Your search found 965 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 761-937:

etiam nempe coloniae Foenicum. 6 Et per Elissam, uxorem Sicchei, fundata fuit civitas Carthaginensis; quam poetae Didonem dicunt. 7 Hi Carthaginenses vi auri in Hispania tracti et detenti sunt 300 ante Christum natum annis, post primum bellum Punicum cum Romanis gestum. 8 Dein in secundum bellum inciderunt Punicum, quod jam in Hispania habitum est, dein in Italiam translatum bellum, postea etiam in Africa per Scipionem Africanum devicti sunt Carthaginenses. 4.1

uxorem Sicchei, fundata fuit civitas Carthaginensis; quam poetae Didonem dicunt. 7 Hi Carthaginenses vi auri in Hispania tracti et detenti sunt 300 ante Christum natum annis, post primum bellum Punicum cum Romanis gestum. 8 Dein in secundum bellum inciderunt Punicum, quod jam in Hispania habitum est, dein in Italiam translatum bellum, postea etiam in Africa per Scipionem Africanum devicti sunt Carthaginenses. 4.1 Romani ergo profligatis Carthaginensibus eam incoluerunt et Hispaniam

Hi Carthaginenses vi auri in Hispania tracti et detenti sunt 300 ante Christum natum annis, post primum bellum Punicum cum Romanis gestum. 8 Dein in secundum bellum inciderunt Punicum, quod jam in Hispania habitum est, dein in Italiam translatum bellum, postea etiam in Africa per Scipionem Africanum devicti sunt Carthaginenses. 4.1 Romani ergo profligatis Carthaginensibus eam incoluerunt et Hispaniam fecerunt provinciam Romanam. 2 Tota Hispania autem

ingenti flagrabat zaelo religionis, volebat ergo extirpare Judaeismum et Mahomedanismum; maxima vero causa fuit ut jure postliminii reoccuparet Granatense regnum; hinc 1481 anno initium belli factum est, regnante Boabdile calipha apud Saracenos, qui 10 integris annis sustinuit bellum suffultus viribus Africanis; tandem ad solam urbem Granatam restrictus, coactus est se dedere 1491‑o anno. 14 Quod regnum dein regno Castiliae adjectum est, et sic extinctum est imperium Saracenicum in

paulo post exjunxit et Ludovicum 3, ducem Antegavensem, qui nepos erat Ludovici 1‑i ducis Antegavensis quem Iohanna prima adoptavit; hic ergo Ludovicus III duplex jus habuit ad regnum Neapolitanum. 5 Cum morte Iohannae Secundae emersit bellum inter Ludovicum II et Alfonsum, Alfonsus tamen victor evasit, et illud occupavit; hic plurimis annis possedit Neapolim, descendentes non habuit, sed illegitimum filium Ferdinandum Nothum. 6 Alfonsus V habuit Iohannem 2‑um fratrem, qui erat pater

1559. Valentiae in captivitate. 6 Sic ergo possederunt aliquo tempore duo reges regnum Neapolitanum; enatae sunt tamen de praedio capitanatus lites, Galli ad Aprucium, Hispani ad Calabria spectare dicebat, usque dum ad caedes devenissent inter se apertumque bellum exarsisset; fecerunt dein tamen inducias ut pacifice componant lites, Lugdunumque ad Franciam mitterentur legati; Ferdinandus misit generum suum Phylippum Pulcrum, archiducem Austriae, maritum Iohannae, filiae Ferdinandi; hic Phillippus fuit genitor Caroli 5‑i et Ferdinandi

acquirendi. 2 Ludovicus 12 rex Franciae possedit eo tempore ducatum Mediolanensem; hic ducatus conterminus est ditionibus Venetis; Ludovicus hic voluit extendere potestatem suam in Italiam, proin ex Venetis decerpere voluit quidpiam provincias; parabat ergo bellum contra Venetos, sed necesse fuit fautores Venetorum in partem suam attrahere; hinc cum Ferdinando Catolico, cum Iulio 2‑o Pontifice et Maximiliano Imperatore , et hoc foedus Liga Cameracaensis nuncupatur in Italia, ab urbe Cameraco in qua coaluit haec Liga; respublica

causae enatorum bellorum; quo accessit etiam lis de regno Navarrae per Ferdinandum Catolicum astutia Galliae avulsum, et Hispaniae connexum. 4 Galli ergo grassantibus Hispanis dein irruperunt in Navarram, inde tamen expulsi sunt; sed 1521‑o errupit formale bellum, quod per 4 annos duravit; Leo enim Decimus pontifex non parum contulit ad prolongationem huius belli, qui Carolum incitavit quam maxime propter ducatum Mediolanensem; politica enim Italiae, quae ex multis parvis debilibus statibus constat, suadet ne potens unus imperans

cum Turcis coepit agere de pace inter potentes hos imperantes; hinc inducias primum in unum dein vero in 9‑em annos effecit inter eos; sic dein tamen in amicitiam devenerunt iterum hi duo imperantes, quae tamen amititia non nisi 4 annis duravit; elapsis enim 4 annis exarsit iterum bellum ob ducatum Mediolanensem, quem Carolus promisit Francisco, non tamen illi dedit. 4 Anno 1541. rursus novam expeditionem in Africam suscepit contra Algirios; haec male successit, qua inconsiderate suscepta fuit, in finem vergente autumnno jam, ubi

rursus novam expeditionem in Africam suscepit contra Algirios; haec male successit, qua inconsiderate suscepta fuit, in finem vergente autumnno jam, ubi obstantibus nebulis pluviis, procellis, destructa classe, sua re infecta redire coactus sit. 5 1543. erupit bellum inter Gallos et Carolum; duo enim conspicui Galliae viri per Italiam iter facientes in Mediolanensi ducatu in fluvio Po ex insidiis occisi sunt; fuerant hi legati Gallici, unus Venetias, alter Constantinopolim deputatus fuit, sed clam, se enim tantum pro privatis simulabant;

coaluit inter eos. 6 Hac pace ergo Cameracensis, et consequenter etiam Madritensis, confirmata fuit; et ipse Franciscus consensit in donandum ducatum Mediolanensem filio suo Phylippo. 7 Dum bellum in Germania exarderet inter protestantes et Catolicos, mortuus est Franciscus rex Galliae; ei successit Henricus 2‑us; hic major adversarius erat patre suo Caroli, hinc tuendos suscepit protestantes Germaniae, et hinc cum Mauritio electore Saxoniae, duce protestantium,

D. D. Austriae in unum regem suorum numerarunt; Maria eius uxor anno '58. mortua est, quo etiam parens Carolus mortuus est; et quidem sine prolibus mortuus est; Phylippus ergo sedem suam transtulit in Hispaniam; vix tabulae pacis Vancellensis ratificatae fuissent, jam iterum Galli bellum renovarunt; Philippus cum 50,000 suorum statim obviam ivit Gallis, in Italia quoque habuit Octavium ducem Parmensem, sibi additum, quod ei ducatum Placentiae donaverit; alium Cosimum Medicaeum, qui ducatum Florentinum a Carolo habuit, et ei Senensem rempublicam donavit adhuc;

Belgio Hispanico exorta est his temporibus rebellio, quae originem modernae reipublicae Holandicae dedit; Filippus enim, cum sedem suam in Hispaniam transtulisset, gubernatoribus subjecit has provincias, et sub his enatae sunt lites et malcontentiones Belgarum, quae dein in cruentum bellum errupit !; Belgae enim mitissimo imperio assueti amplisque privilegiis gaudentes praesertim sub Carolo, qui apud eos educatus fuit; Philippus vero totus Hispanus, trux et melancolicus sprevit eos et tantum Hispanis addictus fuit; maximum vero quod nimis severe

cum mandato ne a voluntate et severitate regis vel latum unquam recedat; his tamen non tantum res non melioratae, sed magis adhuc destructae sunt; gliscebat odium aliquot annis, quibus plures provinciae se conjunxerunt, donec 1568. in apertum bellum erupit, quod per 80 annos duravit, una cum tempore aliquo induciarum. 3 Eodem tempore etiam in Hispania exarsit seditio Moliscorum, seu eorum qui ex Mahomedanis et Judaeis coacti sunt ad sacra Christianorum amplectenda sub prioribus jam regibus; hi ergo

sub prioribus jam regibus; hi ergo recuperandae prioris religionis et libertatis causa rebellarunt contra Filippum, maxime Granatensis regni incolae; hi enim homines ad formam quidem Christiani se distinxerunt vestitu diversisque moribus, quos Philippus ipsis prohibuit; et sic bellum enatum est in quo multa millia hominum caesa sunt, donec fractis viribus eorum dispersit eos per universam Hispaniam. 23.1 Severitatem Philippi etiam filius eius Carolus, et uxor patris Isabella ; putabat enim Philippus quod Carolus in necem

Melitensis in Crato; hic erat filius Ludovici et nepos Emanuelis Magni, sed objiciebatur ei quod non sit ex thoro legitimo; ferebatur enim Ludovicus cum sua matre matrimonium conscientiae inivisse; maxima tamen pars Portugallorum eum pro legitimo habuerunt regemque voluerat, et hinc bellum enatum est; suffultus quidem est a Gallis, sed non ita ut resistere potuisset Phillipo, et hinc expulsus est ex Portugallia, et in Gallia defecit. 2 Sic ergo Philippus Ulissiponae coronatus est; regnum hoc nisi 60 annis permansit sub potestate Hispanorum,

et hinc expulsus est ex Portugallia, et in Gallia defecit. 2 Sic ergo Philippus Ulissiponae coronatus est; regnum hoc nisi 60 annis permansit sub potestate Hispanorum, quo tempore mirum in modum destructum est hoc regnum, plerumque a Hollandis, qui cum Philippo bellum gerentes diripiebat Portugalliam cum eius provinciis. 3 Phylippus ergo se tam potentem videns conabatur cum Elisabetha regina Angliae congredi ad quod bellum quam maxime Romani pontifices foverunt; Henricus enim VIII, rex Angliae, defecit ab ecclesia

quo tempore mirum in modum destructum est hoc regnum, plerumque a Hollandis, qui cum Philippo bellum gerentes diripiebat Portugalliam cum eius provinciis. 3 Phylippus ergo se tam potentem videns conabatur cum Elisabetha regina Angliae congredi ad quod bellum quam maxime Romani pontifices foverunt; Henricus enim VIII, rex Angliae, defecit ab ecclesia Chatolica, et a Romani pontificis auctoritate; ab hoc Henrico descendit regnum ad Eduardum Mariam, quae Catolica fuit, ab hac vero ad Elisabetham protestantibus accommodatam;

victoria stetit penes Anglos, partim fortitudine Anglorum, partim procellis et fluctibus destructa classe. 3 Eo dein anno paucissimae naves reverterunt in Hispaniam; hic Philippus accepto nuncio hoc tristissimo fertur dixisse se non contra fluctus et procellas bellum gessisse. 4 Bellum tamen continuatum est pluribus annis cum Elisabetha. 27.1 Sub idem tempus Philippus se miscuit controversiis quae in Gallia propter successionem enatae sunt; linea etiam regnans Aurelianensis extincta est in

Anglorum, partim procellis et fluctibus destructa classe. 3 Eo dein anno paucissimae naves reverterunt in Hispaniam; hic Philippus accepto nuncio hoc tristissimo fertur dixisse se non contra fluctus et procellas bellum gessisse. 4 Bellum tamen continuatum est pluribus annis cum Elisabetha. 27.1 Sub idem tempus Philippus se miscuit controversiis quae in Gallia propter successionem enatae sunt; linea etiam regnans Aurelianensis extincta est in Henrico 3‑o per Clementem Jacobum

everterit; non enim tantum Phylippum, sed ipsos Ligistas devicit et fregit ubique omnesque sensim provincias sibi subjecit; et sic tandem ab ipsis Ligistis receptus et coronatus est; firmatus semel domi Henricus ad ulciscendam injuriam dein Phylippo bellum intulit quod, etsi non omni vi et fortitudine geri potuisset, ob debilitatam tantis bellis Galliam, tamen res non contemnendas fecit, praesertim in Belgio Hispanico. 3 Hinc post duos annos pax confecta est, annuentibus libenter Hispanis, anno 1598‑o; qua

900,000 subditorum solum vertere coacti sunt. 2 1616. Philippus hic cum domo Austriaca pactus est, nempe cum Mathia et Ferdinando 2‑o eius successore, quo foedere duae hae aulae mutua auxilia sibi promiserunt; quo maxime linea Germanica indiguit, quae per bellum religionis mire fracta fuit; hanc unionem graviter tulerunt aulae Europeae, praesertim Galli, perpetui aemuli utriusque lineae Austriacae; vi hujus pacti ergo Phylippus suppetias misit Ferdinando contra rebelles Bohemos et Germanos sub duce

1621. anno mortuus est. 3 Ei successit Philippus 4‑us filius; hic initio statim adlaboravit ut errores commissos sub patre et languores emendaret, et hinc cardinalem ducem de Lerma, cum omnibus creaturis suis removit a sua statione; aliud eius negotium fuit bellum Belgicum, quod cum omni vi industriaque incoatum fuit; verum ob domesticas vicissitudines aliaque bella nihil cum eis efficere potuit. 4 Anno 1629. cum Gallis in Italia bellum incepit Phylippus 4‑us cum Ludovico 13‑o; causa belli fuit successio in

de Lerma, cum omnibus creaturis suis removit a sua statione; aliud eius negotium fuit bellum Belgicum, quod cum omni vi industriaque incoatum fuit; verum ob domesticas vicissitudines aliaque bella nihil cum eis efficere potuit. 4 Anno 1629. cum Gallis in Italia bellum incepit Phylippus 4‑us cum Ludovico 13‑o; causa belli fuit successio in ducatu Mantuaniensi. 5 Est hic ducatus feudum domus Austriae, quod stirps Gonsaga habuit, nempe Vincentius 2‑us; qui mascula prole destitutus tantum filiam habuit, recidit ergo

se ad regem suum Ludovicum 3‑um ut eum in successione suffulciat; jam aemulum habuit Phylippum 4‑um, qui ab imperatore sperabat hoc feudum vel ad minimum maximam eius partem; alteram vero familiae Sabaudicae cessisset, quae etiam praetensiones formavit; deventum est ergo ad bellum; nam Ludovicus 13 eo perduxit apud Vincentium ut Carolum agnoscat haeredem et agnatum suum filiamque suam desponset filio Caroli Néverniensis, Carolo etiam. 6 Mortuo ergo Vincentio Ferdinandus imperator curavit sequestrari ducatum, sed Carolus jam Mantuae

suasu cardinalis Richelieu factum est, qui ad potentiam maximam evehere conatus est aulam regis sui, quod supressione Hugenotarum domi et immixtione et ingestione in omnia negotia exterorum regnorum efficere conatus est. 7 Enatum est ergo atrox bellum in quo Galli ex sententia negotium suum gesserunt; duravit bellum usque 1632., quo anno Clarasci 27.7 Clarasci in margine additum consentiente Ludovico 13‑o tamquam victore pax confecta est, et Ferdinandus imperator debuit Carolo Néverniensi

maximam evehere conatus est aulam regis sui, quod supressione Hugenotarum domi et immixtione et ingestione in omnia negotia exterorum regnorum efficere conatus est. 7 Enatum est ergo atrox bellum in quo Galli ex sententia negotium suum gesserunt; duravit bellum usque 1632., quo anno Clarasci 27.7 Clarasci in margine additum consentiente Ludovico 13‑o tamquam victore pax confecta est, et Ferdinandus imperator debuit Carolo Néverniensi conferre feudum. 8 Victori Amadaeo duci Sabaudiae

Galli; Ferdinandus enim post celebrem victoriam, quo ! ad Nordlingam de Svecis et protestantibus retulit, se levare et fortificare coepit; usque ergo 1635. annum Galli clam tantum foverunt aere, armis, stipendiis Suecos et rebelles; post hunc vero annum apertum bellum erupuit; praetextus fuit Philippus Cristophorus Elector Trevirienses, hic enim fuit inter perduelles et rebelles favitque protestantibus, hinc Hispani eius electoratum invaserunt expugnataque urbe Treviriensi ipsum quoque electorem ceperunt; in huius ergo restitutionem in

praetextus fuit Philippus Cristophorus Elector Trevirienses, hic enim fuit inter perduelles et rebelles favitque protestantibus, hinc Hispani eius electoratum invaserunt expugnataque urbe Treviriensi ipsum quoque electorem ceperunt; in huius ergo restitutionem in integrum movit bellum Ludovicus 13‑us; hoc bellum usque 1648. annum protractum est, seu usque pacem Vestphallicam, qua bellum 30 annorum Germaniae terminatum est; hac pace bellum Gallorum cum Germanis terminatum est, sed cum Hispanis adhuc 25 annis bellarunt Galli.

Cristophorus Elector Trevirienses, hic enim fuit inter perduelles et rebelles favitque protestantibus, hinc Hispani eius electoratum invaserunt expugnataque urbe Treviriensi ipsum quoque electorem ceperunt; in huius ergo restitutionem in integrum movit bellum Ludovicus 13‑us; hoc bellum usque 1648. annum protractum est, seu usque pacem Vestphallicam, qua bellum 30 annorum Germaniae terminatum est; hac pace bellum Gallorum cum Germanis terminatum est, sed cum Hispanis adhuc 25 annis bellarunt Galli.

favitque protestantibus, hinc Hispani eius electoratum invaserunt expugnataque urbe Treviriensi ipsum quoque electorem ceperunt; in huius ergo restitutionem in integrum movit bellum Ludovicus 13‑us; hoc bellum usque 1648. annum protractum est, seu usque pacem Vestphallicam, qua bellum 30 annorum Germaniae terminatum est; hac pace bellum Gallorum cum Germanis terminatum est, sed cum Hispanis adhuc 25 annis bellarunt Galli. 30.1 His bellis continuis cum exteris accessit etiam bellum internum

invaserunt expugnataque urbe Treviriensi ipsum quoque electorem ceperunt; in huius ergo restitutionem in integrum movit bellum Ludovicus 13‑us; hoc bellum usque 1648. annum protractum est, seu usque pacem Vestphallicam, qua bellum 30 annorum Germaniae terminatum est; hac pace bellum Gallorum cum Germanis terminatum est, sed cum Hispanis adhuc 25 annis bellarunt Galli. 30.1 His bellis continuis cum exteris accessit etiam bellum internum et rebellio in Catalaunia; provincia enim haec dicebat

Vestphallicam, qua bellum 30 annorum Germaniae terminatum est; hac pace bellum Gallorum cum Germanis terminatum est, sed cum Hispanis adhuc 25 annis bellarunt Galli. 30.1 His bellis continuis cum exteris accessit etiam bellum internum et rebellio in Catalaunia; provincia enim haec dicebat se nimis onerari et gravari per ducem D'Olivaretz, hinc non auditi ab aula coeperunt rebellare; Philippus IV omni ex parte pressus videre debuit quomodo hi se liberam rempublicam effecerunt; Catalauni tamen

fecit in hoc consilio, ita ut exturbari debuerit per reginam eique suffectus est P. Neidhart confessarius reginae, per quod multorum animos abalienavit a se regina, donec non ! exturbato confessario restitutus fuisset Ioannes Austriacus. 2 Bellum Portugallicum continuatum quidem est per tutricem reginam, sed segniter, praesertim cum 1667. per Ludovicum 14. regem Galliae bello petiti fuissent; causa fuit dos, quam Ludovicus 14. pro uxore sua petiit post mortem Philippi 4‑i, quamquam se

enim victorias retulerunt de Gallis. 2 Acta haec Gallorum Hispania non potuit pacato cernere animo ob metum Belgii Hispanici, hic foedus cum Hollandis inire deberunt ! contra Gallos, et sic etiam domus Austriaca Viennensis concurrere debuit in hoc bellum contra Gallos; Imperator effecit ut etiam elector Coloniensis deserto Ludovico 14‑i transiverit ad partes Imperatoris sui, etiam Angli deseruerunt Gallos; hoc bellum usque 1678. protractum est, et omnibus his annis tam strenue se gessit

contra Gallos, et sic etiam domus Austriaca Viennensis concurrere debuit in hoc bellum contra Gallos; Imperator effecit ut etiam elector Coloniensis deserto Ludovico 14‑i transiverit ad partes Imperatoris sui, etiam Angli deseruerunt Gallos; hoc bellum usque 1678. protractum est, et omnibus his annis tam strenue se gessit Ludovicus 14. ut ille Noviomagi ubi pax tandem coaluit, adhuc conditiones praescriberet. 3 Tres provinciae Belgii rursus restitutae sunt in integrum; Hispani tamen 16 loca munita in

in Hungaria, ut nec is juvare potuerit Hispanos; Hispani ergo deserti ad 20 annos coacti sunt inducias facere cum Gallis 1684, ut nempe duo loca munita in Belgis recipiant Hispani, cetera vero occupata a Hispanis servarent sibi Galli; pax tamen non nisi 4 annis duravit; nam 1688. bellum restauravit; incepit autem tunc cum imperatore Leopoldo ut sic etiam Hispanos involvat; fuit autem assumpta occasio belli Archiepiscopatus Coloniensis vacans; pro hoc commendavit Ludovicus principem Firstenberg, Imperator vero et Pontifex

imperatore Leopoldo ut sic etiam Hispanos involvat; fuit autem assumpta occasio belli Archiepiscopatus Coloniensis vacans; pro hoc commendavit Ludovicus principem Firstenberg, Imperator vero et Pontifex ducem Bavariae, qui etiam electus est; et hinc bellum incoatum; mox etiam cum Anglis et Hollandis lites habuit Ludovicus 14 ob detronisatum Iacobum 2‑um in Anglia eique substitutam domum Lineburgico-Brunsvicensem; ad has lites ergo concurrerunt etiam Belgae, Iacobus vero confugit ad Ludovicum Galliae regem, qui eum etiam ejecto

et Hollandis lites habuit Ludovicus 14 ob detronisatum Iacobum 2‑um in Anglia eique substitutam domum Lineburgico-Brunsvicensem; ad has lites ergo concurrerunt etiam Belgae, Iacobus vero confugit ad Ludovicum Galliae regem, qui eum etiam ejecto principe Vilhelmo 3‑o restituit; bellum hoc initio horrende afflicti sunt; Galli enim ad viscera Hispaniae jam devenerunt, 1689. sub duce Noely Parcellonem expugnarunt, et jam Madrito approximarunt, et sic usque 1697. sustinuit hoc bellum contra potentissimas potentias Europae; hoc anno pax coaluit Risvicensis, vi

ad Ludovicum Galliae regem, qui eum etiam ejecto principe Vilhelmo 3‑o restituit; bellum hoc initio horrende afflicti sunt; Galli enim ad viscera Hispaniae jam devenerunt, 1689. sub duce Noely Parcellonem expugnarunt, et jam Madrito approximarunt, et sic usque 1697. sustinuit hoc bellum contra potentissimas potentias Europae; hoc anno pax coaluit Risvicensis, vi cuius cuncta Ludovicus restituere debuit Hispanis; in Anglia vero Vilhelmum 3‑um invitus recognoscere debuit regem Angliae. 2 Non defuit tamen causa politica quare restituit

defecerunt a Ludovico, qui eos delusit spe divisionis provinciarum aliquarum Hispanicarum, dein aegre ferebant arctam hanc unionem potentium imperantium, qui omnibus aliis molestias creare potuissent; anno ergo 1702. foedus initum est inter hos 3 et una eademque die 15‑o Maji bellum denunciatum est Gallis; exarsit ergo bellum attrocissimum tam terra, quam mari, et usque 13 annorum duravit et nomine belli successionis Hispanicae venit; partes belligerentes sibi praefixerunt, ut exturbato Phylippo 5‑o ex trono Hispaniae, substituatur Carolus junior filius

spe divisionis provinciarum aliquarum Hispanicarum, dein aegre ferebant arctam hanc unionem potentium imperantium, qui omnibus aliis molestias creare potuissent; anno ergo 1702. foedus initum est inter hos 3 et una eademque die 15‑o Maji bellum denunciatum est Gallis; exarsit ergo bellum attrocissimum tam terra, quam mari, et usque 13 annorum duravit et nomine belli successionis Hispanicae venit; partes belligerentes sibi praefixerunt, ut exturbato Phylippo 5‑o ex trono Hispaniae, substituatur Carolus junior filius Leopoldi, sicque mens Ludovici deludatur,

5‑o ex trono Hispaniae, substituatur Carolus junior filius Leopoldi, sicque mens Ludovici deludatur, quamquam successio in Hispania spectasset Leopoldum patrem, et postremum Iosephum primum filium seniorem, hi tamen duo renunciarunt juri suo; primis annis sat ancipiti fortuna bellum gestum est, Galli tamen ex Catalaunia ejecti sunt, in urbe Barcillonensi Carolus se curavit inaugurari sub nomine Caroli 3‑ii, et sic jam praecipuum belli theatrum fuit Hispania, in qua etiam paulo post ad Almanaram in Valentia decretalem victoriam retulerunt de Gallis et

tamen servitutem Iosephus 2. anno 1781. sustulit. 5 Garantiam huius pacis promisit aula Anglica, Gallica, et Hollandi; haec tamen pax Utrajectensis nondum fuit finalis, nam Carolus et Phylippus 5‑us nondum inter se convenerunt; et sic Hispani post paucos annos bellum renovarunt; nempe 1716., cum recte Carolus cum Turcis implicitus esset, tunc occupaverunt Siciliam et Sardiniam fere nemine resistente; Carolus provocavit garantes partes contra Philippum; primi erant Galli; mortuo enim ibi Ludovico 14‑o successit pronepos Ludovicus 15., qui

tunc occupaverunt Siciliam et Sardiniam fere nemine resistente; Carolus provocavit garantes partes contra Philippum; primi erant Galli; mortuo enim ibi Ludovico 14‑o successit pronepos Ludovicus 15., qui sub ducis Aurelianensis Phylippi gubernio regnavit, hic ergo promptus erat ad bellum, ut sibi amicos conciliaret exteros; fuit enim valde lucrosum tutorem esse in Galliam; acceserunt etiam Angli; anno 18‑o cladem navalem Philippo intulerunt, et sic 19‑o anno jam de pace cogitatum est, quae etiam anno 20‑o coaluit penitus; Carolus ergo 6. cuivis juri in

expeditionem in Africam contra pyratas, qui praesidia Oran et Massalquivir 1708. anno ceperunt tempore belli successionalis; belli huius eventus optatissimus fuit, pyratae fracti, et praesidia recepta sunt. 40.1 Post hanc expeditionem Phylippus 5. bellum indixit Carolo Sexto; ratio huius fuit Sanctio pragmatica, quam Carolus inducere voluit, vi cuius unicam filiam suam Mariam Theresiam, in defectu alterius prolis, in omnibus provinciis sibi succedere voluit, exclusis omnibus iis, qui jus habebant successionis; induxit Carolus

cum Anglis ob possessiones eorum in America, et praecipue ob commercia furtiva (heimliches Handel); nam in America viget regula ut populi subjecti tantum cum suis metropolitanis commercium exerceant, nempe subditi Anglicani cum Anglis tantum etc.; hinc ergo exortum est bellum in Florida et Canada; hoc bellum dein continuatum est per plura regna; anno enim 1740. mortuus est Carolus 6. in Octobri; emersit ergo hic rursus quaestio de successione foeminarum; primi erant Hispani qui protestati sunt contra sanctionem ex eo quod acceptatio eius prior sit

in America, et praecipue ob commercia furtiva (heimliches Handel); nam in America viget regula ut populi subjecti tantum cum suis metropolitanis commercium exerceant, nempe subditi Anglicani cum Anglis tantum etc.; hinc ergo exortum est bellum in Florida et Canada; hoc bellum dein continuatum est per plura regna; anno enim 1740. mortuus est Carolus 6. in Octobri; emersit ergo hic rursus quaestio de successione foeminarum; primi erant Hispani qui protestati sunt contra sanctionem ex eo quod acceptatio eius prior sit praejuditiosa successoribus suis;

non tribuerunt; nam in successione habet ratio ultimi possessoris, proin Maria Theresia tamquam proxima ultimo possessori maximum jus habuit; miserunt ergo copias in Hispaniam ad occupandas terras pro quartogenito filio suo Phylippo; jam hoc bellum successionale ingressi sunt plures alii, nempe Carolus dux Bavariae, qui universam haereditatem Austriacam pro se praetendit; provocavit enim ad conventionem, quae [intercessit] inter suos ascendentes et Ferdinandum primum intercessit, nempe pactum successionis mutuae inter

domo Austriaca de certis Silesiae partibus, tardius etiam Fridericus 3. fecit conventiones vi cuius pro certa summa cessit Austriacis partem suam aliquem in Silesia; Fridericus ergo rex Borussiae protestatus est contra hanc pactionem, et fere integram Silesiam pro se praetendit; hoc bellum, licet per 8 integros annos durasset, fortitudine Hungarorum irritum redditum est; ipsi quoque Hollandi, Angli ex parte sua non deerant; eductis enim classibus Hispanos Gallosque fregerunt; ab anno '44‑o Galli deposita larva pro se coeperunt vastare Belgicas provincias

egritudine oppressus mortuus est; et sic Franciscus dux Lotharingiae '45. electus est in imperatorem succesitque in imperio nomine Francisci 1‑i; anno 1746. mortuus est Phylippus 5. in Hispania, ei successit Ferdinandus 2‑us, et ab eo tempore jam segniter bellum hoc ex parte Hispanorum gestum est; caeterum cum potentissimis duobus maritimis potentiis agendum habuerint, ipsos etiam Gallos in America lacessiverunt Angli, plurimum Borussus astu et fraudibus suis effecit, integram enim fere Silesiam occupavit; anno 1748. pace Aquisgravensi

parte Hispanorum gestum est; caeterum cum potentissimis duobus maritimis potentiis agendum habuerint, ipsos etiam Gallos in America lacessiverunt Angli, plurimum Borussus astu et fraudibus suis effecit, integram enim fere Silesiam occupavit; anno 1748. pace Aquisgravensi clausum est bellum hoc; Hispani quidquid amiserunt per bellum ad Anglos recuperarunt, et ducatum Parmensem acceperunt a Maria Theresia pro Filippo fratre Ferdinandi 2‑i; hic Filippus fuit parens Isabellae, uxoris primae Iosephi 2‑i; constitutum tamen est, quod si contingeret Carolum fratrem

duobus maritimis potentiis agendum habuerint, ipsos etiam Gallos in America lacessiverunt Angli, plurimum Borussus astu et fraudibus suis effecit, integram enim fere Silesiam occupavit; anno 1748. pace Aquisgravensi clausum est bellum hoc; Hispani quidquid amiserunt per bellum ad Anglos recuperarunt, et ducatum Parmensem acceperunt a Maria Theresia pro Filippo fratre Ferdinandi 2‑i; hic Filippus fuit parens Isabellae, uxoris primae Iosephi 2‑i; constitutum tamen est, quod si contingeret Carolum fratrem succedere Ferdinando in casu defectus, tunc

coaluit foedus inter 4 aulas Bourbonicas, nempe Hispaniam, Galliam, regnum Neapolitanum et Parmensem ducatum; nempe arctissimo vinculo se conjunxerunt ad ferendum sibi auxilium in omni casu; vigore huius foederis Carolus 3. rex Hispaniae statim in bellum involutus est, nam Galli juverunt Austriacos, Borussum juvabat Angli; hinc Galli cum Anglis in America et in mari concurrerunt; hinc etiam Carolus deposita neutralitate hostes esse debuerunt ! Anglorum; Hispani tamen exiguum quid retulerunt boni, imo plurima

13. confirmavit potius ordinem hunc quam ut eum exstirpasset; anno vero '69. cum Ganganelli cardinalis pontifex renunciatus fuisset, anno '73. bulla nova ordinem hunc ecclesiae noxium pronunciavit et sustulit; anno '78. Carolus 3. rex Hispaniae bellum suscipere debuit propter colonias Americanas; coloni enim Americani ab Anglis vehementer praessi sunt, provolarunt ergo ad arma 13 provinciae, vinculoque arctissimo se copularunt contra Anglos, libertatem suam quaerebant sub belli duce Vassington; Angli ergo contra eos armis

inivit cum his provinciis commerciale, hinc etiam contra Ludovicum 16‑tum arma sumpserunt Angli anno '75. 18 Carolus ergo 3. rex Hispaniae ob foedus suum cum Gallis debuit arma arripere contra Anglos anno '78., anno '81. et '2. etiam in Hollandos versum est bellum, qui clam vendiderunt arma Gallis et Hispanis; promontorium Gibraltar expugnare volebant Hispani, sed nulla ratione potuerunt; insulam tamen Minorcam ceperunt, quam etiam retinuerunt per pacem. 19 Post hoc bellum etiam cum Algiriis, Africanis piratis, habuit

anno '81. et '2. etiam in Hollandos versum est bellum, qui clam vendiderunt arma Gallis et Hispanis; promontorium Gibraltar expugnare volebant Hispani, sed nulla ratione potuerunt; insulam tamen Minorcam ceperunt, quam etiam retinuerunt per pacem. 19 Post hoc bellum etiam cum Algiriis, Africanis piratis, habuit bellum, sed et hoc inutile fuit segniterque gestum; anno '88. decessit, ei successit filius Carolus 4‑us secundogenitus, qui modernus est rex; specimina boni regis dedit statim initio; caristia magna fuit, ille ergo magnis

qui clam vendiderunt arma Gallis et Hispanis; promontorium Gibraltar expugnare volebant Hispani, sed nulla ratione potuerunt; insulam tamen Minorcam ceperunt, quam etiam retinuerunt per pacem. 19 Post hoc bellum etiam cum Algiriis, Africanis piratis, habuit bellum, sed et hoc inutile fuit segniterque gestum; anno '88. decessit, ei successit filius Carolus 4‑us secundogenitus, qui modernus est rex; specimina boni regis dedit statim initio; caristia magna fuit, ille ergo magnis expensis summis pretium exaggeratum frumenti restituit ad

incarceraverit, et sic armis se ad haereditatem imponere debuit; et hinc Alfonsus 1. ipsos Castilianos fenoliae directae arguit seque absolvit omni subjectione feudali, et independentem declaravit comitatum suum, contra omnem protestationem Alfonsi 7‑i; ex hoc dein tardius atrox bellum emersit, cum sibi titulum regis attribueret. 4 Complura tamen prius bella gessit Alfonsus contra Saracenos, a quibus complura territoria accepit; anno 1139. contra Ismarum Saracenorum regem insignem retulit victoriam, qui trans Tagum regnum suum habuit, et

ergo reclamantibus Castilianis ei titulum regium tribuit; promissionem suam defuncto Innocentio sub Alexandro 3‑o renovavit et consummavit; hic Pontifex misit ipsi coronam cum bulla solemni, qua etiam anno 1143. Lamaci in comitiis coronatus est; bellum quidem gestum est cum Castilianis, sed favente fortuna semper Lusitanis. 5 Tardius coronatio una cum solutione tributi neglecta est a Portugalis. 6 Decessit 1185. 7 1179. captus est Alfonsus a Castilianis una cum

classis ergo Portugallica prima egressa est in altum mare; hanc dein navigationem secuti sunt Hispani, et posteri. 8 Dyonisius anno 1325. decessit; ei successit Alfonsus 4‑tus Audax dictus, ob res bello praeclare gestis; nempe Mauri cum Granatensibus Saracenis bellum parabant regi Hispaniae Alfonso 11‑o, ubi 200,000 equitum et 400,000 peditum adducta sunt contra Hispanos; Alfonsus ergo eduxit exercitum suum, cui praefixit Alfonsum 4‑tum, regem Portugalliae; ad Tariffam anno '340. ad limites Hispaniae congressum est; Alfonsus ergo ea

gesta. 13 Complacuit ipsi quaedam Eleonora, Ioannis Laurentii de Kunha uxor; hanc vivente marito in uxorem suscepit et hinc per familiam potentem Kunha turbae excitatae sunt, quae cum maximo regni detrimento suppressae sunt. 14 Habuit dein bellum contra Castilianos, apud quos regnavit Petrus Crudelis; hic odium suorum sibi conciliavit, praecipue ei infensus fuit Henricus frater naturalis Petri; hic ergo petens bello petitus fuit a suo fratre, et hunc juverunt Galli; Petrum vero juverunt Angli; Petrus reipsa ejectus est

infensus fuit Henricus frater naturalis Petri; hic ergo petens bello petitus fuit a suo fratre, et hunc juverunt Galli; Petrum vero juverunt Angli; Petrus reipsa ejectus est ex regno, sed tardius Eduardus, princeps Anglus, superatis adversariis reposuit Petrum; Henricus tamen frater bellum reparavit ut ipsum quoque Petrum caperet 1369. ad Montyial, ubi dein post 10 dies propria manu in carceribus trucidavit Henricus Petrum sibique thronum arripuit; hoc ergo negotium dedit etiam regi Portugalliae ansam belli; Henricus enim fuit naturalis filius Alfonsi II. regis

hic Nothus totam Portugalliam sibi purgavit; felicissimam victoriam ad Alinbaratam anno 1385. retulerunt Portugalli de hostibus suis. 2 Et sic in regem electus est jure haereditario a Portugallis in signum gratitudinis ob servatum regnum a jugo Castilianorum; bellum tamen cum Castilianis usque '399. protractum est; eo anno pax quidem coaluit, sed etiam post eam renovatum est bellum et duravit usque 1411, et tunc finalis pax coaluit cum Ioanne 2‑o rege Castiliae et Iohanne Notho, qua pace Castiliani in perpetuum renunciarunt suo juri in

de hostibus suis. 2 Et sic in regem electus est jure haereditario a Portugallis in signum gratitudinis ob servatum regnum a jugo Castilianorum; bellum tamen cum Castilianis usque '399. protractum est; eo anno pax quidem coaluit, sed etiam post eam renovatum est bellum et duravit usque 1411, et tunc finalis pax coaluit cum Ioanne 2‑o rege Castiliae et Iohanne Notho, qua pace Castiliani in perpetuum renunciarunt suo juri in Portugalliam; hic Iohannes multum contulit ad fortunam suorum, navigationem valde fovit, ipse indicavit navigantibus

valde fovit, ipse indicavit navigantibus viam in Indias orientales, quamquam sub eo adhuc non detegerunt eam !; 1415. occupata fuit in Africa Septa (Ceuta); '419. detexerunt insulas Canarias Portugalli, in specie Maderam et insulam Porto Santo, tardius insulas Asores; bellum Africanum continuatum est; in urbe Coimbria residebant ad haec tempora reges Portugalliae, Iohannes tamen hic Ullissiponam (Lisabon) transtulit, ubi et hodie est sedes regum; in hac ergo urbe contraxit morbum pestilentiae, qui tunc grassabatur per Europam occidentalem, et in

de Braganca; huius ergo successores excusso jugo Hispanico regnum Portugalliae obtinuerunt. 3 Nothus Iohannes sub suo regimine codicem juris Romani, in linguam regni sui traductum, induxit in Portugallia. 4 Eduardus successit patri suo, bellum Africanum fouit, sed non tam bene ei successit ut patri; urbem Tingim anno '437. obsidione cinxit, sed Marocani eos ante urbem ad cladem provocarunt, et ipsos ad internecionem vicerunt; et sic frater eius Ferdinandus Castus obses datus est Marocanis, ubi peste correptus

debebant obviam ire emptoribus; et sic factum est ut Venetorum commercium corrueret; Veneti ergo omni modo egerunt ut Portugallos exturbent ex usu commercii; conspirarunt ergo cum Aegyptiis, Persis, qui omnes detrimentum habebant ex hoc commercio; hinc ergo bellum ingens paratum est contra Portugallos non obstantibus tamen his molestiis, devictis multis, seque firmatis in Indiis, commercium suum ultro quoque sustentarunt, et sic permanserunt in monopolio usque subjectionem suam Hispanis; per Hispanos vero devenit ad Hollandos hos

belli ardore fervens subtraxit subditos a commercio, et arma tractare fecit, praesidia sua in Africa lustravit, ipse expeditionem in persona in Indias orientales proficisci voluit, terras suas augendi, et ardue ipsum ab hoc periculoso coepto abstrahere poterant; in regno Marocano bellum domesticum ardere coepit inter duos principes, Mulei Mahumed, et inter Mulei Moluco; Sebastianus ergo occasionem hanc arripiens, succurrit Mahumedo; sperabat enim extensionem provinciarum suarum; hinc 1578. expeditionem in persona suscepit, profectus contra Molucum; factumve

damno; videns Phylippus 3. pacem facere coactus est anno 1604. et '5‑o, qua tamen Phylippus nihil ex amissis recuperavit, et cum Hollandis '609‑o inducias inire coactus est; Phylippo 3‑o successit 4‑tus anno '621.; terminabantur hic induciae cum Hollandis, recruduit ergo bellum, quod rursus ex sententia gestum est ex parte Hollandorum; Phylippus enim 4. distractus bellis per totam Europam non potuit jacturam Portugalliae reparare, hinc Hollandi 13.2 Hollandi pro

Iohannis 4‑i (Alfonsus 1‑us fuit filius nothi Iohannis Nothi; Alfonsus hic habuit filium Ferdinandum 1‑um, hic 2‑um Ferdinandum, hic Iacobum, hic Theodosium, hic Iohannem, hic Theodosium 2, et huius filius fuit Iohannes 4‑tus). 3 Iohannes hic difficile bellum sustinere debuit cum Hispanis; ipsae etiam aulae Europeae divisae erant inter Phylippum et Iohannem; sic Galli, Angli, Sveci Iohannem pro libero recognoverunt, una cum Hollandis, sed vicissim aula Caesarea Germanica fuit pro Phylippo, aula etiam Pontificis, sed Portugalli

pax haec favens fuit Belgis; debuerunt enim renunciare possessionibus Belgarum in Indiis orientalibus, imo intuitu Brasiliae ipsis aequivalens stipulati sunt Portugalli, anno 1661; haec tamen pactio effectum non habuit, sed iterum recruduit bellum, anno vero '69. finalis pax inita est; procedente bello Phylippus, cum se liberasset a Gallis, omnes vires convertit contra Portugallos, sed nil effecit, adjuti enim erant ab Anglis, Gallis et Belgis. 16.1 Interim domi frater Alfonsi Petrus vestigia

majestatem Portugalliae. 2 Regimen ergo Petri ab hac conventione celebre effectum est, caeterum Petrus prudentia sua feliciter gubernavit regnum suum. 3 Conjurationem, quam Ludovicus 14. excitare voluit in Portugallia, ideo quod bellum non moverit contra Hispanos Petrus, feliciter detexit legatus Hispaniae, et sic annihilatum est; Ludovicus 14. etiam usum fluvii Amazonum in America sibi petiit a Portugallis, imo ipsum dominium supremum, ut sic ceterae gentes ei tributum solverent, sed Petrus scivit prudenter

contra Hispanos Petrus, feliciter detexit legatus Hispaniae, et sic annihilatum est; Ludovicus 14. etiam usum fluvii Amazonum in America sibi petiit a Portugallis, imo ipsum dominium supremum, ut sic ceterae gentes ei tributum solverent, sed Petrus scivit prudenter evitare bellum cum Ludovico, etiam cum Hispanis ob colonias S. Sacramenti provinciae; imminuit Portugalliae etiam bellum ob successionem Hispaniae, sed Petrus politica usus sequutus est semper eas partes a quibus plurimum sperandum erat et minimum metuendum, et sic extorsit se ex bello ad

etiam usum fluvii Amazonum in America sibi petiit a Portugallis, imo ipsum dominium supremum, ut sic ceterae gentes ei tributum solverent, sed Petrus scivit prudenter evitare bellum cum Ludovico, etiam cum Hispanis ob colonias S. Sacramenti provinciae; imminuit Portugalliae etiam bellum ob successionem Hispaniae, sed Petrus politica usus sequutus est semper eas partes a quibus plurimum sperandum erat et minimum metuendum, et sic extorsit se ex bello ad quod incautum foedus vel altercatio ipsum praecipitare potuisset. 4 Hinc bello

ammandavit, hinc ad arma deventum est, primi Hispani in limitibus Portugalliae et Brasiliae hostilitates exercuerunt; Portugalli ergo refugerunt ad Anglos, qui etiam negotiatione et belli apparatu pacem Hispanis extorserunt. 19.1 Anno '41. enatum est bellum successionis Austriacum in Europa; belli huius occasione neutralitatem tenuit Portugallia; profuit tamen Mariae Theresiae aula Portugallia quod magnam vim pecuniarum crediderit ei ad bellum continuandum; incidit ad haec in morbum Iohannes, quo multis annis vexabatur; anno

apparatu pacem Hispanis extorserunt. 19.1 Anno '41. enatum est bellum successionis Austriacum in Europa; belli huius occasione neutralitatem tenuit Portugallia; profuit tamen Mariae Theresiae aula Portugallia quod magnam vim pecuniarum crediderit ei ad bellum continuandum; incidit ad haec in morbum Iohannes, quo multis annis vexabatur; anno '748. peculiari titulo a Benedicto 14‑o pontifice ornatus est, nempe regis fidelissimi; sub rege hoc languido et aegroto ipsa negotia, quae sub Franciscani pontifice Caspari regimine fiebant,

et Pontifici transmissum ad Italiam; haec sponsalia etiam erant contra jus canonicum; offensus Josephus legatum Romanum misit domum, idem fecit Pontifex; Iosephus rursus fere in belli contentionem devolutus fuisset, si Angli ei opitulati non fuissent; scimus enim his temporibus bellum arsisse in Europa tota, ob successionem Mariae Theresiae; Angli enim pro parte Austriacorum erant, Galli cum Hispanis conati sunt Portugallos in foedus suum, et contra Anglos excitare, sed Josephus observata stricta neutralitate elusit ipsos; hinc '62. Hispani coeperunt

suo Francisco copulavit cum juniore filia sua Maria Beatrice, sed satis inconsulte; nam Maria fuit multo senior marito suo, hinc sterile mansit matrimonium; defuncto Josepho successit eius filia Francisca excluso fratre regis; interim maritus Petrus titulum regis gessit; floruit bellum his temporibus inter Anglos et colonistas Americanos, hoc extensum est ad Gallos et Hispanos et Belgas; Portugalli tamen in statu indifferenti manserunt; etiam in eo prudenter et politice se gesserunt Portugalli, quod in neutralitatem armatam, quam Russica imperatrix

Rhenum. 2 Cis Rhenum ad Germaniam pertinent; trans Rhenum ad Gallias pertinebant jam antiquitus ante tempora Romanorum; Iulius Caesar terminato bello Helvetico in belli contentiones venit etiam cum Gallis (populo tunc temporis foederato contra Romanos); hinc per bellum decennale subjecit eos Julius Caesar, proin tunc totum Belgium subjectum est Romanis; nam tunc temporis etiam Batavia inito foedere cum Romanis se eis conjunxit, ut provincia socia, non ut subjecti; idem fecerunt insulae Seelandicae, quae et hodie potior pars Belgii foederati

unicam filiam habuit Carolus Audax Mariam; haec Maria Burgundica nupsit Maximiliano imperatori, et ex hoc matrimonio natus est Philippus Pulcher, archidux Austriae; cum hac ergo Maria debuisset totum Belgium ad stirpem Austriacam devolvi, cum ea unica haeres fuerit, sed exortum est bellum inter Maximilianum et Gallos; Galli enim ducatum Burgundicum tamquam feudum virile coronae Gallicae sequestrarunt, Galliaeque incorporarunt; Austrica vero stirps accepit comitatum Burgundiae, seu aliquem partem Burgundiae et 17 provincias Belgicas;

per legatum suum Antverpiae de pace universali omnium provinciarum cum Philippo; foederati tamen videntes se numquam intentionem suam adepturos, interturbarunt ipsi foedus hoc; ceterae tamen provinciae exceptis his 7 se Philippo subjecerunt. 6 Post haec ergo bellum apertum exarsit inter Hispanos ceterosque eis subjectas provincias et inter foederatos; agitata fuit inter foederatos quaestio de imperante, hinc anno '581. convenerunt provinciae, tunc Philippum declararunt exauctoratum; die 26-a Iulii publico instrumento expositisque causis

jussu Philippi in Galliam proficisci debuit adversus Hugonotas; Mauritius ergo domi diversa loca Hispanis eripuit; prima fuit urbs Breda, quam per insultum cepit, hanc secutae sunt plures aliae civitates et sic ejectis Hispanis ex 7 provinciis bellum dein cum majori efficacia gerere potuit, sic Sutfaniam, Daventriam, Neomagnum, Steinbiccum, Koebordiam, Mons Gertrudis urbes in conspectu Hispanorum expugnavit Mauritius; intermedio tempore decessit Alex. dux Farnese et hoc quoque Belgis profuit, hic enim saepe copias eorum

fratrem Rudolphi; post tamen aliquot menses mortuus est Ernestus; ei substitutus est comes Fuenentes, hoc vero defuncto substitutus est ei Albertus archidux Austriae; circa hoc tempus Henricus 4. devictis adversariis suis pacem Galliae universae dedit, hinc ulturus injuriam Philippo bellum indixit; haec rursus nova favorabilis circumstantia fuit pro Belgis; Henricus enim foedus cum Anglis et Belgis inivit, qui tres unanimi consensu lacessiverunt Hispanos; interim Albertus parum in Belgis facere potuit, sed limites solum tueri contra Gallos; Mauritius vero

possit; misit ergo Leopoldum ad sequestrationem cum exercitu; Brandeburgus ergo efflagitavit opem Henrici 4-i regis Galliae et Belgarum contra domum Austriacam; domus vero Neoburgica Hispanos evocavit in auxilium; Henricus cum se accingeret bello contra Matthiam, domi occisus est, bellum tamen continuatum est per Gallos. 11.1 Interim maxime Belgis obfuit quod domi enatae sint lites ob religionis negotia; sic duae sectae inter ipsos enatae sunt. Origo autem horum haec fuit: quidam professor theologiae in Universitate Lugdunensi

deprehensus capite plexus est 1619. 16-a Maji, ceteri ad perpetuos carceres damnati [nati] sunt; Arminiani tamen exstincti non sunt penitus, et hodie quoque exstant; interim hoc factum multos adversarios generavit Mauritio, finem tamen hae scissiones in Belgio assecutae sunt cum bellum cum Hispanis renatum fuisset, terminato interstitiorum tempore; Mauritius ergo sua pristina dignitate usus contra Ambrosium Spinola belliducem Hispanorum nominis tamen sui prius partam gloriam obscurare non nihil coepit, , et hoc quidem ob copiam adversariorum suorum quos

usa est, exstruxerunt enim magnam classem, ea Brasiliam aggressi sunt, insulam celebrem Curassao expugnarunt Hispanorumque vires cum totius Belgii commodo ubique infregerunt; sub idem tempus Ludovicus 13. rex Galliae non destitit Austriacis et Hispanis molestias facessere, per bellum in Germania intertentum per 30 annos; Suecos enim Galli multis millionibus foverunt, ut bellum continuare potuerunt cum imperatore; ipsis Belgis foederatis subsidia promisit et dedit; quae omnia mirum in modum profuerant Belgis; Vilhelmus enim interea diversa loca expugnavit,

expugnarunt Hispanorumque vires cum totius Belgii commodo ubique infregerunt; sub idem tempus Ludovicus 13. rex Galliae non destitit Austriacis et Hispanis molestias facessere, per bellum in Germania intertentum per 30 annos; Suecos enim Galli multis millionibus foverunt, ut bellum continuare potuerunt cum imperatore; ipsis Belgis foederatis subsidia promisit et dedit; quae omnia mirum in modum profuerant Belgis; Vilhelmus enim interea diversa loca expugnavit, classem Hispanorum delevit, copiasque Spinolae sublatas intercepit, detectis planis per

est filium Vilhelmum, qui postea nomine 3-ii patri successit; status attoniti abusibus dignitatis vicarialis decreverunt eam vacantem relinquere, ne successores ipsos plane subjugare possint; coacti sunt tamen tardius eam restituere. 2 Anno '652. in molestum bellum inciderunt cum Angliae usurpatore Cromvellio; voluit enim ille etiam ab exteris agnosci ut legitimus imperans, dein cum Scotis etiam habuit bellum; illi enim rebellarunt contra Cromvellium et subesse volebant legitimis principibus Stuardianae

possint; coacti sunt tamen tardius eam restituere. 2 Anno '652. in molestum bellum inciderunt cum Angliae usurpatore Cromvellio; voluit enim ille etiam ab exteris agnosci ut legitimus imperans, dein cum Scotis etiam habuit bellum; illi enim rebellarunt contra Cromvellium et subesse volebant legitimis principibus Stuardianae familiae; expetiit ergo amicitiam Belgarum et foedus cum ipsis inire voluit, illi tamen partim exhorrentes de eius facto, partim cum negotium dubium viderent, nolebant se

Blacc ad tuendas naves suas commercii, hae duae classes cum obviam sibi factae fuissent, Anglica classis poscebat, ut Belgica classis plaustra submittat (ein Signal schicken), Belgae tamen id intermiserunt, Angli ergo adorti sunt Belgas enatusque acerrimus conflictus navalis; et sic bellum enatum est quod 3 annis duravit, Angli tamen superiores in hoc bello; his 3 annis 7 decretoriae pugnae habitae sunt, in prima aequo Marte pugnatum est, in 2-a et 3-a Anglis favebat fortuna, in 4-a Belgae victores evaserunt, in 5-a et 6-a aequalis fortuna ambobus erat, in 7-a

fregit; eodem anno '61. pactio pacis confecta est cum Portugallis intercedentibus Anglis; qua Portugalli omnibus juribus suis renunciarunt Belgisque cesserunt omnes occupationes suas; cum tamen ad ratificationem huius pacis deventum esset, rursus enatis difficultatibus enatum est bellum rursus, quod usque '69. annum duravit; eo tamen anno pax finalis composita est, intercedente Carolo 2-o rege Angliae. 4 Anno '69. Carolus 2. ulturus injuriam, quam Belgae ei jussu Cromvelii intulerunt, quod eum exulem excedere provincias suas jusserint,

bellum rursus, quod usque '69. annum duravit; eo tamen anno pax finalis composita est, intercedente Carolo 2-o rege Angliae. 4 Anno '69. Carolus 2. ulturus injuriam, quam Belgae ei jussu Cromvelii intulerunt, quod eum exulem excedere provincias suas jusserint, bellum Belgis intulit, occasio se ei obtulit, quod Ludovicus 14 rex Galliae dotem pro uxore sua quaerens bellum intulisset Hispanis pro provinciis Belgico-Hispanicis; ne ergo ab aliis potentiis in hoc suo coepto turbatur, conatus est Belgas et Anglos bello implicare, quod etiam

2-o rege Angliae. 4 Anno '69. Carolus 2. ulturus injuriam, quam Belgae ei jussu Cromvelii intulerunt, quod eum exulem excedere provincias suas jusserint, bellum Belgis intulit, occasio se ei obtulit, quod Ludovicus 14 rex Galliae dotem pro uxore sua quaerens bellum intulisset Hispanis pro provinciis Belgico-Hispanicis; ne ergo ab aliis potentiis in hoc suo coepto turbatur, conatus est Belgas et Anglos bello implicare, quod etiam profusis multis millionibus aliisque stratagematibus politicis effecit, eo facilius quod Carolus 2. rex

erat autem pensionarius, quae dignitas prima est post vicarium; hic ergo eo status perduxit, ut decernerent hanc dignitatem non esse restituendam, imo Hollandia edito decreto in perpetuum abolevit in gremio suo hanc dignitatem. 7 Ita positis rebus Ludovicus 14. bellum intulit Belgis; omnem enim adhibuit operam ut Anglos a foedere Belgico abstraheret, imo eos contra Belgas secum univit, in eandem sentientiam etiam Suecos cum duobus Germaniae principibus, nempe archiepiscopo Coloniensi et Monasteriensi, perduxit; Belgium copiis terrestribus

huius effectuationem cum eius frater Iohannes eum accederet, ut ultimum vale ei diceret, populus irruit in carceres, ambosque fratres in publicum protractos consecuerunt, et dilacerarunt. 15.1 Postea Vilhelmus 22 annorum juvenis vicarius renunciatus est, bellum magna circumspectione gessit contra Gallos; terra interim non multas victorias retulit, sed mari meliori Marte pugnatum est; anno tamen sequenti '73. Galli coacti sunt Belgium deserere ex eo, quod Brandeburgicus elector et Leopoldus imperator succurrerit Belgis; tres

solioque regio impositus consentientibus statibus et parlamentis, intercedentibus variis conventionibus, inter quas erat etiam ea, ut stirps Jacobi Stuard a throno excludatur; Jacobum hunc 2-um defendendum suscepit Ludovicus 14. rex Galliae, et hinc bellum difficillimum exarsit; huius belli occasione partibus Belgarum adstitit etiam Leopoldus imperator, infensissimus Ludovici 14. antagonista, qui Vilhelmum primus recognovit legitimum Brittaniae regem; accessit etiam domus Sabaudica. 2 Quod ipsos Belgas

ex hoc bello retulerunt, multos enim milliones profundere debebant in illud, et naves mercatoriae eorum non parum passae sunt a navibus praedatoriis Gallorum, interim scopum suum feliciter attigerunt, nempe Ludovicum enervare et Anglos ab eius foedere abstrahere, et sibi unire; bellum usque '697. continuatum est, quo tempore enervatis ambabus partibus Risvici pax coaluit; puncta controversiae erant loca in Belgio Hispanico occupata, et hereditas throni Anglicani. 3 Loca in Belgio Hispanico occupata restitui deberunt omnia; Vilhelmum

occupata, et hereditas throni Anglicani. 3 Loca in Belgio Hispanico occupata restitui deberunt omnia; Vilhelmum vero 3-um coactus est Ludovicus recognoscere legitimum Angliae regem, et omnes aulae Europeae idem fecerunt. 19.1 Post hoc bellum non agebat obscure Ludovicus 14. ut post mortem Caroli 2-i regis Hispaniae nepoti suo adquirat Hispaniam, in hunc finem sibi conciliare Belgium foederatum voluit, una cum Anglia, multum ergo apud Belgas egit, ut eos causae suae faventes redderet, promisit ipsis divisiones

donec moram protraheret usque mortem Caroli 2-i anno 1700; eo defuncto illico Philippum in Hispaniam induxit ipsumque inaugurari fecit; videntes Belgae et Angli se delusos esse spe divisionis provinciarum, mutarunt consilia et se domi Austriacae adjunxerunt, quae sub initium sola bellum gerebat contra Ludovicum; Belgae et Angli insignes progressus fecerunt, optatissimumque pro iis exitum habuisset bellum nisi Anglia a hoc foedere descivisset; nam anno '702-o mortuus est Vilhelmus 3-us absque descendentibus, ergo juxta factam dispositionem successit affinis

inaugurari fecit; videntes Belgae et Angli se delusos esse spe divisionis provinciarum, mutarunt consilia et se domi Austriacae adjunxerunt, quae sub initium sola bellum gerebat contra Ludovicum; Belgae et Angli insignes progressus fecerunt, optatissimumque pro iis exitum habuisset bellum nisi Anglia a hoc foedere descivisset; nam anno '702-o mortuus est Vilhelmus 3-us absque descendentibus, ergo juxta factam dispositionem successit affinis Anna, soror conjugis suae Mariae, junior nempe filia Jacobi 2-i exauctorati. 2 Anna haec erat

agnati erant lineae junioris Auransionensis descendentes nempe Nassoviensis stirps et Fridericus 1-us rex Borussiae; immo etiam Ludovicus 14. praetensiones formavit, occupavitque partem hereditatis, quae hodiedum cum Gallia conjuncta est. 3 Quod bellum Belgarum cum Gallis attinet ob successionem in Hispania: ut primum Anna Vilhelmo in Anglia successit, ea longe alias intentiones habuit, voluit enim ea ut pater vel frater eius throno Anglico reimponatur post mortem suam; in hanc rem Ludovicum inclinare scivit Anna,

Hispani, Galli, Borussi omni ex parte lacessiverunt provincias Austriacas, Belgae ergo et Angli fideliter succurrerunt Mariae Theresiae pecuniis et militiis, anno vero '44-o, cum Ludovicus 15. in ipso Belgio Austriaco quaerere coepisset pro se, coacti sunt Belgae etiam in apertum bellum condescendere cum Gallis, huius belli occassione Belgae in continenti rursus infeliciter pugnabant, variasque faciebant Galli occupationes, ob neglecta munimenta et praesidia limitanea, adeo ut Belgicas jam aliquot urbes occuparent Galli, populus ergo Belgicus murmurare,

regi Angliae faverent, cuius gener erat Vilhelmus; et sic anno '47. et '8-o ab omnibus provinciis ei delata est haec dignitas jure hereditario; imo etiam speciali titulo vicarii generalis provinciarum generalitatis ornatus est, quem nullus adhuc habuit; anno '48. claudebatur bellum Acquisgrani ob successionem Austriacam; Galli omnia restituere debebant Belgis et Austriacis, Barrier Städte quidem maxima ex parte demoliti sunt Galli, urserunt ergo Belgae, ut Maria Theresia reparari curet, sed ea se excusavit defectu sumptuum, et hinc aliquantum restituta

moderni regis Borussiae Vilhelmi sororem, defunctus rex Borussiae Fridericus cessit ei titulo dotis dominium Mondsfort, quod ipse prius occupavit ex hereditate principium Aransionensium, nempe Vilhelmus primus rex Borussiae. 23.1 Circa '775. annum scimus bellum enatum esse inter 13 provincias Americanas et aulam Londinensem ut gentem metropolitanam, Ludovicus 16. rex Galliae se primus miscuit his turbis, Americanos rebellantes pro liberis recognovit eisque suppetias misit per Franklinum, ut Anglis molestias crearet; Hispani secuti

indifferentes declararunt, sed spe lucri semper supportarunt Americanis et Hispanis munitiones, arma etc. 24.1 Angli videntes de 13 provinciis jam desperatum esse cogitarunt ultionem de Belgis sumere ut hostibus occultis; hinc anno '782. eis bellum indictum est inopinatissimum, naves ipsorum, quae in omnibus maribus hinc inde vagabantur, ut gentis neutralis, intercipi curarunt, ingentiaque damna Belgis intulerunt sibique profuerunt; anno vero '83. pacem fecerunt; defectus fuit classis, quamquam status generales

est a tumultuantibus, retentaque est a suo itinere tamquam suspecto; numerus patriotarum seu rebellium semper crevit; interim rex Borussiae Fridericus petiit satisfactionem ob injuriam sorori suae illatam, provinciae spreverunt hoc, non sperantes bellum, interim Fridericus 24,000 militum suorum misit ad Belgicas provincias, quo viso intra paucos dies dissipatus est totus exercitus adveneruntque Amsterodamum Borussi; status generales haec videntes consenserunt in omnia quae rex Borussiae postulabat, et sic triumphabat factio

ipsos incolas, qui armis tractandis idonei erant, educebant, sicque desolatam Valentinianus 3-us anno 446-o dereliquit penitus; sicque defensoribus imperanteque destituti erant Brittae; coaluerunt ergo ut summum imperium deferant principi Vortiger, qui dux Cornubiae erat; hic ergo bellum cum Scotis sustinuit, eos tamen arcere non potuit; hinc decretum est vicinas gentes aliquas ex Germania evocandas esse contra Scotos; missis ergo nuntiis evocati sunt ex Germania Angli, Saxones et Iuthi; hi populi Germani creduntur esse originis Saxonicae, legunturque Alsatiam

alii ipsos etiam Gothos, alii Frisios dicunt fuisse; venerunt ergo complura milia horum sub ductu duorum fratrum Hengisti et Horsa. 4 Vortiger ergo his duobus praedium nobile Than et ? contulit et haec fuit prima adquisitio Anglo-Saxonum in Brittania; bellum ergo continuatum est contra Scotos, qui etiam repressi sunt usque 550. annum Christi; Vortiger, ut Hengistum magis sibi devinceret, filiam Rhanennam ei in uxorem dedit et ei praedium Kantium titulo dotis contulit; negotia vero ita permutata sunt ut hi evocati Anglo Saxones

esse). 5 Post huius funestam mortem successit ei filius Canuthus; comparuit tamen Ethelredus cum exercitu, sed rejectus decessit anno 1017. 6 Ethelredo successit Ethmundus, qui ferrei lateris dictus est, seu Ironside; continuatum est ergo bellum inter hos duos, belloque diu gesto convenerunt ut duello dirimerent litem sanguinique suorum parceret; huius duelli 4.6 duelli: belli MS. occassione Canuthus vulnere sauciatus est primus, proin Ethmundo cedere debuisset

adhaerentes, quorum opera usus regnum Angliae usurpavit; Normanni videntes opportunam esse occasionem in turbido piscandi, collecta valida manu Haraldus Severus, rex Norvegiae irrupit in Angliam, nempe in Nordhumbriam, ibique se cum Danis ibi degentibus conjunxit; enatum est ergo bellum in quo superior evasit Haraldus comes Vestsexiae, profligatus est exercitus et Haraldus rex Norvegiae ipse occubuit in hoc bello; inter haec Vilhelmus 2-us dux Normanniae opportunitate uti coepit, collectis in Francia armatis venit contra usurpatorem Haraldum, in provincia

in amicam descendere debuit conventionem, ut nempe ad dies vitae permaneat Vilhelmus 2. in regno, eo exstincto ad Roberti descendentes derivetur successio, sed non ad Vilhelmi; dein 3,000 marcas auri quotannis sibi stipulavit ex Anglia Robertus. 3 Post hoc bellum Robertus se expeditioni sacrae accinxit; legitur tantas summas eum ! profudisse in has expeditiones ut ipsam Normanniam oppignorare coactus sit fratri suo Vilhelmo; domi Vilhelmus saepissime turbas et molestias habuit, ob male contentos quosdam cum suo imperio

profudisse in has expeditiones ut ipsam Normanniam oppignorare coactus sit fratri suo Vilhelmo; domi Vilhelmus saepissime turbas et molestias habuit, ob male contentos quosdam cum suo imperio adhaerentesque Roberti; composuit tamen partim vi, partim bonis et blanditiis; habuit etiam bellum cum Scotis. 4 Primum feliciter gessit, nexumque vasalistiae renovare coactus est Malcolmus rex Scotiae; secundo bello disperso toto exercitu ipse Malcolmus cum filio suo seniore obiit; legitur etiam principatum Valliae sibi subjecisse, interim hoc tardius

vitae, nempe usque 1154. se in regno conservavit; cum aula Gallica foedus inivit; habuit filium Eustachium, pro hoc solicitavit filiam Ludovici 6-ti regis Galliae Constantiam, quam etiam obtinuit; turbas tamen perpetuas habuit; primi erant Scotae, qui eum infestarunt; accessit dein bellum, quod Mathilda ei intulit ex Normannia, cui ingens copia Anglorum adhaesit; ad Lincolnam ergo pugna decretoria habita est, in qua fortuna favebat Mathildae; captus enim est Stephanus, et exercitus eius fugatus, sicque inducta est solemniter Mathilda Londinum; petierunt status,

Londinum; petierunt status, ut Eduardi leges communes restituat libertatemque omnibus priorem concedat, verum illa adhaesit; interim profugit Stephanus Blesensis ex carcere seque recepit ad eas partes, quae faciebant cum Scotis bellumque novum parabat in Mathildam, et reipsa etiam bellum indixit ei eamque throno decedere coegit et in Normanniam recedere; Henricus tamen filius Mathildae collecto in Gallia conspicuo exercitu irrupit in Angliam; Eustachius filius Stephani recte hoc tempore repentina decessit morte, destitutus ergo successore inclinabat in

imputabatur Henrico maximaeque enatae sunt turbae in regno excommunicatusque est; ut ergo sibi consuleret abalienatosque animos suorum subditorum reconciliaret, coactus est necessitati cedere, publicaeque poenae subjicere per triduum. 8 His turbis accessit bellum cum Scotis, et turbae cum filio suo Henrico; ille enim videns se exosum populo esse filium suum corregentem fecit eique homagium praestari fecit per ordines; filius hic per malevolos excitatus, quasi parens omne jus et imperium in se detulisset, ille ergo inconsultus suffultus

fecit eique homagium praestari fecit per ordines; filius hic per malevolos excitatus, quasi parens omne jus et imperium in se detulisset, ille ergo inconsultus suffultus a Gallis collectis copiis contra patrem suum processit; hoc videntes Scoti etiam irruperunt in Angliam; hoc bellum anno 1183. emersit; Henricus tamen res laudabiliter gessit, repressit bis ambos hostes, in Scotia amplam provinciam Huntingthon occupavit, Gallosque recedere coegit; post hoc bellum decessit Henricus eius filius, jus ergo successionis devolutum est ad Richardum secundogenitum;

collectis copiis contra patrem suum processit; hoc videntes Scoti etiam irruperunt in Angliam; hoc bellum anno 1183. emersit; Henricus tamen res laudabiliter gessit, repressit bis ambos hostes, in Scotia amplam provinciam Huntingthon occupavit, Gallosque recedere coegit; post hoc bellum decessit Henricus eius filius, jus ergo successionis devolutum est ad Richardum secundogenitum; hic habuit sponsam destinatam Adelam Ludovici 7. regis Galliae filiam. 9 Legitur ipse Henricus parens occultos amores coluisse

perperam MS sed agnitus et interceptus est, et per 15 menses retentus est donec non 100,000 marcarum argenti se redimeret; interim domi Ioannes frater, qui provincias administrabat fratris sui, usurpavit regnum seque regem obtrusit fratremque nec admisit; exarsit ergo bellum, in quo Richardus fracto Ioanne regnum suum, sed desolatum recepit; sed in Gallia eo peius stabant negotia; Philippus enim domum rediit, Normanniam invasit; expeditionem ergo suscepit in Gallos eosque reppulit ex suis provinciis, sed in obsidione oppidi exigui sagitta

1-i (Sine terra) successit cooperante clero, et matre sua; Arthur fuit jure matris suae Constantiae dux Brittanniae minoris; cum ipse viribus destitueretur, appellavit ad Philippum 2-um regem Galliae, juratum Angliae regni hostem, reipsa emersit bellum, quod tamen Iohannes ex sententia gessit, anno tamen 3-o et 4-o belli Galli feliciores multas occupationes fecerunt, hinc Philippo optimas pacis conditiones obtulit, nempe cessit filio Philippo omnia loca occupata in provinciis feudatariis Gallicis, si is Blancam sororis

jam desponsata fuit comiti Hugoni de La Marche; haec familia comitum Marcanorum conjuncta fuit sanguine cum aula Parisina, offensa ergo etiam aula Gallicana fuit per has nuptias; comes ergo Marcanus se conjunxit cum Arthuro, et ipsis se etiam Philippus adjunxit rex; verum et hoc bellum feliciter satis gessit Iohannes, imo 1202-o solemnem victoriam retulit de foederatis ad Rotomagium, in quo conflictu Artur una cum sorore sua Eleonora captus est; Artur paucos post dies decessit in carceribus, non sine suspicione violentis mortis, Eleonora vero diu adhuc vixit

ei redditum est; effectus horum non aliter mitigare potuit, quam concessis novis praerogativis, editaque Charta magna Libertatum; Pontifex vero, cum recurreret Ioannes ad eum ob limitatam et annihilatam activitatem suam, Chartam hanc Libertatum delevit et annihilavit; emersit ergo bellum attrocissimum in ipsa Anglia ob quod, cum neminem adhaerentem haberet, fugit in Scotia ubi etiam anno 1216. decessit. 8.1 Emersit ergo lis inter Ludovicum filium Philippi 2-i, cui status Angliae deferebant, et filium Iohannis Henricum; aderant tamen

favebant infanti; plurimum tamen in flectendis animis statum contulit Vilhelmus comes Bembrocensis sanguine Henrico junctus; ad extremum ipsi status a Gallis desciscentes Henricum agnoverunt legitimum successorem patris Vilhelmumque tutorem elegerunt et curatorem, qui mox bellum contra Ludovicum gerendum habuit, qui vi armorum Gallicorum se throno Angliae intrudere voluit; reipsa Vilhelmus ad Lincolnam eximiam victoriam retulit de Gallis in continenti, dein etiam copias auxiliares mari vicit et dissipavit, Ludovicumque

ingens multitudo Itallorum irrepsit in Angliam circa haec tempora, ob jus patronatus Romani Pontificis in Angliam, leguntur enim simul et semel 300 Itali missi fuisse in Angliam, ut ibi accomodantur; hae ergo causae exosum reddebant regem toti populo; exarsit ergo anno 1260. bellum in Anglia, rebelles sibi elegerunt Simonem Montforcium; victus tamen et captus est a Simone Montforcio una cum fratre Richardo et filio Eduardo ad Leves anno 1264; rex fere per annum detentus est in carceribus; filius tamen eius Eduardus elapsus est reperitque modum sibi

domino Scotiae; reversus in Angliam Eduardus, rursus turbae in Scotiae enatae sunt et tunc Robertus Brutzeus irrepsit in thronum Scotiae; Eduardus ergo cum 40,000 militum irrupit in Scotiam, verum in hoc itinere decessit Eduardus; etiam contra Gallos bellum gerebat Eduardus, contra Philippum Pulcrum; praetextus belli ex Aquitania sumptus est, quae ad haec tempora ad Angliam spectabant; conquerebantur ergo Galli, quod Aquitaniae incolae violentias exerceant in Gallos; Philippus ergo tum quam vasallum suum evocavit Eduardum ad

praetextus belli ex Aquitania sumptus est, quae ad haec tempora ad Angliam spectabant; conquerebantur ergo Galli, quod Aquitaniae incolae violentias exerceant in Gallos; Philippus ergo tum quam vasallum suum evocavit Eduardum ad componendam causam hanc, et cum non staret citationi bellum ei intulit Philippus, hoc bellum non optime gessit Eduardus, imo '297-o anno coactus est indutias inire cum Philippo ut contra Scotos se convertere possit, et tunc Isabella filia Philippi desponsata fuit Eduardo principi Valliae filio Eduardi regis.

est, quae ad haec tempora ad Angliam spectabant; conquerebantur ergo Galli, quod Aquitaniae incolae violentias exerceant in Gallos; Philippus ergo tum quam vasallum suum evocavit Eduardum ad componendam causam hanc, et cum non staret citationi bellum ei intulit Philippus, hoc bellum non optime gessit Eduardus, imo '297-o anno coactus est indutias inire cum Philippo ut contra Scotos se convertere possit, et tunc Isabella filia Philippi desponsata fuit Eduardo principi Valliae filio Eduardi regis. 10.1 Defuncto anno '307-o

attingens spes a se conceptas fefellit suorum, ad arbitrium enim suum omnia dirigens odium incursit omnium, posthabitis omnibus proceribus totus ad astu Petri Gavasto Galli pendebat ipse rex, urgebant parlamenta remotionem huius viris, sed incassum. 2 Anno '314. bellum adversus Robertum Bruceum Scotum restauravit Eduardus 2; Scoti totis viribus resistentes reppulerunt Anglos feliciter quamquam 30,000 Scotorum contra 100,000 Anglorum pugnare coacti sint; haec infausta expeditio auxit odium nationis in Eduardum; decessit interim Gasto, sed

suum, quod juvenis perplexus etiam fecit, mordebat haec ignominia Eduardum, irritatus est etiam per aulicos suos, quod tam facilis fuerit in cessione sua; anno ergo '336. renovavit jus suum, imo titulum et scutum regis Franciae assumpsit, bellumque Philippo indixit; etiam in Scotia bellum exarsit circa haec tempora, regnante Davide Bruczeo, quaesivit ipse Eduardus occasionem belli, ut jura sua antiqua in Scotiam recuperare possit, quibus mater Isabella renunciavit, instigavit ergo Baleolum ipsum contra Bruzeum eumque armis suis sustinuit, annoque '331. ejecit

contra Bruzeum eumque armis suis sustinuit, annoque '331. ejecit Davidem Baleolumque reposuit, qui in gratitudinem contestandam ei homagium praestitit, dominumque suum directum agnovit; movit post hac composita valido cum exercitu, per Hannoniam et Flandriam irrupit in Franciam; bellum hoc diuturnum fuit inter has duas nationes perque plures reges continuatum; anno '340. Angli solennem victoriam retulerunt de Gallis, ad quam multum contulit, quod comes Robertus Artesius, maximus hactenus Eduardi hostis, diversis machinationibus a partibus Philippi avulsus

unum indutias fecit et digressus est adversus Davidem in Scotiam; annus tamen citius elapsus est quam aliquid decerni in Scotia potuisset, hinc Davidem coactus est in solio relinquere; redivit ergo in Galliam, ubi in Normannia praecipue magnas progressiones fecit, continuatum est bellum usque '46, quin aliquid notabile contingeret, anno vero hoc die 26-a Augusti ad opidum Crepiacum in Piccardia Angli conspicuam victoriam de Gallis retulerunt, in hac pugna 30,000 Anglorum 100,000 ad internecionem ceciderunt, solummodo in loco pugnae 30,000 Gallorum

in hac pugna 30,000 Anglorum 100,000 ad internecionem ceciderunt, solummodo in loco pugnae 30,000 Gallorum permanserunt, cecidit comes Alenconius frater Philippi cum 1500 nobilibus et illustribus viris, ipse etiam Ioannes rex Bohemiae (hic caecus ad utrumque oculum erat, tamen bellum ingressus est), imo altera die 7,000 tironum ad castra Philippi proficiscentium inciderunt in Anglos et ad unum occisi sunt omnes. 5 Causae huius victoriae potissimum hae erant: Philippus fecit planum ipse aggrediendi Anglos, cum autem Angli nimis longe

uxor Eduardi eumque non modo reppulit, sed ipsum Davidem captum Londinum deducit. 12.1 Anno '346. praeclaras res gesserunt Angli in Francia, plurima loca in Aquitania et Pictavio expugnarunt; anno '348. Caletum urbem expugnarunt Angli; pari fortuna bellum continuatum est usque '356. annum, quo anno Eduardus rex filium suum Eduardum Nigrum misit ad res Gallicanas gerendas, hic a lateribus patris sui semper erat, exercitatissimusque erat in negotiis belli; Eduardus hic Niger per res praeclare gestas

dexteritas deerat, ipsi proceres reverentiam debitam ei detrectarunt; populus vero impatiens tantorum onerum nisi vi et coactione administrabat subsidia, et complurimis in locis in motus abierunt; occasione horum tumultuum rustici adversum nobilitatem insurrexerunt, qui cum bellum sequi debuerint, exsugiebant subditos omni ex parte; cogitavit quidem Carolus de pace ineunda, sed Angli per potentiam suam evecti inauditas conditiones ipsis praescripserunt; interim Galli domi turbis distracti cum nullo modo se sustinere potuerint, cedere necessitati coacti,

inauditas conditiones ipsis praescripserunt; interim Galli domi turbis distracti cum nullo modo se sustinere potuerint, cedere necessitati coacti, amplexi sunt pacis conditiones, intermediatione Pontificis; conventus ergo legatorum habitus est Bretignii anno '360, ubi 8-a Maji bellum, quod 24 annis arserat, terminatum est. 2 Conditiones pacis erant hae: Galli omnia ea cedebant Anglis, quae intra hos 24 annos occuparunt Angli, proin mansit Anglis Aquitania, Pictavia, provincia Engoulismensis, Comitatus

in Castiliam Eduardus Niger, cum ibi Petrus Crudelis et Henricus de dignitate decertarent; adstitit ergo Petro Crudeli, qui etiam in integrum restitutus est, sed in hac expeditione contraxit morbum phytisicum (hecticum) ex quo non amplius curatus est; aerarium suum exhausit per bellum hoc, hinc tributa suorum auxit, per hoc alienavit animos a se suorum, qui ceteroquin in Carolum 5. regem Galliae inclinabant, coeperunt ergo clam proceres subjectarum ab Anglis provinciarum cum Carolo 5. conferre eique se rursus subjicere cupiebant; ut ergo causa belli detur,

successit infans 11 annorum Richardus 2-us nepos, filius Eduardi Nigri; administrabatur regnum per tutores, concurrentibus tamen sinistris his circumstantiis Galli felicissimos progressus fecerunt, ad quos non parum contulit pestis in Anglia exorta et in Gallia translata, item et bellum Scotense quod Angli sustinere debuerunt; his omnibus factum est, ut Galli ab Anglis omnia feuda excepta Brittania minore et duabus urbibus receperunt, nempe urbe Burdegela et Bajona. 14.1 Richardus hic 2. infelix habuit regimen; omnibus enim malis

Richardum, cui conjurationi adstabant Galli, detectam tamen supressit Richardumque, ut pomum discordiarum, sustuli in carceribus curavit sub initium anni 1400; hanc conspirationem duae aliae secutae sunt, quos tamen omnes suppressit; Scotos concitarunt contra eum agnati, sed et hoc bellum pari fortuna et dexteritate terminavit; Valliae incolas etiam concitarunt contra eum, et in ipsa Anglia turbas excitarunt: sed cum unionem eorum impediret prudentia sua, fregit utramque partem malecontentorum; profugi rebelles se in Scotiam receperunt, et cum his paulo post

belli sumpsit ex jure Eduardi 3-ii in regnum Galliae; occasionem optimam nactus est ex turbis in ipsa Gallia enatis, eo discessit, ut per ablegatos Carolo 6-o regi Franciae nunciaret, ut decedat regno suo, quod jure proaviae suae Isabellae ipsi competit, verum repulsam passus bellum Gallis indixit; eo tempore bello intestino impliciti erant Galli; nam Carolus 6. successit patri suo Carolo 5-o qua minorennis, sub tutela ergo aggressus est imperium, propter hanc tutelam jam enatae sunt lites et turbae inter proceres, cum vero ipse regnare coepisset, Carolus

constitutumque est, ut vivente Carolo 6-o Henricus tantum titulo administratoris et regentis gaudeat, eo vero defuncto succedat Henricus; ipse rex debilis persuasus est ad ratihabenda haec, imo ipsum parlamentum adactum est haec subscribere anno 1420; his oleum igni affusum est, bellum enim omni ex parte exarsit; Henricus, cum in aestu maiore exercitu suo acceleraret iter, contraxit morbum, in quo etiam defecit anno '422; ei successit filius Henricus 6-us, qui etiam a rebellibus ut rex Franciae agnitus est; erat quidem minorennis, hinc patrui duo Ioannes

anno '436. Carolum recepit ut regem legitimum; his temporibus, nempe '444, indutiae initae sunt cum Gallis, et tunc jam in Anglia enatae sunt turbae et conjurationes adversus Henricum; enatis his turbis Carolus sub praetextu excessuum ab Anglis patratorum indutias rupit, et sic bellum usque '453. continuatum est; his bellis Carolus non tantum suas provincias, sed etiam feuda Anglorum recuperavit, et Anglos ex universa Francia excepta urbe Caleto ejecit. 16.1 Lis exorta est in Anglia inter

filius erat Edmundus, ex quo descendit Richardus Eboracensis; sed Richardus hic per sexum femineum descendit ex Lionello secundogenito filio Eduardi 3-ii, ergo duplici ex jure petiit et postulavit successionem, quamquam Lionellus nunquam ad successionem devenisset; erupit ergo bellum inter hos duos; ad initium Richardus Henricum devicit, et ipsum quoque cepit, et tunc Richardus protector renunciatus est; interim Henricus ex carceribus elapsus est restauratisque rebus suis vicit et profligavit Richardum ad Hyberum ad annum 1455; interim Richardus comes

Burgundiae, ut Ludovicus 11. ad limites reduci possit, sed Ludovicus corruptis ministris Eduardi effecit ut Eduardus exiguum quid bello contra ipsum effecerit, imo dein recesserit etiam; anno '478. Eduardus etiam fratrem suum Georgium curavit trucidari; sub idem tempus contra Scotos bellum gessit, qui prioribus temporibus semper Henrico adhaeserunt; eos devicit, urbem Barbic cum territorio, quod Henricus eis cessit, recepit. 2 Interim Ludovicus 11. fracta domi suae liga in se conflata sprevit Eduardum eiusque petitiones surdis auribus

temporibus semper Henrico adhaeserunt; eos devicit, urbem Barbic cum territorio, quod Henricus eis cessit, recepit. 2 Interim Ludovicus 11. fracta domi suae liga in se conflata sprevit Eduardum eiusque petitiones surdis auribus excepit; hinc Eduardus ei bellum inferre decrevit, sed ei immortuus est anno '483; ei successit filius 11 annorum Eduardus 5; eius tutor fuit matris frater, C. Richmundus, sed hic paulo post per Richardum fratrem Eduardi 4-i ejectus est tutela sua, non tamen contentus tutela invasit ipse regnum favente comite

Anna enim Brittaniae desponsata fuit Maximiliano, interim Carolus 8. eam persuasit, ut relicto Maximiliano ei nuberet, quod etiam contigit; alia causa fuit, quod occiso in bello Carolo Audaci duce Burgundiae Carolus 8. sequestraverit Burgundiam ut feudum Gallicum; anno ergo '489. bellum ei illatum est; hoc tamen bellum non omni ex parte bene gestum est, cum rursus in Anglia turbae enatae sunt, malecontenti enim producebant larvatum hominem, quem dicebant Richardum principem, quem tamen Richardus rex occidi curavit; hic larvatus

fuit Maximiliano, interim Carolus 8. eam persuasit, ut relicto Maximiliano ei nuberet, quod etiam contigit; alia causa fuit, quod occiso in bello Carolo Audaci duce Burgundiae Carolus 8. sequestraverit Burgundiam ut feudum Gallicum; anno ergo '489. bellum ei illatum est; hoc tamen bellum non omni ex parte bene gestum est, cum rursus in Anglia turbae enatae sunt, malecontenti enim producebant larvatum hominem, quem dicebant Richardum principem, quem tamen Richardus rex occidi curavit; hic larvatus Becking Varbeck qui filius Judaei

capite plecti curavit. 5 Circa haec tempora fervebat Liga Cameracensis, ex qua dein Liga Sancta enata fuit, huic Ligae Sanctae etiam Henricus 8. adstitit ob socerum suum Ferdinandum Chatolicum, et pontificem Iulium 2-um, nihil tamen memorabilis actum est per hoc bellum, anno dein '513. pacem plane inivit cum Gallis, quod maxime cardinali Volsejo, qui primarius minister Henrici erat et a Gallis obligatus fuit, adscribi debet, indolique Henrici, quae valde mutabilis erat et inconstans. 6 Anno '513. Scotae irruperunt in

Angliae omniaque jura et privilegia extensa sunt in hunc principatum; insulae Hiberniae, quae prius Dynastia compellabatur, titulo regni ornata est ab Henrico, in Pontificis vexationem; putabatur enim ad ea tempora tantum Pontificem posse titulos regis concedere; anno '42. recruduit bellum cum Scotis, quod feliciter admodum gesserunt Angli, ipse Iacobus 5-us rex Scotiae in flore aetatis decessit ex aegritudine animi; heredem hic Iacobus reliquit Mariam, hanc voluit Henricus desponsare Eduardo 6-o filio suo, verum hanc rem Galli tardius impediverunt.

interim Galli omnimode conati sunt potentem hanc sponsam pro Francisco coronae herede suo eripere, ut sic Scotiam cum Gallia connectere possint in posteris; nutabant Scoti donec plures et plures in partes Gallorum propendebant; Seymurius ergo putabat Scotos terrendos esse, hinc eis bellum intulit repetitisque vicibus eos fregit, sed in tantum etiam abalienavit eos, ut ex proposito Gallis cedendam Mariam studerent; tandem etiam Parisios educanda data est Maria; hoc politicum infortunium fuit dein causa depositionis, et etiam mortis Seymurii; excidit enim ex

et 17 provinciis Belgicis; vicissim filius Carolus Philippi ex primo matrimonio habeat Hispaniam cum provinciis Americanis; si vero Carolus improlis decederet, descendentes Mariae succedant tam in matris quam patris hereditate. 9 Denique ne Maria cogatur se in bellum immittere si Philippus cum Gallis negotium belli haberet; verum hoc matrimonium mansit sterile. 10 Maria enim provectioris jam erat aetatis; interim status et ordines Angliae duce Suffolcio comitte opposuerunt se his

plurima tamen copia eorum redivit territa exemplis aliorum ad ecclesiam Chatolicam; Pontifex Hiberniae insulae titulum regni dedit, quem jam Henricus ipse susceperat in contestum Pontificis. 14 Maria solicitata est etiam ad bellum contra Gallos gerendum, in societate cum marito suo Philippo; hoc bellum dispendiosum fuit pro Anglis, amiserunt Caletum cum toto territorio, quod in Gallia possederunt, Anglique omnes ejecti sunt ex Gallia, relictis omnibus suis; huic bello anno '58. immortua est Maria post

Chatolicam; Pontifex Hiberniae insulae titulum regni dedit, quem jam Henricus ipse susceperat in contestum Pontificis. 14 Maria solicitata est etiam ad bellum contra Gallos gerendum, in societate cum marito suo Philippo; hoc bellum dispendiosum fuit pro Anglis, amiserunt Caletum cum toto territorio, quod in Gallia possederunt, Anglique omnes ejecti sunt ex Gallia, relictis omnibus suis; huic bello anno '58. immortua est Maria post sterile matrimonium; jus ergo successionis respiciebat Elisabetham; haec

criminis laesae majestatis ream; adhaesit diu Elisabetha donec subscriberet eius morti, persuasa tamen per ministros de justitia facti subscripsit, sic ergo capite plexa est Maria anno '587. 5-a Feb. post carceres 16 annorum; et haec fuit causa principalis quod Philippus postea bellum indixerit Elisabethae; ipse Iacobus rex Scotiae minabatur attrocissimum bellum, sed Elisabetha conscientia tacta promisit Iacobo quod velit regnum Angliae devolvere in eum, et hinc etiam caelebs permansit Elisabetha ad dies vitae, et his delinitus fuit; anno '588. Philippus

eius morti, persuasa tamen per ministros de justitia facti subscripsit, sic ergo capite plexa est Maria anno '587. 5-a Feb. post carceres 16 annorum; et haec fuit causa principalis quod Philippus postea bellum indixerit Elisabethae; ipse Iacobus rex Scotiae minabatur attrocissimum bellum, sed Elisabetha conscientia tacta promisit Iacobo quod velit regnum Angliae devolvere in eum, et hinc etiam caelebs permansit Elisabetha ad dies vitae, et his delinitus fuit; anno '588. Philippus suscepit expeditionem illam notam classe sua invincibili, propter adjutos Belgas

Hispanicos, qui se conjungere volebant cum classe invincibili, dispulebant !, aggressi dein secundis pro se, contrariis vero ventis pro Hispanis, ad internecionem deleverunt Hispanos, cum ne unius quidem navis periculum haberent Belgae vel Angli. 8 Bellum tamen continuatum est cum Hispanis usque annum 3-um futuri saeculi, secunda plerumque pro Anglis fortuna; cum Henrico 4-to rege Galliae foedus inivit etiam Elisabetha contra Sacram Ligam, quam Philippus fovit, et sic omni ex parte Hispani aggressi sunt, et infestati.

quo tempore alternatim jam ex una, jam alia stirpe succedebant; Eduardus 1-us rex Angliae immiscuit se litibus cognatorum horum, hinc Ioannem Baleol regem fecit ea lege, ut se vasallum diceret Eduardi 1297; puduit Ioannem et Scotos huius subjectionis, hinc involuto Eduardo in bellum excussit jugum servitutis; armata manu comparuit Eduardus, Ioannes victus est et Londinum deductus, et ipsi Eduardo juramentum subjectionis deposuerunt; per opportunitatem tamen belli Gallicani Scotae deficientes Bruczeum regem proclamarunt; post ipsum regnavit David

incepit, quod praesbiteriani non ferebant; perfregit tamen Jacobus voluntate sua et tunc statim episcopatus induxit, prout in Gallia erant; idem fecit filius Carolus, qui episcopos confirmavit, bona ipsis restitui jussit a privatis familiis; anno '25. bellum inchoavit Carolus contra Hispanos, et '26. contra Gallos bellum movit; fovendos enim suscepit Hugonotas contra Ludovicum 13. 14 Eventus tamen utriusque belli sat sinister erat, cuius causa rursus in regem et ministrum Buccincanium retrusa fuit, et odium

perfregit tamen Jacobus voluntate sua et tunc statim episcopatus induxit, prout in Gallia erant; idem fecit filius Carolus, qui episcopos confirmavit, bona ipsis restitui jussit a privatis familiis; anno '25. bellum inchoavit Carolus contra Hispanos, et '26. contra Gallos bellum movit; fovendos enim suscepit Hugonotas contra Ludovicum 13. 14 Eventus tamen utriusque belli sat sinister erat, cuius causa rursus in regem et ministrum Buccincanium retrusa fuit, et odium in eum susceptum auctum, praesertim cum ignominiosam pacem

redacta sunt, et nominibus omnium roborata; quae nomine conventionis facta sunt '39; imo decretum est vi armorum Carolum adigere ad subscribenda haec omnia, et sic sub finem eiusdem anni [Carolo] publico manifesto in limitibus promulgato Carolo bellum indictum fuit; Carolus haec videns cogitavit de conscribendo exercitu frangendisque seditiosis, non tamen omni efficatia se parare poterat; populus enim Anglicanus ei offensus fuit, et a fortiori per hoc novum bellum se exosum reddidit, convertit enim se ad Chatolicos, ab

anni [Carolo] publico manifesto in limitibus promulgato Carolo bellum indictum fuit; Carolus haec videns cogitavit de conscribendo exercitu frangendisque seditiosis, non tamen omni efficatia se parare poterat; populus enim Anglicanus ei offensus fuit, et a fortiori per hoc novum bellum se exosum reddidit, convertit enim se ad Chatolicos, ab iis auxilia militaria et pecuniaria exposcebat; hinc ipsi Angli negotia cum Scotis agere coeperunt communemque rem effecerunt; Carolus haec videns remittere debuit a suo fervore, et cum Scotis transigere coactus est

constabat, quae suspectae erant protestantibus; inter eos praecipuus fuit Jacobus frater Caroli, de quo, quod Chatolicus fuerit, nemo dubitavit. 3 Dein hic consilium nimis cum aula Gallica servaverat, foedus etiam initum est cum Gallis contra Belgas, quod bellum ex parte Caroli misere gestum est; in varias contentiones incidit Carolus cum suis parlamentis, praecipue ex eo quod nimium faveat Chatolicis, numerus eorum mirum in modum augeatur per regnum; quod Jacobus dux Eboracensis frater Caroli anno '71. publicam fidei Chatolicae

omnibus maxima cura satisfecit statibus et ordinibus, ut sibi devincat suorum animos, religioni Anglicanae se conformavit, nempe episcopali ecclesiae; maximam in id convertit curam, ut pericula a Ludovico et Jacobo ipsi intentata a se amoliatur, fere enim usque '97. annum strenue bellum gessit cum Gallis; cum Hispanis et Leopoldo imperatore in foedus condescendit contra Ludovicum; initio favit quidem fortuna Jacobo, qui in persona in Hiberniam digressus est, quam intra exiguum tempus totam sibi subjectam habuit; conspicuam navalem victoriam retulit de

nupta fuit; haec Sophia fuit neptis Jacobi 1-i; hic enim habuit filiam Elisabetham quae Friderico electori Palatiniali nupta fuit, ex hoc matrimonio nata fuit haec Sophia. 35.1 Defuncto ergo Vilhelmo successit Anna, quae usque 1714. regnavit; haec bellum tota contentione gessit contra Gallos vivente marito suo Georgio; Sabaudia et Portugallia sub ea in societatem belli contra Gallos pertracta est; Angli acquisitiones pulcras fecerunt. 2 Anna haec negotium unionis duorum regnorum Angliae et Scotiae

ex Anglia redire coactus est. 7 Parlamentum enim 100,000 Ł Sterling statuit in praemium pro eius capite; multi ex celeberrimis nobilibus in utroque regno mortis poena affecti sunt, ut rebelles; Georgius omni studio conatus est bellum cum exteris praecavere, ne interim domi seditiosi praevaleant; hinc se immisit in tractatum, qui intercessit inter Carolum 6-tum et Belgas; foedus copulavit cum Austriacis Gallis et Belgis, contra Philippum 5. Hispaniae regem, qui non contentus divisione Hispanicarum

exteris praecavere, ne interim domi seditiosi praevaleant; hinc se immisit in tractatum, qui intercessit inter Carolum 6-tum et Belgas; foedus copulavit cum Austriacis Gallis et Belgis, contra Philippum 5. Hispaniae regem, qui non contentus divisione Hispanicarum provinciarum bellum parabat. 8 Anno '22. nova molestia ei parata fuit a Chatolicis Jacobitis, sed et haec conjuratio per ministrum Valpol detecta et supressa fuit. 9 Anno '25. rursus imminebat bellum toti Europae propter repudiatam filiam Philippi 5-i

qui non contentus divisione Hispanicarum provinciarum bellum parabat. 8 Anno '22. nova molestia ei parata fuit a Chatolicis Jacobitis, sed et haec conjuratio per ministrum Valpol detecta et supressa fuit. 9 Anno '25. rursus imminebat bellum toti Europae propter repudiatam filiam Philippi 5-i per Ludovicum 15-um; Georgius tamen composuit litigantes; his tractatibus tamen Georgius immortuus est anno '727; ei successit Georgius 2. filius, qui usque '60. annum regnavit, hic tractatus patris continuavit et

Philippi 5-i per Ludovicum 15-um; Georgius tamen composuit litigantes; his tractatibus tamen Georgius immortuus est anno '727; ei successit Georgius 2. filius, qui usque '60. annum regnavit, hic tractatus patris continuavit et terminavit. 10 Anno '33. novum bellum exarsit inter Carolum et Hispanos propter successionem in Polonia, quo bello regnum Neapolis et Siciliae amisit propter Sanctionem pragmaticam. 11 Paulo post enatae sunt turbae inter Hispanos et Anglos, ob vicinitatem Americanarum provinciarum et ex hac

propter successionem in Polonia, quo bello regnum Neapolis et Siciliae amisit propter Sanctionem pragmaticam. 11 Paulo post enatae sunt turbae inter Hispanos et Anglos, ob vicinitatem Americanarum provinciarum et ex hac enato furtivo commercio, auxit hoc bellum mors Caroli 6-i anno '40; debebant enim Angli ut evictores defendere Mariam Theresiam. 12 Galli anno '44. et '5-o evocarunt Roma Carolum Eduardum seniorem filium Jacobi, ipsumque statuerunt trono Anglico imponere, excitata ergo est conjuratio in Anglia

nudata enim erant haec regna militibus; anno tamen '46. comparuit validus exercitus contra Eduardum, praesertim ex Germania, quo exercitu fractus est Eduardus et eodem anno ejectus est ex Anglia, et ex ipsa Scotia tardius, ex quo Romam se recepit rursus. 13 Bellum exterius feliciter pro Anglis terminatum est, post quod se curis domesticis impendit, praesertim commercium, fabricas excoluit feliciterque regnavit suos; anno '56. bellum intulit Georgius 2-us Gallis propter negotia successionis Mariae Theresiae, gesto per triennium

ejectus est ex Anglia, et ex ipsa Scotia tardius, ex quo Romam se recepit rursus. 13 Bellum exterius feliciter pro Anglis terminatum est, post quod se curis domesticis impendit, praesertim commercium, fabricas excoluit feliciterque regnavit suos; anno '56. bellum intulit Georgius 2-us Gallis propter negotia successionis Mariae Theresiae, gesto per triennium feliciter admodum bello mortus est anno '760; ei successit Georgius 3-us, nepos Georgii 2-i et filius Friderici; sub hoc bellum Gallicanum prospere continuatum est, praesertim in

fabricas excoluit feliciterque regnavit suos; anno '56. bellum intulit Georgius 2-us Gallis propter negotia successionis Mariae Theresiae, gesto per triennium feliciter admodum bello mortus est anno '760; ei successit Georgius 3-us, nepos Georgii 2-i et filius Friderici; sub hoc bellum Gallicanum prospere continuatum est, praesertim in America, etiam in Germania, imo etiam Portugalliam tuitus est Georgius contra Hispanos et Gallos; anno '63. pax universalis coaluit; Anglia lucrata est Canadam, caput Bretonis, partem

diversa bella incidit haec societas, et ipsius negotia societatis quoque convulsa sunt; enatis ergo quaerelis in parlamento negotia politica huius societatis subordinata sunt parlamento, cum tamen prius independens esset in omnibus. 16 Anno '769. enatum est bellum Russos inter et Turcas, felicia Russiae arma attonitos reddebant omnes potentias maritimas, Anglia tamen neutralitatem observavit, excepto eo, quod Russicis navibus portus suos aperuerit, anno tamen '74. agentibus maxime Anglis pax confecta est, pace hac insula Crimea

esse domandos rebelles; oppositionistae vero volebant, ut lenitate, transactione reducantur; longa haec cunctatio suspirium Americanis praebuit seque contra Anglos tuendi; ad extremum cum partes convenire non potuerint, consenserunt in id, ut ipsi regi detur optio; Georgius ergo bellum praelegit; expedita ergo est classis bellumque exarsit in America anno '775-o. 20 Hoc bellum inde ab origine male cessit Anglis; Angli enim, ut potentia navalis, exiguam habebant campestrem militiam, cetera parum valebant in visceribus Americae;

suspirium Americanis praebuit seque contra Anglos tuendi; ad extremum cum partes convenire non potuerint, consenserunt in id, ut ipsi regi detur optio; Georgius ergo bellum praelegit; expedita ergo est classis bellumque exarsit in America anno '775-o. 20 Hoc bellum inde ab origine male cessit Anglis; Angli enim, ut potentia navalis, exiguam habebant campestrem militiam, cetera parum valebant in visceribus Americae; milites climati non assueti infirmabantur, colonistae vero pro libertate pugnantes facilius domi pugnabant; adsistebant

infirmabantur, colonistae vero pro libertate pugnantes facilius domi pugnabant; adsistebant ipsis etiam Galli, quorum intererat Americanas provincias avellere a corpore Angliae; Ludovicus ergo 16. primus erat qui Americanos pro populo libero recognovit, hinc etiam cum Gallis bellum gerere coacti sunt Angli; Gallis adsistere debebant ex conventione Hispani, hinc etiam Hispani impliciti sunt huic bello contra Anglos; Belgae quidem se indifferentes declarabant, interim clam arma munitionemque supportarunt Americanis; Angli quidem res stupendas gesserunt,

hostibus tamen satisfacere non poterant undequaque, sic Gibraltariense praesidium celebris Elliot contra omnes machinationes Hispanorum ; ipsa tamen diuturnitas nocuit Anglis; videntes Angli se renunciare debere 13 provincias, ut ultionem sumerent de perfidis Belgis, ipsis bellum indixerunt omnesque naves eorum, ubicunque interceptas, occuparunt et spoliarunt; hoc confecto anno '86-o pax coaluit inter omnes, 13que provinciae amissae sunt in perpetuum; insula Minorca Hispanis cessa est. 21 Provinciae 13 haec sunt: Neuhamtpsir,

Jersej, Pensilvania, Delavare, Mariland, Virginia, Nord Karolina, Süd Karolina, Georgia; extensio harum provinciarum ad 44368 milliaria  computatur, impopulatio tamen exigua respectu tantae extensionis; anno '90-o enatae sunt dissensiones inter Anglos et Hispanos, et jam jam bellum erupit propter Americae aliquas pagas incultas et nullius adhuc, opera tamen ministrorum Pitt in Anglia et Florida Blanca in Hispania coaluit pax partesque excontentatae sunt. 22 In pacem Turcicam maximum influxum habuit

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report