Your search found 19388 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 9252-9598:

6. confecit: Dum in floribus pinxit remedia, et delicijs auxilia permiscuit ? Sed nec ipsi certus, atque locuples minus indidem responderet gloriae prouentus: nemine dubitaturo nobilissimum, et principem ei locum facultati assignare, quae caeteris omnibus tum efficacius, tum lenius ad felicitatem homines duceret: id nimirum efficiens, vt, quae honesta sunt, ijs etiam videantur suauia: quo vno suam omnem in pueris educandis contineri solertiam, magnifice, sapienterque antiquus ille Laco [2]

permiscuit ? Sed nec ipsi certus, atque locuples minus indidem responderet gloriae prouentus: nemine dubitaturo nobilissimum, et principem ei locum facultati assignare, quae caeteris omnibus tum efficacius, tum lenius ad felicitatem homines duceret: id nimirum efficiens, vt, quae honesta sunt, ijs etiam videantur suauia: quo vno suam omnem in pueris educandis contineri solertiam, magnifice, sapienterque antiquus ille Laco [2] Plut. in lib. Virt. posse doceri.

carmina, praeter laudem, quam Authoribus pariunt, vberiori etiam voluptate Lectores perfunderent? Quemadmodum enim nulla siue deambulatio, [1] Plut. Symp. lib. 1. qu. 4. quam quae in proximi maris conspectu; siue nauigatio, quam quae secundum litus peragitur, iucundius oblectat: eo quod permista et in vnum conspirans elementi vtriusque varietas earum amoenitatem congeminet; sic neque Philosophia, quam vbi poeticis illigetur modulis; neque Poesis, quam vbi Philosophica

vberiori etiam voluptate Lectores perfunderent? Quemadmodum enim nulla siue deambulatio, [1] Plut. Symp. lib. 1. qu. 4. quam quae in proximi maris conspectu; siue nauigatio, quam quae secundum litus peragitur, iucundius oblectat: eo quod permista et in vnum conspirans elementi vtriusque varietas earum amoenitatem congeminet; sic neque Philosophia, quam vbi poeticis illigetur modulis; neque Poesis, quam vbi Philosophica moduletur oracula, iucunditatis plus habet: intendente

modulis; neque Poesis, quam vbi Philosophica moduletur oracula, iucunditatis plus habet: intendente se nimirum, dum inuicem temperatur, et coniunctim ad animum peruenit, natiuâ utriusque facultatis dulcedine. Quae cum ego persuasissima haberem, cumque in illustrium Poetarum lectitandis carminibus, si quis fortè de moribus locus splendidè, actuosèque tractatus occurreret, non secus a Phalereus ille Apollodorus [1]

Tranquillitas animi, solido intra semetipsum gaudio, et securâ quiete compositi, ante oculos fulsit, eximiaeque suae pulchritudinis imperiosissimâ vi stylum ad se totum, atque mentem conuertit? Quid enim illâ humanis in rebus nobilius, quae perfectâ ex sapientiâ, ac virtute, quidam veluti earum splendor, erumpit? Quid cordi suavius, perpetuis cuius votis, et studiis, tanquam, optatissimus finis, proponitur? Quid denique seu descriptionum illustrium, seu grandium sententiarum, seu affectuum quà lenium, totiusque adeo poetici

veluti earum splendor, erumpit? Quid cordi suavius, perpetuis cuius votis, et studiis, tanquam, optatissimus finis, proponitur? Quid denique seu descriptionum illustrium, seu grandium sententiarum, seu affectuum quà lenium, totiusque adeo poetici cultùs capacius: cum omnem penè vniuersam, quae de moribus, vitijsque, ac virtutibus agit, Philosophorum doctrinam suo, quàm latissime patens, includat amplexu? Illius igitur comprehendendae rationem aggressus describere, duobus animaduerti totam cardinibus niti: altero, vt Mala, queis animus discruciatur, prohibeat;

Iam verò vlteriùs progredienti omnium, quaecunque seu Bona dicerentur, seu Mala, duo se se obtulerunt suprema, eademque opposita sibi inuicem, genera. Primum fortuita, et variabilia complexum, cuiusmodi paupertas, diuitiae, morbi, valetudo, et reliqua causis ab externis pendentia: quae declinare, vel assequi non penitùs homini liberum; contrariam verò in partem traducere, ita ut e Malis Bona, aut Mala e Bonis reddantur, cuilibet pro diuersâ vtendi ratione liberrimum sit: Secundum ex arbitrarijs, et immutabilibus constans, cuiusmodi virtutes, ac vitia: quod genus seu Bona

His adeo obseruatis, ad duo generalia praecepta vniuersum Tranquillitatis quaesitae artificium reuocari intellexi: alterum quidem, vt Primis illis suâpte ambiguis naturâ, et in vtramvis flexilibus partem seu Bonis, seu Malis conuenientissimâ ratione vteremur: alterum autem, vt, quae ad Secundum pertinent genus, suae naturae tenacia, nec vnquam in diuersum itura, ea siue Mala repellere, siue Bona comparare nossemus. Sic etenim et Bonorum copiam prae manibus fore, quorum mens fructu expleretur atque expleta demum quiesceret; et Mala, quae huiusmodi quietem

alterum autem, vt, quae ad Secundum pertinent genus, suae naturae tenacia, nec vnquam in diuersum itura, ea siue Mala repellere, siue Bona comparare nossemus. Sic etenim et Bonorum copiam prae manibus fore, quorum mens fructu expleretur atque expleta demum quiesceret; et Mala, quae huiusmodi quietem interpellarent, longè abfutura: exclusis videlicet ijs, quae nocendi vim in ipsis suae naturae principijs defixam, penitissimèque insitam habent; alijs verò sapientem per vsum correctis, vt vel Mala esse desinant; vel in Bonorum inquisitionem, praescribens, non solùm

vnquam in diuersum itura, ea siue Mala repellere, siue Bona comparare nossemus. Sic etenim et Bonorum copiam prae manibus fore, quorum mens fructu expleretur atque expleta demum quiesceret; et Mala, quae huiusmodi quietem interpellarent, longè abfutura: exclusis videlicet ijs, quae nocendi vim in ipsis suae naturae principijs defixam, penitissimèque insitam habent; alijs verò sapientem per vsum correctis, vt vel Mala esse desinant; vel in Bonorum inquisitionem, praescribens, non solùm quàm necessariò ediceretur; sed quid etiam seruandum proponeret, satis luculenter

vrgeant, versabimur. Vt nullum proinde opportuniorem eorum vsum, ac magnanimum et sapientem neglectum, suis possit amatoribus Euthymia praescribere. En igitur totam argumenti propositi seriem, á communibus longè principijs, extremisque notionibus ad ea, quae ipsum propriè, intimèque constituunt, ordinato et continenti progressu deductam. En quaesiti artificij breuissimam Summam, atque partes praecipuas: nimirum fortuita, externaeque originis seu Bona, seu Mala ita prorsus despicere; vt neque horum non terror, nec illorum desiderium commoueat:

externaeque originis seu Bona, seu Mala ita prorsus despicere; vt neque horum non terror, nec illorum desiderium commoueat: interiora e contrario, quaeque ipsa sibi parit voluntas, adeo impensè aestimare; nihil vt primis ardentiùs quaeratur, nihil alteris cautiùs vitetur. Quae, planissima, et nemini dubia, quisquis probè perspexerit, facilè agnoscet, synceram, integramque animi Tranquillitatem nihil aliud demum esse, quám nobilissimum quemdam de Fortunâ, deque; Stultitiâ Rationis triumphum. De Fortunâ quidem, dum illius et dona calcantur, et

quorum vim, et aculeos Secundus liber retundit; siue cominus ferientibus, quibus tum vniuersis Tertius certa, quaedam in commune profutura remedia, tum singulis Quartus propria nominatim opponit auxilia. Nec segniùs postremi duo ad debellandam excindendamque Stultitiam nos instruunt: dum Quintus, quae ipsius Mala, et quo pacto arceantur, demonstrat; Sextus verò contraria eidem persequitur Bona, in eorum supremo, quodque totius Boni, et perfectae Quietis Summam vel vnum complectitur, Deo videlicet Optimo Maximo, desinens. Et hactenus quidem magnificè

inuidiam fas fuit, vt de re minimè nostrâ, et quam non fecimus ipsi, sed duntaxat elegimus. Ad formam quòd attinet, nostri nempe partum laboris; id vnum verecundè pro meo ingenio candidèque profitendum existimo: nihil me studio, nihil diligentiae pepercisse, atque tempori, vt, praeter rerum, quae tractarentur, delectum; tractandi quoque modus et ratio, quoad per meas vires, docendique occupationes licebat, erudito Lectori non insuauis accideret: haec in primis curantem, vt vel minimae quaelibet operis partes aptissimo, maximèque naturali, et dilucido aliae alias ordine exciperent,

opere: vbi (ceu Homerum nonnunquam dormitantem [1] In Art. Poet. Horatius excusat) Fas est obrepere somnum . Quin ipsemet, praeter alia, quae imprudenti vitiosa, et minùs absoluta excidere, pluribus mihi in locis displiceo: quae tamen in melius recudere siue per ingenij tenuitatem; siue (vt mihi interdum subblandior) per contumaciam et difficultatem materiae non licuit. Neque verò eiusdem retentandi, quoad melior responderet

In Art. Poet. Horatius excusat) Fas est obrepere somnum . Quin ipsemet, praeter alia, quae imprudenti vitiosa, et minùs absoluta excidere, pluribus mihi in locis displiceo: quae tamen in melius recudere siue per ingenij tenuitatem; siue (vt mihi interdum subblandior) per contumaciam et difficultatem materiae non licuit. Neque verò eiusdem retentandi, quoad melior responderet successus, conaminis, et emendationis vlteriùs protrahendae mens deerat. Sedenim

in Panegyricâ pertexendâ oratione insumpsisset, quanto Pericles tempore Propylaea atque Hecatompedum struxerat. His igitur alijsque de causis persuaderi mihi tandem sum passus, ne limam hìc diutiùs contererem, praesertim cum aliqua (vtinam non Suffeniana) spes affulgeret, quae vlteriorem operis polituram exigerent, menda, non vsque eò vel crebra superesse, vel turpia, vt nullam à publicâ humanitate exorare possent veniam Scriptori, qui, facilibus alijs, et benignioris ad ingenium excitandum materiae argumentis posthabitis, in minùs aperto, nec perinde tractabili

alijs, et benignioris ad ingenium excitandum materiae argumentis posthabitis, in minùs aperto, nec perinde tractabili suam operam atque industriam vexauerit, Lectorum vt animis non otiosae voluptatis fructum produceret. Et haec sanè de ijs dicta sint erratis ac mendis, quae vel suam inficiari prauitatem non audent; vel difficilem certè, et parùm idoneam defensionem recipiunt. Nam caeteroqui, cum virtus quaecunque, ceu viuendi, sic etiam scribendi, vitiorum in medio versetur: cumque id Medium, vtpote per incertam latitudinem pertinens, non

pertinens, non modò tenere difficile sit [1] Vide Arist. Ethic. lib. 2. cap. 9. , verùm etiam cognoscere; permulta passim in Authorum monumentis se offerunt, quae, quamvis priuato huius, vel alterius Lectoris circa Medium iudicio aduersentur; nullâ tamen receptâ communique artis lege ad vitij fines pertinere euincantur: quaeque adeo statim crimini dare minùs considerati, sibique plùs nimiò tribuentis, ne dicam temerarii et inhumani iudicis sit:

consultissimus dicendi magister Tullius [1] Lib. 3. de Orat. cap. 3. obseruatum reliquit) multa in quouis naturae genere dissimilia inter se sint, quae consimili tamen laude dignentur, multique, diuersam à praestantissimis artificibus eâdem in arte rationem sequuti, parem ijs commendationem et famam hac ipsâ diuersitate retulerint. Quae iudicandi moderatio quamvis ab omnibus, ergaque omnes tenenda communiter sit; proprio et

obseruatum reliquit) multa in quouis naturae genere dissimilia inter se sint, quae consimili tamen laude dignentur, multique, diuersam à praestantissimis artificibus eâdem in arte rationem sequuti, parem ijs commendationem et famam hac ipsâ diuersitate retulerint. Quae iudicandi moderatio quamvis ab omnibus, ergaque omnes tenenda communiter sit; proprio et peculiari tamen iure tum ab illis exigitur, quos in literario etiamnum tyrocinio studiorum immaturitas cohibet; tum erga illos, qui in artibus non exercendis duntaxat, verùm etiam tradendis legitima

ac pluries repetito limae morsu sua scripta consueuerunt torquere: adeo ut non temere, quidquid primum se obijceret, arripuisse, sed maturo, certoque consilij circumspectu hanc, vel illam dicendi formam delegisse iure possint videri. Haec habui, Lector beneuole, quae in primo mei operis quasi vestibulo de illius tum materiâ, tum formâ tecum communicanda arbjtrarer: operis, inquam mei: licet dissimulare ingenuus me pudor non sinat, aliquid ex illius supellectile Authoribus alijs, vt Senecae, Virginio Caesarino, Eusebio Nierembergio, ac Sfortiae

alijs, vt Senecae, Virginio Caesarino, Eusebio Nierembergio, ac Sfortiae Pallauicino deberi: à quibus cum nonnulla in rem meam se se vltro offerentia mutuatus sim; ne iniquus fur potiùs quàm debitor gratus existimer; signatis publicè tabulis hoc illis iam nomen profiteor. Caeterum, si in ijs, quae affero, exemplis, praesertim vbi personis sermo tribuitur, aut res per adiuncta illustratur, ab religiosâ et seuerâ narrationis historicae fide nonnunquam deflexi; dabis hanc, opinor, non grauatè Scriptori carminum veniam, liquidiorem Veri notitiam, quandocunque res, aut animus tulerit, ex

inuitem, cumque illo, et, quàm ille, adhuc justiùs proclamem (a) Lib. 10. Epigr. 4. Hoc lege, quod possis dicere jure, Meum est. Atque utinam, quae hisce continetur libellis, Tranquillitas animi, non jure solummmodo, sed usu etiam fructuque, tua sit. Quod ego praestantissimum munus cumulate tibi, et ad plenum contingere, ex animo cupio: summum Patrem luminum orans, à quo omne datum optimum, et omne donum

Superis inducere pompas,
1.71  Lectarumque greges pecudum mactare sacerdos.
1.72  Non tamen vt Calabris ideo de saltibus agnas
1.73  Cura sit, aut niueos Clitumno accersere tauros.
1.74  Qua te plùs deceat, quae gratior hostia Diuis,
1.75  Sacrificam tingent vitiorum armenta securim,
1.76  Pectoris arcanae Eumenides, malesana Libido,
1.77  Insatiatus amor lucri, furialibus Irae
1.78  Praecipites stimulis, vano

Quibus ille
1.112  Fortunae imperijs, quanto iactabitur aestu,
1.113  Mentis inops, humilis, trepidus, variabilis aurae
1.114  Ludibrium, totus nimborum, hyemisque, fretique.
1.115  Nam neque, iudicij prauus, quae summa Bonorum
1.116  Autumat, instanti poterit non quaerere nisu;
1.117  Nec faciles adeo Superos, sortemque paratam
1.118  Inueniet; nihil vt vacui sub corde relictum
1.119  Mens doleat. Multos ingrato

per ardua cursus,
1.167  Viderit Hesperio, vel cardine Phoebus Eoo.
1.168  Diuitis intactos, Asiae in tua praemia census
1.169  Seposuit: nullum non surgere iussit arenâ,
1.170  Quae bellatoris frontem victricibus vmbris
1.171  Tergerent, palmas: tua signa anteîre, malignos
1.172  Perrumpentem obices, pandentemque ossia fatis,
1.173  Poenituit nunquam: tibi dum constatiùs haeret;

Orbis cumulum toties geminata, recentum
1.191  Mundorum series sat erit. Post omnia victa
1.192  Terrarum, pelagique, nouus pandetur auaris
1.193  Limes inexhaustus votis: plura vsque videbis,
1.194  Quae, lacrymans, hominum sorti impermissa, requiras
1.195  Suspicies caelum, et, gemitu testante dolorem,
1.196  Heu miserum! dices: imo cui limite Mundi
1.197  Regalis finitus honos, mensuraque tellus

pro parte virili,
1.207  Largiùs affusos traherem. Proh damna pudoris
1.208  Vltima! Alexandro neque lucet pleniùs aether,
1.209  Qum miserae plebi. Nil egimus hactenus armis:
1.210  Punctum Orbis teneo: quae pars pulcherrima rerum,
1.211  Summaque, pellaeas etiamnum spernit habenas,
1.212  Laeta suo seruire Iovi. Sic improbe fata
1.213  Argueres: tali Briaereûs immanior ausu
1.214  Tentares Superos. Quid me,

praemia tanta, subacti
1.218  Tot nequeunt Orbis spolia exaturare, cupido,
1.219  Morbus, non sitis est. Angustis finijt author
1.220  Limitibus naturam: auido sint pabula ventri,
1.221  Diuitiae faciles: sint, quae defendere nudum,
1.222  Tecta, Iouem, rigidam possint quae, vellera, brumam.
1.223  Hoc quibus exiguum, nil sufficit: ipsa propagat
1.224  Esca famem: positosque semel quae transijt, vllos
1.225  Nescit

cupido,
1.219  Morbus, non sitis est. Angustis finijt author
1.220  Limitibus naturam: auido sint pabula ventri,
1.221  Diuitiae faciles: sint, quae defendere nudum,
1.222  Tecta, Iouem, rigidam possint quae, vellera, brumam.
1.223  Hoc quibus exiguum, nil sufficit: ipsa propagat
1.224  Esca famem: positosque semel quae transijt, vllos
1.225  Nescit caeca sibi fines posuisse libido.
1.226  Vltima votorum (haud

1.221  Diuitiae faciles: sint, quae defendere nudum,
1.222  Tecta, Iouem, rigidam possint quae, vellera, brumam.
1.223  Hoc quibus exiguum, nil sufficit: ipsa propagat
1.224  Esca famem: positosque semel quae transijt, vllos
1.225  Nescit caeca sibi fines posuisse libido.
1.226  Vltima votorum (haud reor inficiabere) primum
1.227  Martem inuadenti fuerant, perrumpere metas
1.228  Imperij patrij, angustaeque

summo votorum à fine suorum,
1.309  Frustra alacer, recti quia tramitis auius, errat.
1.310  Ergo vbi, post mille ambages, et longa viarum
1.311  Taedia, quaesitam licuit comprendere fortem
1.312  Cum, quae magna procul spectanti credulus error
1.313  Finxerat, optati nil demum claudere fructùs,
1.314  Amotâ propior caligine detegat vsus;
1.315  Haud potis est, illis vt adhuc ieiuna cupido

detergere noctem:
1.327  Cum nihilò illius sint quaevis dona fugandis
1.328  Opportuna magis curis, quàm tristibus vmbris.
1.329  Arcendis fulgoris inops, et mortua lampas.
1.330  Acrior hinc sitis, et, quae vota nouissima quondam
1.331  Credidimus, votis gradus vlterioribus esse
1.332  Incipiunt, versantque alio vaga pectora motu.
1.333  Non secus ac, laethalis hydrops cui viscera tendit,
1.334  Exigui primùm

vllis
1.340  Rumpitur, et terras latè circumfluit, humor:
1.341  Propterea, morbi quia causam non tenet Aeger.
1.342  14. Esto tamen, sortitus opes, titulosque, modesta
1.343  quae sibi mens pepigit, non sis abiturus auaris,
1.344  Vlteriùs votis: saltem quaesita tenere,
1.345  Congestoque voles hilaris gaudere paratu.
1.346  At non id pariter certum, neque foedere tali

quantus moralia ludus?
1.361  Scilicet expertus nunquam. Sed discere dulce
1.362  Ex alijs: neque Doctorum non plurima circùm
1.363  Agmina. Pompeium sileo, cui terra triumphis
1.364  Defuerat, mox, semîustos quae conderet artus,
1.365  Vix fuit. Extorrem Patriâ, celerique veneno
1.366  Deuictae toties euadere iura coactum
1.367  Annibalem Romae, post bello perdita regna,
1.368  Vix mortis dominum Mithridatem, ante

dignabatur amico?
1.403  Casibus vsque adeo subitis terrena rotantur
1.404  Omnia: cumque hominis fluxum, mortale, caducum
1.405  Sit genus; heu multò mortalia, fluxa, caduca
1.406  Sunt magis, infidae sorti quae munera debet.
1.407  15. I nunc, et dubio semper, lapsumque minanti
1.408  Vertice securos ausis defigere gressus:
1.409  I miser, eque Bonis, rapidi quae fluminis instar

1.406  Sunt magis, infidae sorti quae munera debet.
1.407  15. I nunc, et dubio semper, lapsumque minanti
1.408  Vertice securos ausis defigere gressus:
1.409  I miser, eque Bonis, rapidi quae fluminis instar
1.410  Vlteriùs iam iam fugitiua abscedere sentis,
1.411  Perpetuos fructus, mansuraque gaudia ducas.
1.412  Haud malè Spartanus, vulgi clamore secundo (a)

haud crescere quemquam:
1.469  Scit populum, minimè qui felix ipse, nec illos
1.470  Aurâ, posse leui felicibus addere, si quos
1.471  Humanae super extulerit fastigia sortis.
1.472  Mene, ait, haec teneant, quae gratia mobilis vrnae
1.473  Saepiùs indignis donat, melioribus aufert?
1.474  Quae neque, magnanimis delata Catonibus, augent
1.475  Virtutis pretium; neque, turpibus addita Clodî
1.476  Flagitijs, aut in

posse leui felicibus addere, si quos
1.471  Humanae super extulerit fastigia sortis.
1.472  Mene, ait, haec teneant, quae gratia mobilis vrnae
1.473  Saepiùs indignis donat, melioribus aufert?
1.474  Quae neque, magnanimis delata Catonibus, augent
1.475  Virtutis pretium; neque, turpibus addita Clodî
1.476  Flagitijs, aut in strumas proiecta Vatinî,
1.477  Immeritos decorant: quin illos noxia saepe

docto clamabit non sine risu.
1.511  Haeccine sunt, quibus ambitio, luxusque Potentum
1.512  Vsque adeo sese iactat, circumspicit, effert,
1.513  Vixque Deûm titulis, non inferit? Haeccine, toto
1.514  Quae vanum redimenda putat vel sanguine vulgus?
1.515  Quorum ardor malesanus et irrequieta cupido
1.516  Tot scelerum furijs, tot versat motibus Orbem?
1.517  At quid in his dignum Sapientis amore? Quid vsùs,

1.518  Vel pretij maioris habent; quàm littora circùm
1.519  Quaesitae pureis conchae, teretesve lapilli.?
1.520  Emeritum iam te senio, iugisque verendum
1.521  Astragalos pudeat, cochleasque, recentibus, et quae
1.522  Conueniunt annis, tractare crepundia: femmas
1.523  Non virides pudet, et flauentis pondera limii
1.524  Vndique sollicitum conquirere? Quae noua Colchis
1.525  Annosum caput ad cunabula prima

verendum
1.521  Astragalos pudeat, cochleasque, recentibus, et quae
1.522  Conueniunt annis, tractare crepundia: femmas
1.523  Non virides pudet, et flauentis pondera limii
1.524  Vndique sollicitum conquirere? Quae noua Colchis
1.525  Annosum caput ad cunabula prima reflexit,
1.526  Degenerem cogens iterum lallare senectam?
1.527  Sat praetextatum gerulae nutricis in vlnis
1.528  Desipuisse fuit. Pueriles ponere

anhelatis studio. Neque proxima tantùm
1.543  Excussisse sat est: alio sed feruida Sole
1.544  Littora, supremas naturae irrumpitis oras:
1.545  Scilicet effosso rapturi Dite sub auras
1.546  Nescio quae, nostro pretiosa furore, suisque
1.547  Rectiùs ò quantò latebris linquenda, metalla.
1.548  Proh curuae nimiùm peioribus, imaque semper
1.549  Scrutari faciles animae! Tantine rubentis
1.550  Massa

neque stemmatis ordo
1.591  Per centum traductus auos: non siue tuorum,
1.592  Mars, decorum monumenta; tui seu, Pallas, honores
1.593  Pectora compositis placant mortalia curis.
1.594  Vnius id virtutis opus: quae diuite gaza,
1.595  Plaudentisque fori strepitu, rerumque nitore
1.596  Nil eget, ipsa sibi decus, et pulcherrima merces.
1.597  Hac ego, cuncta licet reliquorum turba Bonorum,
1.598  Tota licet sortis

1.608  Non id laetitia, at cortex vanumque putamen
1.609  Laetitiae est. Voti haec omnis fructúsque medulla,
1.610  Nucleus hic sortis si iam mihi contigit; vltra
1.611  Cur fragiles filiquas, cur, quae vescentibus obstant,
1.612  Proijciendaque sint, externa putamina quaeram?
1.613  21. Talis erat (veteri Sophiae producere talem
1.614  Si licuit) Cynicus versatilis incola tecti: (a)

1.640  Quà latices Ilissus agit, memoranda putemus
1.641  Haec vulgo (attonitas ceu quondam suêtus ad aures
1.642  Cecropidûm) placidis oracula promere dictis.
1.643  24. Quae mala vos, miseri, vitae de tramite recto
1.644  Mens procul, indociles Veri, et rationis egenos
1.645  Ire iubet? Trepidas quianam per deuia curas
1.646  Spargitis, aeternâ votorum indagine pacem

quid, inquam,
1.693  Vel talis praeclarum homini sors imputet? Aurum,
1.694  Praedia, longinquae merces, operosa supellex,
1.695  Armorum decus, imperij metuenda potestas,
1.696  Illius haud dubiè, optari quae maxima possunt,
1.697  Praemia sunt. Memoret, si quid sua diuite, si quid
1.698  Maius adhuc gremio donandum aeraria seruent.
1.699  Anne igitur pretii rara, et sublimia quisquam,
1.700  Obtigerit sanae cui

illa meos naturae opulentia sensus,
1.710  Aethereique rapit sublimis scena theatri.
1.711  Illa ego demiror potiùs, fusa vndique circùm,
1.712  Omnibus exposita, et solido plenissima fructu,
1.713  Quae neque vis rapit vlla, dies neque longa resoluit,
1.714  Splendida, diuina, aeternùmque recentia dona:
1.715  Queis Arabum si diuitias, et Persica sceptra
1.716  Contuleris; turpem, vinci confessa, ruborem

Illud at exigui discrimina fortè rependat
1.723  Hac allata tenus pretij, fortuna quòd vni,
1.724  Pauperior quamvis, domino se mancipat, Orbem
1.725  Vndique complexi secus ac promiscua caeli
1.726  Munera, quae paribus nemo non possidet alter
1.727  Auspicijs. Nugae, ridendaque somnia. Gazis
1.728  Ad plenum mihi dum liceat caelestibus vti;
1.729  Quid tandem perit hinc, alius si quilibet aequam
1.730  In partem

quia pluribus idem
1.731  Expositus, multosque eadem quia balnea mecum
1.732  Accipiunt; minùs idcirco placabit anhela
1.733  Vitreus ora latex, aut seciùs inde lauabor?
1.734  Vnde noua haec pretia, immensum quae sana per aeuum
1.735  Nesciuit ratio? Cur tam mentimur auaram,
1.736  Limite quae nullo in medium se effundere gaudet,
1.737  Naturam sortemque Boni; nil prorsus vt amplum,
1.738  Aut nostrum, nisi quod

minùs idcirco placabit anhela
1.733  Vitreus ora latex, aut seciùs inde lauabor?
1.734  Vnde noua haec pretia, immensum quae sana per aeuum
1.735  Nesciuit ratio? Cur tam mentimur auaram,
1.736  Limite quae nullo in medium se effundere gaudet,
1.737  Naturam sortemque Boni; nil prorsus vt amplum,
1.738  Aut nostrum, nisi quod viduum consorte, putemus?
1.739  Non satis hinc quoque perspicuum, quàm pauper, inanis,

Si dominus iura, et fasces acceperit aequos?
1.744  Ergo totum hoc stultitia, et rationis egestas.
1.745  28. Adde, quòd ista etiam, priuato subdita iuri,
1.746  Vniusque Bonum, exuperans quae copia fertur,
1.747  Spectanti populo magnâ se ex parte fruendam
1.748  Commodat, et fastus dominorum eludit auaros,
1.749  Publica res. Tyrio fac enim, tu, splendidus ostro
1.750  Pictus acu Phrygiâ,

Praetori, Synnade rubrâ,
1.779  Et niueâ pretiosa Paro, salientibus vndis,
1.780  Pumiceis specubus, nemoralibus amphiteatris,
1.781  Piscinis, xystis, omnique exculta superbae
1.782  Arte voluptatis, sed quae, ciuilibus ipse
1.783  Astrictus laqueis, solidos, pluresque per annos
1.784  Vix semel accessu raptim fugiente salutas,
1.785  Vnius imperium detrectant, plùsque colonos,
1.786  Plùs hilarant populum,

colonos,
1.786  Plùs hilarant populum, quàm temet, diceris esse
1.787  Qui pulchri dominus, soloque es nomine, fundi.
1.788  Vsque adeo haud tantùm spernenda, minoraque magnis
1.789  Sunt Bona, priuato quae sors indulget honori;
1.790  Sed neque plùs illis vtenti propria, censu
1.791  Quae solido, et raris pollentia dotibus, vsus
1.792  In medios hominum supremus condidit Author:

dominus, soloque es nomine, fundi.
1.788  Vsque adeo haud tantùm spernenda, minoraque magnis
1.789  Sunt Bona, priuato quae sors indulget honori;
1.790  Sed neque plùs illis vtenti propria, censu
1.791  Quae solido, et raris pollentia dotibus, vsus
1.792  In medios hominum supremus condidit Author:
1.793  Totque domi farctis opibus, sese vnde beatos
1.794  Fortunae hi vocitant pulli (si vera fatendum:

1.794  Fortunae hi vocitant pulli (si vera fatendum:
1.795  Si rem legitimâ rationis pendere lance
1.796  Cura sit) extruitur miseris aliena voluptas.
1.797  29. Non tamen hìc fallit, quae nostris obuia dictis
1.798  Luxus inops responsa paret: superesse fauentis
1.799  Plurima fortunae nimirum commoda, solis
1.800  Quae libentur heris: tum quòd sublimior illos
1.801  Hinc populi comitatur

voluptas.
1.797  29. Non tamen hìc fallit, quae nostris obuia dictis
1.798  Luxus inops responsa paret: superesse fauentis
1.799  Plurima fortunae nimirum commoda, solis
1.800  Quae libentur heris: tum quòd sublimior illos
1.801  Hinc populi comitatur honos; tum splendida quòd res,
1.802  Externae supra decus et spectacula pompae,
1.803  Innumeris vitam quoque fructibus auget, amicum

1.812  Allia, stramineoque cubet resupinus aceruo.
1.813  31. Nempe suum mensis genium non rara saporum
1.814  Scitamenta, vel externo procul Orbe petiti
1.815  Conciliant gustus: sed, quae vulgare videri
1.816  Nil patitur, syncera fames, stomachique valentis
1.817  Ignea vis, silici haud impar, chalybiue domando.
1.818  Haec adsint; tum me laganum, robustaque farra,
1.819  Et lardo saturae,

dum Marte feras, se seque fatigant,
1.825  Luxuries auidam longùm frustretur orexim.
1.826  Tunc etenim siccis, et inanibus obuius humor,
1.827  Mucidaque exiguae Cereris fragmenta, bubulcus
1.828  Quae rudis, haud paruum tali pro tempore munus,
1.829  Obtulit, ambrosiam sapiunt, cerebrumque Deorum.
1.830  Tunc epulis nunquam sese melioribus vsos
1.831  Ingeminant: tunc quàm simplex, facilisque

1.855  33. Transeo iam reliquas (pudet hac in faece morari)
1.856  Delicias turpes, Veneris fallacia dona,
1.857  Probraque mortalis potiùs, quàm gaudia, vitae:
1.858  Quae iubar omne animi extînguunt, cognataque caelo
1.859  Ad pecudum brutos deducunt pectora mores:
1.860  Quas modicè si delibes; nil cordis anhelos
1.861  Imminuunt aestus: contra immoderatiùs haustae,

plaudunt, alieno errore superbi?
1.918  Vt fatear, veram laudem, meritisque repensam
1.919  Haud pretij vacuam; (vel debita praemia quamvis
1.920  Negligit, ipsa suo virtus, animosa theatro)
1.921  Quae tamen externi contingit nomine censùs
1.922  Diuitibus, tam ficta, leuisque est gloria, verae
1.923  Fortuitas quàm nuper opes bonitatis inanes
1.924  Vidimus, eximijque suis nil addere fructùs.

mensura Malorum.
1.942  At genus id miseram blandae sub imagine sortis
1.943  Temperiem nulli non vltro agnoscere promptum est.
1.944  Quantula sint pretij, vitae mortalis in vsus
1.945  Illius e donis veniunt quae, Commoda, plano
1.946  Iam, reor, est nobis pridem sermone peractum:
1.947  Nunc operae pretium fuerit Contraria nosse.
1.948  37. Nec mora: sexcenti se protinus agmine longo

1.961  38. Quid tibi iam reliquos casus, properataque ferro
1.962  Commemorem toties, toties properata veneno
1.963  Funera? Non, Scythicae pecudis radiantia terga
1.964  Abstulit heroo quae remige, Thessala puppis,
1.965  Aequoreos tot passa metus sirenia praeter
1.966  Saxa licet, fracto concursantesque Profundo
1.967  Ferret iter dubium Symplegadas; obuia saevis
1.968  Quot locuples fortuna

solem.
1.992  39. Adde tot egregias vrbes, famosaque regna,
1.993  Tot populos, Marti quos prodidit, vtque perirent,
1.994  Praebuit infelix primas opulentia causas.
1.995  Quae nostris vtinam ne sors impendeat (omen
1.996  Ferte procul, Superi: timor est sed iustus) Athenis.
1.997  Scilicet ignotae proauorum moribus artes
1.998  Degeneri iampridem animos, et corpora luxu

proauorum moribus artes
1.998  Degeneri iampridem animos, et corpora luxu
1.999  Inficiunt, praedaque vocant spe diuitis Hostem.
1.1000  Campestres non vlla Scythas vis extera bello
1.1001  Sollicitat. Nam quae tam nudi praemia Martis?
1.1002  Diuitiae, et iuga pauca boum, horrentesque Ferarum
1.1003  Exuuiae. At capulo non vnquam dextera segnis,
1.1004  Indomitae vires, immania corpora, lethi
1.1005  Sub pedibus

nec Briarëia centum
1.1016  Brachia, nec trunci spatium, atque in Nubila multus
1.1017  Tendere frontis apex sic effecere superbam,
1.1018  (Hos etiam quamvis demiraretur honores)
1.1019  ceu sobolis census, quae mitibus vndique baccis
1.1020  Amplectens laetam, ipsa etiam laetissima, matrem,
1.1021  Temporibus circumpositi diadematis instar,
1.1022  Pondus erat sublime, attolebatque ferentem.
1.1023  Ergo opibus

gestire suis, populoque minori
1.1024  Frondentùm iuxta Dryadum insultare, nec ipsas,
1.1025  Altera ceu Niobe Lucinâ diuite felix,
1.1026  Prae se faticinas Dodonae ponere quercus:
1.1027  Demens, in foribus quae iam Niobeia fata,
1.1028  Mutatosque Deos non cerneret, id neque rebus
1.1029  In miseris saltem supremum habitura leuamen,
1.1030  Tantalidi magnus dederat quod vulneris author.
1.1031  Nam puerûm grex

caelo capita alta ferentes, (a) Homer. Odys. lib. II.
1.1039  Clamosus tumidâ referebat voce magister;
1.1040  Quae foret hìc nobis vindemia? Quas ego plenis
1.1041  Iam tunicis praedas, et quae spolia ampla referrem?
1.1042  At mihi Aloidûm nil corpore, subijcit alter,
1.1043  Nil opus in dulces Smyrnaeo carmine praedas.

Homer. Odys. lib. II.
1.1039  Clamosus tumidâ referebat voce magister;
1.1040  Quae foret hìc nobis vindemia? Quas ego plenis
1.1041  Iam tunicis praedas, et quae spolia ampla referrem?
1.1042  At mihi Aloidûm nil corpore, subijcit alter,
1.1043  Nil opus in dulces Smyrnaeo carmine praedas.
1.1044  Si vetitum arboreos sublimi carpere dextrâ;

stridente procellâ,
1.1057  Tot plagis laniata sinum, tot foetibus orba,
1.1058  Iam viduae exemplum Niobes, iam ponere flatus
1.1059  Immodicos, verbis et docta minoribus vti,
1.1060  Quis furor? exclamat. Quae vos, temeraria pubes,
1.1061  Infandae eumenides stimulis tam tristibus vrgent?
1.1062  Hoccine ius? Praedas alieno euerrere Fundo:
1.1063  Exturbare manu pacem: vim, vulnera, caedes
1.1064  Nil meritis

mihi vera minari?)
1.1076  Aduolat: en immanè furit. Vos ille. Magistri
1.1077  Aut saltem, indignos qui iam resciuerit ausus,
1.1078  Plagosam sperate manum, horrendumque tribunal.
1.1079  Nil agimus. Saxis, quae iactat, durior ipsis,
1.1080  In vacuum fusas ridet gens impia voces,
1.1081  Missilibusque nouis certat: praetexit olympum
1.1082  Diluuies telorum, et spissae grandinis instar

latus insidijs trepidum, violentaque mille
1.1111  Praecipitis lethi compendia, mille relictae
1.1112  Ad lentos obitus tormenta tenacia vitae,
1.1113  Omne putes sortis virus, Summamque Malorum,
1.1114  Quae grauior, cum blanda magis, Mortalibus affert.
1.1115  En alias animi clades, insertaque caecis,
1.1116  Plùs etiam lugenda, Mali contagia fibris.
1.1117  Agmen agit stolidus mentis tumor: obsequijs dum

legesque hominum, legesque Deorum.
1.1141  Acriùs hoc Illos stimulat. Post aera negata,
1.1142  Post immissa nouis armenta famelica latè
1.1143  Frugibus, et fines emotos pauperis agri,
1.1144  Non deerit, quae te, pretio conducta, trucidet,
1.1145  Seminecem aut duro sub stipite, dextra, relinquat.
1.1146  Ergo, licet rapido stomachum permisceat aestu
1.1147  Bilis, et inclusas animus malè digerat iras;

ferale, et noxia crimina sortis
1.1157  Persequor? Exemplo liceat cum protinus vno
1.1158  Discere, quàm nihil illius vel maxima quaeque
1.1159  Gaudia, prae misto alterius sint pondere partis.
1.1160  Si quae Fortunae eximio ditissima censu
1.1161  Floruit; haec certè est, quae ferrea dicitur, aetas.
1.1162  Nunc aurum prope vile: suus flauescit vbique
1.1163  Pactolus, Gangesque suus. Licet omnia tellus

cum protinus vno
1.1158  Discere, quàm nihil illius vel maxima quaeque
1.1159  Gaudia, prae misto alterius sint pondere partis.
1.1160  Si quae Fortunae eximio ditissima censu
1.1161  Floruit; haec certè est, quae ferrea dicitur, aetas.
1.1162  Nunc aurum prope vile: suus flauescit vbique
1.1163  Pactolus, Gangesque suus. Licet omnia tellus
1.1164  Non omnis ferat; omnis habet: commercia Mundum
1.1165  Huc, illuc

suus. Licet omnia tellus
1.1164  Non omnis ferat; omnis habet: commercia Mundum
1.1165  Huc, illuc peregrina ferunt, ditescere doctum,
1.1166  In sese sua dum, diffundens, munera cogit.
1.1167  Saecula quae vel auara magis, vel prodiga? Quando
1.1168  Par rerum nitor, aut luxus solertior? Vnum
1.1169  Certamen, quis plura habeat, quis perdere norit
1.1170  Splendidiùs: totis conatibus vtraque vanas

dubitamus adhuc, tot tristia funera rebus
1.1201  Cum ferat humanis lautae indulgentia sortis;
1.1202  Accensere Malis, vitaeque inimica putare,
1.1203  Sensibus abduci vecors suprema Bonorum
1.1204  Quae crepat, et falso miratur pectore vulgus?
1.1205  43. Heu steriles Veri, insanae quos deuia turbae
1.1206  Viuendi per iter ducunt vestigia, Graios
1.1207  Tanquam Helice nautas: et, quidquid mens

Ratio, lux filia Solis,
1.1211  Deteriora bonis dignoscere, curuaque rectis
1.1212  Qua licet; vt clausis post errabunda Priorum
1.1213  Agmina luminibus rueremus: lanigerarum
1.1214  Ceu pecudum mos: demisso quae vertice, primis:
1.1215  Quà libuit, temere associant vestigia: rupis
1.1216  Et siue vna iugum scandat; seu praecipitet se
1.1217  In foueam; reliquum porro ruit ocyùs agmen,
1.1218  Securum quò, vel

vagos caeli cursus, cum fulminis ortus,
1.1225  Ventosque, pluuiasque, arcanaque semina rerum,
1.1226  Et varias Mundi leges condiscere nemo
1.1227  Plebis ab ignarae eloquio dignetur; eandem
1.1228  Quae Bona sint Homini, vel quae diuersa docentem
1.1229  Attoniti tamen auscultare, insulsaque dicta
1.1230  Non secus excipere, ac Naturae orâcla solemus.
1.1231  Futile ceu vani non multò hìc crassiùs

cum fulminis ortus,
1.1225  Ventosque, pluuiasque, arcanaque semina rerum,
1.1226  Et varias Mundi leges condiscere nemo
1.1227  Plebis ab ignarae eloquio dignetur; eandem
1.1228  Quae Bona sint Homini, vel quae diuersa docentem
1.1229  Attoniti tamen auscultare, insulsaque dicta
1.1230  Non secus excipere, ac Naturae orâcla solemus.
1.1231  Futile ceu vani non multò hìc crassiùs erret:

populi; quàm si ingrediatur opertas
1.1233  Ventorum, rapidique vias percurrere Solis:
1.1234  Aut veluti nostra plùs referat, aetheris alti,
1.1235  Et pelagi certâ ductas ab origine causas
1.1236  Noscere, quae nihil ad vitam moresque regendos
1.1237  Proficiunt; rectos animis quàm ducere sensus
1.1238  De Pulchri, atque Boni, et vitae ratione beatae.
1.1239  Pectora qui tantus stupor alligat? Vnde profunda

faces, poenaeque Nocentûm?
1.1244  44. Verum age: sint Bona, sint, quantùm plebecula censet,
1.1245  Splendida, magnifica, et nostris rationibus apta,
1.1246  Sortis ab arbitrio veniunt quae dona; fruentem
1.1247  Anne ideo laetum facient, solidèque beatum?
1.1248  Haud equidem, ni perpetuo sibi tradita nexu
1.1249  Possideat: veluti neque Croesi aeraria ditem,
1.1250  In patrijs aggesta licet

in tanto cumulatae sortis aceruo,
1.1297  Te reliquis vnam potiorem mercibus, vnum
1.1298  Te curae vorique omnis, Pax aurea, finem
1.1299  Inueniunt: proprijs tantùm, eximijsque parandam
1.1300  Nempe Bonis: quae fortuitò contingere quisquis
1.1301  Posse putat, Chios rigidis e sentibus idem
1.1302  Autumnos pendere, vel Hyblae purpureum ver
1.1303  Vrticae tribulique satu sobolescere credat.

est, genitam naturae lege malignâ.
2.5  Cur se propterea doleat: vulgoque Ferarum
2.6  Cur habiles plumas, innataque vellera, curuum
2.7  Aut capitis decus, et validos inuiderit vngues:
2.8  Omnia dum, varius quae rerum postulat vsus,
2.9  Instrumenta Boni, vitaeque operosa tuendae,
2.10  Praesidia in solâ, meliùs Ratione recepit.
2.11  Singula ne memorem, quae nobis plurima longè,
2.12  Commoda, tam pulchro caeli

decus, et validos inuiderit vngues:
2.8  Omnia dum, varius quae rerum postulat vsus,
2.9  Instrumenta Boni, vitaeque operosa tuendae,
2.10  Praesidia in solâ, meliùs Ratione recepit.
2.11  Singula ne memorem, quae nobis plurima longè,
2.12  Commoda, tam pulchro caeli de pignora manant;
2.13  Anne parum, nostris hilarem quòd fingere vitam
2.14  Hinc licet auspicijs, nec auarae obnoxia sorti,
2.15  Ex se laetitiam

infestam Sapiens vim robore frangat,
2.53  (Da fontes, da, musa, nouos haurire) docebo.
2.54  Vt, veluti spes ambiguas, infidaque vota
2.55  Depulimus, nil fortuitis occurrere docti
2.56  Eximium in rebus; sic (quae pars altera restat)
2.57  Tristitiam imbellem, consternatosque timores
2.58  Mente relegemus, nil extima vulnera gnari,
2.59  Nil varias clades, humanorumque Malorum
2.60  Compositis virtute animis tormenta

2.62  Iactitet arcani tripodas sententia Veri) (a) (a) Vide Epict. cap. 8. Sen. ep. 24. et 78.
2.63  Omnia quae nobis extrinsecùs aspera rerum
2.64  Adueniunt, falsò contendam inimica putari:
2.65  Naturae ceu sponte suae nil corpora laedant,
2.66  Nil animos: neque saevitiae verique doloris

casus,
2.84  Non tam luctificâ venientûm ex indole rerum,
2.85  Quàm varijs animi ducendam e sensibus, eque
2.86  Iudicijs, medias quêis res perpendimus ipsi.
2.87  5. Quae nisi vera forent; eadem cur fata sereno
2.88  Altera pars hominum, turbato ast altera vultu
2.89  Exciperent? Audin, quàm tristibus omnia circùm
2.90  Compita, perque domos iactetur nuda querelis

Superi, referet. Proh quale gementi
2.103  Curarum dempsistis onus! Iam non ego fundis,
2.104  Non opibus viuam, non lucro haeredis auari,
2.105  Sed mihi, sed sophiae. Felix iniuria, feruat
2.106  Quae laesum! Fueram, mea ni fortuna fuisset.
2.107  Ecce, quibus lacrymis, quanto producere luctu
2.108  Natorum soleat crudelia funera mater,
2.109  Ferales amplexa rogos, vnoque cremari
2.110  Igne velit.

laruis?
2.206  9. Heu furor! Inuisis heu nemo nocentior hostis
2.207  Hostibus, ac stultus sibi quilibet! Vnde remotos
2.208  Venari gemitus homini tam dira libido?
2.209  Quae laeui mala fraus genij, quis fascinat error,
2.210  Spernere laetitiam praesentem: crastina fortè
2.211  Quos vehet, aut fòrs nulla vehet quos hora, labores
2.212  Praecipere: auersis et cladibus obuia ferre

2.255  Compellasse ferunt. O, qui mortalia, summo
2.256  Aeternùm vigiles stellati e vertice Mundi,
2.257  Seruatis, Dîj, facta, vicesque merentibus aequas
2.258  Redditis, in poenas cur dextera lentior? Aut quae
2.259  Sera adeo vestris patientia viribus obstat?
2.260  Scilicet immeritae Lipareo sulphure pinus
2.261  Fumabunt Rhodopes, et nil peccantia saxa?
2.262  Qui leuet infando pressas Andremone terras,

2.295  Vltrix Diua loqui solio sic infit ab alto.
2.296  13. Certa quidem nullos tandem vindicta Nocentes
2.297  Praeterit: et iustas soluunt Acheronte sub imo,
2.298  In terris quae dira videt sol crimina, poenas.
2.299  Sed tardum, manes et fata nouissima semper
2.300  Expectare. Diu felix, vltore remoto,
2.301  Spargitur in Plures facinus: exemplaque fiunt,
2.302  Quae fuerant

terris quae dira videt sol crimina, poenas.
2.299  Sed tardum, manes et fata nouissima semper
2.300  Expectare. Diu felix, vltore remoto,
2.301  Spargitur in Plures facinus: exemplaque fiunt,
2.302  Quae fuerant delicta. Erebi illaetabile regnum,
2.303  Sulphureosque lacus, immotaque iura ferentes
2.304  Corpore defunctis Rhadamanthon, et Aeacon vmbris
2.305  Vix non iam pueri explodunt. Pars vana putare

fata
2.308  Despicere. Ergo sciant moniti, non vsque sub Orcum
2.309  Differri meritos ad posthuma funera manes:
2.310  Nec Superis alium Phlegetonta deesse, nouasque,
2.311  Digtna vel ante rogum sceleri quae praemia reddant,
2.312  Viuentûm Furias. Iuuat id monstrare Pelasgi
2.313  Diuitis exemplo: cuius teterrima nullos
2.314  Aut homines timet, aut credit vecordia Diuos.

donec fandi locus. Aequa, sorores,
2.332  Illa refert, sceleri decrêstis fata: nec vllum
2.333  Supplicij tam triste genus, quin perfidus Hostis
2.334  Iure ferat. Sedenim, veluti contraria morbo
2.335  Quae mage pharmaca sunt, ea soles cura Medentûm
2.336  Deligìt auxilio; recti sic ipsa putârim
2.337  Iudicis officium, furijs ausisque Nocentûm
2.338  Indole pugnantes aduersâ indicere poenas.

officium, furijs ausisque Nocentûm
2.338  Indole pugnantes aduersâ indicere poenas.
2.339  Contemptrix hominum, Superûmque audacia primus
2.340  Quando igitur scelerum fons est, Andremona nostris
2.341  Quae dignum fecere odijs; aptissima culpae
2.342  Huîc fuerit vindicta, Deos, hominesque timere.
2.343  Lymphatus mentem pauor impleat. Vndique laruae,
2.344  Vndique monstrificae assiliant formidinis ora.

ex ordine cunctae
2.350  Assensere Deae. Malesani crimina fastùs
2.351  Ocyùs immisso tremebunda in pectora Sontis,
2.352  Stat punire Metu. Hunc igitur, tellure sub altâ,
2.353  Quae, penitùs lactitantem, iniuncta ad munera ducat,
2.354  Mittitur aerio praepes Audacia cursu.
2.355  Illa viam celerans, gelidis conterminus astris
2.356  Caucasus aeternae patitur quà frigora brumae,

2.454  Ebibit, et laruis animum feralibus implet.
2.455  20. At miser, accepto penitùs sub viscera saeuo
2.456  Hospite, Lethaei Andremon mala Nubila somni
2.457  Excutit, et monstris grauidus, Quae dira quietem,
2.458  Secum ait, attonitae rapiunt ludibria menti?
2.459  Nempe duos, vultu pariter, gladijsque timendos,
2.460  Irrupisse fores, mediâque impunè videbam
2.461  Latrones errare domo. Num

munimen ad ictus,
2.475  (Nam tergo auxilium paries) clamoribus altis
2.476  Euigilare iubet Famulos. Turbata repente
2.477  Erigitur domus: attoniti properare ministri
2.478  Cum facibus: Quid triste? Noui quae causa tumultùs?
2.479  Pro se quisque rogant. Ille autem, O stigmate digna,
2.480  Toruus ait, capita, et venalis spuma catastae,
2.481  Siccine nulla Mei ratio? Sic resque, domusque
2.482  Proditur? En,

2.622  Admotas refugo nunc ore auertitur escas:
2.623  Fortior en hausit; iam damnat, et expuit haustas.
2.624  Nec satis id: mensis, morbo gliscente, repulsis,
2.625  Sepositas celer in latebras se proripit, et, quae
2.626  Cunctabunda fames aegro vix frustula ventri
2.627  Crediderat, mersis ea protinus omnia fauces
2.628  In medias digitis, sudans, miserèque laborans,
2.629  Exitiale velut virus, prorumpere

aeuum,
2.648  Hoc felix, miserum haud longè quòd duxerit aeuum.
2.649  Cum nullas etenim, fraudis plena omnia fingens,
2.650  Auderet trepidis epulas contingere labris,
2.651  Praeter poma, suâ ramis quae pendula carpsêt
2.652  Ipse manu; consueta legit dum pabula, putre
2.653  Arboreo malum de vertice (neuerat aequa
2.654  Sic Lachesis) medio miseri nil tale verentis
2.655  Illapsum capiti est. Plumbo

praesentia vexant
2.679  Nos Mala? Cara domi vsque adeo est annona dolorum,
2.680  Vt procul ambiguas lugendi quaerere causas,
2.681  Inuitisque iuuet lacrymas praesumere Diuis?
2.682  Quae miseris aevi talis speranda voluptas?
2.683  Funestae quis amor lucis? Finire laborem
2.684  Non semel, et propero fungi, dum simplice, letho
2.685  Sit satiùs, quàm perpetuo tabescere luctu,

fata.
2.697  28. Adde, quòd imprudens venturi temporis augu
2.698  Saepe fuit timor, et quamplurima fingere gaudet,
2.699  Nec caelo decreta, nec vllis debita causis.
2.700  Quae tibi sollicito quid tandem pectoris aestu
2.701  Voluere profuerit; nisi, somnia vana trementem
2.702  Vt certus dolor, et praesens aerumna fatiget?
2.703  Nonne vides, speculâ aerij qui montis ab altâ,

2.723  Sed spatij quoque, ceu lentus superesse, fatigat:
2.724  Multiplicemque sui turbam, numerumque sequentem
2.725  Colligit, et, toties geminus, violentiùs vrget.
2.726  30. Quae ne, luminibus crassi minùs obuia vulgi,
2.727  Te pariter ratio Veri frustretur inanem;
2.728  Sic habeas, longum, quo res protenditur, aeuum
2.729  Illius haud proprijs vim, per se, viribus vllam

cum luctu potis est, qui deinde sequetur,
2.758  Constitui, atque adeo augeri intendique per illum.
2.759  31. En tibi iam praui ingenium crudele Timoris:
2.760  Ille simul totam, longo quae extenditur aeui
2.761  Limite, vim sortis meditans, vnoque remiscens
2.762  Intra animum cumulo, cunctos quoque colligit vnum
2.763  In cumulum, nulloque pati non tempore cogit,
2.764  Paulatim subiens quos

quoque colligit vnum
2.763  In cumulum, nulloque pati non tempore cogit,
2.764  Paulatim subiens quos aduehet, illa, dolores.
2.765  Quantò igitur Tyberis flueret torrentior, omnis
2.766  Vndarum si diluuies, quae perpete fluxu
2.767  Succedunt alijs aliae, totiesque relinquunt,
2.768  Et toties replent aluêum, glomerata coiret;
2.769  Tantò saeuior est, vrgetque immaniùs angor,
2.770  Quem cumulat mens aegra

2.775  Per minimas aeui sensim accedentia partes.
2.776  32. Barbare, crudelis, tortorum summe, nec vllos
2.777  Ingeni mites non asperiore tyrannos
2.778  Effecture Timor, quae te tam dira tulere
2.779  Semina? Qui Eumenidum thalami, et Cocytia stagna
2.780  Tantam Orbi peperere lucem? Miseratus acerbas
2.781  Res hominum, bene supremus Rectorque Paterque
2.782  Cauerat, vt Mala

2.791  Inuenere, diu pariter, summèque nocendi
2.792  Ingenij funesta tui vis repperit artem.
2.793  Vltima quippe Malorum eademque breuissima longè
2.794  Protrahis, anticipans: quae verò haud robore; tractu
2.795  Sed spatij numeroque valent, ea viribus auges
2.796  Immodicis, tristes annos, grauiumque dolendam
2.797  Lustrorum glomerans momenta in singula turbam.
2.798  Vt, velut

valetudo? An deformis egestas
2.820  Sollicitat? Nil tale. Domi res tuta: per omnes
2.821  Alta quies leges: synceri corporis artus,
2.822  Sustentatque suus venas vigor: omnia praesto,
2.823  Naturae varios quae vita requirit ad vsus,
2.824  Commoda: delicijs etiam non pauca supersunt.
2.825  Quin igitur fruor, vt laetus conuiua, paratis?
2.826  34. At res ambiguae: nudum latus: vndique terror,

mihi parcatur misero, sed forfice crudâ
2.832  Sors eadem Nati primos, mediosque Parentis
2.833  Praecipiat, damnetque rogis feralibus annos?
2.834  Quot subitis heu vita Malis obnoxia, nullae
2.835  Quae valeant hominum curae, aut defendere vires?
2.836  Esto: sed an certis Parcarum haec condita Fusis?
2.837  An plenum, quaecunque licet contingere, fati
2.838  Pondus habent? Nemo vatum mihi rite negauit

an certis Parcarum haec condita Fusis?
2.837  An plenum, quaecunque licet contingere, fati
2.838  Pondus habent? Nemo vatum mihi rite negauit
2.839  Euentura: sed et nemo euentura recepit.
2.840  Cur igitur, quae nulla dies fòrs vexerit, omni
2.841  Anxius opperiar? Dubij cur alea casùs
2.842  Attonitam certo defigat vulnere mentem?
2.843  Scilicet augurijs nunquam me talibus ante
2.844  Illusum memini? Quoties

2.845  Praeciui vates? Quoties dira omina, versis
2.846  In melius mox auspicijs clusa, meosque,
2.847  Expertus vanos, risi mecum ipse timores?
2.848  35. Fac tamen, ex vero timeam, quae praescia longè
2.849  Mens canit; haud lacrymis ideo sua tempora deêrunt:
2.850  Vulnera sat misero praesentia flere vacabit.
2.851  An serus, qui tunc fodiet Vitalia, maeror;
2.852  Cessanti vt stimulos

consilijs absentia victor
2.864  Praedomuisse Mala, et venturae sortis iniquos
2.865  Disceret exarmare metus, quantam ilicet vno
2.866  Curarum sibi materiem praecideret ictu?
2.867  Quae subitò lacrymis faceret compendia? Certè,
2.868  Humanum quae fata genus praesentia vexant,
2.869  Exiguis circumscribi plerumnque videmus
2.870  Finibus, et vitae haud nimiam sibi poscere partem:

sortis iniquos
2.865  Disceret exarmare metus, quantam ilicet vno
2.866  Curarum sibi materiem praecideret ictu?
2.867  Quae subitò lacrymis faceret compendia? Certè,
2.868  Humanum quae fata genus praesentia vexant,
2.869  Exiguis circumscribi plerumnque videmus
2.870  Finibus, et vitae haud nimiam sibi poscere partem:
2.871  Praeterea socias vix vnquam in praelia vires
2.872  Iungere:

2.870  Finibus, et vitae haud nimiam sibi poscere partem:
2.871  Praeterea socias vix vnquam in praelia vires
2.872  Iungere: quin potiùs diuisim singula, nunc haec,
2.873  Alterno nunc illa gradu succedere. Quae si
2.874  Turbidus vsque sibi in densam glomerata phalangem
2.875  Obijciat Timor; assiduis iam nulla vacabit
2.876  Fletibus hora: quies aderit iam nulla dolendi:
2.877  Cunctaque mens nullo non tempore

densam glomerata phalangem
2.875  Obijciat Timor; assiduis iam nulla vacabit
2.876  Fletibus hora: quies aderit iam nulla dolendi:
2.877  Cunctaque mens nullo non tempore fata gregatim
2.878  Perferet, in totum quae Numinis aequa voluntas,
2.879  Per certas subeunda vices, dispertijt aeuum.
2.880  37. Heu Pyrrhae genus infelix, dum talibus vltro
2.881  Se minuit curis! Et adhuc intendere litem

toro. Mirantibus inconcussam
2.1014  Tum socijs tanto fati in discrimine mentem,
2.1015  Anne soporiferae succumbere creditis, inquit,
2.1016  Me nocti potuisse priùs, quàam corde sub alto,
2.1017  Quae dubium facerent hinc, atque hinc omnia Martem,
2.1018  Librarim momenta? Vigil mihi cura solutam
2.1019  In vacuos potuit mentem componere somnos:
2.1020  Nec minùs, instanti nunc iam certamine, felix

hic, praecipiti subitò erumpente procellâ,
2.1036  Attonitus, vecors (caeci natura pauoris
2.1037  Semper vt acclinis peioribus, inque tumultu
2.1038  Non satis ambiguo sibi mens improuida constat)
2.1039  Quae capiti prona incumbunt, discrimina peiùs
2.1040  Iam metuit multò, et vanis terroribus auget.
2.1041  44. Pluribus hinc adeo vulgaria pectora cernas
2.1042  Euentis trepidare, hilarem quae

capiti prona incumbunt, discrimina peiùs
2.1040  Iam metuit multò, et vanis terroribus auget.
2.1041  44. Pluribus hinc adeo vulgaria pectora cernas
2.1042  Euentis trepidare, hilarem quae cognita risum
2.1043  Elicerent. Talis iocus ille, exterrita quondam
2.1044  Regalis cruciasse epuli quo gaudia fertur (a) (a) Vide Lamprid. in Vita Heliogab. quem

humi Legatus, et ora,
2.1096  Oraque, pectoraque obijciens calcanda, pudore
2.1097  Continuit trepidos. Tantum formidinis addit,
2.1098  Non explorata, et perspecta fideliter esse,
2.1099  Occurrunt subiti quae fòrs discrimina casùs.
2.1100  46. Nec minùs id causae validum: quôd, tota repente
2.1101  Aggrediens, multò vehementiùs extima quaeque
2.1102  Vis agitet, summae quàm si libamina

velut autumni tepor, et clementia Veris
2.1119  Corpora; sic animos absentûm cura Malorum
2.1120  Praeparat, exiguo felicia tempora iam nunc
2.1121  Alterius quasi permiscens discrimine sortis:
2.1122  Quae nisi parte sui mediâ, lentoque subiret
2.1123  Sic praeuisa gradu; nulli non cernere promptum est,
2.1124  Quàm premeret miseras grauiori pondere mentes.
2.1125  47. Praeterea, veluti, dum

2.1124  Quàm premeret miseras grauiori pondere mentes.
2.1125  47. Praeterea, veluti, dum crebriùs aspera versat,
2.1126  Callosam longo paulatim contrahit vsu
2.1127  Duritiem cutis, infestos quae respuat ictus:
2.1128  Vtque ferunt hausto Mithridatem saepe veneno (a) Mart. ep. 77. lib. 5. Vide et Plin. lib. 25. Hist. Nat. cap. 2.

variae caedes, altoque in sanguine misti
2.1147  Quadrupedesque, virique nouum, lugubre, timendum
2.1148  Obijciunt. Satis haec olim metuisse: suismet
2.1149  Viribus edomuit sese timor, ipsaque demum,
2.1150  Quae pridem fregere animos, discrimina firmant.
2.1151  48. Postremò, cui bella diu praecognita, nunquam
2.1152  Huic locus, armorum auxilijs opibusque parandis,
2.1153  Defuerit: quae fòrs oblitum,

2.1150  Quae pridem fregere animos, discrimina firmant.
2.1151  48. Postremò, cui bella diu praecognita, nunquam
2.1152  Huic locus, armorum auxilijs opibusque parandis,
2.1153  Defuerit: quae fòrs oblitum, Epicure, fefellit
2.1154  Te ratio, procul à studio sensuque Futuri
2.1155  Dum reuocas animos, doleant ne longiùs, et ne
2.1156  Sepositos miserâ anticipent formidine luctus.

excipiat fatorum Aduersa; malignas
2.1179  Quis neget hinc minui potiùs, quàm gliscere curas?
2.1180  49. Non negat Argolicae Philopoemen, vltima dictus
2.1181  Gloria militiae, quem, si quae causa iuberet (a) (a) Vide Plut. in eius Vita.
2.1182  Longinquos tentare ignota per aequora cursus;
2.1183  Ancipitum quoscunque

subitò minùs aequa occurrere Coeptis.
2.1211  Nempe, puta, crurifragium, mediosque latrones
2.1212  Longinquum per iter, morosae iurgia Nuptae
2.1213  In thalamo, duras votis à rege repulsas,
2.1214  Et quae plura, nigro versatis pollice Fusis,
2.1215  Immites homini nent infortunia Parcae.
2.1216  Singula tum contra Sophiae praestantibus armis
2.1217  Cingendum, et valido Rationis robore pectus:
2.1218  Vt

ciuem.
3.33  Ingenij steriles lusus, et ficta laborent,
3.34  Mille per ambages rerum, nexusque decoros,
3.35  Composuisse Alij miracula: plurimus, Euge,
3.36  Admirans, bellèque, puer quibus accinat, et quae
3.37  Attonito relegat vultu, moduletur, anhelet.
3.38  Scilicet haec tantis merces sudoribus aequa?
3.39  Hoc pretium, vigiles mediâ cur nocte lucernas
3.40  Quis bibat, et viuos iratis morsibus

sortemque malignam,
3.113  Tanquam aras patriosque focos, defendere certant:
3.114  Maxima ceu cladis sit portio, clade putentur
3.115  Si pressi leuiore. Tuis heu caeca fauere
3.116  Mens Hominum lacrymis! Quae non in deuia praeceps
3.117  Volueris, errantem Ratio ni fida gubernet?
3.118  Si Mala, quae luges, ingrata; quid illa tueri
3.119  Vsque iuuat? Si grata; piget cur ferre? Fatendum
3.120  Ocyùs alterutrum:

ceu cladis sit portio, clade putentur
3.115  Si pressi leuiore. Tuis heu caeca fauere
3.116  Mens Hominum lacrymis! Quae non in deuia praeceps
3.117  Volueris, errantem Ratio ni fida gubernet?
3.118  Si Mala, quae luges, ingrata; quid illa tueri
3.119  Vsque iuuat? Si grata; piget cur ferre? Fatendum
3.120  Ocyùs alterutrum: vel mitia carpis iniquè;
3.121  Vel grauibus stulto indulgens blandiris amore.

scilicet ipse
3.134  Auocet hanc aliò prudens: interque ruinas
3.135  Membrorum, vacuasque colos, et acerba propinquae
3.136  Iura necis, releuet sese, memoranda volutans,
3.137  Quae vulgo ediderat, studiorum Inuenta suorum.
3.138  5. Nec verò non prompta salus: non plurima certum
3.139  Vulneribus, quae sint, et quanta ea cunque, leuamen
3.140  Suppeditat ratio. An talis non

3.136  Iura necis, releuet sese, memoranda volutans,
3.137  Quae vulgo ediderat, studiorum Inuenta suorum.
3.138  5. Nec verò non prompta salus: non plurima certum
3.139  Vulneribus, quae sint, et quanta ea cunque, leuamen
3.140  Suppeditat ratio. An talis non illa, receptus
3.141  Communis primam vitae quam suggerit vsus?
3.142  Si tibi nil, quouis durarum in cardine rerum,
3.143  Euenisse

auxilijs orbam, nomenque parentis
3.181  Funditus elatum miseror. Sed, num noua ludi
3.182  Haec miseri facies? An non, vel prolis acerbos
3.183  Ante obitus, vitâ poteras didicisse magistrâ,
3.184  Natorum quae conditio: qua lege parenti
3.185  Obueniant: quàm prona rapi, quàm labilis aetas
3.186  In tumulum, vanâ somni fallacior vmbrâ,
3.187  Mobilior folio, rapidoque fugacior Euro?
3.188  Haec adeo si nota

de nocte tabernae
3.237  Hospitium vacuo irarum fers pectore: tales
3.238  Quòd tibi nimirum casus praedixeris, et quòd
3.239  Haec peregrinarum appendix consûeta viarum;
3.240  Haud secus in vitae cursu, quae tristia cunque
3.241  Obtigerint subeunda, pari fer robore mentis:
3.242  Tale viae genus hoc reputans, nec posse, per illam
3.243  Ingressos, alijs homines decurrere fatis.

3.289  Sollicitant, bellumque aduersum, et fortior hostis;
3.290  Iam vulgi subitos renuentis fraena tumultus,
3.291  Et dubias tremit ancipiti sub pectore fraudes.
3.292  9. Quae quibus exempla anteferam? Discede Vetustas,
3.293  Cum Priamis, Croesisque tuis. Quid syrmate nigro
3.294  Funestam Oedipodis, funestam Agamemnonis aulam
3.295  Obijcis? Haud nostro infelix haec gloria saeclo,

mutantem summis, et fronte reulsas,
3.301  Vixque adeo non cum trepidâ quoque fronte coronas
3.302  Imposito pede calcantem sat vidimus Ipsi
3.303  Fortunam: sunt et nobis feralia, Thebas
3.304  Quae valeant, et quae solari, exempla, Mycenas.
3.305  Testis, qui Geticum, subitus fragor, increpat axem,
3.306  Pulsaque terrifico Byzanti Regia motu.
3.307  Pangeas trepidare niues, Rhodopeaque saxa,

summis, et fronte reulsas,
3.301  Vixque adeo non cum trepidâ quoque fronte coronas
3.302  Imposito pede calcantem sat vidimus Ipsi
3.303  Fortunam: sunt et nobis feralia, Thebas
3.304  Quae valeant, et quae solari, exempla, Mycenas.
3.305  Testis, qui Geticum, subitus fragor, increpat axem,
3.306  Pulsaque terrifico Byzanti Regia motu.
3.307  Pangeas trepidare niues, Rhodopeaque saxa,
3.308  Et dubijs video

et irrita cura.
3.462  Ergo iter ad Dominum relegunt, triademque beatam
3.463  Ilicet à foribus primoquque in limine iussi
3.464  Reddere, per sacros ignes aeternaque Mithrae
3.465  Numina, (relligio Persis quae maxima) nullos,
3.466  Humani cultùs regio quà conscia, iurant,
3.467  Non obitos, non excussos sibi rite Penates.
3.468  Vana tamen studia, irrisos cecidisse viarum,

tamen, humanae quos ceu miracula sortis
3.493  Ignari colimus, quàm multis longior aetas
3.494  Casibus obijciet? Liceat modò viuere; quanto
3.495  Reflantûm miseros ventorum turbine volui
3.496  Aspicies? Quae venturis spectacula scenis,
3.497  Materiem tragico quantam debere cothurno?
3.498  Et tibi laeta diu fòrs illibataque primae
3.499  Fluxerat aetatis series: sòrs et tibi plures
3.500  Inuidere, rotae

aetatis series: sòrs et tibi plures
3.500  Inuidere, rotae volucris de culmine qui nunc
3.501  Praecipitem sensu partim miserantur amico;
3.502  Partim etiam fastu gaudent calcare proteruo
3.503  Vidi ego, quae, caeli toties secura, marisque,
3.504  Nauifragas Libyae syrtes, Aegaeaque saxa,
3.505  Et Siculos velis impunè audacibus aestus
3.506  Luserat, aequorei supremo in limite cursùs,

Ergo seuerum
3.539  Sollicitus Nemesis numen, Diuûmque piare
3.540  Inuidiam, cupiensque aliquo, inter prospera rerum,
3.541  Quid dolor, explorare, et quid sors altera, gustu,
3.542  Auulsam digito, sibi quae carissima, gemmam
3.543  Aequoreas iecit, pretium maeroris, in vndas.
3.544  Sed vani iactus: neque sic lugere, volenti,
3.545  Fas fuit. Oblati siquidem mox piscis in aluo
3.546  Amissum reperit lapidem,

3.575  16. His tua si sapiens, alienaque pendere fata
3.576  Lancibus instituas; quàm tecum molliter actum
3.577  Protinus agnosces: neque iam sic nubilus istam,
3.578  Quae vacuos humeros tenuis vix sarcina tangit,
3.579  Obîjcies Superis, meritos quin gratus honores,
3.580  Pro maiore adeo aerumnarum parte remissâ
3.581  Exolues, qua pressa virûm tot millia cernis:

torquentur, in vnum
3.590  Communem pariter cumulum deponere, et inde
3.591  Seu positam rursus sibi quemque assumere; iustam
3.592  Seu potiùs cunctos, nullo discrimine, partem.
3.593  Haec si conditio detur; quae mens tua? Fascem
3.594  Num proprium retinere velis? An, foedera legis
3.595  Alterius subiens, ex illo vnde vnde coacto,
3.596  Digestoque iterum totiùs sortis aceruo
3.597  Ducere cum reliquis partem

vnquam,
3.615  Quid magis exosum Superis, grauioraque Titan
3.616  Viderit iratae obiectum ad ludibria sortis?
3.617  Quêis nihil armorum: nullae aegro in corpore vires,
3.618  Nusquam animus praesens: sed, si quae, tota salutis
3.619  In pedibus ratio: bella hinc metuenda Ferarum;
3.620  Hinc hominum: trepidi semper sub pectore motus:
3.621  Nilque parûm validum, seu frondea concitet Eurus
3.622  Murmura, seu

animi prudens, nec seu genitore Podauro,
3.673  Milophago seu fratre minor, dubia agmina spectans,
3.674  Rhinomacer placido sic ore silentia rupit,
3.675  Sic sociam diris pubem reuocauit ab orsis.
3.676  At quae nos properae necis importuna cupido
3.677  Sollicitat? Nempe ibelles Natura creauit.
3.678  En Alios, trepido quêis plus sub corde pauoris,
3.679  Quêis minus attonito iseruit sub pectore cordis.

multos ea passim fata subire
3.699  Aspicies, quêis ipse, et adhuc leuioribus ictus
3.700  Foeminea effundis bilem in lamenta, diemque
3.701  Proîjcis, iratus Superis, vitaeque, tibique.
3.702  Nam quae tam miseri (libeat perpendere) luctus
3.703  Materies? Teneris illusit bruma racemis,
3.704  Palladios foetus decoxit fortior aestus,
3.705  Invida spem largae Cereris rubigo fefellit.
3.706  Hinc dolor,

nec ignauo suffundere lumina fletu
3.766  Desinis? Et truper etiamnum cordis ab imo
3.767  Rumpuntur gemitus? Graijs audita Lyceis
3.768  Si nondum teneram firmarunt dogmata mentem;
3.769  Vilibus in triuijs quae prostant obvia, saltem
3.770  Confirment exempla. Illinc fas denique discas,
3.771  Posse homini quovis fatorum in turbine frontis
3.772  Laetitiam, nedum mentis constare vigorem.
3.773   20. Fac tamen, in

patitur syncero epulas dignoscere sensu.
3.832  Sed, quoscunque volet, pergat Mars texere ludos,
3.833  Totaque sub signis conspiret Hetruria; nullo
3.834  Vicerit id conatu, vt, noster fercula struxit
3.835  Quae labor, absurdi veniant culpanda saporis.
3.836   22. adde, quòd vrgentis Fortunae spicula, ritu
3.837  Cuspidis Aemoniae, feriant hinc quamlibet; ictos [a] Vide Pl. lib. 34.

niues? Atquì noua ducitur inde
3.874  Ad sobolem virtus: formandis foetibus aptus
3.875  Dum calor, et viuax naturae spiritus intrò
3.876  Cogitur, ac teneris radicibus insinuat se,
3.877  Perficiens, quae laeta suo dein tempore pubes
3.878  Exiliat, varijsque annum proventibus ornet.
3.879  Quid moror? Ipsa etiam morbis prodesse venena,
3.880  Multa mouens hominum in dubijs solertia rebus
3.881  Comperit.

sumat:
3.896  Scilicet, à rerum titulis peioribus acto
3.897  Vt retrorsum animo, et, quantùm licet, vsque reducto,
3.898  Non, nisi quod sese placiturum ostendit in îjsdem,
3.899  Contempletur: apum ritu, quae, florea Veris
3.900  Circùm regna vagae, virosis quamlibet herbis
3.901  Infideant; grarum vel tali e fruge saporem
3.902  Excerpunt, operosa dein quo mella laborent,
3.903  Fragrantique suas distendant

numquam equidem tellus, atque aridus ignis,
3.931  Illa liquentis aquae, liquidi consortia ferret
3.932  Aeris hic: neque fida fatis durare caloris
3.933  Aerij, et gelidae posset vicinia lymphae.
3.934  Omnia quae nexu nunc apta ligantur amico,
3.935  Cognatae alterius fido quia glutine partis
3.936  Se retinent. Flammae similis calor aerà iungit:
3.937  Communi fluxu lymphis adstringitur aer:
3.938  Vndaque frigus

suppetat artis
3.992  Materies, faber. Ars Hominis pulcherrima, virtus;
3.993  Aerumnae, virtutis opus: nec gratuler illis?
3.994  Tanta nec oblatae complectar praemia laudis?
3.995  Carior est, magno steterit quae gloria sumptu.
3.996  Ipsa Mali, premit heroum quae corpora, moles,
3.997  Nominis aeterni stat nobile Mausoleum:
3.998  Ipsae illos calcanda vehunt super astra ruinae.
3.999  Verberibus plagisque suae

pulcherrima, virtus;
3.993  Aerumnae, virtutis opus: nec gratuler illis?
3.994  Tanta nec oblatae complectar praemia laudis?
3.995  Carior est, magno steterit quae gloria sumptu.
3.996  Ipsa Mali, premit heroum quae corpora, moles,
3.997  Nominis aeterni stat nobile Mausoleum:
3.998  Ipsae illos calcanda vehunt super astra ruinae.
3.999  Verberibus plagisque suae explorasse feruntur
3.1000  Stripis Amyclidae ingenium,

agnoscere? Nullos,
3.1098  Fac, pariant alios; hoc ipsum fortia ferre,
3.1099  Numquid vile Sui pretium? Nil gloria mentem
3.1100  Ergo mouet, pulchris merces amplissima factis?
3.1101  Nil virtutis amor, vinci quae nescia, clades
3.1102  Lucra facit, geminatque suum per vulnera robur?
3.1103   34. O Pater, o naturae, immensique arbiter aeui,
3.1104  Duc, age, duc Famulos: tua quò suprema vocârint
3.1105  Imperia,

rite secundum.
3.1139  Si tamen infirmam minùs haec sapientia mentem
3.1140  Alleuat, aethereoque licet decreta Parenti,
3.1141  Tristia pergis adhuc lugendaque fata vocare;
3.1142  Ast aliâ, vitae in medio quae sensibus ipsis,
3.1143  Contrectanda patet, saeuum ratione dolorem
3.1144  Lenieris, reputans animo, quàm concita cursus
3.1145  Festinent Humana suos absoluere: teque,

illi
3.1175  Temporis orchestram repetunt, nec, qui modò lapsis
3.1176  Vultus erat, vultum esse sinunt labentibus horis:
3.1177  Continuatque suâ semper diuersus in orbem
3.1178  Circumagi leuitate chorus. Quae talia vitae
3.1179  Discors ingenium, atque aeui mutabilis ordo
3.1180  Cum toties, totiesque iteret ludibria, quidquid
3.1181  Infesti durique tulit Dea mobilis, ore
3.1182  Haud

3.1216  Conquerimur; nunquam patet hic si longiùs illâ,
3.1217  Saepe etiam gyro cursum breuiore coercet?
3.1218  Aut cur perpetuo manantibus vbere rivis
3.1219  Flere iuuat, standi quae nescia, tangere primos
3.1220  Iamiam supremis properant occasibus ortus?
3.1221   38. Si, quoties rerum laetarum terminus instans
3.1222  Obîjcitur, mens aegra dolet; cur, fine malarum
3.1223  Proposito,

properant occasibus ortus?
3.1221   38. Si, quoties rerum laetarum terminus instans
3.1222  Obîjcitur, mens aegra dolet; cur, fine malarum
3.1223  Proposito, non aequa ferat solatia? Tristi
3.1224  Gaudia quae luctu breuitas confundit, amaros
3.1225  Cur nequeat miscere pari dulcedine luctus?
3.1226  Pauca sub haec, mortale quibus componitur aeuum,
3.1227  Horarum segmenta, manet nos altera, longè

fertur.
3.1358  Scilicet ad numerum componens cuncta modumque
3.1359  Omnipotens faber, immensum cum fingeret Orbem,
3.1360  Nescio quam nostris impressam condidit altè
3.1361  Sensibus harmoniam, modulis quae dulcibus icta
3.1362  Respondet commune melos: sique absona fortè
3.1363  Dissideat sibi; concentum numerosque priores,
3.1364  Externo praeeunte sono, iam laeta resumit,

3.1380  Non facilis pepulisse luem: hac immania quaeque,
3.1381  Veriùs, Herculeae ficto quàm robore clauae,
3.1382  Monstra cadunt: Phrygij haec mirabilis illa tyranni
3.1383  Dextera, felici in pretium quae vertere tactu
3.1384  Vel silices, dumosque, ac rerum asperrima nouit. EVTHYMIAE Liber Quartus.
4.1  Paeonio tristes olim qui

templum,
4.8  Per populos vulgasse, recens Asclepius, artem.
4.9  Corporeis curam quam praestitit ille, fugandis
4.10  Hanc mihi mens morbis animorum impendere. Vosque
4.11  Vos adeo, Sophiae sacraris, quae neque flammae
4.12  Bacchantis vis vlla, nec aeui iniuria soluat,
4.13  Auxilij celeres succos, diuinaque vati
4.14  Ad medicos vsus praebetis pharmaca. Quorum
4.15  Plurima cum facili iam carmine noster

celeres succos, diuinaque vati
4.14  Ad medicos vsus praebetis pharmaca. Quorum
4.15  Plurima cum facili iam carmine noster Apollo,
4.16  Omnibus in commune Malis latura leuamen,
4.17  Prodiderit; nunc, quae certis magis apta medela
4.18  Casibus, et quid opis sibi vulnera quaeque requirant
4.19  Expediam. Qualis barbatus saepe Machaon,
4.20  Instantis medius lethi, vitaeque Sequester,
4.21  Publica languentûm

At genus id stimulos facili ratione retundes,
4.115  Si nihil exacto noris praesentia damna
4.116  Augeri, quin et multùm decrescere fructu.
4.117  Nam cur sit miserum possessa relinquere tandem,
4.118  Quae foret haud miserum nunquam tenuisse? Dolori
4.119  Ergo fauet, laetum fortunatumque fuisse?
4.120  Obsistat potiùs. Cur, quae solatia maesti
4.121  Ducere par fuerat casùs, maeroris iniqui

decrescere fructu.
4.117  Nam cur sit miserum possessa relinquere tandem,
4.118  Quae foret haud miserum nunquam tenuisse? Dolori
4.119  Ergo fauet, laetum fortunatumque fuisse?
4.120  Obsistat potiùs. Cur, quae solatia maesti
4.121  Ducere par fuerat casùs, maeroris iniqui
4.122  Argumenta facis? Nimiùm sua, mensor auarus,
4.123  Ah nimiùm curto definit gaudia gyro,
4.124  Non nisi praesenti fruitur qui sorte,

nisi praesenti fruitur qui sorte, nec vllâ
4.125  Praeteritos aeui fructus in parte reponit
4.126  Laetitiae. Volucri delabitur ocyor amne,
4.127  Singula perque perit cursim momenta voluptas:
4.128  Quae fuit, haud superest; quae praesens, ordine eodem
4.129  Iam fuerit. Digna haec lacrymis si fata videntur;
4.130  Nunquam hominum generi; nunquam heu non flere vacabit;
4.131  Ceu nouat illa suas nullo non tempore mortes.

qui sorte, nec vllâ
4.125  Praeteritos aeui fructus in parte reponit
4.126  Laetitiae. Volucri delabitur ocyor amne,
4.127  Singula perque perit cursim momenta voluptas:
4.128  Quae fuit, haud superest; quae praesens, ordine eodem
4.129  Iam fuerit. Digna haec lacrymis si fata videntur;
4.130  Nunquam hominum generi; nunquam heu non flere vacabit;
4.131  Ceu nouat illa suas nullo non tempore mortes.
4.132   9.

4.158  Direptis patriae, qui, moenibus, vndique planctus.
4.159  Vndique dum tristis volitat dolor, et sua nemo
4.160  Ciuibus e reliquis non deflet damna; rogatus,
4.161  Quae sua priuatim communi in turbine clades,
4.162  Dij meliora, iniquit. Clades procul omnis. Auarus
4.163  Nil rerum eripuit praedo, eripietve mearum.
4.164  Quae priùs obtinui, vel nunc intacta supersunt.

e reliquis non deflet damna; rogatus,
4.161  Quae sua priuatim communi in turbine clades,
4.162  Dij meliora, iniquit. Clades procul omnis. Auarus
4.163  Nil rerum eripuit praedo, eripietve mearum.
4.164  Quae priùs obtinui, vel nunc intacta supersunt.
4.165  Scilicet incoctam generoso robore mentem,
4.166  Sublimesque animos, et docti pectoris artes,
4.167  Haec sua vir sapiens rabatur: caetera, sortis,

priùs obtinui, vel nunc intacta supersunt.
4.165  Scilicet incoctam generoso robore mentem,
4.166  Sublimesque animos, et docti pectoris artes,
4.167  Haec sua vir sapiens rabatur: caetera, sortis,
4.168  Quae, breue depositum, nunquam Stilponis in aere
4.169  Duxerat, haud ablata sibi, sed reddita sorti
4.170  Credebat Dominae. Parili ratione cauendum
4.171  Et tibii, ne proprij laesum quid fortè periculî,

4.179  Me caruisse potest; vili non ipse libenter
4.180  Mancipio caream? Sine me sibi sufficit ille;
4.181  Non ego sufficiens mihi sim, desertus ab illo?
4.182  Turpe nimis, fastu quae nos Fortuna superbo
4.183  Negligit, eximiam nobis pulchramque videri.
4.184  Redde pari par. Te fugiens auertitur? Aequè
4.185  Auersum sciat esse sibi. Fastidit amantem;
4.186  Mutua despecti referat

eximiam nobis pulchramque videri.
4.184  Redde pari par. Te fugiens auertitur? Aequè
4.185  Auersum sciat esse sibi. Fastidit amantem;
4.186  Mutua despecti referat fastidia. Curae
4.187  Quìd tibi sit, curâ quae te proscripsit ab omni?
4.188  Res habeat sibi rite suas: discatque, vicissim
4.189  Se sine, posse tuis hilarem te viuere rebus.
4.190   11. Haud mihi pro magnis Fortunae praemia, sensu
4.191  Nec nimio

carinâ.
4.214   13. Sin tua te potiùs mouet intercepta voluptas,
4.215  Frigentemque torum, desolatosque Penates
4.216  Non alio prorsus, fundi quàm damna, vel auri,
4.217  Prosequeris gemitu; iacturas quae modò tales
4.218  Flentibus admoui, solatia nil opus aegro
4.219  Hic iterum cecinisse. Illis e funere crudo
4.220  Ortum, rite memor, poteris lenire dolorem:
4.221  Haud Lachesim damnans, ictu quòd

aequora nec te
4.273  Bina, Ephyre, texere satis; quin Romulus ignis
4.274  Congestas tot opes, tanto molimine ductas
4.275  In caelum excidio fatali absumeret arces.
4.276  Parua tamen loquor, ars hominum quae struxerat, aeui
4.277  Vastantis miserum tandem iacuisse trophaeum.
4.278  Immo age, qui latè nos circumplectitur, Orbem
4.279  Aspice, terrarum tractus, vndosaque regna,
4.280  Ventorumque domos, caelique

succoque potentior omni
4.416  Fraxineus fustis secreto in carcere curat;
4.417  Nil equidem superest, pretij discrimine cur hos
4.418  Secerans alijs: animi vel dispare sensu
4.419  Cur dignanda putes, patulis quae faucibus aut hi
4.420  In ventos, aut hi temere conuicia iactant.
4.421   24. Despiceris, vultu ceu subniger, inque venustus.
4.422  Despice tu contra, vt fatuos et mentis inanes.
4.423  Cautus id inprimis,

facetus,
4.479  Quam graphicè vnguiculos à vertice ductus ad imos.
4.480  Nempe, ioci segetem variam argutique leporis
4.481  Inde metens, animum simul oblectabis, et hosti
4.482  Praeripies, in te iaceret quae, tela: Vatinî
4.483  Non asperando ritu: qui, scurra disertus, [a] Sen. de. Const. Sap. cap. 22.

suas dicteria passim
4.485  Ingeminans, vix ansam Alijs, qua inuadere possent,
4.486  Vix quidquam hostili carpendum linquerat irae:
4.487  Cum pudor infestis, morsumque parantibus esset,
4.488  Rodere, quae falso prior ipse notauerat ore.
4.489   28. Denique, plùs nimiô tenerum, expertemque vigoris
4.490  Se probat, imbellis quem risus, et aura volantis
4.491  Aethera per vacuum, solido sine pondere, verbi,

atque odijs in te grassatur iniquis?
4.668  Hoc agit, vt laesus doleas, altèque receptum
4.669  Vindictae studio fateare in pectore vulnus.
4.670  Tolle voluptatem hanc hosti; iamque vltus abunde es.
4.671  Quae tibi munitam pulsarunt irrita mentem,
4.672  Artificis cor tela sui redeuntia figent:
4.673  Quòd te torquere haud potuit, torquebitur, aegrâ
4.674  Mente ferens, nec vindictam se posse mereri.

extemplo subeunt lacrymabile Sontes,
4.686  Iniustâ quandoque Alios vi laedere certant,
4.687  Supplicium: similes vobis, redolentis Hymetti
4.688  Melligenae ciues: alieno tela cruore
4.689  Audaces nimium quae tingere, ponitis aegram
4.690  Cum telis minimo toties in vulnere vitam.
4.691   36. Denique vindictâ nil proficis. Exige quodvis
4.692  Supplicium, saeui, lania, grassare per omnes
4.693  Irarum lethique

facit, et maior, quia tristis, Apollo est.
4.725  Nasoni Senecam, Sapientem opponere vati
4.726  At licet. O, patrio, vitam, seclusus ab orbe,
4.727  Vitalem quicunque negas, tersura parentis
4.728  Quae miserae lacrymas Cyrneo nobilis exul
4.729  Condidit inclusus pelago, monumenta reuolue; [a] Seneca Consol. ad Heluiam.

pars plurima sponte
4.746  Exulat. An paucos videas vbicunque locorum,
4.747  Diuersis procul aduectos e finibus? Vrbem
4.748  Subiesti caput hanc Orbis, generisque theatrum
4.749  Humani percurre oculis. Quae saxa Seriphi
4.750  Exulibus sic plena? Ad nomina danda citentur
4.751  Si fòrs Romuleo veteres e sanguine ciues;
4.752  Vix, puto, diuersae fuerint pars tertia turbae.
4.753  Sed quid opus priuata sequi

vitae reliquis curisque soluta,
4.878  Aut varias rerum causas, penitùsque latentis
4.879  Inuia naturae rimatur semina; libris
4.880  Aut Veterum vacat; aut molitur et ipsa vicissim
4.881  Grandia quae seri voluant monumenta nepotes.
4.882  Sic Ticinensis carcer tibi, magne Boethi,
4.883  Inclyta Cecropiae referebat limina Stoae.
4.884  Scilicet hìc, strepitu semotus diuitis aulae,
4.885  (Arctior illa

sub pectore Pallas
4.944  Miscuit. Eximijs rarò ambitiosa cupido
4.945  Non comes ingenijs: nec plurima scire videtur
4.946  Sat pulchrum, nisi Scire tuum sciat alter. At ista
4.947  In venas vbi lapsa lues; quae gaudia, quosve
4.948  Iam liceat solidae fructus decerpere Pacis?
4.949  Pulsa quies: tedis flagrantibus aemulus instat
4.950  Vsque calor: longè requies. Spes hinc, timor inde
4.951  Alterno quatiunt

ingenio: doctrinae fascibus Alter
4.958  Eminet: Hunc procerum coetus numerosior ambit:
4.959  Declamantem Alium pleno conferta theatro
4.960  Suspiciunt, resonis et plausibus agmina tollunt:
4.961  Quae dedit Ille typis vigilata volumina famae
4.962  Plus referunt, crebroque magis lectore teruntur.
4.963   50. Vt procul inuidiae, procul ambitionis amarus
4.964  Sit furor; ipsa fames Veri, augendique paratas

trahunt aeuum, quàm Palladis, Aonidumque
4.977  Ingeniosa cohors. Adeo per pabula vires
4.978  Aegra capit sitis: et, quantò quis doctior; idem
4.979  Tantò plura sibi nesciri, pluraque sentit:
4.980  Quae neque mortali fas sit comprendere captu
4.981  Omnia; nec, si non plenè obtineantur, in vllo
4.982  Limite sollicitis requiem contingere votis.
4.983  Viderat id, mendax non semper, Fabula: sacri

deiecto nubilus ore,
4.1035  Corripit? Incessus quantùm, vultusque minatur,
4.1036  Fabricio ne desiliat de ponte, verendum est.
4.1037  Compellare hominem iuuat, atque exquirere causas.
4.1038  Heus bone, quae tanto miserum sors aspera luctu
4.1039  Exagitat? Retices? Cunctaris? Lumina vertis?
4.1040  Iam satis est: miserum ne coge in verba pudorem.
4.1041  Quod petimus, certis facies tua vocibus vltro

tenere
4.1141  Quòd licuit, primasque refers quòd in ordine partes.
4.1142  Tu fortes regis infirmus: tibi, corporis absint.
4.1143  Vt reliqui vires; at deservire laborant.
4.1144   60. Nonne vides, pretio quae conspicienda, vigere
4.1145  Saepe minùs: solido vulgaria robore niti?
4.1146  Hortorum sydus, reginaque veris odori,
4.1147  Vix teneram pubem redolenti vestijt ostro,
4.1148  Puniceosque sinus caelo,

4.1154  Apenninigenâ quid firmuis ilice, saeuos
4.1155  Ventorum durare ausus, hyemisque rigores?
4.1156  Nec tamen humanos victus iuuat illa, secundis,
4.1157  Aut parit, imponi deceat quae, munera, mensis.
4.1158  At malum Hesperiam felici ponere curuam
4.1159  Diuitis autumni (centum licet vndique seruet
4.1160  Auriferam syluam vigilum tutela draconum)
4.1161  Hyberni quoties faltus,

tristesque pruinae
4.1162  Vrunt, et rigidi grauis inclementia caeli?
4.1163   61. Adde, quòd in vegeto vitiorum pabula gliscunt
4.1164  Corpore, degeneratque hebeti confecta saginâ
4.1165  Mens animi. Quae non stolido molimina voto
4.1166  Aggreditur, quibus vrgendis vis improba coeptis
4.1167  Abstinet? Hinc Phelgraeae acies, consertaque tellus
4.1168  Syderibus, montes aggesti desuper altis

aciem, nusquam criniti syderis horror
4.1186  Vulnerat, aut piceis prorupti nubibus ignes.
4.1187  Non maris insani rabiem, non saucia foedis
4.1188  Corpora vulneribus, putrique fluentia tabo,
4.1189  Non, quae saepe venit letho funestior ipso,
4.1190  Instantis faciem coguntur cernere lethi.
4.1191   63. Iam quantum lucis pretium fatearis adempte,
4.1192  Obuia tot scelerum irritamina, tot male blando

nitidâ immensae caligine lucis
4.1225  Arcentem visus (Mortali attingere quantùm
4.1226  Fas Superos, nostrisque patet conatibus aether)
4.1227  Aspicit, et primi se pascit imagine Pulchri.
4.1228  Quae paria his tellus, pontusve, aut mobilis aer
4.1229  Luminibus praebere queant spectacula? Formas
4.1230  Non humiles, pingui consecrataque corpora limo
4.1231  Cernimus; augustae species, diuinaque

4.1350  Vulnerat, vt prosit: sceptri sunt pignora clades:
4.1351  Iridis aeternae risus e nube fugacis
4.1352  Maestitiae parit. Ac veluti, spirante metallum
4.1353  Impleuisse Deo meditans, lectissima, seu quae [a] Vide Plin. lib. 34. Histor. nat. cap. 2.
4.1354  Delos habet, seu Myrmidonum quae Patria, doctis
4.1355  Exudare

4.1353  Impleuisse Deo meditans, lectissima, seu quae [a] Vide Plin. lib. 34. Histor. nat. cap. 2.
4.1354  Delos habet, seu Myrmidonum quae Patria, doctis
4.1355  Exudare Myron fornacibus imperat aera,
4.1356  Non odio, sed materiae melioris amore:
4.1357  Vt rutili patiens tortoris massa verendos
4.1358  Transeat in vultus maiestatemque

4.1369  Iam celeri fugiet cursu dolor: ocyùs ille,
4.1370  Qui grauior: nullâ sed tempestate, dolores
4.1371  Quam refugi pariunt, Diuum est cessura voluptas.
4.1372  Aeternùm, piguit quae ferre, tulisse iuuabit.
4.1373   73. Vltimus ille labor vati, trepidantia corda
4.1374  Soluere vicini miserâ formidine lethi,
4.1375  Et, reliquis vitae domitis iam casibus, ipsam
4.1376  Quae superest,

piguit quae ferre, tulisse iuuabit.
4.1373   73. Vltimus ille labor vati, trepidantia corda
4.1374  Soluere vicini miserâ formidine lethi,
4.1375  Et, reliquis vitae domitis iam casibus, ipsam
4.1376  Quae superest, simili mortem duxisse triumpho?
4.1377  At quibus inuisum, et nulli superabile monstrum
4.1378  Vincetur telis? Num, qui te, caerule Python,
4.1379  Explicuit, longè iaculantis Apollinis arcum;

nec laedite questu.
4.1437  Sin alius rerum tenor, absinthique deunce
4.1438  Obruit vnciolam blandi sors aspera mellis;
4.1439  At gaudete, Mali quòd faex iam proxima fundo,
4.1440  Nec longè est, tantos quae finiat, hora, dolores.
4.1441   76. Verùm, age, nil miserum terreni corporis hospes
4.1442  Vita ferat; quantum vel sic, rogo, mortis habendum
4.1443  Munus erit, vitae quòd caelitis ostia pandens

Vos o, crudelibus aspera cunque
4.1522  Imperijs quos exagitat Fortuna, supremum
4.1523  Accipite hoc hilares, nulli non vtile fato,
4.1524  Auxilium. Paucos vbi sol conuerterit orbes;
4.1525  En aderit, duris quae vos mitissima soluat
4.1526  Casibus, et fido (tantum ni pergitis vltro
4.1527  Corrupisse Bonum) statuat Mors denique portu.
4.1528  Hoc Superûm tanto donati pignore, longos
4.1529  (Caetera nulla adsint

quatit illuc!
5.46  Nec mora, nec requies. Tremit illisu resono mons:
5.47  Dant arbusta locum: attoniti de colle propinquo
5.48  Pastores, iniantque greges, quibus irruat anceps
5.49  Exitium syluis, Dryadum quae tecta refringat.
5.50  Donec, cum nemorum strage, immanique tumultu,
5.51  Finitimae vallis gremium delatus in imum
5.52  Arua cauat lapsu, socijsque, suisque ruinis
5.53  Latè operit. Densus circùm

fremere, horrendo recubantis in antro
5.88  Cyclopis de more, vel immanis basilisci,
5.89  Nulla hominum iucunda pati commercia, nulli
5.90  Fidere? Proh miseram sortem! Vitalis haberi
5.91  Anne potest, nullo quae; vita, fouetur amore?
5  5. Exterior facies animum depingit, et omnis
5.93  Hoc sole tin speculo se promere cordis imago.
5.94  Cerne trunces Irae vultus; quàm turbida regnet

amore?
5  5. Exterior facies animum depingit, et omnis
5.93  Hoc sole tin speculo se promere cordis imago.
5.94  Cerne trunces Irae vultus; quàm turbida regnet
5.95  Intus hyems, quae caeca agitet vesania mentem,
5.96  Haud tardum sit nosse. Flagrant, ceu dira Cometae
5.97  Fax, oculi: torua accendit rubor igneus ora:
5.98  Nubila frons: saliunt venae: fluitantia labra,
5.99  Et calidos

quatiens Discordia fetrum,
5.123  Et lethi furialis amor Luctusque, Pavorque
5.124  Diraque Saeuities, caecoque Insania vultu
5.125  Insidiaeque, Minaeque, cohors inuisa, sequuntur.
5.126  Talis, vel si quae truculentior altera fingi
5.127  Forma potest, Irae est animum versantis imago.
6  6. Iam quis inhumanas clades, lugendaque pestis
5.129  Tam rabidae valeat memorando exempla referre?

per obuia ductum
5.135  Guttura, nullo aeui, aut sexùs discrimine, ferrum.
5.136  Quin mors visa leuis, naturaque tota sagacis
5.137  Barbariae ingenio, et lentis seruire coacta
5.138  Supplicijs. Proh quae (tantum nescisse fatentur
5.139  Eumenides, purgantque suas hoc crimine tedas,
5.140  Nec pudor est vinci) proh quae noua funera, quasque
5.141  Infandas hominum, ah hominum furor extudit artes!

5.137  Barbariae ingenio, et lentis seruire coacta
5.138  Supplicijs. Proh quae (tantum nescisse fatentur
5.139  Eumenides, purgantque suas hoc crimine tedas,
5.140  Nec pudor est vinci) proh quae noua funera, quasque
5.141  Infandas hominum, ah hominum furor extudit artes!
5.142  Quae natura dedit, pardi, libycique leones,
5.143  Stringitis arma. Procul torquendi insana voluptas:
5.144  Extremae

fatentur
5.139  Eumenides, purgantque suas hoc crimine tedas,
5.140  Nec pudor est vinci) proh quae noua funera, quasque
5.141  Infandas hominum, ah hominum furor extudit artes!
5.142  Quae natura dedit, pardi, libycique leones,
5.143  Stringitis arma. Procul torquendi insana voluptas:
5.144  Extremae quamvis, mors vnica sufficit irae.
5.145  Quin citiùs rabies, fuerit quò immanior, exlet

equidm factis retulisti, barbare, lethum,
5.203  Indigno dederas qui tot ciuilia letho
5.204  Corpora. Debueras proprium vomuisse cruorem,
5.205  Cum Latio toties macularis sanguine Tybrim.
5.206  Quae scelus, ira, tuum fuerat, fuit ipsa nocenti
5.207  Supplicium. Non Tisiphone, non Cerberus, aut, qui
5.208  Immortale iecur Tityi depascitur, ales
5.209  Saeuior hac, tantisque foret par caedibus vltor.

5.234  Et vehitur iunctis ad gemmea fraena columbis:
5.235  Et, quamvis nunquam non spicula tractet, et arcum;
5.236  Aurcus est arcus, perfusaque spicula melle.
9  9. Sed procul o, si quae, miseri, vos cura salutis,
5.238  Si Vestri quis amor tangit. Sub melle venenum,
5.239  Pestanis Libyci fallunt sub floribus angues.
5.240  Scitulus hic, tanto formae blanditur horore
5.241  Qui, puer (ah

ad gemmea fraena columbae.
5.252  Vae, cui pennigerâ violarit arundine pectus
5.253  Ille nitens roseae in speciem Thaumantidis arcus.
5.254  Quale trahet subitò virus? Quantum ossibus ignem,
5.255  Tabida quae furere arcanis contagia fibris
5.256  Sentiet? Hinc frontis pallor, maciesque genarum,
5.257  Et varij vultus, defixaque lumina terris,
5.258  Luctantemque animam suspiria crebra fatigant.
5.259  Attonito

fine potiri:
5.281  Dum, vice ne iustâ redamentur, mutua ne sint
5.282  Cura, timent, neu riualis felicior aegri
5.283  Fòrs sibi praeripiat fructum, aut delibet amoris;
5.284  Dicere vix vlli promptum, quae corde sub imo
5.285  Poenarum miseri exempla, et quae Tartara claudant.
10  10. At morbi fòrs languor iners, soloque veneni
5.287  Defidis afflatu, et segni marcore

5.282  Cura, timent, neu riualis felicior aegri
5.283  Fòrs sibi praeripiat fructum, aut delibet amoris;
5.284  Dicere vix vlli promptum, quae corde sub imo
5.285  Poenarum miseri exempla, et quae Tartara claudant.
10  10. At morbi fòrs languor iners, soloque veneni
5.287  Defidis afflatu, et segni marcore timendus.
5.288  Fallimur. Haud pestis violentior altera caedes

11  11. Nonne vides, vt stare negans exundet equorum
5.309  Impetus, haec simul in caecas vis lapsa medullas?
5.310  Ac neque iam scopuli, neque saeua ruentibus obstent
5.311  Flumina, quae veteres syluas, quae rustica tecta,
5.312  Dimidiasque rotant spumanti vortice rupes?
5.313  Tunc campis leo: tunc serpentm immanior ira,
5.314  Et gemino feruent praecordia tincta veneno.

11  11. Nonne vides, vt stare negans exundet equorum
5.309  Impetus, haec simul in caecas vis lapsa medullas?
5.310  Ac neque iam scopuli, neque saeua ruentibus obstent
5.311  Flumina, quae veteres syluas, quae rustica tecta,
5.312  Dimidiasque rotant spumanti vortice rupes?
5.313  Tunc campis leo: tunc serpentm immanior ira,
5.314  Et gemino feruent praecordia tincta veneno.

vortice rupes?
5.313  Tunc campis leo: tunc serpentm immanior ira,
5.314  Et gemino feruent praecordia tincta veneno.
12  12. Proh rabiem caecam! Humanae tot funera vitae
5.316  Quae parit, obscoenis populatur corpora morbis,
5.317  Seruitio infando miserâque tyrannide mentes
5.318  Obruit, eximium famae praestantis honorem
5.319  Turpibus opprobrijs maculat, ius omne reuellit,

5.381  Vix tamen est numerum, tantos quam voluere casus
5.382  Sanguinei facilem decoris spes improba cogit.
15  15. Infelix igitur, durisque laboribus aegra
5.384  Perpetuò est, rigidi quae triste recepit honoris
5.385  Vita iugum: quanquam vel sic toleranda, decus par
5.386  Si meritis, curas si praemia digna manerent.
5.387  At quae operum merces? Mittamus, quaelibet auris
5.388  Gloria

igitur, durisque laboribus aegra
5.384  Perpetuò est, rigidi quae triste recepit honoris
5.385  Vita iugum: quanquam vel sic toleranda, decus par
5.386  Si meritis, curas si praemia digna manerent.
5.387  At quae operum merces? Mittamus, quaelibet auris
5.388  Gloria quòd leuibus, tenuique simillima fumo,
5.389  Bulla crepans, vanum sine re, sine pondere nomen,
5.390  Nullis siue animos, seu corpora frutibus explet;

insignita, et Poeni militis ipsa
5.411  Vsque sub attonitae nutantia moenia Romae
5.412  Terrorem perlatum, oculi post damna palustri
5.413  Sub Ioue, moxque aliud, Fratrem, sibi lumen ademptum,
5.414  Emerito quae digna duci stipendia soluit
5.415  Posteritas? Tantos quae fama remunerat ausus?
5.416  Scilicet indecori myrto mutasse vocantem
5.417  Tarpeij laurum Iouis, aspirantibus vti
5.418  Nesciuisse Deis,

nutantia moenia Romae
5.412  Terrorem perlatum, oculi post damna palustri
5.413  Sub Ioue, moxque aliud, Fratrem, sibi lumen ademptum,
5.414  Emerito quae digna duci stipendia soluit
5.415  Posteritas? Tantos quae fama remunerat ausus?
5.416  Scilicet indecori myrto mutasse vocantem
5.417  Tarpeij laurum Iouis, aspirantibus vti
5.418  Nesciuisse Deis, Capuaeque ad moenia, Cannas
5.419  Nempe suas, rerum ta laeta

litem de iure tridentis
5.428  Caeruleo intentare Ioui? Quid maxima centum
5.429  Vnius imperij in molem coniungere regna?
5.430  En per mille peti dignus certamina, tanti
5.431  En pulcher Victoris honos, quae strenuus egit.
5.432  Fortunae meritum vocat Hic: temerarius Illi
5.433  Arguitur stolidèque ferox: sine puluere bella,
5.434  Et nimiùm faciles nullo discrimine sunt qui

5.467  Obseruans, metuns, cunctorum sedulus vsque
5.468  Ad varios habilem sese compone re nutus.
5.469  Ni faciat, dominae confestim verbera Famae
5.470  Laturus: nihilò infelix quae mitiùs horret;
5.471  Vllus quàm scuticae vibices Dauus herilis.
5.472  Sil vel fraena suae miserum est admittere; quantò
5.473  Tristius externae sub iura libidinis ire?
5.474  Finge adeo fragili

geminum ponas, adeo cui roboris expers,
5.480  Iunceaque est animi vis, vt percellere nulli
5.481  Non liceat minimae abiectum vel murmure vocis?
5.482  O semper tremebundam! O nullam, tam tenui spe
5.483  Quae vitam trahit, afflatu variabilis aurae
5.484  Circumagi subitò leuis in contraria, sortem!
19  19. Adde, nihil quòd concessum immoderata superbis
5.486  Destinat ambitio conatibus: ardua

ardua quaeque,
5.487  Inuia, summa petit decorum fastigia, nullum
5.488  Laude parem, nedum patiens habuisse priorem.
5.489  Quinam igitur sublimè adeo iaculantibus Ausis
5.490  Terminus, aut requies? Quae nam fiducia voti
5.491  Cum summis hominum, quos vel prior vlla creauit,
5.492  Nostra vel antiquis heroibus addidit aetas,
5.493  Assiduè decertanti, et sic mente parato,
5.494  Tranquillam neget vt

quaeque arma ministret,
5.537  Vltima nunc subit, et longè saeuissima, toto
5.538  Pectore diuulsam penitùs proscribere pacem,
5.539  Criminis admissi ante oculos feralis imago.
5.540  Haec illa est, hominum quae noxia corda, flagello
5.541  Vipereo insultans, Acherusia torquet Erinnys:
5.542  Haec rota, tergeminusque canis, iecorique renato
5.543  Penniger assiduus tortor. Quid plura? Manentis

in tartara viuos
5.565  Iam rapient. Iter ingressi, virgulta moueri,
5.566  Exiguâ dumos inter trepidante lacertâ,
5.567  Audierint; spiris horrendum immanibus anguem
5.568  Caecus adesse pauor fingit. Quae tuta Nocentes
5.569  Otia, quam sperent infesto Numine pacem?
23  23. Prona igitur cupidis adsint licet omnia votis,
5.571  Ingenium, vires, regum fauor, ampla supellex,

5.627  Supplicijs miserum exercent sua crimina pectus.
25  25. Has igitur Furias, erebique immania monstra
5.629  Excantare sacro Sophiae me carmine coepti
5.630  Lex operis iubet: auulsis, quae pectora turbant,
5.631  Funditus vt causis, sua cordibus otia, seque
5.632  Annuat, et iugi Pax temperet ora Sereno.
5.633  Qualiter, Astraei rapido cum turbine fratres
5.634  In pelagus cecidere, imâque

5.677  Fluctibus, immodicaque operum sub mole fatiscit.
5.678  Tunc in fermento est bilis: tunc quilibet illam
5.679  Occursus, strepitusque agitat. Ceu trita calorem
5.680  Corpora; sic, varijs teritur quae sedula curis,
5.681  Irarum rapidos mens concipit acriùs ignes.
29  29. Proximus hinc comitum delectus, quos tibi dulcis
5.683  Nexus amicitiae coniungat, et arctior vsus:

ignauo cultu blandisque foueri
5.697  Artibus à primo quisquis consueuerit aeuo.
5.698  Nam, veluti nunquam tot desaeuire coruscis
5.699  Fulminibus nimbos, quot tempestate videmus
5.700  Autumnâ et vernâ, quae pars clementior anni:
5.701  Quo fit, vt autumno propius, vernoque tepori
5.702  Italiae caelum vrgeri quoque saepiùs illis,
5.703  Quàm Scythiae gelidum latus, et Pelusia regna,
5.704  Prodiderit vasti

foemineum vulgus, sic corda virorum
5.706  Proxima foemineis, parilique eneruia luxu
5.707  Saepiùs, et causâ videas leuiore moueri.
5.708  Nil miseris non infestum, subitoque dolore
5.709  Turbandis validum. Quae corporis, haec eadem sors
5.710  Est animi. Solitos hyemem defendere tectis,
5.711  Nec caelum, nisi lene, pati, victumque diurnum
5.712  Delectu nimio, medicâque expendere lance,
5.713  Et seruare modum

paret assultus, inopinaque fata.
31  31. Quod superest, turbis hominum, rebusque gerendis
5.728  Ne mihi se virtus vnquam committat inermem:
5.729  Omnia quin secum priùs exigat, in medio quae
5.730  Puluere versanti sese deîn tristia possunt
5.731  Obîjcere, et stomachi subitos attollere fluctus.
5.732  Nempe velut si quis properanti segnior obstet,
5.733  Inîjciatque moram medius: si naris

tunc iubeam: crystallo iudice, tetros
5.743  Illius vt coram possis dignoscere vultus.
5.744  Sint alij speculum, simili quos turbine mentis
5.745  (Et praesens aderas) meministi saepiùs actos.
5.746  Quae miseris facies? Tragici non instar Orestae,
5.747  Non toties verum spectare Athamanta putasti?
5.748  Anne alijs igitur pariter lymphatus haberi,
5.749  Vitandaeque velis speculum te fingere formae?

Cic. 4. Tuscul. et Plut. de Liberis educandis.
5.771  Improbe, ait, si non animi flagrantior essem.
5.772  Quae saeuire Alios iubet indignatio, poenas
5.773  Haec eadem, prohibet me sumere. Pectoris impos
5.774  Ipse sui, officium male sumit herile. Furori
5.775  Nil liceat, iusto quia vult sibi plura licere.

adhuc, vitae quin vtilis ira videri. [d] Idem ibid. cap. 3. et lib. I. cap. 9.
5.789  Quae mihi (Aristotelem quamvis praescribat, et, αυτòς
5.790   Aυτòς εΦη tripodis crepet aemula Pythagorei)
5.791  Legitimo

meritam tu dixeris iram?
5.794  Quì? Rogo. Nimirum sontes vlciscitur, aequas
5.795  Et malefacta iubet poenas persoluere. Sontes
5.796  Quin potiùs facit, et iusti seruare tenorem
5.797  Nescia supplicij, quae vindicat, Ausa vel aequat,
5.798  Vel superat. Nullo motu iacetur, oportet,
5.799  Astraeae geminas aequato vt pondere lances
5.800  Dextera sustineat. Ratio, non Ira luendis
5.801  Constituit leges, et

et superaddere claris
5.896  Syderibus, cuius pudeat vel Tartara, monstrum?
5.897  Scilicet egregios inspiret cordibus ignes,
5.898  Heroumve calor posst, geniusque videri
5.899  Tetra lues. Brutis hominem quae miscet, inerti
5.900  Affigitque Solo diuinae semina mentis?
43  43. Tu meliùs sapias: talemque in imagine verâ,
5.902  Tot cinctam colubris, tam detestabile virus

serat gestu charites; haud nausea menti
5.913  Sit minor, ac putri caelum nidore grauantes.
5.914  Proiecti canis exuuias, dilapsaque tetram
5.915  In saniem laceri membra aspexisse caballi.
5.916  Obuia quae si Fors tulerit spectacula; vultum
5.917  Ocyùs auuertis, properasque euadere, totam,
5.918  Non sine rugoso concussu, in lumina frontem
5.919  Declinans, animaeque premens spirabile limen,
5.920  Nequa

Turpibus interea minus, Paphioque lepore
5.995  Infectis vacuas dones si cantibus aures.
5.996  Sirenum scopulos nosti, Eumenidesque canoras:
5.997  Ne nimiùm distare putes: quocunque sub axe,
5.998  Quae perimant animos, vocalia toxica miscent:
5.999  Praecipuè in resouis Thymcleo actore theatris,
5.1000  Inter vbi choreas, blandùmque sonantia fila,
5.1001  Molles nequitiae, et casus referuntur Amantûm.

animos sibi dira libido
5.1016  Praeparat. Et, quantò sentiri lenior intrat;
5.1017  Plùs tantò sedet, ac mentes permant ad imas.
5.1018  Dictio dum placet; incipiunt quoque dicta placere.
5.1019  Horrebas quae nuda priùs, fucata nitore
5.1020  Castalio, minus atque minus nunc probra timoris
5.1021  Incutiunt: iam non tibi mens adamantina:primus
5.1022  Iam rigor inflecti sensim, nimiusque videri:
5.1023  Iam

5.1039  Ceu subitum, apprensis qui vestibus haeserit, ignem,
5.1040  Excute. Nec fallat, primò quòd serpere lenis
5.1041  Ille calor turpem nondum fateatur amorem.
5.1042  Si tenerum exgui foueat mora temporis; in quae
5.1043  Bacchantûm subitò flammarum incendia surget?
5.1044  Quos animo tenius pariet scintilla Veseuos?
5.1045  Biblis in exemplo est. Nascentis semina morbi,
5.1046  Et malè

superbo
5.1112  Aggredior iam colla iugo. Tu, libera si mens,
5.1113  Vindiciaeque iuuant; solerti ante omnia curâ,
5.1114  Fac, reputes, famae de moribus ingenioque
5.1115  Carminis haud falsus cecinit quae nuper Apollo,
5.1116  Vt sua crudeli pretio connubia vendat,
5.1117  Mille subire procos discrimina, mille laborum
5.1118  Taedia ferre iubens; vt, vel post talia, paucos
5.1119  [Žug]

resonabile murmur,
5.1126  Pictaque mentitae Iunonis imagine nubes. (a) (a) Vide Nasal. lib. 6. mythol. cap. 16.
5.1127  Quae penitùs si nota habeas, creberque reuoluas;
5.1128  Fluxam adeo, tenuemque, et Veri pondere cassam
5.1129  Obuia per quaecunque sequi discrimina mercem,
5.1130  Haud minùs insani duces rem pectoris; ac si

5.1132  Dum similis viuo docti per vulnera scalpri,
5.1133  Aut per Apelleae superet mendacia telae.
5.1134  54. Nec te decipiat, magni quòd nominis ardor
5.1135  Viuida nescio quae iaculatur fulgura mentis
5.1136  Nobiliore typo excusae, et celsissima quaeque
5.1137  Ad decorum stimulis plusquam vulgaribus actae.
5.1138  Diuersi penitùs mores: Vulcania ceu si
5.1139  Arma humeris

quos fabula socco,
5.1196  Pyrgopolynicas, ampullososque Thrasones,
5.1197  Excipias, hominum, gnarus, sua quemque morari,
5.1198  Caetera curarum segnem, ac nescire paratum.
5.1199  Splendida nec moueant, vani quae saepe sodales
5.1200  Praesenti tumidis faciunt praeconia buccis.
5.1201  Nam quis Amicorum vafras sub nomine vulpes,
5.1202  Et parasitantis nescit tectoria linguae?
5.1203  Officio functi laudatum

pridem missus in oras:
5.1231  Vnde redux? Lepidus tum percontator, Vt, inquit,
5.1232  Exciderat! Sed da veniam: nunc denique, qui sis,
5.1233  In mentem redijt. Libycâ digressus ab actâ
5.1234  Nempe venis, quae Praetori prouincia dudum
5.1235  Obtigerat. Fugit demissis frigidus Hospes,
5.1236  (Aspersâ Volucer ceu gallinaceus vndâ)
5.1237  Cristarum phaleris, et strictis ocyùs alis,
5.1238  Indignans, atque, O

vndâ)
5.1237  Cristarum phaleris, et strictis ocyùs alis,
5.1238  Indignans, atque, O mores! O tempora! mussans.
5.1239  Siccine praestantûm memoranda exempla virorum
5.1240  In tenebris squalere? Nouis quae littora cunque
5.1241  Sol radijs, curru vel discedente salutat,
5.1242  Plena meae rebar Quaesturae laudibus. Auras
5.1243  Vt subitò in tenues iucundus vanuit error!
5.1244  Ecce Dicarchei vicinâ in

hominum spes, conclamataque vota!
5.1250  I nunc, sollicitâ famam virtute mereri
5.1251  Nitere. Perpetuis, i, frange laboribus aeuum,
5.1252  Vt tibi inocciduos pariat labor improbus annos.
5.1253  En, quae magnanimis respondet gloria factis.
5.1254  En, quae nostrarum (pudet) ignorantia rerum.
5.1255  At benè, quòd vel sic sapui. Ventosa valete
5.1256  (Sat surdis huc vsque piget cecinisse) theatra.

sollicitâ famam virtute mereri
5.1251  Nitere. Perpetuis, i, frange laboribus aeuum,
5.1252  Vt tibi inocciduos pariat labor improbus annos.
5.1253  En, quae magnanimis respondet gloria factis.
5.1254  En, quae nostrarum (pudet) ignorantia rerum.
5.1255  At benè, quòd vel sic sapui. Ventosa valete
5.1256  (Sat surdis huc vsque piget cecinisse) theatra.
5.1257  Nil vulgo, quid agam, curae? Nil et mihi, vulgus

tuus erga Alios igitur, hunc noris eundem
5.1276  Omnibus erga omnes, naturae foedere certo,
5.1277  Esse animum. Solum tu te miraris, amasque,
5.1278  Et populo eximium censes mirumque videri,
5.1279  Quae praeclara alibi, seu quaerere lentus, iniquo
5.1280  Seu fastu spreuisse celer. Cur ergo superbum
5.1281  Me minùs intentumque mihi, cur indole quemquam
5.1282  Dissimili credas, alioque numismate cusum?

5.1375  Edomuit fastus, orbemque implere minantis
5.1376  Perfida Bistoniae Leopoldus cornua Lunae
5.1377  Fatali retudit dextrâ, et victricibus armis,
5.1378  Maximus Europae vindex. Quae saecula tantum
5.1379  Ausa forent sperare decus? Vix gaudia credunt
5.1380  Nostra sibi: vix ipsa capit victoria sortem,
5.1381  Qua fruitur: necdum funesti tota recessit
5.1382  Temporis effigies, quo

lunare tyranni.
5.1473  Vndique certatim discurritur: vndique laetis
5.1474  Mirantûm studijs, et plausibus aequora feruent.
5.1475  O digna aeterno in fastis adamante notari!
5.1476  O aeuo par vna dies! quae funera, luctus,
5.1477  Terroresque, minasque à nostris barbara vertit
5.1478  In capita: innumerosque ausus, cladesque, rapinasque
5.1479  Atque Orbem euersum, et tot Thraci saecla rependit,

5.1477  Terroresque, minasque à nostris barbara vertit
5.1478  In capita: innumerosque ausus, cladesque, rapinasque
5.1479  Atque Orbem euersum, et tot Thraci saecla rependit,
5.1480  Grande triumphorum auspicium. Nam quae noua fati.
5.1481  Protinus excepit series? Quantum inde cruoris
5.1482  Barbarici, horrendum belli vectigal, in Istrum
5.1483  Victorem Euphrates, Tanaisque effudit? Ahenis
5.1484  Quot validae claustris,

Durae aemula Troiae,
5.1488  Quo subigi posset, maiorem inuenit Atriden,
5.1489  Atriden Lotharum. Quid seu, Strigonia, seu te
5.1490  Inclyta commemorem regalibus, Alba, sepulcris,
5.1491  Nesseliumque, et quae stagnantem, Esechia, Drauum
5.1492  Longo ponte domas? Hinc sicco Marte subactos
5.1493  Victori reserant Sighettum, atque Agria muros,
5.1494  Bellantûm olim ingens pretium, nunc palma sedentûm;

comites cursùs dimittere musas.
6.4  En alij fluctus, aliud maris aequor arandum.
6.5  In medium reuocor. Sacris attollere visa
6.6  Ex adytis caput, ipsa nouos Sapientia vati,
6.7  Plenius vnde trahant, docui quae caetera, pondus,
6.8  Augusto monitus Dea suggerit ore: tuisque
6.9  Haec, ait, appendix veniat suprema libellis.
6.10  Parendum Superis. Reflectite lintea, iussos
6.11  Neu pigeat mecum (breuis est via)

6.14  Vsque fluat: sic ipsa suas concedere vestris
6.15  Faticinas iubeat quercus Dodona viretis.
6.16  2. At quę prima nouo reuocamur in ęquora cursu?
6.17  Haeccine, tot circùm quae consita puppibus, et quà
6.18  Nautarum assidui cursus atque agmina feruent?
6.19  Nulla minùs. Quin ipso adeo hoc de limite primùm
6.20  Auersis nos Diua iubet decedere proris:
6.21  Nec magis aut

illud,
6.27  Errantûm quod plura notant vestigia, dulcem
6.28  Ad metam sibi fingat iter. Praeneste supinum
6.29  Si petis, Herculei gelidas vel Tiburis arces;
6.30  Prae reliquis quae trita, eadem tutissima ducet
6.31  Semita. Iunge alacer praeeuntibus ordine turmis
6.32  Te comitem: certi nunquam frustrabere callis.
6.33  EVTHYMIAE secreta gradum ad delubra ferenti
6.34  Dux alius.

scelus, humano generi fortuna relicta est,
6.41  Non ea naturae vis; vt meliora probentur
6.42  Pluribus. Aerij celso de culmine montis
6.43  Si libeat terras infra aspexisse iacentes;
6.44  Attonitis, heu, quae subitò se scena recludet
6.45  Luminibus? Quodnam aspicies miserabile, discors,
6.46  Immensumque chaos? Ruptis volitantia fraenis
6.47  Crimina, fas versum atque nefas, dira vndique bella,
6.48  Furta,

Curentur Superis; nullo an moderante Deorum
6.164  Praecipites euenta rotent mortalia casus.
6.165  Proh nimiùm tenues animas! Crateris in orbe
6.166  Exigui tantas labefacto corde procellas
6.167  Quae subeunt: tanquam praesentis finibus aeui
6.168  Res hominum clausae, aut ingens mortalia saecla,
6.169  Quantovis numero labentibus addita saeclis,
6.170  Momentum faciant. Sortem post fata repostam

6.199  Sola suae laetos compendia, sola vicissim
6.200  Externae sortis meditari incommoda: quòdque
6.201  Haec procul; illa adsint, meritas persoluere grates.
6.202  10. Nam quae viuendi ratio tam prospera, nullo
6.203  Temperet vt luctu sua gaudia? Dulce triumphi
6.204  Optandumque decus: quanto venale cruoris
6.205  Sit pretio, reputes. Magnarum lumina stringit
6.206  Fulgor opum:

6.217  Crede mihi, quos inuidiâ dignaris, eodem
6.218  Te sibi praeponunt aegri liuore, suamque
6.219  Mutârint tecum, detur modò copia, sortem.
6.220  Mentiar, ipse etiam ni conditione potitus,
6.221  Quae stimulis animum tantis nunc vellicat absens,
6.222  Oppositam indueres mentem, votique peracti
6.223  Ingratus, subitò malles ad prima reuerti.
6.224  Vndique maeroris Stultus trahit, vndique causas

6.284  Ne species discordem animum nouitatis inani
6.285  Abripiat lenocinio, et per plurima verset.
6.286  Stultorum haec exempla, nihil constanter amare,
6.287  Nulli haerere diu studio, quae nuper anheli
6.288  Quaesierant, rapido mutati pectoris aestu
6.289  Iam fugere, et, subitae quòcunque cupidinis aura
6.290  Impulerit, totis cursum reflectere velis.

semel auspice, callem
6.376  Vsque sub extremas decurrat sedula metas:
6.377  Orsa nec ad trutinam toties reuocare, sed acri
6.378  Ad calcem potiùs curet deducere nisu.
6.379  Nam quis erit modus, aut operum quae summa coronis,
6.380  Instabilem quaecunque leuis si causa probatis
6.381  A studijs animum subitò in contraria vertat?
6.382  Pensandis sua sunt, sua tempora rebus agendis.
6.383  Quid fieri satius, dum

grauis à tergo comitatur egestas;
6.467  Fabula narratur surdo: nil creditor instans,
6.468  Nil inopes terrent cani, quaerendaque frustra
6.469  Mors misero, cum nec laquei iam copia, nec, quae
6.470  Exoret stygiam, tenuis mercedula, cimbam.
6.471  Turbinis igniuomi in morem, quo, Roma, beatam
6.472  Irradias Petri noctem, dum splendida vulgi
6.473  Luminibus de se exhibeat spectacula;

6.503  Et, similes porro victuris, viuere nunquam
6.504  Incipiunt. Nunc aequoreos, ait ille, per aestus,
6.505  Memnonidum scrutator opum, Gangetica longè
6.506  Ostia, teque petam, mersi quae funera Solis
6.507  Gentibus excusas, alioque, America, rependis
6.508  Sole, parens rutili, et felix Aurora metalli.
6.509  Stat quidvis tentare operum, et subijsse laborum:
6.510  (Hac emitur mercede

pleno, aspirantibus et Dijs,
6.513  Fundarit patrios melior fortuna penates;
6.514  Dulcia tunc positis succedent gaudia curis:
6.515  Inter et egregios census, famaeque nitores,
6.516  Iam laetus peragam, quae sedulus otia feci.
6.517  Tunc, ais? At cur non potiùs tam dulcia Diuûm
6.518  Anticipes iam nunc tibi munera? Qui malus error
6.519  Ingratas iubet actutum praesumere curas,
6.520  Gaudiaque extremo

6.526  Neptuni dubio, dubio vel in aequore Martis,
6.527  Perque fori syrtes, infidaque limina regum,
6.528  Attonitos curis, fessosque laboribus vrget.
6.529  Quò tam solliciti cursus? Qui terminus? Aut quae,
6.530  Spes alijs alias, ceu fila, intexere gaudens,
6.531  Immensam hanc adeo miseris net callida telam
6.532  Penelope? Verum si respicis; omnibus vnus
6.533  Longorum hic operum finis proponitur:

alijs alias, ceu fila, intexere gaudens,
6.531  Immensam hanc adeo miseris net callida telam
6.532  Penelope? Verum si respicis; omnibus vnus
6.533  Longorum hic operum finis proponitur: omnes
6.534  Nescio quae meliora sibi dêin tempora spondent,
6.535  Tot quibus emensi scopulos, et dura viarum,
6.536  Fluctiuagos tuto componant littore cursus.
6.537  26. Heu steriles Veri! Tanquam non tempore

quòd sorte frui, dum fata sinebant,
6.555  Abnuerint: Parcasque adeo euasisse minantes
6.556  Si liceat; posthac non irrita munera Diuûm,
6.557  Nilque datae iurant periturum e tempore vitae.
6.558  Quae ne vicini supremo in cardine fati
6.559  Ipse etiam doleas; quam postera cunque recentem
6.560  Addiderit pensis Clotho vitalibus horam,
6.561  Protinus illam aeui confer praesentis in vsum,
6.562  Dilato

senectae
6.586  Praemia respiciat, quin, sese laetus in ipso,
6.587  Praesenti iam nunc foueat dulcedine mentem,
6.588  Ingratum nec onus, sed opus videatur amicum.
6.589  29. Quae facilè in medijs contingent gaudia curis,
6.590  Si non plura tibi, aut grauiora negotia, quàm quae
6.591  Ferre pares humeri, imponas: neque nominis ampli,
6.592  Fortuitive sitis lucri tentare laborem,

iam nunc foueat dulcedine mentem,
6.588  Ingratum nec onus, sed opus videatur amicum.
6.589  29. Quae facilè in medijs contingent gaudia curis,
6.590  Si non plura tibi, aut grauiora negotia, quàm quae
6.591  Ferre pares humeri, imponas: neque nominis ampli,
6.592  Fortuitive sitis lucri tentare laborem,
6.593  Vnicus at puri iubeat respectus Honesti.
6.594  Sic etenim liber sapienti lege modoque

atque aeris aceruos,
6.628  Supremosque magistratus, dominasque curules
6.629  Concipias. Nihil humanae inter praemia sortis
6.630  Immodico Euthymiae cupidis ardore vouendum:
6.631  Non dexter studiorum, ad quae vel sedula virtus
6.632  Impulerit, successus: opum non copia, simplex
6.633  Quas sibi mortalis vitae desiderat vsus:
6.634  Non animi non ipsa quies. Quid talia namque
6.635  Rettulerit iusto votorum

opum non copia, simplex
6.633  Quas sibi mortalis vitae desiderat vsus:
6.634  Non animi non ipsa quies. Quid talia namque
6.635  Rettulerit iusto votorum limite claudi:
6.636  Si nihilò secus, ac, vanis quae caetera vulgus
6.637  Prosequitur votis, inhiantia pectora turbent?
6.638  Gemmeus, an luteus crater nil distat; vterque
6.639  Noxia dum pariter labris aconita propinet.
6.640  Qualibet anxietas descendat

nomen: placidè tamen omnia: ne, si
6.660  Feruidior careat quaesito fine voluntas;
6.661  In sese vim vertat, et, acri incensa dolore,
6.662  Ipsam etiam perdat, post perdita vota, quietem,
6.663  Praecipuum quae votum, omnisque est regula voti.
6.664  32. Et quia saepe etiam externis vehementiùs aequo
6.665  Afficimur, ceu parua domi sit copia, curis;
6.666  Edico, teneris praesertim mentibus, in se

Et quia saepe etiam externis vehementiùs aequo
6.665  Afficimur, ceu parua domi sit copia, curis;
6.666  Edico, teneris praesertim mentibus, in se
6.667  Remque suam visus defigere: caetera, stulti
6.668  Quae proceres, stultum quae miscet plurima vulgus,
6.669  Et quibus in melius reuocandis nil sibi promptum
6.670  Auxilij, surdis transcurrere sensibus. Hoc si
6.671  Praeceptum docili seruauerat Heraclitus

externis vehementiùs aequo
6.665  Afficimur, ceu parua domi sit copia, curis;
6.666  Edico, teneris praesertim mentibus, in se
6.667  Remque suam visus defigere: caetera, stulti
6.668  Quae proceres, stultum quae miscet plurima vulgus,
6.669  Et quibus in melius reuocandis nil sibi promptum
6.670  Auxilij, surdis transcurrere sensibus. Hoc si
6.671  Praeceptum docili seruauerat Heraclitus
6.672  Pectore; non, largos

gressu.
6.680  Sin aliquid vel nolenti se fortè videndum
6.681  Obtulerit, quod (ceu passim Mortalia) turpe
6.682  Indignumque putes; dic tecum protinus: Ista
6.683  Plùs nihilò obseruare meum, quàm, quae glaciales
6.684  Thyrsagetae peccant, vel areniuagi Nasamones.
6.685  Respicerem, populi si praetor, iudicis aut si
6.686  Fungerer officio. Quìd nunc aliena capessam

6.706  35. Ergo nocet, quid agant Alij, scrutarier: at non,
6.707  Felices vt agant, pariter curare nocebit:
6.708  Maiori quin nulla animum dulcedine complet,
6.709   Ac pulsis Inopum quae cladibus orta, voluptas.
6.710  Haec igitur primas inter sit cura, virili
6.711  Humani causam generis pro parte tueri,
6.712  Quae mala quisque subit, communia ducere, flentûm
6.713  Aerumnas lenire,

Maiori quin nulla animum dulcedine complet,
6.709   Ac pulsis Inopum quae cladibus orta, voluptas.
6.710  Haec igitur primas inter sit cura, virili
6.711  Humani causam generis pro parte tueri,
6.712  Quae mala quisque subit, communia ducere, flentûm
6.713  Aerumnas lenire, aegro huic solatia ferre,
6.714  Illius angustos census laxare, salutis
6.715  Ancipitem saeuis alium subducere Parcis,
6.716  Nullum

8.
6.727  Cum domito spolijs diues remearet opimis;
6.728  Quàm, socios inter fausti cum praemia Martis,
6.729  Largus opum victor, diuiserat, haec sua fassus,
6.730  Quae daret, his auctum sese ornatumque videri,
6.731  Auctior vnde aliquis comitum atque ornatior iret.
6.732  Nec, qui Cecropijs Auroram terruit armis, (c) (c) Vide Plut. in eius

pabula quaerit,
6.778  Nec donasse putat, geminet ni munera: iamque
6.779  Plus debet, qui praestat opem, plus accipit ipse,
6.780  Largiturque sibi: pleno ceu gurgite tota
6.781  Pectus in authoris redeat, quae pluribus inde
6.782  Per populum latè manarat didita riuis,
6.783  Gaudiôrum eluuies. Cur non huic prodiga cunctos
6.784  Lydorum, atque Arabum census, et quidquid vbique
6.785  Flumina seu voluunt auri,

auri, seu ducitur alto
6.786  Omniferae matris gremio, Fortuna, dedisti?
6.787  Crede mihi, humanum poteras, dum consulis Vni,
6.788  Demeruisse genus. Communia nemo negaret,
6.789  Communis spargenda parens quae, dona, tulisset.
6.790  37. O meritos gazis animos aequalibus vti,
6.791  Quàmque velint, haud posse minùs! O pectora curis
6.792  Regnorum, et vasti imperio dignissima Mundi!

Astraea, negares.
6.817  Nunc totâ licet armiferae Sors nube pharetrae
6.818  Ingruat, et saeui denso circùm agmine casus,
6.819  Omniaque in nostras iurent elementa ruinas;
6.820  Nulla hominem laedit, quàm quae promanat ab ipso,
6.821  Vis grauiùs. Duris possemus parcere fatis,
6.822  Duraque fòrs nobis didicissent parcere fata;
6.823  Ni furor humanus stimulis vrgeret, et hosti
6.824  Adderet externo vires

6.830  En tandem patuere: en ipsa in limine sacros
6.831  Expedit amplexus, Thaumantide cincta perenni,
6.832  Caelicolûm et qualis mentes beat. Aspice, quantus
6.833  Frontis honos, placido quae vernat gratia vultu:
6.834  Vt nil syderibus concedunt lumina, blandae
6.835  Nectar vt hyblaeum superat facundia linguae.
6.836  Penelopem agnoscas diuinam, cui procus Orbis.
6.837  Nec dispar dominae

syncera quies! Libare Deotum
6.852  Ambrosiam, puro satiari Numinis haustu,
6.853  Aeternumque auidis illud constringere votis,
6.854  Vnum implet quod vota, exceditque omnia, Pulchrum.
6.855  Quis dolor, aut quae tam laeto intercedat amori
6.856  Anxietas? Vllamne sitim, aut fastidia norit,
6.857  Nectaris aetherei potor, conuiua Tonantis?
6.858  40. Finitis quicunque Bonis amor imminet, aestu

6.857  Nectaris aetherei potor, conuiua Tonantis?
6.858  40. Finitis quicunque Bonis amor imminet, aestu
6.859  Ambiguo nunc huc volitans, nunc spargitur illuc:
6.860  Instar apis, quae per saltus gentilis Hymetti
6.861  Iam thyma; serpillum iam circuit, et modò glauco
6.862  Rore maris; niuei pendet iam flore ligustri,
6.863  Singula delibans auidè, subitòque relinquens.
6.864  Quid

sed motibus vrgens
6.895  Hinc cupidos trahat; hinc refugos auertat: amorque
6.896  Illius haud leuiore odij sit pondere mistus.
6.897  At tibi, inexhausta ò hominum, Diuûmque voluptas,
6.898  Summe Pater, quae mista Mali contagia? Toto
6.899  Aut quid ibi non conatu et vi mentis amandum,
6.900  Nil vbi non summum, ac solidè plenèque beatum?
6.901  42. Praeterea, certum nobis propriumque perennet,

6.968  Non hominum superante sitim dulcedinis haustu
6.969  Iam saturis noua fit socios habuisse voluptas.
6.970  45. Quìd referam? Sortem quòd amor permiscet Amatûm,
6.971  Alterutri fuerint quae vel Bona, vel Mala cunque,
6.972  Ambobus faciens communia. Noscere promptum
6.973  Vnde etiam, quanto reliquis discrimine praestet,
6.974  Aeternum primumque Bonum qui respicit, ardor.
6.975  Nempe alibi,

6.977  Quàm gaudî, maeroris adest vectigal Amanti.
6.978  Ilicet infelix, cumulo crescente Malorum,
6.979  Cum sua vix portet, damnatur et illa subire,
6.980  Vnanimum lugenda premunt quae, fata, sodalem!
6.981  Haud ita, supremo, tedis melioribus ardens,
6.982  Caelicolùm Regnatori qui iungitur. Ecquid
6.983  Scilicet in tali lugendum occurrat Amico?
6.984  Ecquid non penitùs felix, non

et inanibus vmbris
6.1022  Posthabitis, ipsum omnigeni apprendisse decoris
6.1023  Exemplar primum, immensae dulcedinis ipsum
6.1024  Iam quaerat sitiatque aeternum attingere fontem.
6.1025  Nonne vides, vt, quae sol sydera pinxerat absens,
6.1026  Obscuret praesens? Vix caelum emensus, Ibero
6.1027  Gurgite flammantem currum, igniuomosque Iugales
6.1028  Condidit; en vacuo Mundi radiare theatro
6.1029  Astrorum

Tu, caeli arcana voluptas,
6.1107  Pascebas animos: tu, flammiger halitus, imis
6.1108  Sensibus incideras: te votis omnibus vnum
6.1109  Ardebant, toto te pectore suspirabant.
6.1110  Sorte quid hac melius? Quae fortunatior aeui
6.1111  Conditio? Anne alia occiduo iam lumine functos
6.1112  Vita manet, Superûmque aeternâ in sede receptos?
6.1113  Nonne amor hic diae cumulus, mensuraque sortis?
6.1114  Nonne hoc,

6.1125  Nec modus, optatum donec iam prendere littus,
6.1126  Permistosque tuo contingat in aequore mergi.
6.1127  Est suus, est certè cunctis decor, vndique circùm
6.1128  Spectantur quae fusa tuae miracula dextrae.
6.1129  Pulchra maris facies, placidè stagnantibus vndis,
6.1130  Pulcher inextinctis radians fulgoribus aether:
6.1131  Nec tellus non pulchra satu tam diuite florum,

6.1205  Te sitient: quam quaesierant per plurima, in vno
6.1206  Omnimodam nacti requiem, aeternùmque fruendam.
6.1207  52. Cuius ego arcanos operosâ indagine fontes
6.1208  Vestigare orsus, quae iam vagus aequora lustrem?
6.1209  Quosque nouos ineam cursus? Hìc plena voluptas:
6.1210  Hìc quodcunque alibi palantia vota requirunt:
6.1211  Omnibus hìc animi ceu tenditur vltima curis
6.1212  Linea;

ille, adhuc vacuus et esuriens, ex alijs ad alia quaerenda se porrigat. Adde, quòd Bona fortuita non solùm, vt vana, insatiabili cupiditate plura acquirendi; verùm etiam, vt caduca et fragilia, continenti solicitudine acquisita seruandi admiratores suos torquent. Quae illorum fragilitas hìc fusè explicatur. Tum ex eâ possidentium anxietas et formido colligitur. Postremò laetitia, et satietas, cuius gratiâ Fortunae Bona exquiruntur, potiùs pauca appetentibus, quàm multa possidentibus solet

Eiusdem magnanimitas in diuitiarum neglectu, deridendisque Mortalium circa gemmas, metalla, et id genus crepundia puerilibus studijs. Securitas demum, qua caetera omnia Fortuna Bona susque deque habet, ceu superuacua, nulloque pacto comparanda cum animi Bonis, quae sola homini ad laetitiam et quietem sufficiant. Aliquod huius sapientiae specimen in Diogene Cynico. Eadem sapientia in Socratis exemplo adumbrata. Inducitur per Prosopopoeiam Socrates, iustâ, et ad

cum tamen pax solida in externis consistere, et donari à Fortunâ minimè possit. Affert huius Propositionis argumentum certissimum, et totâ Oratione confirmandum: quia nemo felix, integraeque compos laetitiae, nisi eximijs, et certis, suisque fruatur Bonis: quae vtraque conditio Fortunae muneribus, tum per se se exiguis, tum extra vtentis arbitrium positis, abest. Abesse primam probatur, ostenso, quàm vilia paruique pretij illa sint, per

et sapienti expetendum minùs: cum nullo accipientis merito nixus, ex solâ deferentium stultitiâ originem trahat. Additur ex abundanti, Fortunae munera non modò non ingentium Bonorum; sed neque Bonorum nomen mereri: quin veriùs Malis esse accensenda: vtpote quae plus noceant, quàm prosint. Operae igitur pretium fore, damnorum ex ijs profluentium grauitatem perpendere, cum fructuum tenuitas iam ex dictis abundè constiterit. Morbi primò se obijciunt, ab immoderato voluptatum vsu, qui opum copiam plerunque comitatur,

luxu eneruatas facilem hosti praedam obiecit: cum contra Scythas inopia sua ab hostium incursionibus tutissimos seruet. Declarantur vberiùs modò dicta exemplo, siue fabulâ Nucis, quae fertilitatem, qua olim gloriabatur, serò tandem, vt noxiam, deuouit. Succedunt postremò eâdem ab radice, pullulantes animorum teterrimae pestes, arrogantia, vecordia, crudelitas, communisque iuris impatiens, et nihil sibi vetitum ferens libido.

arrogantia, vecordia, crudelitas, communisque iuris impatiens, et nihil sibi vetitum ferens libido. Haec autem omnis Fortunae indulgentis malignitas à contrario luculentiùs ostenditur: compositâ cum infelicibus praesentis aeui diuitijs, innocentiâ et securitate, quae veteris aureae aetatis pauperiem beauit. Quâ occasione indignatus Socrates, rem adeo noxiam tantâ in admiratione, et honore apud homines esse, obiurgat eorum stultitiam, qui, in ferendo de rerum bonitate, vel malitiâ iudicio, multitudinis potiùs opinionem,

euincitur, quòd illas retinere pro arbitratu minimè possumus, sed, vel intuiti, toties amittimus. Hinc adeo, ceu ritè probatum, colligitur, fortunatos homines, quantâcunque in externarum opum affluentiâ, maximâ laborare domesticae pacis inopiâ, vtpote quae nonnisi praestantissimis, maximèque certis innititur Bonis. Haec igitur Bona, contemptis fortuitis, Euthymiae studioso quaerenda, immo, vt veriùs loquamur, fruenda, cum vltrò se ingerant, intraque animum ipsum nascantur, nec alio, quàm nostrae voluntatis,

opinione affingatur. Illud potiùs, tanquam propositionis allatae fundamentum statuimus, magnam humanae menti vim esse ad externos sibi casus tristiores asperioresque reddendos: quòd in ipsis nimirum malignitatem seu falsam effingat; seu veram amplificet: seu, quae admistis (vt semper contingit) Bonis mitigatur, pura, et à meliori parte seiunctam concipiat: adeoque, qui haec mentis vitia sapienter correxerit, posse illum ita externorum Malorum acerbitatem lenire, vt nihil tranquillitati suae

quiete dimoti. Cum enim res vtrobique eadem sint; non aliunde profectò, quàm ex dissimili circa ipsas iudicio ea oriri animorum, atque affectuum diuersitas potest. Propositae modò rationi noua lux additur tum illius exemplo picturae, quae diuersas diuerso è latere spectantibus imagines reddit; tum praegnantium foeminarum, quae, quas animo species concipiunt, eas teneris saepe foetibus solent imprimere. Iamuero haec mentis peruersitas, fortuitos aduersùm se casus opinione suâ roborantis, nusquam

profectò, quàm ex dissimili circa ipsas iudicio ea oriri animorum, atque affectuum diuersitas potest. Propositae modò rationi noua lux additur tum illius exemplo picturae, quae diuersas diuerso è latere spectantibus imagines reddit; tum praegnantium foeminarum, quae, quas animo species concipiunt, eas teneris saepe foetibus solent imprimere. Iamuero haec mentis peruersitas, fortuitos aduersùm se casus opinione suâ roborantis, nusquam manifestiùs elucet, quàm in solicito eorumdem absentium timore. Quid enim tunc externi

improuidae formidinis fructum, nisi, vt inanium solicitâ expectatione Malorum verè tristes, ac miseri simus. Postremò, quia plus saepe cruciatùs ex Mali prouisi metu, quàm ex ipso Malo praesente percipimus: cum eo ingenio sit timor, vt et maiora veris concipiat, quae procul intuetur, Mala; et quouis temporis puncto totam eorum longitudinem colligat, collectâque adeo vehementiùs animos torqueat. Quae vltimo loco proposita ratio vt planior ad intelligendum sit; statuitur quauis in re aliud esse amplitudinem spatij, aliud vim,

cruciatùs ex Mali prouisi metu, quàm ex ipso Malo praesente percipimus: cum eo ingenio sit timor, vt et maiora veris concipiat, quae procul intuetur, Mala; et quouis temporis puncto totam eorum longitudinem colligat, collectâque adeo vehementiùs animos torqueat. Quae vltimo loco proposita ratio vt planior ad intelligendum sit; statuitur quauis in re aliud esse amplitudinem spatij, aliud vim, et vehementiam naturae, nec, qui dolor sit longior, eum esse propterea acriorem censendum. Nam, cum nullo temporis puncto praeteriti, futurique cruciatus, vtpote

iam illius immanitate, facilis, et nulli non obuia ad eam retundendam praxis proponitur: si nimirum, cum anxia futurorum cura pulsare animum coeperit; haec nobiscum ritè agitemus: primò, nihil Mali adesse in praesentiâ, quod vel corpus, vel animum premat. Cur igitur angamur potiùs Malis, quae absunt; quàm fruamur Bonis, quae suppetunt? Secundò, licet multa possint aduersa euenire; incertum tamen esse, an sint euentura. Cur igitur certum incertis de Malis praesumamus dolorem? Tertiò, etiamsi, quod metuimus, ineuitabili

et nulli non obuia ad eam retundendam praxis proponitur: si nimirum, cum anxia futurorum cura pulsare animum coeperit; haec nobiscum ritè agitemus: primò, nihil Mali adesse in praesentiâ, quod vel corpus, vel animum premat. Cur igitur angamur potiùs Malis, quae absunt; quàm fruamur Bonis, quae suppetunt? Secundò, licet multa possint aduersa euenire; incertum tamen esse, an sint euentura. Cur igitur certum incertis de Malis praesumamus dolorem? Tertiò, etiamsi, quod metuimus, ineuitabili lege subeundum sit; non defuturum

armis illorum vi cogitet, quin potius ea caeco timore aduersùm se augeat, ac roboret; optimo sanè iure huiuscemodi curam, tanquam supervacuam, et noxiam, Epicurus potuit reprehendere: nec nos minùs in priore libri parte eam prorsus euellere pro virili contendimus. At si non solùm de Malis, quae possunt accidere; sed simul etiam de rationibus animus cogitet, quibus illa possit tutiùs excipere; huiusmodi praemeditationem animorum tranquillitati nequaquam officere, quinimmo rationi maximè congruam, et ad moderandos timores accommodatissimam esse nemo Sapiens negauerit.

Imperator Philopoemen, cuius in hoc genere solertia describitur. Neque nos vtilem experiemur minùs, si, illius exemplo, quidquid in gerendis negotijs, vitaeque in vsu aduersi potest contingere, sedulo cogitatu assuescamus prospicere: tum statim, quae cuique casui leniùs ferendo aptissima sunt, conquiramus Sapientiae praecepta, ijsque velut armis mentem tegamus. Horum verò preceptorum copiosa in duobus, qui sequuntur, libris supellex promittitur.

LIBRI III. Vbi generalia fortuitis quibusque casibus leniendis afferuntur remedia.
Poesim ab otiosis, et futilibus nugis, quae natiuam illius nobilitatem nimiùm quantùm infamant, ad sublimiora reuocandam, humanaeque felicitati profutura argumenta: idque adeo in praesentibus libellis nos agere, Socratis exemplum sequentes, qui Philosophiam primus à curiosâ rerum physicarum indagine ad vtiliorem morum, vitaeque

Cum igitur in superiori libro aduersùs impendentium Malorum formidinem opportuna remedia attulerimus; ea iam tradituros, quibus Sapiens instructus vel praesentium Malorum tristitiam lenire, et in quâuis Fortunae acerbitate tranquillum animi statum valeat tueri: quae multò tum excellentior, tum operosior sit fortitudo, quàm absentes, et remotos tantummodò casus citra perturbationem prospicere. Cauendum igitur ante omnia

quodam miseriae veluti ambitu, suis calamitatibus fauent, easque tum assiduè respiciunt; tum in atrociorem sibi speciem conantur effingere. Immo contra pro virili enitendum, ab infortunijs suis, quàm longissimè liceat, mentem auertere, deque ijs potiùs cogitare, quae inflicti vulneris dolorem imminuant. Afferuntur iam communia solatia, quibus cuiuslibet Mali mitigari acerbitas possit: primumque adeo illud, vt cogitemus, quaecunque nos premunt Aduersa, perpetuas vitae leges, et naturalia humanae conditionis onera esse.

Britanniae Regis Iacobi, rebellibus Populi furijs paterno nuper ex imperio emigrare compulsi. Licet tantum Heroem sua potiùs ornet calamitas, magnanimae pretium Virtutis: interque singularia recenseri mereatur diuinae Prouidentiae exempla, Fortunam illi obijcientis vincendam, vt vel in ipsam, quae regnorum arbitra vulgò appellatur, suos porrigat fasces, perque aduersorum experimenta, secundis digniorem se probet. Cum igitur nemo vnus Mortalium ab aerumnis intactus occurrat; quàm superbum, iniustumque, et pudoris expertem dicemus, qui communem omnium

quo suum oblectare animum in doloribus possit. Cur igitur Mali amarities huiusce possessionis suauitatem corrumpat: nec potiùs illius haec aegritudinem iucunditate suâ temperet, ac mitiorem efficiat? Adde, quòd non in Bonis duntaxat, quae possidemus; sed in ipsis Malis, quae patimur, fomenti, et solaminis plurimum ad ea aequiùs toleranda reperire fas est: cum praesentis aeui Bona, atque Mala ita Deus Temperauerit; vt nulla tam immanis calamitas sit, que nihil admisti secum fructus, atque commodi ferat.

possit. Cur igitur Mali amarities huiusce possessionis suauitatem corrumpat: nec potiùs illius haec aegritudinem iucunditate suâ temperet, ac mitiorem efficiat? Adde, quòd non in Bonis duntaxat, quae possidemus; sed in ipsis Malis, quae patimur, fomenti, et solaminis plurimum ad ea aequiùs toleranda reperire fas est: cum praesentis aeui Bona, atque Mala ita Deus Temperauerit; vt nulla tam immanis calamitas sit, que nihil admisti secum fructus, atque commodi ferat. Quam rerum diuersam

rerum diuersam temperationem non absurdè Epictetus per duas dissimiles ansas vtrinque ijs adiunctas expressit, asperam vnam, quaque citra noxam nequeant apprehendi; commodiorem verò alteram, et quae arripientes nil laedat. Debere igitur Sapientem ad omnia, quę sibi à Fortunâ porriguntur, ita se aptare, vt dextrâ potiùs ansâ, leniore, et innoxiâ, quàm oppositâ res oblatas apprehendat: nimirum vt in ijs, quae Bona duntaxat occurrunt,

verò alteram, et quae arripientes nil laedat. Debere igitur Sapientem ad omnia, quę sibi à Fortunâ porriguntur, ita se aptare, vt dextrâ potiùs ansâ, leniore, et innoxiâ, quàm oppositâ res oblatas apprehendat: nimirum vt in ijs, quae Bona duntaxat occurrunt, respiciat; ab alijs verò, quae laedunt, mentem prorsus auertat. Exemplum eiusmodi sapientiae in Iulio Caesare, et Leonidâ Spartano proponitur. Eadem suadetur exemplo Naturae, cuius discors in elementis

Debere igitur Sapientem ad omnia, quę sibi à Fortunâ porriguntur, ita se aptare, vt dextrâ potiùs ansâ, leniore, et innoxiâ, quàm oppositâ res oblatas apprehendat: nimirum vt in ijs, quae Bona duntaxat occurrunt, respiciat; ab alijs verò, quae laedunt, mentem prorsus auertat. Exemplum eiusmodi sapientiae in Iulio Caesare, et Leonidâ Spartano proponitur. Eadem suadetur exemplo Naturae, cuius discors in elementis concordia non alio, quàm huiusce artis, ingenio tam immota,

sed saepe, ac plùs etiam in durioribus imperijs eluceat. Neque item, quòd vtilitas saepe nulla cernatur, cuius gratiâ haec, aut illa de nobis decernat. Satis quippe ad omnia pacatissimè excipienda esse potest, illius benignitatem, ac sapientiam exploratam habere, quae, Medici peritissimi instar, opem ferre vel remedij rationem ignorantibus nouit. Quamquam neque nos ipsos omnis Aduersorum ratio, et vtilitas latet. Cur enim meritorum, virtutisque incrementa, quae inde animus capit, non et nobis amplissima tam gloriosos labores

esse potest, illius benignitatem, ac sapientiam exploratam habere, quae, Medici peritissimi instar, opem ferre vel remedij rationem ignorantibus nouit. Quamquam neque nos ipsos omnis Aduersorum ratio, et vtilitas latet. Cur enim meritorum, virtutisque incrementa, quae inde animus capit, non et nobis amplissima tam gloriosos labores perferendi merces: et iustissima Deo eosdem imponendi sint ratio? Sacer amoris iustissimi ardor, quo voluntas impulsa supremo Regnatori, et Parenti se omnino moderandam, quàque libeat ducendam

ducendam permittit. Et quidem haec diuinae voluntatis nota, quibuslibet in euentis ritè obseruata, nedum Mala vt moderatè feramus; sed vt nihil etiam, quod subire compellimur, malum, atque noxium ducamus, persuadet. Si quis tamen adhuc mentis infirmior vel ea, quae summi Parentis arbitratu acciderint, tristia pergit, et lugenda censere; at aliâ certè ratione solari se facilè potest, perpendens nimirum, quàm citò humana quaeuis tum Bona, tum Mala soleant deficere, et oppositis locum concedere. Cuius rei testimonio esse

quod propediem inchoaturus est, aeuum iam nunc mente praesumere: ad cuius aspectum, quidquid vllo fine concluditur, vix nihilo maius videbitur, indignumque adeo, quod vel tenui nos curâ solicitet. Vltima aequanimitatis ratio ex iracundiae inutilitate desumitur, vt quae nullum prorsus vulneribus ferat leuamen. Quin è contrario natiuam illorum acerbitatem, quam animi fortitudo, et patientia solet minuere, agitando, premendoque vehementiùs irritet. Haec itaque in promptu habenda solatia: his quasi

ferat leuamen. Quin è contrario natiuam illorum acerbitatem, quam animi fortitudo, et patientia solet minuere, agitando, premendoque vehementiùs irritet. Haec itaque in promptu habenda solatia: his quasi armis cum Fortunâ pugnandum: quae ita illius ictus retundent; vt tranquillè iam pacatèque, et citra animi perturbationem excipi possint. Innuuntur et alia doloris fomenta, vt literariae occupationes, amoeni secessus, Amicorum colloquia, et Musicae in primis dulcedo,

primis dulcedo, ad sedandos tum animi, tum corporis morbos aptissima. Sed omnibus tamen externis id genus auxilijs praeferendam esse Rationem statuitur: quae, tanquam praesentissimum non sopiendis tantùm, sed et abolendis quibusque doloribus pharmacum, ex Prouidentiae dono Mortalibus contigit. LIBRI IV. Vbi propria, et singulis

et dolorem perpetuum fore, si praeterita Bona meroris potiùs, quàm laetitiae inter causas ponantur. Pari ratione, iniustas eorundem esse aduersùs Fortunam querelas, ostenditur. Quo enim pacto accusari mereatur, quia munerum suorum vsum non perpetuum concesserit, quae, vel si nullum concessisset, accusari iure non posset? Aut cur illius crimen potiùs ducamus, sua tandem resumere; quàm meritum, tandiu vtenda annuisse? Quanquam, etiamsi Fortuna nos iniustè laesisset, repetendo, quae dederat; stultum tamen foret aduersùs

munerum suorum vsum non perpetuum concesserit, quae, vel si nullum concessisset, accusari iure non posset? Aut cur illius crimen potiùs ducamus, sua tandem resumere; quàm meritum, tandiu vtenda annuisse? Quanquam, etiamsi Fortuna nos iniustè laesisset, repetendo, quae dederat; stultum tamen foret aduersùs ipsam irasci: cum per hanc iracundiam multò maiora nobis ipsi eripiamus Bona, quàm Fortuna vel rapuerit, vel possit attingere: Pacem nimirum, Sapientiam, Virtutem. Hanc esse propriam hominis possessionem: hâc retentâ nihil solidi, suique Boni illi

Stilponis Megarensis, ac Diogenis Cynici exemplo. Solatia Natorum mortem lugentibus. Neque enim ipsi vel suâ causâ deflendi, vel nostrâ. Non suâ, vt qui, moriendo, vitae Mala, ac pericula omnia semel euaserint: quae tanta sunt; vt nos ipsis potiùs miserandos efficiant. Neque itidem nostrâ, ob rationes cum alijs Bonis externis communes, quorum supra iacturam solati sumus. At, simul cum illis, tota posteritatis familiaeque propagandae spes

leuissimo risu, et futilibus verbis percelli, atque deijci. Cum vir Fortis, et Sapiens adeo nihil inde commoueatur: vt neque in gloriâ sibi ponere tam exiguae, spernendaeque rei victoriam dignetur. Solatia grauiorum contumeliarum, quae ad ictus, et plagas processerint. Nam neque hìc iracundiae causam adesse, quasi à vulgo affecti ignominiâ fuerimus: cum ille, ex furore magis, quàm ex iudicio saeuiens, non veriùs iniuriâ afficere quemquam possit, ac mulus calce percutiens. Quocirca par

angustijs Patriam suam definire, reliqua verò spatia omnia pro alienis et ad se se nihil pertinentibus ducere. Neque obijciatur, asperum naturâ exilij locum, et inamabilem esse. Nam et veteres ibidem indigenae libentissimè viuunt; nec vlla est tam infelix Regio, quae non aliquâ peculiari dote caeterarum inopiam rependat. Solatia carcere inclusis, molestèque ferentibus tum loci foeditatem, et libertatis iacturam; tum, quòd insontes id poenae sustineant. Nam primò innocentia ad leuandum

sapientes Amicos, quique se potius, quàm externam Sui diligant speciem. Solata Alijs, quos valetudinis imbecillitas angit. Si enim hoc vitium externis obeundis muneribus ineptiores facit; at nobiliora mentis ministeria non praepedit: quae satis esse cuique possunt, etiamsi ad alia inferiora minùs idoneo. Deinde, quia virium infirmitas praestantiorem saepe indolem arguit: cum in naturâ videamus, quae pretio excellant, fragiliora plerunque esse vulgaribus. Postremò,

vitium externis obeundis muneribus ineptiores facit; at nobiliora mentis ministeria non praepedit: quae satis esse cuique possunt, etiamsi ad alia inferiora minùs idoneo. Deinde, quia virium infirmitas praestantiorem saepe indolem arguit: cum in naturâ videamus, quae pretio excellant, fragiliora plerunque esse vulgaribus. Postremò, quia nimiae vires ad temeritatem, et praua consilia incitamento esse solent. Caecorum solatia, et primum, quia, si non oblectantur iucundis; neque tristibus etiam

colligitur, et Democriti exemplo affirmatur. Inter corporis cruciatus, et dolores solatia. Quanquam non ea hìc spondemus remedia, quae omnem ab animo, et vultu aegritudinis sensum, ac speciem excludant. Nam id fortitudinis insolitae genus, à Christianis Martyribus pluries exhibitum, ex gratuito Dei dono potest contingere, non humanae artis praesidio parari. Hoc igitur solùm conamur euincere,

mortis necessitatem adeo non debere nobis esse causam maestitiae; vt vel vna omnes vitae mortalis aerumnas sat possit lenire. LIBRI V. De interioribus, quae à Stultitia proficiscuntur, malis, deque illorum remedijs.
A Fortunae Malis, quibus opem tulimus, non quidem ea depellendo, sed opportunis duntaxat fomentis leuando, ad stultitiae iam Mala progredimur, longè grauiora, et

Quorum rabidam vim ne ipsis quidem Iratis semper licuit euadere: alijs dementiâ, praecipiti Alijs morte correptis: vt Aiacis, Syllaeque exempla testantur. Dissimillimum Irae Amoris improbi vitium, externam si speciem intuearis: quae huic ridibunda, illecebrosa, et ad omnem amoenitatem composita. Sed nihilo tetrum, ac ferale minùs inuenies, si penitùs introspicere arcanos cruciatus libeat, quibus deditas sibi mentes miserrimè absumit. Neque putandum, marcidi,

Nihil illo truculentius, nihil in furias, in sanguinem, in caedes proiectius, vbi quidquam suae libidini obsistat. Documento sit furor, quo Brutarum Animantium corda succendit. Detestatio tam pestiferae luis, per enumerationem Malorum, quae humano generi plurima, et grauissima infert. Ambitio post Amorem se obijcit, splendido et ipsa cultu oculos rapiens. Cum tamen nullus Tyrannorum grauiori, quàm illa, seruitutis iugo subiectos oppresserit, facultatibus violentiùs

adeptus. Quis igitur manifestò non videt, quàm solicitus, aeger, ac quietis ignarus huiusmodi hominum animus sit: dum famam per tot expetitam labores, et in qua omnem vitae fructùm constituunt, adeo sibi curtam contingere; contra verò iniquis hominum iudicijs, quae, tanquam extrema suppliciorum, formidant, assiduè notari se sentiunt: nec vllam aut haec prorsus vitandi; aut illam plenè assequendi, vel si rumpantur, rationem aspiciunt? Praesertim verò cum eum scopum à suâ sibi Ambitione propositum habeant, vt non

deliciarum, et fortuitorum Bonorum copia, exhilarandis tam dira inter tormenta miserorum animis, prosit. Qua de re Dionysius Tyrannus, et Tiberius Caesar dubitare neminem sinunt. Explicatâ iam huiuscemodi Pestium teterrima indole, quae omnibus incitamento sit, vt eas velint ab animo excludere; afferenda deinceps supersunt praecepta, quibus quilibet instruatur, vt id norit praestare. Si enim ad firmam voluntatem certa etiam disciplinae accesserit ratio; non minor hic referetur de Stultitiâ, quàm relatus in superioribus

relatus in superioribus libris fuerit de Fortunâ triumphus: omnibusque adeo tum externis, tum interioribus perturbationum causis sublatis, nihil iam supererit, quod animi quietem solicitet. Reuocato itaque ad Iram disputationis cursu, cauenda primò praecipimus, quae illi fomitem, atque ansam suppeditant. Non tamen solicitâ vsque adeo diligentiâ, vt in superstitionem degeneret, caecoque timore, vel ab necessarijs, et honestis muneribus obeundis nos auocet. Sat erit vniuersè in occupationibus

Non tamen existimandum ita haec à nobis praecipi, quasi vel nostrâ, vel humanâ quauis arte omnes omnino iracundiae occasiones amoueri posse arbitremur. Artis quidem, prudentiaeque opus est, quoad fieri possit, illas minuere; fortitudinis verò, et constantiae, quae praecidi nequeunt, viriliter sustinere. Quod vt fiat, magno erit adiumento, quidquid bilem in rebus gerendis concire possit, animo ante prospicere, meditatosque, et ad omnia ritè instructos in arenam prodire. His adeo, ad pugnam vel cautè submouendam, vel

ad quod Ira quoque incitare potest, tunc decernamus: cum vix hoc ab illo soleat distingui, licet secus in eâ mentis perturbatione videatur. Consultissimum igitur erit, dare rationi spatium, et ea, ad quae tum animus ardens impellit, aliud in tempus, sedatâ mente, perque otium retractanda, differre. Postremò maximi ad victoriam momenti tunc erit, animi perturbationem ita penitùs tegere; vt non modò nulla ipsius signa forìs emineant; sed contra

vsùs, monitum sit, Diuina crebro auxilia implorare, illisque solummodo in ancipiti adeo certamine, tantâque humanae conditionis imbecillitate confidere. Iamuerò ad Ambitionis remedia quòd pertinet; facilè ab illius se tyrannide animus vindicabit; si primò, quae de laboriosâ huiusce vitij seruitute, vanâque, et exiguâ mercede supra memorauimus, in animum altè demittat, assiduèque ante oculos habeat. Secundò, si fictae illi generositatis laruam vt proinde illius amor, quemadmodum odio, sic et metu sit vacuus. Deum porrò

effusissimam supremi erga nos Authoris charitatem maxima ab eo nobis collata beneficia planissimè ostendant; quidni, nostrum itidem, dummodo velimus, eum esse, pari perspicuitate demonstrent? Immo ex hoc eius maximo erga nos amore alia item ratio colligitur maximae, quae in ipso amando reperitur, iucunditatis. Nam amor tunc iucundissimus, cum perfectè reciprocus. Nemo autem reciprocam se amantibus vicem liberaliùs refert, quàm Deus. Nam mortales Amici non totum Amico suum amorem impendunt; sed eius sibi retinent partem, partem etiam in alia deriuant. At

deuectus, ex quo vno plena sperari, hauririque tanti muneris possit satietas. LAVS DEO. Ad corrigenda, quae irrepserunt, errata, sic leges: Pag. Versu. 5 6 exiguo 5 31 sòrs 6 31 oris 13 25 importuna 18 20 O vocem 23 16 Croesi 24 27 faece

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report