Your search found 1534 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 595-699:

male agere fas sit, bene agendi officium omni tempore hominibus congruere manifestum est. Quin immo uirtutis exercendę occasionem elabi sinere ignauię crimen habetur ociique somniculosi. Postremo hydropico ante se constituto Saluator noster dixit, ut Lucas refert, ad Legis peritos et phariseos: Si licet sabbato curare? At illi tacuerunt. Si enim annuerent, contraire Legi timebant, sin uero negarent, pietatis operi aduersari arguerentur. Ipse igitur non expectato responso apprehensum sanauit ac dimisit et

regis Achab, et rege Iuda Ezechia, cui datum est signum uitę longioris reuersio solis ad decimam usque umbrę lineam horologii Achaz. Sed nemo istorum se Christum esse professus est, et talia miracula non sibi, sed Deo tribuebant. Iesus uero palam se Filium Dei esse dixit, missum ad oues Israhel, quę perierunt, et Filium hominis, pro hominibus homo factus. Alia itaque faciebat Deum orando, ut se hominem indicaret, et alia iubendo, ut se Deum probaret. Sed isti increduli non meruerunt uidere, quod petierant, quia fraudulenter petebant, non

Nec animaduertunt potentiorem quidem esse illum, ad cuius uocem mortui resurgant quam eos, quorum armis urbes expugnentur. Hoc enim hominum est, illud supra homines et diuinę proprium potestatis. Vnus autem ex ipsis, Caiphas nomine, cum esset pontifex anni illius, dixit eis: Vos nescitis quicquam nec cogitatis, quia expedit uobis *corr. ex nos , ut unus moriatur homo pro populo, et non tota gens pereat. Alio Caiphas animum intendebat regno metuens terreno, alio uerba spiritaliter intellecta

expedit uobis *corr. ex nos , ut unus moriatur homo pro populo, et non tota gens pereat. Alio Caiphas animum intendebat regno metuens terreno, alio uerba spiritaliter intellecta dirigebantur. Vnde sequitur: Hęc autem Caiphas a semetipso non dixit, sed cum esset pontifex anni illius, prophetauit, quia Iesus moriturus erat pro gente; et non tantum pro gente, sed ut filios Dei, qui erant dispersi, congregaret in unum. Et malis igitur quandoque datur prophetia, sed attende quomodo: ita certe, ut, quod ipsi fando

factum refert: primum, quod Lucas recitat in domo Symonis non leprosi, alterum, quod Mattheus et Marcus aiunt domi Symonis leprosi. Vnde duos Symones fuisse putat, apud quos conuiuatus est Dominus. Matthei autem et Marci narrationi ipsam Ioannis copulat, ut prius, sicut hic dixit, integro alabastro pedes unxerit, deinde fracto perfuderit et caput. Sed hoc plane fieri non potuit, ut eadem hora utrunque factum sit, si ante dies sex Paschę et in domo Marię et Marthę pedes peruncti sunt et in domo Symonis caput perfusum, cum post biduum Pascha

fuerat diaboli. Et, si tanta peccatrix, dum eam poenitet, ad tantam euecta est gratiam, nemo de Dei miseratione desperet. Iudas uero apostolus cognomento Schariotes: Quare — inquit — hoc unguentum non ueniit trecentis denariis et datum est egenis? Dixit autem hoc — ut Euangelista ait — non quia de egenis pertinebat ad eum, sed quia fur erat et loculos habens ea, quę mittebantur, portabat. Nonne illum tibi imitari uidentur ipsi, qui sacerdotium ineunt, non pietatis gratia, sed ut ecclesiastica sibi

atque uirtutis. Templum enim ingressus (ut omnes Euangelistę tradunt) flagello de funiculis facto hos illosque feriendo eiiciebat foras, illos utique, qui uenditare et emere consueuerant offerenda in templo. Mensas nummulariorum cathedrasque uendentium columbas euertit et dixit eis: Domus mea domus orationis est, uos autem fecistis illam speluncam latronum. Mira res! Vnum multi fugiunt, nemo resistit. Necdum tamen diuinitatis uim in homine consyderant, cum pręsertim bis hoc egisset, semel, quod Ioannes, iterum, quod reliqui tradunt.

neque, quorsum id, quod iussum est, spectet, requirens. Non est tuum mandata scrutari, sed adimplere, quocunque modo scis et potes, nisi contraria mandatis Dei fuerint. Discumbebat — inquit — cum duodecim discipulis suis et edentibus illis dixit: Amen dico uobis, quia unus uestrum me traditurus est — qui intingit **corr. ex iungit mecum manum in paropside ***corr. ex parapside . Poterat uox ista a tam impio proposito deterrere *corr. ex

susceptionem tantę futurę gratię pręparet, quibus post passionem Spiritum Sanctum missurus erat. Et uos mundi estis — inquit — sed non omnes. Cur ita? Declarat Euangelista dicens: Sciebat enim, quisnam esset, qui traderet eum. Propterea dixit: Non estis mundi omnes. Latebat ergo inter agnos lupus, inter homines sanctos spiritus nequam. De quo dicitur: Vnus uestrum diabolus est. Sequitur: Postquam ergo lauit pedes eorum, accepit uestimenta sua et, cum recubuisset iterum, dixit eis: Scitis, quid

eum. Propterea dixit: Non estis mundi omnes. Latebat ergo inter agnos lupus, inter homines sanctos spiritus nequam. De quo dicitur: Vnus uestrum diabolus est. Sequitur: Postquam ergo lauit pedes eorum, accepit uestimenta sua et, cum recubuisset iterum, dixit eis: Scitis, quid fecerim uobis? Vos uocatis me Magister et Domine, et bene dicitis; sum etenim. Si ergo ego laui pedes uestros, Dominus et Magister, et uos debetis alter alterius lauare pedes. Exemplum enim dedi uobis, ut, quemadmodum ego feci uobis, ita et uos

pręsides peccatores corripite, tanquam ministri bona omnibus, qui fidei uestrę commendati sunt, prouidete. Si hoc ita non feceritis, reprobabit uos Dominus, humilitatis suę signa non inueniens in uobis. Sin uero* feceritis, uobis quoque dicturus est, quod tunc discipulis suis dixit: Vos estis, qui permansistis mecum in tentationibus meis. Et ego dispono uobis, sicut disposuit mihi Pater meus regnum, ut edatis et *corr. ex sinuero bibatis super mensam meam in regno meo, et sedeatis super thronos

seculi cum illo iudicabunt. Quod et Apostolus testatur dicens: Angelos iudicabimus. Mensa itaque illa et regnum et throni non est aliquid materiale, sed spiritale bonum neque corruptioni obnoxium neque frui; quo frui quidem edere et bibere uocat. De quo alibi dixit: Beati, qui esuriunt et sitiunt iustitiam, quoniam saturabuntur. Nonne igitur mirabi Quęstio lis quędam est ista uirtus, cui tantum ac tale propositum est pręmium? Et quoniam super duodecim thronos

Petrus autem, cum pro se Dominum orasse audisset, charitatis eius ardore accensus plus pręsumere coepit, quam per se poterat pręstare. Domine — inquit — tecum paratus sum et in carcerem et in mortem ire. At ille (ut Lucas ait) dixit: Dico tibi, Petre, non cantabit hodie gallus, donec ter abneges nosse me. Et in Mattheo similiter dicitur: In hac nocte, antequam gallus cantet, ter me negabis. Itidem in Ioanne: Non cantabit gallus, donec ter me neges. In Marco autem

patiendi periculum imminet, ut in fide constantes inueniamur et magis optemus fideles mori quam infideles uiuere. Et quid enim magnum pręstamus **corr. ex prestamus , si pro eius nomine morimur, qui prior pro nobis mori uoluit? Immo, qui, quicquid dixit, quicquid fecit, quicquid passus est, totum in nostrę salutis commodum conuertit. Et nos, si pro eius confessione morimur, per ipsum, quem profitendo morimur, saluamur. Oranti apparuisse angelum Lucas testatur: Apparuit illi

phariseis ministros, uenit illuc cum laternis et facibus et armis. Cum luminaribus ueniunt, ne in tenebris lateat, quem quęrunt; cum militibus et armis, nequis eum defendere audeat. Iesus itaque sciens omnia, quę uentura erant super eum, processit et dixit ad eos: Quem quęritis? Responderunt ei: Iesum Nazarenum. Dicit eis Iesus: Ego sum. Stabat et Iudas — inquit — qui tradebat eum cum ipsis. Vt ergo dixit eis: Ego sum, abierunt retrorsum, et ceciderunt in terram. Quando uoluit, latebat, ne

nequis eum defendere audeat. Iesus itaque sciens omnia, quę uentura erant super eum, processit et dixit ad eos: Quem quęritis? Responderunt ei: Iesum Nazarenum. Dicit eis Iesus: Ego sum. Stabat et Iudas — inquit — qui tradebat eum cum ipsis. Vt ergo dixit eis: Ego sum, abierunt retrorsum, et ceciderunt in terram. Quando uoluit, latebat, ne inueniretur; quando uoluit, per medium illorum ibat nec comprehendebatur. Nunc uero tempus passioni statutum obseruans obuiam procedit, se esse eum, quem quęrunt, fatetur. Et ut

fulciant testimonium, ut uerba *corr. ex prepeditus fidem inuenirent. Nihil ergo Iesus neque dixerat neque fecerat, quod uel ab inimicis ulla ex parte reprehendi posset. Nouissime autem uenerunt duo falsi testes et dixerunt: Hic dixit: Possum destruere templum Dei et post triduum reędificare illud. Et hi quidem dicta peruertunt, quia, quomodo dicta erant, culpa carebant. Ille dixerat: Soluite templum hoc, hi dicunt: Possum destruere templum Dei. Ille dixerat: Et

— inquit — quid adhuc egemus testibus? Ecce nunc audistis blasphemiam. Quid uobis uidetur? Quanta huius pontificis in innocentem malignitas, gestu, quo uestimenta scidit, uerbis, quibus blasphemum pronunciauit, iudicio, quo non esse opus testibus dixit, damnandum ostendit. Denique, quid illis, qui accusabant, uideretur, quęrit. Quasi uero eis, qui accusant, in accusatum proferre sententiam ius esset, ut idem ipsi et accusatorum fungantur officio et testium et iudicis. Totus ergo iudicii ordo peruertitur, quoties non ex

Sed hęc opinio repugnaret omnino aliorum autoritati Euangelistarum. Sensus autem superior ęque congruit cunctis quatuor. In atrio igitur Caiphę et Iesum contumelias passum asserimus et Petri negationes factas. Vnde Ioannes, postquam ab Anna ad Caipham missum Dominum dixit, subdit continuo Petri negationes reliquas interpositis quibusdam post primam. Sequitur ergo: Erat autem Symon Petrus stans et calefaciens se. Dixerunt ergo ei: Nunquid et tu de discipulis eius es? Negauit ille et dixit: Non sum. Rursum inquit ei unus ex seruis

postquam ab Anna ad Caipham missum Dominum dixit, subdit continuo Petri negationes reliquas interpositis quibusdam post primam. Sequitur ergo: Erat autem Symon Petrus stans et calefaciens se. Dixerunt ergo ei: Nunquid et tu de discipulis eius es? Negauit ille et dixit: Non sum. Rursum inquit ei unus ex seruis pontificis, cognatus eius, cuius abscidit Petrus auriculam: Nonne ego te uidi in horto cum illo? Iterum ergo (hoc est tertio) negauit Petrus. Et statim gallus cantauit. Quid agis, quid tergiuersaris, Petre? Cum

ex pretorium ingredi. Camellum ergo glutiunt et culicem colant, minima uitant, et parricidio inquinari non metuunt. Exiuit ergo Pilatus ad eos (ut idem Euangelista refert) et dixit: Quam accusationem affertis aduersus hominem hunc? Haud sane iniusti iudicis fungitur officio Pilatus, si ab eo postea non desciuisset. Quanuis uinctum uideat Iesum coram se atque a principibus sacerdotum et senioribus populi adductum, causas tamen inquirit, ob quas

tributa dari Cęsari et dicentem se Christum regem esse. En tibi, quam impudens maliuolorum audacia! Non erubescunt aperte mentiri, dum ei nocere nituntur, quem odere. Nunquid subuertit gentem, qui eam in uiam ueritatis dirigit? Aut Cęsari tributa dari prohibet, qui dixit: Date, quę sunt Cęsaris, Cęsari! Aut se regem dicit,** qui, cum eum regem facere uellent, fugit in montem? Dolosę autem horum accusationis ne Pilatus quidem ignarus, tantummodo ad regni suspicionem animum adiecit et interrogat dicens: Tu es rex

ut Christo simul aduersentur et alter, superbia elatus, eum irrideat, alter delatorum uocibus perterritus damnet. Pilatus tamen adhuc in proposito liberandi eum perseuerans, conuocatis (ut Lucas ait) principibus sacerdotum et magistratibus et plebe dixit ad illos: Obtulistis mihi hunc hominem quasi auertentem populum. Et ecce ego coram uobis interrogans nullam causam inuenio in homine isto ex his, in quibus eum accusatis. Sed neque Herodes. Nam remisi uos ad illum, et ecce nihil dignum morte actum est ei. Et

innocentis necem totis obnixi uiribus expetunt. Per diem autem solennem consueuerat pręses populo dimittere unum ex damnatis, quem postulassent. Quidam ex his magis insignis fuit Barrabas nomine, latrocinio infamis, seditione notus et homicidii conuictus. Congregatis ergo illis dixit Pilatus: Quem uultis dimittam uobis, Barrabam an Iesum, qui dicitur Christus. Sciebat enim, quod per inuidiam tradidissent eum. Sedente autem illo pro tribunali misit ad eum (ut Mattheus tradit) uxor eius dicens: Nihil tibi et iusto illi; multa enim

repudiarunt, gentilitas susceptura erat. Iudei ergo continuis clamoribus instabant, ut Barraba dimisso Christus crucifigeretur. Aestuabat Pilatus, quid sibi agendum esset, incertus. Introiuit ergo (ut Ioannes ait) iterum in prętorium, et uocauit Iesum et dixit ei: Tu es rex Iudeorum? Iesus autem, qui prius tacuerat, tunc respondit dicens: A temetipso hoc dicis, an alii dixerunt tibi de me? Quare, quem nihil latere potest, quasi rerum ignarus interrogat?

poena est ęterna et perennis. Si ex hoc mundo — inquit Iesus — esset regnum meum, ministri mei utique decertarent, ut non traderer Iudeis. Nunc autem regnum meum non est hinc.** Scriptura ista ita quoque potest exponi, ut, sicut alibi dixit: Non ueni iudicare, sed iudicari, ita et hic: Non ueni regnare in hoc mundo, sed pati pro mundo. Si regnare uenissem in mundo, ministri mei, angelici spiritus, pugnarent, ne traderer Iudeis. Nunc autem non est regnum meum hinc.*** Notanter et

Non ueni iudicare, sed iudicari, ita et hic: Non ueni regnare in hoc mundo, sed pati pro mundo. Si regnare uenissem in mundo, ministri mei, angelici spiritus, pugnarent, ne traderer Iudeis. Nunc autem non est regnum meum hinc.*** Notanter et signate dixit nunc, hoc est, passionis tempore, sed erit postea, cum omne iudicium Pater dabit Filio, cum ponet inimicos scabellum pedum eius. Tunc et regnum eius erit in hoc mundo, ut iudicet uiuos et mortuos, iustos et iniustos. Ego —

cęcos illuminet, mortuos suscitet, demoniis imperet? Respondebunt fortasse, et Naman olim a lepra curatus est, et a cęcitate Tobias, et a morte uiduę Sareptanę filius excitatus reuixit. Sed qui id egerunt, se in Dei uirtute id egisse confessi sunt. Nemo se esse Filium Dei dixit, se puros homines esse uel Dei ministros non negabant. Et, si talis gratia uerum fatentibus conceditur, sequitur, quod Christus ueritatis est assertor, qui se Filium Dei libere professus talia ac tanta operatus sit. Bene igitur de illis prędixit propheta sub persona Domini

sequebatur, sed dolorem dissimulabat, ne a Iudeis notarentur. Foeminis flere magis liberum erat. Et hic quidem sexus semper ad lachrymas procliuior. Quoniam autem is, qui non inuitus, sed uolens pro omnium salute ad crucem ibat, non erat lugendus, Iesus ad illas conuersus dixit: Filię Hierusalem, nolite flere super me, sed super uos ipsas flete et super filios uestros. Quoniam ecce uenient dies, in quibus dicent: Beatę steriles, et uentres, qui **corr. ex quę non genuerunt, et hubera, quę non lactauerunt. Tunc

inferis dimittere, uiuos ab erroribus soluere mox cogatur. Si ergo supplicium meum tanto uobis erit emolumento, nolite flere, sed gaudete potius. Et cladem illam flete, quę propter multorum impietatem urbi huic est uentura. Venient enim Romani (ut alibi dixit) et circumdabunt eam uallo. Tanta autem tunc fiet afflictio, ut matres uellent non habere filios, quos lugeant, nec sensum, quo tam tristia percipiant, nec uitam, qua duriora morte pati cogantur. Foris uastabit gladius, intus fames consumet, urbs ipsa templumque

es, descende de cruce. Similiter et principes sacerdotum illudentes cum scribis et senioribus dicebant: Alios saluos fecit; seipsum non potest saluum facere. Si rex Israhel est, descendat de cruce, et credimus ei. Confidit in Deo: Liberet nunc eum, si uult (eum).* Dixit enim: Quia Filius Dei sum. Idipsum (ut Mattheus** et Marcus aiunt) improperabant ei latrones. Parum erat eum per tormenta interimere; linguę quoque petulantis uenena uulnerato infundunt. Mouent capita, clamant, exprobrant, signis exterius ostendunt,

mater tua. Et ex illa hora accepit eam discipulus in suam. Ipso uultus gestu et matri ostendebat discipulum et discipulo matrem. Nam manus ambę clauis ligno confixę tenebantur. Nec multis uerbis opus erat morte imminente, paucissimis plenam expediuit consolationem. Non dixit: Mater, ne materno nomine audito illa plus doloris conciperet. Ac ne filio se penitus carere, donec ipse a mortuis resurgat, putaret, loco sui discipulum reliquit. Vtque etiam ipsum discipulum cęteris fuga dilapsis permanentem remuneraret, eam, quę Dei et hominis mater

eorum, quos odere, ad deteriorem partem trahere et, quod alii laude dignum putant, praua uerborum fuligine denigrare. Non est hoc loco prętereunda Ioannis quoque narratio. Ait enim: Postea sciens Iesus, quod omnia consummata sunt, ut consummaretur Scriptura dixit*: Sitio. Sciens Iesus omnia sibi contigisse, quę prophetę** de passione eius prędixerant, ut etiam illud perficeretur, quod in psalmo dicitur: In siti mea potauerunt me aceto, ait: Sitio. Vas autem erat positum aceto plenum.

ministrantes ei. Inter quas erat Maria Magdalene **corr. ex Magdalenę et Maria Iacobi et Ioseph mater et mater filiorum Zebedei. De his supra fecimus mentionem iuxta Ioannis Euangelium, qui illas una cum Maria, matre Domini, iuxta crucem stetisse dixit. Quomodo Quęstio ergo Mattheus ait, quod erant ibi non iuxta, sed a longe? Vel quia prius iuxta constiterant, deinde, cum eum iam expirasse uidissent, paulo longius sese submouere; uel quia eodem loci et longe erant et

propter Parasceuen Iudeorum, quia iuxta erat monumentum, posuerunt Iesum. His insuper additum est in Mattheo: Altera autem die, quę est post Parasceuen, conuenerunt principes sacerdotum et pharisei ad Pilatum dicentes: Domine, recordati sumus, quia seductor ille dixit adhuc uiuens: Post tres dies resurgam. Iube ergo custodiri sepulchrum usque in diem tertium, ne forte ueniant discipuli eius et furentur eum et dicant plebi: Surrexit a mortuis. Et erit nouissimus error peior priore. Ait illis Pilatus: Habetis custodiam, ite,

Et erit nouissimus error peior priore. Ait illis Pilatus: Habetis custodiam, ite, custodite, sicut scitis. Illi autem abeuntes munierunt sepulchrum, signantes lapidem, cum custodibus. Quem quidem lapidem Marcus a Iosepho ad ostium monumenti aduolutum dixit. Lucas etiam addit mulieres, quę eum secutę fuerant, reuertentes parasse aromata et unguenta et sabbato quidem siluisse, hoc est, cessasse ab opere secundum mandatum. Quęri hoc potest, quomodo Ioseph, cum Quęstio

quam perdere uolebant, ipsi quoque susceperint. Ad Isaac promissio Ad ipsum etiam Isaac post patrem Abraham fit promissio. Cum enim de torrente Gerrarę ad Bersaben ascenderet, apparuit ei Dominus et, sicut est scriptum, dixit ei: Ego sum Deus Abraham, patris tui. Noli timere, quia ego tecum sum. Benedicam tibi, et multiplicabo semen tuum propter seruum meum Abraham. Ad Iacob promissio Hoc idem et Iacob

tibi, et multiplicabo semen tuum propter seruum meum Abraham. Ad Iacob promissio Hoc idem et Iacob patriarchę est promissum. Dominus enim innixus scalę, quam ille per quietem a terra in cęlum usque extensam uiderat, dixit ei: Ego sum Dominus Deus Abraham, patris tui, et Deus Isaac. Terram, in qua dormis, tibi dabo et semini tuo. Eritque semen tuum quasi puluis terrę. Dilataberis ad orientem et occidentem et septentrionem et meridiem. Et benedicentur in te et in semine tuo cunctę

Quę cum ab angelo didicisset, quod esset salua uirginitate Iesum paritura: Ecce ancilla Domini — inquit — fiat mihi secundum uerbum tuum. Ad tantam sublata dignitatem non se insolenter extulit, sed potius humilitate deiecit seque ancillam Domini dixit, quę Domini futura erat mater. Eua pręuaricando omnes perdidit. Maria Dei nuncio obediendo omnes saluauit. Illam decepit malignus serpens, hęc serpentis contriuit caput, ut impleretur, quod olim prędictum eidem serpenti fuerat: Tu insidiaberis calcaneo eius, et

et sublimis, et in terra erat in humanitate nostra submissus et humilis. A Virgine Matre oblatus est in templo. Ne igitur purum hominem putares, qui offerebatur, eodem tempore — inquit — et in templo erat et in cęlo. Hanc sane rem pręuidens in spiritu Aggeus propheta dixit: Magna erit gloria domus istius nouissimę plus quam primę, dicit Dominus exercituum. Cum autem templum illud per Salomonem ędificatum multo quidem opulentius magnificentiusquę fuisse constet quam hoc post reditum a Babylonica seruitute reparatum, nequaquam

quam corporis. Iesus autem Deum se esse non modo non negauit, uerum etiam opere probauit. Dixerant enim scribę illi: Hic blasphemat. Quis potest dimittere peccata nisi solus Deus? Idem in domo pharisei discumbens mulieri peccatrici, sed poenitenti dixit: Remittuntur tibi peccata... Fides tua te saluam fecit. Vade in pace! Sed etiam latroni in cruce pendenti ac dicenti: Memento mei, Domine, quando ueneris in regnum tuum, respondit: Hodie mecum eris in

homo tantum. Hinc est, quod, cum Iesus ipse Iudeos incredulos interrogasset, cuius filius esset Christus, responderunt: Dauid, nihil diuinum de illo sentientes. At ipse eorum arguens errorem continuo intulit et ait: Quomodo ergo illum Dauid in spiritu Dominum uocat dicens: Dixit Dominus Domino meo: Sede a dextris meis? Quibus profecto uerbis aperte probauit Christum, id est seipsum, non solum filium esse Dauid secundum carnem, sed etiam Dominum secundum diuinitatem. Hoc uero ita esse operibus affirmauit. Ex iis enim, quę ab illo

ecce nunc dies salutis! Prędicauit diem retributionis, cum in fine seculi se iudicem fore asseruit uiuorum ac mortuorum, ut retribuat singulis iuxta opera, quę fecissent, iustis pręmium, peccatoribus poenam. Et quoniam talia per illum adhuc fienda erant, non dixit simpliciter: Hodie impleta est hęc scriptura, sed adiunxit: in auribus uestris. Quasi dicat: Ego ipse, quem loquentem auditis, talium ero autor et eorum, quę mihi a Patre mandata sunt, executor. Porro, ipsum isto sanctę**

meę protexi te, ut plantes cęlos et effundas terram et dicas ad Syon: Populus meus es tu. In ore Filii uerba Dei Patris erant. Ipse enim in Euangelio ait: Mea doctrina non est mea, sed eius qui misit me. Quod quidem ad naturam hominis referendum est, in qua dixit: Pater maior me est, non ad naturam Dei, in qua idem ait: Ego et Pater unum sumus. Christus autem plantauit cęlos et effudit terram, cum diceret: Si uis perfectus esse, uende, quę habes, et da pauperibus... et sequere me!

Ego et Pater unum sumus. Christus autem plantauit cęlos et effudit terram, cum diceret: Si uis perfectus esse, uende, quę habes, et da pauperibus... et sequere me! Hoc est enim amare cęlestia et terrena contemnere. Tunc quoque ad Syon dixit: Populus meus es tu, cum diceret: Super hanc petram ędificabo Ecclesiam meam. De qua Ecclesia ante in psalmis ipse prędixerat, ubi ait: Ego autem constitutus sum rexab eo, id est a Patre, super Syon, montem

De qua Ecclesia ante in psalmis ipse prędixerat, ubi ait: Ego autem constitutus sum rexab eo, id est a Patre, super Syon, montem sanctum eius, prędicans pręceptum eius. Quod ne ad regem Dauid pertinere putaremus, adiunxit: Dominus dixit ad me: Filius meus es tu, ego hodie genui te. Et quia in parabolis multa locutus est, in psalmis quoque ait: Os meum loquetur sapientiam, et meditatio cordis mei prudentiam. Inclinabo in parabolam aurem meam, aperiam in psalterio propositionem meam, id

montes pedes annunciantis et prędicantis pacem, annunciantis bonum, prędicantis salutem, dicentis Syon: Regnabit Deus tuus! Pulchri certe fuerunt pedes Christi a morte resurgentis et in cęlum ascendentis, super montes, id est super discipulos pacem nunciantis, quibus dixit: Pacem meam do uobis, pacem meam relinquo uobis, annuncians bonum, prędicans salutem, ut et ipsi aliis eadem nunciando, qua ratione illa parari queant, instruere curent. Prędicabant — inquit Euangelista — Domino cooperante

respondit: Si ego in Belzebub eiicio demonia, filii uestri in quod eiiciunt? Ideo ipsi iudices uestri erunt; hoc est, discipuli mei, qui filii uestri sunt, iudicio suo uos ob perfidiam uestram condemnabunt. Deinde iam postremę proximus passioni ad discipulos dixit: Vos autem estis, qui permansistis mecum in tentationibus meis. Et ego dispono uobis, sicut disposuit mihi Pater meus regnum, ut edatis et bibatis super mensam meam in regno meo et sedeatis super thronos duodecim iudicantes duodecim tribus Israhel. Pręter

sint, declarat: Quoniam — inquit — dii fortes terrę uehementer eleuati sunt. Hoc est, ut condemnent deos gentium, demones malos, qui fortes fuere dominando idolatris et qui arroganter efferebantur ęquando se Deo uero. Atque hoc est illud, quod dixit Apostolus: Angelos iudicabimus, id est, apostatas spiritus. Vide igitur, quanta apostolorum dignitas, ut nobilissimam omnium creaturam angelos homo iudicet et naturę angelicę sublimitatem gratię homini datę uincat magnitudo. Qui ergo prius erant

repleti sunt Spiritu Sancto, ut essent diuini uerbi pręstantissimi doctores. Et hęc quidem mutatio dexterę Excelsi, qui suscitat de terra inopem et de stercore errigit pauperem, ut collocet eum cum principibus, cum principibus populi sui. Quibus ergo in Euangelio dixit Dominus: Venite post me, et* faciam uos fieri piscatores hominum. Hos multo** ante se missurum promiserat Deus Esaia testante ac dicente: Ecce ego mittam piscatores multos, et piscabuntur eos, dicit Dominus; et post hęc mittam uenatores

in circuitu eius, et Dominus in circuitu populi sui. Et rursum: Fundamenta eius in montibus sanctis. Apostoli quippe fundamenta Ecclesię sunt, apostolorum autem fundamentum Christus est. Hi fuerunt principes illi, quos pręuidens Dauid dixit: Principes Iuda, duces eorum, principes Zabulon et principes Neptalim. Ab istis enim tribubus orituri erant principes isti Ecclesię, apostoli Christi. De quibus in alio psalmo *corr. ex. corruscationis **corr. ex.

et cum Deo reconciliatio, qui sua morte nobis donauit uitam placato Patre, cuius iram merebamur pro peccato. De domo hac dicebat Propheta: Intrabimus in tabernaculum Dei, adorabimus in loco, ubi steterunt pedes eius. Idem huius loci desyderio affectus dixit: Quam dilecta tabernacula tua, Domine uirtutum! Concupiscit et deficit anima mea in atria Domini. Et: Beati — inquit — qui habitant in domo tua! Beati sunt ergo Ecclesię filii, quia de terra transferuntur in cęlum, quo ascendere

Saluator: Ego autem constitutus sum rex ab eo super Syon, montem sanctum eius, prędicans pręceptum *corr. ex muri Domini. Ac nequis ambigat, quin ista Christi sint uerba, Dominus — inquit — dixit ad me: Filius meus es tu; ego hodie genui te. Hic ille est, de quo alibi dicitur: Et induxit eos in montem sanctificationis suę, in montem quem acquisiuit dextera eius. In terra enim apparens, quos sua passione redemerat, sua resurrectione ad Euangelii

Ismahelitis, cum ipse se ab illis adorandum prędixisset. De eadem Iudę proditione, multo antequam facta sit, in psalmis conquestus est Dominus dicens: Etenim homo pacis meę, in quo speraui, qui edebat panes meos, magnificauit super me supplantationem. Idem dixit in Euangelio: Cui ego panem intinctum dedero, ipse est. Sanctus etiam Spiritus in illum inuehi uidetur, ubi ait: Os tuum abundauit malitia, et lingua tua concinnabat **corr. ex eum dolos. Sedens, aduersus

Benedictus, qui uenit in nomine Domini, quia ipse Iesus in nomine Patris fatebatur se uenisse. Has autem illorum laudationes prędixerat psalmista ad Dominum dicens: Ex ore infantium et lactentium perfecisti laudem. Hoc de se prophetatum ipse Iesus dixit, cum pueris in templo osanna canentibus pharisei et scribę indignarentur et laudi eius, quem et ipsi laudare debebant, inuiderent cumque sibi pręferri grauiter ferrent. Coacto igitur iterum concilio in atrio Caiphę pontificis pari omnium consensu deliberant

proditione prędicit, ut nihil sibi occultum, nihil ignotum ostendat. Amen dico uobis — inquit — unus uestrum me traditurus est. Et: Qui intingit mecum manum in paropside, hic me tradet. Pręterea iuxta Ioannis Euangelium propter Iudam dixit, quia mundi erant, sed non omnes. Item: Ego scio, quos elegerim, hoc est, non illum, qui non mea pręscientia, sed sua culpa periturus est. Et ut ante de illo prophetatum doceret, subiunxit: ut adimpleatur Scriptura: qui manducat mecum panem, leuabit

reliqui religionis pręsides. Nec episcopi ergo nec populi, quibus ipsi pręsint, usque in finem seculi huius unquam deesse poterunt. Vnde in alio psalmo ipsum Dominum alloquitur Propheta et ait: Filii seruorum tuorum habitabunt, et semen eorum in seculum dirigetur. Quos dixit patres, eos nunc appellat seruos. Filii autem et semen sunt illi, ad quos etiam Apostolus dicebat: Filioli mei, quos iterum parturio, donec formetur in uobis Christus. Post multa, quę in Ioannis Euangelio habentur, de persecutione Iudeorum et impietate

historicum. In utroque errant Iudei, quia neque, quod intelligunt, faciunt, neque, quod non intelligunt, a nostris recte interpretatum accipere uolunt. Et quoniam synagoga eorum pro tritico metere coepit zizania, merito in Esaia exprobrans eis Dominus sub uineę suę metaphora dixit: Expectaui, ut faceret uuas, et fecit labruscas, siue spinas. Quę spinę exortę bonum uerbi semen suffocauerunt. Apertius ac plenius hoc idem in Parabolis explicat Salomonis: Vocaui, et renuistis, extendi manum meam, et non fuit, qui aspiceret.

eius super oleum, et ipsi sunt iacula. Molliti erant***, cum ille diceret: Aue rabbi et osculo blandiretur, sed idem iacula erant, quia necem intendebant ei, qui tali signo inimicis prodebatur. Quam ob rem rursum ipse Dominus in psalmis conquestus est et dixit: Homo pacis meę, in quo speraui, qui edebat panes meos, magnificauit super me supplantationem, ex amico factus proditor, ex conuiua insidiator, ex discipulo sui magistri in crucem agendi minister. Hic fuit Ioab, qui Abnerum

uerbis ipsis uel mutatis uel prętermissis. Et plane ubique non tam, qualiter aliquid dicatur, attendendum est, quam quid dicatur. Nam et inter folia poma quęrimus et inter paleas frumentum. Porro in Zacharia ita legitur: Appenderunt mercedem meam triginta argenteos. Et dixit Dominus ad me: Proiice illud ad statuarium, decorum precium, quo appreciatus sum ab eis. Et tuli triginta argenteos, et proieci illos in domo Domini ad statuarium. Quem Euangelista maluit dicere figulum, Gręci plasten appellant. Deinde Iesus a Pilato mittitur

perfusa. Et ipse pendens in ea stetit inter latrones perditissimę uitę obscuritate adumbratos. Post eum secuti sunt ruffi cruore martyres doctoresque uarietate scientię pręditi, et monachi castitatis candore nitentes. Quibus in Euangelio dixit: Qui uult uenire post me, abneget semetipsum, et tollat crucem suam, et sequatur me. Porro Iesus ne inter tormenta quidem clementię suę oblitus, dum pendet in cruce — ut Lucas testatur — dicebat: Pater, dimitte illis; non enim sciunt,

autem crucifixerunt eum, diuiserunt uestimenta eius sortem mittentes, ut impleretur, quod dictum est per prophetam dicentem: Diuiserunt sibi uestimenta mea, et super uestem meam miserunt sortem. Legimus hoc in psalmo vigesimoprimo. Et conuenit cum eo, quod Ioannes dixit, quod uestimentis in partes quatuor diuisis tunicam inconsutilem non diuiserunt, *corr. ex suos **add. sed ei, cui sorte obuenisset, cessere.* Vide, quam bene consonent, quam apte quadrent Euangelio Prophetę uerba,

sed etiam uolens in mortem pro nobis oblatus, pro nobis traditus, ut per agni immaculati immolationem Deo placato tollerentur peccata mundi, dicente Apostolo: Pascha nostrum immolatus est Christus. Post hęc — ut in Euangelio Ioannis legitur — dixit: Sitio. Et obtulerunt ori eius spongiam aceto plenam hysopoque circumtextam. Ille uero, cum accepisset acetum, dixit: Consummatum **corr. ex Consumatum est. Et inclinato capite tradidit spiritum. Ante tamen quam expirasset

peccata mundi, dicente Apostolo: Pascha nostrum immolatus est Christus. Post hęc — ut in Euangelio Ioannis legitur — dixit: Sitio. Et obtulerunt ori eius spongiam aceto plenam hysopoque circumtextam. Ille uero, cum accepisset acetum, dixit: Consummatum **corr. ex Consumatum est. Et inclinato capite tradidit spiritum. Ante tamen quam expirasset — ut scribit Lucas — clamans uoce magna ait: Pater, in manus tuas commendo spiritum meum. De his prędictum fuit

iniquitatem, omnium etiam dolores ipse suo dolore debuit superare. Eius uero fidelium in tam tristi spectaculo gemitum ac moerorem prospiciens Esaias ait: Rugiemus quasi ursi omnes, et quasi columbę meditantes gememus. Flebant igitur mulieres, quibus dixit: Nolite flere super me. Flebant discipuli, quos a morte resurgens interrogauit: Qui sunt hi sermones, quos confertis ad inuicem et estis tristes? At Iudei increduli neque erga crucifixum ulla mouebantur pietate neque resurgentis uirtutem curabant

atque ea, quę uera sunt, docentis dulcedinem gustauerant. Desyderio quippe isto affectus fuit Dauid, cum in psalmis concineret: Exurge, Domine Deus meus, in pręcepto, quod mandasti. Et synagoga populorum circumdabit te, et propter hanc in altum regredere. Non dixit synagoga populi, ne de Iudeis tantum dictum intelligatur, sed populorum, ut ad omnes Domini resurrectionem pertinere nemo dubitet. Nam plurima quidem gentium multitudo Christum fide complexa est, pauci autem ex Iudeis crediderunt. Idem Propheta in alio psalmo

Lucę* dictum repugnat, qui eas ualde diluculo ad monumentum peruenisse affirmat. Idem est autem ualde diluculo et ualde mane. Ioannes quoque docet, quomodo intelligendum sit istud ualde mane dicens: Cum adhuc tenebrę essent. Restat ergo, ut hoc, quod Marcus dixit, orto iam sole, non ad tempus, quo mulieres ad monumentum accesserunt, referendum sit, sed ad ipsam Christi resurrectionem. Orto iam sole — iam a mortuis Sole iustitię suscitato. Quo sub terras descendente inferi tremuerunt,

confortans eum. Angeli nuncii fuere resurrectionis, comites ascensionis, nunc in gloria Patris considenti pręstant famulatum. Tanto enim ipse maior factus est angelis — ut Apostolus ad Hebreos scribens testatur — quanto differentius prę illis nomen hęreditauit. Cui enim dixit aliquando angelorum: Filius meus es tu; ego hodie genui te? Et iterum: Ego ero illi in patrem, et ipse erit mihi in filium. Multa huiusmodi recitat Apostolus, per quę satis constat Saluatorem nostrum supra omnem principatum omnemque potestatem

lętitię et gaudii signum erat. Lętandum enim et exultandum fuit eo in gloriam resurgente, qui pro nobis morti se obtulerat in humilitate. Prę timore — inquit — eius exterriti sunt custodes, et facti sunt uelut mortui. Respondens autem angelus dixit mulieribus, quas et ipsas turbauerat metus: Nolite timere uos. Quasi diceret: Timeant illi, qui non credunt, qui in perfidia perseuerant et non uitę, sed mortis filii sunt. Vos uero nolite timere, quę Christo iungi cupitis, Christum amplecti affectatis atque

Vos, inquam, nolite timere, sed confidite, bono este animo. Talibus enim ille se inueniendum pręstat seque perpetuo fruendum offert. Nolite — inquit — timere uos. Scio enim, quod Iesum, qui crucifixus est, quęritis. Non est hic. Surrexit enim, sicut dixit. Venite et uidete locum, ubi positus erat Dominus. Et cito euntes dicite discipulis eius, quia surrexit. Et ecce pręcedet uos in Galileam. Ibi eum uidebitis. Ecce prędixi uobis. Qui crucifixus, inquit, fuit, a mortuis resurrexit, mors rediit in uitam, infirmitas

cum aliquantulum mente consternatas uidisset: Nolite timere — inquit — ite, nunciate fratribus meis, ut eant in Galileam. Ibi me uidebunt. Quod paulo ante angelus dixerat, hoc repetit nunc Dominus, ut et illum suo ore locutum demonstret. Non tamen dixit: Nunciate discipulis, sicut angelus, sed fratribus meis, ut et tu, qui domi tibi seruientes habes, non ut mancipia contemnas, sed ut proximos diligas, et quanquam illi te dominum uocent, honestiore nomine quam seruili appelles. Non pro te magis quam pro illis crucifixus est

propheta ait: Reliquię fratrum eius conuertentur ad filios Israhel, id est ad religionem apostolorum. Ipsi enim filii Israhel sunt, quia et generis Israhelitici erant et filii diuinę uisionis. Israhel quippe Deum uidens interpretatur. Ad istos autem dixit Dominus: Qui uidet me, uidet et Patrem meum. In Sophonia quoque scriptum est: Reliquię Ishrahel non facient iniquitatem, nec loquentur mendacium, et non inuenietur in ore eorum lingua dolosa. Reliquię autem Israhel sunt non solum illi, qui ex

uoluntatem Patris mei, qui in cęlis est, ipse meus frater, soror et mater est. Vel in ea natura, quam pro nobis assumpserat, fratres appellat, communem cum illis habens Patrem, cui et nos orando dicere iussit: Pater noster, qui es in cęlis. Ea ergo ratione dixit:* Ascendo ad Patrem meum et Patrem uestrum, Deum meum et Deum uestrum, qua alibi dixerat: Pater maior est me. Cęterum secundum illud, quod ait: Ego et Pater unum sumus, aliter erit exponendum. Ascendo ad Patrem meum,

et ad beatitudinem cęlestem destinati. Ad eum ascendo humanitate uelatus, a quo nunquam separor diuinitate unitus, maiestate ęquatus, non idem cum illo persona, sed idem substantia. Sequitur: Venit Maria Magdalene nuncians discipulis: Quia uidi Dominum, et hęc dixit mihi. Venit non tardius fortasse illis, quę prius recesserant, tanto leuior facta ad cursum, quanto ardentioris amoris acta stimulis lętitięque recentioris. Discipuli uero audientes, quod Iesus uiueret — ut Marcus ait — non crediderunt.

Ait ergo ad illos: Qui sunt hi sermones, quos confertis ad inuicem, et estis tristes? Non interrogat nescius, cui nihil est occultum, sed eos arguendi occasionem dispensans, ne ambigui uacillent. Ideo infertur: Et respondens unus, cui nomen Cleophas, dixit ei: Tu solus peregrinus es in Hierusalem, et non cognouisti, quę facta sunt in illa his diebus? Quis alter cum Cleopha fuerit, superuacaneum est quęrere. Alii ipsum Lucam putant fuisse, alii alium. Quicunque tamen fuerit ille, satis est, quod appareat de coetu

in illud prospexisset. *corr. ex quidem **corr. ex Magdalena Cum ergo duo discipuli isti Domino a mortuis suscitato, quem peregrinum esse arbitrabantur, talia retulissent, tunc ipse captata occasione dixit ad eos: O stulti et tardi corde ad credendum in omnibus, quę locuti sunt prophetę! Hoc ipsum nos Iudeis impiis et incredulis dicere possumus. Quorum tanto maior est stuliticia nolle credere, quanto plura sui erroris experti sunt argumenta.

prędixerint, et semet in ęternę damnationis baratrum imprudenter pręcipitant. O igitur stulti et tardi corde ad credendum Iudei! Nonne hęc oportuit pati Christum, et ita intrare in gloriam suam? Si Esaias uera prophetauit, cui uos credere dicitis, cur ea, quę dixit, de Christo crucifixo prędicta fuisse non creditis, si in illo euenisse non ignoratis? Cum illum in crucem egissent patres uestri, uulneribus confectum interfecerunt. Hoc ab Esaia auditis dicente: Vulneratus est propter iniquitates nostras, attritus est propter

uitę commissa perpetrataque fuisse recordamur, atque ita ueniam consecuti usque ad uidendam resurrectionis eius immensam ineffabilemque gloriam perueniemus. Post hęc Euangelista Lucas consequenter ait: Dum autem hęc loquuntur, stetit Iesus in medio eorum, et dixit eis: Pax uobis. Hanc eius apparitionem Ioannes diffusius exequitur. Iccirco, quid ipse referat, libet apponere, ut rem gestam plenius indicemus. Cum — inquit — sero esset die illo, una sabbatorum, et fores essent clausę, ubi erant discipuli

exequitur. Iccirco, quid ipse referat, libet apponere, ut rem gestam plenius indicemus. Cum — inquit — sero esset die illo, una sabbatorum, et fores essent clausę, ubi erant discipuli congregati propter metum Iudeorum, uenit Iesus et stetit in medio, et dixit eis: Pax uobis. Iam Maria, iam Petrus, iam duo a castello reuersi nunciarant Dominum resurrexisse, illi tamen, qui nondum ipsum uiderant post sepulturam uiuum, suspenso adhuc animo circa resurrectionis fidem fluctuabant. De quibus Marcus testatur, quod nec istis

surrexerat, ut uel hoc miraculo instructi ipsum esse crederent, qui sępe illis s pectantibus incredibilia et aliis factu impossibilia facere consuesset. Cumque conturbati — sicut Lucas ait — et conterriti existimarent se spiritum uidere, dixit eis: Quid turbati estis, et cogitationes ascendunt in corda uestra? Videte manus meas et pedes, quia ego ipse sum. Palpate et uidete, quia spiritus carnem et ossa non habet, sicut me uidetis habere. Et cum hęc dixisset, ostendit eis manus et pedes; Ioannes addit

nunquam ab eo discedens glorificauit, ne deinceps pati uel mori posset. Gauisi sunt ergo discipuli — ut Ioannes ait — uiso Domino. Veruntamen adhuc quibusdam — sicut scribit Lucas — non credentibus et mirantibus prę gaudio dixit: Habetis hic aliquid, quod manducetur? Quasi diceret: Non creditis uisui, non creditis tactui, et me spiritum putatis. Spiritus cibo non utitur. Saltem cum manducantem uideatis, me uerum corpus habere credite. At illi — inquit —

postea Christum euangelizantibus conuertendus, et hoc est sumere reliquias atque eis dare. Hoc ipsum et in illo conuiuio, in quo turbam paucis panibus Dominus ipse saturauit, sed apostoli reliquias collegerunt, existimo fuisse significatum. Post porrectas reliquias dixit ad eos: Hęc sunt uerba, quę locutus sum ad uos, cum adhuc essem uobiscum, quoniam necesse est impleri omnia, quę scripta sunt in Lege Moysi et prophetis et psalmis de me. Sufficiebant ad fidem resurrectionis faciendam pręmisa argumenta, uoluit tamen etiam

Nihil profuisset audire Scripturas, nisi intelligeretur, quod scriptum fuerat. Qui adduxit eas in testimonium sui, is et intelligentię ipsarum donum contulit, in omnibus potens, in omnibus, supra quam dici queat, admirabilis. Infusa ergo prius intelligentię luce dixit eis: Quoniam sic scriptum est, et sic oportebat Christum pati et resurgere a mortuis tertia die. Passus est enim, ut elogium illud maledictionis antiquę deleret, resurrexit, ut benedictionem induceret. Atque ita, ubi abundauerat peccatum, superabundauit et

amittuntque boni mercedem, dum plus mali perpetrando destinantur ad poenam. Sed uidendum nobis occurrit, quomodo Questio hic Dominus eos expectare iubeat Spiritum Sanctum ex alto mittendum, cum in Ioanne sit scriptum: Insufflauit et dixit eis: Accipite Spiritum Sanctum. Hoc ita soluendum reor: unum esse Spiritum Sanctum, sed bona eius plurima. Quando ergo insufflauit, tunc gratiam eis contulit remittendi peccata atque retinendi. Sequitur enim: Quorum remiseritis peccata, remittuntur eis, et

— sicut Lucas ait — undecim congregatos. Atque ita Ioannis Lucęque a uero non discrepat narratio, cum facile appareat Thomam ipsum paruo temporis momento secessisse atque abeunte Domino redisse. Sequitur: Dixerunt ergo ei alii discipuli: Vidimus Dominum. Ille autem dixit: Nisi uidero in manibus eius fixuram clauorum et mittam digitum meum in locum clauorum, et mittam manum meam in latus *corr. ex Dydimus eius, non credam. Diuina credimus dispensatione factum, ne Thomas crederet, ut per

qualiter id faciat, sed confitemur, quod faciat, quia, qui facit, potens omnium est omniumque Dominus. Alioquin, qua ratione suam omnipotentiam nobis indicaret, nisi ea, quę natura non patitur, ipse operaretur? Venit ergo Iesus ianuis clausis, et stetit in medio, et dixit eis: Pax uobis! Semper est Iesus in medio seruorum suorum; nunquam deserit Saluator suos dilectores; etiam cum non uidetur, in medio est. Eisque pacem largitur, ut caro consentiat spiritui et spiritus obsequatur Deo imperataque eius faciat, dicente Propheta: Pax

credere se aiunt et nequiter *corr. ex a deo agere non desinunt, hos notat Apostolus dicens: Ore confitentur, operibus negant. Postqum Thomas uoti sui factus est compos uidendo et contrectando, repondit et dixit: Dominus meus et Deus meus. Aliud uidit et tetigit, aliud confesus est. Hominem uidit et tetigit, Deum autem confessus est. Vidit eum post mortem uiuere, de sepulchro clauso et signato et a militibus custodito surrexisse, obseratis foribus conclauim introisse,

ianuis clausis bis ad discipulos memoratur ingressus. Tertio die ista ad mare Tyberiadis, dum ibi piscarentur. Postea, quoties uoluit, per dies quadraginta, donec in cęlum gloriose triumphans ascendit. Cum ergo prandissent — inquit — dixit Symoni Petro Iesus: Symon Ioannis, dilligis me plus his? Dicit ei: Etiam, Domine, tu scis, quia amo te. Dicit ei: Pasce agnos meos. Hoc exemplo instruimur eis Ecclesiam esse committendam, qui amore in Deum magis inflammantur. Plerique enim ingenio eruditioneque

currite, ut comprehendatis. Nihil enim uelociter currere prodest et in medio itinere defatigari. Victorię corona metam attingentibus datur, non ad diuerticula subsistentibus et laborem pertesis ocioque corruptis. Dicit ergo ei tertio: Amas me? Et dixit ei: Domine, tu omnia nosti, tu scis, quia amo te. Dicit ei: Pasce oues meas. Ter interrogatus Petrus, ut trina confessione trinam deleat negationem. Quam quoniam lachrymis ante deleuerat, nihil ei exprobratur, quin immo aliis pręfertur in Ecclesię sanctę

separationem fugimus. Sed tamen intelliges multo melius esse per mortem Christo coniungi quam in corpore uiuere. Hoc nouerat ille, qui dicebat: Cupio dissolui et esse cum Christo. Cęterum exponere uolens Euangelista hęc dicta Domini Iesu subiunxit: Hoc autem dixit significans, qua morte clarificaturus esset Deum. O beata martyrum mors, per quam non uita amittitur, sed Deus, qui uitam largitur ęternam, clarificatur. Deus autem, cuius claritati nihil addi potest, tunc in hominum noticia magis clarescit, quando

me suspensus in patibulo, sicut et ego fui suspensus. Quod etiam ipse Petrus intelligens ac iam de se certus, de Ioanne interrogat. Sequitur enim: Conuersus Petrus uidit illum discipulum, quem diligebat Iesus, sequentem, qui et recubuit in coena super pectus eius, et dixit: Domine, quis est, qui tradet te? Conuersus Petrus Ioannem uidit sequentem, quem uirginitatis merito diligebat Iesus, magis familiariter eum amplexus quam cęteros. Et hoc testatus est reclinando eum super pectus suum in coena, ueluti filium mater. Sed etiam Ioannes

eum uolo manere, donec ueniam, quid ad te, cucurrit opinio Ioannem usque in aduentum Domini uicturum. Vnde dicitur: Exiit ergo sermo inter fratres, quod discipulus ille non moritur. Eos tamen non recte opinatos Euangelista docet, dum ait: Et non dixit Iesus: Non moritur, sed: Si eum uolo manere, donec ueniam, quid ad te? Concludens autem Euangelium suum Ioannes de se ipso ait: Hic est discipulus ille, qui testimonium perhibet de his et scripsit hęc. Deinde, quoniam omnibus, quę

cupientes Galileam petierunt. Recordabantur enim pollicitationis Domini dicentis: Postquam surrexero, pręcedam uos in Galileam, et angelici ad mulieres responsi: Dicite discipulis eius, quia pręcedet uos in Galileam. Ibi eum uidebitis, sicut dixit uobis. Ascendunt ergo in montem, ubi constituerat eis Iesus. Mons locus terra altior est. Ibi Iesus conspici uoluit, quia terrenum corpus iam ad altiora se transtulerat, immortalitate indutum, et ueritas de terra orta cęlum, unde uenerat, repetebat. Ideo etiam in

Nihil erit illis miserius, quibus nihil, dum uiuerent, fuit infidelius. Porro Iesus idem illud, quod alias discipulis suis iniunxerat, etiam nunc ab eis discessurus repetit, ut diligentius curent, quod iterato sermone sibi commendari agnoscunt. Dixit ergo eis: Euntes in mundum uniuersum prędicate Euangelium omni creaturę. Hoc nempe illud est, quod ante dixerat: Docete omnes gentes. Et quomodo baptizare deberent, iam satis eos instruxerat, baptismi nunc explicat uirtutem et credentium meritum,

sedet. Hoc hominibus conuenit, non Deo, qui spiritus est, et non membris dignoscitur*, sed uirtute. Sicut ergo Filius a dextris Dei Patris, ita et Pater a dextris Filii sedet, cum omnia in Deo dextra sint, sinistrum nihil. Hoc Propheta psalmo centesimonono testatur dicens: Dixit Dominus Domino meo: Sede a dextris meis. Dominus Domino — Pater Filio. Et rursum Patrem a dextris Filii residere asserit, dum ait: Tu es sacerdos in ęternum, secundum ordinem Melchisedech. Dominus a dextris tuis. In hoc itaque ostenditur coęqualem

et illis, qui in umbra mortis sedebant, Sol iustitię ortus est. Quid eos, qui crucem iam sole clariorem pręferebant quique sequebantur, concinuisse putabimus, quo exultasse gaudio, quibus lętitiis affectos incessisse? Hęc est enim crux illa, de qua Iohel propheta dixit: Lignum attulit fructum suum. Quis est autem ligni huius fructus nisi uita ęterna populo fideli in Christo Domino? Crux ergo lignum uitę est ei, qui apprehenderit* illam, et qui tenuerit beatus. Apprehendit illam latro, et Christum, quem confitebatur, in ea

est corpus ipsius, et plenitudo eius, qui omnia in omnibus adimpletur. Hoc quidem, ut sedeat ad dexteram Patris, tunc factum fuisse credimus, cum in cęlum ascendit. Quod autem omnia ei subiecta sint, hoc in fine seculi futurum est, iuxta illud: Dixit Dominus Domino meo: Sede a dextris meis, donec ponam inimicos tuos scabellum pedum tuorum. Apostolus autem pręteriti temporis uerbo usus est secundum prędestinationem, non secundum prędestinationis adimpletionem. Quęris, quomodo ei, qui regnat in

diuinitati, ne duo dii, sed unus esse uideatur, cui subiiciuntur cuncta. Apostolus hoc nobis testatur et ait: Cum ei subiecta fuerint omnia, tunc et ipse Filius subiicietur ei, qui sibi subiecit omnia, ut sit Deus omnia in omnibus. Et hoc quidem est, quod superius dixit: Qui omnia in omnibus adimpletur. Porro sedentis in throno gloriam se uidisse fatetur Esaias propheta: Vidi dominum — inquit — sedentem super solium excelsum et eleuatum. Et plena erat domus a maiestate eius, et ea, quę sub ipso erant,

excelsum et eleuatum. Et plena erat domus a maiestate eius, et ea, quę sub ipso erant, replebant templum. Hoc autem de Christo dici testis est Ioannes Euangelista. Cum enim prophetę huius uaticinio probaret Iudeos Christo fore incredulos, continuo subiunxit: Hęc dixit Esaias, quando uidit gloriam eius et locutus est de eo. Hoc etiam ipsa uisionis ratio facile nobis persuadet. Dominum enim, quem sedentem in solio se uidisse asseruit, effigie humana eum uidisse indicat. Non ergo Patris, sed Filii persona fuit, qui erat humanandus.

autem in tam sublimi throno* a Patre collocari debuerit, ipse in psalmo pręfatus est, ubi ait: Ego autem constitutus sum rex ab eo super Syon, montem sanctum eius, prędicans pręceptum eius. Ac ne forte, quis hoc locutus fuerit, dubites, subdit: Dominus dixit ad me: Filius meus es tu; ego hodie genui te. Filius ergo secundum formam, quam assumpsit, factus est super Ecclesiam Dei. Ipsa enim est Syon et mons sanctus, et corpus illud, cuius caput est Christus. *corr. ex trono

Filium Arrianę error fuit impietatis. Pater igitur et Filius — ut catholica confitetur Ecclesia — *corr. ex Actis simul Spiritum Sanctum spirant. Quod ipse Filius gestu aliquo indicare uolens ad discipulos ingressus insufflauit et dixit eis: Accipite Spiritum Sanctum. Quorum remiseritis peccata, remittentur eis, et quorum retinueritis, retenta sunt. Quid — inquies — opus fuit, ut postea de Quęstio cęlo mitteret Spiritum

manens non poterat eum mittere et in discipulos infundere, quando quidem ipse Quęstio Spiritus Sanctus et in cęlo erat cum Patre et in terra cum Filio? Non poterat — inquam — is, qui hic manens in discipulos insufflauit et dixit: Accipite Spiritum Sanctum, facere, ut in eos tunc ueniat Spiritus Sanctus, sicut in cęlum abiens, ut ueniret, fecit? Potuit certe, sed noluit. Atque ideo quidem hoc fecit, ut ablata ab oculis eorum serui forma, qua minor erat Patre, ad illam inuisibilem in qua

inquit — abiero, nisi assumpti hominis conspectum carnalem hinc amouero, ad consyderanda spiritalia facile dirigi non poteritis. Vt ergo plenior Spiritus gratia cordibus credentium infunderetur, susceptę carnis species fuit ante submouenda. Hanc ob rem alibi dixit: Spiritus est, qui uiuificat: caro non prodest quicquam. Caro enim per se non prodest, sed per spiritum, a quo uiuificatur. Non ergo se consyderari uult secundum carnem tantum, sicut quando cum eis in terra uersabatur et non satis agnoscebatur, sed etiam

uiuificantem intelligant, non secundum litteram occidentem. Sed ne persona Spiritus Sancti de tribus pręstantior uideatur, ueritatem hanc a tota Trinitate descendere significauit dicens: Non enim loquetur a semetipso, sed quęcunque audiet, loquetur. Sic ipse de se alias dixit: Quę audiui a Patre, nota feci uobis. Cuncta itaque inter se communicant. Quicquid agunt, quicquid dicunt, ad Patrem referunt, ut trium una operatio esse appareat, quorum una est substantia, una maiestas. Quęcunque audiet, loquetur —

inquit — cur tentauit Sathanas cor tuum mentiri te Spiritui Sancto? Et post pauca intulit: Non es **corr. ex est mentitus hominibus, sed Deo. Itaque illum ipsum, quem Spiritum Sanctum nominauerat, mox Deum dixit, nequis dubitet Spiritum Sanctum Deum esse. Hic fuit igitur, qui super apostolos descendens reuelauit eis omnem ueritatem et per eos nobis, qui credimus. Qua de re quidem propheta Dauid gloriatur dicens: Incerta et occulta sapientię tuę manifestasti

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report