Your search found 28609 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 21498-21568:

RECENSENTUR FRATRE SERAPHINO MARIA CERVA RAGUSINO ORDINIS PRAEDICATORUM TOMUS PRIMUS RAGUSII ANNO SALUTIS MDCCXL Praefatio Scriptorum, qui aliqua doctrinae laude illustres Ragusii floruerunt, memoriam litteris mandare constitui eorumque res gestas memoratu dignas carptim perscribere, ut posteri vitae documenta sumere volentes praeclara eorum facinora intueantur et quasi exemplaria quaedam prae oculis habeant, quae imitentur. Qui

qui aliqua doctrinae laude illustres Ragusii floruerunt, memoriam litteris mandare constitui eorumque res gestas memoratu dignas carptim perscribere, ut posteri vitae documenta sumere volentes praeclara eorum facinora intueantur et quasi exemplaria quaedam prae oculis habeant, quae imitentur. Qui enim illustrium virorum monumenta litteris committunt, non modo famae eorum, quos laudant, verum etiam et potissimum legentium utilitati consulere debent. Utilissima autem esse censetur ad virtutem capessendam eorum memoria, qui virtute eximii nos antecesserunt et praeclara probitatis vestigia,

et quasi exemplaria quaedam prae oculis habeant, quae imitentur. Qui enim illustrium virorum monumenta litteris committunt, non modo famae eorum, quos laudant, verum etiam et potissimum legentium utilitati consulere debent. Utilissima autem esse censetur ad virtutem capessendam eorum memoria, qui virtute eximii nos antecesserunt et praeclara probitatis vestigia, quae imitaremur, reliquerunt; nam longe facilior est atque certior per aliorum, maxime sodalium populariumque atque gentilium, exempla quam per praecepta et disciplinae leges hominum ad virtutem animos alliciendi ratio. Porro

est atque certior per aliorum, maxime sodalium populariumque atque gentilium, exempla quam per praecepta et disciplinae leges hominum ad virtutem animos alliciendi ratio. Porro Ragusinam urbem et graecis et latinis litteris ac si aliam christiani orbis civitatem excultam olim fuisse, nemo est, qui ex veteribus eius monumentis non novit, vel a narrantibus saltem patribus non acceperit civesque eius omni liberali disciplina cum sacra, tum profana praeditos edendis in omni bonarum artium genere lucubrationibus operam dedisse. II. Etenim praeterquam quod egregio a natura instructi

civesque eius omni liberali disciplina cum sacra, tum profana praeditos edendis in omni bonarum artium genere lucubrationibus operam dedisse. II. Etenim praeterquam quod egregio a natura instructi ingenio Ragusini cives, ut non facile sit sine ullo prorsus acumine reperire hominem, qui sub mitissimo hoc caelo in lucem prodiit, ad quamcunque vel ingenuam vel etiam illiberalem artem se conferant, in eadem excellentes evadunt; ut facilius humanarum divinarumque rerum cognitionem adipiscerentur, exteras quoque regiones peragrare et ad insigniora Europae gymnasia

peragrare et ad insigniora Europae gymnasia se conferre olim consueverant. Hinc nonnullos Parisiis, Lovanii, Romae, Bononiae, Patavii studiis vacasse atque in eisdem florentissimis gymnasiis cum divinas, tum humanas litteras docuisse memoriae proditum est, ut suis locis demonstrabitur. His vero, qui domi se continuerunt, per singulas aetates non defuere praeceptores homines reconditae, exquisitae atque singularis litteraturae publica cura ex Italia aliisque longinquis regionibus acciti ac magna mercede conducti, qui eos ad litterarum studia condocefacerent et

est, ut suis locis demonstrabitur. His vero, qui domi se continuerunt, per singulas aetates non defuere praeceptores homines reconditae, exquisitae atque singularis litteraturae publica cura ex Italia aliisque longinquis regionibus acciti ac magna mercede conducti, qui eos ad litterarum studia condocefacerent et omnibus praeclaris scientiis atque disciplinis informarent et imbuerent. Hos inter omnium liberalium artium ac disciplinarum magistros vetera commendant monumenta Marinum Becichemum, Xenophonta Philelphum, Francisci viri celeberrimi filium, Marinum

artium ac disciplinarum magistros vetera commendant monumenta Marinum Becichemum, Xenophonta Philelphum, Francisci viri celeberrimi filium, Marinum de Benedictis, Dominicum Facium, Nascimbenum Nascimbenium, Franciscum Serdonatum, Iacobum Flavium Eborensem et alios summos sua quosque aetate viros, qui doctissimis etiam lucubrationibus editis in litteraria republica magnam nominis existimationem consecuti sunt. Neque vero ii ipsi, qui domi semper haeserint, suis tantum civibus noti fuere angustisque patriae finibus nominis claritatem concluserunt, sed plerique eorum ad summam nominis

Marinum de Benedictis, Dominicum Facium, Nascimbenum Nascimbenium, Franciscum Serdonatum, Iacobum Flavium Eborensem et alios summos sua quosque aetate viros, qui doctissimis etiam lucubrationibus editis in litteraria republica magnam nominis existimationem consecuti sunt. Neque vero ii ipsi, qui domi semper haeserint, suis tantum civibus noti fuere angustisque patriae finibus nominis claritatem concluserunt, sed plerique eorum ad summam nominis amplitudinem apud exteras quoque nationes pervenerunt studiorumque commercium cum viris ubique gentium clarissimis habuere. Enim vero cum primi

et disciplinae vigent 1 . Hanc autem orationem Angelus Ragusii habuit, cum anno MCCCCLXI Scanderbegus hortante Pio II, pontifice maximo, in regnum Neapolitanum cum exercitu transmissurus pro Ferdinando Aragonio adversus Ioannem Andogavensem, Renati filium, qui ante annos duos valida classe in illud regnum invectus, ad Sarnum amnem Aragonium profligaverat, Ragusium divertisset, maximis pro viri dignitate honoribus a Republica exceptus eamque Georgius Pontanus, vir clarissimus, in Scanderbeghi vita integram exhibet. Praeterea Palladius Fuscus De situ

ignotique longa
Nocte, carent quia vate sacro.
Paulum sepultae distat inertiae
Celata virtus. (Horatius, liber 4, ode 9) Quod si eos consulas scriptores, qui res Ragusinas litteris mandarunt, vix paucorum nomen reperies civium, qui litterarum laude illustres floruere, gesta omnino aetatemque eorum ignorabis. Haec itaque causa fuit, cur commentarios hosce seu Bibliothecam conficere et civium nostrorum, qui doctrina eximii scriptisque illustres fuere,

Paulum sepultae distat inertiae
Celata virtus. (Horatius, liber 4, ode 9) Quod si eos consulas scriptores, qui res Ragusinas litteris mandarunt, vix paucorum nomen reperies civium, qui litterarum laude illustres floruere, gesta omnino aetatemque eorum ignorabis. Haec itaque causa fuit, cur commentarios hosce seu Bibliothecam conficere et civium nostrorum, qui doctrina eximii scriptisque illustres fuere, imagines describere memoriaeque commendare decreverim. V.

Quod si eos consulas scriptores, qui res Ragusinas litteris mandarunt, vix paucorum nomen reperies civium, qui litterarum laude illustres floruere, gesta omnino aetatemque eorum ignorabis. Haec itaque causa fuit, cur commentarios hosce seu Bibliothecam conficere et civium nostrorum, qui doctrina eximii scriptisque illustres fuere, imagines describere memoriaeque commendare decreverim. V. Porro si mihi par votis meis ingenium sortiri contigisset, ut illustrium civium nostrorum memoriam immortalitati commendare possem, multum mihi profecto deberent ii, quorum

commendare decreverim. V. Porro si mihi par votis meis ingenium sortiri contigisset, ut illustrium civium nostrorum memoriam immortalitati commendare possem, multum mihi profecto deberent ii, quorum nominibus Bibliothecam hanc instruxi et exornavi (si modo ea res ad illos pertinet, qui ex humanis rebus sunt exempti), multum ii etiam obstricti essent, quibus praeclara adeo nomina hominum utique virtute ac omni liberali laude praeditorum, quos imitando sequerentur, proposui. Caeterum cum ingenio meo tantum tribuere non audeam, ut par votis meis illustrium virorum nomen

et, quod optimum iis accidere potest, de huiusmodi argumento scribere volentibus aliquid materiae suppeditent; nec longiorem illis vitam vel opto vel spero. Tum illis blattarum aut murium famem per me sedare licebit. Quaecunque tamen sors ea maneat, studium profecto meum minime improbandum est, qui, uti monui, illustrium civium meorum memoriam immortalem reddere conatus sim, quod quidem et mihi iucundum fuit atque utile, tot praeclara maiorum exempla contemplanti et aliis, qui legerint, aeque prodesse poterit. Itaque qualiscunque ea sit, tametsi rudis et inculta, Bibliothecam hanc meam

murium famem per me sedare licebit. Quaecunque tamen sors ea maneat, studium profecto meum minime improbandum est, qui, uti monui, illustrium civium meorum memoriam immortalem reddere conatus sim, quod quidem et mihi iucundum fuit atque utile, tot praeclara maiorum exempla contemplanti et aliis, qui legerint, aeque prodesse poterit. Itaque qualiscunque ea sit, tametsi rudis et inculta, Bibliothecam hanc meam civium meorum oculis subiicio, qui etsi authorem, ut par est, contemnant, tamen maiorum suorum monumenta resque praeclare ab eis vel gestas vel scriptas addiscant, virtutem

memoriam immortalem reddere conatus sim, quod quidem et mihi iucundum fuit atque utile, tot praeclara maiorum exempla contemplanti et aliis, qui legerint, aeque prodesse poterit. Itaque qualiscunque ea sit, tametsi rudis et inculta, Bibliothecam hanc meam civium meorum oculis subiicio, qui etsi authorem, ut par est, contemnant, tamen maiorum suorum monumenta resque praeclare ab eis vel gestas vel scriptas addiscant, virtutem laudent, gesta imitentur. VI. At vero eorum tantum nominibus Bibliothecam hanc instruxi, qui praecipua ingenii ac doctrinae laude

civium meorum oculis subiicio, qui etsi authorem, ut par est, contemnant, tamen maiorum suorum monumenta resque praeclare ab eis vel gestas vel scriptas addiscant, virtutem laudent, gesta imitentur. VI. At vero eorum tantum nominibus Bibliothecam hanc instruxi, qui praecipua ingenii ac doctrinae laude litterarumque monumentis illustres fuere. Verum non omnium omnino civium, qui ea laude eximii fuerunt, nomina huc retuli, neque enim omnes novi, eos praesertim, qui monumentis a temporum iniuria vindicatis antiquiores sunt, cum nemo

resque praeclare ab eis vel gestas vel scriptas addiscant, virtutem laudent, gesta imitentur. VI. At vero eorum tantum nominibus Bibliothecam hanc instruxi, qui praecipua ingenii ac doctrinae laude litterarumque monumentis illustres fuere. Verum non omnium omnino civium, qui ea laude eximii fuerunt, nomina huc retuli, neque enim omnes novi, eos praesertim, qui monumentis a temporum iniuria vindicatis antiquiores sunt, cum nemo plane eorum memoriam serae posteritati commendaverit et vix sequioris aetatis tabulae

VI. At vero eorum tantum nominibus Bibliothecam hanc instruxi, qui praecipua ingenii ac doctrinae laude litterarumque monumentis illustres fuere. Verum non omnium omnino civium, qui ea laude eximii fuerunt, nomina huc retuli, neque enim omnes novi, eos praesertim, qui monumentis a temporum iniuria vindicatis antiquiores sunt, cum nemo plane eorum memoriam serae posteritati commendaverit et vix sequioris aetatis tabulae aliquae supersint, unde aliquorum nomina tantummodo, paucorum gesta, quae in hunc commentarium referrem, mihi

iniuria vindicatis antiquiores sunt, cum nemo plane eorum memoriam serae posteritati commendaverit et vix sequioris aetatis tabulae aliquae supersint, unde aliquorum nomina tantummodo, paucorum gesta, quae in hunc commentarium referrem, mihi licuit dignoscere. Caeterum, qui neglecti a nobis fuere, si humanarum rerum sensus aliquis in mortuis inesset, non recte succenserent nobis, cum id culpa nostra minime evenerit, qui nulli labori pepercimus, ut quorum res gestas vetustate sive hominum negligentia obliteratas ignorare contigit, eorum saltem nomina dignosceremus.

tabulae aliquae supersint, unde aliquorum nomina tantummodo, paucorum gesta, quae in hunc commentarium referrem, mihi licuit dignoscere. Caeterum, qui neglecti a nobis fuere, si humanarum rerum sensus aliquis in mortuis inesset, non recte succenserent nobis, cum id culpa nostra minime evenerit, qui nulli labori pepercimus, ut quorum res gestas vetustate sive hominum negligentia obliteratas ignorare contigit, eorum saltem nomina dignosceremus. Et sane laudare non potui, quos ne natos quidem noverim, aut licet ex nomine notos, albi an atri fuerint, ignoraverim? Quamquam, ut verum fatear,

damni aliquid ex silentio nostro referre videantur. Etenim illud mihi ingenium est (quod non sine pudore profiteri cogor, ut ingenue dicam, quod res est), ea styli ratio, ut obscurare potius quam illustrare illustrium virorum memoriam possim. Utinam vero felicioribus ingeniis et qui erudito magis ac eloquenti calamo utantur, is deinceps animus sit, ut eorum, quos commendavimus, laudes pro dignitate celebrare nomenque monumentis aeternum duraturis mandare velint idque tandem praestent, quod nos praestare optavimus. VII. Verum nonnulli, quorum, si uspiam

calamo utantur, is deinceps animus sit, ut eorum, quos commendavimus, laudes pro dignitate celebrare nomenque monumentis aeternum duraturis mandare velint idque tandem praestent, quod nos praestare optavimus. VII. Verum nonnulli, quorum, si uspiam alibi, ingens numerus est Ragusii, qui censoria virga in aliorum scripta temere inquirere et iure suo ac arbitrio, quasi ex sacra tripode pronunciare solent, cum ipsi nec laudanda, nec vituperanda scripserint, nec Aristarchi alicuius censuram vereantur, supervacaneum huiusmodi laborem nostrum censebunt et commentarii huiusce

inquirere et iure suo ac arbitrio, quasi ex sacra tripode pronunciare solent, cum ipsi nec laudanda, nec vituperanda scripserint, nec Aristarchi alicuius censuram vereantur, supervacaneum huiusmodi laborem nostrum censebunt et commentarii huiusce argumentum leve nimis frigidumque. Equidem qui sunt viri isti , submurmurare mihi videntur, et quotus eorum numerus, qui lucubrationibus editis immortale sibi nomen pepererunt, ut ex eorum nominibus scriptisque integrae etiam bibliothecae instrui possint? Hi nempe sunt morosi illi censores (novi enim

nec vituperanda scripserint, nec Aristarchi alicuius censuram vereantur, supervacaneum huiusmodi laborem nostrum censebunt et commentarii huiusce argumentum leve nimis frigidumque. Equidem qui sunt viri isti , submurmurare mihi videntur, et quotus eorum numerus, qui lucubrationibus editis immortale sibi nomen pepererunt, ut ex eorum nominibus scriptisque integrae etiam bibliothecae instrui possint? Hi nempe sunt morosi illi censores (novi enim gentis nostrae indolem), qui praeter Sibillae folium vix scriptum aliquod laude dignum ducunt. Hi

submurmurare mihi videntur, et quotus eorum numerus, qui lucubrationibus editis immortale sibi nomen pepererunt, ut ex eorum nominibus scriptisque integrae etiam bibliothecae instrui possint? Hi nempe sunt morosi illi censores (novi enim gentis nostrae indolem), qui praeter Sibillae folium vix scriptum aliquod laude dignum ducunt. Hi certe praeter Demostenem ac Tullium inter oratores vix alicui locum merito dari paterentur, in poetis praeter Virgilium ac Nasonem vix quemquam numerarent, in philosophorum numero praeter Platonem aut

aliquem inter historiographos recenserent adeoque vix alicui ex iis, quos in Bibliothecam hanc intuli, locum ipsi darent. Vana hac opinione infecti sunt multi, hinc est, quod mirantur apud me Ragusinos scriptores aliquo in loco esse eumque me illorum numerum collegisse, qui ad Bibliothecam instruendam satis sit. At certe plurimos ex iis ante me viri clarissimi in bibliothecas suas retulerunt: Sixtus Senensis, Bellarminus, Ludovicus Morerius, Iustus Fontaninus, Iacobus Echardus, Tritemius, Wadingus et plerique alii. Hinc a me etiam referri nemo forte gravabitur,

sive quod ad rem, qua de agebant, pertinere non videbantur, sive quod ignoti omnino illis erant, utpote regione longe dissiti et a nemine antea laudati; cum itaque et ad rem meam pertineant eorum nomina et mihi utcunque noti sint, non video, cur eos omittere debeam. Viri caeteroquin omnium, qui eos vel ex scriptis vel ex rebus gestis noverint, judicio clarissimi, de quibus tam magnifice loquor, et doctissimis lucubrationibus sive manu exaratis sive praelo typico mandatis digni, qui ab omni posteritate celebrentur et qui profecto quascunque vel selectissimas

utcunque noti sint, non video, cur eos omittere debeam. Viri caeteroquin omnium, qui eos vel ex scriptis vel ex rebus gestis noverint, judicio clarissimi, de quibus tam magnifice loquor, et doctissimis lucubrationibus sive manu exaratis sive praelo typico mandatis digni, qui ab omni posteritate celebrentur et qui profecto quascunque vel selectissimas bibliothecas, si in eas inferrentur, illustrarent. Et sane si ii ipsi, quos laudavimus, scriptores exteri essent et alterius cuiuscunque nationis, aliquam fortasse ab huiusmodi censoribus gratiam inirent, nullam

omittere debeam. Viri caeteroquin omnium, qui eos vel ex scriptis vel ex rebus gestis noverint, judicio clarissimi, de quibus tam magnifice loquor, et doctissimis lucubrationibus sive manu exaratis sive praelo typico mandatis digni, qui ab omni posteritate celebrentur et qui profecto quascunque vel selectissimas bibliothecas, si in eas inferrentur, illustrarent. Et sane si ii ipsi, quos laudavimus, scriptores exteri essent et alterius cuiuscunque nationis, aliquam fortasse ab huiusmodi censoribus gratiam inirent, nullam profecto, quia populares sunt. Etenim in

et ingenuae cuiusvis facultatis, sed omnium etiam illiberalium artium opera ab exteris hominibus edita, quamvis non absoluta et undequaque perfecta, in aliqua saltem laude ponant; si meliora, optima et omnibus absoluta numeris a popularibus edantur, in nullo sint apud illos loco. Ego vero qui rationem ac veritatem sequor et perversum populi iudicium contemnere consuevi, moveri me popularibus huiusmodi opinionibus non patior, quo minus magni faciam et in pretio habeam optimas cuiusque lucubrationes caeteraque opera etiam illiberalia et ea maxime, quae a popularibus graphice

me popularibus huiusmodi opinionibus non patior, quo minus magni faciam et in pretio habeam optimas cuiusque lucubrationes caeteraque opera etiam illiberalia et ea maxime, quae a popularibus graphice elaborata laude mihi digna videntur. VIII. Et haec quidem satis dicta sint de illis, qui ingenio, doctrina rebusque gestis ac scriptis illustre sibi nomen fecerunt. At non modo gravium rerum, sed etiam levissimarum scriptores laudavi et lucubratiunculas quasdam leves et valde minutas et tantum non ineptas recensui, fateor, sed certe in hoc alios bene multos, qui eandem edendi

dicta sint de illis, qui ingenio, doctrina rebusque gestis ac scriptis illustre sibi nomen fecerunt. At non modo gravium rerum, sed etiam levissimarum scriptores laudavi et lucubratiunculas quasdam leves et valde minutas et tantum non ineptas recensui, fateor, sed certe in hoc alios bene multos, qui eandem edendi bibliothecas provinciam ante me feliciter susceperunt, imitatus sum; et sane, si doctis tantummodo et hac in re peritis versatisque scribendum fuisset, multo fortasse magis mihi indulsissem. Iam vero et id vitio mihi vertent, quod nonnulla in hanc

ante me feliciter susceperunt, imitatus sum; et sane, si doctis tantummodo et hac in re peritis versatisque scribendum fuisset, multo fortasse magis mihi indulsissem. Iam vero et id vitio mihi vertent, quod nonnulla in hanc Bibliothecam nomina intuli hominum, qui parum ingenio valuerunt; at quia scriptis pro captu et ingenio editis ad nominis immortalitatem temere aspirarunt, in ea doctos inter et summa ingenii laude praestantes locum nacti sunt. Id certe leve quibusdam non omnino morosis censoribus et tantum non ridiculum

pudeat; nemo profecto tam ineptus, ut suis scriptis aliquam saltem, vel minimam, legenti utilitatem afferre nequeat. Denique scire omnes velim me hic narratorem potissimum, deinde laudatorem agere, nec laudem ad indignos pertinere mihi unquam in animo fuit, ut eos laudarem, qui laude digni non videntur, propterea unicuique pro dignitate locum attribuo. Hinc et gentilis viri et Iudaei, immo et christiani, sed depravatae religionis erroribus imbuti nomen inserui, quod si laudatoris tantum partes agerem, hos praeteriissem, ex quorum

laudatoris tantum partes agerem, hos praeteriissem, ex quorum scriptis genti nostrae nihil profecto laudis accedere potest. IX. Iam vero nonnullorum vitia, quae virtutibus admixta habuerunt, detego; ita enim scriptorem maxime candidum decet. Hac porro ratione eorum nomina, qui fere sine vitio fuere, magis magisque prominebunt et longe illustriora videbuntur; ipsorum praeterea virtus et vitiorum tenebris clarior apparebit. Postremo uti legentes virtutum documenta prae oculis habebunt, quae sequantur, ita et vitiorum exempla, quae detestentur; aeque enim

servatus est, neque enim omnium certam novimus aetatem, sed alphabeti ordine servato cuique locum dedimus, quem litterarum ratio postulabat, quae optima id genus series disponendi ratio esse videtur. Sicut auteiri recentiores aliquot scriptores, quos vel ipsi novimus vel patrum, qui proxime nos antecesserunt, memoria floruere, a quibus res eorum gestas accepimus, ita et antiquissimos, quorum nomina in haec commentaria intulimus, si paucos excipias, nemo ante nos laudavit. Mediae aetatis viros, etsi non omnes a summis etiam viris

ne omnino praetermitterem, paucis laudare et tantum quo sub antistite floruerint indicare, mecum statueram; sed cum eorum numerus plurimum excrevisset et in dies augeretur, operae pretium me facturum putavi, si seorsum de iis agerem et in commentarium aliquem eorum nomina referrem, qui de scriptoribus Ragusinis inscriberetur et de illis eorumque scriptis rebusque, si fieri posset, gestis unice ageret. Itaque Bibliothecam hanc instruere et litteris memoriaeque mandare decrevi. Tum iterum publica tabularia excussi: Veteres codices, quos ad manus

et de illis eorumque scriptis rebusque, si fieri posset, gestis unice ageret. Itaque Bibliothecam hanc instruere et litteris memoriaeque mandare decrevi. Tum iterum publica tabularia excussi: Veteres codices, quos ad manus habere potui, omnes, omnes item authores, qui de rebus Ragusinis scripsere, diligenter scrutatus sum, necrologia omnia, membranas, schedas et quaecumque expiscari potui vetera monumenta, praesertim vero ipsorum lucubrationes scriptorum, quae, licet in penitioribus bibliothecis laterent, facta mihi potestate

plurima et scripta et scriptorum nomina hic desiderari, quae tamen facile erit adiicere et quae a me omissa sunt supplere felicioribus post me scriptoribus, quibus ea, quae me latuerunt, e latebris eruere continget. Quoad Fratres Praedicatores attinet, iam olim Iconothecam illustrium fratrum, qui praecipua sanctioris vitae opinione, doctrinae et ingenii laude, litterarum praesertim monumentis, demum aliquo ecclesiasticae dignitatis gradu illustres fuere, instruxi, ex qua scriptores selegi, quos in hanc Bibliothecam, non sine multis additamentis, retuli.

quam quae supersunt, in maximo nostrae urbis terraemotu periissent. XIII. Postremo, si mihi historiae leges in hac describenda Bibliotheca a me neglectas obiiciat quis, recte quidem faciet, nam eius artis imperitum me ipse profiteor; caeterum ne venia indignum existimet, utpote qui maiorum laudi legentiumque utilitati his, qualescunque sint, commentariis consulere studui nihilque mihi atque ingenio meo laudis ac gloriae deferendum vel censui vel optavi. Romani denique eloquii maiestatem nemo in scripto hoc meo quaerat, cum narratoris partes agam simplici ac nudo sermone

fati lege caduca fuit.
Illis donasti tu, quod lex dura negarat,
Nominis aeterni per tua scripta decus.
Altera vita illis parta est, te Patre, sed in quam
Nil mors iuris habet, nil diuturna dies.
At si laudandos ornat qui laudibus, ipse
Laude est dignus, honor si redit, unde venit,
Te qui laudasti tot fama digna perenni
Nomina, quantus honor, gloria quanta manet? 6

aeterni per tua scripta decus.
Altera vita illis parta est, te Patre, sed in quam
Nil mors iuris habet, nil diuturna dies.
At si laudandos ornat qui laudibus, ipse
Laude est dignus, honor si redit, unde venit,
Te qui laudasti tot fama digna perenni
Nomina, quantus honor, gloria quanta manet? 6 BIBLIOTHECA RAGUSINA IN QUA RAGUSINI SCRIPTORES EORUMQUE GESTA ET

AELIUS CERVINUS Sublime illud ac fertile ingenium, quo natura, etsi aliquibus noverca, illi profecto munificentissima parens, Aelium Cervinum, Ragusinum patritium, qui primo loco, uti litterarum ratio postulat, laudandus mihi est, donavit, non neglexit ille incultumque ac desertum reliquit, neque eo ad pravos mores facilius combibendos usus est, quod utrumque plurimorum vecordia solet, sed ab ineunte aetate atque a primis

nuncupat; quod vero Lampridio patre genitum dixi, id ex publicis monumentis iustamque habentibus authoritatem adeo certum est, ut nullus dubitandi locus relinquatur, neque omnino verum eum, cum Romae esset, ex academicorum more, ut non nemo perperam autumavit, nomen mutasse, ut qui prius Aelius, deinde Lampridius Cervinus diceretur in gratiam fortasse Aelii illius Lampridii, viri doctissimi, quem sub Magno Constantino floruisse tradunt. IV. Cum vero adolescentiae annos vix

Lampridius Cervinus diceretur in gratiam fortasse Aelii illius Lampridii, viri doctissimi, quem sub Magno Constantino floruisse tradunt. IV. Cum vero adolescentiae annos vix attigisset, a parentibus, qui eius ingenium summopere mirabantur, Romam studiorum causa missus est et forte annum aetatis tertium et decimum agens Sixto IV, summo pontifice, a Stephano Zamagnio, Marini filio, materno ei genere arcte coniuncto, Ragusinae reipublicae ad pontificem oratore ductus anno aerae Christianae

Quo ea nomine a caeteris distingueretur, non constat, nam Humanistarum, Linceorum, Fantasticorum nomina, quibus Romanae academiae nunc etiam appellantur, recentiora sunt et nonnisi ad seculum XVII pertinent. Eiusdem academiae tunc princeps Blondus, non certe Flavius, qui editis doctissimis lucubrationibus immortale sibi nomen peperit (hic enim mortem Romae obiit pridie Nonas Iunias anno MCCCCLXIII sex fere menses antequam Aelius noster nasceretur), sed Flavii filius; ille etenim (teste Morerio ex Leandro Alberti) quinque filios reliquit omni liberali doctrina

quamvis minor adhuc aetate, sortitus est locum Aelius, ut in elegia ad Blondum ipsemet testatur:
Utque sodalitii delectus et optio praecox
Pars ego nunc vestri nuncupor una chori. 6 VI. Porro mos erat antiquis eos, qui poetica Ciaconius et Andreas Victorelli in additione in Benedictum XII. arte valerent et caeteris superiores essent, laurea, quae poetica dicebatur, donare eo fere in modo, quo theologiae, philosophiae, iuris peritis

decus,
Hinc desueta diu neglectae munera frondis
Digneris sancta nectere, Blonde, manu.-
Non votis, non hoc precibus venamur iniquis,
Captamus non hoc ambitione decus,
Poscimus inviti... Cum vero honor ille uni tantum deberetur, qui caeteris in eadem facultate praestaret, nec vellet Blondus sponte sua cuiquam illum deferre, ne scilicet partium studio captus videretur, stata die complures e sodalibus, qui doctiores videbantur, in arenam descendere iussit, carmine et nobili aliquo poemate eruditionis periculum

ambitione decus,
Poscimus inviti... Cum vero honor ille uni tantum deberetur, qui caeteris in eadem facultate praestaret, nec vellet Blondus sponte sua cuiquam illum deferre, ne scilicet partium studio captus videretur, stata die complures e sodalibus, qui doctiores videbantur, in arenam descendere iussit, carmine et nobili aliquo poemate eruditionis periculum facturos. Descendit et Cervinus palmamque ex aemulis omnium iudicio retulit, quemadmodum ipse in elegia ad regem Ladislaum affirmat:

consecrasti etc, Et urbem Romam, et obsoletum Capitolii palatium insperato gaudio et insuetis frondibus decorasti. Parva res, fortasse dixerit quispiam, sed profecto novitate conspicua et populi Romani plausu et iucunditate percelebris... Ipse etiam Cervinus, utpote qui magni aestimabat se ad eum dignitatis gradum promotum, apud regem Ladislaum ita ea de re gloriatur:
Quod mea deductum Tiberino a flumine munus
Vecta coronatis Musa propagat equis,
Hoc tibi sacramus fidi, rex magne, clientes,
Tam procul audita perfruiture lyra.

conficiendam mandavit, maiorem enim Petronillam iam antea nuptam collocaverat Zachariae Araneo, Nicolai filio, quem in testamentariis tabulis generum appellat. Utrum et masculini sexus liberos habuerit, incertum; certum tamen, etiam si habuerit, diu non vixisse; nam qui in eodem nobilium albo sub die XXX Iulii anni MCCCCXCVIII legitur Matthaeus Cervinus, Aelii filius, tunc et ipse viginti annorum patrio more in comitia receptus, ad hunc omnino non pertinet, cum hic nonnisi quindecim annis natu maior illo fuerit et ille hoc Romae adhuc agente natus videatur.

Nec potis est potus dulces violare marinis
Fluctibus et cursum lene fluentis aquae... XI. Multa scripsit cum metro, tum soluta oratione eaque optima et quae a laureato poeta vix desiderares, qui multis praeterea litteris non esset instructus. Haec inter et heroica nonnulla cecinisse et erotica, praesertim cum iuvenis esset suosque amores vel fictos et ingenii exercendi causa simulatos, vel veros exprimeret, constat ex hisce carminibus et elegiis:
Ille ego, magnanimum qui facta

qui multis praeterea litteris non esset instructus. Haec inter et heroica nonnulla cecinisse et erotica, praesertim cum iuvenis esset suosque amores vel fictos et ingenii exercendi causa simulatos, vel veros exprimeret, constat ex hisce carminibus et elegiis:
Ille ego, magnanimum qui facta attollere regum
Et sueram grandi bella tonare tuba,
Nescio quo iaceo...
Uror ut Assyriis templis uruntur odores
Et volucris nidis uritur una suis,
Nec magis ad solem glacies, nec cera liquescit,
Cum iuvat et flammas nutrit adusta

de republica litteraria facili negotio bene mererer, cum et authoris laudi et legentium utilitati non maximo labore quammaxime consulerem. XII. At vero Cervinus, quemadmodum caeteri omnes docti et de aliquo nomine viri, aemulos habuit censores, aristarchos, momos, qui maxime famam eius et nominis amplitudinem minuere conabantur. Id cum ex elegia In detractorem, tum ex epitaphio, quod sibi ipse ponendum scripsit, palam ostenditur, quod huiusmodi est:
Aelius obscuro tacitus tegor ecce recessu,
Nunc

tui, Laurens, culpare silentia vatis,
Ni cupis eiusdem criminis esse reus,
Nam duo lustra jere nobis transacta, sodales
Ex quo segnities detinet una duos. Nascimbenium quoque, quem vix Nascimbenum Nascimbenium Ferrariensem esse crediderim, qui Ragusii olim rhetoricae praeceptor fuerat scripsitque in libros Tullii De inventione commentarios typis Venetiis editos apud Bologninum Zalterium anno MDLXIII et ab authore ipso Ragusino senatui dicatos; aetas enim vix constare videtur. Ad eum porro scribens haec habet:
Si nunc Cimmeriis

Andream insuper nescio quem, virum, ut puto, sicut et caeteros litteratum:
Si Leten ego, seu venena potem
Tristis mandragorae periculosa
Nedum somniferum papaver, essem
Andreae memor, hunc amem, necesse est,
Olim discipulum meum, paventem,
Qui me dictitat et libens fatetur... Vitum etiam iurisconsultum, mihi pariter incompertum; ait enim:
Nec Vitum, unanimem meum sodalem,
Doctum transeo iuris utriusque? Primum autem in amicorum numero habuit Iulium Pomponium Laetum

in amicorum numero habuit Iulium Pomponium Laetum Salernitanum, quem etiam prae caeteris dilexit, suum olim in Quirinali academia socium, etsi aetate longe maiorem; Laetus enim sub Pio secundo et Paulo item secundo, Romanis pontificibus, Romae maxime floruit praeceptorque fuit Alexandri Farnesii, qui in pontificatu maximo Paulus tertius dictus est. Hunc nempe virum multis editis operibus celeberrimum in primis coluit Cervinus, ad quem ita in epistola:
Ergo quis in vitium tam longa silentia vertat,
Quis, rogo, desidiam

soccis conspicienda suis... Denique, ut missos faciam caeteros, etsi illustres omni liberali disciplina viros, amicissime vixit cum Hieronymo Fracastoreo, Veronense, medico, poeta, philosopho, astrologo et nominis amplitudine et editis lucubrationibus toti orbi notissimo, qui cum eruditis omnibus suae aetatis hominibus litterarum commercium habuisse perhibetur. A Fracastoreo igitur dono recepit Lucretii opusculum emendatum illud et perpolitum; qua de re elegiam scripsit Cervinus laudatque amicum multis clarum nominibus atque pro accepto munere gratias agit

commercium habuisse perhibetur. A Fracastoreo igitur dono recepit Lucretii opusculum emendatum illud et perpolitum; qua de re elegiam scripsit Cervinus laudatque amicum multis clarum nominibus atque pro accepto munere gratias agit inquiens:
Qui curat morbos Hieronymus, hoc tibi praestat,
E carie versus eruit ille tuos...
Versibus hinc praesto est, hinc ille iacentibus aegris
Atque instar Phaebi culmen utrumque tenet,
Inde prius quam te Ragusam mittere passus,
Iam bene purgata labe politus eras,

populo principatum permittebant, historiis, in Romana praesertim, ignorat saepenumero ex officinis opifices atque etiam ex agris et ab aratro bubulcos ad rem cum imperio gerendam accersitos animo plane ingenuo imperasse et egregiam reipublicae operam navasse? At certe non omnino invenies opificem, qui in officina callum obduxit, ad litterarum studia aptum et appositum. Quod si id etiam fieri posse quispiam contendat, inficias non ibo; inficiari tamen nullus omnino verebor, eum non ita celeriter litteras percepturum, ut ex officina se proripiens, depositis extemplo illiberalibus suae artis

poesim animum adiecit sumptisque plectro ac lyra ea statim atque imparatus cecinit, quibus canendis vix alius in Musarum sinu a primo aetatis exordio altus et educatus sufficeret. Equidem ferunt illum insano nobilis matronae amore captum, excitatis, qui in eius mente latebant, poeticae igniculis, poetam casu evasisse. Cum enim nulli, ei praesertim quam deperibat intimos cordis sui sensus patefacere auderet, veritus maximam in caput suum pestem, si palam fieret ignis, qui in suo pectore ardebat, accersere, id saltem sibi licere ratus,

Equidem ferunt illum insano nobilis matronae amore captum, excitatis, qui in eius mente latebant, poeticae igniculis, poetam casu evasisse. Cum enim nulli, ei praesertim quam deperibat intimos cordis sui sensus patefacere auderet, veritus maximam in caput suum pestem, si palam fieret ignis, qui in suo pectore ardebat, accersere, id saltem sibi licere ratus, quotiescunque illa e domo egrederetur, vel ad sacram aliquam aedem vel alio concessura, quod ille diligenter quotidie explorabat, eminus eam, formae eius contemplandae causa, sequebatur, neque enim propius accedere

carminum habuit Virgilius. In eo Aegyptiam sagam inducit puellis de sorte sua sollicitis futura fata praecinentem. Primum e praelo exiit anno MDXCIX, subinde pluries, nec alibi quam Venetiis. Manu autem exaratum nemo est Ragusii, qui aliquam litterarum Illyricarum rationem habeat, et in musaeo suo non servet ac saepius manibus terat. Ob verborum proprietatem et candorem inter classicos linguae Illyricae authores ab Ardelio Dellabella Societatis Iesu in suo Lexico Illyrico numeratur. Florebat initio seculi XVI.

eius seculi annum, verum utrum reipsa de eo loquatur Sabellicus, incertum adeoque rem in medio relinquo. Cum plura vero veterum poemata elegantissima prae manibus passim a nostris habeantur sine authoris nomine, optandum esset, ut qui ab opere vacant viri eruditi ea diligenter excuterent, ex stylo enim aliisque notis fortasse alicuius ex illis Cibranium authorem deprehenderent. CHRISTOPHORUS

et in admirationem iam traductis atque voluptate affectis caeterae loci partes, etsi quaedam non omnino admirandae, admirationi sint ac voluptati. Id a me, ne cogitante quidem, sed casu et ex ordine illustria doctorum hominum nomina referente iam factum adverto, qui in alterius huiusce tomi initio, quasi in limine rem admodum speciosam, doctissimae scilicet poetriae lectissimaeque matronae, quae se mihi laudandam offert, nomen, suae olim Patriae ornamentum, seculis deinceps omnibus praedicandum exhibeo. Floria de Zuzoris

ac perspicax ingenium, insignis eruditio atque elegans cultaque dicendi copia in muliere si reperiantur, magnam profecto illi omnium et admirationem et benevolentiam iure merito conciliant. Enim vero litterarum studia in eo sexu nemo exigit, nemo desiderat, qui communi omnium iudicio pro libris ad acum et colum, pro schola ad textrinam amandatur; hinc si litteras colit mulier, supra sexus conditionem elevata, virum agere creditur. Sane in Floria ea vis ingenii; is litterarum amor, ea poeticae facultatis praestantia,

merueritque summis etiam laudibus celebrari. Nonnulla laudum eius monumenta placet hic describere. Caetera, ne longior sim, praetereo. Sane vero Floriae poemata ab aliquo ex iis, qui eius virtutem summopere mirabantur, collecta fuisse nullus dubito, sed utrum aliquando in lucem prodierint, vel adhuc in aliquo angulo lateant, omnino me fugit. Ubi gentium obierit, ignoro, cum et Florentiae et Ragusii etiam cum viro domicilium habuisse constet. Post virum tamen

ad veteris eloquii maiestatem, nec ita prope accedat, in litteraria republica locum habet et primis in ordinibus numeratur. Eo in ordine magna nomina Lipsios, Muretos, Manutios, Turnebos, Lambinos, Sannazarios, Bembos, Hicios, Facciolatos et iis similes, qui veteris linguae dignitatem utcunque imitari studuerunt, suspicimus et fere admiramur. At si viri Latine loquentes admiratione digni videntur, admirationem longe maiorem incutere debet, siqua faeminarum perfectam absolutamque Latini idiomatis rationem calleat,

sermonis callebat, ut Romae aurea aetate orta videretur; at eadem Italici sermonis, quod nemo non mirabitur, expers omnino erat. Venit itaque Ragusium anno DLXXXVII supra M frater Seraphinus Ractius ab Ordinis Praedicatorum magistro missus, qui vicarii generalis nomine fratrum Congregationem simulque sororum caenobium, quod per idem tempus in Ordinis potestate erat, moderaretur. At Ractius saepe pro officii ratione sacras illas virgines alloqui debuit et cohortari, multa insuper ad earum regimen

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report