Your search found 1867 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 871-994:

ac noticia Dei est lumen animae: quae fides si non est syncera, omnia reliqua sunt obscura et immunda. Ibidem: Nonne anima pluris est quam alimentum, et corpus quam indumentum? sub. quod si Deus dat quod pluris est, dabit et quod minoris est. Matth. 8, Ego homo sum, habeo sub me milites, ac dico huic, Vade, et vadit: et alteri, Veni, ac venit: sub. quanto magis tu Dominus ac creator omnium habes talem potestatem, et omnia tibi obedire coguntur. Rom. 15, Christus non placuit sibimet, sed sicut scriptum est, Opprobria opprobrantium tibi ceciderunt in me: de est, sed studio placendi Deo

adferas, quod saepe legitur rex aliquis persecutus aliquem suum hostem aut etiam seditiosum, qui latitans aut fugiens in solitudinibus, a latronibus sit interfectus. Ubi eandem rem diverso modo ac animo voluerunt princeps et latrones, ipse quidem iuste, illi vero iniustissime. Vicinum huic est, quod supra dixi poni accidens pro substantia, et contra. Tale est illud Ioan. 6, Hoc vos offendit, quid si videritis filium hominis eo ascendentem, ubi fuit prius: id est, Ego mea ascensione probabo me esse panem de caelo venientem et salutiferum: etiamsi vos hoc nec visuri, nec

5, Non commisceri, non comedere. Hoc saepe fit in mutata constructione, et repetito vocabulo, veluti epexegeseos gratia. Huc pertinent variae reduplicationes sermonis. Vicinum huic est, quod interdum unicum sensum in duo membra aut orationes scindunt. Psal. 88, Deus salutis in die clamo, in nocte coram te. pro, die ac nocte coram te clamo. Huc referatur Hendias, de qua in constructione Nominis dictum est, cum adiectivum ac substantivum in duo diversa

1 Cor. 3. 2 Cor. 7, Gloriatio nostra de Tito veritas facta est: id est, agnita est esse verax. Et 1 Thessal. 1, Fides vestra exiit in omnem locum: id est, agnita est ubique. Sic Iliad. 3, Solvat poenam, quae maneat apud posteros: id est, sciatur, memoria teneatur. Est et contrarius huic Hebraismus satis usitatus, ut verba verbalia pro realibus ponantur, seu dictum pro facto. Ut cum dicimus Deum alicui benedicere aut maledicere, pro, benefacere et malefacere. Item; verbum Gaar, increpare, pro punire, Psal. 9. Item, Deus vocat ea quae non sunt, Rom. 4. id est,

nota seu perspicua, alia per nos: addens similitudinem de noctuis in meridie caecutientibus. Sic alius cibus est sanus per se, alius nobis. Sic doctrina Christi caecutientibus Apostolis fuit parabolica et obscura, sed post illuminationem desiit esse parabolica aut aenigmatica. Similis huic est illa quoque Regula inter universales recitata, quod vid elicet persaepe negativae orationes simpliciter dictae, non tamen simpliciter prorsus, sed secundum quid intelligendae sint. Gal. 1, Paulus primum dicit secundum Galatarum opinionem, transferri eos in aliud Evangelium. putabant enim

mutila oratione sunt, quae ad sequentis intellectum faciunt: ut Exod. 31, Nam omnis faciens opus in sabbato, et excindetur anima illa de populo ipsius. In huius exempli priore parte est, faciens opus in sabbato. Fit autem hoc saepe nulla de causa, sed tantum propter morem linguae huic receptum, ut in aliquot superioribus exemplis audivimus. Aliquando vero propter iustam causam, quando scilicet nominativus, seu illud quicquid demum est, a quo sententia inchoat, ita quasi onustus est, adiectis vocibus, ut iam non possit satis commode ac perspicue cum iis quae

sententiam tantum efficiunt. Nam in priori est persona, cuius precium aestimatur, quae in secunda non est. In secunda autem est quantitas precii, quae in prima desideratur. Talis igitur una oratio ex duabus facienda est. Et erit aestimatio maris ab annis 20 usque ad sexaginta sicli 50. Huic syntactico repetitionum generi addatur et haec species, quod Hebraei, quae una integra oratione absolvere possent, ea in duas vel tres partiuntur: ita tamen, ut semper aliqua ex prima oratione in sequentibus repetantur: ut Num. 1, Istae sunt summae quas recensuit Moses et Aharon et principes

indagandis. Sunt enim qui eas legunt, et negligunt: legunt ut teneant, negligunt ne intelligant. Quibus longe sine dubio praeferendi sunt, qui verba earum minus tenent, et cor earum sui cordis oculis vident. Sed utrisque ille melior, qui et cum volet eas dicit, et sicut oportet intelligit. Huic ergo, qui sapienter debet dicere, etiam quod non potest, eloquenter verba Scripturarum tenere, maxime necessarium est. Quanto enim se pauperiorem cernit in suis, tanto eum oportet in istis esse ditiorem, ut quod dixerit suis verbis, probet ex illis: et qui propriis verbis minor erat, magnorum

Pavor et horrenda facta sunt super terram, prophetae prophetabant iniqua, et sacerdotes plausum dederunt manibus suis, et plebs una dilexit sic. Et quid facietis in futurum, ô eloquentia tanto terribilior, quanto purior: et quanto solidior, tanto vehementior. O vere securis concidens petras, Huic enim rei simile esse verbum suum, quod per sanctos prophetas fecit, et per hunc ipsum prophetam Deus ipse dixit. Absit itaque, absit a nobis, ut sacerdotes plaudant manibus iniqua dicentibus, et plebs Dei diligat sic. Absit a nobis, in quam, tanta dementia. nam quid faciemus in futurum?

unum de ancilla, et unum de libera: sed ille qui de ancilla, secundum carnem natus est: qui autem de libera, per repromissionem, quae sunt in Allegoria. Haec enim sunt duo testamenta, unum quidem in monte Syna in servitutem generans, quae est Agar. Syna enim mons est in Arabia, quae coniuncta est huic, quae nunc est Hierusalem, et servit cum filiis suis. Quae autem sursum est Hierusalem, libera est, quae est mater nostra, etc. Itemque ibi ratiocinatur et dicit: Fratres, secundum hominem dico, tamen hominis confirmatum testamentum, nemo irritum facit aut

etiam secreta exerceat veritate, hoc in promptis quod in reconditis habens: sed ne aperte fastidirentur, eadem rursus operta desiderantur, desiderata quodammodo renovantur, renovata suaviter intimantur. His salubriter et prava coniunguntur, et parva nutriuntur, et magna delectantur ingenia. Ille huic doctrinae inimicus est animus, qui vel errando eam nescit esse saluberrimam, vel odit aegrotando medicinam. Haec ibi. Verum simplicitas sacri sermonis potissimum in historicis conspicitur, cuius exemplum potest esse vel Moyses vel Matthaeus. Ipsa enim narrationis eius historiaeve

tum brevitas, tum energia sermonis divini consideretur in illo simplicissimo (ut videtur) responso Apostolorum pontificibus dato, Act. 4. An coram Deo iustum sit, vos potius audire quam Deum, vos ipsi iudicate. Non enim possumus, quae vidimus et quae audivimus, non loqui. Summa brevitas inest huic dicto, qua illi tamen ingentem rerum copiam complectuntur. primum enim, quod non simpliciter nec acerbe recusant obedientiam, sed eis reverenter deferunt iudicium, dicentes, Vos iudicate: ostendunt, ac veluti dicunt, se eos agnoscere pro suis dominis ac gubernatoribus, seque eorum auditores ac

sunt locum, Troia vocatur: pagoque inde Troia nomen est, gens universa Veneti appellata: Aeneam ab simili clade domo profugum, sed ad maiora rerum initia ducentibus fatis, primo in Macedoniam venisse, inde in Siciliam quaerentem sedes, delatum: ab Sicilia classe Laurentem agrum tenuisse, Troia et huic loco nomen est: ibi egressi Troiani, ut quibus ab immenso prope errore, nihil praeter arma et naves superessent, cum praedam ex agris agerent: Latinus rex, Aborigenesque, qui tum ea tenebant loca, ad arcendam vim advenarum armati, ex urbe atque agris concurrunt. Aliud exemplum ex

exemplo Col. 1, Gratias agimus Deo et patri Domini nostri IESU Christi, semper de vobis orantes. Audita fide vestra in Christo et dilectione in omnes propterspem repositam vobis in caelis, etc. Hîc gratiarum actioni alligatur causa, nempe audita illorum fides et charitas. Huic iterum causa fidei et charitatis, nempe futurae gloriae spes: cui porro alligatur, unde illam spem cognoverint, hauserintue. Videmus igitur mirabili artificio compactum et connexum esse sermonem Paulinum, ut in quo non tantum constructio Grammatica membra eius inter se connectat ac

38, Clementem Romanum ac comitem Pauli aliquot sententias inde in suam ad Corinthios ad verbum transcripsisse, affirmasseque esse Pauli. Quod indicat, eam tempore Apostolorum conscriptam esse, et quidem iam tunc non vulgaris autoritatis fuis se. Cui vero in hoc genere magis credi potuit, quam huic ipsi intimo D. Apostoli discipulo? Secundum testimonium est, quod nullum plane dictum Scripturae novi Testamenti citat, ac nec sententiam quidem aut testimonium ullius Apostoli sui praeceptoris: quod profecto aliquis Apostolorum discipulus in tam sublimibus plenisque ingentium

DE STYLO IOANNIS. Ioannis sermo omnino grandis est, non minus quam Pauli: tametsi aliquando etiam quasi blanda demissaque voce ut pater, domi cum dulcissimis filiolis colloquatur, rariusque Paulinam gravitatem et austeritatem adhibeat. Sunt vero haec sequentia valde huic Apostolo usitata. Epexegeses multae. Primum multas habet explicationes, et quidem iteratas eorum, quae aliquanto obscurius interdum dixit. Ioan. 1, primum est propositio: Ioannes venit in testimonium, deinde addit explicationem: Ut testaretur de

et simul etiam emphaseos gratia repetitio, dum inculcantur ipsa opera, quae praecipue vult expendi. Antecedens pro Relativo. Est quidem toti Scripturae ac omnino sermoni Hebraeo usitatum, ut multum antecedens loco relativi repetat: sed huic Apostolo etiam magis quam aliis: Potentior est qui in nobis est, quam qui in mundo. Ipsi de mundo sunt, ideo mundo loquuntur, et mundus audit eos. Nos ex Deo sumus: Qui novit Deum, audit nos: qui non novit Deum, non audit nos. Si de mundo essetis, mundus quod suum est amaret: quia vero de

in nomine meo: Si diligitis me: Si quis diligit me, sermonem meum servat. Et sequenti: Si manseritis in me: Si mundus vos odit: Si de mundo essetis: Si me persecuti sunt: Si non venissem: Si sermonem meum custodiverunt: Si non fuissem locutus: Si opera non fecissem. Peculiare est huic Apostolo, usurpare ἵνα pro ὅτε, ut, quod, quando. 1 Ioan. 4, In hoc expletur aut absolvitur charitas, ἵνα ut: id est, cum fiduciam habemus in die iudicii. et

formam urcei invertere, dum mei hi tractatus paulatim in Theologiam declinent. nam licet sint in hisce scriptis Theologicae tractationes: tamen potissimum ex natura sermonis sacrarum Literarum dependent, earumque rationem disserendi illustrant ac exponunt. Quare adiungantur sane praecedentibus, ac huic operi, in quo ita totam rationem dictionis ac disserendi modum sacrorum voluminum declarare conamur, ut merito clavis Biblica appellari queat. In quo opere, aliisque meis, semper me illud consolatur, quod non laudem applausumque summa arte industriaque perfecti operis venor aut sector: sed

poenitentiae descriptionibus paulo plures eius effectus adduntur, et praecipue aliqua praecepta charitatis: ut Isa. 58, remissionem debitorum praecipit Deus, et aliorum onerum, quibus pauperes gravabant: item, frangere esurienti panem, excipere hospitio errantes, tegere nudos. Huic non admodum dissimilis est poenitentiae descriptio, quae est Isa. 1. de quo loco mox plenius, et Daniel. 4. Synecdochica est et illa pii hominis descriptio, quae Psalm. 15 legitur: Qui ambulat integre, quod iustum est operatur, etc. Item illa Matth. 25, Esurivi, et

comedat: quod proculdubio non citra laesionem valetudinis multorum factum est, quia id erat signum contriti et poenitentis animi. Verum quoniam haec tractatio vicina est materiae de ieiunio, cuius multam mentionem in hoc aliisque capitibus feci, adiiciam illum quoque tractatum protinus huic. DE IEIUNIO, MATERIA HACTENUS PARUM liquido explicata, vera disertatio. Magna fuit omnibus temporibus superstitio et abusus ieiunii, aliarumque coniunctarum afflictionum. Hoc vero tempore praeter abusus, maximae sunt

commessantibus consumi: haud dubie ideo, ut exhilarati beneficia Dei magis perpenderent, et eo alacriores, magisque ex animo Deo gratias agerent. Eadem quoque causa est, cur in sacris rebus semper Musica in usu fuit, nempe ad exhilarandum et excitandum spiritum. Sed iam nostras rationes huic opinioni contrarias recitemus: quarum prima sit, quod hactenus ostendimus ieiunium naturale quiddam esse. Non igitur consulto propter alium aliquem finem suscipitur, sed ultro ex priori aliqua causa, ac naturaliter consequitur, nempe ex fractione seu contritione moesti cordis.

tantum quoddam et effectus moesti, humiliati ac contriti cordis: cur igitur Christus ieiunat? qui tamen non habet peccata, propter quae doleat, et Apostoli, Acto. 13, de quibus non legitur, quod tunc recenter magnum aliquod facinus admisissent, propter quod dolentes se ieiunio cruciassent. Huic respondebimus, Christum non ieiunasse, (sicut ante dictum est) ut se ad orationem praepararet, cum caro eius spiritui non repugnaverit, nec tali castigatione eguerit. Sed plane propter eandem causam Christus ieiunavit, quam superius diximus ieiuniorum causam fuisse, nempe ingentem animi

et insuper etiam perfectam naturae integritatem, secundum eam suam imaginem, quam initio nobis indidit, dicens: Estote sancti, sicut et ego sanctus sum. et: Maledictus qui non permanserit in omnibus quae scripta in libro legis. et: Qui in uno praevaricatus fuerit, omnium eritreus. Huic tam severae iustitiae Dei nemo prorsus etiam sanctissimus suam iustitiam opponere potest: nemo prorsus ibi consistere potest. Omnes sancti ibi clamare coguntur: Ne intres in iudicium cum servo tuo Domine, quia non iustificabitur in conspectu tuo ullus vivens. et: Si iniquitates observaveris

orantibus: quorum aliter quidem gratias Deo agebat de virtutibus sibi ab eo donatis, eisque se iustum coram Deo opinabatur: alter vero tantum precatione fidei mendicabat gratuitam debitorum condonationem, et propter Meschiam, qui quidem longe iustior altero a filio Dei pronunciatur. Huic gratuitae iustitiae imputationis etiam alii Pharisaei et Iudaei noluerunt esse subiecti, volentes statuere proptiam iustitiam operum ac meritorum. Hac iustitia est, per fidem, iustificata peccatrix mulier

plane ridiculum esset. Observetur ergo natura et consuetudo eius loci, ut sermo tanto rectius accipiatur. Mores ac natura gentis, sive perpetui, sive etiam ii qui subinde mutantur (ut quod alias honestiores magisque pii fuerunt, alias minus) probe observati, mirificam lucem sermoni huic totique Bibliae adferent. nam (quemadmodum supra diximus) tum sumuntur inde quoque variae voces ac loquutiones et similitudines, tum etiam plurimum de eis subinde in Prophetarum concionibus et Sacris libris dicitur. Nam partim etiam de mediis moribus aut consuetudinibus variae sese offerunt

et Historicos gentilium scriptores, ad sacrae Scripturae cognitionem, praesertim in iis dictis, ubi aliqua locorum mentio fit. Debuissent forte etiam descriptiones integrae omnium animalium, herbarum, arborum, gemmarum, et similium rerum, quarum fit mentio in sacris Literis, nostro huic Operi inseri: sed excrevisset Opus in ingentem molem, et nota sunt loca authorum, ut Plinii, Aristotelis, Theophrasti, Dioscoridis, et aliorum, unde ista recte peti possunt. Indicant etiam tales descriptiones diligentiores interpretes. Naturae profecto peritissimi fuerunt Prophetae, et quando

Quod quale sit, mox propositis omnibus in specie clarius apparebit. Primum enim, tota lex simul Iudicialis, Ceremonialis et Moralis, crasso quodam putamine obducta, valde celare videtur suum primarium usum, aut genuinum fructum ac finem: et interim quiddam aliud magis obvium, ac huic corruptae naturae plausibilius et dulcius externa specie ostentare et venditare. Secundo ita loquitur, ita se fert ac gerit, tanquam ipsa sit summa totius religionis, ac conscientiae domina aut

3 indicaverit Mosi, semet Fore illud promissum benedictum semen, illum expiatorem peccati, irae Dei ac aeternarum poenarum humani generis, quod ab infernali Pharaone, spirituali longeque miserrima servitute, ad aeternum exitium captivum detinebatur. 7 Nulla certe alia interpretatio huic nomini, praesertim cum â Deo proponatur ut novum, conveniet. Nam patribus satis erat notum, quod Deus non tantûm vera ac permanens essentia, sed et omnium essentiarum aut existentium rerum causa seu creator esset. Quare non vere dici posset, quod huius nominis mysterium, si de solius

et vita. Ad hanc porro Hieremiae repetitionem de Iehova, Erit iustitia nostra, respicit Paulus 1 Cor. 1, ostendens eam iam impletam esse, inquit enim: Christus est factus nobis sapientia a Deo, iustitia, sanctificatio et redemptio, ut qui gloriatur, in Domino glorietur. Opponit ergo huic Erit Paulus Ἐγενήθη, Factus est, quasi diceret: Olim filius Dei dixerat, Ero, aut Erit iustitia nostra. Ego autem iam dico, iam Factum est. Nam iam illud Erit impletum factumque est. Quod erat futurus ille dux iustitia nostra, hoc iam factus est

nunc recens propter istud eius novum factum istamque obedientiam donari. Nam filius Dei semper habuit summo iure nomen יהוה. propterea quod essentia ipsa est Deus patri aequalis, non propter hoc novum factum. Quare oportet esse tale nomen, quod huic novae functioni conveniat. Id autem nullum esse potest convenientius, quam Iesus servator. Et revera hoc nomen est supra omne nomen. Nam servatorem esse totius mundi, idque a peccatis et morte aeterna, est plane Deo conveniens nomen et officium, atque ideo vere nomen super omne nomen,

Ecclesiam Deo collegit, quae eius vivum templum est: omnino ipsa subiunctio prophetiae de adventu Christi, postquam descriptus est ille Iehosua, id videtur indicare, quod Spiritus S. studio primum a typo dicere coeperit, postea vero in rem ipsam significatam desiverit. Quare duplex huic loco probatio inest. Prior, quod verisimile est illos viros Iesum praefigurantes, ut rebus, ita et nominibus praefigurasse. Posterior, quod cum illi in translatione Septuaginta, quae et Apostolis familiaris fuit, ἰησοῦς Iesus appellantur, cum

tollere a nobis iniustitiam et peccatum nec mortem, nec penitus nos salvare, atque ideo Christum frustra plane ac sine ullo fructu mortuum esse. Mirum vero plane est, quod iam tanti dogmatis aedificium de iustificatione peccatoris, per solam substantialem iustitiam totius divinitatis huic insufficienti fundamento superstruere audeat, quod nomen Iehova soli divinitati Christi, et nullo modo etiam eius humanitati conveniat, cum in hoc ipso scripto clare scribat haec verba, quibus verbis David hominem quendam non modo mortalem, verumetiam mortuum, hoc sacratissimo Dei nomine

concesserimus esse humanum inventum quorundam Rabinorum, qui post Christi passionem annis ferme 276 vixêre, quod iam etiam a Christianis quibusdam malum adseritur: non video quomodo prohibere possimus, quo minus quisque pro libitu sacras Literas fingat atque refingat. Sunt autem qui huic malo dupliciter posse se occurrere putent. Primum est, quod dicunt, veram lectionem diligenter traditam fuisse in Synagoga, eamque permansisse, donec puncta inventa sunt. Alterum est, quod dicunt, novum Testamentum satis dilucidie scriptum esse, ut non valde multum Ecclesia damni pati possit,

Nihil enim aliud agit ea fraude diabolus, nisi ut opinionem venenatissimam, recens ab ipso excitatam; nunc eruditorum piorumque virorum partim scriptis, partim silentio confirmet. Postea huic hypothesi aedificium superstruat, quo tandem nobis totam pene Scripturam evertat. Mille artifex iste non cessat quaerere, quomodo Ecclesiam Christi devoret. Cum enim videat Deum iam caeleste sui verbi lumen de submodio, quod id Antichristus per suarum traditionum iuriumque ingentem aceruum

carnem, esse ipsum hominem animalem, carnalem, ipsum veterem hominem seu totum hominem, quantus quantus est, quatenus renatus non est. Unde liquido apparet, aliquod originale peccatum aut partem eius esse ipsam substantiam hominis, non quiddam externum, aut accidentarium in ipso. At huic Spiritus sanctus dogmati summe repugnat, primum ipse vocis peccatum sonus, aut inusitatissima notio, quae plerunque (ut recte Phil. monet) tantum de pravis actionibus ab omnibus intelligitur: at in Theologia debemus scire, hanc vocem multo latius patere, maioraque mala notare. Sciamus igitur

omnium malorum. Ratio inquit ille, non intelligit divina, etc. Contra fides rationem mactat, et occîdit illam bestiam, quam totus mundus et omnes creaturae occidere non possunt. Sic Abraham eam occidit fide in verbum Dei, quo promittebatur ei semen ex sterili et iam effoeta Sara. Huic vero non statim quidem assentiebatur ratio in Abraham, sed certe pugnabat in ipso contra fidem, etc. Sic fides mactavit et sacrificavit rationem, acerrimum et pestilentissimum hostem Dei, etc. Ita pii mactant bestiam maiorem mundo, atque per hoc Deo gratissimum

alterari, sicut Synergistae somniant. Summa, Scriptura de imagine Dei illa prima, de imagine diaboli consecuta, et de nova imagine Dei tantum substantialibus verbis utitur. Credamus igitur illi, ea esse ipsam hominis substantiam cum omnibus suis accidentibus: non autem sola accidentia huic substantiae inhaerentia. Aut si Scripturae Deoque credere nolumus, evanescamus sane per nostras Dialecticas argutiolas ac stultas ratiocinationes, ut omnibus sapientibus huius mundi accidisse Paulus Rom. 1 testatur. Cum etiam Deus accusat et damnat originalem malitiam, non ille

etiam in Theologia haberi queant. Quod prolixius ac plenius ex Annotationibus Vallae, Erasmi, et aliorum recentium expositorum in sacras Literas cognosci potest. Sed volet forte hîc aliquis etiam contrariam experientiam opponere ac dicere: Cur igitur Hebraei, qui totum vitae spacium huic linguae impendunt, adeo graviter ac foede in sacris Literis errant? Respondeo: Non omnia in sola linguae huius cognitione sita sunt. Verissimum enim illud est Hoseae, quod viae Domini sint planae, et iusti inoffense ambulabunt per eas: impii autem corruent in eis. Spiritu Domini,

miserandum in modum captivi detineremur, et tum in corpore; tum in fortunis, denique ante omnia in anima conscientiaque ipsa affligeremur: subito ingenti Dei misericordia ineffabilis lux caelestis veritatis nobis illuxit, quanta vix unquam ullis temporibus in Ecclesia Dei refulsit. Accessit huic ingenti muneri etiam corporalis libertas ab illo iugo longe durissimo: accesserunt omnes bonae ac liberales literae et artes: inter quas et praecipuarum linguarum noticia ac instauratio est, frustra contra frementibus Sophistis, Monachis, Sacrificis et Antichristo ipso cum omnibus suis

prorsus aberraverunt. Quod genus exitialis pestis, ne adhuc potentius in nostris Ecclesiis invalescat et ingravescat, cum omnibus confessione ac precibus, tum vero praesertim eruditioribus in Ecclesia Dei doctoribus serio gravissimis admonitionibus castigationibusque pugnandum esset. Huic noxiae calamitati illa prorsus vicina cognataque est, quod, sicut in omnibus aliis artibus liberalibus et illiberalibus, operibus ac conatibus omnes quam minimo labore ac tempore ad metam propositumque finem pervenire conantur: ita hîc quoque compendiariam viam plerique, aut curtationem (ut

quibus frustra contrarium verbum Dei contra hominum placita proponis. Quid quantumque maximorum malorum talis doctrina ac hominum admiratio tempore Corinthiorum pepererit, abunde ex priori Epistola ad Corinthios cognovimus. qualis pestis hoc quoque tempore grassatur ultra omnem modum. Huic vero loco vicinum valde est, quod Christus de sacris Literis dixit, Spiritum S. suggesturum nobis omnia, quae ille docuerit: quodque ipsemet Dominus aperuerit Apostolis oculos intellectus, ut intelligerent omnia ea, quae in sacris Literis scripta sunt, non quae in Rabinis aut aliis

et in universum omnes limatiores accuratioresque scriptiones et tractationes. Duobus hisce dicendi generibus etiam duas diversas artes, atque etiam sermones, aut styli genera attribuerunt: populari quidem illi artem Rhetoricam et quoddam grandius ac plenius dicendi genus, huic autem scholastico Dialecticam, et quoddam pressius tenuiusque sermonis filum: quorum illud prius Cicero Orationes, hoc vero Sermonem vocat. Dialectica enim non hominum aut affectuum rationem habet, ut Rhetorica: sed tota in indaganda, apteque evolvenda et explicanda proposita materia solerter

rebus, ut fieri solet, temere inconsideranterque praecipitetur: neve quis tardior, nimia festinatione, et aliorum industria, aut etiam astutia, obruatur et opprimatur. Quarto, omnes qui quoquo modo huic synodo adiungentur, aut aliquid in ea agent, sacrosancto iuramento gravissime obligentur ad inquirendam et promovendam veritatem omni studio ac diligentia, et ad extirpandos errores, nulla penitus ullius hominis aut affectus habita ratione, ut et paulo ante dictum est. Quinto,

At vero sinceritas verbi magis agnoscitur ex veritate Ecclesiae, quam econtra, fol. 360. Sensus Scripturae non a Scriptura, sed a Patribus est petendus, fol. 260. Lex Evangelica magis est cordibus indita, Spiritu sancto interius docente: Docebituos omnem veritatem. Apostoli huic Spiritus sancti interiori instinctui innixi sunt. unde Paulus: Epistola estis Christi, ministrata et scripta non atramento, sed spiritu Dei vivi: non tabulis lapideis, sed in tabulis cordis carnalibus Quare iniuriam facit dignitati Evangelicae et Apostolicae, et aperte imponit,

pater? Quomodo etiam testimonium praebebit spiritui nostro, quod filii Dei simus? Sic uno hoc decreto universam pietatem evertunt: et simul Deum promittentem mendacii arguunt: et Christum, tanquam ministrum, non abolitorem peccati, summa contumelia afficiunt. Non defuerunt autem, qui huic blasphemo errori in synodo repugnaverint: ut Catharinus in suo edito contra Sotum libro testatur. Sed maior ac deterior pars vicit meliorem. In eodem decreto damnant, siquis dicat legem esse impossibilem. Si possibilis est, cur filius Dei caelitus venit, ut pro nobis eam impleret?

hoc ipso facto Antichristo adiungent, eum adorabunt: et ideo necessario revera Christo servatori hostes fient, et nefarium bellum indicent. 3 Tertio, cum proponatur conditio, ut qui sic sub utraque specie communicare volent, simul profiteantur ac testentur, illam alteram diversam et huic contrariam communionem tantum sub una specie, etiam piam, probam ac sanctam esse: necesse erit, tales cum Deo, tota rerum natura, et secum quoque pugnare, Nam Deus vult non solum, ut tantum ipsum eiusque dogmata agnoscamus, recipiamus, et observemus: sed etiam ut omnes alios deos,

hoc, si Moyses nihil est, accidit? cur non sic oppugnat philosophicas notitias, aut etiam inanes opiniones, cogitationes ac somnia hominum, sed permittit, aut etiam confirmat unicuique suos errores? nimirum, quia ille pater mendacii scit in ista veritate sitam esse gloriam Dei et hominum salutem. Huic ergo thesauro pro sua inexplebili malitia invidens insidiatur. 20 Tam multa miracula Christi etiam ab ipsis eius summis hostibus, Iudaeis ac Turcis testificata, tot eius victoriae inde ab ascensione ipsius contra tam multos potentissimosque Monarchas, atque adeo etiam successus

malos genios, et etiam bonos, illosque adversari bonis hominibus et omni honestati, experientia vel in ipsis obsessis docet. At de hisce utrisque et eorum natura ac operibus nulla prorsus scientia aliquid certi ac explicati habet, praeter solam Christianam doctrinam. 37 Quicunque huic doctrinae contradicunt, affectibus suis tantum sine ratione ulla obsequuntur: aut saltem non satis diiudicant aut exigunt rationem veritatis et falsitatis in hac et aliis Religionibus. Atque hinc omnis error oritur. 38 Cum religionem praescribere sit solius Dei, oportet eam

status futurus sit. 56 Experientia probat pleraque in sacris Literis tradita: ut sunt poenae impiorum, sceleratorum, persequutorum in hac vita: crux, afflictio, et totus cursus Ecclesiae: Antichristi adventus, quem ita depingit, ut dubitare non possit, vel Papam Antichristum esse, vel huic Scripturarum prophetiae ipsum eventum respondere: item liberatio piorum: vitia, quae propagationem et instaurationem Evangelii comitantur, ut hominum ingratitudo, declinatio a veritate, contemptus Religionis, securitas, sectarum varietas, et omnes earum proprietates, dissidia inter ipsos

constanter assentientes et de ea testantes fuerunt propterea afflicti; nullumque terrenum commodum, aut opes vel glorias terrenas inde expectarunt: ut eorum testimonium suspectum de fraude haberi non possit. 61 Illud quoque nequaquam leve est; quod post tot secula pii omnes exactissime huic libro assentiuntur, eoque extreme delectantur, meditantes in eo die ac nocte: ut manifestum sit, eundem spiritum esse in eorum pectoribus, qui eam initio confecit. 62 Ingens et efficax testimonium veritatis Scripturae est, quod etiam hodierna die passim reperiantur tum pueri, tum

potuerit Aethiops mutare pellem aut nigredinem suam 222 14. Quod fuit verbum ad Ieremiam 206 16. Dominus fortitudo mea, et robur meum 286 20. Non vocaberis amplius Paschus, sed Magor 168 24. Ficus bonas, bonas 255 26. Iudicium mortis est viro huic 185 30. Et vincula tua rumpam 159 33. In diebus illis germinare faciam David germen iustitiae, etc. 359 Desertus est locus a non homine 229 46. Quia sacrificium erit Domino iuxta Euphraten 168 48. Pavor et horrenda facta sunt

Membra gravant animam cupientem evadere ab atro
270  Carcere et aethereis tandem succedere regnis. 270
271  Hei mihi, cur divum contemptor et impius hostis
272  Huic capiti insultat? Cur ora procacia solvens,
273  'Rex ubi vester', ait? Qui sidera temperat, ille,
274  Ille mihi Deus est; procul hinc, procul esto profanos
275  Quisque ab aere

vestrarum servitores deditissimi, spani Sciscienses. PS. Iste colonus noster ex Greda, Matthaeus Banich, querulatur sibi per quendam Marcum Pozawchich, qui in Dubrawam ex Greda descessit mansurus, porcos 14 clam et furtim ademptos atque a nobis petiisse, ut huic rei provideamus. Cum autem isthic sit futurus Terczak, cuius imperio subest dictus Pozawchich, non enim est haramia, sed colonus, per dominationes vestras reverendas requiratur et vel fur petatur vel porci restituantur, vel reverendissimus dominus requiratur. Micatius, manu

1.4  Rebus mirificus gestis, et numine plenus.
1.5  5 Hęc cano. Pontifices, magnum celi ornamentum,
1.6  Quos olim texit pendentibus infula vittis
1.7  Romula, pręsentes huic aspirate labori,
1.8  Consortis laudes vestri nam dicere conor;
1.9  Tu quoque, cui locuples purissima pectora complet
1.10  10 Gratia: non habiles oneri, Dea, suffice vires,

pauperrimus unus,
4.45  45 Relligione tamen locuples cultuque Deorum,
4.46  Christianis meritis multum repletus et annis. *
4.47  Huic nomen Theodorus erat, quem Pręsul ab astris
4.48  Leniit ut spirans liquido solet aere flatus.
4.49  Per visumque senem dictis et suscitat istis *

tribus simul? Est enim leporum
14.6  Et morum pater hic triumviratus,
14.7  O factum bene. Iam licet renatos
14.8  Barbarum Samium, et bonum Catonem
14.9  Huic nostro quoque gratulemur aevo. Valdaurae medici Valentini in Iobi xenia.
15.1  Festivissimus omnium Poeta.
15.2  Noster

sceleri, et recte sua praemia factis
1.7.65.2  Rex statue, ut possit res tua stare diu.
1.7.66.1  Mendax qui semel est, et peierat, huic ego nolim,
1.7.66.2  Quamvis per Divos iuret, habere fidem.
1.7.67.1  Sit contemptor opum, sit

Qualem putabis, quam parasti demptilem?
1.8.11.1  Intra pelliculam qui se tenet, hic sapit unus,
1.8.11.2  Huic uni in laevo pectore fibra salit.
1.8.12.1  Falleris heus, dotem quicunque in coniuge quaeris.
1.8.12.2  Nam dotata satis, si

1.12.9  Audiit edictum vulpes, expalluit amens,
1.12.10  Et loca tuta fugae quaerit. timor undique mortis.
1.12.11  Atque oculos leo crudelis versatur ob ipsos.
1.12.12  Huic cornix, celsa dum pendet ab ilice, nulla est
1.12.13  Caussa timoris ait. nec enim te Bactria misit
1.12.14  Deformem gibba, et protenso in pectora collo.
1.12.15  Nec patiens

Hispanica Fabella.
2.1  Lingua caput quondam (vetus est fabella) rogabat,
2.2  Ecquid agis mea lux? num tua salva satis?
2.3  Huic caput arridens, belle soror omnia cedent,
2.4  Si tu, quae mea mors, et mea vita, siles. Xenia ad Ianum

in labris Attica sedit apis. Plutarchus.
5.13.1  Instruit et mores, et confert Graeca Latinis,
5.13.2  Non tulit huic uni Graecia docta parem. Virgilius.
5.14.1  Tanto Virgilius maior censendus Homero,
5.14.2   Quanto hodie minor

E Graeco.
10.35.1  Iusso sole valere Cleombrotus Ambraciota
10.35.2  Sponte sua celsa pronus ab arce ruit.
10.35.3  Huic desiderium moriendi iniecerat illa
10.35.4  Socratis indigna caede cicuta nocens. Iovii iocus.
10.36.1  Ridebat

10.45.1  Cum meus Andreas me laudat laetor, et illi
10.45.2  Opto faelices, et sine nube dies.
10.45.3  Contra si Bibulus verbis incessit amaris,
10.45.4  Gaudeo, et huic etiam candida cuncta precor.
10.45.5  Quid caussae est? Inquis, dicam, quia candidus alter,
10.45.6  Alter et effusi fellis, et ater homo est.

10.73.3  Omnis et impensa est lucro tibi, nullus et auri
10.73.4  Urit amor, veteres noris ut historias.
10.73.5  Macte animo nam qui reges miratur, et arma.
10.73.6  Huic nec sanguis iners, nec nisi summa placent. Mortuis ignoscendum.
10.74.1  Sunt sua iura quoque et mortis solatia victis.

fato partum edidit. Sed in hoc inter se differunt, quae enim de Rhea traduntur, fabulosa ea, et a Poetis ficta reputantur: Gusmanae progenies hodie in Hispania regnat. Libet hanc genealogiam paucis explicare. Gusmana ex Alphonso Henricum Regem fratricidam parit, huic Ioannes filius in regnum succedit, Ioannem Henricus valetudinarius excipit, hic ex Caterina Lancastria Ioannem suscipit. Huius Isabella filia Ioannam insanam Caroli Caesaris matrem edidit, a Carolo Philippus, qui hodie in Hispania rerum

De amore timoreque erga Deum.
13.4.1  Optima pars animae, princepsque scientia rerum,
13.4.2  Si tuus a summo numine pendet amor.
13.4.3  It comes huic uni timor haud servilis amori,
13.4.4  At qui turpe nefas, et scelus omne fugit. Quae vita optanda.

13.10.8  Seu fluat ex altis montibus Eridanus.
13.10.9  Ebrius ante diem, vel noctem stertit ad ipsam.
13.10.10  Evigilat si fors, rursus et ille bibit.
13.10.11  Huic tamen, et coniux, et rus, et taurus arator,
13.10.12  Et domus Hispanis regibus ampla satis.
13.10.13  Numinis occulti vis haec. Qui coetera nescit,
13.10.14  Aut se scire

et vultus, verbaque nemo ferat.
13.11.7  Plebeia de gente satam vicinia ridet,
13.11.8  Nescit, et heus inquit, gignere Scilla rosam.
13.11.9  Si prudens (licet huic rara est prudentia sexu)
13.11.10  Illa viro leges, et dare iura velit.
13.11.11  At si mentis inops, procul hinc, procul illa facessat.
13.11.12  

volat. Colubro cauda resecta iacet.
13.13.5  Infert se medium pastor vicinus, et ultro
13.13.6  Orat, amicitiae foedus inire velint.
13.13.7  Efferus huic contra serpens. ni stulte facessis,
13.13.8  Quid valeant dentes experiere mei.
13.13.9  Num modus, aut odio finis? Cum mente recursent,
13.13.10  Huic puer ereptus, cauda

13.13.7  Efferus huic contra serpens. ni stulte facessis,
13.13.8  Quid valeant dentes experiere mei.
13.13.9  Num modus, aut odio finis? Cum mente recursent,
13.13.10  Huic puer ereptus, cauda recisa mihi. Fabula significat post vulnere, et caedes raro amicitias coire. De puellarum avaritia.

hic vastam traiicit Italiam. Ariosti elogium.
13.57.1  Mantua vicinae noli certare Niventae.
13.57.2  Non miror huic vates, et magis apta lyra est.
13.57.3  Neve genus, neve arma viri contemne furentis.
13.57.4  Crede mihi. Aenea sanior ille tuo. Niventae idest Ferrariae

13.61.2  Saepe salutatum me Fabiane venit.
13.61.3  Quae sic blanda sonat, rapidis sic prurit ocellis,
13.61.4  Possit ut Aurorae sollicitare virum.
13.61.5  Huic ego, cum primo dicet mihi mane salutem,
13.61.6  Nescio quid certe, sed iuvenile paro.
13.61.7  Nomen scire cupis. Nomen tibi dicat ineptus.
13.61.8  Qui tacet, is solido novit

14.1.1  Amabo bone Riccobonne limam
14.1.2  Qua tuum solitus polire carmen
14.1.3  Aequas vel numeros Catullianos,
14.1.4  Huic meo quoque commoda libello.
14.1.5  Nam lucem dabis, alterumque scaelum.
14.1.6  Quod si rancidulum putas, et infra
14.1.7  Laudem, quam bonus appetit poeta,

fuit, tumulus stellatam stabat ad aedem.
16.2.35.2  Unus et in tumulo versus et alter erat.
16.2.35.3  Occidit (heu) fato raptus properante Monaldus.
16.2.35.4  Non tulit huic uni magna Rhacusa parem. Aliud in eundem.
16.2.36.1   Da lachrymas Rhacusa pias, hic ille Monaldus.

16.3.32  Ad nova praecipites moenia flexit equos.
16.3.33  Adfuit et vates, cui lux a Virgine pura
16.3.34  Altera sacra facit omnibus ordinibus.
16.3.35  Protinus huic urbis claves, et maxima templi,
16.3.36  Stabat ut e niveo marmore, cura datur.
16.3.37  Accipit ille libens, et votis rite peractis,
16.3.38  Magnus in excelsa Blasius arce

16.3.64  Pendent, et sacro multa tabella loco.
16.3.65  Talis et exuviis et regum clara trophaeis
16.3.66  Visitur Oceani littore Callaici.
16.3.67  Huic gener a primis ascitus Gozzius A annis Gozzius.
16.3.68  It comes, et quassans haeret Amor faculam.
16.3.69  Venit et Illyricis, et Musis notus

episcopo Chanadiensi, sacrae caesareae regiaeque maiestatis consiliario, cognato et domino meo obsservandissimo. Cum aliquot ab hinc annis mihi ab hac nostra Sicensi urbe, praeter meam opinionem abesse meoque ab ea non exiguo incommodo exulare contigisset, ut huic intestino dolori medelam aliquam afferrem, variarum historiarum lectione operam nauare coepi, a qua magna ex parte sum ea molestia levatus, quę solet eos exercere, qui patriam deserere coguntur. Coeterum, inter legendum plurima sese mihi obtulere, quę ad hanc nostram Dalmatiae

Coeterum, inter legendum plurima sese mihi obtulere, quę ad hanc nostram Dalmatiae provintiam pertinebant, quę propterea hoc in ocio ex temporum ordine in unum redigere, atque de rebus Dalmaticis historiam contexere decrevi, itaque feci. Magnam, vero, lucem operique meo huic attulit labori commentariolus, qui de Dalmatiae regibus inscribitur e Slovina a Marco Marulo in Latinam linguam conversus. Quę quidem historia sicut tum ex hoc, tum ex illo probato auctore excepta est, ita facilius et dulcius in parvum volumen redacta leguntur, quae sparsim hinc

reliqui liquidi aequalis solido A, erit grauitas CD, IH, sed liquidum B, aequatur magnitudine solido A, ergo grauitas liquidi B, erit CD, IH, inuenta igitur est liquidi corporis B, grauitas CD, IH, de qua quaerebatur.

5.huius Placet huic Problemati exemplum apponere, ut unicuique etiam disciplinae Mathematicae experto ad usum pateat aditus; quare etiam sequentibus Problematis apponemus similia exempla. Exemplum. Qvidam proponit aliquod corpus solidum notae

est vigesima quarta pars differentiae secundum quam tabula progreditur quam supra inuenimus esse Gran. 14 1374/1707, cuius pars vigesima quarta est 1072/1707, deinde hanc particulam addidimus primum sibi ipsi, et produximus differentiam 2, particularum Gran. 1 409/1707 et huic differentiae iterum adiecimus eandem particulam, et inuenimus pro tribus particulis gran. 1 1497/1767. et ita deinceps progressi sumus usque ad differentiam Gran. 14 1374/1767, quae respondet 24, particulis, seu differentiae, secundum quam tabula

est, omnia qua potui dicendi brevitate et facilitate sum complexus; ea consilii mei ratione, a Canonico, et Iure Caesareo quaedam mutuatus, quod cum ex illo utroque iuris nostri municipalis originem habeamus, magnam illa huic lucem, quin etiam in iis rebus, quae in hoc iure nostro desiderantur, supplementum sint allatura; subservient etiam legum Hungaricarum studiosis, et in foro spirituali apud domesticos, et tam in illo, quam in civili etiam

vestris, laboris istius originem, ad animum meum, qui et in alios rectus est, et in vos omni veneratione obsequentissimus, retuleritis, et patrocinium, quod bonis omnibus, non tantum paratum habetis, sed et obvium, neque mihi; neque huic meo partui denegabitis: Vivite diu, bonis omnibus affluentes, in communem Patriae nostrae florem, ac foelicitatem: ita voveo et precor. Illustrissimarum

acquisitio eorum, quae coelo, terra, et mari capiuntur. Nec non depositae rei, vel commodatae pecuniae restitutio, violentiae per vim repulsio. Siquidem hoc, aut si quid huic simile est, nunquam iniustum, sed naturale aequumque habetur. Quanquam Valla, lib. 4. Elegan. cap. 48. dicat, ridiculum esse, Ius Naturale dicere, quia hoc Natura, omnia animalia docuit. Unde et Cicero,

Definitivus, Legalis, et Coniecturalis, apud Rhetores. QUAESTIO SEPTIMA. Quid sunt Suspicio, et Praesumptio? Prouti huic instituto deservire videntur: Suspicio est, levis opinio contra aliquem, de re aliqua; quasi per ipsum patrata, concepta ex Propriis illius signis, Antecedentibus, Concomitantibus, vel autem Consequentibus

ob id merito hoc loco de huiusmodi sententia, agi debet. QUAESTIO SECUNDA. / Quid est Sententia, seu Res Iudicata? Prouti Sententia huic instituto convenit, omissis in praesentiarum aliis illius significationibus, quae huc nihil attinent; Est Iudicis definitio, causae et controversiae finem imponens, condemnationemque vel absolutionem continens. 2.

2. tit. 70. Vel quantum ad finem. Est Sententia, ex duplicis coloris fraudulenta acquisitione, alicui illata. Quae definitio magis proprie convenit huic loco; cum hic iam de sententiis tanquam de finibus, seu effectibus causarum; et non de causis, seu materiis ipsarum agatur. Est autem dicta Calumnia, a calvo, calvis, quod est decipio, frustror.

consuluisse sibi.
Ast hic posteritatis amans, communia reddit
Omnia perfacili, quae latuere modo:
Pandit iter Iuris clarum, legumque recessus
Obstruos reserat, cunctaque nota facit.
Huic quoque nos, merita cingamus tempora lauro;
Nestoris huic demus secula longa senis. NICOLAUS BRATKOVICH de Monte Graecens: observantiae ergo posuit.

Omnia perfacili, quae latuere modo:
Pandit iter Iuris clarum, legumque recessus
Obstruos reserat, cunctaque nota facit.
Huic quoque nos, merita cingamus tempora lauro;
Nestoris huic demus secula longa senis. NICOLAUS BRATKOVICH de Monte Graecens: observantiae ergo posuit. IN LIVIDUM.

insimul de summa difficultate Collegium ipsum conseruandi et alumnos alendi ob prouentus imminutos per bella in Mediolanensi Statu, unde maior eorum portio accipiebatur. Has meas dare uolui huic nostrati, alias similes per ordinarium hoc ipso die mitto, atque Reuerendissimam Dominationem Uestram feliciter bene ualere desidero. Romae, 12. Martii 1639. Illustrissimae ac Reuerendissimae Dominationis Uestrae

rationes nostra pro parte de non soluendis Annatis. Hae tamen rationes parum prosunt apud Curiales, qui distinguunt inter Taxas et Annatas, fatenturque Annatas non adeo uetustas; sed Taxas antiquissimas et ab ipso primordio practicatas. Quae tamen distinctio aduersari uidetur et pugnari Tractulo huic Compegii, quem mitto. Bella hic incrudescunt. Pontifex ex una, Dux Parmae ex altera militem colligit. Hunc Pontifex crimen laesae laexae Maieistatis incurrisse incurisse declarauit, monitum

Sanctissimi Pontificis Alexandri, et novissimis honoribus decorandi, munere; ab iisque omnibus rite expeditis, quae ad declarandum amissi optimi Parentis triste desiderium comparata sunt more institutoque majorum; superest necessaria de renuntiando successore deliberatio, quem potissimum reclinato huic tantisper humeris Vestris oneri ferendo praeficiendum putetis. Magna, sublimis, ardua profecto res, et omnium, quae humano consilio administrari possunt, longe maximi, gravissimique momenti. Collocandus namque est in supremo rerum humanarum fastigio,ipsiusque Dei Optimi Maximi, ut ita dicam,

bonis tam fructuosum habeatis? Ejus autem possessio non solum Vos opulentos, et copiosos, ut aliorum hominum vulgus suae divitiae, sed plane terrarum Dominos, sed mortalium generis Principes, sed humanarum, divinarumque rerum potentes facit. Hanc adeo partem rerum Vestrarum potissimum Vos curare, huic incubare thesauro, pro hoc uno maxime attentos, et sollicitos esse decet. Quod si caeterorum omnium, quae Vestra sunt, amissionem inde, atque interitum sequi oporteret, quis tam imbecillae mentis est, ut vulgarem nautarum sapientiam non imitetur; qui proposito tempestatis periculo, postquam

abundat, et floret. Non est hujus loci, pluribus explicare conditionem qua nunc agunt Ecclesiae Romanae Civitates, propter incommoda superiorum temporum necessitate contracta. Vos ipsi, quae dici hac de re possunt, intra Vos ipsos reputate, et qua una ratione datum est, languenti huic parti Reipublicae, praesenti optimi et sapientissimi Principis remedio, subvenite. Neque tamen de Ecclesia, qua regnum terrenum et caducum est, ita sollicitos esse nos oportet, ut ejusdem obliti videamur, qua parte caelestem illam, et immortalem esse, credimus. Haec militans in

bonarum artium nationes sitae, perueniant, et cuncta in circuitu ad se trahant; consilio, et ratione, rudi, et incondita barbarorum ferocia praeualentibus: id quod plerisque olim Punicis, Graecisque ciuitatibus per oras Africae, Europaeque, atque Asiae conditis usu venisse cernimus. Sed Ragusinis huic rationi crescendi moram iniecit ingruens, lateque Orientem uniuersum comprehendens immanis Turcarum Potentia. Quod tamen Ciuitati intra modum angustorum agri finium coercitae licuit, commerciorum frequentia, nautumque multitudine, ac proceritate, itemque rei maritimae scientia,

vivere desinunt, sibi duntaxat demum vivere incipiunt. Jactent alij in Nobilitatis argumentum sanguinem, quem acceperunt, ESTORADUM Genti satis est meminisse, quem (non tam moriendi necessitate, quàm voluptate) fuderunt, non purpura huic deesse potuit, quae violis etiam insertas habuit rosas, cujus acinaces nulla Hungariae hostis sibi formidandos non intellexit. Illis S. Rex Ladislaus, et

et Sigismundus Imperator, à suspenso in ictum hostico gladio liberatoribus (propriam semper infra Regum emolumenta ponentibus) vitam, Ecclesiae nitorem, Fides incrementum, sexcenties Patria salutem debebat; quia nullum huic cum Ottomanis bellum, cujus non pars magna ESTORADUM quispiam fuisset, nulla insignis Victoria, cui momentum ingens Virtus ESTORASIANA non attulisset. Nec Arena fortitudinis illius Regnum unum, sed Europa fuit;

primà aliis accurrentibus) maxima ex parte delevisti, opimâ Captivorum, tormentorum, aliáve dives praedâ in castra reversus. Translatus demum ad oras nostras, summóque Gentis nostrae gaudio Pro- Rex renunciatus, quantùm dignitati huic splendoris attulisti scilicet hoc TIBI singulare est, ut bees et largè felicites, vel illa ipsa auctoramenta, quae alios beant, et felices reddunt. Sanè durum Successoribus Tuis onus imposuisti, quos ad tantum virtutum

1  Quod fuit in votis longo iam tempore, tandem
2  Ponitur ecce meis ultima meta notis.
3  Est labor haud modicus, modica licet arte triumphet:
4  Huic modico magnum pondus inesse patet.
5  Carmina concludunt haec namque fidemque Deumque
6  Si tamen ulla Deum claudere metra queant.
7  Est forma informis: magis informatur ab ipsa

ab ipsa
8  Materia Liber: haud forma dat esse rei.
9  Et licet indigeat nullo custode volumen,
10  Intus Custodem cum sibi charta gerat:
11  Attamen huic aliquem cupio invigilare labori,
12  Zoile, qui dentes arceat inde tuos.
13  Livoris quamquam rabiem quid curo furentem,
14   Materiam tristis, dum

vix acquiri potest. Sunt tamen alia genera ibi, quae hic desiderantur; sal, mel, pisces, ostrea, poma aurea, fructus alii, quae inde huc supra mulas adferuntur. Sapientissimus naturae author creaturarum suarum vices providentia admirabili gubernat, disponit in plerisque orbis partibus, ut, quod huic regioni deest, alia abundet, et, quibus una destituitur, in alia uberius reperiantur, ut scilicet humanae societatis, in quod natura inclinat, et communicationis ordo servetur. Nullus hic apelles, nullus sculptor. Plus nimirum in necessaria, quam delectabilia intenti. Templa ex

perdant. Nec solum patrem fugiunt, dum eos ad perfectionem Evangelicam exhortatur, dum vitia corripit, sed patri se opponere, eum irridere 101 , eidem minari et mortem intentare audent. Plurima pericula evasit proximus, mihi pater et quidem, qui eos baptizavit et primus lumen fidei huic terrae monstravit. Inter reliqua maxime bis: semel eodem 102 die eodem loco, quo ego cum patre meo socio ex Provincia Bohemica Patre Josepho Neuman adveneram primo ad has missiones. Indus patrem per manum arripuit, eundem verberibus excipere contendens et vetula tam horribili in eum

magis excultos, artifices, fabros lignarios, qui sciunt onerare mulas, negotia tractare, domare equos et alia praeterea, quae ad economicum officium sunt necessaria praestare. Prope est missio sanctae crucis Sacerachic dicta. Habet omnia necessaria. Prope Sancti Pauli in amoenissimo situ posita. Huic pariter nihil deest tam, quo ad sustentationem vitae, quam, quo ad Ecclesiae ornamenta. Alia huic vicina Beatae Virginis de Monserrate Nonoaba dicta pauperior productis 113 . Habet tamen per industriam patris necessaria. Alia Satebo dicta etiam pauper,

economicum officium sunt necessaria praestare. Prope est missio sanctae crucis Sacerachic dicta. Habet omnia necessaria. Prope Sancti Pauli in amoenissimo situ posita. Huic pariter nihil deest tam, quo ad sustentationem vitae, quam, quo ad Ecclesiae ornamenta. Alia huic vicina Beatae Virginis de Monserrate Nonoaba dicta pauperior productis 113 . Habet tamen per industriam patris necessaria. Alia Satebo dicta etiam pauper, cui tamen sufficienter ex necesariis provisum. Primarium versus septentrionem ex novis locum sibi vendicat missio Sancti Borgiae

per industriam patris necessaria. Alia Satebo dicta etiam pauper, cui tamen sufficienter ex necesariis provisum. Primarium versus septentrionem ex novis locum sibi vendicat missio Sancti Borgiae Tagueachic dicta ex missionibus novis ditissima, ubi nunc missionum novarum Tarahumarum Rector residet. Huic vicina ex parte orientali est Sancti Ignatii Coiachic. Haec praeter necessaria nil habet quandoque etiam penuriam rerum et effectum paupertatis experiri cogitur. Habitatio huic misera, templum necdum perfectum. Ex parte occidentali proxima iacet missio Jesus Carichic, ubi 114 est

Sancti Borgiae Tagueachic dicta ex missionibus novis ditissima, ubi nunc missionum novarum Tarahumarum Rector residet. Huic vicina ex parte orientali est Sancti Ignatii Coiachic. Haec praeter necessaria nil habet quandoque etiam penuriam rerum et effectum paupertatis experiri cogitur. Habitatio huic misera, templum necdum perfectum. Ex parte occidentali proxima iacet missio Jesus Carichic, ubi 114 est domus Iesus dicta, quae mihi administranda commissa est. Huic vicina inter arduos montes versus Guazapares plagam occidentalem Sisogochic dicta, huius curam habet Pater meus socius

Haec praeter necessaria nil habet quandoque etiam penuriam rerum et effectum paupertatis experiri cogitur. Habitatio huic misera, templum necdum perfectum. Ex parte occidentali proxima iacet missio Jesus Carichic, ubi 114 est domus Iesus dicta, quae mihi administranda commissa est. Huic vicina inter arduos montes versus Guazapares plagam occidentalem Sisogochic dicta, huius curam habet Pater meus socius ex Bohemica provincia, Pater Josephus Neuman. Ex omnibus novis pauperrima et pessima tum ob administrandorum vicinitutem tum ob frigoris asperitatem. Versus septentrionem

necessaria in opidum Paral pro novis missionibus invenerunt Hispani argentifodinam ditissimam ita, ut ex centenario petrae 30 libras argenti accipiant; in illa folia purissimi argenti exscinduntur. A mea missione distat uno diei itinere et medio 121 , 4 milliaribus a Coyachic missione. Huic argentifodinae inposuerunt nomen Sancti Joannis dela Conception. In terra, quam administrant Patres Societatis hic nova observatio ab aliquibus adhibita, quod tot ac tantae argentifodinae in terris, ubi patres Societatis vivunt, reperiantur. Pie credi potest specialem Deum impertiri

lateat sub tegmine culpa;
1.123  Et scelus, et fraudes Nemesis divina revelat,
1.124  Ultricesque, fidem, parat offuscantibus umbras.
1.125   9 Quis modus huic pesti? medicane Machaonis arte
1.126  Experietur opem, turpi lymphaticus aestu
1.127  Orbis, et insanam discet deponere mentem?
1.128  Sed video, ut maerens sparsis incompta

1.700  Aulicus, obiectae modo sint ea commoda metae.
1.701  Seria prima via est, et falli nescia, qualis
1.702  Virtutem decet: at facilem movet altera risum;
1.703  Huic totum ridenti etenim quia pendet ab ore
1.704  Robur, inane labris postquam ridentibus astrum
1.705  Defecisse vident, quae mens pendebat ab uno
1.706  Risu, multiplices patitur delusa

1.807  Quos intemperies urbis, sublimibus omnes
1.808  Illustres titulis, permovit Amoris in ista
1.809  Divini orchestra, flammis caelestibus uri.
1.810  Caietanus huic augendo heroa dicavit
1.811  Pensa Sodalitio, quod toti insigniter aulae,
1.812  Et morum exemplis, fideique calore reluxit.
1.813  Hinc reliquos etiam caetus pro mole futuri

2.362  Dicta probo, sociumque volo me iungere flammis
2.363  Caietane tuis: hoc est quod saepe quieta
2.364  Mens agitat, spreto Clerum componere Mundo.
2.365  Caietanus huic: mea quod, dignissime praesul,
2.366  Vota probas, satis est; nostrae qui lumen opacae
2.367  Immisit menti, caeptis dabit utile nostris
2.368  Auxilium Deus: adstringi sed legibus

2.680  Letiferum potare iubent e Dite venenum.
2.681  His armata malis princeps non vana sororum
2.682  Tisiphone, primos Lethaea ad flumina gressus
2.683  Dirigit; huic reliquas nectit par ira sorores,
2.684  Missuras animis Stygios hostilibus ignes.
2.685  Ut ventum ad flumen, navo dant iussa Charonti;
2.686  Bellica venturi ut doceant discrimina

2.708  Divitiis raptor, nostroque potitur honore.
2.709  Sed tamen illatum manet alta mente repostum
2.710  Principis opprobrium, raptique iniuria regni.
2.711  Huic ego, sed motos praestat componere fluctus:
2.712  Addictas hominum mentes, tinctosque lavacro
2.713  Primaevo populos, devotaque pectora Coelo
2.714  Strenuus eripiam: et piceis

ignota tibi) non grata audacibus armis,
3.16  Bella movet; nimius pudor est a paupere vinci,
3.17  Contemptumque premi, Mundus quem dives adorat.
3.18  I soror, huic Stygiis fibras insperge venenis,
3.19  Sopitasque suo cordi mundi ingere flammas:
3.20  Delicias numera, locupletis commoda census
3.21  Suggere: sed prona quo te magis audiat

3.24  Cum malesuada tamen multos sub tartara trudat
3.25  Pauperies, quae saepe lucrum praeponit honesto.
3.26  Ancipitem cum forte istis titubare videbis
3.27  Illiciis, non huic subito cui fidis Achilli
3.28  Succubuisse puta; sed vivas obice formas,
3.29  Quas vel Mundus amat, vel queis piceata voluptas
3.30  Illaqueat: si respuerit, constantius urge,

3.315  Heroumque genus, prostravi nomina; sed iam
3.316  Sola Thieneis, fateor, sum viribus impar)
3.317  Est inter stygias, nobis soror inclyta Divas,
3.318  Ambitio; huic ingens heroa in pectora virtus,
3.319  Et clarae sobolis felix in damna facultas.
3.320  Illa, suo indomitas novit concludere mentes,
3.321  Casse; nec invictum quidquam est, quod

supellex
5.264  Delibata fuga; tunc clare excelsa Thienis
5.265  Omnibus exposuit, staret quo culmine virtus.
5.266   8 Annuit huic Coelum fidei: quo tabida tecto
5.267  Aegrorum sentina gemit, se paupere claudit
5.268  Hospitio, quo mox dextras impendere tristi
5.269  Obsequio coepit; spinis bene gnarus in

poematis concinnator, dum ad amoliendam e salubri, quam propinat, potione amariciem, vsus industrio (vt cecinit ille alter) Camoeanae lenocinio, Prius oras pocula circum Illiniit mellis dulci flauoque liquore. Quare cum operi huic nihil inesse repererim, quod regulis Indicis refragetur, publici iuris faciendum puto, tum vt Pieridum mundiciei consulatur, tum ob id etiam, vt apud versatos in amoena eiusmodi literarum Sparta, Omne ferat punctum qui miscuit vtile

stylus postremò à Veterum harmoniâ, varietate, elegantiâ, caeteroque carminis cultu ne nimiùm abesset. Quo in conatu, perquàm sanè operoso plus licet laboris exhauserim, quàm harum inexperti rerum vel animo et cogitatione assequi valeant; non tamen meae huic, quantacunque illa fuerit, sedulitati tantùm audeo tribuere, nusquam vt à scopo aberrasse, Lectorum nusquam veniâ me indigere confidam: cum insignis adeo felicitas, nedum angustos mediocritatis meae fines; sed vel ipsam humani conditionem ingenij videatur transcendere: longiori praesertim

occulto naturae imitamine transfert.
2.182  Setigeri suis vnde notam, cristisve decorae
2.183  A litis inscripto plures duxere figuram
2.184  Pectore: sanguineis hic tempora pingitur vuis;
2.185  Iuficit huic malas baccae liuentis imago;
2.186  Pomum alijs mento adnatum: nec defuit, ore
2.187  Cimmerio attonitam qui, Paruulus, Ilithyiam
2.188  Terruerit: tacitis quòd talia sensibus olim
2.189  Imbiberat

pugnantes aduersâ indicere poenas.
2.339  Contemptrix hominum, Superûmque audacia primus
2.340  Quando igitur scelerum fons est, Andremona nostris
2.341  Quae dignum fecere odijs; aptissima culpae
2.342  Huîc fuerit vindicta, Deos, hominesque timere.
2.343  Lymphatus mentem pauor impleat. Vndique laruae,
2.344  Vndique monstrificae assiliant formidinis ora.
2.345  Nec requies: sese ipse, suamque exhorreat vmbram.

2.1149  Viribus edomuit sese timor, ipsaque demum,
2.1150  Quae pridem fregere animos, discrimina firmant.
2.1151  48. Postremò, cui bella diu praecognita, nunquam
2.1152  Huic locus, armorum auxilijs opibusque parandis,
2.1153  Defuerit: quae fòrs oblitum, Epicure, fefellit
2.1154  Te ratio, procul à studio sensuque Futuri
2.1155  Dum reuocas animos, doleant ne longiùs, et

Phoebo sub vtroque iacet, dimitte per Orbem:
3.255  Mentiar, innumeris si de Mortalibus vllum
3.256  Inuenias, liquido caeli quem munere vesci
3.257  Fata sinant impunè. Grauis iam tempore longo
3.258  Incubat Huic, durisque premens complexibus angit
3.259  Pauperies: patrijs detrusus finibus Alter
3.260  Ignotos circùm fines miserabile ducit
3.261  Exilium: plenas Natis exanguibus vrnas
3.262  Ille fouet gremio

Bibliographia locorum inventorum

Pir, Didak (1517 – 1599) [1583], De divo Blasio Rhacusanae reipublicae patrono carmen, versio electronica (, Dubrovnik), 326 versus, verborum 2571, Ed. Irena Bratičević [genre: poesis - epica; poesis - epigramma; prosa - epistula] [word count] [didacuspblasio].

Auctores varii (1590) [1590], Epistolae Siscienses, versio electronica (), Verborum 11.224 (pro tem), Ed. Josip Kolanović [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [aavvsisakepist].

Mladinić, Sebastijan (c. 1561 - c. 1621) [1590], Vita beati Ioannis episcopi Traguriensis, versio electronica (), Verborum 4659, versus 746, Ed. Mladen Ivanišević [genre: poesis - epica; poesis - epigramma; poesis - ode; prosa - epistula - praefatio] [word count] [mladinicsvita].

Pir, Didak (1517 – 1599) [1596], Cato minor, sive disticha moralia, versio electronica (), versus 5366, verborum 40443, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - carmen; poesis - elegia; poesis - epigramma; poesis - ode] [word count] [didacuspcato].

Zavorović, Dinko; Suričević, Toma (1540-1608; floruit 1602) [1602], Praefatio et epistulae in libris de rebus Dalmaticis, versio electronica (), Verborum 876, Ed. Iva Kurelac [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [aavvpraefepistrebusdalm].

Getaldić, Marin (1566-1626) [1603], Promotus Archimedes seu De variis corporum generibus gravitate et magnitudine comparatis, versio electronica (), Verborum 19625, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - tractatus] [word count] [getaldimpromo].

Kitonić, Ivan (1561-1619) [1619], Directio Methodica processus iudiciarii iuris consuetudinarii Inclyti Regni Hungariae, versio electronica (), 154 versus, verborum 69145; 12 epigrammata, 12 capita, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [kitonidirmeth].

Levaković, Rafael (o. 1597 - o. 1650) [1639], Ad Benedictum Uinkouich episcopum epistulae XI, versio electronica (), Verborum 6550, Ed. Šime Demo [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [levakovrepist].

Gradić, Stjepan (1613. — 1683.) [1667], Oratio de eligendo Summo Pontifice, versio electronica (), 2879 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [gradicsoratio].

Gradić, Stjepan (1613. — 1683.) [1670], De vita, ingenio, et studiis Junii Palmottae, versio electronica (), 3196 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - vita] [word count] [gradicspalmottaevita].

Belostenec, Ivan; Glavinić, Sebastijan; Anonymus (1593./1594. - 1675) [1675], Gazophylacii dedicatio et prologus, versio electronica (), 3558 verborum, 12 versus, Ed. Damir Boras [genre: prosa - dedicatio; prosa - epistula; prosa - prologus; prosa - paratextus; poesis - epigramma] [word count] [belostenecigazophylaciumded].

Razmilović, Bonaventura [1675], Admodum reverendo patri Bernardino Tissiçich vulgo Nicolanda olim provinciali dignissimo elegia, versio electronica (), 38 versus, verborum 261, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - paratextus; poesis - elegia] [word count] [razmilovicbeleg].

Rattkay, Ivan (1647–1683) [1683], Relatio Tarahumarum Missionum eiusque Tarahumarae Nationis Terraeque Descriptio, editio electronica (), 9250 verborum, Ed. Ludwig Fladerer [genre: prosa oratio - relatio] [word count] [rattkayitarahum].

Vičić, Kajetan (?-ante 1700) [1686], Thieneidos libri sex, versio electronica (), 5415 versus, verborum 33672, Ed. Gorana Stepanić [genre: poesis - epica] [word count] [vicickthien].

Rogačić, Benedikt (1646–1719) [1690], Euthymia sive De tranquilitate animi. Carmen didascalicum, versio electronica (), 8211 versus, verborum 111.074 [genre: poesis - epica; prosa - praefatio; prosa - summa] [word count] [rogacicbeuthym].

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report