Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: dominum Your search found 1650 occurrences
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 566-677:566. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Librum, quem de imitatione Christi ędidi, Tibi mittere pollicitus fueram, et certe misissem, sed is mihi (ut nosti) ab illo fuit interceptus, cui reluctari non potui | neque si possem debui. Scriptum est enim: In tota anima tua time Dominum et sacerdotes illius sanctifica! Ne uero ista tua expectatione a me omnino frustratus uideare, mitto Tibi aliud opus, quod nuper composui, similis quidem cum illo materię, sed tamen multa, quę ante non attigeram in se habens et licet nonnullis in locis eadem quę
567. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section] Fidelis ergo Christianus
568. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Sanctus per os Elisabeth eius cognatę ad eam dixit:
569. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Deum uerum et quem misisti Iesum Christum.
Pater igitur et Filius | et utrique communis Spiritus Sanctus
solus uerus Deus est, trinus in personis, unus in substantia.
Et si hoc credere uita ęterna est,
profecto qui sanctę Trinitatis fidem non tenent,
licet unum Deum, unum Dominum et credant et prędicent,
uitam ęternam habere non poterunt.
De fide sine operibus. Caput
Siquid eos petieris, porrigent tibi
pro pane lapidem,
pro pisce serpentem,
pro ouo scorpionem.
pro bono uidelicet malum,
pro ueritate mendacium,
pro antidoto uenenum.
Quo autem facilius illos declines,
audi Dominum dicentem:
in uinea Domini operari nolunt.
Io 13
De ecclesia fide fundata.
Caput VI
Per hanc ergo fidem diuinitus nobis reuelatam ędificata est Ecclesia
supra firmissimam petram Christum,
Dei Filium,
Dominum nostrum.
Si fideles simus ipsi sanctę Dei Ecclesię |
cujus caput est Christus,
membra corporis Christi sumus.
Qui autem non credit Ecclesię |
nec potestati eius subjicitur,
ille abscisus et abiectus est |
atque cum mortuis computatus,
nisi forte poenituerit eum
Reuerebuntur Filium meum.
non quia ignoraret quid facturi essent,
sed innuens quid facere deberent.
At illi:
Hic est hęres, inquiunt | venite occidamus eum.
occiderunt et ejecerunt extra uineam id est extra Hierusalem.
extra ciuitatem enim crucifixerunt Dominum Iesum.
uel extra uineam, extra Iudeorum ecclesiam.
ut ab ipsis eiectus exciperetur colendus a nobis.
Sequitur enim:
Quid ergo faciet dominus uineę?
malos male perdet, et uineam locabit aliis.
hoc est, omnibus in Christum credentibus, tam gentilibus quam Iudeis |
occupata constituti cogitatione comminiscimur,
dum solemnia sacra celebramus,
latronum fac domum orationis
in qua habitare dignetur Christus.
Hoc pacto qui nunc nouissimus es apud Deum,
iam inter primos computaberis .
In nouissimis erant Mattheus, Zacheus, latro,
sed conuersi ad Dominum | primi facti sunt.
Mattheus reliquit teloneum, et fit apostolus.
Zacheus auariciam largitate mutauit,
et salus facta est domui eius, cum Christum suscepisset hospitio.
Latronem aliena per uim rapuisse penituit ,
et
Fortis animo is est, qui nulli rerum fragilium cupidini succumbit |
et neque aduersitatibus frangitur | neque prosperitatibus insolescit;
cęlestibus tantummodo bonis adipiscendis inheat ,
cętera contemnit.
Fortis est igitur qui uincit auaritiam | et audit Dominum dicentem:
et a quibus tormenta patiebantur, eis ignosci orabant.
Proprium itaque Christianę fortitudinis est |
seipsum uincere |
et affectibus contra rationem nitentibus imperare |
nec carni, sed spiritui obedire |
ipsum-que Dominum pro uiribus imitari |
ei-que sese quam simillimum reddere.
Sed iam fortitudini contrariam pusilli animi imbecillitatem in medium proferamus.
Fit enim ut magis elucescat uirtus ex comparatione uitiorum.
De animi imbecillitate.
Caput
quando Christum damnauit,
quem confessus erat esse innocentem.
mercedem dicuntur accepisse,
contempta huiusce uanitatis cura Apostolum audiamus monentem:
terrenum fragile mortale,
sed lucidum agile leue gloriosum,
omni pristina fece carens,
nullis casibus obnoxium,
beatitudinis capax,
mortis expers.
dicente Apostolo:
Vt igitur uere sacerdos sit,
necessaria est illi sobrietas,
castitas,
fides,
charitas,
iustitia,
prudentia,
scientia,
terrenarum-que rerum contemptus
et cęlestium desyderium atque amor.
Vt sit sobrius,
Dominum audiat in Ezechiele pręcipientem:
.
Quod si etiam priscis dictum sit:
et alia multa,
quę licet ad Iudam Domini sui proditorem referantur,
nihilo minus ad sui quoque similes redundant.
Sui autem similes sunt, qui ad apostolatum electi potentioribus ita
blandiuntur
ut eorum scelera dissimulent |
et sic Dominum osculo prodant.
eundem etiam uendunt,
dum nihil ita cupide ut lucra sectantur.
Sed cum hi tam immani ingenti-que supplicio destinati sint,
illi qui ut debent officio suo funguntur,
dici potest, quam
intelligendo credes.
Magnum quippe mysterium est sancta Trinitas,
humanę sapientię altitudinem excedit |
fide percipitur.
sine qua ad beatorum ęternitatem nemo transfertur.
Audiamus autem in Euangelio Dominum Iesum Patri suo loquentem ac dicentem:
cursum dirigere
studebis.
Alioquin neque legere neque audire proderit,
si ab iis quę pręcipiuntur, morum conditio discors erit.
Et si nosse desyderas quantum ignauus auditor et impiger inter se
differant,
audi in Euangelio Dominum dicentem:
transcendit cęlos |
et audiuit arcana uerba, quę non licet homini loqui,
nescire-que se fatetur,
utrum cum corpore an extra corpus raptus fuerit,
cum id sibi contigisset.
Ioannes quoque in Apocalypsi se in spiritu non in corpore fuisse ait,
cum Dominum uidit.
omnia relinquere
et se solum sequi iubet eos Dominus,
qui inter ipsius discipulos censeri desyderant.
Sola itaque de Deo cogitatio uana esse non potest.
Ideo Salomonis te sapientia hortatur et ait:
quotidie tecum reuolue,
quotidie mente rumina,
quęcunque Deo placent ut scias,
quęcunque displicent ut deuites.
Ac si quando pigebit cuncta repetere,
ad summam illam in Euangelio a Domino factam protinus recurre:
Diliges, inquit, Dominum Deum tuum ex toto corde tuo
et ex tota anima tua
et ex tota mente tua.
Hoc est maximum et primum mandatum.
Secundum autem simile huic:
Diliges proximum tuum sicut teipsum.
In his duobus mandatis, inquit, uniuersa lex pendet et prophetę.
Omnia quippe pręcepta
uictorię aceruauerant,
paruo temporis momento hostium predam fieri.
Neque enim hoc humanę uires efficiunt,
sed iniuriarum suarum ultor Deus,
qui solo nutu et cęlum diruere et terram potens est dissipare.
Secure feliciter-que regnabit,
qui ipsum regem regum et dominum dominantium nouerit colere ac
reuereri.
Nobis tamen nulla omnino seculi huius aduersa ęque timere conuenit
atque illa quę post pręsentis uitę finem peccatoribus infliguntur.
Pręsentia enim mala quanuis teterrima uenerint,
tempus magis idoneum esse horis
nocturnis,
nullum acommodatius esse creditur.
Atque ideo Propheta hortatur nos dicens:
discrepantis.
Pręterea in Iudicum libro Gedeonis uictoria aduersum Madianitas ante
per nocturnam imaginem fuit uulgata quam euenisset,
quodam somniante,
quod ordeaceus panis castra Madianitarum suo ictu subuertisset.
Regum quoque historia testatur |
Salomoni dormienti apparuisse Dominum |
fuisse-que locutum,
et sicut petierat,
rerum scientiam ac sapientiam contulisse.
Somnio fidem fecit euentus.
Nam eum sapientissimum inter reges fuisse satis constat.
Danielis etiam somnia de uentis
pręditus
uel a Deo iam gratiam consecutus minus se submittat,
ad Scripturarum testimonia animum applicet,
et uidebit Salomonem regem in dedicatione templi fixis in terra genibus |
et manibus ad cęlum expansis deprecantem.
Audiet Danielem prophetam dicentem:
Posui faciem meam ad Dominum Deum meum,
rogare et deprecari |
in ieiuniis, sacco et cinere.
Inde transiens ad Euangelium considerabit uas electionis Paulum
apostolum,
qui ait:
Curuo genua mea ad patrem Domini nostri Iesu Christi.
Ipsum quoque Christum Dominum contemplabitur,
quo nemo
dicentem:
Posui faciem meam ad Dominum Deum meum,
rogare et deprecari |
in ieiuniis, sacco et cinere.
Inde transiens ad Euangelium considerabit uas electionis Paulum
apostolum,
qui ait:
Curuo genua mea ad patrem Domini nostri Iesu Christi.
Ipsum quoque Christum Dominum contemplabitur,
quo nemo sanctior,
nemo magnificentior,
modo prono corpore in faciem procumbentem,
modo errecto in cęlum suspicientem
et modo positis genibus orantem;
non quod illi nostris humiliationibus opus esset,
sed quod nos illius indigeremus exemplo.
cum tu homini non uis ignoscere, qui deliquit tibi.
Post remissam autem omnem iniuriam,
accede ad offerendas preces,
non frigide, sed ardenter,
non remisse, sed perseueranter.
Attende, quid Hieremias propheta monendo dicat:
Leuemus, inquit, corda nostra cum manibus ad Dominum in cęlos !
Quod et Apostolus docet dicens
Orabo spiritu, orabo et mente;
psallam spiritu, psallam et mente;
ut uidelicet et lingua sermonem resonet
et mens circa ea, quę dicuntur, intenta sit.
Parum diligens est precator,
qui alio uerba, alio cogitationes
charissimos esse constat,
ut pro nobis deprecentur, obsecrare,
ut, quod ipsi non meremur,
illorum, qui digni sunt,
suffragiis obtineamus.
Ita fecisse gentiles quasdam in Euangelio Ioannis legimus.
Cupiditate enim affecti uidendi Iesum rogauerunt Philippum,
Philippus Andream,
ambo Dominum.
Quid secutum sit,
euangelista non explicat.
Non tamen dubito,
quin ipse Dominus per apostolos exoratus hoc concesserit,
quod fortasse iis tacentibus uel non concessisset
uel concedere distulisset.
constat,
orantes non exaudiri.
Quibus dicere possis cum Iacobo apostolo:
Petitis, et non accipitis,
eo quod male petatis.
quod quidem et Ecclesia Deo in psalmis loquens confitetur,
cum ait:
Odientes me disperdidisti.
Clamauerunt, nec erat qui saluos faceret;
ad Dominum, nec exaudiuit eos.
Contraria his agamus oportet,
si uolumus, ut petita nobis concedantur;
ut uidelicet ista per quę peccantium labor irritus efficitur uitemus |
et illa faciamus, quę nos, cum precamur, uoti
gratia,
quę poenitentibus datur,
sydus-que illud luculentum,
quod magos, cum Regem mundi natum quęrerent, pręcessit.
Sed cum in itinere ad Herodem diuertissent,
fulgor, uię salutaris index, euanuit.
Vbi uero discessum est ab Herode,
rursum idem lumen apparens illos usque ad Dominum, quem quęrebant, perduxit.
Ergo diuinę gratię mentem nostram irradians lux latet et obscuratur,
si ad uitia diuertimus.
Cum autem ab his per poenitentiam recedimus,
quamprimum exoritur
et intelligentiam mundati cordis illustrat,
ut ad contemplationem cęlestium errigatur,
sicarii alicuius improuiso percussu |
uel alio aliquo inopinato casu protinus extingui.
denique quod multis accidit,
potest et tibi.
Iccirco sicut in Ecclesiastico scriptum est:
differas de die in diem!
subito enim uenit ira illius,
et in tempore uindictę disperdet te.
Expectaris a Domino,
ut sceleris perpetrati te poeniteat |
et mores uitio corruptos uirtutis operibus cures ne pereas.
tu uero tuimet oblitus perire mauis quam corrigi,
et tam benignum dominum,
tam pium patrem non cessas offendere.
Iam tandem excute insaniam istam et resipisce |
ac saniore usus consilio rumpe moras omnes,
pone finem flagitiis |
et supplex ueniam ora,
ut Deo miserante,
dum miserendi superest tempus,
mereri cęlestia incipias,
cum terrena
|
omni-que humore quo reuiuiscere posset destituti.
Abscisus quippe es |
a uera uite et a Christo alienatus,
quamdiu peccatis finem non statuis,
quamdiu te Creatorem tuum Redemptorem-que offendere non poenitet,
quamdiu non metuis Dominum tuum |
nec illi obtemperas,
cui angeli in cęlo assistunt,
quem sancti omnes uenerantur,
omnes inferi contremiscunt.
qui est super omnia potens,
in omnibus sapiens,
omnium optimus,
primus omnium omnium-que postremus.
neque initium habens neque finem.
benignissimus
quoties nos Deo peccasse poenitet.
Vtere tandem tantę erga te dilectionis beneficio dum licet,
dum tempus est,
dum uita suppetit.
Si sine illo decesseris,
quis miserebitur?
Quęre Dominum dum inueniri potest,
inuoca dum prope est.
ne te postea ingratitudinis damnet |
et tanquam ignauissimum uineę suę,
hoc est animę tuę,
quam tibi commendauit,
cultorem arguat dicens:
est nostra confessio,
ut non solum de peccatoribus iustos faciat,
sed etiam de terrenis cęlestes,
de mortalibus immortales,
de miseris felices.
Hęc enim confessio peccata delet |
et animam a morte liberat.
quod ostendit Ezechias ad Dominum dicens:
insultabant,
tu gustu temerario offendis;
flagellis illi percutiebant,
tu manibus immundis contrectando uiolas;
crucifigebant illi,
tu quotidie peccatorum tuorum aculeis confodere non dubitas;
illi saltem ut honeste sepeliretur permisere,
tu in foueam feculenti pectoris mundissimum Dominum pręcipitas.
Quamobrem ipse idem in Malachia propheta de talibus conquęritur dicens:
Ad uos, o sacerdotes,
qui despicitis nomen meum.
et dicitis: In quo despeximus nomen tuum?
in eo
quod offertis super altare meum panem
pro eis orasset,
placatus fuisse Dominus dicitur.
Tibi quoque cui nunc iratus est,
procul dubio placabitur,
si te peccati poenituerit |
ueniam-que fueris precatus.
Omnibus patet ad Dominum reditus,
et reuertenti misericordia denegatur nemini.
Quod si redire neglexeris |
et in aliquo flagitio pertinaciter perseuerans ad sancta sanctorum non
timueris accedere,
diabolo ad te possidendum perdendum-que aditum aperies.
industria quantum necessitati satis est nequit
parare,
ipse suppeditat.
Agar cum filio per desertum errans cum uehementer sitiret,
angeli indicio puteum comperit |
et inde hausta aqua se et puerum a pernicie seruauit.
Sanson nazareus, cum et ipse siti enectus clamasset ad Dominum,
egressis de molari maxillę asinę aquis seruatus est.
Elias in torrente Charith latens Deo procurante a coruis pascitur.
Cum per deserta Idumeę arida arenosa-que ducerent exercitum Achab et
Iosaphat reges aduersus Moabitas |
et siti plurimum laborarent,
excauarunt
fecistis,
mihi fecistis.
Deinde maculas animę tuę poenitudinis fletu ablue,
et faciem tuam lauasti .
atque non hominibus ieiunare uideberis,
sed Deo.
Tale habetur illud,
de quo in Esaia clamantem auidimus Dominum:
Hoc est ieiunium quod elegi:
dissolue colligationes impietatis,
solue fasciculos deprimentes,
dimitte eos qui confracti sunt liberos |
et omne onus dirumpe.
frange esurienti panem tuum |
et egenos uagos-que induc in domum tuam.
cum uideris nudum operi eum,
et carnem tuam
Iuda Scariotho felicius,
cum ad apostolatum fuit electus,
cum potestatem accepit morbos curandi,
mortuos suscitandi |
demoniis imperandi?
Quid eodem illo deinde miserius,
cum ex fideli coeperit esse infidelis,
ex domestico fugitiuus,
ex apostolo proditor?
Auaritia superatus Dominum suum uendidit,
et qui demonia pellebat,
demonio subiicitur.
eo enim cor eius ingresso tam grande scelus commisit |
ueniam-que desperauit |
et laqueo sibi mortem consciuit.
Patet igitur, quid de illo miscellione sperandum sit,
qui cum
et lubricum.
Non est mutatio ista dexterę Excelsi,
sed morphosis diaboli.
Non ergo simus populus ille,
qui (ut Hieremias ait) dilexit mouere pedes suos |
et non quieuit,
et Domino non placuit;
sed simus illi de quibus in psalmo dicitur:
Laudate, serui Domini, Dominum,
qui statis in domo Domini,
in atriis domus Dei nostri!
Stare enim iustorum est,
mouere autem pedes et huc atque illuc titubantibus uestigiis uacillare proprium peccatorum est.
Non simus igitur sicut lunaticus ille de Euangelio,
omissum negligentię possit ascribi;
in omnibus sibiipsi constare |
nec leuem esse sed grauem |
atque in iis quę recta et honesta sunt,
firmum stabilem-que permanere;
non ira,
non cupiditatibus,
non turpi lasciuia moueri,
sed affectus ratione moderari |
et animi motibus pręesse ut dominum,
non subesse ut seruum.
Vis ista in summam redigi?
audi prophetam dicentem:
Belial
Belial interpretatur absque iugo uel absque domino.
Nam superbia elatus dixit:
Ponam sedem meam in Aquilone,
et ero similis Altissimo .
Excusso igitur obedientię iugo Dominum pati noluit |
ideo ad ima deiectus adhuc non cessat superbire |
et homines conculcare uelle.
Asmodeus
Asmodeum in Tobia legimus.
Interpretatur autem facturę iudicium uel plasmatio
Bestię
Demonibus pręterea,
quoniam ex angelica in brutalem quodammodo conuersi sunt naturam,
bestiarum nomina tribuit Scriptura.
Vnde et Dauid orat Dominum dicens:
Sic filii Ephraim et Manasse subiecisse certe sibi Cananeum feruntur,
non tamen eum interfecisse.
Tentationes igitur uincere possumus,
ne autem tentemur efficere non possumus.
Quod si Dominum serpens tortuosus et in omne nefas confidentissimus |
tentare ausus est, quanto magis Domini seruos?
Nunquid non in Euangelio legimus,
quod ipsos etiam Domini apostolos inuasit quandoque tentatio?
nec inuasit solum,
uerum etiam
Quod si sanctus Propheta sic orabat,
quomodo peccator poterit resistere,
nisi et ipse instanter orauerit?
Igitur quanto uiolentiorem motum intra se senseris,
tanto ardentius auxilium inuoca.
Iosaphat ab inimicis circumdatus clamauit ad Dominum,
et illis protinus auersis liberatus est.
Ita et tu si toto cordis affectu precatus fueris,
inimici aduersum te machinamenta statim dissoluentur |
te-que omni molestia liberum ac pristinę quieti restitutum continuo cognosces.
Cum-que hoc tibi contigerit,
Condelector, inquit, legi Dei
secundum interiorem hominem,
uideo autem aliam legem in membris meis repugnantem legi mentis meę et
captiuantem me in lege peccati,
quę est in membris meis.
Infelix ego homo | quis me liberabit de corpore mortis huius?
gratia Dei per Iesum Christum Dominum nostrum.
igitur ego ipse mente seruio legi Dei,
carne autem legi peccati. .
Quare caro aduersatur spiritui.
Quęris quare contrarię inter se uoluntatis sint |
spiritus et caro?
Sed quoniam quocunque fugerimus,
carnis nostrę lucta carere nequimus,
in omni carnalium tentationum discrimine |
ad orationum subsidia confugere tutissimum erit.
Ad Dominum igitur supplices confugiamus.
quia Dominus fortitudo plebis suę |
et protector saluationum Christi sui est.
Vim patiens loquatur spiritus et dicat:
sacrilegus Iudas,
quia eum,
quem illi amabant,
ipse uendidit.
et hic quidem de grege Domini egressus faucibus
incidit lupi ac periit.
Ipsos uero concors inter se erga Dominum affectus saluauit.
Quibus ille in Euangelio ait:
spiritu,
et trementem sermones meos?
Hinc illa psalmistę adhortatio est:
simul partes tractemus,
quę illi congruere uidebuntur,
bonis mala more nostro conferendo.
ut legentes,
et quid sequendum sit |
et quid uitandum discant.
quando fide certissima,
quicquid de Deo sancta sentit Ecclesia complectimur |
et cuncta quę uel animo uoluimus |
uel opere implemus,
ad ipsius cultum atque honorem dirigimus.
nec quicquam omittimus,
quantum in nobis est,
quod ad eius dilectionem referri possit.
Diligamus ergo Dominum Deum nostrum toto corde
,
nequid illo charius habeamus;
tota anima ne pro illius nomine corporis
tormenta mortem-que ipsam,
si casus inciderit,
quicquam formidemus;
tota mente,
sed omnis morę impatiens misit se in mare uado-que pręcurrens primus
omnium illi se coniunxit.
Cęteri enim post eum nauigio applicuisse dicuntur.
Et quoniam semper pręcipui erga Dominum suum
amoris ardore flagrauit,
dignus iudicatus est,
cui cura Dominici gregis committeretur.
Sunt et alia in Euangelio amoris eius argumenta,
quę consulto prętereo,
ne prolixior sim.
Illud tantum commemorabimus,
quod ei cum aliis fuit commune.
Omnes quippe apostoli omnibus quę habebant relictis secuti sunt
Dominum,
magis eligentes in paupertate cum Christo uiuere |
quam in diuitiis cum hoc mundo |
et persecutiones et uerbera et necem cum illo sustinere |
quam cum terrę regibus honorari,
cum semel gustassent,
quam suauis |
quam dulcis est Dominus
Nicodemus.
Hunc in amore audacia,
Nicodemum commendat liberalitas.
Mixturam ad corpus ungendum myrrhę et aloes attulisse fertur,
quasi libras centum.
Non pepercit impensę,
dum suo erga Dominum satisfacere nititur affectui.
Hi ergo cum in finem usque Christum suum dilexissent,
ostenderunt perseuerantia opus esse in amando.
Ite, maledicti, in ignem ęternum.
Et quos Deus odit, inquiunt,
cur eosdem et nobis odisse non licet?
Non omnia seruo conueniunt,
quę conueniunt domino.
Domini interest imperare,
serui obedire.
ad dominum pertinet pro scelere punire,
ad seruum pati uerbera, non inferre.
Odiui ecclesiam malignantium, inquit Dominus.
Malignitatem hominum odio se habere his uerbis testatur,
non homines ipsos.
Iniquos quoque ęterno igni
sed tantum ab iniuria offensis-que iubet inter se abstinere.
Christi uero pax in quibus fuerit concordes reddet in fide,
conformes in proposito,
similes in dilectione,
compares in humilitate.
Quod breuiter explicat Propheta,
cum ad dominum conuersus ait:
Nonne pax istorum omni fuit detestabilior bello?
omni aperta simultate deterior?
Iudas
Superata est tamen (ut ad nostra ueniamus) Iudę Scariothi scelere:
Dominum suum,
qui est omnium Dominus,
omnium credentium Redemptor,
omnium Saluator,
a quo in apostolatum ascitus fuerat,
quem sibi pedes lauisse sciebat,
cum quo pascha comederat,
cuius corpori et sanguini communicauerat,
quem tot miracula fecisse iam uiderat,
quem iustum,
quem
pium,
quem semper innocentem et in omnes beneficum nouerat,
eum (proh nefas) ad necem prodidit |
et in manibus querentium sanguinem eius dedit, triginta non amplius
argenteorum precio allectus,
quos a Iudeis accepit.
Non fuit ergo ueritus tam prophano animo,
tam mente impia ad talem Dominum accedere |
et ei osculum pacis offerre,
quem tam paruo iam uendiderat.
Sed uide huiusce nefandi flagitii terribilem exitum.
conscientia pulsatus ueniam desperauit.
quam certe si petiisset impetrasset,
et qui pro suis crucifixoribus orauit,
proditori quoque
in Iob inuicta calamitatum patientia,
in Dauide uindictę abstinentia,
in Salomone sapientia |
in prophetis ad arguendos reges animi magnitudo.
Petrus. Ioannes. Paulus
Inter apostolos quoque eminuit in Petro erga Dominum pietas,
in Ioanne puritas,
in Paulo charitas,
in omnibus ueritatis prędicandę studium patientia-que persecutionum.
Et cum ita sit,
tollitur omnino illa necessitas omnium pariter habitarum uirtutum una
II
Sardis dicitur:
(!)
Tunc autem in culmine uirtutum tua erit uirginitas,
cum etiam illa quę imperantur perfeceris.
Quę enim uel qualis est serui erga dominum obseruantia magna in re
pręstare obsequium,
et in parua negligere mandatum?
Nonne fatuitatis arguuntur in Euangelio uirgines,
quę de sola uirginitate sibi plaudentes,
oleum quo totius uitę lampas illuminatur,
oleum uidelicet
lucrifacerent spreuerunt,
et reuereri |
et si indiguerint,
Ecclesię alimentis mandat sustentari.
Honor enim in Scripturis non solum reuerentiam,
sed etiam liberalitatem elemosinam-que designat.
ut in Prouerbiis:
inter utrunque media habeatur |
et secundo loco post patremfamilias in domo honoretur.
Illa obtemperet uiro,
ei autem reliqua familia subiecta sit.
Illa sicut Sara Abraham ita uirum uocet dominum,
eam uero reliqui dominam appellent |
et ueluti dominę pareant atque obsequantur.
agro:
unus assumetur,
et unus relinquetur.
Duę molentes in mola:
una assumetur et una relinquetur.
Virginitas in agro moratur puritatis inter nitentia intacto candore
lilia |
et Christum Dominum inuocat dicens:
Veniat dilectus meus in hortum suum,
ut comedat fructum pomorum suorum.
Continentium secundum esse censeo,
qui carnem suam terunt mola ieiunii,
uigiliarum,
et infirmus manu,
et susceperis eum quasi aduenam et peregrinum,
et uixerit tecum |
ne accipias usuras ab eo,
nec amplius quam dedisti.
et in Ecclesiastico:
Non te pigeat uisitare infirmum .
Non piguit illam quę mundi Dominum erat paritura,
montana ascendere,
cognatam adire,
ęgrotanti assidere,
quę grauida Ioanne Baptista tedia iam uicini partus patiebatur.
Quod si Dei mater hominis matri infirmę ministrauit,
nec te pudeat inferiores tua non solum ope,
sed etiam pręsentia consolari.
|
et cum etiam diuites penuriam paterentur,
torrentibus ipsis ob pluuię defectum siccatis,
illa pauper Dei beneficio uictu necessario abundauit.
Hoc quoque pollicetur Salomon in Prouerbiis dicens:
malorum est cupiditas.
Addamus his et alia,
si forte diuinę sapientię ueritate sępius pulsati resipiscant.
In psalmo dicitur:
et cuiusque generis uoluptates sibi comparasset exclamauit:
deprimentes,
ut pondere auaritię liberatus,
leuis et alacer expansis obseruatę in pauperes benignitatis pennis tollaris in cęlum |
et ab illis in superna tabernacula recipiaris,
quibus hic benefeceris.
et tandem ad Dominum conuersus dicas:
beneficia testantur.
Ad eum primogenita fratris Esau transferuntur,
dicente Domino:
Iacob dilexi,
Esau autem odio habui.
Cum obdormisset,
scalam uidit a terra ad cęlum extentam |
et in ea angelos ascendentes et descendentes |
ac Dominum cacumini innixum.
qui terram in qua quiescebat ei promisit |
regnum-que eius longe late-que diffundendum prędixit.
Inde ille parens efficitur duodecim liberorum,
qui duodecim tribubus nomen dederunt |
coeptus-que est uocari Israhel,
hoc est,
Deum uidens.
et,
innixum.
qui terram in qua quiescebat ei promisit |
regnum-que eius longe late-que diffundendum prędixit.
Inde ille parens efficitur duodecim liberorum,
qui duodecim tribubus nomen dederunt |
coeptus-que est uocari Israhel,
hoc est,
Deum uidens.
et,
vidi inquit
Dominum facie ad faciem.
In Aegyptum transmigrans multiplicatur.
Liberis quę euentura erant moriens prophetauit.
Ioseph
quia tamen ab impietate non recedebant,
Idumei illorum fines depopulati sunt,
urbes aliquot expugnarunt Palestini,
agrum uastauerunt Assyrii.
uagi per omnes orbis partes errastis,
sine lege,
sine sacrificio,
sine duce,
sine rege,
sine propheta.
dicite si potestis quo crimine,
qua culpa id patimini?
non idola (ut olim sępe contigit) colitis,
non execrandos gentilium ritus exercetis |
unum Deum,
unum cęli terrę-que Dominum adoratis,
et tamen nullus est miserię uestrę finis.
Cur ita?
profecto cum alia causa omnino nulla queat afferri,
restat ut ea sola sit quia Saluatorem uobis,
immo omnibus missum non recipitis.
Messiam quem uestrę
fueras apostolorum |
et tanquam cęteris fidelior apostolicę familię oeconomus factus et loculos habens,
ut quę omnibus offerebantur,
solus dispensares.
at tu (proh nefas!) tantorum beneficiorum prorsus immemor et pecunię cupiditate superatus,
ut triginta argenteos acciperes,
Dominum in mortem tradidisti.
Vicisti tuo parricidio Iudeorum ingratitudinem:
bonum quod acceperant illi,
commune cum aliis erat,
tu speciali priuilegio dotatus,
tu in ordinem pręcipuorum Christi comitum uocatus,
tu singulari quodam honore pręditus,
in tantam excidisti dementiam,
|
quam quod de misericordis misericordia desperaueris.
Vtrunque sane inter crimina grauissimum,
ac nescio quod maius,
nisi quod alterum remitti poterat,
si alterum remissionis impetrandę aditum non pręclusisset.
Eo igitur tua te perduxit in Dominum ingratitudo,
ut pro grauissimis criminibus grauissimas quoque poenas dare credaris in inferno,
quo corruisti.
Nunc tu is quidem suppliciis terres nos,
nequid sinistrum de Saluatore nostro sentiendo ingrati simus |
et tuis flagitiis ostendis
poenas dare credaris in inferno,
quo corruisti.
Nunc tu is quidem suppliciis terres nos,
nequid sinistrum de Saluatore nostro sentiendo ingrati simus |
et tuis flagitiis ostendis contrarias illis actiones ad gratitudinem pertinere.
Gratus itaque erga Dominum ac Redemptorem suum erit,
qui non pecuniam ipso,
sed ipsum pecunia chariorem habuerit,
nihil cum ipso simulauerit,
nihil in ipsum impie neque cogitauerit |
neque fecerit |
et nunquam de clementia Dei diffisus omnem salutis suę spem in ipso sitam fixam-que semper esse curauerit
regnare.
Non te pudeat pauimenta monasterii ut munda sint,
uerrere,
uasa mappas-que lauare,
coquinam facere,
esculenta poculenta-que aliis ministrare.
ICXC
Non puduit omnium Dominum seruis suis pedes abluere |
tergere-que ablutos.
Qui talia detrectat,
scias illum nondum ad humilitatis uirtutem peruenisse.
Seruilia igitur opera fac,
ut humilieris.
laboriosa,
ut carnis petulantiam domes,
uenalia ut uictum
antequam rationem uillicationis tuę reddere cogaris.
Vel si usque adeo totus obstupuisti,
ut uirtutis operibus te parem fore diffidas,
uoto saltem aut lingua pete langori remedium |
aridam-que ostentans manum ad Dominum suppliciter accede |
et ipse postquam te pigritię tuę poenitere conspexerit,
dicet tibi:
et mansuetis dabit gratiam .
Et Esaias propheta:
infirma mundi elegit Deus,
ut confundat fortia.
Idem Dominus humilium precibus facilem se prębet,
arrogantes uero non exaudit.
Ideo Sophonias propheta hortatur et ait:
cum Deo,
benedicitur-que ei et semini eius.
humilitas.
Iob
Iob patientissimus cum fortunę simul et corporis bona amisisset,
ad extremam redactus miseriam |
humilitatis uirtutem non amisit.
Folium se quod uento rapitur et stipulam siccam uocat,
dum Dominum alloquitur,
et tot tantis-que calamitatibus affectus nihil stultum locutus est.
Post hęc sibi restituta duplicia recepisse dicitur,
ut quantum se humiliauerat,
tantum exaltatum,
uel duplo magis intelligas.
quinquagenarii
Hęc fabro desponsata fuerat,
in turba pauperum incognita latebat.
in tantum autem humilitate placuit,
ut a Deo electa sit,
quę Dei Filium generaret.
Vnde ipsa gloriatur dicens:
19
Etenim Senacherib rex Assyriorum captis aliquot Iudeę oppidis Hierosolymam premere coepit,
blasphemias in Deum Israhel dixit |
se-que diis potentiorem asseruit.
Ex quo Hierosolymarum rex Ezechias perterritus deposita regali purpura saccum induit |
et supplex Dominum orauit.
Pręualuerunt preces humiliantis se aduersus furorem impotentiam-que superbi.
Angelus Domini maiore parte Assyrii exercitus prostrata regem cum reliquis Niniuen redire coegit.
Quo ille perueniens filiorum suorum manu interemptus occubuit.
pręsentium honorum cupidine duceris,
quis erit finis concupiscendi?
regnum adeptus aliud desyderabis,
terrę maris-que imperio potitus quęres siquis ultra alius lateat orbis,
cuius nondum dominus factus sis |
et quo maior fueris,
magis exaltari affectabis.
ut de te quoque Propheta ad Dominum conuersus conqueratur et dicat:
Non itaque pius sed impius est habendus,
qui domini transgreditur legem,
ut seruo indulgeat et blandiatur,
magis-que hominem offendere metuit,
mortalem,
fragilem,
caducum,
quam Deum immortalem,
ęternum,
omnipotentem,
omnium quę ubique sunt opificem,
omnium dominum ac moderatorem.
mare,
uolucres,
pecora,
pisces,
nec animantia tantum,
uerum etiam inanimata eandem naturam seruant,
quę illis ab initio est collata ,
et nunquam ordinem suum,
quem a Conditore acceperunt transgrediuntur.
Vnde psalmista Dominum alloquitur et ait:
iussum non fuerit,
agere expediens erit.
Bene enim agendo mala iubentem poteris contemnere.
Vis inquit non timere potestatem? bene fac.
Fieri quidem potest,
ut potestas male officio suo fungens aduersus innocentem sęuiat,
sed Dominum audimus dicentem:
precibus denegetur.
In psalmo legimus:
ęternam do eis,
et non peribunt in ęternum,
et non rapiet eas quisquam de manu mea.
Cauillabitur aliquis et dicet:
Deo et Christo obedientibus talia promittuntur,
non his qui episcopis uel pręfectis parent.
Audiant ergo ipsum Dominum ad illos quibus Ecclesiam commendabat dicentem:
conuincetur.
et cum dictum sit:
Si uis ad uitam ingredi serua mandata, nonne obedientiam minus seruans ingredietur ad mortem |
et uitę expers in interitum corruet sempiternum?
Quid est enim quod psalmista in feruore spiritus Dominum affatur |
et ait:
cum Christo bonis fruitur sempiternis.
Quid ergo tam graue,
tam triste atque acerbum esse potest,
quod non sit libenter subeundum proposito tanto pręmio?
Si persecutione inquietaris,
audi Dominum dicentem:
Quid enim aliud dum torquerentur,
tacendo ad infidelem tyrannum dicere uidebantur |
nisi
Vre,
tunde,
diuelle,
lania,
idola tua non adorabimus.
Christum autem Dei filium confitemur,
cum Patre |
et Spiritu Sancto unum Deum,
unum Dominum.
Potes corpora ista cęsar cruciatibus absumere,
facere uero ut aliud sentiamus aut loquamur non potes.
Dummodo hac in parte fortitudo nostra tuę pręualeat,
iuuat in illa qua te potentiorem existimas |
nos esse imbecilles atque imbelles.
feram,
siqua mihi calamitas incidat,
siquod incommodum patiar,
siqua me inuidorum infestet persecutio?
cum presertim nihil mali mihi inferri possit,
quod peccata mea non merentur.
Non ergo grauate perpetiar,
quod iuste irrogatur,
sed Dominum meum deprecabor,
ut concedat mihi in omnibus patientiam |
et in ipsa patientia scelerum meorum purgationem atque ueniam.
ut qui me dignatus est facere laborum suorum participem,
faciat tandem et glorię consortem.
dicente Apostolo:
quorum in tantum excedere solet furor,
ut aliquid aduersi passi in Deum maledicta euibrent atque iaculentur?
Proh facinus omnium sententiis execrandum.
lingua illa quam fecit Deus,
ipsum blasphemat |
et creatura Creatorem suum uerbis petulantibus inuadere audet.
ipsum Regem regum ac Dominum dominantium plena probri procacitate lacessere non ueretur.
eiuscemodi crimen dimittitis impunitum.
Qua in re plane ostenditis terrena uobis curę esse non cęlestia |
et nomen uos habere christianorum non religionem neque iustitiam.
Vir enim fidelis obturare statim manibus aures debet,
ne uocem Dominum suum maledicentis audiat,
uel repente auersus fugere,
ne sacrilegi oris petulantię fauere uideatur,
si manserit |
uel auscultarit |
et simul cum maledico ipso diuinam incurrat ultionem.
Quod si murmurantis populi contumaciam Deus
eo usque insaniunt,
ut nec suę uitę parcant,
et dum in alterum sęuiendi negatur facultas,
in semetipsos grassantur.
maledicti in sanctos
Sunt pręterea qui irati sanctos maledictis lacessant,
sed cum Dominum eadem oris petulantia non formident,
minus mirum est,
quod etiam seruos eius quomodo possunt offendant.
(!)
de quibus quia satis paulo ante dictum sit,
hoc tantum dicendum restat,
etiam in pręsenti tempore contingat,
siue id triste putatur,
siue lętum.
cum nihil tam graue sit,
ut id non eleuet spes bonorum quę promissa nobis expectamus.
Sic igitur benedicatur omnis homo qui timet Dominum,
ut exhuberet frugibus uirtutum,
ut bonorum operum foecundus sit,
ut animę sanitate perfruatur,
ut hostes inuisibiles uincat |
et omnes carnis molestias superet,
fide firmus,
spei plenus,
charitate feruidus,
et ad bona tandem perueniat sempiterna |
benedicat-que ei
Conuitiis autem contendere atque rixari | insanire est.
dicente Salomone:
Beatus es si cum beato Iob dicere poteris:
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.