Your search found 2272 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 1693-1881:

qui severioribus studiis sese dediderunt, bene, ac gnaviter ab omni humanitate alienos esse censeamus. Num enim, quia aliunde doctrinas petere ipsi possint, idcirco haec urbaniora contemnet; imo vero eo libentius ad haec confluent, ut unde antea aegritudinem animo contraxerant, inde humanissime recreentur. Quapropter quid est, quod illos a liberaliori hac jucunditate prohibeamus, nisi forte imitari velimus L. Lucilium, qui ea, quae scriberet, a doctissimis legi

instituta ab erroris pravitate ad germanam, diuque intermissam veri quaerendi viam restitutos quasi in veritatis domicilium deduxerunt? Quare Ennianum illud Pythii Apollinis ipsi suo jure usurpandum opinor, ut sese eum esse profiteatur, unde qui naturae investigandae studio teneatur, consilium expetant,
Rerum incerti, quos ego ex
Incertis certos, compotesque consili
Dimitto, ut ne res temere tractent turbidas.

emanent, illae autem ex iis, quae proxime antecedunt, atque ita aliae ex aliis, tanquam ramorum aliorum ex aliis erumpentium propagines, consequantur, donec perventum sit ad prima rerum initia, summasque causas, velut altissimas stirpes, unde reliquarum omnium series procreantur ac fluunt. Quapropter nequaquam nobis continuo ad remotissima rerum principia deveniendum est, ut per inferiorum deinde, ac succedentium causarum ordines ad ultimos rerum effectus

cujus dominatu teneri omnia, ac rebus humanis provideri videamus, qui caste pieque colendam, atque officiis omnibus demerendam arbitremur; ut hinc (qui praestantissimus est Philosophiae fructus) virtutum omnia origo repetenda sit, unde excitamur ad constantiam, ad animi magnitudinem, atque omnem vitae laudem, honestatemque persequendam? Sed rerum pulchritudo jam longius me abripuit, quam provideram. Ea enim est hujusmodi admirabilis Philosophiae ratio, ut, cum in

areae, seu sectores illius curvae temporibus proportionales. A vers. 1828 significationes quarundam vocum, quae huc pertinent, declarantur; in quo vis tangentialis differat a vi inertia, et a vi, quam centripetam appellamus, unde vis certifugae nomen, et quid sit. Nullam esse pugnam inter centripetas, et centrifugas vires, ait, ut quidam opinantur, eosque refellit, ad vers. 1932. Corpus, quod a vi activa ad centrum semper urgetur,

mutuam nimirum Gravitatem, a Newtono primum detectam. In gravitate generali continetur haec nostra terrestris gravitas, cujus a Galileo leges proditae; ad vers. 816. Gravitas continuis impulsibus corpora deorsum pellit, unde tempori proportionalem velocitatem ea cadendo acquirunt; et sparium, quod dato tempore percurrunt, est dimidium spatii, quod conficerent cum velocitate constanti in fine descensus acquisita. A vers. 879, spatia

et sparium, quod dato tempore percurrunt, est dimidium spatii, quod conficerent cum velocitate constanti in fine descensus acquisita. A vers. 879, spatia labendo aequalibus temporibus percursa crescunt, ut numeri impares, unde deducit, ea esse in ratione duplicata temporum, vel velocitatum, quibus percurruntur ad v. 981. Si corpus sursum projiciatur, ejus motus continuo retardari debet, et spatia percursa usque ad finem sunt item,ut quadrata

corpus deorsum fert cum iis eisdem legibus, quae in libero descensu expositae; hoc tantum discrimen hic agnoscendum, quod ea vis descensum obliquum sollicitans est ad totam gravitatem, ut est altitudo plani ad longitudinem; unde duo infert; primum pertinet ad altitudines variatas data longitudine, alterum ad longitudines data altitudine. Infert item a vers. 1571, quod ubi altitudo planorum inaequalium fuerit aequalis, velocitas in fine erit semper

vero exponat, quae ratio sit temporum descensus per chordas et per arcus, incipit a descensu gravium per plura plana inclinata, et inde ad descensum per arcus transit, in quos illa plana infinite minuta desinere concipiuntur; unde demonstrat in descensu obliquo per curvam corpus in fine acquirere eandem velocitatem, quam acquireret in libero descensu ex eadem altitudine. Porro a vers. 1851 duas methodos attingit determinandi leges motus curvilinei,

porro, quo artificio pondus filo appensum oscillare possit in quavis curva proposita, ut in cycloide, quod obtinetur, per curvarum evolutiones, quos brevissime explicat. Cycloidem se ipsam in evolutione generare, docet; unde facilis constructio pendulorum in cycloide oscillationes suas, proinde aequidiuturnas, absolventium manavit, et eorumdem ad horologia applicatio ad temporis aequalitatem habendam, ad versum 775. Per hujusmodi pendula

Newtoni laudes delabitur, in iisque ad vers. 100. insistit. Ordinem, quem sibi proponit servandum, exemplo astronomicarum dimensionum explicat, atque a vers. 134. Lunam aggreditur attingens ejus motus, ac vestigans distantiam, unde gravitatem ejusdem in terram deducit, eamque esse in ratione reciproca duplicata distantiarum probat, exemploque confirmat ad vers. 308. Ad hanc deinde progreditur distantiarum legem in caeteris quoque Planetis

rejectasque sententias ad Newtonianam transit, vique gravitatis in Solem eorum explicat motus, quos in Ellipsi maxime longa et procurrente fieri probat; pro qua Newtoniana theoria Cometarum multas affert observationes; unde evincit ad vers. 1266, confirmatque generalem illam in Solem gravitatem revera existere. Eam veteres Pythagoricos agnovisse ex illa caelesti eorum harmonia quidam suspicantur, quae tamen conjectura solido argumento non

situm intra crustam sphaericam sit, ibi punctum idem nulla moveri vi, quod etiam in orbe elliptico contingit; moveri tamen, si materia ejus crusta aeque dens non sit: id punctum extra positum attrahi in sphaerae centrum; unde fieri, si duo globi se mutuo trahant, idem ipsis accidere, quod duobus se mutuo trahentibus punctis. Duorum punctorum super duobus globis collocatorum vires sunt, ut horum diametri; cujus rei ratio ad omnes figuras solidas

Primum homines necessitas effecit industrios ad artes, quibus vitae subvenirent, inveniendas, quae deinde ad delicias, ad fastum, ambitionemque traductae sunt; quod pluribus illustratur exemplis; illud praecipue exquiritur, unde homines a naturali inter se aequalitate ad inaequalitatem transierint, et ad rerum dominia, ac terrarum pro cujusque jure divisiones, qua ex re agros dimetiendi profluxit ars, praesertim in Aegypto, exundante Nilo, quae

atmosphaera repetit, a qua boreales quoque Auroras deducit, de quibus agit a vers. 1360 praecipua exponens earum phaenomena, phaenomenorumque rationem reddit Mairanii, rejectis aliis, inhaerens sententia ad vers. 1580: redit unde ad terrestris atmosphaerae terminum definiendum, progressione ejusdem raritatis non in immensum excurrente, sed turbata ipsius atmosphaerae Solaris occursu. Quaedam porro sono docet, quem in vibratione particularum aeris

Caelum conscendit ipsa ducente gravitate, agitque de massis et densitatibus quorundam Planetarum, gravitatisque ratione in singularum superficiebus. Transit deinde ad commune gravitatis Planetarum omnium, Cometarumque centrum, unde infert nullum totius Solaris Systematis corpus unquam quiescere posse, neque revera in Ellipsi circa Solem moveri, sed alias curvas vias circa commune illud centrum longe implexus, quanquam non longe ab Ellipsi distantes

naturae ignoratio nihil efficiat, quin ea possit existere, cur demum aetheris resistentia caelestes motus a gravitate ortos non perturbet, ubi et spatium materia ubique stipatum ac plenum a Natura prorsus excluditur; unde ad vortices Cartesianos a vers. 1891 fit transitus, eosque neque existere, neque, si existere, perdurare, neque, si perdurarent, leges caelestium motuum servire posse ad vers. 2147 probatur. Collapso igitur vorticum

probat usque ad vers. 69. Laudato Newtono, qui luminis et colorum naturam primus detexit, expositaque partitione totius operis a vers. 93. lumen recta propagari via affirmat, probatque cum observationibus, tum ratione; unde consequitur propagata lucis densitatem progrediendo minui eo nimirum modo, quo crescunt quadrata distantiarum: Ad vers. 173. Consequitur item ab illapsis per exiguum foramen radiis in opposito clausi cubiculi pariete suis

superficies, ab eaque inaequalitate et copiam luminis reflexi pro varia partium obliquitate, et pro distantiis ejusdem vires determinat ad vers. 419. Ut Planetae reflectunt Solis radios, ita etiam Tellus eosdem remittit, unde quoddam in Luna lumen, quod secundarium vocant, explicatur. Qua occasione ad inaequalitatem luminis in lunari facie, ejusque partibus proceditur, quae tamen in caeterorum Planetarum superficie conspici non potest. A vers.

leges experimenta adhibentur, nempe lentis vitreae positae super plano pariter vitreo et pellucido, ac speculi vitrei cavo-convexi. Quibus explicatis multa adducuntur in medium, quae cum theoria consentiunt; ac a v. 376. unde sint perspicua, unde opaca corpora, declaratur ad vers. 480. Porro ad tot diversorum naturalium colorum causam proceditur, lamellaeque in superficie corporum considerantur varie coloratos radios reflectentes, quaeque

adhibentur, nempe lentis vitreae positae super plano pariter vitreo et pellucido, ac speculi vitrei cavo-convexi. Quibus explicatis multa adducuntur in medium, quae cum theoria consentiunt; ac a v. 376. unde sint perspicua, unde opaca corpora, declaratur ad vers. 480. Porro ad tot diversorum naturalium colorum causam proceditur, lamellaeque in superficie corporum considerantur varie coloratos radios reflectentes, quaeque illarum crassitudo esse

lucis in oculum impulsu: quare lux calorem, ac ubi majori collecta est copia, ignem flammasque progignat: quid ignis sit, quid efficiat, in quae agat, quaeque dissolvat, quanta vi polleat: Nemorum ac Urbium incendia describit, unde ad Vesuvii eruptiones transgreditur, obrutosque igneo emisso torrente campos, et magnas olim obtectas Urbes, quarum quaedam nunc in Campania, ut Herculanum et Pompeja, casu deprehensae e tenebris eruuntur, ac aliqua saltem

exempla in ebullitione, fermentatione, dissolutione, praecipitatione, caeterisque hujusmodi chemicis experimentis, ac primo agit de attrahentibus salis Tartari viribus, tum olei vitrioli, ac item salis nitri et sulphuris: unde exhalationum variarum e terra ortus, effectusque deducitur, ac aquae tam fortis, quam regiae natura, partiumque fixarum, et volatilium et acidarum, alcalinarumque discrimen, caeteraque hujusmodi plurima, ac generatim

Avia Pieridum peragro loca, nullius ante
Trita solo; juvat integros accedere fontes/is
Atque haurire; juvatque novos decerpere Flores
Insignemque Mea Capiti petere inde Coronam
Unde prius nulli velarint tempora Musae.
Primus/m, quod magnis doceo de rebus et, arctis/artis
Religionum animos nodis involvere curo
Queis Musa hos cari felix exolvere

PHILOSOPHIAE / LIBER PRIMUS.
1  Unde per immensos regionum didita tractus
2  Fulgeat haec species vasti pulcherrima Mundi,
3  Disjunctaeque locis variae quo foedere partes
4  Conveniant, quae sint vires per corpora fusae,

80   Naturam, duplici res ipsas nomine signant
81  Tantum, et sub geminum late genus omnia cogunt;
82  Namque aut corpora sunt, nostros impellere possunt
83  Quae sensus, ducunt aut unde exordia sensus,
84  Vitaque, quodcumque est, quod mens, et spiritus audit.
85   At quod nec corpus, nec mens sit, cum nequeamus
86  Scire, quid esse queat, multi nihil esse fatentur;

103  In vita incipiunt res, quae sunt cumque creatae,
104  Notitiamque sui facilem procudere certant
105   Ante alias; ratio paulatim scandere nostra
106  Debet ab his summam ad Naturam, unde omnia pendent,
107  Et, veluti vasti lustratis undique regni
108  Finibus, ad magni solium nos sistere Regis.
109  Quapropter nosmet nobis, et corpora circum
110   Vestiganda

131  Namque suos in se obtutus convertere nunquam
132  Ipse potest, sibique ex adverso occurrere; clara
133  E speculo nisi forte sui referatur imago.
134   Anne opus at speculo est, possit mens unde tueri
135  Effigiem reflexa suam? Reflectitur in se
136  Scilicet, in seseque sibi redit obvia semper,
137  Nec minus obscura sibi se in caligine condit.
138  Hinc qui nil,

247  Desipit, atque omni procul a ratione recedit.
248   Haud equidem ante animis genera ipsa, et nomina
249  Pluribus aptari quae possint rebus, habemus, (quaedam,
250  Quàm singillatim multas res, unde necesse est,
251  Notitiae quaedam communes exoriantur:
252  Scilicet in rebus cum nostri plurima sensus
253   Exempla ostendant, quae constent ordine quodam
254  Inter se

283   Tot rerum signis, quot sunt res undique privae,
284  Et sit opus nova quaeque novis dare nomina rebus.
285  Communes tamen hinc naturas credere pronum est,
286  In numero veluti rerum sint, unde creatae
287  Naturam res quaeque suam decerpere possint;
288   Protinus errorum seges unde uberrima manat.
289  Ac mens dum rerum formas a sensibus ortas
290  Intra se

285  Communes tamen hinc naturas credere pronum est,
286  In numero veluti rerum sint, unde creatae
287  Naturam res quaeque suam decerpere possint;
288   Protinus errorum seges unde uberrima manat.
289  Ac mens dum rerum formas a sensibus ortas
290  Intra se recipit, variaque a parte revolvit
291  Contemplans, et se varia ratione figurans,
292  Ipsa sibi

in luce tuetur.
337  Nec mihi se contra Ratio hic, quae sufficit, ipsa
338   Efferat, et mentis moderandae frena receptet.
339  Multi illam cunctis ponunt fundamina rebus;
340  Unde etiam Veri in mentem fons defluat almus:
341  Hac sine quandoquidem nil prorsum existere posse,
342  Nil fieri a nobis, Divina aut mente, fatentur.
343   Nonne, ubi Libertas dominatur, multa necesse

rerum.
405  Propterea tantum pauca, et vix nota profecto
406  Corporis apparent, quae dicere propria suemus,
407  Ast hic officia, aut vires, aut munera dicam.
408   Atque haec unde fluunt, quidque his substernitur intus,
409  Quaeque alia exsurgunt fors infinita, queuntque
410  Pro rebus prodire novis, novisse negatum est.
411  Praeterea nostro sensus in corpore quini

eundum est
504  Non sentire potis mens, aut laetarier inde.
505  Quare in materia sensus, animumque movendi
506  Vires esse quidem has cognoscimus: at quid eadem
507  Sint, aut unde fluant, prorsum ignorare fatendum est.
508   Hos igitur sensus si non largita fuisset
509  Natura, an vires istas constare putares,
510  Tantùm respiciunt quae sensus? proinde queamus

cum nostro corpore partes,
832  Sic moto nucleum cum cortice, cum rate malum,
833  Aëra cum tellure, opus est, fateare moveri.
834  At veri qui sunt motus, existere primùm
835  Unde queant, porro mutarier unde, nisi ipsas
836   Per vires, quae tum praesentes corpora turbant,
837  Deque sui ratione status decedere cogunt?
838  Ergo qui motus nullis sunt viribus orti,

832  Sic moto nucleum cum cortice, cum rate malum,
833  Aëra cum tellure, opus est, fateare moveri.
834  At veri qui sunt motus, existere primùm
835  Unde queant, porro mutarier unde, nisi ipsas
836   Per vires, quae tum praesentes corpora turbant,
837  Deque sui ratione status decedere cogunt?
838  Ergo qui motus nullis sunt viribus orti,
839  Apparent

869  In cumulum assurgent latera ad retinentia circum;
870  Quandoquidem in gyrum correpta recedere longe
871   Corpora nituntur, quod post tibi pluribus edam.
872  Primùm at cum vires nondum unde receperat ullas,
873  Tum neque non laterum diversas tangere partes
874  Perpetuò, neque non diversas aeris et oras
875  Respicere, in veraque situs mutare quiete.
876  

1074  Naturae in ditione, et mundi in grande receptis
1075   Hospitium, rerum ad causas pertingere primas
1076  Cum nullis animi liceat conatibus unquam,
1077  Nec vidisse, recens qua mundus origine, et unde
1078  Fluxissent, per quos consistunt omnia, motus;
1079  Nec nimium vitae haec intersint instituendae,
1080   Ut bene, quodcumque est, queat hoc traducier aevi;
1081  In

ictus,
1650   Extera si subito cesset vis, et sibi corpus
1651  Linquat iners, quod iter jam tum tentabat, eodem
1652  Insistet recto, neque parti flectet ab ulla.
1653  Quare, unde egressa est, puncto continget in uno
1654  Curvatam via recta viam; commune nec ultra
1655   Quidquam est; discurrunt diverso caeterà tractu;
1656  Atque ita continget, non possit ut altera puncto

metirier ipsam
1796  Corporis evaleas abrepti mobilitatem;
1797  Tanto est mobilitas major, quanto magis ipsa
1798  Semita contingens, quà corpus labitur, arcum,
1799  Puncto, unde exurgunt vires, vicina meabit;
1800   At minor est spatio hoc puncti crescente, viaeque.
1801  O utinam non tam speciem praebentia rerum
1802  Magnam et mirandam, commentaque inania vates

se proferat extra
2163  In nobis desiderium, huc quod raptet, et illuc,
2164   Et velut incurvo mores sine lege meatu
2165  Inflectat nostros, nec rem convertat in unam:
2166  Unde tamen premimur magis, atque valentior unde
2167  Impulsus venit, in rem plus contendimus illam.
2168  Proinde aliis major raptat nos saepe cupido,
2169   Exoritur nostris quaecumque a moribus, alte

2163  In nobis desiderium, huc quod raptet, et illuc,
2164   Et velut incurvo mores sine lege meatu
2165  Inflectat nostros, nec rem convertat in unam:
2166  Unde tamen premimur magis, atque valentior unde
2167  Impulsus venit, in rem plus contendimus illam.
2168  Proinde aliis major raptat nos saepe cupido,
2169   Exoritur nostris quaecumque a moribus, alte
2170  Queis sumus

tangere metas.
752  Atque hoc materiam diffusum munus in omnem
753  Cuncta movens vis est, qua corpora nempe videmus
754  Certa inter sese trahere omnia lege, trahique;
755   Unde in natura, quae fiunt, plurima pendent,
756  Tutemet ut facili poteris cognoscere pacto;
757  Postquam ea consisterit qualisque, et quanta potestas:
758  Gaudebis nodos dissolvere posse prope omnes

detexit, lege, quibusque
802  Et spatii, et motus, et temporis incrementis,
803  Libera seu fuga sit, declinatove retenta
804  Aequore; constantem deduxit corpore in omni
805   Unde, paremque sibi gravitatem, et continuatos
806  Usque exercentem nisus, ostendere sensus.
807  Quatenus id poterant vigiles nimis, intentique:
808  Praeterea et curvos potuit signare meatus,

810   Ex hoc igniferi docuit Mavortis ad usus
811  Certius aeratis nova mittere fulmina belli
812  Longe e tormentis, et cuncta evertere missis:
813  Quin alia aggressus quoque multa est, unde venirent
814  Amplae, et praeclarae mortalibus utilitates,
815   Ubertim vitam quae ornarent, instruerentque.
816  Quae tamen hìc ad rem facientia noscere nostram
817  Par

mobilitate,
923  Nam mutato aeque mutari hanc tempore dixi;
924  Proin ea in his faciet, faciunt quod tempora, rebus.
925   Quare si centum pedibus locus altior extet,
926  Unde ruat corpus, quam quo descnderat ante,
927  Ad terram decies velocius accidet imam,
928  Impendetque decem in tranando tempora inani.
929  At jacias certa si mobilitate deorsum

tempora inani.
929  At jacias certa si mobilitate deorsum
930   Impellens rectà ad terram grave corpus, oportet,
931  Quaeras, illa forent loca quam sublimia, corpus
932  Unde cadens ipsa hac se mobilitate tulisset:
933  Omnes tum poteris, qui fiant, noscere motus
934  Scilicet, ex illis si fingas ante quieta
935   Incepisse locis per sese pondera labi.

unum
946  Percursis pedibus ter denis, rursus et unum.
947  Jam, quacumque velis, pro certa mobilitate
948  Nosse queas, quantum sustolli corpora par sit,
949  Acquirant illam unde cadentia mobilitatem.
950   Sin contra, quaecumque velis, loca certa cadenti
951  Des lapidi, incertam, quantum concreverit illis,
952  Mobilitatem itidem deprendes, quaeque, necesse,

964  Si comes incedat fido experientia sensu,
965   Et ferat auxilium persaepe, et fulciat aegram;
966  Quae si absit, neque nos rebus submittimus ipsis,
967  Naturam cupidi dum quaerimus; unde queamus
968  Verum haurire? An mens ipsa ex se cudere coeptet,
969  Veraque constituat, quae finxerit, in numeroque,
970   Quae constant, rerum, stulte sibi credula ponat?

atque furores
1045   Indecores animis sublimibus: a gravitate
1046  Praesertim cum sint ea cuncta exorta, videntur
1047  Ipsa locum nostra hìc in carmine poscere, nec se,
1048  Unde fluunt, propria disjungi ab origine velle.
1049  Ergo novis, genus hoc, contra qui viribus obstant,
1050   Id spatium, sursum quo scandunt corpora, vivis
1051  Viribus inclamant non respondere, neque

cadente
1071  Per loca vel plumbo deorsum, ferrove rotundo.
1072  Protinus aspiciunt impressam a pondere fossam,
1073  Quae tanto sit major, et in latera amplior omnia,
1074  Unde globus cecidit, quanto fuit intervallum
1075   Altius; in sese repetita, ut diximus ante,
1076  Quam nos proin sit opus metiri mobilitate:
1077  Aequa erit idcirco causae mensura quoque ejus,

1186  Ictibus assiduis salientem, et decutit omnem
1187  Paulatim surgente a corpore mobilitatem.
1188  Quod petat alta lapis, dum profugit, ejaculatus,
1189  Mobilitatis id est, atque, unde educitur ipsa,
1190   Causarum, sed quod non ultra ascendat, et usque
1191  Pergat, ut incepit, nisi sit gravitatis id ipsum,
1192  Cujus erit, pausa toties, totiesque sine ulla

capias, lapsus servari temporis aequos;
1250   At prodit removente quod a gravitate, videbis,
1251  In se temporibus repetitis jingier aptum.
1252  Verum, hujus natura viae quae constet, et unde
1253  Cognita sit primùm mortalibus, atque reperta
1254  Ipsa, aliaeque etiam simul unâ ab origine cretae,
1255   Dicendum est, quoniam peperere sagacibus amplas

aeris
1262  Altera, et aequalis linquit vestigia disci.
1263  Tum super hunc media longe regione locetur
1264  Impendens aliquod, quod finge immobile, punctum,
1265   Unde per immensos tractus procurrere utrinque
1266  Concipias rectum filum, et subtile, rigensque,
1267  Ex adamante velut: tum filum hoc radere fines
1268  Si facias, se flectentes, circumque ferentes

recepit
1306  Terra parens gremio, succos convertit alentes
1307  Tantùm in quae possint paulatim extensa foveri,
1308  Lactentemque deinde tumentia crescere in herbam,
1309  Unde bonae veniant post fruges, dives et annus.
1310   Ergo age jam conum obliquo sic incipe ductu
1311  Dividere, ut possis oras te ferre per omnes
1312  Haec peragens, latera et transire per omnia

1430   Partibus in sese repetitis assimilare,
1431  Partibus illius, que tangit mempe, viaï,
1432  Puncto interceptis, et tractu quolibet illo.
1433  Quae ratio geminis constat quoque motibus, unde
1434  Obliquus confit, quo pergunt corpora jacta,
1435   Scilicet ut tibi nos jam paulo ostendimus ante.
1436  Ergo quod per iter projecta ita corpora tendunt,
1437  Illud

1593  Ipse ruet deorsum pernicior, obstantemque
1594  Aëra disrumpet violentius accelerato
1595   Impete praecipitans, fuerit sublimius ipsum
1596  Si turris, caepit demittier unde, cacumen,
1597  Atque iter aërium, contracto fune, feratur
1598  Obliquum minus ad terram; mage proindum cavendum est;
1599  Ut molli excipiant objectu vellera lapsum:

1906  Aestiferae regionis; ea nam protinus aura
1907  Retrorsum abriperetur; at hinc obliqua sub curum
1908  Dirigitur, zephyros illinc conversa tuetur,
1909  Aut sedes, furit unde nigrantibus africus alis,
1910   Velaque dextrorsumque, sinistrorsumque revolvit.
1911  Corpora diversa facito regione locata
1912  Ut duo concipias, spatiis tribus alterum ut extet

debent,
1960   Delabi, seu forte illinc conscendere jacta
1961  Ad loca prima, pari simul ordine mobilitatum.
1962  Jam facili ad curvos ratione referrier arcus
1963  Possumus, unde sumus digressi, et noscere, parvâ
1964  Circuitùs in parte, prope aequas temporis ejus
1965   Esse moras, quo se labentia corpora volvunt.
1966  Jam quoniam, ut docui, quae pellit in arcubus imis,

1979  Ire quoque ad verum res; nam via sternitur illuc
1980   Sic facilis saepe, et clara, et certissima longae:
1981  Cuius vetet idcirco confingi posse quid ipsis,
1982  Quae vere existunt, simile, unde educere pronum
1983  Plurima sit, veris aptare, et nectere deinde
1984  Quae valeas rebus, peragis quas, sive revolvis,
1985   Quaeque alio nequeant facili mitescere cultu?

rerum
2059  Ille ubi tentatus primùm, quae, quantaque nobis
2060   Non subito reclusa, oculisque patentia nostris
2061  Vidimus, et prorsus disjectis clara tenebris.
2062  Unde magis, quam de tripode et resonantibus alte
2063  Oracla ex adytis veri manifesta petuntur,
2064  Et non mendaci responsa interprete prostant.
2065   Istic signa quidem, referant quae plurima paucis,

2176  Quid multis sunt visa, nisi arbos parvula longe;
2177  Aut herbae, aut fruticis conductae, conque volutae
2178  In sese effigies tenuissima, nec tamen ulla
2179  Parte carens? Unde ipsa animantum saecla creantur,
2180   Esse quid ova putent, nisi eorum exilia structa,
2181  Et tenuissima jam membrorum elementa, sed aequo
2182  Quae tamen ordine sint, similique, ut magna,

omnia temnunt,
63  Hostemque, lethumque; hinc vires suppeditantur,
64  Hinc furor, et vitae mens prodiga, projiciuntque
65   Sic illaudatas animas, virtute carentes.
66  Si tamen unde venit timor ille, haud usque minaci
67  Praeque potenti etiam sit majestate Tyrannus
68  Obsitus, insultat contra, interdumque furores
69  Vertit in Auctorem, et solio deturbat ab alto

94  Obstant saepe tamen mores, exemplaque nota
95   Majorum, et tenerae quoque patrum tradita quaedam
96  Judicia aetati, penitusque infixa medullis,
97  Unde queant variis haerere in rebus honorem
98  Percipere, oppositis at contra dedecus esse.
99  Lex vetet, an jubeat: mox ingens poena sequetur:
100   Extorres fient patria, longeque fugati:

haec quibus omnis
163  Summa stat, ad tutos e tempestatibus atris
164  Nonne tibi portus demum videaris, et almae
165   Venisse a tenebris ad lumina clara diei,
166  Protinus unde queas hominum cognoscere curas,
167  Quantum sollicitas, tantum rationis inanes;
168  Proptereaque unum praeclarum, et grande, quod extat,
169  Et spectabile opus cupide hoc invisere Mundi?

428  Mobilitate, viam releget, saliensque meabit,
429  Sed magis, atque magis tardatum, prorsus eadem,
430   Qua ratione prius celerabat, dones ad illud
431  Deveniat, labi jam coeperat unde, cacumen;
432  Nimirum veluti de recto diximus ante
433  Descensu, ascensuque, viae ratione reflexa.
434  At si non cogatur iter convertere sursum
435   Corpus, ubi flexipars

eam grandescere fraudem.
588  Tempora sin capias nimium non parva, sed ipsa
589  Paulo majora, ut speres sentire, quod optas;
590   Tum loca deberi nimium sublimia, lapsus
591  Unde oritur, fateare, necesse est; proptereaque
592  Praecipiti lapsu magnam quoque mobilitatem,
593  Dimotis magnos obices et gignier auris,
594  Quae faciant, certum ne possis prendere tempus.

621  Ad seros nimium disjuncta aetate nepotes.
622  Non mutata etenim, vicibusque obnoxia nullis
623  Illa manet, dum solis iter, quo tempora nobis
624  Currunt, dum gravitas, descensus ponderis unde est,
625   Invicta proprium servârint lege tenorem.
626  Nunc velut illa etiam, quae non inducta canali,
627  Suspensa e tenui sed tantùm pondera filo
628  Inflectunt aequi

et multis vada plena periclis.
669  Tunc animi vires, artemque educere multam
670   Nitimur, et magno contendimus usque labore,
671  Duraque neglecto tractamus munia fastu;
672  Unde decus, nomenque aliquod, laudemque petamus.
673  Quare age, dum terra procul omni avectus in aequor
674  Durum iter insisto, sequere, atque audentia lauda
675   Pectora, conatus si forte videbitur

689  A quo aiio adveniat, distensoque, eque voluto.
690   Quapropter si forte velis, ut pondus in arcus
691  Propositos quoscumque feratur; oportet, ut illud
692  Invenias iter, unde, quod optas, possit oriri
693  Alterum iter: super hoc flectatur lamina porro;
694  Flexile tum excurrens circum amplectatur eandem
695   Filum, a quo pondus parti dependeat ima:

805   Inspexisse globum tentantes, quis suus, illis
806  Inveniunt, locus, et picto super orbe docentur,
807  Tantundem qui distet ab axe, oriensque, cadensve
808  Sol pariter, sibi visus ut est, queat unde videri.
809  Et jam principio cognoscere cardinis oras
810   Sol facit, aut caelo sidus quodcumque sereno;
811  Quam procul a nostro, si serves, transeat astrum
812  Vertice,

sustollere sese
933  Possit, uti spatiis aequaliter haeret altis.
934  Quod superest, demum ad nostros remeare labores,
935   Et coeptae par est jam reddere nos gravitati,
936  Unde objectarum hinc, atque illinc plurima rerum
937  Abduxere: velut qui aggressi longa viarum,
938  Non possunt recta semper regione meare,
939  At divertere et huc vario coguntur, et illuc

Jamque age, magna cadant non aequaque pondera deorsum,
1046  Haud nimium tamen a sublimi culmine missa,
1047  Aspicies imam prope eodem tempore terram
1048  Percutere: at contra, si sit nimis editus, unde
1049  Sunt demissa, locus, nimium neque pondera magna;
1050   Non ita percipies aequo descendere lapsu:
1051  Advenient citius majora, minoraque paulo
1052  Serius; interdum

in tentamine quoque
1382  Pondera, cognosces qua corpora se ratione
1383  Quaelibet inter se respectent densa vicissim,
1384  Quilibet et densi qua sint ratione liquores:
1385   Unde Syracusiae deprensa ea furta coronae.
1386  Nunc veluti salebris obstantibus eluctati,
1387  Quod facimus, celeremus iter, gravitasque per omnem
1388  Materiam diffusa aeque quo ducit, eamus.

1446  Cum vario ex alia suspenso parte, nec ejus
1447  Non pondus nobis ratione ostendere certa:
1448  Tanto majus erit nam pondus, quo magis alterum
1449  A puncto, moles suspenditur unde, recedet;
1450   Proinde super virga numeris monstrare valemus
1451  Id pondus, quodcumque fuat,, majusque, minusque,
1452  Inscriptis numeris a puncto longius ipso,
1453  Et

Proinde super virga numeris monstrare valemus
1451  Id pondus, quodcumque fuat,, majusque, minusque,
1452  Inscriptis numeris a puncto longius ipso,
1453  Et propius; certum indicium tibi ponderis unde est.
1454  Vincimus hunc etiam per longum pondera vectem
1455   Magna, super nitente manu, quae innixa recedit
1456  Quo magis a fulcro, quam saxa movenda, videbis

Corporibus, motum gignendum vim, prope triplo
1526  Quae minor, esse satis, vi corpora juncta premente:
1527  Tu quoque servabis, lato super aequore ponens
1528  Marmoreo corpus, cui frons sit laevis, et unde
1529  Excurrat, summoque extantem marmore funis
1530   Trajiciat trochleam, et pondus sustentet in auris.
1531  Omni si marmor prorsum asperitate careret,
1532  Quamlibet

super aere notârat:
1873  Constabant decima digiti discrimina parte.
1874  Ille haec vulgavit fundens ignota per orbem
1875   Protinus, et primo commisit pectora bello;
1876  Unde tamen porro coïturae in foedera gentes
1877  Pacatis animis, verumque tuentibus essent.
1878  Nam subito pars magna Virûm, meliorque putârunt,
1879  Esse minus validam mediae telluris in oris,

sidera quantis
108  Tractibus inter se sint, a nobisque remota,
109  Non subito attollunt sursum se, sideraque ipsa
110  Subdunt mensuris, ulnisque, et passibus aequant;
111   Unde etenim inciperent, vel ubi consistere possent?
112  Quid notum foret, ut conferre ignota valerent?
113  Primo igitur terrae varios cognoscere tractus
114  Usus erat, facile et campos, et culmina

perventum ad mobilitatem
195  Illam sit, pila qua transcurrere millia mille
196   Bis decies, terrae converti denique circum
197  Totius molem queat, et loca visere prima,
198  Unde emissa fuit, confecto scilicet orbe.
199  Ac tum servata, qua primum est mobilitate
200  Jacta, parem rursum gyrum repararet, eaque
201   Praeterea ratione alios, aliosque sine ulla

676  Legifero sacra jura Viro, Vir lampade lucem
677  Major ab aetheria terras deduxit ad imas.
678  Ergo age, protulerit quod Divum nectare pasta
679  Mens illa inventum Mortalibus, unde videmur
680   Omnia subjicere, et victum dare jura per Orbem,
681  Suavidico conor dum protinus edere versu,
682  Et latiis, quantum fas est, vulgare Camoenis,
683  Da mihi

800   Crescere vel contra spatium, quo parvulus arcus
801  Est procul a medio puncto rapiente remotus.
802   Nunc versa si forte viae ratione subire
803  Ad versum, atque illuc, discessum est unde, reverti
804  Si cupias, geminos si scilicet ipse meatus,
805   Hoc genus, inter se tentes conferre vicissim
806  Per caelum spatio quantumvis impare ductos,
807  Aspicies,

825   Hic Terrae circa molem. Quocumque locorum
826  Jam quodvis statuas si corpus, debet idipsum
827  Percipere has vires, atque ad cujusque vocari
828  Regina simul; magis ire illuc, polentius unde
829  Urgetur. Quanquam magna intervalla relinquas
830   In medio, quanquam tentes latera omnia circum,
831  Vires effugies has nusquam, nullaque constet,
832  Contendant

829  Urgetur. Quanquam magna intervalla relinquas
830   In medio, quanquam tentes latera omnia circum,
831  Vires effugies has nusquam, nullaque constet,
832  Contendant illae non extrahere unde, latebra.
833  Proin simili jam, sunt natura prorsus, et una
834  Hae vires, gravitasque, atque una lege vigentes,
835   Ut gaudere etiam communi nomine possint.
836   En

1213  Monstrant, conspicitur dum caelo lux nova labens
1214  Illa Cometarum, et quo tum directa videri
1215   Nobis debuerit quocumque in tramite, certum est.
1216  Constitit e positis id legibus; unde necesse
1217  Cum fuerit motus inter se mutuà quorum
1218  Cumque Cometarum necti, illae e parte fuissent
1219  Si non prorsum omni verae, e tot rebus in alto
1220   Aethere

ipse),
1982  Qua tumet, invenient decima consurgere supra
1983  Axem parte sui debere; at de duodenis,
1984  Si serves oculis, vix partibus addier unam
1985   Illic invenis: unde, haec discrimina tanta,
1986  Parva in re? Densatum aliquis fors autumet intus
1987  Esse Jovem varie, sive illic densius astrum,
1988  Qua tumet, esse via est quam qua devexa polorum,

2007  Illam majorem deprendimus esse, reposcat
2008  Quam species, quae deberet vastire supernam
2009  Tellurem, idcirco conjectant esse sub altis
2010   Visceribus superà densam magis, unde oriatur
2011  In gravitate, quod est, discrimen. Forsitan hic tu
2012  Conjectes melius, si, qua torretur ab aestu,
2013  Esse magis raram, magis, et, qua frigida, densam

2181  Esse hanc ad speciem loquido de gurgite ventum.
2182  Namque fuisse globum jam tum docet ille fluentem,
2183  Oceanumque patrem tractus tenuisse patentes
2184  Indique, materies varios unde omnis ad ortus
2185   Suppeditata fuit; secerni limus ab undis
2186  Principio liquidis, solida et consistere mole,
2187  Constringi et salso densatus glutine coepit.

aurataque in veste locamus
12  Luxum, et delicias, nunc laxa palatia surgunt
13  Effigies etiam e saxo exceptura silentes,
14  Marmoreisque nitent laquearia fulta columnis,
15   Unde urbi, gentique decus, nomenque paratur.
16  Utque tibi ex aliis vitae rationibus istas
17  Clarus evolvam causas, rudibusque recentes
18  Artibus exortus, et grandes unde recepti

15   Unde urbi, gentique decus, nomenque paratur.
16  Utque tibi ex aliis vitae rationibus istas
17  Clarus evolvam causas, rudibusque recentes
18  Artibus exortus, et grandes unde recepti
19  Porro auctus, in res procurrere me sine paulo
20   Longius, usus erat queis primitus instituisse
21  Vitam homines, ne deficeret, queis deinde retectae

arte figuram,
291  Ejus apex Terrae in medio ut se conderet imae,
292  Flexus et in summa turri foret alter, et alter
293  Culmine in aërii montis, prospectus in illam
294  Unde patet; flexum hunc utrumque, receperit intra
295   Quot sua crura gradus, facile exploravir, et istis
296  Percepit notis, quantus prior ille profunda
297  Consitus in Terra, qui formae in acumine summo

640   Sed flexis ovi in formam, qua praedita Tellus.
641  Scilicet haec illis pugnabat, diximus ante
642  Quae fluere ex ipsa gravitate, itidemque voluta
643  Un sese a terra; proin hoc fuit, unde coactus
644  Est alios aliquis gravitatis quaerere fontes,
645   Atque aliam legem, et rationem, qua revoluta
646  Terra licet, possit longa consistere forma;
647  Nam visum

Et quot erat curis duras opus addere curas.
689  Lecta fuit sedes operi opportuna gerendo
690   Tornea, ad gelidae procul Urbs confinia Zonae,
691  Unde esse incipiunt hyberno tempore noctes
692  Perpetuae magis, atque magis, dum maxima senos
693  Exaequet menses, et lux quoque maxima senos.
694  Hic calcanda jacet fluvii cognominis unda,

rupes, jam montis ad imam
720   Radicem aerii, Kittim dixere Coloni,
721  Haerendum est; illic fabricanda patentia sursum,
722  Pastorum de more mapalia, suspicerentur
723  Unde faces caeli, et sublimes verticis ulnae;
724  Et sunt multa locis aptanda, movendaque multis
725   Instrumenta gravi molimine, Daedalus ille
726  Praesertim multa quae fecerat arte Britannus,

904  Tempore quos aliis alii regionibus uno
905  Servarent, velut in Terram deducere Caelo,
906  Carmine non magico, aut cantati turbine rhombi,
907  Sed procul obliquis aspectibus, unde pateret,
908   Interjecta forent quot milla descensuri:
909  Ergo etiam nactus facile opportuna locorum,
910  Ipse gradum terrae sub millia nota recepit
911  Dimensus,

1216  At variantia dicendum haec discrimina posse
1217   Ponderis aurarum producier a calefactis
1218  Hic prope nos auris varia ratione, Calores
1219  Scilicet et terra clausi ( mons plurimus unde
1220  Saepe ignem eructat ), locaque aeris ima vapores
1221  Replentes tepidi, et reflexos multiplicatae
1222   A terra ob radios vires, et densior aura
1223  Suscipere apta

illa
1354  Lux insueta, novo Boreae quam nomine dicunt
1355  Auroram? Re tam tenui se sustinet ardens.
1356   Hic me par etiam peregrinam hanc dicere lucem,
1357   Qualis, et unde suos descendens hauriat ortus,
1358  Queisque magis, Terrae, an Phoebeis debeat auris.
1359  Illa quidem rubeos Tithoni conjugis ortus
1360  Visa polo plerumque refert: solet altivolantis

Mobilitas, qua se resonans fluida aura propagat.
1623  Ergo auras facili se mobilitate cientes,
1624  Seque propagantes fluctu non simplice circum,
1625  Unde suus gemina sensus fit in aure, sequamur
1626  Mente agili, nam non oculis ea pervia vis est.
1627   Aura sonum circum fundit, cum nempe frementi
1628  Concutitur motu, trepidatque reciprocus aer,

evolvere mores
2337  Jam piget, errantemque sequi, vicibusque agitatam
2338  Perpetuis, duroque diu insudare labori.
2339  Ex his jamque potes facili tu noscere pacto,
2340  Unde sit, ut varium consuerit Luna vocari
2341   In caaelo sidus, quo deinde a nomine vulgus
2342  Detulit imperium Triviae, instabilesque potenti
2343  Subjecit Dominae res, assuetaque novari.

2403  Hinc animos furor omnis inundat, et Evius Evan,
2404  Saevities, et triste odium, et rationis egestas.
2405  In caelum evehimus sic crimina, transferimusque
2406   Nostra, nec, unde ortus ducunt, auctusque, videmus
2407  Illa, neque e medio conamur vellere corde.
2408  Scilicet infontes videamur ut esse, bonique,
2409  Non tamen, ut simus, contendimus: O mala mentis

2481   Stultitiamque suam caecos perferre libenter.2485
2482  Illic forte lacus pluvia collectus ab unda
2483  Nuper erat; mediam sese projecit in undam,
2484  Involvitque luto turpi; stultissimus unde
2485  Prodiit, atque hilaris nimium ratione relicta,
2486   Stultorumque a concilio plaudente receptus.
2487  Proin Sapiens inter mortalia secla relictus
2488  Nullus erat,

875  Sive etiam tota a rutilante tumentius, ille
876   Quam cum per Cancrum, perque Aegocerota vagatur;
877  Tempore namque illo saltem vicina vagatur
878  Luna tibi aequanti (ciet unde valentius) orbi;
879  Ast alio procul excurrit quoque, signaque lustrat
880  Hyberna, aut aestiva; ideo minus incitat unas.
881   Attamen haud subito summi, vim propter inertem,

deorsumque movebit
1416  Sacrificus; circum sed si celer egit eandem
1417   Obliquans, videas retro se extendere sumum;
1418  Nam quaevis saliens recta pars, desuper illi,
1419  Unde emissa, loco impendet; locus ipse sed omis
1420  Est aliusque aliusque; nec aedificata superne est
1421  Propterea pars una alii, retroque relinqui
1422   Plus opus est, quae sit prior, et sublimior; et

neque sidera nos datur haec, neque cernere motum.
1805   Cum nequeant multi gravitatem in corpora fusam
1806  Omnia percipere, et quid constet, cum fateantur
1807   A se non penitus cognosci posse, neque unde
1808  Adveniat, rerum a numero secludere certant;
1809  Praesertim quoniam spatio discurrere inani,
1810  Nulla et re media, distantia nectere cuncta
1811  Corpora non

coguntur in axem
1996  Nam medium, non in formam stipata pilai,
1997  Sed ducentia se in longam teretemque figuram.
1998   Praeterea hic mirus, qui Terram circuit aether,
1999  Unde venit rebus gravitas, ut corpora deorsum
2000  Possit trudere agens, debet majore profecto
2001   Mobilitate rapi, quam qua se Terra revolvit
2002  Axe super; super et Terra volvente locatum

2077   Extiterit minor; illud enim conscendere sursum
2078  Debuit, atque suos celerans transcurrere fines,
2079  Seque in particulas graviores mergere porro;
2080  Tum cogetur ab his, advenerat unde, reverti
2081  Compulsum; rursum salit, et descendit, ut ante,
2082   Post etiam rursum; sic pausa est nulla meandi:
2083  Has sine fine vias relegit, semperque revolvit.

2154  Jam quid materia est subtilis, et aetheris aura
2155  Illa levis, quae trans impervia cuncta meabat,
2156  Impulsuque potens cuncta omniparente struebat?
2157   Quid tria sunt elementa illa, unde exorta putatum est
2158  Omnia scobs, agilesque globi, molesque striata?
2159  Sciliciet in putres resoluta abiere ruinas
2160  Et spaciem praebent magnam, ut Carthaginis altae

2193  Sidera, praeterea tamen ut se multa propagent
2194  Radice hinc illinc ramorum brachia ab una,
2195  Quaeque suas referant vires, disjunctaque praestent
2196  Officia, unde in res varii sint germina motus,
2197   Et varii pariter nexus, ut denique possit
2198  Multiplex adeo consurgere, certus et ordo
2199  In magnis, minimisque, et grandia, parvaque prendat?

nexa, resolvi
2244  Ut nequeant undis, nec adiri; condit et altis
2245  In ramis Philomela suos de cespite nidos.
2246  Has artes sub quo primum didicere magistro?
2247   Unde et inexpertae norunt, quid postulat usus?
2248  Cur similes faciunt, quas jam fecere parentes,
2249  Atque pares operas? Non haec vis insita quaedam est,
2250  Ultro quae trahat huc indocta atque inscia

2286  Densior in medio, pellucida quae plaga confit,
2287   Sed duri mage sunt in summo fine rudentes.
2288  Expectat sic densa leves in retia muscas.
2289  Piscibus exemplum capiendis unde, ferisque
2290  Sylvicolis, avibusque homines nos hausimus ipsi.
2291  Illa sed unde hausit? Proprio talem extudit artem
2292   Ingenio? An potius

rudentes.
2288  Expectat sic densa leves in retia muscas.
2289  Piscibus exemplum capiendis unde, ferisque
2290  Sylvicolis, avibusque homines nos hausimus ipsi.
2291  Illa sed unde hausit? Proprio talem extudit artem
2292   Ingenio? An potius quidam ingens impetus intus,
2293  Quod facit, id cogit facere, impellitque sequentem?

2325  Staminibus; circum et se pulvere tingit odoro,
2326  Accumulatque, impletque sinus per crura cavatos.
2327   Saepe init et bellum pugnax genus; aspera retro
2328  Pro cauda est acies, jacit unde in vulnera virus.
2329  Hanc etiam in sucos vertunt, ut inutile coeptant
2330  Hi genus esse, suo genitali munere functi.
2331  Fundendoque petunt

se nonne trahuntur
2400  Mutua? Cur igitur solas tam taedeat esse?
2401  Cur sociale genus sumus haud deferta per arva
2402   Dispersum, vel per sylvas, vacuosque recessus?
2403  Unde tot in populos, tantasque coivimus urbes?
2404  Unica non homines junxerunt mutua vitae
2405  Subsidia inter se, neque magni commoda coetus;
2406  At quoque posse loqui, atque aliis expromere sensa,

nostra,
2417   Curaque dividitur narrata, minusque dolores
2418  Saevire, inque animos incumbere moeror et angor.
2419  Praeterea et laudem, et famam captare, decusque
2420  Unde sit? Ex ipso vitae socialis amore
2421  Non fluat? Ambitio non vires exerat illinc,
2422   Qua primi in rebus contendimus omnibus esse,
2423  Et praeferri aliis, regnare, atque esse potentes;

271  In lucem, ignores; paulatim quippe sit umbra
272  Densa minus, viso et nusquam discrimine, fallit.
273  Propterea, hoc genus, incertam dixere vocantes
274   Pene umbram: fit nempe locis, pars unde videri
275  Ardentis facis una queat majorve, minorve,
276  Non fax tota, etenim tunc umbra ea definit omnis.
277   Inde vides aquilas, aut amplo corpore cygnos
278  Caelum

non variari
423  Solum ob mutatum positum debere, sed ipsum
424   Ad Solem Jovis ob positum quoque; namque recedit
425  Plus etiam a Terra, cum plus a Sole recedit
426  Juppiter; unde trium demive addive necesse
427  Tum foret, aut quatuor discrimina particularum,:
428  Eruta de tabulis veros sed prima labores,
429   Interdum, spretis aliis, discrimina signant;

633   Atque suum tabulis super obliquasse meantum,
634  Tum lateri innixum nautam si laeserit ictus,
635  Ille regens oculos, via qua signata, manumque,
636  Littoris haud veram, pila venerit unde, notabit,
637  Inscius ast aliam, anterior quae sit, regionem;
638   Ludentemque videns diversa culpat in acta
639  Innocuum Juvenem mirantem, atque increpat ardens,

increpat ardens,
640  Fundit et in ventos minitantia verba ferentes.
641  Sic et ab impulsu radii mens nostra viaque
642  Intra oculum celerantem alias determinat oras,
643   Unde putat lucem mitti, non unde movetur
644  Revera, anteriusque, nec ad sua rem loca defert;
645  Plus defert, celeret quo plus oculusque, tubusque,
646  Atque hic tum magis in latus inclinetur; uterque

640  Fundit et in ventos minitantia verba ferentes.
641  Sic et ab impulsu radii mens nostra viaque
642  Intra oculum celerantem alias determinat oras,
643   Unde putat lucem mitti, non unde movetur
644  Revera, anteriusque, nec ad sua rem loca defert;
645  Plus defert, celeret quo plus oculusque, tubusque,
646  Atque hic tum magis in latus inclinetur; uterque

cientes
752  Lumina percellunt; at lumina si moveantur
753   Nostra, hand hos intra via erit directa, neque ictus
754  Res in eas directus item, ut paulo ante probavi,
755  Unde fluunt radii. Conjungi saepe necesse
756  Hunc foret errorem primo, atque excrescere tali
757  Foedere, saepe quoque aut partim adversarier ipsi,
758   Aut prorsus proin aut minui, aut vanescere

ab ambis
778   Errorum, quoniam quod diximus esse secundum
779  Jam genus illorum, vix partem, tertia quae sit,
780  Aequet particulae, quae ex illis scilicet una est,
781  Unde gradus consit; spatio deducere corpus
782  Aegre illo possit, decies quod partibus extet
783   Mille minus spatio, quod nos corpusque sit inter.
784  Qui Venerem colit, aut propiore a Sole perustum

815  Sed motu fingamus ab hoc discriminis esse
816  Tantum vera inter loca visaque, quantula pars est
817  De senis decies, in quas pars scinditur una
818   De decies itidem senis, gradus unicus unde est;
819  Sidera prae tractu distabunt, annuus orbis
820  Terrai quo latus is est, non terque, quaterque
821  Aut decies, aut terdecies iterumque iterumque,
822  At mille in

933   Usurpare queas quam sensu, quae sine lucis
934  Constet particulis vel pluribus, atque videre
935  A qua Solem ipsum non possis irradiantem.
936  Hic pronum jam sit, tanta unde effunditur usque
937  Materies nitido libata e corpore, Solem
938   Percipere imminui paulatim, et quamlibet amplum
939  Debere extingui, nec longo tempore demum.
940   Verum

991  Adde, quod in calcem multa, in cineremve soluta
992  Irrumpentibus a radiis magno agmine, plus sunt
993   Pendere post inventa, ut et essent ponderis aucta
994  Parte sui decima; sit at unde hic ponderis auctus.
995  Ni radiis intro immissis, interque sepultis
996  Corporis exusti venas? Jam pondera quanta
997  Ejus lucis erunt, quae totum compleat illum
998  

videri
1126  Id spatium incipiat nobis; quoque crescere quantum
1127  Efficies, si pro pluma, tenuique papyro
1128   Res capias tenues multo, nubila, sumos,
1129  Sithoniae aut unde Aurorae deduximus ortus,
1130   Altior hac nostra quae quanto, et tenuior aura est!
1131  Omnia quae tamen haud impulsu lucis aguntur
1132  Per spatium, quod nos sentire aut nosse queamus.

tribus, quas nuper habebat in aere, binas
1197  Servabit spatii partes, queis distat ab illo.
1198  Sed primo, alterutro pro corpore concipe inane,
1199  Unde means radius quodvis in corpus agatur:
1200  Ejus pars semper, reflexa, repulsaque retro
1201  Una salit radii, pars altera corpus adibit
1202  Mersa novum: jam si tum venerit ille per axem,

1482  Si vitri argentum subter detergere vivum
1483  Collibeat, magis ipsa et adhuc minuetur imago
1484  Altera, proin prorsus quoque desinet, asperiorem
1485  Si vitro reddas faciem, unde emittitur, illam;
1486  Nam tum sparguntur radii sine lege remissi,
1487  Solaque proin remanet, tum primae frontis imago.
1488  Utque scias radios, varie cum corpora densa

relicta.
1637  Ast ubi caveris haec, tibi adhuc turbantia paulum
1638  Sunt quaedam, e medio quae tollere, si pote, debes.
1639  Haec a diversa fiunt regione plagarum,
1640  Unde fluunt radii, toto qui Solis ab ore
1641  Emissi veniunt (nequeat subtilis haberi
1642  Tam radius, quem non componat innumerales
1643  Undique de tota decerpti lampade solis);

1891  Flava, et caerulea: at media fac transeat ille,
1892  Qui viridis fulget parvae in regione columnae,
1893  Nil perages; unum viridemque tuebere semper;
1894   Quandoquidem nihil est, concreverit unde, nec ulla,
1895  Queis constet, fucata sui primordia novit.
1896   Non cuicumque tamen vitro his aptissima rebus
1897  Natura est, siquidem divisos ante colores

velut ante, videri.
2016   Hac parva tibi jam subiisse ab imagine possit,
2017  Si quando varia cogi de gente superbum
2018  In Thracem vidisti acies, unde horrida bella
2019   Sanguineusque instat Mavros, effervere signis
2020  Agmina quaeque suis, et versicoloribus armis,
2021  Nempe hac caeruleas, hac rubras ire phalanges,

est, dupla distenditur ora,
2056  At fors illud erit rebus mirabile in istis;
2057  Congruere haec lucis nempe intervalla videntur
2058  Vocum intervallis, unde eduxere lepores
2059   Organici melicos, artem et fecere canoram.
2060  Nam si per duplicem tractum, quo longa colorum
2061  Est series, chordam extendas quamcumque rubenti

flos constitit amnem. 25
26  Infelix fatum puer evitasset iniquum,
27  Si vocemque suam cognosset rupe remitti,
28  Credita quae Nymphae jam vox fuit, unde superbo
29  Dicitur intumuisse animo, suaque ora, peribat
30  Quae demens, nitida simulata referrier unda.
31  Scilicent hoc animi est exemplum non sua, seque

96  Vertimus, et tuimur, cupimus quos cernere, mores.
97  Proin omni debemus idem convertere parte
98  Undique, lustrantes et nos latus ire per omne.
99  Interea haec manant vitae unde exempla regendae,
100  Primum erit hic, speculi quae sit natura, videndum,
101  Et quam diversi mores, radiique reflexi
102  Quid vario faciant de corpore, multaque porro

171  Inter se spatia, excussis, retroque repulsis
172  Fit focus a speculi tantum laevore remotus,
173  Quantum pars quarta est spatii, quo extenditur ille
174  Per medium globus, unde fluit conflata figura.
175  At si dum veniunt, densentur spicula lucis,
176  Jungentur propius reflexa, focoque locabunt
177  Se mage vicino: contra quocumque fluant si

colores,
521  Exemplumne queat pulchrum mage suppeditari,
522  Quodque mage ardentes noscendi exsuscitet aestus?
523  Quare age, quae vero nobis jam proditur ortu,
524  Praeferat unde suos rerum pulcherrima fucos
525  Iris, habe,pluviumque Jovem, atque tonantia saepe
526  Regna Jovis specie cur inter nubila amoena
527  Perfundat. Ratio est horum tam certa profecto,

cuilibet Irim
1002  Esse suam solis puncto, quod spicula jactat
1003  Lucida; proin Irim, quae cernitur, innumerales
1004  Congestas simul esse; minus distincta oculorum
1005  Unde venit species: et cum Sol corpore lato
1006  Occupet id caeli spatium, comprendere possis
1007  Dimidio quod nempe gradu; quae cernitur Iris
1008  Quaelibet, est isto mensurae latior auctu,

nobis.
1315  Hic medius focus est; densatur nam venientes
1316  Si radii, citra focus horum fiat, oportet,
1317  Sin regione illa rarescunt forte, fit ultra.
1318  Punctum hoc, unde fluunt, quo fit vicinius, ille
1319  Jam magis atque magis vitro a frangente recedit,
1320  Donec ea sistat punctum a regione, remotum
1321  Hinc sit ut a vitro tantum, quantum focus ipse,

1325  Sin et adhuc punctum tractu breviore locetur,
1326  Inter se radii tumido de corpore vitri
1327  Disjungentur, erit nec jam, quo tendere possint,
1328  Conjungique, focus; sed erit tamen, unde videntur
1329  Directi effugere, ex alia jam parte receptus:
1330  Certe fictus is est, dicique vicarius idem
1331  Possit propterea, seu forte precarius, ipsis
1332  Ut

1352  Atque haec per numeros generatim solvere possit
1353  Omnia, nimirum cava, vel convexa figura
1354  Vitri quam sit, ubi cognôris, quamque remotum
1355  Punctum, quo tendunt radiorum tela, vel unde
1356  Ipsa fluunt, dabitur fictum, aut deprendere verum,
1357  Qua maneat regione, focum, qua parte locetur.
1358  His tibi subjunctis, quem primo diximus ipsi

quamcumque voles inducere vitris
1655  Formam, semper erit, radii ut frangantur in orbem,
1656  Nec valeant puncto conjungi prorsus in uno;
1657  Unde venit species rebus confusa, neque error
1658  Parvus is est, etiam exiguis in rebus, at auctus
1659  Ingentes facit, et magna ad discrimina ducit.
1660  Sidera sic, caelo quae fixa vocavimus alto,

1758  Exciperet radios ut earum scilicet una
1759  Omnes in sese rectos prope, proinde nec ulla
1760  Fractos parte prope ad declivem mitteret intro
1761  Frontis planitiem, resilirent unde repulsi,
1762  Transque duarum aliam recti, illaesique mearent
1763  Frontem agressuri, parvoque immittere possent
1764  Sic sese tubulo, rerumque inferre figuras.
1765  Sed

quae lentis ibidem
1832  Ora foci medii; quare lens altera fractos
1833  Mittet distantes spatiis aequalibus omnes
1834  Inter se, atque oculi faciet sic claustra subire;
1835  Unde fit, ut docui, rerum distincta figura.
1836  Utque oculis valeas variis aptare, necesse est,
1837  Possit ut adduci paulum, contraque reduci
1838  Majore e speculo speculum minus, atque reflexi

partes in partibus ipsis
2067  Exiguis tenues, iterumque iterumque minutae,
2068  Et motus, et concursus, et dispositurae,
2069  Et ductus varii, varii per singula nexus;
2070  Unde aliis in rebus item ratione coortis
2071  Assimili similes licuit cognoscere mores.
2072  Sanguineum laticem per venas ire recentes
2073  Usque in circuitus, fundique a corde per artus

77  Pergama: erunt nostris decora hinc magis ampla Camoenis.
78  Et jam, quod superest, praeter, quae diximus ante,
79  Munera lucis: habe praeclarum ante omnia munus
80  Hic aliud, rerum multarum unde extat origo.
81  Nempe fit, exsiliant radii ut de corpore quidam;
82  Quidam introgressi subeant in viscera caeca.
83  Munus id obstructum, ac longe longeque reductum est

256  Et valide multo defensam milite possint.
257  Convexam ex una crystallum confice parte,
258  Parte cavam ex alia, sed convexaeque cavaeque
259  Aequus partis uti sit scilicet, unde figura
260  Est inducta, globus, quem, qui prior ista peregit,
261  Quinos ipse pedes a puncto educier oras
262  Fecit ad extremas medio, atque

272  Post chartam pedibus, quot in illo finximus orbe.
273  Cum radius recta a speculo excipiatur, oportet,
274  Retro parte sui repetat majore reflexus
275  Rectum iter ad chartae, devenerat unde, foramen.
276  Sed quia praeter eos radios, quos pellit ad aequos
277  Retrorsum flexus speculum, hinc dispergit, et illinc
278  Quosdam diffusos circum, non cuncta redibunt

964  Hac nisi facta tenus sunt, vitrea septa tuborum,
965  Per quae parvula nos in corpora transpicientes
966  Diversos auctus noscamus particularum,
967  Diversi in rebus venerunt unde colores,
968  Cujusque et molis discrimina percipiamus;
969  Ostendant nam si simulacra ingentia rerum,
970  Nimirum quam res, adeo majora, repente
971  Conspiciantur uti

973  A nostris oculis non arte valentibus ulla;
974  Sperem tum fore, nos servando perveniamus
975  Demum ad particulas rerumque elementa, valentes
976  Incipiunt primi diffundier unde colores.
977  Sed si millenos jam terve quaterve per auctus
978  Vitrea septa queant res amplificare, videri
979  Omnes particulae fors possint, unde colores

976  Incipiunt primi diffundier unde colores.
977  Sed si millenos jam terve quaterve per auctus
978  Vitrea septa queant res amplificare, videri
979  Omnes particulae fors possint, unde colores
980  Exoriuntur, eas praeter, queis corpora constant
981  Nigra, queant nulla retegi quae scilicet arte.
982  Ergo dicta mihi quae sunt super, omnia posses

1022  Conditaque interius multam versare per artem.
1023  Daedala talis apum soboles per florea rura
1024  Omnia vere novo circum delibat, aditque,
1025  Mellis dona legens, proprio sed et unde labore
1026  Efformare queat ceras; opere omnia fervent,
1027  Consurguntque favi miro ordine, mellaque cellis
1028  Funduntur: sic et convectis undique rerum
1029  Nos opus

conservat ad axem
1410  Accessus medium, vel ab illo lege recessus
1411  Constanti, immotaque, neque hujus fracta tenorem
1412  Infringit, quovis flexu inclinata viaque.
1413  Unde hoc constiterit, longe monstrare Camoenae
1414  Possint, mensuras non te deferre per omnes:
1415  Tutemet ipse tamen per te tibi suffice, jam quod
1416  Est reliquum, numeris assueta mente modisque.

1435  Scilicet haud facili possis quoque tendere gressu
1436  Sublimis properans ad summa cacumina montis,
1437  Qui superet nebulas, fuscantesque aethera nubes,
1438  Prospicere unde queas circum, longeque videre
1439  Plurima, quae mundi possint occurrere scena,
1440  Cum patefit, cum pulchra sui spectacula praebet.
1441  Atque hoc, quod dico, spatium simile esse putato

1944  Noscendi leges, ut dixi, est optim?; cum non
1945  Fingimus has quales possint fors esse, sed ipsas
1946  Revera reperimus, uti sunt, subjicimusque
1947  Sensibus, unde, fidem rebus tribuamus, oportet.
1948  Sic pariter multas terrae qui viderit oras,
1949  Tranarit maria, et montes superaverit altos,
1950  Si referat caelique vices, positusque locorum,

distant, forsan et ipsa
2162  Textura; debent diversos dissimilesque
2163  Propterea in fibris oculi impressisse tremores,
2164  Diversis cerebrum proin motibus exagitare,
2165  Unde et diversae mente in vigilante genantur
2166  Lucis notitiae variosque videre colores
2167  Possimus, varios rerum distinguere fucos.
2168  Cum varii

illis,
11  Ad quae non detur, nisi longe assistere, lustris.
12  Hunc etiam juvat extremum imposuisse laborem,
13  Ad vires elementorum et primordia labi
14  Scilicet, unde omnis concreta, coorta que summa est.
15  Noscere quae quanquam certa ratione negatum,
16  Atque eadem veri jucunda luce rigare;
17  At fors non adeo nigrum velamen inumbrat,

per artem
230  De genere hoc fiunt hominum, mirabile non est,
231  Terra ferax adeo cunctus cum rebus abundet,
232  Cur varios passim persaepe exaestuet aestus,
233  Partibus unde suis imis calor, unde claentes
234  Prosiliant fontes, medicusque ebulliat humor,
235  Causaque succendat quae montes ignibus altos,
236  Quaeque locis vim pestiferam progignat avernis;

230  De genere hoc fiunt hominum, mirabile non est,
231  Terra ferax adeo cunctus cum rebus abundet,
232  Cur varios passim persaepe exaestuet aestus,
233  Partibus unde suis imis calor, unde claentes
234  Prosiliant fontes, medicusque ebulliat humor,
235  Causaque succendat quae montes ignibus altos,
236  Quaeque locis vim pestiferam progignat avernis;

ruinas,
480  Vitalis motus confunditur, omnia vitae
481  Claustra soluta labant corruptaque, conque liquescunt
482  Omnia fata i jam mortis falce recisa.
483  At nunc unde salis certae notaeque figurae
484  Particulis, unde et gemmis, variisque lapillis,
485  Corporibusque suae veniant, queiscumque, suasque
486  Unde habeant formas res, et discrimina quaeque

481  Claustra soluta labant corruptaque, conque liquescunt
482  Omnia fata i jam mortis falce recisa.
483  At nunc unde salis certae notaeque figurae
484  Particulis, unde et gemmis, variisque lapillis,
485  Corporibusque suae veniant, queiscumque, suasque
486  Unde habeant formas res, et discrimina quaeque
487  Formarum, si nosse voles, haec inspice mecum.

falce recisa.
483  At nunc unde salis certae notaeque figurae
484  Particulis, unde et gemmis, variisque lapillis,
485  Corporibusque suae veniant, queiscumque, suasque
486  Unde habeant formas res, et discrimina quaeque
487  Formarum, si nosse voles, haec inspice mecum.
488  Solve, age, pauxillum salis amplo vase receptâ

eodem
677  Praesertim fuerint si vitra humecta liquore;
678  Sed per se properabit eo, quo vitra vicissim
679  Concurrunt, spatia et celerans magis arcta subibit,
680  Scilicet unde magis compulsa trahetur, et a qua
681  Illam parte magis vis inclinata propellet,
682  Dum properat, fac vitra quoque illa parte recedant
683  Paulatim, cursus paulatim lentior exit,

una
814  Particulae aggestae, ut coalescant corpus in unum,
815  Difficile est, nisi conflentur, lymphave madescant,
816  Exhalans porro quae vero glutine jungat,
817  Vitra unde, et solidi lateres consistere possint:
818  Vim quoque propter eam duo concurrentia lata
819  Marmora vix valeant nimium nimiumque propinquo
820  Accessuque premi inter se, amplexuque teneri;

alte
857  orbibus astra suis retinens, ipsosque cometas:
858  Quod genus et vis est, mirum quae partibus addit
859  Fervorem minimis, et motum, et saepe calorem:
860  Unde salit cor, atque animantum sanguine venae
861  Exsultant calidae, et ducuntur stamina vitae;
862  Unde quoque interior communis mater et altrix
863  Terra calet passim, unde ardescere corpora multa

partibus addit
859  Fervorem minimis, et motum, et saepe calorem:
860  Unde salit cor, atque animantum sanguine venae
861  Exsultant calidae, et ducuntur stamina vitae;
862  Unde quoque interior communis mater et altrix
863  Terra calet passim, unde ardescere corpora multa
864  Cernimus, et circum claram diffundere lucem,
865  Unde et Sol almum mittit cum luce calorem.

860  Unde salit cor, atque animantum sanguine venae
861  Exsultant calidae, et ducuntur stamina vitae;
862  Unde quoque interior communis mater et altrix
863  Terra calet passim, unde ardescere corpora multa
864  Cernimus, et circum claram diffundere lucem,
865  Unde et Sol almum mittit cum luce calorem.
866  Quae tu si tollas vires, motumque caloremque

stamina vitae;
862  Unde quoque interior communis mater et altrix
863  Terra calet passim, unde ardescere corpora multa
864  Cernimus, et circum claram diffundere lucem,
865  Unde et Sol almum mittit cum luce calorem.
866  Quae tu si tollas vires, motumque caloremque
867  E rebus tollas; passim Sol, Sidera, Tellus
868  Frigerent, grandes torpentes undique massae;

sentimus, ea intus cuncta genantur
978  Fibrarum impulsus diverso sensiferarum,
979  Qui vario tantum a motu, variaque figura
980  Extra corporibus de cunctis possit oriri,
981  Unde coloratae varie res sint, et odorae,
982  Et sapidae, duraeque, et molles, atque sonorae.
983  His facile adversam rationem evertere possis.
984  Verum

deinde sequentes
1073  Nasci particulae; perventum dum sit ad illas,
1074  Munera quae luci sua dant, sua munera cunctis
1075  Corporibus, quae se vario tentamine produnt,
1076  Unde tot in mundo rerum diversa videmus.
1077  Altera sed quae est vis, quam dixi in corpora ferre
1078  Fervorem, non, qua constet ratione, docemur:
1079  Sed quia sit motu fervor, mediisque tenetur

1644  Dum mutat, proprio se mutet et altera more.
1645  Rectam infinito extensam proin concipe ductu
1646  Parte ab utraque viam; punctumque, ubicumque libebit,
1647  Unum hac fige super, res unde exordia sumat;
1648  Lineaque a puncto decurrens alterutram rem
1649  Mutatam simulet, simuletur at altera recta
1650  Finitaque via, et transverso flexibus aequis

1671  Non infinitis rebus prodire valebit,
1672  Nempe ita collatis. Rationem nosse duarum
1673  Proin si fors detur rerum, super axe manente
1674  Tum statuas punctum, mutandi unde omnis origo
1675  ,Invenies curvum facile ipse deinde meatum,
1676  Illam qui referat rationem, ubicumque loci sit.
1677  Atque ea si ratio simplex sit, nec varietur

resistent,
2124  Ne quoque discedant, dilatenturque vicissim,
2125  Non tanta sed vi, quae si vincatur, ut ultra
2126  Transvectum punctum contingat limitis oras,
2127  Tertius unde arcus distenditur in loca vasta;
2128  Se puncta effugient subito, et sua vincla relinquent.
2129  Sic tibi congeries filorum pressa negabit
2130  Sese in se trahere, et spatium conducere in arctum;

alter,
2150  Atque alter prope sit cui limes, non ita certe
2151  Magna requiretur vis, ut loca prima relinquant
2152  Compressa, atque alio vicino in limite sese
2153  Sistant, unde negent jam tunc immota reverti.
2154  Mollia nonne vides ex hoc consistere multa
2155  Corpora, quae nequeant primam instaurare figuram?
2156  Illis in spatiis si contra puncta locata

2157  Sint, ubi divulsis stet longe a limite limes,
2158  Mutatis spatiis non paulum, limite limes
2159  Mutari non possit item; proin puncta reverti
2160  Debebunt illuc, unde abscessere, reducta;
2161  Et quo pugnabant, ne deducantur, eodem
2162  Nisu pugnabunt deducta, ut regrediantur.
2163  Hinc tibi ab incursu sunt exsilientia multa

atque
2278  Fermentis, motus et mixtorum, aestuque liquorum;
2279  Unda alii plantas succi nutrire, vel artus
2280  Possunt, non alii, sed carpere, disque sipare,
2281  Unde est electris vigor, electrique fruuntur
2282  Corpora quae simili vi, proinde id nomen adepta,
2283  Effert unde niger sua demum robora magnes.
2284  Ingens at spatium, quod et inter corpora nostra

artus
2280  Possunt, non alii, sed carpere, disque sipare,
2281  Unde est electris vigor, electrique fruuntur
2282  Corpora quae simili vi, proinde id nomen adepta,
2283  Effert unde niger sua demum robora magnes.
2284  Ingens at spatium, quod et inter corpora nostra est,
2285  Et terrae medium, quod et inter sidera caeli
2286  Errabunda, ipsumque agitantem sidera Solem,

ubicumque locetur;
2302  Protinus exoritur seges hinc immensa modorum,
2303  Et varii ratio fecunda hinc ordinis exit.
2304  Illud ea si jam punctum tibi sit regione,
2305  Unde cadens rectis super axem flexibus, axem
2306  Perscindat medium transcurrens inter utrumque
2307  Hinc atque hinc punctum trames, tunc aeque ab utroque
2308  Distare, atque aeque pellive, trahive necesse

2311  Differt; at spatiis in parvis non ita certe
2312  Exiguum discrimen id est; vis excita punctis
2313  A geminis illo fundetur tramite recto,
2314  Axem qui medium secat, unde est virium origo;
2315  Proin erit in spatiis prope par distantia magnis
2316  A medio, et puncto nimirum a quolibet uno;
2317  Atque ita compositis oriens a viribus ipsa

2431  Sunt tibi naturam sortiti limitum eandem;
2432  Nam positum punctum per se non effugit illinc;
2433  Deductum tamen, aut gressu fugit accelerato,
2434  Aut contendit eo, discesserat unde, reverti.
2435  Cunctis rebus ab his quid sit solidumque fluensque
2436  Percipies, praesertim hanc ipsam ad plurima puncta
2437  Si tute extendas rationem, particulasque

struxerit, atque
2633  Temperet, et pulchro, quo nexuit, ordine servet,
2634  Summis, et mediis praesentem rebus, et imis,
2635  Ingentem Dominum, cujus vim tota veretur,
2636  Unde ortum trahit, atque suum Natura vigorem?
2637  Vix potuisse Virum mortali stirpe creari
2638  Credidimus, nobis immensi qui patefecit,
2639  Orbis

usu ac studiis excoleretur, aut consuetudine ipsa fuit ejusdem existimatio imminuta, aut illa divinitatis opinio sublata. Qui enim omnium animos tam mirifice allicere, ac tenere possent, non sine divino afflatu id assuetos putabant. Unde proprios etiam ac certos Deos inflammandis poetis adjunxerunt. Verum haec ipsa diuturna admiratio mutorum tandem solertiam, ac gravium etiam philosophorum animadversionem excitavit: qui accurate perspectis atque observatis

artificiis, viisque, quibus incederent, quas rationes tenerent, penitus investigatis, si minus quaesiverunt. Atque eorum quidem in eo multum versata est industria, ut qua in re potissimum vis ac natura poeticae contineretur, docerent. Unde variae, interque se discrepantes plurimorum opiniones sunt exortae, quando alii in numeris concentuque carminis inesse omnem poetarum praestantiam, alii in fabularum elegantia, in naturae imitatione alii positam esse contenderent. Qua

quis, inquit, non tibi istud assentietur, miram esse suavitatem fabulis, si lucem rebus afferant? Sed quam quaeso unquam viam reperiri putas, qua obscuras res etiam ac difficiles quispiam expedire, ac illustrare fabulis possit? Unde tantam fabularum supellectilem accerset, quae par sit tam multiplicibus, ac tam variis exprimendis doctrinis? Ac si quis singularis ingenii facultate id etiam assequetur, quo tamen pacto efficiet, ut quae ita fingendo

illam dicendi rationem, non item homericum, ac summum poetam crederem. Quid multa? ipsos epicos, et grandiores poetas non ad solam illam imitandi normam putabam exigendos: aliud quiddam majus atque amplius esse oportere arbitrabar, unde suos illi cultus, suosque ornatus accerserent. Siquidem noveram Trissini poema illud quidem ad constituendae fabulae leges et ad Iliadis exemplar accuratissime compositum in bibliothecis pene delitescere; Areosti vero Orlandum veterum

fabularum subsidio, hujus pulchritudinis inopiam compensaturos opinor. Tum B. ista mihi, inquit, mirifice probas: sed quanam in re potissimum hoc ipsum singulare dicendi genus collocas? Unde hunc tantum ornatum exoriri putas? Quibus tandem artibus utendum, ut hanc excellentium hanc praepotentem ac dominam animorum vim quipiam possit assequi? Arduam, inquit A., ac difficilem omnino rem postulas, et quae, cum caput totius

conjungunt. Quid quod magnitudinem, ordinem, varietatem, qualem frustra in rebus exquirimus, ad nostra desideria suis ipsi imaginibus accomodant, et pene explent illam, cui nunquam facere satis possumus, infinitam animorum cupiditatem. Unde cum admirabilibus eorum artibus detinemur, a communi vitae contagione atque taedio ad quasdam beatorum hominum sedes videmur secedere. Sed nulla in re, inquit A., mirabilior atque utilior eorum est opera, quam cum res a

poetae egregiam et delectandi, et juvandi opportunitatem quaesiverunt. Hoc loco B., tu vero, inquit, illuc, quo maxime optabam, rem deduxisti: haec enim quae postremo loco sunt a te dicta, Didascalicorum facultatem, unde digressi sumus, praesertim attingunt, unaque aperiunt errorem illorum, qui hos a musarum artibus propterea removent, quia res a sensuum usu longe abductas, ac intelligentia comprehensas pertractant, atque ita in eo reprehendunt in quo

carminis est posita, a rerum ubertate proficiscitur, undenam amplior poterit, quam a doctrinarum fontibus efflorescere? Quae unquam sedes pulchritudinis erit aptior, quam veritas, ac rerum plurimarum scientia? Ubi magis alitur animus, aut unde potest imaginum effectrix ingenii vis fecundior exoriri atque erumpere? Quippe in rerum maximarum intelligentia defixa mens majores etiam habet impetus, ut, quae penitus intimeque perviderit, pulchre item splendideque efferat. Quare

propter voluptatem retinuerunt. Sed cum ad rerum obscuritatem, ac longiores sermonis ambages vitandas amoveri fabulas oportuit, tunc circumcisis ambagibus, earum vim atque elegantiam in hos concinniores dicendi modos traduxerunt. Unde quod in scripturae inveniendis elementis accidit, ut ipsae rerum picturae, quae initio ad res designandas adhibebantur, paulatim contractae in litterarum notas transierint, illud idem etiam in hominum sermone videtur contigisse:

quantum elegantia dicendi, et carminis concentu augebitur! Sed haec ipsa etiam suavitatis novitas, atque insolentia quantam pulchritudinem, quantam jucunditatem rebus adjiciet! Inusitata haec doctrinis inducta species cum inde accidet, unde minus expectabatur, quam erit hoc ipso gratior atque pulchrior! Simile hoc videtur Graeci illius artificis industriae, qui quo formosiorem Venerem efficeret, in Satyri idcirco excavato simulacro collocaverat. Ita deae species ab ipsa

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report