Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: totum Your search found 1382 occurrences
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 309-338:309. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 11 | Paragraph | SubSect | Section] ab se occupate de gentis appellatione nomen indidere. Quapropter Hungari perinde ac alienae terrae inuasores a finitimis odio habentur, praesertim a Boëmis Polonisque, qui quantum terrarum inter se et Dalmatas interiacet, id totum sibi ab Hungaris per iniuriam ereptum putant. Se enim non modo a Dalmatis oriundos esse predicant, sed etiam aliquando coniunctas terras, nulla externa gente eos dirimente, habitasse, credo ducta a linguae commertio
310. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 11 | Paragraph | SubSect | Section] Vistulaque amne transmisso usque ad Albim peruenisse, ac regna Boëmorum Polonorumque condidisse, partim ad austrum concessisse, pulsisque Dacis non solum Transistranas regiones, quas postea illis Hungari eripuerunt, sed totum etiam Illyricum occupasse, suumque nomen regioni indidisse. Magna enim Illyrici pars nunc quoque Raxia appellatur, quandoquidem ab illis nationibus, quae inter Danubium et Rhipheos montes colunt, Romanum etiam imperium
311. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 12 | Paragraph | SubSect | Section] retinentes adhuc quaedam Latinę linguae habitus ac morum uestigia. Sane ante Slauenorum in Illiricum ingressum non modo Dalmatae Latina lingua, qua multa nunc quoque utuntur, sed et omnes Illyrici usi sunt, deductis per totum Illyricum Latinis coloniis. Vnde nunc quoque maritimi Dalmatae a caeteris gentibus, quae mediterraneas Illyrici regiones incolunt, Latini appellantur, non quia Dalmatae Romano pontifici parent, sed quia lingua, habitu et
312. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 21 | Paragraph | SubSect | Section] conflaret. Proceres deinde supplex orat, ne se reginam legitime creatam deserant, priuatamque esse patiantur. Spondet praeterea, si Vuladislauum Hungariae regem declararent, seque ille, quod quidem eorum fauore posse fieri sperabat, uxorem duceret, totum thesaurum regnante Matthia ab se qualicunque modo congestum in communem regni usum uersuram, rata et omnem rerum iacturam priuata uita leuiorem fore, nec difficulter pecunię detrimenta resartum iri, si uoti compos facta esset. Principes qui Vuladislauum in Hungaria regnare optabant,
313. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 39 | Paragraph | SubSect | Section] Deus permittit rapi a Turcis, immani ac nefaria gente, Christianae nationis liberos, et eos, qui per aetatem nihil admittere in Deum potuerunt? Nec solum rapi, sed etiam Christianis sacris initiatos Machomethanos effici, et tandem a uera subductos religione in cultu scelerati Machometis totum uitae cursum peragere, ac per sequelam fato functos infelicium sedes animarum apud inferos sortiri, quum certo sciamus Deum ab se condita summopere diligere? At qui sicut occulta, ita et iusta Dei iuditia esse fateri necesse est. Nec propterea Deum minus colendum esse, eo quod nunquam
314. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 44 | Paragraph | SubSect | Section] Graecosque ac Epirotas subegere, et demum Illyricos, progenitores nostros ― inde enim Boëmi ac Poloni originem ducunt ― bona ex parte superarunt. Nam quicquid Illyrici intra Drilonem, Sauum, et Vrpanum amneis iacet, id totum in ditione Turcarum est. Quare, si salubre pati potes consilium, haec arma, quibus bellum Hungaris minaris, in Turcas conuerte. Qua profecto in expeditione fratris quoque ac Hungarorum bona opera es usurus. Satis amice suaserat, ni mens, ira et imperii cupiditate in
315. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 48 | Paragraph | Section] ut quaeque gens, modo absit emulatio, malit suae linguae principi quam externo parere. Maximilianus, Austrianorum erga se animo ac uoluntate comperta, nihil cunctandum ratus, ne, prius quam ipse arma sumeret, aut Hungari depositis simultatibus ac odiis communi utilitati studere inciperent - totum enim regnum eo tempore intestino bello, ut demonstratum est, ardebat, quae quidem res ad arma Hungaris inferenda hostes maxime concitabat, quum alioqui esset terribile Alemanis praesertim nomen Hungarorum ― aut Alberthus, qui tunc grauis hostis regno Hungariae instabat, pace cum
316. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 72 | Paragraph | SubSect | Section] trifariam fere diuisa sunt. Quorum unam partem, et eam quidem potiorem, sacerdotes administrant, aliam nobilitas possidet, tertiam, una cum publicis uectigalibus ac colonorum tributis, rex ipse obtinet. Haec enim regibus et ad pacis ornamenta et ad belli subsidia tribui neccesse est. Atque quum totum regnum ex duobus et septuaginta conuentibus seu ciuitatibus, ut supra dictum est, constet, omnes in quatuordecim dioceses distributae sunt, quibus singulis suus praeest pontifex. Qui sane partim adaequant opibus nobilitatem, partim longe superant, atque aeque ac caeteri
317. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 74 | Paragraph | SubSect | Section] regnandi intulerit spes, non est neccesse me uobis iam proelio instante narrare, quum pręsertim neminem uestrum ea fugiant, quae uniuersam fere Europam fama peruasere. Quis enim ambigat, quicquid damni, quicquid ignominiae post regis Matthiae obitum huic regno infixum est, non id totum ab ipso Albertho manasse, eiusque scelere perpetratum esse? Propterea quod si ille suis finibus sese continuisset, postea quam nos Vuladislauum in regem accepimus, nec in Hungariam, temerarius homo, atque in fratrem impius irrupisset, Hungari, pace iam cum Iano Matthiae filio
318. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 87 | Paragraph | SubSect | Section] nihil noui tunc in sacerdotes decretum
est. Nam quum multos dies in conuentu per speciem uerae expeditionis agitatum esset,
quonam modo arma in Turcas moueri possent, ut scilicet nobilitatis animi a nouo consilio abducerentur, tandem haec simulata expeditio omnium consensu delata est, quoad
totum regnum singulas recognoscendo regiones rex perlustraret, ut scilicet uirium peritior suarum cum potentissimo hoste arma conferret.
protensis munitionibus ad
rupes zephyro obiectas moenibus circundat, planitie omni extra munitiones
relicta, quam partim sylua, partim palustre solum id temporis obtinebat. Nam
quicquid urbi inde adiectum est, id totum postea ciues aucti fortuna
extruxere. In medio fere oppidi, regionem hanc nunc incolae
hunc pontificem adeo deplorata uita atque ad extremum perditum fuisse, ut
omnia sacra precio uenderet. Quosdam insuper cardinales diuitiis notos ueneno sustulisse dicitur, quo eorum pecuniis liberorum suorum ex adulterio susceptorum fortunam augeret. Quare eius etate per totum fere Christianum orbem hi uersiculi passim
decantabantur:
uacuae sunt,
captiuorum multitudine frequentissimas reddam.
Nec putes quicquam periculi ab illis gentibus nobis impendere posse. Luxu omnia ibi
fluere audio,
Baccho tantummodo indulgent et Veneri, quorum scilicet sacra per totum
annum ab illis continenter celebrantur, ut neque orientem, neque occidentem solem
quispiam eorum unquam aspiciat.
Aestate nihil praeter choreas puellarum ac iuuenum,
cibo potuque madentium, per urbeis et
Nulla apud
eos ars aut disciplina in maiore habetur precio, quam quae decertanti usui esse potest,
atque iccirco sagittandi atque equitandi peritissimi sunt. Tanta his belli inest gerendi
cupiditas, ut grauius fere ocium quam morbum ferant. Hostibus superatis nihil sibi arrogant, sed totum Deo acceptum referunt. Si forte, ut saepe fit, uincuntur, suae in Deum
impietati aduersam adscribunt fortunam. Et quum apud eos nulli
sit dedecori paupertas,
neque diuitiae neque generis uetustas quempiam honestiorem reddunt. Quem
parum prudenter iactare
uideamur, quae sane tuae magis fortunae quam nostrę uirtuti tribui debent. Ea nimirum
conditione omnes tuos natura in lucem aedidit, ut quicquid decoris uirtute sua, industria,
uigiliis, labore parare possent,
id totum te maxime illustraret, caeteris uero tuorum tantum ex eo laudis accederet, quantum tu ipsis permisisses. Nemo enim remigi potius quam
nauis gubernatori rei nauticae bene gestae assignat decus, nec colono praeter constitutam
stipem, licet ille laborem suum in colendo agro impenderit, sed
ratus oppugnationem
ignobilis, ut nunc est, urbis, quam per se subiret, regi parum conuenire, simul ut ex proximo, si usus postulasset, auxilia suis posset submittere. Statuerat enim non nisi ui capta,
aut oppidanorum uoluntate dedita Naupacto ex illis regionibus abscedere. Nam quum
totum Corinthiacum sinum, quem nunc Patrensem uocant, in ditione haberet,
Naupactum in faucibus ipsius sinus sitam a Venetis obtineri aegerrime ferebat.
Venetus imperator ubi cognouit Turcarum classem soluisse atque Aegeum mare
petere, relicto Corcirae satis firmo
paucioribus interfectis. Galli
enim, ut fere et caeteri Oceani accolae, in nauali bello mira utuntur disciplina, adeoque
operibus ac tormentis instruunt naues, ut pene nulla ui expugnari queant. Etenim praelium turritis maxime nauibus inituri quicquid aperti inter proram et puppim est, id totum
opere in formam carinae structo atque testudineato obtegunt, quod quidem ex ualidis
asseribus unius pedis interuallo inter se uinctis, pluteis superiniectis ad militaris uineae
modum construitur, relicta superne inter extrema asserum cacumina trasenna, per quam
nautae propugnatoresque a
solet. Quis enim regem laudat, in quo
beneficentia desideratur, uel si caeteris uirtutibus sit praeditus, quum e contrario multa
uitia aut omnino contegat splendore suo liberalitas, aut minus conspecta faciat?
pulueris
memorabili praelio compulsis, regnum
Galli occuparunt.
Erat Hispanis dux Consaluus Adigarius, sicut pacis artibus uir insignis, ita omni bellica laude dignissimus, quem supra diximus Cephaleniam de Turcis coepisse. Qui quum
uidisset Italos Francis conciliari, iamque in eorum ditionem totum regnum concessisse,
statuit quoad Galli simul incolarum fauore, simul suis ipsorum uiribus florerent, certamine supersedere,
nec manum cum his conserere, uerum cunctatione atque mora eos
eludere, satis gnarus et Gallorum uim breui
dotis nomine ita possideret, ut singulis annis quinquaginta
Patauinique legatos ad regem misere, qui significarent se, quae rex imperasset,
facturos. Ille eas urbes ad imperatorem Romanum pertinere fassus iussit Maximiliani de
se arbitrium expectare. Quo facto Francorum rex non minorem modestiae laudem quam
uictoriae tulit, tametsi hac animi moderatione totum uictoriae fructum pene effuderit.
Nam tunc haec ferebatur opinio: si cum uictore exercitu Mestrim progressus esset,
respublica Veneta ultimum fuisset passura, propterea quod illius ciuitatis plebs, quae
magna ex
consilio uehementer permotus ingenti sumptu eum ab Aegypto domum reuocauerat rege Aegypti haud inuito ― magnis enim muneribus, ne reditum Corghutis
moraretur, cultus fuerat.
Corguthes igitur ubi in Lydiam rediit, commutandam sibi consilii rationem
arbitratus totum se ad Selynis amicitiam adiunctum, ut paulo ante demonstrauimus,
uideri uolebat. Itaque ad Selynem in Cappadociam Trapezuntum, ubi ille satrapaeam
obtinebat, nuntium confestim mittit, qui Bazethis in Achimathem animum ei indicaret,
simulque hortaretur eum, ut in Europam transgressus
semper dedisse, quod a iusto simul et magnanimo rege expectandum
est.
Et quia ipse non tam meam quam publicam causam suscepi, quicquid felicitatis
fortuna tribuerit, id totum mihi uobiscum commune futurum est. Nihil enim mihi
antiquius erit quam de me optime meritis parem gratiam referre, et eos beneficiis meis
quam ornatissimos reddere, qui in asserenda dignitate mea strenuam operam nauauerint.
Atque ut cognoscatis, quid ex utroque
ab auo Mechmethe in Asiam proficiscente
Constantinopoli relictum fuisse, auoque ibi extincto locum regium tenuisse, quoad pater
Bazethes ex Amasya Constantinopolim accessit. Qui quidem animaduertens parentem
imperii iam parum esse potentem, conuersus ad praetorianos, qui regis creandi totum ius
sibi uendicauerant (solis enim ex omnibus Turcis una uiuere ac uel rege inuito magno
numero coire licet), conatus est eorum studia ad se trahere. Sed quum percepisset illorum fidem Selyni obstrictam esse omissa tandem regni petitione de salute paranda coepit
cogitare. Itaque existimauit
prouinciam. Est enim mos apud Turcas hanc regionem attribuere
Decimo legatione apostolica, re nunquam non quaestuaria et lucrosa,
regressus in Pannoniam coepit Hungaros hortari pollicendo peccatorum purgationem ad
expeditionem in Turcas suscipiendam, credens nec Hungaris id ingratum fore, et nullum
inde tumultum aut periculum ortum iri. Quod quum per totum Hungariae regnum fama
uulgatum esset, Georgius Scytha, quietis ac ocii impatiens, accedit ad cardinalem, profitetur se breui magna Hungarorum manu contracta Turcis bellum illaturum, modo nobilitas Hungarica aut suis opibus huic expeditioni auxilio foret, aut saltem moram tam egregio facto non
hominum caesa, e queis partim gladiis sagittisque, ac lanceis uulnera acceperant,
partim tormentis lacerati conspiciebantur: his crura, illis humeri et manus, aliis capita a
corpore diuulsa erant, quibusdam per pectus et costas pila lapidea traiecta effusis ac
disiectis uisceribus totum corporis positum ac figuram confuderat. Nec minus foeda
equorum caeterorumque iumentorum strages cernebatur.
Caeterum, quamquam Selynes dimidiam fere exercitus sui partem amiserit, fama
tamen aduersae pugnae in Sophenos uertit, eo quod quum praelio facto uterque
eodem cultu Deum omnium rerum auctorem una uobiscum
colimus. Eum solum diuinis honoribus uenerandum censemus, immo, si quid prospere
hac in expeditione, ut speramus, contigerit, quandoquidem iustissimum bellum suscepimus, id totum Deo acceptum referemus. Nec ullum seorsum a uobis praemium mihi
dari postulo: et gloria, licet ea propria sit regum, et utilitas uictoriae inter nos futura est
communis. Caeterum si unquam ulli homines egregiis facinoribus perpetuam famam merito consequuti sunt, ego una uobiscum (quippe
Importauerant Diocleates naui Rhacusam, inter alias fruges, aliquot
uini amphoras, appetente festo die, quem Christiani sacrosanctam resurrectionem
appellant, quo sane solenni lustrari solent religiosi uiri, et quidquid piaculo
dignum per totum annum admiserint, ritu Christiano expiare. Hoc eodem die
Slauini, caeterorum more barbarorum, non tam sacris precationibus, quam epulis
ac largiore uino uti solebant. Diocleates animaduertentes, Rhacusanos ita
Slauinis obsidione
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.