Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: omni Your search found 2626 occurrences
First 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 1584-1620:1584. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] et evertente tribunalia, facile in oblivionem veniant, si non conscripti extent tenores, in foro procedendi, magnis certe diurnis ac nocturnis conatibus, ad eos me labores defixi, quibus in rem meam, et quorum iam memini, omni qua possem diligentia conscriberem, quicquid ubique, sed praecipue tribus iudiciis, (ut vocant) Octavalibus, quibus celebrandis reducta iam per Augustos Rudolphum et Matthiam, universali pace, qui omnium in iure
1585. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] magistros agerent, in eadem quae te aluit societate, vel alio vitae instituto, praemultis aliis prodessent Reipublicae Christianae. Auditum hoc a multis, et a magnis saepe viris, etsi neminem hominum in hac vita, ex omni parte beatum esse, intelligamus; tibi tamen fere nihil eorum deesse, quae vel ad ingenii subtilitatem, vel ad soliditatem iudicii, vel ad sermonis cultum atque elegantiam, vel ad longum rerum usum atque unicam
1586. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] primis patriae nostrae civibus, eam Deus mentem iniecerit, ut te conspirantibus votis, in Archi-Episcopum Strigoniensem deligerent? Tibi vero Comes Palatine, ex omni parte clarissime, cuius magni sanguinis nobilitas, exactos iam quadringentos annos, quin et plures praeteritorum temporum series atque cursus antevertit; et quemadmodum vetera non desunt
1587. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] et spero ea voluntate atque vultu accipietis, quibus in omnes estis
benignissimi: neque despero vobis gratum fore, si sapientissimis cogitationibus
vestris, laboris istius originem, ad animum meum, qui et in alios rectus est, et
in vos omni veneratione obsequentissimus, retuleritis, et patrocinium, quod
bonis omnibus, non tantum paratum habetis, sed et obvium, neque mihi; neque huic
meo partui denegabitis:
etc. Styl.
Verum quia huiusmodi causa, etiam de consuetudine nostra, multipliciter
sumitur: idcirco non abs re ratus sum, sequentibus quaestionibus multiplicem
eius distinctionem praemittere, quo omni ex parte melius intelligatur.
QUAESTIO SECUNDA. / Primo itaque, quotuplex potest esse Causa ex parte
Materiae, seu rei?
Multiplex. Primo,
ea, regnicolae ab anno Domini 1527. usque
ad annum 1552. suspensis ordinariis Octavalibus Iudiciis,
specialibus tantum, privilegiatis, et brevioribus Constitutionibus per annos
25. usi fuerunt: et etiamnum in omni tumultu, et mutatione Regni consuetum
est facere. Ac tandem ad pacatiora devenientes tempora, praenotato
anno 1552. art. 24. Et sequenti anno 1563. art. similiter 24.
statuerunt: ut deinceps huiusmodi
non videatur. Quia
fortassis tunc, in tanto usu et consuetudine non fuit, prouti iam coeptus
est haberi, propter frequentiam talium Causarum. Nam inconveniens omnino
esset, si haec praerogativa ipsi adimeretur; cum in omni Iudicio conveniat,
pacem et tranquillitatem, honestatemque; quibus homines inter se, quasi
mutua quadam liga colligantur, illibate servare.
QUAESTIO
ideo dici solet: a Responsione reali, non dari regressum ad
Exceptiones.
QUAESTIO OCTAVA. / Quot admitti soleant Prohibitae?
Quatuor tantum. Idque in omni termino Octavali, Tres simplices, et sine
onere, ac Quarta; cum onere, eodem
semper die; et ante sex tantum dies ultimos Iudiciorum, art. 52. anni
1550.
per quoscunque Vicinos,
Commetaneos, et Comprovinciales, Nobiles, et Ignobiles, Spiritualesque ac
saeculares, utriusque sexus, Bonae tamen et honestae conditionis homines,
in isto quoque casu, si (A) acceptaverit, tunc ipsemet debebit per nominatos
testes primo, et non per coniuratores actionem suam probare; et si plene
saltem cum paucis, omni tamen exceptione maioribus testibus docuerit, causam
de facto obtinebit; sin semiplene tantum, tunc pro Iudicis arbitrio, et
Causae ac rei qualitate, adiudicatur illi cum Coniuratoribus tandem
supplementum. Ast ubi (A)
Iudicium redditur nullum, et sententia quoque exinde secuta
nulla, Mynsing. obs. 74. cent. 3. Atque ob id cogitur semper
(I) directius respondere, id est, vel affirmare vel negare actionem;
siquidem de omni re, est affirmatio, vel negatio, secundum Logicos;
De nulla tamen simul secundum omnes sui partes, sed seorsim, ut iam
patuit in responsione qualificative facta.
debet exceptio fieri. Sic
iudicatum Posonii, citato anno 1610. et antea tempore
Michaëlis Mereii Propalatini; ubi (I) cautus esse debet, ut
in illis superfluis, bonos non eiiciat, sed reservatis omni exceptione
maioribus, imbecilliores postmittat.
QUAESTIO VIGESIMA SECUNDA.
Sed quomodo, et utri partium, in causis mutui et debiti iurandum
principalis intentionis suae probam praeassumit, illico testes nominare
consuevit, quibus probare velit; vel quod ex certitudine rei denominatae
venire soleat; coniurator autem quasi sorte occurrat. Et Maior
omni exceptione, quod superet omnem contra se obiectam exceptionem, ita ut,
a testando moveri non possit. Coniurator autem, nihil scit plane de re, sed
saltem praesupponendo principalem suum iuste iurasse, ipse quoque super id
Reo sacramentum praestandum imponatur, necesse erit. Ubi
tamen Nota, istam paritatem, sive sicutitatem praestandi per (I) sacramenti
nullam esse: nam in communi Inquisitione, ubi (A) per omnia defecerit, (I)
simpliciter absque omni iuramento absolvi solet. Ut videre est supra
quaest. 12. Modo Quarto. Nisi forte referatur ad modum
Tertium, ubi dicitur: Si (I) meliori modo, quam (A) probaverit, tunc ipsi
iurandum erit, et non (A.)
huc atque illuc vento impellitur, neutrobi stabilis manet.
QUAESTIO DECIMA TERTIA.
Super quo debent Testes examinari?
Super omni re, seu negotio, quam vel quod Exponens inquirendam, vel
inquirendum voluerit, consignatis super iis certis articulis
interrogatoriis, ipsi homini Regio, vel Palatinali, ac testimonio Capituli,
vel Conventus, dandis.
de sedibus Iudiciariis Comitatuum post factam
convictionem, cum poena Appellantis centum florenorum; illa autem fit in
Curia, saltem per modum translationis, ab uno Iudice ad Alterum, sola partis
voluntate ita postulante, sine omni onere eiusdem, idque semel tantum, tam
per Actorem, quam Reum, cum omni plenitudine Iuridicorum gravaminum,
qualitercunque in ea subsequendorum. Ubi Nota, quod si talis Translatio
causae facta fuerit in hospitio coram
centum florenorum; illa autem fit in
Curia, saltem per modum translationis, ab uno Iudice ad Alterum, sola partis
voluntate ita postulante, sine omni onere eiusdem, idque semel tantum, tam
per Actorem, quam Reum, cum omni plenitudine Iuridicorum gravaminum,
qualitercunque in ea subsequendorum. Ubi Nota, quod si talis Translatio
causae facta fuerit in hospitio coram Magistro Protonotario, poterit habere
suspirium petens id,
Ubi Nota, quod si talis Translatio
causae facta fuerit in hospitio coram Magistro Protonotario, poterit habere
suspirium petens id, transferens in iudicio; at si praecise
in ipso Iudicio fiet, tunc absque omni suspirio causa discuti debebit. Ita
Iudicatum est Posonii Anno 1612. inter Dominos Batthyani
et Zechii. Et ratio huius
est,
socius, contra socium in testem
admittuntur. Ut supra quaest. 5. cap. 6. dictum est. Nec
quicquam suorum abalienare, neque sibi debitum exigere potest. Et quod
severius est, filii eius infames fiunt, omni tam cognatorum, quam
extraneorum haereditate perpetuo excluduntur. Filiae tamen accipiunt
falcidiam in bonis maternis, quod fere tantundem est, atque
apud nos quarta puellaris, de bonis
conspirandum contra Regem
continuata fuerit, aut sola voluntas conspirandi extremo constiterit actu,
etiamsi effectus secutus non fuerit, affectus tamen criminalis est, et tam
captivari, quam hac poena puniri possunt; quia de omni Iure et ratione,
iniuria privatae personae, minoris debet reputari, quam calamitas publici
status Cic. Orat. 4. in Catilin. et Portius Latr. in
declamat. sua, similiter in eundem Catil.
agatur. Est autem dicta Calumnia, a calvo,
calvis, quod est decipio, frustror. Et sumitur
dupliciter. Minus generaliter, ut hic de ea loquimur, et
generalissime pro omni malitia, quomodolibet admissa, sive fraude
atque dolo, in damnum alterius vergente. Vide infra quaest. 27. cap.
10.
Facti honoris?
Est, quae infligitur alicui ex eo, quod alterius honorem, famam
existimationemque, conviciis, vituperiis, verbis, aut scriptis inhonestis et
infamatoriis pessundare volebat, irremissibiliter plane et sine omni gratia,
suae Maiestatis
neque
caput, neque bona, aut Iura possessionaria, sive res mobiles, hoc casu
amittit, sed solum honorem, bonam famam, et honestam existimationem; unde
perpetuo et absque omni spe gratiae Regiae Maiestatis, in integrum
restituendi, ignominiosam et infamem vitam ducere debebit, fol. 738.
et sequentibus Maioris decreti. Fertur etiam propter
alios casus ibi specificatos;
nisi honor ibi, titulusque, pro Nobilitari
tantum praerogativa sumatur, ut multi contendunt. Apud Civiles autem longe
ex pluribus casibus Infames fiunt, et
potissimum ex omni eo, quem nos criminalem esse dicimus.
QUAESTIO VIGESIMA SEXTA. / Possuntne res sive materiae istarum
sententiarum, aliis etiam diversis generibus diiudicari?
rependi ex
rebus et bonis ipsorum debeant; nec ne? Non leves sunt opiniones inter
graves viros. Aliis dicentibus, sufficere capitis supplicio omnem luere
noxam, ut et in proverbio est, vulpeculam detracta pellicula, pro omni
noxa satisfacere. Et Aliis distinguentibus, crimen quidem
supplicio lui debere, sed damna ex rebus et bonis huiusmodi malefactorum,
rependenda esse; ut cum quis ingens furtum committeret, aut domum alicuius
per Comitem, in quorum bonis
fuerant, ad capiendos eos, vel Iuri statuendos, eodem Vlad. art. 81.
Tum per delectos Nobiles in Comitatibus, super exstirpandis iis,
Inquisitio simul, et debitae poenae Executio, sine omni gratia, fieri
solebat.
et ignobilibus, fieri solita
erat, ut si qui videlicet latrones fovere, vel si latrocinari comperientur,
illico Comites, vel Vice-Comites, si per se sufficientes fuissent, tales
omnes ex merito punivissent; sin minus, ea de re omni Capitaneos Regni
edocuissent, ut modis omnibus malefactores sublati fuissent. art. 50.
anni 1548. Novissime vero ex recepta iam diuturna consuetudine et
novella constitutione
QUAESTIO DECIMA TERTIA.
Quid est Iudex, et unde dicitur?
Est persona, et ex suis dotibus satis idonea, et publica authoritate, omni ad
id iurisdictione aucta, ut possit quamlibet causam coram se propositam,
iusto Iuris tramite, legeque et consuetudine patriae discutere, et
diiudicare. Dicitur autem Iudex, quasi Ius dicens, aut Iure
Actorem, et In-causam-attractum, quos exaudire,
neque uni magis autem, quam alteri accommodare; nedum consulere, debet; quia
alioquin iam, non tres personae, prouti
in omni Iudicio esse deberent, cap. 13. Prologi, sed una tantum
secum ipsa, pro et contra se, allegans, respondens, ac iudicans erit, quod
est (inquiunt) absurdum, ac cum Iuribus Regni pugnans. Atque haec quidem
et per illam, magis eadem
confirmabit Prolog. cap. 6. Siquidem finis legum est Veritas,
et Iustitia; quae prima, et summa est Deus ipse, qui fallere nescit, et
falli non potest, idque faciendo pro omni posse suo, (quia non est mere
hominis posse adimplere legem Domini) enititur dicto Iuramento suo,
satisfacere. Secunda, sed suntne leges verae (obiiciet Iudex) quod secundum
eas Iudicare debeat, quia soepe videntur se
affectat, et quo
affectus ducit, eo facile mens et ratio deviat, et aberrat, in peccatumque
prolabitur, quae quatuor qualitates, continentur in consilio Iethro, dato
Moysi, Exod. 18. (dum inquit.) provide de omni plebe sapientes,
et timentes Deum, in quibus sit veritas, et qui oderint avaritiam.
Quinto et ultimo, nihil faciat prece, precio, timore amore, vel odio, non
personam
Quid autem Advocatus, seu Procurator, aut Orator?
Cicero definivit esse virum Bonum, dicendi peritum; ubi sub nomine
(Bonum) intelligitur qualis deberet esse; nimirum iustus,
verax et omni virtute praeditus; cum bonum, iustum, et honestum, ut idem
disputat in libris Officiorum suorum, sint inter se aequipollentia, et ad
invicem convertibilia. Per id autem quod dicit. (dicendi
peritum) debet
videbitur, sequetur; quam Iudex ex sua
prudentia diiudicare debet, et si Actioni congruerit, non refutabit. Vide
etiam supra quaest.
9. cap. 1. num. 3. Quinto, debet adhibere testes, omni
exceptione maiores, vel etiam Causae statu ita exposcente, et Iudice
adiudicante Coniuratores de Iure admittendos. Atque si quae alia huiusmodi
fuerint, utpote si praemissa urgenda iudicabit, et si iudicium expectandum
non consequatur,
videbitur tamen officio suo perfunctus esse, quia adhibuit adhibenda. His
quoque illud addi potest, ex Quintiliano, quod Procurator, in
huiusmodi sua actione, sic se disponere et accomodare debet, omni suo
habitu, tanquam de causa optime sentiat; et semper quandam fiduciam, ore,
voce, et oratione, gestuque praeseferat, (temeritate tamen vacuam) quia
litis exitus, semper dubius esse solet.
Vice-Comitibus iudicare, ultra Centum Florenos, vel etiam in bonis, quoad
usum in quanta quantitate?
In hisce. Primo, in causis damnorum et spoliorum, art. 6. anni 1528.
idque semota omni Appellatione. Secundo, in causis occupationum
terrarum, pratorum, et Sylvarum, ad decem iugera, 5.
Vlad. art. 8. Postea in bonorum occupationibus, et castrorum
interceptionibus, eorundemque
in bonorum occupationibus, et castrorum
interceptionibus, eorundemque perceptis fructibus acquirendis, cum
iuramentis, iuxta Regni consuetudinem, lata superinde sententia, etiam medio
Capitaneorum Executioni demandata, sine omni exceptione, poenam tamen
violentiae, ultra centum florenos infligere nequaquam possunt,
quae in Curia duplicatur, quando ibi quoque appellans succubuerit, et
nihilominus Actor, post recuperationem talium
eodem anno 1563. art. 48.
statutum erat, ut causae violentae
occupationis bonorum, non tantum in Curia Regia, ut proxime dictum est, sed
etiam in Comitatibus, sine omni exceptione discuterentur. Quarto, postea
decreto anni 1587. art. 35. et 36. facta intra Anni revolutionem Citatione,
alias non; brevissimo processu terminabantur. Siquidem factis responsionibus
in sede, Vice-Comes ad
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.