Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: de Your search found 30289 occurrences
First 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 Last Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 6769-6854:6769. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | Section] scriptę sunt, minus grauate suscipiantur.
Quanti enim non solum Tui sed etiam exteri te faciant, dicerem, nisi uererer, nequis me
existimet hoc, quod a Te impliciter postulo, callide eblandiri
uelle.
emendatosque fieri exoptas. In quorum numero me esse non dubito; ita me amas.
neque ad sinistram declinaret si deuiare nollet. Dubietas uero fronte paululum suspensa
musitantibusque labellis ambigere se dixit an ita esset ut Veritas affirmabat.
Falsitas autem ita esse omnino negauit aliumque longe diuersum tramitem indicabat. Homo
nescius cui de tribus tam uarie sentientibus crederet, postquam rogando singularum nomina
didicit, prudenter profecto soli Veritati fidem adhibendam esse iudicauit. Igitur iter
ingressus eo, quo uolebat, peruenit.
Haec parabola fidei est. Qui Christo credunt, non errant, quia Christus
quo
ille ascendit, peruenitur. Ubi sum ego , inquit ille, et minister meus erit.
Quomodo autem minister eius est qui uel dubitat uel non credit? Talis profecto infidelitatis
minister est, non Christi.
DE ILLO QVI DE FIDE DVBITAT Parabola II
Homo turrim aedificaturus partem fundamenti posuit supra petram, partem supra harenam. Iacto
fundamento murum quadrato lapide cum jam satis alte eduxisset, pars illa, quae in molli solo
fundata fuerat, subsidendo totum aedificium
ille ascendit, peruenitur. Ubi sum ego , inquit ille, et minister meus erit.
Quomodo autem minister eius est qui uel dubitat uel non credit? Talis profecto infidelitatis
minister est, non Christi.
DE ILLO QVI DE FIDE DVBITAT Parabola II
Homo turrim aedificaturus partem fundamenti posuit supra petram, partem supra harenam. Iacto
fundamento murum quadrato lapide cum jam satis alte eduxisset, pars illa, quae in molli solo
fundata fuerat, subsidendo totum aedificium traxit in
laesae fuerint, fructus suos ante maturitatem ad terram demittunt. Virtutum
radix fides est. Ea si quicquid titubauerit, frustra beatae immortalitatis fructus speratur,
cum scriptum sit: Spes impiorum peribit.
DE IVDEORVM PERFIDIA Parabola
ob primorum parentum culpam libertate
exuti sub maledicto Legis essent, liberatorem Christum expectarunt, quem illis uenturum
prophetae praedixerant. Eius itaque futurum aduentum quotidianis sacrificiis
cerimoniisque significabant. Sed postquam uenit et, quaecunque de illo in
Scripturis praedicta fuerant, impleuit, ipsum esse negarunt, persecuti sunt, occiderunt.
Occisus reuixit et in caelum abiit, solutum mundum ab Adae peccato relinquens. Post haec
indignatus ingrati populi regnum euertit et adhuc incredulos perpetua seruitute damnauit.
damnauit.
Quorum tamen tanta mentis obduratio perseuerat, ut omnia extrema pati malint quam ipsum
confitendo salutem consequi sempiternam. Et quoniam non Christum sed Antichristum
praestolantur, cum ipso simul peribunt.
DE HERETICO FIDEM SIMVLANTE, VT FALLAT Parabola IV
Lupus, ut ouium gregi insidiaretur, ouinam pellem indutus pecudem se esse simulabat. Fraudis
insciae oues consortium ferae non deuitabant, eam suum genus esse credentes. Dum ergo parum
sibi cauerent, rapiebantur. Pastor
simplex esto in credendo,
prudens in cauendo, dicente Domino: Attendite a falsis prophetis, qui ueniunt ad uos in
uestimentis ouium, intrinsecus autem sunt lupi rapaces. A fructibus eorum cognoscetis
eos.
DE SPE IN DEO HABENDA Parabola V
Quidam nauis gubernator, cum in medio mari deprehensus procellarum uim ferre nequiret
discissis uelis fractoque remigio et amisso clauo, ad anchoram stetit. Iactabatur nauis
fluctibus, fortissimi tamen anchorarii rudentes eam tenebant,
nostra opem ab
eo sperando dicamus: Tu, Domine, spes mea es. In Te speraui; non confundar in aeternum.
Male tamen sperat, quem peccati non poenitet. Scriptum est enim: Desyderium peccatorum
peribit.
DE CHARITATE ERGA
DEVM ET PROXIMVM Parabola VI
Erat cuidam
regi seruus, qui tota animi intentione, totis uiribus dominum suum
diligebat, Et dum in omnibus obsequi illi cuperet, nullum laborem
suscipere, nullum uitae discrimen adire recusabat. Cunque tam ardenter
amaret, non poterat non
uirtutum, si fundamentum
non posueris dilectionis. Quicquid illa non sustentat, totum id ruere
necesse est, quia sine dilectione Deo placere non possumus. Deus autem
charitas est, et qui manet in charitate, in Deo manet, et Deus in
eo.
DE DILIGENDIS INIMICIS Parabola VII
Mirum in modum quidam rosarum odore delectabatur. Cunque illas non satis caute iniectis
rosario digitis carperet, earum aculeis manum cruentauit. Neque tamen iccirco minus auide
naribus applicatas odorabat. Id cernens alius: Miror te,
rationem quam animae habeamus. Videndum est enim, ne cui liberiorem peccandi
licentiam nostra praestet indulgentia. Sic ergo amemus inimicum, ut corrigatur. Et si hoc
efficere non possumus, saltem ne deterius peccet.
DE PACE CVM ALIIS ET SECVM HABENDA Parabola VIII
Fuit aliquando annus, in quo nihil aduersi, sed omnia laeta sensit humanum genus. Non grando
uineta laesit, non rubigo frugibus nocuit, non reliquos fructus aliqua caeli intemperies
uexauit. Suis temporibus fluxit imber
Hanc pacem
si habueris, nihil triste senties, Apostolo testante, qui ait: Scimus, quoniam diligentibus
Deum omnia cooperantur in bonum. Itaque etiam illa, quae aduersa
tibi proderunt.
DE IIS QVI CHRISTVM SEQVVNTVR ET QVI MVNDVM Parabola IX
Pastor optimus, cum uidisset gregem suum macie confectum, scabie morbidum, uagum
dispersumque et luporum faucibus expositum, uehementer de salute eius solicitus, ad pascua
magis herbida tutioraque oues suas traducere decreuit. Itaque prospiciens ultra collem quendam
aditu difficilem uixque peruium amoenissimam patere planiciem, in qua nihil omnino, quod
reficiendo pecori necessarium foret, desyderabatur, uiam
insequendo ad locum salubriorem fertilioremque transire.
Parabola ista corpus respicit Ecclesiae, cuius caput est Christus. Hic miseratus humanum
genus primorum parentum culpa disperire, pastor aeternus ad oues uenit, mundi huius angustias
pati uoluit, ut homines de angustiis eriperet peccati. Effuso interim sanguine necem
sustinuit, ut nos uiuificaret. Resurgens a mortuis caelum ascendit. Inde, ut se sequamur,
clamat dicens: Venite ad me omnes, qui laboratis et onerati estis, et ego reficiam uos ;
non pane terreno neque cibo
uolunt nec,
quanta sibi
in quo saluari potuissent. Dum ergo breuem modicumque laborem subire nolunt
uoluptatibus dediti, poenas pati ingentes atque aeternas coguntur. Talis uitae exitus illos
manet, qui mundum magis quam mundi dominum diligunt.
DE SECVLI CONTEMPTORIBVS AMATORIBVSQUE Parabola X
Quidam dum piscarentur, alii in mari magnos optimosque pisces capiebant, aliis in littore
stantibus algam tantum colligere curae erat. Et hi quidem omnium stultissimi reputabantur, dum
inutiliter laborare putarentur. At
et
Fugiamus,
quantum possumus, istorum dementiam et Domino Deo nostro tota mente totisque uiribus
seruiamus. Quod si fecerimus, ipse, quo nihil est maius, erit merces nostra. Quia in Deo
manebimus, et Deus in nobis.
DE ILLO QVI PROPONIT MONACHVM PROFITERI, ET CVNCTATVR Parabola XII
Quidam quotidie iactanter praedicabat se nauim onerariam sibi fabricaturum daturumque operam
mercaturae, ita ut speraret breui se imprimis diuitem fore. Multum in deliberando temporis
consumpsit, dum
una certissima spes est felicitatis aeternae. Tu igitur, qui iam in
limine uitae perfectioris pedem posuisti, uide, ne referas, sed audacter ingredere! Nemo Deo
seruiuit, et deceptus est, nemo mundo, et non conquestus est.
DE ILLO QVI DE MONASTERIO REDIT AD SECVLVM Parabola XIII
Quidam in plebe minus quam satis diues peregre proficiscens longinquae regionis regem adiit.
Inter aulicos receptus cum bene laudabiliterque suo fungeretur officio, breui charissimus regi
eiusque beneficiis omnium
spes est felicitatis aeternae. Tu igitur, qui iam in
limine uitae perfectioris pedem posuisti, uide, ne referas, sed audacter ingredere! Nemo Deo
seruiuit, et deceptus est, nemo mundo, et non conquestus est.
DE ILLO QVI DE MONASTERIO REDIT AD SECVLVM Parabola XIII
Quidam in plebe minus quam satis diues peregre proficiscens longinquae regionis regem adiit.
Inter aulicos receptus cum bene laudabiliterque suo fungeretur officio, breui charissimus regi
eiusque beneficiis omnium
ingressi caelesti regi
ministrare incipiunt, et iam uirtutibus diuites facti, quibus ante carebant, pristinarum
uoluptatum, quas abiecerant, recordatione retrocedunt et ad seculum, unde uenerant, redeunt.
Post haec anima aliquantulum resipiscentes erroris conscientia dolent, quod de tutissimo
salutis portu iterum mortiferis mundanae uanitatis fluctibus se commiserunt. At tu, qui tam
perniciosum periculi genus cupis euitare, quoties ueteris uitae cogitationibus solicitaris,
toties confige illas diuinae contemplationis telo, armis orationis perime et
suos, tu me sequere! Hoc
denique certo scias et absque ulla hesitatione uerissimum credas neminem fuisse unquam, quem
in monasterio perseuerasse poeniteret, neminem, qui se ad seculum redisse non aliquando
doleret.
DE IMPARI MERITO PARIS BONITATIS MONACHI ET SECVLARIS Parabola XIV
Pagi cuiusdam colono iam aetate fracto duo liberi erant, ambo agriculturae studiosi. Sed
alter secedens a patre sui iuris factus, alter cum patre manens paternae se totum potestati
dedit. Ambo pari labore
qui patris imperio
subiectus fatigabatur quam qui suo se exercebat arbitrio. Hujusce rei quae causa esset, cum
seniores pagi illius interrogarentur, responderunt matrem plus ei filio debere, qui se sua
sponte patris seruum fecisset quam qui libertate adhuc uteretur, licet et ipse de patre bene
meritus esset; matrem autem omnium esse tellurem, quae omnes aleret.
Haec parabola hoc modo explananda mihi uidetur. Omnes quidem nos per fidei adoptionem Dei et
ecclesiae filii sumus. Sed si ab ea quaesierimus, cur monachi et secularis, cum aeque in
Qui uult post me uenire, inquit, abneget semetipsum et tollat crucem
suam, et sequatur me. Ille semetipsum abnegat, qui nullum sui ius sibi relinquit, sed se
totum perpetuo alterius dedicat uoluntati.
DE FVGIENDA FEMINARVM CONSVETVDINE PROFESSORIBVS CASTITATIS Parabola XV
Quidam in Sicilia montem Aethnam flammas eructantem cum inscenderet, igni propior factus
ardorem sentire coepit. Tum, quo proximior flagranti iugo accesserat, eo magis aestuabat.
Postremo cupiditate
ueritus
fuerit, semper cauens periculum, quod multos perdidit, hic demum animi corporisque
integritatem, quam Deo uouit, laetus offeret et angelorum consortium merebitur in caelo, qui
angelorum uitam uixit in terris.
DE IIS QVOS TENTATIO SVPERAT ET A QVIBVS SVPERATVR Parabola XVI
Rex exercitu in aciem educto proposuit uictoribus praemium, uictis poenam. Cum hoste
congressi praeliabantur. Diu dubio Marte pugnatum est. Qui tandem obnixius pertinaciusque
restitere, uicerunt. In his
Qui uero per ignauiam hostibus cessere,
plurimi inuenti sunt. Quorum alii, cum primum acriter obstitissent, postremo pugnandi
tedio magis quam ui aliqua superati manum aduersariis dedere. Alii uero ante
pugnam transfugae facti iugum subiere
post breuissimas huius mundi uoluptates tormenta ignis inextinguibilis
irrogantur. O, quanto igitur, quandiu hic uiuimus, praeferendus est ocio labor, mollitudini
uitae rigor, deliciis asperitas et, breuiter, uitio uirtus!
DE DIABOLI PISCATIONE Parabola XVII
Piscator callidissimus, cum uarii saporis escas tranquillo mari effudisset, multa piscium
genera uno superiectae fundae sinu comprehendebat, comprehensos mactabat. Si qui autem
illorum, antequam reticulum in sicco traheretur, maculis
amaritudo. Quisquis autem uitio aliquo ex his, quae supra
memorauimus, delectatur, diaboli hamo captus est. Peribit, nisi, priusquam pereat,
poenitentiam egerit et, quae uoluptate illectus commisit, dolendo deleuerit.
DE DIABOLI AVCVPIO Parabola XVIII
Auceps in medio campi posita noctua, sepibus quaqua uersum fusis pulchreque uirescentibus,
septem uirgas uisco illitas
Auidis ergo diaboli faucibus elapsus, eum, a quo deceptus
fuerat, decipit. Quem enim ille delinquentem suam putabat predam, conrectum dimittere cogitur.
Quisquis ita se correctum senserit, Deo gratias agat et cum Propheta concinat dicens: Anima
nostra sicut passer erepta est de laqueo uenantium; laqueus contritus est, et nos liberati
sumus. Adiutorium nostrum in nomine Domini, qui fecit caelum et terram.
DE DIABOLI IN SERVOS SVOS IMPIETATE Parabola XIX
Est quidam tyrannus
agat et cum Propheta concinat dicens: Anima
nostra sicut passer erepta est de laqueo uenantium; laqueus contritus est, et nos liberati
sumus. Adiutorium nostrum in nomine Domini, qui fecit caelum et terram.
DE DIABOLI IN SERVOS SVOS IMPIETATE Parabola XIX
Est quidam tyrannus prae caeteris impius atque crudelis. Illos enim, qui sibi omni prorsus
obsequio famulantur, omni studio parent, in uincula tandem coniectos perpetuis afficit
suppliciis, ueluti si semper suo nomini
uirtutis desciuerint. Tunc enim et ipsos callide sibi conciliatos mittit in
felicitasque sempiterna.
Hic luctandum est, ut illic requiescamus, hic uincendum, ut illic coronemur. Quaeratur ergo
bello pax, quae non nisi bellando inuenitur. Semper tamen Dei auxilio nobis opus est, ut
uincamus.
DE POENITENTIA ET OBSTINATIONE Parabola XXI
Cuidam patrifamilias duo liberi erant, quibus ille ingentia quidem contulerat beneficia, sed
multo maiora adhuc se collaturum spoponderat, tanto eos amore complexus, quantus in nullo
fortasse alio patre erga optimos filios
eum
deliquisse poeniteat nec iam, quantum potest, maturet per uitae emendationem uitare supplicia,
beatitudinem promereri? Nolo, inquit Dominus, mortem peccatoris, sed ut conuertatur
et uiuat.
DE POENITENTIA ET CONFESSIONE Parabola XXII
Imperator quidam singulari pietate insignis, cum plurimos in ciuitate conspiceret, qui
leges, quas ipse tulerat, minime obseruarent, noluit continuo ad ulciscendum scelus animum
conuertere, sed interim aliam rogauit legem, ut,
poenam penderent, qui crimen confiteri et impunitatem
commisso flagitio poscere neglexissent. Nouerat ille quidem omnes eos, qui deliquerant, neque
necesse erat, ut aliquid ex ipsorum confessione disceret. Sed hoc iccirco exigebat, ut illi
seipsos accusando ostenderent, quantum de perpetrata culpa dolent, quantum de perpetranda
cauere decernant; ut scilicet sponte susceptus peccatorum dolor dolorem supplicii, qui
et impunitatem
commisso flagitio poscere neglexissent. Nouerat ille quidem omnes eos, qui deliquerant, neque
necesse erat, ut aliquid ex ipsorum confessione disceret. Sed hoc iccirco exigebat, ut illi
seipsos accusando ostenderent, quantum de perpetrata culpa dolent, quantum de perpetranda
cauere decernant; ut scilicet sponte susceptus peccatorum dolor dolorem supplicii, qui
praestare quam
tunc uniuersis non modo hominibus uerum etiam angelis manifestum fieri et, quod
incomparabiliter peius est, aeternis mancipari suppliciis .
DE FVTVRORVM BONORVM MALORVMQVE CONTEMPLATIONE Parabola XXIII
Rex quidam in omni laudis genere praestantissimus omniumque, quae desyderari queunt,
locuples lege decreuit ita unumquenque ciuium suorum bonis honoreque afficere, si illis dignum
inuenisset, sin contra, in
nunquam finiendo. In insula ergo, in qua
primitus positi fuerant, alii propositum sibi praemium affectantes relegationemque timentes
nauiter operi incumbebant. Alii uero ociosam uitam actitantes iocis risibusque tempus terebant
praesentiumque uoluptatum illecebris deliniti nihil de his, quae futura erant, cogitabant, in
eo duntaxat sibi beatitudinem constituentes, quod mox relinquere compellebantur.
bonis felicitat sempiternis. Quibus certe
si digni effici uolumus, magnitudinem eorum atque gloriam iugiter meditemur. Non potest
terrenis uoluptatibus mens illici caelestium contemplatione occupata.
DE LIBRORVM SECVLARIVM LECTIONE Parabola XXIV
Bonus agricola maturis messibus cum aream
repleuerat, totum simul aceruum uerberat atque contundit. Post haec
paleas a frumento separans, hoc sibi colligit in horrea, illas pabulum
iumentis relinquit. Haud aliter agendum existimo
omnia legere, sed sine delectu
omnibus delectari uitium est. Omnia probate, inquit
Apostolus, quod bonum est, tenete! Et Dominus in
Euangelio zizania cum tritico colligere iubet, sed hoc usui seruare,
illa igni urenda tradere.
DE INSTANTIA
ORATIONIS Parabola XXV
Quidam paupertate compulsus
mendicare coepit. Et primo hostiatim panem petens abunde sibi alimenta
comparabat. Deinde diuitum conciliabula circumiens non modicam
colligebat pecuniam. Igitur elemosinis tandem diues factus dicere
solebat mendicos
inquit, et accipietis;
quaerite, et inuenietis; pulsate, et aperietur uobis. Quid ergo
cunctamur? Ipse iubet poscere, qui solus potest dare, et nisi paratus
esset tribuere, postulare non praecepisset.
DE ELEMOSINARVM FRVCTV Parabola XXVI
Rex iustissimus usuras lege interdixit, et tamen foeneratores
diligebat, qui uidelicet sibi, non aliis foenerarent. Multi itaque
offerebant illi decem et recipiebant centum, quantoque plus
impendebant, tanto plus multiplicato foenore lucrabantur.
damnabilius, quo homines obligantur, et multis
in usu est. Tanta est enim in plurimis terrenae opulentiae cupiditas, ut
caelestis thesauri pariat obliuionem. Cuius quidem thesauri precium qui
recte consyderauerit, facile caetera omnia contemnet.
DE AVARITIAE VITIO Parabola XXVII
Quidam domi
suae largo igne delectatus ligna lignis cumulando magnum conflauit
incendium, ita ut domus quoque flammis repente crescentibus correpta
conflagraret. Quo incendio ipse etiam circumdatus nec effugere ualens
periit. Talis est omnis
rapinis fraudibusque minus abstinet
(caeca enim auaritia est, in omnia illicita impetu ruit) poenam, quae
talibus debetur, elabi nullo modo potest. Et cuncta, quae
congregauerat, relinquere et gehennae incendia nudus subire
compellitur. Talis quippe erat ille, de quo in
Euangelio dictum est: Mortuus est diues, et sepultus est in
inferno.
DE MALORVM CONSORTIO FVGIENDO
Parabola XXVIII
Fullo et carbonarius conducta domo una habitabant. Sed quicquid fullonis cura candificasset
modo potest. Et cuncta, quae
congregauerat, relinquere et gehennae incendia nudus subire
compellitur. Talis quippe erat ille, de quo in
Euangelio dictum est: Mortuus est diues, et sepultus est in
inferno.
DE MALORVM CONSORTIO FVGIENDO
Parabola XXVIII
Fullo et carbonarius conducta domo una habitabant. Sed quicquid fullonis cura candificasset
expollissetque, hoc totum carbonum iuxta iacentium contrectatio nigram diffundens puluisculi
fuliginem deturpabat. Iam nemo fulloni
iacentium contrectatio nigram diffundens puluisculi
fuliginem deturpabat. Iam nemo fulloni pannos credere, nemo inertiam eius non culpare. Cunque
nullum artis suae quaestum facere coepisset, contubernalis exercitio prouocatus ad carbonariam
animum
electus eris, et cum peruerso peruerteris . Qui ergo innocentiae suae munditiem
integram illibatamque conseruare desyderat, flagitiosorum consortia deuitet et sui similium
accessibus copuletur.
DE OCIOSITATE CAVENDA Parabola XXIX
Quidam
ocio ignauiaeque deditus paupertate grauari coepit angebaturque animo
se inopem factum. Nec tamen excitari ad agendum aliquid poterat, quo
sibi uictum
ubi fletus erit et dentium stridor? Tale ergo
meretur praemium, qui tempus ad bene agendum datum nihil agendo
consumit. Declina a malo, Spiritus Sanctus inquit, et
quia hoc non fuit satis, necessario subiunxit: et fac
bonitatem!
DE MENDACIO
VITANDO Parabola XXX
Quidam fingere solitus dum incederet, quod repentino lapsu crus confregisset, edito eiulatu
opem aliorum, ut subleuaretur, implorabat. Multi miserando
protinus accurrebant erigebantque iacentem. At ille
Haec parabola nos admonet, ne mendaciis assuescamus. Nam etiam cum uera narrabimus,
nequaquam uerbis fidem praestabit, quisquis ante fuerit deceptus. Ab illo
quisquis ante fuerit deceptus. Ab illo
mensi fueritis,
remetietur uobis. Non quod
et ipsi peruerso iudicabuntur iudicio- iustus est enim Dominus et
rectum iudicium eius- sed quia merito damnandi sunt, qui aliis
immerito detrahere non uerentur.
DE VICTVS
MODERATIONE Parabola XXXII
Duo rustici suum quisque
iumentum onerauerant frumento ac uino iter habentes urbem uersus, ut
his ibi diuenditis pecuniam secum referrent. Sed unius iumentum plus
iusto pondere pressum prae lassitudine uix incedere poterat gradatimque
in uia
esurietis! Qui
uero non plus quam naturae necessitas postulauerit uentri indulgent, hi
iumentum, quantum ferre praeualet, onerant. Inde rationis compotes
appetitum frenant, uitiis abstinent, uirtutum quaestu ditantur et ad
caelestem patriam hilares redeunt iam nunquam non beati futuri. De his
enim dictum est: Beati, qui nunc esuritis, quoniam
saturabimini! Cauenda est igitur intemperata libido, quae
cupiditatibus seruit, ipsumque corporis nostri iumentum ieiunii
castigatione
saturabimini! Cauenda est igitur intemperata libido, quae
cupiditatibus seruit, ipsumque corporis nostri iumentum ieiunii
castigatione domandum, ne rectae
exultant. Alteros breuis
labor ad aeternam prouexit quietem, alteros breuis uoluptas
inextinguibilis ignis oppressit ardoribus. Vtrorunque finem cogitet,
qui nosse cupit, qualiter sibi inter mortales uiuendum sit.
DE PERSEVERANTIA BONI Parabola
XXXIV
Duo lini textores erant, satis uterque artis periti, sed
ingenio diuersi. Alter enim opus suum ardenter accelerabat, alter
moderate admodum exercebatur. Ille ergo festinus, cum multum una
alteraque die operis confecisset, lapsus demum
cucurrerit, ad capienda usque beatitudinis praemia
feliciter accedit. Qui enim perseuerauerit usque in finem, hic saluus
erit. Nam et in agone non qui celerius, sed qui perseuerantius
currunt, metam citius attingunt et adepti uictoriam coronantur.
DE HVMILITATE ET SVPERBIA Parabola XXXV
Obsidebatur ciuitas Gygantum ab exercitu hominum Gyganteae
proceritati pene aequalium, ab ea murorum parte, quae occidentem
spectat. Eam uero, quae orientem respicit, oppugnabant exigui quidem
corporis, sed uirium robore uiri praestantes atque
uiribus fortiores sunt, non muros illos scandunt, in quibus
aduersariorum superbiam stare uideant, ne pari cum illis uitio
notentur. Sed uerae humilitatis cuniculos prudenter subeundo uictores
euadunt et dominari incipiunt. Laeti deinde iam ad caelestem prouecti
gloriam illum de Euangelio uersiculum decantant: Deposuit
Dominus potentes de sede et exaltauit humiles. His oritur sol
iustitiae, illis occidit, quia Deus et superbis resistit et humilibus
dat gratiam. Ideo alteri orientem uersus stare dicuntur, alteri
occidentem. In lumine igitur ueritatis manent, qui
in quibus
aduersariorum superbiam stare uideant, ne pari cum illis uitio
notentur. Sed uerae humilitatis cuniculos prudenter subeundo uictores
euadunt et dominari incipiunt. Laeti deinde iam ad caelestem prouecti
gloriam illum de Euangelio uersiculum decantant: Deposuit
Dominus potentes de sede et exaltauit humiles. His oritur sol
iustitiae, illis occidit, quia Deus et superbis resistit et humilibus
dat gratiam. Ideo alteri orientem uersus stare dicuntur, alteri
occidentem. In lumine igitur ueritatis manent, qui humiliantur, et in
tenebris erroris excutiuntur, qui superbiunt.
His oritur sol
iustitiae, illis occidit, quia Deus et superbis resistit et humilibus
dat gratiam. Ideo alteri orientem uersus stare dicuntur, alteri
occidentem. In lumine igitur ueritatis manent, qui humiliantur, et in
tenebris erroris excutiuntur, qui superbiunt. Quid multa?
quia Deus et superbis resistit et humilibus
dat gratiam. Ideo alteri orientem uersus stare dicuntur, alteri
occidentem. In lumine igitur ueritatis manent, qui humiliantur, et in
tenebris erroris excutiuntur, qui superbiunt. Quid multa?
corruit in infernum, de inferno sublata humilitas
ascendit in caelum. Et adhuc aliquis uel
dicens: Gaudete et exultate, quoniam merces
uestra copiosa est in caelis! Quis ergo tam insipiens rerum
existimator est, ut non anteponat aeternam patientiae mercedem cuicunque
iniuriae uindictae?
DE INIVRIA QVAE
NEMINI MAGIS NOCET QVAM SVO AVTORI Parabola XXXVII
Fuit quidam tam irae impatiens, ut, cum in alios commotus fuisset,
seipsum diuerberaret, neque uerbera solum, sed etiam uulnera quandoque
infligere sibimet uisus. Etenim indignationis Furiis uelut rabidus
canis
nonne anima preciosior est
mundo? Nolite ergo contemnere animam (ut Apostolus inquit) pro
qua Christus mortuus est. Nam suam contemnit, non solum qui
proximum odit, sed etiam ille qui non diligit.
DE BONO OPERE PERMANENTIS IN PECCATO Parabola
XXXVIII
Arborem frugiferam agricola fouere uolens, multo
labore et fimum ei apponebat et aquam quotidie trunco infundebat. Nec
tamen efficere potuit, quin illa liuescentibus primo foliis, deinde
collabentibus pene tota aresceret, quia radici
ad fruendam beatitudinem peruenire
nititur, qui uel unius flagitii morbo affectus claudicat. Singulis
quibusque uitiis renunciet necesse est, singulis quibusque, quantum
potest, careat, qui ea, quae bene facit, prodesse sibi cupit ad
salutem.
DE MORTE OMNIBVS COMMVNI Parabola XXXIX
Villicus, cum fenum meteret solo tenus, pratenses herbas tam quae
maturae erant, quam quae adhuc lactentes tenellaeque, simul
collegit. Cunctae denique pariter siccatae sunt. Quidam
uillicarum rerum ignari
similitudinem
tenet. Hodie iuuenes, cras senes sumus. Mors autem nemini parcens
nullum aetatis facit discrimen, nullum sexus, nullum fortunae, nullum
conditionis, nullum uirium. Rapit pueros et adultos, uiros et
foeminas, diuites et egenos, dominos et seruos, fortes et
infirmos. Insipienter itaque de illa
communem. Et
cum una uitae mortalium conditio sit, profecto, qui aliquem
eos, qui in Domino moriuntur, nonne pios bonosque lugere
beatudinem illis inuidere est? Infideles autem et iniquos deflere
quidem, non quod moriantur, debemus, sed quod in peccato
moriantur. Scriptum est enim: Mors peccatorum pessima .
DE HORA MORTIS INCERTA, VT SEMPER PARATI
SIMVS Parabola XLI
Imperator confecto bello, cum
uictor in patriam remeasset, donatiuum militibus erogaturus edixit,
quod, qua die in forum ipse descendisset, uenienti sibi omnes cum
armis occurrerent: quod si quos inermes occurrere tunc
hunc semper hodiernum esse
existimemus. Talesque semper simus, quales in fine futuros esse
cupimus. Quotidie quippe uigilandum nobis est, quibus
praecipitur: Vigilate, quia nescitis diem neque horam!
DE DOCTORIS ECCLESIASTICI MERITO Parabola XLII
Rex uidens regni sui populos absque lege non
satis ciuiliter degere, legationem in omnes misit, uiuendi formulas
praebuit, eas obseruantibus proposuit praemium, non obseruantibus
poenam. Hinc quidam mores correxere politicamque uitam
destinabantur, praeceptum
est: In quamcunque domum intraueritis, primum dicite: Pax domui
huic! Et si ibi fuerit filius pacis, requiescet super eum pax uestra;
sin minus, ad uos reuertetur. Porro, qui docendi officium
suscipiunt, si, quemadmodum debent, docere neglexerint, quicquid de
populo perierit, illis imputabitur, dicente Domino per Ezechielem:
Speculatorem dedi te domui Israhel: et audies de ore meo uerbum,
et annunciabis eis ex me. Si, dicente me ad impium: Morte morieris,
non annunciaueris ei neque locutus fueris, ut auertatur a uia sua
impia et uiuat, ipse impius
filius pacis, requiescet super eum pax uestra;
sin minus, ad uos reuertetur. Porro, qui docendi officium
suscipiunt, si, quemadmodum debent, docere neglexerint, quicquid de
populo perierit, illis imputabitur, dicente Domino per Ezechielem:
Speculatorem dedi te domui Israhel: et audies de ore meo uerbum,
et annunciabis eis ex me. Si, dicente me ad impium: Morte morieris,
non annunciaueris ei neque locutus fueris, ut auertatur a uia sua
impia et uiuat, ipse impius in iniquitate sua morietur, sanguinem
autem eius de manu tua requiram.
per Ezechielem:
Speculatorem dedi te domui Israhel: et audies de ore meo uerbum,
et annunciabis eis ex me. Si, dicente me ad impium: Morte morieris,
non annunciaueris ei neque locutus fueris, ut auertatur a uia sua
impia et uiuat, ipse impius in iniquitate sua morietur, sanguinem
autem eius de manu tua requiram.
DE INANI GLORIA ET AVARITIA DOCTORI CAVENDA Parabola
XLIII
Pastori mandauerat gregis dominus ad pascua laeta agere
oues herbisque optimis pastas ad caulam reducere
Si, dicente me ad impium: Morte morieris,
non annunciaueris ei neque locutus fueris, ut auertatur a uia sua
impia et uiuat, ipse impius in iniquitate sua morietur, sanguinem
autem eius de manu tua requiram.
DE INANI GLORIA ET AVARITIA DOCTORI CAVENDA Parabola
XLIII
Pastori mandauerat gregis dominus ad pascua laeta agere
oues herbisque optimis pastas ad caulam reducere diligenterque
custodire. Et ille, ut bene pastae essent, curauit quidem, sed aliis
earum lac, aliis lanam surripere non
fuisse a Domino arguetur, sed
praeuaricator, cum praeceptum sit: Gratis accepistis, gratis date!
Donum quippe Dei est in ecclesiis praedicandi scientia. Hoc
dono abutitur, quisquis aliud quam salutem eorum, quos instruit,
concupiscit.
DE DOCTORE QVI ALITER DOCET,
ALITER VIVIT Parabola XLIV
Dux a rege in
expeditionem missus magno animo certamen mire suos hortabatur
tantumque prae se ferebat audaciae, ut primus cum hoste congressurus
uideretur. Cum autem in aduersariorum copias repente incidisset,
castra quidem muniit
Iudice
damnentur, quando quidem suo se praeiudicio iam condemnarunt? Auditorum
tamen saluti consulens Dominus: Omnia , inquit,
quaecunque dixerint uobis, facite, secundum uero
opera eorum nolite facere. Dicunt enim, et non faciunt .
DE DOCTORE QVI, QVEMADMODVM DOCET, ITA VIVIT
Parabola XLV
Vir quidam imprimis diues conductis ad
excolendum agrum operariis famulum suum praefecit, qui laborantibus
instaret. Ille uidens tandem, quod uerbis urgendo adhortandoque parum
proficeret, sumpto manibus ligone operi sese
arguat alios, qui ipse redargui non possit. Coepit nempe Iesus facere
et docere; sic apostoli, sic euangelistae, sic omnes nuncii Christi
fideles. Qui autem fecerit et docuerit sic, hic magnus uocabitur
in regno caelorum, ait Dominus.
DE
PASSIONE DOMINI PRO SERVIS SVSCEPTA Parabola XLVI
In ciuitate omnium praecipua rex erat prae caeteris
praestantissimus. Huic serui prope innumerabiles et quidem egregii
summa cum ueneratione atque fide obsequebantur ac parabant. Dignus
enim erat, qui ab omnibus coleretur et
rex erat prae caeteris
praestantissimus. Huic serui prope innumerabiles et quidem egregii
summa cum ueneratione atque fide obsequebantur ac parabant. Dignus
enim erat, qui ab omnibus coleretur et obseruaretur ob singularem in
omnes liberalitatem atque pietatem. Cum autem nuncium accepisset
quosdam de finibus regni sui captiuitatem passos iugum subisse
miserrimae seruitutis, in qua illis pereundum erat, nisi ipse
succurrisset, in tanto uitae periculo constitutis opem ferre
decreuit. Cunque cognouisset nulla prope alia mercede illos ab
interitu redimi posse, praeterquam ut ipse eorum subeat
corporis uoluptatibus indulgent, corporis atque
animae redemptorem offendere non uerentur. Hos ille, cui peccant, ante
uitae finem poenitentiam agentes clementer suscipit, non agentes iuste
damnat, quia et misericors et iustus est Dominus.
DE PVRGATORIO Parabola XLVII
Rex
inter potentissimos primus mensam habet decore egregiam et
electissimorum ferculorum semper plenam. Quam uasa
auri purissimi mirabilique fulgore radiantia exornant. Nihil in ea
infertur pollutum, nihil aliqua in parte
quam illi solent, qui pro reparanda
corporis ualitudine uri a medicis atque secari se
permittunt. Medicorum enim anceps ac nutans curatio est, purgatorii
certa indubitataque neque ulla quidem salus corporis cum animorum
salute conferenda.
DE INFERNO Parabola XLVIII
Est specus quaedam monti omnium maximo
subiecta et ipsa ingens intusque latissime patens atque in labyrinthi
more uiarum ambagibus ita implicata, ut, qui semel
introierit, exitum nesciat reperire. Scrupeae interius
monti omnium maximo
subiecta et ipsa ingens intusque latissime patens atque in labyrinthi
more uiarum ambagibus ita implicata, ut, qui semel
introierit, exitum nesciat reperire. Scrupeae interius asperrimaeque
rupes, loca horrida et tenebricosa, nisi quod crebri de cauernis
promicent ignes et ueluti fornacibus exaestuent, horrorem incutientes
cernentibus. Hinc densior fumus quaque uersum euolutus caliginosarum
nubium speciem praebet, sulphuris graueolentis odorem spirat, adeo
nocens, ut eorum, qui adsunt- multi enim illic ob delicta intrusi
errant- et
plangentium atque lamentantium personat
clamoribus. Quacunque te uerteris, nihil non triste occurrit. Deest
omnis aeris temperies omnisque tranquillitas. Assidui uentorum
turbines tempestatumque procellae saeuiunt. Et cum nusquam pedibus
insisti possit, ubi poena non sit, grando quoque igni mixta de
altissima fornice praecipiti impetu in terram ruens nudos miserorum
uertices et uerbere perfringit et flammigero ustulat ardore. Quid
moror in singulis? Omnia illic mala sunt, quaecunque ubique sunt, boni
nihil. Quis ergo ea uel fando explicet uel cogitando comprehendat?
Nunc reliquum
domini iussu seruus nequam in tenebras mittitur
exteriores. Quod autem ignis in malorum supplicium diro semper ardeat
incendio, terribilis illa Iudicis sententia ostendit dicentis:
Discedite a me maledicti in ignem aeternum! Quod ibi
fumus etiam tedio sit, ex Apocalypsi Ioannis constat: De puteo,
inquit, ascendit fumus sicut fumus fornacis
magnae. Et iterum: Fumus tormentorum eorum ascendet in
secula seculorum. Quod praeterea poenas intollerabilis grauet
foetor, eorum libro legitur: Pars illorum erit in stagno ardenti
igne et sulphure. Non solum autem
unius fascis in lacum et claudentur ibi in carcere,
partim a Ioanne in Apocalypsi dicente: Quaerent mortem,
et non inuenient eam; et desyderabunt mori, et fugiet mors ab
eis. Quod postremo ibi serpentes bestiaeque habitent, id est
infensi humano generi spiritus, Dominus in Euangelio de aeterno inferni
igne loquens omnibus manifestum fecit, cum dixit: Qui
paratus est diabolo et angelis eius. Sexcenta talia in libris
diuinis conscripta et multi legunt et plurimi, dum leguntur,
audiunt. Nec tamen uitam corrigere curant, quasi qui ea uera esse
negent. Sed cum uera esse iam
uitam corrigere curant, quasi qui ea uera esse
negent. Sed cum uera esse iam experimento didicerint, poenitere nihil
proderit. Dum ergo licet, dum datur, operemur bonum, ne talia deinde
subire cogamur, qualia meminisse, nedum pati, supplicium est.
DE PARADISO Parabola XLIX
Quoniam autem similitudines, id est parabolae, semper minus aliquid
habent quam res ipsa, quae per illas designatur, quicquid inferno
diximus, parabola est. Eadem profecto ratione, quicquid nunc de
paradiso, hoc est caelesti regno, dicturus sum, erit parabola.
supplicium est.
DE PARADISO Parabola XLIX
Quoniam autem similitudines, id est parabolae, semper minus aliquid
habent quam res ipsa, quae per illas designatur, quicquid inferno
diximus, parabola est. Eadem profecto ratione, quicquid nunc de
paradiso, hoc est caelesti regno, dicturus sum, erit parabola. Quia
nunquam tanta de illo dici queunt, ut multo maiora non
supersint. Igitur, cum inferni loca et poenas lugubri quodam atramento
descripserimus, econtrario paradisum, ubi perfecta felicitas est,
candidiore omni cerusa colore Domino
XLIX
Quoniam autem similitudines, id est parabolae, semper minus aliquid
habent quam res ipsa, quae per illas designatur, quicquid inferno
diximus, parabola est. Eadem profecto ratione, quicquid nunc de
paradiso, hoc est caelesti regno, dicturus sum, erit parabola. Quia
nunquam tanta de illo dici queunt, ut multo maiora non
supersint. Igitur, cum inferni loca et poenas lugubri quodam atramento
descripserimus, econtrario paradisum, ubi perfecta felicitas est,
candidiore omni cerusa colore Domino adiuuante depingemus. Paradisus
igitur amplissima amoenissimaque planicies est,
ut equidem
reor, afficiet ipsos amissae caelestis felicitatis recordatio quam
illata infernalis ignis poena. Vtroque autem torquebitur, qui
praesentis uitae uoluptatibus diffluere quam Deo seruire maluerit.
DE VLTIMO IVDICIO Parabola L
Lex erat a rege lata, ut, quicunque septuagesimum aetatis suae annum
peregisset, cuncta eius acta rite diligenterque examinarentur, et
ille, in quo plus uitii quam uirtutis extitisse apparuisset, capite
mulctaretur, cuius autem uitia uirtutibus uicta
ne
minimas quidem cogitationes nostras relinquet inexaminatas
indiscussasque. Quicquid autem ipse decreuerit, ratum aeternumque
erit. Neque praemium neque poena arbitrii eius ullo unquam fine
concludetur. Et nos interim nullus concutit metus, nulla distrahit
futurorum sollicitudo, quasi certos de promissa bonis beatitudine, cum
nihil tanta mercede dignum fecerimus et non pauca, ob quae perplecti
meremur, perpetrauerimus. Vnde igitur tantus mentis stupor, tanta
animi stulticia? Friuolis nihilque ad nos pertinentibus periculis
terremur, et futurae aeternitatis iudicium non reformidamus! In
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.