasura novacula crines
1467  Est latere ex utroque, rota currente, cavata.
1468  Sic avibus rostrum, curvosque rapacibus ungues
1469  Exacuit natura, quibus penetrare queant res.
1470   Hinc quoque per cochleas vi multa obstantia quaeque
1471  Comprimimus; peragit dum magnum dextera gyrum,
1472  Quippe movens circum, spira descenditur una

1520   Servatum est etenim, facies, queis corpora sese
1521  Contingunt, seu sint amplae, contrave, prementi
1522  Addere vi nihil in restando, atque officiendo:
1523  Servatumque etiam, quibus est in frontibus ipsis
1524  Nec nimia asperitas, nimium neque parva vicissim
1525   Corporibus, motum gignendum vim, prope triplo
1526  Quae minor, esse satis, vi corpora juncta premente:

1587  Nos etiam, versamus opus dum quodlibet unum,
1588  Multiplices tentare modos, variisque subire
1589  Partibus, et mutare, et saepe ad nota redire
1590   Instrumenta, quibus consistat summa operaï.
1591  Quapropter quoniam gravitatem ad percipiendam
1592  Multa diu nobis tractata, volutaque multa,
1593  Perque polita diu; pariter gravitatis ad illud

1667  Quod fieri nequeat, si non aequaliter usque
1668  Rectum tranet iter, vel, ut ante, immobile perstet
1669  Punctum, quo finxi gravia omnia puncta recepta.
1670   Nam quibus in gemino reperitur tempore, bina
1671  Per loca planitiem si ducas quamlibet, illud
1672  Ex hac non poterit partem deflectere in ullam:
1673  Quandoquidem hoc gemino quoque tempore distet,

1716  Scilicet illa tibi, quae diximus ante, ferantur
1717  Puncta, aut corpora, uti tamen ille sit ortus inerti
1718  Sola a vi, solis itidem cum viribus illis
1719  Internis, quibus inter agunt se corpora, junctâ;
1720   Id punctum commune suum tum sive quietis,
1721  Seu motùs servare statum, neque flectier inde
1722  Debet; nam internis sine viribus ante probatum est

1790   Non gravitas punctum terraï tendet in unum:
1791  Haec est nimirum connexaque, conque ligata
1792  Inter se certa ratione, atque ordine certo
1793  Utraque res, ut per numeros, quibus abdita rerum
1794  Quaerimus, ex una reperirier altera possit;
1795   Quod mihi posterius, cum res feret ipsa, docendum est.
1796  Ut, non esse viis aeque distantibus inter

2041  Hanc ut inaequalem, neque punctum prorsus in unum
2042  Undique directam terrae regione locorum
2043  Pro varia totam gravitatem censuit esse,
2044  Scilicet exortam per vires, a quibus omnis
2045   In se materies trahiturque, trahitque vicissim,
2046  Conservatque ratas leges quae tracta trahendi:
2047  Virium uti summa gravitas coalescat ab omni,

2134  Queis possint, dedit, et caudam, ut proscindere lymphas,
2135   Piscibus, et nobis sic ingeniumque, manusque
2136  Ut struere insidias, rapere, et pugnare queamus.
2137  Sunt quibus, ut referunt Laestrygonas ante tulisse
2138  Ausoniam, humanos sit mandere dulcius artus,
2139  Prolui et humano large hausto sanguine, quam quos
2140   Herbarum mites succos mortalibus offert

687   Tertia lex ( si non inspectes acriter, atque
688  Si fingas motus astrorum, orbesque vagantum,
689  Quod licet hic, aequos, nam sunt discriminia parva)
690   Protinus ostendet vires, quibus astra ferantur
691  Ad medium Solem, et pariter quibus astra Secunda
692  Non minus ad Solem contendant, ad sua quaeque
693  Quam Prima, excurrunt

688  Si fingas motus astrorum, orbesque vagantum,
689  Quod licet hic, aequos, nam sunt discriminia parva)
690   Protinus ostendet vires, quibus astra ferantur
691  Ad medium Solem, et pariter quibus astra Secunda
692  Non minus ad Solem contendant, ad sua quaeque
693  Quam Prima, excurrunt quae circum, seque revolvunt.
694  Nimirum vires, genus

705   Corpora quae retrahunt, et cogunt ire per arcus,
706  Tutemet agnosces, et certa fateberis esse:
707  Primum diversos si corpora tempore eodem
708  Conficiant orbes; vires, quibus ipsa trahuntur,
709  Quo mage de medio distant, mage crescere semper
710   Esse opus, haud alia, quam qua ratione locorum
711  Augentur spatia a medio distantia puncto:

750   Assiduisne vides igitur vaga viribus astra
751  Ad solem medium urgeri, pariterque Secunda
752  Praeterea ad sua Prima rapi, nec legibus îsdem
753  Non agere has vires, gravitas quibus ipsa propinquam
754  Hic agit in Lunam, atque in caetera corpora circum,
755   Scilicet ut decrescat, et imminuatur eundo
756  Pro spatiorum, in se si tum repetantur, adauctu.

763  Aeque temporibus mutetur; corpora, quae tum
764  Detorquent, vires punctum nituntur in illud,
765   Undique quo coit, et conjungitur area quaeque.
766   Qui etiam vires, quibus unum quodlibet astrum
767  Vertitur, in Solemque locis ex omnibus errans
768  Urgetur jam non illinc distantibus aeque,
769  Si conferre velis, et noscere, num minuantur,

1169  Sed via posterior demum hac expensa recenti
1170   Ut ratione fuit, molem astri nempe prioris
1171  Continuasse via quae post quoque trita, repertum est,
1172  Legibus haud aliis nimirum, quam quibus una
1173  Quaeviscumque orbis pars a palantibus astris
1174  Signatur, sive a servatis ante Cometis,
1175   Proin non diversas, geminasque fuisse, sed unam
1176  Tum patuit

1252  At verique secant testes, mutaeque tabellae,
1253  Resque ipsae, quae sunt certa ratione peractae;
1254  Sic itidem nos de Natura recta putandum est
1255   Judicia exercere, quibus non jam ulla tributa est
1256  Aut blandis commendantum pars vocibus, ulla
1257  Vocibus aut contra pugnacibus adversantum;
1258  Delatae partes servatis ante sed omnes

1352  Multa; retectarum procul est quippe ultima rerum
1353  Meta, et adhuc longi cursús pars magna relicta est.
1354  Ergo hinc indicium certum est, in Sole receptas
1355   Non tantùm vires, quibus ad se cuncta reducit;
1356  Munus at hoc omnis late, quaecumque sit, esse
1357  Materiae, partes ad sese illius ut omnes
1358  Contendant, omnesque

1523  Hoc fit item, primam coni si crusta figuram
1524  Proscissi referat, similem utraque, scilicet intra
1525   Et quae clausa latet, quaeque extra inflectitur, atque,
1526  Inter se quibus est punctum commune relatis
1527  In medio; interno siquidem vicinus uni
1528   Tum lateri punctum statuas si forte trahendum,
1529  Parte venit propiore vigor mage vividus urgens,

1943  Proscissi dant, induere, et circumdare formam,
1944  Aeque etiam si densa fluensque fuisset, ut unda,
1945   Inclyte Vir, porro non hoc accepimus a te
1946  Inter munera magna, quibus nos unique ditas;
1947  Fors voluisti, alii ut quid tantis addere possent.
1948  Sic alios Rex saepe suis ditescere gaudet
1949  Thesauris, atque in vulgus diffundere dona,

2280   Omnes pene novi, siccatis atque relictis
2281  Antiquis; praesens non est, Phocaea ubi quondam,
2282  Massilia, at diducta situ, pontumque secuta.
2283  Portubus in Latiis, quibus ad certamina structas
2284  Romulidae puppes condebant, nunc viret herba,
2285   Atque alii portus fodiuntur, et usque novantur.
2286  Brundusium classes olim, classesque Ravenna

venimus augmen
114  Totius, hinc etiam ad Solem, et palantia Caeli
115   Sidera, non humili correpti huc ambitione.
116   Quapropter ne te in promissis plura moremur;
117  Terra quibus dimensa modos, age, percipe plures;
118  Tum lustrandum auras obeuntes undique Terram,
119  E liquidis iterum ad Caelum sustollar ab auris,
120   Quam gravis astrorum, visurus, quaeque vagantum

167  Tum radii illustrant puteos, sed proximiore
168  Extremae a puncto flammantis lampadis orae.
169  Praeterea neque sunt illo uno de rutilante
170   Emissi puncto radii, quibus ultimus umbrae
171  Finitur limes, sed limbo prorsus ab omni
172  Circum Solis, uti non possint fingier aeque
173  Distare inter se, quin sit discrimen in umbra.

illi
671  Inter se, tantam sperent vitare sagaces
672  Servando, sunt quanta gradus discrimina, fraudem.
673  Quis memoret, quam dura locis utrisque laborum
674  Exantlata? Quibus sese immisere periclis?
675   Jam Laponum regna, ut vocitant, glacialia longe
676  Prima cohors adiit, quamvis et serior oris
677  Exisset patriis, gelida tamen ocyor istuc

778   Aëris esse vices, atque una frigora, et aestum
779  Crederet, et mites una insedisse tepores?
780  Non procul aestiferi de littore gurgitis illic
781  Consurgunt vasti montes, quibus altior alter
782  In terris se nullus apex ad sidera tollit:
783   A Borea longo decurrunt ordine ad Austrum
784  Perpetui; medio est at quae ingens consita vallis,

1424  Illius ut pars densa solet protendier ipsam
1425  Ad Terram interdum, procurrere forte vel ultra,
1426   Fiet, uti fines ea transmeet aetheris illos,
1427  Terram in vicinam gravitas quibus incipit esse
1428  Major paulatim in Solem gravitate remotum.
1429  Tum subito, si praesertim cumulatior illic
1430  Forte sit, in Terram properat

si foeta vapore est
1508  Aeris aura, rubere videmus, purpureoque
1509  Limine contingi nubes jam Sole sub undas
1510  Aequoreas lapso, fessos solvente jugales.
1511   Nunc, quibus aspicere est ea rubro incendia caelo,
1512   Tempora temporibus conspectas Solis ob auras
1513  Vulgatis quam conveniant, pariterque revertant
1514  Utraque, ne certae possis te opponere causae,

1527   Prodita, visaque sunt, non omnibus emicuere;
1528  Nimirum saeclis lucis vestigia nulla
1529  Comparent aliis, ut tum neque visa, neque illa
1530  Nota fuisse putes. Quibus at conspecta fuere
1531  Temporibus, jam non una ratione quotannis
1532   Lumina fulserunt, modo rarave, nullave prorsus
1533  Prodibant, modo creba, suique feracia longe.

1626  Mente agili, nam non oculis ea pervia vis est.
1627   Aura sonum circum fundit, cum nempe frementi
1628  Concutitur motu, trepidatque reciprocus aer,
1629  Cujus particulae, quibus est vis indita sese
1630  Compressis dilatandi, in spatia arcta premuntur,
1631  Inque vicem saliunt, expanduntruque repulsae,
1632   Et mediis velut unda frequens se suscitat auris.

1692   A gravitate, per aetherias quae funditur oras.
1693  Primo materies fulgenti Solis in astro
1694  Quam sit densa, Jovisque etiam, terraeque videndum in
1695  Corpore, Saturnique, quibus parere videmus
1696  Astra alia inflexis medios obeuntia gyris.
1697   Proin si diversis obeantur corpora circum
1698  Corporibus diversa, opus est cognoscere quaeque

1697   Proin si diversis obeantur corpora circum
1698  Corporibus diversa, opus est cognoscere quaeque
1699  Et spatia a medio, et volventum mobilitates,
1700  Tempora nimirum, quibus unas clauditur orbis;
1701  His etenim a rebus videas constare duabus
1702   Vires; a medio nam debent tractibus istae
1703  Respondere suis,

1725  Astrorum, invenies, ea tum quam densa vicissim
1726  Constet; materies queis major namque, minorque
1727   Est moles, mage densa aliis sunt, raraque contra
1728  Sunt mage, materies quibus est minor, amplior auctus.
1729  A terra jam si ponas consurgere Solem,
1730  Undecies Terrae quantum axes mille profundae
1731  Metirentur (uti ponunt, qui caetera tentant

1820  Multa magis, quam sint, vicina, remotaque multa,
1821   Vanescentia multa, nova exorientia multa.
1822   Hoc medium circa punctum commune necesse est
1823  Corpora cuncta, quibus nempe est commune, moveri
1824  Perpetuo, et nullo capere ullam tempore pausam
1825  Posse; etenim vires, sese quibus inter aguntur,
1826   Vel si alio quovis starent expertia motu,

1822   Hoc medium circa punctum commune necesse est
1823  Corpora cuncta, quibus nempe est commune, moveri
1824  Perpetuo, et nullo capere ullam tempore pausam
1825  Posse; etenim vires, sese quibus inter aguntur,
1826   Vel si alio quovis starent expertia motu,
1827  Mutua pulsarent, et in illud cuncta cierent.
1828  Si nunc vel nullos confingimus esse Cometas,

2106  Quam finxi, a facile ( quo sunt loca, dimidiato
2107  Lumine queis Phoebe hinc, atque illinc clara renidet )
2108  Ad loca, quae constant suprema, atque infima, fulget
2109  Tota quibus, vel caeca silet, conjuncta ubi Terrae
2110   Dicitur; acceleratque ea motum causa, suis ut,
2111  Quam pro temporibus major tunc area fiat,
2112  Et prope quadrijugos pro bigis ut Dea scandat;

illis,
2119  Fulget dimidia tantum queis Cynthia fronte;
2120   At subito redit in lucem, atque adolescit eunte
2121  Ulterius Luna, loca dum jungentia tangat,
2122  In quibus illa quidem vis fiet tripla prioris,
2123  Sedem ubi nempe velut regni, soliumque locavit;
2124  Et sua crescet item pars prima, per omne sed istud
2125   Non spatium (paulum decedit nata parenti),

2130  Descrescens damno, atque ima ad loca summaque nulla est:
2131   Altera pars vero crevit tunc, aeque et illic
2132  Totam vim; contraque minor, minor usque recedit
2133  Ad latera ipsa; quibus vanescens excidit omnis.
2134  Haec, loca proin propter laterum, exsuperetur, oportet,
2135  A prima vi Solis, et unae haec utraque juncta
2136   Pertrahat ad Terram Lunai corpus ibidem:

124  Horum et pars astrum superis hoc verticis oris,
125  Aut prope, pars tantum Mundi super aequore lato,
126   Pars medium secto super extans corpore cernunt.
127  Ast alii, quibus est ad nos loca versa negatum
128  Incolere, haud ullo prospectant tempore Terram;
129  Ut nec ab Europa boreae contraria quimus
130  Astra videre, nec his subjecta ingentia regna

195  Sed praeterquam quod latera hoc mutata tremore
196   Solis his causis bene non aptare valebis;
197  Num tibi mens facile haec conjungere tempora possit.
198  Ut nihil intersit, quibus et se Luna revolvit
199  Axe super proprio, et Tellurem menstrua lustrat?
200  Fortisan hic nunquam aequali fit tempore Lunae
201   Circuitus: certe quisque horum dissidet unus

me audentem manibus sustollite Musae,
455  Naturae quae jam mores didicistis, et artem.
456   Aequoris aestus item causis quoque pendet ab isdem,
457  Luna quibus turbatur.Uti non aequa moventem
458  In Solem gravitas Terrae, Lunaeque meantum,
459  Collatam Terrae Lunam turbare videtur;
460  Sic et inaequalis gravitas, quam Terra recepit

882  Adveniunt aestus, minimive, ut diximus ante,
883  Summus erit minimusque sed alter deinde, vel alter.
884   Denique cognosces quoque fluctibus augmina reddi
885  Illis temporibus multo majora, quibus Sol
886   Aspicit oppositam sibi, conjunctamve sororem,
887  Ipsi si Soli proprior sit Terra; propinquo
888  Nam magis e spatio trahit ille, magisque

1345  Persentiscit et ipse novam jam vim radiorum
1346  Aer; se partes evolvunt protinus, inque
1347   Antiquam redeunt molem, primasque figuras.
1348  Quin propiora alique Soli ad loca, quam quibus ante
1349  Intro immigrarant, devectae, se mago raro,
1350  Quam fuerint prius, in latera omnia corpore fundunt.
1351  Propterea Solis longe magis aera densum
1352   Se

1833  Pertingat chalybis, se caetera scire, movetur
1834  Daedala queis moles, aut inficiabitur artem?
1835  Etsi non videas medios in corpora funes
1836  Distendi a gravitate, quibus disjuncta trahantur;
1837   At non propterea nequeat tamen insinuari
1838  Perfacile hoc animo, jamdudum ad prodita nobis
1839  Munera corporeae naturae accedere munus

1901  Legibus. En bellum transfertur in hostica castra,
1902   Dum procul a nostris inimica avertimus arma
1903  Finibus. In rebus primo locus esse videtur
1904  Nullus vorticibus, circum quibus astra ferantur
1905  Errabunda; etenim non possint ire Cometae
1906  In partes, ut eunt, omnes, latera omnia Mundi,
1907   Neu minus et contra, quam caeli signa secundum,

2106  Mens debet, varie queis densae sint celeresque
2107   Pro spatiis partes, astro et pro quoque novatae
2108  Diverso? varie commutat quodlibet astrum
2109  Nam spatia, a Solis quibus imo limite distat.
2110   Astrorum inter se varios jam confer et orbes;
2111  Scilcet efficies nunquam hic, ut tempora constent,
2112   Et spatia inter se, ut debent constare vicissim,

affectatum.
2165  Successit Gravitas, submisit et omnia victrix
2166  Protinus, atque alte caelo sublata refulsit
2167   Sola potens ima, et media, et conjungere summa.
2168  Jam quibus ipsa ratis immensum temperat orbem
2169  Legibus, in lucem nobis non invida claram
2170  Extulit, et rerum communia foedera pandit;
2171  Nec levia inducit nos per vestigia tantum,

recessus.
2254  Dum migrat, pulchrum liquido deducitur agmen
2255  Aere, ne nimium venti, nubesque morentur.
2256  Quis docuit Mensor pulchras aptasque figuras,
2257   Excipisse quibus ventos et nubila possent?
2258  Quis Terrae faciem in tabula descripsit, ut illic
2259  Opportuna sibi legerent loca traminte certo?
2260  Quidam quo raptat vigor intus, pergitur illuc

aequa labori,
89  Calliope o requies curarum, hominumque voluptas.
90   Primum igitur, constent luci quae reddita, dicam,
91  Munera, qua nobis possint ope deinde patere,
92  E quibus et par sit demum ipsa educere causis.
93   Corpore cum radius fugit a lucente profusus,
94  Si nihil obstet iter facienti, rectus abibit,
95   Semper et immensas transcurret rectus ad oras.

356  Aequa forent etiam semper; sed Juppiter aequo
357  Cum non decurrat collustrans undique Solem
358  Motu, at lentior extet, ubi est disjunctior illo;
359   Temporis intervalla, quibus Comes advenit umbram
360  A media ad mediam, non esse aequalia possunt.
361  Cumque Jovis motus noscantur, quaque retardet
362  Lege viam, celeretque, patescunt certa profecto

debere negarem:
438  At quia neglecta hac saepe illic lege, fit, horae
439   Dimidiae qui sit par, error, et hic quoque raro
440  Incisae rebus bene consensere tabellae,
441  In quibus est lucis magnum, non omne, viarum
442  Discrimen; Comitum certe debere aliorum
443  Motibus in propriis impar quid inesse, fatendum est,
444   Majus uti multo sit eo discrimine, quod lux

flectunt se, axique propinquant:
1235  Inter quae series variorum pulchra jacebit
1236  Filorum, possis numero quae prendere nullo,
1237  Continuata, quibus vires sunt, atque colores
1238  Distantes ita, vix discrimina vicinorum
1239  Sensu ut percipias, saepe et fallaris; at ipsos
1240  Distingui tamen in spatio majore videbis.

1356  Integer incipiet radius, venientia ad illos
1357  Caetera tum fines radiorum fila nequibunt
1358  In vacuum penetrare, suosque immittere tractus.
1359  Proin quia fila, quibus violae est ab imagine nomen,
1360  Plus aliis, rubicunda minus franguntur, oportet,
1361  Continuo radii si flexus imminuantur
1362  Ad faciem, postquam filorum videris omnem

1500  Nam quia continuo per caeli templa movetur
1501  Fulgida Sol, una radius regione viai
1502  Transmissus non perstabit, facietque, movenda
1503  Saepius instrumenta loco, quibus uteris, ut sint:
1504  Propterea multi ut tam crebra incommoda vitent,
1505  Dant, operam, prius ut quaedam confecta per artem
1506  Machina sit, clausa quae ponitur apta fenestra

2061  Est series, chordam extendas quamcumque rubenti
2062  Productam a latere, et signes, cuiusque coloris
2063  Respondens ubi sit limes; jam limite chorda
2064   Discreta est vario, spatiis quibus ipsa tremiscens
2065  Tot variata, dabit totidem discrimina vocum
2066  Illa eadem, repetunt iterum assurgente, iterumque
2067  Quam voce, ediscunt qui primum hanc flectere cantu.

2082  Dispar sensus enim est oculorum prorsus ab illo,
2083  Qui geminas aures insedit, proinde nec aequas
2084   Exposcit causas, animum percellat ut aeque.
2085   Quis quibus a silis porro color exoriatur
2086  Commixtis, ratio quaedam est quoque pervia nobis
2087  Scrutandi: in partes septem proin unius orbis
2088  Divide iter flexum in gyrum, respondeat harum

2244   Incidat (agnosces quod nigri a staminis una
2245  Ductibus illapsis; nimirum clarius ipsum
2246  Qua regione queas stamen deprendere); ductus
2247  Staminis ipsus tum clare cernere quibus
2248  In rubea effigie, diductior ipsa tabella
2249   Paulo cum fuerit; sunt at quae stamina parte
2250  Tunc in purpurea, contra confusa videbis.
2251  Adducta lenti

2455  Formosos nasci cupiant, atque addere tauris
2456  Si speciem, vel equis orituris denique raram,
2457  Profecisse putant deducta hinc scilicet arte.
2458  Quin et aves quibus est studium nutrire canoras,
2459  Quas fortunata de valle Canaria mittit
2460  Insula, uti laeto soboles ea pulchrior ortu
2461  Adveniat, venerem exercentes vere tepenti,

forte locetur
148  In medio corpus; sed non est cernere certe
149  Infinitam; etenim capite ipse obstabis, ut ultra
150  Non possint numerum species excurrere certum.
151  Jam quibus est facies speculis non plana, nequibunt,
152  Res, ut sunt, simulare, sed augent, imminuuntve,
153  Aut alia immutant variae ratione figurae,
154  Ut situs est oculi nimirum, et corporis, atque

220  Verum, alia cum sit ratione vicarius omni.
221  Quod sic nempe globo conflatis in speculis fit
222  Convexisve, cavisve: sit ipsum hoc certius, atque
223  Verius in speculis, quibus uno e segmine coni
224  E tribus exorta est quocumque externa figura.
225  Tunc etenim sensus prorsum non occulit ullum
226  exiguum errorem; quem non discludere totum

Adonis.
296  Ludicra sic speculis tibi mille effingere possis
297  Illorum pro natura, flexuque, situque,
298  Et magicas insons imitari protinus artes,
299  Seclaque, mutatae quibus in nova corpora formae.
300  Caelo etiam speculis interdum luditur ipso;
301  Nam si corpora sint tenues suspensa per auras
302  Parvula grandinis, et subter laevissima longe,

318  Sirenas, Proteos, Glaucos, Tritonas in alto
319  Esse salo populos, Nympharum et nomina mille.
320  Nunc age, quid fiat, cum lux in corpora non jam
321  Laevia, sed quibus est frons aspera, scabraque contra,
322  Missa cadit, quid fiat, habe. Lux funditur omnes
323  Protinus in partes illinc, locaque omnia circum.
324  asperitas quid enim constat, nisi continuis frons

in sese pro repetitis:
372  Nec non et reflexa, velut quoque diximus ante,
373  Vim lux imminuit spatiis (si caetera circum
374  Sint paria) abductum quibus est, quod lumina mittit
375  Ex sese corpus diffundens, Solis uti fax,
376  Nimirum his spatiis in sese pro repetitis.
377  Exin percipies, lucis, quam corpora reddunt

possit eorum,
397  Et circumpositus similis non omnibus aër
398  Turbare has ipsas rationes, nec dare lucem,
399  Quae pro jam positis deberet fulgere rebus.
400  Inferior quibus est, quam nobis, interiorque
401  Ambitus, ut Veneri idaliae, Atlantisque Nepoti,
402  Ultra cum Solem sunt, tota fronte coruscant,
403  Sed nimium a Terra distant simul: inter at ipsum

406  Nempe retro positis; locus ergo est inter utrumque,
407  In quo majori comparent vivida luce,
408  Quam quocumque alio: hic inter loca constet, oportet,
409  Caeca silent quibus, et nitido quibus orbe refulgent.
410  Invenies ipsum, si quaeras, qua ratione
411  Fiat, ut apparens partis sit maximus auctus,
412  Scilicet

406  Nempe retro positis; locus ergo est inter utrumque,
407  In quo majori comparent vivida luce,
408  Quam quocumque alio: hic inter loca constet, oportet,
409  Caeca silent quibus, et nitido quibus orbe refulgent.
410  Invenies ipsum, si quaeras, qua ratione
411  Fiat, ut apparens partis sit maximus auctus,
412  Scilicet illius, quae in disco

exit;
1140  Proin cito convenient: vitris quoque fessa juvetur
1141  Convexis oculorum acies, ut muneris unam
1142  Tunc obeant, quam lens debet crystallina, partem.
1143  At quibus et turgescit, uti turgere necesse est,
1144  Distat et a fundo crystallinus humor; in ipso
1145  Pingetur fundo rerum distincta figura.
1146  Atque ut propterea propiora, remotaque possint

1202  Proin jungenda simul lux sparsa jacebit in orbem.
1203  At porro, nulla tolli ratione, quod obstat,
1204  Posse putes, etenim mutari non queat ipsa
1205  Filorum natura, quibus discrimina tanta;
1206  Quidquid enim generi filorum conferat uni,
1207  Hoc alii officiat: si puncto jungat in uno
1208  Illud, nempe aliud diverso jungat, oportet.

1472  Egressi fasces multi exta lumina nostra
1473  Hinc illinc cecidere, atque in latera omnia circum
1474  Frustra abiere; aliud neque tum jam corporis ejus
1475  Aspicere est, nisi puncta, illi quibus exsiliere,
1476  Queis directum iter in pupillae tenue foramen
1477  Perpaucis certe. Punctorum sic mediorum
1478  Irrumpunt fasces integri, claraque puncta
1479  Sunt ea

2073  Usque in circuitus, fundique a corde per artus
2074  Undique diversos; recipique ex artubus in cor
2075  Cernimus in ranis, aliisque animantibus istud
2076  Cernimus, exilis quibus, et pellucida pellis,
2077  Prospectumque negat non viscera in intima nobis;
2078  Atque iter id nostri firmamus proinde cruoris
2079  Esse, ut nuper erat sola ratione retectum,

ponere fines?
2143  Quin etiam, quo plus descenditur, est reperire
2144  Illic quaeque magis genera esse feracia multo,
2145  Immensoque magis numero florere minora.
2146  At quibus in parvis parvos animantibus artus
2147  Seorsum etiam aspicere est, oculos, os, pectora, colla,
2148  Atque pedes, gemini saepe et discrimina sexus,
2149  Et varios motus, ut edant,

251  Scilicet arte nova est utendum, his machina rebus
252  Inducenda recens; alio aggrediendaque nobis
253  Est natura opere; insidias velut, armaque duri
254  Saepe novant hostes, quibus expugnare profunda
255  Praecinctam fossa, scopulisque minacibus arcem,
256  Et valide multo defensam milite possint.
257  Convexam ex una crystallum confice parte,

crystallina septa.
333  Nunc reputans ubi cognôris, trananda fuisset
334  Quae via, servassent eadem intervalla meando
335  Si radii, quae nuper habebant ante repulsum,
336  Et quibus idcirco tum flexibus esse, viasque
337  Revera; sed tum contra bene cuncta profecto,
338  Hoc posito, inter se respondent, illa manere
339  Post

508  Intervallaque proin majora, minoraque habebunt;
509  Ut si aliis mille haec decies sint, debeat unum
510  Addi aliis, minuive, aliis duo, terna, quaterna,
511  Illis plura tamen, species quibus est nova filis.
512  Ergo cum faciem lamellae fila secundam
513  Tangent, multa vice in transmissis, multa regressus
514  In vice erunt cujusque unius fila coloris:

659  Unda inflata solet; spatio confunditur omnis
660  Haec series tamen e longo; proin candida spuma est.
661  Inde sequi facile est rationem, ut noscere possis,
662  In qua corpora re distent, quibus unus et idem
663  Semper inest color, et quibus immutatur, et unquam
664  Non stabilis manet, at pro lucis vertitur oris.
665  Invenies siquidem expertus, si fortior adstet

660  Haec series tamen e longo; proin candida spuma est.
661  Inde sequi facile est rationem, ut noscere possis,
662  In qua corpora re distent, quibus unus et idem
663  Semper inest color, et quibus immutatur, et unquam
664  Non stabilis manet, at pro lucis vertitur oris.
665  Invenies siquidem expertus, si fortior adstet
666  Lamella infringens radios, et corpora circum

vitris,
685  Ut docui, geminis intersita, non habet unum,
686  Te mutante situs, in eadem parte colorem.
687  Auris insinues sed si pro tenuibus undas
688  In medium, natura quibus mage densa, potensque est,
689  Quamvis instabiles quoque tum, tamen esse colores
690  Instabiles minus aspicies; contraque manebit
691  Una horum

sit omnis
710  Pars ea multiplex, quaevis qua corpora constant,
711  Corpora diversos a se mittentia fucos:
712  Hoc facile ex ipsis annellis nosse colorum
713  Possis, in quibus est lamellae cognitus auctus.
714  Sed quaedam tamen ante tibi vidisse necesse est.
715  jam si concipias subtilem excurrere quavis
716  Lamellam de materia, neque crescere, nec, qua

horum
1457  Percipies, inquam, rationem etiam esse vicissim
1458  Utrorumque parem collatam; proinde necesse est
1459  Aequales cum sint in cunctis mobilitates
1460  Particulis, quibus est eadem natura, sub oras
1461  Quasviscumque ierint ingressae, ut par quoque constet
1462  Intervallorum ratio, quae diximus, illis
1463  Isdem in particulis, sintque ordine semper eodem,

prope res sita; longius at si
1702  Sit paulo, flexu turbabit lumina nullo.
1703  Cum turbat, varie debet diversa colorum
1704  Stamina commutare, vices quibus, atque potestas
1705  Diversa est: jamque haec revera cuncta videbis
1706  Observans, ratioque haudquaquam discrepat a re.
1707  Si facias clausum thalami in penetrale subire

1972  Comprendi ut facile, et veluti sua sub juga cogi,
1973  Adstringique datis jam prima ab origine rerum
1974  Moribus (arbitrio nos nostro inducere non quos
1975  Tentemus, quibus elabi, exsolvique quid obstet?)
1976  Naturaeque suae vinciri compede tantum.
1977  Quod genus exemplum praesto facit esse eadem lux,
1978  Quam

2081  Harum consimiles inter se mutua constent,
2082  Contra dissimiles aliarum prorsus eaedem.
2083  Proin ubi contigerint crystalli corpora primae,
2084  Illas assueta confringi lege, quibus sunt
2085  Certa plagam latera ad notam compôsta; sub illam
2086  Et distenta plagam queis sunt latera altera, ritu
2087  Protinus insueto frangi: cum deinde secundam

agmine amico;
2176  Sin male, percellent ingrato lumina sensu?
2177  Utque sonus cum fit, cujus tremor usurpatur
2178  Saepe oculis partim, partim cognoscitur ipsas,
2179  A quibus exoritur, per vires, et numeratur,
2180  Jam licuit reperisse, quod aures allicit, esse
2181  Non aliud, numeros nisi, quaedam certa tremorum
2182  Quos nectat ratio inter se, facilesque,

vis dispositi tabulam super ordine, parca
2207  Illinc tentemur moti dulcedine sensus.
2208  Jam pronum tibi erit porro cognoscere, quare
2209  Haud pauci, quibus est simplex natura, colores
2210  Commixti possint unius gignere nobis
2211  Notitiam, qualem naturae simplicis alter
2212  Deferat in cerebrum prorsus diversus ad illis;

tueri,
2520  Et fora, diductasque vias, arcusque patentes,
2521  Thermasque, circosque, simul per summa, per ima,
2522  Exteriora oculos itidem, interioraque ferre.
2523  Vos quibus antiquas res, quam cognoscere nostras,
2524  Cura prior longe est, invento et plauditis agris
2525  Semiruto muro interdum, saxisque vetuitis,
2526  Fragminibusque columnarum, et truncis

crescat ab arctis
742  Nimirum raptus, dilatatisque repulsus.
743  Mille tibi, genus hoc, odia enarrare vicissim
744  In rebus valeam, sed erit proponere sat nunc
745  Pauca, quibus per te cognoscas plurima notis.
746  Nonne repelluntur radiorum clara reflexa,
747  Aut inflexa prius, quam tangant lumina frontem
748  Corporis, ut docui? nonne hac ratione repulsa

842  Corporibusque statum mutantes. Ni repararet
843  Sese motus ab his revera, opus esset, ut omnis
844  Deficeret paulatim, et natura ipsa periret.
845  Corpora post ictum, quibus est non summa potestas
846  Exsiliendi, aliquid de motu perdere debent;
847  Nec quod perditur, affusas id transit in auras
848  Mutatum, vere in nihilum sed abire necesse est,

vires mutarier ipsas,
907  Sic nempe a raptu transiri saepe repulsus
908  Ad regionem, ex hac vel contra illius ad oram.
909  Haec tibi sunt elementa, quibus perquirere motus
910  Naturae valeas omnes, et cuncta videre
911  Omnibus in rebus, fieri quae cernimus usquam
912  Tam varia, et variis per corpora praedita formis.

1293  Spinas disjicere, et ramos removere, comasque
1294  Obstantes, via se monstrasset lata patensque,
1295  Qua properans penetrasset ad ultima Naturaï.
1296  Et quisnam vires illas, quibus ad Erymanthus,
1297  Lernave, Stymphalusve, jugis vel Maenalus altis
1298  Pacatus, domita et totum portenta per orbem,
1299  Herculeas vires reprendat, et inclyta gesta,

1604  A nexu ad summum hunc infinitumque repulsum.
1605  Multa expendendo quin mollia corpora, multos
1606  Transgressus, genus hoc, reperire licebit, et ipsa
1607  Limitum item loca multa, quibus mutarier inter
1608  Se vires debent alternis; corpora namque
1609  Mollia si tentes premere et densare, manebunt
1610  Immota, ulteriusque coire negantia demum
1611  In

2271  In variis rebus, parvis nos esse videmus
2272  In spatiis; ultra quae res si abducere tentes,
2273  Nulla quidem reliqua est, ni mutua vis gravitatis.
2274  Ergo curva quibus spatiis via serpit, in îsdem
2275  Vires, quantum vis, minui vel crescere possunt,
2276  Vel mutare plagas; supera quae diximus ipsi
2277  Accidere in variis rerum fervoribus, atque

patefecit,
2639  Orbis queis agitur, leges, quas dicere longus
2640  Noster erat labor; at decerpsit tenuiter illas,
2641  Et paucas longe de multis, haec quibus ingens
2642  Stat moles, qui materiae nova dixit inesse
2643  Munera, certa fides neque dictis abfuit ilis:
2644  Propterea merita super haec mortalia laude
2645  Nos

inflammandis poetis adjunxerunt. Verum haec ipsa diuturna admiratio mutorum tandem solertiam, ac gravium etiam philosophorum animadversionem excitavit: qui accurate perspectis atque observatis excellentium poetarum artificiis, viisque, quibus incederent, quas rationes tenerent, penitus investigatis, si minus quaesiverunt. Atque eorum quidem in eo multum versata est industria, ut qua in re potissimum vis ac natura poeticae contineretur, docerent. Unde variae, interque se

Contra horum sententias plerique sane doctissimi Viri veterem poeticae, ac philosophiae cognationem cum tuerentur, plurimis et rationibus, et exemplis ejusdem sive retinendae, sive redintegrandae utilitatem dignitatemque comprobarunt. Quibus de rebus mihi etiam saepe multa sunt quaesita, et nuper fuerunt cum eruditissimis, mihique amicissimis viris Antonio et Balbo accuratius disputata. Apud A. enim cum essem, eaque de re forte exortus esset sermo,

nulla re aptius, quam ipso fabularum exemplo refutari posse opinor. Ne recedam longius, Hesiodi, quem caeteris ad imitandum proposuisti, testibus utar fabulis. Quid enim iisdem obscurius, quid incertius? Neque nobis has tenebras temporum, quibus ab illo recedimus, longinquitas attulit. Aeque in illo explicando discrepantes eorum etiam sententiae fuerunt, qui ab illius aetate multo propius aberant. Scimus Zenonem Stoicum in ejus fabulis interpretandis sustulisse omnino

unquam possunt, neque obsolescere. His velut a natura impressis notis ac vestigiis cum insistent poetae, facile ac jucunde ad res cognoscendas nos deducent. Quare in conficiendis suis fabulis volo, ut has arripiant, ac sequantur, ex quibus appareant, quae in rebus insunt, similitudines, ac propinquitates. Has dum inter se component, atque aliarum vultus ad alias transferent, atque immutabunt, ea ipsa alienae imaginis inducta specie mirum in modum intelligentiam atque

remotum atque alienum esse potest loquendi genus, quam quo ille difficilem de corporum elementis quaestionem exponit? Quo planius res expediat, nonne arithmeticae etiam numeris, ac geometriae figuris utitur? nonne iisdem verbis explicat, quibus in iis artibus tradi solent? Cujus igitur rectius, quam Platonis auctoritatem nobis vindicemus, qui cum isto consectandae fabulae studio traheretur, omnem fingendi rationem in obscurioribus rebus explicandis deserit atque abjicit,

adhibitis fabulis ab hac imitandi norma recessisset, et nudis versibus philosophiam esset persecutus, a poetarum civitate excludendum sanxit. Quid quod idem germanam imitandi rationem illa esse statuit, cum poetae eos ipsos, de quibus agunt, loquentes inducunt. Si ab hac alienae personae ac sermonis simulatione quidpiam recesserint, resque gestas per se ipsi narrandas susceperint, narratores tum esse, non imitatores, nec poetas appellandos pronunciat. Quare quid

perinde ac ad caeteras res nullas, cum ad naturae similitudinem expressae sint, ista nostrorum afficiendorum animorum virtus permanaret? Nam cum in hac rerum universitate permulta sint inanima quidem, nulloque sensus praedita, in quibus tamen plurima vis inest, sive magnitudine, sive ordine, sive alia multiplici ac varia specie nos commovendi, satis erit manifestum in earundem rerum imagine exprimenda magnam aeque poetis relictam

inopiam compensaturos opinor. Tum B. ista mihi, inquit, mirifice probas: sed quanam in re potissimum hoc ipsum singulare dicendi genus collocas? Unde hunc tantum ornatum exoriri putas? Quibus tandem artibus utendum, ut hanc excellentium hanc praepotentem ac dominam animorum vim quipiam possit assequi? Arduam, inquit A., ac difficilem omnino rem postulas, et quae, cum caput totius artis ipsa sit, nulla arte

ut hanc excellentium hanc praepotentem ac dominam animorum vim quipiam possit assequi? Arduam, inquit A., ac difficilem omnino rem postulas, et quae, cum caput totius artis ipsa sit, nulla arte fortasse tradi possit. Sed quibus a natura dati sunt quidam celeriores animorum motus, in iis certe magna insunt adjumenta ad hanc, de qua dicimus, praecellentem pulchritudinem comparandam. Sic enim censeo: peculiare hoc esse acrioribus quibusdam ingeniis atque ad

inducant, in quoscumque motus inflectant, nostrosque sensus dicendo validius moveant, quam praestantes res ipsae movere possent? Nimirum inde exorta est eorundem illa vis ac virtus, atque inde profecta sunt illa miracula ac portenta, quibus nobis hunc rerum aspectum formosiorem, et in ipsa natura pulchriorem alteram naturam efficiunt. Hinc si ad narrandos hominum eventus, vitaeque casus se conferunt, tam variis luminibus distinguunt omnia, ut perjucunda ea ipsi dicendo

natura ipsa assuefecerit. Atque idcirco a sensuum societate sevocare atque abstrahere animos, ac sequi simplex ac sincerum illud intelligendi genus sine labore non possumus, neque sensuum conjunctionem revocamur. Ita ex ipsis angustiis, quibus animi obsequio et indulgentiam corporis adstricti coercentur, poetae egregiam et delectandi, et juvandi opportunitatem quaesiverunt. Hoc loco B., tu vero, inquit, illuc, quo maxime optabam, rem deduxisti: haec enim quae

majores etiam habet impetus, ut, quae penitus intimeque perviderit, pulchre item splendideque efferat. Quare poetarum animos excitat haec artium doctrinarumque cognitio, et quasi materiem viresque suppeditat illustribus illis simulacris, quibus asperas res ornant, obscuras ac difficiles illuminant, et quasi quibusdam insignibus variant, ac pene depingunt. Quanquam quae pictura exprimere tam apte potest, tamque multipliciter, quae poetae interdum ex abditioribus eruta

amputentur, retineatur vis ac lepor? Quid enim metaphoram esse dixeris, nisi meram, sed verborum ambitu contractam fabulam? Quid similitudines, nisi germanos apologos? Alias aeque figuras non obscure ab hoc fonte deductas, et fabularum, a quibus emanarint, imagines ac exempla esse facile agnoveris. Miram, inquit B., neque antea mihi perspectam fabulas inter, ac figuras cognationem aperuistis, eoque magis probatis, quo aegrius, nescio quomodo, ferebam a

habuisse videri potest. In populorum primordiis, atque agrestiore vita cum permulta nomina ac vocabula ad significandas res deessent, primum actione ac gestu fuisse homines usos, prout ab iis fit, quibus intercepta sit facultas; sed cum haec ad sublevandam sermonis inopiam non sufficerent, fabulas tamquam picturas rebus designandis magis accommodatas fuisse adhibitas. Nota est illa Menenii Agrippae ad plebem, quae in montem

notas transierint, illud idem etiam in hominum sermone videtur contigisse: nimirum ut fabulae quasi cogitationum imagines ad rudiorum intelligentiam primo adhibitae, deinde contraherentur in hos breviores dicendi comptus, quasi figuras, quibus et communis sermo, et poetarum oratio praesertim esset elegantior. Nonne in paucis saepe verbis, et singulis fere vocabulis hujus originis vestigia, ac similitudinem deprehendimus? Verum ego vos ab instituto sermone pene abduxi,

facile item ac dilucide omnibus dicere, atque hebetiorum etiam ingenia acuere. At cur non illud idem a caeteris compte et jucunde scribentibus expetimus? Qui quidem scribendi officio facere satis putantur, si a peritis earum rerum, de quibus agunt, probentur. Qui historiis scribendis dant operam, cum de regionum situ, de instruenda acie accuratius dicunt, ab iis fere solis, qui locorum descriptiones rite teneant, et militari scientia instructi sint, intelligi probe

Musarum enim cultus ii demum sunt maximi, qui et doctrinis ipsis lucem ac splendorem afferunt, et praestantiora ingenia perficiunt, ac illustriore loco statuunt. Hic ego, vos vero, inquam, egregie Didascalicorum rationes defenditis, et quibus in rebus verebar, ut mihi non satis eorum causam probaretis, ibidem valere eos plurimum persuadetis. Jam enim fateri cogitis singularem inesse posse in eorumdem versibus praestantiam, et quae cum ipsis epicis facile possit

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report