Croatiae auctores Latini: inventa  
   domum |  qui sumus |  textus |  auxilia |  tolle, lege! |   
Bibliographic criteria: none (All documents)
Search criteria: tamen

Your search found 9030 occurrences

More search results (batches of 100)
First 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 Last

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 6505-6612:


6505. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 7 | Paragraph | Section]

excipis ore
50  Cumque adeo exiguis tantus nova foedera jungis,
51  Foedera, quae tibi me magis usque addicere pergunt.
52   Non tamen haec veterum mea te monumenta laborum
53  Sola petunt ornata novo nunc denique cultu.
54  Sunt alia atque alia 7 aut longos vulgata per annos,
55  Jam tua, namque


6506. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 13 | Paragraph | Section]


166  Sustinet, ingentes informat legibus urbes.
167  Regali haec itidem cinget diademate frontem
168  Regina augustos olim sortita hymeneos,
169  Non tamen ipsa graves regni ut moderetur habenas.
170  At gnatus vastas longe lateque per oras
171  Quot populos reget imperio, quae bella parabit
172  Assimilis patri 19 ,


6507. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 17 | Paragraph | Section]

mihi maxima divas,
1.16  Uranie, terras quae dedignata jacentes
1.17  Alta petis cursu et caput inter sidera condis,
1.18  Huc ades atque tuum facilis ne desere vatem!
1.19  Ante tamen Pindique patrem doctasque sorores
1.20   Te primum mea vota vocant, te in carmina poscunt,
1.21  Nobile Parkeridum 4 germen, meritissime docti


6508. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 21 | Paragraph | Section]

liceat spatium superare immane volatu
1.86  Daedaleo coelique altos conscendere fines,
1.87  Ipsum etiam videas pariter decrescere Phoebum
1.88  Paulatim et caeca demum se condere nocte.
1.89  Quis tamen et formas omnes et nomina pandat
1.90  Singula connumerans certasque ex ordine sedes?
1.91  In medio stellis ardet fulgentibus ingens
1.92  Fascia 7 et


6509. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 25 | Paragraph | Section]

procellas,
1.159  Aetheris immensas late distracta per oras
1.160  Diversas habitant sedes coelumque frequentant.
1.161  Inferiora 9 tenet Phoebus loca; nec tamen idem
1.162  Haud sese aethereas immensum attollit in oras
1.163  Despectatque humiles sublimi e vertice terras.
1.164  Finge etenim vasto intortum glomeramine filum,
1.165  Quo liceat gyris ter mille


6510. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 35 | Paragraph | Section]


1.334  Illum etiam exactae quoniam mensura diei
1.335  Limitibus finit certis, dixere diurnum.
1.336  Est alter primo assimilis quique omnia motus
1.337  Sydera lege pari circumfert, non tamen isdem
1.338  Cardinibus, non occiduas directus in oras
1.339  Nec spatiis adeo conclusus temporis arctis.
1.340  Obliquos peragit nam cursus, signifer orbis
1.341  Qua sese adversum excurrens protendit


6511. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 35 | Paragraph | Section]

campos nec findet Sirius igne
1.358  Nec Boream gelidasque nives glaciemque rigentem
1.359  Restituet Caper aut versabit Aquarius urnam.
1.360  Non 22 tamen, his tantum si motibus incita tendant
1.361  Sydera Tellurisque sinu spectator ab imo
1.362  Suspiciat cursumque oculis scrutetur acutis,
1.363  Turbari positus atque intervalla locorum
1.364  Sentiet.


6512. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 41 | Paragraph | Section]

magis, mage concita gressum
1.485   Urgere et brevibus concludere mensibus orbem,
1.486  Lege quidem aeterna et rerum qua conditor ipse
1.487  Gaudeat ac coelo adspectans sibi plaudat ab alto.
1.488  Quam tamen ipse quidem culto depromere versu
1.489  Haud ausim et Latiis sperem celebrare Camoenis.
1.490  Namque mihi haud animo id subeat, nimis impare nisu
1.491  Vatibus ut vetita et Musis impervia quaeram


6513. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 51 | Paragraph | Section]

auras
1.644  Stipat et imparibus circumvolat undique gyris.
1.645   Ollis, nam Terrae cursum comitatur euntis
1.646  Ipsa etiam stipatque latus gyroque perenni
1.647  Circuit, adnumerant Phoeben quoque. Non tamen illam
1.648  Innuere atque brevi fas tantum attingere cantu.
1.649  Ipsa ciet Pindo Musas, vocat ipsa canentem
1.650   Ad sese, nostrae quae pars est maxima curae,
1.651  Jam dea et implexos ostentat


6514. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 53 | Paragraph | Section]

sese, quaecumque abducta recedunt,
1.687  Percellunt acrem contra, quae proxima, visum
1.688  Et crassam ingenti distendunt augmine molem.
1.689  Quae 38 tamen in summo bijugos mora vertice tardat,
1.690  Emensae non illa viae revolubile tempus
1.691  Producit nimium laxans; ter namque novenis
1.692  Omnia per gyrum radiantia signa diebus
1.693  Lustrat et


6515. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 57 | Paragraph | Section]

callem nodi nec diva per orbem
1.762  Signiferum mediamque viam cum fratre nitenti
1.763  Acta semel rursum in nodo conjungitur ante
1.764  Septima in adversis quam surgant cornua signis.
1.765  Non tamen 42 et nodis penitus per mutua nexis
1.766  Se gemini adstringunt calles fratrisque sororisque
1.767  Immotique manent nexus et semper easdem


6516. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 57 | Paragraph | Section]

Zephyri ad sedes refluit, sed vincitur ipso
1.786  Procursu reditus longoque per aethera gyro
1.787  Memnonias vertex oras sectatur et orbem
1.788  Absolvit claudens, nonus dum desinit annus.
1.789  Unde tamen cursus dubii discrimina tanta
1.790  Erroresque deae trepidusque per aethera motus?
1.791  Accipe, temporibus quae longum ignota vetustis
1.792  Di dederunt tandem et nostri labor extudit aevi!


6517. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 63 | Paragraph | Section]

in aethere sedes
1.867  Fixa tenent, flammis fervent ardentibus atque
1.868  Aeternos patulis effundunt faucibus ignes
1.869  Omniaque immenso late loca lumine complent.
1.870  Cum tamen illa adeo vastas disjuncta per oras
1.871  Tollantur coelo atque humili a Tellure recedant,
1.872  Distracti languent radii intentamque tuentum
1.873  Vix aciem sera percellunt nocte per umbram.


6518. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 67 | Paragraph | Section]

torquere rotatu
1.945  Crinitosque ignes et formidata tyrannis
1.946  Astra procul, longos fundentia pectore fumos,
1.947  Huc ruere et grandes circum exercere choreas.
1.948  Nil tamen usque adeo stupidum percellit et ambas
1.949  Ad se acies rapit atque obtutu figit in uno
1.950  Ut subitus Phoebes fulgor mutataque forma.
1.951  Ad laevam vultus converterat: aethere puro
1.952  Tum


6519. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 67 | Paragraph | Section]

in Eoas Phoebo velocior oras.
1.969  Quamquam igitur fratris radiis pars altera semper
1.970  Objicitur lumenque trahit, pars altera densis
1.971  Obruitur tenebris et caeca conditur umbra;
1.972  Ille tamen terras vultus qui despicit, idem
1.973  Nec tenebris squalet semper nec lumina reddit.
1.974  Nunc caecam terris obvertit Cynthia frontem
1.975  Nos contra nitidam coelo spectamus ab alto.
1.976  Ast


6520. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 77 | Paragraph | Section]

ac medium properabat ad orbem,
2.68  Cum subito prima obductum nigrescere fronte,
2.69  Tum condi magis atque magis penitusque tenebris
2.70  Involvi demum et caeca latitare sub umbra.
2.71  Haud ignara, tamen mirata Britannia, lustri
2.72  Tertius octavi jam volvitur annus ab illo
2.73  Tempore: nigranti foedaverat omnia velo
2.74  Lurida nox; pallens astris radiantibus aether


6521. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 81 | Paragraph | Section]

olli aurato suspensa bacillo
2.124  Purpura defendit radios Solemque recondit,
2.125  Ad circumfùsam non pertinet umbra coronam.
2.126  Quis 6 tamen, Aonides, quis tantum immanibus ausis
2.127  Tollitur et rutilae vitales lampadis ignes
2.128  Praeripit, heu, miseris mortalibus atque nitentes
2.129  Confundit caeca involvens caligine terras?


6522. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 83 | Paragraph | Section]

possunt tenui distinguere naevo.
2.168  Vidi equidem ardenti Solis sub imagine Maja
2.169  Progenitum. Neque enim adrepit 9 tam rarus; acutos
2.170  Lusisset tamen ille oculos, nisi vitrea longis
2.171  Altera lens inserta tubis atque altera pandens
2.172  Ingenti exilem protenderet augmine formam.
2.173  At Venerem 10


6523. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 87 | Paragraph | Section]

qui sydera servant.
2.225  Nonne vides? Celeri dum Tellus acta rotatu
2.226  Circumagit sese torquens, raptatur uterque
2.227  In gyrum cursuque volat spectator eodem.
2.228  Non tamen una simul ductu via deferet uno
2.229  Utrumque et parili correptum tramite ducet.
2.230  Namque deae gressus alter cursumque sequetur
2.231  Progrediens pariterque plagam spectabit eandem;


6524. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 91 | Paragraph | Section]

primum rutilae dabit oscula fronti
2.307  Incurrens limbumque cavans cumque ultima dorsi
2.308  Immerget puncta et cum primum appellet ad oram
2.309  Marginis adversam et cum toto evadet ab orbe.
2.310  Non tamen 17 et tenebris Phoebus nigrescet opacis
2.311  Nec caeca turbata dies mergetur in umbra;
2.312  Ora dei tenuis distinguet fulgida naevus.
2.313  Proin


6525. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 93 | Paragraph | Section]

positu nihil hinc, nihil inde recedat
2.358  Avia, Phoebeos vultus tegat exceptumque
2.359  Praeripiat Terris jubar atque avertat, oportet.
2.360  Non 20 tamen et semper mediam sese inserit atque
2.361  Fraternos celat vultus soror. Illa per auras
2.362  Scilicet aethereas, veluti memoravimus ante,
2.363  Urget equos ductu obliquo mediumque per orbem


6526. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 101 | Paragraph | Section]

usque dolosam
2.488  Aversa aethereas frontem dea vertat in oras,
2.489  Si modo velatae subeuntem lampadis umbram
2.490  Suspicias motumque notes formamque locumque.
2.491  Ne tamen ardentes Phoebeae lampadis ignes
2.492  Suspiciens oculo demens tuearis inermi,
2.493  Prima licet primis jam sordeat ora tenebris.
2.494  Incautas oculorum acies praestringet et omnes
2.495  Exsuget


6527. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 101 | Paragraph | Section]

et longos servat conscripta per annos.
2.510  Nam plures bibit ore et plures atra sub imo
2.511  Materies gremio radios restinguit; in auras
2.512  Vix ulli aerias revolant oculosque lacessunt.
2.513  Tu tamen aut violae saturo fucata colore
2.514  Vitra cape adjungens aut pingui perlita fumo
2.515  Nec semel ardenti nec longum admota lucernae.
2.516  His tutare oculos, hoc tela ardentia Phoebi
2.517  Excipe


6528. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 103 | Paragraph | Section]

quae rutilo cum divum effingimus ora
2.548  Aut auro aut aere et festis imponimus aris,
2.549  Divinam frontem ac vultum crinesque corona
2.550  Ambit et aetherei cives designat Olympi.
2.551  Nil tamen 28 usque adeo divam tibi prodet opacam
2.552  Ut sedes umbrae et rutila sub lampade motus.
2.553  Si satis humentem bijugos deflectat ad Austrum


6529. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 109 | Paragraph | Section]

oculos radii fibrasque lacessant
2.644  Et parva expressam pingant sub imagine formam.
2.645  Haec nobis, haec damna parit Latonia 33 virgo,
2.646  Rara tamen, totum vix bina aut terna per annum.
2.647  Non ita, quae magni sydus regale Tonantis
2.648  Astra quaterna obeunt, pigrum quae quina parentem.
2.649  Haud unquam lentis evolvitur altera terris


6530. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 113 | Paragraph | Section]

ora dei nigrescere dixeris. Ille
3.9  Ardenti aeternas servat sub pectore flammas,
3.10  10 Quosque solet, mittit radios: soror invida cursum
3.11  Interjecta negat missosque intercipit ignes.
3.12  Non tamen 1 et dubiis dum conditur ipsa tenebris,
3.13  Assuetum vultu servat jubar: umbra nitentes
3.14  Inficit atra genas, turpi caligine vultus
3.15  15


6531. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 117 | Paragraph | Section]

7 si non oculis fidas errantibus axem
3.83  Per vacuum, poteris certam explorare per artem
3.84  Et licet haud visi mensuram prendere tractus.
3.85  Quo tamen Aoniis nunquam exaudita sub antris
3.86  Instrumenta canam versu, qua fila retexam
3.87  Arte tibi formamque abstrusae molis et usum
3.88  Multiplicem evolvam pandens numerisque docebo?
3.89  Non


6532. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 117 | Paragraph | Section]

Novi equidem, audaci nimis incitus oestro,
3.102  Quando haec Aoniis celanda sororibus arma
3.103  Ignotamque tuis voluisti vatibus artem
3.104  Jam dudum, ingenuo prohibens concludere versu.
3.105  Tentabo tamen et facili si numine praesens
3.106  Adstiteris, diva, aggrediar numerisque coercens
3.107  Te duce primus ego tam mira reperta Latinis
3.108  Adstringam, primus Parnassi in vertice sistam.


6533. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 119 | Paragraph | Section]

formam
3.139  Pingere nativisque ita quaeque coloribus illic
3.140  Reddere distincta, ut nullus tam possit Apelles
3.141  In tabula, nullus spectantem ita fallere Zeuxes.
3.142  Invertit positus tamen, ut, quae dextera molis
3.143  Pars est, hanc latere a laevo tibi reddat imago,
3.144  In dextrum laevam pellat latus altaque ad imum
3.145  Dejiciat, quaeque ima jacent, sublimia tollat.


6534. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 121 | Paragraph | Section]


3.149  Quae si forte parum, ut senibus, tumet aut nimis ipsi
3.150  Rem spectandam oculo libet admovisse, ut imago
3.151  Tendatur fundo excrescens partesque minutae
3.152  Se mole exhibeant: majori nec tamen acrem
3.153  Confusae effugiant visum, lens vitrea turgens
3.154  Ante oculum solet extrorsum suspendier, ut jam
3.155  Incipiant sensim radii se flectere et ante
3.156  Quam se oculo immittant, ad


6535. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 153 | Paragraph | Section]

quondam extincto miseratum Caesare Romam,
3.764  Cum caput obscura nitidum ferrugine texit
3.765  Impiaque aeternam timuerunt saecula noctem.
3.766  Non 57 tamen haec semper vanae deliria mentis:
3.767  Adfuit illa dies, qua summo ex aethere Titan
3.768  Dum videt infami pendens de stipite numen,
3.769  Horrendum scelus et caedem aversatus iniquam


6536. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 153 | Paragraph | Section]

scelera ingeminat. Nec Terra dehiscit
3.782  Abrupta violenter humo! Nec fulmina ab alto
3.783  Ingeminata ruunt summosque evertere montes
3.784  Et properant meritis Tellurem involvere flaminis!
3.785  Quo tamen abripior? Non hoc mihi divus Apollo,
3.786  Uranie nec movit opus. Pars multa laboris
3.787  Restat adhuc; fas interea consistere fessum
3.788  Et vocem reparare novasque resumere vires.


6537. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 155 | Paragraph | Section]

pallore tenebrae
4.30  30 Funduntur rapiuntque diem, se prodit ubique
4.31  Illa eadem rerum facies, quae vespere sero,
4.32  Occiduas fessos cum jam demersit in undas
4.33  Quadrijugos Titan; nec dum tamen aethera in altum
4.34  Evexit bijugos, nec dum Nox horrida fusco
4.35  Involvit penitus velo terrasque polumque,
4.36  Seu cum inane novo roseum caput extulit undis


6538. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 163 | Paragraph | Section]

satis una nitentem
4.153  Longe alios ortus evincit habere coronam.
4.154  Scilicet in decies denas si forte resolvas
4.155  Particulas digitum partemque acceperis unam,
4.156  Quamquam adeo tenuem, longe tamen usque minori
4.157  Deficit in spatio nec jam vis ulla citatos
4.158  Sollicitat radios et recto a tramite flectit.
4.159  Ergo etiam intorto qui lumine viribus isdem
4.160  Annulus atratum Lunai


6539. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 165 | Paragraph | Section]

sensum et motus vix excitet ullos.
4.193  Et quisquam radiis memorata lege retortis
4.194  Jam tribuat natam celato Sole coronam?
4.195  Nec minus 11 ille tamen veri a ratione recedit,
4.196  Qui sibi lunares confingit et advocat auras
4.197  Auxilio atque aliter sic omnia solvere tentat.
4.198  Scilicet, ut nostrum late circumfluit orbem,
4.199  Qui ventos


6540. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 171 | Paragraph | Section]

aliquo ipsam etiam perfundier aequore et orbem
4.321  Lunai solidum liquidis latitare sub undis
4.322  Crediderim, incerto obliquus qua margine saltem
4.323  Despectat terras limbus. Sed non tamen illas
4.324  Aeris in morem hoc tenues mage, quo mage in altum
4.325  Assurgunt, vacuo donec mutentur inani,
4.326  Esse rear; verum aequoreas imitarier undas
4.327  Et summa contra in facie quae


6541. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 175 | Paragraph | Section]

longe nempe altius illi
4.378  Principium est luci et Phoebo genitore superbit.
4.379  Quin etiam ipse nitens ab origine rhombus eadem
4.380  380 Gignitur aethereasque simul procedit in auras.
4.381  Queis tamen auxiliis quave hanc satis ubere vena
4.382  Naturae aggrediar partem atque arcana docebo?
4.383  Nunc ades, o nunc, Phoebe pater, diffunde micantem
4.384  Fronte comam et flavos per eburnea colla capillos!


6542. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 177 | Paragraph | Section]


4.413  Quae maculant Phoebi frontem aut caligine tristi
4.414  Obducunt late. Maculis vapor imminet atris
4.415  Purior assurgens, qui non intercipit omnes,
4.416  At multos sistit radios tamen imbuiturque
4.417  Lumine et obductum circum Titana refulget.
4.418  Scilicet 21 hinc ortum ducit Phoebumque latentem
4.419  Aureus in media


6543. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 177 | Paragraph | Section]

hinc ortum ducit Phoebumque latentem
4.419  Aureus in media complectitur annulus umbra
4.420  Quoque magis coelo erigitur Phoebumque relinquit
4.421  Exterior, puro tanto minus igne coruscat.
4.422  Cur tamen 22 et, rutilam qui parte ab utraque coronam
4.423  Ambit et aethereas longe tenuatus in oras
4.424  Excurrit rhombus, Phoebi exoriatur ab aura;


6544. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 177 | Paragraph | Section]

vapor et spatia inficit ampla.
4.449  Ille quidem, medium dum pondere nititur aequo
4.450  Omni ex parte premens in Solem, flectier aequo
4.451  Orbe etiam formaque studet fulgere rotunda.
4.452  Ipse tamen genitor Phoebus vetat atque suo se
4.453  Circumagens dum contorquet super axe, per altum
4.454  Compressam ad latera ipse jubet consurgere dorsum.
4.455  Nempe


6545. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 179 | Paragraph | Section]

procul dispersa per oras
4.485  Aufugiat, gravitas ni contra obsistat et imum
4.486  Urgeat in Solem nisusque eludat inanes.
4.487  At licet haud penitus fugiat Phoebumque relinquat,
4.488  Erigitur tamen et vasto tumet altior orbe.
4.489  Ipsum etenim tanto infractum conamine pondus
4.490  Languet hebes, nisu levior jamque aura minore
4.491  Per dorsum premit. At lateri quae proxima utrique


6546. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 181 | Paragraph | Section]

Zephyri per eburnea colla
4.515  Ludere perque humeros; haec scilicet illa tot olim,
4.516  Haec Clarii coma compta dei celebrata per orbem
4.517  Vatibus, hi crines flavi intonsique capilli.
4.518  Ne tamen 28 haec unquam demens, ne posse videri
4.519  Mortali credas visu, dum libera coelo
4.520  Ora nitent Phoebi et radiis fulgentibus ardent.


6547. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 183 | Paragraph | Section]

quisquam persuaserit auctor.
4.557  Nocturnas qua luce micant tremebunda per umbras
4.558  Astra, micant summo dum fervet in aethere Titan
4.559  Arduus atque diem curru circumvehit alto.
4.560  Ut crines tamen ipse suos rhombumque coronamque
4.561  Obruit invictis quibus imbuit aera flammis,
4.562  Sic etiam fixosque polo errantesque per axem
4.563  Obtundit conditque ignes nec posse videri
4.564  Se coram


6548. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 185 | Paragraph | Section]


4.565  Nec si densa deum nubes tegat, astra nitentes
4.566  Continuo retegunt vultus oculosque lacessunt.
4.567  Trans nubes sibi pandit iter fractumque retorto
4.568  Calle jubar Phoebi tamen evolat, et via si qua
4.569  Finditur interrupta patens trans nubila, campos
4.570  llicet aeriasque auras crassosque vapores
4.571  Irrorat radiis salientibus. Aurea circum
4.572  Mille repulsa locis


6549. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 185 | Paragraph | Section]

metirier, et qua
4.595  Anteriore petens rabidum premit alta Leonem
4.596  Ursa pede. illa quidem sero jam vespere, cum jam
4.597  Confundit lucem dubiis nox prima tenebris,
4.598  Suspectanda venit. Veniet tamen ante diesque
4.599  Post senos Phoebi occasum praevertet et alto
4.600  Visa tubo rutilae vincet mihi lampadis ignes.
4.601  Haec ipsa et domina spectabam nuper in urbe;
4.602  Ursam equidem media


6550. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 191 | Paragraph | Section]

torquet pulsatque oculos hebetatque tuentem,
4.715  Ut victus rhombusque nitens atque annulus atque
4.716  Astrorum coetus toto languescat Olympo
4.717  Et fugiat densa mersus caligine visum.
4.718  Cur tamen 37 obducto non protinus exoriatur
4.719  Horrida nox Titane nigroque haud omnia velo
4.720  Inficiat penitus condens. Lux unde supersit


6551. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 203 | Paragraph | Section]


4.907  Dimidio licet ore latens, lux aurea tanto
4.908  Inflexas nisu fibras contorquet, ut omne
4.909  Quod reliquo manat vultu, licet impete duplo
4.910  Fila jubar pulset nervorum, vix tamen ipsa
4.911  Curvari jubeat magis ac tremor exoriatur
4.912  Fenne idem nisuque animum percellat eodem.
4.913  Adde, 45 quod et frontem media plus parte


6552. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 203 | Paragraph | Section]

oculi et mirabile textum
4.919  Ereptos reparat radios damnoque medetur.
4.920  Forma globi est olli; tunicae texere cavatos
4.921  Circumquaque sinus densae tenebrosaque condunt
4.922  Viscera; parte tamen media, qua prominet atque
4.923  Candentem obscurus tractum discriminat orbis,
4.924  Exiguus radiis aditus patet atque rotundum
4.925  Transmittit Phoebi rutilantia tela foramen.
4.926  Hoc super in


6553. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 211 | Paragraph | Section]

hinc illuc puncto transitur in uno?
5.28  Languescit sensim lux aurea paulatimque
5.29  Exoritur lentoque gradu sese explicat umbra
5.30  30 Principio levis ac sensim nigrescit eundo.
5.31  Non tamen et spatiis plus aequo ingentibus idem
5.32  Confusus margo distenditur et digitorum
5.33  Exiguo semper numero concluditur arctus.
5.34  Ast ubi majores altis de montibus umbrae


6554. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 225 | Paragraph | Section]

minor in tenebris mora. Quin procul orbe
5.288  Cum saepe a medio discedat semita, saepe
5.289  Sive umbram non tota subit seu Cynthia tantum
5.290  Pallet vicina, non et nigrescit, ab umbra.
5.291  Non tamen 16 haec penitus, non haec tibi tempora semper
5.292  Immutata manent: clauduntur finibus arctis
5.293  Illa quidem, at fines intra mutantur eosdem


6555. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 227 | Paragraph | Section]

oculis. Primusque tuentem
5.315  Postremusque fugit pallor; lucem inter et umbram
5.316  Nam media, igniferi tantum qua respicit orbis
5.317  Cynthia dimidium (reliquum rapit invida Tellus),
5.318  Luce tamen tanta imbuitur tamque aurea vultu
5.319  Emicat, ut pleno vix quidquam a lumine distet.
5.320  Ergo ubi pallentem longum suspexeris atque
5.321  Intentos in frontem oculos defixeris haerens,


6556. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 233 | Paragraph | Section]

divamque triformem
5.431  Usque adeo tenui squallentem aspergine tingat,
5.432  Accipe. Hyperboreis licet eluctatus ab oris
5.433  Discutiat nubes aquilo coelumque serenum
5.434  Fulgeat, aerias sparsi tamen usque per auras
5.435  Pervolitant, quamquam tenuata mole, vapores.
5.436  Saepe etenim densis dum nubibus obrutus aer
5.437  Nigrescit circum late coelumque diemque
5.438  Eripit ex oculis, crebris


6557. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 235 | Paragraph | Section]

minutam
5.454  Ex oculis rapit ac rutilum transmittere lumen
5.455  Imperat inductumque polo dissolvere velum.
5.456  At licet 24 adstricti vanescant, non tamen omnes
5.457  Phoebeae illaesos transmittunt lampadis ignes.
5.458  Partem aliam aethereas longe lateque per oras,
5.459  Per campos montesque altos vallesque profundas
5.460  Dispergunt flexu vario


6558. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 241 | Paragraph | Section]

lege et Phoeben perfundat opacam,
5.573  Proh quantus Latiis labor est efferre Camoenis!
5.574  Cerata rursum tela calamoque nigranti
5.575  Esset opus mollive inscriptis littore sulcis.
5.576  Tentabo tamen et plectrum nervosque sonantes
5.577  Expediam, duro saltem concludere versu
5.578  Si multa, si forte, sinat prece victus Apollo.
5.579  In primis teretes 32


6559. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 241 | Paragraph | Section]

inflexos Phoebeae lampadis ignes
5.587  Distinet. At spatium, teretes quod clauditur inter
5.588  Conorum facies, jubar excipit aere flexum,
5.589  Temperat et tristes tenui splendore tenebras.
5.590  Non tamen 33 et partes aeque se lumen in omne
5.591  Diffundit spatio in toto, tenebrasque nigrantes
5.592  Non una radiorum aspergine mollit ubique.


6560. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 251 | Paragraph | Section]

penitus nigrescere, nubila si fors
5.767  Illum ipsum ingentem complerint aeris orbem,
5.768  Extantem immenso Terrae quem Cynthia dorso
5.769  Spectat et unde solet radios haurire retortos.
5.770  Ne tamen 43 haec, ne posse putes contingere saepe:
5.771  Vix tot habet totis, quamquam tam dives uterque,
5.772  Aeris in campis dispersa Austerque Notusque


6561. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 253 | Paragraph | Section]

Desueti mores: en tristia fallere cantu
5.814  Taedia dum curasque animi conamur acerbas
5.815  Castalia mollire lyra, bacchatur uterque
5.816  Et verrit tristes furiali turbine campos;
5.817  Nec tamen igne calent Libyco assuetoque vapore
5.818  Membra soluta gravant: aquilonem frigore duro
5.819  Atque gelu Boream vincunt: ipsa haec mihi plectra
5.820  Contractique tremunt digiti et vox gutture torpet.


6562. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 261 | Paragraph | Section]

tanto egressum e discrimine et omnes
5.953  En iterum atque iterum vires Natura furenti
5.954  Impete congeminat, si qua temere minaci
5.955  Scrutantem possit vultu atque avertere demum.
5.956  Incassum tamen usque furit rabiemque minasque
5.957  Auspiciis, Benedicte, tuis tutissimus acri
5.958  Insidiasque animo contemnam: denique cedat
5.959  Ira fessa sua et se victam agnoscat oportet.


6563. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 275 | Paragraph | Section]

recto conjunget tramite et oram
6.256  Hinc atque hinc dorsumque leget revolubile limes
6.257  Arcubus innumeris, rutilam qui lampada Solis
6.258  Quisque suo pictam concludet in orbe colorans.
6.259  Non tamen 33 hac penitus disjuncta in imagine fila
6.260  Aspicies et secretos fulgere colores.
6.261  Purus erit curvis in frontibus hinc rubor, inde


6564. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 281 | Paragraph | Section]

conspergit lumine divam.
6.354  Ast ibi cum distracta minus, quae sanguine fervent,
6.355  Fila magis vigeant, Phoeben quoque sanguine tinctam
6.356  Ostentant oculis et caetera robore vincunt.
6.357  Ne tamen 39 hanc solamve putes primamve coloris
6.358  Sanguinei causam imprudens: perturbat et illa
6.359  Languentis Phoebes vultum affunditque ruborem,


6565. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 283 | Paragraph | Section]

iter et motum in contraria flectant.
6.396  Dat faciles aditus alter frontemque secundo
6.397  Ire per objectam gressu et protendere cursum
6.398  Adjuvat atque novi superare obstacula callis.
6.399  Nec tamen 47 haec cunctis eadem intervalla viarum
6.400  Particulis, eadem parti nec semper eidem:
6.401  Exposcit producta magis quaecumque colorem


6566. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 291 | Paragraph | Section]

frontem perfuderis atque papyro
6.562  Transmissumve jubar sistas retrove repulsum,
6.563  Aspicies subito enatas fulgere corollas
6.564  Et circumductos radiantibus orbibus orbes.
6.565  Queis tamen unus erit color omnibus, ille, per arctum
6.566  Admissae lucis tulerant quem fila foramen.
6.567  At nigra se rutilis interseret orbibus umbra
6.568  Et circumductos distinguet fusca colores.


6567. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 293 | Paragraph | Section]

tam sint multa coloris
6.596  Stamina staminibusque suum discrimen, iniqua
6.597  Et vicium spatia, haec quamquam tenuissima in una
6.598  Est vice differitas vel ternis sive quaternis,
6.599  Pluribus illa tamen vicium in regressibus aucta
6.600  Excrescit magis atque magis. Jamque omnibus unam
6.601  Jamque vices geminas, jam centum aut denique mille
6.602  Unius ejusdemque addunt postrema coloris


6568. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 305 | Paragraph | Section]


6.793  Sic etiam affrictu et pulvis contusus et ipsa
6.794  Cana ligustra manu nimium compressa nigrescunt.
6.795  Unde 71 tamen rubeus Phoebes squalentis in umbra
6.796  Exurgat color et sordescat sanguine vultus,
6.797  Non haec una satis lucis natura docebit.
6.798  Perge age et aerios animo tibi siste vapores.
6.799  Illi


6569. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 305 | Paragraph | Section]

moles pergat tenuarier, aurea cursum
6.818  Libera cum rubeis producunt, tum quoque flava;
6.819  Dein fugiunt virides reliquique ex ordine fuci,
6.820  Purus et amotis pellucet nubibus aer.
6.821  Non tamen 72 usque adeo tenui se mole vapores
6.822  Adstringunt penitus cuncti, ut genus omne colorum
6.823  Possit inoffenso totum procedere gressu.


6570. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 319 | Paragraph | Section]

et casus vigilaret in omnes.
6.1063  Mille aderant longoque senes exercita ab usu
6.1064  Pectora consilioque viri praestante, vigore
6.1065  Et juvenes fervente animi, mille. Omnibus unum
6.1066  Illa tamen paribusque tibi senibusque virisque
6.1067  Antetulit primae vernantem flore juventae.
6.1068  Usque adeo norat, cui fidere posset, et alti
6.1069  Virtutes animi mentemque notarat acutam.
6.1070  Nec


6571. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 319 | Paragraph | Section]

animi mentemque notarat acutam.
6.1070  Nec vero vana spe fallitur: aula frequentem
6.1071  Excipit hic omnesque videt te impendere curas;
6.1072  Illa procul placida fruitur tranquilla quiete.
6.1073  Si tamen officiis superest brevis hora peractis
6.1074  Et quidquam cessare licet, precor; adjice mentem
6.1075  Huc etiam ac tenuem ne dedignare Camoenam
6.1076  Ipse quoque assuetus plectro fidibusque canoris.


6572. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

Dicuntur fixae, quia servant eandem ad sensum positionem ad se invicem. Olim est creditum eas servare omnino ejusmodi positionem. Verum detecti sunt per telescopia quidam satis exigui quarundam fixarum motus, qui nobis videntur exigui ob immanem distantiam, sed fortasse sunt satis magni. Adhuc tamen, cum sub sensum sine telescopiis non cadant, hic habentur pro nullis. Huc usque creditum est nullam haberi methodum ad computandam earum distantiam, cum crederetur nullam haberi ipsarum eam, quam astronomi parallaxim dicunt, ne ab orbe annuo quidem oriundam. At per


6573. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

oppositam. Hinc cometae criniti, barbati vel caudati. Sunt criniti, ubi longe distant extra Solis atmosphaeram vel ubi jacent ferme in directum cum Sole et Terra. Dum ad Solem descendunt, sunt caudati; dum ascendunt ab ipso, barbati. Planetae plerumque non scintillant. Sed tamen, ubi coelum est satis vaporosum, ipsi etiam tremulo quodam lumine subsultant. 16 Jupiter habet, uti diximus, satellites quatuor, Saturnus quinque. Ille et fascias quasdam, ut


6574. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

naturalis theoria, edita Viennae ante hosce duos annos, in eam Maupertuisii opinionem aliquanto diligentius inquisivi, contrarium opinor, et arbitror legem ipsam non accurate, sed proxime, nec in minimis, sed in magnis tantummodo planetarum et cometarum distantiis habere locum. Adhuc tamen tota universa systematis planetarii moles ita est sane admirabilis, ut jure omnino dici potuerit rerum qua Conditor ipse gaudet. 30 Exprimuntur hic numeris, ut ajunt,


6575. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

absolvisse, est, uti posui, annus integer; is nimirum, quem astronomi periodicum vocant. Is differt paucis minutis ab illo communi, quo utimur terricolae, quem astronomi appellant tropicum; qui quidem ad spectatorem in Sole positum non pertinet. Martis tempus superat annos duos per 44 dies, qui tamen non ita multi sunt respectu annorum duorum. Idcirco dictum est indiget geminis annis. Jupiter insumit annos 11 et plusquam 10 menses, nimirum proxime annos 12. Qui numerus ad veritatem accedit magis, cum pro decem annis ponuntur decem hyemes, quae possunt esse integrae decem in annis decem


6576. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

ita, ut fere ab ellipsibus degenerent in parabolas, quae in infinitum abeunt. Sed re vera ellipticae sunt, et cometae ipsi servant easdem leges cum planetis, quod omnibus jam astronomis persuasum est. Hinc respectu Solis nullas habent stationes aut retrogradationes, ut nec planetae. Eorum tamen orbitae non habent aliquem certum zodiacum ut planetae, quod falso Cassinus credidit. Inveniuntur enim directae in omnes coeli plagas, ut diximus in adnotatione 12.


6577. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

37(36) Leges Keplerianae, quas observant planetae primarii respectu Solis, observant et secundarii respectu suorum primariorum, nimirum satellites Jovis et Saturni. Inter secundarios planetas numeratur etiam Luna, quae est ipsius Terrae comes vel satelles. Cum tamen ipsa sit pars maxima nostri argumenti, in quo agitur de ipsius et Solis defectibus, oportet aliquanto diutius in ea immorari et innuere saltem praecipua capita ejus theoriae.


6578. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

Immo vero ne id quidem centrum commune quiescit, sed aliud, quod est commune planetis omnibus et cometis. Verum ea omnia sunt altioris indaginis, nec huc pertinent, ubi hosce motus exprimimus non penitus accurate, ut astronomi solent, sed proxime, uti decet poetam, adhuc tamen aliquanto accuratius quam communes poetae soleant. Porro ejus motus apparens fit semper in orientem sine stationibus et retrogradationibus, quas habent quandoque cometae et planetae.


6579. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

ex directa massae attrahentis et reciproca duplicata distantiae ab ipsa massa. 46(45) Ex ea generali attractione deducitur gravitas terrestrium corporum in Terram. Quae tamen corpora si essent in ea distantia a Luna, ut quadratum distantiae a Terra magis superaret quadratum distantiae a Luna, quam massa Terrae superat massam Lunae, caderent in Lunam, non in Terram. Sic pariter corpora planetis, qui hic enumerantur, et cometis proxima, in ipsa gravitant. Et ex


6580. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

Eae dimensiones non sunt accuratae nec constantes. Longitudo coni variatur pro varia distantia Solis a Terra, et crassitudo coni in regione Lunae pro varia ipsius longitudine et varia distantia Lunae a Terra. Sed pro carmine numeros adhibeo crassius determinatos et, ut ajunt, rotundos, qui tamen ipsi aliquando inveniuntur exacti. 3(II 35) In plenilunio Luna est Soli opposita, ubi, si sit prope alterum e nodis, tendit motu obliquo ad viam Solis sive ad eclipticam, cum


6581. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

interna et constant filis quibusdam collocatis intra telescopium. Hoc argumentum a nullo, quod sciam, huc usque Latinis versibus expositum; videtur sane admodum difficile, cum oporteat exhibere constructionem et usum tam telescopii quam micrometri inclusi in ipso. Adhuc tamen conatus sum exhibere hic utrumque, quanquam, quod ad telescopia pertinet, persequor sola telescopia dioptrica, quibus hoc micrometri genus et primo aptatum est et communius aptari solet, licet et catadioptricis aptetur nonnunquam.


6582. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

praestent in ordine ad radios colligendos. Hinc loquemur de illis simplicioribus, quae habent eandem utrinque convexitatem. Lens autem ejusmodi colligit in unico puncto radios digressos ab unico puncto objecti. Et id punctum, in quo radii colliguntur, appellatur focus. Id tamen praestat, si illud punctum objecti distet satis. Nimirum, si concipiatur ejus distantia infinita, quo casu radii advenientes ad lentem censentur paralleli, focus distat a lente satis proxime per diametrum ejus sphaerae, cujus curvaturam habent illae binae ejus superficies. Si autem punctum


6583. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

15(II 47) Illo genere telescopiorum, quod hic exposuimus, objecta apparent inversa, quae quidem per telescopia Galileana videntur situ directo. Sed in astris, quorum figura est rotunda, id quidem nihil nocet. Adhuc tamen, si libeat restituere objectis suam directionem, adduntur duae aliae lentes vitreae, quae id praestant. Quae quidem plerumque solent esse priori similes et aequales. Atque id quidem fieri solet, ubi terrestria objecta intuemur. Sed haec innuisse sit satis, quae ad rem nostram non faciunt.


6584. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

Solis et Terrae. Licet autem designare oculo viam Solis sive eclipticam, cum appareant fixae et nota sit ejus positio ad fixas cumque constet, in quo puncto eclipticae tum sit Sol, invenietur punctum illi oppositum comparandum cum centro circuli illius umbrosi. Illud tamen hic additur in eo puncto eclipticae visum iri illud punctum axis umbrosi Terrae et illud centrum circuli umbrosi apparentis in disco Lunae, si Luna sit in ipso zenith, ubi videri debet in eadem directione, in qua videretur e centro Terrae. Sed cum illa distat a zenith, parallaxis deprimet


6585. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

argumento praecipuo, quod me ad sententiam impulit. Est autem illud, quod licet totum Lunae discum videamus maxime scabrum et inaequalem, quae inaequalitates se produnt potissimum in limite inter partem illuminatam et obscuram, ubi inaequalitates usque ad extremum marginem sunt ingentes, adhuc tamen totus margo extremus in plenilunio et multo magis margo Lunae obscurus intra Solem in eclipsi solari apparent admodum aequales et politissimi. Sunt nonnullae observationes, in quibus visa sit una vel altera inaequalitas in limbo Lunae intra Solem. Sed rarissimae sunt et aliquando ab uno


6586. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

24 In primis Solem converti circa proprium axem satis evincunt maculae ipsius. Eae jam oriuntur, jam intereunt, una in plures discinditur, plures coalescunt in unam et observantur in partibus admodum diversis. Et tamen omnes semper moventur motu, qui est circularis circa eundem axem et eadem, saltem proxime, periodo dierum 25 pro integra conversione. Hic tantus consensus satis evincit rotari Solem ipsum et secum abripere in gyrum suam atmosphaeram ac cum ipsa maculas sive nubes in ea innatantes.


6587. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

obscuris et stellae interdiu videri possunt. Inaudieram autem idem accidere aliquando etiam in observatorii Parisiensis cavea illa admodum profunda. Quanquam Parisios delatus superioribus mensibus illud accepi ejus caveae obscuritatem non esse satis magnam ad id phaenomenum exhibendum. Adhuc tamen lucidiores fixas inde nudo etiam oculo deprehensurum arbitror coelo satis sudo quempiam, qui satis acuta polleat oculorum acie. Magnificentissimae sunt ejus observatorii aedes, ubi Cassinus de Thury et Maraldus, magna nomina, habent instrumenta astronomica et


6588. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

agebatur de pluribus phaenomenis luminis in eclipsi Solis. Tum innuitur argumentum hujus, in quo agitur potissimum de phaenomenis luminis, quae accidunt in Lunae eclipsi: quid sit ille pallor, qui apparet in Luna ante umbram et cur Luna in sua eclipsi aliquando penitus evanescat ex oculis, quod tamen rarissime accidit, plerumque autem appareat illuminata, sed luce quadam maligna. Idcirco autem invocatur hic ipsa Phoebe, ad quam pertinent, quae hic pertractantur. 2 Hic


6589. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

pars cernitur ipsius disci solaris. 5 Hic jam patet, cur dicatur penumbra, nimirum pene umbra, quo ipsam nomine nominavi etiam in carmine, cum utrumque sit Latinum verbum. Adhuc tamen diverso semper caractere imprimendum curavi ob conjunctionem earum vocum alienam ab ingenio Latinae linguae potissimum in quibusdam casibus, in quibus mihi adhibenda fuit. Ipsa penumbra eo est obscurior, quo propior umbrae, quia eo minor inde videri potest pars solaris disci. Ubi tamen eo


6590. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

Adhuc tamen diverso semper caractere imprimendum curavi ob conjunctionem earum vocum alienam ab ingenio Latinae linguae potissimum in quibusdam casibus, in quibus mihi adhibenda fuit. Ipsa penumbra eo est obscurior, quo propior umbrae, quia eo minor inde videri potest pars solaris disci. Ubi tamen eo jam deventum est, unde dimidium cernitur disci ipsius, jam lux est fere ita clara ut in luce integra, juxta ea, quae diximus lib. III. ab adn. 39(IV 17).


6591. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

vel sex. 11 Ad percipiendum fructum ex superiore schemate addi potest circulus exhibens discum Lunae in sua proportione ad eos circulos, exsectus ex altero chartae frustulo, qui tamen interius perforari debet relicta cuspide, quae centrum denotaret. Ducendo cuspidem ipsam per illam lineam, quae denotat viam centri Lunae, appareret statim, quanta eclipsis deberet haberi quovis momento temporis. Sed, quod huc pertinet, facile statim haberi possent momenta, quibus inciperet


6592. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

fulgurationes perennes et immanis tonitruum fragor truces mihi ideas suggererent. 13 Iterum hic jure queror de difficultate exprimendi versibus res geometricas et calculos. Conor tamen praestare, quantum per poesim licet, praecipua attingens capita et calculos crassiores instituens numeris, ut ajunt, rotundis. 14 Lunam ad Solem ex altera parte accedere et


6593. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

id evidenter pateat, oportet videre, quantum immergatur id lumen in ipsum conum umbrae terrestris et an demittatur usque ad eam ejus regionem, quam occupat Luna posita in centro ipsius umbrae. Ad ejusmodi investigationem esset opportunum admodum, et fere necessarium, aliud schema. Adhuc tamen conabimur haec, et quae sequuntur, subjicere mentis oculis, quantum licebit. Concipiatur radius e transvolantibus infimus, qui tangit superficiem Telluris. Is post egressum ex atmosphaera habet angulum inclinationis ad axem coni circiter quintuplo majorem quam si sine


6594. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

Et tunc ventus septentrionalis frigidior potest eos ad minorem molem redigere. 24 Licet ii vapores ita attenuati evanescant ex oculis et non intercipiant totum lumen, adhuc tamen intercipiunt magnam ejus partem. Cujus partis interceptae partem reflectunt quaquaversus, et partem etiam intra se restinguunt. Lumen reflexum, potissimum ab atmosphaera, est illud, quod per fenestras ingreditur et domos ac templa illuminat. Id potissimum patet in nostro Romano templo,


6595. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

ingreditur et domos ac templa illuminat. Id potissimum patet in nostro Romano templo, quod Pantheon appellarunt veteres, in quo una habetur fenestra horizontalis in medio fornice. Quae, ubi Solem nubecula obducit, nullos admittit radios praeter eos, quos atmosphaera terrestris reflectit. Et tamen templum ipsum clarissimo lumine illustratur. Idem autem multo clarius patet in aurora matutina et vespertino crepusculo, in quibus, Sole infra horizontem delitescente, non aliud habetur lumen quam illud, quod atmosphaera ab illo adhuc illuminata reflectit.


6596. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

Hoc posterius ego quidem probabilius censeo ob aliud etiam argumentum, quod exposui in mea dissertatione, cui titulus Nova methodus adhibendi phases in eclipsibus lunaribus. Et tunc quadruplo major esset dilatatio illa luminis refracti intra atmosphaeram terrestrem. Illud tamen hic omnino notandum hanc dilatationis proportionem pertinere tantummodo ad latitudinem spatii, per quod totum lumen distrahitur. Verum ratio densitatis luminis, quae pendet ab utraque dimensione areae, per quam id lumen dividitur, est longe alia ob circularem coni figuram, in qua


6597. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

longe alia ob circularem coni figuram, in qua longitudo ejusdem areae non manet constanter eadem. Praeterea ea ratio est admodum diversa in diversis partibus ejus luminis, cum multo magis distrahantur partes propiores superficiei Terrae ob multo majorem ibi refractionum inaequalitatem. Adhuc tamen plurimum ex hoc etiam capite plerumque attenuatur lumen, quod in Lunam incurrit. 31 Multo difficilius est exprimere versibus diversam hujusce luminis distributionem per


6598. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

ad centrum sectionis umbrae. Et alibi reflexio radiorum Solis in mari ad angulum perquam exiguum potest augere nonnihil lumen in locis positis inter axem et superficiem. 41 Sunt tamen quaedam phaenomena, quae videntur debere constanter haberi semper, ut illud, quod hic exprimitur: nimirum illa pars Lunae, quae erit satis proxima margini umbrae, quod accidit limbo praecedenti prope initium immersionis et emersionis, nunquam erit penitus destituta omni lumine. Nam illuc


6599. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

in Urbe et pontificis nomine imperavit, ut, quae pro Brasilia meditabar, in ditione pontificia exequerer. Qua in re quantum ipsi debeam, cognoscet sane, quicunque perpenderit ea, quae insequentibus annis in Lusitania acciderunt. Porro haec Valentiorum familia Mantuana nunc quidem, originem tamen ducit ex ipsa Ragusina urbe, mea patria. Mente adhuc retineo locum, quem legi apud Agnellium, celebrem Mantuanum historicum, qui de hac familia loquens, antiquiorem alium historicum ejus et nobilitatis et originis testem adhibet. Sed ejus nomen nunc quidem non teneo nec Agnellium hic


6600. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

l'accessit). Ibi solius geometriae infinitesimalis ope inveni formulas omnes necessarias ad computandas aberrationes et tabularum, quae construi possent, formam exhibui. Quae quidem pertinent ad illud problema trium corporum, quod innui lib. I. adn. 48(47). Adhuc tamen Newtonus invenit causam ejusmodi perturbationis, nimirum gravitatem generalem mutuam Jovis et Saturni. Hic adhibui illam eorum veluti reconciliationem per attractionem mutuam post iras veteres, quam innui lib. I. adn. 32(31). Eo respexi in versu, quem adjeci ad


6601. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

secundum. Sed D'Alambertus habet multa, quae in eo calculo desideret, quem longe alia via instituit, et tam ipsam praecessionem aequinoctiorum quam ejus inaequalitatem, ex qua pendet alius perquam exiguus astrorum motus a Bradleyo detectus, invenit ipsis observationibus admodum conformem. Adhuc tamen omnis ea etiam determinatio Newtono debetur, qui primus docuit, unde is motus proveniat, et viam exhibuit in ea perquisitione adhibendam. 11 Haec sunt praecipua omnia


6602. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

crassa conflatis, quas nominavimus lib. III(IV) adn. 14, et in coloribus crassarum laminarum. Quae series inventae sunt admodum conformes phaenomenis. Hujus constructionis fundamentum, quod ipse prorsus suppressit, exhibui in mea dissertatione de lumine edita anno 1748, ubi tamen ipsi constructioni adhibendam omnino censui correctionem quandam debitam inversioni numerorum quorundam, quam puto Newtono effugisse, quod ipsum arbitror me ibidem demonstrasse. In sua autem dissertatione de lumine P. Carolus Benvenutus, Societatis nostrae vir doctissimus, calculis ex illa


6603. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

vera, non mendacia illa, quae dabantur per tripodes et cortinam. 20 Exordium hic desumo a natura radii albi, qui utcunque ad sensum tenuissimus sit et appareat simplex, adhuc tamen componitur ex innumeris filis diversae naturae. Eorum autem filorum singula habent suum innatum colorem et suum itidem innatum refrangibilitatis gradum, quem ego exprimo per vires et amorem callis recti, cum alia magis, alia minus ab hoc recto itinere detorqueantur, ubi appellant in eodem


6604. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

ut numerum omnem videantur excedere. Ductus enim ille luminis colorati, in quem is radius dividitur, videtur esse prorsus continuus adeoque divisibilis in infinitum. Est sane admodum ingens eorum filorum numerus, quorum singula diversum habent refrangibilitatis gradum et colorem innatum. Adhuc tamen inter hosce diversos colores innatos multi ita parum a se invicem differunt, ut eodem nomine nominentur. Rubei, exempli gratia, dicuntur quamplurimi, quorum alii magis, alii minus, ut ita dicam, rubei sint, et a colore unius nominis ad colorem alterius transitur per quosdam


6605. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

oriuntur colores quidam purpurei admodum diversi ab omnibus simplicibus. Origo autem unica colorum omnium in Newtoni theoria est sola mixtio quorundam ex filis illis coloratis primigeniis praeter album, qui est omnium conjunctio, et nigrum, qui est omnium defectus. Hic tamen cavendum ab aequivocationibus, ob quas nonnulli physici inutiles quaestiones instituunt, quaerentes, an colores sint in rebus ipsis. Coloris nomine quatuor inter se admodum diversa denotari solent; nimirum 1° idea illa coloris, quae excitatur in anima et quam immediate cognoscimus, et in


6606. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

bina egregia sane exempla Newtonus dedit in gravitate generali et natura radiorum luminis, tam analysi quam synthesi usus prorsus admirabili. Porro aliquando observationes et experimenta immediate nobis exhibent principia, quae quaerimus. Sed aliquando etiam hypotheses in auxilium vocamus, non tamen penitus arbitrarias, sed conformes iis, quae observantur et quae supplentes immediatarum observationum defectum viam investigationi sternant, tanquam divinantibus; ut, si ea, quae ex ipsis deducuntur, inveniamus re ipsa, easdem retineamus et progrediamur ad nova consectaria; secus vero,


6607. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

mihi primum indicium fuit correctionis adhibendae solutioni Newtoni, quam innui adn. 16. Si enim in ejus constructione adhibeantur omnes radii separati a prismate, non redit accurate color albus, nisi numeri in ea adhibiti mutentur certa quadam ratione, quam in illa dissertatione exhibui. Adhuc tamen correctio fere semper admodum exiguam variationem inducit. Unde provenit illud, ut ad sensum cum utriusque constructionis calculo congruant phaenomena. 38 Exposita hac


6608. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

Quare maximus particularum numerus deveniet ad superficiem dirimentem diversa media in illo statu aliquandiu permanente. Et tum habebitur, in datis distantiis ab ea superficie, data vis, ex quo facile derivatur reflexio ad angulos aequales vel refractio ad datam rationem sinuum, multo minor. Sed tamen aliquis numerus adveniet in illa mutatione celeri. Et tum vires in iisdem distantiis erunt diversae pro diversis particulis, et in regressu ejusdem particulae reflexae vires erunt diversae ab iis, quas ea habuit in accessu. Quod inducet refractionem in aliis particulis aliam et reflexionis


6609. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

multo minora in violaceis quam in rubeis. Innuo autem originem hujus discriminis: id vel provenit ex eo, quod radii magis refrangibiles moveantur lentius adeoque, licet aequalibus intervallis temporis succedant sibi invicem binae dispositiones contrariae in omnibus radiis, tamen minora sint intervalla loci in magis refrangibilibus; vel provenit etiam ex eo, quod ipsa dispositio in aliis mutetur breviore tempore quam in aliis. Puto demonstrari posse ex ipsis legibus a Newtono definitis rem a solo celeritatis discrimine non pendere. Porro discrimen hoc intervalli


6610. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

sed tam in lumine transmisso quam in reflexo habetur commixtum omne colorum genus. Cujus rei ratio ex principiis, quae praemisimus, est admodum manifesta. Nimirum ejusdem coloris fila, ut initio diximus, in radio albo sunt quamplurima, ac ea habent exiguum quidem, sed tamen aliquod discrimen in longitudine intervalli inter binas vices. Hoc discrimen post duo, vel tria, vel quatuor intervalla duplicatum, triplicatum vel quadruplicatum adhuc remanet exiguum, ut idcirco omnia ejusdem coloris fila, quae initio habebant eandem dispositionem, in fine habere debeant


6611. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

quem servent quaeque colorem, nimirum cur alia alium constantem colorem habeant. Id constat a crassitudine particularum. Lamina certae exiguae crassitudinis certum colorem exhibet reflectendo juxta adn. 61. Qui color pro alia crassitudine est alius. Si ea frangitur in exigua frustula, quae tamen singula servent priorem illam crassitudinem, reflectent itidem singula colorem eundem. Quare et corpus ex ejusmodi frustulis compositum habebit colorem constanter eundem, aliud nimirum alium colorem pro diversa crassitudine lamellarum, ex quibus constat.


6612. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

exposui celeberrimam Iphigeniae fabulam. Cum ejus pater Agamemnon in venatione interfecisset cervam Dianae sacram, haec in ejus classem pestilentiam immisit ac procellis assiduis iter impedivit. Oraculi responsum acceptum est Dianae iram placari non posse, nisi regis filia immolaretur. Cum tamen a patre jam jam immolanda esset, Diana contenta illo ipso tanto dolore patris filiam surripuit substituta in ejus loco cerva eamque transtulit in Tauridem, ubi sacerdotis munere functa Orestem fratrem immolandum agnovit ac cum eo aufugit occiso etiam, ut quidam addunt, Thoante tyranno.


Bibliographia locorum inventorum

Bošković, Ruđer (1711-1787) [1761], De solis ac lunae defectibus, versio electronica (), 5828 versus, 91294 verborum, Ed. Branimir Glavičić [genre: poesis - epica; poesis - epistula; paratextus prosaici - commenta] [word count] [boskovicrdsld].


More search results (batches of 100)
First 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 Last

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report


Powered by PhiloLogic

Creative Commons License
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom
Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.