Your search found 9884 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 7202-7685:

scilicet, qui minus moleste ferant in aliquam interdum obscuritatem incurrere, quam tam crebro versuum lectionem inspiciendis Commentarijs interrumpere, et iis, qui in philosophicis rationibus multum exercitati nullis indigeant ad quaeque vel difficiliora intelligenda explicationibus. Utrique Volumini tam illi, quod cum adnotationibus Boscovichianis, quam huic alteri, quod sine iisdem nunc prodit, in fine adjunctus est Dialogus Christophori Stay de Poesi Didascalica, quo in

alia requirat, quam quae inter potiora erant Philosophorum ad illam usque diem inventa. In illa nempe, quae tum erat, satis certe ampla atque illustri Philosophicarum rerum copia consistendum sibi esse Auctor decreverat; neque enim ipsi, vel si libuisset nova quaeque porro persequi ac superioribus adjungere, vacuum jam suppetebat tempus, cum ad potiores esset gravioresque subeundas curas evocatus. Siquidem Anno 1762 delatum ipsi munus fuit, quod ab Epistolis Latinis

in ratione triplicata laterum homologorum esse dicas, num idem minus intelligam, si liberalius hisce tuis versibus exponatur?
Nec tibi praeteream, similes quaecumque figurae
Si crescunt, vel si major collata minori est,
Crescere plus ipsa facie molemque, locumque,
Majoremque magis multo distendier intra;
Nam facies tantum, qua longa est, lataque crescit

ipsius summa esset obscuritas, nobis autem adjumenta rerum cognoscendarum omnino deessent? Nam si ingenio, et cogitatione ea persequi velimus, quae sub sensus minime cadunt, commenta magis nostra, quam res ipsas describemus. Sed plerique vel ingenii aestu, vel gloriae cupiditate abrepti, cum omnem rerum formam, atque ordinem tenere sese, ac perspicere jactarent, ad illa, quae omnino ignorarent, delabi maluerunt, quam ea quaerere, quae in sensus ipsos facile incurrerent.

obscuritas, nobis autem adjumenta rerum cognoscendarum omnino deessent? Nam si ingenio, et cogitatione ea persequi velimus, quae sub sensus minime cadunt, commenta magis nostra, quam res ipsas describemus. Sed plerique vel ingenii aestu, vel gloriae cupiditate abrepti, cum omnem rerum formam, atque ordinem tenere sese, ac perspicere jactarent, ad illa, quae omnino ignorarent, delabi maluerunt, quam ea quaerere, quae in sensus ipsos facile incurrerent. Illi igitur dum

conjectura indicatas velint, iis ego, ut multum tribuam, hujusmodi conjiciendi operam Phaeacum carminibus comparo. Quid autem aut in rerum ordine statuendo, aut in cognoscendis viribus, aut in legibus confirmandis inchoavit quispiam, aut vel conjecit quidem? Cum vero praeclare inventa ab uno eodemque Newtono perfecta, atque absoluta dicam, nequaquam aliorum gloriae detractum velim. Quamquam enim plerique etiam, qui illum subsequuti sunt, eas Philosophiae partes praeclare

demum faventem, intentumque his perlegendis animum exposcit. A vers. 79 Initium facit a rerum in mentes, et corpora divisione, cum, an alia quaepiam natura existat, ignoremus. A vers. 95 ad vers. 114 Inter mentes, vel summam Mentem, nempe Deum, vel mentes creatas esse, ait; nobis primo vestigandam esse naturam nostrae mentis, et corporum, inde ad Dei naturam cognoscendam gradum faciendum. Nos mentis nostrae existentiam cognoscere, ejus

perlegendis animum exposcit. A vers. 79 Initium facit a rerum in mentes, et corpora divisione, cum, an alia quaepiam natura existat, ignoremus. A vers. 95 ad vers. 114 Inter mentes, vel summam Mentem, nempe Deum, vel mentes creatas esse, ait; nobis primo vestigandam esse naturam nostrae mentis, et corporum, inde ad Dei naturam cognoscendam gradum faciendum. Nos mentis nostrae existentiam cognoscere, ejus tamen natura ignorare,

A versu 158 non esse innatas in animis nostris ullarum rerum ideas, at rationis vi nos vera a falsis plerumque distinguere posse ad vers. 250. Nos a singularum rerum ideis universales efformare; illas vero acquiri vel per sensus, vel per reflexionem ad vers. 318. Tum agit de conjunctione mentis cum corpore, de libertate hominis, de sufficienti Leibnitii ratione, quam refellit. A vers. 379 nos animae, praeter paucas proprietates,

158 non esse innatas in animis nostris ullarum rerum ideas, at rationis vi nos vera a falsis plerumque distinguere posse ad vers. 250. Nos a singularum rerum ideis universales efformare; illas vero acquiri vel per sensus, vel per reflexionem ad vers. 318. Tum agit de conjunctione mentis cum corpore, de libertate hominis, de sufficienti Leibnitii ratione, quam refellit. A vers. 379 nos animae, praeter paucas proprietates, innumerabiles alias,

materiae constituit; at moles est spatium externa superficie conclusum. Ex idea massae, et molis oritur densitatis idea. A vers. 952. nos vero motus corporis per massam multiplicatam in spatium, seu in velocitatem, et tempus, vel demum, posito eodem, vel aequali tempore, in solam velocitatem ad vers. 972. Qua ratione, et quibus regulis proprietates corporum, et naturae leges, sint inquirendae, quidque ab aliis Philosophis veccatum sit in

moles est spatium externa superficie conclusum. Ex idea massae, et molis oritur densitatis idea. A vers. 952. nos vero motus corporis per massam multiplicatam in spatium, seu in velocitatem, et tempus, vel demum, posito eodem, vel aequali tempore, in solam velocitatem ad vers. 972. Qua ratione, et quibus regulis proprietates corporum, et naturae leges, sint inquirendae, quidque ab aliis Philosophis veccatum sit in causis rerum

extensa esse, ad figuras omnes, motusque recipiendos idonea, atque in immensum divisibilia. Deinde a vers. 1420 proprietatem a Recentioribus detectam explicat, nimirum vim inertiae quae corpus conservat in eodem statu quietis, vel motus uniformis in directum, nisi aliqua vis externa cogat eum statum immutare: exponit hujusmodi vires statum immutantes, quae et agentes vocantur, dividit, ac metitur, ad versum 1515. Tum virium, ac motuum compositionem

spatii, quod conficerent cum velocitate constanti in fine descensus acquisita. A vers. 879, spatia labendo aequalibus temporibus percursa crescunt, ut numeri impares, unde deducit, ea esse in ratione duplicata temporum, vel velocitatum, quibus percurruntur ad v. 981. Si corpus sursum projiciatur, ejus motus continuo retardari debet, et spatia percursa usque ad finem sunt item,ut quadrata temporum, vel celeritatum. Hic occasionem arripit de

ea esse in ratione duplicata temporum, vel velocitatum, quibus percurruntur ad v. 981. Si corpus sursum projiciatur, ejus motus continuo retardari debet, et spatia percursa usque ad finem sunt item,ut quadrata temporum, vel celeritatum. Hic occasionem arripit de viribus vivis agendi, quas multi post Leibnizium putant proportionales esse massae corporis in velocitatis quadratum ductae, multi contra negant, aestimantque massa, et velocitate

aequalis, velocitas in fine erit semper eadem, tempus autem, ut longitudo ipsa plani. Effert porro illud Galilei theorema temporis aequalis in descensu per diametrum verticalem globi, et per chordam ejus quamcumque ductam vel ab infima, vel a summa diametri ipsius extremitate, ad vers. 1617. Jam ut sibi viam sternat ad oscillationes pendulorum, in descensum per lineas curvas inquirit, quam ad rem considerandam Galileus olim casu inciderat. A

velocitas in fine erit semper eadem, tempus autem, ut longitudo ipsa plani. Effert porro illud Galilei theorema temporis aequalis in descensu per diametrum verticalem globi, et per chordam ejus quamcumque ductam vel ab infima, vel a summa diametri ipsius extremitate, ad vers. 1617. Jam ut sibi viam sternat ad oscillationes pendulorum, in descensum per lineas curvas inquirit, quam ad rem considerandam Galileus olim casu inciderat. A vers. 1668 igitur

ac in deviationes ut vocant, pendulorum in magnum aliquem montem sit transitus, ratioque eas deviationes investigandi indicatur ad vers. 1768. Superioribus hoc elegantissimum Newtoni inventum additur, descendendo in sphaera, vel in sphaeroide elliptica a superficie ad centrum gravitatem decrescere in ratione directa simplici distantiarum; hinc determinatur et ratio, qua gravitas decrescit aequatorem pergentibus a polo, quae res cum Telluris figura

Terrae totius illud olim, quod credimus, exoriturum incendium. Cometarum corporibus enutriri Solem ad reparandam sui luminis juncturam non posse; posse vero Cometam nimis prope Terram transire, nostroque tunc aeri insinuare, vel lethalia, vel vitalia potius quaedam semina, posse mutua gravitate et ipsius et suum motum varie perturbare, posse suo in Terram incursu ipsam confringere, externamque faciem, axisque, super quo diurnus motus peragitur,

illud olim, quod credimus, exoriturum incendium. Cometarum corporibus enutriri Solem ad reparandam sui luminis juncturam non posse; posse vero Cometam nimis prope Terram transire, nostroque tunc aeri insinuare, vel lethalia, vel vitalia potius quaedam semina, posse mutua gravitate et ipsius et suum motum varie perturbare, posse suo in Terram incursu ipsam confringere, externamque faciem, axisque, super quo diurnus motus peragitur, situm immutare:

scilicet unam,
151  Propterea ut possit facile hoc absistere ab usu
152  Incolumis? veluti quoque corpora saepe moveri
153  Cernimus, et propriam naturam immota tueri.
154   At, vel si semper mens cogitet, exteriusne
155  Non ea vis menti queat advenisse, sed ista
156  Lege, ut naturam semper comitetur eandem?
157  Praeterea impressas multarum ab origine prima

191  Non cunctante, velut tum notas non sibi primum,
192  Sed quas ante diu quoque noverit, et meminisset
193  Quas nunquam didicisse: velut cum dicimus, esse
194   Majus parte, quod est totum, vel tempore eodem
195  Non itidem posse in rebus non esse, quod extat,
196  Et, genus hoc, alia, obtutu non vera fateri
197  Mens ipso quae non possit, manifestaque clament

vel tempore eodem
195  Non itidem posse in rebus non esse, quod extat,
196  Et, genus hoc, alia, obtutu non vera fateri
197  Mens ipso quae non possit, manifestaque clament
198  Vel pueri, nunquam quos nutrix blanda, nec ipsi,
199   Talia uti subito noscant, docuere parentes.
200  Verùm, quandoquidem nos claro in lumine quaedam
201  Aspicimus, subitoque eadem percepta probamus,

294  Exsurgunt etiam species et nomina mille,
295  Noscere uti, dubitare, et credere, velle, probare,
296  Spes, et amor, dolor, atque odium, timor, ira, voluptas;
297  Dicere quaeque foret longum, vel queis data nondum
298   Nomina sunt, vel quae communi voce fruuntur.
299  His ergo geminis tantum de fontibus omnes
300  Notitiae menti, quotquot sunt, suppeditantur:

295  Noscere uti, dubitare, et credere, velle, probare,
296  Spes, et amor, dolor, atque odium, timor, ira, voluptas;
297  Dicere quaeque foret longum, vel queis data nondum
298   Nomina sunt, vel quae communi voce fruuntur.
299  His ergo geminis tantum de fontibus omnes
300  Notitiae menti, quotquot sunt, suppeditantur:
301  Scilicet aut ipsis venere a sensibus extra,

347  Quit causis, causis nec quoquam impellitur ullis
348   Interdum: quid Numen enim, cum conderet orbem,
349  Impulit, ut spatii solem in regione locaret
350  Hac ipsa, non qua fulget Cynosura, vel ardens
351  Sirius, aut in corde furit qua flamma Leonis,
352  Perstarent tamen hoc tunc ordine ut omnia eodem?
353   Cur neque, ab exortu rerum numerentur ut anni
354  Tum

351  Sirius, aut in corde furit qua flamma Leonis,
352  Perstarent tamen hoc tunc ordine ut omnia eodem?
353   Cur neque, ab exortu rerum numerentur ut anni
354  Tum plures, voluit, vel contra? quidve coegit,
355  Ut faceret non pulchra magis, melioraque multo,
356  Quae fecit? Tantis faciundis summa Potestas
357  Rebus an exhausta est? majus, meliusque nec ultra est?

357  Rebus an exhausta est? majus, meliusque nec ultra est?
358   At neque se egregiam commendat ob utilitatem
359  Haec Ratio: facilis non se via, nec nova pandit
360  Propterea ad verum. Vel, si libet, indita cunctis
361  Sit rebus Ratio, quae sufficit, illa videri
362  Idcircone queat nobis, praestoque repente
363   Esse tenebrosae subeuntibus abdita regna

452  Conveniant nostris quae prorsus, at undique distent,
453   Debeat ut, diversa, eadem natura videri,.
454  Adde, quod hi, queis non pollemus sensibus, aucti
455  Si qua ter crescant, deciesve, vel amplius arte,
456  Ostendant aliis circumdata corpora formis:
457  Ut cum transpicimus vitro pertenue tumenti
458   Corpus ad apricam sole illabente fenestram;

486  Revera, sed sunt species in mente coortae
487  Per sensus, agitant variis quos corpora plagis.
488   vis in materis proin tantùm est, atque potestas
489  Harum, quas memoro, vel de genere hoc aliarum
490  Rerum notitias in nostra mente ciendi;
491  Quas mens ipsa quidem per sese, experta nisi esset,
492  Efficere haud ullo pacto, et formare valeret;

colores,
494  Et veneti, seu vecta procul quo mala sapore,
495  Novimus, aut ullo mentis pertingere quimus
496  Conatu, nisi viderimus, quae corpora fucis
497  Illita sint illis, vel nostro admota palato
498   Mala prius fuerint: tum nullis talia quimus
499  Exprimere, ut possint alii cognoscere, signis,
500  Ni per se, similis queis sensus inesse videtur.

607  Munera, sunt itidem, simili ratione vocare
608   Quae conjuncta queas, natura ut Temporis, atque
609  Est Spatii; quoniam corpus constare profecto
610  Non queat ullius spatii, vel temporis expers.
611  Quare operae pretium est naturam inquirere utramque
612  Temporis, et spatii, atque aliis conjungere rebus.
613   Atque ea quisque sibi quamquam manifesta reatur

632  Extensum est, usquam at nullo se limite finit,
633   Immensumque plagas sese protendit in omnes.
634  Per se igitur spatium quadam ratione videri
635  Esse queat nobis, nam vel sine corpore constat.
636  Tempus item per se quadam ratione videri
637  Cur non esse queat? non velox, atque remissum est,
638   Sed sibi par semper, semper pede labitur aequo.

643   Infinitum, et perpetuum, aeternumque sit illud;
644  Et partes habeat pars quaelibet infinitas
645  Ejus, ut et spatii, semper sine fine minores.
646   Et velut immensi spatii sint, vel possint esse, videmus;
647  Temporis immensi finitas sic quoque partes
648  Haud male cunctarum dicemus nos loca quaedam,
649  Quae durant, rerum, vel queis durare daretur.

646   Et velut immensi spatii sint, vel possint esse, videmus;
647  Temporis immensi finitas sic quoque partes
648  Haud male cunctarum dicemus nos loca quaedam,
649  Quae durant, rerum, vel queis durare daretur.
650  At quoniam hae partes, nisi tantùm mente, videri
651   Temporis, et spatii nequeunt, neque sensibus ullis
652  Discerni inter se, et nostris non sensibus uti

670  Inque aliam, inque aliam cum terra, et tenuibus auris
671   Commigramus; at est nihilo minus una eademque
672  Mensura; et quae late per jugera centum
673  Ante extendebant, vel passus mille, pedesve
674  Aequabant totidem, aut lapidis, jactumve sagittae,
675  Post eadem servant etiam intervalla, situsque,
676   Finibus atque îsdem perstant, et limite eodem.

746   Apparet mora nulla, et puncto sistit in uno:
747  Quamvis revera minimas has temporis infra
748  Particulas aliae quoque sint sine fine minores,
749  Atque aliae, non ut minima ulla, vel ultima constet.
750  Succedunt igitur sibi certo tempore mentis
751   Notitiae, quo non multo mora possit earum
752  Tardior, aut citior nobis vigilantibus esse.
753  At

rebus
764  Credimus: atque ideo metimur tempora motu:
765  Inde diem solis cursu finimus, et annum,
766   Temporis atque alios stellis labentibus orbes.
767  At non est tibi tuta vel ipsa haec semita Phoebi,
768  Qui non aequales nobis annosque, diesque
769  Partitur; modo nam citior, modo segnior idem est.
770  Jam quid erit, si solis iter, si semita caeli

in puppe magister,
797  Creditur a nautis per transtra vagantibus unâ
798  In regione loci stare, immotusque manere,
799  Qui loca cum navi permutat non minus ipsâ,
800  Vel quoque cum terra, tellus si nostra movetur,
801   Et circa solem sese, et terrestria transfert.
802  Proinde sedens Tiphys puppi, aut Palinurus in alta
803  Motu corripitur gemino, et quo rapta per

851   E longo patulum vas pendeat, effice, fune,
852  Contortus validis qui viribus usque rigescat,
853  Quemque relaxari revolutos ante per orbes
854  Ne sine, quam medium, vel, si libet, amplius, undà
855  Vas super infusâ puer impleat; ilicet illum
856   Oppositos age per motus, spirasque revolve;
857  Quae faciant, aliquo cieatur tempore labrum.

campos.
917  Ocyor at motus fiet, seu tardior idem,
918  Cum tibi perpetuò majora minorave semper
919  Tranantur spatia aequali pro tempore; proinde
920  Mobilitas crescat, vel diminuatur, oportet.
921   At metimur eam minimo tum in tempore quovis
922  Correpto spatio, minimo nam tempore lapsum
923  Augeri nihil, aut minui finxisse licebit;

925  Auctum quidquid erit, referamus, quidquid ademptum.
926   Denique se celerans aequaliter, atque retardans
927  Motus erit, paria aequali si tempore quovis
928  Incrementa fugae, vel detrimenta noventur,
929  Imparia ast eadem si sint, erit ille profecto
930  Motus inaequali pede se accelerans, tardansve.
931   Hìc opus est puncti nobis distinguere motum

929  Imparia ast eadem si sint, erit ille profecto
930  Motus inaequali pede se accelerans, tardansve.
931   Hìc opus est puncti nobis distinguere motum
932  (Puncti, quod pars est, vel fingier ultima possit
933  Corporis) a motu totius corporis ipso.
934  Excipe sed prius hoc animo memor, omnibus unà
935  Materiae e punctis, quae sunt conjuncta vicissim

957  Cum corpus; genus hoc, motùs mensura profecto est,
958  Si toties repetas, quot sunt in corpore puncta,
959  Temporis illius mensuram, et mobilitatis.
960   Demum ad tempus idem quoniam plerumque: vel aequum
961  Respicimus, motus cum ad motus aequiparamus;
962  Propterea non hìc tempus plerumque putamus;
963  Dicimus atque illum prodire in corpore motum,
964  Quem gignat

1049  Haud male possimus regnis componere nostris,
1050   Omnis res hominum queis recte publica constat;
1051  Prae multis veterum fuit olim quale Laconum,
1052  Quale tuum seu Roma, Numa regnante, vel Anco,
1053  Expulsisve recens quoque Regibus, ante subactus
1054  Quam Dominam te servitio corruperit Orbis.
1055   Ergo si quis in has longe trans aequora, montesque

deinde remitti,
1145   Ut calor, aut frigus, sed perstant una, eademque,
1146  Munera materiae generatim ea totius esse
1147  (Quo mundi sit cumque loco, terrave sub ima,
1148  Vel cum sideribus per magnum consita caelum)
1149  Credere nil obstat semper debere, neque ullas
1150   Errorum fraudes, si credimus, inde timendum.
1151  Praeterea res cum recta ratione geratur

1169  Simplex cur etiam tibi non erit, unaque prorsus,
1170   Qua cadit in terram deorsum demissus ab alto
1171  Hic lapis ad colles septem, et Tyberina fluenta,
1172  Quàm Thamesin propter, vel Nili, et ad ostia Gangis,
1173  Aut regna Oceani pelago divisa sonanti?
1174  Non tamen haec ita certa putes, ita tuta profecto
1175   Esse, ut non possint veluti per lubrica labi

1180   Sublatos simili, et pendentes gutture fracto
1181  Dicat idem patrâsse scelus, furesque fuisse,
1182  Fallitur interdum; letho quia plectier ipso,
1183  Si quis perjurus quoque sit, vel si quis adulter,
1184  Possit, et innocuum qui civem occiderit, et qui
1185   Prodere tentarit patriam, aut incendere templa,
1186  Contemptor Superûm, justique eversor, et aequi.

1190   Quae peragi, valeant non causa existere ab una;
1191  Idem possit enim varia vi motus oriri
1192  Corporis, aut parti nimirum corpus ab una
1193  Quae trahat, opposita vel idem quae parte repellat.
1194  Ergo licet multis sat causa sit unica rebus
1195   Saepe, tamen quoniam nos inde excludere clara
1196  Propterea ratione alias non possumus omnes,

1226  Illa etiam aptari rebus verba abdita possent,
1227  Praesertim cum conjiciens dissolveret illa
1228  Oedipus, occulta quae Sphinx involverat arte?
1229  Accidere hoc rarò, vel vix queat, ut bene cuncta
1230   Qui vertisset, in id, quod verum est, scilicet idem
1231  Tum non inciderit; praesertim plurima verbis
1232  Si lateant aliis, quae debet nectere in unum,

possit adiri,
1261  Ut duo tunc unâ simul in statione locentur:
1262  Omni quod nosmet nimirum ediscimus a re.
1263  Nostris, cum gradimur, pedibus proin terra resistit;
1264  Vel si mollis, ut a splendenti prodit aratro, est,
1265   Cedit mota loco, et vestigia pressa receptat.
1266  Moenia trans arcis, quam fortibus obsidet armis,
1267  Num valeat miles, nisi sint infracta,

1268  Num clausas transire fores, et ahenea septa?
1269  Nostris officiunt quin plurima corpora saepe
1270   Corporibus: veluti populo stipante per aedes
1271  Cum premimur; vel cum validi percellitur ictu
1272  Verberis indocilis puer, et resonante flagello,
1273  Ut dolor excutiat lacrymas, suspiriaque aegra;
1274  Quandoquidem nequeat penetrari a corpore corpus.

1317  Aut quamcumque aliam referat multangula formam.
1318  Atque hìc scire licet de multis, quae tibi certa
1319  Mensores facili possint ostendere pacto,
1320   Molem nempe parem, vel eandem posse figuris
1321  Saepe sub imparibus circum variisque teneri;
1322  Cera velut digitis tractata, subactaque ad ignem
1323  Se facile in facies convertit, et induit omnes,

1332  Intra se, reliquis constet minor omnibus ina,
1333  Omni nempe capax ut sit magis una figurâ.
1334  Nec tibi praeteream, similes quaecumque figurae
1335   Si crescunt, vel si major collata minori est,
1336  Crescere plus ipsa facie molemque, locumque,
1337  Majoremque magis multo distendier intra;
1338  Nam facies tantùm, quà longa est, lataque, crescit

In rebus nunquam minimum, primumque relinquit.
1381  Atque ea corpora sint quàm parvula principiorum,
1382  Dat variam specimen quoddam Natura per artem
1383  In multis, mihi quae sat erit memorâsse, vel ipsis
1384  Quae pueris (dubitemne, tibi?) notissima constant,
1385   Omnibus e genere hoc conscriptaque lectaque chartis:
1386  Scilicet exiguum cum lata extenditur aurum

aurum
1387  In folia, aut flavo producti cortice filum
1388  Contegit argenti, perparvo tincta virenti
1389  Cum sale se in viridem multa induit unda colorem,
1390   Cum vel amaracini late sparguntur odores
1391  Exigua de mole diu; quid membra, quid illas
1392  Commemorem fibras animantum, quae, quia nostros
1393  Infra sunt oculos, tantùm trans vitra tuemur?

turbans,
1429  Quae mutet quacumque statum ratione receptum
1430   Corporis invertens, ut mota exinde quiescant,
1431  Quaeque quieta manent, moveantur; motibus illis
1432  Vel demat motus, alios addatve recentes,
1433  Aut alia transire via, et procurrere cogat.
1434  Jamque hinc ipse potes per te cognoscere, jungi
1435   Haud frustra cum vi tam distans nomen inertis;

1462  Quit mutare suos, aut prorsus tollere motus.
1463  Ergo est illud iners, et semper fungitur hac vi.
1464  Proinde globum quoque si magno jaculeris eundem
1465   Nisu per liquidum projectans aëra, vel cum
1466  Tormentis lapides a grandibus excutiuntur,
1467  Non alia regione vise deflectere cernas,
1468  Quàm deorsum, sua quo gravitas, et pondera cogunt:
1469  Nec ratione

1509  Quanto materies minor est in corpore moto.
1510   Compositos motus at dicimus esse, recentes
1511  Scilicet adduntur cum motibus ante receptis.
1512  Metiri facile hos possis quoque; nam vel eadem
1513  A tergo pellit vis corpora, qua prius ibant,
1514  Rapta via; spatium spatiis percurritur aequum
1515   Tum geminis, quorum primis a motibus alterum,
1516  Alterum

1514  Rapta via; spatium spatiis percurritur aequum
1515   Tum geminis, quorum primis a motibus alterum,
1516  Alterum ab adjunctis tranandum tempore seorsum
1517  Esset in aequali: vel vis nova motibus obstans
1518  Corpus in oppositas partes agit, atque repellit;
1519  Parte illa tibi sunt tanti breviora fugaï
1520   Intervalla, nova quantus vi debet oriri

1660   Haec via de privo proin simplex, unaque puncto est.
1661  Ergo ad directum cum flexo transit ab arcu
1662  Corpus iter (veluti de fundae emissus habena
1663  Cum lapis est); vel cum projectum est tramite recto,
1664  Quod dein extrorsum veniens vis flectit in arcum,
1665   (Ut de tormentis cum pondera projiciuntur,
1666  Perpetuis gravitas torquet quae nisibus urgens)

1821  Quaeque etiam verbis vix sunt adeunda solutis.
1822  Quare, quod superest, dum curvos ire per arcus
1823  Percipimus corpus, nos quaedam hic nomina, quae res
1824   Vel signant varias, vel easdem, saepe cavendum,
1825  Ut noscamus, et ut discrimina quaeque notemus.
1826  Et nisus primò, aut conatus corporis ille,
1827  Quo tendit per iter frustra procurrere rectum,

1821  Quaeque etiam verbis vix sunt adeunda solutis.
1822  Quare, quod superest, dum curvos ire per arcus
1823  Percipimus corpus, nos quaedam hic nomina, quae res
1824   Vel signant varias, vel easdem, saepe cavendum,
1825  Ut noscamus, et ut discrimina quaeque notemus.
1826  Et nisus primò, aut conatus corporis ille,
1827  Quo tendit per iter frustra procurrere rectum,

1834   Nos hunc tangenti debemus tramite tantùm
1835  Metiri nisum, transcurri tempore certo
1836  Qui tum deberet, si nil obsisteret extra.
1837  Dicere at externam quam vim, vel fuemus agentem,
1838  Quae medium, ut docui, quoddam petit undique punctum,
1839   Quanta sit, ex illo quisque aestimet intervallo,
1840  Quo distant extrema viae tangentis, et arcùs,

petentis,
1857  Oppositus tamen adversis se frontibus inter.
1858  Propterea multi has fieri implacabile bellum
1859   Concipiunt inter vires, pugnasque moveri
1860  Ancipites, vel ab hac potiores parte, vel illâ:
1861  Inde pari si concurrant conamine utrinque
1862  Libratae, medium nec posse accedere corpus
1863  Ad punctum, contra nec posse recedere dicunt,

1857  Oppositus tamen adversis se frontibus inter.
1858  Propterea multi has fieri implacabile bellum
1859   Concipiunt inter vires, pugnasque moveri
1860  Ancipites, vel ab hac potiores parte, vel illâ:
1861  Inde pari si concurrant conamine utrinque
1862  Libratae, medium nec posse accedere corpus
1863  Ad punctum, contra nec posse recedere dicunt,
1864   Aequatum sed

ilicet illa
1866  De parti captare fugam; sin altera vincat
1867  Fortior, in medium tantundem accedere corpus,
1868  Circuitusque ita translatum non conficere aequos.
1869   At vel si pugnet, genus hoc, vis utraque contra
1870  Inter se, imparibus non hic concurritur armis,
1871  Ut mage propterea nunc hac, nunc debeat illac
1872  Raptari corpus, vincentis praeda; perempti

punctum;
1931  Perpetuos itidem ferri debere per arcus
1932  Corpus idem, flexoque haud unquam exire meatu
1933  Posse; et praeterea quaecumque feruntur in arcus
1934   Corpora vel longis sese volventia saeclis,
1935  Obliquis pelli debere a viribus illis.
1936  At cur usque novos haec jungens ictibus ictus
1937  Altera vis, semperque potentior auxiliari

1940  Perpetuo breviore, atque interiore volutos
1941  Circuitu jam puncto immotum id sistat eodem?
1942  Hanc tibi ut ambigua fraudem de mente repellam,
1943  Percipe principio (vel cum vis tendere punctum
1944   Pergens ad medium non est obliqua viaï,
1945  Corpore projecto quae fiat, ut omnibus extat
1946  Revera curvis in motibus, obstat at illi,

ut inde
1948  Abradat quiddam, et semper decerpere tentet)
1949   Protinus haud cuiquam manifestum posse videri,
1950  Ut quae perpetuo decrescunt tempore, demum
1951  Omnia vel prorsus desistant esse, vel ultra
1952  Quasvis finiti vanescant limitis oras.
1953  Multa etenim finita vides fieri usque minora,
1954   Nimirum certis si legibus imminuantur,

1948  Abradat quiddam, et semper decerpere tentet)
1949   Protinus haud cuiquam manifestum posse videri,
1950  Ut quae perpetuo decrescunt tempore, demum
1951  Omnia vel prorsus desistant esse, vel ultra
1952  Quasvis finiti vanescant limitis oras.
1953  Multa etenim finita vides fieri usque minora,
1954   Nimirum certis si legibus imminuantur,
1955  Funditus at nunquam

2092  Secum animum rapere, atque involvere sponte sequentem,
2093  Vix valido nisu saepe ut mitescere possint;
2094   Si velit, ipse etenim queat in contraria niti.
2095  Irati vel habere velint, vel fingere causas
2096  Irarum, cupiunt et motibus ire secundis,
2097  Frena truci laxant odio, exstimulantque furores:
2098  At Mater, dulcem cui mors metit invida natum,

2092  Secum animum rapere, atque involvere sponte sequentem,
2093  Vix valido nisu saepe ut mitescere possint;
2094   Si velit, ipse etenim queat in contraria niti.
2095  Irati vel habere velint, vel fingere causas
2096  Irarum, cupiunt et motibus ire secundis,
2097  Frena truci laxant odio, exstimulantque furores:
2098  At Mater, dulcem cui mors metit invida natum,
2099  

2130  Cum videant multi, quam virtus utilis extet,
2131  Et quam grande suis decus afferat; haud tamen illam
2132  Sectari, ut par est, porro mirabere raros;
2133  Divitiarum etenim, vel fortior ambitionis
2134   Tunc illos saepe ex transverso corripit aestus
2135  Praecipites, magis aut stimulis agitantur amoris.
2136  Nimirum molli cui flexa cupidine corda

dimittat et omnia mente;
67  Omnis uti fama, et tantarum gloria rerum
68  Excidat immani rursum superante per orbem
69  Barbarie, cultusque in gentem deteriores
70   Inducente, vel ob bella exundantia, et usus
71  Armorum nimios, saevasve tyrannidis artes:
72  Ad mores nam mens prona est humana ferinos,
73  Atque humiles facile assiduo vexata pavore

73  Atque humiles facile assiduo vexata pavore
74  Induit ipsa animos. Varios his addere morbos
75   Possis, mortalem nova per contagia stirpem
76  Exorta horribili minuentes clade: vel urbes,
77  Regnaque terraï vasto labentia motu,
78  Fluminaque, aequoraque oppositas vincentia moles
79  In loca se latis culta inducentia campis:
80   Nec non et terras qui

legem?
137  Ad sese magnes chalybem trahit, atque vicissim
138  A chalybe hoc ipso rapitur; quod cernere pronum est
139  Utrumque: immotus si perstet uterlibet horum
140   Vel trabe suspensus, vel parjete, subter et alter
141  Admoveatur: amica repente hic ad oscula surget,
142  Conjunctusque simul compage tenebitur arcta:
143  Sin natet exigua cymba suffultus uterque

137  Ad sese magnes chalybem trahit, atque vicissim
138  A chalybe hoc ipso rapitur; quod cernere pronum est
139  Utrumque: immotus si perstet uterlibet horum
140   Vel trabe suspensus, vel parjete, subter et alter
141  Admoveatur: amica repente hic ad oscula surget,
142  Conjunctusque simul compage tenebitur arcta:
143  Sin natet exigua cymba suffultus uterque

mutua jungit
169  Particulas, ut sint externa fronte rotundae;
170   Ea tamen ex omni cum circum parte prematur
171  Gutta, oritur nullus jam guttae in corpore motus.
172  Nam vel inaequales in partes concipe guttam
173  Divisam; pars ut concedat, non erit unquam,
174  Majori minor, aeternos et gutta feratur
175   Parte illâ in motus; quia vi minor officit aequa.

arcte,
268  Et tristem vitam fudisse coëgerit auris.
269  At rerum in numero prorsus consistere dura
270   Corpora quis dicat? neque enim, quae flectier ulla
271  Non possint vi vel paulum, deprendimus usquam:
272  Nec quibus a pulsis itidem vis maxima, nullave
273  Exeritur, versae reparent ut damna figurae.
274  Nempe aliquis semper quovis in corpore nisus

calore
281  Cera, et humus conversa ligonibus, et grave plumbum,
282  Atque alia, in rebus quae credit mollia vulgus.
283  Unoquoque tamen videas in corpore, pressum
284  Vel sit idem validis impulsibus, exiguisve,
285   Certam servari rationem semper utrosque
286  Inter conatus, quibus ipsum obsistere, frontem
287  Ne mutet, vel eam, cum versa, resumere certat.

corpore, pressum
284  Vel sit idem validis impulsibus, exiguisve,
285   Certam servari rationem semper utrosque
286  Inter conatus, quibus ipsum obsistere, frontem
287  Ne mutet, vel eam, cum versa, resumere certat.
288  Verum adeo hic pollens in corpore nisus uterque
289  Est aliquo, ut subita penitus ratione geratur
290   Ille vel introrsum motus, vel deinde retrorsum,

frontem
287  Ne mutet, vel eam, cum versa, resumere certat.
288  Verum adeo hic pollens in corpore nisus uterque
289  Est aliquo, ut subita penitus ratione geratur
290   Ille vel introrsum motus, vel deinde retrorsum,
291  Et nequeat sensu, sed sola mente videri.
292  At quoniam sensu tantùm res aestimat uno,
293   Prorsum ea dura putat, vocitatque

287  Ne mutet, vel eam, cum versa, resumere certat.
288  Verum adeo hic pollens in corpore nisus uterque
289  Est aliquo, ut subita penitus ratione geratur
290   Ille vel introrsum motus, vel deinde retrorsum,
291  Et nequeat sensu, sed sola mente videri.
292  At quoniam sensu tantùm res aestimat uno,
293   Prorsum ea dura putat, vocitatque hoc nomine vulgus

295   Atque adamantina saxa metallorumque rigores:
296  Ipsa tamen quae sunt oculo deprensa sagaci
297  Flecti et reflecti quosvis quoque posse per ictus.
298  Nempe pilam vitream, vel eburnam forte colore
299  Si tingas aliquo, tum vitri, eborisve rotundi
300   Alterius, sed non fucati, incurrere cogas
301  in molem, validoque impellere verbere plagae;

327  A tergo, inque oras vis addita pellat easdem,
328  In quas cursus erat, properantius ibitur illuc;
329  Sin de fronte recens, proin et contrarius, ante
330   Qui fuit, adveniat motus, vel segnius ibit
331  Accepta corpus plaga, si nempe priore
332  Hic extet minor; aequali certamina nisu
333  Sic ineat, penitus corpus sistetur ibidem:
334  Denique si novus hic

373  Non cessant et adhuc magis usque accedere, mutant
374  Proinde suae speciem valide compressa figurae;
375   Primaeque introrsum pergunt concedere partes
376  Continuò, donec vel desinat omnis utrinque
377  Motus, mutato vel demum corpora ceptent
378  Impete paulatim aequali procurrere lapsu,
379  Et simul

mutant
374  Proinde suae speciem valide compressa figurae;
375   Primaeque introrsum pergunt concedere partes
376  Continuò, donec vel desinat omnis utrinque
377  Motus, mutato vel demum corpora ceptent
378  Impete paulatim aequali procurrere lapsu,
379  Et simul unam ambo mundi conjuncta sub oram
380   Tendere,

aeque
394  Motus in oppositas, quantus de corpore motus
395   Demitur uno, alii tantum adjecisse necesse est;
396  Proin motus utriusque prius quae summa manebat,
397  Hanc ipsam vel post ictum perstare fatendum est.
398  Quare cum motum rebus constare duabus
399  Jam teneas, quarum tibi sit tum cognita rerum
400   Altera, materies nimirum in corpore utroque,

435   Uti deinde pari, atque aequato foedere dixi.
436  Atqur hinc nonne vides, quid fiat, corpora eandem
437  Cum duo se in partem volventia congrediuntur?
438  Alterum at immotum si sit, vel fronte vicissim
439  Obversa hinc illinc pariter concurrat utrumque,
440   Exprimere exemplo, quid tum quoque fiat, eodem
441  Possumus, aut nullas geminis de coetibus uni

geminis de coetibus uni
442  Prorsus divitias fingentes esse, alieno
443  Ipsum aut aere premi contra, multoque gravari
444  Foenore, tum siquidem geminorum foedere juncto
445   Vel nihil in cumulo superabit, si referendo
446  In medium fuerit par, quod debebitur, auro;
447  Sin minus, aut majus contra, vel uterque, necesse est,
448  Summa aliquid ferat ex illa non prorsus inani,

444  Foenore, tum siquidem geminorum foedere juncto
445   Vel nihil in cumulo superabit, si referendo
446  In medium fuerit par, quod debebitur, auro;
447  Sin minus, aut majus contra, vel uterque, necesse est,
448  Summa aliquid ferat ex illa non prorsus inani,
449  Pars divisa utrumque alieni vel premat aeris;
450   Nimirum vel uterque suo, vel uterque alieno

446  In medium fuerit par, quod debebitur, auro;
447  Sin minus, aut majus contra, vel uterque, necesse est,
448  Summa aliquid ferat ex illa non prorsus inani,
449  Pars divisa utrumque alieni vel premat aeris;
450   Nimirum vel uterque suo, vel uterque alieno
451  Tum sit in aere, opus est, post icta haec foedera, coetus.
452  Haec fluere ex illo rationis fonte videmus,

447  Sin minus, aut majus contra, vel uterque, necesse est,
448  Summa aliquid ferat ex illa non prorsus inani,
449  Pars divisa utrumque alieni vel premat aeris;
450   Nimirum vel uterque suo, vel uterque alieno
451  Tum sit in aere, opus est, post icta haec foedera, coetus.
452  Haec fluere ex illo rationis fonte videmus,
453  Quae petit, aequato cum fiunt foedera jure,

447  Sin minus, aut majus contra, vel uterque, necesse est,
448  Summa aliquid ferat ex illa non prorsus inani,
449  Pars divisa utrumque alieni vel premat aeris;
450   Nimirum vel uterque suo, vel uterque alieno
451  Tum sit in aere, opus est, post icta haec foedera, coetus.
452  Haec fluere ex illo rationis fonte videmus,
453  Quae petit, aequato cum fiunt foedera jure,

702  Illa et proinde minus stabili fundata solo lex?
703  Verum, ne quid in his erres hìc forte putandis
704  Viribus, adverte huc animum, atque age, collige mecum,
705   Quidquid agat vel equus, vel puppis, quidquid agatur.
706  Terram pellit equus pedibus, dum promovet artus,
707  Et lapidem, recipitque impulsum puppis ab auris;
708  Propterea celer ille magis procurreret, atque haec,

702  Illa et proinde minus stabili fundata solo lex?
703  Verum, ne quid in his erres hìc forte putandis
704  Viribus, adverte huc animum, atque age, collige mecum,
705   Quidquid agat vel equus, vel puppis, quidquid agatur.
706  Terram pellit equus pedibus, dum promovet artus,
707  Et lapidem, recipitque impulsum puppis ab auris;
708  Propterea celer ille magis procurreret, atque haec,

958  Has eetiam praeter rationes, res oculis est
959  Saepe fidelibus haec subjecta, repertaque, qualem
960   Monstrabat ratio; multi dum turribus altis
961  Projicerent lapides, vel plumbi pondera deorsum,
962  Signatamque viam, et servarent tempora quaeque;
963  Semper in his etenim ratio est tutissima rebus,
964  Si comes incedat fido experientia sensu,

1009  Corpora nituntur queis sollicitata moveri,
1010   nec, moveantur uti, sit opus, sed saepe quiescunt:
1011  Hoc genus, est gravitas, tellure jacentia deorsum
1012  pondera quae pellit, vel quae magnesia ferrum
1013  Pellicit ad lapidem vis, vel cui reddimus ipso
1014  Nomen ab electro, vel qua resilire repente
1015   Corpora pressa velint contra, pugnantque retenta.

1010   nec, moveantur uti, sit opus, sed saepe quiescunt:
1011  Hoc genus, est gravitas, tellure jacentia deorsum
1012  pondera quae pellit, vel quae magnesia ferrum
1013  Pellicit ad lapidem vis, vel cui reddimus ipso
1014  Nomen ab electro, vel qua resilire repente
1015   Corpora pressa velint contra, pugnantque retenta.
1016  Ille has metitur vires est corpore, quantum

1011  Hoc genus, est gravitas, tellure jacentia deorsum
1012  pondera quae pellit, vel quae magnesia ferrum
1013  Pellicit ad lapidem vis, vel cui reddimus ipso
1014  Nomen ab electro, vel qua resilire repente
1015   Corpora pressa velint contra, pugnantque retenta.
1016  Ille has metitur vires est corpore, quantum
1017  Nempe ipsum est, et quae subito exorietur in auras,

1068  Subsidia audaces, opibusque recentibus armant,
1069  Instaurantque acies. Aut creta, aut unguine terram
1070   Constratam feriunt minus alta, magisque cadente
1071  Per loca vel plumbo deorsum, ferrove rotundo.
1072  Protinus aspiciunt impressam a pondere fossam,
1073  Quae tanto sit major, et in latera amplior omnia,
1074  Unde globus cecidit, quanto fuit intervallum

1102  Ast opus esse etiam, quanto quid tempore fiat,
1103  Inspicere, atque moras causae cognôsse vigentis.
1104  Cum faciem pila lapsa suam, argillâve tenaci,
1105   Unguine vel molli super imprimit, aerave flecti
1106  Cogit ob impulsum, revolutum per sola pondus;
1107  Mobilitas si vividior sit, et impetus ejus;
1108  Tempus item quoque erit productius, et mora major,

1508  Scilicet ut memorant, loca qui per inhospita tendunt.
1509  Aëris at liquidis in campis motibus aër
1510   Undarum officiens plus detrahit inde, rotundis
1511  Quam cum vel lapidum, vel ferri molibus obstat;
1512  Nimirum quantum sensus queat afficere ipsos.
1513  Impete mobilitas nam primo impressa per auras
1514  Languescat paulatim, et plus tenuetur eundo,

1508  Scilicet ut memorant, loca qui per inhospita tendunt.
1509  Aëris at liquidis in campis motibus aër
1510   Undarum officiens plus detrahit inde, rotundis
1511  Quam cum vel lapidum, vel ferri molibus obstat;
1512  Nimirum quantum sensus queat afficere ipsos.
1513  Impete mobilitas nam primo impressa per auras
1514  Languescat paulatim, et plus tenuetur eundo,

1557  Totius illaesae gravitatis viribus ipsis,
1558  Nimirum spatia illa minus sublimia quanto
1559  Sunt, quam longa, soli devexi: exinde necesse est,
1560   Cum par tempus erit, vel idem, si plurima flexu
1561  Aequora declines diverso, longa sed aeque,
1562  Orta ut mobilitas minor, et decursa minora
1563  Sint spatia, alta ubi sunt minus, haec clivosa viarum.

pertranseat axis;
1604  Cujus ab extremo si ducas culmine multas
1605   Has aliquasque vias, direscto tramite quamque,
1606  Convexa illius quas ultima finat orbis
1607  Ora, vel ex ipsis faciei queislibet oris
1608  Undique diversas convertas axis ad imum,
1609  Quo coëant omnes, punctum; tum sive per illa,
1610   Sive per haec grave corpus eat declivia quaeque;

1622  Ante alios, fertur fortunae munere primos
1623  Huc fecisse gradus, suaque instituisse reperta.
1624  Nec fit Fortunae magnum et memorabile nomen
1625   Rebus in humanis? argenti nempe vel auri
1626  Tantum, et non veri videatur suppeditare
1627  Thesauros, mentemque opibus ditare repostis?
1628  Quisnam adeo inventum sapiens se jactet ob ullum,
1629  Quod non

1661  Primum et nunc aequi nobis volvenda per arcus
1662  Orbis, dein aliis post flexibus insinuanda
1663  Carmine erunt alio, queis scilicet usus, opusque.
1664  Denique de molli filo, vel pondera virga
1665   Suspendemus, ut huc commota agitentur, et illuc,
1666  Commotisque suas leges, sua certa canemus
1667  Munera, pro variis constant quae prodita rebus.

quibus acris
1788  Ingenii est, fictumque luto meliore falit cor.
1789  Nocturnae vitant volucres fulgentia solis
1790   Spicula: fert diam lucem Jovis armiger ales.
1791  Ergo vel haec numero sola constent innumerali,
1792  Atque infinito declivia; mobilitatis
1793  Omnis erit quae tum deperdita summa, necesse est,
1794  Sit sine fine minor finita qualibet omni:

2217  Pastorum, sylvis et flamma exuberat altis,
2218  Involvitque diem nimbo, et caligine fumi.
2219  Tum nec parvus obex in bellis, nec mora parva
2220   Contemni persaepe queant impune: vel hostis
2221  Interea elapsus flumen trajecit, et altos
2222  Transmisit montes citus, in tutoque resedit:
2223  Vel celeri sine subsidio deleta tuorum
2224  Agmina, capta vel

bellis, nec mora parva
2220   Contemni persaepe queant impune: vel hostis
2221  Interea elapsus flumen trajecit, et altos
2222  Transmisit montes citus, in tutoque resedit:
2223  Vel celeri sine subsidio deleta tuorum
2224  Agmina, capta vel arx longo circumsita marte:
2225   Denique cunctantem vel te quoque percutit hostis
2226  Protinus adveniens, circumventumve paratas

vel hostis
2221  Interea elapsus flumen trajecit, et altos
2222  Transmisit montes citus, in tutoque resedit:
2223  Vel celeri sine subsidio deleta tuorum
2224  Agmina, capta vel arx longo circumsita marte:
2225   Denique cunctantem vel te quoque percutit hostis
2226  Protinus adveniens, circumventumve paratas
2227  Ducit in insidias, cogitque occumbere victum,

2222  Transmisit montes citus, in tutoque resedit:
2223  Vel celeri sine subsidio deleta tuorum
2224  Agmina, capta vel arx longo circumsita marte:
2225   Denique cunctantem vel te quoque percutit hostis
2226  Protinus adveniens, circumventumve paratas
2227  Ducit in insidias, cogitque occumbere victum,
2228  Turpiter abiectis captivum aut dedier armis.

51  Utraque se media sic temperat arte Potestas.
52  Illic, Regnantum qua flectit cuncta libido,
53  Instans incumbit timor in mortalia corda,
54  Atque animos premit horrifica vel nominis umbra,
55   Immixtumque bibunt infantes lacte timorem,
56  Inque timore levis puerorum educitur aetas:
57  Regna per Aurorae populos sic omnia constant.
58  Exulat et

belli,
87  Ut Leo Marmaricis gaudet generosus arenis
88  Irruere objecti lata in venabula ferri,
89  In caedes, in fata ruunt: seges ampla cupiti
90   Semper honoris ibi est, vel pulchro hanc funere quaerunt.
91  Si possent Reges speciem hanc adjungere honoris,
92  Queis libeat, rebus, proprioque ita flectere mentes
93  Arbitrio, quam tuta foret, quam magna potestas!

99  Lex vetet, an jubeat: mox ingens poena sequetur:
100   Extorres fient patria, longeque fugati:
101  Evertenda domus, carcer, tum funus acerbum:
102  Quid refert? agitat mentes Honor; ille vel acri
103  Impulit interdum patriam convellere bello,
104  Civilique ferox foedavit sanguine dextras,
105   Impiaque extimulavit in ipsum pectora Regem.
106  Per multos ubi res

264  Nonne operae pretium est igitur cognoscere, quali
265   Constet natura, quos et referatur ad ortus?
266  Motum propterea currùs expende per urbem
267  Constratam lapide, aequati vel per sola campi:
268  Dum graditur, mentem revolutae, oculosque rotaï
269  Fige super puncto, quod summo in margine perstet,
270   Clavus ut est ferri, qui lato vertice supra est.

353  Principio, et dein tanta viae spatia, utraque nexa
354  Ut simul efficiant breviori tempore lapsum.
355   Fors hunc edocuit volucres natura meatum,
356  Cum celsa de rupe, vel altae e vertice pini
357  Collem alium, nemorisve imum latus alite penna,
358  Conspectave petunt praeda, sociave jugali;
359  Illae non liquidi directis tramitis oris
360  

369  Induxit nuper, qua suemus in omnia, quae sunt
370   Abdita cumque animis, felici irrumpere nisu.
371  Hoc oculis etiam, non tantùm mente, tueri
372  Possis, si ducas lignove, vel aere canalem
373  Haud aliter flexum, quam qua ratione reposcit
374  Istud iter, rectumque itidem, et quoscumque libebit
375   Diversis alios se ductibus insinuantes;

420   Deinde opus est, cum jam patefactum pluribus extet,
421  Corpora curvatos ut eant demissa per arcùs,
422  Hoc quoque nosse, ubi jam prolapsum corpus ad imum
423  Venerit aequi orbis, vel ab aequo cujus origo est,
424  Quem tibi nimirum nuper signavimus, arcùs,
425   Aut flexi alterius cujusviscumque meatus,
426  Si convertere iter sursum cogatur eadem

464  In sectos huc, atque illuc provolveret arcus.
465   Quae vires hic namque premunt sola desuper, illic
466  Distendunt filum deorsum, virgamve trahentes,
467  Objicibusque vel his se elidunt proinde, vel illis.
468  Ast aliae, quae tum superant, atque a latere urgent,
469  Atque hìc, atque illic sese sunt inter eaedem.
470   Hic aequis spatiis, atque aequo tempore, ut

In sectos huc, atque illuc provolveret arcus.
465   Quae vires hic namque premunt sola desuper, illic
466  Distendunt filum deorsum, virgamve trahentes,
467  Objicibusque vel his se elidunt proinde, vel illis.
468  Ast aliae, quae tum superant, atque a latere urgent,
469  Atque hìc, atque illic sese sunt inter eaedem.
470   Hic aequis spatiis, atque aequo tempore, ut illic,

529  Si noscas tractum; poteris quoque noscere, quae sit
530   Maxima mobilitas, extremoque ultima fundo.
531  Proin poteris, geminis vl plumbea pondera filis
532  Si prope suspendas, vel eburnea mole rotunda,
533  Vel quaecumque velis, facili ratione cadentum
534  Pertentare omnes ictus, et noscere leges
535   Corporum in impulsu;superà quae carmine longo

noscere, quae sit
530   Maxima mobilitas, extremoque ultima fundo.
531  Proin poteris, geminis vl plumbea pondera filis
532  Si prope suspendas, vel eburnea mole rotunda,
533  Vel quaecumque velis, facili ratione cadentum
534  Pertentare omnes ictus, et noscere leges
535   Corporum in impulsu;superà quae carmine longo
536  Omnia te docui, et vera ratione probavi:

573  Paulatim inferimus, donec magis altus hiatus,
574  Quam valeant Musae consistere, gurgitis extet:
575   Prospexisse juvat tum immotos, atque aliorum
576  Consectari oculis vestigia magna; vel aequo
577  Quae sunt dextra solo tantùm vada, laevaque inire.
578  Hoc animadvertant punctum, qui tempore certo
579  Quantum intervalli percurrant, libera deorsum
580  

656  Et scopulos servat, nocturnaque sidera solers.
657  Rebus ab his pulchrae assequitur dein praemia laudis
658  Scilicet, et facilem vitam, placidamque senectam.
659  Sic me, cum longi vel finis carminis instat,
660   Ordior aut alios iterum post otia cursus,
661  Pulchra juvat praeferre animis spectacula, et artem,
662  Qua facilis, vulgo plaudenti ostendere nostram,

685   Natura prorsusque alia. Quodcumque sed ante
686  Propositum sit iter tibi, perspectumque, per artem
687  Nosse queas, quod ab hoc, si evolvas, prodeat oras
688  Curvum iter in claras; vel si exoriatur id ipsum,
689  A quo aiio adveniat, distensoque, eque voluto.
690   Quapropter si forte velis, ut pondus in arcus
691  Propositos quoscumque feratur; oportet, ut illud

850   ipsum, ubicumque foret, patrias quae illuminat oras,
851  Lucis momentum mediae, noctisve videret;
852  Momentumque loco, quo sit, reperire recenti
853  Posset item lucis mediae, noctisve, vel ipsum
854  Servando solem, vel suda sidera nocte:
855   Proin momentorum discrimen nosceret, atque
856  Per mare labendo, quantùm provecta sub ortum,
857  Sive sub occasum

oras,
851  Lucis momentum mediae, noctisve videret;
852  Momentumque loco, quo sit, reperire recenti
853  Posset item lucis mediae, noctisve, vel ipsum
854  Servando solem, vel suda sidera nocte:
855   Proin momentorum discrimen nosceret, atque
856  Per mare labendo, quantùm provecta sub ortum,
857  Sive sub occasum puppis sua, quoque rotundae

tuborum
870   Difficile est, moto cum fluctuat aequore puppis;
871  Nec bene tunc oculis, cum jam res incipit esse,
872  Apparet, sed coepta potest, et facta videri.
873  Denique vel multi possunt transcurrere menses
874  Conspecto sine defectu: spectacula non haec,
875   Quando opus est, fiunt; sumptu non sunt ea nostro
876  Edita, nec nostros expectant sidera nutus.

943  Flumina, et hiberno campos late imbre natantes;
944  Sic mihi fas paulum discurrere, dum gravitatis
945   Magnum iter insisto, res et convertere mentem
946  Ad varias, hac se objiciant quae parte, vel illa,
947  Quaeque viam reddant facilem magis, atque patentem,
948  Mutatoque levent animum quae saepe labore,
949  Visier et dignae sint, et sint parte viaï
950   Non alia

1057  Et siccis foliis autumni tempore poma;
1058  Corporaque esse etiam levia, et salientia sursum,
1059  Ut fumos tenues, et, qui dant nubibus ortum
1060   Exhalati undis, vel terra humente, vapores,
1061  Et pingues, qui sunt puerorum lusus, aquaï
1062  Folliculi, qui sustollunt se mollibus auris?
1063  Nimirum liquido nos cingimur aëre circum,

1141  Mobilitasque feret, nam dupla a duplice tantùm,
1142  Ternaque de terna nascetur. Denique possit
1143  Illa itidem ex aliqua constans quoque parte videri,
1144  Immutataque: vel potius tribus omnibus illam
1145   Compositam ex istis rationibus esse fatendum.
1146  Haud bene conveniunt verùm cum legibus istis,
1147  Praeque ferunt nullas leges tentamina certas:

1206  Quare, pro facie, majori in corpore, multo
1207  Molis erit plus; nempe, pilae quam transeat axis
1208  Exiguae decies, pila ferrea, cortice totam
1209  Quae faciem sit, ut illa, argenti obducta, vel auri,
1210   Illius decies cohibebit pondera centum,
1211  At non exterius nisi centum excurret in oras,
1212  Auro et centuplici super, argentove tegetur.
1213  Jam simili

a pondere pendent:
1225   Pondera metimur, sub eadem corpora mole
1226  Mutuà cum referuntur; et hinc graviora vocamus
1227  Esse aliis alia, aut etiam leviora vicissim;
1228  Vel cum diversae aequali sunt pondere moles;
1229  Quod minus, illud enim gravius. Gravitasque per omnes
1230   Aeque particulas cum sit divisa, necesse est,
1231  Ut cum particulis in corpore pondera

ipso pondere toto
1377  Nimirum, tanto densum minus esse liquorem,
1378  Corpore perspicies solido: diversa sub uno
1379  Corpora proin mergens, unum quodcumque liquore
1380   Vel sub diverso corpus, variataque, semper
1381  Explorans, ut sint vario in tentamine quoque
1382  Pondera, cognosces qua corpora se ratione
1383  Quaelibet inter se respectent densa vicissim,

Punctum in corporibus medium queiscumque, videndum est
1391  Quale sit, inque situs quos cogat corpora ferri.
1392  Quo cupias tu de puncto suspendere corpus
1393  Sive hac, sive sitùs illa ratione, vel ipsi
1394  Inniti facias, sic ut libretur ab omni
1395   Immotum latere atque aequaliter undique pendat,
1396  Scilicet id medium punctum gravitatis habendum est;
1397  Nam

suspensaque puncto
1405   Pendeat a medio: pila nititur ire deorsum
1406  Quaelibet, et junctam sibi virgae ducere partem:
1407  Obstat at alterius par nisus, nec queat una
1408  Vel paulum labi, quin tantundem altera surgat.
1409  Quapropter quia nulla pari quit vincere nisu,
1410   Non erit, ut possint descendere, proinde, necesse est,
1411  Immotae stent, librataeque: fac

1429  Conjungat variâ inter se regione locatas;
1430   Quaeque magis tanto pollens est, quo simul in se
1431  Fortior est, et per spatium quo majus abiret,
1432  Si victrix, vel victa foret (quod scilicet ipsa
1433  Per spatium rectà vis nititur ire, vel oram
1434  Est quod in oppositam contra). Vigor omnis hic ergo,
1435   Momentumque alio quem dicere nomine suemus,

Quaeque magis tanto pollens est, quo simul in se
1431  Fortior est, et per spatium quo majus abiret,
1432  Si victrix, vel victa foret (quod scilicet ipsa
1433  Per spatium rectà vis nititur ire, vel oram
1434  Est quod in oppositam contra). Vigor omnis hic ergo,
1435   Momentumque alio quem dicere nomine suemus,
1436  Quo pugnant vires inter se, confit ab ipsa
1437  Vi

illud,
1509  Alterius, ne possit, uti per lubrica, ferri.
1510   Ast, ut possit, erit vis adjicienda, per ipsos
1511  Quae parvos clivos sustollat, at innumerales,
1512  Vel quae rumpat, et hinc partim, et quod prominet illinc.
1513  Quare quo partes durae magis, atque rigentes
1514  Sunt, et majori vis crescit, quae premit, auctu,
1515   Motus difficilis magis hoc erit, inque

1542  Corporis, aut aucta est facies, qua tangitur aequor,
1543  Proin vis, mutata hac, manet haud mutata resistens.
1544  Quamvis laeve igitur corpus quodcumque globosum
1545   Vel paulum declinato non marmore possit
1546  Stare; sed, in sese quia volvitur, ire deorsum
1547  Debeat; at possunt, quae lataque scabraque paulum
1548  Corpora sunt, tantùm nisi flexus marmoris ille

soluti
1565   Praecipitare minantur: at ipsos mutuà partes
1566  Conjunctae retinent. Si nexus longa tenaces
1567  Aetas, solque suo disjungens igne resolvat,
1568  Undave, vel fulmen, declivi plurima tergo
1569  Corpora volvuntur; tum demum in fine, ubi flexus
1570   Est minor, accumulant sese, clivosque priores
1571  Se sternunt super, et stratis hos pluribus augent.

sagaci
1647  Agnosces, isto varius qua defluat humor
1648  Si de fonte velut, rivosque inquirere tentes
1649  Deductos: primùm si corporis omnia puncta
1650   Unius, inter se vel corpora projiciantur
1651  Plurima, uti sola tum vi moveatur inerti
1652  Quodlibet, et quacumque fuga in quamcumque feratur
1653  Forte plagam variam quantumvis, dissimilemque,

1661  Quare summa etiam spatiorum tota, necesse est,
1662  Aeque temporibus fit ut aucta, minutave in aequis:
1663  Proin itidem spatium puncto gravitatis ab illo
1664  Ductum ad planitiem pariter vel crescet in aequis
1665   Temporibus, vel decrescet: sed tempore bino
1666  Par sibi si constet, par semper idemque manebit.
1667  Quod fieri nequeat, si non aequaliter usque

1662  Aeque temporibus fit ut aucta, minutave in aequis:
1663  Proin itidem spatium puncto gravitatis ab illo
1664  Ductum ad planitiem pariter vel crescet in aequis
1665   Temporibus, vel decrescet: sed tempore bino
1666  Par sibi si constet, par semper idemque manebit.
1667  Quod fieri nequeat, si non aequaliter usque
1668  Rectum tranet iter, vel, ut ante, immobile perstet

1665   Temporibus, vel decrescet: sed tempore bino
1666  Par sibi si constet, par semper idemque manebit.
1667  Quod fieri nequeat, si non aequaliter usque
1668  Rectum tranet iter, vel, ut ante, immobile perstet
1669  Punctum, quo finxi gravia omnia puncta recepta.
1670   Nam quibus in gemino reperitur tempore, bina
1671  Per loca planitiem si ducas quamlibet, illud

ubi esset
1712  Denique idem, vires si succedentia tantùm
1713  Scilicet egissent per tempora; proinde nec istis
1714  Mutari junctis spatiorum summa valebit.
1715   Denique vel curvo quocumque, vel impare motu
1716  Scilicet illa tibi, quae diximus ante, ferantur
1717  Puncta, aut corpora, uti tamen ille sit ortus inerti
1718  Sola a vi, solis itidem cum viribus illis

1712  Denique idem, vires si succedentia tantùm
1713  Scilicet egissent per tempora; proinde nec istis
1714  Mutari junctis spatiorum summa valebit.
1715   Denique vel curvo quocumque, vel impare motu
1716  Scilicet illa tibi, quae diximus ante, ferantur
1717  Puncta, aut corpora, uti tamen ille sit ortus inerti
1718  Sola a vi, solis itidem cum viribus illis

1898  Aura ubi frigidior, se retro traxerit in se.
1899  Propterea ad flammas dura exposuisse metalla
1900   Saepe, atque aestivi certabant solis ad ictus,
1901  Illaque distendi cernebant sole, vel igne.
1902  Quin fila aequali vibrantia tempore sese
1903  Europae in variis regionibus experientes,
1904  Sequanicas velut ad ripas, Thamesimque remotum,
1905   Atque suam

2046  Conservatque ratas leges quae tracta trahendi:
2047  Virium uti summa gravitas coalescat ab omni,
2048  Nimirum a cunctis qua corpora quaeque trahuntur
2049  Corporibus, tellus queis constat tota, vel ultra
2050   Optes si prorsus rem tangere, quidquid ubique est
2051  Materiae, vastum quae se diffundit in orbem.
2052  Proinde hìc esset opus late lustrare trahentem

2158  Hunc ubi funereum Grajorum hausere phalanges
2159  Morem oculis illic longinquo Marte merentes,
2160   Obstupuere animis, damnaruntque horrida facta.
2161  Interea insueto tentata vel aëre, longa
2162  Sive via, magnoque armorum attrita labore,
2163  Vulneribusque absumpta exanguia multa suorum
2164  Corpora constructis medio super aggere Graji
2165  

108  Tractibus inter se sint, a nobisque remota,
109  Non subito attollunt sursum se, sideraque ipsa
110  Subdunt mensuris, ulnisque, et passibus aequant;
111   Unde etenim inciperent, vel ubi consistere possent?
112  Quid notum foret, ut conferre ignota valerent?
113  Primo igitur terrae varios cognoscere tractus
114  Usus erat, facile et campos, et culmina celsa

189  Ex uno pila fors passus per mille, sed illa
190  Majori ex alio, et potiori pulveris icta
191   Incita sulphurei procurret longius, ad bis,
192  Aut quater, aut decies quoque passus mille, vel ultra;
193  Impulsùs donec sic semper mobilitate
194  Increscente novi perventum ad mobilitatem
195  Illam sit, pila qua transcurrere millia mille
196   Bis decies, terrae

315  Et flectunt quandam vim propter continuatam
316  Continuò cursus, nobis vidisse necesse est:
317   Primum vis ea quo nitatur, deinde locorum
318  Pro spatiis, quali vel crescat, vel minuatur
319  Ordine: sed paulum nobis ante omnia motus
320  Astrorum varii, facies lustrandaque caeli
321  Omnis, ut est magno demum detecta labore,
322   Ante

315  Et flectunt quandam vim propter continuatam
316  Continuò cursus, nobis vidisse necesse est:
317   Primum vis ea quo nitatur, deinde locorum
318  Pro spatiis, quali vel crescat, vel minuatur
319  Ordine: sed paulum nobis ante omnia motus
320  Astrorum varii, facies lustrandaque caeli
321  Omnis, ut est magno demum detecta labore,
322   Ante tuos quam tu

Quattuor, et decies sex agglomerabis in unam
586  Componens summam, ut nuper, quater ipse quaternus
587  Quo numerus toties sibi junctus surgat, oportet.
588  Quapropter numerus manet idem hac parte vel illa;
589  Proin utrosque modus similis, quos diximus, inter
590   Est numeros, ratioque una, et par mutuus ordo.
591   Attamen ut possint peragi bene cuncta, caveto,
592  Ne

665   Paulatim positus mutarier illius; orbem
666  Nam sinuat circum, nec jam ad loca prima revertit
667  Biscentum nisi post, decies et saecula sena.
668  Propterea quae verna, vel autumnalia puncta
669  Affigunt caelo, regredi, et simul omnia signa
670   Exinde adverso motu provecta videri,
671  Sed tarde, cum tot sint gyro saecula in uno.
672   Haec

709  Quo mage de medio distant, mage crescere semper
710   Esse opus, haud alia, quam qua ratione locorum
711  Augentur spatia a medio distantia puncto:
712  At si deinde pares, vel eosdem corpora in orbes
713  Tempore procurrant non aequo, esse ordine verso
714  Vires, in sese repetitum ut tempus utrinque.
715   Ergo ubi perspicuas rationes videris horum;

aeque.
795   Ipse viam hanc igitur variis in flexibus arcus,
796  Inque locis variis expendens, quodlibet astrum
797  Queis errat, speciem dum circum terminet ovi,
798  Crescere, vel minui cernes, velut ordine verso
799  Imminui debet repetitum scilicet in se,
800   Crescere vel contra spatium, quo parvulus arcus
801  Est procul a medio puncto rapiente remotus.

astrum
797  Queis errat, speciem dum circum terminet ovi,
798  Crescere, vel minui cernes, velut ordine verso
799  Imminui debet repetitum scilicet in se,
800   Crescere vel contra spatium, quo parvulus arcus
801  Est procul a medio puncto rapiente remotus.
802   Nunc versa si forte viae ratione subire
803  Ad versum, atque illuc, discessum est unde, reverti

810   Deducendum ad eam, quae circum tertia Solem
811  Floret de numero ternarum, qua referuntur
812  Tota ad dimidios transversos scilicet axes
813  Tempora, vel media ad spatia, ut jam diximus ante.
814  Nonne vides, certo ut junguntur foedere vera?
815   His veluti gradibus si progrediaris et ultra,
816  Jam pateat, secti e ternis, quaecumque sit, unam

935   Semper an insuetum vis saeva secuta malorum est
936  Lumen; et id nunquam pavitantia corda fefellit?
937  Nunquamne uberior, longeque salubrior annus
938  Successit, vel composito pax laeta tumultu?
939  Scilicet insuetis, quae praecessere, solemus
940   Ignari rebus, qui sunt tum deinde secuti,
941  Eventus tristes praesertim, luctisicosque,

longeque remotis
951  Aspiciunt homines sub eodem sidere caeli;
952  Quod fieri nequeat, si sint regione locati
953  Terrae in vicina, qua sunt regione vapores.
954  Sic nubem, vel cum loca per sublimia longe
955   Densat se, cernunt alii se flectere ad ortum,
956  Ast alii haud multis distantes millibus atram
957  Surgere ab occasu, a gelida vel mittier Arcto.

954  Sic nubem, vel cum loca per sublimia longe
955   Densat se, cernunt alii se flectere ad ortum,
956  Ast alii haud multis distantes millibus atram
957  Surgere ab occasu, a gelida vel mittier Arcto.
958   Propterea nimis a terrae regione Cometae
959  Cum distent, opus est ingenti corporis auctu
960   Esse; quod apparens, ut lata est, indicat ejus
961  Frons

1037  Lege rata, et prorsum in communia foedera flexit.
1038   Principio apparent cum nobis, esse Cometas
1039  Scire licet saepe astrorum in regione vagantum;
1040   ( Ultra vel si sint quandoque, prope esse profecto)
1041  Ipsisque interdum plus Soli accedere multo
1042  Astris, et nimium radios haurire propinquos:
1043  Tutemet ex ipso possis quod noscere motu

contraque reflexos
1075   Ex alia longe spatiis discedere magnis?
1076  Quare erit aut coni primo de segmine nata,
1077  Sed nimium obliquo ductu longissima forma,
1078  Altera vel species, vel tertia. Sed quia ramo
1079  Hae constant geminae haud in se redeunte, nec unquam
1080   Brachia in immensos cessant protendere tractus.
1081  Credibile est per eas ullum non ire Cometam:

1075   Ex alia longe spatiis discedere magnis?
1076  Quare erit aut coni primo de segmine nata,
1077  Sed nimium obliquo ductu longissima forma,
1078  Altera vel species, vel tertia. Sed quia ramo
1079  Hae constant geminae haud in se redeunte, nec unquam
1080   Brachia in immensos cessant protendere tractus.
1081  Credibile est per eas ullum non ire Cometam:

1378  Vires a junctis nimirum viribus, omnes
1379  Queis singillatim in partes connititur omnis
1380   Undique pars, quocumque loco sita quaelibet extet,
1381  Dextrorsumve, sinistrorsumve, extrave, vel intra.
1382  Mutuus in cunctis proin nisus partibus extat.
1383  Possis hunc etiam cognoscere, corpora quaeque
1384  Oppositis quod agunt aequaliter, et quod aguntur
1385  

1473  Sic ab inaequali gemino si corpore moles
1474  Una trahatur (at intervallum utrinque sit aequum)
1475   In majus major tendet vis, dupla, quaterna,
1476  Denave, vel centena; illud duplove quaternove,
1477  Aut si sit deno, aut centeno corpore demum.
1478  Sin tum sint spatia imparia, imminuetur ibidem
1479  Pro spatiis in se repetitis: quaeque quaterna,

1561  Tractibus e medio tamen ut densetur in aequis
1562  Aeque, nec spatio varietur, ni variatio.
1563   Rebus ab his facili possis cognoscere nisu,
1564  Si duo sese orbes, solida vel mole vicissim
1565   Sese utrinque globi raptent, ut quodlibet unum
1566  Unius punctum nitatur quodlibet unum
1567  Ad punctum alterius, queis dixi legibus ante;
1568  Non

1570   In mediam fingas ea corpora, nec nisi bina
1571  Ut perstent totas vires servantia puncta.
1572  Legem igitur, duo quam sese inter puncta trahendi
1573  Servant, materiae vel magna a mole necesse est
1574  Servari, in geminos ea si constata sit orbes,
1575   Pro spatio, ut dico, media a regione utriusque.
1576  Propterea vasti palantia sidera caeli

1608   Hoc, licet, extendas generatim ad corpora quaeque
1609  Assimilis formae, et naturae, ad dura metalla,
1610   Aut lapides geminos in quadrum, pyramidisve
1611  In speciem sectos, vel coni, aut forte cylindri,
1612  Vel rhombi, alterius cujusvis sive figurae,
1613  Excurrat quae in planites quotcumque; locabis
1614  Bino, quodque suo, genus id, nam corpore supra

quaeque
1609  Assimilis formae, et naturae, ad dura metalla,
1610   Aut lapides geminos in quadrum, pyramidisve
1611  In speciem sectos, vel coni, aut forte cylindri,
1612  Vel rhombi, alterius cujusvis sive figurae,
1613  Excurrat quae in planites quotcumque; locabis
1614  Bino, quodque suo, genus id, nam corpore supra
1615   Si duo puncta situs parili ratione, trahetur

laevis,
1682  Perque polita foret, quam nec circumdaret aër,
1683  Aut ullus liquor, ut vis obstans prodeat inde;
1684  Tum, super imponas si saxea qualiacumque
1685   Bina, vel alterius cujusvis materiaï
1686  Pondera, contendent ad sese rapta vicissim
1687  Illa quidem, lente tamen, ut vix tempore longo
1688  Perciperes motum; cum multo debeat esse

ante superna,
1778  Et prorsus seclude; omnes quia scilicet ejus
1779  Materiae, ut docui, raptus vanescere debent.
1780   Interior pars sola trahit, formam ipsa globosam,
1781  Vel referens primo revoluto a segmine coni
1782  Exortam, tantum proin illis, ut quoque dixi,
1783  Viribus, a medio loca quas distantia signant.
1784  Proinde minus paulo gravitatis inesse videtur

quaeque
1878  Quam distent orbe a noctes aequante, diesque,
1879  Videris ante, situsque cupitos noveris omnes.
1880   Nunc, quod te supera docui, reminiscere fila
1881  Pendula, vel virgas, quae se aeque tempore vibrant,
1882  Protendi magis in longum, qua fortior urget
1883  Vis gravitatis, itemque minus, qua languidior fit;
1884  Nam geminis varie a medio distantibus orbe

1887  Illa locis aliis quam longa quibuslibet esse
1888  Debent, quin sit opus loca terrae invisere cuncta,
1889  Et certos possis numeros signare tabellis,
1890   Quarum ope mensuras vel adhuc quoque tutius ipsas
1891  Transmittas procul ad regionem quamque remotam;
1892  Mensuras quoniam referendo ad pendula fila,
1893  Quae decies sextis huc illud cursibus aequant

2040   Undai, quod plus distendi a littore circum
2041  Concipias procul, ad decies quam millia quina,
2042  Inque Caledonias regiones, inque Britannos,
2043  Inque patens pelagus, vel adhuc mage continuata
2044  Semper planitie: pondus sentire recentes
2045   Incipiet raptus ex illa parte tumentum
2046  Undarum, atque illuc coget deflectere filum.
2047  Tum

2132  Vicinum fuit in Solem correpta valentem.
2133  E maculis steterunt montes, mare, fusus et aër
2134  Undique, et externa quodcumque in fronte videtur;
2135  Interius coquitur vel adhuc, gremionque coërcet
2136  Clausum antiquum ignem; proin volvitur ipsa voluto
2137  Illo, et vitalem partit per membra calorem.
2138  Usque adeo

naviga, et fundo stant saepe carinae.
2290   Littora quid memorem sidonia, quaque erat ingens
2291  Antiochi regnum, quid grajos undique portus?
2292  Vel modo visuntur nusquam, vel ab aequore longe
2293  Disclusi. Aegaei est eductior insula ponti
2294  Omnis, et Epiri quoque latior ora, novisque
2295   Conseritur scopulis illud mare, Cyclades olim

saepe carinae.
2290   Littora quid memorem sidonia, quaque erat ingens
2291  Antiochi regnum, quid grajos undique portus?
2292  Vel modo visuntur nusquam, vel ab aequore longe
2293  Disclusi. Aegaei est eductior insula ponti
2294  Omnis, et Epiri quoque latior ora, novisque
2295   Conseritur scopulis illud mare, Cyclades olim

2363  Quidquid sub pelago viret, innatat, omnibus haeret
2364  In scopulis, durae moliti viscera terrae
2365   Inveniunt homines; tactu lapis omnia constant,
2366  Sed remanet sua forma vel imis certa medullis,
2367  Et modus, atque color; nec congesta omnia casu,
2368  Projecta et temere, at veluti constrata manu sunt,
2369  Formae quaeque suae, gravitatis et ordine certo.

brevis, et nullos demum quoque transitus orbem
2395   Extet ab orbe novo ad veterem, defossaque campis,
2396  Collibus et mediis tot naufraga nostra ruantur
2397  Navigia, argentique absorpta metalla, vel auri.
2398  Innumerabilibus paulatim talia saeclis
2399  Sed fient, ut, quid terraque, marique sit ante,
2400   (Undique deletis monumentis) nesciat, actum,
2401  Posteritas

232  Servarent, satis esse putabant in capiendis
233  Mensuris magnas tantum cognoscere partes,
234  Et non partium item partes, iterumque resectas,
235   Atque iterum, quas integris demasve, vel addas.
236   Barbara cum premerent Europam bella, ferique
237  Vexarent usus, proin illa inculta jaceret,
238  Atque artes, legesque sibi lugeret ademptas;
239  Soli vos

pedibus dimensus deinde, per omnem
301  Circuitum sic se potuit convertere Terrae.
302  Sed praeter quam quod tractus brevis iste locorum est,
303  Quique vel exiguum nulla evitabile cura
304  Discrimen, faciant, magnum ut grandescat in auctum,
305   Dum vice multiplici totum transfertur in orbem;
306  Illuc fraudis item multum irrepsisse, necesse est,

374  Efficerent illic, ubi opus concurrere longe est
375   Obvia visceribus sub Terrae mersa profundis:
376  Praeterea debes, inter duo pucta quid extet
377  Distensum spatii, quot passus nempe, vel ulnae,
378  In medio cognosse solo, aequataque superne
379  Planitie, ne quid montes, vallesque supinae,
380   Turrita officiant vel moenia, vel nemora

quot passus nempe, vel ulnae,
378  In medio cognosse solo, aequataque superne
379  Planitie, ne quid montes, vallesque supinae,
380   Turrita officiant vel moenia, vel nemora alta.
381  His subito mensura gradus constabit ab actis;
382  Nam gradui si flexus erit par scilicet uni,
383  Punctorum intervalla gradu claudentur ab uno;

nempe, vel ulnae,
378  In medio cognosse solo, aequataque superne
379  Planitie, ne quid montes, vallesque supinae,
380   Turrita officiant vel moenia, vel nemora alta.
381  His subito mensura gradus constabit ab actis;
382  Nam gradui si flexus erit par scilicet uni,
383  Punctorum intervalla gradu claudentur ab uno;
384  Sin

421  Directa ratione viae deprendere mensum,
422  Sed variis opus idcirco ambagibus uti.
423  Principio sola sunt tibi longa, atque aequa legenda,
424  Ut campusve patens, vel stratum littus arenis;
425   Atque ea, signatas ulnis, pedibusve catenas
426  Recta extendendo, super aptendoque sine ullis
427  Flexibus in totidem metiri millia debes,

657  In Lunam; exigua est etenim pars illius orbis
658  Umbrosi, facies Lunae quo carpitur, arcus:
659  Ambiguam neque rem manifesto pandere quibant
660   Mensurae indicio, vel adhuc quaecumque recenti,
661  Et fida fuerant quantumlibet arte peractae,
662  Scilicet unius conclusae limite regni.
663  Namque propinquorum garduum discrimina tam sunt

sub orbe;
878   Nec quovis tum de tentamine non tumor iste
879  Perceptus, prorsus dubitandi ut copia deesset.
880  Secura tamen hic num constes undique mente?
881  Ambiguam vel adhuc quod reddat, sollicitamque,
882  Scilicet est aliquid: graduum non ordine eodem
883   Inter se crescunt collatae, vel minuuntur
884  Mensurae,

880  Secura tamen hic num constes undique mente?
881  Ambiguam vel adhuc quod reddat, sollicitamque,
882  Scilicet est aliquid: graduum non ordine eodem
883   Inter se crescunt collatae, vel minuuntur
884  Mensurae, debent quo crescere, diminuive,
885  Si sit ubique aeque densato corpore Tellus.
886  Tunc etenim primam praeferre e segmine

ab Urbe,
913   Ut solet, aeternis flectebat legibus Orbem
914  Doctrina Pater effulgens, et Numinis instar,
915  Ad mores Populos, ad munera dia vocabat;
916  Tu tamen induxi, vel ab his decus, inclyte Silvi,
917  Vellet ut ipse suo curis adjungere regno,
918   Induxti, quas ornat, et evehit, artibus aequum
919  Ingenuis. Ergo auspiciis illius in ingens

994  Declinent filo ut pendentia corpora montes.
995   Sed jam age, quaesitam nobis cognoscere figuram.
996  Punctum finge aliquod terra super; illud ad Austrum
997  Sic iter, algentem vel ab Austro flectat ad Arcton,
998   Imprimat ut gravitas ictus, ubicumque locorum est,
999  Desuper insistant, erit hoc iter, orbe diei
1000  Quod mediae

1034   Propterea nobis semper mage cognita constet
1035  Ut facies Terrae, sedesque haec alma patescat,
1036  Esset opus tractus mensuris ire per omnes,
1037   Atque gradus, quaque ad Boream conversa, vel Astrum,
1038  Et qua Memnonia tendit de sede cubile
1039  Solis ad Hesperium Tellus queiscumque sub oris,
1040  Prendere; pro quavis demum regione

sic illuc scandere clivo?
1072   Nimirum videas extrinsecus aera posse
1073  Non alia fundi fictum, comptumque figura,
1074  Exornat quam qua Tellus sese ipsa revolvens,
1075  Vel si alis, propior quae sit tamen; utpote terram,
1076  Et mare cum late cingat complexibus arctis,
1077   Et parvo assurgat cumulo liquidissimus aer,

extant.
1163  Rex inopem ridens animum tam parva petenti
1164  Annuit. Ast inita porro ratione Ministri
1165  Per numeros, adeunt illum, attonitique fatentur:
1166  Non si vel toto dominetur solus in Orbe,
1167   Posse reum exsolvi promissi; haud esse per amplum
1168  Navigia oceanum segeti satis ampla serendae,
1169  Omnia gente procul si conducantur ab omni.

aptum;
1172   Proin opibus donatum in publica munera rerum
1173  Detinuit, nunquam et propria dimisit ab aula.
1174  Tanta vi numeri cumulantur progredientes
1175  Ordine vel duplo: quot erunt, si quadrupla constent
1176  Perpetua incrementa, velut consurgere nuper
1177   Per rarescentes dixi auras? Millia si per
1178  Quinque animo subeas sursum, et ter dena, videbis

Phoebi.
1266  Debile lumen id est, via qualis candida lactis,
1267   Conspicuum nec idem patet omni tempore nobis.
1268  Non igitur lucem hanc cernes, si vespere summo,
1269  Vel nondum rosea Tithoni conjuge cani
1270  Exoriente, eadem non caelo ita perstet in alto,
1271  Ut superet nebulas, fuscantesque ima vapores:
1272   At perstat, superatque umbrantes ima vapores;1275

1275  Et plaga, quam Phoebi currus perlabitur, orbis
1276  Si tum signiferi nostrum minus extet ad aequor
1277   Obliqua, ante suos quam jungere quadrijugos Sol
1278  Incipiat, vel post quam solverit imus anhelos.
1279  Signifer orbis enim diversos efficit ipsam
1280  Terrae ad planitiem flexus; nobisque, borea
1281  Qui regione sumus Mundi, aequantemque videmus

suda crepuscula noctis,
1294  Et matutinis Autumni divitis horis.
1295  Omnia in adversi contraria partibus Austri
1296  His, opus est, fiant. Quae vero Aequante sub orbe,
1297   Vel prope sunt gentes, rectus queis signifer orbis
1298  Occumbitque, oriturque, vident hanc tempore lucem
1299  In quovis, dum se distendat cuspide longa.
1300   Hanc vero lucem exortam de parte quis

longa.
1300   Hanc vero lucem exortam de parte quis illa
1301  Ambigat aurarum, quae sit mage crassa, potensque
1302   Deorsum occursantes radios convertere pulsos,
1303  Augmine vel proprium majori effundere lumen?
1304  Ipse suum jam Sol quia circa vertitur axem
1305  ( Ejus ut a maculis patefit, quas cernimus omnes
1306  tempore circuitus facere aequo, et volvier uno

nobis
1318  Plus facit, interdum transmittat ut oscula Terrae
1319  Contractu aetherio; quod fit, cum cernimus auras
1320  Eductas gradibus novies ab origine denis.
1321  Si vel adhuc magis excurret, convestitet omnem
1322   Lux ea tellurem circum, quo tempore quidam
1323  Undique dissusus tota de nocte videri
1324  Debebit splendor tenuis: mirantur agentes

omnem
1322   Lux ea tellurem circum, quo tempore quidam
1323  Undique dissusus tota de nocte videri
1324  Debebit splendor tenuis: mirantur agentes
1325  Excubias proin interdum, vel longa viarum
1326  Carpentes noctu: cur nox hac suscior illa,
1327   Scilicet haec formas varias distinguere rerum
1328  Cur sinat, illa nigris aeque omnia contegat alis:

velit, thalamisque senis frigentibus illas
1390  Praeferat iracunda nives, brumalia regna.
1391   Haec multi radiis Solis tribuere, putantes
1392  Esse vel a nivium cumulatis montibus, illis
1393  Sive repercussos a densis aeris auris,
1394  Nequidquam. Quoniam nimis alta conditur ardens
1395  Terra Sol mediae brumali tempore noctis,

1422  Quae circum, ut docui, atque apparet saepe sub orbe
1423  Signifero, cujus formam, loca, tempora dixi.
1424  Illius ut pars densa solet protendier ipsam
1425  Ad Terram interdum, procurrere forte vel ultra,
1426   Fiet, uti fines ea transmeet aetheris illos,
1427  Terram in vicinam gravitas quibus incipit esse
1428  Major paulatim in Solem gravitate remotum.

cacumina sese
1496  Inter, ut in medio coeant, formamque coronae
1497   Praetendant, aut fixa altis tentoria stellis.
1498  Sic etiam longo si consita robora cernas
1499  Ordine, vel tristes praecelsa fronte cuperssos
1500  Hinc illinc tractu campis protendier aequo,
1501  Extremae longe quae sunt, conjungere ramos
1502   Inter se apparent nexos, truncisque coire.

Borae
1517   Lumina, quaeque metus pavidis expresserat olim,
1518  Nomina non eadem luci sunt indita: caelum
1519  Scilicet aut ardens, pollutum aut sanguine diro,
1520  Forte vel armatas contis, pilisque cohortes
1521  Praelia miscentes dicebant, tristia proinde
1522   Vulgus in attonitum fundebant omina vates.
1523  Mactabant populi pecudes, stratique per aras

1539  Res redeunt faciles luci, adversaeve Boreae:
1540  Nimirum Soli accedens, seu Terra recedens,
1541  Ipsaque hyperboreae regio telluris ad auras
1542   Conversa has Solis densas mage, vel mage raras.
1543  Postremo terrae polus idem, aut obvius auris
1544  Incurrens, sulcansque mare illud ut aerea prora,
1545  Aut retro incursu absistens, velut ultima puppis.

In decies pariter senas pro qualibet illa.
1661  Atque hoc a vario tentamine constabiliri
1662   Percipies, si fors ire in tentamina rerum,
1663  Vel, genus hoc, cognosse aliis tentata libebit.
1664   His a principiis sonitus ad caetera defer
1665  Munera te, cunctosque aurarum conjice motus
1666  Vocales; rapiunt memet majora, viamque

1733  Majorem mille, et biscentum partibus esse
1734  Materiem Solis prope, quam tibi, magne Deorum.
1735  Juppiter, et plus quam tibi corpore cedere Patrem
1736  Dimidio; tenuis vel ab hoc quam Terra recessit!
1737   Victa quater centum prope partibus. Inde repertis
1738  Molibus, accedes ad corpora densa; decemque
1739  Quos, genus hoc, numeros Phoebus, prope Juppiter octo,

1760  Formidem? Morer anne tuos rubicunde furores
1761   Marsque, Venusque tuos, polluto qualis amore es?
1762  Vestra etiam jam sigura via ad secreta daretur,
1763  Tentarem vel Lemniacis comprendere vinclis.
1764  Nec clam adeo nobis furtive, Caducifer, ires.
1765  Scilicet illa aliis incerta errantibus astris
1766   Omnia sunt; aditus nondum illuc stant patefacti,

fixa velut quae caeli in fornice constant,
1805  Negligere ipse velis, nihil inde ut turbet, oportet,
1806  Commune hoc Solisque, Cometarumque, vagantumque
1807  Astrorum punctum, fixum, immotumque vel esse
1808  Constituas semper, vel, si moveatur, eadem
1809  Usque via recta, et cursu sibi labier aequo;
1810  Scilicet ut vera, cum de communis agebam
1811   Puncti natura

1805  Negligere ipse velis, nihil inde ut turbet, oportet,
1806  Commune hoc Solisque, Cometarumque, vagantumque
1807  Astrorum punctum, fixum, immotumque vel esse
1808  Constituas semper, vel, si moveatur, eadem
1809  Usque via recta, et cursu sibi labier aequo;
1810  Scilicet ut vera, cum de communis agebam
1811   Puncti natura medii, ratione probavi.
1812  Jam

est
1823  Corpora cuncta, quibus nempe est commune, moveri
1824  Perpetuo, et nullo capere ullam tempore pausam
1825  Posse; etenim vires, sese quibus inter aguntur,
1826   Vel si alio quovis starent expertia motu,
1827  Mutua pulsarent, et in illud cuncta cierent.
1828  Si nunc vel nullos confingimus esse Cometas,
1829  Caetera vel turbare nihil, quia forte tributi

pausam
1825  Posse; etenim vires, sese quibus inter aguntur,
1826   Vel si alio quovis starent expertia motu,
1827  Mutua pulsarent, et in illud cuncta cierent.
1828  Si nunc vel nullos confingimus esse Cometas,
1829  Caetera vel turbare nihil, quia forte tributi
1830  Aeque sunt circum, atque aequali nomine pollent,
1831   Sol minimo motu circa commune feretur

aguntur,
1826   Vel si alio quovis starent expertia motu,
1827  Mutua pulsarent, et in illud cuncta cierent.
1828  Si nunc vel nullos confingimus esse Cometas,
1829  Caetera vel turbare nihil, quia forte tributi
1830  Aeque sunt circum, atque aequali nomine pollent,
1831   Sol minimo motu circa commune feretur
1832  Id medium; circa sed Solem caetera turba

Herculis, Aeacidaeque,
1883  Post armorum, magicis quae fusa caminis
1884  Cyclopum et validis fuerant fabricata lacertis,
1885  Omnia sunt terris late portenta perempta,
1886   Vel vasti tantum montes, terraeque remotae
1887  Hoc terrore scatent, ut nos vitare queamus;
1888  Est alio conversa Virorum illa inclyta virtus,
1889  Et diversus agit flagrantia pectora fervor:

retractum;
1981   Hoc ejus spatii punctum commune feretur
1982  Ternorum circa punctum, et flectetur in orbem
1983  Aut aequum, aut ovi similem, si, nempe quod orbis
1984  Ille vel iste petat, puncti ejus jactus habebit.
1985  Qui stet in alterutro geminorum corpore proinde
1986   Prospiciens longe positam, quae tertia, molem,
1987  Credet eam volvi, sese orbis stare focorum

1985  Qui stet in alterutro geminorum corpore proinde
1986   Prospiciens longe positam, quae tertia, molem,
1987  Credet eam volvi, sese orbis stare focorum
1988  Non aequi alterutro, media regione vel aequi;
1989  Revera tamen interea tum maxima moles
1990  Conteret exiguos circa commune meatus
1991   Ternorum punctum, similes tamen omnia visis.
1992  Reveraque itidem via,

2106  Quam finxi, a facile ( quo sunt loca, dimidiato
2107  Lumine queis Phoebe hinc, atque illinc clara renidet )
2108  Ad loca, quae constant suprema, atque infima, fulget
2109  Tota quibus, vel caeca silet, conjuncta ubi Terrae
2110   Dicitur; acceleratque ea motum causa, suis ut,
2111  Quam pro temporibus major tunc area fiat,
2112  Et prope quadrijugos pro bigis ut Dea scandat;

2153  Et quia conatus retrahendi fit quoque major.
2154   Sed quid praeterea faciant hae, percipe, vires.
2155  Prima quidem vis, alterius parsque altera, cum sint
2156   Directae ad terram, vel contra, non pote quidquam
2157  Immutare modos, queis area verritur aeque,
2158  Nec celeres Lunae multum turbare meatus;
2159  Quod prior alterius porro pars turbat utrumque:

2178  Vanescente alia, sed in his contraria prorsus,
2179  Triplaque vi primae haec fiet; decrescere triplo
2180  Propterea hic gravitas, plusquam illic crescere debet.
2181   Fiet at hinc (aequum vel si deberet in orbem
2182  Luna sua a gravitate rapi, ob jactumque priorem)
2183  Orbis ut a geminis, quae turbant, iste prematur
2184  Viribus, et speciem sese conformet in ovi,

2189  Conatus minor; arcus item, quem mobile signat
2190  Corpus, erit minus incurva ratione reflexus.
2191   Quapropter Lunae flexus minus orbis, oportet,
2192  Illic sit, quo tota latet, vel plena refulget,
2193  Et gracilis magis, et parti compressus utraque;
2194  Nam tum est liberior Lunae fuga: plus fugit ille
2195  Ut duro puer a Domino, qui callibus exit

gigni,
2212  Sed species fieri coni de segmine princeps,
2213  Continuo ejusdem ut mutetur tempore forma,
2214  Sic tamen, ut si sint rerum paria omnia circum,
2215  Luna silens, vel plena micans minus esse remota
2216   Debeat, in medio secta quam fronte renidens.
2217   Nunc orbis locus a terra sublimior unus
2218  Longe extrans, cur non mundi prospectet easdem

2247  Proptereaque loci pariter brevis atque remoti
2248  Mutetur plaga, quae secum ipsum deferat orbem.
2249  Utraque juncta simul geminarum effecta, meante
2250  Infra, vel supera Luna, quod diximus ante,
2251   Assueto reddunt gravitatem more minorem,
2252  Majoremve, illa ad latera obverasste vicissim.
2253  Quod tollunt, duplum est, quam restituere quod istic,

2341   In caaelo sidus, quo deinde a nomine vulgus
2342  Detulit imperium Triviae, instabilesque potenti
2343  Subjecit Dominae res, assuetaque novari.
2344  Propterea quia quidquid habet mare, terra, vel aer
2345  Naturam praefert variantem, multiplicemque,
2346   Tellurem, pelagus, dixere, atque aera Lunae
2347  Subjectum, quae clausa illo et sunt omnia gyro.
2348  Proinde

furores,
2355  Inque aliud differt spes tempore tempus ab uno.
2356   Propterea neque nos fieri quoque tempore credunt
2357  Aegrotos alio, tantum illo solvere morbos
2358  Se, vel adaugere, atque exanguia linquere membra
2359  Expirantem animam: aetates cognoscere Lunae
2360  Mos erat idcirco medicam exercentibus artem,
2361   Opportuna dare ut non laevo pocula possent

solaque moveri?
2496   Protinus invadit quaedam vis fervida pectus,
2497  Qua rapimur, magnoque obstantia quaeque fragore
2498  Dejicimus, non vitamus, non arte movemus.
2499  Vel fuerit ratio, quae nos commorit, eandem
2500  Cur furor insequitur plerumq., atque omnia turbat?
2501   Ut Leo Marmaricis escam dum quaerit in arvis,
2502  Inserviscit, et ex oculis micat acribus

fragili mare findere puppi.
56  Jamque opere assiduo vexatus nocte, dieque
57  Interdum laudare meo, atque optare quietem
58  Coepto animo. Quae sollicitae tum oblivia vitae
59  Vel prope Tiburni resonantes ducimus undas,
60   Vel juga Telegoni qua se frondentia tollunt!
61  Quqam campis hilares late expatiamur apricis!
62  Umbrosumque juvat nemus, et lustrare perennes

vexatus nocte, dieque
57  Interdum laudare meo, atque optare quietem
58  Coepto animo. Quae sollicitae tum oblivia vitae
59  Vel prope Tiburni resonantes ducimus undas,
60   Vel juga Telegoni qua se frondentia tollunt!
61  Quqam campis hilares late expatiamur apricis!
62  Umbrosumque juvat nemus, et lustrare perennes
63  Lenis aquae rivos, et musco consita saxa,

exlex.
101   Cum tuimur Lunae faciem, nos semper easdem
102  Conspicimus maculas fundi super, exiguoque
103  Vibrari tantum motu deprendimus ipsam,
104  In latus occiduum, vel eoum scilicet, oras
105  Atque in hyperboreas Ursarum, Austrive calentes.
106   Namque aliquo maculae quae tempore conspiciuntur
107  In media Lunae

latentes.
112  Haec est parva tamen variantia, vixque, peritis
113  Ni vigilans oculis observes, aspicienda;
114  Ipsaque proin species Lunae haud mutata videtur.
115   At neque vel prorsus si mutaretur, in orbem
116   Visa suum verti, fors multum id denique nostra
117  Referret, colimus qui terram; prosit, et obsit
118  Solis id Lunae Cultoribus; inde tuentur

173  Aspiceret semper facie ad se vertier una;
174  Non ita, spectantis fuerit translatus in ortum
175  Si locus, occasumve; etenim mutabitur unam
176   Ad Lunae faciem positus; proin ipsa, vel illud,
177  Vel latus hoc paulum retegetque, tegetque vicissim:
178  Vertere sic latera, et nutare videbitur illo
179  Tempore, in occasum quo rubro transit ab ortu.
180  Et

ad se vertier una;
174  Non ita, spectantis fuerit translatus in ortum
175  Si locus, occasumve; etenim mutabitur unam
176   Ad Lunae faciem positus; proin ipsa, vel illud,
177  Vel latus hoc paulum retegetque, tegetque vicissim:
178  Vertere sic latera, et nutare videbitur illo
179  Tempore, in occasum quo rubro transit ab ortu.
180  Et quia si Terram de Lunae corpore spectes,

binis gradibus comprendier omnem;
182  Ille gradus nequeat binos excedere nutus,
183  Qui siet. Quin in Boream nutabit ab Austro
184  Tum quoque Luna, vel a Borea dum migrat in Austrum.
185  Sed quoniam Lunae mediam non motus ubique
186   Est sibi par circa Tellurem, ut par sibi constat
187  Alter, Luna suo quo circumvolvitur axe;

208  Ut fingunt, mediamque vocant, qui sidera norunt;
209  Cum ficta quid perficies? An cernere, quidquid
210  Fingere collibuit, possis? In saecula longa
211   Quis tibi servari vel eandem spondeat aequam,
212  Scilicet ut causas ob tantas insinuari
213  Nullum ne possit discrimen, tempore longo
214  Multiplices ob circuitus quod denique tantum

214  Multiplices ob circuitus quod denique tantum
215  Augeretur, uti Lunae foret altera prorsus
216   Nunc facies, quam quae tum primo tempore visa est?
217   Dicendum est igitur Lunam vel habere suarum
218  Partium inaequalem textum; circum esse figura
219  Vel non conslatam simili sibi; parte sit, omni
220  Ut gravitas non aequa, nec aequo momine pulset.
221  

altera prorsus
216   Nunc facies, quam quae tum primo tempore visa est?
217   Dicendum est igitur Lunam vel habere suarum
218  Partium inaequalem textum; circum esse figura
219  Vel non conslatam simili sibi; parte sit, omni
220  Ut gravitas non aequa, nec aequo momine pulset.
221   Nam si concipias ictam procedere Lunam,
222  Ut cursu partes aeque distante ferantur

479  Effecta, in falsis quae cernimus omnia campis.
480  Prima diurna feret pars, altera menstrua porro,
481   Tertia postremo feret annua; qualibet illa
482  Nempe die ut fiunt, vel quovis mense, vel anno.
483   Quaque die pelago bis crescens alta patenti
484  Tollitur, et toties decrescens desilit unda.
485  Cumque tumens crescit, non summo in culmine pendet

479  Effecta, in falsis quae cernimus omnia campis.
480  Prima diurna feret pars, altera menstrua porro,
481   Tertia postremo feret annua; qualibet illa
482  Nempe die ut fiunt, vel quovis mense, vel anno.
483   Quaque die pelago bis crescens alta patenti
484  Tollitur, et toties decrescens desilit unda.
485  Cumque tumens crescit, non summo in culmine pendet
486   Ante,

supera quam Luna diei,
487  Aut subter mediae noctis trajecerit orbem.
488  Inque vicem cum descendit, non ante profundos
489  Pervenit ad fines, eoa prodierit quam
490  Luna, vel occidua sese demerserit ora.
491   Temporis hoc itidem momentum pendet utrumque
492  A positu Lunae ad Solem. Intervalla necesse est
493  Temporis, undarum quae sunt intersita magnis

506   Denique quanque die surgit velocius aequor
507  Insiliens, lapsis descendit lentius undis.
508   Mensura nunc quae sint, genus hoc, effecta canamus.
509  Primo Luna meat cum vel contraria Soli,
510  Vel conjuncta, magis moti tolluntur aquarum
511   Fluctus, quam latus excurrit si utrumque, tumorque
512  Hoc minimus parvo post tempore, maximus illo est.

surgit velocius aequor
507  Insiliens, lapsis descendit lentius undis.
508   Mensura nunc quae sint, genus hoc, effecta canamus.
509  Primo Luna meat cum vel contraria Soli,
510  Vel conjuncta, magis moti tolluntur aquarum
511   Fluctus, quam latus excurrit si utrumque, tumorque
512  Hoc minimus parvo post tempore, maximus illo est.
513  Praeterea magis alta tenet cum Luna

519  Porro intervallum, geminos quod temporis extat
520  Inter eos, sibi qui succedunt mutua, cursus
521   Integram post quamque diem, sit majus, ubi illa
522  Caeca silet, vel plena micat. Diuturnius ac tum
523  Multo tempus erit pariter, quod furgerit, ex quo
524  Illa altum ad mediae lucis devenerit orbem
525  Scilicet, ad cursus primi, qui est maximus, horam.

557  Fluctus quaque die, sine lege et tempore certo:
558  Praeterea ventos, tempestatesque fluentis
559  Perturbare vices ponti; nam saepe retardant,
560  Saepe moras adimunt, minuunt quoque saepe, vel augent.
561   Haec sunt, quae Veteres Naturae arcana putarunt
562  Invia, quae propter, si vera est fama, fluenti
563  Mersit se Sapiens ponto, dum littora maestus

per arcus;
587  Sic etiam Terrae diversis accidit ipsis
588  Partibus ob Solem pariter, Lunamque trahentem.
589  Quae Lunae, aut Soli Telluris subjiciuntur
590  Partes, aversa vel contra fronte latescunt,
591   Has partes, veluti Luna super ipse probavi
592  Praetereunte sui haec orbis loca, perdere oportet
593  De gravitate aliquid, contraque acquirere, denis

primo,
634  Si vestigia linquat, ubi est super axe rotatum
635  Majori circum. Quare pars altior illa est
636   In terra, summo cui supra in vertice Luna est,
637  Inferius vel sub pedibus; depressior ora
638  Illinc Telluris circum usque recedet utrinque.
639  Illa aliis humilis mage erit quapropter, eoo
640  Quae videt, occiduoque lavantem gurgite Lunam:

698   Jam manifesta vides, quare advolvantur aquarum
699  Majores cumuli ad portus, longeque propellant
700  Littoream multo venientes agmine arenam,
701   Cum Soli conjuncta silet, vel splendida tota
702  Cynthia nocte micat; fraternis viribus addit
703  Ipsa suam quia vim validum, et situs axibus idem est.
704  At minor aestus erit, medio cum fecta nitebit

748  Et modo ad occasum; maturior accidit idem
749  Fluctus ad occasum, sed contra fluctus ad ortum
750  Serior; illud, ubi laterum ora enaverit; ast hoc,
751   Postquam delituit, vel Cynthia tota refulsit.750
752  Non causis quoque cernis ab his, cur debeat esse
753  Aestuum inaequalis geminorum mortus, ab orbis
754  Finibus aequantis cum distat Luna? diurno

conjunctave Soli
764  Majores aestus, oppostave. quam loca pregens
765  Per laterum hinc illinc? et cur non maximus aestus
766   Fiat tempore eo, sed qui post advenit, alter
767  Vel post hunc, porro sive alter? Tute quod ipse
768  Percipas, si vim possis cognoscere inertem,
769  Quae vetat, ut subito causis obtemperet unda:
770  Sic

870  Afficere in parvis rebus, quam grandibus; illis
871   Nam facile emineat, quod in his vanescat; in aestu
872  Illa ideo apparent parvo, in majore latescunt.
873   Tempore quo Phryxi Vector, vel Libra comantem
874  Fert Solem, motum Luna a latitante sit aequor,
875  Sive etiam tota a rutilante tumentius, ille
876   Quam cum per Cancrum, perque Aegocerota vagatur;

880  Hyberna, aut aestiva; ideo minus incitat unas.
881   Attamen haud subito summi, vim propter inertem,
882  Adveniunt aestus, minimive, ut diximus ante,
883  Summus erit minimusque sed alter deinde, vel alter.
884   Denique cognosces quoque fluctibus augmina reddi
885  Illis temporibus multo majora, quibus Sol
886   Aspicit oppositam sibi, conjunctamve

888  Nam magis e spatio trahit ille, magisque valenti
889  Tecum conspirat vi, Cynthia.Caetera solves
890  His facile exemplis, his causis, siqua per annum
891   Praeterea sint, vel mensem servata, diemve.
892   At non a causis his cernes, ocyus unda
893  Cur saliat, quam desiliat; non pondus aquai
894  Libratae id peraget; per oesdem crescere namque

909  Qua patet, inque tuas effusus, Gallia, late
910  Objectas oras, cessat descendere lentus
911   Tam subito, modo quam conscenderat altus inundans.
912   Aequora parva quidem, vel quae sunt clausa, lacusque
913  Nullos ferre queunt procursus, atque recursus;
914  Namque opus est, uno sese unda hic efferat, illic
915  Tempore desiliat, simul utraque proinde receptet

992  A glaciali avulsa illic dum saepe per undas
993  Innatat, ad Zephyri sedem, seu flectit ad Euros.
994   Aequoreis in aquis pariter quoque cernere saepe est
995  Cursus huc illuc diversos, flumina vel quod
996   A terra impellunt; vel ab imo orientia fundo;
997  Concitus aut aer in ventos desuper ortos,
998  Aut sub aquis etiam; nam quidam et ventus aquarum est,

993  Innatat, ad Zephyri sedem, seu flectit ad Euros.
994   Aequoreis in aquis pariter quoque cernere saepe est
995  Cursus huc illuc diversos, flumina vel quod
996   A terra impellunt; vel ab imo orientia fundo;
997  Concitus aut aer in ventos desuper ortos,
998  Aut sub aquis etiam; nam quidam et ventus aquarum est,
999  Ebullit per quem veluti, et versatus ab imo

1019  Certa tamen nihilo minus esse videbitur, illam
1020  Si bene pernoscas, et tutemet ipse revolvas:
1021   Monstrabit siquidem, nihil hic discriminis altis
1022  Esse locis, tumeat sublata val unda, vel aura;
1023  Nam si materia constaret Terra fluenti,
1024  Assimilique sui, velut aer, tota, et abiret,
1025  Quidquid praeterea est, seseque reconderet imum
1026   In medium,

illa
1030  Materies, quam tum, ut sola,.perstare videbis,
1031   Aestiferis aeque se motibus exagitabit,
1032  Quamtumvis denso constet, raroque vicissim
1033  Corpore, nimirum vel diffluat unda, vel aura.
1034  Huc possit ratio, si certam evolvere calles,
1035  Ducere te; fatis est regionem ostendere Veri
1036   Nam mihi, cum nostris loca sunt impervia musis.

1030  Materies, quam tum, ut sola,.perstare videbis,
1031   Aestiferis aeque se motibus exagitabit,
1032  Quamtumvis denso constet, raroque vicissim
1033  Corpore, nimirum vel diffluat unda, vel aura.
1034  Huc possit ratio, si certam evolvere calles,
1035  Ducere te; fatis est regionem ostendere Veri
1036   Nam mihi, cum nostris loca sunt impervia musis.
1037   Errat

1054  Haec Solis, Lunaeque trahentum, ut mille minorem
1055  Centenis decies repetitis partibus esse
1056   Dicendum sit; et hinc sursum quo scandere vivum
1057  Debeat argentum, vel quo demittier infra,
1058  Tam parvum constat spatium, ut nec cernere possis,
1059  Ulla nec ratione ullam sentire per artem.
1060  Nec maris aestus item revera perciperetur,

exaestuat aequor.
1069  Languidior multo, quam nobis, Solis erit vis
1070  Longinqui; sed tot Lunarum corpora, ab una
1071   Omnia praesertim fuerint cum parte locata,
1072  Vel partim opposita, possint ut jungere vires
1073  Viribus, immanes cursus, pariterque recursus
1074  Undarum parient. Quanto Jovis intimus ille
1075  Desuper incumbet Comes impete, transitus ad quem

vetante.
1132  Praeterea toto Phoebus cum deficit orbe
1133  Luna interjecta, qui tum illam lucidus ambit
1134  Annulus, aeris progignier illius auris
1135  Creditur. At si vel longe tenuissimus illic
1136   Perpetuo circum amplexu dissunditur aer,
1137  Cur vaga non semper mutent frontemque, coloremque
1138  Astra suum, cum sunt Lunae propiora, magisque

calorem
1205  Undique; tamque bonas terram res spargit in omnem.
1206  Si radios aer, et spicula dia reflectens
1207   Abforet, haud aditus, referataque septa domorum
1208  Vel mediae lux alma diei transgrederetur,
1209  Oppositus radios nisi sol immitteret intro
1210  Directos, nimiumque fugaces: caetera semper
1211  Torperemus, uti tenebroso in carcere clausi.

Caudatum, cum tendit in ipsum, denique crines
1396  Fundit, ubi aut tenues curtatur sumus ob auras,
1397   Exiguumque brevis sit ob aestum, aut nostra Cometam
1398  Versatur Solemque inter cum Terra, vel ille
1399  Solem ultra eductus cum paulum de latere uno
1400  Flectit, ut et nobis fiat contraria cauda,
1401  Ceu Soli, in medioque sit astri a corpore opaco
1402  

1438  Impediat si nil nimirum; motus ut aurae
1439  Officere aetheriae queat infinitus, incitat illam
1440  Qui ferri in gyrum, velut astra errantis circum,
1441  Ambire et solem; quoniam vel flexus ab isto
1442   Crescit ut a vento, adverso qui flamine spirat,
1443  Vel decrescit, ubi puppim velut aura secundat.
1444   Illud at hic falsa ferri ratione videtur,

illam
1440  Qui ferri in gyrum, velut astra errantis circum,
1441  Ambire et solem; quoniam vel flexus ab isto
1442   Crescit ut a vento, adverso qui flamine spirat,
1443  Vel decrescit, ubi puppim velut aura secundat.
1444   Illud at hic falsa ferri ratione videtur,
1445  Quod perhibent, nempe avulsos a sidere sumos
1446  Impete phoebeae transferri lucis ad oras

cacumen:
1477   Tum quoque lucis eo fractae vis atque reflexae
1478  Aere, quae sparso collustret lumine fumos,
1479  Omnes impediat prorsus, dispellat et umbras:
1480  Praeterea vel si non dispellatur, et ejus
1481  Jacta retrorsum illic sit corporis umbra, videri
1482   Attamen a nobis non jam queat, ire per axem
1483  Quae medium debet fumi, proin condier ipsa

1531  Perdere, quem motum per iter tenuere Cometae,
1532   Et servare alium tantum, quo scandere pergunt,
1533  Aurarum dum librentur cum pondere eodem.
1534  Aurarum offensus circum vel si abforet omnis,
1535  Et pacto incolumes possent quocumque vapores
1536  Exire, et sursum vacuis illabier oris,
1537   Tum gravitas cadere hos demum compelleret intro,

aut in rupe capella,
1563  Atque illam in magos sese vertisse liquores
1564  Protinus, et Caelo Terram texisse cadente?
1565  Tantula res tantos possit progignere motus?
1566  Vel parva apparent trans magnam sidera caudam;
1567   Est opus, ut constet tenuissima proinde, nec ingens
1568  Possit diluviun, fuit illud quale, creare.
1569  Sic quoque ne credas, ingens cum machina

1603  Posstit et hoc fieri, ut vicinus calle Cometa
1604  Deflectat proprio, et faciat deflectere terram;
1605  Mutua namque trahunt inter sese, atque tahuntur,
1606  Et faciat, Tellus ut se, vel ut ipse sequatur
1607   Tellurem Comes, et mutato protinus orbe
1608  Diversi procul abscedamus, circuitusque
1609  Aethera per magnum diuturnos conficiamus.
1610  Proinde

1614  Protinus, aerata religata ut compede circum.
1615  Quin ex impulsu valido (et si vastior ipse
1616  Sit multo Terra, percussaque Terra resultet,
1617   Haud secus ac vitrum, vel ebur) sic crescere Terrae
1618  Possit mobilitas, atque impetus exsilientis,
1619  Sidera fixa queat procul ire invisere ut hospes,
1620  Et contundat iter coni de segmine forma

1619  Sidera fixa queat procul ire invisere ut hospes,
1620  Et contundat iter coni de segmine forma
1621  In prima nimium gracili, seu forte secunda
1622   Semper hiante, magis vel ea, quae tertia, hiante,
1623  Ut nunquam ec illo redeat post exul hiatu
1624  In Solem, lucemque suam, neque nota revisat.
1625  Jam si in nos cursu directo impingeret alte

non esse putarim
1707   Multa refellere, quae positis rationibus ante,
1708  Et nostrae possint gravitati obstare videri,
1709  Deque via veluti spinas exscindere cunctas,
1710  Vel paulum ne te properantem forte morentur.
1711  Illa quidem magicis velut artibus edita constant
1712   Omnia; namque procul prospecta, haud vana videntur,
1713  Et terrent animos simulacris grandibus; at,

1840  Posse modo inventum hoc, ut tendat in altera quodque
1841  Corpora corpus, iners quanquam, atque his jungier usque
1842   Nitatur, sed non ingratis, vique coactum;
1843  Ut faceret, si vel sunes, vel sentiat ictus;
1844  At veluti sponte, atque illectum ut amore, volensque;
1845  Sponte quoque extendi veluti vult, nec penetrari,
1846  Motibus et nullis, nulli pugnare figurae.

1840  Posse modo inventum hoc, ut tendat in altera quodque
1841  Corpora corpus, iners quanquam, atque his jungier usque
1842   Nitatur, sed non ingratis, vique coactum;
1843  Ut faceret, si vel sunes, vel sentiat ictus;
1844  At veluti sponte, atque illectum ut amore, volensque;
1845  Sponte quoque extendi veluti vult, nec penetrari,
1846  Motibus et nullis, nulli pugnare figurae.

1865  Dicant esse, unoque simul non posse teneri
1866  Bina loco: sed et hujus item si exordia quaeras
1867   Officii, quo confugient? ad corporis ipsam
1868  Naturam nempe, ad Domini vel jussa potentis.
1869   At cur astra, obeunt quae caelo errantia Solem,
1870  Perpetuos glomerent sua per vestigia gyros,
1871  Nec fluidus, per quem nant, aether denique longos

1874  Si foret in rebus, stipata sed undique in aequis
1875  Materies spatiis consisteret omnibus aeque,
1876  Aequaque iners itidem vis omni in corpore inesset,
1877   Quis tum vel gigni motus, vel si editus, idem
1878  Non cito compesci, penitusque perire valebit?
1879  Ejaculata cavo vix glans erumperet aere,
1880  Protinus effuso loca per circumsita motu

1874  Si foret in rebus, stipata sed undique in aequis
1875  Materies spatiis consisteret omnibus aeque,
1876  Aequaque iners itidem vis omni in corpore inesset,
1877   Quis tum vel gigni motus, vel si editus, idem
1878  Non cito compesci, penitusque perire valebit?
1879  Ejaculata cavo vix glans erumperet aere,
1880  Protinus effuso loca per circumsita motu

partes, ut eunt, omnes, latera omnia Mundi,
1907   Neu minus et contra, quam caeli signa secundum,
1908  Trans et utrumque polum: in regiones saepe vagantum
1909  Astrorum veniunt, transcurrunt saepe vel infra.
1910  Proin si turbineis vaga motibus astra ferantur,
1911  Hi quoque turbineo motu raptentur, oportet.
1912   Non igitur posunt concepto perge cursu;
1913  Raptatosque

1955  Nam cum in circuitus alienos ire necesse
1956  Sit, retro quae sunt partes, subterque locatae,
1957   Inveniunt, propriis obstent quae motibus extra;
1958  Ergo aut sistuntur, vel quo non convenit ire,
1959  Concitae eunt, aliasque suo immiscere tumultu
1960  Gaudent, et varia pellunt regione, feruntque.
1961  Sic in fluminibus quoque reddi his parva secundis

ferre,
2030  Verum ea, praecipiti quanquam amne, immota natare.
2031  Utque haec materies cogit deflectere Lunam
2032  Circum, cur etiam non circum haec corpora pellat?
2033   Vel cur non Lunam deorsum deturbet, ut illa?
2034   Demum, quod superest, totus cum vorticis aestus,
2035  In quo versatur medius Sol, et vaga circum
2036  Sidera, converti super uno debeat axe

2071  Quae teritur Veneris curru, aut pernicibus alis
2072   Mercurii: aptatum sic astrum caetera ob unum
2073  Turbentur: properent plus, quam properare videmus
2074  Saepe ea, vel cunctentur, ubi est mora nulla citatis.
2075   At quidam in pelago voluit primum esse locatum
2076  Astrum ibi turbineo, gravitas ubi particularum
2077   Extiterit minor; illud enim conscendere sursum

nectit.
2186  Sed num cuncta sibi subdat, dominetur et una
2187   In rebus? Cieat, quotquot sunt, undique motus
2188  Sola omnes, nihil ut constet jam denique quovis
2189  Vel tenui in spatio mutatum, in corpore quovis,
2190  Quod non ipsa sua moderatrix conficiat vi?
2191  An potius vires diversa a stirpe receptans
2192   Sit veluti quidam dissusus in ardua ramus

2208  Salve mira opifex Mundi, o communis origo
2209  Foederis, omniparens et amor, rerumque voluptas,
2210  O elementorum Venus, o Natura capaci
2211  Cuncta sinu capiens, vel quo tu nomine dici
2212   Cumque velis alio, non grandibus impare factis.
2213  Nos tibi subjicimus sed inertia corpora tantum,
2214  Et Mundum hunc

sedes.
2348  Tunc subito possis magnum exaudire tumultum
2349  Exortum; erumpunt densae plaudentibus alis
2350  Unam observantes, quae foecundissima, matrem;
2351  Non odio huc, vel amore, sed utilitate trahuntur.
2352   Omnia quae peragi si docta mente fateris,
2353  Et populo quaecumque alia admiramur in illo,
2354  Falleris; impellunt constanti lege valentes

2394  Ex animis, vitam prorsum ipsam evertere ab imo,
2395  Naturamque alio convertere velle videtur.
2396  Ordinis hinc animis, Pulchrique, Bonique cupido est
2397   Indita, justitiae vel corda injusta leporem
2398  Agnoscunt. Virtus fert ludem, et honesta probantur.
2399  Ipsae etiam mentes intra se nonne trahuntur
2400  Mutua? Cur igitur solas tam taedeat esse?

probantur.
2399  Ipsae etiam mentes intra se nonne trahuntur
2400  Mutua? Cur igitur solas tam taedeat esse?
2401  Cur sociale genus sumus haud deferta per arva
2402   Dispersum, vel per sylvas, vacuosque recessus?
2403  Unde tot in populos, tantasque coivimus urbes?
2404  Unica non homines junxerunt mutua vitae
2405  Subsidia inter se, neque magni commoda coetus;

39  Corpore pro tenui majus fera parvula pondus
40   Ferre queat, quam bos nitens, aut fortis equi vis.
41  Cum ruit in terram ventis evulsa columna,
42  Per fora, porticibus vel qualis visitur altis,
43  Frangitur; exigua cum quae mole, resistat.
44  Et puer imbelli labens pede saepe, nec ullas
45   Emittit lacrymas, neque ludo absistit inani;

152  Lux faciem, se se diffundet in exteriorem
153  Dein aliam ipsa eadem, atque aliam dein usque remotam,
154  Abductamque magis; facie quapropter in omni
155   Densa magis lux est, quo sit minor ipsa, vel ejus
156  Quo minor est, mediam qui findit, maximus orbis,
157  Quo minus aut spatium a medio est in se repetitum.
158  Quam tibi rem supera quoque dixi, quam quoque tentans

189   Mutatis muro impinguntur; proinde necesse est,
190  Res ipsae videantur ibidem, ast ordine verso.
191  Amplius est illud sed si tibi forte foramen,
192  Tota adaperta domus vel, quantum est lata, fenestra,
193  Nusquam illa effigies rerum, picturaque muri
194   Apparet; radii per quodvis trajicientes
195  Nam punctum, species totidem fecere, quot illa

praetereuntem
217  Mercurium, Veneremve, adeo distincta figura est,
218  Observes, nec non et Lunam congredientem,
219   Libantemque suum damnosa per oscula Fratrem.
220  Quin vel non alio spoliatum lumine templum
221  Si sit, et angustum quod erat nimis ante, foramen
222  Latescat paulum, scateat lux major ut inde,
223  Ire pavimento simulacrum mobile Solis

videtur eorum
431  Causa, sed interdum tabulis fors tempora jungit.
432   Verum si Comites alios contingeret usque
433  Respondere suis, neglecta luce, tabellis,
434   Interior vel si a ratione recederet illa
435  Nunquam, lucis iter qua primo nempe notatum est;
436  Tunc equidem, dum carpit iter lux aurea, legi,
437  Quam doceo, subici lucem debere negarem:

480  Constituas, nummo; licet aurum dextera saepe
481  Praecidens paulum, quod ferro percutit, erret.
482  Jamque aliquis longa haec tentavit sedulus arte,
483  Inque magis tutas vel adhuc exinde redegit
484   Interni tempus Comitis, motumque tabellas;
485  Atque hunc, atque alios, ut eorum tempora constent
486  Et motus, ad nos paulatim lumine misso

Et caelo sacrare suum, servaverat illos
573   Longo instans operi curaque expenderat acri
574  Haud frustra; magno merces fuit aequa labori,
575  Vel si Tellurem ob motam distantia longe
576  Sidera non facarent diversos pro regione
577  Aspectus varia, docuit tamen ipse, meante
578   Terra, et non uno luce illinc deveniente

590  Transpicietur ea e regione, foramina constant
591  Qua sita, quis dubitet? Servamus certa plagarum
592  Sic loca, cum caelum longe metimur, et astra,
593   Divisis vel cum signamus jugera campis.
594  At nos ut moti possimus cernere, quod sit
595  Immotum, trans illa foramina, num manifestum
596  Non erit, haud debere tubum convertier illuc?

620  Expendens, non intra oculos iter esse meantis
621  Lucis idem, plagae regionem et prorsus eandem
622  Interius fibras tenues, nervumque agitantis,
623   Immoti cum sunt oculi, vel mobilitate
624  Correpti cum sunt tanta, ut cum mobilitate
625  Illa queat lucis conferri: si religatam
626  Forte pila in navim de littore projiciatur
627  Saxea, fucatis

800  Lucis sunt spatia; error adhuc tenuissimus iste est
801  Propterea. Immensis spatiis quae deinde recedunt
802  Sidera, transmittunt ingenti tempore lucem;
803   Sed quia sunt immota, vel, est quicumque, videri
804  Non valet a nobis illorum motus, oportet,
805  Nullus de genere hoc primo exoriatur ut error.
806   At magnum lucis forsan mirabere tempus,

per auras
856  Saepe et adhuc resonat, clauso procul ore vocantum:
857  Quod si posset ad occasum vox missa sub ortu
858   Longe exaudiri, quam saepe audire liceret
859  Vocem vel causam orantis, vel ad arma cientis
860  Forte Viri, quem jam nox viderit una diesque
861  Exanimem! Quid? Si de Luna, aut mittere Sole
862  Vocem aliquis, fixo aut quocumque a sidere posset?

856  Saepe et adhuc resonat, clauso procul ore vocantum:
857  Quod si posset ad occasum vox missa sub ortu
858   Longe exaudiri, quam saepe audire liceret
859  Vocem vel causam orantis, vel ad arma cientis
860  Forte Viri, quem jam nox viderit una diesque
861  Exanimem! Quid? Si de Luna, aut mittere Sole
862  Vocem aliquis, fixo aut quocumque a sidere posset?

non talia vulgo
887  Persuadere queas: quid enim? quia cernere primo
888   Possumus exortu surgentis lumina Solis,
889  Atque oculis subito referatis cuncta tuemur
890  Undique, vel magno longe distantia tractu,
891  Sidera uti majora, simulque minora, venire
892  Confestim radios ullo sine tempore retur.
893   At cur non oculis referatis, lumina quae jam

lumina quae jam
894  Advenere, receptemus de sidere jacta
895  Jamdudum, atque adstant confecto denique longae
896  Quae tracta vicina viae, ingressuraque, si nil
897  Impediat, vel palpebras tactura levi ictu?
898   Sic qui fluminis in torrentem decidit alveum,
899  Extemplo madefit lympha, quae non salit alte
900  Tum de fonte procul, sed quae jam eruperat ante

931  Tempore tam parvo repleri luce recenti
932  Tam magnum immanemque globum, ut pars nulla sit hujus,
933   Usurpare queas quam sensu, quae sine lucis
934  Constet particulis vel pluribus, atque videre
935  A qua Solem ipsum non possis irradiantem.
936  Hic pronum jam sit, tanta unde effunditur usque
937  Materies nitido libata e corpore, Solem
938  

1005  Inter se variae res, impulsusque, situsque:
1006  Stant plerumque tamen libratae, compositaeque
1007  Longa pace; sed exterius si forte quid adsit
1008   Ad eniens, quod vel paulum libramina turbet,
1009  Incipiunt vires agere, et placida otia longe
1010  Dispellunt, gliscit furor, insurguntque tumultus
1011  Protinus, et magni ferviscunt denique motus.

perquam
1077  Exiguo debet, sextae quod partis in hora est
1078   Pars decima: at corpus cum non videamus abire
1079  Lucis ob impulsum, neque tunc excurrere quoquam
1080  Vel paulum, sed, ut ante, sua regione teneri,
1081  Confiteare, opus est, vel in id cum lumine corpus
1082  Immissam esse aliquam rem, quae concrescere pondus,

non videamus abire
1079  Lucis ob impulsum, neque tunc excurrere quoquam
1080  Vel paulum, sed, ut ante, sua regione teneri,
1081  Confiteare, opus est, vel in id cum lumine corpus
1082  Immissam esse aliquam rem, quae concrescere pondus,
1083   Quippe gravis, faciat, veluti vapor, aut aliud, quod
1084  Aerio pelago circumnatat, aeris aura

pondus,
1083   Quippe gravis, faciat, veluti vapor, aut aliud, quod
1084  Aerio pelago circumnatat, aeris aura
1085  Densior aut ipsa re frigescente coacta,
1086  Corpore vel contra rem quandam exisse solutam,
1087  Quae levitate sua gravitati obstabat, ea omne
1088   Pondus ne eliceret, quam tellus nempe repellat
1089  Sursum continuo, atque in caelum cogat abire.

1099  Per decimam digiti tantum illo tempore partem;
1100  Scilicet hoc spatium quam longe dissidet illo
1101  A spatio, quod nos inter solemque receptum est,
1102  Tam procul a plumae expositae, vel forte papyri
1103   Distat materie spatium diffusa per ingens
1104  Lucis materies; quae si densetur in aequum
1105  Sive locum plumae seu chartae, pluma, vel ipsa
1106  Tanto

1102  Tam procul a plumae expositae, vel forte papyri
1103   Distat materie spatium diffusa per ingens
1104  Lucis materies; quae si densetur in aequum
1105  Sive locum plumae seu chartae, pluma, vel ipsa
1106  Tanto densior est contracta luce papyrus:
1107  Densior ast et adhuc est multo luce per illud
1108   Revera spatium, quo terra a Sole recedit,
1109  Dispersa,

1134  Multimodis versans credi vix posse videtur,
1135  Et tamen educes, digito plus esse sub uno
1136  Materiae, qualem nos contrectare solemus
1137  In terra, veluti lapidis, lignive, vel undae,
1138   Quam quantam possit fulgenti effundere ab ore
1139  Sol per saeclorum decies tot millia centum,
1140  Sunt quot arenarum corpuscula, saepius omnem
1141  Quae

1453  Advertes flexus, pariter perstare sed aequos.
1454  Pro speculo opponeus undam, resilire videbis
1455  Ex undae prima facie quoque flexibus aequis
1456  Partem haud exiguam lucis; vel si ipse metalli
1457  Pro speculo capias vitreum, obvertasque, remitti
1458  Solis ab hoc binam speciem miraberis, alteram
1459  Extra de speculi rejectis aequore primo

recedat
1718   Illinc bis fractum spatio; diversa feretur
1719  Plus aliis violae lux pallida, rubraque contra,
1720  Nempe minus, clarae proin utraque frontis ab uno
1721  Vel simul exierint puncto, diversa petentes
1722  Disjungentur, et vitro si longius ipso
1723   Excipans, pariterque situ, pariterque colore
1724  Distabunt, oculosque lacesset quaeque sua vi.

colore
1856  Diverso potuit; potuisset nunc quoque vitrum
1857  Hoc aliud viridi de luce effingere rubram,
1858  Flavam, et caeruleam, quae sunt et cumque colorum
1859   Caetera; vel contra de rubra, caeruleave,
1860  Aut alia quacumque, alias quoque, in ordine quot sunt
1861  Septeno, formare, modove invertere demum
1862  Quocumque,

caeruleave,
1860  Aut alia quacumque, alias quoque, in ordine quot sunt
1861  Septeno, formare, modove invertere demum
1862  Quocumque, et mutare. Colorum vel simul omnem
1863  Si recipis speciem, dimota nempe papyro,
1864   Vitro isto super, ast alia ratione locato,
1865  Compositum quam qua primam est, ut longa colorum

2066  Illa eadem, repetunt iterum assurgente, iterumque
2067  Quam voce, ediscunt qui primum hanc flectere cantu.
2068  Et quoniam illo ipso tantum discrimine consit
2069   Omne melos, quod vel digitis, vel pectinis ictu,
2070  Setisve, aut pinnis salientibus, aut animae vi
2071  Elicimus; pariter simili a discrimine quondam
2072  Spes exorta melos fuit elicuisse colorum,

2066  Illa eadem, repetunt iterum assurgente, iterumque
2067  Quam voce, ediscunt qui primum hanc flectere cantu.
2068  Et quoniam illo ipso tantum discrimine consit
2069   Omne melos, quod vel digitis, vel pectinis ictu,
2070  Setisve, aut pinnis salientibus, aut animae vi
2071  Elicimus; pariter simili a discrimine quondam
2072  Spes exorta melos fuit elicuisse colorum,

genere ex omni locus omnis ibidem.
2196  At si candenti confinia nigra colori
2197  Constituas, debet variorum limite summo
2198  Filorum quaedam tum simbria multa videri,
2199   Vel mage fractorum, vel item minus, ut sita nigra
2200  Sit facies, vel de parti, lux frangitur in quam
2201  Trajiciens, vel ab opposita; nam partibus albi
2202  Corporis extremis veniunt quae, disque

omnis ibidem.
2196  At si candenti confinia nigra colori
2197  Constituas, debet variorum limite summo
2198  Filorum quaedam tum simbria multa videri,
2199   Vel mage fractorum, vel item minus, ut sita nigra
2200  Sit facies, vel de parti, lux frangitur in quam
2201  Trajiciens, vel ab opposita; nam partibus albi
2202  Corporis extremis veniunt quae, disque trahuntur

colori
2197  Constituas, debet variorum limite summo
2198  Filorum quaedam tum simbria multa videri,
2199   Vel mage fractorum, vel item minus, ut sita nigra
2200  Sit facies, vel de parti, lux frangitur in quam
2201  Trajiciens, vel ab opposita; nam partibus albi
2202  Corporis extremis veniunt quae, disque trahuntur
2203  Fila, aut in nigros fines infracta ferunutur,

2198  Filorum quaedam tum simbria multa videri,
2199   Vel mage fractorum, vel item minus, ut sita nigra
2200  Sit facies, vel de parti, lux frangitur in quam
2201  Trajiciens, vel ab opposita; nam partibus albi
2202  Corporis extremis veniunt quae, disque trahuntur
2203  Fila, aut in nigros fines infracta ferunutur,
2204   Nulla ubi sunt, queis se confundant, caetera prorsus;

colore;
2212  Nam quae fila locis a splendidioribus adsunt
2213  Fracta magis, cum detortis minus, eque minori
2214   Lumine diffusis filis commixta (vel haec tu
2215  Conversa statuas fieri vice), cana profecto
2216  Non poterunt fieri; nequeunt namque omnia jungi,
2217  Sed quem par mixtis, ostendent esse, colorem.
2218   Si

2311  Qualem saepe adhibent Pictores: desinat illud
2312  Dum flavescere jam, trahere incoeptetque ruborem
2313  Pallentem ante oculos: tam tenuiter at rubicundus
2314   Eluitur vel adhuc rubor, aut aerugine in illum
2315  Immissa cumulum viridi aut de monte petito
2316  Caeruleo fuco: cineris color inde patebit,
2317  Excisique recens ligni, pellisque per artus

2345  Nec stomacho rabiem, cute nec dispellere avarus
2346  Frigora vult; metuit cunctos, terraque recondit.
2347  Foemineo in vultu suavis color excitat ignes,
2348  Et qui est caeruleis, vel nigris splendor ocellis,
2349   Et qui candida staventes per colla capilli
2350  Intextis fluitant nodis, auroque revinctis.
2351  Hinc placuisse studens fallendi protinus artem

2439  Omnia. De nigris ibi nigra parentibus exit
2440  Progenies nigros itidem paritura nepotes,
2441  Ex albis hic ut veniunt genitoribus albi.
2442  At si forte venit soboles his nigra, vel illis
2443   Candida, portenti genus, alte alicunde receptam
2444  Materno esse animo formam dixere, uteroque
2445  Cum coeptant fingi, tinxisse tenerrima membra.

uteroque
2445  Cum coeptant fingi, tinxisse tenerrima membra.
2446  Hinc maculas etiam, quae saepe in vultibus extant
2447  Humanis, alias repetunt, vel poma, vel uvas,
2448  Vel villosa suis referentes tergora longe.
2449  Suadent propterea, ditescere prole Parentes
2450  Pulchra si cupiunt, juvenes ante ora decoros

2445  Cum coeptant fingi, tinxisse tenerrima membra.
2446  Hinc maculas etiam, quae saepe in vultibus extant
2447  Humanis, alias repetunt, vel poma, vel uvas,
2448  Vel villosa suis referentes tergora longe.
2449  Suadent propterea, ditescere prole Parentes
2450  Pulchra si cupiunt, juvenes ante ora decoros
2451  Ut faciant

fingi, tinxisse tenerrima membra.
2446  Hinc maculas etiam, quae saepe in vultibus extant
2447  Humanis, alias repetunt, vel poma, vel uvas,
2448  Vel villosa suis referentes tergora longe.
2449  Suadent propterea, ditescere prole Parentes
2450  Pulchra si cupiunt, juvenes ante ora decoros
2451  Ut faciant obversari, pictisve tabellis

2453  Contendunt hanc vim Matris transferre animantum
2454  Ad brutum pariter genus; et si proinde catellos
2455  Formosos nasci cupiant, atque addere tauris
2456  Si speciem, vel equis orituris denique raram,
2457  Profecisse putant deducta hinc scilicet arte.
2458  Quin et aves quibus est studium nutrire canoras,
2459  Quas fortunata de valle Canaria mittit

2510  Num tamen infundit mores color, interiusque.
2511  Naturam immutat? Num docta pudicave praestat
2512  Pectora propterea, vitaeque a sorde remota?
2513  Si niveus candor circumtegit, horrida vel si
2514  Pallia demittuntur, erit, cur credere possis
2515  Sanctam obvolvi animam? Nimium ne crede colori:
2516  Res infida quidem est, pulchro sub cortice amarum

protinus ignem,
230  In terramque feres audacis more Promethei,
231  Hoc nostro quantis potiorem viribus, et quam,
232  Ut supera docui, subito omnia conficientem?
233  Horum ope vel magnis immissum classibus ignem
234  Moenibus ex altis referunt, urbesque solutas
235  Obsidione gravi, jam non ad littora, ut olim,
236  Hectoreo facibus delatis hostica cursu:

385  Apparens nobis minor hoc sit corporis auctus.
386  Hinc videas, quare errantis cujuslibet astri
387  Sole globus collustratus splendescat in omni
388  Aeque parte sui, medium prope, vel prope limbum,
389  Seu pleno circum orbe micet, tergove tumenti,
390  Seu sinuet falcis sese de more cavatae;
391  Et cum dimidia est Luna, aequa luce nitescat,
392  Qua si

reflexae
512  Ipse queas lucis petere, et refracta tueri
513  Illic lumina item; verum tot abire necesse
514  Non est in spatia, et vasto discedere tractu
515  A terris, nostro vel ab aëre; plura videmus
516  Nempe, repercusâ prope nos spectacula luce
517  Quae sint, fractâque itidem, et mage forsitan apta
518  Quae sint, ut lucis pateat natura meantis;

538  Dissolvi, qui dignus erat jam vindice, nodum.
539  Pulchra fit Iris, ubi est adversum roscida nubes
540  Educta in Solem, radiisque objecta per auras
541  Plurima gutta cadit pluvias, vel spargitur humor
542  Fontibus erumpens, humectat et aëra circum
543  Rorans; semper eam curvarier orbis in aequi
544  Aspicies arcum; per Solem, oculumque meatus
545  Et qui

delibatur ab auris.
604  Ex his ante alios radii cognosce meatum,
605  Incidit in medium qui guttae culmen, aditque
606  Rectus aquam: quae pars redeat, vel progrediatur
607  Ejus cumque, plaga remanet, qua venerat, una,
608  Nimirum medium quae punctum trajicit orbis;
609  Nam radius subit has, subit illas rectus et oras,

647  Ut videantur, et hos possis distinguere ab illis.
648  Quae nunquam reflexa exibant fila, per omnes
649  Continuò tractus sese confundere debent
650  Immixta: at reflexa semel, vel saepius intra
651  Guttam quae fuerint, aliqua regione videri
652  Discreta inter se poterunt, qua fila coloris
653  Unius uberiora meant, atque agmine longe
654  Densato;

ille, meatu
684  Qui pendet semel a reflexo, bisque refracto,
685  Cum radius certum ad spatium decessit ab axe,
686  Pervenit ad summum crescendi culmen; at illo
687  Dimoto vel adhuc radio mage, carpitur augmen
688  Paulatim, contraque revolvitur, et minor usque
689  Fit flexus, filumque, quod exit denique lucis,
690  Tum minimum discurrit ab axe plagaque priori.

quam porro damna vicissim
698  Succedant incrementis, discrimina quaeque
699  Incrementorum tenuantur in infinitum;
700  Donec vanescant crescendi in culmine summo:
701  Sic vel solstitii, gelidae vel tempore brumae
702  Cum calidi crevere dies, noctesve rigentes,
703  Multorum prope sunt discrimina nulla dierum
704  Inter se, prope noctium item discrimina nulla.

698  Succedant incrementis, discrimina quaeque
699  Incrementorum tenuantur in infinitum;
700  Donec vanescant crescendi in culmine summo:
701  Sic vel solstitii, gelidae vel tempore brumae
702  Cum calidi crevere dies, noctesve rigentes,
703  Multorum prope sunt discrimina nulla dierum
704  Inter se, prope noctium item discrimina nulla.

735  Atque sua nostros vi percellentia visus.
736  Sic cum fila etiam post quotviscumque repulsus
737  Exsolvunt sese gutta, erumpuntque tenaci,
738  Flexus erit minimus quidam, vel maximus illo
739  In decrescentum crescentumque agmine, binae
740  Quos fecere viae primo, extremoque meatu.
741  E genere hoc igitur minimus, vel maximus idem,
742  Non

738  Flexus erit minimus quidam, vel maximus illo
739  In decrescentum crescentumque agmine, binae
740  Quos fecere viae primo, extremoque meatu.
741  E genere hoc igitur minimus, vel maximus idem,
742  Non erit, ut fiat tantum angulus, est ubi nullo
743  Guttam intra saliens via fili nota repulsu.
744  Nam cum principio (disjungi coeptat ab axe
745  Cum

colores,
805  Sed quos non illinc dimotus cernere quibis.
806  At mage, tenue domum radii cum lumen adibat,
807  Discreti fuerant, distinctique ante vicissim;
808  Nam modo vel propria cum sunt in sede locati
809  Miscentur filis alia de parte remissis;
810  Sed sua vis major, longeque potentior illic
811  Exsuperat, speciemque dat illa noscere tantum.

caetera paulum
820  Turbantes, radius dum vitro transit in undam,
821  Eque unda in vitrum, numerusque excresceret iridum
822  Ingens, ductantum denso sese ordine circum.
823  Vel non clausus item valeas haec cernere caeli
824  Tegmine sub claro tentans, sed lumina circum
825  Cum multa adveniant a terra atque aëre missa,
826  Non bene distingui poterunt, velut ante, colores.

906  Quapropter si tu fingis, tantum esse coortum
907  Sic oculo in nostro flexum, quantum esse necesse est,
908  Qui post regressum debetur maximus unum
909  Filis, quae rubra sunt; vel contra post geminatos
910  Horum regressus minimus; rubraque ista per orbem
911  Circa oculum duci fila, immotumque meatum
912  circa, quem radii de sole in nostra profusi

952  Aspicias; quoniam, per solem, oculumque meatus
953  Qui transit, mutatur, item mutatur et ille,
954  Intra oculum certo qui flexa hunc trajicit ipsum:
955  Tute per hunc ipsum vel si more re meatum,
956  Haud minus ille quidem mutabitur; aëra tranat
957  Diversum, atque aliis occurrit in aëre guttis.
958  Proinde Iris

1116  Quasque videre situ ut positas non ambigat apto.
1117  Tunc igitur rerum effigies distincta videtur,
1118  Puncto omnes radii cum conciliantur in uno
1119  Uno ante a puncto digressi, vel prope punctum
1120  Quae simulet, simul exigua in regione locantur:
1121  Horum namque situs si sit distensior, atque
1122  Amplior, ex uno venientia lumina puncto

1124  Ponentur super, et partem cum parte figurae
1125  Confundent; simulacra incerto ut limite constent.
1126  Hoc vitium est oculis, nimium crystallina quorum
1127  Lens tumet, a fundo nimium vel distat, ut ante
1128  Jungantur radii, quam fundi in parjete sistant.
1129  Tunc opus est res ad visus adducere nostros,
1130  Aut aegros oculos vitris fulcire cavatis,

colores:
1161  Quin duplex causa est, obsistere quae videatur,
1162  Ex uno egressi puncto jungantur in unum
1163  Ne punctum radii, distinctaque fiat imago:
1164  Primo, vel fuerint ejusdem fila coloris,
1165  Cum tumidam lentem transmittunt, fractaque ad axem
1166  Inclinantur, erit, multa ut vicinius axi
1167  Occurrant, ut multa remotius, ipsa tumescit

patet amplior ipsa.
1171  Praeterea quae sunt diversi fila coloris,
1172  Ut minium, et violam referentia, tardius illa,
1173  Ocyus haec coëunt; quare rubra omnia puncto
1174  Vel si conveniant uno, non ulla profecto
1175  Altera convenient, sed circum sparsa nitebunt.
1176  Jam primum, gemina tolli ratione, quod obstat,
1177  Posse putes; alia vel lentem inflectere forma

1174  Vel si conveniant uno, non ulla profecto
1175  Altera convenient, sed circum sparsa nitebunt.
1176  Jam primum, gemina tolli ratione, quod obstat,
1177  Posse putes; alia vel lentem inflectere forma
1178  Si detur, quae fila uno egredientia puncto
1179  Cogere non aliter, quam punctum possit in unum.
1180  Si defuncta tamen natura hac parte fuisset,

1181  Fila alia haud possent, alioque fluentia puncto
1182  Unum itidem jungi in punctum, pariterque coïre,
1183  Circum aliquem diffusa sed irent quaque per orbem:
1184  Vel si detur eam non densis partibus aeque
1185  Lentem conficere, at paulatim progredientem
1186  Ad medium spissare; etenim subeuntia fila
1187  A latere, ipsum axem deberent ante secare

1276  Miramur minus, atque animantum tenuia structa.
1277  Quare ades; evolvam miram tibi protinus artem,
1278  Naturae fines quae laxat, et undique pandit.
1279  Neve jube, vel in haec vario, vel in illa morari
1280  Digressu interea, et nugis avertere mentem;
1281  Namque obsunt veris interdum ludicra rebus,
1282  Ingratasque moras objectant ambitioso

Miramur minus, atque animantum tenuia structa.
1277  Quare ades; evolvam miram tibi protinus artem,
1278  Naturae fines quae laxat, et undique pandit.
1279  Neve jube, vel in haec vario, vel in illa morari
1280  Digressu interea, et nugis avertere mentem;
1281  Namque obsunt veris interdum ludicra rebus,
1282  Ingratasque moras objectant ambitioso
1283  Ornatu,

1300  Vitra tubo (septem quater ex quo tempore lustra
1301  Praeterire), inter non tum nisi bina ferebant;
1302  Nimirum vitrum convexum in vertice summo
1303  Aptabant, ast in fundo vel utrinque cavatum,
1304  Vel minus ex una convexum parte, cavatum
1305  Quam parte ex alia. Jam quae his discrimina vitris,
1306  Accipe: convexum vitrum quos excipit ante

quo tempore lustra
1301  Praeterire), inter non tum nisi bina ferebant;
1302  Nimirum vitrum convexum in vertice summo
1303  Aptabant, ast in fundo vel utrinque cavatum,
1304  Vel minus ex una convexum parte, cavatum
1305  Quam parte ex alia. Jam quae his discrimina vitris,
1306  Accipe: convexum vitrum quos excipit ante
1307  Se

1350  Post quoque densari, quamvis minus, atque videbis
1351  Conduci, tandemque foco se jungere vero.
1352  Atque haec per numeros generatim solvere possit
1353  Omnia, nimirum cava, vel convexa figura
1354  Vitri quam sit, ubi cognôris, quamque remotum
1355  Punctum, quo tendunt radiorum tela, vel unde
1356  Ipsa fluunt, dabitur fictum, aut deprendere verum,

1352  Atque haec per numeros generatim solvere possit
1353  Omnia, nimirum cava, vel convexa figura
1354  Vitri quam sit, ubi cognôris, quamque remotum
1355  Punctum, quo tendunt radiorum tela, vel unde
1356  Ipsa fluunt, dabitur fictum, aut deprendere verum,
1357  Qua maneat regione, focum, qua parte locetur.
1358  His tibi subjunctis, quem primo diximus ipsi

tuentum
1563  Lumina nimirum succurrier aegra reposcunt.
1564  Quin extrudendo, deducendoque valebis
1565  Illos dimoto quantumvis jungere tractu,
1566  Effigiemque super tabula, vel parjete longe
1567  Pingere, praesertim nimium si fulgida sit res,
1568  Obsitus et tenebris locus, in quo pingitur illa.
1569  Sic spectare licet claros et noscere vultus

ita ipsa
1722  Lux siquidem nequeat diversa in fila resolvi,
1723  Rebus et inspectis exinde inferre tumultus.
1724  Felix docta jamque exitus orsa probavit.
1725  Jam senas, vel quinque tubus porrectus in ulnas
1726  Uberiore sua vi longe vincere possit
1727  Illos, qui varia refringunt lumina lente,
1728  Vel centum moles sit partibus amplior horum.

exitus orsa probavit.
1725  Jam senas, vel quinque tubus porrectus in ulnas
1726  Uberiore sua vi longe vincere possit
1727  Illos, qui varia refringunt lumina lente,
1728  Vel centum moles sit partibus amplior horum.
1729  Quae primum ars olli prolata est, tempore crevit,
1730  Venit et ad summum crescendi tempore culmen.
1731  Quanquam tempus edax rerum est, atque omnia vertit,

1864  Se, quam cum fugerent ipsi a se mutua nuper,
1865  Coguntur; porro lens praeripit altera, plusque
1866  Inclinat fractos, et adhuc vicinius una
1867  Copulat, et flexu, vel adhuc majore reclinat.
1868  Sic oculo tum nos admoto prendimus omnes.
1869  Jam quoniam se bis per iter secuere vicissim,
1870  Non inversa venit, rerum sed recta figura;

1975  Et quos occidius populos deteximus oris,
1976  Inque dies alios reperimus, sic damus olli,
1977  Qui prior intactum, atque ignotum proscidit aequor.
1978  Inserere ast etiam docuit ratio ipsa, vel usus
1979  Haec specula exiguis tubulis, queis cernimus, infra
1980  Nostros quae sensus rerum tenuissima constant;
1981  Lentium in his, vitrique sed est communior usus.

1983  Naturam parte hac alia prospectus in ipsam.
1984  Juverit idcirco, genus hoc, quoque nosse tuborum
1985  Quam variae partes, qui sit modus. Est tubus, una
1986  Cui tantum vel lens, vel vitri parva rotundi
1987  Est inserta pila; est itidem cui vitrea septa
1988  Plura aptantur: ubi est lens unica, ponitur ejus
1989  Propter conspicienda focum res; scilicet illinc

1983  Naturam parte hac alia prospectus in ipsam.
1984  Juverit idcirco, genus hoc, quoque nosse tuborum
1985  Quam variae partes, qui sit modus. Est tubus, una
1986  Cui tantum vel lens, vel vitri parva rotundi
1987  Est inserta pila; est itidem cui vitrea septa
1988  Plura aptantur: ubi est lens unica, ponitur ejus
1989  Propter conspicienda focum res; scilicet illinc

2011  Scilicet ut supera jam dictum est; clara sed esse
2012  Non poterit, limen nisi de flammante lucerna
2013  Excipias lente exterius, nimiumque coactum
2014  Rem super immittas, vel solis lumina densa
2015  Projectes in rem speculo, vel ad aëris auras
2016  Candentes spectes, pulsataque moenia sole
2017  Ipsam convertens rem, si pellucida constet.

2012  Non poterit, limen nisi de flammante lucerna
2013  Excipias lente exterius, nimiumque coactum
2014  Rem super immittas, vel solis lumina densa
2015  Projectes in rem speculo, vel ad aëris auras
2016  Candentes spectes, pulsataque moenia sole
2017  Ipsam convertens rem, si pellucida constet.
2018  Semper et ut species permagno possit adauctu

locare
2025  Rem prope: at offensum radiis redeuntibus ipsa
2026  Res faciat, speculum siquidem tegat, et sinat ullos
2027  Non oculum radios impellere posse reflexos,
2028  Vel longe paucos, nec quos sentire queamus;
2029  Nec facile ipsam rem luci, quam debet habere,
2030  (Obstet idem speculum nam partim) exponere possis.
2031  Saepe tamen speculis nihilo minus utier

2031  Saepe tamen speculis nihilo minus utier ipsis
2032  Hic opus est, verum planis, varieque locatis,
2033  Corpora quae multa possint inspergere luce
2034  Tenuia detortâ, vel quae convertere possint
2035  Quo radios vis cumque eruptos lentibus, atque
2036  Projicere, et quovis rerum deferre figuras.
2037  Sic quoque in obscuro thalamo si adjungere rimae

2125  Corpora, praeterea brevia ipsa, rotundaque prorsus.
2126  Non aliis in rebus item pertingimus in tam
2127  Tenuia? viventum corpuscula nonne reperta
2128  Sunt quoque, queis acies ferri vel summa sit ingens
2129  Atque patens campus, quo possint exspatiari
2130  Effusa, et faciles huc illuc edere saltus?
2131  Jamque quot in foliis, in truncis, inque medullis,

2187  Et speciem, crassis quae sensibus obvia, pulchram
2188  Ponere paulatim, et demum in contemptibus esse,
2189  Haud secus ac umbras longe et vestigia rerum.
2190  Nonne vides igitur, vel ab ista parte tuaris
2191  Naturam, qua nos infra descendit, et amplam
2192  Esse, et magnificam nihilo minus, immensamque,
2193  Quam late aetherios supera dum construit orbes,

2194  Et vastas mundi sese distendit in oras?
2195  Nos velut in media rerum regione locati,
2196  (Quanquam hic quid mediu constet, summumque vel imu?)
2197  Quo jam cumque oculos sursum, deorsumque movemus,
2198  Vertimus atque animum, mirandaque, magnaque vulgo
2199  Omnia conspicimus, nostros fugientia