Your search found 9801 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 4535-4734:

ut una divinarum atque humanarum rerum scientiam omnem complexa esse videatur? Quae quidem unde suppetere adjumenta ei possint, minime video, nisi eidem cum universa Philosophia maxima intercedat necessitudo, ut si illius conjunctione praesidioque careat, nulla profecto esse possit. Neque vero haec a me ita dicuntur, quasi non a Stoicorum opinione vehementer dissentiam, qui Sapientem solum Regem esse disputabant; neque cum qui intra parietes atque in Academiae umbra latuisset, subito capessendae Reipublicae Regnique gerendi scientiam consecutum existimo; sed illud statuo optimos Reges,

exhibeat speciem quandam ipsius Naturam omnem moventis ac temperantis Dei. Sed cujus animus hanc Naturae infinitatem sit contemplatus, quibusque legibus conversiones Siderum Maria ac Tellus obtemperent, penitus perspexerit, magno quodam ordinis ac legum splendore imbutus atque illustratus, cum ad haec humana descenderit, quae vincula sint societatum, quae jura Populorum, quae Civitatum instituta, facile cognoscet, et ad exprimendam in Republica imitandamque Mundi gubernationem sentiet mirificos impetus. Cumque Dei ipsius amplam atque excellentem notitiam formamque effinxerit, et perviderit

sentiet mirificos impetus. Cumque Dei ipsius amplam atque excellentem notitiam formamque effinxerit, et perviderit naturam Animorum nostrorum, tum et Religionem caeremoniis optime vallatam tuebitur, modumque rerum agendarum atque humanae libertatis usum sapientissimis decretis statuet ac definiet. Haec mihi saepius mecum cogitanti permulta ex vetustissimis repetita temporibus exempla sese animo offerebant, quae sententiam hujusmodi comprobarent, cum viderem eandem apud Veteres adeo invaluisse, ut quicumque bene gestae Reipublicae

tamen concedis temporis. Vetus illa quidem nonnullorum est opinio, falsa tamen ac contemnenda, otiosorum tantum hominum esse ac vulgarium tractare litteras, quas Principibus Viris in publicarum rerum procuratione versantibus minus decoras esse putandum sit. Faluntur profecto, qui haec ita existimant. Compendiariam quandam esse viam per haec studia ad virtutem ad laudem ad gloriam Optimus novit atque amplissimus quisque; cum praesertim bene provisum ante sit, ne quid privatis studiis de opera publica detrahatur. Quarum igitur vides indolem, amas Litteras ac foves, quae te

est opinio, falsa tamen ac contemnenda, otiosorum tantum hominum esse ac vulgarium tractare litteras, quas Principibus Viris in publicarum rerum procuratione versantibus minus decoras esse putandum sit. Faluntur profecto, qui haec ita existimant. Compendiariam quandam esse viam per haec studia ad virtutem ad laudem ad gloriam Optimus novit atque amplissimus quisque; cum praesertim bene provisum ante sit, ne quid privatis studiis de opera publica detrahatur. Quarum igitur vides indolem, amas Litteras ac foves, quae te praesidia sibi et decora patrocinio tuo comparari gaudent.

urbanioris cultum. Quae res propter vetustatem etiam in errorem fabulae traducta est; atque hinc fortasse nonnulli fuisse perhibentur, qui sono testudinis atque cantu et feras mansuefacerent, et saxa in muros urbis congregarent. Sed ut haec antiqua nimis omittamus, cum jam Graecia artium studiis maxime floreret, accepimus Parmenidem Xenophanem Empedoclem atque alios illius memoriae complures Philosophiam versibus conscripsisse. An vero putas Pythagoreos tam facile ac tam brevi tempore Philosophiam per omnem Italiam ac eam

a tot doctissimis Viris illustratam atque ornatam considero, cujus aptius quam Cartesii rationem versibus reddendam suscepisses, ex his omnibus video neminem. Nam etsi eorum etiam, qui post illum eamdem excoluerunt, multa egregia quidem ac praeclara sint inventa atque instituta; tamen si haec potius reddere voluisses (quamquam nec interdictum tibi putas, ne horum etiam pleraque desumas, et nonnulla transferas ad ejus rationem, cujus e fontibus praecipue rem hauris) neque ea versibus convenissent, quippe quae calculis ac Geometriae rationibus nimis sunt impedita, neque cum hi fere

Naturam; proinde experimentis omnino pepercerunt. In scholis potius detenti sunt, ut causas rerum, quas ignorarent, ipsi fingerent, et disputando ac disserendo Naturae opera intelligerent, quae mehercule, nisi manibus contrectentur atque usurpentur oculis, nunquam cognoscuntur. Accedebat ad haec Unius auctoritas, cui omnium animi obsequebantur. Erat hic velut positus Veri quaerendi finis, ut quae mens unius videre non potuisset, ea consequi jam se quisque desperaret. Proinde quid mirum, si effectum est his artibus, ut nihil tandiu procederent in rerum investigatione, imo ut paulatim

et aliorum deinde opera ac studiis eo crevit eadem atque processit, ut nunc tandem illud merito quis usurpaverit, quod a Platone dici solitum accepimus, se Diis maximas habere gratias, quod eum vivere fecissent, quando Philosophia potissimum vigeret. Etenim brevi tempore fere una haec aetas nostra plura vidit, quam antea multarum aetatum serie cognita fuerint. Quae ego omnia si uni eidemque Cartesio accepta refero, non temere id mihi quidem videor facere. Ut enim solemus, quidquid terrarum in orbis circumnavigatione aliorum industria ac labore compertum est, eis tribuere,

consecuturus: cum enim gravissimae disciplinae venustatem adjunxeris, arbitror fore, ut eos, qui hisce rebus non tenentur, si minus rerum ipsarum dignitas atque utilitas, ipsa certe jucunditas trahat: ii vero, qui versari in his doctrinis solent, fortasse a severioribus studiis ad haec hilariora non gravate animum traducent. Quod cum abunde satis, ut auguror, successerint, velim, ut non hanc praeteritorum tibi studiorum mercedem tanquam ac metam constitutam existimes, sed proposito veluti praemio ad novos te cursus excitari putes, et si me auctore ad quidpiam non aegre te

ut te horter ipsamet rei tam arduae praestantia ac magnitudo; et ex eo, quod hactenus in quamplurimis fere aeque difficilioribus praestitisti, conjiciens, idem etiam in hoc praestare te posse confido. Ne tamen imparati ad rem veniant, qui haec legent, atque ut omnium rerum seriem non explicatam (secus enim commentario opus esset) sed indicatam praevideant, Argumenta ad singulos libros tuos scribere volui; ex quo appareat, me, et si valde mea opera te juvare non potuerim, omnino tamen tibi deesse noluisse.

incidit, tantum motus illi impertiri, quantum de suo amittit. His praemissis a Vers. 418. ad Siderum cursus explicandos venit; eorum magnitudines primo considerat; deinde intervalla atque ornidem, quo inter se locata sunt. Siderum inerrantium distantias nos metiri non posse ostendit: haec aeque ac Solem propria luce, Lunam vero caeterosque Planetas aliena fulgere: Terram quoque receptos a Sole radios reflectere. A versu 574. quo discrimine fixae ab eriantibus stellis distinguantur, pronunciat: quaeque aptior ratio fit ad harum motus explicandos proponens

in Nodo vel prope Nodum versatur, terra interposita umbram in eam projiciente: Sol vero deficit, cum Luna item in Nodo radios ejus interjecta nobis intercipit. Ab ignorantia hujusmodi causarum proficisci superstitiosas et pravas de rebus opiniones, pluribus exemplis docet. Umbram Terrae, cum minor haec sit Sole, progrediendo usque minui, neque ad Martem pervenire posse: tandem Solem interjectu Lunae non omnibus Terrae partibus obscurari; contra Lunam omnibus aeque inconspicuam in defectu reddi ad vers. 972. disserit. Diende ad Axem Eclipticae inclinari Axem Terrae;

quot aequales globi medium globum circumtangere possunt: his ordinem siderum secundi Honoris superaddi, atque ita deinceps ad vers. 1420. A calestium rerum contemplatione ad Terrae figuram explicandam devenit; illam rotundam esse, et ex ejus umbra in disco Lunae, cum haec deficit, observata, et ex siderum elevatione et depressione pro vario regionum situ, et ex aliis hujusmodi argumentis pronunciat. Non decernit vero, an sphaerica prorsus sit, an ad sphaeroidis potius longae vel latae figuram accedat. Tum Terrae in quinque Zonas divisionem peragit: inter

in hoc promittit: et quamvis exortum Mundi nulla primordia antecesserint, cum a Deo is statim perfecte atque absolute conditus fuerit; tamen permagni referre ait, quibus a primordiis proditurus fuisset, ut omnia, quae in eo nunc fiunt, rite peragantur, exquirere. A versu. 132. igitur haec habet: Materies omnis, ex qua haec rerum universitas componitur, fuit initio divisia in innumerabiles particulas, quae et seorsim circa se ipsas et simul circa puncta quaedam motae fuerunt; unde tot Vortices, quot erant ea puncta, effecti. Rotatu particularum circa se ipsas angulos atteri,

Mundi nulla primordia antecesserint, cum a Deo is statim perfecte atque absolute conditus fuerit; tamen permagni referre ait, quibus a primordiis proditurus fuisset, ut omnia, quae in eo nunc fiunt, rite peragantur, exquirere. A versu. 132. igitur haec habet: Materies omnis, ex qua haec rerum universitas componitur, fuit initio divisia in innumerabiles particulas, quae et seorsim circa se ipsas et simul circa puncta quaedam motae fuerunt; unde tot Vortices, quot erant ea puncta, effecti. Rotatu particularum circa se ipsas angulos atteri, easque in sphaerularum figuras reduci

Planetis confici: fors id etiam a Vorticum figura pendere ad ellipticam accedente propter aliorum inaequalem Vorticum ad latera compressionem. Porro proximiores centro particulas ab Astri vi celerius remotioribus moveri, ideoque minoris eas esse molis oportet; secus enim longius recederent. Haec molis et celeritatis ratio ad finem usque Vorticis non perseverat; ibi enim extremas ocyus paulo inferioribus moveri, et utrasque aequali mole constare ostendit. Deinde a Vers. 337. Tertii Elementi naturam explicare pergens hanc confici docet ex primi Elementi particulis inter se

videmus; hinc sit, ut Solis lux interdum valde imminatur, et nonnulla fixa sidera aliquando nobis prorsus obtegnatur, aliquando et nova appareant. Striata hujusmodi materies non semper Soli inhaeret, sed ejus vi saepe rejecta et dispersa longius procurrit, eique, ut Terrae aer, circumfunditur. Haec ad Vers. 551. Si quando vero ea crassior materies Astrum densissime circumtexerit, et ejus Vorticis motus elanguescet, et a fortiori vi finitimi Vorticis una cum Astro abripietur: hinc Cometam esse ait, cum abreptum hoc Astrum ita compactum est, ut vim habeat ex alio Vortice in

vim habeat ex alio Vortice in alium elabendi. Multorum hoc loco de Cometis sententiae referuntur ad. Vers. 733. Quod si minus solidis contextum sit maculis Astrum, ut in alio Vortice alicubi cum ejus circumfluente materia libretur, hoc Planetam esse stato circuitu permeantem asserit. Haec est Planetarum nostri Vorticis origo. Quoniam vero in Planetis et Cometis inclusum macularum crustis primum Elementum agitatur adhuc, et torquetur, hi quoque circa se agi debent, et converti: hinc diurna Terrae circa se conversio: Lunam quoque semel circa se revolvi, dum periodum peragit suam,

sub aquis amittere ponderis, ait, quantum par aquae moles habet gravitatis: hinc diversam in variis liquoribus gravitatem itemque in solidis deprehendi posse. Demum Vectis exemplo corpora valde gravia facile moveri ad Vers. 1214. ostenditur. Nunc ad Magnetis vim explicandam transiens haec habet: quoniam ab uno Terrae polo in alterum striata materies perpetuo fluit, cadem per Magnetis corpus viam sibi accommodatam facile invenit; idque pervadendo ad polum suo cursu dirigit; quin imo egrediendo et regrediendo parvum vorticem circa idem, ut circa Terram, conficit. Hinc infertur,

LIBRI QUATRI ARGUMENTUM SE jam medii Operis labore perfunctum cogitatio *** quae adhuc pertractanda restant, ait animum despondere; recreari tamen officii sui erga nobiles Viros, quibus haec nuncupat, recordatione, iisque placendi fluido excitari. Protinus, ut aquae aeris et ignis, de quibus hoc libro acturus est, utilitates commemoravit, singillatim eorum naturam explicare a Ver. 84. aggreditur. Aquam igitur docet laevibus oblongis ac flexibilibus particulis constare; proinde

lente aut speculo concavo collectis excitari asserit. Tum a Vers. 1401. Pulveris pyrii compositionem ejusque, cum accenditur, vires persequitur. Ab hoc propter similitudinem pertransit ad Tonitru Fulguris et Fulminis causas exquirendas, in quibus ad Vers. 1538. immoratur. Haec excipit Ignium, quos vocant Fatuos, atque hujusmodi aliorum explicatio. A Vers. 1564. ad Vers. 1624. Aurora Borealis describitur, ejusque causa repetitur a Solis atmosphaera, quae ubi longius procurrens Terrae Vorticem contingit, ab ejus correpta impetu in polos

NATURA rerum hactenus explicata ad Morum doctrinam transit; atque ut in re maxime necessaria, et quae magis nostra referat, quam omnium extra positarum rerum cognitio, SAPIENTIAM iterum invocat Justitae ac Legum Magistram. Deinde a versu 26. ad 465. haec habet. Nobis, ne vagi atque incerti in rebus temere circumferamur, necesse est esse a Deo propositum et constitutum aliquem ultimum bonorum Finem, ad quem nostra omnia referamus, quemque unum ex omnibus expetamus. Hujumsmodi summi Boni desiderium experimur esse ita nobis insitum. Ut ab ejus

129  Omnia ni parier rationis ad acre vocentur
130  Judicium, atque alte quoque singula dispiciantur,
131  Constet uti, Veri species quae certa, modoque
132  Quo distet falsis, quid et haec illamque fit inter.

133   Tu, reor, haud aliter facias quoque, si tibi quisquam
134  Aurea multa ferat, quae se debere fatetur,
135  Multa ex argento

193  Sensus, quos nunquam ratio ulla refellere possit.
194  Fiet at hinc, ut Sol ut sidera, quae super alto
195  Aethere consedere, (quibus vasta referre
196  Haec terrae loca cum circumcingentibus undis
197  Collibuit; Tellus, quam lata est, tota necesse est
198  Sit longe longeque minor, millesima quam pars)
199  Non majora micent, oculis quam conspiciuntur,

417  Exsuperent terrae horrorem brumalis et atras
418  Cimmeriis herbas in vallibus: omnia namque
419  Unum consimili forma velamen inumbrat.

420   Haec bene cognita si tibi sunt, ut opinor, et alte
421  Vera recepta animo, sequere ad majora paratum
422  Ferre pedes: certum namque est mihi te comitante
423  Omnis ferre alacrem susceptae dura viaï,

longe,
442  Ut medio penitus dirimantur ab infinito.
443  Inde sit, ut facies, cum primum aetatis agunt ver,
444  Virgineas facies florentique ora tuentes
445  Pulchra vocemus, et haec aliis praestare putemus
446  Judice non alio, qualis Priameïus ille,
447  Cui Venus ante alias placuit Dea, Pastor in Ida;
448  Ipsa sed specie Pulchri, quod mente tenemus:
449  Ad

481  A nihilo) parti neque passa suisset ab ulla
482  Deficere. Ergo aliquam, quae mentem effecerit. Extra
483  Esse Potestatem magnam fateamur oportet.
484  Rursus id inquiro, Natura haec altera major
485  Unde sit? A sese si constat, summa profecto
486  Est eadem; sin quae praestantior altera, ut esset,
487  Huic dedit, hanc iterum rationem iterumque sequendo

et Supremum diximus esse:
498  Nam, quod Supremum est et Summum, excellere debet
499  Longe alios supra, quod non nisi convenit Uni.
500  Tum, si plura forent paria haec, quae Summa vocamus,
501  Diversa inter se natura disque gregata,
502  Distarent aliquo; nam quod foret alterum, id alterum
503  Haud foret omnino: quare consistere neutrum

passim
539  Nuda et aperta sibi, quae rerum cumque geruntur,
540  Queis sunt cumque locis; nil possit ut illius usquam
541  Effugisse Potestatem, longeque recêsse.
542  Scilicet haec summi natura immensa requirit.

543   Quin etiam aeternum, quod Summum est, esse fateri
544  Cogimur. Ante pedes (da sic colludere paulum)
545  Illius ante pedes fractis

cum se noverit intra,
576  Omne quod est, novit: quare Sapientia summa est
577  Infinitaque Mens, hujus cui scena Profundi
578  Tota quidem paterit, quam vasta est quantaque tota.
579  Haec rerum formas cunctarum continet in se.
580  Proinde quidem, semper cum se tueatur, oportet,
581  Quarum habet exemplar, videat res semper ut omnes,
582  Quaecumque existunt, quaecumque existere possunt.

et sidera distent
634  Illi inter se, quam Sapiens a plebe minuta,
635  Si simul ad Summum collati respiciantur.

636   Haec si pernosces perfunctus carmine nostro,
637  Quod tibi de Summi natura concinui, quo
638  Firmius haerescant animo res, insideantque,
639  Caetera perfacili poteris cognoscere nisu,

idem, dum magnis partibus extat
703  Corpus et innumeris, vario harum conciliatu
704  Ordine contextu et motu variare figuras
705  Debeat, atque alia, in quibus haec differre videmus
706  Ante oculos posita, atque ideo diversa vocamus
707  Inter se; quamvis unum sint omnia corpus,
708  Unum sint pariter corpus, quod dicimus Omne.
709  Omne

708  Unum sint pariter corpus, quod dicimus Omne.
709  Omne vocamus enim, multis e partibus aptum
710  Digestumque bono quod convenit ordine in unum.
711  At variant partes; alba haec, ea nigra videntur;
712  Multa moventur item, velut ignis; multa quiescunt
713  Concreta solidaque magis constantia mole;
714  Altera sicca magis sunt; ast humentia contra

non tantum percipis illam,
781  Cujus in aëre consistit natura agitato,
782  Verum etiam vocis sub signo nomina rerum,
783  Notitiaeque tuae bene respondentia verba:
784  Tutemet haec eadem quoniam es tibi conscius esse
785  In te mentis opus tantum, fateare necesse est
786  Hac ratione, aliis etiam vivata quod adsit
787  Vis animae, per quam fundant ea verba, quibus res

intelligat ipsum,
799  Edere possit, uti digitis pulsata peritis
800  Vocalis cithara, aut silvestris fistula cantus
801  Dat ventis animata, licet non audiat ipsa,
802  Quod canit; haec, inquam, fieri si forte rearis,
803  Falleris, et vera procul a ratione recedis.
804  Illa etenim moles motus constanter eosdem
805  Temporis, et numerum servabit in ordine primo:

naturam utriusque patebit
859  Perpetuo in motu consistere particularum.
860  At contra Summum longe longeque remotum est
861  Rerum a non summa natura; proinde videri
862  Si queat haec pariter semperque aeterna fuisse,
863  Nonne pari ratione queat quoque summa videri?
864  Quod quoniam pugnat, pariter pugnare, creatae
865  Quae fuerint quondam, aeternas res esse, necesse est.

artem
884  Stare diu valet, atque aevi contemnere vires,
885  Quamvis docta manus signo procul absit ab illo
886  Artificis qui finxit opus, quoque non ita possit
887  Copia cunctarum haec rerum per temporis omnes
888  Circuitus per se constans servataque egere
889  Jam nihil Auctoris, qui primum existere fecit:
890  Namque horum ratio patefit diversa profecto.

in ora,
897  Indiga nil artis potuit constare, necesse est,
898  Post etiam ut possit, formam nil praeter inanem
899  Dante manu: at quoniam, quanta est, a Numine tota
900  Constitit haec penitus rerum Natura (neque unquam
901  Quîsset enim constare secus) fateare necesse est,
902  Ejus quod sit egens, ut constans incolumisque
903  Servetur pariter: nam si subtraxerit illud

est,
914  Sortita, haudquamquam formam coalescere in unam
915  Convenienter et inter se connexa ligari
916  Per se fortuitis potuissent motibus unquam,
917  Ni Chaos hoc ingens atque haec variantia rerum
918  Suprema tum primum a Mente diremta fuisset
919  Formarum aeterna ratione et lege suarum.
920  Nec sic diversae possint res continuato
921  Ordine temporibus

quoque multis semina rerum
985  Ex infinito ferrentur percita plagis
986  Conciliorum infinitum genus experiundo,
987  Unquam congruerent inter sese ordine tali,
988  Qualem sortita est haec rerum Summa creata:
989  Qui queat ut fieri, rationem consiliumque
990  Altius humano divinam denique Mentem
991  Postulat, ut penitus nulla erret ab ordine parti,
992  Quo neque

995  Unquam Templa Domus Urbes atque Oppida multa,
996  Qualia visuntur nimirum condita nostra
997  Arte hominum? Quaenam mirandum hoc protulitaetas?
998  Quisve adeo insanus posse haec contingere dicat?
999  Ergo opera haec hominum nequeat si denique caeca
1000  Fors simulare, queat subito velut arte magistra
1001  Id facere, humanam quo non pertingere mentem

Oppida multa,
996  Qualia visuntur nimirum condita nostra
997  Arte hominum? Quaenam mirandum hoc protulitaetas?
998  Quisve adeo insanus posse haec contingere dicat?
999  Ergo opera haec hominum nequeat si denique caeca
1000  Fors simulare, queat subito velut arte magistra
1001  Id facere, humanam quo non pertingere mentem
1002  Noscimus? Ipsa queat nempe haec rationis egestas,

999  Ergo opera haec hominum nequeat si denique caeca
1000  Fors simulare, queat subito velut arte magistra
1001  Id facere, humanam quo non pertingere mentem
1002  Noscimus? Ipsa queat nempe haec rationis egestas,
1003  Quae ratione quidem miramur condita summa?

1004   Praeterea in coetum si semina convenientem
1005  Sunt conjecta semel, cur tandem

1030  Non secus ac Elephas aut Bos aut fortis Equi vis;
1031  Quas res in magnis adeo constare minutas
1032  Miramur, neque nostra imitari possumus arte.
1033  Hunc igitur tenuem contextum, haec corpora parva
1034  Condere nec primo potuit fors, nec potuisset
1035  Semper eodem eadem constans servare tenore.
1036  Quare opus est etiam atque etiam fateare, quod omnis

haec corpora parva
1034  Condere nec primo potuit fors, nec potuisset
1035  Semper eodem eadem constans servare tenore.
1036  Quare opus est etiam atque etiam fateare, quod omnis
1037  Haec rerum Summa a suprema Mente regatur.

1038   Hic tibi multa quidem falso conficta feruntur:
1039  Nam, quia dant motus occultis plurima causis,
1040  Hoc genus est herbas

vitae
1099  Servare amissis aliis sibi; discere ut inde
1100  Possint non opibus non illi sidere regnis,
1101  Ignotaque sati haud animum demittere terra;
1102  Discere praeterea, non haec bona posse beatos
1103  Efficere unquam homines, quae puncto tempore possunt
1104  Elabi, et vacuam potientis linquere dextram.
1105  Illa eadem Assyriis quondam Persisque relictis

1112  Nac tandem positis usquam talaribus alas
1113  Exuit, aut stabilem fixit mansura locum, quo
1114  Exorata velit populis decedere nunquam.

1115   Haec licet egregie vulgo disposta serantur,
1116  A vera ratione tamen sunt usque remota.
1117  Omnis enim Mundo, quaecumque inopina videtur
1118  Forte tibi res accidere, haud unquam quit oriri,

potestas,
1144  Illos si supera Fatum est? Cur magna vocentur
1145  Numina, si multa invitis plerumque geruntur?

1146   Haec leviora:etenim manifesto tendere bello
1147  Saepe quidem multos videas in provida Mentis
1148  Consilia aeternae, atque antiquo more Gigantum
1149  Conari rerum Dominum exturbare potenti

1157  Aut summam res ulla queat turbare quietem:
1158  Justitiamque nihil rentur, nisi nomen inane.
1159  Quod si justitia est, dicunt, si denique justus
1160  Rector agit Mundum, et nostra haec mortalia curat,
1161  Unde erit unde, adeo ut vivant impune Nocentes?
1162  Nec pro justitia merces aut praemia dentur
1163  Ulla Bonis? Quin paupertas durique labores
1164  Hos

1198  Oderit, optet, amet, metuat quoque, gaudeat, atque
1199  Tristetur, semper tamen est, ut cogitet: illo
1200  Tempore quapropter tantum, quo cogitat, extat
1201  Mens tibi, quandoquidem haec Mentis natura reperta.

1202   Sed quaedam tibi forsan in his quaerenda videntur
1203  Rebus, uti penitus, quod dico, agnoscere possis.
1204  Quaeris, materno num clausus

illam;
1237  Sed confusa videns simul omnia cernere sese
1238  Nil putat, atque ideo velut evanescit, abitque,
1239  Ut queat intra se nil tum volvisse videri.
1240  Quapropter ratio est haec semper vera, quod omni
1241  Tempore, quo Mens est in rebus, cogitet: et ni
1242  Cogitet, existens nulla ratione videri
1243  Possit; quandoquidem haec natura reperta est.

1240  Quapropter ratio est haec semper vera, quod omni
1241  Tempore, quo Mens est in rebus, cogitet: et ni
1242  Cogitet, existens nulla ratione videri
1243  Possit; quandoquidem haec natura reperta est.

1244   Quod superest, corpus, quod supra diximus esse
1245  Partibus extensam multis rem per loca multa,
1246  Quamlibet exiguum nulla ratione

1259  Sidera mensuris caelique coërceat orbes?
1260  Adde alia ipse etiam, Mentis ratione geri quae
1261  Cumque vides: non est ut possis credere non est
1262  Posse eadem extenso peragi haec a corpore, sic ut
1263  Corporis atque animi natura sit una eademque.
1264  Quare Mens non est corpus neque corporis ullus
1265  Est modus, ast longe differre ab utroque fatendum.

illi
1324  Fortunae, et veluti districtus pendeat ensis
1325  In caput, inter opes ea tetro angore laboret?
1326  Nimirum quia nos agnoscere praeque videre
1327  Ipsa facit Natura, quid haec post fata futuro
1328  Pro vita anteacta cujusque paretur in aevo.
1329  Adde Viros, sanctae qui Relligionis amore
1330  Justitiaeque truces iras odia improba saepe

1424  Est opus, ut fierent Anima quoque sponte sine ulla.
1425  Haud Animae est igitur quidquam, dum talia fiunt,
1426  Quamvis ipsa velit tum crura manusve movere
1427  Aut oculos; a se quia non haec mutua pendent,
1428  Sed simul existunt tantum, recteque vicissim
1429  Respondent. Facile id fuit Olli, quem penes omnis
1430  Rerum, quas fieri nil pugnat posse, Potestas

1436  Afficere inter se; cum nullum jungat easdem
1437  Commerci genus et nullius foedera legis.

1438   Quae cum audis, licet in multis male tuta videri
1439  Haec possit ratio atque incerto pondere nutans,
1440  Illa tamen vehementer ob id suspecta necesse est
1441  Sit tibi, quod tanto fuerit quaesita labore
1442  Tam procul, et tantos per flexus ducta per

1457  Ut numeri, inter se; varias componere possint
1458  Ut rerum formas; neque possint incolumi re
1459  Permutari, et eundem in ea servare vigorem:
1460  Seu probat ille etiam, haec magni cur machina mundi
1461  Non melior, quam fit, queat esse; educere Numen
1462  Nempe aliam si tum potuisset, pulchrior ista
1463  Quae foret, hanc ipsam, abjecta meliore, quid esset,

pulchrior ista
1463  Quae foret, hanc ipsam, abjecta meliore, quid esset,
1464  Cur legeret? neque enim Ratio secus ulla videtur
1465  Esse, ut sufficiat: metiri hac omnia debent,
1466  Haec illi ad Verum via, et hinc certissima rerum
1467  Argumenta petit; reddi hac tum denique retur
1468  Pervia quaeque suae divina humanaque menti, et
1469  Quaecumque in mundo constant, quaecumque vel extra.

1568  Qui veluti cessare nequit, sic velle necesse est
1569  Semper; at hunc varie nimirum inflectere nobis
1570  Posse datum est, varis atque in res irrequietum
1571  Dirigere, ut libuit: nimirum haec insita vis est.

1572   Hinc Animam agnosces rasae non esse tabellae,
1573  Ut dicunt, similem, quae nullam gestet ab ortu
1574  Impressam rerum speciem, nullamque

extera Regna
2  Trans mare trans montes mutato visere caelo,
3  Egregiasque Urbes lustrando atque Oppida multa
4  Et monumenta Virum et Populorum ediscere mores.
5  Suave etiam, quibus haec visendi externa potestas
6  Deficit, ex fastis Veterumque annalibus omnes
7  Transactae aetatis res noscere gestaque Regum
8  Bella et fortunas et quis datus exitus armis.
9  Sed nil

tum, vulgus plausu quaecumque secundo
26  Excipit, evictos Populos diffusa per Orbem
27  Imperia et regum vires titulosque Potentum
28  Marmoreas etiam moles laqueataque tecta,
29  Haec, inquam, nihilo tunc sunt miranda magis, quam
30  Quae Pueri peragunt ludentes, aedificantque.
31  Praesertim cum nos aeternae munere Mentis,
32  Qua genus

sono, tamen una utriusque
77  Est natura, utrumque suis quia partibus esse
78  Extensum pariter sensuque et mente videmus.
79  Quod magis ut liquidum fiat, facilisque sequatur
80  Haec mea dicta fides, rem sic ostendere pergam
81  Exemplo lapidis: fac, ut illi mente rigorem
82  Demas; corpus erit tum molle, ut mollia multa
83  Corpora sunt: ullo porro sine finge colore;

284  Corpus finitimas transmittitur in regiones
285  Corporis alterius. Non uno saepius una
286  Res est in motu: veluit cum Natura cavatam
287  Impiger hac illac puppim superambulat, atque haec
288  Interea vada salsa ruit, spumasque relinquens
289  Praecipitanter aquis volat alite percita vento;
290  Tum motu licet ille suo per transtra feratur,
291  Puppis fertur item

405  Nec contra incipient tibi protinus ulla moveri
406  Corpora, tantundem quin perdant altera motus;
407  Nam secus illius manifestum est crescere summam.
408  Attamen haec semper, quamvis sit, vera videri
409  Non erit ut possit ratio: sunt multa profecto
410  Naturae hic nobis speciem quae saepe videndae
411  Praeclundunt, gravitas velut aetheriaeque potestas

nobis quanquam tria corpora magna videntur,
438  Attamen haud aliis, quae ferri cumque tuemur
439  Per caelum, debes ideo majora fateri
440  Sideribus, quamvis haec longe tenuia nobis
441  Parvaque demonstrent oculi: namque impare possunt
442  Mensura a terris distantia parva videri,
443  Quae majora aliis multo sunt, magnaque contra,

anceps,
587  Scilicet hocne ratum motus concinnet earum,
588  Quas longa avectas pelago videt? an sua puppis
589  Illabens tacito tranquilla per aequora cursu
590  Efficiat, videatur ut haec variantia longe
591  Inter eas, spatiis quae fors retinentur in isdem?
592  Sic cum suspicimus vaga magno sidera caelo
593  Inter se mutare vias confusaque ferri,
594  Haerere

quae fors retinentur in isdem?
592  Sic cum suspicimus vaga magno sidera caelo
593  Inter se mutare vias confusaque ferri,
594  Haerere ambiguo rationum pondere mentem
595  Est opus, haec quonam fiat variantia motu?

596   Propterea, caelo fieri qua singula constet,
597  Usus erat rationem aliquam reperire: neque illa
598  Credendum tamen est nobis quod

596   Propterea, caelo fieri qua singula constet,
597  Usus erat rationem aliquam reperire: neque illa
598  Credendum tamen est nobis quod condita rerum
599  Summa sit haec: quis enim temere id non crederet audax,
600  Ex infinitis rationibus et mage pulchris
601  Et mage naturam ad rerum facientibus harum,
602  Quas Deus aeterna conceptas Mente gerebat

ut queat undis
617  In mediis certa ratione agnoscere, quantum
618  Littore ab hesperio processerit, instabilisque
619  Qua sit parte viae defunctus, quaeque supersit.
620  Forsan et haec ventura aliis mox deteget aetas.

621   Quare age, et intenta jam percipe mente, quod instat.
622  Principio Solem propria qui luce coruscat,
623  Ut supera ostensum

multo
698  Flaccidiore Venus, quam quo Cyllenius errat
699  In gyrum; tribus hujus iter nam mensibus aeques.
700  Omnia ab occasu per magnos aetheris orbes,
701  Sed per inaequales haec astra feruntur in ortum.

702   Praeterea sit, ut hoc in magno vortice Solis
703  Saturni minor atque Jovis Terraeque feratur
704  Vortex: in magno veluti nam turbine

orbes:
709  Juppiter at quatuor circumvehit, ocyus illos,
710  Quos se propter habet; tarde, qui longius absunt.

711   Haec quoque sunt solida constantia sodera mole;
712  Nec propriam jactant lucem, sed Sole receptam.
713  Hanc opus est valde tenuem jactarier ad nos;
714  Nam nudis oculis illa usurpare nequimus:

ex parte videt bis senis mensibus actis.

783   Hic age, cur Solis radiis modo plena nitere,
784  Nunc minui, penitus tunc lumine cassa videri
785  Luna queat, dicam. Fieri haec rere omnia tantum
786  In speciem; quoniam cursu cum caeca silenti
787  Progreditur, fratrique suo conjuncta videtur,
788  Illam Solem inter Terramque meare necesse est
789  Tempore

et tempora fulgent.
821  Excipitis Taurum Ledae pulcherrima quondam
822  Pignora, vexatis at nunc gratissima Nautis
823  Sidera, vos inter pedibus manibusque revinctis.
824  Post haec Octipedis collucent brachia Cancri
825  In supera caeli statione. Micantia porro
826  Exerit ora Leo, caudamque retorquet: at illum
827  Virgineae vestes et Virginis ora sequuntur

per orbem
855  It, redit, in geminis magnum oppositisque necesse est
856  Luna locis Terrae secet orbem, quo via flectit
857  Signiferi se circum, et iter bis transeat illud.
858  Haec loca bina vocant nodos hi, qui loca caeli
859  Omnia nominibus certis signisque notârunt.

860   Haec bene cognita si teneas, per te ipse valebis
861  Defectus Lunae et

857  Signiferi se circum, et iter bis transeat illud.
858  Haec loca bina vocant nodos hi, qui loca caeli
859  Omnia nominibus certis signisque notârunt.

860   Haec bene cognita si teneas, per te ipse valebis
861  Defectus Lunae et Solis cognoscere causam.
862  Nam si tempore eo, Soli quo Luna propinquo
863  Juncta meat, nobisque illam, quae luce refulget,

1127  Talia de medio, non sic variante peragrant
1128  Sidera quem motu constanti vortice rapta.
1129  Terra tibi, quoniam transfertur Terra, necesse est
1130  Efficiat, videantur ut haec, quae visa profecto
1131  Non fiunt; etenim, cum sit vicinius Astrum
1132  Mercurii Venerisque, opus est brevioribus usque
1133  Solem obeat spatiis, atque ocyus orbe feratur,

1147   Attamen ut possit tibimet manifesta patere
1148  Horum, quae dico, ratio, neque versibus anceps
1149  Haereat in nostris animus, potes omnia fidis
1150  Subjicere haec oculis in cana picta papyro,
1151  Et signare vias, et circumducere cursus
1152  Astrorum calamo, motus et tempore certo
1153  Ordineque et numeris disponere:

1185  Concipere, ejusdem vi turbinis aëra raptum,
1186  Cumque auris volucres, nec proinde amittere nidos.

1187   Addunt praeterea, quibus haec nova perculit aures
1188  Res animumque, quod in Terrae sit corpore motus,
1189  Qua ratione queat, cum Solis obambulet ignes
1190  Terra per ingentes spatiorum versa meatus,

1204  In medio caeli spatio non semper eundem
1205  Illa tenere locum, nec eodem tramite ferri:
1206  Nempe ut Mensorum Caeli Terraeque sagaces
1207  Perspiciunt oculi; non virtus omnibus haec est:
1208  Proinde situm queat ut Tellus variasse videri.

1209   Adde, quod interdum diviso lumine quaedam
1210  Apparere solent Stellae; velut Arjetis una

1226  Verum, quidquid id est, fieri num posse negabunt
1227  Ipsi, quae metuunt, quoniam sunt magna, fateri?
1228  Debent ante quidem, quae non comprendere possunt,
1229  Non facere haec eadem quoque posse ostendere Numen.
1230  Tenuibus, o nimium rebus longeque minutis
1231  Assuetos animos! utinam, quid summa Potestes
1232  Infinitaque sit, mens cogitet, atque revolvat;

corusco
1302  Cernere surgentem Nautae ex oriente; furentes
1303  Namque movet nimbos, et tempestatibus atris
1304  Exoriens caelum terras pontumque fatigat;
1305  Ut memorant, quibus haec tentata pericula ponti.
1306  Bellatrix humero fax emicat, altera planta,
1307  Illa rubens, haec caeruleo contincta colore;
1308  Balteus aurato stellarum promicat igne.

atris
1304  Exoriens caelum terras pontumque fatigat;
1305  Ut memorant, quibus haec tentata pericula ponti.
1306  Bellatrix humero fax emicat, altera planta,
1307  Illa rubens, haec caeruleo contincta colore;
1308  Balteus aurato stellarum promicat igne.
1309  Eridanusque Pater fluviorum haud deficit illa
1310  Caeli parte fluens: Leporique propinqua minantis

Sidus, et australi Triquetrum quoque fulgere caelo
1333  Subjectae aspiciunt Gentes; Apis indica tandem
1334  Haud similis nostrae stellarum fulgurat igne.

1335   Haec tibi nomina sunt, queis caeli sidera dicunt,
1336  Non quia consimili natura consimilique
1337  Cum rebus specie constent, ea nomina quarum
1338  Sunt sortita: etenim quod nos cratera vocamus

1340  Dicere Ovem Cervum seu Tigrim sive Elephantem
1341  Sive alia, inciderint quaecumque ea denique menti;
1342  Sed quia collibitum est, ita caeli signa vocârunt.
1343  Scilicet haec artem ratio labesactat eorum,
1344  Qui varia caeli regione micantibus astris
1345  Fortunam referunt temere et discrimina morum;
1346  Editus ut si quis Librae sub sidere in auras

penitusque abducta recedunt
1386  Quaedam, ut, ni tenus per vitrea septa tuborum
1387  Immittant radios, nulla ratione videri
1388  Possint, prorsus uti veteres latuere per annos.
1389  Haec igitur, cum se contingere plurima, et uno
1390  Esse in concilio veluti congressa videntur,
1391  Quandoquidem speciem nebularum immittere sensus
1392  Desuper

viae Tellurem denique, quantum est
1480  Longa, peragrarint, illos vidisse dierum
1481  Plus unam, pariterque hos una luce minores
1482  Esse fatereris: fieri quod posse negares,
1483  Haec si plana foret Tellus, fierique necesse est
1484  Si convexa sit, et circumflectatur in orbem.

1485   Nec mihi inaequales per terras objice montes;
1486  Quandoquidem et

ipsi
1497  Partem, dum ambiguo certatur marte. feramur
1498  In neutram, donec ventura id detegat aetas.
1499  Nec fore jam longum speramus, denique nobis
1500  Ut quamvis magno haec prolata labore patescant.
1501  Imperio Regis, quo sese Gallia tollit,
1502  Vel fuerit priscis dominata Heroibus, ut Dis,
1503  Excit petiere Viri, pars frigora terrae

Quod superest, Zonis praecinctam quinque rearis
1525  Tellurem. Prior est, quam dicunt Torridam ab igne;
1526  Solis enim reliquis multo magis igne calescit.
1527  Haec paribus distat spatiis ab utroque Polorum.
1528  Quaeque habitant intra Gentes, utrinque per annum
1529  Projiciunt umbras: nam cum Sol flexit ad Austrum,
1530  In Boream umbra cadit; cum contra Aquilonia Regna

1678  Deinde quid Hyrcani, Rubrique tibi aequora ponti,
1679  Euxinum, Adriacumque, minoraque nomina dicam?
1680  Quid freta Bosphorias fauces syrtesque sinusque
1681  Commemorem? Doctis haec tutemet omnia quibis
1682  Discere de Tabulis. Sine me nunc otia fessum
1683  Captare, atque istas paulum dimittere Musas,
1684  Mox iterum ad Causas rediturum et munera coepta.

civica pacis
19  Jura artesque colunt, tantum felicibus ausis
20  Progrediuntur, uti prorsus miranda reperta
21  Gentibus humanis in publica commoda vitae
22  Ediderint. Verum miranda haec omnia quid sunt
23  Denique prae rerum majestate atque repertis
24  Ejus, qui nobis rationem invenit eam, qua,
25  In caelo quidquid peragi terraque videtur,
26  Verius ex adyto

ad caelum Gloria tollit,
54  Ipse ego Musaeo pergam tua dicta lepore,
55  Namque aliquis lepor est Musis, contingere, et illum
56  Doctrinae fontem suavi conspergere cantu.
57  Forsan ad haec Homines turmatim carminis ergo
58  Accurrent; rapimur quoniam mage suavibus omnes,
59  Et properamus eo, quo res dulcedine grata
60  Invitant; veluti Pueri, qui saepe recusant

quin Hominum non sunt rationis egentes,
81  Ut Pueri, exiguo pariter neque corpore creti,
82  Sed plena jam aetate et mole et viribus aucti.

83   Et quo pervidas magis haec, reminiscere Summi,
84  Exorta unde omnis res constitit, infinitam
85  Esse Potestatem: ratio proin vera reposcit,
86  Perfectum parti subito quod prodiit omni,
87  Quidquid ab

122  Proinde magis, quae sit rerum Natura, patebit,
123  Quam cum constat, uti fuerit res quaeque creata.

124   Porro cum summa potuissent Numinis arte
125  Haec infinitis rationibus esse coorta;
126  Eligere e numero tanto quamcumque relictum
127  Quis neget arbitrio nobis, veramque fateri?
128  Dum tamen omne, quod ex illa deducere pergo,

sua cum Solem et Sidera luce
173  Omnia, luminibus caelum praebere meatum,
174  Rejicere at lumen Terram Stellasque vagantes;
175  Nonne tibi totidem naturas Principiorum,
176  Unde tria haec constent, reperire opus esse videtur?

177   Praeterea, fractis quod motu particularum
178  Decidit angululis, Elementum, ubi copia multis
179  Ejus adaugescit dissecta

magno
204  Vorticis e medio disjunctae longius ire,
205  Nequidquam; quoniam conantibus exteriores
206  Mole sua obsistunt semper, vi vimque refraenant
207  Funda velut lapidem. Vis haec et nisus eundi
208  Longius a medio Lucis natura profusae est
209  Undique per magni regiones Vorticis omnes.

210   Turbinis in motu porro cujusque, Polorum

273   Arjetat, hisque auget proin nisus effugiendi;
274  Est opus, ut multam videatur fundere lucis
275  Undique vim magni in regiones Vorticis omnes:
276  Quandoquidem vis haec lucis natura reperta est.

277   At si materies Elementi percita primi
278  Vorticis alterutrum velocius ingrediatur,
279  Qua via facta, polum; sed tardius altera

aliis longe magis usque recedere: nam vis
320  Major inesset ob id, motus pernicior illis
321  Quandoquidem est, circumque suo ocyus orbe feruntur.

322   Augminis haec ratio, qua scilicet esse remotas
323  Majores opus est partes, per Vorticis omnes
324  Non valet extendi regiones: namque necesse est
325  Post ingens spatium tum demum existere partes

quae prima secundaque rerum
338  Sint Elementa, et qua motus ratione ferantur,
339  Tertia jam illorum quae natura, tuamur.
340  Nec me animi certe fallit, quod tristior esse
341  Haec ratio plerumque videtur, qua tibi motus,
342  Vorticibus rapidis quales sint, edere pergo;
343  Tandem ut turbinibus jam jam lassata teneri
344  Mens facile haud possit nostris in versibus, atque

obstantibus interceptam.
493  De genere hoc visum est in Sidere Cassiopeae
494  Astrum luce novum majori ardere, sereno
495  Quam micat Idalium, mage cum nitet, aethere Sidus.
496  Haec nova tum lucis species objecta repente
497  Mira videbatur; tantum ut propter novitatem
498  Suspicerent Homines in caeli lucida templa.
499  Sed dehinc paulatim decrescente inque minuto

si sit nitidissima noxque
534  Illunis. Fiunt plus longa crepuscula saepe
535  Illius ob lucem; siquidem quae fluvida Solem
536  Ambit materies, liquidi cum impurior aura
537  Aetheris haec constet, radios reflectere debet:
538  Haud secus ac Solis radios telluris hic aër
539  Ad nostras acies reflectit, conditus undis
540  Nuper ubi Sol est, vel ubi jam proximus adstat

574  Nimirum quod, quae a media regione remotae
575  Vorticis, has partes propioribus esse fatendum
576  Majores multo, motuque minore cieri.
577  Nec ratio haec omnes debet, velut ante probatum,
578  Vorticis extendi in regiones: namque necesse est
579  Post ingens spatium tum demum existere partes
580  Mole pari, ast motus alia ratione cieri,

609  Quamvis usque adeo se rari tempore longo
610  Ostendant, ut, si certum quid constat in illis.
611  Propterea, raro quia visi, haud nosse queamus.
612  Forsan et haec melius ventura aetate patebunt,
613  Namque ea praeteritos caelo servata per annos
614  Noscere quibit, et antiquis praesentia rebus
615  Conferet, ut videat, si quidquam haec convenit inter,

612  Forsan et haec melius ventura aetate patebunt,
613  Namque ea praeteritos caelo servata per annos
614  Noscere quibit, et antiquis praesentia rebus
615  Conferet, ut videat, si quidquam haec convenit inter,
616  Qui sit motus, uti redeant, abeantque videntum
617  Ex oculis, quin et loca eorum et tempora signet.
618  Non evolvendis aetas his sufficit una.

sumi.
680  Hos tibi praeterea lucem dare posse vapores
681  Credendum eat; quoniam radios reflectere Solis
682  Posse quis inficias est? ut suspensa per auras
683  Nubila reflectunt. Haec nos Caudata vocamus
684  Sidera, cum caudae nimirum more sequuntur
685  Astrum Phoebeo lucentes lumine sumi:
686  Sin vero partem, Sidus quo tenit, in illam
687  Directi spatio

sumi:
686  Sin vero partem, Sidus quo tenit, in illam
687  Directi spatio praecurrant anteriori;
688  Lucem, quae Sidus praevortit, dicere barbam
689  Suemus: saepe comas quoque circum haec fundere cernes
690  Sidera, ab opposita Soli cum parte feruntur.

691   Denique (rebus in his nec multa indicta relinquo,
692  Ut, quam Hominum varii, possis dignoscere,

797  Saturni crustae pars forsitan exterioris,
798  In nucleum immani quae lapsa est denique casu;
799  Quo casu haud valuit mediam illam involvere partem;
800  Unde manet tantae monumentum haec grande ruinae.

801   Jam quoque constat, uti palantia Sidera, quae sunt
802  Mole magis solida, majoribus intervallis
803  A medio distent; vicinius illa locentur

935  Inclita sunt; domitis jamdudum Liber ab Indis
936  Victor agens tigres rediit; neque tempore nostro
937  Vidimus unquam ullas Silvestria Numina Nymphas
938  Panaque: prisca tulit secum haec ludicra Vetustas,
939  Et teneris tantum Puerorum mentibus atque
940  Mollibus ingeniis post se tractanda reliquit.
941  At quibus est Animi vis auctior, illa refutant,

properante ferire.
975  Inde Graves res, in terram quae pondere ab alto
976  Delabuntur, uti lignum est aurumque lapisque
977  Lanaque item et siccae frondes plumaeque volucrum:
978  Ast haec tenuia sunt quae corpora raraque longe,
979  Horum quandoquidem per multa foramina liber
980  Particulis fluidae est egressus materiaï
981  Non ita vehementer subtus truduntur, euntque

est
1020  Crescere sic numeris loca; sic decrescere contra,
1021  Si sursum emittas grave pondus in aëra jactum;
1022  Decrescit quoniam pariter fuga. Certaque constat
1023  Praeterea haec ratio, si per declive feratur,
1024  Atque inclinato volvatur in assere pondus.
1025  Haud tamen immensis ita quovis tempore posset
1026  Augeri spatiis deorsum fuga corporis: aeque

non esse, quod illi,
1038  Quos retro in terra scimus requiescere pôsta,
1039  Recidere e Terris non possint in loca Caeli
1040  Inferiora; velut neque possunt corpora nostra
1041  Haec supera e terris in Caeli templa volare.

1042   Corporibus, gelidas quae sunt delata polorum
1043  Ad partes plus, quam terrarum ubicumque, videmus
1044  Ponderis

Luctatur magno nisu: neque enim invenit illic,
1238  Pervia quae pateant moli intervalla retortae:
1239  Quare vi sibi scindat iter rumpatque, necesse est.

1240   Haec ubi constiterint bene confirmata, videbis,
1241  Magnes cur certa semper se parte nivalem
1242  Ad Boream vertat: nam, cum tellure lateret
1243  Conditus, illum intra sibi corpora particularum

regionem progrediantur,
1259  Altera Magnetis Boream pars, altera contra
1260  Respicet conversa Austrum. Res mira profecto,
1261  Quaeque diu latuit: quanquam, si vera feruntur,
1262  Haec fuit extremos Asiae inter cognita Sinas
1263  Jamdudum, ut magnam daret illis utilitatem;
1264  Scilicet ut medio reperire ex aequore possent
1265  Austrique Boreaeque plagas: hunc denique nostris

1274  Se ferre incipient egressae regrediendo.
1275  Quod magis ut pateat; ferri scobs desuper ipsum
1276  Sparsa tegat lapidem, partique involvat ab omni:
1277  Tum projecta licet temere haec qua tollet in hirtos
1278  Sese sponte pilos, qua circumflectet eosdem,
1279  Disposita in formam nimirum vorticis ejus,
1280  Quem faciunt circum peragrantis materiaï

1397  Cum labes nigro in ferro vitiumque sit omne.
1398  Quod nisi percaveas, toties experta licet te
1399  Fallet vis Lapidis, coramque rubescere coget
1400  Illusum Sociis quos visum haec mira vocâsti.
1401  Succina praeterea sunt et pellucida multa
1402  Corpora Gemmarum naturaque Vitrea, frictu
1403  Quae valido calefacta potest sibi jungere raptas,
1404  Si

Si par sit utrinque potestas,
1425  Non vicina trahunt, sed sese bina repellunt
1426  Corpora: cum validis igitur bene languida tantum
1427  Conveniunt; quin haec vires exinde receptant,
1428  Omnia quae sese facile in propiora propagant
1429  Corpora, dura eadem, contraque fluentia constent,
1430  Ut libet. Hinc Vitro a perfricto egressus in auras

saepe videntur
1436  Qui trahere ad se res tenues, et fundere circum
1437  Scintillas; nam cum quodam plerumque nitore
1438  Lucis vis sese nostris ea sensibus offert.
1439  Ut tamen haec facili coram ratione queamus
1440  Perficere, usus erit, claro quam carmine scribam,
1441  Machina tam miris ut fiat idonea rebus.
1442  Ante alia aptatur vitri globus, ut queat axe

1467  At si contingas, crepitantia fulgura cessant,
1468  Non sonus auditur, nullo manus intremit ictu,
1469  Ut prius, exiguo tonitru cum mota tremebat.
1470  At quibus ad vires magis haec est apta ciendas
1471  Natura, ut vitri sunt corpora, cum prope longo
1472  Accedunt chalybi, tenuis dat sibila flamma
1473  Continuo erumpens, et lenis prosilit ignis.

absceduntque repulsa,
1479  Concussaeque aestu vario saliuntque caduntque.
1480  Adde quod acclini bombycum fila catena
1481  Si demittantur tenui pendentia nodo,
1482  In terram haec recta non coget vergere pondus,
1483  Sed paulum nova vis infusa attollet, et ipsi
1484  Diriget, undanti constent ut recta catenae:
1485  Si tamen interea propiore ciebis ab illa

1519  Viribus a vitro, facile et sua membra plicabant
1520  Illi immota prius, pedibusque repente receptis
1521  Ibant hi laeti tam tristi humore soluto
1522  Nescio qua ratione; sed haec magis excolet aetas
1523  Altera, noscet et his etiam ulteriora repertis.
1524  Quid magis infestum, quam frigidus humor aquaї,
1525  Ignibus ex undis nihilo tamen hic minus ignis

in auctum
1723  Majorem concrescat aquae liquor, aerea saepe
1724  Possit uti clausus disrumpere vasa, superque
1725  Extet jam levior, motis atque innatet undis.
1726  Scilicet haec ratio tibi constet vera, plicantes
1727  Quod sese omnimodis se formam prorsus in omnem
1728  Particulae undarum possint inflectere, et omne
1729  Flexu intervallum vario replere locumque.

ducuntque canalem,
1781  Quo ligna, ut cuneos, adigant vi: deinde frequenti
1782  Humectant lympha, quae lignea texta penetrans
1783  Dilatat paulatim, et saxa obstantia findit.
1784  Haec autem liquido quae corpore fluvida constant,
1785  Non tantum oblongis et laevibus exiguisque
1786  Debent principiis consistere particularum,
1787  Aetheriae verum quoque motu materiaї

1987  Per fas atque nefas, ipsi et praeponere honesto,
1988  Sic Homines alios rentur quoque quaerere tantum,
1989  Ut fiant dites, nec, qua ratione, morari.
1990  Adde, quod haec inter fortunae munera saepe
1991  Ambitio exoritur, misere quae tristibus omnem
1992  Exercet curis vitam: namque esse putantes
1993  Rem prae doctrina prae viribus ingenioque

ardent;
1995  Nil opibus quoniam rentur sibi deese paratis.
1996  Finis propterea nummis est nulla parandis,
1997  Et major desiderium succendit habendi
1998  Copia. Pro miseros! quos haec sitis arida torret,
1999  Quae super effuso magis usque accenditur auro.
2000  Denique mortali dum vita tempore parvo
2001  (Namque manet cita Mors omnes) conceditur uti;

ipsi
49  Persaepe, et prima Naturae in fronte locantur.
50  Hoc genus est Unda atque Aër et mobilis ignis
51  Caeteraque, ex illis quae pendent, conque sequuntur.
52  Scilicet haec rebus magis omnibus utilitatem
53  Egregiam praestant vulgo; nam vita manere
54  His sine jam nequeat: quin et solatia multa
55  Praeterea in vita substernunt dulcia nobis.

pertusa foramine constat
85  Interior vario Tellus, fateamur oportet
86  Undantes etiam atque oblongas ducier intus
87  Hinc atque inde vias, quas prima Elementa necesse est
88  Replere; haec extra vi magna expressa moventur,
89  Nimirum Terrae vi circum expressa volutae.
90  Atque ita materies inter se mutua debet
91  Connecti, et longas effundere flexibilesque

expressa moventur,
89  Nimirum Terrae vi circum expressa volutae.
90  Atque ita materies inter se mutua debet
91  Connecti, et longas effundere flexibilesque
92  Extra particulas: haec sunt primordia Aquaї.
93  Proin facile ipsa fluit, quia laevia principiorum,
94  Ut tibi jam supera quoque dixi, corpora debent
95  Aetheris a motu, dum transmeat, exagitari,

Aquae fons.
151  Nam saepe a montis radicibus erumpentem
152  Includunt plumbo, quod montis ad ardua tendit:
153  Ille viam sequitur, surgensque attolitur alta
154  In juga. Magnopere haec multis miranda videtur
155  Res harum ignaris rationum: scilicet Unda
156  Clausa valet tantum superinsiluisse, latenti
157  Quantum sub terra sunt alta loca, unde necesse est

erumpat in auras
159  Exiliens. hanc nimirum fons usque per artem
160  Attolletur eo, mensura ponderis aequa
161  Donec sub caeca libret tellure cadentem
162  Undam; possit et haec gravitate attollere contra
163  Surgentem; demum Lympha utraque mutua sese
164  Hinc atque inde pari sustentet pondere nisus.
165  Urbibus in magnis idcirco multa videmus

202  His accedit, uti minus illud temperet imber,
203  Et fluvii, dulcem qui largo flumine lympham
204  Infundant: alibi veluti salsedinis illum
205  Magnopere imminuit plerumque haec causa saporem.
206  Praeterea inquires, vicibus cur aestuat aequor
207  Alternis, undasque facit quae causa fluentes
208  Quod tibi ut expediam, supra reminiscere dicta:
209  Nimirum

Nimirum circa Tellurem Vorticis uno
210  Caeli materiem correptam volvier aestu.
211  Lunaїque globum magnum cum turbine eodem
212  Tellurem prope terdenis ambire diebus.
213  Haec superimpendens Terrae, qua transit, oportet,
214  Mole sua rapidis iter auris contrahat: alveum
215  Fluminis ut magnis educti molibus arctant
216  Pontes, atque undis pilae venientibus obstant:

diei
238  Bis fundi scopulos super, et lavere aequor arenas;
239  Bisque vado labente relinquere littus, et Aestu
240  Decrescente retro ferri, et sorbere lapillos.
241  Non tamen haec orbem, quo Terram scilicet ambit,
242  Ut supra docui, rapitur levis aura per aequum:
243  Nam qua fit Martis clypeoque hastaque minantis,
244  Et Veneris caelo propior, sese orbis utrinque

crustis ita defluit humor,
359  Erumpitque viis in aperta latentibus extra;
360  Ut jam Rivus aquas serpenti deferat alveo,
361  Et prima tenues effundat origine Fontes.
362  Si tamen haec etiam fundendis Amnibus impar
363  Causa videtur, et ex aliqua tibi parte vacillat;
364  Et quia jam sese vis tanta evolvit aquarum
365  Undique per terras tam multis Fontibus omnes;

ubi findit Leo fervida multo
380  Arva calore furens, arescunt Flumina late
381  Transilienda gregi persaepe: ita scilicet undis
382  Tenuibus aspicies imo jam serpere fundo.
383  Haec, inquam, si propterea non posse videtur
384  Causa suas riguis largiri Fontibus undas;
385  Omnia jam pluvio descendere Flumina caelo,
386  Dicendum est: haec namque ferunt dare certa petenti

imo jam serpere fundo.
383  Haec, inquam, si propterea non posse videtur
384  Causa suas riguis largiri Fontibus undas;
385  Omnia jam pluvio descendere Flumina caelo,
386  Dicendum est: haec namque ferunt dare certa petenti
387  Montanis responsa jugis specubusque cavatis
388  Naturam, clamosa fugit quae saepe Lycea,
389  Uberibusque colit stillantes undique guttis

ferunt dare certa petenti
387  Montanis responsa jugis specubusque cavatis
388  Naturam, clamosa fugit quae saepe Lycea,
389  Uberibusque colit stillantes undique guttis
390  Speluncas: haec proinde cupit qui certa doceri,
391  Montibus et solis Naturam interrogat antris.
392  Quapropter superis rupti de nubibus imbres,
393  Et tabescentes extructae in montibus altis

subjecto cernimus igne,
556  Ex undis bullae ferventibus exoriuntur:
557  Ignea vis quoniam, quae secum corripit undam,
558  Intus clausa facit, liquidum ut turgescat in orbem.
559  Haec ergo lymphae vesicula multa tumentis,
560  Cum tenuis, nostro leviorque sit aëre multo
561  (Nam pro mole minus comprendit materiaї),
562  Debet tum propria sursum levitate volare,

longe
597  Non valeat, terrae sed valles integat imas,
598  Insideatque casis, et agrestia culmina inumbret,
599  Fit Nebula; a tenui quae non distare videtur
600  Nube, nisi in superis haec quod suspenditur auris
601  Altior ac levior: contra depressior illa
602  Obnubis nigro terram velamine inhaerens.
603  Per brumam idcirco Nebulae plerumque coortae
604  Visuntur;

parte,
801  Inque situm chalybemque arcumque referre priorem
802  Si tamen ille diu flexus linquatur, ut intra
803  Demum aperire novos possit sibi multa meatus
804  Materies, facile haec quibus egrediatur apertis;
805  Amplius haud arcus poterit resilire, sed usque
806  Curva tibi abscisso quoque nervo ea virga manebit.
807  His tibi firmatis rebus, cognoscere causam

est, quantae nobis hoc fonte repente
846  Notitiae rerum et fluxerunt utilitates?
847  In primis tripodem super altum impone rotundi
848  Fornicis in morem (forma haec est apta) cavatum
849  Vas vitreum [Excipiens hoc dicimus]; aereus orbis
850  Glutine cui subter jungatur; hiantiaque ora
851  Prorsus claudat, uti de parte extrinsecus ulla

ab alto
865  Descendit quoties aegre, premiturque deorsum
866  Embolus; ast eadem recludat aperta foramen,
867  Idem cum facili sustollitur impete sursum.
868  Cum constructa tibi haec constabit Machina, ab ipso
869  Educes, intra qui clauditur, Aëra vitro.
870  Namque ubi restantem multa vi traxeris infra
871  Embolum; ut interea nequeat per tenue foramen,

aëra, cursu
1031  Qui Terrae abripitur, subjectum effringit, et omnem
1032  Dissipat, ut rarusque magis leviorque feratur
1033  Phoebeos subter radios: neu pondere iniquo
1034  Aëris haec circum moles librata laboret,
1035  Vicinae partes densaeque gravesque, necesse est,
1036  Qua via facta, fluant, aliaeque aliaeque sequantur
1037  Continuae ad Solis radios, vacuataque librent.

orbis?
1071  Inter eos tamen, et Ventum, qui frigore Zonam
1072  Temperat ardentem, quidquam discriminis esse
1073  Novimus haud aliud, nisi quod, quae causa perennem
1074  Hunc facit, haec alios eadem nunc murmura flantes
1075  Edere dat, sonitum nunc et consopit eorum;
1076  Haud secus ac eadem dat causa perennibus undis
1077  Currere per terras fluvios, contraque protervos

necesse est
1500  Confligat victor; celeri sibi turbine quaerit
1501  Dum per dura viam, rapidaque recludit iter vi.
1502  Interdum teneris crebroque foramine raris
1503  (Suscipere haec flammas quanquam opportuna videntur)
1504  Corporibus parcit; quoniam saevire fatendum est
1505  Tum debere minus, facilis cum transitus extat
1506  Atque patens: loculis quapropter saepe reperta est

illuc halitus imis
1682  Discurrens specubus se in rara foramina terrae
1683  Insinuat, lymphisque suos commiscet odores;
1684  Si quoque terra graves gemitus et murmura reddat.
1685  Haec tamen, et, genus hoc, quae sunt permulta Tremoris
1686  Indicia haud constant nobis manifesta, queamus
1687  Ut vitare: etenim perraro contigit ullus
1688  Terraї Motus, praedictus qui fuit ante:

velut in laevore liquentum
11  Undarum, aut speculi cum primum ponitur aequor
12  Sub divo; siquidem radians fulgore corusco
13  Redditur extemplo spectantibus ejus imago;
14  Quamvis haec oculos feriat quoque perstringatque.
15  Non aliter (si fas conferre haec tenuia magnis)
16  Ingens dum summi longe Natura recessit
17  Numinis a nobis, et Majestate sua se

aequor
12  Sub divo; siquidem radians fulgore corusco
13  Redditur extemplo spectantibus ejus imago;
14  Quamvis haec oculos feriat quoque perstringatque.
15  Non aliter (si fas conferre haec tenuia magnis)
16  Ingens dum summi longe Natura recessit
17  Numinis a nobis, et Majestate sua se
18  Involvit, lucemque habitat, quae impervia menti est;
19  Non minus ipsa quidem

harum copia rerum est,
54  Ut prope nulla, velis si me tentare, daretur
55  Finis: item exhorrent peregrina ea nomina Musae,
56  Quae nostro varias signant in corpore partes.
57  Illis haec melius, qui ferro incidere gaudent
58  Praecincti exanimum corpus, peragenda relinquo.
59  Noster erit labor, in nobis quae multa geruntur,
60  Dicere, qua fiant ratione, animique ministros

90  Vermibus id cernes haud umquam albescere motis.
91  Ergo etiam atque etiam certo de semine fiunt
92  Omnia per terras quaecumque animalia vivunt.
93  Seminaque omnigenûm tibi protinus haec animantum
94  Condita sunt prima jamdudum ab origine Mundi,
95  Inclusa in primae nimirum semine matris:
96  Quod nulla ratione potest pugnare videri;
97  In non finitas quoniam tibi

succi;
112  Inque dies majus jam membra informat et artus
113  Oraque; completo tum demum tempore donec
114  Reddere se superas tener infans possit in auras.
115  Scilicet humanae sunt haec exordia vitae.
116  Quod superest, tibi dico Animam mentemque locatam
117  In capite, humani velut in regione superna
118  Corporis: hic etenim Mens cogitat, atque sagaci
119  Pollet

140  Efficiunt, de rebus uti bene conscia constet
141  Mens alienigenis, et quali comta figura
142  Corpora circumstent et quali praedita motu.
143  Quoque tibi magis haec pateant, manifestaque constent;
144  Una de parti nervorum extrema, necesse est,
145  Concipias nostris finire in sensibus extra
146  Auribus atque oculis et lingua et naribus ipsis,

fila,
158  Protinus ille idem motus se visque propagat
159  Incerebrum, mentemque ciet, rerumque suarum
160  Admonet afficiens; illa omnia persentiscit.
161  Multi praeterea, quibus haec minus apta movendum
162  Arridet ratio ad corpus sensusque ciendos,
163  Concipiunt super in nobis quendam esse vaporem
164  Naturae perquam tenuis perquamque minutae et
165  Mobilis

179  Corporis in summam, et Reginae nuncius adstat,
180  Nulla mora est, Menti; mollique ea cuncta cerebro
181  Imprimit, et signis demonstrat singula certis.
182  Quo confusa minus sunt haec vestigia rerum,
183  Et majora locis alteque infixa, necesse est,
184  Clarius ac melius Mens evigilata repente
185  Percipiat, rebusque magis moveatur ab illis.
186  Et quia non

Amicos.
248  Mens etenim actarum reminiscitur excita rerum
249  Propterea, quia, cum vestigia plurima servet
250  Illarum, in facili veluti depicta cerebro;
251  Excurrat si forte per haec levis halitus aurae,
252  Et simili moveat fibras ratione, movebant
253  Ac ea, quae simulacra sui liquere, necesse est,
254  Mens ratione pari subito commota recurrat
255  Olim ad

vel acuta falce Viator
282  Rumpat iter gradiens, partem inclinabit in unam
283  Obstantes ramos, herbasque rubosque reflectet,
284  Signabitque viam, facile ut post transeat illac;
285  Haec intermisso donec deleta meatu
286  Densatis fuerit longo post tempore ramis.
287  Nonne vides etiam, quam pernix lingua citatos
288  Sese agat in motus, ut se pro parte figurent

ipse repente
325  Musculus, et motu, quibus haeret, membra plicabit;
326  Ast ubi diffugient aurae, subito evacuatus
327  Protendet sese, pariter protendet et artus.
328  Scilicet haec fieri, cum Mens jubet ipsa, videmus.
329  Ne tamen hinc credas, quod motus causa Voluntas
330  Nostra fit in nobis; quanquam illi membra movere
331  Cum libuit quaecumque, moverier illa videmus.

fibris
357  Palpebrae poplitesque cadunt et languida membra.
358  Quapropter Somnus fit, ubi religatur hic aurae
359  Spiritus exortis persaepe humoribus, extra
360  Sive animae vis haec partim dispersa recessit:
361  Dissolvuntur enim tum demum tenuia fila
362  Fibrarum, nervique fluunt: nec proinde putandum est,
363  Mentem alienigenis jam rebus posse moveri

quoque caeruleosque,
552  Si dicam similes, quos tu te percipis intra
553  Aspiciens, non esse meis; falsine repente
554  Arguar, atque errans veluti ignoransque refellar?
555  Nimirum haec Oculis cum, non videamus eisdem,
556  Sed qui dissimili textura forsitan intus
557  Sunt, opus est etiam non una percipiamus.
558  Quos simul intuimur, rerum ratione colores.

manu, longeque relicta.
686  Nunc qui fiat, ut hac vita defuncta relictis
687  Corporis exuviis Animae vis igne cremetur,
688  Sentiat et dirum misere combusta calorem,
689  (Supplicia haec etenim saeva atque infanda manere
690  Credendum est Animas post ultima funera fontes)
691  Percipe. Nunc veluti, dum Mens cum corpore juncta est,
692  Immissum haud alia sentit ratione dolorem

corpus tunditur extra
694  Aut laceratur, ea ingenti tum protinus intus
695  Obruta tristitia curis turbetur amaris:
696  Inter utrumque etenim corpusque Animumque vicissim
697  Foederis haec lex est sancita, ut diximus ante.
698  Cur ita non igitur, cum Mens sine corpore constat,
699  Numinis ultricem quoque disposuisse putemus
700  Justitiam, ut nigris Erebi damnata cavernis

923  Tot variae species atque intervalla Sonorum;
924  Nomina certa quibus, sed paucis (quis queat omnes
925  Prendere?), qui melicas artes docuere, dederunt.
926  Prima Senis Samii sunt haec inventa, sonantes
927  Qui numeris certoque coërcuit ordine motus.
928  Chorda tremens unda nostros si simplice sensus
929  Impellat, duplici simul altera verbere pulset,

hac animi mira ratione trahuntur;
960  Illa rapit Mentes alte insinuata, suoque
961  Evehit extra se mortalia corda lepore.
962  Praestantes Animae, queis altius insidet intus
963  Haec Pulchri species haec Ordinis insita forma,
964  Plus aliis hanc vim captae sensere bibentes
965  Aure magis cupida, quodcumque illabitur illinc:
966  Istud namque melos speciem illam munere Divûm

trahuntur;
960  Illa rapit Mentes alte insinuata, suoque
961  Evehit extra se mortalia corda lepore.
962  Praestantes Animae, queis altius insidet intus
963  Haec Pulchri species haec Ordinis insita forma,
964  Plus aliis hanc vim captae sensere bibentes
965  Aure magis cupida, quodcumque illabitur illinc:
966  Istud namque melos speciem illam munere Divûm

1025  Nec mora, inhorrescant artus, atque ossa tremiscant:
1026  Vitra quoque, immittunt quae clausas lumen in aedes
1027  Saepe agitentur, ubi Sonitus quid fundere certos
1028  Auditum: sed non opus haec monstrare videnti est,
1029  Nam modo dicta, tibi cum sint bene cognita, clarant.
1030  Hic equidem a vero non longe absistere quosdam
1031  Credimus, e multis qui partibus aëra dicunt

vitri, opposita ratione necesse est
1168  Confracti ingressu simul egressuque recedant
1169  A sese radii disjuncti mutua lucis
1170  Huc illuc, vulgoque per aëra dispergantur.
1171  Haec inserta tubis aptare est vitra repertum,
1172  Ut longe positas nobis longeque remotas
1173  Res, quas nunquam oculis possemus cernere nudis,
1174  Ostendant variis radiorum anfractibus intus,

remotas
1173  Res, quas nunquam oculis possemus cernere nudis,
1174  Ostendant variis radiorum anfractibus intus,
1175  Et late terram et caeli nova sidera monstrent.
1176  Ars facit haec etiam, magno videantur ut auctu
1177  Corpora, quae nostros infra sunt tenuia sensus,
1178  Ut cum detegimus brevium per septa tuborum
1179  Innumera in variis animalia fervere rebus

1210  In loca res, radiis quae respondere videntur,
1211  Nostra licet fracti detergant lumina, rectis.
1212  Non tamen a Speculis, quae constant aequore laevi,
1213  Transferri res haec ratioque valebit ad illa,
1214  Extima queis facies convexa aut concava constat:
1215  Concava namque augent pariter removentque figuras;
1216  At longe tenui propiores augmine contra

particulae lucis nec viribus extant:
1283  Quare dissimili motu impulsuque cieri
1284  Quamque sua pro natura debere fatendum;
1285  Corpora proin vario collustrant tincta lepore.
1286  Haec veris propiora, tamen non vera fateri
1287  Esse potes; quoniam non clarant de genere horum,
1288  Quid fiat, verum fieri quid possit: at ipsum
1289  Jam quoque, quid fiat, quid verum denique constet

1333  Quantum ultra Mens illa Viri foecunda repertis
1334  Processit? quid non praeclaris extudit ausis?
1335  Quid non divina meditando protulit arte?
1336  Atque equidem, si res foret haec non invia Musis,
1337  Scilicet et motus qua se ratione propaget,
1338  Et canerem, quae vis illum compescat, et obstent
1339  Corpora corporibus qua lege fluentia motis,

sidera, et unquam
1345  Haud potuisse suis ratione ex orbibus ista
1346  Elabi, et varios Lunae quae certa meatus
1347  Dirigat, et domitum Martem quae causa refraenet.
1348  Fors alii haec olim peragent, quibus altior acris
1349  Vis animi ingeniique vigor pollentior extat.
1350  Scilicet haec memoret, R.P. Rogerius Boscovich Soc. Jesu Matheseos in Coll. Romano Professor. quicum communia

meatus
1347  Dirigat, et domitum Martem quae causa refraenet.
1348  Fors alii haec olim peragent, quibus altior acris
1349  Vis animi ingeniique vigor pollentior extat.
1350  Scilicet haec memoret, R.P. Rogerius Boscovich Soc. Jesu Matheseos in Coll. Romano Professor. quicum communia nobis 1350
1351  Vincula communis Patriae, quem sidera Mundi,
1352  Vires, mensuras, rationes, pondera rerum

dura videtur,
1435  Ut cornu, simul et pellucida, Cornea dicta est.
1436  Illi subjicitur post altera tenuior intus
1437  Uvea, fors uvae sic propter dicta colorem,
1438  Ut libet: haec medio pertusa foramine constat,
1439  Quod modo per fibras, nimios excludere possit
1440  Ut lucis radios et vim removere nocentem,
1441  Contrahitur; fit idem modo latius, uberioris

in auris,
1567  Lens humoris inesse nimis convexa videtur.
1568  Et removere Senes Oculis quia cernimus ipsis
1569  Corpora, quae aspiciunt, vi luminis uberiori,
1570  Est opus, haec niteant, et multa luce diei
1571  Collustrata: minus sed lucis egere fatendum est
1572  Contra, qui possunt tantum propiora tueri:
1573  Illi proinde vident quoque coeca nocte vagantes,

quoque dicere pacto.
1760  Cum quid conspicimus nimirum, vertimus ambas
1761  Sic acies illuc, ut, ab his prodire repente
1762  Si qua putes recta radiorum lumina fingens,
1763  Non haec conveniant, nisi punctis corporis isdem;
1764  Atque ita propterea corpus Mens concipit unum.
1765  Non aliter, quam si dextrae laevaeque duobus

liquentum, et qua ratione gerantur
12  Omnia, quae caelo peragi terraque videmus,
13  Dulce sit id quamvis atque ad res utile multas,
14  Attamen ad vitae quidnam momenta beatae,
15  (Haec etenim rerum summa est) quid contulit unquam?
16  Tu mihi tu coecam divinae lumine lucis
17  Ingredere, O, Mentem, SAPIENTIA, consilioque
18  Nutantem rege, Diva, tuo; da nectaris haustus

22  Tu, precor, erranti certum, quo currere possim,
23  Praemonstra spatium; Tu cor tu nostra superno
24  Ora move afflatu, valeam ut tua dicere quae sunt,
25  Et facere, at potius facere: haec sunt ultima vota-
26  Principio extremus qui sit, quo tendimus omnes,
27  Finis, quaeque Boni summi natura, videndum:
28  Harum notitia sine rerum namque fateri
29  Est opus institui

inimica Voluptas.
371  Te facere hanc igitur felicem posse rearis?
372  Denique te in quamvis, age, partem verte bonorum,
373  Suppeditare tibi quaecumque haec vita videtur;
374  Haud unquam summa votorum in fine quiesces;
375  Semper erit, quod deficiat, semperque quod optes.
376  Vis ea nimirum, qua nos impellit agitque
377  In summum

gaudere beata,
434  Cum summo Mens nostra Bono potietur; at illo
435  Non valet hae ulla certe ratione potiri,
436  Ni videat, quod amet, summoque in amore quiescat.
437  Scilicet haec misera defunctis gaudia vita
438  Ultima debentur; neque enim contingere tanta
439  Possumus in terris, nec summo hic Fine potiri
440  Haud minus at miseros

magno se concitat aestu.
497  Haud tamen infesto commotam turbine Mentem
498  Corripuisse valent et victam cogere flecti,
499  Si tamen ipsa libens non cedat, at usque repugnet.
500  Haec est, quam nostro sentimus corpore legem
501  Saepe reluctantem supremae legibus aequis
502  Reginae, nisi cum victam se dedidit ultro.
503  Praeterea per se faciet nihil ipsa Voluntas,

548  Mens porro vult sponte tamen non libera semper
549  Plurima: Libertas siquidem nihil esse videtur,
550  Quam res posse agere, et contra, velut ipsa tulit Mens,
551  Non agere: haec nostrae jam porro in utrumque potestas
552  Dicitur Arbitrium Mentis; quo saepe caremus,
553  Scilicet in summum cum Finem tendimus omnes
554  Extremumque Bonum: namque illud oportet amare;

magnaque facta
725  Divinamque dabant vitam formamque decoram.
726  O Genus infelix humanum, adeone bonorum
727  Unius Auctoris potes obliviscier omnium?
728  Porro Naturae prima haec praecepta docentis
729  A quovis Hominum non ullo posse videntur
730  Unquam ignorari pacto; sit quamlibet ille
731  Et rudis et solis nemorum nutritus in umbris:
732  Humanae

latronibus olim,
756  Hi fuerant Populi, Germania; plausibus illos
757  Tollebant magnis, veluti pro re bene gesta,
758  Fortiter insidiis qui grassarentur, et auro
759  (Magna erat haec virtus) possent ditescere rapto:
760  Nimirum moresque feri corruptaque vita
761  Barbarie aeternae poterant confundere formam
762  Legis, et umbratum Rationis condere lumen.

omnis
772  Naturae; quoniam supremi convenit Aequi
773  Legibus, et nullis non temporibusque locisque
774  Convenit: ipsa prius nam si convenerat illic,
775  Quanam post eadem haec alibi ratione repugnet?
776  Hinc tu perfacili potis es cognoscere pacto,
777  Non Hominum solo a consensu nomen Honesti
778  Et Turpis pendere, sed ipsa legiferaї
779  Naturae

ipsum
877  Regem impune neci subitae dedit, atque ita letho
878  Sublatis, obstare ratus quos posse, repente
879  Omnibus invasit regnum, et Rex prodiit ingens.
880  Nec quisquam scelera haec patrantem dira videbat.
881  Si vero Sapiens hoc aurum possit habere,
882  Num putet idcirco sibi plus peccare licere,
883  Quam si non habeat? Nimirum

animosque tuentum.
1175  Ipsa quidem Virtus nimium excurrentia vota
1176  Temperat, et nullis corruptum rebus Amorem
1177  Purum atque integrum divinos servat ad ignes:
1178  Ipsa qouque haec Fortis, dium quae propter Amorem
1179  Aspera magnanimo fert pectore duraque rerum.
1180  Quin et Justitiae quoque eodem e stipite Virtus
1181  Tollitur: hanc idem quoniam rigat ardor Amoris,

1209  Nec tantum, quid sit vitandum quidque petendum,
1210  Noscere; verum illud semper vitare, quod obsit,
1211  Idque sequi, quod prosit, et id constanter amare.
1212  Scilicet haec vitae Virtus Ars certa regendae
1213  Claraque lux Animo est; illa quodcumque peractum
1214  Est duce, vix ullas fraudes vix ulla timendum
1215  Errorum, quibus haec offendat vita, perîcla.

1212  Scilicet haec vitae Virtus Ars certa regendae
1213  Claraque lux Animo est; illa quodcumque peractum
1214  Est duce, vix ullas fraudes vix ulla timendum
1215  Errorum, quibus haec offendat vita, perîcla.
1216  Ipsa caput merita cingit Regina corona,
1217  Ipsa tenet sceptrum, Virtutibus imperat ipsa:
1218  Quantum magna tamen reliquas supereminet omnes,

olli est,
1337  Quam quae sunt hominum commercia solvere, et ipsam
1338  Hos ad egestatem naturae velle relabi.
1339  Ergo cuique suum tribuendi certa Voluntas
1340  Justitia est: jamque haec una e propagine ramos
1341  Scinditur in geminos; poenas et praemia confert
1342  Altera pro meritis pro conditione Virorum
1343  Ut cum distribuens urbis spolia ampla subactae

urbis spolia ampla subactae
1344  Rex tanto majora Duci largitur et illi,
1345  Qui se praeclaro super omnes extulit ausu;
1346  Praevertunt alios quantum Virtutis honore:
1347  Obtinet haec medium rationis, et altera reii;
1348  Nam res commutat rebus, neque respicit ultra
1349  Ipsa aliud quidquam, quam par ut constet utrinque
1350  Permutandarum pretium mensuraque rerum:

idque magis peragendum, praeque ferendum;
1392  Est inferre malim sic turpius, et mage multo
1393  Vitandum, quam vi dira tolerare receptum.
1394  Haec injustitiae namque est dana poena, venenum
1395  Ut bibat ipsa suum, seque impetat ipsa nocendo:
1396  Proptereaque pati satius sit facta superba,
1397  Quam facere; Auctori siquidem mage noxia constant.

gratus haberi:
1496  Quos mea Musa Viros sibi jam devinxit et amplum
1497  Unde sibi decus adscivit, persolvat eisdem
1498  Munus fas aliquod medio ex Helicone petitum,
1499  Si queat; haec superat vires sin gloria nostras,
1500  Ex animo certe, quodcumque est, illud habento.
1501  Ut primum lucem educti venere sub almam,
1502  Hi tibi tum nostri non displicuere Labores,

furiali injuria taeda
1736  Exagitat, contra privato ut cernere bello
1737  Sponte velit, maculam quovis ut sanguine demum
1738  Hostilive suove sui detergat honoris?
1739  Scilicet haec animis verae Virtutis egestas,
1740  Ut famam dulcemque velint profundere vitam,
1741  Aut alii eripere; offensae ne crimen inultum
1742  (Insnire putes adeo nos posse?) supersit!

1755  Bellua propterea, qui non sibi temperat istis,
1756  Dicitur, ejusdem quoniam e genere esse videtur
1757  Naturae, pariter dum moribus utitur isdem.
1758  Proinde cibis nimiis haec abstinet, ingluviemque
1759  Atque avidos Virtus moderatur sobria potus;
1760  Quandoquidem tantum Ratio concedit utrosque,
1761  Corporis ut vires reparentur; at opprimit illas,

potus;
1760  Quandoquidem tantum Ratio concedit utrosque,
1761  Corporis ut vires reparentur; at opprimit illas,
1762  Ingerit immodicam madidus qui scilicet escam.
1763  Casta quoque haec Virtus; quia re declinat ab omni,
1764  Qua valeat turpis cor exagitare voluptas:
1765  Ore Pudicitiam praefert; turbatur ad omne
1766  Quandoquidem factum,

1766  Quandoquidem factum, quod posse inferre videtur
1767  Dedecus ullum animo: motusque cupidinis omnes
1768  Continet, et recta fraenans ratione coërcet.
1769  Est etiam, ut tristes Mansueta haec molliat iras,
1770  Ultorisque animi Clemens ut leniat aestus:
1771  Ipsa sua ratione regit risusque jocosque;
1772  Utitur his etenim, postquam gravioribus ipsis
1773  Jam satis

quodam capiuntque lepore;
1785  Sic lepor est quidam vitae morumque venustas;
1786  Ordine quae constat factorum convenienti
1787  Dictorumque modo; proin ipsa probetur, oportet.
1788  Haec tibi multarum constat natura reperta
1789  Virtutum; hic animi Mens collustrata renidet,
1790  Pulchraque dote sua gemmas super astraque fulget:
1791  Nam neque gemmarum nitor astrorumque nec ullus

1827  Scilicet ex omni rem, seseque indique vertat,
1828  Impatiensque morae verum irrequietaque coeco
1829  Impete corripitur praeceps, et praevenit ipsam,
1830  Quae regat et doceat, Mentem; haec erroris origo.
1831  Hoc genus est, ipsi bona cum praesentia longe
1832  Praeferimus, sint falsa licet sint tenuia, rebus,
1833  Quas procul a nobis avectas cernimus, atque

vult, proptereaque,
1840  Quandoquidem praesente bono gaudere recepto
1841  Sese posse putat, suaque illo vota replere,
1842  Illi posthabitis haeret conjuncta futuris
1843  Omnibus; haec longe quanquam potiora videntur.
1844  Consimile est etiam modo quod delectat, et esse
1845  Nunc sibi quod valde Mens utile fingit, amare et
1846  Velle frui subito, nec, quae sint consequa, prorsus

vesana furore
1852  Mens hominum, dum saepe viis lassatur iniquis,
1853  Queis graditur, vitae propter felicis amorem,
1854  Qua putat in terris stulte se posse potiri?
1855  Cum brevia haec adeo cum prorsus inania constent
1856  Munera, uti nulla possint de parte beatos
1857  Reddere; quin magno cumulent angore laborum:
1858  Summaque propterea semperque manentia constant

omnem
1879  Ponderat, et pretio bona quaelibet aestimat aequo,
1880  Ut praeferre sciat majora minoribus usque
1881  Lucra: quid? aeterno si constent pondere summa,
1882  Ambigat haec levibus subito praeponere rerum
1883  Momentis? Omni quivis,, licet, oscitet in re,
1884  Oscitet in nummis et fama et honore parandis,
1885  Quaeque alia inquirunt Homines ardenter amantque;

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report