Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: facere Your search found 1534 occurrences
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 237-301:237. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section] et ego in eo.
Quantum autem boni ex hoc consequamur ,
continuo declarat dicens:
hic fert fructum multum.
Ne quis tamen quicquam suę libertatis arbitrio magis |
quam
238. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section] uirtutum ornamentis sese excoluisset.
Et hoc est quidem quod alibi ait Dominus:
239. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] euasere.
Suscepto enim Iesu in naui cessauit uentus |
et turbines errorum dissipati sunt.
Sed obserua, quod ad laborantes uenit Saluator,
non ad desides et pigros et a iustis operibus ociosos.
Qui ergo quod per se facere potest non omittit, facile impetrabit,
ut etiam illa quę per se facere nequit, efficiat.
Porro primę ab initio Ecclesię illa in Euangelio parabola est:
240. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] |
et turbines errorum dissipati sunt.
Sed obserua, quod ad laborantes uenit Saluator,
non ad desides et pigros et a iustis operibus ociosos.
Qui ergo quod per se facere potest non omittit, facile impetrabit,
ut etiam illa quę per se facere nequit, efficiat.
Porro primę ab initio Ecclesię illa in Euangelio parabola est:
alios non
paucos prophetas,
neminem prorsus uitiorum suorum reprehensorem ęquo animo tolerantes.
Post prophetas misit filium suum
charissimum et unigenitum dicens:
Reuerebuntur Filium meum.
non quia ignoraret quid facturi essent,
sed innuens quid facere deberent.
At illi:
Hic est hęres, inquiunt | venite occidamus eum.
occiderunt et ejecerunt extra uineam id est extra Hierusalem.
extra ciuitatem enim crucifixerunt Dominum Iesum.
uel extra uineam, extra Iudeorum ecclesiam.
ut ab ipsis eiectus exciperetur
diuina peraguntur.
Sciant eos minus fortasse culpabiles fuisse ,
qui Domini flagello eiecti fuere de templo dicentis:
facit, similis est homini ędificanti Qui uoluerit animam suam saluam facere, perdet eam.
Nam siquis peccare mauult quam mori,
hic sibi uiuet | et Deo morietur.
deo autem mori est |
in inferi baratrum ruere |
et nullum cum iis qui uere uiuunt habere consortium.
Sequitur:
et qui perdiderit animam suam
Domino glorietur.
non enim qui seipsum commendat ille probatus est,
sed quem Deus commendat.
Audiamus et Dominum pręcipientem:
quo plus uixerimus,
uberiores poenitudinis nostrę fructus
colligere possimus |
tanto-que maius promereri apud Deum pręmium,
quanto prolixioris temporis laborem eidem seruiendo sustinuerimus.
dum et aliis prodesse optamus |
et pro nobismetipsis cupimus facere satis.
Alioquin longam uitam desyderare,
non Dei sed seculi amatorum est.
qui nullo pręsentium uoluptatum haustu satiantur.
qui semper uiuere uellent,
ut semper peccare possent.
amputet affectus |
et ad continentiam cogat uel inuitos.
Cęterum quoniam fidei integritati congruit |
non solum quę iussa sunt obseruare,
sed etiam quę consulta perficere,
opportune nunc occurrit |
de perfectę religionis professione facere sermonem.
De perfectione vitę.
Caput XX
Perfectioris uitę conuiuium est, ad quod inuitat nos Dominus.
multos quidem uocat,
sed non
Alioquin aquam istam uitę,
ad quam nos Ioannes apostolus inuitat,
haurire non poterimus.
Veteris igitur Noui-que Instrumenti litteras assidue perscrutemur.
In his plenissime discitur,
quid facere,
quid uitare,
quid credere,
quid amare,
quid sperare nos oporteat,
ut cęlo digni simus,
cum terram reliquerimus.
In his Deum Patrem a quo omnia,
in his Filium per quem omnia,
in his Spiritum Sanctum in quo omnia facta sunt inuenies.
et hęc tria unum Deum,
unam
Manifesta autem stultitia est |
ei sponte cedere, a quo nil nisi necem speres.
Hoc tibi testatur Salomon dicens:
Quartum.
Honora inquit patrem tuum et matrem tuam,
ut sis longęuus super terram,
quam Dominus Deus tuus dabit tibi.
Natura ipsa nos prouocat | gratis parentes nostros colere et amare |
quanto magis hoc facere debemus,
cum etiam
nec in cęlo situm,
ut possis dicere:
Quis nostrum ualet in cęlum ascendere,
ut deferat illud ad nos,
ut audiamus atque opere compleamus?
Neque trans mare positum,
ut causeris et dicas:
Quis e nobis poterit mare transfretare
et illud ad nos usque deferre,
ut possimus audire et facere quod pręceptum est?
Sed iuxta te est sermo ualde,
in ore tuo et corde tuo,
ut facias illum.
Quid ergo, quod supra nos non est, amplecti recusamus?
Et quare, quod cordi insitum est, id euellere ac proiicere conamur?
Nonne,
eius,
plagis uapulabit multis.
Ne igitur ęterni ignis magis omnibus expauescendo tormento obnoxii
simus,
post pręteriti delicti poenitentiam | ad iustitię capessenda opera
accingamur,
auxilium a Domino implorantes,
ut ea quę nos facere iussit,
ipso adiuuante faciamus |
et quę fieri uetuit uitemus.
Ita Christianę hęreditatis,
quę omnem nostrę ęstimationis computationem superat,
consortes esse merebimur.
cum ipse Christus dicat:
paruo momento utriusque in contrarium reuoluta est uoluntas.
is tamen patris imperium peregisse dicitur,
quem nolle obedire poenituit,
et quod ante noluerat,
rursum uoluit |
sua-que sponte fecit,
quod liberum erat facere nolle.
Hoc si inuitus fecisset,
inter non obedientes habendus esset.
Non enim pro eo quod quis nolens,
sed pro eo quod uolens benefacit,
laudem meretur atque gloriam.
Voluntas ergo ut bene de Deo mereri possit,
libera ad
poenitentiam diuino non indigeret auxilio,
Hieremias non orasset:
dum inueniri potest,
inuoca dum prope est.
ne te postea ingratitudinis damnet |
et tanquam ignauissimum uineę suę,
hoc est animę tuę,
quam tibi commendauit,
cultorem arguat dicens:
fecimus?
quibus tamen quod nequiter deliquerant,
clementer dimissum constat.
Nunquid etiam grauius est peccatum tuum quam cęlum,
quam terra quam mare?
sed qui potuit creare ista,
non poterit sceleris tui pondus eleuare |
et ubi abundauit delictum,
ibi gratiam abundare facere?
Nonne ille quoque qui dicebat:
Iniquitates meę supergressę sunt caput meum,
et sicut onus graue grauatę sunt super me,
precatus est dicens:
Domine ne in furore tuo arguas me |
neque in ira
Confessionis autem sacramentum tam ueteribus quam nouis hominibus
commune est.
absconditum peccatum eius |
dolores parturientis uenient ei.
Talis itaque merces illius erit,
cuius peccatum nunc absconditum est,
nolentis illud secundum diuinę humanę-que legis pręscriptum confiteri
palam-que alteri facere.
Nam siue timore |
siue pudore id faciat,
non excusabitur.
Magis enim Deum timere debuit quam homines |
et potius contempto rubore purificari uelle |
quam subtracta confessione sordescere.
Porro sicut hi qui nunc scelerum suorum
Palestinus est;
qui in gulam male affectam mittere non metuit,
in templo Dagon illud collocat.
Corruet igitur ipse et confringetur,
truncum fiet inutile capite ac manibus carens,
quoniam neque cogitare neque facere poterit quod ei prodesse queat ad
salutem.
Et cum ad bene agendum nihil sibi supererit
uirium,
cum Azothiis ęgrotabit,
donec agat poenitentiam |
se-que restituat sibi |
et pro crimine satisfacere incipiat,
super timentes eum |
et in eos qui sperant in misericordia eius,
ut erruat a morte animas eorum et alat eos in fame.
Denique abundant qui seruiunt mundo,
et tu egestatem times seruiens Deo?
Pascit ille uolatilia cęli,
et te quem ad suam similitudinem facere uoluit non pascet?
Iacta igitur (ut Propheta ait) cogitatum tuum in Domino, |
et ipse te enutriet.
Quod si tibi ieiunia placebunt,
de quibus nunc loquimur,
modicus et
testimonio.
Porro sapientię definitionem,
quam supra retulimus,
diuinarum uidelicet atque humanarum rerum scientiam esse,
non plene factam arbitror.
Quęnam erit sapientia,
ut iam dixi,
scire tantum et non facere quę facienda
didiceris?
neque cauere quę cauenda noueris?
Mansuetudinem,
liberalitatem,
clementiam,
castitatem,
constantiam |
cęteras-que uirtutes |
non nosse solum,
uerum et exercere |
earum-que
est enim ei ratio,
qua et bonum expetat |
et a malo declinet.
Dabit itaque operam,
ut disciplinis instruatur,
quę naturam suam perficiant,
ne ignarus rerum erret |
nec pro bono accipiat malum et bonum pro malo,
ac dum sapienter se facere putat,
insipientię arguatur.
Nam licet affectionem boni habeamus a natura,
non tamen et scientiam quę efficit sapientem.
Inter doctum autem et indoctum multa distantia existat necesse est,
quanta utique inter scire et nescire.
Quorum alterum Salomon luci,
alterum
remunerentur,
de terreno habitaculo ad cęleste regnum feliciter transmittit.
Sapientis erit igitur |
omni loco,
omni tempore,
omnibus in rebus diligenter dispicere quid uelit Dominus,
et secundum eius uoluntatem,
quę iussa sunt facere,
quę uetita declinare.
Qui sic egerit,
et mandatis Dei satisfaciet |
et ipse suę consulet saluti.
Quicquid enim Deo obedimus,
quicquid obsequimur,
quicquid seruimus,
totum in nostram uertitur utilitatem.
nihil ex hoc ei
imprudentes sunt,
qui temeraria pręsumptione abducti ad ostentationem ingenii magis quam ad ueritatis confirmationem
loquuntur.
Porro omnis disciplina quę cum Euangelio non conuenit,
inutilis est,
sapientem facere non potest |
ideo-que nec beatum.
Poesis fabellarum fictionibus exhuberat,
oratoria ad gratiam loquendi artem pręfert ,
astronomia cęli syderum-que motibus et exinde futurorum diuinationibus
gloriatur,
scire et nosse me,
quia ego sum Dominus,
qui facio misericordiam et iudicium et iustitiam in terra;
misericordiam utique erga sapientes in bono,
iudicium et iustitiam aduersus sapientes in malo.
de quibus Hieremias ait:
Sapientes sunt ut faciant mala,
bene autem facere nescierunt.
Sapientia ista doli,
calliditatis,
uersutię,
fraudum est plena |
ista denique non hominis sed diaboli sapientia est.
Hac armatus erat
qui factus est ut nullum timeret |
omne sublime uidet |
ipse est rex super uniuersos filios superbię.
Neque rex solum sed etiam pater talium nuncupatur.
dicente Domino:
Vos ex patre diabolo estis,
et desyderia patris uestri uultis facere.
Sicut enim qui opera Abrahę faciunt,
filii Abrahę sunt,
ita qui diabolum imitantur,
filii eius dicendi sunt,
non natiuitate,
sed uoluntatis corruptę similitudine.
armantur |
semper-que occasionem nocendi quęrentes nusquam absunt,
repulsi astant,
fugati redeunt.
dicta facta-que nostra,
gestus insuper ac motus speculantur.
quę si ad malum inclinari uiderint lętantur |
et modis omnibus ad perpetrandum scelus urgent.
in summa facere nequimus,
quin illi omni loco,
omni tempore circa nos sint,
nobiscum-que commorentur.
mori nunquam sinit.
Idem signis etiam pręstigiis-que mentem hominis nititur obstupefacere |
transmutat-que se in angelum lucis,
ut cum Dei angelum uel sanctorum aliquem esse credideris,
facere non dubites quod imperauerit.
Apparet aliquando sub specie comptę formosę-que mulieris,
ut ad libidinem incendat.
aliquando monstrosum et horribilem se ostendit,
ut exterreat.
Tu
non superaberis propriis uiribus confidendo.
Quare in Deo sperans ora et dic:
Ad Dominum igitur supplices confugiamus.
quia Dominus fortitudo plebis suę |
et protector saluationum Christi sui est.
Vim patiens loquatur spiritus et dicat:
Quod ergo non quęsierit gloriam suam ad humanitatem pertinet,
quod autem quęsierit et iudicarit,
ad diuinitatem refertur.
Quanuis enim humanitas et diuinitas una persona Christi sit,
sępe tamen et dicere aliquid et facere illi placuit,
quod non erat utrique naturę commune.
ut per ea quę hominis sunt,
hominem agnosceremus,
et quę Dei Deum.
Nam in Christo uel hominem sine Deo |
uel Deum sine homine confiteri |
hereticorum impietas est.
Cum igitur dixit se gloriam suam non quęrere,
nobis
Diuinis ergo pręceptis institutis-que niti |
et eorum autoritate de omnibus decernere tutissimum erit.
Virtutum autem armis opus est ut uincamus |
et cum his nos munierimus,
omnis uincendi spes in Deo collocanda erit.
poteris Domino:
et sequere me.
quoque mali uitandi causa non esse peccandum.
Quę dicam,
nolo ut mihi credantur,
nisi singula sanctarum autoritate Scripturarum firmata erunt.
Peccati igitur ea prima malignitas est |
inutilem facere hominem |
et neque sibi neque aliis recte consulentem.
dicitur enim in Ecclesiastico:
et eum qui ante sapiens erat desipere compellit.
Tales erant de quibus in Hieremia conquęritur Dominus et ait:
ait) qui facit peccatum seruus est peccati,
nonne etiam diabolo seruit,
qui eum ut peccet stimulat?
Iudei uitiis dediti cum se iactarent Deum habere patrem audiunt:
si locis disseparantur,
congressibus non abstineant?
Siquando tamen necesse erit conuenire |
et utriusque pręsentiam res exegerit,
tales testes arbitri-que adhibeantur,
quibus coram pudor erit uel loqui quod turpe sit,
uel quod non liceat facere.
Secreta enim colloquia tametsi crimine caruerint,
criminis tamen suspicione non carebunt.
Debemus autem prouidere bona non solum coram Deo,
sed etiam ut Apostolus ait |
coram hominibus.
Cuius munda est conscientia,
non prębeat alteri infamandi occasionem,
ne in
Nunc locus postulat,
ut de matrimonio aliquid in medium proferamus,
nequis culpam putet uxorem ducere.
cum etiam coniugatorum uirtus sit:
pudiciciam colere,
liberos bonis artibus instruere,
non uoluptatis gratia sed generandi affectu copulari,
nihil dicere aut facere,
quod ex ipsis natos non deceat imitari.
Quando quidem paruulorum simplicitas nullius operis est magis emula |
quam quod a parentibus uiderit factitari.
Discant igitur coniugati quid ipsis apostolica pręcipiat disciplina.
ad sanitatem esse reuocandos,
si eis expedierit,
qui eadem beneficentia in egenos usi fuerint?
Aut si non sanabuntur,
meliorem mercedem relaturos a Domino quam ipsam corporum sanitatem?
Porro pro defunctis elemosinas facere |
ex consuetudine religionis christianę est.
simillimus quibus dicitur:
sunt |
et saturati sunt;
et eleuauerunt cor suum,
et obliti sunt mei.
et ego ero eis quasi leęna.
Semen quippe uerbi Dei in spinis cadit et suffocatur,
cum diuitum auribus exceptum curis huius seculi mentem occupantibus nequit fructum facere.
Tunc enim (ut Ecclesiastes ait)
Is enim proxime ad similitudinem eius accedit,
cui potissima cura est operum charitatis.
Hunc igitur sequamur,
hunc ipsum quam possumus diligentissime imitemur |
beneficia tribuendo,
sicut ipsum et fecisse et facere nouimus |
tam petentibus quam non petentibus,
tam inimicis quam amicis,
tam ingratis quam gratis.
Ille Paulum non supplicantem immo repugnantem et inuitum ad se conuertit |
et de persecutore
Venit enim uos |
non de manu regis Babylonis,
sed de potestate diaboli liberare.
non ad Hierosolymam reducere |
nec regno restituere terreno,
sed quod longe felicius est,
ad paradisum transferre,
in supernis cęli sedibus collocare |
et sempiternę suę glorię participes facere.
Quod si aduersus tantam Dei uestri nostri-que benignitatem |
Christum suum non recipiendo ingrati esse pergetis,
de temporalibus miseriis istis ad ęternas descendatis necesse est.
Nulla enim maior in Deum Patrem ingratitudo fieri potest |
Nam impudens admodum pręsumptio est |
hoc alios monere,
quod ipse non facias,
imponere aliis onera grauia,
quibus ipse dorsum non supposueris.
Aut quomodo potest aliquis alios reprehendere his de rebus,
quas facere se non ignorat?
Turpissimum est profecto,
cum in corripientem culpa retorquetur,
cum quis in quo alterum accusat,
seipsum damnat.
Sic igitur uiue,
ut pręcipis,
et ad uerba mores
Quoniam uero prędicandi ac docendi exercitatio ad eruditos tantum pertinet,
simplicibus et indoctis eam dabimus exercitationem,
quę corporis manuum-que labore constat.
Iuuat enim post soluta precationum sacrificia operis aliquid facere,
ut habeat mens et cogitatio in quo se occupet |
et minus libera sit facultas euagandi per illas rerum temporalium uanitates,
quę uel inuitis nobis obrepere interdum et obuersari animo solent.
Honestus quique labor monacho conuenit:
In humili igitur opere exerceri ne asperneris ,
qui cum Christo cupis in cęlestibus regnare.
Non te pudeat pauimenta monasterii ut munda sint,
uerrere,
uasa mappas-que lauare,
coquinam facere,
esculenta poculenta-que aliis ministrare.
ICXC
Non puduit omnium Dominum seruis suis pedes abluere |
tergere-que ablutos.
Qui talia
cauerit,
quanuis boni nihil operetur.
Sed dum in isto tepiditatis proposito insipienter perseuerat,
nauseam facit Domino dicenti:
Incipiam te euomere de ore meo.
Pręcepit enim Dominus non solum discedere a malo,
sed etiam facere bonum.
Quod si bonum non feceris,
licet a malis abstineas,
non es executus quod iuberis.
Nolle autem obedire Deo malum est.
tempus etiam ad bene agendum datum sine fructu elabi sinere malum est.
Non potest igitur fieri,
ut ociosus mali omnino expers sit,
cum etiam ipsum
ut ociosus mali omnino expers sit,
cum etiam ipsum ocium malum sit.
Merito itaque et ab Ecclesia propellitur |
et ab ore Domini ueluti mucidus panis expuitur |
atque ad tenebras relegatur,
ut semper patiatur malum,
qui nunquam facere uoluit bonum.
Quare scriptum est:
et rerum omnium copia maiores extitere,
tam subito cecidisse,
ne sibi insolenter superbe-que confidant,
sed summi Dei scita leges-que contemnere metuant.
semper-que meminerint |
solo illius nutu cęlum terram-que posse deficere,
qui solus ut essent potuit facere.
Non eos extollat successus rerum,
non errigant contra inimicos uictorię,
non inflet imperii ampliatio.
Audiant psalmistam Domino dicentem:
Quod uerbis profiteris,
operibus comproba,
et quod promittendo iactitas,
uerum esse obediendo ostende.
Ad testandam erga Deum charitatem nihil magis necessarium est |
quam ipsa obedientię uirtus.
ut uidelicet facere studeamus quod ille imperat,
et eo quod prohibet abstineamus.
Cuncta quęcunque sunt,
autorem suum agnoscunt |
et ei obtemperant.
Cęlum,
terra,
mare,
uolucres,
pecora,
pisces,
nec animantia tantum,
uerum etiam
nisi
Vre,
tunde,
diuelle,
lania,
idola tua non adorabimus.
Christum autem Dei filium confitemur,
cum Patre |
et Spiritu Sancto unum Deum,
unum Dominum.
Potes corpora ista cęsar cruciatibus absumere,
facere uero ut aliud sentiamus aut loquamur non potes.
Dummodo hac in parte fortitudo nostra tuę pręualeat,
iuuat in illa qua te potentiorem existimas |
nos esse imbecilles atque imbelles.
Quo enim magis nos affligis grauius-que excrucias,
magis uita ęterna dignos efficis,
et
quod peccata mea non merentur.
Non ergo grauate perpetiar,
quod iuste irrogatur,
sed Dominum meum deprecabor,
ut concedat mihi in omnibus patientiam |
et in ipsa patientia scelerum meorum purgationem atque ueniam.
ut qui me dignatus est facere laborum suorum participem,
faciat tandem et glorię consortem.
dicente Apostolo:
Alter conquestus est quod probra irrisiones-que perferret pro sermonibus Dei,
quos in populum uulgabat,
alter quod supra modum miseriis calamitatibus-que oppressus esset.
Quasi uero non liceat Domino quicquid uult de seruis suis facere?
mollis frangit iram,
sermo durus suscitat furorem. lingua sapientum ornat scientiam,
os fatuorum ebullit stulticiam.
Quę igitur malum dementia est ,
cum tui arbitrii sit linguam facere bonam,
committere potius ut facias malam?
Beatus es si cum beato Iob dicere poteris:
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.