Your search found 2310 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 209-458:

Ophaz, zaab genera auri. Tarsis lapis. Regio Indię opulenta 81 . Ve duiuitibus etc. 118. 208 . Diuites, plorate 255 . Diuitiis templa satis nunc abundant, uirtutibus parum 132 . Diuitiarum contemptus 169 . Nec diuiti obsunt opes, si eis bene utatur 193 . Crates et Antisthenes contempserunt diuitias 202.

212 . Ecce uir, Oriens nomen eius, et subter eum orietur, et ędificabit templum Domino etc. Hęc dicit Dominus: Zelatus sum Syon zelo magno etc. 213 . Vadam et ego etc. Exulta satis, filia Syon; iubila, filia Hierusalem! Ecce rex tuus ueniet tibi iustus et saluator; ipse pauper, et ascendens super asinam et super pullum, filium asinę etc. Tu quoque in sanguine testamenti tui emisti uinctos tuos de lacu in quo non est aqua. Ex ipso angulus,

Diuitum luxuria 55 . Diuitię et dignitates bracteata felicitas est 57 . Diues insatiabilis 59 . Quis sit modus diuitiarum? Primo habere quod necesse est, secundo quod satis est. Sanus diues est, qui, licet habeat diuitias, eas tamen ut contingentes habet. Multas diuitias parasse non finis miseriarum fuit, sed mutatio 63 .
Dolor. Heraclitus semper

neque sperare in incerto diuitiaum 215 . Bona 216 . Mala et bona non in diuitiis et pressuris, sed in uitiis et uirtutibus 216 . Diuitię bonum non ualent appellari. Satis habent, si non dicantur malum 232 . Non proderunt thesauri impietatis 265 . Qui confidit in diuitiis, corruet 267 . Est quasi diues cum nihil habeat et est

Diuitię. Lapides preciosi in ueste Aaron 22 . Pecunia de sepulchro Dauid prolata 115 .
Dolor. Dies XXX satis ad luctum 33 . Dauid luget filio ęgrotante, mortuo consolatur 59 . Deflet necem Absalonis 61 .
DEVS CHRISTVS.

Non enim uiuere bonum est, sed bene uiuere 25 . Sęculum aureum 40 . Non est beatior qui diutius uixerit, sed qui rectius 42 . Non ut diu uiuamus, curandum est, sed ut satis. tas inter externa 43 . Vita longa non sine incommodis 47 . Vita breuis. Vita nec bonum nec malum est; boni ac mali locus est 49 . Enygma. Quare interdum parabolis

pręsens 113 . Ecclesię latior possessio quam olim in Iudea. Ciuitas Dei. Adonaissa, id est Dominus ibidem 122 . Supra petram fundata 143 . Fundamentum in farinę satis tribus 157 . Sagena ex omni genere piscium congregans 158 . Ecclesia de persecutionis procella reducta in portum 160 . In muliere Cananitide mira Ecclesię fides,

natos mulierum etc. qui autem minor est in regno cęlorum, maior est illo XI. Simile est regnum cęlorum homini qui seminat bonum semen in agro suo. Triticum congregate in horreum meum. Simile est regnum cęlorum grano synapis, fermento abscondito in farinę satis tribus. Iusti fulgebunt sicut sol in regno Patris eorum. Simile est regnum cęlorum thesauro abscondito in agro, negociatori uendenti bonas margaritas, sagenę missę in mare XIII. Congregabit triticum in horreum suum III. Elegerunt bonos in uasa XIII.

Homines, cum se permisere fortunę, etiam naturam dediscere 2 . Fragilitatis humanę nimia in prosperis rebus obliuio est 18 . Res secundę Alexandri naturam commutarunt. Raro quisquam erga bona sua satis cautus est 62 .
Fides. Scythę colendo fidem iurant 42 .
Fortis. Lysimachum, cum leoni

quidem patienter tulit. Deinde, ne crimen maiestatis lęsę impunitum abiret, causę cognitionem successori commisit. Ioab quoque principem militię, qui occidit Abner et Amasam dolose, non statim puniuit, sed confecto bello successori puniendum mandauit. Ita et comuni utilitati et legibus fecit satis 55. Amasias, Ioe filius, rex Iuda, percussit interfectores patris sui. Filios autem eorum non interfecit 66. Verebar omnia opera mea, sciens, quod non parceres delinquenti 102. Tu quidem gressus meos dinumerasti, sed parce peccatis meis 103. Semper enim quasi

fiet tibi etc. 207. Quid Dominus requirit a te, facere iudicium et diligere misericordiam etc. 209. Iudicium uerum iudicate 213. Matathias sacerdos Iudeum ad idola conuersum occidit simul et suasorem eius, nihil Antiochi potentiam ueritus, dum satis iustitię faceret 217. Insidię. Malignitas insidiantium. Psalmus XXX 110. Contra insidias auxilium implorat. Psalmus XXXIIII 111. De insidiis inimicorum. Psalmus LIII. Qui in foueam, quam aliis parauerant, ceciderunt. Psalmus LVI 113 .

delectantur. Esuriendum panem uitę, id est Dei amorem in se euenire desiderant. Vellunt spicas et terunt, dum testimonia discutiunt, donec inueniant quod latebat in littera, et hoc sabbato, dum a turbidis cogitationibus uacant XII. Fermentum quod mulier abscondit in farinę satis tribus, donec fermentatum est totum. Thesaurus absconditus in agro XIII. Panis filiorum et micę de mensa dominorum. Prius curat debilitantes, deinde pascit. Dimittere eos ieiunos nolo, ne deficiant in uia XV. Cedunt ramos de arboribus et sternunt in uia Domini XXI. Prandium

quod pręceptum est, insuper aliud exigitur, quia, dum uiuimus, debemus semper operari XVII. Lex. Duo denarii dati stabulario sunt duo Testamenta uel duo pręcepta dilectionis X. Regnum Dei, id est Euangelium simile grano synapis. Item fermentum quod mulier abscondit in satis tribus farinę XIII. Lex et prophetę usque ad Ioannem. Facilius est cęlum et terram pręterire quam de lege unum apicem cadere XVI. Morus eradicata et in mare translata est Euangelium translatum ad gentes XVII. In Lege non esse perfectionem patet ex eo quod cum adolescens se Legis mandata

translatum ad gentes XVII. In Lege non esse perfectionem patet ex eo quod cum adolescens se Legis mandata implesse diceret, subiunxit Dominus: Si uis perfectus esse etc, quod ad Euangelium pertinet XVIII. Domine, ecce duo gladii hic. At ille dixit eis: Satis est. Satis enim sunt duo Testamenta ad muniendum se contra spiritus nequitię XXII. Iussu quidem Legis Pasca cum amaricantibus edebatur, quia adhuc amaritudo manebat. Post resurrectionem uero cibus fauo mellis dulcoratur XXIIII. Letitia.

ad gentes XVII. In Lege non esse perfectionem patet ex eo quod cum adolescens se Legis mandata implesse diceret, subiunxit Dominus: Si uis perfectus esse etc, quod ad Euangelium pertinet XVIII. Domine, ecce duo gladii hic. At ille dixit eis: Satis est. Satis enim sunt duo Testamenta ad muniendum se contra spiritus nequitię XXII. Iussu quidem Legis Pasca cum amaricantibus edebatur, quia adhuc amaritudo manebat. Post resurrectionem uero cibus fauo mellis dulcoratur XXIIII. Letitia. Ve uobis

habuit, uestes donauit, agrorum septa sustulerat, ut uolentibus / fructum capere aditus pateret 51. Pericles, cum multas impensas ex publico faceret, reclaman te populo respondit, ut ipsis donis suum nomen inscriberet et se pro his fisco facturum satis. Illi uel magnitudinem animi admirati, uel glorię inuidentes, expensas potius publice factas ęquo animo tulerunt. Pericles Atheniensis multos pauperes suis copiis sustentabat 52. Pelopida sibi pecunias, non se pecuniis seruire ostendit 59. Emilius argentum omne ex uictoria

/ Mortui in solio sessum positi 80. Mori non timet qui bene uixit 82. Mors erumnarum confugium 87. APOPHTHEGMATA PLVTARCHI Militaris uirtus. Vrbs quę uiros habet, muris non caret 74. Fortes pauci satis sunt 81. Quot estis? Quot satis sunt hosti cędendo 84. Aliud est uirgines rapere, aliud pugnare cum uiris 89. STRABO Multitudo. Gymnesiarum insularum incolę cuniculis infestati 61. Murum ingens copia 69.

positi 80. Mori non timet qui bene uixit 82. Mors erumnarum confugium 87. APOPHTHEGMATA PLVTARCHI Militaris uirtus. Vrbs quę uiros habet, muris non caret 74. Fortes pauci satis sunt 81. Quot estis? Quot satis sunt hosti cędendo 84. Aliud est uirgines rapere, aliud pugnare cum uiris 89. STRABO Multitudo. Gymnesiarum insularum incolę cuniculis infestati 61. Murum ingens copia 69. Cuniculorum numerus Balearicis

ipse homo esset, talem eius esse orationem; orationi autem facta simillima, factis uitam 149. / Magnanimitas lamentari non sinit 112. Fortitudo uiris propria 113. Magnanimus uirtutis conscientia contentus testem populum non satis pensi habet 115. Fortitudo omnia quę possunt euenire contemnit 122. Fortes uiros lamentantes non recte inducunt poetę 111. Contemnendę humanę res: negligenda mors, patibiles et labores et dolores putandi 136. Fortitudinis diffinitio .

In Platonem conuitia 31 . In Aristotelem 46 . Aristoteles ei a quo conuitiis agebatur [Insectatore uero persequente ac dicente: Cur fugis] postremo dicenti: Num te satis obtudi- Hercules, inquit, non tibi animum intendi 74 . Cum audisset se a quodam maledictis lacessitum - Absentem, inquit etiam uerberat 47 . Antisthenes, cum audisset Platonem

Non continuo ulciscitur Deus, sed expectat penitentiam 324. Disciplina tua correxit me infinem 332. Militia. Persę fortissimi 72. Armatura spiritalis 241. Medicus. Cum unum medicamen non satis proficere cerait, transit ad aliud 206. Musica. Quid hymnus, psalmus, canticum. Cantus in ecclesia in corde sit, non in uoce 236. Inter cantorem et cantricem 292. Psallite operibus, cantate corde 395. Cantabo et psallam in gloria mea 403.

2. Latina linqua locupletior quam Gręca. Stoicorum subtile disserendi genus 38. Zeno, Stoicorum princeps, nouorum nominum inuentor magis quam rerum. Legendi auiditas in Marco Catone 39. Stoicorum breuia et acuta argumenta 43. Peripateticorum dicendi ratio non satis acuta 46. Heracletus dictus Scotinos, quia de natura nimis obscure memorauit 16. Dicendi exercitatio duplex 54. Disserendi ratio. Quibus constet ratio et oratio? Inueniendo et disserendo. Contra Zenonem nouorum uerborum inuentorem 64. Quo in loco ad

ad se plurimis exprobrauit, ut qui ad inepta studiose concurrerent, ad ea uero quę grauia essent et utilia negligenter conuenirent 56 . Aiebat oratores plebis ministros 57 . Zeno Aristone discipulo satis uaniter multa quędam etiam temere audacterque disserente: Possibile non esset, inquit, ita dicere, nisi ebrius te genuisset pater; et loquacem appellabat. Breuis ipse in loquendo et concisus 64 . Zeno cuidam breuia esse philosophorum

Manlius, quod nec ipse mores ciuium laturus esset nec ipsi suum imperium. Scipio Emilianus censor factus se optime suo functurum officio dixit, si sibi ciues uel dedissent collegam uel non dedissent. In Numatium. Consul nec pauper esse debet nec auarus. Alter, inquit, nihil habet, alteri nihil est satis. Spartanus in petitione magistratus uictus, lętari se dixit, quod patria haberet aliquos se meliores, liber VI, cap. IIII. Superiori Aphricano consulatus citerior legitimo tempore datus. Catonis effigies in curia posita, liber VIII, caput XVI. Accius poeta

pularis ultus Papirius Cursor 64 . Petenda a Deo quę ipse nouit profutura 65 . Pauper modicis contentus satis beatus 66 .
Potentia. Non oportere in urbe nutrire leonem. Sin alitus sit, obsequi ei conuenire 65 . EMILIVS

Corporis exigua desideria sunt: frigus submouere uult, alimentis famem ac sitim extinguere. Quicquid extra concupiscitur, uitiis, non usibus laboratur 69 . Dictator pauper Samnitum aurum contempsit. Cupiditati nihil est satis, naturę etiam satis est paruum. Paupertatem nemo grauem sentit, nisi qui putat 70 . Vnum fuisse Homero seruum, tres Platoni, nullum Zenoni, a quo coepit Stoicorum rigida ac uirilis sapientia, satis constat. Pauper Agrippa, Attilius

Corporis exigua desideria sunt: frigus submouere uult, alimentis famem ac sitim extinguere. Quicquid extra concupiscitur, uitiis, non usibus laboratur 69 . Dictator pauper Samnitum aurum contempsit. Cupiditati nihil est satis, naturę etiam satis est paruum. Paupertatem nemo grauem sentit, nisi qui putat 70 . Vnum fuisse Homero seruum, tres Platoni, nullum Zenoni, a quo coepit Stoicorum rigida ac uirilis sapientia, satis constat. Pauper Agrippa, Attilius Regulus, Scipio

aurum contempsit. Cupiditati nihil est satis, naturę etiam satis est paruum. Paupertatem nemo grauem sentit, nisi qui putat 70 . Vnum fuisse Homero seruum, tres Platoni, nullum Zenoni, a quo coepit Stoicorum rigida ac uirilis sapientia, satis constat. Pauper Agrippa, Attilius Regulus, Scipio 10 . Paupertas eo minorum tormentorum, quo minorum damnorum est materia. Diogenes effecit, nequid sibi eripi posset 73 . Domus sapientis angusta

37 . Fabricius diuitias imperator reiecit, censor notauit. Tubero paupertatem se dignam et Capitolio iudicauit etc. 48 . Is minimo eget mortalis qui minimum cupit. Quod uult habet, qui uelle quod satis est potest 53 . Verę diuitię sunt paruo esse contentum 55 . Quantulumcunque est satis erit, si quicquid deerit, id a nobis petierimus. Pauper expers periculorum. Nunquam parum est, quod satis est;

48 . Is minimo eget mortalis qui minimum cupit. Quod uult habet, qui uelle quod satis est potest 53 . Verę diuitię sunt paruo esse contentum 55 . Quantulumcunque est satis erit, si quicquid deerit, id a nobis petierimus. Pauper expers periculorum. Nunquam parum est, quod satis est; nunquam satis est, quod multum est 59 . Fabricius aurum oblatum recusauit, hostem a ueneno tutatus est, ut esset quem armis

uelle quod satis est potest 53 . Verę diuitię sunt paruo esse contentum 55 . Quantulumcunque est satis erit, si quicquid deerit, id a nobis petierimus. Pauper expers periculorum. Nunquam parum est, quod satis est; nunquam satis est, quod multum est 59 . Fabricius aurum oblatum recusauit, hostem a ueneno tutatus est, ut esset quem armis uinceret 60 . Multa quam superuacua essent, non intelleximus, nisi cum

potest 53 . Verę diuitię sunt paruo esse contentum 55 . Quantulumcunque est satis erit, si quicquid deerit, id a nobis petierimus. Pauper expers periculorum. Nunquam parum est, quod satis est; nunquam satis est, quod multum est 59 . Fabricius aurum oblatum recusauit, hostem a ueneno tutatus est, ut esset quem armis uinceret 60 . Multa quam superuacua essent, non intelleximus, nisi cum deesse coeperunt.

laus in dicendo 17 . Demetrium egregie laudat in moribus, in dicendo, in philosophia 44 . Liberalia studia 71 . Studia 72 . Satis est paucis te auditoribus tradere quam errare per multos. XL milia librorum Alexandrię arserunt 73 . Publius tragicis comicisque uehementior ingeniis 74 . Gręcus poeta ait: Aliquando et insanire iucundum

Quare sic dicta. Grammatici officium. De Homero ait, cum omnium philosophorum sententias sequatur, non esse philosophum, cum ille inter se dissideant. Quid prosint artes liberales. Philosophia naturalis 84 . Plus scire uelle quam sit satis intemperantię genus est. Nimia subtilitas infesta ueritati. IIII milia librorum Didymus grammaticus scripsit, in his multa superuacua. Aristarcus. Apion grammaticus. Philosophorm diuersitas 85 . Inter moralem et diuinam

diuus Augustus: Ingenium in numerato habet 128 . Libri combusti in poenam autoris Scauri 143 . Vricanus homo rusticulus, cum sibi duo uiri apparuissent in agro Reatino, qui Castor et Pollux sunt nominati, satis instructus euasit 1 . Philosophię dignitas. Philosophia non in uerbis, sed in operibus 6 . Ad philosophiam hortatur, ita ut uerba probemus rebus. Magni uiri perirent, nisi eos docti extulissent. Sic

et philosophiam. Philosophię partes tres: moralis, naturalis, rationalis 39 . Philosophię opus 40 . Disputat superflua esse pręcepta philosophię cuiusque personę propria, sed ea tantum satis esse quę hominem in uniuersum componunt 43 . Decreta philosophię generalia sunt, pręcepta specialia 44 . Philosophię officia 45 . Fuit aliquando simplicior

siqua re egeret, a sole sibi, ut secederet, iussit 42 . Phocion pauper aurum contempsit 61 . Dona noluit accipere, et cum, ut accipiendo ea filio prospiceret, suaderent: Si bonus erit, inouit, satis illi erit agellus qui et mihi, sin malus, ne dona quidem ista, satis erunt 63 .
Prodigus. Cato in eum qui maternum fundum ad mare uendiderat, se mirari dixit, quod ipse plus quam

42 . Phocion pauper aurum contempsit 61 . Dona noluit accipere, et cum, ut accipiendo ea filio prospiceret, suaderent: Si bonus erit, inouit, satis illi erit agellus qui et mihi, sin malus, ne dona quidem ista, satis erunt 63 .
Prodigus. Cato in eum qui maternum fundum ad mare uendiderat, se mirari dixit, quod ipse plus quam mare potuisset. Nam quem uix pontus alluebat, iste, inquit, agrum facile

pedes corruit. Id factum cum argueret quispiam: Non ego, inquit, in culpa sum, sed Dionysius qui aures habet in pedibus 23 . Bion orante se uerboso quodam ut sibi opem fer ret: Satis, inquit, tibi faciam, si qui precentur pro te ad me miseris, ipse autem non ueneris 43 . Pythagoras non permittit quenquam pro se orare, quod ignoret, quid sibi expediat 81 .

Duę meretrices: Sinagoga et Ecclesia. Sinagoga extinxit filium 183 . Gladium ueni mittere in terram. De uestibus sacerdotalibus, uasis, cibis et primitiis, et quę conueniant sacerdoti 187 . Non satis sacerdoti sola innocentia 190 . Qanta requiritur scientia in pontifice. De interpretatione ephod. De mansionibus filiorum Israel per desertum 191 . Quomodo quis possit esse perfectus

nocere, non nisi cum pluribus uisum est. Discant hi quicunque magnam potentiam inter homines adepti sunt, sine consilio ne fulmen quidem mitti. Aduocent, considerent multorum sententias, nocitura temperent et hoc sibi proponant, ubi aliquid percuti debet, ne Ioui quidem suum satis esse consilium 96 . Regum rabies 16 . Nulli erga magistratus gratiores quam qui philosophię student 27 . Cupido dominandi ut in Alexandro, Pompeio, Cęsare, Mario

quoque os diducere 86 .
Ratio. Nihil sine ratione faciendum est. Ratio omnis honesti comes est 33 . Non ad prouidendum tantum, sed ad omnes res regendas satis est per se ipsa ratio 48 . Sextius consummato die, cum se ad nocturnam quietem recępisset, interrogabat animum suum: Quod hodie malum tuum sanasti? Cui uitio obstitisti? Qua parte melior es? 57 .

Rex. Theseus abdicat se dominatu 4 . Ratio conseruandi regni 10 . Numa recusabat regnum accipere 16 . Esopus historicus Soloni non satis humaniter a Croeso accepto dixit regum consuetudine aut quam minime aut quam maxime uti oportere. Immo, respondit, aut quam minime aut quam optime 24 . Publicola statuit fas esse tyrannidem appetentem indemnatnm opprimere

Somni parcus Brutus 82 . Senex. Solon qua re fretus tyranni minas non timeret, cum rogaretur: Senectute, inquit 24 . Cato in senem prauum, ne mala adderet senectuti, cum ipsa per se satis habeat mali 92 . Considius: Senectus me intrepidum facit, ait 52 . Solis defectio Pericle nauigante 55 . Qui solis defectum prędixerat,

PLINIVS
Temperantia. Priscorum Romanorum parsimonia 177 . Vinum aqua misceri inuenit Staphilus 84 . Perniciosum esse ciuem, cui VII iugera non sunt satis 177 . Modus rerum omnium utilissimus 178 . Timor. Minimo suis stridore elephanti terrentur 86 . Mugiles in metu abscondunt caput totos se occultari credentes

9 . Item fortitudo, iustitia. Temperantia honestae dictorum atque factorum 22 . Temperantia cupiditatum moderatio rationi obediens 25 . Testis. Aulus Varus: Aut hoc testium satis est aut nescio, quid sit satis 26 . BEATVS HIERONYMVS IN PARTE PRIMA
Timor

Item fortitudo, iustitia. Temperantia honestae dictorum atque factorum 22 . Temperantia cupiditatum moderatio rationi obediens 25 . Testis. Aulus Varus: Aut hoc testium satis est aut nescio, quid sit satis 26 . BEATVS HIERONYMVS IN PARTE PRIMA
Timor duplex: bonus et

XIIII. Cęcus clamat inuocans Iesum; increpatur, ne clamet; ille tanto magis clamat uictaque tentatione inuenit gratiam et illuminatus sequitur Christum XVIII. Symon, ecce Sathanas expetiuit uos, ut cribraret sicut triticum etc. Duo gladii, id est duo Testamenta. Satis sunt--- ut nihil desit ei qui se utriusque doctrina munierit. Non oportet nos ultro offerre tentationibus, sed cum inciderimus, libenter et constanter sustinere. Cum quotidie uobiscum fuerim in templo, non extendistis manus in me. Sed hęc est hora uestra et potestas

Vigilię negligenter actę fortissimis causa fuere necis 18 . Vulgus.3 Dum uiueret, tyrannum appellabant. Postquam occisus est, patrem patrię dixere Dionem 23 . Victoria potitus, dum expiraret: Satis, inquit, uixi 33 . Qui contemnebatur, uictor euasit 18 . Captiuus fortis ut leo custodiendus 42 . Exigua manus ingentes copias prostrauit

Non enim truces iambos in quemquam vibrabam, verum tamen singularem felicitatem tuam, summam honestatem ac iustissimas causas prosequebar; quod legenti facile ex ipso poemate constabit. Sed longiore videor mihi praefatione usus quam cum districtissimo principe deceat, satis superque felicem desideri; eventum habiturus si vel in solo legendo carmine quicquam tibi succisivi temporis dabit. Valeatur quam diutissime sibi ac rei publicae suae serenitas tua, cuius felicissimo nomini totum me

1.5.89  Mox nulli parcent contagia, dira sequetur
1.5.90   Pestis et extremum gliscet in Occeanum.
1.5.91  Sed, Superi, hoc prohibete nefas: satis illa fuerunt
1.5.92   Excidia horrendus quae tulit ante Scytha.
1.5.93  Sat coniuratus Tanais peccauit et Ister
1.5.94   Atque

Ad Regem Vladislauum
1.7.1  Quamuis Smyrnaeos, Princeps, mereare cothurnos
1.7.2  Sisque Bianoreae dignus honore tubae,
1.7.3   Nec satis ingenii confidere robore possim,
1.7.4  Nec sperem meritis carmina digna tuis,
1.7.5  Simque puellares pro tempore dicere flammas

2.2.214  Quae sic ambrosium spiras ueneranda saporem,
2.2.215  Da Tua uina bibam aut summo tenus abluar ore!
2.2.216  Sed nondum precii satis est, sunt praemia sanctae
2.2.217  Vlteriora Crucis, maternosque edere planctus
2.2.218  Ploratusque pios et foemineos ululatus

ardor
2.4.39  Lustret inocciduus, dignam mihi caelite uocem
2.4.40  Suffice maioresque oculos mortalibus ut tot
2.4.41  Admiranda satis nunquam miracula fas sit
2.4.42  Cernere et effari atque aliquo deprendere sensu:
2.4.43  Humano neque enim capiendus et impare uisu.

4.
3.4.1  Ecce petiturus iubilaea piacula supplex
3.4.2   Congentilitio nomine reque Bonus,
3.4.3  Non satis esse putat celebri purgamina ritu
3.4.4   Praecipuum tantae munus habere uiae,
3.4.5  Sed quasi facturus sanctis auctaria rebus,

potest.
3.26.5  Quod semel hic hausit, non extorquetur, et alis
3.26.6   Gryphis Hyperborei praepes ad astra uolat.
3.26.7  Non toga, non satis est sibi crista, nec infula, thorax:
3.26.8   Huic quoque mastrucas, Roma secunda, dabis. 27. In Inuidiam pro

est spinaque rigenti
4.2.4   Perstrinxit teneros cuspis acuta pedes.
4.2.5  Hinc manasse ferunt de quo rosa tincta cruorem;
4.2.6   Nec satis est, lacrimis ebria facta deae est.
4.2.7  Non tamen est irata rosis dea, compta quod illo
4.2.8   Flore nec inuitam uicit utranque deam. 2,7-8 vv. in

pacis amica, uale!
4.3.3  Scilicet incauto mihi raetia caeca tetendit
4.3.4   Meque improuisa casse fefellit Amor.
4.3.5  Nec me irretiri satis est, uerum improbus ille
4.3.6   Nunc iterat saeua uulnera mille manu
4.3.7  Visceribusque meis, incertum, uictor iniquus

4.3.23   Sic agor infelix nullo non saucius ictu
4.3.24   Parsque meae mentis uulnere nulla uacat.
4.3.25  Nec satis est, tumidis addit ludibria uerbis
4.3.26   Vt uacuum telis lustrat utrunque latus.
4.3.27  Nanque ait: »O nostri contemptor maxime regni,

nomina magna tuo,
4.6.55  Et modo Democritos rigidosque euolue Platonas,
4.6.56  Quodlibet atque uetus discere dogma uelis.
4.6.57  Mi satis iratam uerbis placare puellam,
4.6.58  Mi satis est domina dicere digna mea:
4.6.59  Qua modo uel sola laudari iudice mallim,

rigidosque euolue Platonas,
4.6.56  Quodlibet atque uetus discere dogma uelis.
4.6.57  Mi satis iratam uerbis placare puellam,
4.6.58  Mi satis est domina dicere digna mea:
4.6.59  Qua modo uel sola laudari iudice mallim,
4.6.60  Delphica quam laudes templa mouere meas.

4.18.63  Quod si mente tua necquicquam absolueris et te
4.18.64   Haec dea supplicio iusta carere uetat,
4.18.65  Poenituisse sat est, satis est commissa fateri,
4.18.66   Delictis satis est ingemuisse tuis.
4.18.67  Sic placare piae poteris sacraria mentis

et te
4.18.64   Haec dea supplicio iusta carere uetat,
4.18.65  Poenituisse sat est, satis est commissa fateri,
4.18.66   Delictis satis est ingemuisse tuis.
4.18.67  Sic placare piae poteris sacraria mentis
4.18.68   Candoremque animi conciliare tui;
4.18.69  Sic

6.2.83  Monte in Tarpaeo, quali 2,83 quali: qualis spoliata sepulcro,
6.2.84   Nuda nec Assyrio mersa liquore iacet.«
6.2.85  Haec praeferre satis; moneo, tu parce parentes
6.2.86   Posteritas, manes laedere parce pios.

6.5.24   Num, precor, admonitus tardior esse potes?
6.5.25   At non talis eras aegro cum largus amico,
6.5.26   Nec satis incolumi, prodigus hospes eras.
6.5.27  Heu ubi prisca fides? Tanti quo foedus amoris
6.5.28   Fluxit et officii gratia magna tui?

sanguinolenta, pedem,
6.14.3  Parua nec inuideas magnae fragmenta ruinae:
6.14.4   Naufragio tabulas fas superesse breues!
6.14.5  Saeuitum satis est: de tot modo fratribus uni,
6.14.6   Si licet et fas est, parce nocere, dea! 15. Ad

sontes publica saepe reos:
6.29.11  Nanque tuo creuit de limine gloria rerum
6.29.12   Romanisque salus de uenia orta tua.
6.29.13  Non satis inde tamen censeri et laude uetusti
6.29.14   Quicquid ab antiquo nominis extat auo,
6.29.15  Sed maior tua fama recens quam praestat Hiberus,

Fabius Maximus nec M. Marcellus nec ipse Iulius Caesar nec Alexander Macedo apud historicos effecisse legitur. Optime itaque meriti de militanti ecclesia optimam in sacris merentur gloriam et praecipuam. Quo circa satis fui admiratus, quod huiusmodi athletae dei odas peculiares intra divina officia non habeant, quos hymnos appellamus, sed communes omnibus et vulgares. Festis diebus Petri dumtaxat et Pauli proprios quosdam hymnos cantat ecclesia,

Raptus archanam videt ipse lucem,
Lingua mortalis resonare numquam
Rite valebit.
25  Ter deum carnis stimulo rogavit,
Carnis ut flammam perimat furentem,
Sed satis Paulo fuerat dolenti
Gratia caelsa.
Ensifer fortis fideique magnus
30  Ipse defensor cadit ense diri
Caesaris, tandem niveo triumpho
Sydera scandit.

Plinius et historiae Strabonis Strabo et Appiani Appianus et aliorum, non nulla delegi, complura excerpsi multaque ordine, quo potui, ipse disposui, ut obscura reddi possint clara et ignota sint nostra demonstratione satis nota, non utique longis ambagibus, sed quasi Phociana Phocion aut Salustiana Salustius perstrinctione. Cum ergo patriae debeamus, patriae fines et dulcia

operam inter scopulos montium et arborum umbras suavissimas Musas colere solebam. C. XIII. DE LOCIS SIBENICO CONTIGUIS Apud portam urbis area Area satis lata et in longum paulisper protensa. Locus equidem gratus aegredientibus ad respirandum et ad ampliorem auram captandam, porro aptus equorum cursibus et hastiludiorum ictibus, pilam quoque percutientibus et sagittas dirigentibus ad signum. Est praeterea mons Mons

et praetorium basylica, Basylica quae miro artificio, ut arbitror, nostro saeculo surgit Iacobo maiori, Christi apostolo, dicata. Sunt et primariorum ordinum in religione constructa coenobia. Sunt et aedes nobilium civium pro Dalmatica conditione satis amplae et honestae. Fuerunt et nostra memoria concives, qui eruditione claruerunt Eruditi theologiae, philosophiae, poeticae, oratoriae, iuris pontificii et iuris Caesarei, quorum ingenia saepius ipsa etiam fuit admirata Italia, quae mater

quae sane monita contemnentes irritati asperius quam par est amicis succensebant: existimantes magnae huic faelicique ipsorum amiciciae inuideri: afferebant enim uehementer angi se non posse ei que uellent impendere: ac si quid dedissent satis eis compertum esse bene ac tuto collocasse. Quare omnibus qui hospitii eius sodalitate fruerentur eundem animum esse mirum erat caeteris: cum praesertim ipsius ex uita moribusque tot fradum argumenta deprehenderentur: ut

capi abducique possent: prouocando etiam si quibus saecus de eo ac ipsis uideretur deponendi aliquid placeret alea: ut is ab eo decidat cuius sententia frustaretur. Inuentus quoque est quidam e nobilibus satis se in eius gratia auccupanda uersutum existimans: qui petri milati creditori relaxata sibi de tota summa non magna parte pro eo se uadem constituit. Nec tamen idem re perpacta cum non nullis aliis tota re clamante ciuitate suspitione

recta proficiscetur. Quibus rebus diu mecum cosideratis quam fuerit temeraria nebulonis huius audatia quam stolida nonnullorum pertinatia: quam denique crassa lachromensis abatis negligentia: quam ceterorum quoque innanis petulantis satis admirari nequeo: non enim eorum dumtaxat quibus imposuit perstrinxit oculos: uerum etiam stupiditatem quandam manifestas permissus tot inter obtrectantes machinare falacias omnibus incussit. Nec tam dolo malo aureos quibusdam mille

longius procedere sed plagis emendavit, quos curę habuit Pater indulgentissimus. Ceciderunt ergo fortes Israel, mortui sunt, qui fortes stabant in atriis, quibus vigilantibus hostis non ita tutus vagabatur per provincias, non ergo Saul aut reliqui famosi illi deplorandi sunt amplius. Cum satis superque iam super eis lamentatum sit, verumtamen ecce nobis novus supervenit luctus, quia delecti comites, barrones, ciliarcę, centuriones, omni laude omnique decore et preconio digni, carnis tributum naturę debitum persolverunt. Ipsi sunt illi, Pater clementissime, quorum quidam

uno in angusto loco tresdecim millia virorum partim prędę partim neci dati sunt: plurima perque vias sternunt inertia passim corpora, a lupis, tigribus, ursis ceterisque feris usquequaque distrahuntur, nec est, qui sepeliret. Quis cladem illius diei, quis funera fando explicet? Insuper nec hoc satis visum fuit Turcis ad triumphum nisi et nasos occisorum amputassent et in filum redegissent, ut in signum victorię ad suum imperatorem facilius deferre seseque ovantes de triumpho tam flebili iactare possent. Quosdam amaro vinculo servitutis constrixerunt et abduxerunt. Bannum quoque ipsum in

cum dubitandum mihi non sit quin mea scripta amplitudini tue non suo merito, sed mansuetudine, clementia, benignitate tua sint futura iucunda, tradidi sermonem ipsum librariis imprimendum quo et dignationi tue et multis aliis idipsum a me uehementer eflagitantibus satis facerem commodius, non tam malignitatem cuiusque ueritus quam tuam in hoc diuinam illam quidem et admirabilem benignitatem reueritus. Cuius insigne uenerandumque nomen satis me (ut confido) a genuina uitilitigatorum istorum rabie securum reddet.

imprimendum quo et dignationi tue et multis aliis idipsum a me uehementer eflagitantibus satis facerem commodius, non tam malignitatem cuiusque ueritus quam tuam in hoc diuinam illam quidem et admirabilem benignitatem reueritus. Cuius insigne uenerandumque nomen satis me (ut confido) a genuina uitilitigatorum istorum rabie securum reddet. Valeas pater clementissime, litterarum decus, et dignitatis istius singulare ornamentum. Rome

sibi proponant. totusque terrarum orbis calamitatum suarum remedia hoc proposito exemplo requirat. Videtis ergo amplissimi patres Saluatorem nostrum hec omnia pro nobis: que nemo mortalium nec pro salute propria sustinuisset non minori mansuetudine quam patientia pertulisse. Quapropter cum satis pro tempore de die hoc sanctissimo dixerimus: quanquam pro materie amplitudine non satis: si unum illud quod modo succurrit addidero statim faciam loquendi finem: quod equidem ea potissimum causa inuitus omiserim ne scelus iudeorum post hominum memoriam inauditum crudelitatemque his

requirat. Videtis ergo amplissimi patres Saluatorem nostrum hec omnia pro nobis: que nemo mortalium nec pro salute propria sustinuisset non minori mansuetudine quam patientia pertulisse. Quapropter cum satis pro tempore de die hoc sanctissimo dixerimus: quanquam pro materie amplitudine non satis: si unum illud quod modo succurrit addidero statim faciam loquendi finem: quod equidem ea potissimum causa inuitus omiserim ne scelus iudeorum post hominum memoriam inauditum crudelitatemque his omnibus que narraui maiorem silentio uidear preteriisse. Quid obstupuistis patres? an uero

impietati inter tot mala non superesse: et Jesu Saluatori nostro post horrendum et atrocissimum illud crucis supplicium nihil ultra potuisse accedere? ita arbitror amplissimi patres. Sed inueniet aliquid iudeorum feritas quod addat et dolori dolorem. uulneribus uulnera adiicient: quibus satis non fuit Christi captiuitas. non iurgia. non irrisiones. non maledicta. non uerbera. non fellis acetique potus. non spinea illa corona. non manuum pedumque atrocissima uulnera. non crucis patibulum non generosi sanguinis effusio. non denique ipsa mors: in qua omnis pena et omnia supplicia

quod pręcipitis, ne tam difficile factu, quam uidetur, putem et facienti ęque, atque asseritis, profuturum credam. Nisi uerbis facta respondere in uobis perspexero, non consuli mihi, sed illudi arbitrabor. Hinc quidem satis patet, uir egregie et in Christo reuerende Hieronyme, quantum debemus illis, qui primi ita eiusmodi uirtutes coluerunt, ut cęteris ad easdem capessendas aditum aperirent suoque exemplo ostenderent, qua ratione quibusque artibus

omnes, summi, medii, infimi amant, obseruant, uenerantur. Aut, si prorsus nihil usque adeo ex omni parte absolutum, ut malignorum hominum inuidiam uitare queat et ędificantibus muros Hierusalem deesse non possit Sanaballath subsannator, satis mihi erit hęc, quę, a me conscripta sunt, tibi tuique simillimis non displicuisse. Interim Deum et Dominum nostrum Iesum Christum deprecabor, ut, sicut sanctis ad sequendum se opitulatus est, ita ad ipsos imitandos adsit nobis, quo

pro cuius amore dilargitus fuerat terrena. Eadem cupiditate in distribuendis opibus ardens Nicolaus, Myreę urbis episcopus, cum Patarę, Lycię oppido, patri matrique unicus esset eique hęreditas satis ampla satisque commoda obuenisset, nihil prius animo agitasse dicitur, quam quo pacto distractis in pauperum alimenta rebus expeditius liberiusque soli Deo obsequeretur atque deseruiret. Hinc illud memoratu dignissimum,

tardaret, quod reliquum Romę fuerat, simili liberalitate, ut distribuatur, curare. Paula etiam Romana tanta quidem in hac parte ac talis sese offert, ut non alio ore satis digne laudari queat, quam quo laudata est. Quid enim huberius elegantiusue ab ullo unquam afferri possit iis, quę de illa diuus Hieronymus litteris commendauit? Sed quę ad rem spectant, quam nunc tractamus, hęc sunt.

dissipasset, quoniam in dandis elemosinis minus parcam fuisse dolori erat auaris animis, cum uix tandem dotalia ab illis extorsisset bona (ea erant duo milia pondo argenti infecti, facti cęlatique), pauperum et peregrinorum satis amplum in Marpurg ** corr. ex Marupre construxit receptaculum ibique iis humiliter ministrando, quanto se inter mortales fecerat uiliorem, tanto sublimius inter

Quam quidem sententiam et ipse postea est secutus. Lapillis quippe ab apostolo pristinę integritati restitutis miraculo ad fidem Christi conuersus, quod ad suam ipse iactantiam instituerat, ad proximorum uertit usum iam satis edoctus sapientiam huius mundi stulticiam esse apud Deum. Thomas autem apostolus ad Gondophorum, Indię regem; pro architecto non terreni, ut ille putauit, sed cęlestis ędificii missus, cum magnam pecunię

decessisset, uitę restitutum receperunt. His iungatur Marthę mira sedulitas. Postquam excepit Iesum in domum suam, ministerio intenta parandique conuiuii solicitudine ardens nequit facere animo suo satis. Proinde Mariam sororem, uti se adiuuet secumque collaboraret, citat. Itaque, quali cura quantoque affectu hospes honorandus sit, documento nobis est. Nec ideo nos negligentiores esse debemus aduenam aliquem suscipientes,

lętari se affirmans, quod tandem nactus esset hominem, a quo iure paruipendendus existimaretur; seruum enim se esse ut habitu pusillum, ita ad ea, quę facto opus erant, ignauum inertemque ac prorsus inutilem. Nonne satis declarauit, quantum ab humane glorię concupiscentia procul esset, qui sic exultauit contemptus? Magna quidem hęc Constantii erga calumniantes patientia, sed non minor illa Gregorii pontificis erga

cęteris pręsunt, uenusto admodum exemplo diuus Hieronymus docere aggressus: Senex quidam, inquit, eremi cultor et Spiritu Sancto plenus, nepotem suum quęrentem, utrum episcopus electus munus accipere deberet, super disco satis alte a terra errecto diu fecit uolutari. Cumque ille postremo casum se timere dixisset, iussit, ut descenderet atque itidem super latam mollioris soli planiciem sese agitaret. Ex multa uolutatione sudanti ac defesso:

clandestina fuga ab urbe decedere decreuit. Et cum exitum omnem diligenti septum custodia uideret, dolio se condi et exportari fecit. Tum proximi montis uastam solitudinem penetrans antrum quoddam iniit, satis ibi se latere sperans. Cęterum cum quęreretur, lucida nubes loco incumbens prodidit latentem. Inuentus ergo in sedem, quam fugerat, rediit, non tam ab hominibus quam a Deo miraculo testante electus. Vt igitur Deo soli

inter uiros uiuens mulierem se nesciret, quicquam pręter Christum concupisceret. Lucri autem pecuniarumque detestandam cupidinem in iis, qui sacris initiati sunt, si forte Gezi superius a nobis propositum exemplum non satis deterret tanquam uetustate iam obliteratum, audiant recentiora. Cyrillus, Hierosolymitanus episcopus, post diui Hieronymi in Domino dormitionem, ad Augustinum scribens tradit fuisse monasterium quoddam in

redditurus iam octogenarius ad Hesichium discipulum suum scripsisse fertur. Diuitiarum, inquit, mearum hęres esto. Hę autem sunt: Euangelium, tunica saccea, cuculla et paliolum. Qui tantam tenuitatem diuitias suas uocat, satis declarat, quam a diuitiarum cupiditate semper fuerit alienus. Porro, Alexius, nobilis Romanus, clam patre Euphemiano in Syriam abiens intantum adamauit paupertatem, ut gauderet se a seruis patris, qui ad quęrendum eum

eius, et seruo, sicut dominus eius. Attende itaque, cuius magistri discipulus es, cuius domini seruus. Nempe illius, quem etiam prophetę non nisi pauperem uenturum prędixerunt, ut est illud Zacharię dicentis: Exulta satis, filia Syon, iubila, filia Hierusalem! Ecce rex tuus ueniet tibi iustus et saluator; ipse pauper, et ascendens super asinam et super pullum filium asinę. Tam autem pauper, tam inops, tam egenus, ut (sicut

fuisse ferunt; in una cum perstitisse annos quatuor, in alia duodecim, in alia rursum duodecim, in alia iterum quatuor et in illa postremo, quę procerissima erat, usque ad obitum uitę, sedecim. Eas pro pulpitis habuisse satis probabiliter uideri potest, quando quidem multi ex gentibus rei nouitate exciti ad uidendum illum confluebant et ab idolis ad Christum prędicationibus ipsius conuertebantur. Vtcunque tamen sit, procul dubio durum atque

uidere meruerat, pro amore illius omnia contempserat. Denique apud Massiliam, Gallię urbem, inanium deorum simulachra Christi prędicatione iam prostrauerat salutiferęque crucis uexillum errexerat, necdum tamen se fecisse satis putauit, donec solitudinis angustiis carnem suam aliquando delicti ream macerasset afflixissetque. Annos itaque triginta nulli hominum uisa, nulli cognita uixit in deserto, non humano cibo, sed angelicis fomentis assidue

dictum: In noctibus extollite ma nus uestras in sancta, et benedicite Dominum! Arsenius tam breui quidem somno naturę satisfecit ut etiam dicere solitus sit monacho satis esse, si horam unam dormierit. Surrepenti somno obnixe repugnans, illum improbum seruum appellabat, quoniam non uocatus sese ingereret et inuitum traheret ad quiescendum Sabbatis omnibus hoc diligentissime obseruauit, ut,

sum illum, et dixi ex totis pręcordiis meis. Ex toto quippe corde rogandus est, qui ex toto corde pręcipitur diligendus. Negligenter autem orantes, et eum, a quo aliquid petunt, parum reuereri, et id, quod petunt, non satis magnipendere arguuntur, ideoque nec impetrant. Reprobatur enim eiusmodi rogator dicente Domino in Apocalypsi: Quia tepidus es, et nec frigidus, nec calidus, incipiam te euomere ex ore meo.

simul et animę cibus et sustentamentum corporis erat. Par obsecrandi cura Sisinium, Elpidii abbatis discipulum, commendat. Qui cum annos septem sub illius institutionibus fuisset conuersatus, tandem discedens et in quodam satis grandi lapideo monumento se occludens, per triennium semper rectus orasse dicitur neque interim aut sedisse aut iacuisse aut inde pedem extulisse. Quid prius mirer, nescio, anguste habitantem, an immobiliter stantem, an

omnem tunc remisit, cum accepit, et eodem die remissam beneficio rependit, ut addito benignę patientię cultu triduanę orationis huberior fructus fieret. Arsenium abbatem (sicuti alibi iam diximus) hunc morem habuisse satis constat, ut unoquoque sabbati die submissis genibus a uespere usque mane orationem protelaret, facie semper ad orientem uersa, illum adorans orientem, de quo per prophetam dicitur: Ecce uir, Oriens nomen eius.

ulcisceretur. Qui statim ab ursis laniati poenas dederunt. In Samaria mulieris uiduę inopiam miseratus, modico oleo non modica uasa impleuit, ita ut illa eo uendito et a creditore se redimeret et uictum, qui satis esset, sibi filiisque pararet. In ciuitate Suna mulieri hospitę infoecundę ac sterili, ut uiro suo filium pareret, a Domino impetrauit. Et eundem puerum postea exanimum ad uitam reuocauit. Reuersus in Galgala pulmentum

dum nauis, qua uehebantur, undis impetu ruentibus illisa tantum non operiretur, manus ambas in cęlum sustulit atque orauit. Et continuo ponentibus uentis ęquatum salum tranquillum illis prębuit iter cursuque, quo uolebant, satis prospero peruenere. Fantinus Syracusanus, cum Messanę a Stradicone pręfecto ad martyrium quęreretur angelique monitu solus nauiculam ascendens fugeret, iam prope erat, ut ab insequentibus

uel torpeamus pertesi uel territi obmutescamus uel uagis cogitationibus abducti uerba, quę pensiculate ruminanda sunt, contemptim effugiamus, similes ebriis, qui sępe multa quidem loquuntur, nec tamen, quid loquantur, satis sciunt. Detegamus nunc huiusmodi inimici dolos atque insidias sanctorumque in cauendo industriam simul consyderemus, ut hos imitando, illos, qui neminem nisi uolentem uincunt, floccifacere atque contemptui habere

ignarus, quanti apud Deum momenti sit constans, continua, perseuerans humiliter orantis intentio. Caput IV / DE CONTEMPLATIONE Satis hęc de oratione. Nunc res ipsa poscere uidetur, ut gradum faciamus ad contemplationem. Prius enim orandum, deinde contemplandum, ut, cum gratiam impetrauerimus, tunc demum in cubiculum introducamur regis, iam tacito

cogitantes digni habiti sunt, qui cum Deo etiam sermones miscerent et (ut ait Scriptura) facie ad faciem loquerentur. Latius contemplationis eorum typicę uisiones reuelationesque modo a nobis enarrari possent, nisi omnibus satis notę forent et ab iis, qui sub Lege erant, ad eos, qui sub Euangelio fuerunt, nostra festinaret oratio. De Simone Petro in Actis Apostolorum traditum legimus, quod, cum in coenaculum circa horam sextam oratum

autor, cum ad Sutrii montis monasterium deuenisset et ibidem missam celebraret, aliquandiu in extasi raptus stetit. Post hęc Psalmorum effici meruit expositor, quorum paulo ante ne lector quidem satis idoneus fuerat. Dum enim ipsum Dei uerbum (quod tunc manibus contrectabat) intentius consyderat, sanctorum uerborum percipere meruit anagogen latentemque sub littera sensum. Plurimorum annorum studium ad tantum diuinę

non aduertebat corporis tormenta uel ad quę sese mens errigens carnis quoque pondus secum trahere uidebatur, dum supinum stare et humum non contingere cogit. Nec in Bernardo, Clareuallensi abbate, non satis clarum signum mentis in cęlo uersantis fuit, quod, cum aliquando equum ascendens fratres Cartusienses inuisere perrexisset et prępositus eorum ephippio nimis decoro illum usum arguisset, quęrere a comitibus coepit,

uaticinia prophetarum legenti, ut alibi diximus, cum in locum obscuriorem incidisset hereretque uelut in salebra atque adeo intelligentiam efflagitaret, Petrus et Paulus apostoli apparuerunt et, quod quęrebatur, exponentes satis ei fecere. Id quoties legentibus nobis usu uenerit, doctiores consulamus uel Thomę exemplo a Deo erudiri instruique precemur. Nec interim Scripturam ab Ecclesię institutione dissentire putemus, sed nos non intelligere.

pręstantia sublimius, autoritate grauius, traditione uerius, pręceptione iustius, sensu suauius, pollicitatione felicius. Abest quidem nimis compti eloquii lenocinium et elaboratę dictionis ornatus, quoniam sua synceritate satis nitida ueritas non indiguit fuco alieno. Et quod ęque ad omnes pertinebat, communi sermone triuialibusque uerbis exponendum fuit. Alioquin alii non intelligerent, aliis autem daretur calumnię locus,

in Britanniam missus, cum Iesum, Dei Filium, asseruisset, Edilbertum regem magnamque procerum eius partem credentes baptizauit. Cęterum multis adhuc religioni refragantibus cum idolorum pontificibus contendit. Qui quoniam satis firmam rationem, qua causam suam tueri possent, non habebant, miraculis certare decernunt. Atque oculis captum quendam in medium producunt, nescientes minus ueri se uidere quam ille lucis. Pro eo, ut uisum reciperet,

non audebat, nequid grauius a demonibus pateretur, donec baculo eius accepto abiit securus, plus iam confidens apostoli ligno quam ueneficiis suis. Conuersus igitur maleficę artis libros flammis tradidit, et se fidei Christi, satis expertus nihil ea neque uerius neque fortius mortalibus datum. Ad Taurinum, Aurelianensem episcopum, magos Cambisem et Zamrim cum discipulis irruisse legimus, ut eum interimerent, quoniam cum uiuente contendere neque

ad rem inter se contentione discutiendam conuenirent, ut hi, qui probabiliora in medium attulerint, cęteris sequendi autores fierent. Id agebatur Byzantii. Aderat Alexander episcopus, mundanę quidem sapientię non satis gnarus, sed morum sanctitate pręstans. Is cum disputaret, uni ex philosophis dicere paranti in nomine Christi silentium imperauit. Cumque ille ueluti elinguis ne uerbum quidem proloqui potuisset, manum Alexandro dedit

misericordię Dei confidit, ut iustitiam non timeat, nec adeo iustitiam timet, ut misericordię diffidat. Itaque semper attendendum est, ne ad proxima spei uitia delabamur. Ea sunt: desperatio et pręsumptio. Qui desperant non satis perpendunt diuinę misericordię magnitudinem et conscii delictorum ante se damnant quam damnantur. Qui pręsumunt, iustitię seueritatem obliuiscuntur, et, dum nihil timent, licentius peccant. Neque hi pręsumerent neque

suas. Nullum execrabilius crimen quam post agnitam perceptamque ueritatem a fide decidere. At etiam inde reditum patere ad spem salutis certissimam non solum Petri exemplo, sed etiam aliorum satis edocemur. Iacobus martyr, a pręsectis membrorum nodis Denodatus dictus, cum esset fidelis fidelibusque ortus parentibus atque inter regis Persarum aulicos primo loco haberetur, gentili domino

imitetur, qui, cum libidinibus ętatem consumeret et neque anni ad finem uitę uergentes finem turpitudini facere possent, Andreę apostolo supplicauit, uti pro se Deum obsecraret; se enim sceleris conscientia ne orare quidem satis audere. Precibus ergo apostoli placatus Dominus ueniam indulsit. Et ille correctus, peracta semestri poenitentia, hinc decedens misericorditer in fine saluatus est. Exemplum nobis reliquit, ut, siquando spes uitę

Caput I / DE CHARITATE ERGA DEVM Charitas, quoniam et tertia in ordine harum, de quibus modo diximus, ab Apostolo ponitur et de tribus maior ipsa prędicatur, ideo satis congruum arbitror, ut tertii nunc uoluminis principium teneat et quasi in arce collocata consistat. Quę uirtus cum talis sit, ut sine ea cęterę nihil sint, neminem ignorare uolumus de ipsa simul tractari, ubicunque de

quod promissum fuerat, accepit. Heli sacerdos nimia in filios indulgentia male agentes remisse molliterque corripiens Deum offenderat, et tamen, cum illos tam tenera amplexaretur pietate, a Philistiim interfectos audiens satis ęquo animo tulit. Postquam autem et arcam Domini simul captam fuisse intellexit, impatiens doloris de sede corruit. Et quia nonagenarius iam erat, eo lapsu collisus expirauit ostendens, quanto sibi grauius erat

Petrus reliquis feruentior, Domine, inquit, si tu es, iube me uenire super aquas. Non ambulare super aquas petiit, sed uenire, quam primum amplecti illum, non miracula facere cupiens. Nauis uelo remoque satis propere obuiam agebatur, sed amantis cupiditate tardior erat. Annuente Domino succinctus prosiluit, super aquas cucurrit, mox crebrescentibus uentis commotoque mari pauefactus dubitauit et, cum ob hanc animi hęsitationem

quod, postquam ob illegitimam simul et arrogantem plebium enumerationem puniendus ex tribus malis unum optare cogeretur, neque famem in terram suam neque cędem suorum ab inimicis inferendam elegerit, cum sibi et frumenti satis suppetere posset, ut regi, et multorum armis tectus necem minus ipse timere. Elegit autem communem tam sibi quam reliquis omnibus metum- pestilentiam, immo, quam in se potius, qui deliquerat, quam in aliis desęuituram

tenebris uitęque nequitia disperirent. Parci igitur illis iussit, qui sibi erreptum uenerant rem omnibus diuitiis atque etiam uita ipsa preciosiorem, uirginitatem. Neque enim uirginitas illi ad beatitudinem consequendam satis fuisset, si abfuisset pietas. Paris exempli et Agnetis uirginis erga inimicum dilectio. Eum quippe, qui ipsam stuprare moliebatur, a diabolo necatum uitę restituit. Vitę restitutus Christum

inciderat mala. At etiam in monasteriis aliquando locum sibi uendicat inuidia. Euphrasia, Deo dicata uirgo, ob humilitatem frequenter sese uilibus occupabat officis. Quędam autem inter sorores non satis linguę temperans illam carpere et simulatę sanctitati facta dictaque eius ascribere palam ausa, cum ab abatissa punienda decerneretur, eiusdem, quam lacessierat, intercessione liberatur. Euphrasia enim et ante ipsam se

fidei Christianę mysteria prodi iam uulgarique oportebat et diu errantibus uiam aperiri salutis. Hinc tu quoque, si unam alteramue ciuitatem ad Deum sanctius atque syncerius colendum conuerteris, nondum te existimes fecisse satis, donec datur facultas etiam ad reliquos instruendos proficisci. Pii sane ac boni medici est plurimis curatis alios insuper, qui curatione indigent, perquirere et opportuna omnibus remedia conferre. Legimus Petro

Id utrum uerum sit, scire nihil nostra refert. Credimus enim purgatorium animarum alicubi esse, etiamsi ibi non sit, magisque illud nunc consyderare expedit, quanta hic sanctus humanę salutis cupiditate flagrabat, cui non satis fuit uerbis docuisse, nisi etiam miraculorum terrificationibus, quod docuerat, credere cogeret uel inuitos. Aldebertus uero, Pragę episcopus, cum effrenem et indomitam plebem nullis

suggestione illici se animaduertens aduersus demonem protinus inclamauit: Neque per te, maligne Spiritus, prędicationem hanc inchoaui neque per te finiam. Hoc repetens et arrogantiam cauit et conseruauit humilitatem. Ex quo satis patet, quantum illi reprehendendi sint, qui suis prędicationibus inanem tantum laudationis humanę fucum captant seque doctos dici malunt quam docere, quando quidem disciplinis non ita necessariis

et Stephani anachoretę arguit exemplum. Qui cum aliquando illiteratus ac rudis haberetur, tantum in Mareotidis eremo manens profecerat, ut neminem ad eum discendi aliquid gratia accessisse ferant, quin idem discedens se satis edoctum diceret. Mira illi Scripturarum intelligentia inerat, Deo iis pręcipue mysteriorum suorum abdita reserante, qui non tam se multa scire quam alios docere, ut salui fiant, charitatis studio exardescunt. Equitius

Constantinopoli ad ecclesiam ueniens, ut in choro sessum accederet, a patriarcha inuitatus nequaquam acquieuit, magis Ambrosii sententiam sequens atque approbans, qui ne imperatores quidem sacerdotum consessione satis dignos iudicauit. Antonius Aegyptius abbas, uirtutibus et miraculis ubique clarus, ipsos presbyteros ac sacerdotes in summa ueneratione dicitur habuisse solitusque eisdem caput submittere,

Caput VI / DE PACE COLENDA Diximus de sacerdotali dignitate honoranda, nunc de pace colenda obseruandaque dicemus. Nam neque sacerdotem pontificemue satis honorare uidetur, qui, quod ab ipso inter missarum solennia facta quotidie pręcipitur, negligit atque contemnit. Ponitefex autem ab altari ad populum conuersus dicere solet: Pax uobis; hac nempe precatione

prophetam arguitur et classis, quam cum ipso communem habebat, priusquam in Tharsis, quo missa fuerat, peruenisset, naufragio periit. Rursum alias naues communicatis impensis ędificare ab Ochozia tentatus renuit, iam damno satis edoctus ne innocentem quidem securum esse cum perditis hominibus commercium habentem. Magos ab Oriente ad Christum in Bethlehem natum stella perduxit, sed tamen, cum interim ad Herodem, Hierosolymam diuertissent,

Actorum libro alio nomine caligę appellantur. Quod sane calciamenti genus non operit pedem, sed sicut expositores dicunt, suffulcit. Igitur, ne calciarium saltem paulo cupidius uobis expetendum duceremus, exemplo ostenderunt satis esse, si ea pars pedis tecta sit, quę terram terit, nuda relicta, quę cęlum spectat. Recte enim et religiose incedentem cęlo patere, non terrę decet, Deo, non hominibus. Hinc ipsi

iubebat dari, ut pecuniam inde exactam cum aliis communicaret, quando quidem uestis ipsa communis esse non posset. Itaque clericis suis dignitate pręstitit, habitu atque uestitu par fuit. Bernardum abbatem ueste quidem satis uili, sed minime squalenti usum memorię proditum est, ac etiam dicere solitum tunicam sordibus obsoletam testem desidię atque socordię esset et eius immunditiem interdum ad hypocrisim spectare, qua inanis gloria, dum

quam barba comaque nunquam tonsę contexerant. Et hunc Pafnutius inter bestias incedentem cum uidisset, syluestre magis quam humanum animal ratus expauit. Mox, cum loquentem attendisset, agnouit Dei seruum simulque didicit satis indutum esse, qui cum Christo nudus esset. Honophrius itidem nudus in ulteriori deserto ab eodem Pafnutio repertus uerenda tantummodo foliis arborum operuerat. Consumptis enim uestibus, quę secum attulerat, alia

uestimentum tantę unquam uirtutis fuit, quantę sancti huius saccus iste cilicinus? Neque te, pater Francisce, hoc loco pręteribo. Cuius tegendo corpori tunica una et ea sane crassi admodum fili impolitęque texturę satis fuit, quam pro cingulo pręcinxerat funis nodo astrictus, ubi committebatur, non fibula. Caput et ceruix cuculla uelabantur, pedes prorsus nudi erant, nisi forte ligneis socculis ueluti sandaliis, ne terram contingerent,

corrumpatur, de exercitiis eius ac labore dicendum uidetur. Sequenda est quidem illa Hieronymi sententia maximeque obseruanda: Fac aliquid operis semper, ut te semper diabolus inueniat occupatum. Non fuit satis apostolis tantum spiritalia curare negocia: prędicare, orare, legere; siquid supererat temporis, manuum labori impendebant. Lucas Euangelista in Actis Apostolorum testatur Paulum apostolum, cum Corinthi apud Aquilam et

ac, ne fratres uictum ipse deferendo uexarentur (tridui enim itinere ab eis distabat) terram coluit sementemque fecit et holuscula plantauit, ut etiam iis, qui inuisendi gratia eo accessissent, ad conuescendum satis esset. Siquid insuper ocii suppeteret, sportulas de palmarum foliis texebat, ut suo potius labore quam alieno impendio sibi necessaria in solitudine compararet. Eos autem, qui nihil agendo nihil sibi defuturum sperant,

inquit) dominabitur. Quę autem remissa est, tributis seruiet . Sic quidem et Paulus abbas in Aegypti eremo, cui Porphyrio nomen est, considens, cum sibi ad uictum hortulus, quem ipse fecerat, et palmarum ferax regio satis essent, quotidie tamen aliquot horis palmę texturę operam impendebat. Ea uero, quę texuerat, annis singulis concremabat. Septima enim et eo amplius mansione ab hominum habitaculis remoto neque dare illa cuiquam neque

aliqua residens iuuenili in corpore turpis cogitationis scintillula incendium excitaret peccati. Eam autem sopiri uel etiam extingui posse hoc exercitationis additamento sperabat. Neque ipsam spes fefellit, quando quidem satis constat Euphrasiam uirginem inter sorores uirtute atque integritate pręstitisse. Hęc sane exercendi corporis cura etiam coniugatas honestauit. Lantgrauii, Thuringię principis uxor Elisabeth et

Caput X / DE CORPORIS CASTIGATIONE PER FLAGELLA At quoniam contra lasciuientis carnis petulantiam nec ipsa interdum operum occupatio satis sufficit, aliis insuper castigationibus eam coercendam esse sanctorum exempla, quę modo proponemus, docent. Paulus apostolus castigat corpus suum et in seruitutem redigit, ne forte, cum aliis prędicauerit, ipse

ne forte, cum aliis prędicauerit, ipse reprobus inueniatur. Ad hęc angelus Sathanę colaphizat eum, ne reuelationum magnitudine extollatur. Et, si illi, qui uas electionis erat, in quo Spiritus Sanctus habitabat, non fuit satis peregrinando prędicandoque fatigari et ubique sęuientibus persecutionis procellis iactari atque concuti, sed ad domandos corporis census aculeosque cupidinum retundendos uerberum quoque ictibus quati affligique

uitam ageret, aduersa implicatus ualitudine ieiunium Quadragesimale seruare non poterat. Adueniente uero Sabbati sancti die flens Eleutherium abbatem rogauit, ut precibus a Domino tantillum sibi uirium impetraret, quod satis esset ad eam saltem tam celebrem diem ieiunio excolendam. Quo orante tantum concepit uigoris, ut etiam in alterum diem inediam facile producere posset, si uoluisset. Sic quidem ipsemet in tertio Dialogi sui libro

meam, ut animum meum transferrem ad sapientiam deuitaremque stulticiam, donec uiderem, quid esset utile filiis hominum. Impedit ergo sapientiam et nutrit stulticiam nec, quid in uita utile sit, satis peruidere sinit quantuluscunque fortasse uini haustus. Nam si etiam modicus non noceret, haud ita penitus ab eo se abstrahere Salomon cogitasset. Rechabitę etiam patris pręceptis obsequentes, cyphos et calices uino

infirmitates. Cui propter aduersam ualitudinem modico uino uti pręcipit, eum, dum sanus esset, aqua usum ostendit. Sic etiam male affecto modicitatem, non copiam imperat, quod scilicet ad digerendam stomachi cruditatem satis sit, non quo etiam sopita genitalium uoluptas excitari possit, ne corporis remedium uertatur in animę perniciem. Hinc sane Fulgentius, Ruspensis episcopus, ne morbo quidem affectus carnis

uixit. Deinde usque ad centesimum tertium decimum, quo terris relictis ad cęlum migravit, dimidiati panis fragmentum quotidie coruo alite deferente acceptauit. In aduentu Antonii integer allatus, Deo donante quantum utrique satis esset. Qui cum comedissent, ad fontem accedentes prono ore manibus concauis aquam hauriendo sitim expulerunt. Timotheus quoque anachoreta in deserto Aegypti poenitentiam agens palmę fructibus

dixisset, si etiam ipse ea, quę supra dicta sunt, per simulationem et non per licentiam potius peregisset, Iudeorum saluti consulens, sed gentiles, ne eadem facerent, coercens. Postquam autem satis omnibus notificatum est ueteres cerimonias legumque sanctiones signa figurasque fuisse futurorum, quę in Christo impleta sunt, coeptum est infidelitati ascribi, siquis ea adhuc seruaret, ueluti qui

motibus temperabit. Caput VI / DE TACITVRNITATE SERMONISQVE MODERATIONE Nunc, quoniam mansuetos pręcipue taciturnitas decet moderatioque uerborum, satis congrue de iis dicendum uidetur, qui utroque laudabiliter usi sunt, ut discamus linguam ipsam et coercere, cum seruandum erit silentium, et, cum loqui expediet, pensitare. Quando quidem Salomonis sententia

iam et tempus et locus religionis uestrę prędicent sanctitatem et loquacibus compunctionem ingerant et intrandi ad societatem uestram sancta desyderia incitent et affectus ad cęlestia moueantur. Satis de hoc multa. Nunc castitatis indagabimus exempla. Frustra enim os loquacitati clauditur, si mens libidinibus patet. Vt igitur castum silentium in casto seruetur pectore, discamus incestas uoluptates sanctę pudicicię

perlustrasset, oculis capitur. Ac protinus facti poenitens, nec iam se cęlans, nec merito eiusmodi infortunium se passam negans, et coram illo prouoluta suppliciter ueniam petens, ipso orante uisum recepit uitamque correxit, satis experta sub tutela Dei esse casti propositi uiros. Quondam uero (sicut de Leone pontifice paulo ante dictum est) in magno castitatis periculo in seipsos sęuisse constat, satius existimantes mutilato

ne uirginitatem in coniugium uerteret, anxius ac solicitus fuit. His exemplis et timere discat ancilla Christi, ut securior sit, et, si casus inciderit, uitam amittere optet prius quam castitatem. Satis hęc de uirginibus. Viduarum nunc nostrarum castitatem exponamus, ne a ueteribus (quarum superius fecimus mentionem) uicti uideamur. Nataliam, Hadriani martyris coniugem (quoniam forma multis pręstabat) tribunus

peregerunt, uiduitatem seruantes, antequam uidui essent, immo, quod plus est, religione se uincientes, ne uxorios actus repetere expeditum foret. I nunc, insatiabilis libido, cui maritum habuisse non est satis, alios atque alios tibi quęre, cum hę sanctissimę foeminę etiam, quem habebant, habere noluerint, ut Christum haberent. Sed quid de illis dicam siue foeminis siue uiris qui ne adulteriis quidem abstinent, qui

ut Christum haberent. Sed quid de illis dicam siue foeminis siue uiris qui ne adulteriis quidem abstinent, qui meretricantur, qui libidinibus diffluunt, quando quidem etiam matrimonia iterare, etsi licitum, non tamen satis honestum putatur; nisi forte honestum sit uri et continere se non posse. Meminerint igitur in Decalogo pręceptum esse: Non mechaberis, non concupisces uxorem proximi tui! Et in Lege adulteros lapidibus obrui

presbyterum, eximię sanctitatis uirum cum eremum incoleret, nescio quod detractionis uerbum semel protulisse tradunt et pro eo se ita castigasse, ut dies quadraginta sub diuo permanserit nec prius tectum subierit quam se satis pro delicto fecisse censuisset. Recte igitur per Prophetam dicitur: Iustus, cum ceci‑ derit, non collidetur, quia Dominus supponit manum suam, ut scilicet poenitendo

sanctorum perquiramus. Languenti monacho, qui iam fari nequibat, Philibertus, Rothomagensis abbas, Deum precatus linguam expediuit, ob hoc solum, ne sine confessione decederet. Vbi enim confessus est, illico expirauit. Satis esset in tali necessitate intimus peccatorum dolor et ipsa cordis contritio. Sed sanctus abbas nescius, an ille conuenienter doleret, a confitente discere uoluit, ut pro eius salute confidentius oraret simulque

si tantę opinionis mulierem mentiri posse arbitrarentur? At quare non cęteris, sicut et ipsi uni, puer apparuerit? Vt scilicet credentes, quod non uident, uidere mereantur, quod credunt. Satis hęc de ueritate sacramenti. Nunc eius excellentiam dignitatemque tractemus. Inde primum tanti mysterii panditur magnitudo, ubi in Veteri Instrumenti figurę eius pręcesserunt. Et, si in signis nobilitas inerat

uitam agens in deserto cęlestium spirituum societate fruebatur, et tamen, cum sibi uitę finem imminere cognouisset, Maximinum episcopum iussit accersiri et percepta ab eo communione ad cęlum migrauit. Non fuit illi satis cum angelis iter hoc ingredi, nisi Dominum angelorum ducem habuisset. Sic olim ad sepulchrum eius lugens, dimissis angelis, quos uiderat, illum solum quęsiuit, quem lugebat. Et tunc demum consolata abiit, cum ipsum

stabit omne uerbum. Contra Dei ergo legem agit, qui contra aliquem unius tantum uerbi fidem adhibet. Sed manifestum quoque aliorum opus, quod ita bono ut malo animo agi potest, qualiter accipiendum sit, sequenti exemplo satis patebit. Diuisa Promissionis terra uictisque hostibus Iosue duce et iam militię missione accepta tribus Ruben et Gad et dimidia tribus Manasse de Sylo, ubi tabernaculum fixerant, ad Galaad, possessionem suam, quę

— opus operata est in me. Quid ei molestus es? A telemosina etiam bona est, bona utique. Sed qui bonum alterius boni comparatione malum appellat, tam falsus atque peruersus est, ut ne illud quidem, quod approbat, satis amet. Scribę quoque et pharisei se legis diuinę zelatores ostendunt et sabbatum obseruant. Christi quidem miraculis eo potissimum die fieri solitis inuidentes, non Deo gratum facientes, cum nullum omnino tempus sit,

mites et quieti potius cum agnis in partem dexteram concedamus quam lasciuientes et curiosi ad sinistram cum hędis declinemus. Lasciuiunt autem, qui pręsumptionis speculam inscendentes aliorum actus auide explorant, suos non satis consyderant et, dum alios nimis licenter iudicant, ipsi grauius Dei iudicium incurrunt. Sicuti de illo legimus, qui Alexandrię Vitali monacho de prostibulo egredienti obuiam factus alapam incussit, quod ab eo

Itaque ne sic quidem conquieuit aduersum episcopum concitata plebis indignatio magicęque arti deputantes, quod uirtute fiebat diuina, in illum inclementius fremebant. Ipse uero, ut se altero quoque signo, quando unum non erat satis, innocentem probaret, prunas in sinum congestas per urbem tulit dicens, quod, sicut uestimentum suum non urebatur, ita se a libidinis flagitio alienum esse. Illi tamen prorsus increduli, suspensum ab episcopatus officio

quoque humilitate exprimeret. Quis autem esset qualiterque uixisset, diuinitus tandem reuelatum est, tunc scilicet, cum e uita discederet, ne tantę patientię exemplum ignorata generis claritate in obscuro foret. Neque enim satis magnum erat, si et ipse, ut uidebatur, seruilis conditionis fuisse crederetur. Maximum uero fuit et omni admiratione dignum: filium familias, patre consulari natum, ita se domesticis submisisse seruis, ut illis omnibus

inuicem et in omnes. Ac nequis aduersantium molestiis carere se glorietur, ad Timotheum inquit: Omnes, qui pie uolunt uiuere in Christo Iesu, persecutionem patientur. Ex quo potius timendum est illis, ne non satis religiose uiuant, quos nemo neque persequitur neque aliquando persecutus est. Quamobrem idem scribens ad Hebreos protestatur et ait: Patientia uobis necessaria est, ut uoluntatem Dei facientes reportetis

enim est gratia, si peccantes et colaphizati suffertis? Sed si benefacientes patienter sustinetis, hęc est gratia apud Deum. Et, si exprobrabimini in nomine Christi, beati eritis. Satis multa de toleratione iniurię. Nunc ad illam, quę dispendii et iacturę est, accedamus. Caput III / DE PATIENTIA

dignitate effulsit, multis denique miraculorum signis nobilitatus fuit. Itaque tantum illi aliquando ęgrotasse profuit, quantum, si semper sanus perseueraret, fortasse nocuisset. Ipse etiam nunquam satis laudatus Franciscus non ante coepit esse perfectus quam grauissimam corporis ualitudinem incurrisset. Vigesimo ętatis suę anno infirmatus didicit terrena contemnere, quę sanus dilexerat. Aeger soli Deo seruiendum

pręlumbari iussit, laminis candentibus uri, scorpionibus lacerari, in ore lapidibus contundi, sic denique excruciatum super ferrea crate distendi prunisque torreri. At ille supplicia irridens intentis in Decium oculis: »Iam satis assatum est — inquit — tolle et manduca!« Mox Deo gratias agens, quod se martyrii gloria dignatus esset, animam reddidit, tanto maius recepturus pręmium, quanto passus duriora. Hippolitus quoque (cuius custodię

ne uel pergeret, quo necesse erat, uel loqueretur, quod opus erat ad salutem multorum. Caput VI / DE PATIENTIA MARTYRVM FOEMINEI SEXVS Satis hęc de uiris, foeminarum iam martyria pertractemus , quando quidem nec illarum aut minor in sustinendo fuit constantia aut leuior in patiendo poena. Barbaram, Christo deditam uirginem, infidelis pater

dissimulare, supplicia contemnere, quorum toleratione probatur fides, glorificatur Christus, uere Dei cultus innotescit. Infinita sunt huiuscemodi tum uirorum tum foeminarum exempla. Sed nobis ista satis sint, quę retulimus. Et, si cui non satis erunt, nec illa profecto satis esse poterunt, quę omissa sunt. Quo tamen quisque ad omnia minus trepide se accingat, libet in fine partis huius quędam Scripturarum dicta ueluti

quorum toleratione probatur fides, glorificatur Christus, uere Dei cultus innotescit. Infinita sunt huiuscemodi tum uirorum tum foeminarum exempla. Sed nobis ista satis sint, quę retulimus. Et, si cui non satis erunt, nec illa profecto satis esse poterunt, quę omissa sunt. Quo tamen quisque ad omnia minus trepide se accingat, libet in fine partis huius quędam Scripturarum dicta ueluti urgentes ad poenarum contemptum stimulos

Christus, uere Dei cultus innotescit. Infinita sunt huiuscemodi tum uirorum tum foeminarum exempla. Sed nobis ista satis sint, quę retulimus. Et, si cui non satis erunt, nec illa profecto satis esse poterunt, quę omissa sunt. Quo tamen quisque ad omnia minus trepide se accingat, libet in fine partis huius quędam Scripturarum dicta ueluti urgentes ad poenarum contemptum stimulos adhibere. Tu igitur, qui

Nos insensati uitam illorum existimabamus insaniam, et finem illorum sine honore. Ecce quomodo computati sunt inter filios Dei, et inter sanctos sors illorum est. O exoptanda tormenta, desyderabiles poenę, nunquam satis concupita nex, per quorum patientiam ad tantam peruenitur felicitatem! Caput VII / DE RATIONE RESISTENDI DIABOLO

protinus ad mentem reuocetur: Dominum Deum tuum adorabis, et illi soli seruies. Postremo, quoties perniciosarum cogitationum stimulis agitabimur, semper resistendo ac repugnando clamemus: Vade retro, Sathana, iam satis certi eo angelos accessuros, unde diabolus uictus recesserit. At uicto etiam Sathana impense cauendum est, nequa ex hoc surrepat inanis glorię iactatio. Mirabantur se apostoli, quod

Eius discipulus Paulus Simplex, cum se recipi postulasset et Antonius ab eo discedens, donec rediret, expectari responsum iussisset, toto triduo ante ianuam perstitit, plus morę ibidem tracturus, nisi Antonius iam satis eius constantiam se expertum arbitratus illum intro admisisset. Hoc exemplo eorum sane arguitur ignauia, qui religionis habitum sumere uolentes, nisi statim in collegium recepti fuerint, indignantur mussitantesque abeunt

et nouissima tuba euocati non reuiuiscemus? Hinc etiam liquet sanctorum reliquias reuerenter esse habendas, quando quidem tanta uis eis inest, ut tactu ipsorum interdum etiam mortui ad uitam suscitentur. Satis hęc de Veteri Instrumento. Noui quoque exempla inspiciamus! Omnis uirtutis fons atque origo Dominus noster Iesus Christus, uti uiuendo, quomodo uiuere, ita moriendo, quomodo mori debeamus, nos erudiuit. Mortuus est

funus, ardentes cerei, uel dum conditur cadauer, dealbata sepulchra? Viuorum ista solatia sunt, non suffragia mortuorum. Quam graues autem quamque acerbę purgatorii poenę sint, illo celebri Gregorii pontificis exemplo satis constat. Quoniam (ut aiunt) cum sibi in poenam pię cuiusdam temeritatis, uel potius temerarię pietatis, quod pro Traiano orauerat, optio per angelum a Deo offerretur, maluit hic omnibus diebus uitę suę uario ac

audienda sunt, postea etiam uidenda. Cum autem supremus iam aduentare dies coeperit, tunc et bella magis sęuient malaque malis cumulabuntur. Consurget — inquit — gens in gentem et regnum in regnum. Neque id satis. Erunt pestilentię et fames et terręmotus per loca et terrores de cęlo. Hęc autem omnia initia sunt dolorum. Quomodo, Domine, initia dolorum et non dolores, ubi tot ac tanta mala, ubi hominum odia, opum

in nomine meo dicentes: Ego sum Christus, et multos seducent. O, misera utrorumque conditio et qui seducent et qui seducentur. Felices quidem sibi uidebuntur ob delicias uoluptatesque et rerum omnium copiam, quę illis satis superque erunt, et non animaduertent nec recordabuntur, quod uia illa, quam ingredientur, uia perditionis sit. Quoniam ergo abundabit iniquitas et refrigescet charitas multorum, succedentibus uitiis deficiet uirtus. Quid

et in terris pressura gentium prę confusione sonitus maris et fluctuum, arescentibus hominibus prę timore et expectatione, quę superuenient uniuerso orbi. Putabunt maligni hanc se pressuram pati, quia nondum satis ulti sunt illos, qui Antichristum recipere noluerunt, et ob id magis magisque incrudescent, dum cędendo eos arbitrabuntur obsequium se pręstare Deo. Ita de errore in errorem prolapsi, grauius postea diuinę uindictę

iudicium certum. Sumet scutum inexpugnabile ęquitatem. Acuet autem diram iram in lanceam, et pugnabit cum illo orbis terrarum contra insensatos. Tot ac talibus armis munito quis resistet? Quis a lancea irę illius satis tutum se putabit? Aut, quid respondebit is, quem coram Creatore omnis accusabit creatura? Ait enim: Pugnabit cum illo orbis terrarum contra insensatos. Videamus, quomodo pugnabit. Omnia quippe

corrigatur. Sed causa gehennę ignis alia non est, quam ut obstinatus, quem nunquam flagitii poenituit, nunquam careat tormento. Hic ira, illic pietas Dei est. Nonne ergo satis patet grauiorem esse animaduersionem Dei irascentis quam castigationem diligentis? Verberat aliquis filium, sed ut a uitiis deterreat; uerberat hostem, sed ut interimat. Nonne igitur leuissimus in hostem ictus durius

ille consolatur. Additur et fratrum superstitum irrequieta solicitudo, cum tam uehementer expauescat, ne eandem et illi perniciem sortiantur, quos fortasse sciebat haud aliis moribus uiuere quam ipse uixerat. Non ergo satis est flammis excoqui et ne linguam quidem tanti ardoris habere expertem. Multiplicium insuper curarum perpetua anxietudine exęstuandum est. Stacteum Ephesium Ioannes apostolus, dum efferretur, ad uitam reuocatum

nihil presbyteri habebat pręter figuram ac nomen. Reparato autem alios admonendi, non sui a perditione liberandi copia data erat, Deo per illum cęteris consulente, ut cauerent eorum uitia imitari, quos ad gehennam damnatos satis certo indicio cognouissent. In Valerię prouincię regione fuisse curialis quidam perhibetur. Qui cum in uigilia Paschę filiam cuiusdam sibi amicissimi iam adultam ad baptismum tenuisset, contracta spiritali

anima eius uiuens ac sentiens torqueatur in inferno, cuius exanime et insensibile corpus comburi dignum fuit in sepulchro. Monachus quidam natione Hiberus, cui Petro nomen fuit, cum non satis monastice uiueret, mortem obiit. Mox autem corpori restitutus dixit se uidisse inferorum tormenta perpetuumque gehennę ardorem. Cumque prope esset, ut et ipse in ignem proiiceretur, ab angelo fuisse erreptum et ad

adduxerant, cum non ipse, sed Stephanus ferrarius adduci iussus esset; se itaque restituto eadem hora ferrarium hunc, uicinum suum, defunctum fuisse et tantę uisionis fidem fecisse, ne somnium putaretur. Quod autem non se satis correxerit, hoc, quod sequitur, exemplo perspicuum erit. Miles quidam in eadem urbe Roma pestilentię morbo extinctus, cum reuixisset, dixit apparuisse sibi pontem angustum fluuiumque subterlabentem, tetrum admodum et

cernens dicebat: Quis poterit habitare de uobis cum igne deuorante? Quis habitabit de uobis cum ardoribus sempiternis? Quod si illum blasphemare non uerebuntur, qui paulo ante in iudicio tam timendus apparebit, satis constabit ipsos censere nihil iam posse sibi inferri grauius, quam quod illatum erit. Ex immensitate ergo poenę capient blasphemandi audaciam. Ista pręterea tanta uis doloris atque acerbitas conturbabit peruertetque in

nonquam finienda. Hactenus de damnatorum poena. Nunc e diuerso de beatorum gloria, sicut proposuimus, dicere aggrediamur, ut, si quem forte tantę perditionis metus ad bene beateque uiuendum non satis mouet, moueat saltem promissi pręmii spes cęlestiumque cupiditas gaudiorum. Caput XV / DE BEATORVM GLORIA Illi

cęderentur, animas uirginali forma a corporibus egredi uiderunt cęlumque uersus ferri, candidas admodum et corollis circa capita fulgentibus decoras. Et hoc ipsi sicarii testabantur, a quibus interemptę sunt. Nunquid non satis ueram putabitur, quod ne inimici quidem negare potuerunt, eas uidelicet statim post necem beatitudinis ęternę fructum percepisse? Agatha, uirgo et martyr, per apostolum a uulneribus curatur et peracto agonis cursu,

Hic magister noster, hic dux, hic Dominus, hic omnium sequentium se Saluator est. Quomodo autem eum sequi oporteat, et ipse docuit et sanctorum suorum egregia pręclaraque exempla, quibus totum opus istud contextum est, satis nos abunde instruxerunt. Horum itaque, dum licet, dum res tempusque suppetit, uestigiis insistamus, ut, ubi illi sunt, et ipsi simus. Non declinemus neque ad dexteram neque ad sinistram, non pes titubet, non mens

1.190  Iam poteris damno cautior esse meo.
1.191  Quisquis is es, uerbis ne te modo demorer, audi:
1.192  Sit satis hoc speculum me tribuisse tibi.
1.193  Ille erit o quoties felix quotiesque beatus
1.194  Sumptibus alterius qui didicisse

31.48  Arbore sub patula carpimus ecce bonae.
31.49  Nusquam Turcus adest pictos nec cernimus hostes,
31.50  Quis satis est proprias si tuerentur opes.
31.51  Pignora diripimus quorum patriosque penates,
31.52  Quosque timebamus, saepe timore

31.135  Nam sumus in misera positi quam sorte, uidetis,
31.136  Mergitur et quanto nostra carina salo.
31.137  Firma satis fuerat quondam Pagaseia puppis:
31.138  Fracta sub aequoreis haec tamen isset aquis,
31.139  Ordine clauigeri si non prudentia

43.7  Otia carmen amat. Fuerant haec otia nobis,
43.8  Currebam quando liberiore rota.
43.9  Solus eram, soli fuerant satis omnia quaeque;
43.10  Nil nisi uas simplex panis et unda foret.
43.11  Nunc alia est ratio, Briti carissime: plures

46.90  Proh dolor! heu laesos turba piate deos.
46.91  Deucalioneis genus est mortale sub undis,
46.92  Exitiale nefas persoluisse satis.
46.93  Nunc aliud surgit damnum, grauiora timemus
46.94  Supplicia iratum constituisse Iouem.

49.5  Fama, tace, dixi, non est hic temporis huius
49.6  Vates: umbra sub hoc corpore prisca latet.
49.7  Si sunt uera satis Samii documenta magistri,
49.8  Ad noua fata iterum Maeonis umbra redit.
49.9  Iamque iterum qui cantat, erit grauiore

60.36  Posse pati, patior sic mage, crede mihi.
60.37  Num tibi causa leuis? Num sunt haec taedia parui?
60.38  Visa satis Lachesim sollicitasse meam.
60.39  Heu Lachesim tetricam, quae me iubet esse senili
60.40  Confectum forma, nec tamen esse

et stellifera, immo et sublimiora atque immobilia illa (cuncta nanque quae moventur sub immobili clauduntur corpore) percupiat tecta, tanto tamen benivolentiae vinculo huic terrestri nectitur corpori ut extra illud esse omnino abhorreat, in illo permanere manibus pedibusque nitatur, tugurium hoc satis vile aulae regiae anteponat, atque (caeteris paribus) isto in fragili corpore quam in caelis habitare malit suaviusque illi foret summo perfrui bono non separatum quam etiam caelos incolentem potiri deo a corpore seiunctum. O miram oppositorum amicitiam! o certo ingentem atque

4.18  Et mollis uolui magis Pericles
4.19  Quam castos tenerae dies iuuentae
4.20   Et turpem reliquam sequi senectam.
4.21  Iam nostram colui satis puellam,
4.22  Dilexi nimium meos amores,
4.23  Vt iussit Veneris puer Cupido.
4.24  Nunc curam reliquis leuem relinquo.
4.25   Plus me

omnium aliorum efflagitionibus) aggressus sum rem sane hominum cogitatu ne dum scriptu difficillimam, atque ea quę subtiliter, accurateque (dei optimi et sanctorum suffragio spirituum) excogitaueram, legentium animis satis aperte infundere curaui. Quicquid prisci illi gręci latinique theologi quicquid et iuniores, presertim Thomas ille angelicus sum Alexandro et Bonauentura seraphico: hi enim in docendo conueniunt: Et Ioannes sublimis dunsiensis studii Oxoniensis doctor unicus cum Francisco Landulfoque et

susceptum hospicio: liberaliter, ac munifice tractastis: atque quom filii locum apud uos dumtaxat expetiisse, patris ac preceptoris dignitatem summo cum honore ultro mihi detulistis. Equidem Argentina totoque Illirico a Turcis occupato, puer admodum e manibus seuissimorum hostium ereptus satis tenera ętate ad Italiam delatus sum, in qua et sapientię studio ut plurimum incubui (nam et Parisii et in extrema Britannia quam Angliam uocant theologię uacaui). Inde post tres fere et triginta annos partim inimicorum acerbitate, partim cognatorum amore quom ignotam patriam repetiissem et

et illuminationibus Nec non et de ipsorum ęuo simul ac loco et delationibus. Atque hierarchiis ordinibus et presidentia siue superioritate: Et hic Thomma, ille Henricum, alius Scotum, nonnulli Ariminensem illum Gregorium, pars Landulfum Franciscum et alii alios inducebant auctores: Quibus facere satis per nostri exilitate ingenii curauimus. Aderant certo et duo in humanis atque diuinis rebus eruditissimi uiri: Antonius Victorius Fauentinus meus et Franciscus Argillagues de Valenti, phisici huius ciuitatis qui etiam patritios iuuenes ad disputandum hortabantur. Et ne

nobis conterraneos qui rerum potiti sunt, ut pontificem maximum Romanum Caium et Joannem. Quis sanctissimum regem Wladislavum, cui caelitus corona delapsa est, quis illum, qui se victimam pro re christiana devovit, nostri regis patruum, satis praedicare potest; ut innumerabiles omittam; hunc nostrum regem Wladislavum cum bello tum pace clarum, qui suis maioribus non tam nomine quam similitudine et cognatione virtutis respondet, quis orbis imperio dignum non iudicet? Sed

immensa compede fossor erat,
93  Vespere qui victo referens a monte ligonem
94  Lassus et in nuda vix requievit humo,
95  Et qui mille dapes iam fastidire soleret
96  Et cui vix facerent vina Phalerna satis
97  Huic levat herba famem semicrudis carnibus uncta,
98  Vix levat assiduam turbida lympha sitim;
99  Vestibus intextis auro qui incessit amictus
100  Vix sacco putri tota pudenda tegit;

35  Praemia parva peto, tam parvi carminis auctor,
36  Sunt tamen a magnis magna petenda viris.
37  Si me parva decent, dare te, reor, inclyte princeps,
38  Parva pudet, tamen haec sunt mihi parva satis.
39  Maxima sed dederis, multo maiora daturus,
40  Si dabitur placido principe posse frui
41  Laurigeros inter si connumerare clientes
42  Meque tui fati iusseris esse tubam

id esset, sine dedicatione ediderunt, causam opinor esse livorem ac vitiligationem, amplum sane malum, et quod ne divinis quidem ingeniis pepercit: hinc Zoilus ille Homericus, hinc notissimum adagium arbor suspendio eligenda , cuius mali hoc unum remedium non illa solum nunquam satis laudata antiquitas, sed nostra etiam tempora antiquitatis pertinaciter aemula esse censuerunt. Emissurus itaque epithalamium in nuptias invictissimi ac felicissimi Pannoniarum ac Boemiae regis Vladislai et serenissimae reginae Annae Candaliae multum diuque dubitavi, cuius praesidio

enim perennis est et ęterna) dicamus cum Apostolo: Qui gloriatur, in Domino glorietur. 1 Cor 1,31 Non enim, qui se ipsum commendat, ille probatus est, sed quem Deus commendat. De hoc satis. Nunc, quod proposuimus, dicere incipiamus. I.5. Iam primum, ne te lateat ista ueterum epigrammata, quę a me reponentur, quo locorum adhuc extent, loci prius nomen referetur, deinde succedent inscriptiones inscriptionumque interpretamenta, non fortasse

nuptum. Nupti autem eqs.: cf. Per. 39,3,6-8 (Plaut . Cas. 859) Ex his considerandum quanta Romani populi tunc potentia fuerit, cum ipsa per se ciuitas satis esset ad expediendos exercitus, intactis aliis circa se urbibus, siue extra se prouinciis quibus dominabatur. 6.2. (Nota) Sed omnis terrena magnitudo, quum ad summum peruenerit, ut retro cędat, necesse est. Ita Romanorum imperium, quum

tibi erit: "Reuerendissima dominatio tua", "Magnificentia tua excellentissima". Barbaro itaque, non Latino more loqui cogimur solo timore ne publico munere fungentis animum offendamus. Octauius et Tiberius orbis terrę rectores erant, et tam breui titulo se satis insignitos iudicarunt; ex nostris uero hi etiam qui uni tantum uel minus quam uni prouincię pręsunt Correxi ex presunt indignari solent nisi cum omni glorię quę excogitari potest ambitu se

ὄμβρος autem imber dicitur. Cf. Tort. 'Vmbria' 17.3. Betitium: hunc uirum uirtutibus pręstantem fuisse statuę honos a prouincialibus exhibitus satis declarat. Nec ipsi sua laude fraudandi qui erga optimum pręsidem ingrati esse noluerunt. 18. A 72/3, ubi Trans

delevit epulę parabantur ab eo collegio cui defunctus legauerat impensas. 32.3. Sed quid, quęso, proderat defuncto uel rosarum odor uel epularum gustus? Totum hoc non mortuorum, sed uiuorum erat. Satis est autem mortuis nostris si cum odore uirtutum decesserint: hoc solo delectatur ille qui mortalibus largitur immortalitatem. 33. A

(recentiore) manu: Endecasyllabus MOETIVS SVFFECIVS CORELIANVS. PAVPER DELICIIS GVLA ATQVE LVXV. DIVES. SI MEDIOCRITATE SCISSET VTI. SOCRATICVS TAMEN IN RE VNA QVOD SE SCIRE NIHIL SATIS SCIEBAT. 48.1. Huc animum aduertite, ganeones, parasiti, sichophantę, qui tuburcinato patrimonio egere coepistis! Nonne huic similes estis qui se scire nihil satis sciebat? (

VTI. SOCRATICVS TAMEN IN RE VNA QVOD SE SCIRE NIHIL SATIS SCIEBAT. 48.1. Huc animum aduertite, ganeones, parasiti, sichophantę, qui tuburcinato patrimonio egere coepistis! Nonne huic similes estis qui se scire nihil satis sciebat? () Nihil enim illo imprudentius est qui pręsentibus utitur et futura non cogitat. 49.

Nam si Nerua imperator fratris sororisue filiam haberi uxorem lege prohibuerit, Cf. Rep II, 288 (excerptum ex M. A. Sabellici Enneadibus ab orbe condito [cf. Dio 68,2,4]) satis constat ante illum sororibus copulari nefas fuisse. Quanto parentibus magis? Equum quendam admissarium detracto oculorum operimento (Plinius autor est) cognito cum matre coitu petisse pręrupta atque exanimatum.

me adulari existimet: omnibus nota loquor magisque timeo ne uerecundiam tuam offendam quam ne aliorum aures grauem. Te enim tuo merito et summi diligunt et medii amplectunt et infimi colunt. Sed quoniam ea modestia es ut ostentari opera tua et coram efferri non satis ęquo animo pati soleas, his omissis reuertar ad tabellas et scripturam istam, quę de terrę puluere erruta et fato quodam tibi exhibita in tuo seruatur scrinio, interpretari pergam. 125.3. Domitianus imperator Delmatis quibusdam, qui sub eius

Salonas Romano more in agonali ludo pantheras exhibuit et qui id fecerit, ut posteris quoque notum foret, litteris in marmore sculptis testatus est. Hoc equidem in illo amphiteatro factum reor cuius adhuc uestigia extare cernimus. 132.4. Et satis certe magnificum fuit tam procul petitas bestias in ludum adduxisse, sed ego multo magnificentius esse dixerim hominum bestiali ritu uiuentium licentiam legibus coercere. Illud enim ad uoluptatem pertinet oculorum, hoc ad morum censuram.

notatur per duo L et unum S, sic: LL S. Cf. In epigr. 82,1 Porro ubi dicitur: Lulia, Titi filia maxima, uxor, maxima non ad uxorem referas, sed ad filiam. Erat enim natu maxima filiarum Titi, in hoc satis laudanda quod in celebranda mortui mariti memoria sumptibus non pepercit. Nec parum commendari debet miles Docimus, qui illam adiuuit, ut suo centurioni plus adderetur honoris in construendo sepulchro uirtutisque eius gloria conseruanda.

asks for a four-in-hand carriage from the town in recognition of his services and that it is to be sent to Buda by merchants going to the fair held at St. Nicholas Day. Prudentes et Circumspecti Domini et Amici mihi Honorandi. [1.] Satis constat Vestris Dominationibus et maxime illis, qui ad dominum nostrum reverendissimum 1 per Vestras Dominationes mitti solent, me in omnibus, in quibus possum, et quae sunt officii mei, libentissime servire eisdem. Id

elegerunt, supplico Dominationibus Vestris, easque vehementissime rogo, velint mei etiam ob respectum et meorum servitiorum praeposituram ipsam Petro litterato, 3 nunc domini mei 4 servitori, qui et vicinus Vestris Dominationibus est et moribus, scientia, aliisque virtutibus satis decoratus, conferre. Sicut egregius etiam dominus Christophorus Darhoczy, 5 cubicularius domini reverendissimi Dominationibus Vestris super hac re latius scripsit. 6 [2.] Nos cum ipso domino Christoforo Darhoocz, si pro ea praepositura ipsi domino Petro litterato

an assignment but it cannot be justified with the text of this letter. 2  Hadrian VI (1522–1523) was elected Pope on 9 January 1522. 3  On 31 August. privata unacum reverendissimo domino cardinale Medices, 4 deditissimo Vestrae Maiestati, satis multa cum Sua Sanctitate egerimus de mittendo illo nuntio sive legato, quem Vestra Maiestas cupit mitti ad dietam Norembergensem, 5 de quo etiam prius apud sacrum collegium egeramus. 6 Sed cum statim subsecutus fuisset adventus pontificis, omnia ad pontificem reiecta

Deus immortalis scit, quod non solum vehementissime angor, sed et supra modum admiror, quod Vestra Maiestas ita me sine expensa reliquerit. Maiestas Vestra scribit 11 et item reverendissimus dominus cancellarius 12 ex voluntate Maiestatis Vestrae Fukaros 13 mihi satis expensarum daturos, ab eis ne obolum quidem habere possum. Immo derideor ab eis, qui orator Maiestatis Vestrae existens ab eis sumptus mendicem. Iam si Vestra Maiestas ad tot meas supplicationes nihil mihi suppeditat, Deus scit, nescio quid faciam, nisi forte, ut vendam omnia, quae mecum

De pace sive induciis inter principes Christianos adhuc superest aliqua particula spei. His diebus venit novus orator a serenissimo rege Angliae, episcopus Bathonensis, 2 vir insignis et non parvae auctoritatis. Quid de pace attulerit – eius enim rei gratia venisse dicitur – nondum satis intelligere potui. Dicuntur et oratores Christianissimi regis adventare. Utinam pro salute totius Christianitatis boni aliquid concludi posset! [3.] De subsidio serenissimo nepoti Maiestatis Vestrae, domino meo gratiosissimo, hic a Sede Apostolica subministrando, quae altera fuit pars

quam eiusmodi auctionibus nos et regna nostra expilari. [3.] Postulamus a te, operam facere velis, quo litterae ipsius episcopatus Plocensis expedire permittatur iuxta praedecessorum ipsius solutionem, nam nullo modo id ferre possumus, ut maioribus oneribus graventur ecclesiae nostrae satis alioquin superque gravatae. Faciet nobis rem gratissimam, quam tibi favore nostro regio curabimus referre. Datum. 23 István Brodarics to Sigismund I Rome, 22 October 1523 Manuscript used: BN T. 5. fol. 24r. Published: Acta

videt, postea dabo omnem operam. Utinam Vestra Maiestas cum ceteris principibus Christianis vel saltem cum serenissimo nepote suo, domino meo gratiosissimo 4 iniret aliquam rationem, ut ista, quae pro Christi religione defendenda instituta fuere, illuc potius converterentur. Sed de his satis, scio enim veritatem scribere quam sit periculosum. Sed nunc sede vacante plura quam alias licent. [3.] Galli adhuc circa Mediolanum haerent, plura damna patientes quam inferentes. Nuntiavit mihi nunc dominus orator Mediolani, 5 accepisse se litteras ex Mediolano die 18.

smaller benefice at least; he asks for this only to be able to represent the Hungarian King in Rome better. Serenissime Princeps et Domine, Domine mihi Clementissime. Post servitutis meae perpetuae in gratiam Vestrae Serenitatis humillimam commendationem. Licet satis absurdum esse videatur ab eo Principe, cui quis nihil serviverit, quippiam postulare. Summa tamen Vestrae Serenitatis clementia et singularis in omnes liberalitas ac munificentia spem mihi dat Vestram Serenitatem preces etiam nihil a se merentis servitoris non aspernaturam. Intellexi

a copy of the letter by Persian Shah Sophi addressed to the Emperor and Louis II to Sigismund. Serenissime Princeps et Domine, Domine mihi Clementissime. Post servitutis meae perpetuae in gratiam Vestrae Maiestatis humillimam commendationem. [1.] Licet satis absurdum esse videatur ab eo principe, cui quis nihil serviverit, quippiam postulare, summa tamen Vestrae Maiestatis clementia et singularis in omnes 6 László Szalkai (1475–1526), Bishop of Eger, Chancellor. He got archbishopric of Esztergom and the attached position

for him with King Louis so that he can obtain some substantial benefice. Serenissime Princeps et Domine, Domine mihi Clementissime. Post servitutis meae perpetuae in gratiam Vestrae Maiestatis humillimam commendationem. [1.] Supervenerunt repente nova satis adversa: Bassam illum praefectum Cayri, qui a Turca defecerat, a suis esse obtruncatum. 2 Quae nova venerunt ex Constantinopoli et habentur pro certissimis. Fui hodie, quae est V. Maii, pro hoc cum Sanctissimo Domi 35  Principem

pápai követek jelentései... 56–60. 4  Archbishop of Esztergom and High Chancellor László Szalkai. 5  Pope Clement VII. 2  1  [3.] Ego videor iam esse in procinctu. Non satis tamen certus adhuc, quando sim iter ingressurus. 6 Nuntiavi aliqua per Ioannem Marsupini 7 fratris mei, quem his diebus dimisi. Dominatio Vestra Reverendissima, supplico, dignabitur in illis me habere commendatum. Quam cupio felicissimam esse atque incolumem.

ac dirutum Severinum 11 secuti fuissemus. Sed vetera sero querimur. Clementissime Princeps, unusquisque curat sua propria negotia, et nemo nostra, et alii Christiani sang uine Christiano inexplebiles sub tegmine alarum Vestrarum Maiestatum Sacratissimarum requiescunt. Sed de his satis, praesertim cum non sit sine periculo scribere veritatem. [7.] De tumultu Germanico 12 mira scribuntur, sed illa scio Vestrae Maiestati quam nobis esse notiora. Affirmatur ex omnibus partibus Turcam pro hoc anno nos magna vi non agressurum. Sed hoc etiam, si verum esset,

flammis clademque pauesco,
7.3.259  Supremumque diem mihi fila nouissima Parcae
7.3.260  Iamque senescenti tetricae neuere? Rependis
7.3.261  Has magnas, Rex magne, uices, haec praemia nobis?
7.3.262  Nec satis est quod me lapidosis montibus et quae
7.3.263   Horrida crediderim uisa riguisse Medusa
7.3.264  Saxa relegatam cernis, quod littore paruo
7.3.265  Atque infoecundo damnor totiesque uetustas

in alma Academia Patavina feliciter legenti, felicitatem. Pater Atlas, quia astrorum motus optime calluit, ideo caelum manibus amplecti dicitur. Quod a Ptolemaeo et Alphonso, rege Hispanorum et imperatore Romanorum, compertum est satis trepidare. Forte quia, senio confectus, robore corporis molem tantam sustinere non valet. Vel forte, quia pater ipse physica cognitione non bene firmatus monitusque caelos a suo motu trepidationis firmare non potest. Quare, Federice, philosophorum acutissime

disceptantem: de potentia Dei; de eius inefabili modo intelligendi atque producendi; de felicitate et perfectione nostra; de immortalitate animae, de reliquis etiam peripateticis (ac tua si essent) pertractantem: ita tamen quod satis ambigitur doctus ne sis vel sis ipsa doctrina. Sed quid etiam dicam de tuis divinis mathematicis in quibus divina integritas maxime suam bonitatem et excellentiam humano generi communicavit, quum nos (quantum potentiae ordinatae et fragilitati humanae conveniebat)

practici et speculativi; tibi mens sana in corpore sano cum bona fortuna; tibi omnis felicitas politica atque speculativa; tibi sermo gratus, amoenus et iocundus. Tu vel paucis omnes ad te allicis. Tu quidem unicus in omni genere laudum materiam praebes te extollendi et tamen numquam es satis laudatus. Tu denique Chrisogonus es, quod Latine sonat aureum genus, quia vere aureus es intus et extra. O nos felices, quibus contigit in haec tempora incidisse, talemque ducem in doctrinis enucleandis modo habere, sub vexillo cuius continget nos tramite recto et non obliquo ad terminum

hypaton, licanos hypaton et caetera. Quibus correspondent duo motus: velocissimi scilicet superficiei convexae, ipsius caeli, et eiusdem superficiei concavae, tardissimae motae. Quae continent et conservant (organice) universum, ut in nostro tractatu de harmonia caelesti satis pulchre digessimus, applicando illam caelestem, huic in nostrum usum redactae. Quod quidem problema propositum non est vulgaris speculationis. Imo est plenum omni speculatione. Plenum etiam omni admiratione. Tamen nos aliqua dicemus, ex quibus etiam apparebit iuramentum Pythagorae. Qui

iuvenem amore perditum incitatumque, Phrygio modo mitem reddidisse. Unde Sirenae, unde Mercurius atque Apollo sibi nomen vendicarunt, nisi quia dulcibus sonis animas mortalium gratas sibi reddiderunt? Sed si haec in nostra musica reperiantur? Quae ut, quoquomodo sint nobis manifesta natura satis fuit solicita, solum ut animas nostras ad caelestes speculationes revocaret, accommodatam ponendo similitudinem per ea, quae in nostra musica humana reperiuntur. Videmus enim medium nervum cum altero extremo nervo diapason

Cuius tamen sensus et experientia oppositum attestatur. Sed negare sensata propter rationem est debilitas intellectus 8. De physico auditu. In quem errorem stoici ceciderunt. Qui tamen fuerunt primi inventores omnia sub necessitate ponentes, omittentes sensum et rationem secuti satis apparentem, non tamen existentem (ut refert divus Boethius in fine commenti primi tertio Peri hermeneias ). Dum dicit: scorpio, quia est malus, propter venenum ideo est interficiendus. Et opium, quia est venenum, ex civitate

Quae quidem dignitates et petitiones apud mathematicos in principio uniuscuiusque libri partialis apponi solent. Dico hae dignitates, quibus opus est in demonstrationibus ipsarum propositionum, contentaret in quolibet libro partiali. Sed quia prooemium Euclidis, quod habemus prae manibus, satis indocte et inepte est traductum, quod quidem elegantissime divus Boethius traduxit, ideo secundum illam traductionem illud exponemus. Quam traductionem dirigit ad Symmachum patritium, ubi tribus verbis, nec pluribus, tria artificiose

scientiis. Declaro modo errorem ipsorum et causam erroris. Peccant enim per fallaciam aequivocationis, quia nesciverunt essentialia et rationes intrinsecas et extrinsecas, penes quae distinguuntur artifices scientifici; quia penes diversum modum considerandi, ut in fine capituli praecedentis satis declaravi. Unde ille pauper homo accepit lineam mathematicam, ut est in materia secundum esse, et talis est naturalis et non mathematica, cum tamen eam debebat accipere abstractam a materia secundum diffinitionem non tamen secundum esse. Ad quod excellentia mei praeceptoris

et Ptolemaeus in Almagestis libro 3. Ideo natura universi tali figura universum esse voluit. Firmamentum enim tantae continentiae sub quacumque alia figura non aequalem velocitatem servaret, ut magnus commentator Averroes subtiliter, sed satis obscure, probat hoc idem in commento 28. secundo Coeli. Notandum secundo, quod non datur nisi unus circulus, id est una species et sic nisi una diffinitio. In omnibus vero aliis figuris sunt plures species, in aliquibus etiam infinitae in potentia. Secundum quod infinita latera habere

summaque arte, latenti tamen, hanc mirabilem scientiam nobis tradere studuit. Primo enim naturas et proprietates figurarum demonstrans a triangulo et non ab alia figura exordium sumpsit, tamquam a parente omnium figurarum; ex qua omnes componuntur et in quam omnes compositae resolvuntur, ut satis supra dictum est. Dixi: summa arte. Imitatus enim est ipsam naturam, in qua est dare primum et ultimum. Quia in essentialiter ordinatis non est procedere in infinitum, secundo Metaphysicae, et quamvis species rerum sint in quodam numero terminato, nobis ignoto, non tamen sunt

motibus orbium caelestium, affirmans melius esse scire, quod illi dicunt quam nihil scire, credendum enim est unicuique in arte propria. Et etiam de ipso idem dicere possum: cum in libello De bona fortuna, quid nam sit bona fortuna et hominem esse bene et male fortunatum, certe satis diminute imo nihil dixit. Quia si astrologiam calluisset, certe tutius illam materiam determinasset. Cum astrologus haec per se consideret, ut supra demonstravimus, cum de excellentia astrologiae disputaverimus. Primum theorema Euclidis Triangulum aequilaterum super datam lineam

de illo Cyrillus Nazarethi episcopus commemorat in summamque redactis breuiorem. Legimus diui Hieronymi pręsbiteri uitam autore incerto. Quisquis tamen ille fuit, primo non satis narrandi ordinem tenuisse mihi uidetur, cum pleraque ante dicantur postea dicenda, ita ut confundat potius legentis mentem quam instruat, deinde nonnulla memoratu digna omississe, quę et sanctitatem hominis

Seuerique Sulpicij. Nihil intactum prętermittam quod de illo usquam legere potui, ne tantus ac talis uir sua laude (quantum in me est) fraudetur; non quod illi quicquam nostra addere possit laudatio (quem nemo satis digne laudauit), sed ut eius acta quomodo possumus recensendo, tum ad amandum tum ad imitandum magis accendamur. Nemo me, quod de illo scribere audeam, temeritatis accuset. Debet enim non tantum disertissimi

lucubratiunculam, cum iam funis solueretur a littore et nautę crebrius inclamarent, propero sermone dictaui quę memoria tenere poteram, et quę diuturna rationali pectoris mei lectione concesseram, satis intelligens magis me loquendi impetu quam iudicio scribentis fluere et more torrentis turbidum proferre sermonem. Idem ad Dardanum exponens terram promissionis iuxta

immo eodem mihi die, et litterę tuę redditę sunt et meę expetitę, ut aut tacendum fuerit aut incompto eloquio respondendum. Quorum alterum pudoris, alterum charitatis est. Denique aliam quandam satis longam epistolam concludens: Hęc lucubratiuncula, inquit, tanta est ad lucernę lumen celeritate perfecta, ut notariorum manus lingua pręcurreret. Hęc de

ad lucernę lumen celeritate perfecta, ut notariorum manus lingua pręcurreret. Hęc de eruditione, studio ingenioque uiri et in persecutionibus patientia et in fide constantia satis dicta sint. Nunc ipsam uitę sanctitatem consyderemus explicemusque primum eius ad solitudinem secedendi desiderium, deinde secessum ipsum et inter ferarum cubilia cęlestem hominis conuersationem, ut

pendulus iacenti imminebat. Et tamen iam decrepitus senex, quoquo modo poterat, suo erga discipulos officio fungi nunquam cessauit. Cum enim effoeto corpore consumptisque uiribus tremebundus pedibus incędere non satis ualeret, sensuum tamen uigore in finem usque integro atque inoffenso fuit. Sed cum iam tempus esset, ut, qui tam diu in mundi huius agone decurrendo semper uicerat, coronam acciperet immarcessibilem, febri

His et huiusmodi pręceptis cum illos instruxisset, Filiolli mei, inquit, ego Domino iubente hinc decessurus Eusebium uobis abbatem relinquo, ipsum tanquam me audite. Ac postquam eos lugentes satis consolatus esset, ad Eusebium conuersus eum quoque qualiter fratribus pręesse debeat docuit. Et uidens ecclesiam Christi adhuc hereticorum impietate non parum infestari, gaudere se dixit quod Augustinum

simul professi Deo in monasterio seruire coeperunt, qui per Sancti sui merita ipsos tam pręsenti periculo toties ac tam mirabiliter eripuisset. Apud superiorem Thebaidam foeminarum monasterium fuit, satis opulentum, si plus quam satis est non concupissent. His enim quę ibi degebant moris erat nullam admittere in consortium nisi certum pecunię pondus secum afferret. Apparens cuidam ex illis beatus Hieronymus

seruire coeperunt, qui per Sancti sui merita ipsos tam pręsenti periculo toties ac tam mirabiliter eripuisset. Apud superiorem Thebaidam foeminarum monasterium fuit, satis opulentum, si plus quam satis est non concupissent. His enim quę ibi degebant moris erat nullam admittere in consortium nisi certum pecunię pondus secum afferret. Apparens cuidam ex illis beatus Hieronymus mandat ut reliquis nunciet

natum esse gloriari, si nos illis non interdicimus, ut sibi plaudant eundem apud ipsos bonarum artium disciplinam percepisse, licet et in Gręcia Gręcis litteris excultus sit, et in Syria Hebraicis eruditus? Hęc autem ad dignoscendum cuiatem illum dicere debeamus coram recensuisse satis sit. Cęterum disceptationem hanc nostram concertationemque, licet ex animi pietate susceptam, ipsum Hieronymum non tam repręhendere quam ridere reor, quippe qui iam non aliam patriam agnoscit nisi in qua tam feliciter ciuis perpetuus, atque perennis ascribi meruit, hoc est cęlestem illam

modicę speculationis est de imitatione Christi uelle scribere et uitę perfectioris disciplinam tractare. Si mihi Dominus, in cuius laudem talia euoluuntur, adiutor fautorque fuerit, spero infra anni spacium de illo, sicuti postulasti, me Tibi satisfacturum; et iam satis (ut puto) fecissem, nisi me domesticę rei cura fratre absente impedisset. Nunc in eius aduentu hac molestia liberatus operi absoluendo, quod intermiseram, accingar, eoque libentius, quia ipse prouocas, qui me, cum nondum uideris, amas. Interim

uberius et copiosius ubi justum tempus dabitur litteris relaturus, quamvis ut aliquanto plura, non tamen omnia quae de tanto viro dicenda sunt libris vel voluminibus capi possunt. Quo fit ut non unus aut alter dies: sed ne plurimi quidem tantis virtutibus enarrandis satis esset. Facilius enim quis illius pacis et belli praeclara facinora nimis quam satis ut puto laudaret: quo magis in hoc temporis articulo laboro et ineptire videor, dicam tamen non ut volo, sed ut scio et possum nec ab re est animi bona corporis et externa commoda recensere: neque

quamvis ut aliquanto plura, non tamen omnia quae de tanto viro dicenda sunt libris vel voluminibus capi possunt. Quo fit ut non unus aut alter dies: sed ne plurimi quidem tantis virtutibus enarrandis satis esset. Facilius enim quis illius pacis et belli praeclara facinora nimis quam satis ut puto laudaret: quo magis in hoc temporis articulo laboro et ineptire videor, dicam tamen non ut volo, sed ut scio et possum nec ab re est animi bona corporis et externa commoda recensere: neque quicquam quod domi aut foris militiaeve privatus aut in potestate gesserit conticescere.

foeminas fuisse bellicosas ex Amazonum genere memoriae proditum est, ut Pontifices Romanos Cajum et Joannem etiam Martyrio coronatos omittam: quis sanctissimum Regem Vladislavum cui coelitus corona delapsa est? quis illum qui se victimam pro re Christiana devovit nostri Regis Patruum satis praedicare posset? ut innumerabiles taceam. Hunc nostrum Regem Vladislavum cum bello, tum pace clarum, qui suis majoribus non tam nomine quam similitudine et cognatione virtutis respondet; quis orbis terrarum imperio dignum non judicet? Sed omitto nationes; redeo ad Patriam urbium

Bibliographia locorum inventorum

Cipiko, Alviz (1456-1504) [1482], Panegyricus in senatum Venetiarum, versio electronica (), 263 versus, verborum 2026, Ed. Giuseppe Praga [genre: poesis - elegia; poesis - epigramma; prosa - epistula] [word count] [cipikoapaneg].

Crijević, Ilija (1463-1520) [1484], Carmina e cod. Vat. lat. 1678, versio electronica (, Dubrovnik), 7675 versus, verborum 46525, Ed. Darko Novaković [genre: poesis - elegia; poesis - epigramma; poesis - lyrica; poesis - epica] [word count] [crijevicarm1678].

Šižgorić, Juraj (c. 1445-1509?) [1487], Odae de apostolis, versio electronica (), 526 versus, verborum 2640, Ed. Veljko Gortan [genre: poesis - oda; prosa oratio - epistula] [word count] [sisgorgodae].

Šižgorić, Juraj (c. 1445-1509?) [1487], De situ Illyriae et civitate Sibenici, versio electronica (, Šibenik), Verborum 3721, Ed. Veljko Gortan [genre: prosa oratio - descriptio; prosa oratio - chorographia] [word count] [sisgorgdesitu].

Gundulić, Fran Lucijan; Crijević, Ilija (1451/2-1505; 1463-1520) [1490], Baptistinus, versio electronica (, Dubrovnik), 13 versus, verborum 3401, Ed. Dora Ivanišević Petra Šoštarić [genre: prosa oratio - novella; poesis - epigramma] [word count] [gondolflbapt].

Divnić, Juraj (1450?-1530) [1493], Epistula ad Alexandrum VI Georgii Difnici Dalmatae episcopi Nonensis, versio electronica (), Verborum 2068, Ed. Olga Perić [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [difnicgepistalexvi].

Nimira Rabljanin, Martin (floruit 1494) [1494], Sermo de passione Domini, versio electronica (), Verborum 7331, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - sermo] [word count] [nimiramsermo].

Marulić, Marko (1450-1524) [1496], De institutione bene vivendi per exempla sanctorum, versio electronica (, Split), Verborum 186963, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [marulmarinst].

Božićević Natalis, Frano (1469-1562) [1497], Francisci Natalis Carmina, versio electronica (), 3135 versus, verborum 19055, Ed. Miroslav Marcovich [genre: poesis - carmen; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [natalisfcarmina].

Dragišić, Juraj; Crijević, Ilija; Karlo Pucić; Frano Galatin (non post 1445-1520; 1463-1520; 1458?-1522; floruit 1499) [1499], Oratio funebris habita pro magnifico et generoso senatore Iunio Georgio patritio Rhagusaeo, versio electronica (), 28 versus, verborum 2459, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - epistula; poesis - epigramma; prosa oratio - oratio] [word count] [dragisicjoratio].

Pucić, Karlo (1458-1522) [1499], Elegiarum libellus de laudibus Gnese puellae, versio electronica (, Dubrovnik), Versus 194, verborum 1177, Ed. Đuro Körbler [genre: poesis - elegia; poesis - carmen; poesis - cyclus] [word count] [pucicklibellus].

Dragišić, Juraj (ante 1445 – 1520) [1499], De natura angelica, libri principium, versio electronica (), 1777 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - tractatus] [word count] [dragisicjang].

Crijević, Ilija (1463-1520) [1502], Oratio funebris in Joannem Gotium (fragmenta), versio electronica (, Dubrovnik), Verborum 775, versus 2, Ed. Darinka Nevenić Grabovac [genre: prosa - oratio; prosa - oratio funebris] [word count] [crijevigotius1502].

Niger, Toma [1502], Divina electio ac tempestiva creatio serenissimi principis Veneti Leonardi Lauretani cum pronostico sui invictissimi principatus, versio electronica (), 429 versus, verborum 2723, Ed. Giuseppe Praga Neven Jovanović [genre: poesis - elegia; poesis - panegyris; poesis - epigramma] [word count] [nigertdivin].

Andreis, Matej (c. 1500) [1502], Epithalamium in nuptias Vladislai Pannoniarum ac Boemiae regis et Annae Candaliae reginae, versio electronica (), 451 versus, verborum 3143, Ed. Ladislaus Juhász [genre: poesis - epithalamium] [word count] [andreismepith].

Marulić, Marko (1450-1524) [1503], In epigrammata priscorum commentarius (), Verborum 25316, Ed. Bratislav Lučin [genre: prosa oratio - commentarius] [word count] [marulmarinepigr].

Brodarić, Stjepan (1490-1539) [1505], Epistulae, versio electronica. (), Verborum 166, Ed. Petrus Kasza [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [brodaricsepistulae].

Crijević, Ilija (1463-1520) [1506], De Epidauro, versio electronica (, Dubrovnik), 573 versus, verborum 3825, Ed. Darko Novaković [genre: poesis - epica] [word count] [crijeviepidauro].

Grisogono, Federik (1472-1538) [1507], Speculum astronomicum, versio electronica (), Versus 100, verborum 18852, Ed. Mihaela Girardi-Karšulin Olga Perić Tomislav Ćepulić [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - oratio; prosa oratio - tractatus; poesis - ode; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [grisogonofspeculum].

Marulić, Marko (1450-1524) [1507], Vita diui Hieronymi, versio electronica (), Verborum 10681, Ed. Darko Novaković [genre: prosa oratio - vita] [word count] [marulmarvita].

Marulić, Marko (1450-1524) [1507], Reuerendo in Christo Domino Iacobo Grassolario, versio electronica (, Split), Verborum 328, Ed. Branimir Glavičić Bratislav Lučin [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [marulmarepist15070404].

Crijević, Ilija (1463-1520) [1509], In Junium Sorgium avunculum suum funebris oratio, versio electronica (), Verborum 4212, versus 35, Ed. István Hegedüs [genre: prosa - oratio; prosa - oratio funebris] [word count] [crijevisorgo1509].

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report