Your search found 2455 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 1652-1802:

adnotationibus, et supplementis Rogerij Boscovichij, Anno 1755 editum Romae fuit, Anno vero 1760 Volumen alterum. Reliqua Volumina duo continenti Typographi opera erant in lucem proditura, nisi in mora fuisset Boscovichius, qui quas in se susceperat partes, explere tum non potuit, varijs per Europam itineribus, et publice etiam sibi commissis distentus studiis, Lutetioeque Parisiorum multos porro per annos subsistens. Postremo in Italiam reversus cum attulisset

videremus? Quantam vero mentis vim, ingeniique aciem, quantam perspiciendi eam esse celeritatem oportuit, quantam in geometria, atque illa infinitorum doctrina solertiam, quae difficillimas hujusmodi, atque obscurissimas corporum vires, quas abdiderat ac tenebris Natura obduxerat, quae aliorum corporis cognoscendorum munerum fuit ratio, eadem etiam indagandae, ac eruendae gravitatis par esse potuit. Quae enim eximia excitanda animadversio est, ut extensa intelligamus esse

vinculis teneri omnia, et coalescere. Quantus vero hic subito rerum omnium consensus, confirmatioque extitit, cum tot ignoti antea caeli motus, Lunae, et Cometarum incerti omnino, ac varii cursus clarissime patuissent, cumque easdem, quas ipse praescripsisset, germanas esse Naturae leges declararent! Atque hoc quidem ille in conversionibus siderum, atque ingentibus hisce mundi corporibus praestitit. Quid autem? Num leviora illa, ac minora esse censemus, quae in

pertingunt, et pauci sunt, et imbecilles, ad vers. 480. In corporibus esse vim quandam excitandi in nobis ideas, ut caloris, frigoris, etc. quae rebus ipsis similes non sunt, esse alias item eorundem proprietates, quas essentiales dicimus, sed harum perpaucas a nobis cognosci, quae hic enumerantur. Ad vers. 548. Quamvis corporis naturam cognoscere non possimus, investigationem tamen earum

cognoscantur, et qua ratione inductio adhibenda, quantoque haec hujusmodi rebus usui sit: praecipue tamen tres in naturae investigatione regulas prae oculis habendas: primam esse; eas qualitates corporum universales esse, quas omnibus convenire experimur: secundam; causas rerum non plures ponendas esse, quam quae Naturae phaenomenis explicandis sufficiant: tertiam; effectuum ejusdem generis easdem causas esse. His rite

quae et agentes vocantur, dividit, ac metitur, ad versum 1515. Tum virium, ac motuum compositionem aggreditur tam directam, quam obliquam, ac eorundem resolutionem. Porro a vers. 1690 de viribus centralibus agit, per quas descripta curva linea jacet semper in eodem plano, quod transit per rectam, per quam corpus projicitur, et per centrum virium; et fiunt areae, seu sectores illius curvae temporibus proportionales. A vers. 1828

percurruntur ad v. 981. Si corpus sursum projiciatur, ejus motus continuo retardari debet, et spatia percursa usque ad finem sunt item,ut quadrata temporum, vel celeritatum. Hic occasionem arripit de viribus vivis agendi, quas multi post Leibnizium putant proportionales esse massae corporis in velocitatis quadratum ductae, multi contra negant, aestimantque massa, et velocitate simplici conjunctim. Litem hanc penitus tolli debere ait, ut

innuit. LIBRI TERTII. Mundi Gubernationem, et certissimas Naturae leges humanis legibus, et variis rerum publicarum constitutionibus, quas describit, longe anteponi debere, in iisque vestigandis unice conquiescendum nobis esse affirmat ad vers. 171. Hactenus lineam rectam, circulum, parabolam, in motu gravium inspexit; nunc infinita, ait, esse alia curvarum

longe anteponi debere, in iisque vestigandis unice conquiescendum nobis esse affirmat ad vers. 171. Hactenus lineam rectam, circulum, parabolam, in motu gravium inspexit; nunc infinita, ait, esse alia curvarum genera, quas in classes distribuit; aliae Geometricae sunt, aliae Transcendentes; ex his unam eligit, quam consideret, Cycloidem, his nimirum rebus pernecessariam. Igitur a vers. 266. Cycloidis genesim explicat, quae describitur motu

probat, exemploque confirmat ad vers. 308. Ad hanc deinde progreditur distantiarum legem in caeteris quoque Planetis stabiliendam; quod ut praestet, Caeli descriptionem praemittit, fixas primo stellas definiens, tum quas errantes vocant, harumque a Sole distantias, motus, et conversionum tempore subjicit, quibus adjungit et Cometes. Cur diu vera caelestium corporum dispositio latuerit, exposita variis veterum, nec non et recentiorum

et Cometes. Cur diu vera caelestium corporum dispositio latuerit, exposita variis veterum, nec non et recentiorum Astronomorum erroribus, declarat, receptumque jam inter Planetas statuit, tresque proponit Keplerianas leges, ad quas intelligendas ea, quae in Ellipsi scitu necessaria sunt, breviter persequitur. A vers. 514 prima Kepleri lex Solem in altero locat e binis Ellipseos focis, qua in Curva quivis Planeta orbem percurrit suum. Per secundam

Newtono, cujus in hoc opere egregia inventa exponuntur. Jam a vers. 77. proponit pertractandum in hoc libro argumentum, de nova scilicet luminis proprietate, vicium nimirum facilioris reflexionis, et facilioris transmissus, quas explicat, ac earum mutationis intervalla valde brevia esse declarat. Ea mutatio ab his tribus pendet, a natura nimirum luminis, seu radii colorati, a natura corporis, in quod radius ingreditur, et ab angulo, sub quo

valde brevia esse declarat. Ea mutatio ab his tribus pendet, a natura nimirum luminis, seu radii colorati, a natura corporis, in quod radius ingreditur, et ab angulo, sub quo ingreditur. A vers. 117. afferuntur leges, juxta quas intervallorum mutatio iis respondet tribus conditionibus ad vers. 156; inde ad eas probandas confirmandasque leges experimenta adhibentur, nempe lentis vitreae positae super plano pariter vitreo et pellucido, ac speculi

exclusis aliis de propagatione sententiis, tenuissimum ait igneum vaporem semel emissum immani cum velocitate, in directum motu uniformi ob inertiae vim pergere, neque mutationem itineris fieri, nisi tantummodo a viribus, quas in lumen exercent particulae corporum, in aliqua etiam distantia agentibus; quae viam sternunt ad explicandam reflexionis causam a v. 1121. Haec quidem non repetitur ab impulsu luminis in corpus impediens, ut multis

ut multis ostenditur usque ad vers 1336. (ubi et de corporum raritate agitur), sed a viribus quibusdam, quae flexus in luce varios, et reflexionem, refractionemve inducant; quod a vers. 1549. declaratur. Causam porro vicium, quas diximus, Auctor inquirit, illamque inquisitionem multis difficultatibus obsitam dicens eam demum seligit causam, quam probabilem prae ceteris existimat. Postremo a vers. 1661. aliam quandam in lumine proprietatem esse

diffundis, et auras
19  Mobilitas, terramque sua compage revincis,
20   Dum memoranda tuae monumenta revolvimus artis,
21  Infer legiferas nos protinus in Rationes,
22  Per quas et magni jam primum exordia mundi
23  Ponebas, cuncta invicto et nunc ordine flectis:
24  Da Verum effari, aeterna quod Mente latebat
25   Ante ortus rerum, quod deinde per omnia fusum est,

173  Artubus infantes teneris, multaque venirent
174   Doctrina imbuti ad vitales aeris auras.
175  Sin nihil esse velint: has formas, notitiasque,
176  Primitus insculptas quas dicunt mente, nisi ipsam
177  Vimque, potestatemque videndi plurima rerum;
178  At cur non etiam sic omnia, scilicet omni
179   Novimus in vita quaecumque, aut nosse queamus

notaeque
189   Nam si sint rerum primarum, victa repente
190  Mens se dedit, et assensu se flectit ad illas
191  Non cunctante, velut tum notas non sibi primum,
192  Sed quas ante diu quoque noverit, et meminisset
193  Quas nunquam didicisse: velut cum dicimus, esse
194   Majus parte, quod est totum, vel tempore eodem
195  Non itidem posse in rebus non esse, quod extat,

victa repente
190  Mens se dedit, et assensu se flectit ad illas
191  Non cunctante, velut tum notas non sibi primum,
192  Sed quas ante diu quoque noverit, et meminisset
193  Quas nunquam didicisse: velut cum dicimus, esse
194   Majus parte, quod est totum, vel tempore eodem
195  Non itidem posse in rebus non esse, quod extat,
196  Et, genus hoc, alia, obtutu non vera fateri

noctis?
366  Scilicet illam ipsam vestigarunt rationem,
367  Qui causas rerum vestigavere latentes.
368   Infinita tamen causarum summa profecto est
369  Haud minus idcirco, quas ignoramus, et ullo
370  Conatu, aut ullis opibus pertingere non est:
371  Ipsa latet quoniam rerum Natura tenebris
372  Obsita, nec, tenuem nobis nisi, protulit, umbram.

de se conscia noscat,
380  Diximus; idcirco num te cognoscere mentem,
381  Jactes, qualis ea est? Ignotum num tibi temet
382  Proin non esse putes? paucis e viribus illis,
383   Quas docui, speres deprendere funditus omnem
384  Naturam interius, quaenam sit, quidve sit illud,
385  Quod facit in nobis, quod nostros sustinet actus,
386  Eductisque ex se veluti substernitur orsis?

constant
486  Revera, sed sunt species in mente coortae
487  Per sensus, agitant variis quos corpora plagis.
488   vis in materis proin tantùm est, atque potestas
489  Harum, quas memoro, vel de genere hoc aliarum
490  Rerum notitias in nostra mente ciendi;
491  Quas mens ipsa quidem per sese, experta nisi esset,
492  Efficere haud ullo pacto, et formare valeret;

quos corpora plagis.
488   vis in materis proin tantùm est, atque potestas
489  Harum, quas memoro, vel de genere hoc aliarum
490  Rerum notitias in nostra mente ciendi;
491  Quas mens ipsa quidem per sese, experta nisi esset,
492  Efficere haud ullo pacto, et formare valeret;
493   Nam neque cyanei qui sint, rufique colores,
494  Et veneti, seu vecta procul quo mala sapore,

ullis
652  Discerni inter se, et nostris non sensibus uti
653  Difficile est nobis, et non impellier inde;
654  Propterea a veris longe confingimus ipsi
655  Diversas partes, et quas sentire queamus.
656   Et primò spatium vulgo, spatiique vocamus
657  Partem aliquam, ejusdem certam, quae mobilis extat,
658  Mensuram, certosque situs quae servat ad ipsa

notitiarum,
693  Nimirum sibi quae succedunt ordine quodam?
694  Significatur ab hoc nobis existere nosmet
695  Continuò, res et nobiscum existere multas,
696   Notitiis quas cum nostris simul esse tuemur,
697  Aëra nimirum, terras, atque aequora ponti,
698  Et nemora, et montes, et flumina multa, lacusque,
699  Urbes, et late populis florentia regna.

1056  Adveniat terras hospes, longùmque morari
1057  Destinet; extemplo sanctas ibi discere leges
1058  Ipse velit, sciat ut communi vivere jure,
1059  Si non e tabulis, quas non percurrere cuique est,
1060   At populi a certo vivendi more, ratisque
1061  Usibus, in variis servari quos probe rebus
1062  Aspicit, illatis toties dum crimina poenis

laudi:
1064  Nec nimium, si non, quis legum, noverit, auctor,
1065   Quaeque ferendarum ratio, et quae tempora, refert;
1066  dum liceat multas deprendere praecipuasque,
1067  Quas servare opus est, offendat ne quid in illo
1068  Foedere, neve paret sibi vitae incommoda multa.
1069  Quod si adeo antiqua fluxisse ab origine noscat,
1070   Ut nulla exortus harum monumenta

parte repellat.
1194  Ergo licet multis sat causa sit unica rebus
1195   Saepe, tamen quoniam nos inde excludere clara
1196  Propterea ratione alias non possumus omnes,
1197  Per quas multa geri quoque eorum posse tuemur,
1198  Non clara ratione illa unica certa videtur.
1199  Non ita nam quidquam naturae in rebus apertum
1200   Constat, ut in claro contra se lumine pandunt

1231  Tum non inciderit; praesertim plurima verbis
1232  Si lateant aliis, quae debet nectere in unum,
1233  Proposita, et noscat bene quae constare soluta:
1234  Quo plures etenim, quas ipsa oracula claudunt,
1235   Implexae partes unà sint, inque volutae,
1236  Hoc mage difficile est non invenisse quod optas,
1237  Conveniant rebus si partes quaeque repertis:

subactaque ad ignem
1323  Se facile in facies convertit, et induit omnes,
1324  Quae facies variis extra se extendere pergunt
1325   Mensuris pro natura cujusque, modoque:
1326  Quas inter, quae sit tornatae more pilaï
1327  Parte rotunda omni, reliqui praestantior extat;
1328  Nam praeter quam quod ductu siet undique flexa
1329  Aequali similisque sui, in seseque voluta,

tanti breviora fugaï
1520   Intervalla, nova quantus vi debet oriri
1521  Motus; et idcirco si sit minor iste priore,
1522  Tum corpus, tantò sed tardius, ibit easdem,
1523  In quas ante, plagas; sin par sit uterque, necesse est,
1524  Sistat idem se; navis uti, quam statibus aequis
1525   Hinc Boreas protrudit, et illinc aestifer Auster;
1526  Illa immota fero stans vortice paret

1890  Nam quid erit fugiens vis haec, nisi rebus in ipsis,
1891  Quae tum contingunt nimirum, istius inertis
1892  Vis ratio quaedam? hac ipsa ratione referre
1893  Quippe illam ad vires, quas non perhibemus agentes,
1894   Collibuit; verùm non per se pugnat, et obstat
1895  Viribus insita vis aliis venientibus extra,
1896  Invitisque aliis ea non contendit eundem

aptat
2022  Conjungens, semper cujusque in fine; necesse est,
2023  Circuitus illa ut pugnae discrimina cessent;
2024   Nam quodcumque oritur vi qualibet, illud oportet,
2025  In quas vis directa, plagas servetur in illas;
2026  At cum omnes toto positus mutantur in orbe,
2027  Mutantur quoque proinde plagae; qua propter ab una
2028  Parte quod exortum est, paulatim disperit orbis

53  Quanta nos spatii post se regione relinquet
54  Posteritas! nostros infantum gressibus aequans
55   Gressus, jactantes forsan ridebit, ut altis
56  Et magnis nos de rebus, quas esse videbit
57  Prae propriis tenues nimium, et deprendere multa
58  Non potuisse pedes mirabitur ante locata
59  Atque oculos; veluti nos longùm ignota fuisse
60  

187  Non in res quoque cum connitimur, attrahimusque,
188  A nobisve repellimus, in conamina nostra
189  Semper et oppositis contendi, ert viribus aequis
190   A rebus, contra quas nitimur, experiemur.
191  Pressa premit digitum sic mollis cera prementem;
192  Luctantemque manus deducens arbore ramum
193  Ducier a viridi sentit se percita ramo.

314  Vim, cum se inter agunt, inferre, patique vicissim,
315   Atque ita natura constare hanc semper in omni
316  Legem; hac te in motus proin ducam, ac mobilitates,
317  Non alias, quam quas in rebus prendere possis.
318  Mensuras, genus hoc, tum certior ibis in omnes.
319  Principio duo cum confligunt corpora plaga,
320   Quantum ex incursu motùs lucratur in unam

325   Qui fuerant seorsum, nova jam tum corpus utrumque
326   Afficiet ratio: si scilicet inferat ictum
327  A tergo, inque oras vis addita pellat easdem,
328  In quas cursus erat, properantius ibitur illuc;
329  Sin de fronte recens, proin et contrarius, ante
330   Qui fuit, adveniat motus, vel segnius ibit
331  Accepta corpus plaga, si nempe priore

418  Protinus agnosces, quid fiet; tuta nec ulla est,
419  Nec manifesta animis ratio magis, exque pedita:
420   Proin cernes facile, an sistantur corpora ab ictu,
421  Excurrantve eadem, et quo tractu, quas et in oras,
422  Cuique quid adjectum, quid demptum denique constet.
423  Nonne virûm geminis haec coetibus aequiparare
424  Possumus, exemplo similem et rem pandere ficto?

646  Tantum a conflicto; quod post superabit ab ipso,
647  cum motu, quem nil turbat, compone secundo;
648  Atque ita cognosces, qualis post integer exit
649  Motus ab impulsu, quas et contendit in oras.
650   Consimile est, media transversâ corpora navi
651  Directos, genus hoc, properent si concita in ictus;
652  Post plaga, qua pergunt, motusque videbitur idem,

954  At statuas demum si tempora, et alta valebis
955   Noscere, quantum opus est, loca, mobilitatis et augmen
956  Prendere supremum, perducere quo rationum
957  Te vis nempe queat, quas paulo ostendimus ante.
958  Has eetiam praeter rationes, res oculis est
959  Saepe fidelibus haec subjecta, repertaque, qualem
960   Monstrabat ratio; multi dum turribus altis

1001  Non jam per duplex geminata mobilitate
1002  Ire intervallum grave jactum corpus in auras,
1003  Sed per bis duplex: certis opus esse putavit
1004  Viribus, ignotis prius, et quas dicere vivas
1005   Collibuit, quibus, in motu cum corpora perstant,
1006  Pollent, et quandam tum vitam agitare videntur,
1007  Exanimisque trahunt proprios quae a viribus ortus:

1016  Ille has metitur vires est corpore, quantum
1017  Nempe ipsum est, et quae subito exorietur in auras,
1018  Omnia si tollas obstantia, mobilitate.
1019  Aestimat at vires, quas fingit vivere, quantum est,
1020   Corpore, et in sese repetita mobilitate;
1021  Uno in corpore uti, duplo quod forte feratur
1022  Ocyus, aut triplo, vis incrementa receptet

1170   Ipsa at mobilitas porro a vi pendet inerti,
1171  Quae servare statum connititur usque receptum,
1172  Pendet et a causis mutare valentibus ipsum,
1173  Exanimas etiam liceat quas dicere vires.
1174  Quapropter satis est, si cum vi jungis inerti
1175   Exanimas vires: aliis nil viribus ultra
1176  Usus erit, nisi forte velis confingere inanes.

mente secabis.
1299  Quid docet at ratio frangendi haec utraque coni,
1300   Quod nequeas alia nota magis, exque pedita
1301  Scire via? Quare, quod refert, segmina coni
1302  Quas alias formas praemonstrant, inspiciendum est,
1303  Neglectoque, quod hìc nullis est usibus, ipsas,
1304  Quarum ope proficias, res excolere instituendum.
1305   Sic dispersa suo cum semina multa

1361  Brachiaque oppositas procul utrorumque per oras
1362  Extendi immensùm gemina, atque aequalia prorsus.
1363  Illi dimidias referunt, longeque figurant
1364  Effigies coni primas, quas diximus ante;
1365   At distant etiam, quoniam non mutua sese
1366  Respiciunt, tergo obverso, aversique feruntur
1367  In spatia infinita, sinu magis usque patente.

1456  Ictus, in quascumque plagas, altamve, humilemve
1457  Aerea convertas dirum ora vomentia fulmen.
1458  Scimus item, si quid ferro evertisse volante
1459  Tentamus, caeli quas projiciamus in oras,
1460   Et quas, jactus uti fiat longissimus; ultra
1461  Certos nam nequeat tum ferrum excurrere fines,
1462  Tuque impune queas contra consistere, quanquam

altamve, humilemve
1457  Aerea convertas dirum ora vomentia fulmen.
1458  Scimus item, si quid ferro evertisse volante
1459  Tentamus, caeli quas projiciamus in oras,
1460   Et quas, jactus uti fiat longissimus; ultra
1461  Certos nam nequeat tum ferrum excurrere fines,
1462  Tuque impune queas contra consistere, quanquam
1463  In tua conversas prospectes pectora glandes.

1465   Extremos, cum dirigitur resonantis hiatus
1466  Ille globi medias caeli surgentis in oras,
1467  Scilicet inter eas, quae nostro desuper alte
1468  Impendent capiti, et quas circum terminat imis
1469  Finitor serpens regionibus: a mediisque
1470   Istis quae caeli distant aequaliter oris
1471  Sublimes, humilesque plagae quaecumque, per aequa

imum
1603  Mente tua quoque confictus pertranseat axis;
1604  Cujus ab extremo si ducas culmine multas
1605   Has aliquasque vias, direscto tramite quamque,
1606  Convexa illius quas ultima finat orbis
1607  Ora, vel ex ipsis faciei queislibet oris
1608  Undique diversas convertas axis ad imum,
1609  Quo coëant omnes, punctum; tum sive per illa,
1610  

1676  Scilicet ut multi, quanquam haud ingloria rebus
1677  Nomina in his, ista ducti ratione putarunt:
1678  Nam ratio, dicunt, qua fit, peragantur ut aequis
1679  Chordae temporibus, quas imus terminat axis,
1680   (Se variae licet inter, inaequalesque) profecto
1681  Exiguis eadem quoque debet in arcubus esse,
1682  Cum prope quique suis aequi sint denique chordis:

1861  Si quocumque viae puncto distinguere pergas
1862  A tota gravitatem illam, solamque relinqui
1863  Si fingas, quae tum regiones tendit in illas,
1864  Usque alias, aliasque, in quas inflectitur arcus,
1865   Sese obliquantem varie, vique impare agentem,
1866  Perpetuòque a se diversam, percipiasque
1867  Sic animo, corpus rectà sursumve, deorsumve

1981  Cuius vetet idcirco confingi posse quid ipsis,
1982  Quae vere existunt, simile, unde educere pronum
1983  Plurima sit, veris aptare, et nectere deinde
1984  Quae valeas rebus, peragis quas, sive revolvis,
1985   Quaeque alio nequeant facili mitescere cultu?
1986  Sic quoque cum magnos captura palatia reges
1987  Apparat, aut populi plausum exceptura theatra

2081  Secretos aditus monstrabo, adeundaque paucis
2082  Qua sint haec delubra via, et quae prima, docebo.
2083  Protinus (omnis eo ratio est subnixa elemento)
2084  Rerum, perpetuò nos fingere quas variari
2085   Possumus, et veluti fluere, haec discrimina nobis
2086  Hasque vices tenues, quae parvo in tempore longe,
2087  Scilicet infinitè in parvo tempore fiunt,

dissolvitur ergo
2100   Nodus, ubi illorum rationem inveneris, omnis.
2101  Hac ex parte suum mira ars pervenit ad augmen.
2102  Ex alia sed parte, ubi de rationibus istis,
2103  Quas prius a rerum natura propositarum
2104  Noveris, ad rerum rationem nempe fluentem
2105   Ordine commigras inverso, illasque requiris
2106  Tenuibus, in quae jam dissolveris, ex elementis

2127  Possit, eo spreto simul ut spernatur et illud,
2128  Quod sperni porro non debeat, utpote majus
2129  Hoc infinitè discrimine, et e genere ipso,
2130   Illae quo res sunt, quas tute inquirere tentas:
2131  Nam te aliter turpes errorum, ut diximus ante,
2132  Est opus, immittas in nodos omnia turbans.
2133  Rebus ab his igitur tribus omnis surgat, oportet,

2159  Scimus in exiguo magnam nos orbe referre,
2160   Cernereque aspectu sic omnem possumus uno.
2161  Noscimus hinc fines ditionum, regnaque quantùm
2162  Cuncta extendantur; quas oras abluat aequor,
2163  Flumina quà currant; montes, sylvaeque, lacusque
2164  Et campi, et valles, loca culta, incultaque qua sint
2165   In regione; illic inquirimus oppida, et urbes,

LIBER TERTIUS
1   Naturae variam cupidus dum persequor artem,
2  Et leges Mundi, et rationes, Inclyte SILVI,
3  Per quas conditus hic summaï fulgurat ordo,
4  Perculsam veluti tam grandibus, attonitamque
5   Rebus, ad humanas interdum vertere mentem,
6  Quae mage conspicuae nos inter, magnificaeque,

omnem.
203  Ex his, res aptas mensuris comparat omnes
204  Inter se, et rerum mensuras percipit ipsas,
205   Usa velut primis his mensurarum elementis,
206  Scilicet, aequales, quas congruere aspicit, esse
207  Res inter se, ititdemque pares remanere, pares si
208  Tum paribus partes addas, demasve vicissim.
209  Hinc recta ante alias via simplex esse videtur:

1155   Rebus; ut his, quantum est amissum a corpore, constet.
1156  Illa sed ut fieri possent, constare necesse
1157  Nobis ante foret, quonam stent ordine partes
1158  Inter se fluidae, quas moles, quasque figuras,
1159  Quasque habeant vires. Sed qua ratione patere,
1160   Et quibus haec subici jam sensibus omnia possint?
1161  Illius haec cum sint primordia notitiaï,

1174  Quippe gradu vario varianter densa feruntur,
1175   Quandoquidem mage densa, minus deperdere motus
1176  Debent pro numero, queis constant, particularum.
1177  Inde, leves quas res vocitant, non ejaculari
1178  Posse putant valido motu, et perniciter ire;
1179  Excussus funda veluti lapis, aut grave plumbum
1180   Effugit ingenti per longos impete tractus:

1304  Vis undae, ne scindatur; proin saepe figuram
1305   Unam aliquam corpus si praeferat, innatet undis:
1306  Sin ipsam invertat, fundum mergatur ad imum.
1307  Omnis ab his igitur, quas diximus ante, duabus
1308  Obstans vis oritur causis, dum corpus in auris
1309  Aëris est, deorsumque cadit, terraeque propinquat:
1310   Quarum quae prior est, liquidae qua scilicet ipsae

1938  Queis non consilium, non ars, cautique timores,
1939  Ingeniosaque sedulitas, non copia deerat
1940   Instrumentorum, quae Daedalus arte Britannus
1941  Ediderat multa: quas vibrat machina longas
1942  Horarum virgas, sic struxerat, ut probe cuncta
1943  Percepisse oculis discrimina parvula posses;
1944  Quid faciant gelidique vices, calidique, notârat,

aequa.
2064  I nunc, atque hominum mirare in mentibus ipsis
2065   Nec semper, nec ubique uno res ordine easdem
2066  Constare, et varium atque incertum pondus habere,
2067  Quas non percipere, aut agere, aut quas velle solemus,
2068  Aut illinc quacumque alia ratione moveri.
2069  Haud dubitem humanis in mentibus inseruisse
2070   Quasdam Naturam leges, praescriptaque certa,

2064  I nunc, atque hominum mirare in mentibus ipsis
2065   Nec semper, nec ubique uno res ordine easdem
2066  Constare, et varium atque incertum pondus habere,
2067  Quas non percipere, aut agere, aut quas velle solemus,
2068  Aut illinc quacumque alia ratione moveri.
2069  Haud dubitem humanis in mentibus inseruisse
2070   Quasdam Naturam leges, praescriptaque certa,

2257  Quam quod opinantur mortales, fictaque majus
2258  Plurima pondus habent; fictis stant plurima rebus.
2259  Scilicet ipsa solet varios convertere in usus
2260   Se ratio, et facies, quas tum circumspicit extra,
2261  Induit, ut, quo non paulatim assuescere possit,
2262  Nil adeo incultum constet, dirumque, suamque
2263  Sponte etiam per quod nolit traducere vitam.

266   Nimirum quanto loca per majora minores.
267   Utque fidem minus his renuas adjungere dictis,
268  Protinus exemplo multarum constabilire
269  Ipse queas legem hanc rerum, quas cernimus uno
270  A puncto circum exire, et diffundere vires,
271   Scilicet ut lux est, quam fulgida lumina jactant;
272  Tractibus haec etenim duplis, bis duplice debet

366   Qui motus, quae forma viae, legesque meandi
367  Illis sint, patuit demum post saecula longa:
368  Coepimus his aliquam jam certam condere legem,
369  Orbis et immanis partes, quas trajicit astrum
370  Conspicuum, numeris supponere, mensurisque,
371   Prosequimurque diu fugiens, et prendimus alte
372  Abductum, et spatiis longe deducimus amplis.
373  

est,
544  Orbis nempe via haud aequi: porro altera surgit,
545  Undique temporibus respondens area lapsis.
546   Praeterea conferre astrorum mobilitates
547  Si libeat, toto quas gyri a tempore pronum est
548  Eruere, et satiis medio de Sole petitis,
549  Lex alia inventa est; sed quae mihi, forsitan ulla
550  Quam res, difficilis magis est, scruposaque dictu,

594  Utere sed mediis tantùm, inter maxima quae sunt
595   E cunctis, interque brevissima; dimidiatis
596  Ipsa aequantur enim transversis axibus apta
597  Illarum, circum peragunt quas astra, viarum.
598   Jam tribus his, quas nunc doceo, tibi sena teneri
599  Legibus astra, nec unquam illis exsolvere sese
600   Servatum est; quin et simul ipsa secunda cieri

sunt
595   E cunctis, interque brevissima; dimidiatis
596  Ipsa aequantur enim transversis axibus apta
597  Illarum, circum peragunt quas astra, viarum.
598   Jam tribus his, quas nunc doceo, tibi sena teneri
599  Legibus astra, nec unquam illis exsolvere sese
600   Servatum est; quin et simul ipsa secunda cieri
601  His itidem, Comites Saturni his ire, Jovisque.

dare jura per Orbem,
681  Suavidico conor dum protinus edere versu,
682  Et latiis, quantum fas est, vulgare Camoenis,
683  Da mihi te vacuum curis, rerumque, docebam
684  Quas superà, non immemorem, nimiumque sagaci,
685   Et volucri vi mentis in omnia pervadentem,
686  Tecum unà ut possim tam grandem evolvere summam.
687   Tertia lex ( si non inspectes acriter, atque

744  Ni semel in sese; nempe haec quater ordine quarto
745   Depressa est prae vi, qua se Cyllenius infert.
746  Hac vaga item ratione queas discurrere in astra
747  Caetera, quas floret lex tertia cumque per oras,
748  Atque videre, quod hic in Martis, Mercuriique
749  Viribus inter se collatis constat apertum.
750   Assiduisne vides igitur vaga viribus astra

772  Haec tamen haud facilis ratio, nec pervia cuique,
773  Sed cui volvendis ingentibus incita curis
774  Vis animi est, usu et jamdudum exercita longo
775   Rerum in mensuris, quas nostro in carmine non est
776  Dicere, tractatas non vocibus utpote nostris,
777  Plus ubi cognosci, quam dici denique possit.
778  Difficili proin abstentis procul ipse labore

regione Cometae
959  Cum distent, opus est ingenti corporis auctu
960   Esse; quod apparens, ut lata est, indicat ejus
961  Frons etiam; haud ideo concrescunt rebus ab illis
962  Quas vaga, uti fumos, exhalent astra (quod ipsum
963  Nosce alios docuisse), vagis non esse minores,
964  Inveniuntur enim, at majores saepius astris,
965   Et plerumque ab eis immaniter esse remoti.

evertere cuncta
1223  Sat foret, atque illam mendacem ostendere prorsus.
1224  Quare cum numero e tanto nec dissonet una,
1225   Omnia sic collecta simul suffragia firmant,
1226  Quas docui, leges gravitatis in ardua fusae
1227  Illa etiam spatia, excurrunt queiscumque Cometae;
1228  Unaque rerum vox Naturae detegit artem.
1229  Adde, quod ex illo dein tempore ad ultima demum

1317  Mos erat hic olim, Veteres quae multa docebant,
1318  Indoctam plebem celare, animosque profanos,
1319  Et procul ipsas res, tenuique in parte referre,
1320   Credebant fidis tantum quas auribus, atque
1321  Tentatis animis per dura, per aspera longum,
1322  Scilicet integris vitae, egregiique silent.
1323  Quamvis haec igitur solers magis esse videri,

1400   Mutuus hic amor est, coëant, junctique ferantur,
1401  Abripiat vis invitos ni major in orbem
1402  Quemque suum procul et cognato a lumine flectat.
1403  Illis proin paulum caeli, quas diximus ante,
1404  Legibus a ternis decedere quemque notamus:
1405   Quin vaga caetera ab his decedere tempore longo
1406  Astra (moventur enim paulum turbata vicissim),

1436  Qui novit, textumque hoc grande retexuit omnes
1437  Scrutatus vires, sua nec vestigia flectens
1438  Usquam alio, quam quo detectae denique ducunt
1439  Vires, ipsa viget per quas foecunda, novando
1440   Incubat et foetu Natura, auctumque ministrat.
1441  Sic etiam invento capiuntur saepe cubili
1442  Per nemus hirsuta teneri cum matre catelli.

1501  Majoremque inter media est: nam quodlibet unum
1502  Non aeque punctum a punctis raptantibus extra
1503  Cum distet, non aequam itidem vim percipit illinc;
1504  Cumque plagae varient etiam, in quas quodque agitatur,
1505   Consit diversis regio regionibus una
1506  In medio, qua puncta simul connexa ferantur.
1507   Verum has ad vires generatim perspiciendas,
1508  Et,

1577  Cum sint, ut sensu deprendis, fronte rotunda,
1578  Horum hac si partes raptentur lege, vicissim
1579  Hac ipsa debere trahi quoque tota fatendum est.
1580   Hoc aliis in mille, velis quas fingere cumque,
1581  Materiae fieri non possit legibus; ergo
1582  Scrutantes quidam, quid Mundi illexerit ipsum
1583  Artificem, legem ut voluisset materiaï
1584  Ponere,

1780   Interior pars sola trahit, formam ipsa globosam,
1781  Vel referens primo revoluto a segmine coni
1782  Exortam, tantum proin illis, ut quoque dixi,
1783  Viribus, a medio loca quas distantia signant.
1784  Proinde minus paulo gravitatis inesse videtur
1785   Squamigeris in corporibus, dum pascua laeta
1786  Sectantur per humum

2226  Et nova progenies fundo procuditur omni,
2227  Et scopuli augescunt, et littora distenduntur,
2228  Acquirit tellus, perdit mare. Pluribus oris,
2229  Ut referunt, olim quas laverat aequor arenas,
2230   Nunc seritur, glebaeque boum sudore madescunt,
2231  Dimoto non procul per jugera ponto.
2232  Quique olim portus tot magnis tuta carinis

rigantur ab unda
2234  Vix tenui, possuntque leves vix condere cymbas,
2235   Aut penitus fundo tellus patet ima retecto.
2236  Praeterea quot sunt urbes, audivimus ante
2237  Quas circum pelago pulsatas, rauca furentis
2238  Exaudire sali quae vix nunc murmura possunt?
2239  Aegypti extremis in finibus, incipit ora
2240   Qua libyca, et sterilis regio, infoecundaque arena est,

35   Nil proprium est, nostrumque, labor nisi, curaque tantum.
36  His igitur cum percipimus, communia quae sunt,
37  Fiunt nostra: velut qui carpit mitia poma,
38  Jam sua sunt, glandesque suae, quas colligit alta
39  Sub quercu, aut leporem capiens, cervumque fugacem,
40   Aut piscem motis findentem caerula pinnus;
41  Namque penu de commui res extrahit illas.

quo, cum
232  Servarent, satis esse putabant in capiendis
233  Mensuris magnas tantum cognoscere partes,
234  Et non partium item partes, iterumque resectas,
235   Atque iterum, quas integris demasve, vel addas.
236   Barbara cum premerent Europam bella, ferique
237  Vexarent usus, proin illa inculta jaceret,
238  Atque artes, legesque sibi lugeret ademptas;

ire Americae
355   Ad loca tum visum, supra quae praeterit orbis
356  Nocte diem exaequans, atque ad torpentia brumae
357  Regna, polo vicina, aeterni ad frigoris oras.
358  Quas tibi mensuras Terrae dum pandimus omnes,
359  Et variam longo rationem carmine, et artem,
360   Exhaustosque viris evolvimus inde labores,
361  Tenuia, spero equidem, non argumenta quereris

Numinis instar,
915  Ad mores Populos, ad munera dia vocabat;
916  Tu tamen induxi, vel ab his decus, inclyte Silvi,
917  Vellet ut ipse suo curis adjungere regno,
918   Induxti, quas ornat, et evehit, artibus aequum
919  Ingenuis. Ergo auspiciis illius in ingens
920  Ipse Viros immittis opus: vidi ipse moventes
921  Arma novo, constata recens, ut idonea bello;

multiplicique
972  Deprimere hic montes, illic educere valles
973   Limite; quandoquidem infinitae continuato
974  Esse queant ductu formae, et sine flexibus ullis,
975  Ad quas haec redigi Terrae frons aspera possit
976  Demendo, quantum libet, addendoque vicissim.
977  Praeterea nec ad hanc tali ratione redactam
978   Possemus gradibus mensis pertingere formam;

1041  Crescentum gradum, et minuentum surgat ut ordo.
1042   At longum est opus, et nobis post longa manendum
1043  Saecula, venturo si quando id prodeat aevo.
1044  Interea paucas, at quas servavimus, omnes
1045  Aptamus graduum mensuras vi gravitatis
1046  Perfacile expositae, et probe consentire videmus
1047   Inter se aptatas. Fundata est vi gravitatis

1302   Deorsum occursantes radios convertere pulsos,
1303  Augmine vel proprium majori effundere lumen?
1304  Ipse suum jam Sol quia circa vertitur axem
1305  ( Ejus ut a maculis patefit, quas cernimus omnes
1306  tempore circuitus facere aequo, et volvier uno
1307   axe super, varias quanquam, et sine lege coortas
1308  ex improviso, certa nec lege obeuntes),

rationibus esse
1684  Te rear, atque agili posse undique mente subire,
1685  Effice, ne prorsus temeraria nostra videri
1686  Ars queat, et vano contendere ad ardua nisu.
1687   Quas pote, majores proin exere pectore vires.
1688   Ergo etiam hic Terris Caelum conscende relictis,
1689  Et nunc haec, desulter uti, nunc illa repente
1690  Mecum sidera adi, praesertim errantia lusta.

1751   Ne vereare tibi secreta his prodium,
1752  Viribus et quantis, et quanto corpore constent
1753  Scilicet. Idcirco subeundae num mihi poenae,
1754  Concilio admissus Divum quas garrulus olim
1755  Dicitur in stygiis persolvere Tantalus umbris,
1756   Dum lymphas inhians, et poma fugacia captat
1757  Nequidquam? num propterea ne numine laevo

1833  Astrorum, non, ut positum, superaque receptum est,
1834  Signabit primas coni de segmine formas,
1835  Verum longe alias implexas, inque peditas,
1836   Compositasque; etenim quas Sol, et quodlibet astrum
1837  Efficerent singillatim, commune obeundo
1838  Usque sibi punctum, coni de segmine formas,
1839  Perturbant aliae hinc vires, atque hinc aliorum,

recudi
1845  Exposcunt longos ( aliter non vera profantur );
1846   Illi dum numeris adeantur scilicet orbes
1847  Difficiles, curvaeque viae flectantur, uti sunt,
1848  Corpora quas varie varias projecta per oras
1849  Conficiunt, dum se retrahuntque, trahuntque vicissim.
1850   Verum has scire vias, atque omnes noscere flexus
1851   Tam varios, ortos rerum a gravitate vicissim,

2086   Quae minuuntur, at et geminas has insuper, unam
2087  Scilicet in Terrae directam corpus, et ipsum,
2088  Crescentem, ut spatium, directamque alteram in oras,
2089  Collata ad notam faciem quas Luna peragrat;
2090  Quamque aeques noto, ut docui, cum triplice tractu.
2091  Quae superest, communis erit vis, proptereaque
2092  Non inter sese

2220  Quaerendum est; quin, quo praecesserit inclytus harum
2221   Monstrator rerum, et rationum Inventor, eundum.
2222  Ipse igitur primo discrimen virium earum
2223  Inquirens, fieret per quas immotus, et idem
2224  Mobilis orbis, uti, quem Lunae conterit astrum,
2225  Haud temere esse orbem confingimus, extudit istud
2226   Arte sua, spatiis bis crescere pro repetitis

2225  Haud temere esse orbem confingimus, extudit istud
2226   Arte sua, spatiis bis crescere pro repetitis
2227  In sese; porro in numeros, ut vincla coegit
2228  In sua, quas vires addi, demive necesse est,
2229  Orbis ut immotus (sit qui aequo proximus orbi)
2230  Mobilis exoriatur; iter quoque deinde peregit
2231   Oppositum, vertitque vices, et mobilis orbis

387  Signorum adverso, seque in contraria ferre.
388  Tempora propterea facientia noctibus aequos
389  Esse dies, redeunt non, cum rediisse videtur
390  Sol ad eas caeli partes, quas liquerit anno
391   Anteacto, verum prius, ut praecedere paulum
392  Idcirco dicantur ea ipsum tempora Solem.
393  Nodorum hunc igitur regeressum Lunaque, Solque
394  Viribus

568  Indignentur, uti rerum de jure suarum
569  Depulsi. Cur non videant, quam parva supellex
570  Perceptorum animo? quantis Natura per omnes
571   Sit foecunda modis res undique, quas tamen ipsis
572  Prorsum ignorandum est? quae tanta insania notis
573  Ut paucis prima in Naturae fronte locatis
574  Debere ignotum nobis nihil esse

est,
999  Ebullit per quem veluti, et versatus ab imo
1000  Pontus agit spumas; terrae sit et unda tremore
1001   Ut tremat assimili violentis acta procelis,
1002  Externo quas non agitari flamine cernas.
1003   Nunc liquidas undis mecum te transfer ad auras
1004  A liquidis, aestumque hujus quoque nosce elementi

1042  Discutiens radiis: stabili pater Aeolus illinc
1043  Lege movet turbam mira levitate valentem:
1044  Quam tibi postremo rationem carmine pandam.
1045  Praetereaque alias, propter quas aeris ingens
1046   Hoc liquidum variis mare curritur undique ventis
1047   Jam quia inaequalis gravitas ciet aequoris undas,
1048  Et ciet aerias: cur non et pondere vivum

astris
1459  Tunc adnectendum foret omnibus, ipsa vapores
1460  Cum queat illorum quoque lux jactare superne,
1461  Et secum abripere, et distendere per regiones
1462   Illas, quas caude visus majore Cometa
1463  Trajicere insignis, praelongo et verrere tractu.
1464  Postremo neque post tergum deflexa vaporum
1465  Illa columna foret, curvataque vertice celso,

secura suarum.
2177   Humanae non haec simulacrum, ut plurima, mentis,
2178  Ingenioque refert sua non exordia nostro:
2179  Inventa est nobis, non edita; rebus ab ipsis,
2180  Quas agitat, versatque, educta est scilicet, atque
2181  Prodita, et hinc cupidas in mentes insinuata.
2182   Procedit velata caput, vultusque nitorem
2183  Obtegit, et nostris animorum obtutibus arcet;

2245  In ramis Philomela suos de cespite nidos.
2246  Has artes sub quo primum didicere magistro?
2247   Unde et inexpertae norunt, quid postulat usus?
2248  Cur similes faciunt, quas jam fecere parentes,
2249  Atque pares operas? Non haec vis insita quaedam est,
2250  Ultro quae trahat huc indocta atque inscia corda?
2251  Mutat avis peregrina plagas, quaeritque tepentes

2352   Omnia quae peragi si docta mente fateris,
2353  Et populo quaecumque alia admiramur in illo,
2354  Falleris; impellunt constanti lege valentes
2355  Interius vires, quas nobis noscere non est,
2356  Impulsus illae excipiunt, ultroque sequuntur.
2357   Quid jam aliud vulpis dolus, insidiaeque luporum,
2358  Quidve canum furor in cervos, cervique timores,

fluctus,
50   Omnia conduplicans, costas, tabulata, trabesque,
51  Non illam fluctus visuram rere marinos,
52  Scilicet ante sua solvendam ad littora mole.
53  Et parvas aedes, quas laudas, undique pulchras
54  Esse videns, solidasque, ampla si mole referre
55   Omnia consimili tentes; nec pulchra profecto
56  Consurgent vacuis, nec firma palatia in auris,

nempe videntur,
286  Quaeque locis variisque suisque, ut postulat ordo.
287  Concipitur siquidem series permulta viarum
288  Rectarum, ex oculo quae tendunt ad loca rerum,
289   Quas faciem ipsam ultra fingis constare; notantur
290  Puncta hac in facie trajecta a quaque viarum:
291  Esse ea pictarum loca rerum puncta necesse est.
292   Te directa etiam lucis via pertrahet illuc,

708   Corpus ut omne aliud, spatio quod fertur in ullo?
709  Scilicet apparens altis hinc motus in astris
710  Quadraginta aequat prope partes earum
711  Senarum decies, in quas pars quaelibet una
712  Dividitur, pars nempe, gradus quam continet unus
713   In decies senas itidem divisus; an ergo
714  Mille quidem decies non partibus ocyus ire

814  Propterea ratio nobis, quantum alta recedant.
815  Sed motu fingamus ab hoc discriminis esse
816  Tantum vera inter loca visaque, quantula pars est
817  De senis decies, in quas pars scinditur una
818   De decies itidem senis, gradus unicus unde est;
819  Sidera prae tractu distabunt, annuus orbis
820  Terrai quo latus is est, non terque, quaterque

998   Tam vastum, immanemq. globu, que fingimus amplum
999  Telluris duci medio de Sole per orbem,
1000  Seque novet semper per saecula longa fluendo?
1001   Tantarum at rerum quas diximus, unica causa
1002  Cur lux sit, causas prior ipsa nec excitet omnes?
1003   Scilicet in quovis sunt partes corpore parvae
1004  Viribus

1193   Quam distabat: et hoc certa fit lege, videndum
1194  Quam mihi post paulo est: sic cum facis ingredi ab auris
1195  Aeris in vitrum, plus intra accedit ad axem,
1196  Deque tribus, quas nuper habebat in aere, binas
1197  Servabit spatii partes, queis distat ab illo.
1198  Sed primo, alterutro pro corpore concipe inane,
1199  Unde

1901  Densa compactaque sit omni; transgrediuntur
1902  Dum radii,?, pari nec ducta?
1903  Huc illuc via multa, suas nec quodque sub oras
1904   It filum, in quas debet; at has modo spectat, at illas
1905  Protinus obversum: quid mirum proinde, priori
1906  Si disjuncta aditu coeant post, conveniantque
1907  Binave, ternave in egressu? Ut serpentia latas

Solis radius mixtum immittatur acervum
2291  Tum super; hoc etenim, quod deerit, lumine vivo
2292  Pensabis; nitidae lux aequa papyro.
2293  Sed quas miscuerit tentans res, et quota, dicam,
2294   Miscenda illarum pars sit cuiusque; libebit
2295  Ut tibi si tentare, oculisque exponere cuncta,
2296  Res aptas sine fraude queas praescire, modosque.

tauris
2456  Si speciem, vel equis orituris denique raram,
2457  Profecisse putant deducta hinc scilicet arte.
2458  Quin et aves quibus est studium nutrire canoras,
2459  Quas fortunata de valle Canaria mittit
2460  Insula, uti laeto soboles ea pulchrior ortu
2461  Adveniat, venerem exercentes vere tepenti,
2462  Et blandas molli versantes pectore curas

videndum,
101  Et quam diversi mores, radiique reflexi
102  Quid vario faciant de corpore, multaque porro
103  His alia addendum radiorum munera, multas
104  Atque remigrandum, quas scilicet ante probavi,
105  Ad vires lucis, quid ab his et deinde sequatur,
106  Quosque ferant nobis usus, inquirere pergam.
107  Irrita, tu facies,

346  Sic mediam cum luce pilam Sol irrigat, illa
347  Quam quoque tu spectes Solis regione nitentem,
348  Comparet discus veluti, qui lucidus aeque est
349  Undique; quandoquidem quas partes augmine cernes
350  Aequali, aequa etiam conspergi luce videbis.
351  At mage quae limbo pars, hoc genus, aequa propinquat,
352  Obliquam magis, et majori esse augmine oportet

qua flexus maximus extat,
883  Aut minimus, pulchra luce apparete nitentem
884  Irim non unam:fit ab uno nempe repulsu
885  Vividior longe, a gemino pallentior illo.
886  At quas multiplices porro genuere repulsus,
887  Aut vix, aut nusquam comparent; debile namque
888  Lumen adit nostros visus, neque percutit ictu,
889  Quem sentire queamus, et internoscere multis.

in unum
1101  Dein oculi parte in postica convenientes,
1102  Et positarum extra rerum simulacra struantur:
1103  Pingitur in fundo nimirum plurima rerum
1104  Effigies, quas nos tuimur, sed vertitur ordo
1105  Et loca vertuntur, veluti jam diximus ante,
1106  Vitrea lens clausum in thalamum simulacra meare
1107  Cum faceret rerum: tuimur tamen omnia recta

interdum ludicra rebus,
1282  Ingratasque moras objectant ambitioso
1283  Ornatu, cum sit praesertim mens tua nostris
1284  Jamdudum musis, genus hoc, assuetaque causis,
1285  Quas doceo; tu proinde leves hic neglige cultus,
1286  Quasque Atalanta vices habuit, nunc cautus omitte.
1287  Illa levi cursu dum pervolat, atque sequentes
1288  Se vicisse procos dum jam putat; ecce volutus

datum callentibus artem
1596  Uranies, purosque dies, noctesque serenas
1597  Late per superas cupide ducentibus oras,
1598  Resque novas illinc animo excipientibus acri,
1599  Quas tum per terras evulgent protinus imas,
1600  Et caeli condant fastos, veraque receptent
1601  Historia, tam quae jam praeterlapsa retrorsum
1602  Tempora, quam quae sunt aevo volvenda futuro.

omnes.
1869  Jam quoniam se bis per iter secuere vicissim,
1870  Non inversa venit, rerum sed recta figura;
1871  Et quoniam cepit terna augmina flexus eorum,
1872  Ingens, quas tuimur, rerum fit imaginis auctus.
1873  Jam tubus e genere hoc te per caelestia ferre,
1874  Haud secus ac alii, queat, amplum et pandere mundum,
1875  Si geminas inter lentes, ubi jungitur omnis

vitam collustravere locantes
25  Altius humanam: patuit natura repente
26  Perdomita, et generis distentum est undique nostri
27  str. 493
28  Imperium res in varias, quas flectere nostro
29  Exin arbitrio datur, atque inducere flexas,
30  Quo libet, et nostras quoque vertere in utilitates.
31  Nempe hoc Naturae dominari est, scire, quid ipsa

rubicunda redire, et
551  Purpurea aspicies. Qua crassa est, denique nota
552  Lamina si fuerit, naturaque materiaï,
553  Qua compingitur illa, per has, paulo ante probavi
554  Quas leges, illuc poteris pertingere, fila
555  Ut noscas, quae quotque pares aliosve reposcent
556  Intervallorum numeros, quae proinde habitura
557  Transmissusque vices facilis, facilisque regressus.

615  Undique diffusos, nectensque, et retinentes
616  Omnia? Suspectae numeris sine sint tibi causae,
617  Finibus incertis saltem ambiguisque vagantur
618  Tum tibi, constringant numeri quas limite certo:
619  Proin bene, qui potuit numeris res prendere, novit.
620  Hi tibi dant igitur numeri, quos lamina praefert
621  Desuper a rectis radiis percussa, colores.

836  Haec bene constabunt, violae si purpura tertiam
837  Exornet seriem, nam tum quae rubra secundo est
838  Ordine lux, viridisque sequenti, cernitur esse
839  Servatis similis prorsus, quas coximus, undis.
840  Purpureo proin siqua tamen tibi corpora fuco
841  Sunt saturata magis, minus ipsa rubentia contra,
842  Quam viola, in serie bene erunt statuenda secunda.

988  Ultimus hic homini a natura terminus haerens,
989  Ne queat, has infra res, in penetralia labi
990  Illius, et secreta opera, et potiora tueri
991  Particularum in particulis, quas nosse locatas,
992  Et textas, ut sunt, quid jam foret, inde orientes
993  Res multas nisi nosse, et rerum munera multa,
994  Quae nunc spectamus mirantes, ambiguique;

1015  Non ita nos certe finxit natura: ministrat
1016  Sed dum intra, quodcumque opus est rationis ad usus,
1017  Res quoque nos voluit multas extrinsecus ire
1018  Quaesitum, ratio subigat quas deinde receptas,
1019  Vertat et in varios cultus, formasque, modosque,
1020  Seque exerceat intus, eoque nitescat ab usu.
1021  Propterea et legisse extra, et post lecta necesse est,

qui tener est campestribus editus arvis,
1547  Et circo opportunus, Olympiacoque labori.
1548  Nunc age causa subit vicium quaerenda, colores
1549  Quas ineunt varii: simul haec quaesita feret nos
1550  Luminis ad tenuis rationem illius, in auras
1551  Quod se diffundit varie, et volat undique nullis
1552  Legibus adstrictum, seu frangi, sive

quoque, si simul aures
1625  Percellent nostras, subeantque uno ordine sensum.
1626  Quare, quod superest, sunt ipsae denique lucis
1627  Particulae, per quas vicium discrimina constent;
1628  Haec diversa queat quoniam textura creare,
1629  Proin illas varie spatia ut trajecta meantes
1630  Quaelibet afficiant; diverse sola refringi

ducere sensus,
1666  In numero rerum quae constant, cuncta valemus:
1667  Confingens quae mente velis si forte feraci
1668  Cudere, et ambiguas causis adnectere causas,
1669  Quas non natura tute edocearis ab ipsa,
1670  Quam procul a vera rerum ratione recedes!
1671  Haud ita, naturam si quaerens, sensibus uti
1672  Constituas, et ab his rationum ducere pondus,

1677  Mens sibi, et extremis abstitit sobria causis,
1678  Arripit at, quae sunt propiores, et mage certae,
1679  Naturamque videt, quantum sinit ipsa videri.
1680  Sic et Apelleae, quas est mirata vetustas
1681  Ante omnes, aevum tulit id quascumque, tabellae,
1682  Extremus quamvis operi labor abforet, atque
1683  Exiguas non ars absolveret undique partes,

2107  Insinuet, nostraeque adeat penetralia mentis?
2108  Corporis hanc agitat molem mens edita summâ
2109  Arce velut; siquidem stans celsa in sede cerebri
2110  Jussa dat, et recipit, varius quas nuntius extra
2111  Res affer: illinc per corporibus undique partes
2112  Fundantur nervi, rami velut, exorientes
2113  Multi de paucis crassi minus, atque abeuntes

musas,
80  Quo tu cumque praeis, laetae audentesque sequentur.
81  Nonne hoc in rebus fit pluribus, ut videamus
82  Materiem trahere, atque trahi, gravitatis uti sunt,
83  Quas docui, vires, et queis magnesia pollent
84  Saxa, atque electri quae notae a nomine constant.
85  Non arcto nimium tractu distendere sese
86  Cernimus has vires: at sunt, quae non nisi parvo

tractu distendere sese
86  Cernimus has vires: at sunt, quae non nisi parvo
87  Sic extenduntur spatio, ut percellere nostros
88  Id nequeat sensus, veluti lucentibus esse
89  Quas in particulis monstratum est, quaeque per artem
90  Mutantem saepe, et domitantem corpora flamma
91  Produntur varia rerum ratione modisque;
92  Scilicet ut fit, ubi quid fervet, bullit, acescit,

544  Protinus effertur mixtus liquor, inque tumescit.
545  Post ubi jam ponunt aestus, et amica quies est
546  Reddita particulis, inceptat quaeque suam vim
547  Exerere, et socias partes, quas inlicit, aptat,
548  Et sibi conjungit, species tum vera videtur
549  Arboris; aspicies crasso consurgere trunco,
550  Diduci post in ramos, et brachia circum,
551  Sunt

evehit undas,
658  Et tota humescit paulatim; juraque raptat
659  Sicca ceres, variosque in mensa divite succos.
660  Cur ita non raptent animantum e sanguine partes
661  Illae, quas dici glandes voluere vocando,
662  Diversae succos naturae, ut cuique potestas?
663  Sic Baccho mixtas si panni limbus in undas
664  Mergatur, liquidas plus Baccho pertrahet undas,

1326  Continua ratione, neque unum acquirier auctum
1327  Ex alio, quin per medios sit transitus omnes.
1328  Hoc a natura ad credendum inducimur ipsa
1329  Omnibus in rebus, quantovis tempore quas est
1330  Cernere mutari: gemina non altior ulna
1331  Arbor in ingentes protento stipite ramos
1332  Crescit, et una nemus fit denique; tempore certo
1333  Interea mediam

nunc perspiciamus
1705  Illud iter, spatiorum in quo omnes ponere possis
1706  Inter materiae duo tenuia puncta jacentum
1707  Mensuras illis pro viribus, esse trahentes
1708  Quas, et pellentes contra jam diximus esse.
1709  Concipe propterea de puncto quolibet axis
1710  Flexibus eductam rectis discedere rectam
1711  Parte ab

1774  Fors tibi difficile est sine partibus haec elementa
1775  Concipere: an quidquam in rebus sine partibus esse
1776  Vidimus? an partes aliis sine partibus ipsas,
1777  In quas non valeant scindi, et sine fine secari?
1778  Verum hoc judicium est nostris a sensibus ortum
1779  Tum primum, cum nos vitales hausimus auras,
1780  Ut docui, et longos firmatum deinde per usus.

2013  Immunem; immotae a Natura namque videntur
2014  Servari leges, queis primo floruit ortu.
2015  Nunc cum materiae sint omnia praedita puncta
2016  Viribus, illa statu per quas coguntur abire,
2017  Est opus, ut semper sint apta ea puncta moveri,
2018  Namque aliter vires essent hae prorsus inanes.
2019  Motus utque opus est

2028  Corpora, quandoquidem punctis conflantur ab illis;
2029  Aeque proinde et agunt, et aguntur corpora partes
2030  Semper in oppositas. Hinc illae denique leges
2031  Fluxerunt, multo supera quas diximus, omnes:
2032  Immutabile uti medium gravitatis, ut aeque
2033  Mutatus (mutatur ubi) duo scilicet inter
2034  Corpora qui status est, ut et illi denique motus

2036  Tempore quodque suo, spatiisque, et legibus îsdem.
2037  Denique materiae quia non mutata fatendum est
2038  Prima elementa tot ob constantem, perque manentem
2039  Naturam rerum, quas semper cernimus unas,
2040  Assimilesque sui, neque longo vertier aevo,
2041  Quam bene convenient punctis haec ipsa elementa,
2042  Quae formam mutare suam non posse necesse est,

2600  Ut videat, fecunda queat quodcumque referre
2601  Haec via curva, sinuque suo quod condere cumque,
2602  Una ministrarum tamquam e numero innumerali,
2603  Ingens, cum libeat, quas evocet illa Potestas.
2604  Accidere in mundis etiam tot posset, eadem
2605  Id curva praestante via, ut moveantur in uno
2606  Plurima, sit motus quorum procul alter origo;

atque suum Natura vigorem?
2637  Vix potuisse Virum mortali stirpe creari
2638  Credidimus, nobis immensi qui patefecit,
2639  Orbis queis agitur, leges, quas dicere longus
2640  Noster erat labor; at decerpsit tenuiter illas,
2641  Et paucas longe de multis, haec quibus ingens
2642  Stat moles, qui materiae nova dixit inesse

adjunxerunt. Verum haec ipsa diuturna admiratio mutorum tandem solertiam, ac gravium etiam philosophorum animadversionem excitavit: qui accurate perspectis atque observatis excellentium poetarum artificiis, viisque, quibus incederent, quas rationes tenerent, penitus investigatis, si minus quaesiverunt. Atque eorum quidem in eo multum versata est industria, ut qua in re potissimum vis ac natura poeticae contineretur, docerent. Unde variae, interque se discrepantes

mente fuisse, ut poetarum studia ullis brevioribus spatiis, quam naturae ipsius amplitudine circumscriberet. Nam si ex hac rerum universitate exclusos ad humanarum actionum imitationem quasi in exiguum gyrum compulit, et si ad illas, quas commemorasti, imitandi leges eorum praestantiam aestimare oportebit, jam Homerum ipsum, quem alioquin caeteris omnibus praetulit, post mimorum etiam, atque Atellanarum scriptores ponamus, necesse erit. Nimirum poetam tum illum

ad hanc aurium atque oculorum fidem accedet, quae haec alienae personae ac sermonis imitatio. Atque idcirco, opinor, perfecti poematis exemplar, verasque imitationis sedes tragoedias esse statuit. Nam etsi poetae alias etiam habeant, quas sequi possint, rerum effingendarum rationes, tamen, si ab hac una alieni sermonis inductione recesserint, describere illos tunc potius, quam imitari dixeris. Hic A. sed si hac, inquit, describendi opera ita nos

poetarum praestantiam repetis, et pene ad similitudinem illius, qui in Platone est, opificis Dei formarum contemplatores et effectores nobis poetas egregie describis. Quidni enim creare quodammodo res ac gignere censeantur, qui nos, in quas velint, cogitationes inducant, in quoscumque motus inflectant, nostrosque sensus dicendo validius moveant, quam praestantes res ipsae movere possent? Nimirum inde exorta est eorundem illa vis ac virtus, atque inde profecta sunt illa

diuque meditando vix assequimur, aut nullos aut lentos certe, ac desides motus afferunt. Tum B., at ista, inquit, si ita videtur, accuratius exquiramus: fortasse enim nec tam segniter nos ab iis rebus moveri comperiemus, quas intelligendo meditandoque intime percipimus; nec ab iis ipsis, quae communibus infixae sensibus videntur, impelli nos acriter cognoscemus, nisi cum easdem antea animo et cogitatione probe perspexerimus. quid enim quempiam

rem ipsam propius intueare, vereor, ne repente dilabi hanc tantam jucunditatem invenias, et hos Sirenum cantus ab auditoribus pene vacuos ac desertos relinqui. Quotus enim quisque ad haec quaeso se conferet? Si iis rebus moventur homines, quas intelligunt, videtis, quam pauci sint, qui horum scientia trahantur. Atque hi quidem ipsi, nisi humanitatem litterarum cum doctrina conjunxerint, haud scio, an haec ita versibus exornata facile respuant. Quo igitur recidet ea tam

egregio dicendi artificio quaecumque exposita sint, continuo eadem nova omnino, et nunquam antea aut lecta, aut audita videantur? Quare quae tam praeclara erit Epicorum et Tragicorum opera in fabula rite constituenda, atque in rebus, quas quis gesserit, apte disponendis, quae hoc admirabili rerum contextu a naturae ipsius fonte deducto, ac Musarum comptu exornato non obscuretur? Tum ego, sed vide, inquam, quid hoc constituendae fabulae nomen valeat, ne ejus

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report