Your search found 5963 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 3410-3558:

viva membra, cives patrios intelligo, singularem in iis rebus difficultatem experiri, in quibus utilissima, imo plane necessaria esset, dicendi, agendique facilitas; hoc est, leges nostras, quibus non tantum ut nexibus compacta est, sed et quadam quasi eucrasia, et symmetria in se ipsa temperata, sibi, et suis inter se partibus conveniens, vivisque spiritibus toto corpore diffusis, animata vivit, viretque Respublica; et si tripartito,

quam difficillimas, quod earundem legum, in eorum qui litigant usum transferendarum, methodum ac praxi, ab aliquo unquam conscriptam, neque legerimus, neque audiverimus; sed omnis ila prosequendi iuris, ac iudicii regula (quam non actores tantum et rei, in faciendis accusationibus ac defensionibus, sed et iudices, in ferendis deliberationibus ac sententiis sequuntur) longa observatione, ac consuetudine circumscripta, in eorum tantum animis consistat, qui longis iuris

iuris, ac iudicii regula (quam non actores tantum et rei, in faciendis accusationibus ac defensionibus, sed et iudices, in ferendis deliberationibus ac sententiis sequuntur) longa observatione, ac consuetudine circumscripta, in eorum tantum animis consistat, qui longis iuris dicendi, litiumque, exercitiis, aetatem suam plerique, ad senium usque produxerunt. Hinc factum est, ut votum illud solenne, et antiquum regnicolarum omnium, inter articulos referretur, et Regi

quantum lucri adferat, et operae, et temporis, illis dico omnibus, qui publicae utilitatis ac iustitiae amore, addiscendique iuris patrii desiderio tenentur, et flagrant? Si vero perpetuo in mentibus tantum eorum quasi delitescat, qui longo illam et tempore et labore partam, nunquam semel universam sed aliquid tantum aliquando ex illa proferunt audientibus; quis vicissim neget, multum morae quin et remorae iniiciendum

iuris patrii desiderio tenentur, et flagrant? Si vero perpetuo in mentibus tantum eorum quasi delitescat, qui longo illam et tempore et labore partam, nunquam semel universam sed aliquid tantum aliquando ex illa proferunt audientibus; quis vicissim neget, multum morae quin et remorae iniiciendum illis, qui hunc iudiciorum computum, pleno voto sunt decursuri. Expertum me plane ingentem hanc difficultatem,

proferunt audientibus; quis vicissim neget, multum morae quin et remorae iniiciendum illis, qui hunc iudiciorum computum, pleno voto sunt decursuri. Expertum me plane ingentem hanc difficultatem, profiteor; non in ingressu tantum, sed et in processu studii istius civilis ac iuridici, atque ideo toto eo tempore, annis videlicet plus minus triginta, quibus illi operam atque industriam meam addixi, illum principali curae meae scopum posui, ut non

tantum, sed et in processu studii istius civilis ac iuridici, atque ideo toto eo tempore, annis videlicet plus minus triginta, quibus illi operam atque industriam meam addixi, illum principali curae meae scopum posui, ut non tantum leges, sed et legum usum, qui diuturna consuetudine, et observationibus, veluti canalibus quibusdam hauritur, et ipse aliquando caperem, et postea transfunderem in alios, eius rei et capaces, et cupidos: neutrum, quo

penetraturi, gratam habent directionem; his enim mea haec desudat industria, non illis, qui iure dicendo ad multam iam et aetatem, et doctrinam, et experientiam pervenerunt. Hac ego mente, hoc fine cogitationum mearum, cum non tantum iurisperitorum, qui aliis docendis apti essent, aliorum post alios morte, sed et temporum iniuriis, praecipue bellorum, quibus ab immanissimo communique Christianorum, et vicino hoste, Regnum hoc, veteri odio frequenter

convenerant, attenta animadversione, observavi; sive illud ad literas iuridicas, (stylum vulgo nominant) sive ad eas consuetudines, quae nulla lege scripta, nullo praedictarum literarum tenore comprehenduntur, sed tantum a maioribus nostris, per exercitia, per memoriam, et per manus traditas accepimus, pertineret. Sed et illa, quae ex Decretis, et Tripartito huc contuli, sub notis propriorum locorum, ex quibus deducta sunt, etsi sparsim

realis illa sit, an personalis, octavas et illas an ad breves, vel generales, an ad universalia Regni comitia, pertinens, vel sit extraordinaria, an privilegiata absolute, et pro quibuscunque personis, vel pro aliquibus tantum, quo ordine inchoanda, et quibus diebus prosequenda; pro diversitate item iudicum, ut vocantur, Ordinariorum, qui plures sunt, cui quae causa competat discutienda, haec et alia de iure, de lege, de moribus, de

quod ego, qui et ingenio, et literaria huius generis exercitatione, multis me et inferiorem esse, et multa illis debere profiteor, et defero, quam libentissime; haec iurium nostrorum rudimenta, tenui delineata et adumbrata tantum penicillo, communia illis facere voluerim, qui in foro nondum versati, a limine tantum ingressuri et progredi cupiunt, et ex istis progrediendi capient primordia. Verumenimvero cum certum id apud me, atque indubitatum

esse, et multa illis debere profiteor, et defero, quam libentissime; haec iurium nostrorum rudimenta, tenui delineata et adumbrata tantum penicillo, communia illis facere voluerim, qui in foro nondum versati, a limine tantum ingressuri et progredi cupiunt, et ex istis progrediendi capient primordia. Verumenimvero cum certum id apud me, atque indubitatum habeam, hac opella mea, in lucem prodeunte, diversorum me iudiciorum aleam subiturum;

percupidam, et bene praesagam praeclarorum eventuum, tanquam omnium bonorum, quae in hac vita primos obtinent thesauros ingressus, ita illis, ante coaequales tuos opulentatus es, ut Italiam, Germaniam, Hungariam, nec vicina tantum nobis regna, sed alias, remotioresque nationes, in tui admirationem excitaveris. Romae certe, eam nominis tui memoriam, atque famam adhuc iuvenis reliquisti, sive alios oppugnares literarii exercitii causa, sive

usum atque unicam sapientiae matrem experientiam pertinerent. Quot te, et quam praeclarae tua opera, alia latina, patrii idiomatis alia, quae iam in manibus et ore etiam exterorum hominum, summa cum laude versantur, non tantum utilissimum, sed et admirandum reddiderunt Hungariae: quae sive libros tuos legat, sive te concionantem, consulentem, aut consultantem audiat, attonitis in te, tuaque doctrina, atque summorum experimentorum facillima

alios, duorum maximorum in Hungaria filiorum, quorum post regiam Maiestatem, in utroque statu, ecclesiastico scilicet atque politico, suprema spectata est authoritas; tua quidem Palatinalis, Francisci vero fratris tui, natu tantum te minoris, Cardinalitia atque Archi-Episcopalis. Pater dico tuus, toga, sagoque tantus, qui et pacis consiliis, et primis militiae praefecturis claruerit, supremus Vyvarum, generalis vero partes Hungariae Cis-danubianas

atque corruptae, ipsae sunt improbandae, non ut evitarem, quis enim posset prohibere tantam libertatem? Neque ut declinarem, ita enim sunt curiosae neque tam ad intelligendum, quam ad aliquid semper et ubique censendum sagaces, ut ille tantum in illas non impingat, qui nihil agat, nihil dicat, nihil scribat. Sed ut esset, unde scrupulum caperent, si quem unquam capiunt iactatores isti aculeatorum iudiciorum, duo Patriae nostrae secundum Regiam Maiestatem capita volui

ut prius in illa sive casuri incurrant, sive reiiciendi impingant, vel pro ea, quam illis debent reverentia pronitatem ad carpendum, a prima statim operis istius lectione coërceant. Accipietis itaque Magni, non mei tantum, sed et magnorum Patroni, laborem hunc meum, a conatu certe meo magnum, longum a tempore, tantum vero ex suo valore, quantum esse calculo vestro, cui ex toto subiectus est, volueritis: et spero ea voluntate atque vultu accipietis,

ea, quam illis debent reverentia pronitatem ad carpendum, a prima statim operis istius lectione coërceant. Accipietis itaque Magni, non mei tantum, sed et magnorum Patroni, laborem hunc meum, a conatu certe meo magnum, longum a tempore, tantum vero ex suo valore, quantum esse calculo vestro, cui ex toto subiectus est, volueritis: et spero ea voluntate atque vultu accipietis, quibus in omnes estis benignissimi: neque despero vobis gratum fore, si sapientissimis

despero vobis gratum fore, si sapientissimis cogitationibus vestris, laboris istius originem, ad animum meum, qui et in alios rectus est, et in vos omni veneratione obsequentissimus, retuleritis, et patrocinium, quod bonis omnibus, non tantum paratum habetis, sed et obvium, neque mihi; neque huic meo partui denegabitis: Vivite diu, bonis omnibus affluentes, in communem Patriae nostrae florem, ac foelicitatem: ita voveo et

ipsi denegat, et detinet. Unde huiusmodi iniuriam faciendo, in ipsum quasi agere videtur: ut fit in debitis, mutuis, depositis, commodatis, et bonorum divisionibus, ac successionibus apud ipsum detentis; vel dum etiam verbo tantum laedit: a principaliori tamen et frequentiori significatu, actus nomine nuncupantur. Efficiens, erunt partes ipsae; in causam attracta, quae contra ius alterius, aliquid facit; Actorea, quae ius suum iure et iustitia

ad aliquid tamen adstringitur, idque praevia bona cautela, quia occasionem dedit ad talem effectum, seu eventum rei. Unde si tali casu fortuito nobilis occidat nobilem, homagium nobilis exsolvit. Si autem nobilis rusticum, tantum rustici homagium deponit, passim. Sic et in actibus potentiariis nobilis rustici verberati, vel vulnerati homagium exsolvit. 3. Tit. 31. De quibus vide plura, 2. tit. 82. Indeque dici solet; causo, causas,

violentiae, bonorum occupationes, et reliqua violentiarum genera patrata fuerant; ad tollenda ea, regnicolae ab anno Domini 1527. usque ad annum 1552. suspensis ordinariis Octavalibus Iudiciis, specialibus tantum, privilegiatis, et brevioribus Constitutionibus per annos 25. usi fuerunt: et etiamnum in omni tumultu, et mutatione Regni consuetum est facere. Ac tandem ad pacatiora devenientes tempora, praenotato anno 1552.

ideoque omitti deberet; ne iam ab annis 66. inani et non necessaria huiusmodi positione, iudiciales superfluerent, et taedium parerent. Alii vero, quos historica magis, quam iuridica delectant, putant id fieri ob memoriam tantum tam funestae cladis; ut etiam inter dicunda Iura, ulciscendae illatae sibi iniuriae memores fierent. Diaetalis, quae solum in terminis Generalis Regni Diaetae discutitur: et haec ab omnibus partibus Regni, et etiam

debita, authentice confectas, quas postmodum ipsi pauperes, dum eorum causae servandae fuerint; in documentum paupertatis suae producant, tam in Curia Regia, quam etiam in Sedibus Comitatuum: in quibus primo sedis die tantum discutiuntur: art. 51. et 52. anni 1563. Et si aliquando, ob vetustatem testimonii, exceptum fuerit contra eos, quod scilicet a tanto tempore, ditescere potuerint, cum poena indebitae exceptionis:

ad miserandum eis; ut quia sunt masculi, et viduae potentes, ac divites. Quidam vero sunt miserabiles actu simul et habitu; ut viduae, et pupilli pauperes, vel diuturno morbo fatigati. Quidam vero sunt miserabiles, habitu tantum, et non actu; ut viduae et pupilli divites. Verumenimvero, de more et consuetudine nostra, omnes ii pro pauperibus reputantur, quibus praecipue bona fortunae, hoc est, Iura possessionaria, et res mobiles, aliaeve id

nixi fuerint; prouti et nunc quoque autor quidam Decreti Tripartiti Latini simul ac Hungarici, adiunctis ad calcem illius, praedictis Veteribus Legibus sive Mosaicis, non obscure satagere videtur. Quae omnia admonitionis ergo tantum praemittere volui, ut quilibet tanto facilius inter praedictas leges discrimen et differentiam scire possit. Prout tamen legis usus apud nos iam inolevit; lex est

Ex quibus praemissis colligitur, ius longe latius patere, quam legem: quod ius, sit nomen generale, tam scilicet legibus, quam moribus, hoc est, iure scripto, et non scripto constans: lex autem species iuris, et tantum iure scripto comprehensa. Tertio, mores sunt actiones humanae, hoc est, actiones hominum liberae, praesertim consuetae et saepius iteratae. Vel, mos est longa consuetudo, a moribus tantum tracta. Et vice versa.

iuris, et tantum iure scripto comprehensa. Tertio, mores sunt actiones humanae, hoc est, actiones hominum liberae, praesertim consuetae et saepius iteratae. Vel, mos est longa consuetudo, a moribus tantum tracta. Et vice versa. Consuetudo est ius quoddam moribus institutum, quod pro lege suscipitur, cum deficit lex. Nec differt, an scripto, an ratione consistat, quando et legem ratio commendat. Ubi nota primo, ex

insomnes traducat huiusmodi toto coelo errantes consuetudines percipere, ac iura et iudicia secundum eas addiscere poterit. Quamvis dictus VVerböczi, in dicto Prologo sui Tripartiti, cap. 10. tantum indulserit consuetudini, ut paene quamlibet legem, per eam, non gravate subvertendam existimaverit. Quod non miror, siquidem ibi aliena potius pertractaverit, quam propria suo instituto accommodaverit et praefixerit, ut

haec tria Iura? Si haec tria Iuris Genera bene considerentur, videntur inter se differre iuxta tres gradus comparationis, verbi gratia, ordine retrogrado procedendo. Ius Civile, erit generale, sive commune, illis tantum hominum communitatibus, quae singulis Civitatibus, Provinciis, Regnis, et Imperiis continentur, et unam eandemque; communem Iuris consuetudinem et societatem inter se habent, atque servant.

et unam eandemque; communem Iuris consuetudinem et societatem inter se habent, atque servant. Ius Gentium, erit universalius et communius, toti nempe simul humano generi tantum deserviens. Nam etsi inter bruta animantia, alia aliis maiora, robustiora, et ferociora sint, ob idque caeteris minoribus, et imbecillioribus metuenda: id tamen potius singulorum specie, sive naturae vi, quam aliqua

vel subiectionis vicissitudo, proprie dici potest. Sed etsi aliquando (ut in Fabulis, sive apologis AEsopi, aliorumque fit) loqui, et inter se ordinem aliquem politicum habere ac servare dicantur; id totum fictitie tantum, et similitudinarie ab hominum politia fingi, dicique consuevit, et non proprie, ac re ipsa. Et quidem in apibus, mira est huiusmodi Naturae vis, et harmonia: inter quas, certus omnino ordo, et modus, principatusque

seminibus, ut herbae; vel radicibus, aut surculis alienis insitis truncis, ut arbores; vel etiam segmentis terrae infixis, ut vites. Quanquam et ex his nonnullae, mas et foemina dicantur: ut palma, et mandragora, sed improprie tantum, et non simul congrediendo germinarent, sed ut celerius sibi adiacentes maturescerent. De quibus Plinius, et alii naturales historici consulantur.

Gratiani autoris; tertiam, cuiusdam Paleae, discipuli eiusdem; et quartam, Iurisperitorum, et Imperatorum Secularium, doceant solum ex prima autoritate illud authenticum dici, et Leges Civiles per ipsum eo insertas, manere tantum Leges Civiles; et non reputari pro Canonibus; teste Marantha, parte 3. de origine Iudicii. Atque ita communiter sumptum, magis natura, quam moribus, maxime autem fide supernaturali constat. Dictum

dicebat, evolaverit; vel ubinam locorum exularet, ignorare. Adeo enim prudentissimus, et aequi observantissimus Heros ille, vel amissam omnino, vel pravitate hominum in tantum iam remissam illam esse, querebatur. De quibus omnibus, uberius vide Prologum Tripartiti, Gratianum, et Iustinianum, in principio Operum suorum.

principio Operum suorum. QUAESTIO DECIMA QUINTA. / Quae autem ex Antiquis Iudiciis, vel omnino sublata, vel vero inusitata tantum facta sunt? Primo: haec quatuor omnino sublata sunt: Iudicium generale, sive Palatinale: 6. Matth. art. 1. Et 1. Vlad. art. 35. Iudicium Duelli, sive Monomachiae: 6. Matth. art. 18. Et 1.

sicuti et Causarum genera: aliae Simplices, aliae Peremptoriales, aliae Insinuationales, aliae Admonitoriae, aliae Introductoriae, et Reambulatoriae, et reliquae: 2. tit. 18. Quae distinctiones, sunt specificae tantum: ideo oportet alias genericas, quarum unus et idem in genere processus fieri debet, subnectere. QUAESTIO TERTIA. / Quotuplex igitur solet esse in genere Evocatio?

Quod in huiusmodi causis, ex continentia praescriptorum Articulorum, seu publicarum Regni Constitutionum, in Curia Regia, Inhibitio, et Repulsio (nisi sola Iurium, et Literalium instrumentorum productio, ad secundas tantum Octavas) admitti non deberent, potissimum autem in divisione, in qua et Contradictio, 1. tit. 45. et Inhibitio communiter iam virtute Literarum

ita fieri debere, modernorum Iuristarum opinio tenet. Verumenimvero, si etiam aliquando a primo Causae motore deducatur, per declarationem intermediorum motorum: id nihil nocebit, vel iuvabit, quantum ad Iuris processum; sed tantum, quantum ad quandam historicam narrationem, quae vel decoris gratia, vel indicandae Genealogiae illius familiae ergo, repeti videtur, ad Similitudinem literarum Fassionalium, et Procuratoriarum, in quibus longa series

hac voce (Nemo) addito illi Adverbio numerali, Primo, Secundo, vel Iterum, Tertio, et Quarto, in primis Quatuor diebus. In aliis autem sequentibus, semper Tribus tantum diebus. QUAESTIO DECIMA. Sed in hac Proclamatione Forensi, quomodo fit Prohibitio, si Reus non comparuerit? Primis

ac reliquarum omnium, si quae in Iudicio contradictorio producerentur, per Reum ad pleniorem causae, contra se per Actorem propositae, notitiam, cautelam, et futuram defensionem, de Iure, et consuetudine Regni, semel tantum admissa legitima postulatio, et concessio; art. 56. anni 1550. Ubi Nota: I. Quod Paria actionis, semel tantum dari solent citato proxime Articulo. II. Quod per

cautelam, et futuram defensionem, de Iure, et consuetudine Regni, semel tantum admissa legitima postulatio, et concessio; art. 56. anni 1550. Ubi Nota: I. Quod Paria actionis, semel tantum dari solent citato proxime Articulo. II. Quod per (!)vocabulum (Praesentium) intelliguntur semper illae Literae, quibus ultimus causae status continetur: ut sunt, Evocatoriae,

denotari debent. QUAESTIO SECUNDA. / Omniumne productorum in Sede, Paria petuntur? Non omnium saepenumero, sed tantum dictarum Praesentium et Iudicialium: aliorum autem, si necesse foret, in hospitio apud Magistrum Protonotarium videntur. Unde cautus esse debet Reus, ut sic petat Paria, et inspiciat productas, quod amplius non sit sibi

dignoscuntur. Et similiter neque Paria Parium dantur passim: ut si quis Transmissionem ex Paribus revideri facere vellet, et pars appellans, Paria parium illius peteret; tunc non darentur sibi, nisi fortassis collateraliter tantum, ne fraus et dolus illi potius, quam alteri ius et iustitia patrocinari videretur: 2. tit. 83. Et horum Privilegiorum legitima emanatio, maxime examinanda erit,

necessariae ad Causam Circumstantiae, potissimum autem loci; temporis, et personae; ac priusquam ad meritum causae respondeat, contra Actorem in defensionem sui, facta obiectio. Et communiter Duplex dici solet: alia Simplex tantum; propter quam Causa condescendit solum. Et alia Peremptoria: quae Causam perimit, hoc est, ita destruit et subvertit, ut amplius resuscitari nequeat. Vel etiam Triplex: Condescensionis, Prorogationis, et Destructionis

posteriorem hanc generali Decreto constitutam, inclinavit. Ubi Nota: I. Quod Literae Evocatoriae soleant deponi, Sex Marcis levis ponderis, totidem Florenos auri facientibus, in Curia: ast in Comitatu, Tribus tantum florenis: Stylus. II. Quod huiusmodi Depositio causae, post receptum prius aliquod onus, seu Birsagium, non venientiae videlicet, vel Repulsionis, aut Revocationis procuratoriae responsionis in eadem causa,

seu fori, et Termini, atque etiam Actoris, passim. His addi potest dies Festus, qui et Decretalis dicitur: Lib. 1. S. Ladislai Regis, cap. 38. Ubi Nota: I. Quod si Citatio tantum fuerit facta, tali die Decretali; non condescendit, ast si Deliberatio, sive Adiudicatio celebrata extiterit; talis omnino condescendere solet. Quia Festis diebus, Iudicia fieri et celebrari, tam Iure Canonum,

suis? Potest, ast non simpliciter, sed remanente perfecto orationis sensu, idque cum onere. Et Paria quoque petenti Reo, Iudicialiter conceduntur. Verum, ubi simplex tantum alicuius in causam attracti fit Exmissio ex Actione, vel Iudicialibus: ea simpliciter sine onere, et paribus concedi solet. QUAESTIO DECIMA SEPTIMA. / Quibus vero Tempus

subsequi non debet: 2. tit. 50. Imo vero Actus Potentiarii. Olim summarie revidebantur; et saepe etiam in castris discutiebantur, stante bello: art. 20. anni 1548. et aliis passim. Item, Semel tantum dantur: 6. Vlad. art. 9. Vide supra Quaest. 6. cap. 2. QUAESTIO DECIMA OCTAVA. / Quibus rebus prorsus destrui solet,

10. Est autem Postliminium, Ius amissae rei, iterum ab extraneo recuperandae, et in statum pristinum restaurandae; actione, uti iidem Civiles vocant, Rescissoria tantum; quod idem est, atque apud nos, Praescriptione non obstante. Siquidem Ius huiusmodi illegitimi possessoris, adveniente Proprietario haerede, rescinditur et cassatur, ac si necdum in talibus Bonis praescripsisset. Vel, ut

quovis processu, sed solum facta declaratione, sive publicatione resuscitandae Sententiae. Verum, si antiquior fuerit, per Praeceptorias, potissimum coram Iudicibus Pedaneis, melius resuscitari debebit. Et si per Non venit tantum fuit extradata: comparente iam Reo, et Paria eius petente, non ad Executionem exmittitur, sed in processum reiicitur. Item, super Violenta Bonorum occupatione, si violentus occupator, intra anni revolutionem, ex illis

Viduae, ne lite ab aliquo, intra annuum luctus tempus earundem impetantur, de recepta iam consuetudine. Ac ne intra id quoque ad secunda vota se transferant, de honesto tantum; si tamen id ipsum servare, quam nova appetere connubia, maluerint. Similiter et Haeres, legata, ac fidei commissa, intra hoc idem annuum tempus, distribuere et exsolvere tenebitur, eritque obstrictus. Decima, est

per Iudices resecandae? Sunt maxime; ne dum frivolae illae, inanes, et impertinentes, quae non ex praemissis Lege et Consuetudine Regni, admissis fontibus, sed aliunde, ad subterfugiendum tantum, et protrahendum tempus, ex putridis quibusdam lacunis hauriuntur: verum etiam praedeclaratae; inepte, et non suo loco, ac tempore allatae; non tam ex conscientia

revocaturque ad eundem Iudicem, denuo discutienda, virtute Novi Iudicii Inhibitioni annexi: Stylus. Ubi Nota: I. Quod huius Remedii, non ponitur certus locus; ubinam, et in quo tantum fieri deberet, quia potest fieri, et fit communiter ubicunque ante peractam Executionem, testimonium Capituli, et Conventus, ac per consequens Actor ipse, reperiri potest. Imo etiam post peractam Executionem, in locis

52. anni 1550. Et iterum Tertio die, in Extraordinariis; in ordinariis autem, proxima sequenti Levata recurrit ad forum. Et sic iterum, huius et alterius Prohibitae petetur ratio, ad quas similiter semper, non in uno tantum termino Octavali, sed in quolibet, aliquam novam rationem dare oportebit. Ubi Notandum: I. Quod cum fiat verbaliter eodem die statim, non solet fieri virtute Literarum Prohibitoriarum alicuius Iudicis ordinarii: et

se multi. Alii enim dicunt, communiter exsolvendum semper Tribus florenis: et Alii, inter quos est Decius, si Actor fuerit, cum Sex florenis; si vero Reus, cum Tribus tantum deponendum esse. Quod colligi videtur, ex tit. 86. par. 2. ubi Reus in iudicio, Trium marcarum; et Actor in Iudicio Regali, Sex marcas faciente, gravari consuevit.

Et ideo dici solet: a Responsione reali, non dari regressum ad Exceptiones. QUAESTIO OCTAVA. / Quot admitti soleant Prohibitae? Quatuor tantum. Idque in omni termino Octavali, Tres simplices, et sine onere, ac Quarta; cum onere, eodem semper die; et ante sex tantum dies ultimos Iudiciorum, art. 52. anni

/ Quot admitti soleant Prohibitae? Quatuor tantum. Idque in omni termino Octavali, Tres simplices, et sine onere, ac Quarta; cum onere, eodem semper die; et ante sex tantum dies ultimos Iudiciorum, art. 52. anni 1550. Iam autem Novella Constitutione, solum Duae admissae sunt; una absque, et altera cum onere: art. 65. anni 1618. Ubi

in iisdem ultimis diebus, aliqua admitti deberet. Quod plane perperam intelligere satagunt: quia neque Quarta, neque; priores Tres simplices, aut saltem una ex iis, Sex ultimis illis diebus admittitur, sed omnes ante eosdem tantum. Super quo vide etiam Enchirid. Fol. 59. pag. 2. II. Non deesse quosdam, qui hosce Sex ultimos dies, simul cum diebus Festis computandos velint. Quod tamen non videtur congruere

prohibet: art. 54. anni 1550. simulque evocat, ad recipiendam Novam responsionem causa in eadem: Stylus. Se quidem, ut Novam aliquam rationem subiungat, vel potius Iuramentum reiiciat, aut tantum tempus protrahat: adversam autem partem, ut vel Communem Attestationem, vel Iuramentalem depositionem, in solius personam submittat. In Comitatibus etiam fit eodem modo ante Octavum diem;

penes easdem, Tribus vicibus in eadem Causa, ex Styli continentia, intervenisse, videri possint: Nihilominus tamen, non nisi Novum Iudicium cum Inhibitione fuisse, verius existimandum est. Tum, Quia Decreta Regni, Inhibitioni tantum Novum adiungunt: 6. Vlad. art. 14. Prohibitioni autem, non Novum, sed Evocationem (quae etiam absque Novo Iudicio fieri potest) art. 54. anni 1550. Tum,

etiam absque Novo Iudicio fieri potest) art. 54. anni 1550. Tum, Quod Literae quoque Prohibitionales, a Iuramentali Depositione, et Communi Inquisitione, magis per formam tantum, quam secundum rem Novi Iudicii, in Stylo exarantur. Et tempore Discussionis quoque, non petitur ratio huiusmodi Novi iudicii, sed Prohibitionis duntaxat a Iuramentali depositione, vel communi inquisitione: Ideoque

rem magis proprie considerando, plurimum inter se differe videntur; quemadmodum iam et ex propriis earundem descriptionis manifeste colligitur. Et quod Inhibitio et Prohibitio nomina sint Verbalia, et actum tantum Inhibendi et Prohibendi denotant. Inhibitio quidem, ad inhibendam latam iam, et ad exequendum extradatam sententiam, ne scilicet Actor pergat, sed potius desistat; quod vulgo dicitur

propellitur. Vel ut Tripartitum habet 2. tit. 73. Est partis in causa triumphantis, per Alteram partem in causa succumbentem ab Executione latae per Iudicem sententiae, violenta quaedam propulsio. Quae semel tantum fieri debet; siquidem in una eademque causa, binaria vice facta, Notam infidelitatis infert: citato proxime loco Vlad. art. 19. et 5. eiusdem art. 4. licet aliter olim observatum fuisset. 6.

Iudicialium. Secunda, excipiendum, et disputandum contra Iudiciales, uti iam praemissum est, quaest. 6. cap. 3. Tandem non stante exceptione oneris Repulsionis, Depositio promittenda, Una Levata: his verbis tantum: (deponit hodie) quae responsio pro Una Prohibita reputatur. Altera autem Levata, sic omnino dicendum erit (deponit hodie per totum) quae vicissim pro Altera Prohibita habetur. Atque ideo,

Nota quod etiamsi plures fuerint, quorum nominibus, et in Personis facta fuisse dignoscatur, omnes tamen nonnisi unum onus deponere debebunt, in Curia quidem florenos 72. in Comitatu florenos 36. tantum, 2. tit. 73. et 74. Et si pluribus vicibus quoque facta fuerit, pro una tantum reputari debet. Ibidem, sed in una duntaxat Executione.

omnes tamen nonnisi unum onus deponere debebunt, in Curia quidem florenos 72. in Comitatu florenos 36. tantum, 2. tit. 73. et 74. Et si pluribus vicibus quoque facta fuerit, pro una tantum reputari debet. Ibidem, sed in una duntaxat Executione. QUAESTIO VIGESIMA PRIMA. / Potestne Repulsionem facere, qui in processu causae

nisi partes aliter convenerint. 2. tit. 27. Ubi Nota, I. Quod interdum fit etiam in Eadem sede, et coram eodem Iudice. II. Quod huiusmodi humanum seu vivum testimonium, fieri debet, intra Sexaginta tantum annos, non amplius, 1. tit. 39. et 47. III. Quod meritum communis huiusmodi Inquisitionis, sive id, super quo debet fieri, et inquiri, denotatur hoc adverbio (Vtrum)

1523. quive sint illi, vide supra quaest. 1. cap. 2. Deinde licet Domini Iudicis Curiae quoque Scribae, de Curia Regia ad huiusmodi Executiones exmittantur: non tamen nomine illius, sed tantum Regio, cum Regis Curiae Iudex sit, denominantur, de Iure et consuetudine Regni. 2. tit. 19. Et nisi Tales Executores, de Curia Regia fuerint, debent esse Possessionati, in eodem Comitatu, in quo huiusmodi

tunc pro Utraque simul, ac Semel in uno Loco et Tempore, atque coram eodem educto Inquisitore, et non Diversis Locis et Temporibus, nunc pro Una, et nunc pro Altera parte celebratur, (licet etiam Aliquando pro Una tantum Parte fiat.) Unde, si aliqua praeassumptam suam Inquisitionem tunc omiserit, amplius non datur illi regressus, neque admittitur binario fieri numero, 2. tit. 31. (nisi fortassis interdum

universe numerantur. Definitivus, Legalis, Coniecturalis, Testimonii, et Quaestionum, sive Equulei. Quibus omnibus aliae gentes et nationes in iuribus suis, ac potissimum Caesareo, uti solent. Sed Nostrates Tribus hisce tantum, Definitivo, Legali, et Testimoniorum, qui proprie Communis Inquisitionis, Oculatae Revisionis, et Collateralis Attestationis esse dicitur,

extortam, atque elicitam. Definitivus est, qui declarat, quid Nominis, et quid Rei sit, ut homicidium a nomine homo, et a verbo caedo, atque simplex tantum hominum caedes. Species illius sunt, Patricidium, sive Parricidium, dum pater occiditur. Sic Matricidium, Mariticidium, Uxoricidium, Fratricidium, et Sororicidium; quae omnia iam communiter, tantum

atque simplex tantum hominum caedes. Species illius sunt, Patricidium, sive Parricidium, dum pater occiditur. Sic Matricidium, Mariticidium, Uxoricidium, Fratricidium, et Sororicidium; quae omnia iam communiter, tantum Parricidium dicuntur, tanquam a principaliori, sive communiori Denominativo. Ubi Nota, super hoc nomine multos inter se dissentire; putantes alios id a Patre, alios a Parente, et alios ab Ablativo pari

Est capitalis etc. Et hae leges continentur scripto Iure: hoc est Decreto Tripartito, ac Generalibus Articulis. Testimonii est, Communis Inquisitio, de qua hic agitur. Licet proprie et praecise tantum tres alias enumerentur; Definitivus, Legalis, et Coniecturalis, apud Rhetores. QUAESTIO SEPTIMA. Quid sunt Suspicio, et Praesumptio?

reperitur suspectus cum suspecta, nudus cum nuda, in eodem lecto: et haec inducit condemnationem, tanquam sufficienter probatum sit. 23. quaest. 1. Quam tamen condemnationem, quoad poenam Pecuniariam tantum, et non Capitalem limitat Vivius, ut proxime dictum est. Probabilis, ut cum oritur infamia de aliquo, apud graves personas: Et haec licet non faciat probationem, inducit tamen purgationem,

QUAESTIO DECIMA. Sed Utrum praestet hoc ita factitare, quam Reum sola sua in persona, torturae subiicere? Praestaret quidem longe, ut non unius tantum, vel alterius personae corpus; sed innumerarum pene personarum corpora, variis subiicerentur quaestionibus et torturis: quam vel unius, nedum quinquaginta, aut interdum plurium animarum iactura fieret; quae facile ex

pro se ex ea reportaverit: sed per omnia defecerit, tunc mox sententia definitiva contra ipsum ex hinc sequetur. 2. tit. 32. Ubi Nota quod praemissi isti Quinque modi iurandi, observantur tunc tantum, quando sententia aliqua, ex responsionibus partium, ad communem Inquisitionem exmissa, sed nondum satis comprobata fuerit. Paragraphus autem sequens, citati 32. tit. qui incipit. Quod si Actor etc.

etc. iam ita non observatur, sed potius pro eo formulae tertia et quarta frequentantur. Prima itaque est, si Reus actionem Actoris simpliciter negat, non subnectendo sui expurgationem, hoc modo tantum dicendo (I) negat simpliciter; et (A) petierit Iudicium ex parte illius iuxta praemissam suam simplicem negativam; tunc pleno homagio abiurare debebit. Secunda, si responderit hoc modo, (I)

tunc ipsemet debebit per nominatos testes primo, et non per coniuratores actionem suam probare; et si plene saltem cum paucis, omni tamen exceptione maioribus testibus docuerit, causam de facto obtinebit; sin semiplene tantum, tunc pro Iudicis arbitrio, et Causae ac rei qualitate, adiudicatur illi cum Coniuratoribus tandem supplementum. Ast ubi (A) proposita sua actione, etiam probam assumpserit, statim ante litis per (I) contestationem, tunc

tit. 27. Hic tamen Nota, si Actori Nobili, contra Reum rusticum cum pleno rustici homagio, iuramentum ad caput illius, adiudicatum fuerit, an idem Actor illud decimo se Nobilibus tantum, pro quadraginta Rusticis, de debito modo, et sufficienter praestare poterit, nec ne? cum super hoc, nulla expressa lex habeatur, sed tantum novissimum exemplum cuiusdam Lucae Keötélvereö

fuerit, an idem Actor illud decimo se Nobilibus tantum, pro quadraginta Rusticis, de debito modo, et sufficienter praestare poterit, nec ne? cum super hoc, nulla expressa lex habeatur, sed tantum novissimum exemplum cuiusdam Lucae Keötélvereö Iudicis oppidi Samaria, in Comitatu Posoniensi, contra quendam Davidem Sandor, praetensi adulterii Reum, taliter ibidem coram Vicecomite

Iudex adiudicaverit, nec cum pluribus, nec cum paucioribus. Et si aliquando cum pluribus deposuerit, ut hac pluralitate forsan numerum reiiciendorum per (A) suppleat, id nihil sibi proderit, quia (A) non contra plures, sed tantum contra adiudicatos excipere debet, et ita ubi excipere voluerit, omnes illi ad eum tantum numerum sunt revocandi, ad quantum illi Iudex adiudicavit; ac postea sic debet exceptio fieri. Sic iudicatum Posonii, citato

deposuerit, ut hac pluralitate forsan numerum reiiciendorum per (A) suppleat, id nihil sibi proderit, quia (A) non contra plures, sed tantum contra adiudicatos excipere debet, et ita ubi excipere voluerit, omnes illi ad eum tantum numerum sunt revocandi, ad quantum illi Iudex adiudicavit; ac postea sic debet exceptio fieri. Sic iudicatum Posonii, citato anno 1610. et antea tempore Michaëlis Mereii Propalatini; ubi

laesionem conscientiae praecavendam, et veritatem rei magis attendendam necessario esse. De experimento autem restantis quantitatis in huiusmodi debito, vel mutuo, si praesertim Actor sic voluerit, poterunt sibi invicem, tantum solas suas in personas iuramentum deferre; neque ita volentibus, ulla fiet iniuria, vel etiam legum destructio. Ubi Nota, quod mutuum dicatur Ex Meo, et Tuo, quasi meum fiat tuum, et non e

creditum certae quantitatis, ea lege datae, ut eadem ipsa quantitas reddatur in genere, sed non in specie, ut decem floreni, non illa eadem pecunia, sed in alia. Commodatum est, quod gratis datur ad certum tempus, et usum tantum, et debet idem numero, vel etiam specie restitui; ut equus ad usum unius diei concessus. Debitum vero, et ad haec, et ad alias commutationes rerum generaliter refertur, quod scilicet cuivis quomodolibet, ex propria

minori: Sic iudicatum est Posonii, in causa familiae Ghiczii Anno 1612. Ubi Nota, Quod Depositum est omnis res, de cuius absoluto dominio, nihil transfertur in recipientem, qui et depositarius dicitur, sed tantum fidelis eius custodia ipsi demandatur; unde non licet illud mutare, vel in aliquem usum suum convertere, aut simpliciter usum ex eo sibi facere. Pignus vero dici solet, quod traditur Creditori, in securitatem rei

QUAESTIO VIGESIMA SEXTA. An unus Coniuratorum plures personas in eadem causa, suo iuramento expurgare possit? Nequaquam; sed tantum unam personam, in una eademque causa suo iuramento expurgare potest. Nam si hoc admitteretur, multa absurda sequerentur, ubi plures malepatratores, sic de facili unius, vel paucorum coniuratorum, iuramento se expurgare

Infamia Iuris dicitur, quando est secundum leges civiles, vel ipso Iure, vel mediante sententia Iudicis, pronunciata. Infamia vero Facti dicitur, quando est laesa fama, seu aestimatio alicuius, propter factum tantum ab eo commissum apud bonos et graves viros. Et statuunt esse triplicem Facti, propter quam repelluntur a dignitatibus, testimonio in causa criminali, legitima accusatione, postulatione, promotione ad ordines, et

merito convincitur. Quanquam Iure Civili huiusmodi excipiens, non teneretur actione iniuriarum. Andr. Fachin. lib. 9. cap. 13. quia scilicet animum iniurandi non haberet, sed defendendi se tantum. Posteriori autem aspersus, se expurgare, et illam propellere tenebitur, non obstante eo, quod directe ad hoc citatus non extiterit; quia cum se sponte sua, in talem causam immiscuit, solus sibi ad id occasionem dedit;

De Collaterali Attestatione. QUAESTIO SEPTIMA. / Quid est Collateralis Attestatio? Est incertae alicuius rei, priusquam in Iudicium venerit, pro exponentis tantum informatione et utilitate, medio Regii vel Palatinalis hominis, et alicuius credibilis loci testimonii, in cuius processu extiterit, vigore literarum Praeceptoriarum Compulsoriarum, alicuius ordinarii Iudicis, sub onere

Praeceptoriarum birsagialium (et non iam adiudicatoriam, ut titulus 28. part. 2. continet) ab eodem Iudice, a quo et compulsoriae extractae fuerant, vel etiam alio, ad Comitatum (licet Vice-comiti tantum intitulatae reperiantur, Styl.) per Exponentem acceptarum, et allatarum, cum eiusdem Comitatus Exmissoriis, si compererit ex literis Relatoriis Capituli, vel Conventus, (vel alias ex fideli tantum relatione

Vice-comiti tantum intitulatae reperiantur, Styl.) per Exponentem acceptarum, et allatarum, cum eiusdem Comitatus Exmissoriis, si compererit ex literis Relatoriis Capituli, vel Conventus, (vel alias ex fideli tantum relatione etiam Iudicis Nobilium, coram quo talis attestatio celebrari debuisset. Styl.) quod attestari noluerit, irremissibiliter et immediate est

sic passim obtinet. Ubi Adverte, multos soepenumero colonos suos, a praemissa poena sedecim marcarum sublevare velle; eo quod rustici maiorem poenam temporaneam non videantur habere, ultra homagium ipsorum, quod quadraginta tantum florenis completur. Verum distingue legem aliam esse generalem, et aliam specialem; atque ideo in quocunque casu, veluti etiam in hoc praesenti, lex specialis per expressum communiter et

remediis sublevari consueverunt; Et quia in hac quoque Genealogiae probatio (quae interdum etiam humano testimonio fieri solet) sicut et in praecedentibus requiritur. Humanum tamen testimonium, usque sexaginta annos tantum, et non amplius valet. 1. tit. 47. QUAESTIO VIGESIMA. Quid est Ingessio, et unde dicatur? Est

Maximiliani primi; et Maximilianus I. cuius filius? Tandem dicendum, Friderici III. Imperatoris, apud quem Sacra Regni Corona, fuit per annos viginti quatuor. Et Hi quinque intra annos 161. tantum, vixere. Adeo fugax vita hominum; ut nullis dignitatis titulis remorari possit. Atque ita sua Maiestas moderna erit in quinto gradu a dicto

mandari Executioni, ne lites sint immortales. Verum de aequitate Praetoria, et ex clausula generali (si qua iusta causa etc.) petenteque Appellatore, restitueretur in integrum, solum ad tantum tempus, per quantum probatum fuerit, ipsum habuisse iustum impedimentum. Et sic, si laesio fuerit unius anni, secundi integri, unus annus integer restituetur ei, qui dici poterit, annus tertius. Si vero laesio fuerit

ad tantum tempus, per quantum probatum fuerit, ipsum habuisse iustum impedimentum. Et sic, si laesio fuerit unius anni, secundi integri, unus annus integer restituetur ei, qui dici poterit, annus tertius. Si vero laesio fuerit tantum de una die, vel de uno mense dicti secundi anni, tunc una sola dies, vel unus mensis solum restituetur ei. In duobus tamen casibus, tale tempus fatale, currere non solet; Primo,

intelligi debet. VI. Causae super commissione fundatae, et post revisionem statim ad exequendum demandatae non transmittuntur, nisi per expressum in serie commissionis ita declaretur, sed potius rescribuntur tantum Principi committenti, si tamen ita demandaverit; ast si non, etiam rescriptioni supersedendum est; quia Iudicis delegati potestas, non extenditur, ultra formam commissionis. Mynsing. obser. 93. cent. 4. et

omnino. Tertium, quod in iis quoque dum revidentur, duae admittuntur prohibitae. Una simplex et sine onere, et altera cum onere, eodem tamen die. Iam autem Novella constitutione, una tantum cum onere, art. 65. anni 1618. Quartum, quod quaecunque venit ad Tabulam Regiam, eadem ad Illustrissimum Dominum Comitem Palatinum quoque vadit, alterutra parte ita postulante, etiamsi ex sede Comitatus

post factam convictionem, cum poena Appellantis centum florenorum; illa autem fit in Curia, saltem per modum translationis, ab uno Iudice ad Alterum, sola partis voluntate ita postulante, sine omni onere eiusdem, idque semel tantum, tam per Actorem, quam Reum, cum omni plenitudine Iuridicorum gravaminum, qualitercunque in ea subsequendorum. Ubi Nota, quod si talis Translatio causae facta fuerit in hospitio coram Magistro Protonotario, poterit

in ipsis terminis Octavalibus, vel etiam Diaetalibus, revideri solent, art. 46. Anni 1599. Ordinarie autem solum in suis terminis, utpote superiorum partium, tantum superius, inferiorum vero tantum hic inferius. Ast Transmissiones Regni Sclavoniae, in utroque termino Iudiciorum revideri possunt, art. 40. Anni 1569. Et ratio est, quia cum transmittatur in Curiam

revideri solent, art. 46. Anni 1599. Ordinarie autem solum in suis terminis, utpote superiorum partium, tantum superius, inferiorum vero tantum hic inferius. Ast Transmissiones Regni Sclavoniae, in utroque termino Iudiciorum revideri possunt, art. 40. Anni 1569. Et ratio est, quia cum transmittatur in Curiam Regiam 3. tit. 3.

in Curiam Regiam 3. tit. 3. ubicunque illa fuerit in toto Regno Hungariae, vel Iudicia in ipsa celebrabuntur, recte huiusmodi Appellationes, in ipsa revideri possunt; quandoquidem ad nullum certum locum, sed tantum ad dictam Curiam appellantur. Regni autem Hungariae Iudicia, ad certa duo loca, alterum Posonium, et Eperiessinum, ex publicis Regni constitutionibus, alligantur; ut iam dictum est, supra

solet, post factam Repulsionem, vel Procuratorum malam responsionem, non obstante errore, vel lata exinde sententia, 2. tit. 77. Alia autem alii Iudices ordinarii dare consueverunt. Ubi Nota, quod duo haec tantum Nova Iudicia, primum et quartum, scripto Iure contineantur, citato proximo loco; alia autem duo, ex Stylo colliguntur. De quibus vide infra quaest. 3. cap. 9.

solum per non venientiam pronunciata sententia, pars convicta Novum poterit petere Iudicium 2. tit. 77. et praecedenti proxime 15. quaest. Ubi Notandum, quod aliquando simplex Novum iudicium, datur tantum cum clausula ista, (ut si forte parti triumphanti, literae Adiudicatoriae sententionales iam extradatae fuissent) easdem primum ab eadem repetant. Postea ubi ex superabundanti datum fuerit, praetexendo causas,

deputato. Si autem causa ipsa in alterius Iudicis praesentiam, iam est transmissa, tunc coram eodem Iudice, vel homine eius fieri debet: supra citato titulo 79. Ubi Nota, quod quando fit extra sedem, coram aliquo Iudice tantum, tunc onus non deponitur statim, sed tantum promittitur deponendum, tam Iudici quam etiam parti adversae. Styl. Verum cum fit in sede, statim deponitur.

Iudicis praesentiam, iam est transmissa, tunc coram eodem Iudice, vel homine eius fieri debet: supra citato titulo 79. Ubi Nota, quod quando fit extra sedem, coram aliquo Iudice tantum, tunc onus non deponitur statim, sed tantum promittitur deponendum, tam Iudici quam etiam parti adversae. Styl. Verum cum fit in sede, statim deponitur. QUAESTIO VIGESIMA QUINTA. / Quot modis

celebrationi, praefixum, praehibita responsione, cum quinquaginta marcis homagialibus. 4. Vlad. art. 15. et 2. tit. 81. Sed hic occurrit non omittenda quaestio, an scilicet huiusmodi procuratoria revocatio, quo ad dictum tantum, vel etiam quo ad factum fieri soleat, ac debet? Et quod in dicto tantum, ut nonnulli olim putaverint, sed secus fecerint, hoc est, in simplici et nuda aliqua Procuratoris responsione, dum adhuc res, quae per eam

homagialibus. 4. Vlad. art. 15. et 2. tit. 81. Sed hic occurrit non omittenda quaestio, an scilicet huiusmodi procuratoria revocatio, quo ad dictum tantum, vel etiam quo ad factum fieri soleat, ac debet? Et quod in dicto tantum, ut nonnulli olim putaverint, sed secus fecerint, hoc est, in simplici et nuda aliqua Procuratoris responsione, dum adhuc res, quae per eam significatur, effectui non sit mancipata, fieri debeat, apparet manifeste ex

solet; et sic quintus quoque terminus extravagans, praedictis quatuor superaddi consuevit. Praeterea ut praefatus ordinarius Iuris cursus, praetactis quatuor terminis Octavalibus finiri possit, videtur istis sequentibus duabus tantum formulis prioribus respondendum et procedendum; quia non erit possibile, ut servatis praescriptis omnibus iam Iuridicis remediis, in una quaque causa quispiam praenotatis quatuor tantum terminis, ipsam finire possit; sed

possit, videtur istis sequentibus duabus tantum formulis prioribus respondendum et procedendum; quia non erit possibile, ut servatis praescriptis omnibus iam Iuridicis remediis, in una quaque causa quispiam praenotatis quatuor tantum terminis, ipsam finire possit; sed pluribus adhuc terminis utendum erit illi; prouti ex sequentibus aliis duabus posterioribus formulis, clarius patebit. Et sic non quatuor, sed etiam quinque termini dabuntur, quod erit

quod scilicet nisi hoc modo coniungerentur, Causae praescriptis quatuor terminis finiri non possent, et ideo ubi hoc praecesserit in aliqua causa, aliud simplex. (quod semel tantum dari consuevit. Styl.) dari non possit, et non ut Decius super hac re, in suo Syntagmate nove opinatur de Inhibitione. De quo plura vide supra quaest. 16. capitis huius, et 6. Vlad. art. 14. Hic tamen intellige, hoc

consuevit. Styl.) dari non possit, et non ut Decius super hac re, in suo Syntagmate nove opinatur de Inhibitione. De quo plura vide supra quaest. 16. capitis huius, et 6. Vlad. art. 14. Hic tamen intellige, hoc Iudicium semel tantum dari solere, quo ad usum; ast si depositum fuerit per impetrantem, vel per Iudicem condescensum, iterum reimpetrari posse. QUAESTIO VIGESIMA NONA. / Unde igitur accidit,

antea finiebantur? In Primis duntaxat, hoc est, unicis Octavis, nisi potissimum in postremis de iure possessionario, Iurium et literalium instrumentorum productio sive exhibitio, requiri dignoscebatur, quae in secundis tantum Octavis, et non amplius fieri debebat, 6. Matth. art. 6. De quibus vide supra citam, quaest. 3. cap. 2.

ipsi Appellationi, Novo iudicio. Tertia similiter per non_venit, satis late patens, ac potissimum in sedibus Comitatuum contra absentes, et criminaliter convictos, cui occurritur simplici tantum Novo Iudicio, absque ulla Inhibitione, vel Appellatione. Ut videre licebit infra, quaest. 31. capitis huius. Quarta Lata et Definitiva, quae proprie est ultima causae decisio,

Transylvania, interfectores Gabrielis Bathori, ex turri praecipitati, in Meggyes, anno 1614. Secundum Civiles vero est talis, ut Reus Maiestatis non tantum gladio ultore pereat, bonis Fisco addictis, sed etiam quia in Principem machinatus sit, memoria Ipsius post mortem damnetur. Sicut et gens Manlia, ante natum Christum, anno 381. decreto cavisse dicitur, ne

frequentatis similibus actibus de praesenti quoque contra ipsum praesumatur) quia in iis intentio, seu votum, non aeque atque in praemissis duobus, pro facto reputatur, sed facti ratio potior semper haberi et considerari, non tantum solet, sed etiam debet. Quae omnia ideo hic annotavi, ut etiam ex externis Iuribus, huius criminis, (quod proprie in personam Principis committi dicitur) atrocitas magis appareat.

violenta Repulsione admittetur ei uti, sed absolute donatio regia, executioni in hac parte demandabitur. 2. tit. 75. Quinto. Nota infidelitatis condemnatus in Curia, amittit bona, non Hungarica tantum, sed etiam in subiectis eidem partibus, existentia, 2. tit. 65. Sexto, Nota condemnato, post factam ei gratiam, nec filii ante sententiam nati, nec adoptivi succedunt. 1. tit. 49.

existimarem. 3. tit. 5. QUAESTIO VIGESIMA PRIMA. / Quae poena illius, et quamdiu durat? Non quidem perpetua amissio causae, sed tantum condescensio, ita ut possit iterum de novo per Actorem, si voluerit, resuscitari, sed convictio ipsa, Nobilibus quidem in viginti quinque marcis centum florenos facientibus; rusticis autem in

condescensio, ita ut possit iterum de novo per Actorem, si voluerit, resuscitari, sed convictio ipsa, Nobilibus quidem in viginti quinque marcis centum florenos facientibus; rusticis autem in viginti tantum florenis in duabus Iudici, in tertia parte adversae, est omnino persolvenda. Ibidem. Quae poena vulgo etiam vivum homagium dici solet; et tamdiu in ea convictus, fit silentarius,

Regio applicanda et res mobiles perpetuo, et despectuoso habitu incedit, disparibus vestibus, zona canabea succinctus, discalceatis pedibus, et nudato capite, omnes contra ipsum, et ipse contra neminem agit, nisi defendendo se tantum, et inter alios Christicolas amisso humanitatis honore, tanquam ab humanitate relegatus et segregatus manet. 2. tit. 39. et 5. Vlad. art. 1. Ubi Nota, mentiri et

1. Ubi Nota, mentiri et mendacium dicere, diversa esse. Primo, quia qui mentitur, ipse non fallitur, sed cum intentione decipiendi, alterum fallere conatur; qui autem mendacium dicit, ipse tantum ex sua imprudentia fallitur. Secundo, quod mentiri incidit in hominem, ast mendacium dicere, in rem; et ideo bonus vir praestare debet ne mentiatur, prudens autem ne mendacium dicat, Gell. lib. 11.

falsum dicere, persimiliter se habet. Quinto, ex facto honoris, fol. 738. uti ibi latius patet. Sexto, ex certis criminalibus casibus, 1. tit. 9. nisi honor ibi, titulusque, pro Nobilitari tantum praerogativa sumatur, ut multi contendunt. Apud Civiles autem longe ex pluribus casibus Infames fiunt, et potissimum ex omni eo, quem nos criminalem esse dicimus.

supra quos Comitatus iudicandi maiorem authoritatem non habet. Similiter et causa facti honoris, potest discuti in foro Emendae linguae, id est, in sede Comitatus, ad centum, uti proxime praetactum est, tantum florenos. Sic et alia, aliis atque aliis intervenientibus respectibus, diversa fora, sive tribunalia, et Iudices sortientur, prout videlicet unicuique huiusmodi causam prosequi, allibuerit. Vide etiam

sit omnium ratio, sed diversa. Nota Hic. Quadruplicem consensum esse, et neque requiri commissionem unius ad alterum, ut indicat. art. 9. Decreti 7. Vlad. quia hic intelligitur simplex consensus tantum, sive sint sibi pares, sive impares etiam personae. Et Primo quidem, quo ad consensum negligentiae, quando quis delictum impedire potest, et non facit, quo casu minus peccat negligens, quam faciens. Secundo, quo ad

maiorum nostrorum Iurisperitorum. Et ita sumptum, non est nocivum, neque cuiquam praeiudicans, quin potius est iam lex ipsa, secundum quam et alia similia Iudicia fieri debent. II. Pro aliquali singulari, et semel tantum quorundam in iudicando, facto actu. Et ideo, cum unicuique suum sit iudicium, suopte potius quisque iudicio, quam alieno, iudicare debet. III. Pro privato Iudici affectu, quasi in contrarium iam praeiudicantis,

uni magis autem, quam alteri accommodare; nedum consulere, debet; quia alioquin iam, non tres personae, prouti in omni Iudicio esse deberent, cap. 13. Prologi, sed una tantum secum ipsa, pro et contra se, allegans, respondens, ac iudicans erit, quod est (inquiunt) absurdum, ac cum Iuribus Regni pugnans. Atque haec quidem ista melius, illi vero frustra in scyrpo nodum quaeritant; resoluta enim

solent iuramento, in Camera Imperiali, ne id fiat, unde Maranthae part. 6. de Apellat. Docet, cum ex aliis pluribus causis Iudicem excusari, tum potissimum num. 52. quando Iudex fuit consultor tantum in aliqua causa, et votum suum propalavit, pro una parte. Aliud item est, Consilium dare, dupliciter dici; vel suggerendo, id est nutu, dicto, aut scripto, spiritum Procuratorium insufflando, vel communiter

ire in sententiam pedibus dicebantur, ex eoque pedanei, vel potius pedarii vocabantur. Salust. in Coniur. Catil. Ita nunc quoque dicti inferiores Iudices nostri, ab utraque hac significatione, pedanei tantum dicuntur. Tum quia per transmissionem Appellationum a se ad praefatos Iudices ordinarios, maturioris revisionis gratia, veluti ire censentur, unde et Iudicia illorum, vulgo pedes habere dicuntur. Tum quia per Executionem

quoque Dominus Personalis ab eodem Domino Locumtenente iussus, a suis Coniudicibus; et Dominus Locumtenens, a Dominis Consiliariis, incipiendo ab eodem Domino Personali, eo quod et is Consiliarius sit, vel quod interrogatus tantum, et non sua sponte respondere debeat, sententias rogant. Quomodo autem sententiae rogabantur apud Romanos, vide Gell. lib. 4. cap. 10. Circa quod NOTA, quod pro eo, quod hic

Philippus Macedonum Rex, Alexandri Magni Pater, semper querulanti unam aurem accommodabant, et alteram obstructam, alteri parti synceram servabat. Unde apud nos quoque iam dici solet; Audi Et Alteram Partem, etc. Tantum in illis naturalis luminis puritas valebat, et adeo huiusmodi affectus exosos habebant? De quibus etiam supra quaest. 2. cap. 8. Romani autem caput velabant, ut refert Cicer. pro domo

qui alterius causam agit, exponendo amici desiderium, et alterius desiderio contradicendo, ut Patronus; sed quicunque alteri praesenti adest in causa, officii gratia, etiamsi nihil agat, aut dicat palam, ut multi volunt, sed tantum paratus sit, defendere, et Patrono Ius suggerere. Patronus proprie est, qui causam agit, sed accusati; non autem accusantis. Procurator, qui aliena negotia mandato Domini, in absentia eius suscipit, et

eius suscipit, et administrat; vel, ut apud nos moris est, causas agit, tam absentis, quam praesentis principalis. Unde et Causidicus dicitur, quod in causis; et iudiciis versatur. Et talis obligat Principalem suum, ad simplex tantum Nobilitatis homagium, hoc est; ad ducentos florenos, et non amplius. Plenipotentiarius vero, quia absolute et universaliter ad omnia constituitur; Iure, vel etiam compositione aliqua utili mediante

credibilibus, uti Capitulis et Conventibus; et talis a data praesentium, durat per anni circulum. Verbalis autem potest fieri etiam coram Vice-gerentibus, Palatinali, et Iudicis Curiae, et haec durat pro eo tantum termino, nisi ad relationem eorundem, per Magistrum Protonotarium, in formam literarum redigatur, quae similiter, uti et literatoria per annum robur suum obtinet. Ubi Nota. I. Quod ex speciali praerogativa huiusmodi

earundem exmissis, Procuratores constituere possunt, et dicta testimonia pro tali labore, ac Capitula et Conventus pro huiusmodi literis Procuratoriis, prouti et in aliis executionibus, et pro aliis Procuratoriis, solita tantum salaria accipere debent, et nihil plus ab eis exigere, 1. Vlad. art. 97. Ubi Nota, magnam esse disputationem inter multos, quod

ac non de aliis fassionibus sonat. Licet aliquando aliter fieri soleat, sed si ad forum contradictorium, an stare possent? IV. Constituuntur etiam in sedibus Comitatuum Procuratores, sed talis Constitutio, in medio illorum tantum valet, art. 53. anni 1563. super quo vide infra quaest. 7. cap. 11. V. Liberae quoque

ipsos, ad servandam illam, cum bono tamen moderamine, inculpatae actionis. Similiter, et iuramentum Calumniae ipsis est relaxatum publica Regni constitutione, art. 34. anni 1574. quod noviter tantum introductum fuerat. anno 1567. art. 27. ex processu Iuridico Ecclesiastico, cuius usus etiam antea fuerat, ut patet 5. Matth. art. 17. Vide plura supra quaest. 29. cap.

vetus consuetudo dictant, et nullum huiusmodi Novum Prohibitioni adderetur; sed alia forma Prohibitionales, absque Novo formarentur. Quarto, putant aliqui Prohibitas quoque in pauciorem numerum contrahere debere; ita ut tantum duae, vel ad summum tres admitterentur; sed id parum refert, quia non expectantur, in omnibus terminis semper omnes quatuor, sed si vel unica tantum praecesserit, nihilominus tamen causa, in sex

Prohibitas quoque in pauciorem numerum contrahere debere; ita ut tantum duae, vel ad summum tres admitterentur; sed id parum refert, quia non expectantur, in omnibus terminis semper omnes quatuor, sed si vel unica tantum praecesserit, nihilominus tamen causa, in sex ultimis diebus levari possit, et consuevit. Quanquam iam et alioquin novella constitutione anni 1618. art. 65. ad duas tantum restrictae sunt:

sed si vel unica tantum praecesserit, nihilominus tamen causa, in sex ultimis diebus levari possit, et consuevit. Quanquam iam et alioquin novella constitutione anni 1618. art. 65. ad duas tantum restrictae sunt: alteram cum onere, et alteram sine onere. CAPUT UNDECIMUM. / De Processu Iudiciario, in

QUAESTIO SEPTIMA. / Similiter et procuratoria constitutio, quot modis, et coram quibus fieri consuevit in Comitatibus? Fit duobus modis. Verbaliter. Et Literatorie. Verbalis, durat tantum per tres sedes. Literatoria autem per integrum annum, in eodem tamen Comitatu solum, art. 53. anni 1563. Et sic communiter in aliquibus Comitatibus, tam coram Vice-Comitibus, quam Iudicibus Nobilium, et

suo modo referre debeas et tenearis. Secus non facturus. Datum in oppido Raiika feria tertia proxima, post festum T. anno T. Debet claudi sigillo eiusdem Vice-Comitis usuali tantum, et non Comitatus, sine custodia in complicatione exterius, et magis sursum ultra medium, ac sub sigillo, lecta, per mediam similiter complicam, nulla subscriptione interius existente, ascribitur.

ad suos Iudices reportatur. Exigitur ratio Repulsionis; depositis primum deponendis, id est, triginta sex florenis in duabus Iudicibus, in tertia vero partibus, Actori. Si Repulsio dilationis tantum causa, perperam facta esse comperitur, tandem dantur literae Adiudicatoriae sententionales Actori, contra Reum, Inhib. Contrad. et Repuls. non obstan. Et haec est finalis sententia, quam sequi debet Executio necessaria,

Novizoliensem, ad ipsum praecipue referuntur, usque ad annum 1563. Tertio, eodem anno 1563. art. 48. statutum erat, ut causae violentae occupationis bonorum, non tantum in Curia Regia, ut proxime dictum est, sed etiam in Comitatibus, sine omni exceptione discuterentur. Quarto, postea decreto anni 1587. art. 35. et 36. facta intra Anni revolutionem Citatione, alias non; brevissimo

causam suscipient; et si quam decepti mendaciis suorum clientium suscepissent, eam deserent, quam primum causae iniquitatem cognoverint. Idque Iuramentum semel tantum solebant praestare, cum scilicet ad postulandi officium recipiebantur. Mynsing. lib. 4. Instit. tit. 16. § utriusque, Licet Andr. Gail. dicat, post litis contestationem regulariter praestandum, quae in

Laicos, 2. Sigis. art. 3. QUAESTIO UNDECIMA. / Procuratoria fori spiritualis, quandiu durat? Per anni spacium tantum, sicut et in foro saeculari, et non amplius, art. 17. anni 1578. atque ita de anno ad annum semper renovari debent. QUAESTIO

Ubi notandum venit, quod licet citatio fiat, ad decimum quintum diem: Nihilominus tamen discussio causae fieri solet, etiam singulo octavo, vel nono die alibi, et non tantum singulis quindenis. Secundus in termino per Vicarium in dicta suae Citationis commissione, denominato, sive dicto decimo quinto die, quem In-causam-attracto, testimonium Capituli vel

nobis magna usui esse debebant, undequaque conquirere, et in hunc ordinem selectas componere. Neque vero novas leges, aut Iura, vel adinveni, vel statui; siquidem id non unius et privati hominis est; sed cum iam antea statuta sint, ea tantum, quae circa ipsa melius intelligenda observabantur, vel e memoriae loculis deprompsi, vel ex Venerandae antiquitatis lecythis, erui; atque omnibus deinceps notitiae causa, hisce scriptis comprehendi. Inspersi etiam nonnulla,

ALIUD G.D.M. Ioanni Kitonich, Domino, olim suo.
Quantum laudis habent, Authores, iura verenda
Imperii sacri, qui excoluere probe.
Tantum promeruit Kithonithius, inter eosdem,
In classes redigens, patria Iura, breves.
Hic etenim, a tanto decursu temporis unus,
Dispersas leges sedulitate colens,
Tam de mole rudi, processum condidit, et

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report