Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: qui Your search found 28609 occurrences
First 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 Last Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 9924-10113:9924. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section] DE VETERIS INSTRVMENTI VIRIS ILLVSTRIBVS M. MARVLI COMMENTARIVM. Divi Hieronymi de uiris illustribus librum nuper euoluenti mihi uenit in mentem illius ea in re studium pro uiribus emulari uelle. ut sicut ipse de ijs, qui sub euangelio erant, texuit historiam, ita et ego eorum qui in ueteris legis uoluminibus continentur gesta breuis succinctaque narratione subnecterem. Vtile ratus legentibus fore, si in his quoque proponantur tum uitia quę cauere
9925. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section] COMMENTARIVM. Divi Hieronymi de uiris illustribus librum nuper euoluenti mihi uenit in mentem illius ea in re studium pro uiribus emulari uelle. ut sicut ipse de ijs, qui sub euangelio erant, texuit historiam, ita et ego eorum qui in ueteris legis uoluminibus continentur gesta breuis succinctaque narratione subnecterem. Vtile ratus legentibus fore, si in his quoque proponantur tum uitia quę cauere oporteat, tum uirtutes quas deceat imitari. In istis autem
9926. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section] postremo Adę. Eiecti de paradiso, ne de ligno uitę comedant, passionibus subditi mortique addicti. Cherub ad paradisi custodiam constitutum. Et illi quidem genuerunt primo Cayn agricolam, deinde Abel, ouium pastorem. Qui, eo quod sacrificia sua gratiora essent, a fratre Cayn per inuidiam interficitur. Cayn vero tanti parricidii conscius de misericordia Dei desperauit hintrauitque in terra Edom. Ibi genuit Enoch, hic Iared, hic
9927. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section] fratre Cayn per inuidiam interficitur. Cayn vero tanti parricidii conscius de misericordia Dei desperauit hintrauitque in terra Edom. Ibi genuit Enoch, hic Iared, hic Mauiahel, hic Mathusahel, hic Lamech, qui primus duas accepit uxores, Adam et Sellam. Fit septuplum ultio de Cayn, de Lamech septuagies septies. Adam genuit tertium Seth. Seth autem genuit Enos. Adam uixit annos DCCCCXXX, Seth DCCCCXII, Enos DCCCCV, Caynan
9928. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] arcam, cuius longitudo CCC cubitorum fuit, XL latitudo. Illo ingresso arcam cum uxore et liberis et nuribus et omnis generis animantibus inundantes aquę operuerunt terram, reliqua animalia suffocata sunt. Noe cum his, qui in arca erant, superfuit et ab eo instauratum est hominum pecudumque genus super terram. Aquę, quę montium iuga cubitis XV superauerant, centesima quinquagesima die resederunt. Hisque cędentibus arca ipsa tam diu
9929. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] autem cum illo Deus promisitque ei diluuium se ultra non inducturum. Post hęc Noe plantauit uineam. Inebriatus detectis iacuit uirilibus. Cham ridens retulit fratribus, et ipsi suis indumentis operuerunt pudenda patris. Qui cum euigilasset, maledixit Chanaan, filio Cham, benedixit autem Sem et Iapheth. Vixit annos DCCCCL. Sem Sem, Noe filius, genuit Arphaxat,
9930. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] exturbata sitiens atque esuriens per solitudinem errabat. Posito puero sub arbore recessit, ne expirantem uideret. Mox angeli indicio intuita puteum repleuit utrem aqua et reuersa filium, quem reliquerat, refocillauit potu. Qui cum adoleuisset, factus est sagittarius. Patrem Abraham sepeliuit fratre Isaac V. adiuuante. Vixit annos CXXXVII.
9931. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] Ruben, ait, non crescas, quia ascendisti cubile patris tui. Symeon et Leui, uasa iniquitatis. Juda, adorabunt te filii patris tui. Non auferetur sceptrum de Juda nec dux de femore eius, donec ueniat qui mittendus est, et reliqua de Christo tunc futuro. Zabulon, inquit, habitabit in littore maris. Isachar, asinus fortis. Dan iudicabit populum suum. Fiat Dan coluber in uia. Gad accinctus
9932. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] Ab eadem tentati adulterii insimulatus mittitur in carcerem. Prępositus carceris uinctis illum pręesse iussit. VIIII. Contigit autem, ut duo, qui illic erant, pincerna et pistor regis, dormiendo somniassent. Pincerna uitem uidit cum trina uuas ferente propagine seque expressum inde in calice uinum regi obtulisse. Id Ioseph interprętatus post triduum liberandum
9933. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] septem crassas et septem macras atque ab his illas deuorari, alias etiam conspicatus esset in culmo uno septem spicas plenas et septem tenues moxque illarum pulchritudinem in harum transisse exilitatem, suggessit ei de Ioseph, qui erat in carcere. Qui eductus dixit septem annos fore ubertatis et septem famis. Ob hoc monuit, ut frugum ubertatis pars quinta in horreis reponeretur. Rex pręfecit illum domui suę plebisque regendę. Dedit annulum in
9934. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] macras atque ab his illas deuorari, alias etiam conspicatus esset in culmo uno septem spicas plenas et septem tenues moxque illarum pulchritudinem in harum transisse exilitatem, suggessit ei de Ioseph, qui erat in carcere. Qui eductus dixit septem annos fore ubertatis et septem famis. Ob hoc monuit, ut frugum ubertatis pars quinta in horreis reponeretur. Rex pręfecit illum domui suę plebisque regendę. Dedit annulum in manu eius uestibusque
9935. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] distribuebat Aegyptiis frumenta pro pecunia. Per illud tempus Iacob decem filios suos frumentatum misit in Aegyptum. Beniamin apud se manere iussit. Cum uenissent, cognouit eos Ioseph ipse ab illis incognitus. Dissimulans, qui esset, objicit eis, quod loca exploratum aduenerint et captos mittit in carcerem non inde exituros, donec fratrem, quem reliquum esse dixerant, uenire facerent. Deinde, ut hoc pręstarent, abire dimissi Symeone obside
9936. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] Ioseph uterinus. Bibentes inebriati sunt. Ille interim impleri saccos frumento iubet et in his ęs pro eo solutum includi, insuper in sacco Beniamin cyphum suum argenteum. Cum abiissent, misit post illos dispensatorem, qui cypho in sacco Beniamin inuento furti coargutum reduxit ad Ioseph pro seruo. Tunc et reliqui reuersi sunt. Quorum Iudas ad genua Ioseph prouolutus rogauit, ut uicaria seruitute fratrem sibi redemptum iri concederet, ne
9937. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] sed prolatis in medium, quę ab eo acceperat, donis liberatur dicente Juda: Iustior me est, quia non tradiderim eam filio meo Selę . Gemelli Illa igitur gemellos peperit: Phares, qui prior est natus, et Zaram, qui prior uisus est manum protulisse. A Juda ultra non fuit cognita. De illo pater prophetauit: Iuda, inquit, adorabunt te filii patris tui ... et reliqua, ut supra est dictum.
9938. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] ab eo acceperat, donis liberatur dicente Juda: Iustior me est, quia non tradiderim eam filio meo Selę . Gemelli Illa igitur gemellos peperit: Phares, qui prior est natus, et Zaram, qui prior uisus est manum protulisse. A Juda ultra non fuit cognita. De illo pater prophetauit: Iuda, inquit, adorabunt te filii patris tui ... et reliqua, ut supra est dictum.
9939. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section] domo Leui, infantulus a matre secundum flumen exponitur. Pręceperat
enim pharao pueros Hebreos, mox ut nati essent, interfici. Filia regis inuentum
adoptauit eumque Moysen nuncupauit, hoc est
9940. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section] iubetur descendere. Dominum iratum pręcibus placat. Descendens uiso uitulo Tabulas ad radicem montis confringit, deinde uitulum conterot et: Siquis est Domini, inquit, iungatur mihi! Congregati sunt ad eum filii Leui, qui eius iussu die illo interfecerunt uigintitria fere milia honinum. Benedixit eis et reuersus Deum obsecrauit: Aut dimitte eis, inquit, aut dele me de Libro! Respondit: Qui peccauerit, delebo eum, tu autem uade!
9941. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section] Congregati sunt ad eum filii Leui, qui eius iussu die illo interfecerunt uigintitria fere milia honinum. Benedixit eis et reuersus Deum obsecrauit: Aut dimitte eis, inquit, aut dele me de Libro! Respondit: Qui peccauerit, delebo eum, tu autem uade! Igitur percussit populum pro reatu uituli. Ad Moysen uero: Ascende, inquit, in terram, quam patribus promisi. Ego non ascendam tecum, quia populus durę ceruicis es, ne forte
9942. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section] uia. Hoc audito populus fleuit. Ingrediente Moyse tabernaculum columna nubis descendebat et ad ostium stabat. Loquebatur Dominus Moysi facie ad faciem. Iosue non recedebat de tabernaculo. Moyses petiit ostendi sibi faciem Domini, qui respondit: Ostendam omne bonum tibi et miserebor cui uoluero et clemens ero in quem mihi libuerit. Non poteris autem uidere faciem meam. Non enim uidebit me homo et uiuet. Stabis super petram et uidebis posteriora mea,
9943. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section] conuocabis principes et mouebis castra. Profecti de deserto Synai peruenerunt in solitudinem Pharan. Pręcedebat arca, quę cum eleuaretur, dicebat Moyses: Surge, Domine, et dissipentur inimici tui et fugiant, qui oderunt te, a facie tua! Cum autem deponeretur, subdebat: Reuertere, Domine, ad multitudinem exercitus Israhel! Extremam castrorum partem ignis absumpsit, eo quod fastidito man saginam
9944. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section] Reuertere, Domine, ad
multitudinem exercitus Israhel! Extremam castrorum partem ignis
absumpsit, eo quod fastidito man saginam
Aegypti expetissent. Moyses Domini iussu LXX seniores deligit, qui secum
subirent laborem regendi populum. Coturnicum agmen uentus in castra detulit.
Carnes adhuc sub dentibus eorum erant, et percussi sunt plaga magna. Locus
dictus
9945. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section] parum abfuit, quin a concione commota lapidarentur. Apparuit gloria Domini super tabernaculum, et Dominus per Moysen increpuit incredulitatem eorum. Minabatur eis pestilentiam, quando Moyse supplicante pepercit. Dixit tamen illos, qui Moysen petulanter lacessierunt, terram patribus promissam non uisuros, quodque tantum seruum suum Chaleb inducet in eam et Iosue et paruulos populi, reliquorum cadauera in solitudine iacebunt. Sed et filii eorum uagi erunt annos XL
9946. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section] illi ad tabernaculum fugerunt. Domino autem scelus ulciscente iam multitudinem uastabat incendium, quando pro illis Aaron iussu Moysi offerens thimiama depręcatus est cessauitque uastatio. Desyderata sunt eo die, pręter eos qui in seditione Chorę periere, tredecim uirorum milia et septingenti. Pręcepit Dominus, ut acceptis XII uirgis in singulis singula tribuum nomina inscribant et ait: Quem ex his elegero, germinabit uirga illius. Germinauit
9947. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section] Ascenderunt per uiam Basan. Occurrit eis Og, rex Basan. Fuderunt eum et rerum potiti sunt. Inde castrametati sunt in campestribus Moab. Balach, filius Sephor, rex Moab, uocauit Balaam, filium Beor, ariolum, ut deuoueret Israhelen. Qui a Domino inhibitus e contrario bona ei optabat. Asina locuta est. Ille ter benedixit regis aduersariis ac de iisdem prophetauit. Morabantur in Sethim, quando cum filiabus Moab fornicati sunt. Deos earum adorauerunt; initiati sunt
9948. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section] benedixit regis aduersariis ac de iisdem prophetauit. Morabantur in Sethim, quando cum filiabus Moab fornicati sunt. Deos earum adorauerunt; initiati sunt Belphegor. Ex Domini iussu dixit Moyses: Occidat unusquisque proximos suos, qui sacrificarunt Belphegor! Phinees, Eleazari filius, uidit Israhelitam palam intrantem ad scortum Madianitidem, et inuadens ambos pugione confodit in genitalibus cessauitque plaga a filiis Israhel. Occisa sunt autem
9949. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section] et in Zochi, filia ducis
Madian. Imperat Dominus Moysi et Eleazaro, ut numerent filios Israhel a XXX
annis supra et per tribus
9950. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section] uerba faciens dicta factaque eis a Domino recenset, a monte Oreb usque huc. Admonet pręterea, ut pręcepta Dei obseruent et ea doceant posteros. De morte sua prędicit. Tres ciuitates separat trans Iordanem ad confugium illorum, qui nolentes occiderint proximum suum. Hę fuerunt: Bosor, Ramoth et Golan. Docet populum cerimonias et iudicia eosque ad pręcepta perficiunda hortatur. Prędicit de uictoria aduersus gentes futura. Enumerat, quot bona, si Domini
9951. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section] Benedictio dicta in monte Garizim, maledictio in monte Hebal. Iubet euerti idola gentium et in loco, quem elegerit Dominus, holocausta offerri, sanguinem cum carnibus ne comedant. Iubet et eum, qui idola colenda suaserit, lapident et reliqua. Sacerdotes, inquit Dominus, et Leuitę non habeant hęreditatem cum aliis; ego hęreditas eorum. Moyses pręterea ait: CXX annorum sum hodie; non possum ultra
9952. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section] reuersę sunt aquę ad cursum suum. Die decimo castrametati sunt in Galgalis. Ibi posuerunt lapides, quos de Iordane tulerant. Gentes miraculo audito timuerunt. Iosue iussu Domini circumcidit secundo filios Israhel, quia, qui supererant, non erant circumcisi. Manserunt eodem in loco, donec sanarentur. Loco inditum nomen Galgala. Ibidem fecerunt Phase, in campestribus Hierico. Comederunt de frugibus terre, et manna defecit. Apparuit angelus cum gladio
9953. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section] tolli imperat. De spelunca eductos calcari super colla fecit dicens sic se cęteros conculcaturum. Eosdem interfectos in stipitibus suspendit, depositos in spelunca sepeliuit. Eodem die Macedan cepit et Lebnan et Lachim et regem Gazer, qui in subsidium Lachis uenerat, fudit in Heram. Cepit etiam Eglon, Ebron, Dabir, omnem terram montanam, meridianam atque campestrem et cum regibus Assaroth uno impetu reuersusque est in Galgala. Reges
9954. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section] Numerus regum debellatorum XXXI. Leuitę urbes aliquot accęperunt, in quibus habitarent, et suburbia ad pabulum iumentorum. Caleph, Iephone filius, Cenezeus, quoniam inter exploratores a Moyse missos uera retulerat, superuixit illis, qui in solitudine penere, annos XLV, hoc est usque ad annum ętatis suę quintum et octogesimum. Accepit possessionem a Moyse promissam montem Hebron, ante dictum Cariatharbe. Adam maximus ibi inter Enachim situs est. Ciuitates filiorum
9955. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section] Fleuit populus
et
9956. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] accępit Hierobaal, id est
9957. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] contra Baal. Succidit lucum, ędificauit altare in uertice petrę, obtulit duos tauros holocaustum Domino. Ciues poscebant Gedeonem ad mortem a Ioa, patre eius, qui ait: Si deus est Baal, uindicet se de illo, qui suffodit aram ipsius. Madian et Amalech castrametati sunt in ualle Iezrahel. Gedeon uero conuocatis filiis Abiezer et Manasse et Asser et Zabulon et Neptalim petiit a Domino uictorię futurę signum. Id fuit ros in
9958. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] in expeditionem eunti a Domino pręceptum est, ne multitudini confideret faceretque reuerti timidos. Ex his reuersa sunt uigintiduo milia, cum eo decem milia remansere. Hos etiam iussus duxit ad aquas, et tantum trecenti, qui manu ad os biberant, remanserunt, qui uero flexo poplite os immerserant, ad tabernacula sua rediere. Cum his ergo trecentis in certamen prodiit. Castra autem Madian erant in ualle collis excelsi. Gedeon a Domino admonitus
9959. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] est, ne multitudini confideret faceretque reuerti timidos. Ex his reuersa sunt uigintiduo milia, cum eo decem milia remansere. Hos etiam iussus duxit ad aquas, et tantum trecenti, qui manu ad os biberant, remanserunt, qui uero flexo poplite os immerserant, ad tabernacula sua rediere. Cum his ergo trecentis in certamen prodiit. Castra autem Madian erant in ualle collis excelsi. Gedeon a Domino admonitus descendit in castra illorum cum Phara
9960. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] excelsi. Gedeon a Domino admonitus descendit in castra illorum cum Phara puero et audiuit quendam narrantem somnium suum alteri, quod panis subcinericius ordeaceus euerterit castra Madian. Qui audiebat, interprętatus est dicens hunc esse Gedeonis gladium. Reuersus Gedeon trecentos suos diuisit in partes tris cum tubis et lampadibus lagenarum opercubo contectis. Cecinit tuba, simul omnes insonuerunt fractisque
9961. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] lagenarum opercubo contectis. Cecinit tuba, simul omnes insonuerunt fractisque lagenis fulserunt lampades. Territi hostes terga dedere, fugientes mutua se cęde trucidabant atque Gedeon uictoria est potitus. Qua audita illi, qui erant in monte Ephraim, uada Iordanis pręoccuparunt, ubi interfectis Oreb et Zeb, ducibus Madian, capita eorum detulerunt trans Iordanem ad Hierobaal et aduersus eum iurgati sunt, quod ipsos ad id bellum non uocauerit.
9962. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] et Salmana, Madianitarum reges, fuso eorum exercitu cępit. Regressus ad Socoth septem et septuaginta principes regionis illius super spinas et tribulos contriuit. Turrim Phanuel euertit, oppidanos interfecit. Zebe et Salmana, qui fratres eius occiderant, occidit. Israhelitis eum regnare uolentibus non assensit. Quinimmo prędam omnem illis cęssit inaures tantum reseruans, de quibus fecit ephot et posuit in ciuitate sua Ephra. Quieuit terra XL
9963. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] ut eis dominaretur. Accepit ab illis LXX pondo argenti de phano Baal Berith. Ex eo conduxit milites uenitque ad domum patris sui in Ephra. LXX fratres suos interfecit super lapidem unum. Euasit Ioathan, minimus fratrum, qui conscendens montem Garizim in parabola locutus est: Ierunt ligna, inquit, ut ungerent super se regem ... Inde illis, qui Abimelech regem constituerant, maledixit fugitque in Bera. Abimelech autem regnauit
9964. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] in Ephra. LXX fratres suos
interfecit super lapidem unum. Euasit Ioathan, minimus fratrum, qui
conscendens montem Garizim in parabola locutus est: Ierunt ligna,
inquit, ut ungerent super se regem ... Inde illis, qui Abimelech
regem constituerant, maledixit fugitque in Bera. Abimelech autem regnauit
annis
9965. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] regem constituerant, maledixit fugitque in Bera. Abimelech autem regnauit
annis
9966. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] et non exaudiuit eos. Deinde confitentes peccata sua idola de finibus suis proiecerunt, et placatus est Dominus. Igitur Ammonitę tentoria sua fixere in Galad. Israhelitę autem castrametati sunt in Masphat proponentes, ut, qui primus dimicare coeperit aduersus hostem, ille dux sit populi Galad. Iepte itaque dux creatus positis in Masphat castris per nuncios monuit regem Ammonitarum, ne uastaret fines Israhel. Ipse uero restitui sibi petiit
9967. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] de tribu Dan, hos insecutus iudex et dux populi Israhel fuit, de quo ita traditur: Cum ob idolatriam seruissent Palestinis XL annis, angelus apparuit uxori Manuę, quę sterilis erat, et ex ea nasciturum prędixit nazareum, qui populum uindicabit in libertatem. Hoc ipsa retulit marito. Angelus autem iterum ambobus apparens insinuauit illis nato puero, quid facto opus esset. Manue quęrenti nomen angelus respondit: Angeli
9968. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] oppidi leonem manibus decerpsit. Reuertens uidit in ore leonis mortui examen apum et fauum mellis. Cum autem inisset cum illa, in cuius amorem exarserat, matrimonium, in nuptiali conuiuio proponit problema sodalibus, qui erant XXX: De comedente, inquit, exiuit cibus et de forti egressa est dulcedo. Non ualentibus illis hoc soluere a coniuge eius didicere. Ipse coniugis proditione offensus descendit Ascalonem, XXX uiros
9969. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] exiuit cibus et de forti egressa est dulcedo. Non ualentibus illis hoc soluere a coniuge eius didicere. Ipse coniugis proditione offensus descendit Ascalonem, XXX uiros interfecit, eorum spolia dedit his pro sponsione, qui problema soluerant. Inde relicta coniuge recessit. Illa uero alium sibi accępit maritum. Rediit Sanson tempore messis. Prohibitus intrare ad illam, in caudis trecentarum, quas cęperat, uulpium, faces alligauit hisque in
9970. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] Ea promissis corrupta solicitauit uirum sciscitans, in quo esset eius fortitudo et quali uinculo constrictus teneri posset. Ter mulierem elusit, quarto uerum indicauit. Ligatus primo funes abrupit neruiceos, iterum canipeos, qui nunquam in opere fuerant, tertio clauum alte in terra defixum, cui per septem capillos alligatus fuerat, euulsit. Postremo, quia nazareus erat, id est consecratus Domino ab utero matris suę raso capite captus est mulieris
9971. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] petierat Saul, inuentus adducitur et, cum super omnes humeris capiteque emineret, acclamauit populus: Viuat rex! Saul domum suam abiit in Gabaa et, qui Deo chari erant, secuti sunt illum. Filii autem Belial sequi contempsere. Boues ante se agens uenit in agrum. Insiluit in eum spiritus Domini. Furens utrumque bouem concidit in frusta; ea in omnes mittens terminos ait:
9972. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] sunt illum. Filii autem Belial sequi contempsere. Boues ante se agens uenit in agrum. Insiluit in eum spiritus Domini. Furens utrumque bouem concidit in frusta; ea in omnes mittens terminos ait: Sic fiet bobus illius, qui Saulem secutus non fuerit et Samuelem. Censum egit filiorum Israhel. Castra Ammonitarum afflixit. Cum autem uellet populus illos perdere, qui eum contempserant, inhibuit. Samuele populum conuocante in Galgala
9973. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] in frusta; ea in omnes mittens terminos ait: Sic fiet bobus illius, qui Saulem secutus non fuerit et Samuelem. Censum egit filiorum Israhel. Castra Ammonitarum afflixit. Cum autem uellet populus illos perdere, qui eum contempserant, inhibuit. Samuele populum conuocante in Galgala constituerunt Saulem regem, immolauerunt Deo et lętati sunt. Regnauit recte per biennium, reliquo tempore contra legem. Cum decem milibus uirorum
9974. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] esse scindendum tradendumque meliori. Spiritus Domini recessit a Saule, et uexabat eum spiritus nequam. Datus est illi Dauid puer, quo cytharam percutiente leuius habebat se. Et Dauid quidem factus est eius armiger. Qui cum Goliam gygantem ex prouocatione interemisset, causa fuit Saulis uictorię in Palestinos. Mulieres cecinerunt: Percussit Saul mille, et Dauid decemmilia. Ob hoc exarsit in eum Saul capitali odio. Domi receptum
9975. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] uastarent Iudeam,
protinus recessit. Locum uocauerunt
9976. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] sponsam eius Michol alteri tradidit, ipsum autem cum multa militum manu obsedit sub colle Achillę. Dauid noctu ingressus tentorium poterat perimere dormientem, sed abstinuit. Ob hoc rursum Saul reconciliatus est illi. Qui tandem graui Palestinorum bello in Gelboe monte oppręssus cum suis periit. Victores caput eius pręcisum ubique ostentarunt. Arma posuerunt in templo Astaroth, corpus truncum suspenderunt in muro Bethsan. Habitatores autem
9977. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] simulationem filiam suam Michol eidem despondit. Mittit ipsum in Palestinos et cum uictoria redeunti insidias parat. Dauid ergo domi suę ab armatis obsessus per fenestram elapsus est. Fugiens uenit ad Samuelem, et qui illuc ad ipsum compręhendendum missi fuerant, prophetare coepere nihil ei iniurię inferentes. Eo iratus Saul et ipse accedens nihil ei nocuit, sed prophetans nudus incessit. Vnde natum est prouerbium: Num et Saul
9978. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] apud quem insanię simulatione capitis uitauit periculum. Venit ad speluncam Odolam. Plurimi de tribu Iuda illuc ad eum conueniunt et ipse Gaddi prophetę monitu profectus est in terram Iuda. Saul interim sacerdotes Nobę, qui fugientem cibo armisque iuuerant, iussit interfici. Solus Abiatar, Achimelechi filius, effugiens uenit ad Dauidem et ab eodem benigne susceptus apud ipsum mansit.
9979. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] pręda recuperata uictor rediit in Sicelech, ubi accepto Israhelitanę cladis nuncio, quę in Gelboe contigerat, uictorię suę lętitam uertit in luctum perditionis alienę. Flere coepit Saulem et Ionatham et reliquos, qui tunc cęsi erant. Illum, qui Saulem saucium ab ipso Saule rogatus percusserat, interfici iussit. Montibus Gelboę maledixit. Ascendit in Hebron, ungitur in regem. Iabitis, qui Saulem sepelierunt, benedixit. Dum autem
9980. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] rediit in Sicelech, ubi accepto Israhelitanę cladis nuncio, quę in Gelboe contigerat, uictorię suę lętitam uertit in luctum perditionis alienę. Flere coepit Saulem et Ionatham et reliquos, qui tunc cęsi erant. Illum, qui Saulem saucium ab ipso Saule rogatus percusserat, interfici iussit. Montibus Gelboę maledixit. Ascendit in Hebron, ungitur in regem. Iabitis, qui Saulem sepelierunt, benedixit. Dum autem Iesbosetus, Saulis filius, Abnero
9981. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] Flere coepit Saulem et Ionatham et reliquos, qui tunc cęsi erant. Illum, qui Saulem saucium ab ipso Saule rogatus percusserat, interfici iussit. Montibus Gelboę maledixit. Ascendit in Hebron, ungitur in regem. Iabitis, qui Saulem sepelierunt, benedixit. Dum autem Iesbosetus, Saulis filius, Abnero autore regnat Ierosolymis, quod fuit per bienium, interim Dauid regnabat in Hebron super Iudam. Illic nati sunt ei fillii. Tandem Iesbosetus cum
9982. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] recepit. Atque inde Abnerum ab Dauide amice susceptum Ioab per inuidiam interemit. Iesbosetum etiam filii Renon dormientem in lecto interficiunt. Caput eius afferunt ad Dauidem in Hebron, qui eos quidem morte mulctauit. Caput autem, quod attulerant, sepeliri iussit. Cunctę tribus in Hebron conuenientes Dauidem regem salutauerunt. Cum omni igitur Israhelitarum comitatu uenit
9983. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] aciem in Absalonem. Rex in oppido subsedit. Commisso pręlio Absaloniani cęduntur. Ipse Absalon fugiens subter arborem per capillos ramis implicatur, Ioabi telis confoditur. Rex nece eius audita lachrymas fudit et omnibus, qui factionis eius erant, pepercit. Amasam, eius ducem, Ioabi sui collegam fecit. Victori Hierosolymam reuertenti occurrit prima tribus Iuda. Semeus supplex pro maledictis impetrat ueniam. Deinde fit ei obuiam Siba cum
9984. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] ossa Saulis a Iabitis ad terram Beniamin, et fames populum pręmere desiit. Pugna inita cum Palestinis Iesbenodob regem Dauidem iam percussurus exceptus telo Abisę cadit. Rex ultra non est permissus exire ad pręlium. Qui tandem ab omnibus inimicis liber cecinit laudes. Domino ac pro acceptis ab eo beneficiis gratias egit. Morti proximus psalmos cantauit, mysteria Christi uenturi prędixit. Tribuum censum arroganter egit et in poenam peccati
9985. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] eum calefaciebat; neque ab eo fuit uitiata. Adonias, Dauidis ex Agitha filius, appetiit regnum, cum ipse iurasset Salomonem post se regnaturum. Viuente igitur rege Salomon inungitur et in solio collocatur. Id uidentes qui cum Adonia erant, metu perculsi effugere. Adonias uero supplex exorat ueniam et Salomonem regem salutat. Dauid moriens dat pręcepta Salomoni: ut Deum colat, in Ioabum animaduertat, Semeum terrore compescat et, si
9986. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] XXXIIII. SALOMON SALOMON, Dauidis de Bersabe filius, educandus traditur Nathano prophetę. Adultus, a patre in solio collocatur, ut regnet. Adonię, qui regnum sibi uendicare nitebatur, supplici pepercit. Mox autem idem molientem interfici iussit. Abiatarum sacerdotem, qui illum secutus fuerat, eiecit iubens, uthabitet in Anatoth, in agro suo, expers sacerdotii.
9987. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] filius, educandus traditur Nathano prophetę. Adultus, a patre in solio collocatur, ut regnet. Adonię, qui regnum sibi uendicare nitebatur, supplici pepercit. Mox autem idem molientem interfici iussit. Abiatarum sacerdotem, qui illum secutus fuerat, eiecit iubens, uthabitet in Anatoth, in agro suo, expers sacerdotii. Et impletum est diuinum oraculum super domum Heli in Sylo. Ioabum per manum Banaię mulctauit,
9988. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] Tyri rex, ligna cedrina et abiegna. Ipse autem rependebat ei XX milia chororum tritici, olei purissimi choros XX per singulos annos. Erant operariorum XXX milia. Ex his quolibet mense X milia in Libanum mittebantur. Eorum qui onera baiulabant erant LXX milia, latomiorum in montibus LXXX milia et qui illis pręerant tria milia et trecenti. Regis Hiram cementarii lapides dolauerunt in fundamentum templi. Biblii parauerunt ligna et lapides
9989. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] chororum tritici, olei purissimi choros XX per singulos annos. Erant operariorum XXX milia. Ex his quolibet mense X milia in Libanum mittebantur. Eorum qui onera baiulabant erant LXX milia, latomiorum in montibus LXXX milia et qui illis pręerant tria milia et trecenti. Regis Hiram cementarii lapides dolauerunt in fundamentum templi. Biblii parauerunt ligna et lapides reliquos. Anno CCCCLXXX egressionis filiorum Israhel de Aegypto, anno autem
9990. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section] uniuersis. Aedificauit ergo illud annis VII rex Salomon.
Regiam uero sibi ędificauit annis XIII. Condidit et domum Saltus Libani.
Struxit et domum uxori suę, pharaonis filię. Artificem regis Hiram
accersiuit de Tyro, qui ex ęre duas fudit columnas cum epistiliis. Has
posuit in porticu templi. Columnam dextram nuncupauit Iachin, id
est
auri. Post hęc Salomon reędificauit Gazer, quam
olim captam et incensam Cananeo interempto rex pharao tradiderat in dotem
filię sue, uxori eius. Idem construxit Bethoron, Baalath,
Palmiram et omnes uicos eius, qui absque muro erant. Vicinas gentes fecit
tributarias. Constituerat super opera prępositos DL. Ter per singulos annos
offerebat holocausta. Fecit classem in Asiongaber. Allata sunt ei de Ophir
talenta
et ait: Dominus locutus
est: scindam regnum de manu filii Salomonis et dabo tibi X tribus, illi
autem unam propter seruum meum Dauid. Una tribus dicitur Iuda
et Beniamin propter eos qui Hierosolymis regnarunt de una
triba Iuda
Tu si in precęptis meis ambulaueris, ero tecum et tradam tibi Israhel.
Animadauertit autem Hieroboam,
ero tecum et tradam tibi Israhel.
Animadauertit autem Hieroboam, quod propterea Salomon machinaretur ipsi
necem. Fugit in Aegyptum atque illic usque ad obitum eius moratus est. Tunc
demum ab iis, qui ab Roboamo defecerant, uocatus regnum ultro sibi oblatum
accępit. Aedificauit Sichem in monte
Ephraim ibique habitauit. Condidit Phanuel ac, ne populus ad sacrificandum
Ierosolymam sępius
ac, ne populus ad sacrificandum
Ierosolymam sępius petendo ad Roboam conuerteretur, fecit duos uitulos
ęneos; alterum posuit in Bethel, alterum in Dan, ut illos adorarent. Struxit
phana in excelsis, constituit sacerdotes, qui non erant de tribu Leui, et
ipsemet accessit, ut adoleret incensum. Vir autem de Iuda uenit in Bethel et
stans contra altare prophetauit mala domui Hieroboam. Ille extendit manum
iubens eum appręhendi. Cunque manus illa
Posuit aram Baal, plantauit
lucum. Omnium pessimus fuit. Helias Thesbites prędixit ei siccitatem
famemque futuram. Abdias dispensator agnoscens Heliam indicauit
regi. At rex: Tune es, inquit, ille Helias, qui conturbas Israhel?
Respondit: Non ego turbaui Israhel, sed tu et domus tua sequendo
Baalim. Tunc Helias idoli sacerdotes falsitatis conuictos interfecit
ascenditque uerticem Carmeli, et terra irrigata est
ab angelo monitus occurrit illis dicens Ochoziam moriturum.
Rex ira percitus misit quinquagenarium suum, ut Heliam compręhensum
adduceret. Ad inuocationem autem Helię ignis cęlo delapsus deuorauit eum et
quinquaginta qui cum illo erant. Submisit rex alterum quinquagenarium. Huic quoque accidit sicut primo. Tertium seruauit
humiliatio: adueniens flexit genua et ueniam est pręcatus. Tunc Helias
angeli monitu
rege Iuda, et rege Edom perrexerunt per desertum Idumeę aduersus
Mosam, Moabitarum rege, eo quod noluerit ultra dare tributum regi Israhel.
Cunque defectu aquę laborarent, petierunt Heliseum, ut sitientibus
subueniret. Qui iratus in Ioram regem: Vade, inquit, ad prophetas
patris tui! Ne respexissem quidem te, nisi uultum Iosaphat, regis Iuda,
erubescerem. Ipso tandem Heliseo iubente adduxerunt psaltem, fossas
fecerunt,
quarta pars cabi stercoris columbini V argenteis.
Mulier quędem coram Ioram aduersus alteram exclamauit, quod, cum inter se
conuenissent, ut filios comederent, suo iam comesto illa subtraxerit eum,
qui ipsius erat. Ioram dolore affectus scidit uestimenta sua et apparuit
cilicium ad carnem intrinsecus. Mox dolore in furorem uerso misit
satellites, qui Heliseum interficerent. Ille in spiritu rem intelligens
conuenissent, ut filios comederent, suo iam comesto illa subtraxerit eum,
qui ipsius erat. Ioram dolore affectus scidit uestimenta sua et apparuit
cilicium ad carnem intrinsecus. Mox dolore in furorem uerso misit
satellites, qui Heliseum interficerent. Ille in spiritu rem intelligens
clauso domus ostio necem euasit. Poenituit Ioramum propositi sui in Heliseum
et ab eodem prophetante audiuit Hęc dicit Dominus: In tempore hoc cras
missum in Ramoth Galad
ungitur, ut in Samaria regnet, diciturque ei: Hęc dicit Dominus: Vnxi te
regem super Israhel. Percuties domum Achab, domini tui. Iezabel autem
comedent canes in agro Iezrahel nec erit, qui sepeliat eam. Tunc
serui Ioram posuerunt palia sub pedibus Iehu, cecinerunt tuba atque
dixerunt: Regnabit Iehu! Hinc igitur coniuratione facta in Ioram
profectus est in Iezrahel, ubi erat Ioram. Quem obuiam
igitur coniuratione facta in Ioram
profectus est in Iezrahel, ubi erat Ioram. Quem obuiam egressum moxque in
fugam conuersum appetiit sagitta atque confecit iussitque proiici cadauer in
agro Naboth. Ochozias autem, rex Iuda, qui cum Ioram erat, fugit in
Iezrahel. Illo ingressus Iehu Iezabelem, Achabi uxorem, de fenestra
pręcipitari iussit. In uia iacentem equi ungulis conculcauerunt. Mandauit,
ut mortuam sepelirent, sed non inuenerunt nisi eius
per os serui eius Helię. Erant Achabo LXX filii in Samaria. Scripsit Iehu ad
optimates, et iussu ipsius occiderunt illos. Capita occisorum in cophanis
reposita miserunt ad Iehum in Iezrahel. Reliquos uero de domo Achab, qui
erant in Iezrahel, interfecit ipse. Venit Samariam. Duos et LXX fratres
Ochozię, regis Iuda, iugulari iussit, cum uenientibus occurrisset. Ingressus
autem urbem reliquias domus Achab tolli imperauit. Et quod a Domino per
reliquias domus Achab tolli imperauit. Et quod a Domino per
prophetam iussum fuerat, impleuit. Deinde, cum fingeret sacrificare se uelle
idolo Baal et congregati essent sacerdotes et prophęte Baal in templo, misit
milites, qui illos occiderunt. Statuam Baal combusserunt et eodem in loco
fecerunt latrinas. Iehu igitur deleuit quidem Baal de Israhel, sed tamen
nequaquam dereliquit uitulos ęneos Hieroboam. Dixitque illi Dominus: Quia
omnia,
Phaceia, eius filius.
PHACEIA
PHACEIA, filius Manahen, regnauit super Israhel annis II. Fecit enim malum,
et Phacee, Romelię filius, cede oppręssit illum et qui cum illo erant uiros
L. Erat autem ductor militum eius. Eo igitur per dolum sublato regnare
coepit.
PHACEE
PHACEE, Romelię filius, dux
regnauit annis XX.
OSEE
OSEE, filius Hela, interfecto Phacee rege suscepit regnum Israhel. Impius in
Deum fuit, et factus est tributarius Salmanasar, Assyriorum regis. Qui
rebellare uolentem obsedit, captum atque uinctum misit in carcerem. Regno
igitur potitus omnes transtulit in Assyrios. Peccauerat enim Israhel
lapsus in cunctis gentium immundiciis. Seruiebant idolo
de siluis irruebant ac plurimos laniabant.
Id illi sibi accidere rati, quod morem colendi Deum Israhel nescirent,
adducto sacerdote didicerunt quidem nitum religionis, sed tamen deos patrios
non deserebant. Nonnulli etiam, qui erant de Sepharuaim, filios suos igni
comburebant diis Sepharuaim Adramelech et Anamelech simulque Deum Israhel
colebant. Regnauit Osee annis IX.
Nunc de regibus Iudę restat dicendum.
pecorum camellorumque abegit. Victor Hierosolymam
reuersus est. Bellum perpetuum gessit aduersus Baasam, Israhel regem. Hanc
ob rem regem Syrię Benadab largitione corruptum ab amicicia eius auertit
sibique confoederauit. Qui quidem Benadab missis aduersum Israhel copiis
Ahion, Dan, Abel, Ceneroth terramque Neptalim subegit. Asa autem tulit
lapides de Rama et ligna ędificauitque Gabaa Beniamin et Maspha. Anani
prophetam
ad Dei cultum pertinent, pręfecit,
Zabadiam pręesse iussit iis, quę ad regem spectarent. Cum hoste congressurus
indixit ieiunium, ad Dominum orauit. Coram Domino ceciderunt proni et
adorauerunt eum. Ipse statuit cantores, qui exercitum pręcedendo Deum
laudarent. Contigit ergo Domino pro Iuda stante, ut inimici inter se
digladiantes mutuis uulneribus conciderent. Iosaphat et Iuda uix per triduum
colligere ualuerunt spolia. Die quarto in ualle
et uxores et substantiam eius,
ipsum uero uteri langore affectum emissis uitalibus periturum. Palestini
igitur et Arabes afflixerunt Iudam, domum regis desolauerunt, liberos quoque
et uxores diripuerunt. Vnus ex liberis, qui minimus natu fuerat, reliquus ei
fuit, nomine Ioachaz. Ipse autem alui profluuio consumptus extabuit. Non
fecit ei populus, sicut aliis consueuerat, exequias nec in sepulchro regum
sepeliuit. Regnauit annis VIII. Successit
cum reliquos fratres eius
ipsa regnandi causa occidisset. Deinde anno regni Athalię VII Ioiada
pontifex cum in illam coniurasset, produxit e latebris Ioam diademaque
imposuit ei et palam inunctum regem salutauit. Omes, qui aderant, manibus
plaudentes dixerunt: Viuat rex! Hoc clamore consternata Athalia uenit
in templum. Tunc Ioadę pontificis iussu centuriones iniecerunt ei manus et
extra templum tractam iuxta pallatium occiderunt.
eum, et fugit in Lachis. Illo ibi interfecto Azariam, eius filium,
constituerunt regem Iuda. Amasias autem regnauit annis XXIX.
AZARIAS
AZARIAS, qui et Ozias, Amasię filius, rex Iuda, ędificauit Ahilath, dimicauit
aduersum Palestinos. Deiecit murum Geth, construxit oppida in Azoto et in
Palestina, domuit Palestinos et Arabes in Gorbaal habitantes. Ammonitę eius
ad
illum Ezechias dicens: Peccaui, recede a me! Pactusque XL talenta
dedit ei. At ille accepta pecunia fefellit fidem misitque Tartan et Rapsacen
cum magna militum manu ad Hierosolymam oppugnandam. Rapsaces pręfectos, qui
in muris erant, nunc terrebat minis, nunc promissis alliciebat. Illi nihil
responderunt. Sic enim edixerat Ezechias. Retulerunt tamen regi Rapsacis
uerba. Rex scidit uestimenta et sacco coopertus templum ingressus est. Mox
AMMON
AMMON, Manassę filius, male operatus est, idola coluit et domi sedens a
seruis fuit interfectus. At uero populus uicem eius dolens in coniuratos,
qui em interfecerant, insurrexit et ad unum trucidauit. Ammon ipse annis
duobus regnauit et loco eius Iosiam filium crearunt regem.
IOSIAS
IOSIAS, filius Ammon, rex Iuda,
custodient. Cunctis pacto huic
acqueiscentibus omnes immunditias, omnes sustulit abominationes. Celsorum
sacerdotes interfecit et reuersus Hierosolymam fecit Phase Domino, quale non
fuit factum a diebus iudicum. Non fuit rex, qui huic esset pręferendus.
Veruntamen non est auersus furor Domini contra Iudam propter impietates
Manassę regis. Ascendit ergo pharao, rex Aegypti, aduersus Assyriorum regem.
Iosias autem profectus ei obuiam inito certamine
Inde compulsus est
pendere tributum Nechao pharaoni, Aegypti domino, deinde annis
Deus iratus latrunculos immisit, qui Iudam disperderent propter scelera
Manassę. Regnauit Ioakim annis XL. Mortuo successit filius Ioachin.
IOACHIN
IOACHIN, qui et Iechonias, filius Ioakim, rex Iuda, etiam ipse gentillium
errore pollutus diuinam in se prouocauit iram. Ob hoc quidem Caldeorum
exercitus Hierosolymam uallauit obsidione. Et cum ipse rex Nabuchodonosor
urbem
eductus de carcere super throno regum collocatur, donantur ei uestes, datur
panis, constituitur annona in diem, toto tempore uitę suę.
SEDECHIAS
SEDECHIAS, qui ante Matthanias, patruus Ioachin, rex Iuda, in Deum impius,
Hieremiam aduersa prophetantem contempsit, a rege Babylonis desciuit. Anno
IX regni eius Nabuchodonosor rex obsedit Hierosolymam et ad XI Sedechię
annum inualuit
atque ita uinctum abduxit in Babylonem. Deinde uenit
Nabuzardan, Babylonii exercitus ductor, et ingressus urbem incendit domum
Domini et quęque principum uirorum habitacula igni consumpsit, muros urbis
demolitus est et eos, qui reliqui erant, transtulit. Fecit tamen agricolis
atque operariis terrę potestatem manendi, qui uellent. Vasa templi ęnea,
argentea, aurea et columnas ęneas tulit secum in Babylonem. Sacerdotes autem
domum
Domini et quęque principum uirorum habitacula igni consumpsit, muros urbis
demolitus est et eos, qui reliqui erant, transtulit. Fecit tamen agricolis
atque operariis terrę potestatem manendi, qui uellent. Vasa templi ęnea,
argentea, aurea et columnas ęneas tulit secum in Babylonem. Sacerdotes autem
et ędituos et omnes optimates, quos reperit, destinauit ad regem in Reblata.
Regis iussu interfecti sunt. Itaque
alienos, quibus seruierunt. Sedechias regnauit annos XI. Successit
Godolias.
GODOLIAS
GODOLIAM, filium Ahicam, filii Saphan, pręfecit rex Nabuchodonosor iis, qui
relicti erant in terra Iuda. Et qui dispersi fuerant conuenerunt ad eum in
Maspha. Venit Ismahel, Nathanię filius, uir stirpis regię, cum decem aliis
et interfecerunt Godoliam atque illos, qui circa eum erant in Maspha.
annos XI. Successit
Godolias.
GODOLIAS
GODOLIAM, filium Ahicam, filii Saphan, pręfecit rex Nabuchodonosor iis, qui
relicti erant in terra Iuda. Et qui dispersi fuerant conuenerunt ad eum in
Maspha. Venit Ismahel, Nathanię filius, uir stirpis regię, cum decem aliis
et interfecerunt Godoliam atque illos, qui circa eum erant in Maspha.
Populus repentino tumultu
rex Nabuchodonosor iis, qui
relicti erant in terra Iuda. Et qui dispersi fuerant conuenerunt ad eum in
Maspha. Venit Ismahel, Nathanię filius, uir stirpis regię, cum decem aliis
et interfecerunt Godoliam atque illos, qui circa eum erant in Maspha.
Populus repentino tumultu consternatus transtulit se in Aegyptum.
Hactenus de regibus, nunc dicendum de transmigratis.
per Cyrum, Persarum
regem, de Babylone dimissi ędificauerunt altare Hierosolymis Deo Israhel,
obtulerunt holocausta, egerunt solennitatem, tabernaculorum, fundauerunt
templum. Plebs lętabunda laudabat Deum. Seniores autem, qui prioris templi
fundationi interfuerant, lugebant. Samaritani inuidentes Cyro de
Hierosolymitis rebellionis iniecerunt suspicionem. Vnde compulsi sunt
intermittere templi ędificationem regnantibus
fundationi interfuerant, lugebant. Samaritani inuidentes Cyro de
Hierosolymitis rebellionis iniecerunt suspicionem. Vnde compulsi sunt
intermittere templi ędificationem regnantibus Cyro, Dano, Assuero, qui et
Artaxerxes, usque ad tempora secundi Darii. Quo regnante ipsi Zorobabel et
Iosue templum ędificare coepere. Anno autem Darii VI opus coeptum
absoluerunt. Eo perfecto obtulerunt sacrificia, pasca et azima cum lętitia
atque decreui. Sacerdotibus et earum ministris non imponatur uectigal
nec tributum. Esdras autem constituat iudices et pręsides populo.
Tunc Esdras: Benedictus, inquit, Dominus deus patrum
nostrarum, qui dedit hoc in corde regis. Congregatis igitur qui
redire cupiebant de Babylone, prędicauit ieiunium, ut Dominus dirigat uiam
eorum. Auxilium autem a rege poscere supersedit, ne Dei sui potentię minus
confidere
imponatur uectigal
nec tributum. Esdras autem constituat iudices et pręsides populo.
Tunc Esdras: Benedictus, inquit, Dominus deus patrum
nostrarum, qui dedit hoc in corde regis. Congregatis igitur qui
redire cupiebant de Babylone, prędicauit ieiunium, ut Dominus dirigat uiam
eorum. Auxilium autem a rege poscere supersedit, ne Dei sui potentię minus
confidere uideretur apud regem. Delectis XII sacerdotibus appendit
uespertinum. Surgens flexit genua,
manus ad Dominum expandit et orauit pro populo. Populus ad orantem conuenit
et fleuit. Esdras uero die illo neque comedit neque bibit lugens
transgressionem eorum, qui uenerant de captiuitate. Vi Iuda et Beniamin,
consensere, ut cum uxoribus, quas de gentibus acceperant, faciant diuortium
et ab iis genitos abdicent. Eiecere igitur uxores suas cum filiis earum, ut
legi Dei obedirent.
Primitias decimasque fideliter persoluebat. De Anna uxore
genuit filium Tobiam, quem Deum timere et a peccatis pro uiribus
contineri docuit. Non fuit contaminatus in escis gentilium. Dedit
illi Deus gratiam coram rege. Eos, qui secum capti fuerant, frequenter inuisens
consolabatur et ad patientiam instruebat. Veniens in Rages X talenta argenti
Gabello sub chyrographo dedit. Senacherib rex, qui in demortui Salmanasar
locum successerat,
in escis gentilium. Dedit
illi Deus gratiam coram rege. Eos, qui secum capti fuerant, frequenter inuisens
consolabatur et ad patientiam instruebat. Veniens in Rages X talenta argenti
Gabello sub chyrographo dedit. Senacherib rex, qui in demortui Salmanasar
locum successerat, exosos habuit filios Israhel. Quos Tobias, quantum poterat,
rebus necessariis iuuabat quosque ille occiderat, hic sepeliebat. Et ipse
comprehendi iussus, ut perimatur,
arasque euertisset, et tantum Nabuchodonosor deus esse crederetur, — uenit
tandem in terram Gabaa, oppida in deditionem accepit. Tunc filii Israhel in
terra Iuda sibi metuentes loca munierunt seque pręparauere ad resistendum.
Omnes, qui Hierosolymis erant, in ieiuniis et supplicationibus sese
humiliauerunt. Sacerdotes induti sunt ciliciis, infantes pueros prostrauerunt
contra faciem templi, altare cilicio operuerunt et toto corde Deum
referunt secum. Ioachin, pontifex maximus, de
Hierosolymis uenit, populo gratulatur, Iudit uiduę benedicit, pudiciciam eius
laudibus effert, cuius merito uictoriam ei concesserit Dominus de tam graui
aduersario, qui omnia terrore compleuerat. Tunc quęcunque Olophernis fuerant,
nemine refragante tradita sunt ipsi Iudit. Exultauit ciuitas, canticum cecinit
Iudit Domino non ad se, sed ad illum referens uictorię laudem atque gloriam.
Populus abiit
eam
rex ex omnibus sibi elegit uxorem. Porro Mardocheus, dum forte ad regię
domus ianuam staret, audiuit ibi quosdam inter se coniurantes, ut
interficiant regem, et detulit crimen ad reginam, illa ad regem. Capti, qui
coniurauerant, suspensique perfidię poenas dedere. Rex autem Mardochei
factum in annalibus referri iussit, ut opportuno tempore parem illi, qui
sibi saluti fuerat, gratiam redderet. Erat per idem tempus
ut
interficiant regem, et detulit crimen ad reginam, illa ad regem. Capti, qui
coniurauerant, suspensique perfidię poenas dedere. Rex autem Mardochei
factum in annalibus referri iussit, ut opportuno tempore parem illi, qui
sibi saluti fuerat, gratiam redderet. Erat per idem tempus Aman
Aman, de stirpe Agag, secundus a rege. Omnes illum adorabant pręter
Mardocheum, qui nefas putabat eum deferre honorem homini, quo
referri iussit, ut opportuno tempore parem illi, qui
sibi saluti fuerat, gratiam redderet. Erat per idem tempus Aman
Aman, de stirpe Agag, secundus a rege. Omnes illum adorabant pręter
Mardocheum, qui nefas putabat eum deferre honorem homini, quo Deus ipse
colebatur. Id Aman iniquo animo ferens persuadet regi, ut edicto iubeat
deleri Iudeos, qui in regno eius erant, proinde ac pacis quietisque
turbatores. Exiit edictum;
de stirpe Agag, secundus a rege. Omnes illum adorabant pręter
Mardocheum, qui nefas putabat eum deferre honorem homini, quo Deus ipse
colebatur. Id Aman iniquo animo ferens persuadet regi, ut edicto iubeat
deleri Iudeos, qui in regno eius erant, proinde ac pacis quietisque
turbatores. Exiit edictum; metus et moeror Iudeorum animos occupauit.
Mardocheus more suę gentis in re tam tristi scidit uestimenta et sacco
coopertus cinere caput aspersit.
more suę gentis in re tam tristi scidit uestimenta et sacco
coopertus cinere caput aspersit. Tunc Hester cognita mestitię
afflictionisque causa contempto capitis periculo adiit regem. Omnes enim,
qui non accersiti aulam ingrediebantur, iugulari mos erat pręter illos,
aduersum quos rex uirgam auream extendisset. Rex igitur uisa Hester uirgam
protendit. Illa adorato rege ipsum et Aman simul inuitauit ad conuiuium,
quod
persecutores suos uindicandi ius esset; Aman quoque in ea cruce,
quam Mardocheo parauerat, suspensus inuidię in Iudeos poenas daret. Versa
est itaque Iudeorum anxietudo in lętitiam; agitarunt inter se conuiuia.
Filios Aman, qui X erant, omnes in patibulis suspenderunt et de uulgo
plurimos, qui ipsis infensi fuerant, trucidandos curarunt fauentibus urbium
pręfectis, dum et regem timent et Mardocheum uerentur, quem rex a se
secundum iam
Mardocheo parauerat, suspensus inuidię in Iudeos poenas daret. Versa
est itaque Iudeorum anxietudo in lętitiam; agitarunt inter se conuiuia.
Filios Aman, qui X erant, omnes in patibulis suspenderunt et de uulgo
plurimos, qui ipsis infensi fuerant, trucidandos curarunt fauentibus urbium
pręfectis, dum et regem timent et Mardocheum uerentur, quem rex a se
secundum iam constituerat. Dies liberationis festus habitus apud Iudeos per
annos omnes.
fauentibus urbium
pręfectis, dum et regem timent et Mardocheum uerentur, quem rex a se
secundum iam constituerat. Dies liberationis festus habitus apud Iudeos per
annos omnes. Hic dicendum restat: Iustus es, Domine, qui iniustos
persecutores iuste punis et in te sperantes nunquam deseris.
IOB
IOB in terra Hus simplex et rectus ac timens Deum fuit. Erant
esse Dei iudicia: Veruntamen etiam si occident me,
inquit, in ipso sperabo. Vias meas in conspectu eius arguam et ipse
erit saluator meus. Quis potest facere mundum de immundo conceptum
semine? Nonne tu, qui salus es? Rursum amicorum contumeliam sustinet
repręhendentium, quod nimis arroganter Deum alloquatur et superbe.
Respondit Iob: Consolatores onerosi estis. Denique: Hęc passus
donec pluuiam daret Dominus super
terram. Eiusdem mulieris filius paruulus cum fuisset mortuus, ad orationem
Helię reuixit. Erat fames in Samaria. Rex Achab in pascuis occurens Helię:
Tune es Helias, inquit, qui conturbas Israhel? Audacter
ille respondit: Non ego turbaui Israhel, sed tu et domus tua sequendo
Baalim. Et tunc quidem in monte Carmello coram Israhel proposuit
prophetis Baalim, ut offerant ad altare duos
Baalim. Et tunc quidem in monte Carmello coram Israhel proposuit
prophetis Baalim, ut offerant ad altare duos boues in holocaustum et super
altero boue inuocent illi deum suum, ipse autem super altero Deum Israhel.
Tum qui exaudient per ignem, ipse sit Deus. Inuocarunt illi Baal, et non
exaudiuit. At Helias ad euidentius ueri experimentum quatuor hydrias aquę
ter infundi fecit super ligna holocausti. Et tamen inuocato Deo Abraham,
Isaac et
igne imperauit ei, ut maturaret ire Damascum et ungeret Azahel
regem super Syriam et Iehu, filium Namsi, super Israhel et Heliseum, filium
Saphat, prophetam pro se, in desolationem filiorum Israhel, pręter illa
septemmilia, qui non adorauerunt Baal. Profectus Helias offendit Heliseum
iugis boum duodecim arantem. Misit palium suum super eum. Ille autem
mactauit boum par coxitque in aratro et distribuit populo. Inde fugiens
Ochoziam, Israhel regem, prędixit moriturum cum egrotaret, eo quod
misisset consultum Belzebub, deum Acharon utrum uiueret. Ochozias id inique
ferens misit milites, ut Heliam compręhenderent. Duos quinquagenarios cum
iis, qui cum illis erant, ad inuocationem Helię ignis de cęla descendens
afflauit atque interemit. Tertium, quia submisse se gesserat, non attigit.
Postremo, cum tollendus esset a Domino, percussit palio Iordanem et
diuidentibus
eorum filium iam pene puberem, cum mortuus esset, misit cum baculo seruum
suum Gezi, sed baculus super mortuum positus nihil profecit. Venit Heliseus,
et ipse extendit se super puerum; statim sanum ac uiuum his, qui genuerant
eum, restituit. In Galgalis pulmentum amarissimum missa farina in ollam, in
qua coctum erat, dulce reddidit. Viginti panibus ordeaceis centum uiros
satiauit, ita ut pransis adhuc cibus superesset. Naman, regis
inuiseretur, prędixit Syriam ter ab eo affligendam.
Post hęc uita decessit. Veruntamen sepultus quoque miraculo non caruit.
Hominis quippe cadauer in sepultura cius deiectum, cum sepulti ossa
tetigisset, reuixit atque is, qui erat mortuus, a mortuo prophetę corpore
iterum uiuens exiit.
QVATVOR PROPHETAE
ESAIAS
ESAIAS,
Patris uocem ad eum de cęlo lapsam, sicut in Euangelio
legimus, ita in hoc propheta audimus: Ecce, inquit, seruus meus,
suscipiam eum, electus meus, complacuit sibi in illo anima mea.
Seruum uocat eum, qui formam accepit serui, ut nos a diaboli seruitute
errueret. Nam quare quoque mittendus esset, declarat propheta, dum illum
sic loquentem profert: Spiritus Domini super me, eo quod unxerit me; ad
annunciandum
conuiuium
pinguium, conuiuium uindemię, pinguium medulatorum, uindemię defecatę.
Et alibi: Dabit tibi Dominus panem arctum et aquam breuem et non
faciet auolare a te ultra doctorem tuum. Quippe qui in Euangelio
ait: Et ego uobiscum sum usque ad consumationem sęculi. Passionem
quoque pro nobis susceptam ita explicat propheta iste, ut pręteritam
uideatur rememorare, non futuram prędicere. Non est,
conteram et
uectes ferreos confringam. Ad resurrectionem refertur illud, quod
ait propheta: Et erit sepulchrum eius gloriosum. Ascensum autem
designat id, quod idem propheta admiratur dicens: Quis est iste, qui
uenit de Edom, tinctis uestibus de Bosra, iste formosus in stola sua,
gradiens in multitudine fortitudinis suę? Edom rubeus
interprętatur, Bosra angustia siue tribulatio. Veniebat autem Dominus de
Hinc sane
de Ecclesia Christi sublimanda ac dilatanda dicitur: Erit in nouissimis
diebus pręparatus mons Domini in uertice montium, eleuabitur super
colles. Quid enim altius, quid erectius Ecclesia, ex his, qui in
diis errauerunt, congregata et super petram – Christum- fundata et
apostolorum prędicatione constructa et ędificata? De qua idem propheta ait:
Aedificabunt filii peregrinorum muros tuos et reges eorum
– Christum- fundata et
apostolorum prędicatione constructa et ędificata? De qua idem propheta ait:
Aedificabunt filii peregrinorum muros tuos et reges eorum
ministrabunt tibi. Etenim ipsi principes, qui destruere Ecclesiam
nitebantur aduersus fideles sęuiendo, ad Christum tandem conuersi Ecclesiam
eius oblatis donariis ditauere. Et hoc est, quod eidem Ecclesię propheta
ait: Suges lac gentium et mamilla regum
Et hoc est, quod eidem Ecclesię propheta
ait: Suges lac gentium et mamilla regum lactaberis. Alia pręterea
multa de Ecclesia uaticinatus Esaias nec de
ipsa Iudeorum tacuit perfidia, qui Christum sibi promissum, cum uenisset,
non recęperunt. Dominus, inquit, locutus est: Filios enutriui et
exaltaui, ipsi uero spreuerunt me. Et iterum ait: Dixit Dominus:
Vade et dices populo huic:
Christus Deus Negant Messiam, id est Christum,
Deum esse et ab hoc ipso propheta erroris conuincuntur. Quod enim Christus
Deus sit et non tantum homo purus, ipse
idem qui in Apocalypsi ait: Ego sum Alpha et Omega, principium et finis,
hic dicit: Ego primus et ego nouissimus et absque me non est Deus.
Quis similis mei? Trinitas Negant quoque in
mea
fundauit terram et dextera mea mensa est cęlos. Ex tempore antequam
fierent, ibi eram; et nunc Dominus Deus misit me et spiritus eius. Hęc
dicit Dominis Deus, redemptor tuus, sanctus Israhel. Qui
mittitur Filius est, qui mittit Pater est et spiritus eius Spiritus Sanctus
est. Quis autem ista loquitur, nisi qui mittitur, Filius? Ergo sicut Pater
Deus est, ita et Filius Deus est, cum propheta dicat: Hęc dicit
et dextera mea mensa est cęlos. Ex tempore antequam
fierent, ibi eram; et nunc Dominus Deus misit me et spiritus eius. Hęc
dicit Dominis Deus, redemptor tuus, sanctus Israhel. Qui
mittitur Filius est, qui mittit Pater est et spiritus eius Spiritus Sanctus
est. Quis autem ista loquitur, nisi qui mittitur, Filius? Ergo sicut Pater
Deus est, ita et Filius Deus est, cum propheta dicat: Hęc dicit Dominus
Deus.
Deus misit me et spiritus eius. Hęc
dicit Dominis Deus, redemptor tuus, sanctus Israhel. Qui
mittitur Filius est, qui mittit Pater est et spiritus eius Spiritus Sanctus
est. Quis autem ista loquitur, nisi qui mittitur, Filius? Ergo sicut Pater
Deus est, ita et Filius Deus est, cum propheta dicat: Hęc dicit Dominus
Deus. Spiritus quoque Patris nihil aliud est nisi Deus, cum in Deo
nihil accidens sit. Nec tamen tres
aquarum, quem olim Ezechias rex terra iniecta obstruxerat. Nunc
reliqua, sicut proposuimus, prosequamur.
HIEREMIAS
HIEREMIAS, Helchię filius, fuit de sacerdotibus, qui fuerunt in Anathot, in
terra Beniamin. Anathot erat uiculus tribus milibus ab Hierosolyma distans.
Hic in matris utero sanctificatus dicitur; uirginitatem seruauit. Puer adhuc
prophetare coepit. Prophetauit autem in diebus
transmigrationem duarum fluxere anni CXXX, menses VI, dies X. Cum ergo
Hieremias collo cathenis obuoluto captiuitatem per Caldeos futuram
prędicaret, Ananias pseudopropheta cathenas eius confregit illis uictoriam
pollicens, qui uincendi erant. Neque ipsi ea simulatio cessit impune: illo
anno mense septimo, sicut Hieremias prędixerat, morte sublatus est. Interim
primarii ciuitatis adulationibus magis quam ueritati fauentes insultarunt
prophetę in
crederetur, cum olim uiuus a pharaone rogatus de loco quodam serpentum
multitudinem effugasset.
EZECHIEL
EZECHIEL, Buzi filius, cum Ioachin, rege Iuda, qui et Sedechias dicitur,
captiuus ductus est in Babylonem. Trigesimo ętatis suę anno, captiuitatis
quinto, exorsus est ad concaptiuos prophetare. Fuit de sacerdotali genere,
sicut et Hieremias. Vidit secus flumen Chobar
in cortice, dulcescit in nucleo; omnis gloria eius
abintus. Idem propheta per alias rerum uisiones aduersa denunciat Iudeis,
maxime quia lege Dei derelicta post gentium ritus conuertebantur. Prophetas
quoque, qui se uidere, quod non uident, simulant, Dei iudicio damnandos
asserit. Per sorores Oolam et Oolibam, quę fornicatę sunt, Samariam et
Hierusalem perfidię arguit. Ob hoc sane alteram datam Assyriis, alteram
Caldeis. Malum
alteram datam Assyriis, alteram
Caldeis. Malum prędicit futurum Aegypto et Idumeę. Prophetat de iudicio, de
Antichristo, de diabolo. In fine describit ciuitatem cum templo in monte
positam, hoc est Ecclesiam super montem, qui Christus est, fundatam. Per
singulas ędificii partes singula Ecclesię sacramenta designat pręceptaque
uirtutum et institutiones ad Dei cultum pertinentes. Quomodo autem uita
defunctus sit, uel ubi sepultus, nusquam
sanctorumque persecutione. Angelo reuelante didicit, quod nemo
alius prophetarum, tempus pręscriptum Christi uenturi et per crucem
occidendi. Et non erit, inquit,
eius populus, qui eum negaturus est. Idem propheta Susannam ad
mortem inique damnatam adhuc puer diuinitus inspiratus liberauit et
accussatores manifesti mendacii conuictos lapidantibus obiecit. Durauit ipse
usque ad tempora Astiagis et
dicitur a Bethlem. Fuit
ille magis pręditus scientia quam politus sermone. Prophetauit iisdem
temporibus quibus Iohel, Naum, Ionas, Osee, Esaias. Prędixit aduersa decem
tribubus in Samaria. Illis quoque aduersa cecinit, qui crudeliter se habuere
in filios Israhel, hoc est Gazę, Palestinę, Tyro, Idumeę. Christi aduentum
prędicauit dicens: Dominus de Syon rugiet et de Hierusalem dedit uocem
suam. Christum pro argento uenditum
decreta est poena dicente Amos: Hęc dicit Dominus: Vxor tua
fornicabitur, filii cadent in gladio, domus diuidetur, in terra polluta
morieris. Timeant igitur Dei uindictam, qui seruis eius inferunt
iniuriam. Hoc, quod de Amasia dicimus, in uolumine, quod
ante Baal. Et quia prophetas pauerat, meruit gratiam
accipere prophetandi. Prophetauit autem sub Iosaphat rege ipse et Micheas.
Locutus est contra Edom, id est contra populo Israhelitico infestos. Edom
enim dictus est Esau, qui persecutus est fratrem Iacob. Mystice uero
aduersum illos est sermo, qui heretica subuersi prauitate catholicam Christi
perturbant Ecclesiam. In Sebaste sepultum ferunt, quę tunc Samaria nuncupata
est, et nunc quidem iuxta
Prophetauit autem sub Iosaphat rege ipse et Micheas.
Locutus est contra Edom, id est contra populo Israhelitico infestos. Edom
enim dictus est Esau, qui persecutus est fratrem Iacob. Mystice uero
aduersum illos est sermo, qui heretica subuersi prauitate catholicam Christi
perturbant Ecclesiam. In Sebaste sepultum ferunt, quę tunc Samaria nuncupata
est, et nunc quidem iuxta sepulturas Helię et Ioannis Baptistę monumentum
eius cerni
haberi.
IONAS
IONAS, Amathi filius et (ut Hebrei aiunt) uiduę Sareptanę, quem puerum Helias
propheta mortuum reuocauerat ad uitam, iussus ire Niniuen, ut eos, qui illic
erant, arguat delicti, nauim conscendit, ut Tharsum fugeret, sed sęuiente
tempestate mittitur in mare, ut reliqui saluentur, Christi pro nobis in
mortem dati figuram gerens. A cęto deglutitur et, ut resurrectionis
Micheas autem, propheta Domini, prędixit fugam eorum
et Achab necem. Sedechias pseudopropheta indignatus ei colaphum incussit;
insuper sic percussum Achab misit in carcerem. Sed in eo bello interemptus
est Achab, et propheta, qui id futurum prędixerat, liberatus. Idem multa de
Christi uenturi temporibus prophetauit: in Bethlem nasciturum dixit, in
cęlum deinde ascensurum, in illum credentium persecutionem pręuidit et
tandem de persecutione ipsis
futurum prędixerat, liberatus. Idem multa de
Christi uenturi temporibus prophetauit: in Bethlem nasciturum dixit, in
cęlum deinde ascensurum, in illum credentium persecutionem pręuidit et
tandem de persecutione ipsis quoque qui persequebantur credentibus
liberationem. Dixit de iudicio per ignem futuro et Iudeis in fine
conuertendis atque saluandis.
NAVM
NAVM
uero, cum a periculo liberati essent, audaciores facti
iterum pristinis uitiis sese immersere. Et quoniam ingrati erga eum, a quo
ueniam acceperant, extiterunt, merito euersi sunt. Is ergo magis Deum ad
uindictam prouocat, qui post remissum crimen iterum offendere non ueretur.
Porro in annalibus ueterum legimus Niniuen (alii Ninum appellant) ab
Arbace Medo dirutam ac solo ęquatam et Assyriorum imperium in
Medos fuisse translatum
non facient
iniquitatem nec laquentur mendacium.
AGGEVS
AGGEVS propheta locutus est ad Zorobabel, filium Salathiel, ducem earum, qui
de Babylone a Cyro dimissi Hierosolymam redierant, et ad Iesum, filium
Iosedech, sacerdotem magnum, qui tunc cum Zorobabele erat. Increpat primo
ignauiam eorum, quod post uetus destructum iactis iam noui templi
AGGEVS
AGGEVS propheta locutus est ad Zorobabel, filium Salathiel, ducem earum, qui
de Babylone a Cyro dimissi Hierosolymam redierant, et ad Iesum, filium
Iosedech, sacerdotem magnum, qui tunc cum Zorobabele erat. Increpat primo
ignauiam eorum, quod post uetus destructum iactis iam noui templi
fundamentis deseruerint ędificationem rati nondum uenisse tempus eius
instaurandi, eo quod uicinę gentis
annos LXX transmigrationis modo exactos esse, de quibus olim prędictum erat,
ut a iugo seruitutis Babylonicę soluerentur. Simul hortatur eos,
ut coeptum opus tempore Cyri et usque ad secundum annum Darii regis, qui a
Cyro quartus fuit, intermissum perficere curent; neque enim aliam ob rem spe
messis toties deceptos fuisse famemque passos quam ob desidiam domus Dei
construendę et in eo diuinę opis diffidentiam. Eosdem autem spe
enim erat ipso ueri Messię
aduentu. Alioquin primum illud et operis magnificentia et auri argentique
copia longe nobilius fuisse satis constat.
Conuincuntur ista prophetę autoritate Iudei, qui Messiam nondum uenisse
contendunt. Si enim nondum uenit, quomodo plus glorię secundo templo
adscribitur quam prima? Vt autem ex hoc, quod dicimus, magis glorificandum
intelligerent, priusquam de gloria eius intulisset, de
dicimus, magis glorificandum
intelligerent, priusquam de gloria eius intulisset, de aduentu
Et quoniam
ex ipsorum responsionibus patuit pollutos uixisse, incusat obstinationem
earum et criminatur, cum ait: Percussi uos uento urente et arugine et
grandine omnia opera manuum uestrarum, et non fuit in uobis, qui
reuerteretur ad me, dicit Dominus. Vaticinatur postremo de gentilium
ad Christum futura conuersione, de potestate demonum reprimenda et
Saluatoris regno in Deum assumendo, ut, qui in humilitate nostrę humanitatis
uestrarum, et non fuit in uobis, qui
reuerteretur ad me, dicit Dominus. Vaticinatur postremo de gentilium
ad Christum futura conuersione, de potestate demonum reprimenda et
Saluatoris regno in Deum assumendo, ut, qui in humilitate nostrę humanitatis
apparuit, in suę diuinitatis maiestate super omnes dominetur. Prophetauit
Aggeus Darii regis anno II mensis sexti die primo, mensis septimi die primo,
mensis noni die XXIIII.
alios albos castitatis puritate,
alios uarios diuersarum uirtutum gratia. Prędixit Ecclesiam sub Iesu,
sacerdote magno, ędificandam atque ex Iudeis gentibusque congregandam.
Prędixit dispersionem illorum Iudeorum, qui erga Christum incredulitate
obdurandi erant. Denunciauit mala Syrię et Palestinę futura. Consolatus est
autem Ecclesiam aduentum prędicans Saluatoris: Exulta, inquit,
satis, filia Syon, iubila, filia
ab iniquitate auertentem legisque
diuinę non ignarum: Labia, inquit, sacerdotis custodiunt scientiam
et legem requirent ex ore eius, quia angelus Domini exercituum est.
Deinde repręhendit impietatem earum, qui, dum improbis rem prospere
cędere uident, Deum uel iniustum uel humana non curare dicere audent. Porro,
ut errorem hunc refellat, uaticinatur de aduentu Christi iudicioque futuro.
Prędicit Ioannem Baptistam in primo
ut errorem hunc refellat, uaticinatur de aduentu Christi iudicioque futuro.
Prędicit Ioannem Baptistam in primo Domini aduentu uiam pręparaturum atque
ita uenturum illum ad templum suum- Virginis Intactę uterum- ut, qui ante
tempora natus est Deus ex Deo, hic idem in tempore homo nascatur ex homine.
Hunc ipsum fare asseuerat, qui purgabit poenitentes, damnabit obstinatos,
igni inextinguibili torquebit maleficos, adulteros, periuros atque
primo Domini aduentu uiam pręparaturum atque
ita uenturum illum ad templum suum- Virginis Intactę uterum- ut, qui ante
tempora natus est Deus ex Deo, hic idem in tempore homo nascatur ex homine.
Hunc ipsum fare asseuerat, qui purgabit poenitentes, damnabit obstinatos,
igni inextinguibili torquebit maleficos, adulteros, periuros atque illos qui
operarium sua fraudant mercede, uexant uiduam et pupillum, opprimunt
aduenam, Deum non timent nec
tempora natus est Deus ex Deo, hic idem in tempore homo nascatur ex homine.
Hunc ipsum fare asseuerat, qui purgabit poenitentes, damnabit obstinatos,
igni inextinguibili torquebit maleficos, adulteros, periuros atque illos qui
operarium sua fraudant mercede, uexant uiduam et pupillum, opprimunt
aduenam, Deum non timent nec uerentur. Omnes autem ad poenitentiam prouocat
et emendatis atque correctis bona pollicetur
constanter magnoque animo restitit nec
promissis nec minis ullis motus, ut Antiocho obtemperaret. Quin etiam eo
processit audacię, ut Iudeum quendam, idolo palam sacrificantem, inuadens
super aram trucidaret simulque illum, qui ab Antiocho missus fuerat,
occideret aramque idoli demoliretur ac destrueret. Cum iis, qui in fide
permanserant, fugit in montes. Antiochi milites, qui Hierosolymis erant,
illos persecuti inuadunt die sabbati; nolentes
Quin etiam eo
processit audacię, ut Iudeum quendam, idolo palam sacrificantem, inuadens
super aram trucidaret simulque illum, qui ab Antiocho missus fuerat,
occideret aramque idoli demoliretur ac destrueret. Cum iis, qui in fide
permanserant, fugit in montes. Antiochi milites, qui Hierosolymis erant,
illos persecuti inuadunt die sabbati; nolentes repugnare occidunt. Putabant
enim illi non licere sibi die sabbati arma tractare, et
idolo palam sacrificantem, inuadens
super aram trucidaret simulque illum, qui ab Antiocho missus fuerat,
occideret aramque idoli demoliretur ac destrueret. Cum iis, qui in fide
permanserant, fugit in montes. Antiochi milites, qui Hierosolymis erant,
illos persecuti inuadunt die sabbati; nolentes repugnare occidunt. Putabant
enim illi non licere sibi die sabbati arma tractare, et mari maluerunt quam
Deum offendere. Itaque mille ferme ex
autem Mathatias aras deiici, pueros circumcidi, hostem
persequi. Atque idem Deo fauente prospera in pręlio fortuna est usus.
Postremo uita decedens liberos hortatus est, in Dei ope sperarent et
inimicos me metuerent, Symoni, qui consilio pręstabat, obedirent, Iudas
autem, corporis atque animi uiribus insignis, militię dux esset.
Benedicensque eis animam reddidit. Sepultus est in Modin anno ętatis suę
centesimo quadragesimo sexto.
reliquia
Israhel persequatur. Lysias igitur Ptolomeum, Dorimini filium, et Nicanorem
et Gorgiam duces misit cum XL milibus peditum et LXX milibus equitum in
Iudeam. Profecti applicuerunt Amaum. Iudas cum suis uenit in Masphat. Qui
aduersus tantam hostium multitudinem Dei auxilium implorantes ieiunauerunt
operti ciliciis et aspersi cinere caput et moerentium more uestibus circa se
dissutis ac dilaceratis. Expanderunt libros Legis, ornamenta
ornamenta sacerdotalia,
primitias decimasque attulerunt sollicitarunt nazareos, ut pręcibus ad Deum
fundendis insisterent. Pręterea Iudas constituit duces, tribunos,
centuriones, pentacontarchos, decuriones. His autem, qui metu perculsi
pugnam detrectabant, ut domum redirent, permisit. Cum reliquis castrametatus
est ad Amaum in parte australi. Tunc assumens Gorgias quinque milia peditum
et mille equites delectos accessit ad astra Iudę noctu,
Iudas
in campo cum tribus milibus uirorum tantum ac pene inermium. Inita pugna
uictor euasit, fugientes persecutus est usque Gezeron. Ceciderunt ex illis
fere tria milia. Reuersus Iudas uetuit rapere spolia, ne ab iis, qui cum
Gorgia in montibus stabant, inuaderentur. Cęterum Gorgiani quoque mente
confusi fugam fecere. Iudas autem ad castrorum spolia reuersus est. Iterum
non ultra decemmilia militum secum habens Lysiam cum LV milibus peditum
obsides misit. Ionathas remissis
obsidibus ei expediendi exercitus potestatem fecit, pacem ita habiturus, ut
neutri neque oneri neque iuuamento existat. Iam ipse Ionathas Hierosolymam
receperat ab hoste destitutam; muros, qui demoliti fuerant, instaurandos
curauit, arcem Syon muniuit. Cęterum Alexander quoque Ionathę amiciciam
quęrens regia illi dona destinauit, purpureum indumentum aureamque coronam.
Ionathas autem non tam donis captus quam
autem
cum fratre Symone et X milibus militum expugnat Ioppen. Mox cum Apollonia
castris ad Azotum positis sedente committit pręlium. Victi Apolloniani terga
uertunt et fugientes intra Azoti muros sese recipiunt Dagonis dei, qui ibi
colebatur, opem frustra implorantes. Ionathas enim capit ciuitatem, captam
incendit, idoli templum dirruit, cuncta flammis cędibusque compleuit;
suntque armis atque igni octo fere milia hominum absumpta. Hac uictoria
recipiendę ipsi gratiam fecit. Ille arce recępta misit eidem auxiliariorum
tria milia. Triphon quippe id agebat, ut Antiocho, Alexandri filio, paternum
regnum restitueretur. Demetrius autem, cum Antiohię esset, plurimorum, qui
in ipsum coniurauerant, insidias passus ad auxilium Iudeorum, quos Ionathas
miserat, confugit. Hi repente arreptis armis pro rege stant, coniuratos et
ciues coniurationis conscios trucidant,
quos Ionathas
miserat, confugit. Hi repente arreptis armis pro rege stant, coniuratos et
ciues coniurationis conscios trucidant, res
diripiunt, regem periculo liberant, urbem incendunt. Qui internicioni
superfuere, a Demetrio necem eorum miserante impetrant ueniam. Sed tamen
rerum potitus erga illos, quorum uirtute seruatus fuerat, ingratus fuit.
Ipsis absque stipendio dimissis Ionatham quoque uexare coepit.
exercitus Syrię. Ascalonem ueniens amice
suscipitur. Gazam portas sibi claudentem obsedit, suburbana deprędatus est,
uicos incendit, submittentibus se fide data acceptisque obsidibus pergit
Cades Galileę aduersus eos, qui Antiocho regnum inuidebant. Interea Symon in
Iudea relictus capit Bethsuram. Ionathas autem ad lacum Genesar cum
aduersariis confligit. Suis ad fugam conuersis Dei opem inuocat. Substitit
acies, et in pręlium reuersus
uictor euadit. Fugientes persecutus usque
Cades ac tribus hominum milibus cęsis Hierosolymam rediit. Per legatos cum
Romanis et Spartiatis redintegrat amiciciam. Post hęc Demetrii pręfectis
occurrit in Amathite regione. Qui territi focis per noctem succensis, quo
fugam dissimularent, antequam illuxisset, discessere. Mane re comperta
Ionathas eas insecutus, cum assequi nequiuisset, iam enim flumen Eleuterum
transmiserant, diuertit iter ad
in corde. Multis denique
blanditiis persuadet, ut dimisso exercitu secum cum paucis ad Ptolomaidem
pergat, ob hoc se uenisse testatus, ut eam ipsi traderet. Vbi autem
Ptolomaidem ingressi sunt, Ionathas compręhenditur et, qui illum comitati
fuerant, mille uiri interficiuntur. Militum
phalanx a Triphone missa ad reliquum Ionathę exercitum persequendum pugnę se
credere diffidens reuertitum. Illi autem in Iudeam
SYMON
SYMON post fratris Ionathę captiuitatem dux creatus collegit exercitum,
muros urbis muniuit pręsidiaque disposuit. Ionatham, Absalomi filium, cum
militum manu misit Ioppem. Quo ille ueniens eiectis, qui in arce erant,
ipse in pręsidium mansit. Tryphon a Ptolomaide mouit Ionatham captiuum
secum trahens. Cum Iudeis collocutus eum pro argento Demetrio regi debito
se retinuisse dixit dimissurus, si sibi pendantur argenti
et quod petebatur, persoluit. Ille uero solita
usus perfidia non dimisso Ionatha mouit exercitum per uiam, quę ducit Ador,
Symeone cum suis uestigia eius subsequente. Et accessit proxime
Hierosolymam uolensque illis, qui in arce Syon erant, Symonis aduersariis,
prębere annonam, sed niue alta impeditus diuertit item Baschamam uersus.
Quo cum peruenisset, Ionatham, quem simulata amicicia deceperat, simulque
liberos eius morte sustulit et
regem, dum cum illo familiariter colloqueretur,
perimit atque Asię regnum occupat. Symon interea a Demetrio per legatos
Iudeę immunitate impetrata obsedit Gazam et in deditionem acceptam ab idolis
expiauit. Illi post hęc qui in arce Syon erant, cum fame compellente sese
ei tradidissent, fide sibi data recesserunt. His eiectis ipse ibidem
habitauit. Et iam ętate grauatus Ioannem filium militibus pręfecit. Is
Gazaram habitatum concessit.
a senatu Romano ad Ptolomeum attulit litteras, quibus
iubebatur, me Iudeas oppugnaret neue oppugnantibus auxilium ferret. Hoc idem
imperatum Demetrio, Attalo, Arabę, Arsaci ac cęteris orientis principibus.
Antiochus autem, qui tam benigne Symonem ante appellauerat, cum castra ad
Doram fixisset ibique obsedisset Triphonem, duo auxiliorum milia donaque
plurima sibi a Symone missa repudiauit. Et occasionem indicendi belli
quęrens per Attenobium
classe et pedestri equestrique exercitu misit
Cendebeum, ut Iudeam inuaderet. Cum his copiis Cendebeus uenit Iamniam et
incursionibus uastare Iudeę fines coepit. Aedificauit Cedronem ibique posito
pręsidio commeatum Iudeis, qui frequens erat, interclusit. Ioannes a Gazara
Hierosolymam ascendens nunciauit Cendebeum circa Iudeę oppida hostiliter
agere. Tunc Symon ipsi Ioanni ac Iudeis omnibus, ut pro patrio solo libere
pugnarent, pręcipit. Ioannes
surgens cum ad torrentem Cedronem applicuisset, uidit
exaduerso in ulteriore ripa stare ingentes Cendebei copias. Continuo citato
equo torrentem pertransiit, quem cęteri secuti cum sacris tubis
increpuissent, Cendebeus et qui cum illo erant in fugam uersi Cedronem
castellum intrant. Ioannes ad portas usque fugientes insecutus cędebat. Inde
uictor decedens castella in agro Azothi cum iis, qui ad ea confugerant,
concremauit. Duobus hostium
secuti cum sacris tubis
increpuissent, Cendebeus et qui cum illo erant in fugam uersi Cedronem
castellum intrant. Ioannes ad portas usque fugientes insecutus cędebat. Inde
uictor decedens castella in agro Azothi cum iis, qui ad ea confugerant,
concremauit. Duobus hostium milibus interemptis in Iudeam rediit. Illis
diebus Ptolomeus, Abobi filius, oppidi Hierico pręfectus, ipsum Symonem
illic appulsum Matathiamque et Iudam, eius liberos, ad
inuitatos per dolum
suscepit. Postquam enim cibo potuque sese repleuissent, incautos armis
oppressit ac trucidauit scripsitque regi sublatis tandem inimicis ei se
regionem traditurum. Certos cum armis Gazaram mittit, qui Ioannem, tertium
Symonis filium, militię ducem, interficerent. Ioannes autem, insidiarum
huius Ptolomei non ignarus, captos illos, qui se proditum uenerant, occidi
iussit. Reliqua Ioannis gesta finisque eius in libris
regi sublatis tandem inimicis ei se
regionem traditurum. Certos cum armis Gazaram mittit, qui Ioannem, tertium
Symonis filium, militię ducem, interficerent. Ioannes autem, insidiarum
huius Ptolomei non ignarus, captos illos, qui se proditum uenerant, occidi
iussit. Reliqua Ioannis gesta finisque eius in libris bibliacis, unde ista
conlegimus, non habentur. Atque ut extremam operi manum imponamus, breuiter
deinceps explicabimus Onię sacerdotis et
Reliqua Ioannis gesta finisque eius in libris bibliacis, unde ista
conlegimus, non habentur. Atque ut extremam operi manum imponamus, breuiter
deinceps explicabimus Onię sacerdotis et aliorum quorundam in Deum pietatem,
qui occidi pręoptarunt quam pręuaricari.
ONIAS
ONIAS pontifex magnus Antiochi regis, cognomento Magni, tempore Hierosolymis
erat. Cum autem Symon, de tribu Beniamin,
Cum autem Symon, de tribu Beniamin, templi prępositus, Apollonium,
Tharseę filium, Celesyrię ducem, adiens ad spoliandum Hierosolymitanum
ęrarium concitasset idque ille regi retulisset, datum fuit negocium
Heliodoro. Qui Hierosolymam ueniens cum exposuisset, cuius rei gratia ab
rege missus fuerit, Onias intercessit nefas esse dicens ea per uim
intercipi, quę ad sustentationem uiduarum pupillorumque reposita
seruarentur. Ediuerso ille
tueri
uellet. Tunc ostendit Deus humanas uires frustra aliquid conari ipso
aduersante. Etenim Heliodoro cum armatis satellitibus circa ęrarium iussa
regis exequente, ecce, apparuit equus cum irato minacique sessore, qui se
conuertens calcibus illum afflixit. Mox alii duo equites uisi sunt, qui
eundem flagellis cędendo semiuiuum de loco eiecerunt. Prostratus iacebat
ille, populus uero gratias agens Deo consolabatur. Porro Onias duram
ipso
aduersante. Etenim Heliodoro cum armatis satellitibus circa ęrarium iussa
regis exequente, ecce, apparuit equus cum irato minacique sessore, qui se
conuertens calcibus illum afflixit. Mox alii duo equites uisi sunt, qui
eundem flagellis cędendo semiuiuum de loco eiecerunt. Prostratus iacebat
ille, populus uero gratias agens Deo consolabatur. Porro Onias duram
hominis sortem miseratus pro illo hostiam obtulit Deo cum pręcibus. Atque
ELEAZARVS
ELEAZARVS, scribarum princeps, cum uidisset Antiochi Epiphanis iussu Iudeos
ad gentilium ritum compelli, sabbata non custodiri ac pene
neminem esse, qui se Iudeum profiteri auderet- depręhensi sabbatum
obseruare igni cremabantur, duę mulieres, quę filios circumciderant,
paruulis ad ubera alligatis in pręceps missę sunt- ille tamen intrepidus
per supplicia occidi
Deo non offenso mori quam offenso uiuere;
meminerint pręsentium tormentorum malum futuri pręmii bono compensandum; hoc
ęternum perpetuumque fore, illud momentaneum breueque esse. Restabat
adolescentior filius, qui nequaquam fratrum poenis territus neque regis
pollicitationibus motus magno animo exprobrari coepit immanitatem
sęuitiamque tyranno et tam minas eius quam blanditias contemptui habere.
Rex ira percitus durioribus hunc
mortuorum in fine
futura. Atque ita uita est defunctus. Credendum est non sine diuino
instinctu eum in se perimendo sua usum fuisse manu. Alioquin omnibus
pręceptum est: Non occidas . Occidit autem hominem etiam is, qui
semetipsum perimit.
collecta rememorantes ad te laudandum, te prędicandum magis excitentur atque
exardescant. Cuius unius in immensum effusa gloria nec uerbis enarrari nec
cogitatione potest compręhendi. Omnis autem conatus noster eo uertitur, ut te,
qui infinitus es, super omnia diligendo tecum sine fine uiuamus.
|
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.