Your search found 959 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 382-417:

48 Singulari consilio Deus initio obscurius, postea clarius sua mysteria patefecit. Quod sicut admirari et sanctificare debemus, ita aliquid obscuritatis necessario prioribus obiecit. Nostro sane tempore, licet nulla nova ac immediata patefactio sit caelitus immediateque facta, nec ulla Bibliorum pars addita: tamen nemo intelligens ac studiosus veritatis negare potest, praesentem theologiam et Sacrarum literarum lucem prae omni vetustate, veluti meridiem prae aurorae luce fulgere: taceo iam Antichristi admirandam revelationem, ac expugnationem. 49 In parabolis

inprimis, ut caeleste depositum purum illaesumque custodiant: Ioan. 14. 17. 1. Tim. 6. 2 Tim. 1. Sic et cap. 2 ac 3. valde solicite monet suum Timotheum, ut veram doctrinam incorrupte propaget. Caveamus igitur omni studio ac vigilantia, ne a simplicitate fidei in Christum ulla ratione aut occasione seducamur, sicut Evam serpens seduxit: 2. Cor. 11. 53 Omnibus modis necessaria ac salutaris admonitio est Pauli ad Colossen. 2, cum iubet ut caveamus, ne decipiamur in caelesti doctrina per philosophiam: ubi non solum de pseudophilosophia, sed et de verae

sit incidere ullam necessarum scitu quaestionem, quae ex eis dissolvi ac illustrari nequeat, si modo plura loca aut dicta inter sese solerter conferantur. Huc accedit brevitas seu Laconismus Scripturae, item quod non videatur ullus liber in Bibliis ita prorsus Methodice et plenissime de ulla materia disserere, quin non paucae sententiae illis desint, quas aliunde peti necesse sit. Ad istam utilitatem collationis locorum valde facit, quod non possumus in hoc volumine metuere, ne usquam incidamus in falsas sententias: ne usquam Scripturae dicta inter sese pugnent: seu,

1 Quandoquidem hactenus varias praeceptiones annotavi, agentes potissimum de sermone Sacrarum literarum: nunc non alienum ab instituto hoc fuerit, etiam de recto earum sensu aut usu aliquid itidem in genere adiicere. 2 Primum igitur, Origenis audacia haudquaquam digna est, cuius ulla ratio in pia Scripturae tractatione habeatur: qui passim in Sacris literis contemnens literalem sensum, allegorias, aut somniorum potius figmenta pro libitu excogitavit, eumque esse verum ac genuinum loci sensum et Dei sententiam contendit. Quod nihil aliud fuit, quam pro Dei omnipotentis voce

liberum esse, ad quemvis locum quamvis assuere interpretationem. Quam ob causam Porphyrius nostrae religionis doctores irridebat: Iulianus itidem invidiosissime nostris exprobrabat. Semper revera oportet dispicere, quemadmodum diximus, ubi fieti illud postulet necessitas, vel suadeat utilitas. Si ulla in re, certe in hac, sobrios parcosque esse decet. OBSERVATIO II. Si animus est allegoriam texere, vide in primis, ut interpretationis eius quam meditaris, sententia alibi in Scripturis clare et absque tropo expressa inveniatur, atque detracto

conservatione universorum rerum ita sunt ubique oculis expositae, nullus ut possit ignorare, nisi qui iusta Dei ira prorsus excaecatus fuerit. 4 Quinetiam arguuntur admonenturque omnes, qui Deo non agunt quotidie gratas, qui nos, hoc est animos nostros, corpora, actiones, denique quicquid ratione ulla nostrum dici potest, dignatur sua sapientia gubernare, ac bonitate tueri. 5 Perstringuntur oblique, qui non assuescunt bonis creaturis Dei recte et reverenter uti, quando earum omnium curam esse Domino, huiusque munifica liberalitate eas nobis distribui, in confesso est. His et similibus

animi moerorem tollunt, atque ad certam spem obtinendae misericordiae et liberationis e periculis excitant. Quid ad vitae Spiritualis perfectionem possis amplius desiderare? Certe aut vehementer fallor, aut hi fructus provocabunt omnes ad divinarum Scripturarum indefessam lectionem: et quicunque ulla tenentur salutis suae cupiditate, in frugiferis huiusmodi meditationibus dies noctesque se exercebunt. Orandus interea sine intermissione pater caelestis, ut quibus Sacrarum literarum semel dederit intellectum, iis dem largiatur actiones egregiae cognitioni per omnia respondentes: quo caeteri

si figurae discutiantur, omnia ibi prophetata reperiuntur, quae sunt praesentata, vel expectantur praesentanda per Christum. Veruntamen propter quaedam praecepta non figurata, sed propria, quae non in veteri Testamento, sed in novo inveniuntur, cautius et moderatius diceretur, pene nulla quam ulla hic esse, quae non sunt in illis: quamvis et illic sint illa duo praecepta de dilectione Dei de proximi, quo rectissime omnia legitima et prophetica, Evangelica et Apostolica referuntur. Quanquam enim utrunque in utroque sit, praevalet tamen in veteri timor, amor in novo: quia ibi servitus,

sacra figmenta honestiora quidem sunt, et terrenis ac materialibus formis eminere videntur: caeterum nec sic quidem ad divinae similitudinis veritatem prope accedunt. Excedit illa substantiam omnem, vitamque transcendit. Nullam hanc exprimit lux, omnisque sermo, omnis mens atque ratio absque ulla comparatione illius similitudine inferior est. Aliquando ab eisdem laudatur scripturis honestissime, ac pene divine, dum in eius laude dissimilibus utuntur signis, eamque invisibilem, infinitam, et incomprehensibilem praedicant, his eam appellantes nominibus, quibus non quid sit, sed quid non

thesaurum largitur. Nam et Christus dicebat: Scrutamini Scripturas. Opus ergo est scrutinio, ut ne quod in profundo latet, nobis remaneat absconditum. Etenim misericordem habemus Dominum: et quando videt nos solicitos, et magnum desiderium ad cognoscendum divina eloquia habere, non permittit nos ulla re indigere: sed statim illustrat mentem nostram, et suum fulgorem largitur, et pro sapientia illa sua mira industria omnem veram doctrinam animae nostrae inserit. Una eademque res multis et variis similitudinibus insinuatur in sacris Literis, ut varietur ipse dicendi modus propter

Literis in Gentilium libris inveniantur, falsissima sunt. Augustinus.

EXPLICATIO. Solus Deus est verax, omnis vero homo mendax. Ipsimet philosophi sese invicem insinitorum erratorum convincunt. Quod divinarum Literarum auctoritate traditur, sine ulla cunctatione asserendum est. Augustinus 7. de Genes ad literam, cap. 1. Divinis literis potius credendum est, quam Angelis de caelo descendentibus, aut mortuis resurgentibus. Chrysostomus in epistolam ad Galat. cap. 1.

EXPLICATIO.

alii patefaciat, tum etiam. externas res depingat, et auditorem in ipsarum noticiam perducat. Videndum vero est, ne quis nimium superstitiose adhaerens verbis, rebus ipsis vim inferat. Sermonis enim valde varius usus est, ac saepe non parum a communibus significationibus recedit: nec ulla ferme locutio, aut etiam vox est, quae non aliquando aliquid ambiguitatis recipere queat. Nemo etiam tam diligenter ac semper perspicue loqui potest, quin interdum auditor aut lector, etiam non omnino stupidus, a vera eius sententia aberrare soleat. Contra tamen non raro rerum, de

occasione interpretatiuncularum Pharisaicarum, Qui occiderit hominem, erit reus iudicio: abutitur, illis vocabulis, dicendo: Peccans sic, erit reus iudicio: peccans sic, erit reus consessui: peccans aut sic, erit reus gehennae: cum ille non agat ibi de externis iudiciis aut politicis poenis, nec ulla iudicia externa temere irascentem puniant: sed tantum de iudicio, Dei, et aeterna poena. Vult igitur dicere, non solum qui opere externo cedem peregerit, sed etiam temere irascens: quique adiecerit insuper maiora aut minora maledicta, capitaliter peccavit. Omnes isti sunt rei aeterni exitii.

caeli. Sol et luna obtenebrati sunt, et stellae contraxerunt splendorem suum. Dominus quoque dedit vocem suam ante exercitum suum: quoniam magna nimis sunt castra eius atque valida, quae exequuntur verbum eius. Siquidem magnus est dies Domini, et terribilis nimis: et quis sustinebit illum? Vix ulla talis pictura exercitus apud poetas reperietur. Sic Isaiae primo, et saepe alias, adhibita etiam interdum prosopopoeia, describitur horrenda vastatio gentis ac religionis Israeliticae. Contra quoque illustribus coloribus ac picturis, aliquando itidem adhibita prosopopoeia

sed tantum omnia negari: veluti si dicas, Christum non esse traditum in mortem propter sua peccata, sed propter nostra: non ideo ponit ullum in Christo fuisse peccatum. Item cum dicit Paulus Tit. 3, nos non esse servatos ex operibus iustis, quae nos fecerimus, sed ex Dei misericordia: non ponit ulla in nobis iusta opera, quibus nostra salus tanquam causa nitatur. Quod exemplum citat ipsemet Nazianzenus eo loco. Sic igitur negat Christus, se venisse ut voluntatem sua faceret: id est, propriam quandam voluntatem a patris voluntate separatam, quam certe nullam habuit. Nam quaecunque in ipso

adventu veniet, observata ac diligenter distincta, facile istae tam diversae descriptiones unius adventus Domini intelligi et concordari poterunt. Consideretur quque duplex rerum natura, corporalis et spiritualis. In corporalibus rebus aut specie externa non fuit ei decor aut forma ulla, eoque non est refutatus, ut habetur Esa. 53. At in spiritualibus contra satanam, peccatum, iram Dei et legem accusantem fuit praepotens, efficax et terribilis, ubi feliciter ac victoriose omnia peregit. Quare saepe illae terribiles minae non proprie ipsis peccatoribus, sed tantum peccato

careant, facile simplicissimo sermone exponi possunt: ut, Totum est maius sua parte, punctum est id, linea, superficies, corpus est illud, etc. Omnes trianguli tres anguli sunt duobus rectis aequales: Externus angulus trianguli est duobus oppositis aequalis. Non sunt ibi ulla accidentaria aut externa, nihil ibi datur locis, temporibus aut personis aliisve circumstantiis: non subinde occurrunt aliqua nova vocabula aut res suis explicationibus indigentes. Porro hisce proxime accedunt aliae disputationes philosophicae, sive de moribus, sive de physicis,

vero Dei. 1 Cor. 1, Videtis enim vocationem vestram fratres, quod non multi sapientes secundum carnem, non multi potentes, non multi claro genere nati, verum quae stulta erant secundum mundum elegit Deus, etc. Et ea quae non erunt, ut ea quae sunt, obliteraret, ut ne gloriaretur ulla caro coram ipso. 1 Cor. 7, Caeterum illud dico fratres, tempus contractum est. Superest ut qui habent uxores, non habeant, et qui utuntur mundo, tanquam non utantur. Rom. 1, Et quemadmodum non probaverunt, ut Deum agnoscerent: ita tradidit eos Deus in reprobam mentem, ut facerent quae non

de quibus inflantur isti, qui linguam suam nostrorum authorum linguae non magnitudine, sed tumore praeponunt, ostendere in istorum Literis sacris, quos nobis erudiendis, et ab hoc seculo pravo in beatum seculum transferendis, providentia divina providit. Sed non ipsa me plus quam dici potest in ulla eloquentia delectant, quae sunt his viris cum oratoribus gentilium poetisve communia. Illud magis admiror et stupeo, quod ista nostra eloquentia ita usi sunt, per alteram quandam eloquentiam suam, ut nec eis deesset, nec emineret in eis: quia nec improbari ab illis, nec ostentari oportebat:

Aequora tuta silent, tum sylvis scena coruscis
Desuper, horrendique atrum nemus imminet umbra:
Fronte sub adversa scopulis pendentibus antrum,
Intus aquae dulces, vivoque sedilia saxo,
Nympharum domus. hic fessas non vincula naves
Ulla tenent, etc. Habetur exemplum huius generis sermonis etiam initio Livii, cum inquit: Iam primum omnium satis constat, Troia capta, in caeteros saevitum esse Troianos, duobus Aenea Antenoreque et vetusti iure hospitii: et quia pacis reddendaeque Helenae

At Christus docet, Dei remissionem antecedere, et nostrae causam esse: ut ille remittens servo 10000 talenta, dicit debuisse illum tanto suo beneficio admonitum et promotum, porro conservo suo remittere centum illos denarios. 6 Tribuitur saepe salus bonis operibus, prorsus non addita ulla Evangelii exceptione, expositione aut correctione. Accipient vos pauperes beneficio affecti in aeterna tabernacula. Item illud: Esurivi, et dedisti cibum: sitivi, et dedisti potum. Quid igitur de illis fiet, qui vel ob pauperiem, vel ob seram conversionem, vel etiam ob immaturam aetatem

locis Italiae. Artifices, mercatores, metallici, nautae et aurigae, unde in aliis gentibus plurimi victitant, rari ibi fuerunt. Piscatio quoque non ita magna fuit, multo autem minor venatio: quia loca fuerunt valde culta, ut feras multas praeter aves habere non potuerint. Nec etiam fuerunt ferme ulla vel mediocria stagna, praeter illud unicum Genazareticum aut Capernaiticum. nam amnes piscosi, praeter Iordanem, nulli fuerunt, tum porro piscinas ob inopiam aquarum non multas habere quiverunt. Ob praedicta vero vitae genera, et loci aestum, sollicite expectarunt pluviam, quo fruges, vites,

artifex, quasi praescripta aliqua simplicissima ac perspicuissima methodo aut introductione isagogica doctrinae legalis, veram legis doctrinam, nudam, et omnibus involucris spoliatam, in meridianam lucem omnium oculis spectandam proposuit: ut omnes qui haberent idoneos oculos ad videndum, sine ulla dubitatione aut ambiguitate, quae'nam sit vera ac nativa vis, finis ac usus legis, cernere, et quasi coram contemplari possent. Dixi hactenus de alterius velaminis detractione, quod ipsi legi

quid ineptius est, quam dicere, hoc nomen scribi posse, sonari non posse? scriptione non profanari, loquutione profanari? Quam vero stultum est cogitare, eos qui legere possint, aliquid de hoc nomine scire debere: alios vero Dei cultores, qui non norunt, quoniam fabile non est, nec per aures ulla eius cognitio dari potest, ergo oportere eos id ita prorsus ignorare, ut non plus inde sciant, quam bos aut asinus. Aliquanto maius mysterium est, nosse divinitatis unitatem et trinitatem, item Filii incarnationem, et Christi passionem, quam unum nomen Dei. Si ergo Deus sua

allatam. Deinde etiam adversatur eidem vehementissime recepta opinio non tantum Philosophiae aut Doctorum, sed etiam communis vitae, omniumque hominum, qui sentiunt, omnem hominem per se bonam quandam creaturam esse, sed tamen nasci, nec bonum moraliter (uti loquuntur) aut idoneum ad ulla utilia aut laudabilia facta vel opera, aut etiam ad contraria, tametsi quaedam initia aut principia bonarum facultatum habeat: verum disciplina quadam et assuefactione consequi eum bonas aut malas qualitates vel habitus, quibus sit idoneus, vel ad artium et scientiarum, vel etiam virtutum,

ferunt: ut Graecum ac Latinum θεὸς διὸς Deus, a Dei sufficientia venire videtur, qua voce se Deus circumscribit, vocans semet Sche Dei, qui sufficit: quia in eo solo sit plena αὐτάρκεια hominis, et non in ulla creatura. Sic ab Esch ignis, aestus, aestas, ἑστία vesta: a Iayn οἶνος vinum, unde et huius oppidi nomen bier, quod ardere: Graecum πῦρ fervor, febris. Sed

Nec enim est quod hanc operam, docendique rationem et pleniorem iuventutis in Theologia institutionem amplius tantum in scholas Academiasve ablegemus, cum nec omnes discendi cupidi vel ob paupertatem, vel ob alia impedimenta in Academiis versari possint: nec nunc amplius, proh dolor, ulla ferme, excepta una et altera satis sincera, ac ab omnibus corruptelis incontaminata reperiatur. Ubique ferme variae errorum pestes, de quibus ex aliis meis libellis plenius cognosci potest, regnant, grassanturque. Necessitas ergo tandem coget pios gubernatores, concionatores ac

adversarii sententiam acceperit: et quo clarius appareat, an ipse quoque apposite ad rem respondere, aut sciens vel insciens a scopo aberret, et ad aliquid aliud digrediatur. 17 Nullo modo liceat a proposito argumento ante eius finem, multo minus a proposito themate discedere ad alia, ulla occasione aut praetextu. 18 Omni studio in tota argumentatione tendatur ad certas et firmas aliquas conclusiones, ne temere ac diu sudemus, et clamemus, nihil certi concludentes aut decernentes, fiatque iuxta illud Paulinum: Semper discentes, et nunquam ad scientiam veritatis

etiam recens conscripti libri sunt contaminatissimi, praeservavit: ut genus humanum, praesertimque dilecta Ecclesia certos ac infallibiles libros haberet, unde veram ac sinceram Religionem hauriret, et ne ulli homines aut cacodaemones, sive summi Pontifices, sive sacerdotes, sive scribae, eam ulla fallacia aut impostura suorum fermentorum, aut adulteratae doctrinae seducere possent. At contra Antichristus, ipsiusque mancipia, et eorum pater satan, ob hoc ipsum istud Dei verbum extenuant, et contemptibile reddere sedulo conantur, ut eo spreto, homines illorum placita et inventa,

Dei testimonium. Primum, quod totum novum Testamentum in tanta sui prolixitate et tot librorum varietate nusquam Apostolos vocat Sacerdotes, aut ullos omnino alios doctores novi foederis Sacerdotes nominat. Secundo, quod idem dicit, hunc Sacerdotem semel unoque sacrificio perlitasse, nec amplius ulla repetitione huius sacrificii opus esse. Tertio, quod docet Epistola ad Hebraeos, ita Sacerdotium a Levitis ad IESUM Christum translatum esse, ut ille nullum plane habeat successorem, sed id sacerdotium per sese in caelo perpetuo pro omnibus accedentibus exerceat. Haec tria validissima

sit culpa, unde poena, unde eveniat, quod tam praestans creatura tam tetris sceleribus ac facinoribus polluatur, turpiusque ac minus ordinate, quam ullae pecudes, vivat, teterrimisque etiam casibus ac cladibus affligatur, obruatur ac pereat, multoque sit miserior, ut et Homer. pronunciat, quam ulla bruta. Quem fontem simul ac rationem malorum Philosophia plane ignorat, sed fingit naturam hominis esse sanam, et mala aut esse naturalia, aut fortuita, aut etiam ex more tantum quodam et quotidiano usu profecta. 9 Moses indicat causam efficientem et finalem rerum omnium: quam

et omni honestati, experientia vel in ipsis obsessis docet. At de hisce utrisque et eorum natura ac operibus nulla prorsus scientia aliquid certi ac explicati habet, praeter solam Christianam doctrinam. 37 Quicunque huic doctrinae contradicunt, affectibus suis tantum sine ratione ulla obsequuntur: aut saltem non satis diiudicant aut exigunt rationem veritatis et falsitatis in hac et aliis Religionibus. Atque hinc omnis error oritur. 38 Cum religionem praescribere sit solius Dei, oportet eam doctrinam esse veram, quae Deum suum autorem profitetur. Solus enim Deus

43 Mirabilis et potens verbi Dei per orbem propagatio, inprimis ea, quae per Apostolos facta est, confirmat nostram Religionem. Impossibile enim foret, teste ipsa ratione et omni rerum experientia, tam paucos et indoctos homines, tam brevi tempore, tot regiones, sola concione, absque ulla vi, absque ulla eloquentia, tot adversariis obsistentibus, ad fidem in Iesum convertere, absque divino auxilio, praesertim cum tam ridicula et absurda rationi humanae dixerint. Sola certe miracula hoc non potuerunt. Itaque necesse est, astipulante etiam ratione, Deum illis adfuisse et dedisse

Mirabilis et potens verbi Dei per orbem propagatio, inprimis ea, quae per Apostolos facta est, confirmat nostram Religionem. Impossibile enim foret, teste ipsa ratione et omni rerum experientia, tam paucos et indoctos homines, tam brevi tempore, tot regiones, sola concione, absque ulla vi, absque ulla eloquentia, tot adversariis obsistentibus, ad fidem in Iesum convertere, absque divino auxilio, praesertim cum tam ridicula et absurda rationi humanae dixerint. Sola certe miracula hoc non potuerunt. Itaque necesse est, astipulante etiam ratione, Deum illis adfuisse et dedisse successum. Unde

ibid. bonorum operum conciones non esse plane universales 312 in Bonorum operum materia effectus causis minus propriis tribui 319 bonis operibus salutem saepe tribui non addita ulla evangelii exceptione 320 bona opera cur Deus celebret 316. Deus quomodo remuneret. ibid. iustificatum sequi, non praecedere iustificandum 316. 317 bona sua cur in communione contulerint Christiani Ierosolymae 21

12. 13. 14. 15. inde. quomodo scriptae 49. suo quodam ordine scriptae 70. tum vetustissimae, tum certissimae 442 literarum Graecarum et Hebraicarum cognatio 361. etc. maior quam punctorum ratio habenda. ibid. divinarum authoritate traditum, sine ulla cunctatione asserendum 105. demonstrationes 38. 39. Deus author 394. 395. divisiones 31. doctor et auditor vigilans quid probe nosse debeat 8. incertitudo unde 367. 368 in Literarum sacrarum lectione quid attendendum 19. 20. minima parte quantum sit

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report