Your search found 5170 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 4661-4780:

ostendunt nobis Historiae; ergo necessario, ut praesentem regnorum statum scire possimus, debemus historiam eorum inspicere. 4 Statistica etiam judicium formare debet de rebus politicis, de bonitate vel malitia multarum rerum in statu; nam debet esse utilis cum sua scientia, pro hoc autem debet habere principia certa quae in scientiis statisticis et politicis discit. 4.1 Hinc statistica est promptitudo rationem praesentem populorum et regnorum ex causis suis cognoscendi, debitam sententiam de eo ferendi, et

et tunc fortior etiam cum Saracenis concussit ipsisque eripuit Neo‑Castiliense et Toletanum regnum 1109. 10 Sed etiam Ferdinandus divisit provincias inter filios suos. 11 Saraceni defecerunt quam maxime ex eo quod praefecti abusi potestate sua usurpaverint provincias sibi commissas. 12 Divisiones dein provinciarum Saracenicarum inter filios calipharum etiam obfuerant iis, accesserunt ex his enata bella intestina et tumultus; quibus Christiani in rem suam usi eos ubique represserunt.

hunc ducatum eumque duxerunt esse feudum virile, non foemineum, proin eos respicere hunc ducatum; hunc ergo ducatum repetiit Carolus ut portionem avitae suae haereditatis. 15.1 Quinta causa fuit comitatus Flandriae et Artesiae; hi ducatus origine a sua ! erant feuda coronae Gallicanae. 2 Imperator venit ad possessionem harum provinciarum, ergo Carolus fuit vasallus quoque Francisci; hoc rursus dedignabatur facere imperator et negavit ducatus esse

tales Hospitallarii, seu Iohannitae, Teutones etc; ejectis Christianis per Saracenos etiam hi ordines ejecti sunt; hi ergo Hospitallarii ad insulam Rhodi se receperunt, sed et hinc ejecti per Turcas dispersi sunt per Italiam, Germaniam; Carolus ergo ipsis ob merita sua donavit insulam Melitam, in mari Mediterraneo sitam, a quo loco nomen habent et hodie; alii sunt titulares, alii ordinarii, hi habent praedia seu commendaturas. 6 Titulares vero nihil habent. 7 In hunc annum recedit etiam Caroli 5i

9 Eadem occasione imperator rem publicam Florentinam convertit in monarchiam; urbs Florentina medio aevo libertate donata est et respublica declarata, Carolus vero 5‑us in mulctam, quod conspiraverit haec civitas cum hostibus suis, privavit eam libertate sua; ursit etiam pontifex Clemens ut sic Alexandro Medicaeo eam ut feudum donet et Alexander ducat naturalem filiam Margaretham; annuit ergo Carolus et Alexandrum, civem opulentum, fecit ducem Florentiae. 19.1 Anno 1535. suscepit expeditionem Carolus in

et bella, 1536.; hac occasione Franciscus 1‑us rex Galliae inivit foedus cum Solimanno Turcarum imperatore, et hinc enatum est foedus perpetuum Gallorum cum Turcis; et reipsa tunc maximas molestias causarunt Turcae Carolo; nihilominus tamen fortuna favente et perspicatia sua usque '38. annum grassavit Gallos in ipsa quoque Gallia direpitque ! urbes Gallicas aliquas; anno '38. indutiae celebratae sunt; pontifex etiam egre ferens foedus Christianissimi principis cum Turcis coepit agere de pace inter potentes

Francisco, non tamen illi dedit. 4 Anno 1541. rursus novam expeditionem in Africam suscepit contra Algirios; haec male successit, qua inconsiderate suscepta fuit, in finem vergente autumnno jam, ubi obstantibus nebulis pluviis, procellis, destructa classe, sua re infecta redire coactus sit. 5 1543. erupit bellum inter Gallos et Carolum; duo enim conspicui Galliae viri per Italiam iter facientes in Mediolanensi ducatu in fluvio Po ex insidiis occisi sunt; fuerant hi legati Gallici, unus Venetias, alter

erat filia ; hic ergo tacere fecit alios aemulos; fuit etiam mas unus, nempe Antonius de Crato, qui erat prior ordinis Melitensis in Crato; hic erat filius Ludovici et nepos Emanuelis Magni, sed objiciebatur ei quod non sit ex thoro legitimo; ferebatur enim Ludovicus cum sua matre matrimonium conscientiae inivisse; maxima tamen pars Portugallorum eum pro legitimo habuerunt regemque voluerat, et hinc bellum enatum est; suffultus quidem est a Gallis, sed non ita ut resistere potuisset Phillipo, et hinc expulsus est ex Portugallia, et in Gallia defecit.

magni a Hispanis gestum est, et Philippus 1621. anno mortuus est. 3 Ei successit Philippus 4‑us filius; hic initio statim adlaboravit ut errores commissos sub patre et languores emendaret, et hinc cardinalem ducem de Lerma, cum omnibus creaturis suis removit a sua statione; aliud eius negotium fuit bellum Belgicum, quod cum omni vi industriaque incoatum fuit; verum ob domesticas vicissitudines aliaque bella nihil cum eis efficere potuit. 4 Anno 1629. cum Gallis in Italia bellum incepit Phylippus 4‑us cum Ludovico

Ioannes Austriacus. 2 Bellum Portugallicum continuatum quidem est per tutricem reginam, sed segniter, praesertim cum 1667. per Ludovicum 14. regem Galliae bello petiti fuissent; causa fuit dos, quam Ludovicus 14. pro uxore sua petiit post mortem Philippi 4‑i, quamquam se obligaverit nihil unquam velle se petere dotis loco, et quidem in specie petiit Provincias Belgicas. 35.1 Scivit Ludovicus se et cum Anglis et cum Belgis debere habere rixas propter petitionem suam; hinc

Carolus; maluit ergo incertam successionem relinquere et certam arripere, quod etiam fecit et sic imperator sub nomine Caroli 6‑i coronatus est in imperatorem, et regem Hungariae; hoc videntes Angli et Hollandi, ne Carolum ad formidabilem lenient auctoritatem, mutarunt consilia sua, et voluerunt potius Phylippum 5. regem Hispaniae habere, hinc se primi Angli Gallis conjunxerunt circa 11 annum, sed et hoc Angli non sine ratione fecerunt. 9 Anna enim tunc temporis regina voluisset exauctoratum Iacobum fratrem suum restituere, hinc etiam

fecit; hinc etiam haec sponsalia irritare conatus est; exosam reddidit ergo eam apud Ludovicum, et ipsi proposuit Catharinam, Stanislai Lescincki, nobilis Poloni, qui bis rex Poloniae electus, sed semper exturbatus est per factionem Saxonum; hic ergo Stanislaus Parisiis vixit cum sua filia; haec complacuit Ludovico et eam duxit repudiata Hispanica sponsa; parens ergo Phylippus hanc ignominiam ulturus cum Carolo 6‑o foedus inivit contra Gallos; cum tamen Carolus non posset juvare serio, egit apud aulam Anglicanam ut negotium hoc componat; Angli ergo

partem suam aliquem in Silesia; Fridericus ergo rex Borussiae protestatus est contra hanc pactionem, et fere integram Silesiam pro se praetendit; hoc bellum, licet per 8 integros annos durasset, fortitudine Hungarorum irritum redditum est; ipsi quoque Hollandi, Angli ex parte sua non deerant; eductis enim classibus Hispanos Gallosque fregerunt; ab anno '44‑o Galli deposita larva pro se coeperunt vastare Belgicas provincias Austriacas; post mortem Caroli 6. electus est Carolus dux Bavariae in imperatorem nomine Caroli 7‑i; debilis tamen princeps

est quod post obitum suum sine haeredibus velit feudum domino directo restituere, si ipsam tuitus fuerit contra filium, quem fenoliae ! indirectae accusavit, quamvis ipsa commiserit fenoliam primam; misit reipsa auxilia Alfonsus 7, sed Alfonsus juvenis prudentia sua et fidelitate suorum eo rem publicam duxit ut profligatis Castilianis matrem ipsam captam incarceraverit, et sic armis se ad haereditatem imponere debuit; et hinc Alfonsus 1. ipsos Castilianos fenoliae directae arguit seque absolvit omni subjectione feudali, et independentem

regem insignem retulit victoriam, qui trans Tagum regnum suum habuit, et cum 5 regulis suis vasallis venit contra Alfonsum; Alfonsus in Campo Regio (dictus est Campus Regius, quia in hoc campo prima vice suscepit titulum regium, ut incitaret suos milites) metatus est castra sua, felicissimam victoriam retulit de Ismaro et 5 vexilla principum occuparunt, et ideo ad insigne Portugalliae, quod ut rex novum suscepit, 5 haec vexilla in perennem memoriam relata sunt; post hanc victoriam ad limites usque Algardiae trans Tagum protulit limites comitatus sui;

mortuo Ferdinando gubernavit provincias Eleonora vidua Ferdinandi nomine filiae suae Beatricis et Iohannis mariti eius; interim domi Portugalli protestati sunt contra tractatum defuncti Ferdinandi; maxime se opposuit Iohannes princeps, naturalis Petri Crudelis, qui et dignitate sua conspicuus erat (fuit enim magnus magister, ordinis equestris Anisensis) et populo ob virtutes carissimus; hinc unanimi consilio electus est moderator rerum agendarum et domi et contra Castilianos; feliciter ergo gestis rebus profligarunt Castilianos ex tota Portugallia, et sic

Asiae, imo usque ad Iaponiam ipsam. 11 Circa haec tempora, nempe 1500, casu detexerunt Brasiliam; anno '501. Americus Vesputius expeditus est ad detegendam Brasiliam penitus, hic ergo pro rege suo Emanuele occupationes fecit, militibus stabilivit munimenta sua; suscepit Emanuel etiam expeditionem contra Marocanos, qui ipsum inquietabant saepe in suis occupationibus, et hoc quoque bene ipsi successit, repetitis enim victoriis fregit ipsos. 6.1 Anno '521‑o decessit Emanuel, et vere nomen Magni meruit, ob

in pecunia; obtulit ergo Iohannes 350,000 ducatorum Carolo, et sic speciali Caesar-Augustana pace roboratus est hic tractatus; ipsi etiam principes Asiatici egre tulerunt dominium Portugallorum, hinc saepe bella enata sunt, sed Iohannes 3. auctoritatem suam prudentia et perspicacia sua retinere scivit; maximam molestiam ei incolae Cambajae crearunt, qui munimentum Diu evertere volebant, sed ipsorum consilium eversum est per Iohannem. 3 In Africa septemtrionali res pariter ex sententia gestae sunt contra

proin non parum educatio eius contulit ad totius civitatis detrimentum; commercium enim fuit jam a saeculis praecipuum Portugalliae fulcrum, desueverunt jam ab armis; ille vero audax, belli ardore fervens subtraxit subditos a commercio, et arma tractare fecit, praesidia sua in Africa lustravit, ipse expeditionem in persona in Indias orientales proficisci voluit, terras suas augendi, et ardue ipsum ab hoc periculoso coepto abstrahere poterant; in regno Marocano bellum domesticum ardere coepit inter duos principes, Mulei Mahumed, et inter Mulei

Iohannis, prodita est astutia et remotum periculum; tutus ergo mansit Iohannes. 14.1 Portugalli ergo saluti suae prospicientes cum Hollandis coeperunt transigere, ne scilicet amplius vexentur provinciae earundem; uterque enim populus pro libertate sua egit; adhaesit tamen utraque pars circa occupatas terras et provincias a Hollandis; bonum tamen commune poscebat, ut pax circa hostilitates, et induciae circa occupationes Hollandorum ineatur, et sic anno sequenti etiam foedus iniverunt ad se invicem

administravit regnum et 1668. Petrus duxit reginam in uxorem, Alfonsus vero arctissima custodia in remota urbe custoditus est in insula Tercera, dein vero in urbe Sintra 16.1 in... Sintra in margine adscriptum. ; anno '683. decessit Alfonsus in captivitate sua, ab hoc vero anno Petrus titulum regis publice assumpsit; anno 1668. finis impositus est belli Hispanici, nam Ludovicus 14. rex Galliae post mortem Phylippi 4. regis Hispaniae bello lacessere coepit Hispanos ad obtinendas 13 provincias Belgii titulo dotis pro uxore sua, Hispani

captivitate sua, ab hoc vero anno Petrus titulum regis publice assumpsit; anno 1668. finis impositus est belli Hispanici, nam Ludovicus 14. rex Galliae post mortem Phylippi 4. regis Hispaniae bello lacessere coepit Hispanos ad obtinendas 13 provincias Belgii titulo dotis pro uxore sua, Hispani ergo labefactati tot jam bellis ad servandum Belgium copias suas ex Portugalliae limitibus retraxerunt, Portugalli enim ceteroquin jam '660. ad Almaxial decretoriam victoriam retulerunt de Hispanis et etiam '65. ad Montes Claros, hinc exiguam spem habebant pro

Portugalliae, et ex Septa (Ceuta) in Africa nil sibi reservarunt, omnes etiam aulae Europeae recognoverunt majestatem Portugalliae. 2 Regimen ergo Petri ab hac conventione celebre effectum est, caeterum Petrus prudentia sua feliciter gubernavit regnum suum. 3 Conjurationem, quam Ludovicus 14. excitare voluit in Portugallia, ideo quod bellum non moverit contra Hispanos Petrus, feliciter detexit legatus Hispaniae, et sic annihilatum est; Ludovicus 14. etiam usum fluvii Amazonum in

elusit ipsos; hinc '62. Hispani coeperunt lacessere Portugallos, sed Angli causam belli scientes prompti ferendis auxiliis erant, repraesseruntque Hispanos, et eodem dein anno pax universalis composita est. 20.1 Iosephus omni severitate jura majestatica sua, praesertim circa sacra versantia, erexit et confirmavit, quod Romanus Pontifex nullo modo ferre voluit; edidit ergo bullam anno '65. in favorem Iesuitarum, recte tunc, cum Hispania et Portugallia eum urgeret ! ad sufferendum hunc ordinem; qua bulla sollemni ordinem

unum habuit, quo merces deportando per montes se intertenuit, non valens tributum solvere; collectores etiam hunc assellum ademerunt ei. 3 Circa rem literariam bonas ordinationes effecit Josephus; anno 1777. decessit, postquam solatium haeredum nactus fuisset ex sua filia; imo etiam nepoti suo Francisco copulavit cum juniore filia sua Maria Beatrice, sed satis inconsulte; nam Maria fuit multo senior marito suo, hinc sterile mansit matrimonium; defuncto Josepho successit eius filia Francisca excluso fratre regis; interim maritus Petrus

tributum solvere; collectores etiam hunc assellum ademerunt ei. 3 Circa rem literariam bonas ordinationes effecit Josephus; anno 1777. decessit, postquam solatium haeredum nactus fuisset ex sua filia; imo etiam nepoti suo Francisco copulavit cum juniore filia sua Maria Beatrice, sed satis inconsulte; nam Maria fuit multo senior marito suo, hinc sterile mansit matrimonium; defuncto Josepho successit eius filia Francisca excluso fratre regis; interim maritus Petrus titulum regis gessit; floruit bellum his temporibus inter Anglos et

Gallicae sequestrarunt, Galliaeque incorporarunt; Austrica vero stirps accepit comitatum Burgundiae, seu aliquem partem Burgundiae et 17 provincias Belgicas; Maria non diu vixit, ei successit Philippus Pulcher, qui plerumque Gandaviae habitavit cum sua uxore Iohanna, Ferdinandi Chatolici filia, ita ut Carolus filius eius hic natus sit in Belgio, qui etiam successit patri suo, in Hispania defuncto, in Belgio; postquam vero post Ferdinandi Chatolici decessum etiam rex Hispaniae factus fuisset, conjunxit hic Carolus 5. has

qui severitatem suam crescente semper numero haereticorum auxit etiam semper, nihilque de mediis lenioribus cogitavit. 2 Maxime exarsit odium omnium cum reducta inquisitione in Belgium multa milia morti tradidisset post abitum suum in Hispania mortua uxore sua prima anno 1559. 3 Constituit etiam in Belgio consilium ex sacerdotibus et monachis constans, qui inquirerent in haereticos, et quamquam hoc tribunal nomine inquisitionis sacrae (exosae summopere Belgis) non uteretur, tamen

qui nempe bellarunt mari contra Hispanos. 5.1 Deputatio tamen ad regem facta nullum effectum habuit, imo acerbiter repulsi sunt, quasi inaudita; corripuit ergo indignatio totum populum, non enim tantum inoboedientes, sed jam violenti ubique erant; sacra sua prohibita publice exercuerunt, pluribus in locis publicis, sed armati semper, ut contra violentias tuti essent; non contenta tamen plebs protestantium his, virus suum in Chatolicos profuderunt, eorum ecclesias incenderunt, dejecerunt statuas, praesbiteros enecuerunt !

domui Austriacae parent, tunc vero Hispanis se rursus adjunxerunt. 3 Dum haec fierent, morte insperata decessit Iohannes Austriacus; ille ante mortem suam in ducem Farnese transtulit gubernium harum provinciarum ad interim; Philippus vero confirmavit eum in sua dignitate; ille ergo omnia contulit ut provincias Valonicas, tunc adhuc vacillantes, abstraheret a rebellibus conjungeretque cum Hispanis. 4 Caeterae vero provinciae in urbe Utrajectensi congregati ! foedus arctissimum iniverunt, excepta Artesia,

Brabantiam et Flandriam fere totam sibi subjecerunt ductu ducis Farnese, nempe Tenerimundam, Gent, Bruxellensem, Neomagum et Mechliniam; pressi sic omni ex parte recurrere cogitabant ad Elisabetham reginam Angliae; interim nec haec suscepit provinciam sibi oblatam, auxilia tamen sua ipsis in omnibus promisit, apertumque foedus die 12-a Aug. anni 1585. cum iis inivit, ea conditione, ut Elisabetha 5,000 peditum det Belgis, equitum vero 1,000, quod omnes Elisabetha suis expensis interteneat; Belgae suo tempore aequivalens pro copiis et expensas belli ipsis

praeesset non tantum his copiis, sed etiam toti exercitui; misit ergo Elisabetha comitem Leicestriae (vulgo Robertus Dudlei dictus); venienti delata est omnis potestas militaris per Belgas; interim etiam hic Robertus se suspectum Belgis reddidit, non enim ex sententia negotia sua gessit, ubique infelix profligatus est a Hispanis; accedit, quod urbem Dauentriam Guilielmus Stanleius per proditionem tradiderit Hispanis, qui Roberto adjunctus fuit, eique familiarissimus; missi sunt ergo nuncii ad Elisabetham cum precibus ut revocet comitem Leicester, quod

Belgis adeo commendavit, detulerunt vicariatum duarum provinciarum Geldriae et Transisalanae; in caeteris enim provinciis vicarius erat Philippus, frater senior Mauritii (dignitas vicarialis in Belgio ab antiquitus in usu erat; principes enim superioribus jam temporibus in absentia sua constituebant gubernatores vel vicarios; dignitas ergo vicarii in maxima aestimatione fuit apud plebem, et haec dignitas permansit etiam exauctoratis regibus).-- 4 Philippus, ut affligat magis Belgas adque incitas redigat eos, prohibuit ipsis omne commercium

fuit apud plebem, et haec dignitas permansit etiam exauctoratis regibus).-- 4 Philippus, ut affligat magis Belgas adque incitas redigat eos, prohibuit ipsis omne commercium et communionem cum Portugallis, ut sic commercium aromatum, quod Belgae cum maxima sua utilitate pro Portugallis faciebant, interrumpat, Belgisque ramum omnem sustentationis adimat et cogat eos ad subjectionem; interim Philippus vehementer spe sua delusus est; Belgae enim in desperationem acti, non tantum se ipsi non subjecerunt, sed ipsi detecta nova in Indias

eos, prohibuit ipsis omne commercium et communionem cum Portugallis, ut sic commercium aromatum, quod Belgae cum maxima sua utilitate pro Portugallis faciebant, interrumpat, Belgisque ramum omnem sustentationis adimat et cogat eos ad subjectionem; interim Philippus vehementer spe sua delusus est; Belgae enim in desperationem acti, non tantum se ipsi non subjecerunt, sed ipsi detecta nova in Indias orientales via totum commercium aromatum, ejectis Hispanis et Portugallis, ad se adtraxerunt; tentarunt illi ergo ad oras orbis septemtrionales novam viam detegere

habebant magnam causam indutias acceptandi; attritae enim erant vires eorum tantis bellis, dein coeperunt metuere auctoritatem Mauritii principis, qui totum exercitum a nutu suo habebat populoque gratissimus fuit; hinc ut exercitus imminui possit, proin Mauritius quasi auctoritate sua exui, studuerunt pactionem pacis cum Philippo iniri; in urbe ergo Antverpiensi 9-a Aprilis suscriptae sunt 1569, cetera vero permanserunt in statu quo, Belgae nempe in usu commercii permanserunt. 5 Circa haec tempora apud Belgas consilium status constitutum

Gallos. 11.1 Interim maxime Belgis obfuit quod domi enatae sint lites ob religionis negotia; sic duae sectae inter ipsos enatae sunt. Origo autem horum haec fuit: quidam professor theologiae in Universitate Lugdunensi Iacobus Arminius, laxior in theologia sua, in quibusdam discrepavit a rigosistis, in specie in materia gratiae et praedestinationis; Arminius quidem defunctus erat jam his temporibus, eius successor fuit Gomarus Franciscus, qui praedecessoris sui asserta et doctrinam refutavit, damnavit, et hinc enatae sunt sectae

[nati] sunt; Arminiani tamen exstincti non sunt penitus, et hodie quoque exstant; interim hoc factum multos adversarios generavit Mauritio, finem tamen hae scissiones in Belgio assecutae sunt cum bellum cum Hispanis renatum fuisset, terminato interstitiorum tempore; Mauritius ergo sua pristina dignitate usus contra Ambrosium Spinola belliducem Hispanorum nominis tamen sui prius partam gloriam obscurare non nihil coepit, , et hoc quidem ob copiam adversariorum suorum quos inter praestantissimos nactus est; Mauritius ex dolore animi in morbum incidit, in quo

et ordinibus provinciarum; jussit ergo exercitum clam nocturnoque tempore versus Amsterodamum proficisci, sed detecta hac eius intentione, apertis cataractis excluserunt eius copias, interim status generales, ut ipsius animum expleant, Biccerum consulem Amsterodamensem dignitate sua removerunt, una cum ceteris 6 incarceratis; dum haec fervebant, anno '650. decessit 6-a Novembris, octo diebus post eius mortem conjux eius enixa est filium Vilhelmum, qui postea nomine 3-ii patri successit; status attoniti abusibus dignitatis vicarialis decreverunt eam

Carolo 2-o rege Angliae. 4 Anno '69. Carolus 2. ulturus injuriam, quam Belgae ei jussu Cromvelii intulerunt, quod eum exulem excedere provincias suas jusserint, bellum Belgis intulit, occasio se ei obtulit, quod Ludovicus 14 rex Galliae dotem pro uxore sua quaerens bellum intulisset Hispanis pro provinciis Belgico-Hispanicis; ne ergo ab aliis potentiis in hoc suo coepto turbatur, conatus est Belgas et Anglos bello implicare, quod etiam profusis multis millionibus aliisque stratagematibus politicis effecit, eo facilius quod Carolus

fluminis enim Tamesis, qui urbem Londinensem alluit, se in mare profundit; inaudito ergo facinore ingressi sunt per mare fluvium Tamesim navesque in eius portu deprehensas succenderunt et depraedati sunt. 5 Interim Ludovicus 14. felicissimo cum successu negotia sua contra Hispanos gessit, provincias Belgico-Hispanicas unam post alteram occupavit, depopulatus est; felix hic progressus eius attentos reddidit Belgas et Anglos, sibique prospiciendum esse censebant; hinc extemplo pacem inter se et foedus contra Ludovicum 14. confecerunt ipsosque

prospiciendum esse censebant; hinc extemplo pacem inter se et foedus contra Ludovicum 14. confecerunt ipsosque Suecos in societatem suam attraxerunt '667, sicque Ludovicus etiam coactus est anno '68. Aquisgrani pacem inire cum Hispanis, et sic ipsum removerunt Belgae foederati ex sua vicinia; paucis enim retentis locis omnia restituere debuit Hispanis; decrevit tamen Ludovicus ultionem gravem de Belgis sumere, quos scivit authores fuisse eversorum suorum projectorum. 6 Interim Vilhelmus 3-us minorennitatem egressus egit apud aulas sibi

Rochefort moram traxisset; interim enim Belgae undique correptis copiis aggeres perruperunt seque aqua undique cinxerunt. 8 Provinciae ergo hae quattuor consurrexerunt contra tres provincias Gallis subjectas, easque ex communione sua excluserunt ex eo, quod culpa earum acciderit repentina haec Gallorum invasio; alia ex parte populus totam causam in magistratus detorsit, quod dignitatem vicarialem exstinxerint, eoque devenit negotium ut excitatis turbis aliquot in locis dehonestatos magistratus populus

14, qui arctissimo vinculo se cum aula Anglicana conjunxit, continuus fuit legatorum commeatus; metuebant ergo Belgae eruptionem huius foederis; ad conjungendos ergo sibi Anglos omnem operam adhibuerunt, Iacobus enim rex Angliae coactus est thronum suum deserere et cum tota familia sua fugere ad Galliam; Anglia ergo fugiente Jacobo declararunt thronum suum vacantem, et hinc detulerunt regnum et thronum Angliae Vilhelmo 3-o, vicario Belgii, jure uxoris suae Mariae, quae erat filia Jacobi fugitivi; Vilhelmus dubius haesit in hoc negotio remque Belgis foederatis

causa belli ob successionem in Hispania et cogendum Philippum regem Hispaniae ut conditionibus pacis Ultrajectensis stet, et Belgae cum Anglis et Gallis erant potentiae, quae evictionem promittebant; interim Belgae se extricarunt ex hac molestia cum sua utilitate, Carolus enim imperator Ostendae erexit societatem mercatoriam quae in magnum praejudicium Belgarum erat, praecipue mercatorum Amsterodamensium, habuerunt ergo spem quod si Carolum sibi obligaverint hac re, ille vicissim hanc societatem suam exstinguere velit, quod

Belgas. 2 Anno '33-o erupit rursus belli flamma in Europa ob successionem Austriacam in Germaniam, et regni Poloniae hereditatem, in his circumstantiis Belgae strictissimam neutralitatem observarunt, tam quoad territorium suum, quam quoad activitatem et auxilia sua, et hinc etiam Belgium Hispanicum tutum fuit a belli calamitatibus. 3 Inter haec Vilhelmus 4. Frisonis filius adolescere coepit, fuit is hereditarius vicarius duarum provinciarum post mortem patris, sed primo '47-o anno factus est generalis vicarius omnium

formarunt novam provinciam, quae hodiedum Brittania Parva, vel Minor dicitur, eorumque duces se duces Brittaniae Minoris dicebant; subjugarunt ergo Anglo-Saxones sensim totam Britanniam excepta provincia Vallia, quae numquam subfuit dominatui Anglorum ob situm suum; est enim natura sua munita, et quasi secreta a caetera Britannia, et huc se receperunt etiam plurimi ex antiquis Britis, et hi non sunt ita commixti cum aliis nationibus, quia quasi isolati vixerunt; et hodie quoque incollae Valliae dicunt se unicos esse veros descendentes Britannorum.

sunt Dani ex Nordhumbria Anglosque bello lacessere coeperunt; et Angli necessitate circumventi pacem annuo tributo emere debuerunt; haec contributio Danegeld appellata fuit; anno 872. mortuus est Etelregus, ei successit Etelfredus vel Alfredus, 4-tus filius Etelvolfi; hic prudentia sua, arte bellandi, coepit erigere res Anglorum, a tributo Danorum eos liberavit, Danosque repressit tardius, postquam illi ipsum sub initium fere ex tota Anglia repressissent 3 Anno 900. Alfredo successit filius Eduardus 1-us; anno 924. mortuus est, eique in

devenit ad filios Edmundi, nempe ad Eduinum. 4 959. regnum Brittaniae devenit ad Edgarem Pacificum; hunc singularibus laudibus cumulant scriptores, hic usque 975. vixit; ei successit Eduardus 2-us martyr, nam instigante noverca sua ex insidiis trucidatus est, ut ex Elfrida noverca eius natus filius succederet, et reipsa 978. anno ei successit Ethelregus; ad haec usque tempora pace fruebantur Angli a Danis, sed huius sub regis dominatu prorumperunt ex Nordhumbria, itaque terruerunt Anglos, ut Danos Lord

convocatis statibus ex iis quaesivit an Ethmundi consanguineis quidpiam juris esset in regnum Angliae, et cum status ad eius nutum responderent filios et fratrem Ethmundi nihil superesse juris in regnum, Canuthus cum consensu Anglorum regnum totum obtinuit; mortua ergo uxore sua duxit Emmam, viduam juvenem Ethelredi regis, laudabiliterque gubernavit usque dies vitae suae Angliam, Daniam et Norvegiam; decessit anno 1036, tria sua regna divisit inter tres filios suos; Anglia obtigit Haraldo Leporipedi (ob cursum velocem sic

et fratrem Ethmundi nihil superesse juris in regnum, Canuthus cum consensu Anglorum regnum totum obtinuit; mortua ergo uxore sua duxit Emmam, viduam juvenem Ethelredi regis, laudabiliterque gubernavit usque dies vitae suae Angliam, Daniam et Norvegiam; decessit anno 1036, tria sua regna divisit inter tres filios suos; Anglia obtigit Haraldo Leporipedi (ob cursum velocem sic dictum); hic nulla re innotuit, imo nimia voracitas eius a scriptoribus exploditur; interque commessandum repente decessit, tantaque voluptate et

Clericus expeditionem in Franciam suscipere; pax tamen paulo post confecta est ea conditione, ut Vilhelmo filio Roberti detur expectativa ad comitatum Flandriae, Normannia vero cedat Vilhelmo filio Henrici Clerici; Vilhelmus tamen Roberti filius in conflictu occubuit, cum jura sua ultro prosequi vellet; anno 1120. naufragio perivit Vilhelmus filius Henrici, una cum tota familia sua; hoc Henricum mirum in modum afflixit cum unicus eius filius esset, cogitavit ergo ad Mathildam filiam suam successionem devolvere; eam ergo Henrico 5-o imperatori in uxorem

Vilhelmo filio Roberti detur expectativa ad comitatum Flandriae, Normannia vero cedat Vilhelmo filio Henrici Clerici; Vilhelmus tamen Roberti filius in conflictu occubuit, cum jura sua ultro prosequi vellet; anno 1120. naufragio perivit Vilhelmus filius Henrici, una cum tota familia sua; hoc Henricum mirum in modum afflixit cum unicus eius filius esset, cogitavit ergo ad Mathildam filiam suam successionem devolvere; eam ergo Henrico 5-o imperatori in uxorem dedit, sed Henricus improlis decessit; hinc eam collocavit Godofredo Plantagenetae, qui Fulconis

Leopoldum archiducem Austriae et Richardum, dein etiam inter Philippum et Richardum, qui Philippus ceteroquin offensus fuit Richardo, quod sororem Adelam non duxerit; cum enim insulam Cyprum expugnassent, incidit Richardo in oculos Perengaria principissa Navarrae, haec amoenitate sua adeo irretivit eam, ut ipsam in uxorem acciperet; hanc insulam expugnatam plerumque viribus et sumptibus Anglorum cessit Richardus Guidoni Lusignano ultimo regi Hyerosolimitano per Saladinum expulso, ea conditione ut regnum Hyerosolimitanum cedat Richardo; hoc ergo Gallos pessime

10 Post eius mortem, cum Richardus heredes non haberet, Iohannes frater ei successit, quamvis ex Godofredo fratre seniore Iohannis adesset Arthur filius, ad quem spectabat jus succedendi; hic ergo nomine Ioannis 1-i (Sine terra) successit cooperante clero, et matre sua; Arthur fuit jure matris suae Constantiae dux Brittanniae minoris; cum ipse viribus destitueretur, appellavit ad Philippum 2-um regem Galliae, juratum Angliae regni hostem, reipsa emersit bellum, quod tamen Iohannes ex sententia gessit, anno tamen 3-o

aula Gallicana fuit per has nuptias; comes ergo Marcanus se conjunxit cum Arthuro, et ipsis se etiam Philippus adjunxit rex; verum et hoc bellum feliciter satis gessit Iohannes, imo 1202-o solemnem victoriam retulit de foederatis ad Rotomagium, in quo conflictu Artur una cum sorore sua Eleonora captus est; Artur paucos post dies decessit in carceribus, non sine suspicione violentis mortis, Eleonora vero diu adhuc vixit in carceribus usque '240. annum; mater Arthuri accusationem fecit apud Philippum de cede filii sui, proin de felonia indirecta; petiit ergo ut

regis venia et commendatione, monachi ergo hi proprium abbatem suum sine venia regis elegerunt, rex ergo rejecit electionem eorum, jussitque episcopum Nordvicensem eligi, quem et monachi territi elegerunt; neuter horum cedere voluit dignitate sua, recursus fiebat ad Inocentium 3-um; hic rejectis duobus jussit cardinalem Stephanum de Lancton eligi, qui etiam electus est, et cum rex manuteneret episcopum, interdixit Pontifex usum omnium sacrorum, et per tres annos obstinaciter quivis inhaesit suo plano donec tandem Ioannes

ex parte Aquitaniae aliquas urbes et praedia. 2 Praecipua causa turbarum in Anglia enatarum sub Henrico fuit, quod Henricus limites auctoritatis suae non nihil extendere coeperit, in praejudicium Chartae magnae, accessit quod populum tributis gravaverit ob bella sua cum Gallis. 3 Ipse Denarius S. Petri, aliaeque clericorum exactiones, quae connivente rege fiebant, exosae summopere erant populo, curia enim Romana circa haec tempora 60,000 marcarum extrahebat quotannis ex Anglia, ubi tamen ipse rex solummodo 50,000

praestiti homagii comparuit Eduardus ut rex Angliae corona, castro et calcaribus ornatus, jussus est ergo deponere diadema suum, quod juvenis perplexus etiam fecit, mordebat haec ignominia Eduardum, irritatus est etiam per aulicos suos, quod tam facilis fuerit in cessione sua; anno ergo '336. renovavit jus suum, imo titulum et scutum regis Franciae assumpsit, bellumque Philippo indixit; etiam in Scotia bellum exarsit circa haec tempora, regnante Davide Bruczeo, quaesivit ipse Eduardus occasionem belli, ut jura sua antiqua in Scotiam recuperare possit,

quod tam facilis fuerit in cessione sua; anno ergo '336. renovavit jus suum, imo titulum et scutum regis Franciae assumpsit, bellumque Philippo indixit; etiam in Scotia bellum exarsit circa haec tempora, regnante Davide Bruczeo, quaesivit ipse Eduardus occasionem belli, ut jura sua antiqua in Scotiam recuperare possit, quibus mater Isabella renunciavit, instigavit ergo Baleolum ipsum contra Bruzeum eumque armis suis sustinuit, annoque '331. ejecit Davidem Baleolumque reposuit, qui in gratitudinem contestandam ei homagium praestitit, dominumque suum directum

'64. anno, quo anno ipse Ioannes Londinum reversus est e dubia causa, nam obses filius eius Ludovicus ex Anglia profugit, se ipsum ergo obsidem dedit, incertum an ex metu vel alia de causa; aliqui scriptores asserunt eum amoribus matronae cuiusdam irretitum fuisse in captivitate sua, et ad eam invisendam profugisse Parisis, et sic etiam post 7 menses mortuus est Londini; et sic Carolus 5-tus sub nomine Sapientis regnum capessivit resque Galliae summopere desolatas restaurare coepit. 4 Eduardus rex filio suo in remunerationem praeclare

comes cum exercitu comparuit in Anglia; Richardo vero nuncius adferri non potuit, referunt enim scriptores quod per septimanas contrarius ventus flaret, qui impediret communicationem cum Hibernia, et cum ei etiam nunciatum fuisset, moram nexuit in Hibernia, aliis committens negotia sua; qui cum mediis destituti fuissent, exercitum colligere non potuerunt; advenientem ergo Richardum Henricus comes exercitu validissimo stipatus eum ! cepit et ad abdicationem regni in carceribus coactus est; post eius detronisationem Henricus, qui negotia ubique

duae aliae secutae sunt, quos tamen omnes suppressit; Scotos concitarunt contra eum agnati, sed et hoc bellum pari fortuna et dexteritate terminavit; Valliae incolas etiam concitarunt contra eum, et in ipsa Anglia turbas excitarunt: sed cum unionem eorum impediret prudentia sua, fregit utramque partem malecontentorum; profugi rebelles se in Scotiam receperunt, et cum his paulo post proruperunt in Angliam, sed et ex hac parte sibi securitatem procuravit; inter haec anno '413. decessit; reliquit filium Henricum nomine 5-ti; hic in prima aetate sua exiguas

prudentia sua, fregit utramque partem malecontentorum; profugi rebelles se in Scotiam receperunt, et cum his paulo post proruperunt in Angliam, sed et ex hac parte sibi securitatem procuravit; inter haec anno '413. decessit; reliquit filium Henricum nomine 5-ti; hic in prima aetate sua exiguas spes de se fecit, admotus tamen regimini eminentissimus Angliae regum evasit, curam suam eo direxit, ut nomen et gloriam gentis suae recuperaret in Gallia; praetextum belli sumpsit ex jure Eduardi 3-ii in regnum Galliae; occasionem optimam nactus est ex turbis in ipsa

quidem inter haec Philippus, sed Ioannes Intrepidus filius eius jus patris sui sustinuit; inter haec Henricus 5. magno cum exercitu in Normanniam irrupit, paulo post conspicuam victoriam retulit de Gallis ad Azincurt, in qua multa milia caesa et capta sunt Gallorum; victricia arma sua longe lateque protulit per totam Normanniam; negotia eius non parum adjuvit, quod Ioannes Burgundiae dux clam foedus cum Henrico iniverit eumque adjuverit, et sic usque '419. annum totam Normanniam subjecit; in ipsa aula enatae sunt turbae inter reginam Isabellam et Carolum

ergo, simulata amicitia, Ioannem trucidari curavit; hoc factum arripuit dein mater Isabella ad perdendum filium suum, hinc conspiravit cum Philippo Bono filio Ioannis; hinc a parte deficientes a rege et regno, rem communem cum Anglis fecerunt; in urbe Treca procudebant consilia sua cum Henrico 5-o, citatus est Trecam, ut se purgaret, et cum non compareret, exul declaratus est hereditatisque indignus; Isabella cum Philippo peculiari tractatu Henrico adserta est successio in Francia, et pro maiori robore Isabella filiam suam, sororem Caroli Delfini ei in

eiusque petitiones surdis auribus excepit; hinc Eduardus ei bellum inferre decrevit, sed ei immortuus est anno '483; ei successit filius 11 annorum Eduardus 5; eius tutor fuit matris frater, C. Richmundus, sed hic paulo post per Richardum fratrem Eduardi 4-i ejectus est tutela sua, non tamen contentus tutela invasit ipse regnum favente comite Buccincanio, potenti viro, eo potissimum ex capite, quod Eduardus 4. fuerit spurius filius Richardi ducis Eboracensis, proin illegitimus; ipse vero Richardus, cum figuram patris referat, sit verus filius patris sui

profugum vero in furcam agi curavit; hoc tempore ultimum principem Eduardum ut perduellem capite plecti curavit anno '497. 3 Et ab hoc laudabiliter gessit imperium; inter ! Iacobum regem Scotiae sibi reconciliatum procuravit anno '501. matrimonium cum sua filia Margaretha, ex hoc matrimonio ducebant praetensiones suas reges Angliae tardius in Scotiam; dein etiam inter filium suum Arthurum et Catharinam Arragonicam regis Hispaniae Ferdinandi Chatolici conciliavit matrimonium, haec tamen nuptiae non sunt consumatae, nam praemortuus

Chatolici conciliavit matrimonium, haec tamen nuptiae non sunt consumatae, nam praemortuus est Arthur; et sic desponsavit Henricus 7. eam filio sui juniori Henrico, qui dein patri successit. 4 Anno '509. decessit Henricus 7-us postquam ob praeclare facta sua nomen Salomonis Angliae sibi promeritus fuisset; avaritiae tamen summae notam a se avertere non potuit; successit ei Henricus 8-us; sequenti anno nuptias cum ea celebravit, non ex amore, sed magis ex reverentia erga patrem suum; secundum eius factum fuit populi desideriis

versatissimus, refutavit Lutherum edito a se opusculo, Romanus ergo Pontifex ad perennem remunerationem huius zeli eum Protectorem fidei cognominavit, Leo 10-us; mutavit tamen paulo post zelum suum Henricus, defecit enim cum toto regno suo ab aula sua; Henricus enim, cum 20 annis cum uxore sua Chatarina vixisset, indifferens erga eam factus, eam repudiare voluit; accessit ergo Romanum Pontificem 7-um Clementem per legatum suum petiitque divortium, verum Pontifex, ne aulam Arragonicam offendat, non consensit in illud; rex ergo

a se opusculo, Romanus ergo Pontifex ad perennem remunerationem huius zeli eum Protectorem fidei cognominavit, Leo 10-us; mutavit tamen paulo post zelum suum Henricus, defecit enim cum toto regno suo ab aula sua; Henricus enim, cum 20 annis cum uxore sua Chatarina vixisset, indifferens erga eam factus, eam repudiare voluit; accessit ergo Romanum Pontificem 7-um Clementem per legatum suum petiitque divortium, verum Pontifex, ne aulam Arragonicam offendat, non consensit in illud; rex ergo ipse fecit divortium quoad mensem et

adhaesit regi; his omnibus perfectis non attenta sententia Pontificis publicavit divortium, cui dein maxime obfuit card. Volseus, quamquam initio favisset sententiae regis-- voluit enim Henrico conciliare sororem Francisci regis Galliae; hoc cum innotuisset Henrico, eum ex gratia sua ejecit, imo tardius capite plecti curasset eum, si in via mortuus non fuisset; anno ergo '32. duxit Annam Bolenam; enatae sunt ergo lites gravissimae inter Clementem 7-um et Henricum, unusque alium omni possibili modo vexavit; Henricus annatas et confirmationes abolevit,

celebrabant sub Cromvelii praesidio egeruntque de statuendis certis fidei articulis, qui dein sub poena mortis credendi propositi sunt; ad haec Henricus edita bulla solemni subditos a vinculo subjectionis liberavit, sed nihil profecit pauper, rex enim nobiles et clerum ex parte sua habebat, et hinc turbae excitatae non sunt; articuli fidei 6 in concilio Anglicano procusi a parlamento confirmati sunt sub poena capitis; visque sic illata est conscientiis. 18.1 Hinc multa hominum superstitum Chatolicorum copia enecata fuit,

5 Elisabetha haec potentissimos adversarios habuit tam domi quam exteros, hinc in maximis semper versabatur periculis; sic subditi Chatolici omnibus usi sunt artibus ut eam ejiciant, qui cum Gallis, cum Hispanis, cum pontificibus communicabant negotia sua; sic Chatolici extra regnum erigebant seminaria pro educando clero juniore in Chatolica religione, terminato cursu clericali exuebant vestes suas et redibant ad patriam suam ibique turbas excitabant; infestam habuit Mariam Scotiae reginam, quae una cum marito Francisco rege

rege Galliae titulum regis Angliae suscepit, imo et sigillo Anglico usa est; Elisabetham vero illegitimam heredem pronunciare volebant per Pontificem, sed Philippus rex Hispaniae contrarius fuit, ne ad Mariam Scotam devolvatur Anglia; haec tamen omnia pericula Elisabetha prudentia sua et popularitate superavit; Elisabetha omni modo curavit molestias Mariae generare, tamquam offensissimae hosti suae; enatis ergo per comitem Muray turbis in Scotia, eas Elisabetha fovit efficaciter; comes enim Iacobus Muray frater Mariae religioni Helveticae addictus fuit eamque

rex Scotiae minabatur attrocissimum bellum, sed Elisabetha conscientia tacta promisit Iacobo quod velit regnum Angliae devolvere in eum, et hinc etiam caelebs permansit Elisabetha ad dies vitae, et his delinitus fuit; anno '588. Philippus suscepit expeditionem illam notam classe sua invincibili, propter adjutos Belgas rebelles; quod Maria in articulo mortis vindicem Deum et Philippum provocaverit omneque jus ei cesserit; dein quod Pontifex executorem sententiae excommunicationis delegerit Philippum; concurrit Belgium

mortis vindicem Deum et Philippum provocaverit omneque jus ei cesserit; dein quod Pontifex executorem sententiae excommunicationis delegerit Philippum; concurrit Belgium foederatum omnibus viribus ad sustinendam Elisabetham, praestolabantur classe sua Angli et Belgae in freto Caletano, Belgas vero Hispanicos, qui se conjungere volebant cum classe invincibili, dispulebant !, aggressi dein secundis pro se, contrariis vero ventis pro Hispanis, ad internecionem deleverunt Hispanos, cum ne unius quidem navis periculum

omnes hos per plurimos annos distraxit, speque lactabat, ut sic diversas aulas sibi demolliret, nulli tamen nupsit. 4 Ipsa regnante efflorescere coepit commercium Angliae in Russia; manufacturae, fabricae praestantissimae erigebantur per Belgas profugos ex sua provincia, circa pannos, materiasque sericeas. 5 Commercii Persici quoque originem Angli Elisabethae debent '569-o anno; item et commercium Levantinum (ad partes maris Mediterranei orientalis); fundavit societatem Levantinam;

Maioria enim haec Roberti filia et soror Davidis nupta fuit Valtero Stuard, qui ex ea filium Robertum suscepit; hic Robertus 2-us successit Davidi; regnavit pacifice usque ad '390. annum; ei successit Robertus 3-us; hic '406. ex animi morbo decessit, ob infelicia fata et bella sua; eius filius Iacobus 18 annis detinebatur captus apud Anglos, hinc interregnum erat. 3 Anno '424. restitutus est regno, Vilhelmus Atoliae comes eum trucidavit per seditionem; successit ei filius Iacobus 2-us, qui anno '460. in bello Anglicano occubuit; ei

Angliam; accessit, quod Carolus cum Scotis quoque altercationes habuerit, quas jam Jacobus incepit, propter praesbiterianos et Calvinianos, ubi se caput ecclesiae dicere incepit, quod praesbiteriani non ferebant; perfregit tamen Jacobus voluntate sua et tunc statim episcopatus induxit, prout in Gallia erant; idem fecit filius Carolus, qui episcopos confirmavit, bona ipsis restitui jussit a privatis familiis; anno '25. bellum inchoavit Carolus contra Hispanos, et '26. contra Gallos bellum movit; fovendos enim suscepit

auctum, praesertim cum ignominiosam pacem confecerit tardius rex, et per bella haec commercium, fons omnium divitiarum Anglicanarum, multum passum sit; cum parlamentis etiam perpetuas lites habuit, ea cassavit toties quoties, propter listam civilem, seu sumptus pro persona sua, minores constitutos; hinc debita contraxit, pecunias ubique corrasit, quae omnia summopere populum affligebant; proposuit post haec status longiori tempore non convocare, cum tamen pecunia opus erat varias praestationes exegit, quae confirmatae non erant; in Scotia pariter

tractatu rediit prior calamitas, bello incessanti victus est ubique Carolus, adeo ut absque omni auxilio latitaret hinc inde; ex desperatione ergo ad Scotos se recepit eorumque discretioni se commisit; defenderunt quidem eum Scotae, sed non eo, quo debuissent, modo; regina cum sua familia ad Franciam se recepit; rebelles vero exercitui praefecerunt FairFaxium ei locumtenentem adjecerunt Olivierum Cronvellum, a quibus adhuc ante fugam suam ad Scotiam victus est Carolus ad internecionem.

per hanc legem Belgis magnum illatum est damnum, praesertim cum naves praedatoriae ipsis multas naves arriperent; his constitutis putabat tempus adesse Cronvellus se in usum partae authoritatis collocare; nihil ei obstitit quam curia inferior, quam decrevit etiam potestate sua exuere; ingressus ergo summa authoritate curiam dicebat usum jam non esse huius parlamenti, proin eum esse dissolutum; qui etiam caeca obedientia ducti se subtraxerunt, et sic dissolutum est parlamentum; ne tamen quid videretur contra leges fecisse, post aliquot dies in forma

cum viderent Jacobum destitutum esse prolibus praeter duas filias, quas ex prima uxore suscepit, nempe Mariam, quae nupta fuit Vilhelmo duci Aransionensi, et Annam, quae regi Daniae Georgio nupta fuit, et quae ambae religioni protestantium addictae fuerunt; interim repente hac sua spe delusi sunt, nemine enim opinante rumore perlatum est reginam praegnatam esse, et sobolem masculam enixam esse; protestantes ergo dicebantur haec tantum figmentum Chatolicorum esse fetumque esse supposititium, interim princeps hic nomen principis Valliae suscepit; proceres

fratre suo Jacobo 3-o; interim anno 1714. mortem opetiit Anna; cum successores non relinqueret, ad thronum vocatus est Georgius dux Hanoveranus, qui usque '727. regnavit, qui fuit filius Sophiae et ducis Hanoverani Ernesti; hic ergo nomine Georgii 1-i successit praemortua matre sua, et cum hoc nova stirps regnans invecta est, quae modo quoque regnat; hic Georgius initio statim regiminis dimisit ministros Annae, seque ad nutum protestantium adcommodavit, novum parlamentum convocatum, cuius membra ex factione Vighs erant potissimum, ministrorum Annae facta

totius populi, partim ex fine illius classis, ob quem haec classis civium habetur.- 3 Quod observandum etiam circa factiones. Factio dicitur, dum certus numerus civium opinionem suam circa determinatum objectum separat ab opinione communi, et alios ab opinione sua discrepantes vel persequitur vel impedire studet. 4 Et sicut objecta varia sunt, ita variae sunt factiones; aliae ergo factiones sunt: ecclesiasticae, militares, politicae; sic scimus in Anglia factiones

et contraadmiralis. 23.1 Naves singulae habent suum ducem, qui capitanei (Schiffskapitän) dicuntur. Commando datur ex Admiralschiff per signa; haec navis, in qua ipse admiralis commendat, distinguitur a ceteris per Admirallflagge; capitanei mandata sua fistula tenui penetranti dant; vox enim eorum non exaudiretur. 2 Naves gentium distinguuntur per vexilla, Flagge, colorem nationis prae se ferentia. 3 Pro navibus ligna, cuprum, ferrum,

unius metalli ad aliud – sic argentum se habet ad aurum sicut 14:1 – dein ex ipso valore interno metallorum; admiscetur tamen monetis aureis et argenteis heterogeneum metallum ad durabilitatem et maius volumen obtinendum; interim aurum et argentum debet manere in integra sua proportione. 33.1 Octavo est negotium religionis; religionem scimus esse modum dei colendi; hic modus diversissimus est. 2 Matrices religiones sunt quattuor: ethnica, Judaica, Christiana et Mahomedana; ex his quattuor procedentibus

apti et idonei ad negotia sibi commissa moderanda; et hi plerumque nomine consiliariorum status veniunt. 2 Primarius minister est, quem imperans peculiariter distinguit ex ceteris ministris et favore et confidentia sua. 3 Consilium status est collectio horum consiliariorum et ministerorum; hoc consilium duo habet departamenta, unum pro negotiis externis, aliud pro internis. Internum dividitur in plura departamenta pro diversitate negotiorum internorum; in consilio status

Joannes rex Sine Terra, et eam filius eius 1225. confirmavit; Magna dicitur, quia ampliora jura conceduntur ea statibus. 4--o) Est Constitutio quae Petitio juris compellatur, et 1628. per Carolum 1--um confirmata est; dicitur Petitio, quia dicebant Angli laesa esse jura sua per priores reges, ergo petebant restitutionem. 5--o) Huc pertinet Jusjurandum quod Test appellatur et a Carolo 2--o anno 1673. inductum est; hoc excluduntur omnes a muneribus qui ecclesiae episcopali addicti non sunt. 6--o) Constitutio, quae Habeas

in parlamento, sed si peculiaris provisio ardua facienda est, comparet etiam in parlamento; tandem comparet cum provisionibus decretis vim legis tribuit; ultimo in abolitione vel cassatione comparet etiam rex. 11 Curiae superioris membra gaudent jure vota sua et sessionem in sua absentia aliis deferendi, prouti est apud nos absentium tabula; deputati curiae inferioris non accipiunt instructionem a suis comitatibus, sicut in Hungaria, hinc proprio arbitrio concludunt in bonum civitatis, et

si peculiaris provisio ardua facienda est, comparet etiam in parlamento; tandem comparet cum provisionibus decretis vim legis tribuit; ultimo in abolitione vel cassatione comparet etiam rex. 11 Curiae superioris membra gaudent jure vota sua et sessionem in sua absentia aliis deferendi, prouti est apud nos absentium tabula; deputati curiae inferioris non accipiunt instructionem a suis comitatibus, sicut in Hungaria, hinc proprio arbitrio concludunt in bonum civitatis, et communitates consentire

huic subest vice-decanus, quem eligit decanus; secunda est dignitas magni elemosinarii, qui subelemosinarium habet adnexum; initium huius officii est quod reges per tales elemosinas distribuerint; hi officiales comparent in maxima pompa cum rex publice comparet cum aula sua. 4.1 Ordines equestres in Anglia sunt tres. 1--o) ordo Sancti Georgii qui etiam periscellidis caeruleae ordo; Angli asserunt '349. ab Eduardo 3--o fundatum esse hunc ordinem; patronus ordinis est eques Sanctus Georgius, qui etiam effigies est

24, militia 130. 7 Summa navium ergo 276; praeter has habebantur subsidiariae naves 69, proin 345 naves erant omnes; et hic status est fere etiam modernus Anglicae marinae; tota classis in 3 divisiones dispescitur, quae Geschwader dicuntur, et per vexilla sua differunt; prima habet rubrum vexillum, secunda album, tertia ceruleum; cuivis divisioni praeest architalassus. 8 Divisio vexilli rubri habet praecedentiam honoris, dein album, ultimum est ceruleum, et sic etiam res se habet cum admiralibus; olim tota

neminem integrum est extrahere. 7 Debitores habent proprium carcerem Kingsbang (Königs Bank); quae est collectio aedium plurimarum muro cinctorum, amoeno horto instructa; in hoc detinentur, quivis opifex potest ibi exercere opificium suum et sic debita sua solvere; hi debitores se ipsos regunt per senatum e gremio sui electum, 12 ex personis et uno praeside constantem; patet ergo non esse tantam iniquitatem huius legis; rex quidem habet jus durch sein Willen quempiam debitorem zu reinigen, seu absolvendi a debito, sed talis

nigritos, et hoc commercium valde est utile Anglis, et intuitu bilancis numericae, et utilitatis. 2 In Indiis orientalibus adhuc florentius est commercium Anglorum, in quibus etiam plurimas occupationes fecerunt. 3 Vendunt ibi artefacta sua et coemunt sericum, lanam, aurum, farmaceuticas res etc; argento exsolvunt omnia, et illi tantum aurum recipiunt ab orientalibus, ob minorem valorem auri in partibus orientalibus intuitu Europeae. 4 Utilitas commercii Americani olim magna

farmaceuticas res etc; argento exsolvunt omnia, et illi tantum aurum recipiunt ab orientalibus, ob minorem valorem auri in partibus orientalibus intuitu Europeae. 4 Utilitas commercii Americani olim magna erat, vendebant caro pretio artefacta sua ibi, et coemebant levissimo producta Americae; post defectum vero 13 provinciarum mirum in modum imminutum est commercium. 4.1 Scotia cum Anglia aliisque provinciis et regnis commercium facit, partim artefactis suis, partim sebo, lithantracibus,

cleri in Anglia; nempe privati praedicatores, seu capellani illustrium familiarum, proceres enim habent enim jus sibi eligendi privatos capellanos. Olim conventus ecclesiastici locum habebant in parlamento, sed hi sublati sunt. 2 Singuli episcopi per sua consistoria regunt territorium suae diaeceseos; ab his consistoriis fit apellatio ad sedem metropolitanam. 3 Sedes Cantuariensis in 4 consistoria divisa est; a consistorio archiepiscopali provocatio fit ad

pro his causis decidendis. 5.1 Quod adtinet Scotiam, ibi regimen ecclesiasticum aliud est, ibi enim per solos praesbiteros et seniores populi administratur justitia; tota Scotia in 13 synodos divisa est provinciales, quaelibet synodus continet sua praesbiteria 20, 30 etiam; quodvis praesbiterium complectitur 15, 20 etiam parochias; praeter haec habentur enim synodus nationales seu universales, qui sunt complexus omnium 13 synodorum, Edinburgi omni anno habentur; ex quovis praesbiterio mittuntur praesbiteri et

universitatibus habentur. 3.1 Ars oratoria est una cui maxime se dedicant Angli, maximus enim est eius usus in parlamento; ab anno 1660. habentur omnes sermones in parlamento habiti expressi in plurimis tomis. 2 Anglus tamen in sua oratione plus logicus est quam orator, magis soliditatem et vim verborum, quam eorum amoenitatem curat: in poesi magis celebratur ars Anglorum, quam in oratoria. 3 In campo historiarum olim Angli parum desudarunt, posterioribus tamen annis etiam in hac

inferiorem, inferior rursus divisa est in Vetaviam et Velaviam; Comitatus Holandiae, haec antiquitus Batavia nuncupabatur, constat ex ipsa Hollandia et Frisia occidentali; haec provincia est maxima et potentissima ex omnibus provinciis, habet enim 300 milliaria  in superficie sua; Comitatus Zeelandiae – haec provincia ex 8 insulis constat, nempe: Valcria, Bevelandia australis; Tola, S. Phylipi, Valferdic, Bevelandia septemtrionalis, Duibeland, Scaldria; quarta provincia est Utrajectensis, olim erat episcopatus; Comitatus Frisiae prius regnum

generalium delegatam esse auctoritatem. 9 Hi conventus in negotiis religionis habiti sunt, in his conventibus leges fundamentales conduntur cum omnium provinciarum consensu. 2.1 Haec regiminis ratio et commoda et incommoda sua habet; mirum est gubernium, una enim est respublica quae 7 aliis constat rebus publicis; status in qualibet provincia sunt nobiles, civitates, et alii opulenti cives; domestica quidem nobilitas nulla habetur, sed antiqua nobilitas retineri potest, dein etiam externam

cedit. 3 Interim proprio arbitrio nullam operationem bellicam suscipere potest, ad evitandas tamen molestias tempore belli adjudicantur ex conventu aliquot rei bellicae periti, qui vicarium ad castra sequuntur, et hos consulere debet in omni operatione sua. 5.1 Jura vicarii in specialibus provinciis sunt omnia ea, quibus gaudet intuitu totius reipublicae, in quantum cum circumstantiis provinciarum compatibilia sunt; dein in provinciis, in quibus bona possidet, censetur inter status et jus sessionis

eum sibi praefectum denominavit; adnexi sunt ipsi reditus conspicui; et occidentalis quoque societas eum praefectum elegit; declaratus est vicarius in provincia Trentia. 5 Vicarius habet praerogativam prae omnibus officialibus singularibus, immunis est in sua persona et rebus omnibus; si naturam reipublicae huius consideremus patebit hanc dignitatem vicarii non esse necessariam, sed solummodo utilem reipublicae, praesertim intuitu rerum et negotiorum militarium; vidimus enim tempore intervicariatus statum militarem desolatum

negotia. 13.1 Provinciae hae habere solent duo judicia; aliud vocatur consilium status, quod est politicum; aliud vero collegium iustitiae quod est civile et revisorium forum. 2 In Trentia provincia aeque nobiles et urbes mittunt sua suffragia; provinciae generalitatis, ut subjectae, non exercent iurisdictionem, sed reguntur. 3 Nobilitas proprie Belgica nulla habetur, sed ab antiquis temporibus, monarchicis videlicet, residui sunt nobiles; praeter hanc nobilitatem antiquam habetur

securitatis remedia 1.1 Exercitus Belgicus opera Mauritii eiusque successorum in vicariatu celebritate nominis mirum quantum crevit in Europa, ita ut scola artis bellicae fere toti Europae esset; mutatis tamen circumstantiis, adepta libertate sua cum se totos commercio darent, fervor militaris eorum languescere coepit in tantum ut coacti fuerint tardius peregrinam militiam suscipere. 2 Singulae tamen provinciae statarium militem intertenere debent etiam pacis tempore; exercitus tamen belli

alere debuit; bello Austrico-successionis desolatae sunt hae provinciae a Gallis; Iosephus 2. anno 83--o via facti exegit militiam Belgicam ex his provinciis. 3.1 Belgae in 3 classes dividunt munimenta sua; in prima sunt maxima munimenta, quae Guvernemente apellant et sunt 14; in 2--a sunt 30, quae Commendantenplätzen dicunt; in 3a sunt 16 Majorsplätze dicta; proin universim 60 munimenta. 4.1 Quod classem adtinet, etiam haec in longe inferiori

40--mus numerus omnium rerum emptarum et venditarum, quo pertinent etiam naves; 5--o huc pertinet praestatio ab agris seminatis, 6. intuitu jumentorum, 7. titulo famulitii, rhedarum; 8. accisa omnium rerum fungibilium, 9--o vigesimus numerus, quem haeres omnis solvere debet de sua haereditate, hoc generatim tantum de capitalibus et rebus nobilibus intelligitur; 10. de dignitatibus et caracteribus. 2.1 Extraordinarie praestatio quae fundis imponitur triplicatur vel quadruplicatur; accipitur 100 vel 200 vel etiam 50

debitis, partim propter multa bella, partim ob malam administrationem redituum publicorum; Hollandiae debita majora sunt quam omnium 6 provinciarum, computantur ad 450 milliones, reliquarum provinciarum ad 400 milliones; Geldria tamen et Transisalana exsolvit jam omnia debita sua; cum tamen usurae exiguae sint, uti 1 vel 1 1/2 p.c, hinc debita haec onerosa non sunt reipublicae neque fidem publicam unquam labefactabunt, cum adsit fundus securitatis sufficiens. § 8 De

Typographiam habent praestantissimam. 5.1 Ex fabricatis tam copiosis necessario commercium tam externum quam internum resultat; commercium ipsorum maximum est in Hispania, ab illis coemunt vinum, lanam, ferrum et poma citri; vendunt ibi fabricata sua omnis generis. 2 Frequentes sunt Belgicae naves in Portugallia, hic vendunt aeque aromata sua et artefacta omnis generis, emunt vinum et fructus. 3 In Francia praeter pisces et aromata vix aliquid vendunt, emunt vinum, salem, vitra

tam externum quam internum resultat; commercium ipsorum maximum est in Hispania, ab illis coemunt vinum, lanam, ferrum et poma citri; vendunt ibi fabricata sua omnis generis. 2 Frequentes sunt Belgicae naves in Portugallia, hic vendunt aeque aromata sua et artefacta omnis generis, emunt vinum et fructus. 3 In Francia praeter pisces et aromata vix aliquid vendunt, emunt vinum, salem, vitra et pro parte papyrum; in Anglia utut portus ingredi non audeant, tamen commercium magnum cum illis habent; Scotiam

commercium habent per Rhenum; in partibus septemtrionalibus, Russia, Svecia, Norvegia, Dania, aeque floret commercium; sic ferrum, cuprum in Svecia emunt; in Norvegia ligna et pisces; in Dania legumina, pelles; in Polonia cerum, mel et frumentum; distrahunt ubique artefacta sua et aromata. 5 Ex Italia vina, olea, amigdala, ficus etc. coemunt; in partibus orientalibus maris Mediterranei aeque florent; sic Smirnae, per universam Greciam, Aegyptum, per insulas Archipelagi, Alexandriae etc. coemunt

commercium regitur per commissionem seu societatem Levantinam, unicuique tamen liberum est in his partibus commercium exercere soluta certa taxa; per Africam, Americam aeque commercium exercent; in Africa coemunt nigrites, aurum, pelles, aromata, ebur, venduntque aromata sua et artefacta. 6 In America exiguum quidem habent commercium, non tamen contemnendum caffee, sacharum, gossipium, cacao et tabacam evehunt ex America; commercium tamen furtivum habent etiam cum coloniis aliarum gentium, in quo exercitatissimi sunt.-

in Belgio evectionem pecuniarum procurare prouti in Hungaria fit incassum. 16 Belgae tot et tam varias monetas argenteas cudunt pro indole et genio populorum [cum] quibuscum commercium habent, non vero suae necessitatis causa, quo enim magis accedit moneta sua ad monetam alterius gentis, eo libentius suscipiat alia natio illam speciem pecuniae, proin eo libentius cum Belgis commercium habebit, et potius aliquanto leniori pretio dabit Belgae quam alteri, qui magis diversam pecuniam dabit ipsi. 17 Sic in

2 Haec res ergo ansam dedit ut statuerent Belgae praeter reformatam nulli religioni liberum exercitium tribui debere; commigrarunt tamen ad Belgium evangelici, Iudaei, anabaptistae, chatolici, Graeci, quae religiones omnes toleratae evaserunt; ab hac tamen sua tolerantia erga advenas desciverunt, cum de reformatis suae nationis ageretur, persequebantur enim se invicem propter contrarias sententias in materia gratiae, quae in universitatibus locum suum habebant.

2. escuderos seu scutum gerentes. 3. hydalros !. 3 Inter ipsos proceres habetur peculiaris eminentior classis, qui grandes Hispaniae dicuntur, haec praerogativa per regem tribuitur familiae ob merita sua, et tunc is, qui maioratum tenet, est grand. 4 Fit haec electio per formam rescripti, in quo rex talem Vetter apellat, hi viri in functionibus publicis adstant regi et quidem apposito petaso, primique regem sequuntur, hi paribus Franciae, Angliae et

ordo S. Ioannis, modo Melitensis, complures habet commendaturas in Hispania. 10.1 Sedes regia olim erat in urbe Toletensi, temporibus Saracenicis diversis in urbibus residebant reguli; Phylippus 2--us determinavit Madritensem urbem pro sede sua. 2 Urbs haec ampla est, ad regulas tamen politiae non adeo exacta, immundities magna est in hac urbe; pallatium regium, quod '737. aedificari cepit, splendidissimum est; Boen retiro est castellum aestivum regis, item Aranquetz, Casa del campo; La

hodie 18 sunt talia tribunalia, celeberrimum est Madrittense, in quo residet Magnus inquisitor; per universam Hispaniam sparsi habentur sic dicti familiares, qui sunt exploratores Inquisitionis et ad 20 000 aestimantur. 3.1 Ab institutione sua tantum illi referebantur ad haec tribunalia, qui Iudaismo et Mahometanismo suspecti erant, tardius omnis haeresis relata est his tribunalibus, apostasia, impietas sodomiae, bigamiae, praeceptorum ecclesiasticorum violatio; processus in his tribunalibus distinctus est ab

familiarium vel aliorum quorumcumque, adeo ut filius patrem, consanguineus consanguineam prodere possit, quin detegatur denuncians, nulla locum habet confrontatio, tortura in summo vigore est, omnis condemnatus bona sua amisit partim ad ratam camerae partim ad ratam inquisitionis; descendentibus convictorum macula infamiae inhaeret perpetua; hoc ergo tribunal non tantum episcoporum sed et regis jurisdictioni praejudicat. 4.1 Poena ordinaria fuit poena rogi;

2. tractat negotia rei nauticae, Indiarum et rei marinae, 3. objecta gratiae et justitiae gerit; 4. est finantiae minister, 5. rei bellicae; singuli status consiliarii haec negotia seorsim manipulant, et tantum regi substernunt consilia sua. 2.1 Secundo loco censetur supremus Castiliae senatus, hic senatus subjectus est ministris status; hic senatus in 7 departamenta divisus est, cuique divisioni praeest proprius praeses, in cuius absentia decanus seu senior consiliarius

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report