Your search found 418 occurrences

Retrieve all occurrences

Click here for a KWIC Report

Occurrences 350-371:

labori huic praemittenda Deputatio existimavit. Ut Deputatio haec imposito sibi officio tanto exactius defungi possit, ante omnia physicam tum politicam relate ad commercium Hungariae situationem delineandam, dein vero actualem commercii Hungarici statum paucis adumbrandum esse existimavit. § III. Situatio phisica Hungariae relate ad commercium. Eius extensio, positio et populatio; asperis et ferme imperviis montibus undique clauditur. Hungaria cum Adnexis

et cum suilla Turcis vesci non liceat, haec autem a nostris quaeratur, copiosos quaestus gratia maialium greges alunt. Caeterum, cum Sclavonia et Croatia in eadem sunt commerciali relatione quam ad Semlinum, vigore praefati tractatus vigere vidimus. Verum hic quoque provinciale a Turcis per Statum militarem intercluditur; et cum montosae saxosaeque partes illae omnibus pene naturae beneficiis destituantur, manualem vero industriam ipsum Systema militare non admittat, quo plagae illius incolae per minutum adminus commercium (Stich-Handel) dictum, vitam tolerare possint, Generalatui

actu allaborat. Iosephus II (secundus) Imperator, ut ductus eductionis multiplicaret, novam a nomine suo dictam Iosephinam eamque Carolina tantisper et breviorem, ut nunc illa est, etiam planiorem Carolostadio usque Segniam per Statum militarem viam notabilibus sumptibus aperuit contractisque ad illam, qui antea remotius habitabant, colonis, impopulavit; ad hanc Kosztanicza novam iterum per Glinam, Vergin Moszt, Veinich et Velyim viam deduxit sicque Segniam cum utroque loco, ubi

eo fundari videtur, quod pleraque eiusmodi obiecta, hactenus nec in legem relata, nec sibi eadem curandi officium per hanc diserte impositum sit. Et haec est Hungariae tam physica quam politica relate ad commercium situatio. Antequam actualem huius statum adumbremus, operae pretium videtur generales, quas ipsa haec eius situatio subministrat, reflexiones, sub obtutum collocare. § XXVI. Generales reflexiones. Iam primum a) cum Hungaria, ut § 3 vidimus, sub zona temperata situetur,

Quod licet Zemlino usque Dalmatiam Venetam, Turcicae provinciae Sclavoniam et Croatiam, ut § 18. apparuit, immediate contingant; quod tamen limitaneae illae provinciae pauperes sint, cum nullam habeant per collaterales vias facilem communicationem. Denique cum et hae a Provinciali per Statum Militarem Confiniarium, cuius systema ipsum libertati commercii repugnat et qui maxima in parte distincto vectigali regitur, intercludantur; hac quoque linea vix exiguum commercium vigere posset. Quod inter Dalmatiam Venetam et Generalatum Carolostadiensem ex iisdem

Litoralis huius cum Hungaria per Carolostadium nexum, intermedia alpium series, per quam Carolina et Iosephina procedunt, adhuc admodum impeditum efficiat; quod Segnia iam etiam per Vunam et Costaniczam, verum per medium Statum Militarem, cum Hungaria nectatur; et quod nullius adhuc cum Europaeis reliquis potentiis quoad commercium Hungaricum initis tractatibus: eductio mercium Hungaricarum, quae e Litorali hoc suscipitur, arbitriis potentiae illius, ubi merces hae venui exponuntur, teloniis obnoxia sit.

Quod etsi Flumen ab Hungaria avelli contingat, commercium tamen Hungaricum, modo vectigali non impediatur, suam, seu Buccari seu in Portu-Regio seu etiam Segniae, sedem tuto defigere possit. Superest, ut actualem commercii Hungarici statum dispiciamus. § XXVII. Status populationis. Complura, quae in Superiori Hungaria numerantur, praedia, tum conspicua in aliquibus Regni partibus latifundia, eam apud plerosque exterorum opinionem excitarunt,

unicus tantum consummens venit, ubi e contrario unus producens quinque adminus consummentes sustentare potest. § XXX. Status actualis culturae agrorum. His praecognitis, pronius iam est actualem oeconomiae publicae et commercii statum adumbrare. Postremi duo imperantes nullum promovendae in Hungaria oeconomiae publicae modum praetermisere. Suscitaverant societates agrarias; distributis, de singuli ferme obiecti cultura; in vernaculo idiomate traductis libellis populum illuminare conati sunt. Edidere idonea ad

et ex eo, quod hac ratione activum praecedentis 1778. per activum 1779. in duplo superaretur, cum tamen constet, quod mutationes commercii, nonnisi lente fieri soleant, nisi repentina et efficax causa interveniat, quae pro eo anno assignari non potest. Caeterum infusa per activum commercii statum summa per plures alios, quibus pecunia Hungarica Viennam efferri consuevit, canales, facile absorbetur. Articuli momentosiores, qui passivum Hungariae statum efficiunt, sunt artefacta; qui vero activum producunt, sunt producta naturae. Quoad sola

fieri soleant, nisi repentina et efficax causa interveniat, quae pro eo anno assignari non potest. Caeterum infusa per activum commercii statum summa per plures alios, quibus pecunia Hungarica Viennam efferri consuevit, canales, facile absorbetur. Articuli momentosiores, qui passivum Hungariae statum efficiunt, sunt artefacta; qui vero activum producunt, sunt producta naturae. Quoad sola cuprea artefacta, quae Schemnicii et Neosolii confici et in Silesiam et Galliciam divendi solent, Hungaria in exiguo 20 aliquot millium activo versatur.

tamen pannos e Lymburgicis Belgii fabricis mercatores constituere solent: factores enim Limburgicaram fabricarum oberrare per Regnum, specimina pannorum (mustras vocant) Hungaris mercatoribus offerre sicque sibi commissiones procurare solent. Rubrica haec secundum, relate ad statum passivum, locum tenet. Ducto enim ultimi, quod usque 1784. formatur, decennii diametro, hoc titulo quotannis efferuntur 739.756 floreni. § LIV. Reliqua linea et lanea fabricata, si in unam rubricam contrahantur, ducto ultimi decenni diametro

valorem gosypiacea fabricata conficiant. § LVI. De serico crudo quanquam aliqua eius quantitas iam in Regno producatur, per eundem diametrum quotannis pro 74.177 plus infertur quam effertur. Neque tamen ab hoc ad domesticarum sericearum fabricarum statum concludere licet, partim quod sartores et acupictores crudum etiam sericum consummant, partim quod aliqua producti in Hungaria serici pars in Regno remaneat. De sericeis vero fabricatis iuxta eundem diametrum ultra eductionem in Regno consummitur annue pro

opinio, ut his quoque sed triennalis tantum et a contributione et ab aliis quibusvis publicis oneribus immunitas concedatur. DE ALIMENTATIONIS STATU § LXXXVI. Legislatio debet singulam incolarum classem ad fixum alimentationis statum dirigere. Casuum, quibus res humanae agitantur, varietas non admittit quidem, ut quivis incola fixum semper et determinatum habeat alimentationis statum. Debet tamen legislatio providere, ne integrae civium classes aut nullum aut precarium alimentationis statum

STATU § LXXXVI. Legislatio debet singulam incolarum classem ad fixum alimentationis statum dirigere. Casuum, quibus res humanae agitantur, varietas non admittit quidem, ut quivis incola fixum semper et determinatum habeat alimentationis statum. Debet tamen legislatio providere, ne integrae civium classes aut nullum aut precarium alimentationis statum consectentur. Cum enim precaria subsistentia saepe deficere soleat, debet tunc talis civium classis ad furta, praedas, usuras aliaque bono publico noxia media se convertere, ut vitam

alimentationis statum dirigere. Casuum, quibus res humanae agitantur, varietas non admittit quidem, ut quivis incola fixum semper et determinatum habeat alimentationis statum. Debet tamen legislatio providere, ne integrae civium classes aut nullum aut precarium alimentationis statum consectentur. Cum enim precaria subsistentia saepe deficere soleat, debet tunc talis civium classis ad furta, praedas, usuras aliaque bono publico noxia media se convertere, ut vitam sustentare possit. Mala deinde haec eo difficilius a magistratibus reprimuntur, quod non a paucis sceleratis,

secula perinde exercuerit, prouti id e perlatis pro illa legibus querelisque eorum temporum satis apparet. Piae memoriae Imperator et Rex Iosephus IIdus nihil intentati reliquit, ut populosam hanc incolarum classem ex inertia sua ad agriculturam, artes, opificia adeoque fixum alimentationis statum producat. Aperuit iis ad obtinendas colonicales sessiones et ad contubernia viam. Instauravit scholas, civilia iura toti genti attribuit; omnia tamen haec exiguum adusque effectum produxerunt. Cum systematisatio gentis huius cum contributione eorum intimum nexum habeat, non dubitatur, quod

sit propositura. § LXXXVIII. Uti et Zingaris. De Zingaris efficaciorem tantisper viam ingressa fuerat piae memoriae Imperatrix et Regina Maria Theresia; per huius enim ordinationes gens haec iam aut eliminata aut ad fixum alimentationis statum reposita fuerat. Verum cum ordinationes illae necdum in legem abiverint, remisit tantisper magistratuum industria et magna populi huius pars ad priorem desidiae statum furandique consuetudinem est relapsa. Ut malo etiam huic obvietur, nihil reliqui videtur quam ordinationes illas in legem

memoriae Imperatrix et Regina Maria Theresia; per huius enim ordinationes gens haec iam aut eliminata aut ad fixum alimentationis statum reposita fuerat. Verum cum ordinationes illae necdum in legem abiverint, remisit tantisper magistratuum industria et magna populi huius pars ad priorem desidiae statum furandique consuetudinem est relapsa. Ut malo etiam huic obvietur, nihil reliqui videtur quam ordinationes illas in legem referre subalternosque magistratus ad exactam earum effectuationem adstringere. § LXXXIX. Ita et Valachis. Ad

obvietur, nihil reliqui videtur quam ordinationes illas in legem referre subalternosque magistratus ad exactam earum effectuationem adstringere. § LXXXIX. Ita et Valachis. Ad classem eorum incolarum, qui precarium tantum alimentationis statum habent, cruda etiam illa et pertinax gens Valachica merito referri potest. Licet enim hi, plerumque colonicales sessiones teneant, tamen seu naturali inclinatione seu animi depravatione ad desidiam quaeque huic iuncta sunt vitia: ebrietatem, furta et praedocinia adeo proclives sunt, ut

excoli potest, hanc primogenito relinquere, reliquos vero filios dimittere solent. Cum hi omnes nec militiae nec opificiis applicari possunt, debent utique inquilinariam assumere conditionem. Si inquilinorum numerus plus iusto multiplicetur, ipsa haec civium classis ad precarium alimentationis statum recidere et minima sterilitas eos subsistentia privare debet. Posset nimium inquilinorum incrementum impediri per id, si plures in desertis adhuc locis pagi erigantur et ad hos nonnisi inquilinariae eiusmodi familiae deducantur; vel vero si in pagis, ubi adhuc latifundia supersunt,

boum Hungaricorum non eget emendatione. De emendanda Hungaricorum specie boum superflua est omnis cura; tam insignem enim vix aliqua Europaea regio producit. Vaccarum, quae in praediis unice procreationis gratia aluntur, eadem est praestantia. Lac, si ad domesticum alimentationis statum ponantur, haud satis abunde praestant. Sed his ii, quorum id interest, Helveticam speciem facile substituere possunt. Olim Hungaria tanta habebat boum armenta, ut non modo Haereditarias Germanicas provincias, sed magnam insuper Germanici Imperii partem et Venetias bobus propriae

excitavit, ut eo omnia studia convertenda esse existimarint, quo copiosior denuo boum procreatio procurari possit. Quodsi tamen res ad vivum resecetur, hanc quoque superfluam esse curam facile apparebit. Procreatio boum haud secus augeri possit, quam si iam impopulata praedia denuo ad statum desertum reducantur. Id autem rationibus publici nullatenus potest convenire. Licet enim res pecuaria aliquot fortasse privatis maiorem quam agricultura, si in eodem fundo exercetur, utilitatem adferre possit, toti tamen in concreto Regno, quod res agraria utilior sit quam res

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences

Click here for a KWIC Report