Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: eiusdem Your search found 855 occurrences
1 2 3 4 5 6 7 8 9 Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 594-661:594. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]
regnicolarum omnium, inter
articulos referretur, et Regi Vladislao oblatum, ab eodemque confirmatum, ac
postea praelo subiectum a maioribus nostris, ad nos transmissum, et a nobis ad
posteros nostros transmittendum extet decreto 3. eiusdem articulo 6. quo id
magnis, paribusque desideriis, postulatum est a Rege, ut consuetudines illae,
quas Regni Hungariae iudices pro legibus, et pro observatis iudiciorum
processibus allegabant, constitutis ad id a Rege, et Regno
ut civiles loquuntur, Caducitas, dici solent) vel etiam
aliter qualitercunque per Notam infidelitatis, a quocunque de iure regni,
Licet Legistae, considerantes in dicto Gratiani Decreto, quatuor
autoritates: primam, ex praenotatis dictis Sanctorum Patrum; secundam,
ipsius Gratiani autoris; tertiam, cuiusdam Paleae, discipuli eiusdem; et
quartam, Iurisperitorum, et Imperatorum Secularium, doceant solum ex prima
autoritate illud authenticum dici, et Leges Civiles per ipsum eo insertas,
manere tantum Leges Civiles; et non reputari pro Canonibus;
QUAESTIO PRIMA. / Quid est Citatio, seu Evocatio?
Est legitima rei per Actorem, vigore Literarum Evocatoriarum alicuius Iudicis
ordinarii, ad aliquod Capitulum, vel Conventum datarum, medio testimonii
eiusdem Capituli, vel Conventus, in cuius processu Reus existit, (vel etiam
Magistri Protonotarii, potissimum in Causis Fiscalibus) ad defensionem
Causae, per Actorem sibi intentatae, in praesentiam competentis sui Iudicis,
cum
Insinuationalis, Simplex, Utralis, et Personalis.
Prima igitur Insinuatio, seu Evocatio cum Insinuatione, cuius licet expressa
Definitio nullibi in scripto Iure reperiri potest: prout tamen ex signis
quibusdam, et levibus eiusdem descriptionibus, variis in locis colligitur,
est Evocatio illarum causarum, quae brevi termino terminari solent; ut sunt,
omnes Actus potentiarii, etiam in facto Iurium possessionariorum, nondum
tamen Praescriptionis
Ubi Nota, I. Quod haec Evocatio cum Insinuatione, loco Trinae Forensis
Proclamationis decreta sit, (praeter modum de Obligationibus, citato
6. Matth. art. 17. declaratum) 1. Vlad. art. 38. Et 2.
eiusdem art. 2.
II. Quod Insinuatio, aliter etiam sumitur; pro eo videlicet, quod est quid
reductivum in memoriam eorum, quae antea acta sunt: ut dum in vetustioribus
causis, nondum tamen
Magistrum suum Protonotarium, et exponat illi totum causae meritum,
faciatque sibi dari superinde literas Citatorias, sive Evocatorias, ad
Capitulum, vel Conventum, in cuius processu talis citandus existit, et medio
testimonii eiusdem Capituli, vel Conventus, curet ipsum citari: ac deinde
reportata Citationis serie, extrahat exinde literas Relatorias, quas usque
ad terminum eorum Iudiciorum, ad quae citatus fuerit, apud se conservet
diligenter.
aliquando (ut iam non raro usu venit) quando testimonium,
neque citandi, neque vero suorum quorumpiam praesentiam habere potest; et
neque in locum residentiae, huiusmodi citandi intromittitur: tunc signata
porta, sive Ianua eiusdem, Cruce, aut alio quopiam notabili signo ibidem
facto, et idem referente dicto testimonio in literis Relatoriis; huiusmodi
Citationi locus dari solet, quia non per citantem, sed per citandum, ac
suos, factum est, quo
locus dari solet, quia non per citantem, sed per citandum, ac
suos, factum est, quo minus per homines facta fuerit.
QUAESTIO UNDECIMA. / Ex quibus causis Citatio, vel Relatio eiusdem
condescendere potest?
Si debito modo non fuerit facta, non denotando scilicet Locum citati,
quemadmodum iam dictum est proxime, aut tempus, vel Personam, quando
videlicet, ubi, et per quem
motorum causae ab ultimo in praesentem, rite facta non fuerit. Secundam: si
similiter Processus causae ultimus, bene non sit specificatus, neque ob id
novus suum principium bene sumpserit. Tertiam: si Condescensio eiusdem
casuae, ubi potissimum per adeptionem bonorum fieri contingit, bene denotata
non extiterit.
QUAESTIO SEXTA.
Quid
proclamata. Secunda, Ad non par, extradata. Tertia, Post par, ad nullam
responsionem, Adiudicata.
Ubi Nota: I. Quod sententia Primae Proclamationis, datur extra Sedem, per
Magistrum Protonotarium, facta eiusdem proclamatione, foris in atrio Domus
Iudiciariae: Duarum posteriorum, datur de Sede, ubi et proclamatur, ut iam
dictum est. II. Quod huiusmodi Extradata sententiarum, potissimum in causis
arduis, et quae finalem rerum
et quae finalem rerum decisionem contingunt, per plures Magistros
Protonotarios subscribi, ac etiam per fenestram clara et intelligibili voce
proclamari debent: 6. Matth. art. 20. Item, 1. Vlad. art. 69. Et 4.
eiusdem, art. 12. De quo vide infra, Cap. 9. quaest. 2.
QUAESTIO NONA.
Quomodo notatur Reus, si tempore Proclamationis non
quidem statuit danda, sed ut simul ac penes illa
tamen, et tanquam ad latus ipsorum, statim et de
praesenti respondere quoque debeat. Utraque vero authentice sub Sigillo
eiusdem Iudicis extradantur passim.
QUAESTIO SEXTA. / Poteritne aliquando ex receptis Paribus Condescensio
eorum fieri?
Poterit, si quando
solummodo,
recuperandi potestatem habebunt liberi, vel fratri: 1. tit. 105.
Quia Iure natura Parentes liberis, et e contra Liberi Parentibus
acquirunt:
extradabitur?
Inhibitione ipsi utendum est: praesertim, si nec per se, nec per alium, in
iisdem Iudiciis antea adhuc comparuit, aut visus est; neque quisquam, eius
nomine egerit, aut Literas Procuratorias eiusdem in Iudicio produxerit:
sententiam extraxerit,
bene advigilet, si prius in alia causa, per se, vel per alium comparuerit;
accipiatque; superinde authenticum Testimonium ab aliquo Iudice,
demonstrando eidem ipsum ad oculum, et protestando de praemissa eiusdem
comparitione; alioquin sine tali testimonio nihil efficiet. Ast si
comprobabit ipsum, uti dictum est, comparuisse, et nihilominus huiusmodi
Inhibitione uti voluisse: convincetur in poena Emendae linguae; citato
disponens de toto, intelligitur disponere de omnibus eius partibus. Et sic
in proposito praesenti, si disposuit de tota Octava, quod dies Festi
excludantur ab ea; disposuit etiam de Sex ultimis diebus, tanquam una
eiusdem parte, ut ab iis quoque tales Festi dies excludantur. Sicut et
proxime citatus Articulus 52. anni 1550. expresse innuit,
huiusmodi prohibitas fieri debere, ante Sextum diem, ultimi diei Iudiciorum.
Festi
se ipsam, a Iuramentali depositione; aut tam se ipsam, quam
adversam partem, a Communi Inquisitione, ante Octavum diem, termini ad id
praefixi, vigore Literarum Prohibitionalium alicuius Iudicis ordinarii,
medio testimonii eiusdem Capituli, vel Conventus, in cuius processu
exstiterint, prohibet:
exigere, et
acceptare minime praesumat; neque literas suas Testimoniales, super non
depositione praetacti iuramenti, quocunque modo extradare audeat. In Communi
autem Inquisitione, ut Testimonium suum, ad Executionem eiusdem exmittere
non audeat; literasque suas, super non celebratione ipsius Attestationis,
parti Adversae extradare nequaquam praesumat: quin potius, in utraque suum
hominem pro testimonio fide dignum, ad partem adversam
Executione latae
per Iudicem sententiae, violenta quaedam propulsio. Quae semel tantum fieri
debet; siquidem in una eademque causa, binaria vice facta, Notam
infidelitatis infert: citato proxime loco Vlad. art. 19. et 5. eiusdem
art. 4. licet aliter olim observatum fuisset. 6. Matth.
art. 16. et 1. Vlad. art. 57. Sicque iterum causa redit, ad suum
Iudicem. Ubi Nota, quod si Actor, sive pars triumphans contra
potius a
tali levatione oneris, quam ut exinde damnum aliquod eveniat: sicut et
superius quoque super hoc dictum est, quaest. 11. cap. 4. IV.
Quod post Repulsionem, non semper directe solet ratio eiusdem ad meritum
Causae spectans reddi: sed Procuratoris responsio revocari; aut etiam aliae
responsiones fieri passim.
art. 22. et 6. Matth. art.
10. Alioquin condescendit Executio.
QUAESTIO TERTIA.
Quae requisita ad Communem Inquisitionem ex praemissa eiusdem Definitione;
vel etiam Aliunde colligi possunt?
Haec Nimirum: quod quotiescunque huiusmodi Inquisitio fieri debebit, per
utramque partem, uno die celebretur, et non diversis pro alia atque alia
idque ante mortem
solenni asseveratione testatum reliquerit, aut Iureiurando confirmaverit.
Octavo, si exardescente facto, fugam dederit, et inveniri non poterit, vel
aegre tandem. Ac aliis similibus, utpote si socius eiusdem criminis, contra
ipsum testimonium dederit, supra quaest. 5. aut ubi de facto
quidem Rei constitit, ut idem Reus morti iam adiudicatus, (veluti et
articulus 43. anni 1597. illam admittere
quid contra Nobiles fateri videantur, reponi
consuevit.
QUAESTIO DUODECIMA.
Sed An, et Quomodo post peractam communem Inquisitionem, ex reportata eiusdem
serie, Alterutri partium iuramentum imponitur?
Soepe enim post reportatam communis Inquisitionis seriem, alterutri partium,
iuramentum imponi solet, his modis. I. Quod si Actor, pro parte sui
aut Palatinali hominibus,
et testimonio alicuius credibilis loci, in cuius processu extiterint,
praefixo eidem ad id certo loco et termino, vigore literarum
Adiudicatoriarum Iuramentalium, mediante iuramento, adiudicata certa eiusdem
causae, vel assertio, vel depulsio. Ubi Nota, I. Ipsam fieri solere
aliquando solis etiam partium in personis. II. Quod licet
in aliis quoque idem fieri videamus, tamen praecipue in titulo seu
neque revocari valet, uti suo loco
dicetur, quaest. 25. cap. 8. Atque ideo etiamsi interdum
cogatur (I) per (A) ad negandum aliquid, quod prius confessus est, id
potissimum tamen in propria eiusdem responsione, non debet admitti, contra
Iura Regni, et ad praecavendum
periurium, cum et alioquin secundum communem iam usum, ab affirmativa, ad
negativam non datur
contemptum Iudicii et Iustitiae; non solum in facto potentiae, sed etiam in
amissione causae convinceretur, et convictus haberetur, eo facto. 6.
Matth. art. 16. Licet 14. eiusdem, in centum
florenis puniebatur solum.
De Collaterali Attestatione.
QUAESTIO
2. continet) ab eodem Iudice, a quo et
compulsoriae extractae fuerant, vel etiam alio, ad Comitatum (licet
Vice-comiti tantum intitulatae reperiantur,
inter Iudicem, et exponentem, aequaliter dividi solet.
QUAESTIO DECIMA OCTAVA.
Quare dicis ad Comitatum, et cum eiusdem Comitatus Exmissoriis?
Quia Vicecomites a semetipsis nullam Executionem facere possunt, nisi de sede
Iudiciaria cum literis Exmissoriis Comitatus exmittantur. 2. Vlad.
art. 16. sub poena emendae
solum huiusmodi
fatales dies, intra sex septimanarum spacium; sed etiam certa quaedam onera,
in extrahendis appellationibus de facto observantur, ab ipsis quidem ad
Dominum Magistrum Thavernicum, virtute literarum eiusdem
Praeceptoriarum
Iudiciariis Comitatuum post factam
convictionem, cum poena Appellantis centum florenorum; illa autem fit in
Curia, saltem per modum translationis, ab uno Iudice ad Alterum, sola partis
voluntate ita postulante, sine omni onere eiusdem, idque semel tantum, tam
per Actorem, quam Reum, cum omni plenitudine Iuridicorum gravaminum,
qualitercunque in ea subsequendorum. Ubi Nota, quod si talis Translatio
causae facta fuerit in hospitio coram Magistro
Iudices
Pedaneos, in rem adiudicatam, transmissa, cum literis exmissionalibus, ipsi
Actori ad exequendum extradaretur; an Appellans, tunc primum Appellationi
cedendo, Novo iudicio in ea uti, dictumque Actorem, ab executione eiusdem
revocare possit? Quanquam Aliqui dicant, id ipsi licere facere,
priusquam scilicet talis sententia, debitae executioni demandetur, ut et
quidam Stylus continet; tamen Alii censent, id ipsum
medio tempore extra Octavas, ad
quoscunque terminos competentes, huiusmodi causae in Curiam Regiam deductae,
per Iudices suos ordinarios, in quorum praesentiam transmitti solebant,
revidebantur.
in partibus adhuc Novum impetrat, prosequiturque
Iudicium. Secundo, quando huiusmodi Appellationi non cedit, sed
Transmissionem ipsam omnino extrahit de sede Iudiciaria; ac nisi per partem
triumphantem urgeatur, vel ex paribus eiusdem proclametur, ad lucrandum
tempus tacet, neque ipsam revideri facere vult. Ubi tandem secus fieri non
potest, sed necessario causa revideri debet, tunc allegando se nondum Novum
iudicium in ea habuisse, statim datur
igitur Procuratoris Revocatio, responsionis
alicuius Advocati, per eum praeter voluntatem, et extra informationem
constituentis, seu Principalis sui in Iudicio factae per eundem principalem,
cum solito onere retractatio, et eiusdem nova responsione coram Iudice
facta, reformatio. 2. tit. 79. Ubi praecavendum ab oneris levatione, nisi
omnino in huiusmodi revocationem consentire voluerit: quia alioquin, velit
nolit, eam admittere debebit, etiam cum
Fit, etiam post latam sententiam coram Comitibus, aut Vice-comitibus, et
Iudicibus Nobilium, vel altero eorum, cum tribus florenorum in duabus
Iudiciariis, in tertia parte adversae. Post factam autem in Curia Regia
eiusdem Causae ratificationem, et post remissionem ad eosdem Comites, vel
Vicecomites, ac Iudicialium, propter huiusmodi approbationem per Iudicem
superiorem factam, tale onus duplicatur et in sex florenis deponitur. 3.
tit.
se, super huiusmodi facta Repulsione extrahere
conabitur, Inhibitione usus fuerit, praetactasque Relatorias extradari
inhibuerit, et partem repulsam, contra se evocari fecerit; tum solum
Inhibitionis onus deponere, et rationem eiusdem dare inhibens tenebitur;
quia totus iam praemissus processus, in solam Inhibitionem coaluit. Neque
ideo arguetur, calumniose processisse quia hoc pacto unum Iuridicum
remedium, altero destruxit, et non utroque simul uti
sub iisdem Iudiciis, vel Diaeta, talis transmissio, ob alia
ardua negotia, vel alias causas maioris momenti, revideri non poterat;
ideoque in alium terminum, aliarum similium causarum reiicitur, cum propria
ac per omnes Magistros Protonotarios subscribi, sicque
de sede extradari palam et publice, non autem
private in hospitiis. 6: Matth. art. 20. et 1. Vlad.
art. 99. et 4. eiusdem art. 12.
QUAESTIO TERTIA. / In processu quotuplex potest esse sententia?
Quadruplex. Prima, per non_venit, cui occurri
vel prohibitione illius.
Si vero Princeps huiusmodi sententiato atque convicto Gratiam
fecerit specialem; tunc ipsa Gratia non de homagio. Et tertia
parte Iurium possessionariorum eiusdem convicti, in portionem utputa Actoris vel adversarii
cedente, sed capiti tantummodo ut capitalem poenam non subeat,
ac duabus partibus ipsorum Iurium possessionariorum ad portionem Iudiciariam
cedentibus
Livius. Et Gellius lib.
17. cap. 21. Quo in casu, ob atrocitatem criminis, etiam famosi
milites, mulieresque contra ipsum audiuntur, servi in Dominum torquentur, et
qui crimen admiserunt, ac eiusdem criminis socius, contra socium in testem
admittuntur. Ut supra quaest. 5. cap. 6. dictum est. Nec
quicquam suorum abalienare, neque sibi debitum exigere potest. Et quod
severius est, filii eius
minoris debet reputari, quam calamitas publici
status Cic. Orat. 4. in Catilin. et Portius Latr. in
declamat. sua, similiter in eundem Catil. Item
Salust. in Coniur. eiusdem Catil. dicit, de confessatis,
sicuti de manifestis rerum capitalium,
more maiorum supplicium esse sumendum. Sicut et in comminatione sola ignis,
quanquam
multo magis in hac id observari deberet.
Secundo: Nota, seu crimine Infidelitatis sine
consilio Dominorum Praelatorum, et Baronum Rex neminem condemnat. 1.
Vlad. art. 13. et
Infidelitatis sine
consilio Dominorum Praelatorum, et Baronum Rex neminem condemnat. 1.
Vlad. art. 13. et
seu duplici colore
acquiritur, hoc est, vel coram duobus Iudicibus, vel Iure perennali, et
titulo pignoris simul; quia nemo duplici Iure potest aliqua bona possidere.
cum intentione fallendi, et decipiendi alterum, verum ei negando,
et falsum asserendo iureiurando interposito (quanquam periurium et aliter
sumatur, ut patet
reddita sufficienti ratione administrationis, proventuum, nulla obstante
Nobilitatis praerogativa, in propriis personis captivari possunt, potissimum
si aufugere satagent.
sua misericordia potius praevenire
solet. Prouti et servarunt sibi suae Maiestates, etiam in deliberatis
homicidiis hanc authoritatem.
seu onera, in causis coram ipsis vertentibus aggregata, exigendi
liberam habent facultatem. Et Primo quidem de sua portione, parti adversae
satisfactionem impendere debent.
Sed quae poena statuta, si Vice-Comites huiusmodi Executionem facere
noluerint?
Evocati ad tricesimum secundum diem, a die Evocationis in Curiam Regiam, in
praesentiam scilicet Iudicum Regni ordinariorum, ac potissimum eiusdem, cum
cuius huiusmodi literis Remissoriis, requisiti fuerunt, extra omnem seriem
regesti, si culpabiles reperti fuerint, convincuntur in centum
florenis, inter Iudicem, et Actorem dimidiandis; ac insuper in
cuive Regia Maiestas sigillum suum Iudiciale,
cum consilio
Dominorum Assessorum, et Consiliariorum suorum, ad conservandum confert,
sive Assessores, ita ut
ultimo assumptus praecedat priores. Ab interiori vero parte, sive ad
parietem, attingunt ipsum Domini, Vice-Palatinus, Vice-Iudex Curiae, et
Magistri Protonotarii, Palatinalis, Iudicis Curiae, et duo eiusdem. Et hoc
ideo, ut vel directo intuitu litigantes aspiciant, deliberationesque versa
ad eos facie pronuncient, vel ne a frequentia astantium protrudantur; vel
vero ne liceat partibus, vel aliis astantibus, literas, vel
astantium protrudantur; vel
vero ne liceat partibus, vel aliis astantibus, literas, vel signaturas,
coram ipsis a tergo inspicere. Ubi autem aliquis ex primariis Dominis
Iudicibus Regni defuerit, sed solum Locumtenens eiusdem extiterit: tunc
talis Locumtenentis Vice-gerens, et Protonotarius, Vice-gerentem et
Protonotarium dicti primarii Iudicis sequitur: quia primaria semper digniora
secundariis, reputantur. Ac postremo tandem, in altera
extiterit: tunc
talis Locumtenentis Vice-gerens, et Protonotarius, Vice-gerentem et
Protonotarium dicti primarii Iudicis sequitur: quia primaria semper digniora
secundariis, reputantur. Ac postremo tandem, in altera fronte eiusdem
Tabulae, ex opposito Domini Personalis, Director Causarum locum suum habet:
Vox tamen ipsorum, primum incipit ab hominibus Domini Archi-Episcopi, postea
quatuor Nobilibus iuratis, deinde a Directore, ad Magistros
QUAESTIO DECIMA NONA.
Debentne Iudices iuramento esse astricti, et qua forma?
Debent maxime iurare,
scribitur; sicut ibi proceditur.
QUAESTIO DECIMA. / Da exemplum aliquo huius Citationis?
N. Vice-Comites Comitatus Mosonien. Nobili. N. Iudici Nobilium eiusdem
Comitatus Mosonien. Salutem et omnem prosperitatem.
Nobilis nobis dilecte; dicitur nobis in persona Nobilis, N.
expedita, in dicta sede, suo modo
referre debeas et tenearis. Secus non facturus. Datum in oppido Raiika
feria tertia proxima, post festum T. anno T.
Debet claudi sigillo eiusdem Vice-Comitis usuali tantum, et non Comitatus,
sine custodia in complicatione exterius, et magis sursum ultra medium, ac
sub sigillo, lecta, per mediam similiter complicam, nulla
subscriptione interius
16. cap. 8. Secundo,
recentiores occupationes in Curia Regia, varie privilegiatae reperiuntur,
Decreto Novizol. anni 1542. art. 8. Inhibitione, Contradictione, et
Repulsione, non obstante. Et Posonien. art. 4. eiusdem anni 1542.
Contradictione et Inhibitione non obstante. Item Sopronien. anni 1553. art.
21. Inhibitione et Repulsione non obstante. Quanquam in Comitatibus, haec
omnia Iuridica remedia admitti soleant, iuxta quorundam
ad eos causam deducere, maturioris
revisionis gratia,
Antiquitus hae erant: factum testamenti, Matrimonii, Dotum, et rerum
paraphernalium, periurii, verberationis et spoliatis Clericorum, et
Mulierum, nec non aliae his annumeratae.
Matrimonii, Dotum, et rerum
paraphernalium, periurii, verberationis et spoliatis Clericorum, et
Mulierum, nec non aliae his annumeratae.
Non omnino, quia id Decreta Regni per expressum vetant,
Et vicissim, si Iudex
saecularis quoque cognoverit, aliquam causam pertinere ad forum Spirituale,
is etiam illam illuc remittere tenebitur.
(I) et neque obediverit, decernitur
contra ipsum Invocatio brachii saecularis, et dantur Actori superinde
literae Invocatoriae brachii saecularis, ad quarum productionem, petitur
brachium saeculare, vel a sua Maiestate, vel ab eiusdem Locumtenente, quibus
inscribuntur, quivis Regnicolae, sed tamen magis vicini et necessarii,
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.