Your search found 5588 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 4086-4403:

Braniug, hujus Zagrabiensis ecclesiae dignissimus episcopus, et regius banalis officii locumtenens, cujus res gestas et vitam vide (in) eodem hoc libro, in fine, folium librumque invertendo. (Eius depositio et vigiliae.) Sublato e vivis eo, ne fiscus regius post conditum 1715. articulum 16., contra ecclesiae huius privilegia, in arcem bonaque episcopi subintraret, cura omnis adhibita, tam in bonis episcopalibus quam et hic collocatae vigiliae, neque ad depositum in capella sancti Stephani prothomartyris cadaver Braniugii admissus

a Kollonics, pro sua in episcopum amicitia, in se susceperat, quas et suo Romae agenti domino Antonio Rotta effectuandas commendavit. Qui agens praeconizatione mense Septembri ante authumnales ferias peracta, significavit, pro bullarum expeditione Romam millia florenorum 12 praetendere, eo quod haec taxa episcopatus Zagrabiensis in cancellaria inveniretur. Communicatis tamen eidem rationibus | sequentibus. 1. Episcopatus Zagrabiensis bona multum abalienata esse, partim per Turcam, partim vero per generalatum Varasdinensem, qui fere totus est ex bonis

pro talibus recognoscente. Addebat etiam anni 1723. articulum... in quo banalis tabulae praesidem pro sui absentia substituendi eidem datur authoritas. Proinde et locumtenentem, qui banalis munii sive praeses sive locumtenens vocetur, parum esse. Status Croatiae secundabant bani vota ex eo plurimum, ut episcopi a locumtenentia excluderentur. Lis haec protracta diutius, Sua Majestate resolutionem differente, a redditu tandem ex Belgio domini comitis bani sub initium mensis Januarii anni 1749. excellentissimus dominus comes Ludovicus Erdoedy, per Suam Majestatem generalis vigiliarum

Viennam die 12. Octobris appulerunt, et in campo penes Senprun militare exhibuerunt exercitium die 14. Octobris coram augustissimo imperatore Francisco I., serenissimo Lotharingiae duce Carolo, serenissimo archiduce Austriae Josepho, et augustissima imperatrice et Hungariae regina Maria Theresia, eo die primum in publicum post puerperium prodeunte, prouti et aliis plurimis eo hac occasione concurrentibus. Applausu communi omnium dictum produxere, cum igne etiam, exercitium, dirigente eos domino de Kleffert generali adjutantio et aliis ipsorum de natione propriis officialibus. Et occasione

exercitium die 14. Octobris coram augustissimo imperatore Francisco I., serenissimo Lotharingiae duce Carolo, serenissimo archiduce Austriae Josepho, et augustissima imperatrice et Hungariae regina Maria Theresia, eo die primum in publicum post puerperium prodeunte, prouti et aliis plurimis eo hac occasione concurrentibus. Applausu communi omnium dictum produxere, cum igne etiam, exercitium, dirigente eos domino de Kleffert generali adjutantio et aliis ipsorum de natione propriis officialibus. Et occasione ista non solum uberrimas laudes per litteras reportarunt, sed in Senprun Suae

quoque fuere missiles litterae comitis palatini Joannis Palffi et judicis curiae regiae Georgii Erdoedy, quibus ex odio cancellarii, et ne frater suus Franciscus banus evadat, svadent statibus, petere a Majestate, ut comes banus in officio banali permaneat, non obstante sui e regno absentia. Quod eo lubentius factum, ut imperium esset penes Rauch vicebanum, Naisich, Magdich et Busan. (Pro domo cancellariae subsidium.) Die 26. Novembris Zagrabiae iterum fuit celebrata regni congregatio sub ejusdem locumtenentis praesidio. Ubi pro emenda

(Bullae Roma veniunt episcopo.) Anno hoc, immo illius initio, tandem Roma bullae dari solitae Viennam ad manus eminentissirni cardinalis a Kollonics Sigismundi appulerunt. Qui cardinalis delegatus fuerat pro juramenti, nomine Sedis Apostolicae, a novo episcopo exceptore, aut eo impedito vel impotente, episcopus Neostadiensis in Austria. Cum tamen mora diuturnior in Transilvania episcopi futura crederetur, supplicatum Romae fuerat pro delegando praeposito Carolinensi, haud obtenta ad illum delegatione, quoniam excellentissimus Zagrabiensis episcopus sub principium

consignarent. Quod et fecerunt: cum protestatione: 1mo. Ut omnes antiquas praetensiones civitati episcopus exsolvat. 2do. Ut imposterum eandem domum suam episcopus sub omnibus consvetis civibus oneribus episcopus teneat et possideat, praecauto eo ne educillum ibidem absque censu conveniendo exercere attentet. Super quibus dominum canonicum Balthasarem Kercselich medio vicejudlium comitatus Petri Malessich admonuerunt. Qui canonicus ad admonitionem respondit: Quod si, cui et quid? Solvere vel aliqua onera portare obligatus legitime et in

domo et per supremum episcopi inspectorem Sclavonicum dominum Josephum Dellimanich appraehensa, institit apud supranominatos plenipotentiarios civitas, pro culinae per ipsos in fundo episcopali ex sepibus constructae bonificatione, per ipsos ad 60 fl. taxatae, sed eorum plenipotentiam eo se extendere non admiserunt propter damna a civibus per occupationem domus episcopo illata et eorum inhumanitatem, quod in dictae domus granariis neque ex censu decimam componere permisissent. Considerato eo etiam, quod in alieno aedificans non sibi sed alteri aedificet, et quod culinam illam in

bonificatione, per ipsos ad 60 fl. taxatae, sed eorum plenipotentiam eo se extendere non admiserunt propter damna a civibus per occupationem domus episcopo illata et eorum inhumanitatem, quod in dictae domus granariis neque ex censu decimam componere permisissent. Considerato eo etiam, quod in alieno aedificans non sibi sed alteri aedificet, et quod culinam illam in gratiam supremi vigiliarum praefecti domini Palasdy, aut supremi comitatus Posegani comitis domini Petri comitis Keglevich, quibus earn pro quarterio apparabant, construxerint. Quare cives ad

quem suprascripti pedites equitesque praesentarunt, ut committentur autem noluit, nisi dumtaxat 16, quod et factum est, addito domino canonico Kercselich. Et quamvis ordines dati fuissent pro equorum commutatione, sive ut ajunt forspon, in nulla tamen statione reperti, hinc iisdem equis ad Bisag eo die circa horam terciam ventum est, ubi propter equos quies capienda erat et procuranda commutatio, quam ibidem in Bisag quidam vicejudlium executus, in aliis autem locis ut prompta esset, eodem ex Bisag die canonicus Kercselich cum secretario suae excellentiae domino Ignatio Vegh praecesserunt.

sub se vicespanum ex assessoribus, qui plerumque illiteratus est, praeestque montanis ad Dubranecz partibus, notarium, capitaneumque ex assessoribus. Spanus judex omnium est ordinarius, ad hunc instantiae, revisionis summariae vel etiam processualis pertinent, omniaque regiminis. Apellatur ab eo ad sedriam comitatus Zagrabiensis et hinc ad tabulam banalem curiamque regiam. Communitas habet aeque officia, ut fiscalis perceptoris, sylvanorum etc. Aggregant in sui medium exteros potiores potissimum regni, utilisque est aggregatio ob sylvarum glandinationisque usum, ut haec a

Zagrabiensis vicecomitem, ac ut is singulas quaslibetve causas per magistratuales judicatas semper revideat, revisas tavernico refferat, qui suo non contentaretur judicio, ad curiam appellantem admittat. Saluberrima dispositio facto domino Raffay evanuit. Is enim salarium sibi resolvi ac de eo assecurari dum voluisset, causas antea revidere nollens quam mercedem haberet, magistratus per cameram Posoniensem sese ab onere solvendi vicetavernici eximentes, tavernico aeque ex salario suo resolvere sibique subtrahere nil volente, Raffajo solis taxis et judiciariis contentari renuente, res

Antonius Setwitcz ex regimine Molkiano leitinantius Zagrabiam venit successive promotus ut infra. Haec officialium novique instituti ante congregationem regni pluribus displicuit, viderunt enim confinia regni a regno avelli, neque audiri regnum, sed obtemperare debere. Interim eo id consilio factum, ne disputationibus locus pateat, sed re jam facta pro horum salariis soliciti forent. Alias si haec praevie promulgata non fuissent, quaestiones novae rursus exortae fuissent. (Supremus comes Poseganus fit

a die prima Martii computetur. Porro praeter suprascriptos etiam equestrium militum colonellus dominus Gabriel Skerlecz fuerat resolutus cum capitaneis suis aliisque officialibus. Furrerii autem et vigiliarum praefecti Vienna ex regiminibus aliis submissi fuere. Atque haec quoad regnum, addito eo, quod Kleffeld locum campagmenti pro instituendis officialibus et militibus habere voluerit, et quidem uti erat instructus intra Lekenik, Gredam et Dussiczam pagos, consequenter in campo illo, atque hoc pro perpetuo, ut quasi ibi sit perpetua castrorum metatio. Rei huic cum contrariaretur

sententia. Sed unitim baro Adamus Patachich, Wolffgang Kukuljevich et Balthasar Kerchelich sese mordicitus opposuerunt, aliis tacentibus omnibus, qui enixe rogabant, ut sequentia bene ruminarentur. 1. Capitulum non solum Dubicensia emolumenta postulasse, sed commandam loci atque in eo stabilitatem, nunc autem si sponte sua reliquerint, considerarent: quid aula? quid amici strenue pro hac re laborantes dicturi sunt? non in contemptum resolutionis regiae hoc acceptaturi judicent? | 2. Resignationem Viennae propositam capitulum refugisse,

Immo filtrum odii esse persvadet. Quare ad hoc tollendum, ad divinatricem mulierem ut secum iret, persvasit. Quae eundem secuta, dum ad nemus venirent, ab illo cultro transfixa est, et dum vociferantem audiret, ex illa percunctatur, an vulnus lethale crederet, illa negante, accedit iterum et usque eo saevire non omisit, quousque cadaver non vidisset. Heu quo non abripit caecus amor. (Hospites arcis episcopalis.) Absente sua episcopali excellentia comes Adamus Batthyany colonellus Zagrabiam in medio Decembris advenit, in arce episcopali

quovis modo contractis. | Porro ut exactius universa fierent, dies prima Maji anni currentis pro hujus jubilaei initio constituta est. Ecclesiae designatae sancti Stephani regis cathedralis ecclesia, sancti Marci, patrum Franciscanorum et patrum Jesuitarum, eo quod majores et consequenter ratione populi magis idoneae forent, etiam propter binas portcas, quas haberent. Et cum universa dioecesis ad cathedralem invitaretur, ratione commoditatis majoris menses sex a Majo inclusive dati sunt, ut ita fidelis populus et pascua pro equis et meliores aestate

exmisit. Mareschallum item plena authoritate Kheill, qui assumptis tribus ex Varasdinensi generalatu milibus, Carolostadiensium etiam duobus milibus, ad Petriniam consedit. Sed tumultuantes Petriniam vocati, comparentesque protestati sunt, quod neque arma contra eosdem assumere velint, neque fine eo unquam Komogovinam se congregatos fuisse, ut pugnent, sed ut audiantur. Hinc generales ad sua invitarunt confinia cum precibus, ut audiantur. Igitur generalis Kheill, Scherzer ad pagum Chetertkovecz cum militia sua profecti sunt. Et ibidem postulata, preces confiniaristicorum audita, fuse

me modo omni semper abominati sunt, neque divina omnipotentia facere talia possem, quibus ipsorum affectum non dicam mereri, sed placere odium possem, ut posterior coram quodam confessus sit, se summe infernum ob odium mei metuere. Uterque autem horum suos in capitulo habet contuberniales, qui eo ipso, si formali in me non ferantur odio, tamen ne offendant illos, etiam miracula patranti adversari debent, adversanturque. Quibus clementissime Deus quaeso indulgeas, uti ego dimitto. Jam hi duo cum caterva sua tantum abest, ut meae studeant promotioni, fortunis, quin modis omnibus ex mala

quin Klobusiczkianae malae in se voluntatis autorem esse, quod tamen nuspiam. Heu, quae non facit suspitio. Sciendum 7. Factis, ut superius dictum, a Sua Majestate sacratissima promotionibus cum suprafatus Bosnensis episcopus dominus Franciscus Thauszy in Zagrabiensem promoveretur, omnium studium eo conversum est, ut ejusdem forent directores suasque gratias consequerentur, illorum etiam, qui illum ut canonicum | nec pati nec videre poterant, nec mortuo Braniugio vel pro episcopatu candidarunt. Hinc catervatim ad eundem Szlanyam, Varasdinum

eundem Szlanyam, Varasdinum profecti sunt, milies mille maledicta odia in me proferentes, quae nec omnia scio nec reffere alia possum, nisi quae vel ab ipsis audivi, vel ab aliis, quibus ipsi revelarunt. Videlicet 1. me omnium causam esse a Klobusiczkio factorum, 2. arcem a me spoliatam esse, ex eo, quod res meas ex eadem abduxerim et millii modios 100 a me a praefecto episcopali emptos, 3. me Klobusiczkium actualiter protegere, 4. me plura contra episcopum locutum fuisse, lamentatumque signanter, quod domus mihi ruinosas reliquisset, quod mobilia sua omnia accepisset, vineam neglectam,

quomodo alteri eam conferret. 3. Quia non videtur ratio, cur parochi a saecularibus praesentati deberent ab episcopo institui, si nunc solus praesentationis praetensus titulus jus quoque institutionis attribuit. 4. Quod in anno 1423. capitulum totum Zagrabiense suspensum interdictumque fuerit, eo quod Benedictum episcopum Zagrabiensem ante Romanam confirmationem jurisdictionem exercere permiserit, ipseque Benedictus depositus, et capitulum ad intercessionem regiam per legatum apostolicum, Buda Zagrabiam venientem, post biennium primo fuerit absolutum, uti in actis capituli, si exquirere

de dato 28. Octobris datis conferre voluit, ipsique postulatio | a capitulo facta fuisset et quidam Nicolaus Medak, electi sororius, resolutus fuisset, archiepiscopus Colocensis Joannes Thelegdi institutionem nominatorum ab electo factam sub censuris prohibuit, eo quod electus Romae confirmatus non fuisset, ac ad se institutionem pertinere, qui u et nominationem praetendebat. Electo episcopo Zagrabiensi praetensioni archiepiscopali contradicente, capitulo autem Zagrabiensi ad Ferdinandum tanquam Hungariae regem pro resolutione supplicante, idem

ac ad se institutionem pertinere, qui u et nominationem praetendebat. Electo episcopo Zagrabiensi praetensioni archiepiscopali contradicente, capitulo autem Zagrabiensi ad Ferdinandum tanquam Hungariae regem pro resolutione supplicante, idem Perdinandus juris sui resolutionem esse respondit, eo quod, electo confirmato non existente, sedes pro vacante haberetur, neque super collatione juris patronatus beneficiorum electo Francisco Erghelio elargita, intentio regia, quam ad mentem sensumque canonicarum legum esset, vigore quarum antea Romae confirmari, quam jurisdictione uti electum

supponeret actusque spiritualis esset, ut sine simoniae vitio vendi nullatenus valeret. Hinc cum electus meus Zagrabiensis jurisdictione omni careret ad mentem canonicarum legum, quin orthodoxae fidei canones attributae eidem instituendi potestati (quidquid sit de patronatus jure) fine potissimum eo, ne regaliae consensisse videar, prouti et sacratissimae Majestatis Vestrae juribus derogasse, die 14. Decembris capitulari actui solenniter contradixi et protestatus sum, uti ex hic annexa sub A contradictionis et protestationis formula genuine patebit, intendens (Deum

Vestrae suffragetur dementia, pro qua dum flexo exoro poplite. Emorior . Quam instantiam meam comiti cancellario, bano et consiliario Patachich commendavi, hancve post canonici Galliuff abitum promovi. Praevenit tamen Galliuffium. Koller favit pro viribus advenienti, banumque permovit eo, ut domino episcopo, comiti locumtenenti et magistro protonotario de date 14. Decembris Vienna scriberet, faterentur in conscientia, quem aptiorem putarent. Locumtenens pro me rescripsit, episcopus pro canonico Chegetek. Quid protonotarius senserit, ignoro. Adeoque pro Galliuff nullius fuit

ex his globis sibi mittendum voluerit. Quare ab episcopo Klobusiczky domino Kukuljevich scriptum, ut talismodi globum procuret Posoniumque mittat. Parochus Hraschinensis Marsich a vicario jussus globum majorem misit | integrum, minorem jam diminutum, quoniam ex eo jam plerisque distribuerat. Ut autem imperatori authentice mitti possit, duo consistoriales Malenich videlicet et Pogledich Hraschinam ad colligendam inquisitionem missi sunt, collectaque sub juramentali testium, qui viderunt cadentes globos, aliquibus ad molam, aliis alio pergentibus, sed tamen

oeconomiam et activitatem regulare. (Vult solvi militiam. Crysis gubernantium.) 2. Urgebat banus neo regulatam militiam solvi. Reposuere status pro hoc anno impositionem pro illa factam non esse, quidquid attamen pecuniae in cassa haberetur, eo convertendum decernunt. Ex his videas posteritas, quas hac aetate et anno habuimus homines rempublicam gubernantes. Acta testantur loquenturque semper publica, in anno adhuc 1749. taxationes, impositiones, dicas Transcolapianis atque aliis fuisse pro exsolutione impositas et per brachium

anni 1751., in quo additum salva regni Hungariae et banali jurisdictione . Clausula nescio quid subtilitatis vel opinionis Naisichianae continens, praecipue verbis prioribus salva regni Hungariae jurisdictione , quae attamen per ipsam convocationem firmata haberetur. Neque eo articulo quidpiam est, quod jurisdictioni coronae praejudicaret. (De moderandis stollis.) Circa 12. articulum de moderandis parochorum stollis noveris lector, occasionem quaestionis praebuisse dominos Croatiae ablegatus. In dioecesi

dioecesi Zagrabiensi antiquissimus mos est fuitque, ut parochi nobilibus gratis universa sacramenta administrarent, eorumque familiis in curia eorum habitantibus aeque. A morte hospitis parochorum is, qui mortuum sepelivit, vel in cujus parochia mortuus fuit nobilis, equum mortui habebat vel pro eo fl. Rh. juxta bani Eszterhazy Josephi constitutionem fl. 15. Hoc igitur quia grave videbatur, volebant primo, parochos nobilibus gratis administrare debere sacramenta universaque servitia. Quod cum vidissent desperari, ab exemplo nationum omnium suis pastoribus

gratiam vicebani Joannis Rauch tot regni articuli, etiam per Carolum VI. confirmati, occasione instructionis regiae tabulae judiciariae Zagrabiensi et per eandem instructionem, ut causas violentiales contra supremos comites, vicecomites, fata districtualis judiciaria tabula judicaret, non obstante eo etiam, quod superiore anno in congregatione regni 7. Septembris Zagrabiae celebrata per articulum regni ordine septimam ad omnes causas contra praedictos idem judicatus extensus fuisset, nihilominus quia baronessa Sermage protonotarium Adamum Naisich allegatis suis in processu executoratus

fors penitus amittendis confiniis ad statum jurisdictionis etiam politicae talismodi consistentia extensa intelligatur. Post datas ablegatis laudes quaestio orta est, an talismodi interpraetatorium esset petendum, sed admiranda Naisichii dexteritate, ne notam apud banum incurreret, effectum, ut ab eo praescinderetur, tum ideo ne accessus pateat ad reliqua diplomatis puncta, potissimum contributionem solventium reductosque et supra regni fumos, cum et ne aggregandorum ne fors aut multiplicandorum officialium successive ultra acceptatum in 40000 fl. onus regnum maneat solutio.

in 40000 fl. onus regnum maneat solutio. Interim memoratum diploma erga simplicem lectam inter regni acta nunc primo est repositum. Ut dubitet posteritas, an sit? fueritque acceptatum, tum articulo 18. constitutum, ut provinciales regni officiales stipendia sua de anno in annum levent eo, quod plures plurium annorum habuissent restantias. | Deputatio illa, quae examinanda novae fumationi audiendisque quaerulaturis fuerat ordinata, retulit, censere se, ut juxta eandem triennio dica exigatur, tum vero

omni parochia, fraterque meus, jam parochus in Vidussevecz collaturae episcopalis, etiam occasione alia possit suae excellentiae benignitatem praestolari. Quod seniculo cum placuisset, prouti et suprascriptis ad filios suos factus recursus, mihi plenas humanitate dedit litteras, quod non obstante eo, quod 25 alii praeter fratrem meum pro eadem parochia intercesserint, ipsum 26tum et ut nobilem, nemine alio sese nobilem significante, et ut maxime familiam venerante, utpote qui suos quoque filios, quos ipse ut pater amaret veneratus est, ad eosdem ut hodie cras successores

aliquod distulit conferendum episcopus. Domino baroni Stephano Patachich et domino assessori Joanni Jursich fide data promiserat, quod mihi eundem collaturus sit, proptereaque dominum Jursich Ivanichium secum acceperat. Voluitque ut instans forem, me nullatenus instare volente neque instante, eo quod Viennae conclusum nihil esset, prouti et ne facto meo a prioribus recessisse videar, quamvis me et banus Croatiae et cancellarius commendassent, svadendo per omnia episcopo, ut me promoveret, quod ille emendicatum dicebat. Ivanichii attamen archidiaconum Urbocz resolvit Georgium Reess,

quod et denuo sim praetermissus, persvasit ibidem episcopo, ut Posonii adhuc in locum domini episcopi Bosnensis Josephi Chiolnich dati successores effective installarentur. Permoto plenipotentiario domini Chiolnich, canonico Nicolao Magdich, ut is praediorum mutationem urgeret, quae et facta est, eo quia idem Magdich in consistorio dixisset, colonos praedii, a domino episcopo Bosnensi antea tenti, sibi haud esse obedientes, neque praeter currus lignorum aliquod sibi exhibuisse servitii, sed civissae cuidam Kobetichianae, hinc urgente mutationem, plenipotentiario haec effective facta est et

Non minus (Conscriptiones Viennam adferendae praecipiuntur.) 4. Quoniam bancalitas ob maritima bona per impositionem 165 fumorum adeoque 4950 fl. (a singulo fumo per 30 computando) semet gravatam exposuisset coram Majestate Sua, ac eo quidem fundatius, quod dominus Joannes Jursich, assessor tabulae judiciariae et bancalitatis in Croatia plenipotentiarius, revelasset, qua deputationis fumalis membrum, modos, quibus actum fuerat, adeoque eadem bancalitas, bona sua comportando cum Croaticis, docuisset liquido purum beneplacitum,

mandandum corpus ad patres Franciscanos, provinciae sanctae Crucis ad sanctum Leonardum in Sylvis dictos, juxta ejus dispositionem ductum est, ibidemque sepultus. (Comes Orsich colonellus Batthyan Adamus locumtenens a Kleffeldio alienus.) Eo communi bonorum luctu mortuo, quoniam priori adhuc anno comes Adamus Batthyani, filius Ludovici, a suprafato tutore alter, in generalem vigiliarum praefectum fuisset resolutus, et eidem in colonelli Glinani regimine comes Christophorus Orsich qua colonellus successisset, baro autem Bernakovich

Settwiczianae bano descripti causam non postremam odii novi locumtenentis in Kleffeldium praebuerunt. Novus ergo locumtenens totus in promovendo et protegendo erat Szettwiczio, Kleffeld contra eundem. Et cum locumtenens bani fratruelis esset, alter necessarius quoad regulam inductam esset, omnium eo fuere intenti animi, quis superaturus alium et ad cujus partes banus concessurus. (Petrinia regno cedit.) Statim a novi locumtenentis resolutione Petrinia, antea generalatui Varasdinensi parens, confiniis banalibus cessa resignataque est, ita

per medium militum eques et superbe vestitus comparuit. In qua domo nobilitas, magnates, clerus cum praestolabamur, et advenientem sumus reveriti, ad propria remeantes. Equitabant autem cum eodem plures, generalis ipse Petazzi cum quibusdam suorum. Ex nobilitate exigui. Regni vexillum nec sub eo congregari solita nobilitas obviam ei non iverunt, quod hoc soli bano competeret, sed in domo hospitii ejus advenientem praestolabamur. Die altero, quia episcopus regius commissarius sive installator fuerat, pro eodem ad domum regnicolarem ducendo sex fuere ablegati, qui tribus carpentis

in civitatis territorio et consequenter militari campagmento negavit, prohibuit, sed civibus istud solis indulsit defenditque. Qua re frendebat episcopus et rumpebatur in Kleffeldium invidia. Quare vicebanum aliosque omnes in eum irritat tanto fortius, quod locumtenentem novum alienum ab eo esse vidisset. Profecto facta quasi omnium ex genio gentis, superioribus suis adulare consvetae, in Kleffeldium conspiratio, et quem adorabant antea, quin beatos se existimabant, qui famulari et illi obsequi valebant, illique beatiores judicabantur, ad quorum munera magis, ut deus aliquis,

valebant, illique beatiores judicabantur, ad quorum munera magis, ut deus aliquis, respexisset, eum omnes jam persequi inceperunt, ut immolarent invidia sua diis novis. Sane vicebanus Joannes Rauch, uti prae reliquis illum coluisse videbatur, ita nunc mutato coelo persequi. Jam enim filium suum ab eo promotum, ut quaerebat, habuit. Proinde in eum totus exarsit scriptitationibus ad banum | aliisque publicis dicteriis, ut odiorum seminarium publicum factum sit. Studebant eum et ex domo hospitii (regnicolari videlicet) ejicere, sed modus non erat. Quod

camerae, ne a nobilium propriae allodiaturae rebus tricesimam exigi patiatur. In conferentiarum altera baro Stephanus Patachich, colonellus et in confiniis commissarius, varias ex officio difficultates | proponens. tale ad eas accepit responsum, ut videret facile, eo vota plurimorum tendere, quatenus officio vale daret. Vir perspicax observavit praepotentias, et Josepho Raffay 700 fl. officii commissariatus designari, mortuo locumtenente Erdoedio cum vidisset Adamum Batthyan, hominem juvenem ac vix 24 annorum, constitutum a patruo bano ea lege

conscriptionis projectum et modalitas a statibus elaboratum Viennam submitteretur. Quod etiam ab hominibus rerum harum ignaris, sed omniscientiam praetendentibus, tale fuit elaboratum, quod propter extremitates sui ab aula iterum rejectum extitit. Et quia ignorantiae accessisset passio, totum in eo collocatum fuit studium, ut cleri, Erdoediorum opprimatur populus campestris, partes vero montosae et Zagorianae sublevatae maneant. Hic exmissis vineis praetextu eo, quod ab iis jus montanum vel decima praestaretur, in effectu vero quod harum neglectu partes optatae sublevarentur, pro

fuit elaboratum, quod propter extremitates sui ab aula iterum rejectum extitit. Et quia ignorantiae accessisset passio, totum in eo collocatum fuit studium, ut cleri, Erdoediorum opprimatur populus campestris, partes vero montosae et Zagorianae sublevatae maneant. Hic exmissis vineis praetextu eo, quod ab iis jus montanum vel decima praestaretur, in effectu vero quod harum neglectu partes optatae sublevarentur, pro campestribus partibus ad 86 rubricae fuerunt positae. Quin quod jugera inseminarentur tritico, siligine, hordeo etc. per singulas excogitabiles

relinquendo, plura item similia, ut sponte sua videretur interessantia, magis demonstrata per lamentantes ob vineas exmissas aliaque plurima. Ad Petrinensem reincorporationem praeter Busanium etiam locumtenens et canonicus Putz, vicebanus et protonotarius fuerunt ordinati, sed hi postremi eo profecti non sunt. Necessitas regni faciebat 56184, pro quorum fundo fumis numero 1260 impositi per singulum fl. 34. Tricesimae auctio 9000, civitatibus et iuquillinis ad Zagrabiam 700, dominio Sztenichniak 300, partibus maritimis juxta regiam dispositionem propter manifestam factae

eorum ruinam esset adlaboraturus, epistola ad aulam in originali submissa eundem Raffay a judicatu amovisset, idem vicebanus coram vicecomite comitatus Crisiensis Simunchich resuscitat processum. Procurator Sermageanae disputat judicatum vicecomitis Crisiensis, cum baronessa nec in eo comitatu possessionata esset, neque praetensi actus ibidem patrati essent. Vicebanus stabilit judicatum vicecomitis | Crisiensis ex convertibilitate articuli municipalis regni hujus 1645. 5., qui sic sonat: Conclusum etiam est, ut

et locumtenens, in ejus locum comes Petrus Troillus Sermage suffectus est cum salario. Comes autem Joannes Patachich de Zajezda, filius Ludovici, supernumerarius, ut dicunt, et sine mercede eidem tabulae datus assessor. Quod factum ideo credebatur, quod hunc posteriorem tabula, postulasset et pro eo suffragium tulisset, regina autem Sermagium, ut seniorem et hactenus toties supplicantem, respicere dignaretur. (Zagrabiae variae novitates libertatum.) Hac quoque hyeme mundanae libertatis majus ac unquam Zagrabiae exercitium et voluptatis,

Pecuniam obtulit, sed hanc recusavit plenipotentiarius Bedekovichii, item homines Alexandro-Keglevichianae. Interea adveniente etiam comite Petro Sermage cum suis et post reciprocas contradictiones, comitissa Petro-Keglevichiana Popovecz occupavit, Blaskoczium ejecit, quin et Lukauszkium, qui eo advenerat. Taliterque via facti in possessorio bonorum Popovecz remansit, vigilias posuit, gentes tam suas ex Topolovecz quam et fratris sui duxit. Et licet sub crepusculo comes Julius Keglevich comparuisset, illumque per fenestram quandam attrahere ad Popovecz voluissent, re per vigiles

annue, quam prosperaretur. Hocve damnum certum esset, incertum autem, num poenam actus majoris potentiae obtineret. Ideo hac ratione conventum est. 1. Ut comitissa Petro-Keglevichiana aut Bedekovichium exsolvat aut obligatoriam commutet et alteram indemnem reddat. 2. Ut probato eo, quod bona Popovecz concernant masculum, depositis his milibus, ad aliam statim devolventur. 3. Ut fl. Rh. mille comiti Julio alia deponat. 4. Conditionem medietatis ad sanctam Crucem ad sex annos eidem indulsit, Volebam autem, ut comes locumtenens hujus accordae haberet gloriam,

masculum, depositis his milibus, ad aliam statim devolventur. 3. Ut fl. Rh. mille comiti Julio alia deponat. 4. Conditionem medietatis ad sanctam Crucem ad sex annos eidem indulsit, Volebam autem, ut comes locumtenens hujus accordae haberet gloriam, ideo dum haec ageretur et coram eo comitissa Alexandro-Keglevichiana a 3. hoc puncto recessit et mille fl. eidem relaxavit. | Iste igitur Popovcensis actus fuit, uti supra dictum, praesentatus magna omnium admiratione. Res autem tota, creditum ab omnibus, ab eadem comitissa

Viennae.) Kleffeldius jam ab anno priore Viennae fuerat, quo et vicebanus illico post banalem tabulam causa accomodandi sui cum colonello negotii abiit. Ubi ad bani preces scripto retractavit vicebanus, quae contra Busan coram eo fuerat locutus, in praesentia quoque plurimorum. Busan quoque per banum vocatus, Viennam progressus, qui ad talem ibidem accordam accessit, seseque, uti fuit observatum, amicius cum vicebano, Rauch conjunxit. (Informatio de Metlicensibus

et terminandi. 2. (Sincerizationis mandatum.) Mandatum sincerizationis intra Kleffeld, vicebanum Rauch et Busanium in merito, uti supra lectum. Prohibebatur, ne ullus de his vel loqui audeat, hinc imponebatur silentium. Fuit autem ex eo discordia, quod Rauch narrasset Kleffeldio, Joannem Busan olim cum certis latronitus fuisse complicem et sua opera a patibulo fuisse liberatum. De Busanio autem aliud legebatur plenum laudis et integritatis ejusdem. Quae silentii mandata etiam per vicinos generalatus erga consilii bellici

Sada je nema. | (Quaestio enata ex dispensatione festorum.) Occasione hujusmodi promulgationis fuit quaestio, an judicia testis dispensatis current, episcopo affirmativam ex eo tenente, quod sessiones in Viennensibus dicasteriis essent, canonico Kercselich negativam tuente, quod nempe 1. dispensatio a dispensante consideraretur, pontifex duntaxat a laboribus dispensaret in gratiam plebis miserae et ex rationibus in ejus brevi, hinc sicuti non dispensat a missa, sic

civibus, ad ecclesiam progressi sunt, canonicis in sacristia exteriori seni occurrentibus cum mucetis, applaudentibus, et ad interiorem sacristiam comitantibus. Ubi is pontificalibus indutus, assistentibus eidem sponte sua, et qui ab eodem invitati fuere, canonicis, modo plane eo, qui observari solet, episcopo solenniter celebranti. Sacrum uti episcopale cura duplici, ut vocamus, choro decantatum, eum tormentorum explosione sub sacri initium, ad Veni sancte spiritus, ad Gloria, ad Credo, ad Sanctus, ad Elevationem, et in fine Te Deum laudamus cura eadem explosione.

ab officiis, locumtenentem talem procurasse, quem regerent. Cancellarium Hungariae superasse, pluraque talia. Neque illi pro Erdoedio esse sed pro domino Busan, qui postremam fumationem fecisset, atque nos sic operari debere, ut is salvetur. Dein Montem Claudium semper ingeminabat, quid ex eo futurum est, quod viri divites inde facti, plurimaque talia, uti habendum non esse respectum nisi servientium. Hinc quorum subditi erant gravandi insinuabat, nempe comitis Draskovich, quia praemissis 4, uti nollet. 2. Auersperg, episcopales, capitulares, atque hunc in finem me fuisse in

omnia. 3. Quod defectus sibi tanquam ductori adscribendos evitare voluerit. | Quare domino Petkovich venire nequeunte, dominus Busan eosdem duxit, ac nescio qua politica uti volens, iisdem incongrue prospectum voluit et providit fundamento eo, ut hac ratione persvaderent, ne Majestas Sua sacratissima veniat. Hinc et Crisium eos adducendo reliquit solos, quod iidem gravius tulerunt et questi sunt tam Viennae quam Ludbregini apud locumtenentem, qui eosdem medio secretarii sui Mathiae Plovanich ad regalem viam miserat. Sed nescio cujus

Si igitur is sic prospexit praefatis fureriis, unde dominus Petkovich prospicere potuisset? Submisit copias suarum epistolarum. 3. Si privatae quoque facultates metiantur, Busanium prae Petkovichio capaciorem esse ad ipsis serviendum. 4. Si et is ivisset, sic operari debuisset uti Busan, nam ab eo accipienda fuisset instructio. 5. Talem esse in regno abusum, ut licet per banum locumtenentem quispiam ordinetur, si tamen ab aliquibus ex regno hoc non fiat vel probetur, mercede laboris carere, uti in se ipso fuisset expertus, dum 1751. ad generalem Kheill jussu suae excellentiae et comitis

locumtenente submissus et ordinatus. Exorata tandem intermittendae conscriptionis facultas in Decembri est, absolutoque districtu uno, nempe Cisdravano seu Varasdinensi, die 15. Decembris dissoluta est. Acta conscriptionis cum cista ad archivum regni deponenda offerebantur domino Busan, sed, eo recipere nolente, apud praesidem, comitem nempe Joannem Patachich, remanserunt. | Superius descriptae a folio 204. regni congregationi 27. Maji Zagrabiae incoatae addendum. 1. (Klobusiczki

(Supprimit locumtenens replicam conscriptorum, clam solvit congregationem, et alia.) Urgebantur clam conscriptores a magnatibus potioribusque nobilibus, ut suppressam a locumtenente replicam Suae Majestati exmitterent. Sed comes praeses Patachich flecti eo non potuit. Quare privative ad comitem cancellarium submissa extitit. Dein per Kleffeldium, qui mense Januario Viennam iverat, Suae Majestati fuit exhibita, Kleffeldio sive per se sive per alios modos omnes Suae Majestati detegente, quibus locumtenens regeret. Sane hinc maximum summumque in

remotiores comparebant tardius. Die nihilominus 20. Januarii ignis per generalatum totum arsit, in capiendis videlicet officialibus, quorum plurimi, vel observantes vel privatim de periculo edocti, aufugerant, praecipue autem ii, qui remotiores a Szeverin fuerunt. Ducti attamen plures officialium eo sunt die 22. et 23. Januarii, et quoscunque Liubojevich factionis caput trucidandos voluit, trucidati fuere. (Officiales occisi per tumultuantes.) Hos inter misere fustibus et scloporum manubriis trucidatos fuere capitaneus Buzjakovich,

dicebant et vix 15 reperti fuere, qui unionem semet sequi confessi sunt. Ergo ad impediendum, praetextuatum licet, motivum frequentium tumultuum, Marcham restituendam schismaticis judicabat commissio. Quia autem scivissent, reginam, quae Marcham suo jussu unito recenter attribuisset episcopo, eo vix flectendam, ut factam unito episcopo donationem casset et schismaticis eandem attribuat, praecipue quod ab Hungariae cancellario comite Leopoldo de Nadasd res fidei unitorum et promotae exstiterint et protegerentur, visum commissioni fuerat, episcopum unitorum graeci ritus, reverendissimum

Palkovich pro Marcha repraesentatio.) Comparenti Kanisam Palkovichio Neuperghius proponit primo, ut ad magis merendam reginae gratiam in perarduis his circumstantiis cessionem ultro sponte faceret. Quod quia is se facere non posse reposuisset, res tertio postea die in tota commissione cum eo acta est. Propositumque eidem, cessionem hanc et meritoriam futuram apud principem et necessariam esse; meritoriam, quia | sic se princeps expediet a crisi et scrupulis conscientiae: necessariam, quia prospicietur in futurum avertendis

justam et legalem unitis restitutionem praesentem movisse tumultum, cum nec in eam irruisset, nec damni quidpiam attulisset, immo patrem Simeonem Bullich inde abire volentem schismaticus plane populus detinuit et vigilias posuit, ne ab insolentibus mali quidpiam loco accederet. Proinde si quispiam eo tumultus praesentis causam trahat, id sine fundamento, nam ex factis et actis intentiones metiri solerent. Quia porro facta schismatici populi in tutata Marcha, patre unito detento, proviso per eosdem, optimam pro unitis et unione voluntatem testarentur, quis ex mala cogitatione haec promanasse

damnare deberet, quod firmas illas 15 numero oves deseruerit, cum tamen Christus pastorem bonum 99 relinquere dicat, ut unam aquirat perditam. Igitur cum perditarum in generalatu major et potior dicatur numerus, ut perditae illae oves ad ovile Christi reducantur, sicuti laborare deberet, ita eo minus spontanee resignare vel has perditas posset. Insuper reginam non sibi sed apostolicae sedi Marcham resignavisse, cum is qua vicarius apostolicus unitorum rebus consuleret, adeoque resignationem petitam a sede apostolica fieri oportere. Ad quam sedem commissionem etiam relegaret, cum

Promisit ei suam omnem operam et benevolentiam. Sed edicente episcopo Palkovich, se vale accepturum a reliquis commissariis dicturumque, replicam suae dedisse excellentiae, consensit. Sed dum Hungariae cancellario semet eatenus scripturum dixisset, rationem postulavit. Dicente Palkovichio. quod ab eo dependeret foro, cogitabat tantisper et ut scribere cancellario possit, edixit. | Quid post, haec egerit Neuperghius, ignotum. Ex iis nihilominus, quae subsecuta sunt et a me fidedigne intellecta, conjecturari fas est, episcopi Palkovich

succedit Beck ad commandam Varasdinensem.) Generalis Gvicciardi toto tumultus tempore Capronczae degens usque ad adventum Beckii, a Caproncensibus civibus protectus, praestitis ab iisdem vigiliis, terminata commissione dimissionem petiit et eo velocius obtinuit, quia et ignorasset lingvam et solitudinis amans esset et totius tumultus causa praecipua. Generalis comes Josephus Draskovich spem alebat obtinendi generalatus, tum ob sua antenatorumque merita, tum ob operas recentius locatas in rusticorum alio tumultu. Hinc adhaesit multum

monduram, aliam exspectare non posse quam illam, quae apud profusz esset. Intellectis his, abiit Liubojevich et quid loquantur de promulgatione generalis knezii, indagare per pagos coepit. Quod ipsum erat indicio, ut ad se veniant. Convenere itaque, ut suprafatus knezius mihi retulit, et ab eo postularunt consilia. Et quia primo illo congressu 12 tantum venissent, reposuit: se capitaneum esse et generalis jussa exsequi debere, illos knezios, quos nationis privilegia tueri oporteret. Consequenter viderent ipsi, an semet rusticos sive contribuentes efficere possint. Neque se respondere

Bogachevo domini Magdalenich, aequalibus damnis onerarunt. Factionis hujus caput Kellek, villicus domini comitis Patachich ex Preszeka, fuerat. Quarta eodem fere tempore erupit | in pago Nagy Attak prope Legradinum, aeque infamis et prioribus similis, eo tantum infamior, quod nobilem Soebek in domo sua occisum cum domo combusserint.- Prima illa Kussichiana exsurgente factione, comes Joannes Patachich in bonis suis Rakovecz fuit. Prudenter rem illico exstinguendam dissipandamque ratus, ipse in persona per domus singulorum suorum subditorum ivit,

protervia et injuria. (Zagrabiae conferentiae et dispositiones. Vide infra fol. 336.) Aberat comes locumtenens et Petriniae, uti supra monuimus, confiniis invigilaturus degebat. Fata praemissa confestim ad eundem perscribuntur. Eo autem nil respondente et tumultuantibus in dies majora majoraque damna inferentibus seseque augentibus, sub episcopi Zagrabiensis praesidio Zagrabiae conferentiae habitae sunt, vicebano Joanne Rauch, vicecomite Josepho Raffay, exactore regni Joanne Busan aliisque, qui Zagrabiae erant,

vel conjecturando secum loqui, quid sive de tumultuantibus Valachis sive rusticis futurum sit, Zagrabiamque ad compescendos hos ultimos | factis dispositionibus festinare, tametsi in foro Zagrabiensi verba quaedam ad tumultum concitandum facientia etulisset, ut de eo capiendo ageretur, clam discessit. (Petkovich et Matlekovich in Gay tumultuantes capiunt.) 2. Certus Zagrabiae invaluerat rumor, rebelles 2. factionis trans Lonyam cogitare, et Bosakovinam cum adjacentibus nobilium in districtu illo bonis

rusticis, ad sanctum Brictium ac ultra fluvium pagumque Lonya profectus est, immo ad pagum Patachichianum Gay vocatum pervenit, tumultuantes ebrios reperit, fugat et dissipat, 20 eorum interceptis. (Vicebanus pergit adversus tumultuantes. Creati ab eo officiales.) Vicecomitem ob tantum Zagrabiae de Bosakovina metum vicebanus Joannes Rauch cum Josepho Raffay, Georgio Jellachich aliisque nobilibus sequitur et Bosakovinae ob non compertum Petkovich furit. Nocte eadem Cristophorum Kercselich ad eundem quaerendum atque ad se ad bona

sequitur et Bosakovinae ob non compertum Petkovich furit. Nocte eadem Cristophorum Kercselich ad eundem quaerendum atque ad se ad bona Matlekovichii Sztanchich vocata reducendum relegat. Sequenti die cum 20 in terceptis ad Sztanchich comparuit Petkovich, repraehensus graviter, quod sine ordinibus eo ire praesumpsisset, replicante eo, se ab alio ordines habere nequivisse, ob periculum autem, quod imminebat, consulto ivisse. Tum promulgati in Sztanchich fuere officiales et distributa officia (quae res Viennae graviter accepta est, atque pro praesumptione aut crassa ignorantia

Petkovich furit. Nocte eadem Cristophorum Kercselich ad eundem quaerendum atque ad se ad bona Matlekovichii Sztanchich vocata reducendum relegat. Sequenti die cum 20 in terceptis ad Sztanchich comparuit Petkovich, repraehensus graviter, quod sine ordinibus eo ire praesumpsisset, replicante eo, se ab alio ordines habere nequivisse, ob periculum autem, quod imminebat, consulto ivisse. Tum promulgati in Sztanchich fuere officiales et distributa officia (quae res Viennae graviter accepta est, atque pro praesumptione aut crassa ignorantia habita). Creatus videlicet in

fortiores evaderent, maxime autem ob litteras et accessus rusticorum horum cum vicecolonello Valacho Mihaljevich. (Pergit ad Biszag.) Informatione post haec habita, tumultuantes in Biszag domini Antonii Jankovich arce contineri, equites eo per Novomeszto praemissi sunt, subsequentibus peditibus ipsoque vicebano. (Confusio in Biszag.) Antequam autem militia haec eo appulisset, vicini ad Biszag sessionis unius nobiles, pridie arcem subingressi, potos facile rusticos non solum

Informatione post haec habita, tumultuantes in Biszag domini Antonii Jankovich arce contineri, equites eo per Novomeszto praemissi sunt, subsequentibus peditibus ipsoque vicebano. (Confusio in Biszag.) Antequam autem militia haec eo appulisset, vicini ad Biszag sessionis unius nobiles, pridie arcem subingressi, potos facile rusticos non solum dispulerunt coercueruntque, sed, capto factionis hujus capite Kadovich | in cellario et potu imperium tenente, arce potiti sunt, eamque tutabantur.

praetendere videbatur, a se tanquam a regno missi generalis dependentiam, sibique a generali et relationes fieri oportere et ordines a se accipere. Rem hanc implacabili offensa et animo accepit generalis, ac, ut est suorum edicendorum facilis, queri non destitit. Offensi quoque remansere magnates, eo quorundam nobilium arrogantiam et praepotentiam surrexisse lamentantes, ut magnates generalesque a se dependere praetenderent, et baro Stephanus Patachich talismodi arrogantiam qui maxime iniquius tulisse videbatur, Sermage item et potissimum mater sua Juliana, nata Moschon.

Igitur eodem die accedit locumtenentem rector. Lamentatur. Sed locumtenens reponebat, rem sibi videri incredibilem, quia vicebanum ex Lonycza revocasset et vix detineri fine alio, ac quia Gerleczi capitaneus illac cum confiniariis exmissus ob aquas et lutum necdum eo appulisset. Rector, nescio qua arte, eo locumtenentem adduxit, ut de sua vicebani revocatione ex Lonycza facta 15. Martii recognitionem plane eidem daret, quae postea ad praepotentiam vicebani probandam, uti in expositione erat, egregie servivit. Hac obtenta, clam per laniones tam porcos, quos

rector. Lamentatur. Sed locumtenens reponebat, rem sibi videri incredibilem, quia vicebanum ex Lonycza revocasset et vix detineri fine alio, ac quia Gerleczi capitaneus illac cum confiniariis exmissus ob aquas et lutum necdum eo appulisset. Rector, nescio qua arte, eo locumtenentem adduxit, ut de sua vicebani revocatione ex Lonycza facta 15. Martii recognitionem plane eidem daret, quae postea ad praepotentiam vicebani probandam, uti in expositione erat, egregie servivit. Hac obtenta, clam per laniones tam porcos, quos levissimo pretio vendebat in Latinorum

et ratione vix probanda, quae conjecturando scriberentur. Quare rogante rectore competentem publico feci, quam exhibendam putabam instantiam eamque brevem. Cujus summa erat: favorum antea a publico statu receptorum recognitio, atque sub protectionis spe pro causatis in Tkalecz damnis collegium eo confidentius instare, quia perduellionis Jesuitarum crimen vindicandum non erat, consequenter sic ex necessitate provisionis et victus talia accidissent, viam bonificationis publico facilem esse, sive ex cassa publica sive ex aequanimi ad tumultuantes bonificandorum talium impositione. Nec

Ladislao Lukanszki et tabulae assessore Joanne Jursich atque aliis pransus est. Uti ubivis sic et ad eam tabulam de iis, quae acciderant, sermo erat. Rectore gravius conquerente stimulantibusque omnibus, ut ad aulam praesentaret negotium, ac sinceritate plena uteretur, a prandiis et hausto vino eo devenit confidentiae, ut porrigendam publico statui instantiam tam suam quam et a me factam cum iisdem communicaret. Meam nimium esse generalem dicebant, nec ex ea quidpiam erui, cum tamen, quis? quid? cur? apud quem? etc. quaerat, in omni actione exprimi oporteat. Rectoris longe

quam quod per expressum sibi committeretur, in mandatis accepit. Ex quo evenit, ut nec conferentiam nec congregationem celebrare potuerit, qua venturam indixisset commissionem et pro illa quaepiam ordinasset; immo rusticorum examen, per vicecomites incoatum, suspendere debuit, repraehensus in eo etiam, quod tale permisisset, cum ex ipsis legibus scire debuerit, talia crimina Majestatis judicio et foro extraordinario reservata esse. (Incarceratorum miseriae.) Incarcerati illi Zagrabiae rustici heu quam crudeliter sunt habiti, re

habere tumultu, idem Mihaljevich ad defendenda ab injuriis bona domini tabulae praesidis Balthasaris Magdalenich, Guscherovecz vocata, confiniarios Valachos misit, quod eorundem factum pro evincenti evidentique proba Viennae est habitum, confiniarios partem nullam cum rusticis habuisae. Proinde eo magis credebatur, ad tegendam dominorum terrestrium saevitiem scriptum Viennam, rebellionis causas confictas, cum nec conscriptio esset nec confiniariorum vicinia, immo haec astute praetendi, ut generalatus gravioribus vallatus circumstantiis in regnicolarem potestatem devolveretur, quod uti

adjungatur aliquis, et rogatus, quem existimaret, reposuit: aut Jursich, aut Bedekovich Antonius, aut Messich Nicolaus. Accedentes quoque ad se capitulares cum de Naisichii fide interrogasset, nemo sinceritatem ejus laudavit, et Georgius Reesz generalis vicarius pro sua dicacitate acerbiora de eo retulit. Episcopus ipse, sive ut praesidi assentiretur sive ex sua inconstantia, nil bene de eo sensit, seseque in conscriptionis merito Naisichium induxisse fatus est, atque ita reliqui, qui accedebant. (Joannes Jursich commissarius. Raffay

aut Messich Nicolaus. Accedentes quoque ad se capitulares cum de Naisichii fide interrogasset, nemo sinceritatem ejus laudavit, et Georgius Reesz generalis vicarius pro sua dicacitate acerbiora de eo retulit. Episcopus ipse, sive ut praesidi assentiretur sive ex sua inconstantia, nil bene de eo sensit, seseque in conscriptionis merito Naisichium induxisse fatus est, atque ita reliqui, qui accedebant. (Joannes Jursich commissarius. Raffay accusatus.) Actuarius Bisztriczey in illo dierum trium otio visitavit Krajachich, Jursich et

litteralia sua monumenta vidisset examinassetque singula, haecve sub mille amicitiae juramentis et suorum antipendiorum osculis, modo vero exhausta notitia sese actorem effecisset, eique acerrimus foret inimicus. Contra Raffay item, qui scripto plane suo sibi minatus est, dum par sententiae ab eo postulasset, quod ei servire velit. Dein horum trium unionem et praepotentiam, tot aliis firmavit exemplis, dolens unice, quod ob podagram chiragramque, quibus ipsa premeretur, nec copiam habitura sit, ut cum praeside commissionis regiae constitui valeat ad detegenda sua vulnera,

scrupulis, utpote haud securus, an non absolvendus fuisset. Hinc cum res sua criminalis sit, sive civiliter sive poenaliter, ex lege canonica loqui prohibeor. Quo dato utrique responso et ex Reinfenstuel ipsis demonstrato, me reliquerunt. Neque scio, eujus consilio postea Stephanus atque cum eo Ignatius frater appulere Zagrabiam, hospitium quaerentes primo apud sibi agnatum canonicum Pogledich, qui istud negans, in conventu patrum Franciscanorum hospitati sunt. Ignatius Althamio, monachum hunc se adduxisse Zagrabiam, retulit. Paulini, metuentes in ordinis habitu ne detrudatur ad

retulit. Paulini, metuentes in ordinis habitu ne detrudatur ad carceres, soliciti ultro citroque concursabant, ut novitius iste habitu privaretur. Quem is tamen deposuit et rasus duntaxat ad episcopi cum fratre Ignatio ivit arcem, in limine ingressus statim a capitaneo Tolnai, qui militibus arcis eo die praefuit, compraehensus ac ad arestum ductus est. Atque in superiore ad piscinam arcis episcopalis turri inclusus, successive examinatus et convictus. 2do. (Conscriptio damnorum.) Ejusdem commissionis

et in Hungaria ac ipsis Hungariae legibus. Intelligendo videlicet de statu in regno hoc politico vocato. Alias jurisdictiones arbitrio Suae Majestatis relinquendo. Moritur interea praepositus major Sinersperg, et lector capituli Putz pro consequendo beneficio Viennam festinat. Ego quoque eo ascendere cupiebam, sed quia praemissum opus necdum absolveram, ab Althamio permissus non sum, verum is ad cancellarium Hungariae Nadasdi, banum Batthyan, et Suam Majestatem ipsam intuitu hujus scripsit, ac uti dicebat, me commendavit. Credibilius censeo, oraverit tantum, ut collatio

taliterque primus Althamius fuit, qui sub hoc interesse summas accepit capituli. Item totius insulae Murakösz decimarum arenda pro fl. Rh. annuis mille facta eidem comiti est. Utrique rei ego in capite cum paucis aliis adversabar, primo quod a capituli usu et legali interusurio eo minus recedendum esset, quia et nobilium alii jure istud praetenderent ob tot favores ab antenatis eorum ecclesiae praestitis, tam per fundationes altariarum, bonorum donationes, legata, favores in tuendis ecclesiae juribus et privilegiis, tot item ecclesiae incendiis, prouti etiam propriis,

Althamio elocandis. In angustiis ergo Ressius et Paxius constituti, episcopo, partium Althamianarum oratori apud capitulum primo, per canonicum episcopi fratrem Nicolaum Tauszy resistentiam meam caeterorumque canonicorum seductionem deferunt, quam episcopus confestim Althamio detegit, mihique eo magis facit inimicum, quod frater illius generalis 30 adminus milia praestolaretur, Althamiusque me sibi non adversaturum medio Bisztriczaji mihi nunciasset, quod praepositura major vacaret. Reposui nuncio, me ideo non adversari, quod sensus meos pro jurato officio aperuerim. Videbantur autem

Thauszy, nil in contrarium habere quoad addendam et hanc conditionem. Ille rem non capiens consensit, taliterque data fuere milia illa Althamio, quamvis comes, postquam intellexisset plenipotentiarii sponsionem, non contentaretur, ut iterum assecurari a capitulo voluerit, quinque annis summam ab eo non repetendam. Qua in re Malenich eum maxime tutatus est. A plenipotentiario nihilominus ipso, canonico nempe Thauszy, mutuum hoc vel maxime vulgatum est, quia totam sibi hujus gloriam deberi praetendebat seque in summis Althamii favoribus jactitabat. Mense Decembri anni ejusdem residuum

sua filia, nupta Auersperghiana) confirmata, accedente etiam Veröcensis tumultus causa (de qua inferius), dominorum videlicet terrestrium excessu, uti Veröcensis scribebat commissio, igitur causa illa et huc tracta, commissionis Zagrabiensis praeside et Bohemo illo caeterisque coassessoribus eo minus falsificare denunciationes praemissorum volentibus, quod opinionem hanc in aula jam canonizatam viderent, et quod ipsi hic in patria, uti superius descripsi, de quorundam sibi illatis injuriis lamentarentur et quosdam crudelitatis accusarent, taliterque et seipsos et caeteros reos

sit Augustorum intentio. Tum ille, oportunitatem nunc convertendorum Rascianorum esse, quia illi potius Romana amplectentur sacra, quam ut reducerentur; credere vero se, crimen enorme illorum ob respectum hunc religionis conversionisque ipsorum indulgeri ipsis ab apostolica posse principe, seque eo fine fuisse in Szeverin, et promisisse Liubojevichium, convertendos iri omnes, si princeps iisdem indulgeat. Intelligens ego, Domjanichium in Szeverin fuisse, ut me ab homine expediam, svasi eidem, ut rem hanc Jesuitis conferat, quia ipsi aulae forent confessarii, et ipsorum medio peroptime

spectantibus his defensoribus, immo cum tumultuantibus rusticis vina Magdalenichii ibi potare adjuvantibus, combusta sunt? Cur, nisi ob praemissum stratagema? Aut vero quod bona Bogachevo extra praetensos a confiniariis limites situarentur, Guscherovecz tanquam Crisio vicinum confiniarii eo fundamento praetenderent, quod a genitoribus Magdalenichianae, dominis nempe Schettar, qui in confinio primic gaudebant officiis, quamvis jure pignoris tenta antea possidebantur. Cur defensores hi castelli Guscherovecz pro se illud depraedati sunt? Sane suspicari facile est, dum et confiniarii

uti Raven, Verbovecz et partibus Podravanis. 3tio. Quod ultra Lonyam sive trans fluvios et praetensos a confiniariis limites progressi non sint, sed penes eosdem iverint. Facile erumpere poterant in Posavanas partes, et si malitia rusticorum tumultus exortus fuisset, eo et Siscium ac denique Transsavanas partes irrumpendum habebant, tanquam ad partes populosiores et armorum peritas. Dum ergo eo non iverunt, at duntaxat per partes a confiniariis praetensas, signum est, aliorum malitia et non rusticorum tumultum hunc fuisse suscitatum.

a confiniariis limites progressi non sint, sed penes eosdem iverint. Facile erumpere poterant in Posavanas partes, et si malitia rusticorum tumultus exortus fuisset, eo et Siscium ac denique Transsavanas partes irrumpendum habebant, tanquam ad partes populosiores et armorum peritas. Dum ergo eo non iverunt, at duntaxat per partes a confiniariis praetensas, signum est, aliorum malitia et non rusticorum tumultum hunc fuisse suscitatum. 4to. Ex hominum Montis Claudii sub ipsa Zagrabiensi commissione demonstrata contumacia et regulationem omnem deprecatione,

is cum generali conjunctior, uterque enim metuebat, ne exemplo Varasdinensium et militares, aliunde aggravati hacve occasione a decimis aliisque pluribus exempti, ut gratia hac a tumultu revocarentur, et comitatenses rebellent, taliterque totus populus etiam Hungaricus tumultuet. Plebs vero, viso eo, quod a comitatu nullum veniat remedium, in bonis Antonii Spissich manifeste sese opponit et tumultuat absque tamen incineratione et spoliis, quos et in aliorum secuti sunt dominiis. Sed illico intercepti per pandurones et generalem fuere plurimi, atque ad generalis sive praesidii positi

haec inferiors Sclavoniae aula Viennaque tota praejudicium illud vel maxime desumpsisse videtur, terrestres dominos contra proprios excedere subditos hosque praegravare, et particularia ista ad universos extendere etiam superioris Sclavoniae, vulgo Croatiae nuncupatae, fundamento qui maxime eo, quod Antonius Spissich Croata ista Sclavoniae onera vel primus induxerit, vel sub eo inducta sint. Hinc, sicuti Zagrabiae contra vicebanum ac Raffay lamenta maxima, sic Veröczae contra Antonium Spissich, qui etiam in notabili summa, rusticis et comitatui persolvenda, convictus exstitit, quia

videtur, terrestres dominos contra proprios excedere subditos hosque praegravare, et particularia ista ad universos extendere etiam superioris Sclavoniae, vulgo Croatiae nuncupatae, fundamento qui maxime eo, quod Antonius Spissich Croata ista Sclavoniae onera vel primus induxerit, vel sub eo inducta sint. Hinc, sicuti Zagrabiae contra vicebanum ac Raffay lamenta maxima, sic Veröczae contra Antonium Spissich, qui etiam in notabili summa, rusticis et comitatui persolvenda, convictus exstitit, quia contra ejus universa facta actave inquisitum, accusantibus hominem ferme singulis.

quibusdam dissensionibus, diutissime protracta est. Commissio ista, auditis subditis, extractualiter dominis terrestribus, ad quae respondere deberent, cum citatione et termino communicavit, eorumque medio etiam procuratorum allegationes accepit et audivit, ut advocatus Petrus Spissich, aliique eo ad allegandum profecti fuerint. Quid praeterea actum, et an aliquis ibidem morte castigatus, cum nesciam, omitto, ob meas enim persecutiones de resciendis particularibus et singulis solicitus esse non potui. Caeterum effectus commissionis hujus observati sequentes sunt.

sub praetextu senii et gerendorum debite officiorum minus aptorum, ut ajunt,jubilari procuravit, non sine eorundem offensa. Qui Viennam quia profecti fuissent, ut aula videat, an adeo senes sint, quod jubilari mererentur, plurimaque contra generalem semet dicturos metuerentur; accedente eo etiam, quod Mikassinovich vicecolonellus Varasdinensis tumultum generalatus illius ad Petazzii apostolatum traheret, quasi is plus se apostolum quam generalem tempore eo, quo illi generalatui Capronczae praefuit, exhibuisset: his proinde ex rationibus cum generalis Petazzi Viennam ipse ascendere

ut aula videat, an adeo senes sint, quod jubilari mererentur, plurimaque contra generalem semet dicturos metuerentur; accedente eo etiam, quod Mikassinovich vicecolonellus Varasdinensis tumultum generalatus illius ad Petazzii apostolatum traheret, quasi is plus se apostolum quam generalem tempore eo, quo illi generalatui Capronczae praefuit, exhibuisset: his proinde ex rationibus cum generalis Petazzi Viennam ipse ascendere nequivisset, ne se absente quid mali in generalatu Carolostadiensi eveniat, Kleffeldius, qui ex banalibus confiniis ad generalatum illum translatus fuerat, Petazzio ad

confiniis ad generalatum illum translatus fuerat, Petazzio ad oculum sese addictissimum simulans spe promotionis suae ad generalis dignitatem et commandae Caproncensis obtinendae, postquam, ut Viennam peteret, facultatem obtinuisset, Viennam a generali mittitur, ipseque Petazzius Zagrabiam cum eo appellit, et in domo mea hospitatus Kleffeldium in omnibus instruit, et quasi suo quoque nomine et in causis generalatus Viennam mittit. Sed quia jam Beckius ad tumultuantes Varasdinenses et Szeverinum ordinatus submissusque fuisset, Kleffeldius tarde appulit. Mansit tamen anno integro et supra

Kleffeldio adscribit. Serbellonius, absoluta Veröcensi commissione, per Labacum in Carolostadienses partes exmittitur, lustrat generalatum. et Viennam redux pro his revidendis intra Kleffeldium et Petazzium commissarius dicitur. Posonii praefigitur partibus a Serbellonio terminus, Petazzius eo per se nec ascendit, attamen in favorem sui fertur sententia et Kleffeldius cadit. Novam iste iterum urget commissionem Viennae praetextu eo, quod denuntiationes suae de toto generalatu accipi non debeant, sed suo regimine, quia is Likam et Corbaviam non vidisset, sed litteratorie Petazzius

et Viennam redux pro his revidendis intra Kleffeldium et Petazzium commissarius dicitur. Posonii praefigitur partibus a Serbellonio terminus, Petazzius eo per se nec ascendit, attamen in favorem sui fertur sententia et Kleffeldius cadit. Novam iste iterum urget commissionem Viennae praetextu eo, quod denuntiationes suae de toto generalatu accipi non debeant, sed suo regimine, quia is Likam et Corbaviam non vidisset, sed litteratorie Petazzius enervavit ista, videlicet I. fateri Kleffeldium, se generalatus non habere notitiam, proinde nec denuntiare quivisse. II. In sua denuntiatione

gavisurum sit, nec episcopus possit quam e candidatis promovere, successive Varasdinensis archidiaconus, per aliquot menses lector et demum ejusdem Eszterhazii protectione 1724. factus praepositus; homo eruditorum omnium et litterarum juratus hostis, simplicium amicus et fautor, hinc quae sub eo accepit praejudicia ecclesia, alibi notavimus) aetatis suae anno 74. Hoc mortuo, virus passionesque suas, quas episcopus Zagrabiensis Franciscus Thauszy contra me Balthasarem Kercselich habuit haberetque, instigantibus canonicis, ejusdem episcopi adulatoribus, et jactura mei suas promotiones

istud mihi vel maxime objiciebat, quod sine facultate episcopi Viennam abiissem, cui reposui, nec moris esse petere, nec jura imponere, neque ab inimico et accusatore petenda esse consilia, et vel admisisset vel negasset facultatem episcopus: si admisisset, suspecta fuisset facultas, me nempe eo gratis ire et ad sumptus faciendos inutiles, si negasset, ergo defensae media praeclusa habuissem, et de hoc iterum accusare oportuisset. Ad principem ex clementia reginae patere cuivis accessum, meque plebeos plane in audientia reginae vidisse. Ad ista nil reposuit Batthyanius, neque de

displicentia. Consiliarius Koller, qui me, identidem ad se accedentem, ut audiat tempus invenire non potuit, audita mox dicta mea in consilio instantia, ad prandium invitavit, quo, et Patachichio jubente, progressus sum lege ea, ut cautissimus sim, beneque observem singula. Humanissime ab eo suscipior | ac inter suarum occupationum enarrationes, ut indulgeam, quod ter accedentem audire non potuerit. Tum absoluto prandio, ad arcanius cubiculum me adduxit, ubi praemisit primo, quo erga me animo esset fueritque. Immo suam, vivente adhuc praeposito,

enim, illum bani, me cancellarii protectionem habere, consequenter et se utrique satisfacere studuisse, 2do. Banum ipsum hujus fuisse studii hacve de causa sincere mihi communicasse omnia, quae ad eum perscribebantur, et se non sine dolore observasse, quod audientiam eo inscio acceperim, neque ad eum post illam rediverim. Magis autem semet appraehensurum instantiam hanc meam, quod eo quasi autore res haec videatur exponi acta, atque, ut is videat, de ejusdem fine resolutum foret, ergo ne inquiebat: vel banus evocare debebit Viennam episcopum, capitulum et

Banum ipsum hujus fuisse studii hacve de causa sincere mihi communicasse omnia, quae ad eum perscribebantur, et se non sine dolore observasse, quod audientiam eo inscio acceperim, neque ad eum post illam rediverim. Magis autem semet appraehensurum instantiam hanc meam, quod eo quasi autore res haec videatur exponi acta, atque, ut is videat, de ejusdem fine resolutum foret, ergo ne inquiebat: vel banus evocare debebit Viennam episcopum, capitulum et dominationem vestram, vel ipse deorsum descendere. Ex quo tandem discursu longiori deduxit, ad placandum banum

datae iastantiae, et sine cujuspiam dato consilio mihi aliud non occurrisse quam supplicare, ut talismodi ad aures Suae Majestatis delatus processus jussu quoque regio et legaliter absolveretur et procederet, et si ipsum dominum consiliarium Koller consuluissem, uti etiam in votis habui, si cum eo loqui poteram antea, me vix consilii aliud habere potuisse. Suus post haec sermo versus est: eccur saltem per unum pro memoria ad eum non recurri? Me iterum et in hoc excusantem cum audivisset, descendit ad alia narravitque, obrui se actorum commissionis Zagrabiensis revisione. Tum de Rauch,

ad semet subscribendum, quod epistola illa ad Batthyan banum scripta capitularis fuerit, et nomine totius scripta capituli. Cantor Adamus Ztepanich, uti mihi junctus sangvine, deprecatus subscriptionem est abiitque. Praepositus quoque Chasmensis Petrichevich, se contra conscientiam et Deum eo minus agere posse, edixit, quod, 16. Julii epistolam illam capitularem non fuisse, agnitum sit. Ejusdem sententiae fuit canonicus omnium senior et archidiaconus Goricensis Pogledich. Paxi, Reess et Malenich perarabant scrupulos salvari omnium, dum nil aliud opus est, quam recognoscere, capituli

mihi | retulit. Habeat ingratus praestitorum a me sibi beneficiorum Deum vindicem, quia omnipotens dixit: mihi vindictam ego retribuam. Sed hoc omisso et ad propositum redeundo, a Selina ergo Zagrabiam eundo, obvium habeo comitem Joannem Patachich, quia Zagrabia eo die moverat, ab hoc ultra semialteram collocutus sum horam, atque ab eodem tam de actionalibus primo edoctus sum criminibus quam et supradescriptis circumstantiis, passioneque illa plus quam judaica, ut majorem temporis partem in eo, quid fieri expediat, consumpserimus. Videbatur illi, ut

eundo, obvium habeo comitem Joannem Patachich, quia Zagrabia eo die moverat, ab hoc ultra semialteram collocutus sum horam, atque ab eodem tam de actionalibus primo edoctus sum criminibus quam et supradescriptis circumstantiis, passioneque illa plus quam judaica, ut majorem temporis partem in eo, quid fieri expediat, consumpserimus. Videbatur illi, ut rediremus Zagrabiam, sed, perpensa, quam ipse expertus fuerat testisque oculatus, invidia episcopi et canonicorum, metus erat, ne pro meo qua abbatis despectu, populi totius scandalo et sui prostitutione, Judaeorum instar violentas

dare posse, quae ille domino Skerlecz Petro, comitis cancellarii secretario, admanuaret ab illo interim videnda, corrigenda et sub manu, si judicaverit, communicanda, quoadusque per postam meae deferantur epistolae. Skerleczium meum esse amicum sciens, dedi eidem omnia, exceptis epistolis, quas eo scripsi die et per postam ordinariam exmisi, enormiter in Krajachichii fide deceptus. Destinaveram, Petovium ad patres Dominicanos concedere, ibidemque dominus parochus in Mihovljan Joannes Kukuljevich pro me hospitium procuraverat. At quia comitissa vidua Alexandro-Keglevichiana, nata

ad canonicatum promotus exstitit. Sed nec concionator vel ultimis comparandus, minus doctus, vel in aliquo genere qua canonicus apparuit, quin temerarius et rudis. Praepositi tamen Sinersperg gratias habuit, cum ipse talibus semper addictus exstiterit et vel nomen doctrinae exhorruerit, ut ab eo plane exsecutor substantiae suae et voluntati ultimae fuerit constitutus. Hujus ergo morte vacabant iterum beneficia. Supervenit quoque resolutio regia de nominato in praepositum lectore Putz. Dici nequit, quod qualeve gaudium fuit episcopo et ei adhaerentibus. Et excessivum plane fuisset, nisi

aeque capitaneum et locumtenentis Adamo Batthyan adjutantium, ut vocant, sed cum episcopo Segniensi dissentientem, commendant, verum promotionem hujus ad canonicatum Zagrabiensem ob exantlatos tot labores in promovendo Putz exigunt. Quod episcopo servitia remereri ignorante gravissimum accidit, eo vel maxime, quia canonico et custodi Reess promiserat, parochum Petrovinensem Mathiam Reess in locum praepositi successurum, obligandusque qua judicii praeses videbatur. Ergo opera eorum, vacantia nempe beneficia ambientium, concitat capitulum, ut Gerlechichio inimicaretur, neque, cum

beneficii curati consecutionem de canonico jure jam ingremiatum esse neque opus esse, dimissoriis aliis. Cui episcopus (uti ipsemet Gerlechich, dum me visitasset et consilium, quid facere debeat, rogasset, mihi aperuit) reposuit: Quid mihi cum jure canonico, hoc apud nos non viget, neque hic cum eo prodeat, quia canonici de jure audire nolunt. Obstupuit ad ista Gerlechich. Dein canonicos visitans, de iisdem dimissoriis sibi dici cum admiratione audivit. Mansit diutius Zagrabiae et assecurari voluit de canonicatu, sed episcopus nil aliud quam dimissorias in ore habuit. Canonici autem

beneficium pro tenuiori sibi relinquere durum sit, atque ad dioecesim talem venire, in qua canonica jura exosa esse ex ore episcopi audivit. Interim, ut promotus ad canonicatum Reess beneficio illo gaudere possit et conjunctum tenere, anno integro successor ad parochiam datus non est, praetextu eo, quod fors Gerlechich cum dimissoriis sit venturus. Dies 12. Novembris, termini videlicet mei, appropinquabat, ad quam iterum citatus fueram. Die 11. ex Reka abii, ubi existens praedescriptas promotiones intellexi, et, reflectens me ad verba reginae mihi

Tum allatis eidem instruments a chirurgo, venam quandam capitis aperuit et emplastrum quodpiam scripsit. Tum a praesente collegii rectore Nicolao Petrichevich, ut reverteretur, rogatus, reposuit, credere semet me restituendum. Abiit, neque postea visus vel inventus est, tametsi diligentissime de eo fuisset inquisitum, ut mercedem acciperet. Ab ejus porro abitu ego restitutus integre, ut surgerem plane et medicus admiraretur, miraculumve esse depraedicaret. Scis autem, domine Deus, quod non mentiar neque fingam, sed mirabilia enarrem tua, ut fors aliquando lectura posteritas te omnipotentem

luto vas unum facere in honorem et aliud in contumeliam, quin ulla luto sit injuria, eapropter cum ego Dei sim creatura Deusve justissimus sit, qui injuriam mihi facere nequit, quive evangelicum illum coecum, cujus nec parentes peccaverant neque ipse, coecum ideo esse voluit, ut manifestentur in eo opera Dei, Joseph item Aegyptium esto innocentem durissimos perpeti carceres, pluresque alios, quibuscum peccator ego nulla ratione sum comparandus. Augustinum quoque imitatus, cum ex sacris paginis solatia quaererem, in eam psalmi identidem offendi sententiam: Intellectum tibi dabo et

praesumens et ambitiosus esset, de episcopatu cogitare coepit, et matrem, quae tum vivebat, prouti et fratrem suum Josephum disposuerat, sumptus necessaries sibi non defuturos ad consequendum episcopatum, ergo hunc solicitat, sed miser indirecta via atque per homines, qui risum fabulamque ex eo faciebant. Neque frater Josephus tantus fuit, ut consilio ei adesset. Vivente archiepiscopo Gabriele Patachich, cupiebat hunc suum ambitum a se promotum, sed magnus archiepiscopus stoliditate monachi curas suas distrahebat. Ac quia titularem, ut vocant, episcopatum primo ambivisset,

semet in votis suis proficere non posse, ad obtinendam hanc facultatem aut vero ad promotionem sui in ordine Romam cogitare coepit, et post plures solicitudinis annos 1754. obedientiales obtinuit litteras medio patris Jankovich, provinciae Bosnensis provincialis ac definitoris ordinis, Romamque eo anno profectus est, cardinalis Albani Alexandri qua Germaniae protectoris, semet patrocinio devovens volensque sui opera reginae commendari. Cum autem episcopatus nullus vacasset, cardinalis sese excusavit, patri nihilominus generali ordinis medio secretarii sui eundem commendavit. Apud quem

alium. Ad placandum episcopum, qui dicebat, se non ordinaturum studentes illos, et faciendam quandam publico umbram, cum studentibus. Quinque Ecclesiarum commutati suut; philosophi autem cum Kanisiensibus. Pater autem Jellachich inhabilis ad gubernium est pronunciatus, aggravante eum potissimum eo, quod ad vicarium, episcopum, banum recurrisset, neque ad proximum, uti vigore constitutionum debuisset, conventum, sed monachos plane diffamaverit per capitulum, falsaque illis crimina nocturnae divagationis appegerit. Hinc ad exsilium Veröczam, inde postea Szigethinum relegatus est,

aliud quam lamenta audivimus, injurias item infinitas, quas officiales ipsis causassent. Et plena erat arx populo, ut biduum otiose consumptum sit a nobis. Praetendebat siquidem populus, ut eorum gravamina et excessus, quae contra Raffay et officiales habebant, conscriberentur, credebant enim, nos eo fine submissos. Sed quia haec nostra non fuisset provincia, cum domino Raffay et officialibus actum, ut eosdem conscriptioni et non ad lamenta sisterent, sed illi nec hiscere valentes, dominusque Raffay sibi metuens, uti ex clamoribus apparebat, tandem semet subduxit per Jeszenovecz, nobisque

I. tumultus attigimus. Porro videntes ex ternionibus conscriptionum, nos munus nostrum haud excessisse neque audita gravamina inseruisse, ne culpa in eos cadere possit, ex parte populi clamare inceperunt, nosque conscriptione nostra populum illum praegravasse, clamarunt, consilio fors etiam eo, ut depraedicarent plebi, a se eam protegi, hacve ratione contra se irritatos placarent, et ad imposita onera persolvenda et dominio praestanda inducerent, haberenturque in regno non oppressores sed plebis protectores, ac, si opus esset, publicum desuper obtinerent testimonium. Sed

obtinerent testimonium. Sed inconsiderata et, ne dicam, imprudentia fuere haec domini Raffay et officialium (a Schytaroczio commissioni detecta cum scripto quodam manu domini Raffay, quo episcopalium subditorum, item Draskovichianorum onera cum Montis Claudii conferendo notaverat, fine eo, ut per hos etiam protegeretur et ab oppressione eliberetur, exhibito) consilia. Equidem primo, cum conscriptio ipsa adinvenerit, homines Montis Claudii bene possessionatos esse, amplissimis provisum terris et beneficiis aliis, testimonio commissionis conscriptionalis, felicius regulationes suas

fuerunt, adeoque regnum illusisse velle principi, ut dicatur, occasionem evitare debuisset, sive seipsum, scire enim poterat, quod aula conscriptionem, a se ordinatam, manutentura foret tanquam rem, quae aerarium regium sublevanda credebatur, consequenter indagaturam quis obsistat. Eo quidem magis, quod ipse conscriptor exstiterit et se exsolvi voluerit, caeteros autem privatos salario, sive demum populum illum, quen his non movendum scire, poterat. Cum enim populus ille oppido Kutinja et comitatui Posegano advicinaretur, in quo comitatu neque per quantum contributionale

ipsi prodebant et pandebant. Profecto vecturas, triturationem aliaque hoc jam authumuo deprecati sunt. Porro occasione tumultus confiniariorum in sua contumacia plebs Montis Claudii est confirmata, atque, uti ferebat rumor et ego fide digne audivi, occisis jam officialibus in Szeverin, eo suos miserat deputatos, ut viderent, num ad confinia trahi possint, ibidemque lamentati sunt de oppressione officialium. Accedere quoque dicebantur ad Mihaljevich et Mikassinovich, quod mihi attamen compertum non est. Occasione autem rusticani tumultus, cum profugissent officiales, arcem ipsi

quam rem partium harum officiales et secretarius comitis olim Ludovici dominus Mathias Plovanich testabantur. Sane uti in populo Montis Claudii regulationis Raffajanae aequalis ab omnibus non observatio magnum fuit scandalum, sic ipsorum officialium testimonio unus Raffay causa dicebatur, et eo magis deducebatur, quia mortem comitis Ludovici Erdoedy cum praemeditata illa regulatione exspectaverit et ipso mortuo primura stabiliverit. Qua ex re arguebat Altham et locumtenentis actualis Adami Batthyan facilitatem remissionemque et quorundara praepotentiam, maxime

et expeditione extradari. Quod cum ille facere nequivisset tanquam tali carens, audiens fors de privilegiis vociferari, sive joco sive aliter subjunxit, privilegia ipsis venisse omnino et esse illa, quae dicebat. At illi hoc ipsum subsumpsere Kesserianum dictum seseque in eo firmabant, quod nempe ex ore judlium accepissent, privilegia ipsis misisse reginam, hinc talia constanter postea postularunt, et suam firmabant in hoc dicto proterviam subsequam, non sine crisi et attributa culpa judlium Kesser, quod talia edixisset. Hac eadem occasione dominus Josephus

eis crimine imputatum postea. Scriptum pro eorum favore est. Conscriptoribus sine difficultate et describendorum ternionum onere merces destinata et successive persoluta. Plurimum autem laboratum in regulationis mandato et circa illud, quod pro futura memoria hic adnectimus, tum ideo, quia ex eo plura cognoscentur a nobis supra dicta, tum quod servire aliquando valeat. Mandatum et dispositio regia, qua ratione domini erga subditos se gerere debeant et vicissim. Maria Theresia etc. tit. Spectabilis et magnifice comes, sincere nobis dilecte. Facta nobis de

illius causa corrumpitur, vel alias etiam perit, subditus ad bonificationem damnique, quod dominus ex hinc patitur, resarcitionem haud obligetur. Ad haec decimam ex settigeris, agnis, haedis, et apium alvearibus per dominia terrestralia in natura, non autem illorum pretio, desumi volumus, eo insuper observato, ut quod uno anno vel supra vel infra, decimalem nuerum de praedenotatis decimationi obnoxiis naturalium speciebus apud hunc vel illum subditum exstare comperitur, conuotetur, desuperque per officiales dominales scripta recognitio subditis in talismodi supernatantiae aut

Montis Claudii, tam quoad situm quam et alia reliquis regni nostri Croatiae dominiis et possessionibus multum distincti, per toties fatam commissionem nostram regiam peculiariter elaboratum et hisce acclusum ex integro benigne approbantes. Noverit proinde fidelitas vestra rem eo dirigere, quo idem opus interea et usque subsecuturam universalem eamque stabilem regulationem quam exactissime effectui mancipetur, eidemque nec in minimo contraveniatur. Caeterum omnes equidem vecturas et praejuncturas, officialibus dominalibus hactenus

an, vel quidnam respectu unius aut alterius in obversum occurrat, communicari noverint. Quibus praeannexis punctis, alia inter etiam regulationem juris montani in se complectentibus, eatenus porro fidelitati vestrae adhuc benigne committendum esse duximus, ut abrogandis quibusvis, passu in eo adusque interventis abusibus et disordinibus, prouti et quatenus in reparatione contributionis recta et aequa proportio observetur. Ex parte autem dominiorum terrestralium tum superius denotatae, de facto interimaliter instituendae, quam et successive elaborandae atque introducendae stabili

2do. Cognoscebant etiam, totum regulationis praemissae opus sic esse compilatum, ut clero quidem maxime faveat, adeoque, sicuti blandiebatur sibi Viennae consiliarius Koller, a clero protegendum fore, ut via tali meritum omne banum maneat. Sed episcopus rem eo usque penetrare nescivit, prouti nec capitulares exmissi. Sane dispositionem praemissam clero esse faventem, satis apparet, quia nec ad eum directa foret, nec observanda a clero exprimeretur, quia de praedialibus ecclesiarum nulla mentio, aut elaborandis eorundem obligationibus, neque de

Longobardus dux Forojuliensis, christiana religione circa 605. suscepta, regno Longobardico majestosius futurum ratus, si | patriarchica sedes Aquilejam redeat, mortuo Heliae successore Severo, a clero illo Joannem in patriarcham Aquilejensem eligi crearive eo facilius procuravit, quod flagrasset id temporis diuturnum schisma in ecclesia ob trium capitulorum defensionem, et Fori Julii clerus una cum Joanne electo defensioni huic insisterent, e contra Gradensis ecclesiae antistites ex horrore Longobardici dominatus subacta a Graecis maritima Venetiae

renuerunt, | armisque hanc libertatem duce Liudevito sustentarunt. Pivssi quidem 811., item a Ludovico I. Pio 822., ast constantes et protecti modo ab orientis imperio, modo accessione aliarum ad eos provinciarum, uti hodie dictarum Serviae, Dalmatiae, Croatiae, eo creverunt, ut semet, Venetorum existimo opera, Romanis pontificibus subdentes successive proprios etiam reges acceperint, semperque occidentalis imperatoris, utpote eos ad tributa compellere intentis, vel nomen horruerint, maluerintque demum subdi Hungaris quam occidentis imperio. Sed et

esto quidem sub specie majoris securitatis imperii et administrandae justitiae inducta fuisse videatur, in substantia tamen aliud non erat, quam idea evertendi imperii. Equidem hi duces vel affectum obtenturi erant populi, vel non; si primum, a subjectione semet eximendi alas habituri sunt, eo velociores, quod Romanus pontifex Hebraeorum condam pontificum autoritatem usurpasset, creandorum nempe instar Samuelis olim regum et distribuendorum in orbe catholico imperiorum; si alterum, per novorum obtrusiones jurgia imperatori cum populo ac in eum etiam indignatio, quod tales claret

loco retulimus has et alias, tamen ita fuere providi, ut, vix nominato uno Aquilejensi patriarcha, alium ei coadjutoris darent titulo, protegente | eos semper Roma, quin et in pactis cum Austria publicis favorabilis sibi eatenus quidpiam perpetuo obtinerent, quod eo facilius assecuti sunt, quia Austria haereditarium non habens imperium, nec illud tam facile semet obtinere posse providens, de augendis haereditariis sibi provinciis, consequenter subjuganda Hungaria,quae pars imperii occidentalis non esset, fuit semper magis solicita, ut ratione hac facilius

plane, quae magis fuere suspectae, per diversa monasteria monialium positae cum instructionibus eatenus. Re hac indignati contra Saurer fuere Veneti, et domino Cornero, legato Viennae Veneto, summa fuit cura comitem Saurer denigrare, morositatis arguere tantorumque sumptuum reum facere, neque eo praeside rem unquam terminandam. Haec successere Cornero eo facilius, quod pro relegatis illis deabus et earum offensi fuissent patroni et ipsae injuriam sibi factam ejularent. Quare 1752. comes Corbinianus Saurer deponitur, et ei generalis Harsch substituitur. Qui, militari modo ab unis

monialium positae cum instructionibus eatenus. Re hac indignati contra Saurer fuere Veneti, et domino Cornero, legato Viennae Veneto, summa fuit cura comitem Saurer denigrare, morositatis arguere tantorumque sumptuum reum facere, neque eo praeside rem unquam terminandam. Haec successere Cornero eo facilius, quod pro relegatis illis deabus et earum offensi fuissent patroni et ipsae injuriam sibi factam ejularent. Quare 1752. comes Corbinianus Saurer deponitur, et ei generalis Harsch substituitur. Qui, militari modo ab unis relationibus pendens, ad Venetorum vota non fuit difficilis,

cum aliis.) Quia porro populus ille mantimus ejulare non cessasset, et in effectu dispergeretur, ut plurimi in Hungariam et inferiorem Sclavoniam ex locis illis praecipue Licanis cum universa familia et pecoribus per Zagrabiam hinc abirent et concederent, immo plane in Moscoviam, et eo magis, quo jam de reginae eorsum adventu desperarent, Viennense ministerium, metuens de partium illarum tumultu, reginae repraesentare non cessans, in emersuris infallibiliter belli circumstantiis Venetorum amicitiam et adminus neutralitatem necessariam esse, proinde ratione nulla irritandos,

prior, Zagrabiae die 12. Julii, tempore commissionis regiae, habita. (Juristitium ab aula cassatum.) Ad mandatum regium cursus juris quoad omnes et quaslibet alias causas praecipitur et ordinatur, demptis solis causis postremi tumultus, et ex eo vel per eum tumultum accessoriis, quae commissioni regiae, eatenus ordinatae, et foro extraordinario subjiciuntur. Hinc mense Augusto tabula regni judiciaria post octavas sancti Stephani regis decurrit. Praemissas omnes conferentias dominus Nicolaus Skerlecz, tabulae judiciariae

conqueritur, se malevolorum opera in indignationem caesareo regiam incidisse, et commemoratis suis servitiis omnino immerite; 2do, se in commissione caesareo regia Althamiana nec auditum esse; 3tio, sed neque per eandem commissionem eo deventum fuisset, si inimicis manibus conscriptio gravaminum credita non fuisset, et nominetenus domino Ladislao Lukauszki, qui ex appraehensione depositionis a fiscalatu plura suggessisset, sufflammasset, et Montis Claudii populum concitasset, in vim argumenti adjungendo inquisitionem, per

Kulmerium invisit et clam, quasi per fenestram, ibidem ad eundem intrabat, non sine cordatorum admiratione, vulgi vero scandalo, ac proinde variis, nec honestati parcentibus, sermonibus. Kulmer longiores subiit carceres, post semialterum primo mensem a vinculis absolutus. Et postquam satis de eo liberando cogitatum fuisset, in comitissae locumtenentis gratiam senex vidua baronessa Sermage, nata baronessa Juliana Moscon, mulier apprime astuta et sagax, se culpae totius ream facit. Scribit namque bano, quod ipsa ex sangvinis nexu, quo cum Kulmer jungeretur, bonaque erga sibi junctum

amplissimum templum forum etiam adjacens populo plenum foret. Dixi autem concionem de mundi vanitate, et res hujus saeculi non esse nisi deceptiones, atque hoc ex illo psalmo: Nolite fieri sicut equus et mulus, quibus non est intellectus. Defectus omnes supra plurimorum captum exposui, applausu eo, ut concionem hanc typis edendam petierint, civitas per suos exmissos mihi gratias egerit, magnates quoque, uti comes Orsich et Sermage, fructu quoque tali, ut domum regnicolarem, quae in templum libertatis conversa erat, ejus antea amici protectoresque deseruerint, neque ad baal,

edendam petierint, civitas per suos exmissos mihi gratias egerit, magnates quoque, uti comes Orsich et Sermage, fructu quoque tali, ut domum regnicolarem, quae in templum libertatis conversa erat, ejus antea amici protectoresque deseruerint, neque ad baal, sive saltum, aut mascheras eo amplius profecti sint, nihilque inconveniens sit auditum, immo | defensores libertatum antea in osores effecti sunt earundem, impleveruntque confessionalia, immo sub ipsa concione lacrymis templum. Neque vel postea ac subsequis annis Zagrabiae visa sunt et audita

cum duabus prolibus submittendo, maritum autem ad episcopum Zagrabiensem. Illa in regnicolari domo longius arestum subiit, eleemosynis fidelium vivens, et demum simpliciter dimissa est. Ille autem in turri episcopii tempore aliquo detinebatur. Tandem, quia e dioecesi Jaurinensi fuisset, eo judicandus exmittitur, comitantibus eum episcopi praedialibus. Cumque Chaktornyam pervenissent, sive vigilum negligentia, sive avaritia, sive, quod credibilius, quod instructi sic fuissent (quia ideo neque citati, minus castigati unquam fuerunt), liber evasit, et quo sese receperit, ignotum est.

instruitur.) Secretarius locumtenentis dominus Mathias Plovanich ad finem Februarii Viennam a domino suo missus est, fine informandorum palatini ac bani, prouti etiam reponendorum in gratiam regiam domini vicebani ac Raffaji. Hic cum Viennam appulisset, (uti ipse mihi retulit), eo confusiora apud praemissos dominos repent omnia, quod Lukauszki in iis litteris, ad comitem Altham scriptis, sese ad eundem secretarium Plovanich provocasset, quod et illa, quae ipse perscripsisset et plura illis ex eodem Plovanich, brevi ascensuro, sua excellentia, dominus nempe comes ab

Ut pacatum semet exhibeat, et pacatissimum, cum sua legentur, tum, ne peccet motu quopiam, tum ad demonstrandum, se nil timere. 4to. Videndum, quem submittat Viennam et qui replicaturus est. Intuitu autem neglecti bani, (quod is metuebat maxime), cum ex Raffaji instantia eo direxi, quod quia is se per commissionem gravatum gratiaque principis privatum exposuisset, et ex inquisitionibus coram locumtenente productis novum petere videretur judicium et reipsa res ad novi viam pertineret, in hac autem coram eodem judice, qui et prius fuit, procedendum

et ex inquisitionibus coram locumtenente productis novum petere videretur judicium et reipsa res ad novi viam pertineret, in hac autem coram eodem judice, qui et prius fuit, procedendum esset. Cum dominus Lukauszki a tot annis publicum advocatum ageret et judicem novi judicii apprime sciret, eo, quo debuit, scripsit, sine banalis excellentiae offensa. Quae si offensa non est, quod commissio regia primum egit judicem, nec offendi potest, dum in via novi ad eundem provocatur. Unde quia comes locumtenens primae instantiae judex non fuisset, neque in via novi respondendum eidem erat, sed

et, quae judicaverit, agat. Meum autem nec concitationis crimen domino Lukauszki probare est, immo contrarius non sum, si depositionem testium illorum aliis enervat mediis seseque immunem reddit. Quos ego ipse in casu simili puniendos rogarem. Simili iterum responso res tota evanuisset, neque eo unquam jurgia et animorum dissensiones volassent, quae replicis illis incredibile quantum creverunt non solum in Croatia sed Viennae. Nam prouti quisque affectus parti alicui fuit, sic contrariae partis actis, scriptis, offendebatur, et ut hostem consideravit illum, qui alterutri partium

stabile per totum regnum urbarium. Ad hanc electi fuere comes generalis Draskovich, comes colonellus ab Orsich, baro Stephanus Patachich, canonicus Georgius Malenich et consiliarii Jursich ac Busan, prior judiciariae, posterior banalis tabulae assessores, lege ea, ut singillatim quivis suam super eo scripto det opinionem, et quid principi, quid patriae expedire arbitraretur. Generalis comes Draskovich, homo militaris, ex parte sui opus elaborandum mihi credidit, quod etiam perfeci diffusius. Ejus erat substantia, votis his regiis nihil esse salutarius, ab exemplo etiam aliarum provinciarum,

nec principi expediens esse censeri. (Observationes circa puncta idealia.) Quantum porro ad puncta illa idealia, pag. 323. descripta, sequentes occurrere considerationes. Circa 1mum. Rem simpliciter a diaeta praestolari, et quidem eo magis etiam in Sclavonia, quod banus in usu donationum non esset, verum palatinus uti in Hungaria sic et in Sclavonia. Circa 2dum. Et eandem subesse, quae antea, considerationem, et quod beneficia, quae colonus a domino terrestri habet, pro diversitate et

offerebatur vicebanatus cum supremi comitis officio | domino personalis praesentiae protonotario, qua in regno Croatiae jure uxoreo possessionato, Cristophoro Viczki. Quo tam per se quam et per affinem suum dominum nempe personalem Georgium Fekette deprecante, res eo devenit, ut Adamus Naisich, antea protonotarius, ad vicebani tantum officium elevaretur, pro protonotario autem candidarentur Joannes Jursich, Antonius Bedekovich, uterque tabulae judiciariae assessor, Petrus Skerlecz, cancellarii aulae Hungarici secretarius, ac demum Georgius

injuriam dicebant. Has murmurationes suas dicebant palam comesque Draskovich locumtenenti aperuit. Iste novitates metuens et affectum in dominum Jursich tantorum considerans, non tantum bano, patruo suo, haec detegit, sed ipse Jursichium summa omnium admiratione adit, colit, ne indignetur rogat et eo a consiliis utitur. (Variae hominum opiniones.) Protonotarius novus post dierum aliquot moram Viennam repetit. Sermocinationes, ut fieri solet, variae pro cujusvis intellectu. Isti guberniale inducendum meditabantur consilium, illi

ad prandium, sumptoque prandio oggerit, constare sibi, quod sincere secum non procederet et incapacitatem plane bano patruo perscripsisset. Dissimulat haec locumtenens miraturque, haec sciri a | Draskovich. A quo ut semet expediret, oportune Jursich adfuit eo die apud me pransus, atque a me intelligens, pro quibus scripsisset banus, ut instarent pro officio supremi comitis, rogatque locumtenentem, ut Viennam ei petere liceat et se pro officio supremi comitis commendare. Ad hanc propositionem exhorruit locumtenens verebaturque Vienna Jursichium

lector cui vult adhaereat, et si in genuinam | causam offenderit, huc eam ad posteritatis notitiam referre dignetur. Jam quid de banatu Caroli Batthyan sentiendum? (Quae opinio fuerit de banatu Caroli Batthyan?) Eo muneri defuncto, ut fieri assolet, varii fuere sermones variaeque crises, prouti videlicet quisque vel penetrat vel affectus fuit. Accusabatur, sub eo amissa esse confinia banalia; tantorum violata privilegia; oneratam fuisse plebem majori contributione et viarum reparationibus; primae fuisse

Jam quid de banatu Caroli Batthyan sentiendum? (Quae opinio fuerit de banatu Caroli Batthyan?) Eo muneri defuncto, ut fieri assolet, varii fuere sermones variaeque crises, prouti videlicet quisque vel penetrat vel affectus fuit. Accusabatur, sub eo amissa esse confinia banalia; tantorum violata privilegia; oneratam fuisse plebem majori contributione et viarum reparationibus; primae fuisse informationis; gubernasse per consiliarium Koller, notitiam patriae non habentem; per commissionem superioris anni praejudicari sivisse multum

ignoro, quod sic sit acceptum, noto, quia non unum sed tantos eatenus audivi. Tempus vacantiae banatus. (Vicebanus Naisich pro more resignat.) Relectis bani valedictoriis et hujus resignatione promulgata, vicebanus Adamus Naisich eo, quod vacante banatu etiam vicebanatus vacare credatur, cum novus banus jus habeat vel confirmandi prioris vel alterius constituendi, tot exemplis attestantibus, ex veteri more a tabula recessit statuum sedem suam deserendo et ad latus semet transferendo. Suspicabantur plurimi, pensionem illi

idem Patachich electus.) Verum si unquam regnum inconsiderate elegit nuncium, ista certe erat electio, uti in reditu omnes viderunt, ac, sero licet, animadverterunt. Erat quidem baro Stephanus Patachich vir capacissimus, sed tam emento bano minus affectus, quod, ab eo et verbis et litteris assecuratus de promotione ad generalatum, immo 1750. fine eo Petovium evocatus, post resignatum ob bani respectum hujusque assecurationes Glinanum suum, cujus colonellus erat, regimen, post hujus locumtenenti actuali factam collationem illusus sit privatimque vixerit, quam

elegit nuncium, ista certe erat electio, uti in reditu omnes viderunt, ac, sero licet, animadverterunt. Erat quidem baro Stephanus Patachich vir capacissimus, sed tam emento bano minus affectus, quod, ab eo et verbis et litteris assecuratus de promotione ad generalatum, immo 1750. fine eo Petovium evocatus, post resignatum ob bani respectum hujusque assecurationes Glinanum suum, cujus colonellus erat, regimen, post hujus locumtenenti actuali factam collationem illusus sit privatimque vixerit, quam et ipsi locumtenenti, a quo ab officio commissarii confiniorum, adeoque annuo 700

(Rumores de successuro in banatu varii.) Quis futurus sit banus, erat singulorum curiositas. Scio supremum comitem Jursich ad me venisse meamque desuper rogavisse conjecturam. Cui cum reposuissem, Nadasdium me credere, sed neque eo praesentibus in circumstantiis utiliorem regno, ob fratrem cancellarium, reperiri. Ille, se virum vidisse Viennae, affirmavit, et nescio quae adinvenisse. Videbatur Althamium suspirare. Dumque colloqueremur, accipit a Benedicto Krajachich Vienna epistolam, qua innuit, aut comitem ab Altham, aut

Exhilarabatur his Jursichius. Mihi autem illa occurrit reflexio, si Althamius resolvatur, Bohemo regnum gubernandum more ac facile directorio Viennensi subdendum cum praejudicio sacrae coronae. Hinc recordor, me etiam domino Nicolao Skerlecz haec dixisse, quae a Krajachich scribebantur, fine eo, ut videat, si quo modo periculo mederi possit. At sequenti statim tabellario idem Krajachich affini suo assessori Lukauszkio tertiam pro describendo submittit contra Raffay replicam rogatque, ulteriores sumptus submitti, significans, Althamium banatum ob certas circumstantias nec velle nec

coram Hungariae cancellario aliisque pleno contra eum erant ore, uti etiam contra Busan. Raffay et Rauch. Immo cum in conversatione quadam apud aulae cancellarium interrogasset quidam, an comitem Franciscum Nadasd habituri essent libenter pro bano Croatae, comes Draskovich, ne loqueretur, rogavit, eo quod episcopi Zagrabiensis effato honestus non sit, qui alium quam comitem locumtenentem vellet banum. Sparsa res haec per Viennam est devenitque Zagrabiam etiam, antequam baro Patachich reverteretur, erantque suspiciones variae, quis rem hanc Viennam perscripsisset, nec deerant, qui in me istud

Josepho Loob qua pauperum advocato parte actorea sub fisci nomine eatenus constituta, cum interrogarentur inclusi carceratique, quem sibi advocatum dari cuperent, reposuerunt primo, se horum notitias non habere. Recitatis dein advocatorum nominibus, Benedictum Krajachich assignari postulant. Sed eo deprecante sine expresso regni decreto, quod regnotenus jubeatur ipsis assistere, Franciscus Kanottai iisdem proponebatur. At illis, fiduciam se in eodem habere non posse, constanter asserentibus, pro Benedicto Krajachich decretum est expeditum. Dominus

actorum tandem aliquando est dissoluta, et locumtenens Viennam contendit. (Decisio quoad praecedentiam supremi comitis.) Sub cujus defluxu cum post promotionem domini Joannis Jursich ad officium supremi comitis comitatus Zagrabiensis, eo nil promovente sed fors novo vicebano instigante, exorta fuisset quaestio, an pro futuro vicebanus supremum comitem, vel iste illum in publicis sessionibus praecedere debeat, cum vicebanus caput nobilitatis haberetur et magnates pro supremo comite essent, ut post eos primum locum is habeat,

cum ipsi veri indubitatique forent nobiles, ac de talium armalibus rescire hi instigatores vellent. Postquam ad has accipiendas resolvebantur incauti, necessum fuit ad Jurjevichium accedere, habita penes se litteralia documenta (ad genealogiam videlicet comprobandam) exhibere praetextu eo, ut videat, num revera ad eos aquirendae armales pertineant; pactare demum juxta petentis facultates certisque terminis pactatam deponere pecuniam, occasione autem traditionis armalium totum exsolvere. Erat ingens ditiorum rusticorum et ignobilium cura de hoc sibi procurando thesauro. Vendebant

falsitatem sui testabantur. At tacentibus reliquis, res quasi in dissimulationem abiit. Neque eatenus quidquam est constitutum. Ex quo et protonotarium Naisich suspectum volebant aliqui,- re hac per vicebanum Rauch in congregatione regni proposita adeoque vulgata, eo majore effecta, quod quidam in vico Latinorum habitans Mathias Rosankovich, in cujus videlicet domo armales hae conficiebantur, repentina morte sublatus fuisset, adeo ut semet veneno sustulisse et necasse crederetur. Apud hunc reperta est cista armalium litterarum, quarundam confectarum, aliarum

pernoctare debui. Noctis medio resciens pro me advocatus quidem Lukinich cognomine, alias ex Soproniensi comitatu, cujus parens aetatis jam decrepitae in Hungariam concessisset, rogat per omnia, quid eum facere debere existimarem in causa latitantis Quinque Ecclesiis cognati sui Ladislai Lukinich, eo a domino Busan exmissi ibidemque succursu ejus viventis. Narrat mihi armalium confictorum historiam, prouti aufugiens Ladislaus eam sibi retulisset, binas exhibet Busanii litteras, quas ad Ladislaum scripserat, misereri advocatus postulans senecionis parentis sui, qui copiosas ideo funderet

officiales factam, in partibus autem maritimis per Georgium Jellachich, ab ipsa aula sepositam, anni autem 1754., quamvis suo modo regiam, evertisset, quid sperandum in regno sit, luculenter apparere. Consequenter jure videre debere principem, ut istud per comitatus sicuti in Hungaria absolvatur. Eo quidem legalius, quod dicae sive proportionis ratio intra subditos per tot jam leges comitatibus competat, Sclavoniam autem in iis, quae legalia essent, sequi debere Hungariam, articulus 120., 1715. doceret. Servitii autem regii rationem desumebat et ex subditorum contentu, dum aequalia se ferre

immeritos etiam, verbo suam demonstrandi potentiam per exorbitantia saepe prolata, per abjectionem calami, laudes sibi procurandi in aula, et tanta alia specificis firmata tam veteribus quam recentioribus casibus. Cassam demum difficultari aeque contra praxim Hungariae Sclavoniaeque, et eo temerarius, quod leges municipales ipsae per illum citatae, protocolla quoque regni, perceptores singulorum comitatuum et olim exstitisse, perhibeant. Sed hoc esse cor interessatorum, quia, quid cassa sit, nemo sciret. Cassa nequaquam regni est sed privatorum, quia neque bano

cum illi de regno non concertent, idemque ipsis sit, hic aut alter rex eorundem dicatur, si Angli dominium conservare volunt, semet defenderent et effectu monstrarent, exactas hactenus graves impositiones pro patriae illius conservatione fuisse. Ipsos et vitam et facilitates amittere debere pro eo tantum, ut Anglus rex eorundem dicatur, non obligari. Regis esse, tueri subditos, quibus se non crederet, at pro defensione facultates eorum exsugeret; subditorum, contribuere et arma contra proprium regem non arripere. Ipsi armis aliunde carentes contra suum regem arma nunquam arripient,

illos, qui ad talem necessarii forent militiam. Moscovia etiam die 22. Maji ad hoc accessit foedus universique catholici principes, ut omnino religionis bellum putaretur praedicareturque ab haereticis. Sabaudia et Hispania neutralis mansit in apparentia, reipsa cum Gallia conjuncta. Cogitandum eo magis erat Angliae aliisque protestantibus, quod Algerini Africae cum imperatore occidentis in pacem venerint eorumque legati Viennae erant. Omnes svadebant circumstantiae, catholicorum principum eam esse cogitationem, maris ut se mediterranei dominos efficiant et Anglos caeterosque protestantes

mense secuti sunt equestres numero 500 cum suo colonello domino Gabriele Skerlecz. Item aggregatus vicecolonellus comes Sermage. (Item [ex] generalatibus.) Ex generalatu Carlostadiensi eodem hoc tempore ivere colonellus Likanus Vehla et cum eo ut aggregatus vicecolonellus dominus Laudon (qui a saeculis non auditas fortunas fecit); item Losi, Pezinger, Tompa etc. etc. cum 4400 gregariis pedestribus; colonellus item equestrium dominus baro Mitrovszki.- Ex Varasdinensi generalatu ipse generalis Beck, item

Rudovszki a rege suo Poloniae, quid facere debeat, postulasset, ob extremam potissimum, qua premebantur, famem, eas accepit a rege suo litteras, ut in talibus constituti una cum suo rege durissimis circumstantiis quidquid fecerint ratum gratumque regi futurum est, excepto solummodo eo, ne contra personam sui regis et electoris Saxoniae arma corripiant et contra eundem insurgant; caetera probaturum omnia. Itaque mareschallus Rudovszki cum Borussis transigit lege ea: quod officiales Saxonici ad assumendum Borussiae regis servitium non cogentur, liberum

imperium destruendum erat et libertas religionis. 3tio. Exemplum secutum fuisse Austriae, quae 1741. Bavariam Palatinatumque occupaverat, tenuerat, et imperatorem electum Carolum VII. excluserat, neque tamen electoratu, quo qua rex Bohemiae gauderet, fuit privata; eo minus et electorem Brandeburgiae sive regem Borussiae peceasse, dum consilia inimici praevertit. Et si regina Bohemiae, esto elector, non peccasset, si eadem ante Borussum in Saxoniam irruisset, hanc in depositum accepisset, neque peccare potuit rex Borussiae, quamvis simul Brandeburgicus

inter Galliam Angliamque conclusum fuisse, ut articuli duarum praemissarum potentiarum alleatis subscribendi duntaxat exhiberentur, et Austria tanquam Angliae confoederata leges accepisse videretur, Angliaque de rebus Austriae quasi suae vasallae disposuisse, ita praedictus comes a Kaunitcz sub eo adhuc tractatu in Angliam indignabundus apparuit. Qua in re videtur et aulam Viennensem persvasisse, quia 1mo. Mox fatus comes a Kaunitcz in Gallias pro legato profectus fuit, ubi modos Angliae didicit, quibus illa in sui favorem et emolumentum rebus Austriae

atque ob rerum penuriam extorquere faventes commerciis Protestantium tractatus articulos. Necdum enim eas esse Austriae aerarii vires perspiciunt Protestantes, ut tot damnis reparandis sufficiat, Galliam ob bellum, quod cum Anglia gerit, succurrere Austriae non posse praevident; Moscovia in eo statu etiam non esset, prouti nec caeterae catholicorum provinciae et regna; hinc supponunt, vel ex hac ipsa Austriae divexatione eo cogendam, ut cogatur arbitrio se demum Protestantium subdere, atque ab his tractatus articulos accipere. Ilia quoque exercitus Borussici corpora, quae

vires perspiciunt Protestantes, ut tot damnis reparandis sufficiat, Galliam ob bellum, quod cum Anglia gerit, succurrere Austriae non posse praevident; Moscovia in eo statu etiam non esset, prouti nec caeterae catholicorum provinciae et regna; hinc supponunt, vel ex hac ipsa Austriae divexatione eo cogendam, ut cogatur arbitrio se demum Protestantium subdere, atque ab his tractatus articulos accipere. Ilia quoque exercitus Borussici corpora, quae Imperialibus, Gallis et Moscovitis opposuit, eundem habere videntur scopum, divexationis scilicet et impediendi succursus in naturalibus Austriae

et ruditer objectasse, ut sic catholicos principes conciliaret et conjungeret. Quae dein in gabinettis aularum examinata suos progressus obtinuerunt. Quod ista credam, argumento est Benedicti XlV. in portubus papalibus provisio, procurata Austriacis per mare Adriaticum navigatio et cum Venetis eo mediatore accommodatio, supra 331. et sequentibus insinuata, augendi papalis aerarii summum, quod habuit, studium, quia nec nepotismum servavit, nec suos facultatibus auxit. Beneficia ecclesiastica diu vacare permisit et ad suam cameram proventus accepit. Cardinalatus ipsos

servavit, nec suos facultatibus auxit. Beneficia ecclesiastica diu vacare permisit et ad suam cameram proventus accepit. Cardinalatus ipsos diutissime tenuit. Hispaniae jus conferendorum beneficiorum vendidit, sua promovit vel maxime commercia et res, quae ad haec faciunt. Quia eo vivente aularum, et praecipue Austriae, qui Romae fuissent ministri, in aulas transferebantur alias, sic Migazzi | Madritum, dein et in Gallias; sic Rosemberg in Portugalliam, Venetias, ac demum Madritum; sic Staremberg in Gallias. Quae res ipsa magnam

non recedendum. Caute tractandi Venetae ac papa, cautissime autem Turca, ut rebus per annos aliquot maturatis tandem sese intueatur Austria, quae subditorum suorum exculto ingenio, reparatis hactenus neglectis positoque prudenti rebus suis modo, in tanta rerum abundantia eo pertingere poterit, ut penes ipsam | Europae stet aequilibrium, legesque nunquam accipiat, sed assignet. Quod ei ut meo principi precor et voveo. A pluribus supersedeo, cum talia ad me non pertineant, neque ad tractanda similia natus videar. Fuit

uti fuit facta a Brühl provinciarum intra principes subdivisio atque hujus in aulis repraesentatio. Et si pro veritate talismodi causa belli esset, ideas longe alias Borussus haberet, et quae occupaverat in Bohemia et Moravia Austriae loca, servare et defendere studuisset, neque totum suum in eo versaretur studium, ut Protestantes conservet, aerarii Austriaci vires enervet, Austriam cogat ad habendum ultro Protestantes pro aerario suo. Hinc dixisse fertur: a fame rerumque penuria belli hujus finem praestolandum esse. Videbisque, lector, ex tractatus pacis articulis secuturis,

et ante 24 horas fuit absoluta. Aucupabantur, ut fieri assolet, omnes singulique novi bani gratias, omnesque confusionum anteriorum culpam in locumtenentem derivabant. Hinc et alter denigrabat alterum, quivisque in suas partes trahebat banum. Videbatur semet crediturus Jursichio, quia familiarius eo usus fuisset, neque abeundi concessit veniam, antequam, dilapsis caeteris, cum eodem copiosius locutus non fuisset. Idem tamen supremus comes, Varasdino redux, mihi mentem suam de bano aperuit, stabilem in suis vix futurum, cum observasset, sic eum loqui cum quolibet, prouti affectum quemvis

se contra Naisichium et pro supremi comitis officio. Atque ita coram Krajachichio contra Raffajum, coram amicis Raffaji contra Lukauszkium. Adeoque credere se, tali procedenti modo soliditatem non monstrare. Banus vicebanum Naisich confirmat. Eo autem die, quo congregationi praefuit, contra plurimorum exspectationem Adamum Naisich vicebanum dixit iterum, ipseque sedem, sed post supremum comitem, accepit. Protonotario autem sigillum suum banale tradidit. Puts resignat tabulae banalis

Krajachichianae species, quamvis fusa et pro ejus stylo allegorica, multisque referta et abundans specificis circumstantiis, quae plerosque feriebant. Kussevich caeterique assessores, hac perterriti, examinibus sese occuparunt et ob imminens juristitium in annum alteram eam distulerunt, eo quidem lubentius, quod ab his semet eliberandi odiaque evitandi in votis habuerint. Quare hoc anno nil ultro actum est. Tituli novi bani. Bani Francisci comitis de Nadasd, dum banatum assumpsit, hi fuere characteres et honorum titulus:

frequentius, rectoratum suum Zagrabiensis collegii anni hujus die 6. Decembris finivit, eique successit pater Joannes Baptista Salecz, origine civis Zagrabiensis, homo alias valde pius ac religiosus, ex theologiae Zagrabiensi secundario professore. Pater autem Joannes Galliuff, non obstante eo, quod Jesuitas severius habuerit, cum patre suo provinciali Paulo Zetlacher rixas et coram generali processum, ab eodem patre Jesuitarum generali pro collegii Posegani rectore nominatus ad regendum collegium illud die 7. Decembris abiit profectusque est.

Zagrabiam eundo cum apud parochum in Szeszvete penoctasset et parochus praemissa ei narravisset, ac quomodo is sub spe obtinendae a Deo veniae et favorum episcopi ad falsum testimonium praestandum cogatur disponaturque, neque tutus in conscientia esset, sciretque falsum esse, quod testari ab eo vellent, haec non solum mihi in suo Zagrabiam adventu enarravit, sed et super his recognovit, una etiam de Delinichii factis. Cujus miseri capellani recognitio cum prodivisset et cum parocho confrontatus fuisset, episcopus eum per satellites in domo vicarii intercepit, scandalose deduxit, in

ita quia avunculus meus Adamus Ztepanich cantor edixisset, habere me productis longe graviores, prouti etiam in effectu binas a Putz scriptas et Wolffgangi olim Kukuljevich habuissem, in quibus episcoporum modo spurii et cum foeminis convictus significabantur mihi, fine eo, ut ab episcopatu consequendo amoverentur, quas tamen nec hac occasione nec unquam produxi vel earum usus fui scientia, ideo timore harum arctissimum mihi respondendi concedebatur tempus et ad duas vel tres horas extensum. Immo productas a me litteras quia authenticare

Christophoro, domino Lukauszki et supremo comite domino Joanne Jursich. Sed antequam prosequar, de ipsis actionalibus meritis dixisse et notasse juvat. Anno 1753. canonicus Balthasar Petkovich Bononiam Augusto mense pro illius collegii rectore submissus est. Quia vero is pro more capituli eo anno dicae hominum et capitularium subditorum, qui ad Zagrabiam sunt, incassator fuisset, quam, quae, superest ab interusuriis capitulo, a locatis regno capitalibus regni perceptori admanuat, et ego Petkovichii curator fuissem, supplere in hoc eum officio etiam debui illudque sum exsecutus. Anno

monet, aperiens una, a decano nil fuisse incassatum; eapropter viderem, ut, quod restat, incassaretur. Suborta dein fuit contra conscriptores conscriptionemque publica illa, fol. 238. descripta, persecutio, adeoque, nescio quo instigante, dominus Gaszparich voluit, ut non obstante eo, quod a subditis necdum sit comportata pecunia, ego eandem assignem. Me hoc negante et coram deputatis Goymerecz ac Szkerba restantias liquidante atque assistentiam postulante, nec auditus sum, at ut ego de incassatione videam, ex meis autem divisionibus praefectus summarum piarum totalitatem

alieno aeri futurus sit sufficiens. Quare totam suam substantiam mihi credidit rogavitque, ut expunctis debitis si quid superrestabit altariam pro suis antenatis, quorum nullus facturus esset memoriam, cum is claudat Radichiorum familiam, animae dein sororisque suae facerem mentionem. Ne autem eo mortuo assertivum hoc videatur, cum summa eum disposui difficultate, ut hoc ipsum coram Chasmensi fateretur capitulo, atque coram iis testamentum hoc ipsum conderet, quod fecit etiam, moriturque die statim altero. Ab ejus morte universum substantiae suae confectum est inventarium per canonicos

illius persequi incepit et adeo cruciare ac torquere, ut sibi contra me aliquid faterentur, quod eorum quidam plane e seminario profugissent, sint foris ad revisionem commorati; duos autem, Andream videlicet Jellachich et Emericum Radichevich postquam satis persecutus fuisset, tandem blanditiis eo pellexit, ut, postquam hi capitulo supplicassent pro sui dimissione, dicerent, non actualis sublectoris tyrannidem sed prioris, mei videlicet, seductionem causam eorum exitus esse, quod ipsum et coram Georgio Reess ac Nicolao Magdich Delinichii fautorum dixêre. Quae autem et qualis illa sit aut

in antecessum cum statibus communicatur. Vide pg. 398. 416 et 417. et 364. Populus Montis Claudii interimalem regulationem regiam acceptare recusat, immo suos deputatos mittit Viennam, in compedibus remissos. Vide pg. 341. 342. etc. Baro Stephanus Patachich jussu regio eo missus, vide pg. 372. et 373. etc. Ladislaus Lukauszki omnia in servitii regii detrimentum et privatorum quorundam libidinem geri in regno, quare eatenus ordinata deputatio. Vide supra 340. et sequentibus. Anna Maria Kristoffin, Joannis Ballog consors, jussu statuum

dilatae, sub hoc banalis tabulae decursu determinatae sint, et quidem, uti intellexi, numero 14. Protonotarius Petrus Skerlecz magnam accepit laudem a sententiis, et ingentem sibi comparavit existimationem. Neque enim regni hujus legulei, quod in foris non allegasset perprius, habuere quamquam de eo opinionem, at ut scribam et cancellistam concipiebant, utpote ex secretario factum protonotarium, credebaturque tota banalis tabula in ore et calamo Busanii substitura. At animadvertentes, doctorem cum esse, non discipulum, existimare et depredicare coeperunt.

accelerationem, uti Antonium Spissich, emeritum vicecomitem Veröcensem, Antonium Jankovich aliosque, quos habere poterat. Atque ex unica hac, uti observatum est, ratione, quia tam ipse, quam et frater ejus, Hungariae cancellarius, credebant observabantque, in praedescriptis Sclavoniae motibus ex eo pure fine ad banatum promotum exstitisse Nadasdium, ne ad castra et exercitus regios, quod uterque fratrum suspirabat orabatque, exmitti possit, hinc etiam, dum a regina exmitti postulasset banus, eadem illi respondisse perhibebatur, necessarium sibi in Sclavonia esse, et habere

interea, certissimoque ad methodum Hungariae regulandos promittebat comitatus ipsis. Cum autem observaret, displicere quibusdam hanc comitatuum erectionem, ut dubios suspensosque teneret omnes, huic adversari contrariarique observabatur et supremos comites sola installatione contendandos, quod eo magis est creditum, dum sine ulla regulatione sunt introducti, et dum | secundo, Banus restaurat comitatum Crisiensem Varasdini, et quomodo. banus Varasdini, paucis adhibitis atque sub

banus Varasdini, paucis adhibitis atque sub conferentiae specie, comitatus Crisiensis fecit restaurationem provisorio, uti ipse dicebat, modo, atque misteriose iterum, ut omnes redderet suspensos re gesta. Nam coram his dicebat, se fecisse istam autoritate supremi comitis Draskovich, tanquam ab eo requisitus, quo audito, qui supremis adhaerebant comitibus, autoritatem horum plenam authumabantur; coram iis vero, qui supremis adversabantur comitibus, dicebat banus, hanc se fecisse restaurationem, ut videatur, qualis futura sit supremorum comitum autoritas, iique innane futurum nomen

cancellario submisit, retulit iste reginae, quae singulare monstravit gaudium summumque suum contentum, quod Lukauszki concitationis reus non prodiverit. Scripserat autem Bisztricejo Lukauszkius, extractum ab affine domini Raffaii compilari, totumque negotium penes eundem stare, fine credibilius eo, ut Raffaius absolvatur et Lukavszki condemnetur, hinc ut comitem ab Altham eatenus praemoneret rogaretque, hanc ut circumstantiam Majestati detegeret. Quod a Bisztricejo factum, credo, ob fratrem suum Georgium, canonicum Zagrabiensem, qui plurimum confessionibus reorum gravabatur. Hinc et

illae cum generalatu haberent. Ipse autem, uti et alii camerae consiliarii, salarium ex camera habuit. Suam exmissionem, minus vero instructionem docere nunquam voluit, dicens, inconveniens esse, ut superior inferiori se legitimet; successive attamen prodiit, Radossichii officium totum in eo situm sicque regulatum esse, ut, quae sibi a camera commissa fuerint agere, exequire valeat, dein, si quos in praemissis camerae subjectis defectus observaret, aut etiam camerae emolumenta, possit valeatque informare. Et quia sic tantummodo regulatus fuisset, suam instructionem noluit prodere,

Vojkovich punit. Non solum autem accommodandis praeteritis omnem collocaverat banus operam, sed studebat etiam, ne novis lamentis et jurgiis enascatur occasio. Hinc cum vicecolonellus Bernakovich ex banalibus confiniis duo iterum ad castra regia educeret hominum milia, atque cum eo proficisceretur supremus vigiliarum praefectus, dominus Christophorus Vojkovich, qui nescio ob quas rationes in abitu suo Zagrabia pistorem quendam non solum verberavit, sed interceptum vinculatumque ad socerum suum, dominum Joannem Rauch, ad bona Lusznicza vocata abduxit, eumque ibi reliquit in

bani Caroli Batthyan ad annum usque 1740. secretarius adeoque negotiorum regni et banalium habens notitiam, hic igitur factus fuit locumtenentis banalis directorium et re, quamvis non nomine, locumtenens. At antequam ad tempus absentiae bani, ejusque e regno abitum perveniamus, quae eo hic praesente et Varasdini sedente acta sunt et intercesserunt, notare visum est. Igitur praeter hactenus dicta: | Primo. Carolostadienses, Varasdinenses ad castra profecti. E generalatu Carolostadiensi copiosi sub anni hujus statim

fuerunt vires nostrae. Vratislavia ipsa reoccupata a Borusso, captivatis nostris omnibus; tormenta, castra, verbo omnia a nostris amissa. Generales Luchesi, Stolberg, Otterwolff mortui, ac cum iis, ut novalia dabant ad populi levamen, 1983 homines, vulneribus affectos 4892 praesentabant, eo addito, Borussorum longe plures occubuisse. Verum ex publica comitis bani Nadasd, coram statibus facta etiam relatione, amplius 70 milibus captivis, caesis, vulneratis eotum privati sumus, confirmantibus ista officialibus aliis, edocente dein effectu ipso: equidem ad regimina implenda

episcopi Zagrabiensis qua banalis locumtenentis accepit exordium. Banus Varasdini commorabatur, sed sive ex animi dolore, sive negotiorum suorum ob accusationes fatalis die quinta Decembris ad Vratislaviam mole, ob quas se vocandum Viennam credebat, haud tamen vocatus, praesidium episcopo eo praetextu cessit, quod, se absente, evocatoria mandata sub episcopi nomine fuerint expedita; ne igitur partium advocatis subsit scribendi copia, ut episcopus praesit, voluit, decurrebatque sub episcopi praesidio tabula. Miseriae reclutarum.

ab anteriori scholastica forma recederetur, ubi pro lubitu suo tabulares, ut olim in scholis didicerant, scribere solebant: ex instantibus censemus primo loco istum, secundo, tertio etc. , tum quod Josephi Hohnemer instantia pro notariatu supplicantis addita fuerit petitumque de eo tabulae suffragium pro assessoratu. Notum fuerat, continuis scriptitationibus sui eum accommodationem urgere; notum, favere eidem et refferendarium Koller et comitem mareschallum Batthyan, in cujus erat obsequio. Matrimonium praeterea quaerebat Viennae, metuebaturque, ne dives anus sponsa suis

cum exercitu suo Moraviam ingressus est. Benedictus XIV. papa moritur. Die autem tertia Maji Benedictus XIV. Romanus pontifex, anno aetatis suae 83, pontificatus 18, Romae decessit. Quis quantusque fuerit, testantur egregia ejus opera ab eo qua cardinali, papa conscripta; ipsis haereticis a doctrina et moribus fuit venerationi, ut ex Actis eruditorum Lipsiensium patet. Bononiensis fuit natione, ac ex familia Lambertini. Floruerunt sub hoc papa litterati, litterasque bonas promovit admodum. Monachos mire tractavit, ut

fuit venerationi, ut ex Actis eruditorum Lipsiensium patet. Bononiensis fuit natione, ac ex familia Lambertini. Floruerunt sub hoc papa litterati, litterasque bonas promovit admodum. Monachos mire tractavit, ut crederent sibi amicissimum, in re tamen eosdem cavebat. Scripsit sub eo floruitque clarissimus Muratorius, cujus plurima insignia veritatisque opera, nisi sub Benedicto XIV. scripta fuissent, haeresis damnata una cum praestantissimo autore fuissent. Monachi omnes clamabant contra Muratorii libros, praesertim: De vera devotione, De novis in religionem occurentibus,

oppositionem metuo . Adventienibus dein aliis, fari de re desiimus. Ordo archivii cancellariae, cancellistarum debita expeditio, scriptura melior, stylus purior viro huic debetur. Primi occupantis non fuit, aditu facilis et, quemvis admisit, audivit, licet pauperrimum; cui favere voluit, cum eo disputare solebat, objiciebatque difficultates, ut saepe ad desperationem adduceret, si tales salvavit, obtinuit; quos autem blande suscipiebat, plerumque nil obtinebant. Miseri sub eo fuere agentes, quia sufficiebat ad se directe mittere instantiam, statimque resolutio est secuta. Audientias

Primi occupantis non fuit, aditu facilis et, quemvis admisit, audivit, licet pauperrimum; cui favere voluit, cum eo disputare solebat, objiciebatque difficultates, ut saepe ad desperationem adduceret, si tales salvavit, obtinuit; quos autem blande suscipiebat, plerumque nil obtinebant. Miseri sub eo fuere agentes, quia sufficiebat ad se directe mittere instantiam, statimque resolutio est secuta. Audientias Hungaris procurabat petitus, et hoc, ne consumere Viennae debeant. Candidior saepe fuit et praejudiciorum osor. Magnus cancellarius passim vocatus et audit.

uti bona illa executionis titulo possedisset capitulum, sic ille interesse tantum deponere debuisset. Attamen industria sua effecit, ut neglecto etiam interusurio satisfieret, et de capitali ipso decederet, ut successive familia Keglevichiana bona receperit, eo potissimum adlaborante. Tum egit piarum summarum praefectum biennio, ex post Metlicensem praefecturam iterum piis summis providit. Toplicam missus, ad pias summas reassumptus, Siscii demum fuit praefectus; 1737. 17. Aprilis factus fuit archidiaconus Urbocz, 1745. 14. Februarii Camarcensis, 1752.

fratrem suum Nicolaum, suae dispositioni substantiam suam relinquente. His aliisque dictis abiit, ac, nil emendato testamento, 10. Julii moritur. Gaszparichius acceptis clavibus videns, haud supervicturum Ztepanichium, pro cantoratu consequendo sollicitus ad lectorem Malenich et cum eo ad episcopum est profectus, visoque, mihi et legari quaedam et me executorem constitui, acceptis episcopo legatis statimque sibi tradi jussis, me ab executoratu per decretum inhibet, eatenusque et ad mihi facta legata testamentum invalidat, in reliquo ratum habens. Meique loco substituit

imprimis sane honorificum, quod ante reges, quando prodeunt in publicum, tanquam splendidissimum apostolatus insigne crucem gestat episcopus, idque ex hujus sanctae sedis concessione, quo ostenditur Hungaricam nationem atque ejus reges gloriari unice in cruce domini nostri Jesu Christi, atque in eo signo pro catholica fide et dimicare semper et vincere consvevisse. Habent hoc etiam Hungariae reges, ut a plerisque omnibus isthic appellatione certe magnifica et gloriosa reges apostolici salutari et nominari soleant, cujus quidem sive consvetudinis sive privilegii fons et caput ignoratur. Nos

eam praecederet, hanc Raffajo desponsaverat. Mortua matre, ipsa resiliit a sponsalibus ob coactionem, et Petro tum baroni nunc comiti Sermage nubit. Raffay Annam Skerlecz Sigismundi filiam, tutellatam domini protonotarii Naisich in uxorem accepit, ex qua reliquit filios 4, fiiiam unam. Cetera de eo satis patent ex praecedaneis. | Memorabilia anni 1759. Varasdini regni congregatio. Reclutae negatae. Sub anni hujus initium Varasdini regni

regni congregatio. Reclutae negatae. Sub anni hujus initium Varasdini regni congregatio est habita, in qua de reclutis postulatum actumve. Quamvis porro vicebanus Adamus Naisich, astuta vulpes et ab anno 1756. cognitus, loqui nil voluerit, aliorum videns alienos animos, ut nihilominus eo amplius ad aulam mereretur, stante adhuc congregatione pro regiminum reclutis quosdam e suis interceptos statuit, banoque resignavit exemplo suo loquens et aulae complacere contendens. Res ista displicuit aliis, bano placuit et non obstante ejusmodi exemplo reclutae negatae sunt, tum ne in

18 redaka prekrižano Restauratio comitatus Zagrabiensis. Post resolutionem regiam, comitatus hos superioris Sclavoniae instar comitatuum Sclavoniae inferioris regulandos venire, eo unice excepto, quod per banum sua ad aulam mittere tenerentur eademque via regias resolutiones recipere, tandem ac post saecula comitatus Zagrabiensis privativa congregatio a supremo eorundem comite domino Joanne Jurschich pro 21. Aprilis indicta publicataque fuerat. Facta est instar Hungariae

magnus in guberniali provinciae illius consilio; doctus sapiensque ultra scholasticam, uti monstravit in tot casibus et processibus habitis cum monachis praecipue Minoritis, ratione petendaram colligendarumque (quem vidi, legi) eleemosynarum, ubi Benedicti XIV. breve rejecit fundamento eo, quod ipsi subjecta non foret Transylvania, designatio autem locorum, in quibus Minoritae, in quibus Franciscani eleemosynas petere et colligere valeant, ad res sacras non pertineret, sed provisionis foret regulatae reipublicae, adeoque mere temporalis, nec dispositioni Romani papae subjecta.

Alexandro Jellachich fisco numeratam pro domo olim dicta Krajachichiana in Mandussevecz suburbio sibi deberi credidisset, quaedara item foenilia a vidua Magdichiana praetendisset, in jus eatenus per eum evocata, sed per Szalle judicem defensa et de non perdendis foenilibus assecurata ob recepta ab eo tot munera, Krajachichius vineam judicis, infra Zdvercze positam ac ab illo unico cultam, cum alii suas negligere ob statu tum judicis Szalle ac magistratus debuerint, et praebendarius Mathias Ztepanich, quod exemplo judicis suam seu beneficii sui fodere incepisset, ibi Szallianae contiguam, per

praepotentia, convocatis civibus quaeri coepit, se praeterito convenisse magistratum, quod nihilominus vi commissionis Jaszianae capitale foret. Re hac terruit magistratuales, credentes plurimi, semet jam sine capitibus incedere; hinc damnabant Krajachichium, qui dum adfuit, tacebat judex, absente eo furtivisque indictis congessibus, mille civitati pericula imminere clamabat. Improtocollationem rerum, quae geruntur et in magistratu constituuntur, esse seminarium dissensionum, nec praestantissimos viros, qui hactenus notarii fuissent, uti Busan, Kussevich, supremus comes Joannes Jursich,

obtinuisset, aliaque sua allegans merita, accusans insuper Krajachichium, ut inquietum hominem, regerendo Trenchianae substantiae factam per eum in Sclavonia usurpationem, plurimaque alia. Recurrit quoque ad Kollerium, item Batthyan Carolum. Secundo. Foeminam quandam ancillam Krajachichii, sed ab eo dimissam, quod foetum gereret, suis modis disposuit, ut loqueretur, se ex eodem Krajachich suscepisse; ipsique formavit instantiam ac, per alteram Szalle descriptam, sibi qua judici fecit praesentari. Hac magistratui exhibita cum ea exaggeratione, quod ad evitandam adulterii poenam praemissas

juratas collegisset, tum, dum testamentum scriberetur a Naisichio, defunctum comitem extra sensus fuisse, neque vel commisisse scribendum testamentum, vel sibi praelectum ratificavisse, immo, dum manus per alium arrepta et ducta est, jam fuisse mortuum. His igitur testimoniis territus Naisichius eo facilius movit foeminam, ut contra suorum amicorum opinionem de transigendo quoad substantiam mobilem cum fisco regio non ageret praedictaque testimonia fisco cellaret, quod Naisichio qua protonotario regni in banali tabula ad aquirendam in bonis successionem contra Herberstein ac Viczay

ex eodem penes acta tabulae servato. Notare quoque debemus, patres Paulinos actui illi postea contradixisse et revocasse; quin clam submissus p. Ternszki ad domum procuratoriam, judiciali formulae juramenti inseruerat revocationem protestationemque nomine et ex parte totius ordinis, eo quod provincia respectu generalis atque totius ordinis censeretur ut monasterium respectu provinciae. Sed re detecta, scriptura illa tanquam ad processum neutiquam producta, verum supposita, fuit in tabula lacerata, paterque Ternszki reprehensus, qui in sui facti excusationem religiosae

casus, verissime odii partium. | Regicidii intentati convicti Jesuitae puniti. Ex permissis a Benedicto XIV. contra Jesuitas in Portugallia inquisitionibus, factisque judiciis et latis contra eos sententiis, eo quod fidellissimo Portugalliae regi Josepho Emanueli die 5. Septembris 1758. mors laxata rota et ignitis glandibus fuisset intentata, ipsi ex toto regno non modo exules facti et proscripti sunt, sed post provincialem Henriquecz Joannes Mathos, Joannes Alexandre et Gabriel Malagrida prae ceteris

sub rumoris initia et novalium, quae res has dabant, lectione totum Portugalliae negotium commentum haereticorum esse praedicabant, in publicis plane et ecclesiarum pulpitis, ut ab archiepiscopo Viennensi domino Christophoro Migazzi Jesuita Mözburgh Ludovicus, concionator in collegio academico, eo quod figmenta haereticorum praemissa esse concionatus sit, et non subobscure populum hortaretur ad tuendos Jesuitas qua fidei christianae fulcra et defensores contra magistratus, qui plus jam faverent haereticorum commentis quam christianae religionis apostolis et fulcris, non solum a

Egit quoque episcopus meus Zagrabiensis Thauszy Romae pro delegando Migazzio ad revisionem causae intra me et illum vergentis, breveque obtinuit. Migazzius, scriptis propria manu ad me litteris, svasit amicabilem, subdens attamen se mihi administraturum justitiam, utve omnem in eo haberem fiduciam. Sed res evenit aliter, ut sequenti anno dicturus. Crisis in rebus belli. De bello nunc anno isto aeque continuato scribendum foret quidpiam, verum ex supraattactis rationibus aliud | non

episcopum dominus baro Adamus Patachich, post obtentas interea Romanas bulas et sui in episcopum consecrationem mense Martio Viennâ abiit, ut ingressum solemnem suum perficere valeat die 25. Martii. Iter per Agriam sumpsit causa Agriensis episcopi domini comitis Francisci Barkoczi, ut cum eo qua constituto comissario regio pro termino suae introductionis ad officium supremi comitis comitatus Bihariensis concludere valeat, ac, ut inaudivi, pro fine Aprilis fuit constitutus. Et quia praefatus Patachich canonicus fuisset Zagrabiensis, ejus loco archidiaconatum Bexin episcopus fratri

Kollerii quaerebat. Deum enim Hungariae Kollerium esse vidit agnovitque facile. Anno superiore, nescio, quas dissensiones comitatus Vesprimiensis cum suo supremo comite, alias loci episcopo domino Martino Biro, habuit, protegente Kollerrio dissentientes et adversantes supremo comiti. Missus eo fuerat qua commissarius regius dominus episcopus Quinque-Ecclesiensis Georgius Klimo, persvadetque Vesprimiensi commissionis suae tempore, ut is pro coadjutore petat dominum canonicum Strigoniensem Iguatium Koller, fratrem saepe dicti domini consiliarii, expedita Viennam eatenus stafetta.

zelus justitiae administrandae, qua populus ille careret, per instantias agere asvetus, ac variis decretis sibi adversantibus ac in favorem partis utriusque emanatis, ad sumptus inanes ob perpetuas hac ratione lites ad incitas redactus; Zagrabiensis comitatus ab ipsis remotus esset, hinc, si eo inviarentur, et itineribus et sumptibus conterrerentur. Rem hanc profundius scrutatus observavi, aliud non esse, quam comitatus praetextu semet a sacra regni corona avellere novamque inducere jurisdictionem, praecipue cum de appellatione interroganti repositum fuerit, hanc nequaquam ad banalem

vestis, sed quid tot tantique lucrentur. Ut hoc cedat privato Kussevichio, nunquam efficiet, sed ducetur ludeturque, ut tandem pertaesus relinquat, oneratus sumptibus. Adidere, Transylvaniam totam, ut status et provincia est, cum oblatione centum mille fl., repraesentatione item sublevandorum in eo contribuentium, ut medium habeant solvendae contributionis suae, egisse ad nauseam, ut admitterentur conficienda tantum lora illa in Transylvania, quibus deferri solet a militibus framea, sed negatum fuisse. Ut autem privatus obtineat, ne pannus ex magazino obtineatur, istud nec cogitet. Qua re

suae prospiciente, atque a domino Antonio Haen ope unius electrisationis curato, submiserat; negotiumque ad episcopi Viennam adventum pro ratihabendo contractu per hos concertato et apposito fuit relegata. Qua occasione cum in hospitio meo Bohemus quidam mecum pransus fuisset, qui fine eo Viennam appulerat, ut repertos per se lebetes et machinas | pro calefacienda aqua, item cubiculis, quin et culinae focis, pro lignorum focalium conservatione minorique sumptu in urbe Viennensi lege ea inducere possit, ut sibi a quovis lebete crucigeri 17

conspectum suum ac ad se aditum, nuncians, sese denunciaturum tum, dum sibi commodum merit mecum loqui vel constitui. Stallum itaque chorumque ingressus sum. Post dies ferme 12 me accersit, ubi reperi praepositum majorem Stephanum Putcz et custodem ac vicarium Georgium Reess, ingressus salutato eo subjunxi, si et quando eundem offendissem qualitercumque, me deprecari orareque veniam, cum hoc boni hominis officium foret, quin me orare, ut ediceret suae offensionis causam. Sedere me jussit illico, neque subjecit aliud, quam tantis opus non fuisse, seque nil valere dicere, cum nullorum

Potissimum Hungarorum fuere currus, ex Croatia bani tantum ac episcopi, Hungarorum plures. Praetorianam turmam summum fecisse splendorem, referebant singuli, et ob novitatem praeferebatur. Redux episcopus summum se splendorum fecisse jactabat monstrabatque currum, quo vectus fuerat, cujus in eo splendor exstitit, quod rotae fuissent inargentatae, seu colore tali obductae. Palatinus recipiebat munera ex Hungaria Croatiaque perlata. Celeberrimum se reddidit quidam Cisterciensium abbas, millionem immolans, proptereaque titulo s. r. i. principis ab imperatore donatus. Reliqua

dicendo videretur innuere, ne eligatur Ladislaus Czinderi, Balthasar Zaverszki, Franciscus Kanotay, Georgius Horvath, exeuntibusque candidatis commendabat comes, ut pacis quietisque amatorem eligerent, subdens: "cum Zaverszki talis mihi videatur fueritque hactenus annis quinque notarius, spero eo inclinare singulos"; clamatumque denuo: vivat; ergo idem Zaverszki substitutus vicecomes electus est. Notarium comitatus dixit Franciscum Kanotay, protestante domino Nicolao Skerlecz qua fisco regni, quia nuper facto perceptore, quod sine candidatione denominaretur, suamque protestationem

ubi haec peracta fuerint, sese octavalia judicia Zagrabiae celebraturum, ideo onere magno rusticorum, sumptu item notabili domus regnicolaris Zagrabiae reparabatur: strata nova posita, culina erecta, stabulum item aliaque ad vota dispositionemque bani. Nihilominus tamen, non obstante eo etiam, quod processuum continuationem pro sequente anno Zagrabiam rejectavisset, per dispensationem rescripti regii fuit Varasdini celebrata anno sequente, non sine auctione lamentorum. (Pro archivis dispositio.) Antehac similiter in eadem

debacchantis), ac praesidis; ad articulum 73. 1723. provocavi, bullam, quam is nunquam viderat, misi, cogitandumque reliqui, quam injuriam papae, universitatibus orbis, litteratis, mihi, non Sabolich at ipse approbans inflixisset. Tum descendi, quid sit philosophandi genus ecclecticum, quid de eo senserit Augustinus, Hieronymus, Chrisostomus, descriptisque copiosis horum textibus, (quos scivi unice apud monachos valere), Christum ipsum fuisse ecclecticum docui, dum veritatis habuit rationem destructa synagoga hujusque doctrina. Hinc judaizare eos videri subsumebam, qua re minus

comitem loqi de tantis antea nec auditis, signanter vero in argumentatione domini Nicolai Skerlecz tabulae assessoris, qui sibi explicari a defendente prius voluit ea omnia, quae confirmare solent historias. Vienna quoque quidam juris doctor appulerat, visisque thesibus, intelligens, comitem eo die iterum defendere, adfuit, ignotusque omnibus, recta methodo per horas duas comitem examinando, objiciendo probavit utriusque magna opinione, ea autem felicitate, quod plurimi audientium amorem similium litterarum conceperint. (Anni

10ae fuerunt probae argenteae, nunc nec quintam probam adaequant; ita de aliis. Introductae monetae novae, ut 20 crucigerorum, item 30, sed omnes atque singulae in subditorum immane damnum; quare ab anno 1759 monetae veleres Austriacae aureae, argenteae, omnes atque singulae destructae, ut bellum eo fine etiam agi videretur, quatenus subditi ad extremam ruinam ac paupertatem ponerentur, sane iis omnibus, quibus ingenium cum perspicatia datum, mirabile visu. Adeo aucta. tributa, continua petita subsidia, pecunia omnis titulo mutui aulae deportanda, praemissae insuper in monetis fraudes; et

vel ditissimum simulare paupertatem. Incredibile est, quibus viis et artibus quaerebantur pecuniae. Officia et honores vendebantur, neque fuit quaestio meritorum, sed pecuniae; immo adauctis ubique taxis ad alteram tantum, uti priores fuere, vel invitis dabantur honores et tituli fine tantum eo, ut exsolvantur taxae. Per Stiriam Carnioliamque amplius bismille juniores foeminae collectae et ex rumore permisso, ducendas in Hispaniam ibidemque maritandas, cum reipsa barbaris precio sint venditae. Quis describat omnia? Justicia nulla, vincebat numerans, unumque meritum numerare, licita

aucta pro 1761. et 1762. exsolveretur, pro anno autem 1763. ad finem ejus anni solvenda veniret. Busanium res latebat, quia, is metuebatur, tum, quod resolutionem accepisset trahendi ex camera salarii illius, quod Naisichio 1756. fuit attributum, cum quia damnari videretur, quod eo perceptore nil obtentum sit, ac denique, quia ex privata sua interessentia publici boni rationem veteri more metiri fuit asvetus.Quare ad terrendum hominem bene cogitatum exstitit, ut a bano argueretur, quod publicae utilitati soleat adversari; quo praestito demum res fuit, sed quasi vacillans,

Michaëlis Habianecz ex bonis Trebarjevo ejecit, his Josepho Arbanasz vitrico et tutori attributis, comite Antonio ratificare nolente Spissichianum factum. Ob haec et praemissa displicebat Petri Spissich promotio, dicebaturque factione dominorum Skerleez ac Busan istud consecutus officium fine eo unice, ut Joannes Jursich supremus comes per eum ab officio suo amoveretur, quemadmodum Antonius Spissich dominum comitem Ludovicum Patachich ex officio supremi comitis comitatus Verocensis cadere fecisset 1756. Scio, vulgato rumore elevandi Petri Spissich eatenus dominum Joannem Jursich et

Antonius Spissich dominum comitem Ludovicum Patachich ex officio supremi comitis comitatus Verocensis cadere fecisset 1756. Scio, vulgato rumore elevandi Petri Spissich eatenus dominum Joannem Jursich et verba et scripta fuisse reflexum, videret nempe, ne anguem sinu foveat. Malenichio usque eo displicuit, se in tot officiorum occasionibus, ut vicebanatus, perceptoris cassae regni, assessoratibus tam banalis tabulae quam et judiciariae, commissariatus confiniorum, pro quibus omnibus supplicabat, suffultus commendatione episcopi ac Batthyan Caroli, neglectum, ut hac

habuerit, quod in favorem domini Skerlecz eundem ludam, itaque, ex baronatus ambitu filio hujusque matre gravissime decumbentibus, aliud svadere non poteram, quam ut permoveretur ab aliquo senex, ut Viennam pergeret. Quod factum etiam, sequente eum ac Viennam praecurrente filio ex eo unice metu, ne a consiliario Szvetich a baronatus cogitatione dimoveretur, utve commendaret filium pro conferendo ei baronatu, quod praestitit etiam. Observans porro senex, matris filiique petendi baronatus causam hanc unam allegari, quod a morte sua vilissimis muniis applicaretur, ut

anno hoc Viennense collegium, Pazmanianum vocatum, eisdem eripuit, illudque plane transtulit, ne Jesuitae reverti unquam valeant. Fundaverat istud olim Pazmanus, ut ab eodem Pazmanianum vocaretur. Ad annum ferme 1752. ex dioecesibus Agriensi, Quinque-Ecclesiensi, Vesprimiensi, Jaurinensi alumni in eo fuerant, sed his ab episcopis suis revocatis, cum fundationum summis, soli Strigonienses emanserant. Regebantur a Jesuitis, perpetuo quasi inter regentes et alumnos vigentibus dissidiis. Primas Barkoczius Vienna alumnos Tyrnaviam transtulit, inde Strigonium collocandos.

Pazmaniano necessarias admittere; relictoque ad ista perficienda Paxio, causa item Romanarum bullarum et cameralis introductionis Viennae, episcopus rediit. (Memorabilis episcopi sententia.) Scripseram ego Viennam. Paxio gratulatorias, meque ab eo commendari petii episcopo pro conferendo mihi archidiaconatu. Dominus quoque consiliarius Paulus Fesztetich orare episcopum non cessavit. Ast ille reposuit, scire se ob odium, quod erga me gereret, damnandum in aeternum, malleque se aeternum damnari, quam ut mihi vel meis quomodocunque vel

episcopus Syrmiensis, refert contractum: reparationes in collegio pro 3000 fl. factas esse, provinciae 10 milia fl. deponenda venire, onus taxatum collegii 500 fl. annue esse, pluraque alia. Quibus auditis | visoque eo, collegium illud amplius quam 80 fl. milia exhaurire, iis, qui antea probabant, coepit displicere. In levamen Paxius, dum et quando col- legium croaticum fuerit reparatum, ex illo 1500 ab inquillinis haberi posse perorabat, e domibus vero penes

mense Junio Zagrabiae in domo sua obiit dominus Joannes Rauch, suae Majestatis consiliarius, atque emeritus regni vicebanus ac comitatuum Zagrabiensis et Crisiensis ad annum usque 1756. supremus comes, vir omnino capax ac perspicax, staturae altioris justique corporis. Vehementiores im- petus in eo notabantur et vindictae cupidus animus. Fuit prius vicecomes comitatus Zagrabiensis, inde assessor judiciariae tabulae ejusdemque postea praeses; transiit ad vicebanatum, uti supra. Frequens ejus est mentio in hoc libro. Habuit uxorem Catharinam Illiassich, ex qua plures genuit soboles. Reliquit

uxorem Catharinam Illiassich, ex qua plures genuit soboles. Reliquit a morte superstites: 1. filium Paulum, jam Costanicensem, uti supra, dictum colonellum, et coelibem; 2. filiam seniorem Annam, domino Christophoro Vojkovich, elocatam et juniorem Ceciliam, domini Nicolai Skerlecz contoralem; in eo felix, quod proles suas optime accommodatas viderit reliqueritque. Lusus atque mundi vicissitudines adversas atque prosperas expertus est plurimas. Prospera fuere: primo, supradeclarata ab eo gesta continua serie officia; secundo, magnus quem sub Batthyanio bano habuit in aula regia conceptus,

domino Christophoro Vojkovich, elocatam et juniorem Ceciliam, domini Nicolai Skerlecz contoralem; in eo felix, quod proles suas optime accommodatas viderit reliqueritque. Lusus atque mundi vicissitudines adversas atque prosperas expertus est plurimas. Prospera fuere: primo, supradeclarata ab eo gesta continua serie officia; secundo, magnus quem sub Batthyanio bano habuit in aula regia conceptus, ut ob merita sua torque aurea fuerit condecoratus; tertio, in oeconomia atque congregandis divitiis prosperitas ac ad nutum successus; quarto, persaepe ex tot adversitatibus triumphus; quinto,

inductus ad haec a canonico Petrovich, qui omnium scientiarum fons et mare credebatur. Ego vero cum suspectus ei fuissem redditus, quod Skerleczio ut meo olim discipulo faverem, secus fidem non metuendi ullius capitularis periculi non obtinui, quoadusque a domino Nicolao Skerlecz evietionem, ab eo scriptam, non reddidi, quod is in se assumat lites omnes, quas ideo capitulum haberet. Qua evictione ad archivum reposita datisque a Ressio 200 fl., depraedicata illa pericula evanuere. Joannes Rauch a morte habitu Franciscano indutus, (dicentibus cunctis admirationem mereri, ut,

ebria. Sane domino Magdich marito suo merendi ex patientia quotidianam occasionem praebebat, plurimaque vir prudens dissimulabat, rogare asvetus unice, ut emendaretur. Et cum prodigam observasset, curam ipse rerum omnium gessit, ab illa unam pacem exigendo. 1754. mortuo Magdichio cum duabus ex eo filiabus relicta in magnis omnino divitiis ad suum genium vixit. Multi adulatores ab ea adjuti, quos inter etiam Jesuitae, sic eam obcoecaverant, ut a patris Josephi Perczaich arbitrio staret. Hujus horumque consilio vendidit Zagrabiensia tenuta omnia, et ex pecuniis bis mille fl.

hos ubi accepturi vel mutuaturi atque ad quem fundum pro erigendis optatis praesidiis. A Venetis mutuari posse, responderat; at interrogatus, num praesidia ipsa adeoque confinia banalia cum generalatu Carolostadiensi possint sine aulae consensu inhypothecari Venetis, neque ad ista respondens pro eo die sessionem dissolvit. Positisque motibus privatim rectius informatus, die altero Ded tantumodo reparandum atque Pedely more patrio voluit, taliterque se apud reginam excusaturum atque sub hoc intellectu excogitatum. Itaque immanes ordinati laboratores, item silvarum heu tot tantarumque

defuncto creditas, prae manibus reipublicae esse, adeoque ad submittendam obligatoriam, sive quaestorum medio, sive alias pecunias mutuatas recepturam; sed Szalle reipublicae testimonium ideo rejiciens, quod stylo magistratus Zagrabiensis concinnatae non forent, Marcum convicit inappellabiliter ex eo, quod in conpromisso appellatio reservata non fuisset. Interea Blasius Miletich, quaestor acutus Marco simpliciori Ragusa submissus, appelit. Iste | expeditione processus accepta, cum appellationem negatam vidisset, Viennam est profectus, ibique revisis

templi apparatu, dicente pro concione p. Mathia Simatich Jesuita; rectorem suum, pontificem, episcopum et civitatis magistratum prima parte laudante, altera laudes beatissimae virginis, tertia ejus statuae historiam praedicante; videlicet: statuam illam ante annos 144, dum Jesuitae eo loco fuissent, ubi nunc Capucini locati forent, fuisse ab angelis recreatam cantu regina coeli, et successive transeuntibus Jesuitis ad locum moderni collegii, inde fuisse portatam repositamque ad eum locum, ex quo fuisset accepta, et nunc pietate rectoris ad aram principem

Jesuitarum collegii p. Franciscus Xaverius Pejachevich, reliqua inter memorandus ideo, quod in collegio reformarit multa, cumprimis sorditiem veterem; qua re exhibuit se altiori natum conditione, fuit enim e baronum familia. Aritmethices studium induxerat in scholas, quod, eo Quinque-Ecclesias pro rectore abeunte, neglectum est ab ejus successore Petro Pertold Furlano, qui ad episcopi preces Vienna pro rectore fuit submissus, eumque incoavit sequentis anni die 29. Januarii. Annus fuit priori par in lue pecorum, procreatione frumenti ac vini, authumni pluviis

morte fratris sui cancellarii ferre posse virum non videbatur. Unde istud, fateor, assequi nequivi nec ullus revelare scivit. Ea, quae dicebantur, bani gravitati repugnant, neque fuere defuncti genio convenientia. Hinc ex innanibus suspicionibus vel adulatorum mendaciis bani fuit ab eo aversio. Ex uxore sua Barbara Gerlechich, 1758. copulata, reliquit filiam atque filium Adamum, superiore anno mense Decembri die 12. natum. Provisus munitusque sacramentis, die secunda Aprilis in sepulchro majorum suorum Odrae in parochiali habito est depositus. Ad litteras ut natus fuerat, sic

morte sublatus fuisset, eum aliunde bano invisum, Draskovichianae comitissae bani idolo abominandum, et hinc, credita sit, bani a Skerleczio aversio profluxisse, longe facilius se loco moturum, quam olim sive Josephum Raffay sive Joannem Rauch praecipitasset. Sane apud episcopum et capitulares eo jam progressus fuit suis susurrationibus Krajachich, ut pro ecclesiae et capituli hoste habitus ipse sit suusque frater Nicolaus; non alia de causa, quam quod praejudiciis adversarentur, ac ex officiis suis saepe loqui debuerint ad tollendos abusus. Septimo.

s. Josephi, comiti denunciat. Miser rudisque ac neglectus, quo se vertat, nescius, ne confusionem videat Catharina, rogat eandem, ut ad condictam festi diem non adveniat; scripturum se, dum adesse debeat possitque, causamque hujus sincere puellae detegit, indictam nempe sibi esse die eo executionem a capitulo. Komaromi postquam variis objectis desperatum fecisset juvenem levemque comitem, svadet, vel orandum capitulum esse pro suspendenda executione, vel ducendam uxorem, quae media praeberet solvendorum debitorum. Adveniunt Zagrabiam. Comes apud canonicum Joannem KukuIjevich,

moriatur sine prolibus Rosalia, comiti remansura omnia; si proles forent ipsaque relinqueretur vidua, dividet cum prolibus aequaliter. si remaneat sine prolibus vidua, sua sunto 4 milia, duo Keglevichiorum familiae; residua porro 14 seminarii Posegani fundationalia reddentur, prouti etiam in casu eo; si deficiente Rosalia et comite ipso post connubia subsequa absque testamentaria dispositione decedere contingeret, relictis familiae Keglevichianae superstiti ex fratre Julio aliisque in bonis successuris duobus praedeclaratis milibus, residua 18 eidem Posegano seminario obvenire debeant.

fabulae, ut connubium hoc supra trimestre occasio sermocinationis fuerit, episcopus, quod spopondit, praestitit, pluraque alia conjugibus his fecit beneficia. Felix Keglevich, ut, quod industria, educatio, natura sibi negassent, titulo solo comitis sit assecutus, restitutaque majoribus suis in eo taxa, quam olim pro honore comitis numeravissent, mater Rosaliae, mendicabulum episcopalis arcis, comissa vel intueri comitem filiam non fuit; quin huic vetitum, ne eam pro matre sua recognoscat, habeat, tractet. Quod Rosalia ex fastu fortunae suae egregie observat, alias deformis et morum

ablegatis duo Skerlecz et Busan, quia non subscripsissent, pro apertis ecclesiae inimicis et Varasdino fuerunt descripti et hac occasione denuo accusati. Quia vero subjunxisset Kukuljevich, hunc esse effectum, dum rectores collegiorum faverent convictoribus ipsisque excolendis darent operam, me ab eo affici clarum erat. Hinc reposui, si laesum se sentiret, patere sibi actionem injuriarium, rectoribus autem collegii studendum esse, ut sibi crediti alumni et convictores pro sua | quivis vocatione excolantur; Kukuljevichio laesionem pro corporis detrimento

actis et relatione Viennam ad nuncium, a Majestate ipsa reprehensum se dicebat narrabatque de tot circumstantiis levissimis contra episcopum complici faventibus. Respublica Veneta, dum Vegliam ad moniales examinandas parabat iter, vetuit, ne praesumeret, alias se ad carceres ducendum. Quare neque eo progredi ausus est. Iste igitur, cum Viennae fuisset, duo sibi imponi a capitulo vidi: primo, ut auctionem illam politicorum enervet, responditque, se omne possibile tractavisse et tentasse, effectum sperari non posse ob alleviandum aerarium principis, quod nec resoluta superiori anno milia

Posoniensis praesidem, pro fiscali transiit; inde 1754. venit in patriam, tabulae judiciariae notarius factus, 1758 ejusdem assessor, superiori anno regni perceptor, nunc protonotarius. Ubique summa fuit nominis celebritate ob virtutes, ornabatque his gesta officia. Evasit immortalis ob aucta sub eo politicorum salaria, ut totius posteriatis memoriam jure mereatur; ejus loco perceptor regni positus dominus Antonius Bedekovich, assessor tabulae banalis. (Novus assessor tabulae et notarius.) Per promotionem protonotarii vacabat in tabula

vacabat in tabula judiciaria assessoratus, iste domino Georgio Carolo Levachich hactenus notario obtigit. Notariatus Petro Balogh turmae praetorianae militi cessisset illico, sed cum iste ferret gravius, assessoratum sibi fuisse negatum, hunc rogare, magnisque precibus obtinere debuit, negato ipsi eo etiam, ut aggregati assessoris titulum habeat. Instabant nunc pro notariatu Emericus Pasztori, Sigismundus Komaromi, Josepus Hohnemer, Michael Blasekovich, Benedictus Arbanasz, Mathias Plovanich. Nono. (Vojkovich comites.

descripti.) Quod mores attinet, qui qualesve ab anno 1751. in episcopatu hoc vigere inceperint, referre pudet, suntque firmati adeo, ut eradicandi non sperentur. In clero cum abjectissimi sint, qui litteras colerent, nedum hae negligi inceptae, sed motivo eo, ut caeca servetur obedientia; promoti rudes, inepti ad sacros ordines animarumque curam, quin delictis infames, si post philosophiae annum tribus mensibus lectus fuit Senney, ad ordines et ecclesiasticum statum sufficientis doctrinae judicabatur, cum officia cleri usu condiscere

sic appraehendens seseque contra jus omne possessorem efficiens, partium utraque advocatos suos Viennam mittit. Et esto gravissimum fulminatorio repositorium in favorem domicellae ab aula venisset, comes et huic se opponit, dum substitutus vicecomes Mathias Sztolnekovich ad effectum mandati eo pervenisset. Post factum hoc festinat Viennam comes sperans in eo remedium et relaxationem repositorii, quia judicis et exequentis facto res evenisset, verum errores erroribus addere nolens cancellaria, cum quidquid sit, de exequentis illegalitate et praecipitantia reoccupatio juris remedium

partium utraque advocatos suos Viennam mittit. Et esto gravissimum fulminatorio repositorium in favorem domicellae ab aula venisset, comes et huic se opponit, dum substitutus vicecomes Mathias Sztolnekovich ad effectum mandati eo pervenisset. Post factum hoc festinat Viennam comes sperans in eo remedium et relaxationem repositorii, quia judicis et exequentis facto res evenisset, verum errores erroribus addere nolens cancellaria, cum quidquid sit, de exequentis illegalitate et praecipitantia reoccupatio juris remedium esset; comes objurgatus graviter non sine temeritatis suae nota

nota Vienna rediit, gravius fulminatorium expeditum, vigore cujus per ante dictum vicecomitem domicella in integrum est reposita. Et quia ex productis partium Viennae | evenisset, judlium Gojmerecz plenipotentiarium simul et judicem fuisse comitis, ejusdemque in eo facto plures maleversationes, mandato regio ab officio suspensus, eodemque, cum purgare se nequivisset, privatus exstitit; ex accepto hinc dolore etiam mortuus post trimestre. Gojmericzio surrogatus ad judicis officium per supremum comitem est Georgius Ivanchich, homo rudis et officii incapax,

talium ignore Anno adhuc 1748. ob amotum episcopum unitorum fuere graves in terra Fogaras a Jesuitis sustentati ac tardius sopiti, de quibus nil hic loci, quamvis mihi notissimi sint, cum de iis sub Klobusizkio episcopo satis descripserim. Tum ex conscriptione sequebantur alii, demum postquam 1761 eo pro episcopo appulisset baro Antonius e scholis piis Baitay et pro gubernatore in militaribus Adolphus Nicolaus Boucow, (commendantem vocant) horum duorum conjunctione eo deventum est, ut ipsi cum comite Kemeny, cassatis aliis, integrum totumque forent gubernium, Siculos pressere potissimum,

sint, cum de iis sub Klobusizkio episcopo satis descripserim. Tum ex conscriptione sequebantur alii, demum postquam 1761 eo pro episcopo appulisset baro Antonius e scholis piis Baitay et pro gubernatore in militaribus Adolphus Nicolaus Boucow, (commendantem vocant) horum duorum conjunctione eo deventum est, ut ipsi cum comite Kemeny, cassatis aliis, integrum totumque forent gubernium, Siculos pressere potissimum, hosque et contributioni obnoxios et militares voluere, ac in effectu Croaticorum instar confiniorum in legiones eos distinxerunt, vocatis ultro citroque pro officialibus; ac

varia dedit generali projecta ad utrumque praedictorum finem, ut inseminandorum subterraneorum pomorum, quorum in effectu ex Bohemia currus plurimi fuere conducti ibidemque distributi. Praeterea е Bohemia conducti translatique ad partes vitrorum omnis generis mechanici, qui cum integris familiis eo advenientes, conficiendis vitris, variis praeberent operam. Pluraquoque alia instituit in se utilia, sed ob novitatem exosa. Missi fuere a Carolostadiensibus Viennam oratores, qui sine effectu sunt remissi. Idem gubernator generalis ad praecavendos tumultus, primo,

in regem Romanoram filio suo archiduce Josepho Francofurtum profectus est, ibique ex more electum et postea coronatum vidit filium suum; de quo eos lege, qui coronationi fuere praesentes. Ad haec solemnia invitabantur per aulae rescriptum Hungari, Croatae item, ex his nemo repertus est, qui eo profectus fuisset, nisi fors quispiam turmae praetorianae Croata juvenis. Ex Hungaris plures profectos fuisse, huc scriptum est, ac reliquos inter ipsum Hungariae cancellarium comitem Franciscum Eszterhazy. Vicecancellarii Georgii Fekette filius, non homo sed angelus moribus eo

qui eo profectus fuisset, nisi fors quispiam turmae praetorianae Croata juvenis. Ex Hungaris plures profectos fuisse, huc scriptum est, ac reliquos inter ipsum Hungariae cancellarium comitem Franciscum Eszterhazy. Vicecancellarii Georgii Fekette filius, non homo sed angelus moribus eo usque depraedicatus, quoad Theresiani Viennae collegii alumnus non fuisset, relicta legitima conjuge occasione ista, cum nescio quali concubina Francofurto aufugit, nec, ubi sit, etiamnum sciretur. Rediit Francofurto Viennam Josephus Romanorum rex cum

eos actum concertatumque est. Quantum mihi penetrare arcanos hos tractatus atque metiri ex subsequis praeparatoriis licuit, sic res videtur disposita, ut regina suam in Hungaros confidentiam depraedicet, extollat laudetque eorundem fidelitatem, tum consulat, seseque ipsis relinquat, in providendo eo, quod in pacis articulis superiore anno subscriptis de reliquis omnibus haereditariis statibus non solum assecuraverit rex Borussiae Majestatem suam, sed, ut ajunt, garantiam fecerit, una solaque Hungariae corona exclusa. Hinc quia rex idem

attamen generalis Draskovich, postquam 10 officiales a Beckio nominatos assessores intellexisset, quos inter generalis Kengell, Riese, vicecolonellus Mallordi, capitanei Fabriczi, Horvatinovich etc., die 15. Maji in oppido Czirqueno terminum locumve commissionis statuit. Comparentibus eo omnibus et quid agendum ignorantibus, donec instructi forent, in | innanibus, ut fieri solet, perdebant tempus, stipendia tamen suaque merentes diurna; de praecedentia et sessionis loco disputatum. Militares, dextrum latus occupantes, cedere noluerunt,

iste, nescio qua persvasione, apud ruri habitantes nobiles ea polleret autoritate talique praejudicio, ut quamvis in omnibus, a se vel per se actis ex delegatione publici, sit infelicissimus, tamquam meris subtilitatibus laborans, nullum quod sit, quod felix regno evenisset, attamen quidquid ab eo agitur, fieri aliter nequivisse existimatur et res divine acta creditur. Et cum Busanius assoleat, universa ea damnare, quae per ipsum acta non fuissent, ut hac ratione diurna ipse habeat obtineatque, prudens protonotarius Nicolaus Skerlecz, ad obsequendum Busanianae ob diurnorum perceptionem

Thomae de Trattner caesareo regiae Majestatis aulae typographi et bibliopolae. Liber iste omnino singularis et eruditionis majoris, ac moderna ferunt studia; praecipue ob cap. 13., quo regias diaetales propositiones demonstrare conabatur, auctor occasionem praebuit, ut de eo examinaretur, lamentaretur sic, ut compilandorum suorum gravaminum tempus Hungari habeant. Clerus potissimum adversus Kollarium est debachatus ipsique inimicatus, et cumprimis Barkoczius primas. Itaque deputatio constituta est sub praesidio episcopi Nitriensis Joannis

Julii incipientis: Sollicita etc. Quamvis porro auctor infamis operis: Vexatio dat intellectum ignotus remanserit, suspicandi adversus Joannem Baptistam Paxi episcopum Syrmiensem, ponderatis circumstantiis et libello ipso maximum fuit argumentum. Nempe primo, ob expressum eo libello odium suum adversus me Balthasarem Kerchelich, quem ibi Kerchelevich scripsit, quod nempe imperite quasvis carthas edat et det Kollario edendas; nihilque fieri Viennae a consiliariis, rebus Hungaricis invidis, nisi me authore, quod Hungarorum nemo scribere potuisset, et

olim Pazmanianum emerit, egregie decipiendo capitulum. Quarto, quia Paxius eodem tempore, quo opus illud vulgari describique incepit, Posonio abiit, ut de illo qua absente haberi non possit suspicio, hinc neque purgatorio juramento gravatus est. Quaedam imperite et hiulce ex legibus applicata eo opere sunt, vel ipse Paxius talia congessit, vel cum Sigismundo Komaromi ad latus suum continuo. Quinto, quisquis stylum Paxianum perspectum habet ejusque cogitandi vim, arguet opus illud Paxianum esse. Interim certo istud affirmare nequeo, cum auctor latuerit. De diaetali

in cancellaria Hungarica Viennae conditus est sine effectu articulus. Sub hac diaeta initium accepit lis intra comitatum Zagrabiensem et clerum intuitu appellationis subditorum ecclesiae. Petrus Spissich vicecomes Zagrabiensis insigniter laesivam sub diaeta ad banum Posonium relegat instantiam eo in merito. Banus celebrata isthic conferentia, ad diaetam negotium non deduxit, sed privative repraesentavit aulae, adfirmando, et privilegia et usum esse pro clero. Res subinde missa ad status Sclavoniae pro opinione, de quibus infra. Interea sub diaetali Posonii decursu Crisio

die 30. Augusti Zagrabiae media sexta mane obiit Nicolaus Sigismundus Thauszy, episcopi Zagrabiensis frater uterinus et germanus, homo rudis, excessuum plenus, ut passim Palaszika nuncuparetur; rebus temporalibus semper immersus, ut praefecturis, negotiationibus et vitiis aliis, dempta veste in eo clerici nil fuit. Antea saepe castigatus poenis etiam publicis, a fratre episcopo 1752. factus canonicus, tum archidiaconus Vasca, deinde Bexin praepositus infulatus titulo de Кое, vicecolonellus Dubicensis, episcopo et capitulo semper ob vitarn et mores pudor ac

donec vocationi suae incubuit, sed ubi pharisaeis, saducaeis permisit doctrinam, prophetia desiit et ipsa infecta est, ut ad salvatoris crucifixionem devenerit. Celebris sub illo fuit Agria a juris municipalis studio, cum Agriam Hungariae Sclavoniaeque juventus concurrerit frequens. Nazaraeos eo induxit, fecitque isthic plurima, quae ab ilia praestolari debent ecclesia; specialia enim ego remotus recensere nequeo. Celeberrimus fuit locus ab eo ornatus Fuorcontrasti appellatus, quem tamen a successore vidit negligi et ruinari. Sane qua Agriensis episcopus pompam splendoremque amavit, non

devenerit. Celebris sub illo fuit Agria a juris municipalis studio, cum Agriam Hungariae Sclavoniaeque juventus concurrerit frequens. Nazaraeos eo induxit, fecitque isthic plurima, quae ab ilia praestolari debent ecclesia; specialia enim ego remotus recensere nequeo. Celeberrimus fuit locus ab eo ornatus Fuorcontrasti appellatus, quem tamen a successore vidit negligi et ruinari. Sane qua Agriensis episcopus pompam splendoremque amavit, non sine contractis passivis debitis majoribus. Vidi ego occasione diaetae 1751., superavisse eum pompa universos alios magnates, episcopos. Qua occasione

interfuit. Demum 1761. die 13. Maji primas regni Hungariae est renunciatus, pallioque Strigonii per archiepiscopum Viennensem Christophorum Migazzi et episcopum Jaurinensem Franciscum Zicby obtento, solemnem Tyrnaviam facit ingressum. Strigoniense praesidium a regina impetravit, omnesque curas eo intendit, ut ad locum suum capitulum Strigoniense redeat. Templi incoavit fabricam, Viennae collegium vocatum Pazmanianum capitulo Zagrabiensi pro 52 milibus vendidit, alumnos Tyrnaviam transferendo, Strigonium inde transituros. Parochiam Pestinensem Piaristis eripuit, eamque clero restituit,

Duga Köosza, Borovo Berdo, ulterius penes viam ad Turnassicensia foenilia ducentem ad Chresnievam hunkam, ulteriusque directe ad Pregurkov Berek ad terram parochi Turnassicensis et sic consequenter ad Bukoviczam hunkam ad puteum, proxime Gradecz existentem, demum per palludem Riett directe eo, ubi magnum Sztrugh in Dravum influit, stabiles poni, sed et hoc a parte provinciali altissimae decisioni submissum. (Deductio procurandae interimalis pacis.) Modalitate praevia ad procurandam interimalem pacem intra generalatum Varasdinensem

ad eam non pertigerit; decessit in flore aetatis circa annos videlicet 29 circiter. Inordinata rita facile mortem accelleravit. Prolium tutores post uxorem fecit sororem suam Catharinam Niczky et excellentissimum dominum vicecellarium Fekette, cujus agnatam reliquit viduam. Capitulum mortuo eo in bonis Horvaczka fecerat executionem more veteri in duplo. Haec reoccupata fuit, capitulo dissimulante. (Comes Josephus Draskovich mortuus.) Die 9na Octobris in Klenovnik obiit comes Josephus Casimirus Draskovich,

(Niczky) consiliarius et referendarius in cancellaria aulica Hungarica resolvitur comes, et ad magnatum statum transfertur, comitatus Verocensis supremus comes, tabulae septemviralis assessor, minoris crucis Theresiani ordinis eques. Banus noster quoad Verocensem comitatum causa fuisse videtur, eo enim Viennae praesente, cum pro comitatu Crisiensi Niczkium sollicitare intellexisset, accedit reginam supplicando, ne Niczkius Crisiensem obtineat, sperando banus Draskovichio (filium) facilius successurum, si hunc amoveat. Aula videbatur eliberari velle ex cancellaria a

suspirabat metu, si fors baro Koller ad cancellariam promoveretur. Itaque descripta mox Niczkii promotio publicatur, comes autem Ludovicus Patachich Verocensis antea comitatus supremus comes, sed hunc per filium Joannem administrans ab anno 1760., ad Crisiensem motu regio transfertur, solatio eo, quod una successor suus, si mori eum accideret, filius suus Joannes sit resolutus publicatusque. Comes Ludovicus Patachich, qui pro Crisiensi non institit et ob valetudinis sinistrem statum ab anno 1756. ipsum comitatum Verocensem medio administratorum rexit, egit gratias petiitque, ne bis

Colocensem, comitem Theodorum consiliarium cancellariae Hungaricae, Philippum, filiam, fratris sui Caroli s. r. i. principis uxorem. Congregavit immanes divitias, ac ut rumor erat, cuivis praeter mobilia, bona, tres miliones et centena aliquot milia. Judeorum fuit patronus, ut eo mortuo passim decantaretur: mortuum esse deum regemque Judeorum. Princeps Saxoniae Albertus, electoris moderni FridericiAugusti patruus, natus 11 Julii 1758., regiminis unius cataphractorum colonellus, generalis equitatus, aurei velleris et aquilae albae eques, universorum legionum equestrium

albae eques, universorum legionum equestrium per Hungariam commendans generalis et Comaromiensis fortalitii commendans, destinatus gener reginae per connubium cum filia ejus Christina, statim in locumtenentem regium resolutus est publicatusque; arx regia tam Posonii quam Budae pro eo et futura conjuge magnis sumptibus aptata; dati duci huic locumtenenti regio ad latus, comes Nicolaus Palffy judex curiae regiae, pro gabinetti secretario dominus Joannes Nepomucenus de Kerapelen, una colonellus legionis pedestris Hungaricae serenissimi archiducis Ferdinandi, unaque simul

et viarum novarum erectionibus, sed Belovarinensis aedificii positionibus, saepibus per metales turcicos ducendis ponendisque, censibus, accisis, emptionibus lignorum, et rerum quarumlibet, domuum pro officialibus erectione, Piaristarum inductione; superiore anno frumentum iisdem distribuerat ab eo leviori emptum. Anno hoc ex officialium stipendiis illud sibi exsolvit, mandans officialibus, ut hi salaria sua quaererent ex populo, seseque contentarentur ex accepto per confiniarios frumento. Tesseram vestitus vulgo monduram annis mutabat singulis, ut annue pro ipsa contribuerent; soli Deo

Gorensibus suis et civibus capitularibus ad domum servabat vigilias, sibi quoque a studiosis metuens. Demum post toleratos perpessosque timores, et quod Blasio suo carere non posset, per canonicum Mathiam Petrovich et tabulae banalis assessorem dominum Antonium Bedekovich rogat a studiosis, ut cum eo transigerent et amnistiarent. Rector cum 10 audacioribus adolescentibus petitis deferunt: 1ma harum fuit petitio, ut Blasius in foro publice ter virgetur, alii servorum bis; praepositus ipse fl. rh. centum pro elusorio illo impensionali processu solvat,

Mobilium defuncti prouti et copiosiorum fructuum distrahendorum commissa fuit cura capellano Habianecz comissumque, ut ex his legatis satisfaciat. Satisfecit ille, et fl. rh. 700 ultra legata omnia remanserunt; hos fatus executor vicario generali Georgio Reess consignare voluit fine eo, ut cum iisdem disponeret, cum archidiaconus Joannes Kukuljevich, de iis episcopo consignandis, eum praemonuisset. Ad quae vicarius: diabolus rapiat episcopum, est manifestus praedo substantiae ecclesiasticorum, 12 milia jam rapuit, haec ipsi sufficere possunt. Jubet ergo, ne 700

factus est, omni abrenunciavit dioecesi, adeoque docendum illi esse, quod pro dioecesano posset considerari. Placuit episcopo opinio, eamque laudavit tanto magis, quod titulo mensae careret, episcopo addente. Kukuljevich adversus opinionem Delinichii quaedam excepit, estque deventum clamoribus eo, ut uterque scripto se obligaret, resignaturum beneficiis suis, si Romae opinio sua non probaretur. Vicarius postea et ab illa sententia episcopum removit, quod videlicet Habianecz non esset indigena et vel maxime ob diaetam, si eidem quaestio substerneretur. Ergo confirmatur Habianecz, debuit

et partium utrique satisfactum. Episcopum latet de auctoris veritate, bano protonotarius ante congregationem detexit, me auctorem esse operis, seseque illud ante Patachichium habuisse, legisse, ponderasse, descripisse in Jakovlje bono suo, ac ut ad credendum banum disponeret, quae eo continebantur opere, recitavit. Dixit etiam, lusum fuisse episcopum, cum sciatur, si sibi constitisset de auctore, ob odium publicum, quo fertur in auctorem, eo ipso Chasmenses caruisse effectu et in poenam episcopum fuisse praecedentiae contrarium.|

illud ante Patachichium habuisse, legisse, ponderasse, descripisse in Jakovlje bono suo, ac ut ad credendum banum disponeret, quae eo continebantur opere, recitavit. Dixit etiam, lusum fuisse episcopum, cum sciatur, si sibi constitisset de auctore, ob odium publicum, quo fertur in auctorem, eo ipso Chasmenses caruisse effectu et in poenam episcopum fuisse praecedentiae contrarium.| Septimo. (Marchio Perlass) indigena esto sub diaeta factus Decembri mense, cum excellentissimo domino comite

proponi gravamina, hinc iis visis universa et quaevis cum partibus accomodare studuit. Itaque cum regni nostri protonotarius dominus Nicolaus Skerlecz pressius gravamen hoc deduxisset, nedum in re, sed in modo etiam seu facti viam, praeses civitatis nuncium Ladislaum Szalle judicem civitatis eo disposuit, ut obtenta a magistratu plenipotentia transigeret, transegitque Posonii sub initium Martii pro deponendo capitali per cameram ad finem Julii in fl. rh. decem milibus; pro neglectu autem et annis octo, quibus camera ante praesentem conventionem a civibus

finem diaeta habuit, cum rustici in comitatibus Castriferei et Szaladiensi obedientiam dominiis terrestralibus negare inceperunt. Primi fuêre comitis palatini Ludovici Batthyan et comitis tavernici Adami aeque de Batthyan, Erdoediani et comitis ab Altham insulani. Hi intellecto eo, quod in diaeta adaucta haberetur contributio, nil adversus hoc se habere publicarunt, sed medium exsolutionis aliud non superesse, quam ut dominorum terrestrium urbaria ad aequum et justum redigantur, determineturque stabile urbarium, dum pro genio dominii annis singulis ad nova stringerentur.

an hoc ita sit, non afirmo. Aula nihilominus motus rusticanos dissimulavit, sed et ipsi magnates et nobiles pro remedio ad aulam recurrere, nescio quo ex motivo, recusabant, damna potius perferendo ex non acceptis robotis ac censibus, quam recurrendo pro auxilio. In radice poterat perimi malum, at eo dissimulato, uti ad annum sequentem scripturi, in gravius venit et majora causavit incommoda. Apud nos in Sclavonia in veritate comitatuum avaritia et praecipue comitatus Zagrabiensis hujusque supremi comitis Joannis Jursich indigentia, ut ex decretis juvari valeat, et comitatus ex taxis malum

(quem sibi fratrique hujus Ladislao viceregistratori cancellariae episcopus promiserat) officio neglectum esse, in festo ss. Judae et Simonis apostolorum concionari permissus, superiore adhuc anno ridiculam memorandamque dixit in cathedrali basilica adversus foeminas concionem, eo quod ab ipsis nominatim comitissa Sermage et Voikffy fuisset episcopo delatus, quod eis incommodus esset et oscularetur. Hinc eo sermone omne illud, quod quis vel joco vel ex bili scripsit adversus foemineum sexum, id ipse totum declamavit. Celebris erat haec concio, sed quia a delirante dicta,

Judae et Simonis apostolorum concionari permissus, superiore adhuc anno ridiculam memorandamque dixit in cathedrali basilica adversus foeminas concionem, eo quod ab ipsis nominatim comitissa Sermage et Voikffy fuisset episcopo delatus, quod eis incommodus esset et oscularetur. Hinc eo sermone omne illud, quod quis vel joco vel ex bili scripsit adversus foemineum sexum, id ipse totum declamavit. Celebris erat haec concio, sed quia a delirante dicta, sexui nil nocuit, ad vexandas servivit foeminas. Dominica passionis ex textu: quis ex vobis arguet me de peccato , denuo

administrare, sua autem manu caedere et agere percussorem eum posse. Quae omnia exemplis seu episcopi factis specificis edixit, doctos et litteratos eum persequi et similia multa sane, quae omnia boni pastoris non esse; probabat ex patribus et evangelio. Descendit ad peccata omissionis, ut sub eo omnem introductam esse licentiam, vix aliquem vivere honeste et christiane, introductas haereses et in cathedrali idololatriam plane. Cum enim nuper sacrum perageret solenne concionator, debuissetque fuisse venerabilis sacramenti expositio, in monstrantia tabernaculi abfuit Christus, et

mandans castellano strictissime, ne cibum ullum carcerato admitteret, sed crepare bestiam sineret. Quinque diebus integris absque cibo potuque macerabatur, tum ad magnas indultum preces, ut e domo sua habere valeat jusculum. Petiit sacramentorum administrationem carceratus, episcopus Vugra vetuit, eo quod omnibus censuris eum innodasset et quod omni carere debeat solatio. Qui hinc rumores, quae crudelitatis episcopi per totum regnum detestatio, describere imposibile est. Die tertio quidam capitularium apud canonicum Petrovich convenêre scripseruntque supplicem pro forma episcopo, ut

rescriptum; | sed dum partes fide optima sibi sua crederent, vicecomes et descripsit Carnioliorum omnia et ex posteriori Josephi I. decisione, ab illis habita, partes illas controversas regni Croatiae esse, factaque deductione et instrumente uno accepto, eo rem adduxit praecipue ex quibusdam correcturis, ut omnino adverterint et recognoverint Carnioli ipsi, rem esse dubiam et de violentia homines castigari non posse. Hinc accomodando studebant negotio, offerentes domus ex pago Wintll novem, at vicecomes sese destitui ea plenipotentia dixit, nec

priores, tum vel maxime ob allata fundamenta et in archivum reposita, quibus semper doceri poterit, partes illas ad Croatiam pertinere, praecipue in casu secuturi aliquando regis, qui Carnioliae dux non esset. Justas laudes et fatigii mercedem jure expectabat vicecomes; sed ob zelum hunc invidi eo plane pertraxerunt banum, ut primo exaggeraret vicecomiti, scire se, cujus totum illud esset in radice opus, qui nempe sibi, eunti ad Chabar dedit media, me videlicet intelligendo et disgustum demonstrando erga me suppeditantem et illum fruentem bene. Secundo repraehendit eum gravius, quod

occurrerunt, pontificante episcopo Belgradiensi Stephano Pucz, praeter Franciscanos tam illius conventus quam et ex aliis confluentes. (Regni congregatio.) Pro die 15. mensis Septembris Varasdini publicata fuit regni congregatio et in effectu eo die isthic habita. Adfuit ad eandem dominus comes Theodorus de Batthyan bona Ozaly, Broth et Grobnik visitaturus; at primo solum die vicebanus causa valetudinis abfuit, aegrotabat etiam protonotarius, cujus loco, quis ducturus esset calamum, pridie in conferentia agebatur, coalitumque, ut

secretarius dominus Benedictus Krajachich suppleret protonotarium; quod etiam factum; abfuit quoque episcopus, assessores tabulae. In hac congregatione actum principaliter de mandato et jussis per consilium aulae bellicum a bano bis acceptis de transferenda Bellovarinum cassa militari praetextu eo, quod haud opus esset tot commissariis prospicereturque aerario ita regio. Perspicatiorum quivis vidit, rem debili inniti fundamento, cura Preindllmayr, ad dies vitae habiturus esset mercedem, hinc aerario nil consuli, sed eliberari a fatigiis Zagrabiensem commissarium. Hinc non

ex quibus 4 milia bano, locumtenenti duo subtraherentur, residua autem 32 fl. milia ab exactore regni bellico dabantur commissario annue, sub obligatione exsolutionis hujus, facile in totum Croatiae regnum extendendam consilii bellici jurisdictionem, id quod aulam optare, fama erat; eo sane commodius, quod aula quaedam ex tricesimis conferret, emolumenta quoque | confiniorum in subsidium haberentur conversa, quibus cessantibus, uti provincialis status repraesentandae suae impotentiae nânciscetur occasionem; ita militares, plus regnum

juratam fidem sequens mihi retulit factum. Patakini nempe apud Jesuitas loci parochos sepultum fuisse quendam nobilem (cujus mihi agnomen excidit), qui dein ad suam relictam noctu accedebat et cum eadem carnalem voluit coitum et vim ei faciendo, fortius ac vivens coivisse videbatur. Vis porro in eo constitit, quod per mamillas sangvinem ei exsugere voluerit et in effectu copiosiorem suxerit. Superiori loci ac parocho rem hanc aperit vidua, qui bonae famae ac vitae eam esse sciens, ne fors in somniis illuderetur. Post varia examina et tentamina imponit foeminae, cum ita ut depositus in

ab alia dormitionis socia; pro quo nec is ullam fecit molestiam. Die altero succuba cothurnum flavum superiori reddidit, aductis etiam testibus, qui secum erant in cubiculo. Superior iterum cryptam aperit, praeclusum diligentissime foramen illud reperit apertum, sepultum carere cothurno uno ac eo ipso, qui ad se allatus fuerat. Vocatis tum consociis, intra quos etiam Adamus testis et fatens fuerat, vident intuenturque, carere cothurno vampirium, cui vena secta dedit sangvinem. Demum consveto usi fuêre remedio occisionis videlicet pluribus scloporum ictibus. Quidam autem

censebatur episcopo, ut praedium quoddam Vugrae eidem pro tribus milibus venderet episcopus. Populum illum exhauserat et depraedatus plene est, ut sive metu lamentorum plebis, quae identidem veniebat ad supremum comitem, sive relatione conscriptoris vicecomitis Josephi Zaverszki, nil obstante eo, quod plenas elogii et laudis absolutionales fato Vugher mense Januario tradidisset, eum die 3. Februarii Zagrabiam ad se cum ter mille fl. rh. advenientem, post acceptam hanc pecuniam, conjicit in carceres; privat universis, quae in Pokupszko habuit, et missum ad Pokupszko in

milibus. Accusabatur provisor reus concubinariorum adulteriorum cum duabus ibi foeminis aeque incarceratis, praeterea promiscuorum adulteriorum et homicidii parochi Topuszkensis Merzljak vocati acceptique sui aeris, quae Deo relicta sunto. Cum provisore transactum est, cessis episcopo iis, quae ab eo acceperat, depositisque promissis 8 milibus fl., assumptoque sub juramento silentio, de nescio quibus nec loquendis nec revelandis; fl. rh. 800 mortui parochi Merzljak ab episcopo fuisse acceptos constitit; latent reliqua; ipse liberatus est. Ad omnium singulorumque nunc viventium

(Latrones) per Carnioliam grassati sunt, admodum exspoliantes plurimos et arces plures, inter quas Jablanich in via Carolina Flumen Carolostadio directo; reliquos inter Tersactensem quardianum Carolostadio redeuntem agressi, submissas ab eo in rh. 400 pecunias cuidam Flumen sustulerunt, Franciscanum visitando. Ad Essechum quoque fuêre depraedati quidam, et domi suae provisor Auber occisus in loco, in comitatu Posegano; baro Josephus Pejachevich in Nassicze dominio suo, ubi persequendo latrones, cum eorum caput Mittar Vellicam ad

et castigatus morte. Sed Poseganum episcopi consistorium comitatum totum excommunicare ac ut talem denunciare populo non sine confusione parabat; quae excommunicatio evanuit tanto magis, quod neque asyli casus ad exigentiam legum per consilium locumtenentiale habeantur elaborati, neque sciretur de eo monasteriis privilegio regis aut regni, quod cellae et conventus illorum gaudeant asyli jure, cum ecclesia non essent. Ad Popovecz infra omnes sanctos ad Zagrabiam uxor Joannis Zaverszki judlium redux e nundinis s. regis Stephani aeque fuit spoliata. Decimo tertio.

repraesentatio, hic adnectitur. Episcopum Thauszi petebant status, si ipse dignaretur cum eadem ire Viennam, sed exorari nequivit inquiens: ego non curo, si vos omnes diabolus rapiat, dummodo mihi bene sit, ego gratiam regiam, quam habeo, pro vobis non dabo. Escribi nequit, quae effecta est ab eo omnium aversio, qui qualesque prodibant pasquilli, quare banus denuo cum 500 aureis pro viatico Viennam mittitur; rediit ad 5 Augusti, insinuavitque clam nominatis ad consilium, ut ad diem 20. Augusti Varasdini adessent. Quare comparente Varasdinum excellentissimo domino barone Francisco Koller

Metus Zagrabiensium 160. Zagrabiae conferentiae et dispositiones. Vide infra fol. 336. 160. De Stephano Domjanich 161. Petkovich et Matlekovich in Gay tumultuantes capiunt 161. Vicebanus pergit ad versus tumultuantes. Creati ab eo officiales 161. Pergit ad Biszag 162. Confusio in Biszag 162. Varasdini degunt Zagoriani. Generalis Draskovich comprimit factionem in Nagy Attak et Podravanam. In Biskupecz ad Varasdinum concitantur 163. Rauch vicebani praetensio 163.

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report