Your search found 2771 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 2448-2479:

Transylvanicae e converso alpes quatuor fluvios emittunt, Samusium nempe, duos Crisios et Marsium, qui e contra versus occidentem procurrunt, donec perinde maioribus fluviis misceantur. Danubius, ut primum emensa magna Germanici Imperii parte, paulo supra Posonium Hungariam subivit, directo usque Vacium versus orientem cursu, Rabam ad Iaurinum, Vagum ad Comaromium et Granum ad Strigonium recipit montanosque comitatus ab iis, qui planitie gaudent, distinguit, a Vacio usque Belyam cursum suum

non tantum factitiis, velut illapsis in alveum truncis, verum naturalibus etiam impedimentis, syrtibus nempe, scopulis et gyris sinuosis laborant. § VII. Sedimenta fluviorum Hungariae. Praeter hos, seu ex toto, seu in parte navigabiles fluvios, habet Hungaria innumeros ferme rivos, quos omnes Danubius et Tibiscus, seu immediate, seu per illos, quos in hos iam influere diximus, fluvios, excipiunt. Ac illabentes quidem Danubio fluvii et rivi plerique omnes idoneum construendis viis

compensavit, ita eadem in spatiosis his campis defectum sylvarum ubertate soli retribuere videtur voluisse. Quamquam enim solum Hungaricum universim agriculturae perquam idoneum sit, nullibi tamen in Hungaria fertilitas eius magis emicat, quam in planis eiusmodi, sylva aut prorsus aut maxima in parte destitutis campis. Hic terra vel leviter commota laborem agricolae grandi foenore compensat. Hic possessores, cum nec lignea, nec murata aedificia exstruendi facultas supersit, residuum a necessitatibus suis frumentum, effossis in terra foveis condere coguntur. His agris quamcunque plantam,

Cum sal cornutis animalibus et pecudibus plurimum et arrideat et conducat, salsa illa pascua, salsus ille potus utique et numerum eorum augere et qualitatem perficere debent. §XIV. Quale relate ad rem vinariam. Dispersi magna Regni parte colles, imo ipsi plerique mediterranei montes, latere illo, qui meridiei obvertitur, idoneam serendis vitibus glebam praebent. Glebae huius ad Tokaj et Menes tanta est praestantia, ut procreatis illic vinis nullum Europaeum comparari, solum Africanum Cap cum Ménesiensi

magna fabricatorum quantitas ipsis a domestica necessitate reliqua maneat, paucae tamen adhuc ex iis ad eum profectionis gradum perductae sunt, ut exterorum fabricatorum concurrentiam possint sustinere. Donec Gallicia provinciam Poloniae constituebat, Hungaria ea saltem parte, qua illa Regnum ambit, exteram provinciam contingebat et tum commercialis, quem Augusta Aula cum republica Polonica anno 1774. inivit tractatus, Hungariam immediate respexit. Postquam autem Gallicia in censum Germanicarum provinciarum relata est, Hungaria per totam occidentalem et

subditos eiusdem Principis locum habet. § XVI. Qualem ad Moldaviam et Valachiam. Ab oriente, idest ab extremo comitatus Marmarosiensis angulo ferme Semlinum usque, Transylvania Hungariam cingit adeoque haec ne ista quidem parte (si exiguam Confinii Temesiensis particulam excipias, exteram aliquam provinciam immediate contingit. Cum tamen inter Transylvaniam et Hungariam tricesimae anno [...] sublatae sint, Transylvaniae vero Moldavia et Valachia immediate adiaceant, Hungaria tamquam iis adsita, in systemate

adiaceant, Hungaria tamquam iis adsita, in systemate commerciali considerari deberet, nisi Transylvaniam ipsam ab his provinciis Confinia ad systema militare redacta, intercluderent. Caeterum provinciae hae plures navigabiles fluvios, qui omnes Danubio illabuntur numerant; qua parte in montes attolluntur proceris sylvis, qua vero parte in planitiem abeunt, fertili admodum solo gaudent. Interno tamen gubernii vitio minime sunt populosae et ideo frumento et animalibus perinde atque Hungaria abundant, nec vino pro domestica necessitate

commerciali considerari deberet, nisi Transylvaniam ipsam ab his provinciis Confinia ad systema militare redacta, intercluderent. Caeterum provinciae hae plures navigabiles fluvios, qui omnes Danubio illabuntur numerant; qua parte in montes attolluntur proceris sylvis, qua vero parte in planitiem abeunt, fertili admodum solo gaudent. Interno tamen gubernii vitio minime sunt populosae et ideo frumento et animalibus perinde atque Hungaria abundant, nec vino pro domestica necessitate destituuntur, imo aliquam insuper eius partem

§XIX. Qualem ad Dalmatiam Venetam. A meridionali Regiminis Licani puncto usque Obrovacz, ubi Croaticum solum iam mare attingit, Dalmatia Veneta Regimen Licanum ambit. Cum Venetis nullus exstat commercialis tractatus, sed is quidem hac parte ne obiectum quidem aliquod habere potest. Facto ipso Generalatus Carolostadiensis eam cum Venetis habet relationem, quod e Dalmatia Veneta triginta circiter millia Dalmatici vini quotannis in illum inferantur quodve viciniores Licani in hyeme animalia sua ex alpibus Croatiae in

se ad resarcienda, quae pyratae illi navibus nostris illaturi sunt damna, obstrinxit. Verum Litorale hoc a Carolostadio et Kosztanicza, ubi Hungaricam navigationem iam desinere vidimus, intercludunt altissimae, pascuo, aqua, ipsa ferme terra destitutae, arboribus, qua parte mare respiciunt, denudatae et in hyeme per plures saepe menses ob nives imperviae alpes, quae alicubi sex, alibi octo postarum spatio porriguntur. Ut hoc communicationis impedimentum removeat, piae memoriae Imperator Carolus VI (Sextus) a Boszilyevo, idest duabus supra

colonis, impopulavit; ad hanc Kosztanicza novam iterum per Glinam, Vergin Moszt, Veinich et Velyim viam deduxit sicque Segniam cum utroque loco, ubi Hungarica navigatio desinit, Carolostadio nempe et Kosztanicza connexuit. Caeterum Hungaria, licet hac parte omnibus exteris regionibus per mare adsita, nullam aliam cum iis commercialem relationem habet; quam eam, quae per stabilitos in Mediterraneo ipsoque usque adeo Oceano caesareos consules procurari potest. Nullus praeter Moscovitas et Turcas cum ulla alia gente commercialis tractatus existit;

per mare adsita, nullam aliam cum iis commercialem relationem habet; quam eam, quae per stabilitos in Mediterraneo ipsoque usque adeo Oceano caesareos consules procurari potest. Nullus praeter Moscovitas et Turcas cum ulla alia gente commercialis tractatus existit; relictum sibi ipsi hac parte commercium unice ab industria mercatorum eorumque saepe timidis quandoque etiam male directis speculationibus pendet. § XXI. Qualem denique ad urbem Tergestinam. Ab occidente Litorali Croatico-Hungarico imminet quatuor tantum postis

evectum fuit. Ita Hungaricum a Tergestino distinctum Gubernium erectum; et cum Flumen ad ipsum ductus commercialis Hungarici ostium iaceat, illud Hungariae adiectum sedesque huius adeoque ipsius etiam commercii ibidem defixa. Ita denique huic commercii Hungarici directio delata fuit. Ne tamen parte ex una primitivi Regni Croatiae limites convellantur, parte vero ex alia directio commercii Hungarici tanto facilius procedat, Gubernii quidem iurisdictio ad exiguum litori maris proximum districtum restricta, gubernator tamen neoerecti et ad Colapim usque protensi comitatus Severiensis

erectum; et cum Flumen ad ipsum ductus commercialis Hungarici ostium iaceat, illud Hungariae adiectum sedesque huius adeoque ipsius etiam commercii ibidem defixa. Ita denique huic commercii Hungarici directio delata fuit. Ne tamen parte ex una primitivi Regni Croatiae limites convellantur, parte vero ex alia directio commercii Hungarici tanto facilius procedat, Gubernii quidem iurisdictio ad exiguum litori maris proximum districtum restricta, gubernator tamen neoerecti et ad Colapim usque protensi comitatus Severiensis supremus comes renunciatus fuit, nimirum ut eam, quam commercium

eo deduci possint. Ita boves e partibus Cis- et Trans-Tibiscanis, ubi rem pecuariam sedem sibi fixisse §3. diximus, Viennam; ita frumentum e Batsiensi et Banaticis comitatibus adverso Danubio, Savo et Colapi Carolostadium educi debet. Quod Hungaria maxima sui parte provinciis Germanico-Haereditariis, ut § 15. ostensum est, cingatur; quod longe maximam commercii Hungarici partem efficiant, producta Hungarica et Germanica artefacta; quod per totam hanc lineam nullas exoticas merces, nisi per provincias Germanicas, Hungaria accipere possit, adeoque quod

ut § 18. apparuit, immediate contingant; quod tamen limitaneae illae provinciae pauperes sint, cum nullam habeant per collaterales vias facilem communicationem. Denique cum et hae a Provinciali per Statum Militarem Confiniarium, cuius systema ipsum libertati commercii repugnat et qui maxima in parte distincto vectigali regitur, intercludantur; hac quoque linea vix exiguum commercium vigere posset. Quod inter Dalmatiam Venetam et Generalatum Carolostadiensem ex iisdem causis nec modus nec obiectum commercii activi (ut § 19.) existat. Quod

earum pro conficiendo cordovan, modo periti opifices adesset, numerus. § XLIV. Cultura maialium. Maialibus partim melioris, partim deterioris speciei, Hungaria non tantum ad usum proprium, verum aliqua in parte etiam ad externum commercium provisa est; magnam tamen eorum partem, quos in Haereditarias provincias educit, vicissim e Turcia sibi procurat. Et haec relate ad naturae producta, idest oeconomiae publicae obiecta. § XLV. Status

vocantur. In Hungaria centrum commercii est Pestinum, et respective Buda: scalae eius sunt versus Styriam, Austriam, Moraviam et Silesiam: (Bohemiam enim nullibi Hungaria immediate contingit) Iaurinum, Comaromium, Posonium et in parte Sopronium: versus Galliciam; Cassovia Eperiessinum, Leutsovia: versus Transilvaniam adsitamque illi Valachiam et Moldaviam; Debreczinum, Szegedinum et Temesvárinum: versus Turcicas provincias;

partim superflua sibi producta ad centrum promovere, partim necessariis sibi seu domesticis seu extraneis mercibus, inde se providere sicque pars longe maxima commercii in centrum hoc confluere, inde vero potissimum in adiacentes aut Germanicas aut exteras provincias, parte tamen aliqua, etiam ad remotas, quae Mediterraneum aut Oceanum accolunt, gentes, effluere consueverunt. § L. Saepe tamen aliam accipit directionem. Neque tamen progressivus hic commercii cursus, ita fixus et regularis est, ut non

quinam sint momentosiores seu activi seu passivi articuli, cognoscatur, generales quaspiam de statu commercii Hungarici notitias praemittere oportet. § LI. Generalis commercii bilanx. Hungaria, sicut maxima parte Haereditariis Germanicis provinciis cingitur, ita maximam commercii partem reciproca has inter et Hungariam communicatio constituit. Ex his fide omnium, inde ab anno 1767. tricesimalium tabellarum cum Austria Inferiori et Interiori Moravia et Gallicia, in activo, cum Turcicis provinciis et

frequentiae subserviunt. Huc aut quaestores Austriaci soli comparent, aut eorum correspondentes, necessariam pro iis quantitatem procurant quandoque locales etiam quaestores maiorem eius quantitatem fine ulterioris speculationis coëmunt. Ita Neostadium, viciniora Austriae loca, ipsaque in parte Vienna hac via per axem providetur. Alter passus est Posonium, per hunc partim Pestienses, partim etiam locales mercatores e Posoniensi et Mosoniensi comitatu frumentum seu immediate Viennam seu ad hebdomadales tantum nundinas Fischamentenses devehunt. Quodsi urba maiori,

loca in eam, ac praesertim Viennam per axem promovent. § LXXI. Lentes et pisa passivum quidem efferunt in 16.843 florenis; verum reliquae leguminum species annuum 113.045 florenorum activum in diametro efferunt. Hoc quoque productum maxima in parte Viennam infertur, pars tamen eius etiam in Styriam educitur. § LXXII. Mel 103.843 florenorum activum constituit. Pars illius aliqua educitur quidem in Moraviam, longe tamen maior Viennae infertur. Nimirum conquirunt illud per Croaticos comitatus

His praemissis relate ad primam e propositis quaestionibus; si de novarum tantum possessionum illocatione agitur, apparet quidem septemtrionalem Regni partem eius intuitu extra casum versari. Cum tamen et in Cis-Danubiana et Tibiscana e magna sui parte populatio adhuc desideretur, subsistens pro eius incremento legis favor porro etiam retinendus Deputationi huic videtur. Imo § LXXXII. Favor immigrantibus exteris per legem iam concessus magis adhuc extendendus censetur. Relate ad

Caeterum proposuerunt aliquae iurisdictiones, ut cum alioquin nimia vinearum copia laboremus, eae, quae in locis planis et oleribus potius quam vitibus idoneis plantatae sint, lege publica evellendae decernantur, neve id imposterum fieri possit, eadem lege prohibeatur. Et vero si parte ex una id spectetur, quod planae eiusmodi vineae non possint non malae qualitatis vina procreare; quod cum procreata in his vina, sub nomine illius, cui vineae hae subiacent, promontorii veniant, generosorum licet promontorii eiusmodi vinorum aestimationem naturaliter debeant labefactare;

olera colerent, fructum perciperent; denique quod procreata plane in vineis his vina cum propter malam sui qualitatem, leviori veniant, ebriositatem infimae populi classis provocent; si inquam omnia haec in reflexionem sumantur, opinio iurisdictionum harum videri posset non infundata. Verum si parte ex alia reputetur, quod vineas eiusmodi plerumque cives aliique liberi homines possideant, adeoque quod ius proprietatis in libera fundis suis utendi facultate situm legislatio laedere non possit; si reflectatur ad id, quod proprietarius talium vinearum, et in eradicationem vitium sumptus

apum examina domesticis alvearibus excipiendi modum facile fuit invenire; rationem tamen, qua mel iis absque alvearis destructione adimi possit, non ita pronum fuit reperire, longo itaque postea tempore conterebantur alvearia ad hoc, ut mel et cera possit obtineri. Postque aucta populatione parte ex una, maxima terrarum pars subarata, adeoque gramen, cuius flores apibus alimentum praebent diminutum fuit; parte vero ex altera cerae consumptio de tempore in tempus magis accrevit, tunc primum eo conversa est cultiorum populorum industria, ut modum quaerant, quo interusurium absque

alvearis destructione adimi possit, non ita pronum fuit reperire, longo itaque postea tempore conterebantur alvearia ad hoc, ut mel et cera possit obtineri. Postque aucta populatione parte ex una, maxima terrarum pars subarata, adeoque gramen, cuius flores apibus alimentum praebent diminutum fuit; parte vero ex altera cerae consumptio de tempore in tempus magis accrevit, tunc primum eo conversa est cultiorum populorum industria, ut modum quaerant, quo interusurium absque capitalis amissione percipere, id est, mel et ceram absque alvearis destructione obtinere possint. Et vero non modo modum

veniebat, ut illa vel hoc pretio Viennam vendi possit, cultores quo meliorem eidem qualitatem procurare cogebantur. Intercepto Americano commercio, cum plures emptores comparuissent quam erant producentes, pretium tabaccae Hungaricae utique notabiliter assurgere debuit, praesens haec lucri occasio parte ex una cultorum numerum continuo provexit; parte vero ex altera aviditatem ita excitavit; ut de ipsis solitis culturae regulis remiserint, tantum ut quantitatem eius augeant, utve pondus eius variis saepe minus aequis artibus augere studuerint. Inde evenit, ut nec spuria folia, quae

cultores quo meliorem eidem qualitatem procurare cogebantur. Intercepto Americano commercio, cum plures emptores comparuissent quam erant producentes, pretium tabaccae Hungaricae utique notabiliter assurgere debuit, praesens haec lucri occasio parte ex una cultorum numerum continuo provexit; parte vero ex altera aviditatem ita excitavit; ut de ipsis solitis culturae regulis remiserint, tantum ut quantitatem eius augeant, utve pondus eius variis saepe minus aequis artibus augere studuerint. Inde evenit, ut nec spuria folia, quae legitimorum vim enervant, nec cacumina plantae decerpta,

manipulatione doceat, una eadem occasione abusum etiam illum pistilli in tabacca relinquendi ea ratione exstirpet, ut capacitet cultores, quod emptor alioquin in proportione ponderis, quod inutilia illa pistilla efferunt, minus pretium semper pro tabacca sit oblaturus. Ne parte ex una cultores e longinquioribus partibus Pestinum tabaccam vehere debeant, parte vero ex alia abaldo Viennense, per multiplicata in diversis partibus depositoria monopolium producti huius magis adhuc ad se pertrahat, huic quidem nuspiam amplius, privatis vero ubicunque depositoria tabaccae

relinquendi ea ratione exstirpet, ut capacitet cultores, quod emptor alioquin in proportione ponderis, quod inutilia illa pistilla efferunt, minus pretium semper pro tabacca sit oblaturus. Ne parte ex una cultores e longinquioribus partibus Pestinum tabaccam vehere debeant, parte vero ex alia abaldo Viennense, per multiplicata in diversis partibus depositoria monopolium producti huius magis adhuc ad se pertrahat, huic quidem nuspiam amplius, privatis vero ubicunque depositoria tabaccae erigere liceat idque statim sufficienter promulgetur. Cum

praescriptumque modum observarunt, parem ferme illi, quae in Merkopail ab originalibus Hispanicis ovibus proferebatur, lanam produxerint. Verum cum nutritae tanto tempore in ovilibus pecudes hae, magnam foeni, cuius defectu via Carolina plurimum laborat, quantitatem consumpserint, urgebatur a parte commerciali, ut oves hae alio transponantur foenumque illud ad promovendam per eandem viam vecturisationem convertatur. Ne tamen pretiosa ovium haec species in alio forte loco degeneret, primum in Buda-Eörs periculum factum mediaque gregis Merkopaliensis pars eo depulsa fuit. Cum

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report