Your search found 5588 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 4022-4072:

velit, caeteris omnibus ornatum atque instructum esse oporteat. Neque enim aut perfectus Orator aut excellens Historicus videtur iis, qui earundem artium leges definierunt, qui non omnium rerum scientiam animo comprehenderit. Quae eo usque ad reliquas etiam artes dimanavit opinio, ut ne Architectum quidem aliter informari recte posse sit a Vitruvio traditum. Verum, quae isti fortasse nimis arroganter usurpant, id potissimum ei praestantissimae Disciplinae, quae Urbium est Magistra Rerumque publicarum Moderatrix, convenire

CHRISTOPHORUS STAY BENEDICTO FRATRI SALUTEM PHILOSOPHIAE Sex libros tuos quam libenter legerim, BENEDICTE FRATER, facilius tibi significare possum, quam in eo, quod a me postulas, morem gerere: cum enim ita tibi sim conjunctus, ut eadem, quae ad te pertinent, mea quoque intersint, putem oportere me potius aliorum de te judicia expectare, quam affirmare quidpiam. Sed quoniam non me tanti esse novi, ut, si mea me fallat opinio, nimis sit poenitendum,

nosti enim, qualem iis speciem plerique quam asperam adhibuerint; et, quasi ea, quae ipsi traderent, per se satis essent ampla atque illustria, nihil minus elaborarint, quam ut eadem non incompte dicerentur: quo pacto liberales animos a discendo averterunt, nedum invitarint, eo, ut opinor, decepti, quod cum solam dicendi venustatem rem esse levissimam putarent, eandem etiam gravibus sententiis doctrinaeque adjunctam nihil afferre momenti arbitrati sunt: Quae quidem docendi ratio Sapientium animis, qui rerum ipsarum atque ordinis pulchritudinem intelligunt, satisfacere

resque gravissimae, ut in omnium mentes facile influerent, cum hilaritate sermonis conjungendae. Quid enim crebrius videmus, quam ea, quae venuste atque eleganter mandantur litteris, in oculis omnium ac manibus esse? Quae vero ex eo genere tam libenter legimus audiamus atque ediscimus, quam quae carminibus scripta sunt? Quod qui fieret, nisi Poetae potissimum ex eorum artis instituto delectationem praeseferrent? Sed ut illorum asperum atque austerum docendi genus improbamus, ita horum quoque inanes illecebras ac rerum

invenerunt, ut, quae maxime jucunditate traheret, eadem esset ad juvandum aptissima. Proinde seu Patriae commodum seu cujusquam rei utilitas postularet, et in Rebuspublicis constituendis et in condendis legibus et in popularium animis ad fortitudinem excitandis eam praesertim usurpaverunt. Eo consilio ipsam etiam Philosophiam carminibus et coli coeptam et mox traditam quis ignorat? Scimus primos fuisse Poetas, qui a feritate atque agresti victu revocassent homines ad morum praecepta atque ad vitae urbanioris cultum. Quae res propter vetustatem etiam in errorem fabulae traducta est;

etiam atque cantus? Quae quidem praeclare eorum rationi convenire poterant, quippe qui ab Harmonia et numeris omnia repeterent. Verum horum omnium nulla pene monumenta ob longinquitatem temporum ad nos transmissa sunt. Unius extat, atque ad nos usque dimanavit Lucretii venustissimum opus; cujus eo libentius mentionem facio, quod eum in scribendo secutus sis ipse. Quem Musarum etiam minime studiosum non ad legendum trahant ea, quae ab ipso versibus sunt reddita? Cui non illa antiquioris sermonis urbanitas mire placeat? Ab Epicuro et ab Epicureis quae ante illum tradebantur, scimus propter

ante illum tradebantur, scimus propter incompositum dicendi genus non ab aliis fere, nisi qui ab eadem disciplina essent, legi solita: nunc eorumdem cognoscendorum cui non ea in dicendo venustas mirificam cupiditatem excitat? Verumtamen, quo magis hanc in illo praestantiam admiramur, accidit, ut eo molestius feramus tantam elegantiam tam absurdis sententiis adhibitam esse, et quae optima erat ratio et praeclare ad juvandum instituta, eam opinionibus nequissimis esse depravatam. Multa adhuc hoc loco afferre possem, quibus et res

propius oculis admoveret; Geometriam enim et ducem ac magistram rerum Experientiam velut duo lumina Philosophiae adjunxit. Quarum beneficio et ille auxit eam disciplinam tot praestantissimis repertis, et aliorum deinde opera ac studiis eo crevit eadem atque processit, ut nunc tandem illud merito quis usurpaverit, quod a Platone dici solitum accepimus, se Diis maximas habere gratias, quod eum vivere fecissent, quando Philosophia potissimum vigeret. Etenim brevi tempore fere una haec aetas nostra plura vidit, quam antea multarum

quidquid de Divinae Naturae atque aliarum rerum informatis atque innatis notionibus dici solent, satis explanate describis. Quae vero altero libro de universa Mundi dispositione, quae exinde de doctrina Vorticum, quae de rebus Opticis dicuntur, ita sane dicuntur, ut, quo quaeque res est obscurior, eo facilius nescio quomodo atque apertius explicetur. Quid quod non eadem res a te solum dilucide, sed venuste etiam ac satis splendide sunt dicta. Etsi enim non ambitiose res excolantur, neque temere positi apparatus redundent; inest tamen suus rei cuique cultus atque adhibitus comis quidam ac

etiam Philosophiam ad Musarum modos transferre aggrediaris. Novi equidem et quanta sit operis difficultas, et quam pene sit desperandum ea versibus assequi posse, quae nonnisi Mathematicorum sermone expediri videmus; sed facit, ut te horter ipsamet rei tam arduae praestantia ac magnitudo; et ex eo, quod hactenus in quamplurimis fere aeque difficilioribus praestitisti, conjiciens, idem etiam in hoc praestare te posse confido. Ne tamen imparati ad rem veniant, qui haec legent, atque ut omnium rerum seriem non explicatam (secus enim

et eandem a nobis clare percipi docet a vers. 420. deducit inde hanc excellentem Naturam Deum esse, proinde ipsum existere, Unum esse sine partibus, Immutabilem, cui denique summa sint omnia, quaecumque ipsi attribui necesse est. A versu 657. Corporum existentiam probat ex eo, quod eorum speciebus afficitur Animus; propterea suum Animum alligatum esse uni corpori, in qua conjunctione Hominis naturam positam esse affirmat; praeter se alios etiam esse Homines ex eorum cogitationes nobiscum in sermone communicatis deducit. Mundum creatum esse a Deo, cui uni per se esse

sine ullo termino secari posse ostendit. A Versu 270. agit de motu, cujus quantitatem semper in rebus servari probat. Naturae Leges quibus moventur corpora considerat: harum Primam ait esse. Corpus in illo semper statu, in quo semel positum sit, permanere, donec ab externa causa ab eo removeatur: Alteram, Corpus, dum movetur, recta linea moveri oportere, nisi occursu aliorum corporum deflectatur: Tertiam demum, Corpus, dum in alterum incidit, tantum motus illi impertiri, quantum de suo amittit. His praemissis a Vers. 418. ad Siderum cursus explicandos venit; eorum

superiori Mundi hujus dispositionem, causas ejus et principia se traditurum in hoc promittit: et quamvis exortum Mundi nulla primordia antecesserint, cum a Deo is statim perfecte atque absolute conditus fuerit; tamen permagni referre ait, quibus a primordiis proditurus fuisset, ut omnia, quae in eo nunc fiunt, rite peragantur, exquirere. A versu. 132. igitur haec habet: Materies omnis, ex qua haec rerum universitas componitur, fuit initio divisia in innumerabiles particulas, quae et seorsim circa se ipsas et simul circa puncta quaedam motae fuerunt; unde tot Vortices, quot erant

in sphaerularum figuras reduci oportuit: quod vero vacaret inter globos, id particulas attritu excisas replere. Jam duo hinc Elementa rerum suppetunt: Primum, minutiores illae ex attritu angulorum. Partes: Alterum, ipsi Globi. Tertium quoque crassius minusque motui accommodatum debere constare ex eo deducit, quod tria corporum genera in rebus animadvertimus, lucida nempe, pellucida, et opaca. Ubi primi Elementi copia repletis Pilarum intervallis superavit, hanc redundantem in axem, cum in gyrum moveantur, majorem vim a medio Vortice recedendi habent; cum in gyrum moveantur, majorem vim a

ducimur. Quod jam superest, Visus naturam explicaturus a vers. 1098. varias lucis affectiones considerat; cujusmodi est ejus reflexio et refractio. Ob refractionis radiorum rationem et remus sub undis videtur fractus, et sidera suos exortus anticipare, obitusque postponere; neque illa eo, quo apparent, loci revera sunt: tum convexis transmissi radii vitris colliguntur, concavis disperguntur. Per reflexionem vero res in speculo repraesentantur, in eoque tantum ultra, quantum sunt citra, videntur. Inde quoque oriuntur Colores: candida apparent enim corpora, quae omnes in omnem

contra ac corrumpi vitiis, idque fieri cum a Deo aversi ad creatas res convertimur: peccata non esse paria: ea ab errore mentis proficisci: cum enim alicujus boni specie repente quis percellitur, suam assensionem non usque eo cohibet, donec rem eam perspiciat mens, atque ex omni parte consideret, et expetendane sit, an vitanda, definiat; sed praeceps ruit in illud, quod semel Boni speciem praesetulit, et judicium mentis antevertit. Tandem rebus omnibus perpensis hoc vere sapientis esse statuit, ac firmat, in hoc

65  Namque eadem ejusdem mensura est materiaï.
66  Id tibi ut exemplo confirmem; spongia multa
67  Plena tumescat aqua; quamvis majoribus illa
68  Extendi tum forte locis videatur eo, quod
69  Lympha recepta intus juncta intervalla relaxat;
70  At praeter spatium, liquido quod corpore lympha
71  Obtinet, extendi paribus loca, ut ante, videbis,
72  Spongia quae

flavos Bombycum fila labores
166  Inspice, contineant quam parvo, si glomerentur,
167  Se contracta loco; cum quae vix unius aequant
168  Grani pondus (eo metimur parvula), possint
169  Pene quater centum distendier exque plicari
170  Longa pedes; totque ipsa habeant, queis nostra minores
171  Cernere non valeant oculorum lumina, partes,

175  Mole perexigua) tam longum ducere possunt
176  In filum Artifices tenuando, ut denique passus
177  Plus quam centum aequet, stadio et prope congruat uni:
178  Conspicuaeque in eo quot erunt, tum conjice, partes,
179  Vel quot erunt, gracili argenti si inducta cylindro
180  Bractea sit fulvi, quod circum contegat, auri:
181  Atque ille interea per decrescentia multa

circum contegat, auri:
181  Atque ille interea per decrescentia multa
182  Aera transmissus persaepe foramina magna
183  Aegre vi tandem (neque enim perrumpitur) usque
184  Diducatur eo, tenui ut non crassior extet,
185  Plurimus exornat Juvenum qui colla, capillo.
186  Non minus ipsum etenim supra distenditur aurum,
187  Continuoque suo nec vanescente coloris

atque
372  A latere impelli, ut cursu decedere semper
373  A recto possint, et iter signare recurvum.
374  Quod si nulla foris res esset, causaque motum
375  Obliquans, quo coepit, eo procurreret usque
376  Materies; quae cur partem se vertat in hanc, quam
377  Adversam potius, nil intus habere videtur:
378  Quare opus est, teneat medium, rectaque feratur,
379  Si

734  Apparebit, ut est, Saturni corpus: ubi idem
735  Nobis post faciem paulatim ostendre latam
736  Coeperit; auritum primo, tum deinde videri
737  Oblongum debebit, eo sed latius ipsum,
738  Quo minus obliqua ratione tuebimur, Astrum.
739  Scilicet hic etiam levibus suspensus in auris
740  Annulus abripitur Saturni a vortice eodem,
741  Quo ferri

haec rere omnia tantum
786  In speciem; quoniam cursu cum caeca silenti
787  Progreditur, fratrique suo conjuncta videtur,
788  Illam Solem inter Terramque meare necesse est
789  Tempore eo: minuit prorsus quapropter et aufert
790  Luciferam nobis partem,quae candida Phoebum
791  Aspicit; ast ejus quantum decedit ab orbe,
792  In speciem tanto majori lumine crescit:

nominibus certis signisque notârunt.

860   Haec bene cognita si teneas, per te ipse valebis
861  Defectus Lunae et Solis cognoscere causam.
862  Nam si tempore eo, Soli quo Luna propinquo
863  Juncta meat, nobisque illam, quae luce refulget,
864  Eripuit partem, vultuque aversa decoro est;
865  Si procul a nodis, inquam, illo tempore flectat

penitus se Luna a Sole removit,
888  Jamque parat totam nobis convertere lucem,
889  Longe a Signifero si qua de meatu
890  Declinet, nunquam radiis spoliata latebit.
891  Sed contingat eo si nodum tempore, eundem
892  Vel prope versetur, tellus quam projicit, umbram
893  Indicit in longam, quae totam obnubit, ab una
894  Vel parti faciem delibat praetereuntis.
895  Nam

necesse est,
896  Terra sit; hujus item, quia opaco corpore constat,
897  Parte ex adversa Solis protensa per illam
898  Umbra cadat caeli regionem, qua meat Orbis
899  Lunae tempore eo; quare perlabitur umbras.
900  Et quoniam ipsa suo non fulgit Luna nitore,
901  Sed radiis Solis, quos aspicit, interrumpi
902  Tunc opus est Solis radios lumenque profusum;
903  Ora

saepe Venus Solem quoque Mercuriusque;
1117  Nimirum ex alia cum Solis parte feruntur,
1118  Ex alia Tellus; quapropter Sole necesse est
1119  Tempore eo a nobis sit utrumque remotius Astrum.

1120   Aspicies etiam, fors et miraberis, isdem
1121  Nunc immota locis palantia sidera caeli
1122  Stare, modo effusis ferri

contingere, et illum
56  Doctrinae fontem suavi conspergere cantu.
57  Forsan ad haec Homines turmatim carminis ergo
58  Accurrent; rapimur quoniam mage suavibus omnes,
59  Et properamus eo, quo res dulcedine grata
60  Invitant; veluti Pueri, qui saepe recusant
61  Pharmaca, si mellis non sunt contincta liquore.
62  Quapropter pergam incoeptum pertexere versu.

quae corpora cumque moventur,
197  A circumductae media regione viaï
198  Nitantur fugere, et recto se avertere cursu;
199  Ut lapis, in fundae qui circumductus habena
200  Funem tendit eo, quo vult erumpere nisu;
201  Sic, quia particulas, Elementa secunda, rotundas
202  Jam doceo celeri versari turbine circum,
203  Debent propterea nisu

partes elapsa, polis quae longius absunt.
235  Vix elapsa tamen curu se proferet extra;
236  Ecce recepta polo vicini Vorticis intro
237  Illabetur eo, quo fugerat, impete cursus.
238  Hac nunquam ratione potest cessare meare
239  Inter contiguos rapidae vertiginis aestus,
240  Illa lege tamen, tantum per aperta polorum
241  Ut

at ejus ut impetus extat
597  Major, contiguis quam partibus, egrediendi,
598  Ascendens medio de Vorticis usque recedet;
599  Majoresque fuga fugiendi augescere nisus
600  Debent; donec eo prorsus de Vortice tandem
601  Elabatur: at egrediens in Vorticis aestus
602  Incidet alterius, pariterque exibit ab illo
603  Porro in finitimum; semperque errabit eodem,
604  Quo

situsque
862  Terrae utrisque poli nunc, ut fuit ante, suo dum
863  Vortice constabat tellus, Astrumque nitebat:
864  Atque eadem extremis nunc finibus aspicit axis,
865  Aspiciebat eo quae tempore, sidera: quare
866  Non est mirandum sese inter uterque quod axis
867  Mutua declinet; quoniam nec conveniebat
868  Inter eos, etiam dum Tellus constitit Astrum.

torrentem saepe retortae
1344  Illum materiae cursu deflectere recto:
1345  Namque, ubi sub terris se ferri multa coëgit
1346  Copia, quae facilem possit praebere meatum,
1347  Debet eo properans divertere, quo via ducit,
1348  Et quo tendit, acum rapere et deducere paulum.
1349  Si Boreae advenias gelidas nascentis ad oras,
1350  Inclinare videbis acum in terramque revolvi

se partibus illis
1352  Materies demittat, uti sub viscera terrae
1353  Illabatur, acum cursu quoque deprimit isto.
1354  Denique, cur Lapidem ferri natura sequatur,
1355  Et caecis in eo compagibus haereat arcte,
1356  Percipe: cum chalybi Magneta quis admovet, ejus
1357  Naturam et vires, ut paulo diximus ante,
1358  Participare chalybs debet:

pedesve
1550  Colludens, subito crepitantes excutiuntur
1551  Scintillae ex oculis ex fronte ex ore genisve,
1552  Concussisve aliis ex artubus; exagitantur
1553  Nam commoti artus, et eo quatiuntur ab ictu.
1554  Mutuus impulsus fit utrinque, et percutit ipsam
1555  Cum digito propiore manum. Super illius effer
1556  Lancem auri argentive caput palmamve patentem,

major vis illa caloris
1687  Dilatans vinum superextulit: assimilique
1688  Agnosces pacto, vini quo tempore florem
1689  Ampullae longo cernes descendere collo,
1690  Tempore eo decrescere vim minuique caloris.
1691  Nec non et solida quae sunt constantia mole
1692  Plurima, uti duri lapides et quaeque metalla
1693  Vitraque distendunt augmen se in majus, ubi ictus

templa volavit,
78  Admovitque facem Soli, flammamque receptam
79  Detulit in Terras; sine flamma namque videbat
80  Non posse humanam Mortales ducere vitam.
81  Par rerum quapropter, eo quibus usque juvamur,
82  Prorsus uti nequeat consistere vita sine ipsis,
83  Par erit illarum rationem inquirere rerum.
84  Et primo, quoniam pertusa foramine constat
85  Interior

latenti
157  Quantum sub terra sunt alta loca, unde necesse est
158  Descendat persaepe, priusquam erumpat in auras
159  Exiliens. hanc nimirum fons usque per artem
160  Attolletur eo, mensura ponderis aequa
161  Donec sub caeca libret tellure cadentem
162  Undam; possit et haec gravitate attollere contra
163  Surgentem; demum Lympha utraque mutua sese
164  Hinc

adversa tuetur;
249  Cumque regit currus illi conjuncta silentes)
250  Illis Luna locis, inquam, cum transit, iterque
251  Contractum quoque mole sui cum corporis arctat,
252  Tempore eo premit insueta vi desuper aequor:
253  Propterea moti cursus pelagi atque recursus
254  Efficit insuetos. Cum demum examina Librae
255  Aequa tenent Solem Autumno, cum Vere tepenti

totius Amnis.
472  Expertes pluviis campos foecundat inundans
473   le per aestatem; quoniam ad caput ejus in imbres
474  Tempore eo totus congestis solvitur aether
475  Nubibus, et magnis Lunae de montibus alte
476  Tabificis Phoebi radiis liquefacta ruit nix.
477  Flumina praeterea sunt, quae salsedine tinctas

tumentis,
560  Cum tenuis, nostro leviorque sit aëre multo
561  (Nam pro mole minus comprendit materiaї),
562  Debet tum propria sursum levitate volare,
563  Atque loci conscendere eo, quo tenuior aër
564  Libret aquae tenues bullas vi ponderis aequa,
565  Aurave frigidior supera constipet euntes,
566  Atque graves mage reddat, et ascendentibus obstet.
567  Namque

in auras.
1164  Sunt etiam, perflant anni qui tempore certo
1165  Certa loca; ut magnos fluctus concinnat in Indo
1166  Aequore, qui Borean inter flat Ventus et Eurum
1167  Anni tempore eo, quo Sol deflectit ad Austrum,
1168  Concalefecit eas et partes igne propinquo.
1169  Idem ubi se ad gelidam remeando transtulit Arcton
1170  Subjectum radiis dilatans aëra crebris,

1282  Postremo lucem cur mittat, et aëra claro
1283  Lumine diffundens circum convestiat Ignis:
1284  Scilicet id validis, Elementum hinc inde secundum
1285  Queis agitatur, et extra ab eo protruditur Igne,
1286  Est opus, ut fiat plagis: nam diximus ante
1287  Lumen in alterius consistere nisu Elementi
1288  Sursum flamma levis fertur, quia

nempe liquoris
1307  Particulae constant, et talia corporis ejus
1308  Intervalla, liquor recipi non possit ut intra,
1309  Primi materies rapidissima tantum Elementi
1310  Ni comitetur: eo partes dissolvere debet
1311  Protinus ingressu, motuque agitare furenti,
1312  Ferventemque ciere, licet sine luce, calorem.
1313  Sic foenum in cumulum congestum colligit Ignem,

1334  Nunc ratio quae sit, chalybe ut percussa rigenti
1335  Scintillas det dura silex, arentibus Ignem
1336  Suscipere ut foliis siccoque in fomite possis,
1337  Expediam: fit, eo ex attritu protinus ictae
1338  Inclinentur uti sese inter mutua paulum
1339  Particulae silicis, suaque intervalla viasque
1340  Propterea claudant extrinsecus, atque secunda

uno;
1360  Corpora convexi seu vitri transgrediendo
1361  Infringitur, ut inclinent sese inter; et uno
1362  Post coëunt puncto pariter, magnasque caloris
1363  Multiplicant in eo congressu denique vires;
1364  Dura quoque et solida ut solventes Igne potenti
1365  Corpora conficiant, quae sunt ibi cumque locata.
1366  Quo pacto, quamvis Igni contrarius humor,

1594  Verum quisnam adeo levis halitus aut vapor ullus
1595  (Nempe ut disjunctis terrae a regionibus illo
1596  Flamma ex attritu valeat succensa videri)
1597  Usque loci conscendat eo, tenuissimus aër
1598  Quo vix esse queat? neque enim reflectitur inde
1599  Noctu Phoebei radiorum luminis ulla
1600  Lux, tenebras quae vel paulum disrumpere possit.
1601  Hinc

1610  Ut Solem, longa qui cuspide saepe vel ipsam
1611  Sese ad Tellurem protendit, saepe vel ultra.
1612  Ergo ubi Telluris propior jam contigit aestum,
1613  Major inest ubi motus, eo divellitur a se
1614  Impete Parrhasiam partim projectus in Arcton,
1615  Oppositum partim, minor est ubi motus, in Austrum.
1616  Vis ea multa polum super alte cogitur; ad nos

reposta
1094  Aëra post sese; labyrinthi hic denique flexus
1095  Concutiens fibras tenues ciet; unde cerebri
1096  Motus hic ad molles per nervum immittitur oras,
1097  Mens ut possit eo voces audire Sonosque.
1098  Quod superest, Visus naturam percipiamus:
1099  Et quia, quae Visum feriat, res luce videntur;
1100  Si bene naturam, quam multo ostendimus ante,

cernis
1325  Candorem, cum sunt confusi mutua, ut Album
1326  Est radii jubar, ingreditur cum tenue foramen,
1327  Et nondum ad triquetri pervenit corpora vitri.
1328  Ergo videmus eo res tingi quasque Colore,
1329  Cujus particulas retro jacit extima rerum
1330  Ex sese facies, ut lux rubicunda pyropi est,
1331  Propterea, quoniam vix ullos ille Colores

docet sententia, multos
273  Esse alios aliis Summaї in partibus Orbes
274  Atque alias etiam gentes et Saecla virorum
275  Non a se vincenda suique expertia juris.
276  Indoluit, quod eo sese minus esse Potentem,
277  Longe quo partis superessent plura, videret.
278  Adjice praeterea pacem turbantia bella,
279  Tot comites Regum curas aegrosque timores.
280  Hicne

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report