Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: studio Your search found 708 occurrences
1 2 3 4 5 6 7 8 Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 165-216:165. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 3 | Paragraph | Section] me facturum putaui. Nempe ac si unquam alias, his temporibus uidimus malis consiliis non modo res publicas regnaque commutari, sed etiam funditus euerti. Eos autem, qui forte aut rei gestae duntaxat cognoscendę studio haec scripta legere uoluerint (etenim uel nuda rerum cognitione capimur) aut parata habere, unde summere possint, quae huberiore stylo perscribant, rogatos esse uelim, ne a me Romani eloquii dignitatem, iamdiu una cum imperio
166. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 8 | Paragraph | SubSect | Section] erat, marmore e Transistrana Hungaria, quam olim Datiam uocarunt, petito, ubi multa uictoriarum monimenta a Romanis erecta imperatoribus reperiuntur. Ferunt autem Matthiam sepulcrum suum, perinde ac illud esset imminentis mortis praesagium, metu deterritum haud absoluisse, opusque magno inchoatum studio interruptum reliquisse. Quo facto mortem quidem ętate nondum illi timendam ― quinquagesimum enim annum uix attigerat ― sed uiribus corporis crapula ac uenere iam absumptis prope instantem nequaquam distulit,
167. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 22 | Paragraph | SubSect | Section] si ei fuisset obtemperatum: quippe cuius erat sententia, caeteris fere reguli amicis id
uehementer propter rei turpitudinem improbantibus, comprehensos in regia optimates,
qui comitiorum initio ad regulum saepe commeabant, positis custodibus tantisper
detinere, dum Ïanus, an militari studio regnum posset inuadere, experiretur. Hoc autem,
utrum Petri odio ab inimicis confictum sit, in uulgusque aeditum moribus eius crimen
affirmantibus, an ab ipso Petro cogitatum, in ambiguo pono. Nihil enim mihi de hac re
satis compertum est.
atque ob id Hungarorum dolum percipere non potuit, qui ei, inscio, ut arbitror, rege Vuladislauo (nondum enim in Hungariam uenerat) intendebatur, uirique
defuncti non sine famae iactura omnino iam obliuiscitur, atque amori, quo dudum capta
erat, indulgens magno studio Vuladislaui partes suscepit. Illa enim uiuente adhuc coniuge, si famae libet credere, quae saepius ficta pro ueris nuntiat, Vuladislauum ardentissime amasse dicitur.
Quam quidem opinionem inde natam reor, quia regi Matthiae
perdidici.
Cuique genti, Vuladislaue, sicuti sua lingua est attributa, ita et proprios mores inesse satis
constat. Nec profecto haec morum diuersitas nationibus solum, uerum singulis fere
hominibus euenit, atque his etiam, qui iisdem parentibus sunt procreati. Vnde alium alio
teneri studio, aliisque uti moribus passim uidemus. Quo fit ut quaedam nationes rectorum humanitate in offitio contineantur, alios non nisi imperii seueritas coercere potest.
Hi largitionibus principum, efficaci uulgi illecebra, capiuntur, nonnulli generis nobilitatem in principe maxime
uirtutum obtinent campos, quippe in quibus sapienti uiro suppetit facultas, ut alia
opulentiae commoda omittam, exercendae temperantiae, dispositionis, diligentiae, liberalitatis, magnificentię. Quin etiam nemo sibi constans eum, in quo primum adscitus est,
statum alio statu permutat, nisi studio perfectioris uitae. Sed quod genus uitę perfectius
quam praesulum? Caeteri enim sacerdotum ordines ad ipsam tendunt perfectionem.
Praesules uero, quandoquidem aliis documento esse debent, consumatissimae gradum
uitae sortiti sunt.
Cur igitur, Iane, me in Hungaria
conferat. Et profecto reges (quamquam in neutro
peccandum est) multo minus decet in erogandis pecuniis quam in accipiendis peccare.
Vuladislauus Danubio, qua Strigonium praeterfluit, traiecto, haud mediocri partim
Hungarorum, partim Boemorum multitudine comitatus Budam petit, magnoque ciuium
studio in urbe excipitur, sacrificiisque prius de more factis in regiam deductus est. Scio
non esse ne mediocriter quidem eruditi, nedum Christiani hominis ulla superstitione,
uanissimi cuiusque ingenii ludibrio,
euentus
iussu Vuladislaui ― uir enim fuit, ni stupidum dixeris, satis
mansueti ingenii ― quietos esse, atque intra muros sese continere, frendens ac hostiles
spiritus gerens castra circiter quinquaginta millia passuum a Pesto retulit. Nam
Danubium traiciendi nec consilium fuit, studio Hungarorum in Vuladislauum conuerso,
et facultas omnino sublata erat, nauibus Pestanis sub aduentum Polonorum ad alteram
fluuii ripam traductis.
Maximilianum ultro quidem ob instantem expeditionem accersendus transfugit, ultionis
magis quam pietatis, quam patriae debebat, memor. Caeterum ne transitio, sicut parum
honesta, ita et uilis, sine probabili causa emolumentoque eius, ad quem transfugerat,
uideretur, quasi ac non partium studio, sed iniusta damnatione ad publicum parricidium
esset impulsus, data dicendi potestate,
Si mihi, inquit, inimicorum acerbitate in patria
esse licuisset, inter praecipuos, Maximiliane Caesar, propugnatores me regnum Hungariae
nunc haberet. Neque enim mihi mors
factis, multum
auri deberet, castello quodam ad Sauum amnem posito, una cum agro satis lato, ac frequentia colonorum instructo, ne pecuniam, cuius semper fere ob ingentes sumptus erat
indigus numeraret, donauerat, siue cupiens hominem ex opifice in equestrem dignitatem
prouehere ― magno enim studio ille rex ferebatur obscura illustrandi ― siue ambiguae possessionis donatione, ut erat ingenio callidus, opifici imponens pecuniis suis parcere
uoluerit. Igitur, ubi scalptor animaduertit regis beneficium sibi ereptum esse, simulque
mercede debita se fraudatum ― quippe hunc
impar. Iam eo utrinque uentum erat, unde
praelium committi posset, instructusque uterque exercitus signum pugnae expectabat:
nemo enim ducum iniussu gladium stringere, aut telum emittere audebat. Crederes
utriusque aciei impetum tunc maxime, quum pugnae studio animi solent accendi,
diuinitus fuisse repressum, propterea quod rex quietus placidique ingenii, impium esse
ducens pugnam incipere, suos ne procurerent continebat. Nam et Deum ― ignauia, an
pietate
ac inconsultae arrogantiae uerba, ne dicam deliramenta, tametsi legati uix risum comprimentes audiuere, utpote satis certi eum, etiam
cum Albertho et omnibus fere uicinis gentibus coniunctum, Hungaris bello haud
quaquam parem fore, ut paulo ante dixi, modo principes Hungari uno studio publicam
amplecterentur utilitatem, tamen, quo eum a societate Alberthi auerterent (omnia enim
in Hungaros communi consilio gessisse ferunt) ita respondent, ut et Hungaris omnia
integra relinquerentur, et Alemanus nihil sibi non concessum putaret. Se, postquam ad
conuentum
a nostra remota sunt aetate, recentia et que priuatim ad me attinent
attingam.
Ni in Pestanis comitiis rex a principibus Hungarorum fuissem dictus, clamoribusque
omnium ordinum confirmatus ― humanis nempe uocibus latentis animi habitus indicatur
- nunquam uos in Hungariam studio noui imperii aquirendi induxissem. Non enim dominandi
cupidine hanc suscepi prouinciam, quum domi amplioris etiam regni spes non
desit, sed ne lectus in regem Hungarorum ipse mihi per ignauiam deesse uiderer, propterea
quod non in priuatis quibusdam
praesulem asperos uulgi animos, tanquam procellam quandam, oratione
sedare. Qui ut sibi etiam multitudinem placaret, in medio illo clamoris ardore silentio
indicto,
Mirum in modum gaudet, inquit, uiri Hungari, rex Vuladislauus hoc uestro in
rempublicam studio, nec profecto minus sua quam uestra causa lętatur, quum uideat ita
uos in patriam esse animatos. Nullum enim officium in eam conferre potestis, cuius ipse
magna ex parte non sit particeps, felicemque sibi huius regni administrationem uestra beneuolentia
regni administrationem uestra beneuolentia demandatam fore arbitratur tali ciuium suorum uoluntate. Quid enim
amplius cuilibet imperio contingere potest quam ciuium animi uno consensu communis
boni studiosi? Nimirum haec sola res imperia et firma facit et magnopere auget.
Sed nec tali studio, uiri fortissimi, a uobis rex uincitur, quin immo amore publicae
utilitatis ita flagrat, ut nullum bellum pro ea, nullos labores, nulla pericula, nec ipsam
denique famae ac gloriae iacturam, quam sane quisque generosus animus omnibus externis bonis anteponit, subire recuset, modo id
uiolatio saepe reges nationesque potentissimas exhausit, hostibus subdidit, deleuit, funditus
euertit, ita Deo constituente, qui promissis ac iuramento semper testis adest.
Postea quam Thomas assedit, maior pars principum iurisiurandi magis religione
quam honesti studio eius sententiam collaudant, quibusdam tamen ex conditionibus
Alemano demptis, quo caetera facilius admitterentur ab Hungaris, pacem omnes decernunt. Igitur in hunc tandem modum Vuladislauo pax perpetua cum Maximiliano conuenit, non profecto quae Hungaros, omnium circa gentium
fugatus est atque equis et armis spoliatus, ut re in religionem uersa Hungari putauerint sine ulla humana opera Turcas
profligatos fuisse.
Attamen hoc regis successu ― nam qualiscunque ea aduersus Turcas uictoria extitit,
tota in Vuladislaui felicitatem transferebatur ― a studio nouarum rerum haud quaquam
deterriti sunt principes Hungarorum. Itaque quum alia nouandarum rerum occasio haud
occureret, constituunt omnes proceres, Stephani Botheris imprimis instinctu, quem
opera Thomae antistitis a Transiluana praefectura amotum fuisse dicunt, in unum conuenire,
sociis, haud
absurde possint coniungi.
Memoriae proditum est Sarracenos, Arabicam gentem, quondam ex Sicilia, quam
armis magna ex parte iam occuparant, ingenti classe ad litora Dalmatiae
praedandi studio delatos, urbemque Epidaurum, Slouinorum armis iam fractam,
ui coepisse, ferroque atque igni funditus euertisse, ciuibus subito atque
improuiso malo perculsis, dum Epidaurii Slouinum terra
oppugnantem uix
Aliquot deinde post annis Polimirus cognomento Belus, materno genere Romanus,
paterno uero Rhathislaui Bossinatium quondam regis pronepos, qui a filio
Gothislauo regno pulsus Romam sese exulatum contulerat, in Illyricum studio
auiti regni recuperandi est profectus. Iam enim Gothislaui
nuncupant ― se suosque exponit, quos inter Romanici quidam seu Romae nati,
ex Illyrico tamen oriundi, fuere apud suos satis honesti, quorum quidem
maiores una cum Rhatislauo patria extorres Romam sese recaeperant, atque
studio antiquae patriae repetendae, una cum liberis ac coniugibus, Belum in
Illyricum proficiscentem sunt secuti. Eo loci a Ioanne, Tribuliensium
pontifice, regnique principibus, qui officii gratia obuiam nouo
regi
e Dalmatia Venetis summam coeperant obtinere auctoritatem, magnusque
his honos fidesque, praecipue ob integritatis famam, est habita.
Quo autem studio fidem semper coluerint Rhacusani, eo maxime tempore
declaratum est, quo Georgius, Dardanorum ac Triballorum rex, Stephani
Nemagnae successor fere ultimus, regno a Turcis pulsus Rhacusam una cum
familia se recępit, ui
erogato, quem ei Rhacusani
conseruarant, in regnum est restitutus. Atque recuperato regno haud immemor
beneficii Dardanus rex extitit. Semper enim gratiae Rhacusanis referendae
summo studio operam dedit, atque adeo omnibus eos est prosecutus officiis,
ut, praeter alia beniuolentiae in eos indicia, ubicumque ipse imperitabat,
permiserit cuique Rhacusano ciui debitorem suum indicta causa, ac nulla
magistratus
animos infregit, attamen quantum a dignitate dempsit,
tantum opibus eorum adiecit. Etenim infirmitatis suae iam satis gnari, in
omnibus publicis actionibus metum inde in consilio habent, ac omisso
amplificandae fortunae studio sublimium animorum affectu solis uectigalibus
augendis incubuere, unde et tributum Turcis commodius penderent, et
suppeterent expensae ad urbis custodiam neccessariae. Sed iam procul ab
incoeptu tractus, eo unde me
inituros nec
equo ad rem militarem idoneo, sed tolutario uehebatur, nec ferreo tegumento corpus
munierat. Itaque adhibito equi sui gressu respicit ad equites, qui pone sequebantur, nulla
uoce ad eos cohortandos aedita. Nam sicut nullo agendi, ita etiam nullo eloquendi studio tenebatur. Illi autem per se quid facto opus esset intelligentes ― et erant omnes
ueterani milites ― admissis equis impetum in oppidanos faciunt, eosque in oppidum confestim compellunt, atque una cum fugientibus et ipsi portas irrumpunt. Vuladislauus
potitus urbe
merito ab omnibus appellatur. Haec enim uirtus diuinae imitatrix naturae nihil sua causa agit, sed eius gratia, in
quem suo duntaxat delectata officio utitur beneficentia.
Atqui haud ab re tua futurum est, Vuladislaue, si Alberthus cognouerit non magis
senatus sui studio quam tua uoluntate regnum paternum obtinuisse. Nam et te secum
syncere in gratiam rediisse iam hoc potissimum erit argumento, et si quid forte ueteris
offensae apud eius animum resederit, huius meriti delebitur magnitudine, atque extinctis
omnibus odii reliquiis hoc
Coruinus, quocum Turcae, utpote finitimi, bellum continenter gerebant,
Hungaris imperitabat. Is sperans, si Gemium in potestate haberet, non solum facile consecuturum, uti Bazethes intra fines suos sese contineret, atque inualidior uiribus fieret certo enim sciebat Gemium a popularibus studio, ut fit, nouarum rerum ualde desiderari
- uerum etiam se bonam imperii partem eo facto Turcis adempturum. Quippe arbitrabatur Bazethem fraterno metu nullam pacis conditionem ab se dictam recusaturum,
legatos ad Lodouicum, Francorum regem, Turcam petitum mittit. Gallus, nondum
incredibili fide prosequimini. Sed meum non est turpem transfugae una uobiscum subire
notam, et amicorum charissimis tanti dedecoris, simul et periculi esse causa, atque
alienum scelus meum ipsius, fuga patriam relinquendo, facere, in exilioque per dedecus
degere studio consulendae uitae, si non regia nunc ui, at certe morbo mox omnino interiturae. Proinde quemcunque exitum mihi dederit fortuna, eum haud inuitus subibo.
Atque ita uultu interrito, eodemque animo, quo locutus erat, collum laqueo frangendum
carnifici praebuit. His de Othomanorum
caeterum sicuti uniuersos magnifacere ac timere, ita singulos uehementer contemnere. Quum igitur aegre ferret Venetos, cum quibus sane pacis
tempus iam exierat, quasdam urbes maritimas in Graecia atque Illyrico possidere ipso
mediterraneis regionibus imperitante, omni studio ad eas in potestatem redigendas
incumbit, eoque magis, quod ad custodiam regni sui pertinere arbitrabatur maritimam
oram suis obtineri praesidiis, ne aliquando ea loca ad se oppugnandum hostibus aditum
praeberent. Valde enim eum propter Italiae propinquitatem perterruerat
ne suam quidem pudicitiam magni
faciebant. Quod temporis comessationibus supererat, iocis ac ludis, aut aucupio, rei
aeque ac imperaturo dignissimae, dabatur. Literae quae sane humana ingenia uel
maxime excolunt apud eum nullo fere in precio erant. Ab armorum et equitandi studio
prorsus abhorrebat, ac si cuiuspiam mercatoris, non autem principis filius esset, magisque meminerat se ciuem Mediolanensem esse, cuius proprium est opificio ac mercaturae, ut plaerisque Italis mos est, incumbere, quam Francisci Sforciae nepotem, qui quidem quum esset nouus
licet iam
extincta sit eorum nobilitas, oblata externi auxilii occasione iugum excutiat, et in communem hostem arma rapiat. Inde morem illis esse arbitror, ut si quem forte alicuius
numeri hostem intra fines suos armatum coeperint, eum extemplo interficiant; rursus,
ipsi praedandi studio egressi, quemcunque in hostico nacti fuerint conseruent, in
seruitutemque abducant. Tametsi ferocissima natio solos fere Hungaros, Choruatos et
Moldouios sibi uirtute pares ducat; caeteros uero Christianos, eo quod haud saepe comminus, sed tormentis ac missilibus ut plurimum
Peloponnesiacum
litus Methonem uersus nauigabat. Iamque
Cyparissiam attingens oram ad ostium
Alphaei fluminis aquandi gratia substiterat,
quum eo Bazethes rex studio suam e proximo uisendi classem cum parte equitum uenit,
atque ubi e iugis Cyparissio incumbentibus litori naues omnes cursum tenentes, nec
incolumes modo, sed etiam aliqua ex parte uictrices prospexit, ex equo, ut ferunt, disiliit, atque posteaquam prostratus humi (eo ritu Turcae
hosti repugnare in
mentem uenerat, legiones traducit, acieque instructa ad hostem pergit. Galli e castellis,
quae ponti superimposuerant, deturbati, ponteque ammisso ac hoste in castra pene
accaepto, a ducibus destituti, morbo, fameque magna ex parte confecti, et ob id certaminis studio auersi, ne tentato praelio dissipantur. Qui uero per ualetudinem effugere
nequiuerunt, positis armis hosti sese dediderunt. Dux Hispanus arbitratus non
minus decorum esse uictis parcere quam hostes superare, suos a caede hostium inhibuit,
per speciem aspiciendae cuiusdam insigni
forma mulieris, dato uni ex suis, cum quo consilium communicarat, negocio, nil tale suspicantem obtruncat, saccoque una cum grauibus saxis insutum in Tyberim demersit. Hoc
parricidio admisso Caesar, cardinalatu, quem a patre ultro oblatum non religionis studio, sed spe, ut plaerique faciunt, opulentioris fortunae accaeperat, sese sponte abdicauit, palam professus se a pontifice progenitum, et ob id tanto nequaquam idoneum sacerdotio, atque ac maius flagitium esset illegitime natum summum sacerdotium obtinere
quam sacris Deoque
regis consiliariis rem
prodentibus, quos ille donis ac pollicitationibus sibi nequicquam conciliarat. Sane quilibet liberorum regis suos apud patrem parare solet fautores. Itaque quasi desperans de
successione paternae fortunae coepit Selyni in speciem regnum moliri, ratus eo in
fratrem studio et illius uoluntatem redemptum iri, nec suis uotis propter aetatis honorem
id magnopere obstiturum. Credebat enim Achimathe primo loco deiecto aut sese eum
ipsum locum adepturum, aut, si ad spem euentus non respondisset,
Selyne non
autem Bazethis
ex filio nepos, quamuis esset patris iussu inter regia auxilia, tamen Cichane inter hunc
tumultum repentina morte, dum inter epulas cum aequalibus largiore uino utitur,
exanimato, cognitoque aui in Achimathem studio Selynis
partes secutus est, ne Achimathis
rem, quem, ut dictum est, uehementer oderat, copiis suis augeret. Tanta sane illi seu
explendae irae cupiditas extitit,
(ad quinque autem et uiginti millia armatorum ex uariis Turcaici imperii regionibus, iam ad ipsum confluxerant, quorum pars magna egestate
compellente, caeteri
nouarum rerum, ut fit, studio eo se contulerant) huiuscemodi uerbis milites allocutus esse dicitur, quo illorum animis oratione confirmatis non magnopere
patris eius maiestatem uererentur, atque uel si armis decernendum foret, sese ad suam
causam adiungere non dubitarent:
Non me fugit, inquit,
literis ingens incussa est sollicitudo, indice uinciri atque
in crastinum diem asseruari iusso, periculum suum animo uoluendo noctem uigiliis extraxit primaque luce proditorem accersit. Reus arbitratus nemini facile persuasum
iri fortunam suam nouarum rerum studio idoneam crimen inficiatur, licet eum uultus,
orationi dispar, satis proderet trepidatione conscientiam indicante. Et quum neque
minis, neque tormentorum aspectu ad sceleris confessionem cogi posset, indicis admonitu puer tonsor accitur, interrogatur unde ad Macedonem peruenisset.
abdiderat, ore ipsius specus uepribus obstructo) omnia
circa scrutati loca forte animaduertunt ad os specus, in quo Corguthes latebat, congestas
uepres recens succisas. Suspicati, id quod erat, ibi quippiam nuper a uicanis abditum
esse, quod a conspectu suo dedita opera submotum esset, studio, ut fit, inquirendi amotis uepribus reperiunt regulum ueste obsoleta ex subcoactis confecta indutum humi, ut
Turcis mos est, contractis cruribus sedentem. Quem quum hortarentur, ut ad Selynem
impauidus accederet, beneque de fratre speraret, respondit se probe scire morti esse
uocari diximus, ut
eos omnium gentium latrones appellent, asserentes, siue quis Christianorum Romam rei
suae expediendae causa petierit, exhaustum pecuniis domum inde reuerti ― pontifex
enim Romanus etiam minimi sacerdotii tam collationem quam confirmationem studio
pecuniae congerendae sibi uendicauit ― siue legatus a Sede Apostolica in aliquam
regionem missus fuerit, onustum auro per omne nefas quaesito Romam regredi.
Fatetur praeterea uanus homo, ut furorem suum, quo tantum Christiani sanguinis in
Rauennati agro effusum est,
Scythe improbitatem. Qui dum Tauruni in praesidio
eques satis strenuus agit ― est autem id oppidum in confluentibus Saui et Danubii, ut
supra demonstratum est, situm, Nanderalbam aetas nostra appellat ― forte una Turcarum
equitum turma Samandria egressa praedandi studio agrum Taurunensem ingreditur.
Distant autem haec duo inter se oppida uiginti circiter millia passuum, atque utrunque
in ripis Danubii conditum, alterum Turcaicos limites, alterum Hungaricos finit: nam
quicquid agri in medio iacet cultoribus uacuum solitudo obtinet. Hungari, qui
confestimque metu obsidionis ad Ioannem Sepusiensem, Transyluanum praefectum
nuntium misit, qui illi indicaret, ut in oppidum Thibiscense ab agrestibus esset compulsus, quantoque in discrimine uersaretur, ni illi subsidio acceleraret. Sepusiensis cognito
tanti uiri periculo non tam succurendi studio (honoris enim, ut fit, aemulatio eorum animos disiunxerat), quam ne gloriae occasionem praetermitteret ― nam in publicam utilitatem uel aduersario opem ferre amplum sibi fore existimabat ― coactis quum suis, tum
prouinciae suae uiribus, magnis itineribus Thibiscum
cadauera, non
cremare) ignem iniecere,
eo consilio, ne, quantum Turcarum copiae diminutae forent,
appareret, numeroque interfectorum hostes inito sese pro uictoribus, tanta Turcarum
clade conspecta, ferrent. Quidam spoliandi studio, simul et suos funeris causa inquirendi, dum hostilia uoluunt cadauera, reppererunt, magna spectantium admiratione, foeminas quoque uirorum armis ornatas, atque ita in hostem uersas, ut aduersis uulneribus
uiderentur esse confectae. Et quod maiorem incutiebat admirationem,
inibitis, memineritis uos aduersus infestissimos latrones gladios
strinxisse, et certam animis spem uictoriae concipite. Daturus est enim Deus nobis huius
belli exitum, quem par est nos expectare, qui iisdem sacris ac religione coniunctos ab
iniusta eripimus seruitute, ac tanto studio in libertatem uindicamus, qui nostrae sectae
hominibus salutem, lucem, uitam restituimus. Quae enim uitae usura potest esse sub
nefario degentibus latrocinio? Nec moueat animos uestros, milites, Cercassorum in obeundis pugnae simulacris agilitas.
Cercassorum in obeundis pugnae simulacris agilitas. Huiusce certamina ab equis magis quam ab equitibus fiunt, et ea multo similiora sunt saltationibus quam dimicationi. Excidet hosti de
memoria sua in equitando habilitas, quum Turcaicae robur iuuentutis oculis studio pugnae ardentibus in se inferri conspexerit, quum emissis missilibus res geri comminus gladiis
stantibus equis, uulnera inferri et accipi, cruorque effusus late manare coeperit: insitae
animis uirtuti ficta cedet meditatio.
Itaque quum primum uideritis hostes tormentis
affecto, utpote
itinere et longa ualetudine conflictato, peruenit. Inde Hadrianopolim concessit, ratus
Hadrianopolitanum coelum corpori suo ad uires confirmandas admodum conuenire,
quum praesertim et uenandi uoluptate teneretur, et illa regio syluosis collibus distincta
huic studio idonea esset; quamquam sunt, qui tradant, Selynem Constantinopolitanam
habitationem consulto uitare solitum. Nulla enim ibi, ut ferunt, nox illi quieta erat,
paternis furiis eum exagitantibus. Sane in illa urbe patrem regno abire coegerat.
Caeterum Selynes, tametsi
suscipere, quo et suis uirtutem atque animi magnitudinem probarent, et hostibus accolis, ne quis ab his motus oriretur, metum inicerent.
Itaque Salomon Othomanus, Turcarum rex, quem pater Selynes, quum animaduertisset
in luxum ac libidines admodum pronum, nec more gentis suae armorum et aequitandi
studio teneri, ignauissimum Othomanorum fore iudicarat, ne a maioribus suis degenerasse uideretur, initio regni armis sibi gloriam comparare statuit, ratus id incoeptum
non minus regno suo utile, quam sibi ipsi amplum et gloriosum fore.
fore.
Igitur quum in
Asiam exercitum traicere, Colchis, quos Georgistanos aetas nostra appellat, arma illaturus cogitaret ― quippe Colchi, quum sint tam Turcaicis, quam Sophenorum finibus in
Asia appositi, multo maiore studio in Sophenos, Turcarum hostes, quam in Turcas inclinant, credentes Othomanos superbe nimium, simul et auare uictis imperitare ― cum
Hungaris foedus iisdem conditionibus renouandum missa, ut supra dictum est, legatione
duxit, quibus pater Selynes pacem
suis submouerit. Nec satis
uisum Turcis ad distringendos Hungaros Polonum Thataricis armis in Polonia continere,
sed etiam terrore Hungarici nominis compulsi Mechmetem Alydem Michallium, ex regiis purpuratis ducem impigrum, cum quadraginta millibus equitum, quos Turcae a
praedandi studio
neque illum esse periculis obiciendum, quandoquidem imperatore
adempto uel uictor exercitus turbari et in fugam conuerti facile soleat, neque rursus ei
fugae facultatem suis laborantibus praebendam, ut omnium periculo cum rege exaequato milites in resistendo essent alacriores ac maiore studio adniterentur eum conseruare,
cuius salutem in eundem casum deductam cernerent.
Caeterum fortuna, moris sui haud oblita, amarum suauibus atque e sententia fluentibus intermiscuit, quippe quae de gaudio Taurunensis uictoriae domestica calamitate
multum dempsit Salomoni. Namque
principem Ecclesiae agat, ut uitae sanctitate omnibus documento sit. Nam ut alio loco
diximus, caeteri ordines sacerdotum ad perfectionem morum assequendam instituti sunt,
pontifices uero consumati esse debent.
Leo autem Decimus in uenando libenter tempus terebat, primum ut eo studio
nobilem se genere ostenderet ― quum esset argentarii, sed alioqui eximii uiri Laurentii
Medicis filius, licet in hoc merito culpatus sit, quia dum unus nimium eminere in libera
ciuitate concupiscit, aequo iure uiuere cum suis ciuibus in animum inducere non poterat, quamquam Laurentius
Rhacusanorum animos infregit, attamen, quantum de dignitate demsit,
tantum opibus eorum adiecit. Etenim infirmitatis suae iam satis gnari, in
omnibus publicis actionibus, metum inde consilio habentes, omisso amplificandae
fortunae studio, sublimium animorum affectu, solis uectigalibus incumbere; unde
et tributum Turcis commodius penderent, et suppeterent expensae ad urbis
custodiam necessariae. Sed iam procul ab incepto tractus, eo, unde me Rhacusana
ciuitas
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.