Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: hac Your search found 3923 occurrences
First 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 3072-3108:3072. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 37 | Paragraph | Section] numeris, haec ultima meta.
3073. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 49 | Paragraph | Section] igne,
3074. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 147 | Paragraph | Section] tristem Terrae subit aut fugit umbram.
3075. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 199 | Paragraph | Section] expende tremorem.
3076. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 235 | Paragraph | Section] crebrisque reflexibus errat
3077. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 249 | Paragraph | Section] jubar. pars illa deae, quae aspergine rapti
3078. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 275 | Paragraph | Section] leget revolubile limes
3079. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 283 | Paragraph | Section] motibus atque
3080. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 293 | Paragraph | Section] quem fila foramen.
3081. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 299 | Paragraph | Section] mage densa ac crassa minusve
3082. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 305 | Paragraph | Section] vices referunt sortemque novatam,
3083. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 309 | Paragraph | Section] ac vitalibus auris
3084. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] ab astronomis initium ejus motus in altera a binis intersectionibus eclipticae cum aequatore, nimirum in ea, in qua zodiacus pergendo in orientem transit ab hemisphaerio australi ad boreale. Et ad eam intersectionem Sol devenit in aequinoctio verno, quae idcirco etiam appellatur sectio verna. Ab hac eadem sectione verna astronomi incipiunt numerare et ascensionem rectam et longitudinem, per quas, conjunctas cum declinatione et latitudine, syderum loca designant. 25 Omnia
3085. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] per eclipticam, quae est in medio zodiaco, a qua illum censuerant veteres nunquam egredi. Egreditur autem nonnihil ex theoria gravitatis generalis, quae multas in motus planetarum aberrationes inducit. Sed id quidem ita est exiguum, ut haberi possit pro nullo. Reliqui planetae liberius evagantur hac, illac, sed nunquam exeunt ex illa fascia, quae dicitur zodiacus et quae est adhuc satis arcta. Ejus latitudinem alii ex astronomis aliam posuerunt. Illam determinat haec ipsa maxima evagatio planetarum in latitudinem: ea maxima est in Venere perigea, in qua adhuc est proxime graduum 9. Unde
3086. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] Aliquando videntur abire per rectas lineas motu aequabili, quando nimirum a Sole magis distant, ubi eorum orbita exiguam curvaturam habet. Et idcirco multi astronomi crediderant ipsos ferri in recta linea, vel immanibus circulis quorum omnis pars nobis conspicua assumi potest pro recta. Et ex hac suppositione Cassinus futura aliquot cometarum loca cum successu praedixerat. Sed eam hypothesim evertit motus aliis temporibus admodum curvilineus, quod accidit circa perihelia. Et ea, quae hic primo loco proponuntur, pertinent ad cometas, qui apparent, dum descendunt ad perihelia,
3087. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] tamen corpora si essent in ea distantia a Luna, ut quadratum distantiae a Terra magis superaret quadratum distantiae a Luna, quam massa Terrae superat massam Lunae, caderent in Lunam, non in Terram. Sic pariter corpora planetis, qui hic enumerantur, et cometis proxima, in ipsa gravitant. Et ex hac mutua generali vi petitur ratio figurae ad sensum sphaericae omnium planetarum. 47(46) Ab hac mutua gravitate proveniunt perturbationes omnes motuum Lunae. Si Terra et Luna
3088. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] corpora planetis, qui hic enumerantur, et cometis proxima, in ipsa gravitant. Et ex hac mutua generali vi petitur ratio figurae ad sensum sphaericae omnium planetarum. 47(46) Ab hac mutua gravitate proveniunt perturbationes omnes motuum Lunae. Si Terra et Luna essent in natura solae, moverentur in orbibus ellipticis circa commune gravitatis centrum immobile. Et planum commune binarum orbitarum ac linea apsidum quiescerent et motus esset admodum regularis. Sed gravitas
3089. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] Qua de re iterum infra, ubi agemus de eclipsibus totalibus et annularibus. 21 Quae diximus huc usque, ostendunt posse Solem a Luna tegi atque id debere accidere sub conditione hac, ut Luna in novilunio sit simul proxima nodo alteri. Hic vero incipiunt jam proferri argumenta, quae positive evincant, revera ex interpositione Lunae oriri absolute Solis defectum. Primo quidem eo die, quo eclipsis Solis accidit, Luna nusquam apparet, licet singulis
3090. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] propior ob ipsam parallaxim quam revera sit. Haec parallaxis in primo casu in ascensu Lunae decrescit, in secundo in ejus descensu crescit, cum sit major in minore distantia ab horizonte, ac mutatio ipsius parallaxeos eo est major, quo magis Luna distat ab horizonte. In utroque casu oritur ex hac mutatione parallaxeos motus quidam Lunae apparens in occidentem, qui tardat ejus motum in orientem. Nam ipsa parallaxis conspirat cum motu Lunae in orientem ex parte orientali, oponitur ex parte occidentali. Porro tam diminutio parallaxeos promoventis in orientem quam incrementum
3091. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] autem illud, ut haec observatio fiat, cum jam umbra devenerit ad medium discum Lunae, ut nimirum arcus circuli umbrae, qui in Lunam incurrit, non sit ita exiguus. Maximus is erit, ubi chorda transiens per illa cornua, fuerit ipsa Lunae diameter. Verum haec omnia, quae in hac adnotatione sunt dicta, multo facilius intellegerentur ope schematis geometrici. 19(II 51) Ope micrometri non solum invenietur crassa quadam aestimatione ratio fere tripla
3092. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] o quale Gli miro in fronte atro vapore accolto! Misero! e contro il rio destin fatale Tu speri i di sereni e lieti, ah stolto Del fosco Mondo abitator mortale! 21 Ab hac atmosphaera Solis repeto causam annuli latioris ambientis Solem in eclipsi totali. Qui eo est minus lucidus, quo magis recedit a limbo Solis, quia, quo atmosphaera est altior, eo etiam est tenuior. Sunt qui dicant inde oriri non posse, quod sit concentricus Lunae, non Soli. At arctiorem illum
3093. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] vero ultra 100 gradus protendatur; deinde, ut Sole infra horizontem posito circa initium matutini vel finem vespertini crepusculi ea zodiaci pars sit parum obliqua ad horizontem. Notum est enim apud astronomos aliam esse aliarum zodiaci partium inclinationem ad horizontem. Porro id accidit in hac boreali zona temperata mane per autumnum et vespere verno tempore, et iis temporibus potissimum solet id phaenomenum observari. Quod quidem sub zona torrida, in qua zodiacus nunquam multum inclinatur ad horizontem, observari solet per totum annum tum, cum satis longe ipsa lux protenditur a
3094. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] quorum primum fere omnes physici, secundum cum Newtono quamplurimi censent percipere substantiam tenuem a rebus emissam, particulas nimirum odoriferas et lucem. 41 Patet omnino ex hac theoria eandem haberi debere perceptionem in anima, si idem fuerit tremor propagatus ad cerebrum. 42 Tremor propagatus ad cerebrum pendet a tremore impresso fibris sensorii.
3095. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] unico puncto. Considerentur enim omnes radii, qui prodeunt ab eo puncto, ut quaedam solidae virgae in infinitum protensae, qua nullum habetur obstaculum, et infractae in superficie corporis opaci interpositi. Spatium omne immune a virgis, est umbra totalis, nullo radio illuc penetrante. Qui ex hac umbra emergat ad virgas, statim abibit ad lumen plenum ita, ut in ipso initio vis luminis debeat esse eadem, ac in ulterioribus locis, cum simplices ab unico puncto digressi radii habeantur ubique extra illam umbram.
3096. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] transiret in minore vel majore distantia a centro communi, prout medium eclipseos accideret magis vel minus prope nodos. Luna transcurreret gressu lento, cum plures horas impendat ad omnes illos circulos superandos, qui in exiguo schemate picti habentur ob oculos. In hac ipsa recta notari solent per lineolas ipsi perpendiculares horae, quibus Lunae centrum debet appellere ad illa ipsa puncta ejus rectae, quae ita notantur, et ipsae horae minoribus lineolis et punctulis dividi solent in singula vel quina minuta.
3097. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] debeamus punctis remi intra aquam demersi tribuere loca diversa ab iis, quae occupant, non tribuimus puncta jacentia in directum cum reliquis extra aquam extantibus. 20 Ex hac refractionis natura illud consequitur, ut, ubi radius luminis e tenuiore aethere advenit obliquus ad atmosphaeram terrestrem, debeat inflecti introrsum et refringi accedendo ad perpendiculum. Ipsius autem atmosphaerae dorsum hic dicitur recurvum, cum debeat ipsa affectare figuram ad sensum
3098. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] 25 Praeter radios reflexos, illud arbitror, quod et apud Newtonum me alicubi legisse: credo multas luminis particulas remanere in ipsis vaporibus veluti irretitas. Plurimis enim internis reflexionibus eunt et redeunt hac, illac, quod calorem auget excitatis majoribus tremoribus internis quam unica reflexio excitare possit. Ac in spiras etiam abire possunt, donec demum et motum amittant ac ipsis particulis vaporum adhaerescant.
3099. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] versus verticem et, quod inde facile deducitur, e novem aequalibus partibus superficiei ipsius coni exterioris quatuor extabunt supra versus cuspidem hujus novi tertii coni, eo inclusae, et reliquae quinque remanebunt extra ipsum inferius Terram versus. Ac in eadem fere ratione dividetur ab hac nova tertii coni superficie ipsum spatium inclusum inter priores binos conus, per quod distrahitur, uti diximus, lumen in atmosphaera nostra refractum. Jam vero ex hisce binis partibus hujusce spatii illa, quae remaneat infra superficiem coni tertii Terram versus,
3100. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] atmosphaera terrestris circumquaque esset serena sine ullis nubibus hinc et inde in illo circulo terrestri, qui terminat hemisphaerium e Luna visum. Sed quoniam saepissime habentur nebulae crassiores, quae plus luminis intercipiant ac nubes, quae illius transitum penitus impediant, et eae sunt hac illac dispersae sine ullo ordine, satis patet debere etiam in Luna haberi saepe mutationes luminis admodum irregulares, ut sine ullo ordine partes aliquae illuminentur plurimum, aliae omni etiam luce destitutae penitus nigrescant. Fortasse et montium diversa positio
3101. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] cognoscet
sane, quicunque perpenderit ea, quae insequentibus annis in Lusitania acciderunt.
Porro haec Valentiorum familia Mantuana nunc quidem, originem tamen ducit ex
ipsa Ragusina urbe, mea patria. Mente adhuc retineo locum, quem legi apud
Agnellium, celebrem Mantuanum historicum, qui de hac familia loquens, antiquiorem alium historicum ejus et nobilitatis et originis testem adhibet. Sed ejus nomen nunc quidem non teneo nec Agnellium hic invenire potui, cujus integrum
locum exscriberem. Sed verba sunt omnino haec:
tamen cavendum ab aequivocationibus, ob quas nonnulli physici inutiles
quaestiones instituunt, quaerentes, an colores sint in rebus ipsis. Coloris nomine
quatuor inter se admodum diversa denotari solent; nimirum 1° idea illa coloris,
quae excitatur in anima et quam immediate cognoscimus, et in hac acceptione
color adhibetur in animistica* ac est in ipsa anima; 2° illa impressio, quam lumen
allapsum efficit in nostro sensorio, et in hac acceptione color est in sensorio ipso
ac in physica quandoque in eo etiam sensu adhibetur; 3° illa dispositio, quam
habet quidam determinatus
nomine
quatuor inter se admodum diversa denotari solent; nimirum 1° idea illa coloris,
quae excitatur in anima et quam immediate cognoscimus, et in hac acceptione
color adhibetur in animistica* ac est in ipsa anima; 2° illa impressio, quam lumen
allapsum efficit in nostro sensorio, et in hac acceptione color est in sensorio ipso
ac in physica quandoque in eo etiam sensu adhibetur; 3° illa dispositio, quam
habet quidam determinatus luminis radius ad efficiendam quandam determinatam
impressionem in organis nostri sensorii, quae quandam determinatam ideam excitet in anima, et in
hac acceptione color est in sensorio ipso
ac in physica quandoque in eo etiam sensu adhibetur; 3° illa dispositio, quam
habet quidam determinatus luminis radius ad efficiendam quandam determinatam
impressionem in organis nostri sensorii, quae quandam determinatam ideam excitet in anima, et in hac acceptione adhibetur ab opticis potissimum Newtonianis;
ac ita acceptus color est in ipsa luce. Pronum est autem videre, cur bini colores
eandem impressionem faciant, quam tantundem radiorum intermediorum; prorsus, ni fallor, ut eundem sensum excitant impositi humero bini lapides, alter unius
Adhuc tamen
correctio fere semper admodum exiguam variationem inducit. Unde provenit illud,
ut ad sensum cum utriusque constructionis calculo congruant phaenomena.
38 Exposita hac diversae refrangibilitatis theoria, pronum jam est videre alteram e
binis causis, quae ruborem inducunt in Lunam deficientem. Concipiantur radii illi
omnes, qui refracti in atmosphaera terrestri praetervolant siti in plano quopiam
transeunte per axem umbrae. Supremus quidem, cujuscumque
hoc pacto. Excipiatur filum tenue et simplex coloris cujuspiam illis binis vitris conjunctis. Et
primo quidem adducatur ad centrum, ubi habetur contactus vitrorum. Tum ipsa
vitra paullatim moveantur in latus. Pars ejus fili reflexa in prima et secunda superficie primi vitri regredietur retro. De hac hic nullam mentionem facio, sed considero tantummodo illam partem, quae ingreditur lamellam tenuem aeris inclusi
inter vitra.
Porro de hac ejus fili parte constabit initio quidem ipsam, ubi excipitur prope
contactum, transire ultra lamellam aeris et ingredi secundum
Tum ipsa
vitra paullatim moveantur in latus. Pars ejus fili reflexa in prima et secunda superficie primi vitri regredietur retro. De hac hic nullam mentionem facio, sed considero tantummodo illam partem, quae ingreditur lamellam tenuem aeris inclusi
inter vitra.
Porro de hac ejus fili parte constabit initio quidem ipsam, ubi excipitur prope
contactum, transire ultra lamellam aeris et ingredi secundum vitrum. Deinde in
certa quadam distantia a contactu incipiet reflecti et redire retro per lamellam
ipsam ac ingredi iterum per superficiem secundam primi vitri. Id
pinguis et crassae; cum ibi eundo a circumferentia ad centrum habeatur lamella
aeris vel alterius liquoris inclusi perpetuo attenuata, et hic cutis ipsa attenuetur
perpetuo ob descensum aquae, quae efformat in fundo bullae guttam perpetuo
crescentem, donec eadem bulla demum disrumpatur. In hac autem bulla videre
est series colorum nascentes in summo vertice, ubi cutis est tenuissima, et prout
determinatae tenuitatis cujuslibet locus descendit, descendentes itidem, aliis exortis in vertice, qui majori tenuitati debentur. Ibidem autem observatur et illud,
quod theoria requirit,
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.