Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: de Your search found 30289 occurrences
First 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 Last Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 10994-11085:10994. Grbić Ilirik,... . Aristeae historia cum conversione... [Paragraph | Section] verzija. Latinski spellcheck.
et iusta honorificentissima defunctis
soluunt, eorum memoriam ab oblivionis iniuria vindicantes, et commemoratione laudis
ipsorum, quasi trophaeis Miltiadaeis viventium animos ad similium rerum studium
exuscitant atque inflammant. Quod etenim praeclare de hominum genere meritis maius
praeconium perenni ac immortali virtutis ipsorum praeconio reddi, vel quod efficacius
persuadendi argumentum viventium animis, quam mortuorum virtutis commemoratio adhiberi
posset? Ac utinam, ut quam hic de defunctis et vivis bene
Quod etenim praeclare de hominum genere meritis maius
praeconium perenni ac immortali virtutis ipsorum praeconio reddi, vel quod efficacius
persuadendi argumentum viventium animis, quam mortuorum virtutis commemoratio adhiberi
posset? Ac utinam, ut quam hic de defunctis et vivis bene merendi campus latissimus esse
videtur, tam quoque eius ingrediendi facultas cuilibet pateret: nihil quod ad praeclara
mortuorum facinora ornanda, vel superstitum mentes ad virtutum decora impellendas
pertinere posset, nobis hoc tempore
arceantur: ac aditu concesso, ni quis utatur,
in publica commoda, ac defunctorum manes graviter deliquisse, merito censeatur.
Quamobrem cum mihi praeterita hyeme, Italiam lustrandi gratia obeunti, singulari
cuiusdam eximii viri humanitate (nomini etenim certis de causis parco) Aristeae libellus
ostensus esset, quo, quae a celebratissimo Aegypti rege Ptolemaeo, cognomine
Philadelpho, in cura legis divinae transferendae suscepta gestaque fuere, quam
elegantissime describerentur, eius obtinendi facultate data, quae ad eius
ut
memorabile relatum, Cherilum singulorum versuum singulos stateres aureos accepisse.
Praedicatur Lysander, quod poetae Antilocho ob pauculos versus pileum argento
impleverit. Omnium ore munificentia Antonini celebratur, Oppiano, ob dedicationem
poematis de piscibus, patrem relegatum ab exilio restituentis: illumque tot aureis
donantis, quot versus in poemate de piscibus inveniebantur. Sunt haec, aliaque complura
(nec etenim singula commemorare prodest) liberalia, et benignitatis in doctos speciem
egregiam habent: sed
Lysander, quod poetae Antilocho ob pauculos versus pileum argento
impleverit. Omnium ore munificentia Antonini celebratur, Oppiano, ob dedicationem
poematis de piscibus, patrem relegatum ab exilio restituentis: illumque tot aureis
donantis, quot versus in poemate de piscibus inveniebantur. Sunt haec, aliaque complura
(nec etenim singula commemorare prodest) liberalia, et benignitatis in doctos speciem
egregiam habent: sed tamen si munificentiae Ptolemaei, illorumque collatio
institueretur, fateri necesse esset, illorum quidem
commemorare prodest) liberalia, et benignitatis in doctos speciem
egregiam habent: sed tamen si munificentiae Ptolemaei, illorumque collatio
institueretur, fateri necesse esset, illorum quidem liberalitatem praedicatam, huius
autem omni laude fuisse superiorem. Nam de rerum, Legis translationi impensarum
quantitate ac summa, ne quid referam: quae secundum Aristeae narrationem, earum subducta
ratione, tanta invenietur, ut mirari potius eam quam aestimare liceat, tot centenis
talentorum millibus, partim in Iudaeorum
talentorum millibus, partim in Iudaeorum redemptionem, partim in donaria Pontifici
mittenda erogatis: Quanta benignitas et observantia Philadelphi in interpretibus
excipiendis, tractandis et dimittendis commemoratur? Ob adventum ipsorum ita laetatur,
ut septies de eo gratias Deo agat, atque prae gaudio in lachrymas erumpat: praesentes
tanta observantia, quanta nullos alios prosequitur: volentes abire, muneribus
amplissimis donatos ita dimittit, ut illos subinde redire precetur, eorumque adventu
maxima bona sibi contigisse
volentes abire, muneribus
amplissimis donatos ita dimittit, ut illos subinde redire precetur, eorumque adventu
maxima bona sibi contigisse profiteatur. Neque sane id sine causa, nam et rectam
regnandi rationem ab ipsis perceperat, et (ut Eleazarus de illo refert) compererat
ornet?
Itaque cum regis Aegyptii tantam liberalitatem ac venerationem in doctos ab Aristea
describi perspicerem, quanta nostri seculi hominibus optanda potius quam speranda est,
non potui non voluptate lectionis eius singulari perfundi.
Quid vero dicam de variis vitae civilis ac gubernationis praeceptis, quae in hoc
libello continentur? Ex omni antiquitate nec autor, nec autoris libellus ullus, meo
iudicio, facile invenietur, qui utiliora vitae, et publicae gubernationi commodiora
praecepta tradat: quique
qui utiliora vitae, et publicae gubernationi commodiora
praecepta tradat: quique dignior sit ut in manibus principum, et eorum qui Rempublicam
gerunt, diligentius teratur, memoriaque circumferatur: quam hic ipse Aristeae, qui
titulo quidem LXX Interpretum historiam de legis divinae translatione pollicetur, sed
revera boni ac pii vereque Christiani principis solidam perfectamque institutionem
complectitur, eique verae ac minime fallacis felicitatis viam ostendit. Laudatur a
plerisque Xenophontis Cyri Paedia, quod quae ad boni
ut ad meum exemplar, quod et
integrius et correctius plerisque in locis erat, textus Aristeae Graecus
imprimeretur.
Cum tui vero clarissimi nominis inscriptione, HULDRICHE FUGGERE generosissime, eum in
lucem producere libuit: ut meae, de praestantissimis animi tui dotibus, multorum
praedicatione iampridem conceptae observantiae specimen qualecumque praeberem: et quod
nulli magis quam tibi, is convenire videretur. Tu siquidem divino Ptolemaei exemplo in
vestra ornatissima familia renovato, non solum
negocii partes Demetrio Phalereo dedit. Is
itaque singulari industria ac diligentia in coemptione et descriptione librorum
procuranda usus, brevi ducenta librorum millia Bibliothecae intulit. Inter alia autem,
quae paucissima erant, leges Iudaeorum ipsi nulla alia de causa, quam penuria
Interpretum, qui eas in linguam Graecam transferrent, deerant. Rex itaque, cui earum
desiderium singulare Demetrii oratione iniectum fuisset, ad Eleazarum pontificem
Iudaeorum, Andream praecipuum corporis sui satellitem, cum Aristea, libri huius
in quibus Lex literis
aureis lingua Iudaeorum praescripta erat, ad eam transferendam dimittit. Iis itaque
Alexandriam appulsis, rex splendidissimum sex dierum epulum praeparat: et denis, quatuor
prioribus diebus: undenis, posterioribus duobus, quaestionem vel de felici regni
gubernatione, vel vitae praeclare instituendae ratione proponit. Qua, magna cum regis
admiratione, omniumque astantium applausu et acclamatione a singulis explicata, in domum
splendide extructam, et ab omni tumultu strepituque remotam deducti, Legis
et habitum vestis
pontificalis quam elegantissime describens. Transtulit ex hoc autore Iosephus ea quae
sunt lib. 12. Antiquit. Iudaicarum, capite 2. ubi convivii mentione facta, tandem
lectorem ad hunc Aristeae librum remittit. Meminit quoque eius Epiphanius libro de
Mensuris et ponderibus, ex eo quoque non pauca ad sua transferens, ac ea Aristeae
narrationi adiiciens, in quae hominibus eruditis ac ingeniosis diligentius nonnunquam
inquirendum videtur. Nam cum sacri libri duplicis sunt generis
καὶ ἀπόκρυφοι,
non modo prioris, sed et posterioris generis ab Eleazaro missos atque traductos fuisse
refert: cum Aristeas, et post eum Iosephus loco praeallegato, tantum legis translatae
meminerint. Verum ut quid de eo sentiendum, ex eruditissima Ioachimi explicatione
Chronologiae Nicephoreae, diligens lector perspicere, simulque de interpretationibus
sacrorum librorum ea quae a liberali cognitione, et ab hoc argumento minime sunt aliena,
cognoscere poterit: ita alterius
missos atque traductos fuisse
refert: cum Aristeas, et post eum Iosephus loco praeallegato, tantum legis translatae
meminerint. Verum ut quid de eo sentiendum, ex eruditissima Ioachimi explicatione
Chronologiae Nicephoreae, diligens lector perspicere, simulque de interpretationibus
sacrorum librorum ea quae a liberali cognitione, et ab hoc argumento minime sunt aliena,
cognoscere poterit: ita alterius praeter Epiphanium, et a Iustiniano Imperatore Novella
146. cum singulari admiratione relati, et ab Aristea praetermissi, non
et ad consensionem mentes
inflectentis, hic gratia apparuit. Caeterum haec obiter admonuisse sufficit:
demonstrationes eorum qui quaerit, eas apud Epiphanium loco prius allegato inveniet. Ad
Aristeam autem quod attinet, praeter hunc, et alius liber illius de Consultationibus
regiis, et cellulis atque iugis, in Pharo extat: Ioachimo id quoque in Chronologia
Nicephorea referente.
illius de Consultationibus
regiis, et cellulis atque iugis, in Pharo extat: Ioachimo id quoque in Chronologia
Nicephorea referente.
Philocrati.
Cum, o Philocrates, nostra ad Eleazarum summum Judęorum sacerdotem profectio, et quae
apud ipsum agenda erant, memoratu sint digna: tuque magni hoc feceris, quia contigisset
me praesentem singillatim quęque cognoscere: ego dedi operam, ut de quibus et ob quam
causam missi fuissemus, plane exponerem tibi, qui semper sano animi tui iudicio et
proposito addiscere et assumere aliquid studes, vel ex historiis, vel ex negociis et
rebus ipsis vitae. Ita enim informatur animus ad purum habitum, cum
terrarum civibus,
quae faceret ad interpretationem legis divinae: propterea quod illa Hebraicis literis
perscripta in membranis, apud ipsos Iudaeos extaret. Atque hanc quidem legationem
studiose obivimus, ita ut inde acciperemus occasionem agendi cum rege de illis, qui ex
Iudaea in Aegyptum traducti erant a patre regis, qui primum et civitate potitus est, et
Aegyptum occupavit. Sunt quidem et haec digna quae tibi exponam, licet persuasum habeant
te magis invitare nos ad gravitatem et mores exponendos illorum
eo animo et studio, ut
cognosceres omnia quae extarent utilia ad animi informationem. Misi autem et ante ad
te illorum, quae putarem digna scitu, commentarios, quos consecuti sumus in
eloquentissima Aegypto, ab eloquentissimis et praestantissimis de genere Iudaeorum
sacerdotibus. Cum enim tu magno tenearis studio eorum quae menti prodesse possint, et
rectum sit talia quidem maxime communicare cum omnibus similiter affectis: multo tamen
magis tecum sunt communicanda, quae praeditus es genuina, et eadem
a nonnullis illa esse Syriaca, quod non ita est: verum est eius
alia ratio et forma. Rex his acceptis, dixit se scripturum ad summum Iudaeorum
sacerdotem, ut quae exposita essent, perficerentur.
Hic ego sum ratus adesse tempus agendi illa, de quibus saepe ante Sosibium Tarentinum
et Andream, primores regis custodes, allocutus fueram, ut liberarentur illi, qui a patre
regis traducti ex Iudęa fuerant. Nam ille adortus partes cavae Syriae et Phoeniciae, cum
et viribus pręstaret, et ubique fortunam
non tam sponte et consilio suo, quam exoratus
ab illis, ad usus et necessaria in belli rebus ministeria. Nos ergo postquam nacti
essemus quandam ansam ad liberandos eos, talibus usi sumus verbis ad regem.
Aristeae cum Rege consultatio de legis divinae interpretatione, et captivorum
Iudaeorum liberatione Vide ne sit deforme, te (Rex) redargui ex rebus ipsis.
Nam cum ad omnes Iudaeos pertineant leges illae, quas cupimus non solum describere, sed
et interpretari: quam rationem habebimus
illos. Cum enim genus
humanum sit Dei creatura, nimirum id pro voluntate ipsius et transformatur et flectitur.
Itaque multis et variis precibus in corde meo invocabam Deum omnia administrantem, ut
permoveretur rex ad perficienda illa quae petieram. ac conceperam de salute illorum
hominum magnam spem, ex hac ratione persuasionis meae de voluntate Dei ad perficienda
vota mea: quia quae homines constituant in sanctitate animi facere ad iusticię et
bonorum operum industriam et procurationem, ad ea Deus omnia gubernans,
ipsius et transformatur et flectitur.
Itaque multis et variis precibus in corde meo invocabam Deum omnia administrantem, ut
permoveretur rex ad perficienda illa quae petieram. ac conceperam de salute illorum
hominum magnam spem, ex hac ratione persuasionis meae de voluntate Dei ad perficienda
vota mea: quia quae homines constituant in sanctitate animi facere ad iusticię et
bonorum operum industriam et procurationem, ad ea Deus omnia gubernans, actiones et
conatus ipsorum feliciter dirigat atque promoveat.
tuae.
Ptolemaei Philadelphi insignis liberalitas Hinc ille sub mensa, cum
bene esset exhilaratus convivio, dixit se hoc etiam velle adiicere, ut pro singulis
corporibus, illi qui ea habeant, viginti accipiant drachmas: et hac de re promulgetur
edictum, idque statim fiat, et simul perscripta omnia diligenter annotentur. Ita insigni
usus est animi promptitudine, Deo omnia quae cupiebamus peragente, et impellente ipsum
ad redimendos non illos tantum qui cum patris exercitu
regis magnificentia fiet multo splendidior et
illustrior, ad quam Deus confirmabat et impellebat ipsum, ad hoc ut contingeret salus
multis hominum coetibus. Tale autem erat edictum ex mandato regis conscriptum.
Edictum regis Ptolemaei de liberatione Iudaeorum Quicunque militantes cum patre nostro
in regionibus Syriae et Phoeniciae, adorti terram Iudaeam obtinuerunt corpora Iudaica,
et ea secum perduxerunt huc in civitatem aut regionem, aut etiam aliis vendiderunt:
similiter si qui vel
similiter si qui vel ante aderant, vel postea sunt huc adducti ex Iudaeis, volumus, ut
qui eos habent, illico dimittant a se liberos, et accipiant statim pro singulis
corporibus drachmas viginti, milites quidem in distributione stipendiorum, alii vero de
mensa regia. Nam arbitramur illos neque ex patris nostri voluntate, neque ut decet et
aequum est captos fuisse: sed ex militari impetu et regionem vastatam, et Iudaeorum
in Aegyptum traductionem factam. Nam quod commodi contigit ex auxilio militum
confirmatum et absolutum, authoritate
regia. Expensae autem protrahebantur ultra Expensarum in captivorum redemptionem
factarum summa SEXCENTA ET SEXAGINTA TALENTA. nam multi etiam lactantes pueri,
una cum matribus redimebantur. de quo et ipso cum esset ad regem delatum, num et pro
istis essent viginti drachmae pendendae: Rex hoc etiam facere iussit, cum plene et
integre omnia in re decreta perficere studeret.
His peractis, Demetrium iussit scripto comprehenso sententiam suam
esset ad regem delatum, num et pro
istis essent viginti drachmae pendendae: Rex hoc etiam facere iussit, cum plene et
integre omnia in re decreta perficere studeret.
His peractis, Demetrium iussit scripto comprehenso sententiam suam offerre, de
libris Iudaeorum describendis. nam nihil inconsiderate et temere, sed omnia ex mandato
et cum magna diligentia administrantur apud hos reges. ex quo mihi visum fuit separatim
exponere et eorum quae fuerunt regi exhibita, et epistolarum exempla: ad haec, et
eorum quae fuerunt dono missa Eleazaro, propterea quod eorum
quodque excellebat et munificentia et arte. Ad hunc autem modum Demetrius sententiam
suam regi exposuit.
Epistola Demetrii Phalerei de libris Iudaeorum
describendis Cum Rex mandaveris mihi, ut qui deessent Bibliothecae tuae
libri, eos curarem ad eam complendam conquisitos colligi: et simul si quid detrimenti
cepissent, illos ad modum convenientem reficerem: ego hactenus non
per diligentem examinationem nacti consentientem et accuratam
interpretationem, hos libros pręclare, ut et rei ipsius et tuae voluntatis dignitas
postulat, recondamus. Sis felix perpetuo.
Facta hac relatione, Rex iussit ad Eleazarum istis de rebus scribi, et indicari
redemptionem captivorum factam. Ac exhibuit ad confectionem craterarum, phialarum,
mensae et vasorum libationum, de auro quinquaginta pondo talentorum, de argento
autem septuaginta, et lapidum preciosorum ingentem
postulat, recondamus. Sis felix perpetuo.
Facta hac relatione, Rex iussit ad Eleazarum istis de rebus scribi, et indicari
redemptionem captivorum factam. Ac exhibuit ad confectionem craterarum, phialarum,
mensae et vasorum libationum, de auro quinquaginta pondo talentorum, de argento
autem septuaginta, et lapidum preciosorum ingentem numerum. Iussit praeterea, fisci
praefectos facere artificibus copiam eligendi quae vellent, et de pecunia expendere ad
sacrificia et res alias ad talenta centum.
Facta hac relatione, Rex iussit ad Eleazarum istis de rebus scribi, et indicari
redemptionem captivorum factam. Ac exhibuit ad confectionem craterarum, phialarum,
mensae et vasorum libationum, de auro quinquaginta pondo talentorum, de argento
autem septuaginta, et lapidum preciosorum ingentem numerum. Iussit praeterea, fisci
praefectos facere artificibus copiam eligendi quae vellent, et de pecunia expendere ad
sacrificia et res alias ad talenta centum. Sed exponemus tibi etiam, quomodo
craterarum, phialarum,
mensae et vasorum libationum, de auro quinquaginta pondo talentorum, de argento
autem septuaginta, et lapidum preciosorum ingentem numerum. Iussit praeterea, fisci
praefectos facere artificibus copiam eligendi quae vellent, et de pecunia expendere ad
sacrificia et res alias ad talenta centum. Sed exponemus tibi etiam, quomodo singula
fuerunt confecta, ubi epistolam regiam percurrerimus, quae ad hunc modum conscripta
fuit.
Rex Ptolemaeus Eleazaro summo sacerdotum
etiam, quomodo singula
fuerunt confecta, ubi epistolam regiam percurrerimus, quae ad hunc modum conscripta
fuit.
Rex Ptolemaeus Eleazaro summo sacerdotum gaudium et salutem precatur.
Epistola regis ad Eleazarum, de mittendis interpretibus Quoniam evenit,
ut multi ex Iudaeis incolerent regionem nostram, quorum alii Hierosolymis abducti sunt a
Persis tum temporis, cum illi potirentur rerum: alii cum patre nostro capti in regionem
nostram pervenerunt, ex quibus ille
a pluribus eruta deprehendatur. Nam nos quidem ex
hoc negocio peracto, arbitramur nobis magnam accessuram gloriam. Ablegavimus autem ad te
Andream, praecipuum corporis nostri custodem, et Aristeam: viros apud nos magno in
honore constitutos, qui tecum hac de re agant, et afferant tibi secum et in templum
primitias nostrae dedicationis, et ad sacra aliosque usus pecuniae talenta centum. Si
autem et tu ad nos scripseris de quibus placuerit, rem et nobis gratam, et amicitia tua
erga nos dignum facies. nam nos statim
corporis nostri custodem, et Aristeam: viros apud nos magno in
honore constitutos, qui tecum hac de re agant, et afferant tibi secum et in templum
primitias nostrae dedicationis, et ad sacra aliosque usus pecuniae talenta centum. Si
autem et tu ad nos scripseris de quibus placuerit, rem et nobis gratam, et amicitia tua
erga nos dignum facies. nam nos statim effecta curabimus, de quibus nos voluntatem tuam
cognoverimus.
Vale.
Ad hanc epistolam Eleazarus haec benigne
tibi secum et in templum
primitias nostrae dedicationis, et ad sacra aliosque usus pecuniae talenta centum. Si
autem et tu ad nos scripseris de quibus placuerit, rem et nobis gratam, et amicitia tua
erga nos dignum facies. nam nos statim effecta curabimus, de quibus nos voluntatem tuam
cognoverimus.
Vale.
Ad hanc epistolam Eleazarus haec benigne rescripsit.
Eleazarus summus sacerdos regi Ptolemaeo amico sincero Salutem.
gratiae consecuturum, si ministeria et sacra solita rite, quibus conveniat,
essent peracturi supra illa opera quę a se essent confecta. neque enim ob penuriam auri,
priorem mensam ita parvam factam: sed sibi videri eam, cum satis auri habeat, certa
de causa et ratione ista magnitudine constare: propterea non velle, neque debere eam,
cum iusta et commoda sit, transgredi et transmutare. Sed dixit se aliam initurum
rationem, ac curavit ut quamplurimum ingenii et artificiosae operae in eam conferretur.
Nam ut
singulari
benevolentia monstratam cognovi. Nam abduxerunt me ex civitate ultra quatuor
stadia, et iussit me unus capite ad locum quendam inclinato auscultare sonum, quem
aquarum concursus ederet. Hinc ego aperte cognovi magnitudinem vasorum illorum, de
quibus dixi.
Descriptio sacerdotum templi Sacerdotes vero ministeria peragentes,
omnino virium robore praestant, cum summa ornatus ac silentii reverentia. nam omnes
sponte intenti sunt laboribus, licet valde
posset perdi. Ac quidem haec ipsorum criminatio valuit: quia fere per potentiam
illorum qui intenti iis erant, regio fuit perducta in alienas manus, cum illi inde in
regionem nacti fuissent ingressum. Exposui ita strictim tibi, frater Philocrates, quae
etiam de his commemoranda fuerunt. deinceps exponam illa, quae sunt ipsius
interpretationis.
LXX interpretum electio Elegit ergo Eleazarus optimos et eruditione
praestantes viros, utpote pręclaris ortos parentibus: qui non solum
utpote pręclaris ortos parentibus: qui non solum exercitati erant in
literis Iudaeorum, sed etiam in studia et mores Graecorum non segnem operam navarant:
quique ideo idonei erant ad legationes, et eas obibant cum opus esset. Iam ad
disputationes de legibus explicandas valde solertes erant. iidem amplexabantur statum
vitae et morum medium, qui est optimus, deponentes a se asperitatem et barbariem animi:
nec volebant videri arrogantes, et esse in aliqua opinione elationis adversus
inferiores, sed
denique omnes erant digni praeside suo, et virtute ipsius. Quam vero ipsum Eleazarum
amarent, hinc licebat cognoscere, quia inviti et aegre ab ipso discedebant. Ipse etiam
valde eos amabat, quod inde licebat colligere: quia praeterquam quod scripserat ad Regem
de ipsis restituendis, multum etiam rogabat Andream, ut id negocii promoveret, et in
aliis quibus possemus, ipsis gratificaremur. Cumque nos promisissemus nostram operam, et
dixissemus ipsum non debere de istis sollicitum esse: ipse respondebat, se etiam valde
licebat colligere: quia praeterquam quod scripserat ad Regem
de ipsis restituendis, multum etiam rogabat Andream, ut id negocii promoveret, et in
aliis quibus possemus, ipsis gratificaremur. Cumque nos promisissemus nostram operam, et
dixissemus ipsum non debere de istis sollicitum esse: ipse respondebat, se etiam valde
angi animo ob istam rem. Compertum enim habere, Regem, cum virtutis studio et amore
excellat, huius praecipue curam habere, ut ubicunque locorum celebretur aliquis doctrina
et prudentia prę
animi sui erga illos viros
affectum.
Nunc pauca quaedam ex illis quae ipse nobis interrogantibus explicuit, dignum fuerit
commemorare, praesertim cum existimemus multis videri, nonnulla in lege temere
comprehensa: ut illa quae de cibo et potu, et animalibus illis quae habentur impura,
sunt tradita. Interrogantibus ergo nobis, quare cum sint unius creatione omnia condita,
alia ad esum impura habeantur, nonnulla etiam ad tactum. haec enim et alia multa videri
superstitiose tradita esse
et fiunt miseri per totam vitam. Si vero cum
sapientibus et prudentibus versentur, ignorantiae suae emendationem ad vitae
rectitudinem consequuntur. Hinc primus Legislator noster distincte et accurate
praecipit, quae sunt pietatis et iusticiae: et singula de his tradidit non solum
prohibitione, sed etiam cum praescriptione recti: ob oculos etiam positis malis et
afflictionibus, quas Deus immittat authoribus delictorum. Nam primum omnium ostendit,
unum solum esse Deum, et eius potentiam omnia
sint ea
repleta, nec ipsam lateat quicquam eorum quae in terra ab hominibus clam fiant: sed
quaecunque quis vel iam faciat, vel post sit facturus, ea sint illi aperta. Quibus
quidem ita accurate traditis, hoc demonstravit et effecit, ut si quis tantum cogitet de
aliquo improbo facinore peragendo, nedum si id peregisset, sciret Deum id non latere:
sicque in tota lege sua Dei maiestatem et potentiam illustravit. Hoc initio ita facto,
demonstravit deinde, omnes alios homines, praeter Iudaeos, stulte multos statuere
sui similes: et eo magis, cum invenire liceat
multos etiam nunc qui illis prioribus inventoribus longe sint solertiores et ad
inveniendum et ad intelligendum, quos tamen ili nunquam adoraverint: et tamen interim
qui Graecorum talia finxerint et commenti sint de diis, haberi apud ipsos
sapientissimos. Aegyptiorum idololatria De aliis vero, aiebat, longe
stultioribus quid opus est dicere, ut de Aegyptiis et similibus, qui ad bestias et multa
reptilia, aliaque animalia delapsi, ea venerantur,
longe sint solertiores et ad
inveniendum et ad intelligendum, quos tamen ili nunquam adoraverint: et tamen interim
qui Graecorum talia finxerint et commenti sint de diis, haberi apud ipsos
sapientissimos. Aegyptiorum idololatria De aliis vero, aiebat, longe
stultioribus quid opus est dicere, ut de Aegyptiis et similibus, qui ad bestias et multa
reptilia, aliaque animalia delapsi, ea venerantur, et iis tam mortuis quam vivis
sacrificant? Haec ergo singula diligenter contemplatus, utpote
quos tamen ili nunquam adoraverint: et tamen interim
qui Graecorum talia finxerint et commenti sint de diis, haberi apud ipsos
sapientissimos. Aegyptiorum idololatria De aliis vero, aiebat, longe
stultioribus quid opus est dicere, ut de Aegyptiis et similibus, qui ad bestias et multa
reptilia, aliaque animalia delapsi, ea venerantur, et iis tam mortuis quam vivis
sacrificant? Haec ergo singula diligenter contemplatus, utpote sapiens, et a Deo omnium
rerum cognitione instructus legislator
quae ipse sanxit nobis, habent naturalem causam, et ita divinitus
gubernantur: habetque unumquodque eorum quo vel abstinemus vel utimur, caussam et
rationem profundam. Ex quibus unum et alterum tibi, exempli causa, cursim exponam, ne in
has abiectas et leves de legislatore nostro cogitationes incidas, quasi ipse pro
muribus, mustelis et similibus tantopere sollicitus, talia legibus suis ordinarit:
sed ut perspicias, omnia ab ipso graviter et sancte instituta esse iusticię causa, ad
morum conformationem,
ut omnia conaremur et
perficeremus cum selectione, iuxta normam iusticiae: idque hanc etiam ob causam, quia
simus magno discrimine seiuncti ab aliis hominibus, quorum plerique se ipsi mutuo
commercio inquinent, cum magna iusticiae violatione. Atque de hoc etiam civitates et
regiones integrae gloriantur, in quibus impune est, non solum cum masculis commercium
habere, sed etiam puerperas et filias polluere: a quibus nos longe sumus seiuncti: Quo
autem in loco est haec distinctionis admonitio, in eo est etiam
artium in immensum
sese extendunt. idcirco iubet nos haec considerare, et meminisse, quod omnia iam
commemorata virtute divina, ut sunt condita, ita conserventur. Ad haec etiam distinxit
tempora, et pulchre accommodavit ad perpetuo usurpandam istam recordationem de Deo, omnia
gubernante et conservante. Nam cum cibus et potus est capiendus, tum statim iubet omnes
convenire et adesse, ad libationes et precationes pias peragendas. Quinetiam in vestitu
nobis indicia et signa illustria huius memoriae tradidit: similiter etiam
Dei signum expresse et manifeste gestare: quo hoc plane monstrat,
omnia esse instituenda et peragenda iuste cum memoria creationis nostrae, et in primis
cum timore Dei, qui semper et in omnibus negociis adesse debeat. Iubet praeterea et
cubitum euntes, et de lecto surgentes, ex ista menti humanae incomprehensibili
vicissitudine, et alteratione somni et quietis, considerare, et quidem diligenti animi
contemplatione, motiones et vices ac successiones in operibus Dei.
Ostendi ita tibi in expositione
vicissitudine, et alteratione somni et quietis, considerare, et quidem diligenti animi
contemplatione, motiones et vices ac successiones in operibus Dei.
Ostendi ita tibi in expositione ungularum fissarum et ruminationis, praestantiam
oraculi legitimi, de distinctione, delectu et memoria, ut videres non temere ista, prout
in animum inciderint, a legislatore nostro constituta esse, sed ad veritatis et rectae
rationis declarationem. Praecepta de tactu et auditu Atque ut de esu et
de
et ruminationis, praestantiam
oraculi legitimi, de distinctione, delectu et memoria, ut videres non temere ista, prout
in animum inciderint, a legislatore nostro constituta esse, sed ad veritatis et rectae
rationis declarationem. Praecepta de tactu et auditu Atque ut de esu et
de cibis disposuit, ita etiam de singulis quae ad tactum et auditum pertinent,
diligenter praecipit: iubens ut neque ageremus neque audiremus quicquam temere: neque
etiam orationis facultate confisi, ad iniusta
oraculi legitimi, de distinctione, delectu et memoria, ut videres non temere ista, prout
in animum inciderint, a legislatore nostro constituta esse, sed ad veritatis et rectae
rationis declarationem. Praecepta de tactu et auditu Atque ut de esu et
de cibis disposuit, ita etiam de singulis quae ad tactum et auditum pertinent,
diligenter praecipit: iubens ut neque ageremus neque audiremus quicquam temere: neque
etiam orationis facultate confisi, ad iniusta delaberemur. Horumque rationes et causas
de distinctione, delectu et memoria, ut videres non temere ista, prout
in animum inciderint, a legislatore nostro constituta esse, sed ad veritatis et rectae
rationis declarationem. Praecepta de tactu et auditu Atque ut de esu et
de cibis disposuit, ita etiam de singulis quae ad tactum et auditum pertinent,
diligenter praecipit: iubens ut neque ageremus neque audiremus quicquam temere: neque
etiam orationis facultate confisi, ad iniusta delaberemur. Horumque rationes et causas
similiter
et memoria, ut videres non temere ista, prout
in animum inciderint, a legislatore nostro constituta esse, sed ad veritatis et rectae
rationis declarationem. Praecepta de tactu et auditu Atque ut de esu et
de cibis disposuit, ita etiam de singulis quae ad tactum et auditum pertinent,
diligenter praecipit: iubens ut neque ageremus neque audiremus quicquam temere: neque
etiam orationis facultate confisi, ad iniusta delaberemur. Horumque rationes et causas
similiter in naturis bestiarum quas
exaggerata, efferant ad alios malis
involvendos, inquinantes in hoc se immundicia non levi, dum plane impietatis foeditate
contaminantur. Ex quo praeclare Rex vester facit, qui (ut accipimus) hoc genus hominum
solet afficere. Hic ego: Tu videris mihi loqui de delatoribus. nam hos ille tormentis et
suppliciis capitalibus, iisque acerbis prosequitur. Delatores apud Aegyptios
capitaliter puniri Tum ille: Hos ipsos et ego intelligo. nam horum vigilantia,
est scelerata aliorum hominum
apud Aegyptios
capitaliter puniri Tum ille: Hos ipsos et ego intelligo. nam horum vigilantia,
est scelerata aliorum hominum pernicies. Nostra vero lex iubet, ut neminem neque dicto
neque facto quis laedat. Atque ita quantum brevitas permisit, de his disseruimus, ad
ostendendum hoc tibi, omnia in legibus nostris esse statura ad iusticiam: neque
quicquam temere aut severius et durius esse ordinatum et propositum, sed ut per totam
vitam et in actionibus omnibus exerceremus et usurparemus
neque
quicquam temere aut severius et durius esse ordinatum et propositum, sed ut per totam
vitam et in actionibus omnibus exerceremus et usurparemus iusticiam erga omnes homines,
et Dei gubernantis omnia nunquam oblivisceremur. Ita ergo, et quae de cibis, et quae de
bestiis sunt tradita, omnia spectant eo, ut iusticia excolatur, et hominum societas et
conversatio sit iusta.
Mihi itaque videbatur singulorum rationem pulchre exposuisse. Animalia
sacrificari solita
quicquam temere aut severius et durius esse ordinatum et propositum, sed ut per totam
vitam et in actionibus omnibus exerceremus et usurparemus iusticiam erga omnes homines,
et Dei gubernantis omnia nunquam oblivisceremur. Ita ergo, et quae de cibis, et quae de
bestiis sunt tradita, omnia spectant eo, ut iusticia excolatur, et hominum societas et
conversatio sit iusta.
Mihi itaque videbatur singulorum rationem pulchre exposuisse. Animalia
sacrificari solita cuiusmodi nam
bestiis sunt tradita, omnia spectant eo, ut iusticia excolatur, et hominum societas et
conversatio sit iusta.
Mihi itaque videbatur singulorum rationem pulchre exposuisse. Animalia
sacrificari solita cuiusmodi nam dicebat etiam de vitulis, arietibus, et
hircis, qui offerrentur, quos omnes ex gregibus et armentis deligerent mansuetos, et
nihil prorsus quod ferum et indomitum esset mactarent: ut ne sacrificantes ex
legislatoris ordinatione alicuius elationis et superbiae ansam arripere,
quidem ingressos cum muneribus missis, et variis
pellibus, in quibus lex aureis literis lingua Iudaeorum perscripta erat, quarumque
membranae mira arte elaboratae erant, et ita compositae ut oculis discerni non posset
earum compositio, Rex ut vidit, de libris interrogavit. Qui postquam illos involutos
revelassent, et membranas explicuissent: ille diu subsistens, cum adoratione fere septie
ita est locutus: Salutatio Regis interpretibus facta Gratias ago vobis,
viri, sed
paululum cunctatus, respondit: Si in tota tua gubernatione imitatus fueris
aequitatem et mansuetudinem Dei. nam dum ita indignos quidem prosequeris mansuetudine et
longanimitate, dignos vero (quemadmodum par est) tractabis honorificentius et mitius,
illos etiam de sua improbitate detrudes, et perduces ad poenitentiam eius.
Hoc collaudato, proximum interrogabat: 2 QUOMODO quodque instituat et
agat? Ille respondit: Ita ipsum singula recte acturum, si quod iustum est erga omnes
conservet,
huius sententia, interrogabat alium: 8 QUOMODO et ipse
posset omnia conservare et tueri integra et salva, et tandem eundem rerum suarum statum
posteris etiam tradere ad perpetuitatem quandam? Ille dixit: Orando assidue Deum, ut
bona de rebus agendis capias consilia: et monendo liberos, ne efferantur dignitate et
opibus, neve putent se ista habere ex se, sed sciant Deum ea largiri.
Suffragatus et huic sententiae, ex sequente percontabatur: 9 QUOMODO
quosvis
Eretriensis: Recte sane, inquit, Rex. Nam cum a Deo omnia
gubernentur, et recte hoc statuamus, hominem esse Dei creaturam: consentaneum est,
ut ii omnes sui sermonis vim et rectitudinem a Deo principaliter petant. Hic cum rex
innuisset, ipse desiit de his verba facere: ac deinde conversi sunt ad hilaritatem
convivii, quod ad vesperam demum est solutum.
Secundi diei convivium Postridie rursum eodem modo et ordine et
convivium erat apparatum, et singuli discumbebant: ibi Rex,
20 QUOMODO nihil egerimus indignum nobis? Ille
inquit: inspice assidue in tuam gloriam, et excellentiam dignitatis tuae, ut ita
consentanea illis et loqui et cogitare studeas, ex hac animi sententia: Quia omnes
quibus tu imperas, de te cogitent et loquantur. Nam nihil prorsus in te debet esse
simulatum et fictum: quemadmodum neque personam illam quam sustines, fingere et simulare
potes. Hoc alii in te cernentes omnes, similiter studebunt agere. verum tu nihil
simulas, neque es rex
animos gubernat et moderatur.
Suffragatus huic, sextum pronunciare iussit sententiam suam ad hanc quaestionem:
26 QUIBUS esset gratificandum? Ille dixit: Parentibus perpetuo, et in
primis, quoniam Deus maximum dedit praeceptum De honorandis parentibus: secundo loco
amicis, quod idem vult cum dicit; Amicum ex aequo animae tuae. Sed tu Rex praeclare
facis, qui omnes homines in tuam amicitiam pertrahere studes.
Hoc etiam approbato, sciscitabatur ex sequenti:
Hoc similiter approbato. Sequentem interrogabat: 37 QUOMODO quis posset
sinu metu esse? Ille dixit: Si habuerit mentem nullius malae actionis sibi consciam, ex
beneficio Dei, dirigentis animum ad consultationes de omnibus rebus bonas.
Huic suffragatus, ad alium dixit: 38 QUOMODO quis posset in promptu
habere rationem rectam? Ille dixit: Si semper respexerit ad hominum infortunia, et inde
hoc didicerit, Deum adimere aliis secundam
44 QUOMODO sine erratis
vixerit? Ille dixit: Si egeris omnia cum diligenti consideratione, et non habueris
fidem calumniis, sed putaveris tibi singula esse expendenda: sique cum iudicio pariter
et colloqueris cum aliis, et de quibus fueris locutus, illa perficies: ita, Rex, nunquam
laberis et errabis. Sed haec ita expendere, et in iis perseverare, est opus Divinae
virtutis.
His exhilaratus, sequentem interrogabat: 45 QUOMODO possit esse liber et
sit peragatur. Sed illa demum sunt optima consilia, quae divina virtute in piis animis
reguntur.
Recte et hunc statuisse fassus, proximum interrogabat: 47 QUID esset
Philosophia? Ille dixit: Recte sentire et statuere de singulis quae eveniunt in vita,
nec de gradu moveri impetu ullius cupiditatis: sed perpensis incommodis quae ex
cupiditatibus existant, pro tempore omnia agere, ut conveniat cum animi moderatione. Sed
ut horum curam habere possimus, Deus erit colendus.
consilia, quae divina virtute in piis animis
reguntur.
Recte et hunc statuisse fassus, proximum interrogabat: 47 QUID esset
Philosophia? Ille dixit: Recte sentire et statuere de singulis quae eveniunt in vita,
nec de gradu moveri impetu ullius cupiditatis: sed perpensis incommodis quae ex
cupiditatibus existant, pro tempore omnia agere, ut conveniat cum animi moderatione. Sed
ut horum curam habere possimus, Deus erit colendus.
Erga hunc etiam approbatione declarata,
ex civitatibus, cum
tempus adesset, Rex primum ex reliquis ad interrogandum percunctabatur:
62 QUOMODO effecerit, ut non seducatur et decipiatur verbis aliorum? Ille
inquit: Si expenderis et quis sit qui dicat, et quid dicat, et de quo dicat, et quidem
longiori tempore eadem aliis modis sciscitando. Sed habere mentem celerem, et idoneam ad
quaevis diiudicanda, qualem tu habes, hoc est praeclarum donum Dei.
Applausu approbationis edito, alterum interrogabat:
collocutionem, tum et aliis
omnibus praesentibus, et iis qui sententias dixerant, craterem plenum vino libavit, et
tandem ita dixit ad viros illos: Vestro adventu contigerunt mihi maxima bona. nam
multum utilitatis percepi ex doctrina vestra, mihi de regnandi ratione tradita. Hinc
mandavit, singulis talenta tria donari, et puerum qui ea obtulerit. Haec omnibus
approbantibus, cum acclamatione convivium replebatur laeticia, Rege sine intermissione
omnia ad hilaritatem referente.
Ego autem o
convivium replebatur laeticia, Rege sine intermissione
omnia ad hilaritatem referente.
Ego autem o Philocrates fui longior in commemorandis istis: sed tu dabis veniam mihi.
nam ego supra modum admiratus sum istos viros, ita ex tempore respondentes de rebus
meditationis longi temporis. Nec vero ego solum admirabar tum interrogantis solertiam in
meditandis singulis quaestionibus, tum facultatem tam promptam respondentium ita apte et
sapienter ad singulas interrogationes: sed et aliis omnibus qui aderant,
singulas interrogationes: sed et aliis omnibus qui aderant, videbantur haec
admiratione digna, et praecipue Philosophis. existimo autem fore, ut et aliis omnibus
qui haec sunt lecturi, videantur ea supra fidem esse. Sed profecto non licet aliquid
falsi narrare de illis quae excepta et annotata sunt, et nefas iudicem etiam praeterire
aliquid in huiusmodi rebus: sed ut haec sunt acta, ita ea exposui, ut vitarem omnem
errorem. Licet ipse haec omnia percepissem, tamen studiose istam expositionem meam
accepi ab
erat, ut dignum esset descriptione, a
Demetrio scripto excipiebatur. Ac quidem quotidie ad nonam usque horam in tali studio
congregati erant: deinde discedebant ad curandum corpus, quibus omnia large
suppeditabantur quae cupiebant, et praeter haec quotidie de illis quae regi apparabantur
et his Dorotheus ex mandato regio subministrabat. Atque etiam quotidie bene mane
veniebat in aulam, et salutato Rege redibant ad suum locum: lotisque manibus pro communi
omnium Iudaeorum more ex mari, et votis ad Deum peractis
salutato Rege redibant ad suum locum: lotisque manibus pro communi
omnium Iudaeorum more ex mari, et votis ad Deum peractis pergebant legere, et singula
interpretari.
Quare Iudaei vota peracturi manus lavent Interrogati autem et de hoc,
quare post lotas manus vota faciant? respondebant: hoc fieri in argumentum et
testimonium, nullius sceleris perpetrati, quoniam per manus omnes conatus soleant
expediri, ita pulchre et sancte omnia ad iusticiam referebant. In singulos ergo
ut sibi declararet, quam ob causam hoc sibi accidisset: in somno ei fuisse
indicatum, ideo accidisse, quia divina studio suo evulgare conaretur, et referre ad
multos homines. Hinc cum institutum intermisisset, dicitur fuisse liberatus a morbo.
Accepi etiam de Theodecte tragico poeta, cum voluisset aliquid quod scriptum esset hoc
libro, transferre in quandam suam fabulam, fuisse visum ei ablatum, donec perpendisset
hoc sibi evenisse propter hoc suum factum, et per multos dies reconciliasset sibi Deum
votis
animus hominis quomodo ad purum habitum informetur 1
Arabiae montium fodinae neglectae 39
arcis Sionis custodes 34
Aristeas ad Eleazarum legatus 2.16.17
Aristeae cum rege consultatio de legis divinae interpretatione, et captivorum
Idaeorum liberatione 6
Arsamus 19
Arsinoe Ptolemaei Philadelphi soror 16
audiendi cupidus quomodo fieri quis possit 73
de Auditu qualia
rege consultatio de legis divinae interpretatione, et captivorum
Idaeorum liberatione 6
Arsamus 19
Arsinoe Ptolemaei Philadelphi soror 16
audiendi cupidus quomodo fieri quis possit 73
de Auditu qualia in lege Dei praecepta 50
apud Aegyptios capitaliter puniri 51
deliberare recte quid 78
deliberationes optimas quomodo habere possis 65
Demetrius Phalereus bibliothecae regis Ptolemaei praefectus 4
Demetrii Phalerei epistola de libris Idaeorum describendis 12
Deus misericors 64. omnium inspector et creator 6. gubernator et Dominus 7. cur
gloria offensione aliqua imminuta quomodo recuperanda 71
in Gloria perpetua esse quomodo quis possit 69
gloriose se gerere apud quos conveniat 69
gloriosum in primis quid 72
Graecorum de diis commenta 44
gratia apud homines Dei donum 69
gratiam quid conservet 84
gratificandum quibus 70
terrorem incuti 59
prudentia an studiis et doctrina parari possit 73
Psammetychus 5
Ptolemais a Ptolemaeo condita 38
Ptolemaei Philadelphi bibliotheca 4. eiusdem circa decus et splendorem ambitio 28. de Antigono victoria 55
Ptolemaei Philadelphi de Iudaeis captivis liberandis, et lege D. ex Hebraica lingua
in Graecam vertenda consilium 7. 8. inde. Ptol. epistola ad Eleaz. Pont. Hierosol. 14. eiusdem erga doctrina et prudentia excellentes viros observantia
et doctrina parari possit 73
Psammetychus 5
Ptolemais a Ptolemaeo condita 38
Ptolemaei Philadelphi bibliotheca 4. eiusdem circa decus et splendorem ambitio 28. de Antigono victoria 55
Ptolemaei Philadelphi de Iudaeis captivis liberandis, et lege D. ex Hebraica lingua
in Graecam vertenda consilium 7. 8. inde. Ptol. epistola ad Eleaz. Pont. Hierosol. 14. eiusdem erga doctrina et prudentia excellentes viros observantia 41
Ptolemaei Philadelphi laus 67. liberalitas 8.
et lege D. ex Hebraica lingua
in Graecam vertenda consilium 7. 8. inde. Ptol. epistola ad Eleaz. Pont. Hierosol. 14. eiusdem erga doctrina et prudentia excellentes viros observantia 41
Ptolemaei Philadelphi laus 67. liberalitas 8. 14. 16. 97. eiusdem edictum de liberatione Iudaeorum 9. dona ad Eleaz. Pontif. missa 14.17
Ptol. salutatio interpretibus facta 54
Ptolemaeo Lagi F. quot Iudaeorum myriades captae, et in Aegyptum adductae 5
60
sua cuique conservanda, aliena non concupiscenda 68
superbiae comes contemptus 83
in Superbiam ne incidas, quomodo cavendum 81
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.