Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: tamen Your search found 9030 occurrences
First 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 Last Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 6505-6612:6505. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 7 | Paragraph | Section] excipis ore
6506. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 13 | Paragraph | Section]
6507. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 17 | Paragraph | Section] mihi maxima divas,
6508. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 21 | Paragraph | Section] liceat spatium superare immane volatu
6509. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 25 | Paragraph | Section] procellas,
6510. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 35 | Paragraph | Section]
6511. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 35 | Paragraph | Section] campos nec findet Sirius igne
6512. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 41 | Paragraph | Section] magis, mage concita gressum
6513. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 51 | Paragraph | Section] auras
6514. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 53 | Paragraph | Section] sese, quaecumque abducta recedunt,
6515. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 57 | Paragraph | Section] callem nodi nec diva per orbem
6516. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 57 | Paragraph | Section] Zephyri ad sedes refluit, sed vincitur ipso
6517. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 63 | Paragraph | Section] in aethere sedes
6518. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 67 | Paragraph | Section] torquere rotatu
6519. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 67 | Paragraph | Section] in Eoas Phoebo velocior oras.
6520. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 77 | Paragraph | Section] ac medium properabat ad orbem,
6521. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 81 | Paragraph | Section] olli aurato suspensa bacillo
6522. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 83 | Paragraph | Section] possunt tenui distinguere naevo.
6523. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 87 | Paragraph | Section] qui sydera servant.
6524. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 91 | Paragraph | Section] primum rutilae dabit oscula fronti
6525. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 93 | Paragraph | Section] positu nihil hinc, nihil inde recedat
6526. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 101 | Paragraph | Section] usque dolosam
6527. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 101 | Paragraph | Section] et longos servat conscripta per annos.
6528. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 103 | Paragraph | Section] quae rutilo cum divum effingimus ora
6529. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 109 | Paragraph | Section] oculos radii fibrasque lacessant
6530. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 113 | Paragraph | Section] ora dei nigrescere dixeris. Ille
6531. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 117 | Paragraph | Section] 7
si non oculis fidas errantibus axem
6532. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 117 | Paragraph | Section] Novi equidem, audaci nimis incitus oestro,
6533. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 119 | Paragraph | Section] formam
6534. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 121 | Paragraph | Section]
6535. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 153 | Paragraph | Section] quondam extincto miseratum Caesare Romam,
6536. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 153 | Paragraph | Section] scelera ingeminat. Nec Terra dehiscit
6537. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 155 | Paragraph | Section] pallore tenebrae
6538. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 163 | Paragraph | Section] satis una nitentem
6539. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 165 | Paragraph | Section] sensum et motus vix excitet ullos.
6540. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 171 | Paragraph | Section] aliquo ipsam etiam perfundier aequore et orbem
6541. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 175 | Paragraph | Section] longe nempe altius illi
6542. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 177 | Paragraph | Section]
6543. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 177 | Paragraph | Section] hinc ortum ducit Phoebumque latentem
6544. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 177 | Paragraph | Section] vapor et spatia inficit ampla.
6545. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 179 | Paragraph | Section] procul dispersa per oras
6546. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 181 | Paragraph | Section] Zephyri per eburnea colla
6547. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 183 | Paragraph | Section] quisquam persuaserit auctor.
6548. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 185 | Paragraph | Section]
6549. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 185 | Paragraph | Section] metirier, et qua
6550. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 191 | Paragraph | Section] torquet pulsatque oculos hebetatque tuentem,
6551. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 203 | Paragraph | Section]
6552. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 203 | Paragraph | Section] oculi et mirabile textum
6553. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 211 | Paragraph | Section] hinc illuc puncto transitur in uno?
6554. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 225 | Paragraph | Section] minor in tenebris mora. Quin procul orbe
6555. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 227 | Paragraph | Section] oculis. Primusque tuentem
6556. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 233 | Paragraph | Section] divamque triformem
6557. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 235 | Paragraph | Section] minutam
6558. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 241 | Paragraph | Section] lege et Phoeben perfundat opacam,
6559. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 241 | Paragraph | Section] inflexos Phoebeae lampadis ignes
6560. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 251 | Paragraph | Section] penitus nigrescere, nubila si fors
6561. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 253 | Paragraph | Section] Desueti mores: en tristia fallere cantu
6562. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 261 | Paragraph | Section] tanto egressum e discrimine et omnes
6563. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 275 | Paragraph | Section] recto conjunget tramite et oram
6564. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 281 | Paragraph | Section] conspergit lumine divam.
6565. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 283 | Paragraph | Section] iter et motum in contraria flectant.
6566. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 291 | Paragraph | Section] frontem perfuderis atque papyro
6567. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 293 | Paragraph | Section] tam sint multa coloris
6568. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 305 | Paragraph | Section]
6569. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 305 | Paragraph | Section] moles pergat tenuarier, aurea cursum
6570. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 319 | Paragraph | Section] et casus vigilaret in omnes.
6571. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 319 | Paragraph | Section] animi mentemque notarat acutam.
6572. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] Dicuntur fixae, quia servant eandem ad sensum positionem ad se invicem. Olim est creditum eas servare omnino ejusmodi positionem. Verum detecti sunt per telescopia quidam satis exigui quarundam fixarum motus, qui nobis videntur exigui ob immanem distantiam, sed fortasse sunt satis magni. Adhuc tamen, cum sub sensum sine telescopiis non cadant, hic habentur pro nullis. Huc usque creditum est nullam haberi methodum ad computandam earum distantiam, cum crederetur nullam haberi ipsarum eam, quam astronomi parallaxim dicunt, ne ab orbe annuo quidem oriundam. At per
6573. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] oppositam. Hinc cometae criniti, barbati vel caudati. Sunt criniti, ubi longe distant extra Solis atmosphaeram vel ubi jacent ferme in directum cum Sole et Terra. Dum ad Solem descendunt, sunt caudati; dum ascendunt ab ipso, barbati. Planetae plerumque non scintillant. Sed tamen, ubi coelum est satis vaporosum, ipsi etiam tremulo quodam lumine subsultant. 16 Jupiter habet, uti diximus, satellites quatuor, Saturnus quinque. Ille et fascias quasdam, ut
6574. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] naturalis theoria, edita Viennae ante hosce duos annos, in eam Maupertuisii opinionem aliquanto diligentius inquisivi, contrarium opinor, et arbitror legem ipsam non accurate, sed proxime, nec in minimis, sed in magnis tantummodo planetarum et cometarum distantiis habere locum. Adhuc tamen tota universa systematis planetarii moles ita est sane admirabilis, ut jure omnino dici potuerit rerum qua Conditor ipse gaudet. 30 Exprimuntur hic numeris, ut ajunt,
6575. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] absolvisse, est, uti posui, annus integer; is nimirum, quem astronomi periodicum vocant. Is differt paucis minutis ab illo communi, quo utimur terricolae, quem astronomi appellant tropicum; qui quidem ad spectatorem in Sole positum non pertinet. Martis tempus superat annos duos per 44 dies, qui tamen non ita multi sunt respectu annorum duorum. Idcirco dictum est indiget geminis annis. Jupiter insumit annos 11 et plusquam 10 menses, nimirum proxime annos 12. Qui numerus ad veritatem accedit magis, cum pro decem annis ponuntur decem hyemes, quae possunt esse integrae decem in annis decem
6576. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] ita, ut fere ab ellipsibus degenerent in parabolas, quae in infinitum abeunt. Sed re vera ellipticae sunt, et cometae ipsi servant easdem leges cum planetis, quod omnibus jam astronomis persuasum est. Hinc respectu Solis nullas habent stationes aut retrogradationes, ut nec planetae. Eorum tamen orbitae non habent aliquem certum zodiacum ut planetae, quod falso Cassinus credidit. Inveniuntur enim directae in omnes coeli plagas, ut diximus in adnotatione 12.
6577. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] 37(36) Leges Keplerianae, quas observant planetae primarii respectu Solis, observant et secundarii respectu suorum primariorum, nimirum satellites Jovis et Saturni. Inter secundarios planetas numeratur etiam Luna, quae est ipsius Terrae comes vel satelles. Cum tamen ipsa sit pars maxima nostri argumenti, in quo agitur de ipsius et Solis defectibus, oportet aliquanto diutius in ea immorari et innuere saltem praecipua capita ejus theoriae.
6578. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] Immo vero ne id quidem centrum commune quiescit, sed aliud, quod est commune planetis omnibus et cometis. Verum ea omnia sunt altioris indaginis, nec huc pertinent, ubi hosce motus exprimimus non penitus accurate, ut astronomi solent, sed proxime, uti decet poetam, adhuc tamen aliquanto accuratius quam communes poetae soleant. Porro ejus motus apparens fit semper in orientem sine stationibus et retrogradationibus, quas habent quandoque cometae et planetae.
6579. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] ex directa massae attrahentis et reciproca duplicata distantiae ab ipsa massa. 46(45) Ex ea generali attractione deducitur gravitas terrestrium corporum in Terram. Quae tamen corpora si essent in ea distantia a Luna, ut quadratum distantiae a Terra magis superaret quadratum distantiae a Luna, quam massa Terrae superat massam Lunae, caderent in Lunam, non in Terram. Sic pariter corpora planetis, qui hic enumerantur, et cometis proxima, in ipsa gravitant. Et ex
6580. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] Eae dimensiones non sunt accuratae nec constantes. Longitudo coni variatur pro varia distantia Solis a Terra, et crassitudo coni in regione Lunae pro varia ipsius longitudine et varia distantia Lunae a Terra. Sed pro carmine numeros adhibeo crassius determinatos et, ut ajunt, rotundos, qui tamen ipsi aliquando inveniuntur exacti. 3(II 35) In plenilunio Luna est Soli opposita, ubi, si sit prope alterum e nodis, tendit motu obliquo ad viam Solis sive ad eclipticam, cum
6581. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] interna et constant filis quibusdam collocatis intra telescopium. Hoc argumentum a nullo, quod sciam, huc usque Latinis versibus expositum; videtur sane admodum difficile, cum oporteat exhibere constructionem et usum tam telescopii quam micrometri inclusi in ipso. Adhuc tamen conatus sum exhibere hic utrumque, quanquam, quod ad telescopia pertinet, persequor sola telescopia dioptrica, quibus hoc micrometri genus et primo aptatum est et communius aptari solet, licet et catadioptricis aptetur nonnunquam.
6582. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] praestent in ordine ad radios colligendos. Hinc loquemur de illis simplicioribus, quae habent eandem utrinque convexitatem. Lens autem ejusmodi colligit in unico puncto radios digressos ab unico puncto objecti. Et id punctum, in quo radii colliguntur, appellatur focus. Id tamen praestat, si illud punctum objecti distet satis. Nimirum, si concipiatur ejus distantia infinita, quo casu radii advenientes ad lentem censentur paralleli, focus distat a lente satis proxime per diametrum ejus sphaerae, cujus curvaturam habent illae binae ejus superficies. Si autem punctum
6583. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] 15(II 47) Illo genere telescopiorum, quod hic exposuimus, objecta apparent inversa, quae quidem per telescopia Galileana videntur situ directo. Sed in astris, quorum figura est rotunda, id quidem nihil nocet. Adhuc tamen, si libeat restituere objectis suam directionem, adduntur duae aliae lentes vitreae, quae id praestant. Quae quidem plerumque solent esse priori similes et aequales. Atque id quidem fieri solet, ubi terrestria objecta intuemur. Sed haec innuisse sit satis, quae ad rem nostram non faciunt.
6584. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] Solis et Terrae. Licet autem designare oculo viam Solis sive eclipticam, cum appareant fixae et nota sit ejus positio ad fixas cumque constet, in quo puncto eclipticae tum sit Sol, invenietur punctum illi oppositum comparandum cum centro circuli illius umbrosi. Illud tamen hic additur in eo puncto eclipticae visum iri illud punctum axis umbrosi Terrae et illud centrum circuli umbrosi apparentis in disco Lunae, si Luna sit in ipso zenith, ubi videri debet in eadem directione, in qua videretur e centro Terrae. Sed cum illa distat a zenith, parallaxis deprimet
6585. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] argumento praecipuo, quod me ad sententiam impulit. Est autem illud, quod licet totum Lunae discum videamus maxime scabrum et inaequalem, quae inaequalitates se produnt potissimum in limite inter partem illuminatam et obscuram, ubi inaequalitates usque ad extremum marginem sunt ingentes, adhuc tamen totus margo extremus in plenilunio et multo magis margo Lunae obscurus intra Solem in eclipsi solari apparent admodum aequales et politissimi. Sunt nonnullae observationes, in quibus visa sit una vel altera inaequalitas in limbo Lunae intra Solem. Sed rarissimae sunt et aliquando ab uno
6586. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] 24 In primis Solem converti circa proprium axem satis evincunt maculae ipsius. Eae jam oriuntur, jam intereunt, una in plures discinditur, plures coalescunt in unam et observantur in partibus admodum diversis. Et tamen omnes semper moventur motu, qui est circularis circa eundem axem et eadem, saltem proxime, periodo dierum 25 pro integra conversione. Hic tantus consensus satis evincit rotari Solem ipsum et secum abripere in gyrum suam atmosphaeram ac cum ipsa maculas sive nubes in ea innatantes.
6587. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] obscuris et stellae interdiu videri possunt. Inaudieram autem idem accidere aliquando etiam in observatorii Parisiensis cavea illa admodum profunda. Quanquam Parisios delatus superioribus mensibus illud accepi ejus caveae obscuritatem non esse satis magnam ad id phaenomenum exhibendum. Adhuc tamen lucidiores fixas inde nudo etiam oculo deprehensurum arbitror coelo satis sudo quempiam, qui satis acuta polleat oculorum acie. Magnificentissimae sunt ejus observatorii aedes, ubi Cassinus de Thury et Maraldus, magna nomina, habent instrumenta astronomica et
6588. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] agebatur de pluribus phaenomenis luminis in eclipsi Solis. Tum innuitur argumentum hujus, in quo agitur potissimum de phaenomenis luminis, quae accidunt in Lunae eclipsi: quid sit ille pallor, qui apparet in Luna ante umbram et cur Luna in sua eclipsi aliquando penitus evanescat ex oculis, quod tamen rarissime accidit, plerumque autem appareat illuminata, sed luce quadam maligna. Idcirco autem invocatur hic ipsa Phoebe, ad quam pertinent, quae hic pertractantur. 2 Hic
6589. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] pars cernitur ipsius disci solaris. 5 Hic jam patet, cur dicatur penumbra, nimirum pene umbra, quo ipsam nomine nominavi etiam in carmine, cum utrumque sit Latinum verbum. Adhuc tamen diverso semper caractere imprimendum curavi ob conjunctionem earum vocum alienam ab ingenio Latinae linguae potissimum in quibusdam casibus, in quibus mihi adhibenda fuit. Ipsa penumbra eo est obscurior, quo propior umbrae, quia eo minor inde videri potest pars solaris disci. Ubi tamen eo
6590. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] Adhuc tamen
diverso semper caractere imprimendum curavi ob conjunctionem earum vocum
alienam ab ingenio Latinae linguae potissimum in quibusdam casibus, in quibus
mihi adhibenda fuit. Ipsa penumbra eo est obscurior, quo propior umbrae, quia eo
minor inde videri potest pars solaris disci. Ubi tamen eo jam deventum est, unde
dimidium cernitur disci ipsius, jam lux est fere ita clara ut in luce integra, juxta ea,
quae diximus lib.
6591. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] vel sex. 11 Ad percipiendum fructum ex superiore schemate addi potest circulus exhibens discum Lunae in sua proportione ad eos circulos, exsectus ex altero chartae frustulo, qui tamen interius perforari debet relicta cuspide, quae centrum denotaret. Ducendo cuspidem ipsam per illam lineam, quae denotat viam centri Lunae, appareret statim, quanta eclipsis deberet haberi quovis momento temporis. Sed, quod huc pertinet, facile statim haberi possent momenta, quibus inciperet
6592. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] fulgurationes perennes et immanis tonitruum fragor truces mihi ideas suggererent. 13 Iterum hic jure queror de difficultate exprimendi versibus res geometricas et calculos. Conor tamen praestare, quantum per poesim licet, praecipua attingens capita et calculos crassiores instituens numeris, ut ajunt, rotundis. 14 Lunam ad Solem ex altera parte accedere et
6593. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] id evidenter pateat, oportet videre, quantum immergatur id lumen in ipsum conum umbrae terrestris et an demittatur usque ad eam ejus regionem, quam occupat Luna posita in centro ipsius umbrae. Ad ejusmodi investigationem esset opportunum admodum, et fere necessarium, aliud schema. Adhuc tamen conabimur haec, et quae sequuntur, subjicere mentis oculis, quantum licebit. Concipiatur radius e transvolantibus infimus, qui tangit superficiem Telluris. Is post egressum ex atmosphaera habet angulum inclinationis ad axem coni circiter quintuplo majorem quam si sine
6594. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] Et tunc ventus septentrionalis frigidior potest eos ad minorem molem redigere. 24 Licet ii vapores ita attenuati evanescant ex oculis et non intercipiant totum lumen, adhuc tamen intercipiunt magnam ejus partem. Cujus partis interceptae partem reflectunt quaquaversus, et partem etiam intra se restinguunt. Lumen reflexum, potissimum ab atmosphaera, est illud, quod per fenestras ingreditur et domos ac templa illuminat. Id potissimum patet in nostro Romano templo,
6595. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] ingreditur et domos ac templa illuminat. Id potissimum patet in nostro Romano templo, quod Pantheon appellarunt veteres, in quo una habetur fenestra horizontalis in medio fornice. Quae, ubi Solem nubecula obducit, nullos admittit radios praeter eos, quos atmosphaera terrestris reflectit. Et tamen templum ipsum clarissimo lumine illustratur. Idem autem multo clarius patet in aurora matutina et vespertino crepusculo, in quibus, Sole infra horizontem delitescente, non aliud habetur lumen quam illud, quod atmosphaera ab illo adhuc illuminata reflectit.
6596. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] Hoc posterius ego quidem probabilius censeo ob aliud etiam argumentum, quod exposui in mea dissertatione, cui titulus Nova methodus adhibendi phases in eclipsibus lunaribus. Et tunc quadruplo major esset dilatatio illa luminis refracti intra atmosphaeram terrestrem. Illud tamen hic omnino notandum hanc dilatationis proportionem pertinere tantummodo ad latitudinem spatii, per quod totum lumen distrahitur. Verum ratio densitatis luminis, quae pendet ab utraque dimensione areae, per quam id lumen dividitur, est longe alia ob circularem coni figuram, in qua
6597. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] longe alia ob circularem coni figuram, in qua longitudo ejusdem areae non manet constanter eadem. Praeterea ea ratio est admodum diversa in diversis partibus ejus luminis, cum multo magis distrahantur partes propiores superficiei Terrae ob multo majorem ibi refractionum inaequalitatem. Adhuc tamen plurimum ex hoc etiam capite plerumque attenuatur lumen, quod in Lunam incurrit. 31 Multo difficilius est exprimere versibus diversam hujusce luminis distributionem per
6598. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] ad centrum sectionis umbrae. Et alibi reflexio radiorum Solis in mari ad angulum perquam exiguum potest augere nonnihil lumen in locis positis inter axem et superficiem. 41 Sunt tamen quaedam phaenomena, quae videntur debere constanter haberi semper, ut illud, quod hic exprimitur: nimirum illa pars Lunae, quae erit satis proxima margini umbrae, quod accidit limbo praecedenti prope initium immersionis et emersionis, nunquam erit penitus destituta omni lumine. Nam illuc
6599. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] in Urbe et pontificis nomine imperavit, ut, quae pro Brasilia meditabar, in ditione pontificia exequerer. Qua in re quantum ipsi debeam, cognoscet sane, quicunque perpenderit ea, quae insequentibus annis in Lusitania acciderunt. Porro haec Valentiorum familia Mantuana nunc quidem, originem tamen ducit ex ipsa Ragusina urbe, mea patria. Mente adhuc retineo locum, quem legi apud Agnellium, celebrem Mantuanum historicum, qui de hac familia loquens, antiquiorem alium historicum ejus et nobilitatis et originis testem adhibet. Sed ejus nomen nunc quidem non teneo nec Agnellium hic
6600. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] l'accessit). Ibi solius geometriae infinitesimalis ope inveni formulas omnes necessarias ad computandas aberrationes et tabularum, quae construi possent, formam exhibui. Quae quidem pertinent ad illud problema trium corporum, quod innui lib. I. adn. 48(47). Adhuc tamen Newtonus invenit causam ejusmodi perturbationis, nimirum gravitatem generalem mutuam Jovis et Saturni. Hic adhibui illam eorum veluti reconciliationem per attractionem mutuam post iras veteres, quam innui lib. I. adn. 32(31). Eo respexi in versu, quem adjeci ad
6601. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] secundum. Sed D'Alambertus habet multa, quae in eo calculo desideret, quem longe alia via instituit, et tam ipsam praecessionem aequinoctiorum quam ejus inaequalitatem, ex qua pendet alius perquam exiguus astrorum motus a Bradleyo detectus, invenit ipsis observationibus admodum conformem. Adhuc tamen omnis ea etiam determinatio Newtono debetur, qui primus docuit, unde is motus proveniat, et viam exhibuit in ea perquisitione adhibendam. 11 Haec sunt praecipua omnia
6602. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] crassa conflatis, quas nominavimus lib.
6603. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] vera, non mendacia illa, quae dabantur per tripodes et cortinam. 20 Exordium hic desumo a natura radii albi, qui utcunque ad sensum tenuissimus sit et appareat simplex, adhuc tamen componitur ex innumeris filis diversae naturae. Eorum autem filorum singula habent suum innatum colorem et suum itidem innatum refrangibilitatis gradum, quem ego exprimo per vires et amorem callis recti, cum alia magis, alia minus ab hoc recto itinere detorqueantur, ubi appellant in eodem
6604. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] ut numerum omnem videantur excedere. Ductus enim ille luminis colorati, in quem is
radius dividitur, videtur esse prorsus continuus adeoque divisibilis in infinitum.
Est sane admodum ingens eorum filorum numerus, quorum singula diversum
habent refrangibilitatis gradum et colorem innatum. Adhuc tamen inter hosce
diversos colores innatos multi ita parum a se invicem differunt, ut eodem nomine
nominentur. Rubei,
6605. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] oriuntur colores quidam purpurei admodum diversi ab omnibus simplicibus. Origo autem unica colorum omnium in Newtoni theoria est sola mixtio quorundam ex filis illis coloratis primigeniis praeter album, qui est omnium conjunctio, et nigrum, qui est omnium defectus. Hic tamen cavendum ab aequivocationibus, ob quas nonnulli physici inutiles quaestiones instituunt, quaerentes, an colores sint in rebus ipsis. Coloris nomine quatuor inter se admodum diversa denotari solent; nimirum 1° idea illa coloris, quae excitatur in anima et quam immediate cognoscimus, et in
6606. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] bina egregia sane exempla Newtonus dedit in gravitate generali et natura radiorum luminis, tam analysi quam synthesi usus prorsus admirabili. Porro aliquando observationes et experimenta immediate nobis exhibent principia, quae quaerimus. Sed aliquando etiam hypotheses in auxilium vocamus, non tamen penitus arbitrarias, sed conformes iis, quae observantur et quae supplentes immediatarum observationum defectum viam investigationi sternant, tanquam divinantibus; ut, si ea, quae ex ipsis deducuntur, inveniamus re ipsa, easdem retineamus et progrediamur ad nova consectaria; secus vero,
6607. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] mihi primum indicium fuit correctionis adhibendae solutioni Newtoni, quam innui adn. 16. Si enim in ejus constructione adhibeantur omnes radii separati a prismate, non redit accurate color albus, nisi numeri in ea adhibiti mutentur certa quadam ratione, quam in illa dissertatione exhibui. Adhuc tamen correctio fere semper admodum exiguam variationem inducit. Unde provenit illud, ut ad sensum cum utriusque constructionis calculo congruant phaenomena. 38 Exposita hac
6608. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] Quare maximus particularum numerus deveniet ad superficiem dirimentem diversa media in illo statu aliquandiu permanente. Et tum habebitur, in datis distantiis ab ea superficie, data vis, ex quo facile derivatur reflexio ad angulos aequales vel refractio ad datam rationem sinuum, multo minor. Sed tamen aliquis numerus adveniet in illa mutatione celeri. Et tum vires in iisdem distantiis erunt diversae pro diversis particulis, et in regressu ejusdem particulae reflexae vires erunt diversae ab iis, quas ea habuit in accessu. Quod inducet refractionem in aliis particulis aliam et reflexionis
6609. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] multo minora in violaceis quam in rubeis. Innuo autem originem hujus discriminis: id vel provenit ex eo, quod radii magis refrangibiles moveantur lentius adeoque, licet aequalibus intervallis temporis succedant sibi invicem binae dispositiones contrariae in omnibus radiis, tamen minora sint intervalla loci in magis refrangibilibus; vel provenit etiam ex eo, quod ipsa dispositio in aliis mutetur breviore tempore quam in aliis. Puto demonstrari posse ex ipsis legibus a Newtono definitis rem a solo celeritatis discrimine non pendere. Porro discrimen hoc intervalli
6610. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] sed tam in lumine transmisso quam in reflexo habetur commixtum omne colorum genus. Cujus rei ratio ex principiis, quae praemisimus, est admodum manifesta. Nimirum ejusdem coloris fila, ut initio diximus, in radio albo sunt quamplurima, ac ea habent exiguum quidem, sed tamen aliquod discrimen in longitudine intervalli inter binas vices. Hoc discrimen post duo, vel tria, vel quatuor intervalla duplicatum, triplicatum vel quadruplicatum adhuc remanet exiguum, ut idcirco omnia ejusdem coloris fila, quae initio habebant eandem dispositionem, in fine habere debeant
6611. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] quem servent quaeque colorem, nimirum cur alia alium constantem colorem habeant. Id constat a crassitudine particularum. Lamina certae exiguae crassitudinis certum colorem exhibet reflectendo juxta adn. 61. Qui color pro alia crassitudine est alius. Si ea frangitur in exigua frustula, quae tamen singula servent priorem illam crassitudinem, reflectent itidem singula colorem eundem. Quare et corpus ex ejusmodi frustulis compositum habebit colorem constanter eundem, aliud nimirum alium colorem pro diversa crassitudine lamellarum, ex quibus constat.
6612. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section] exposui celeberrimam Iphigeniae fabulam. Cum ejus pater Agamemnon in venatione interfecisset cervam Dianae sacram, haec in ejus classem pestilentiam immisit ac procellis assiduis iter impedivit. Oraculi responsum acceptum est Dianae iram placari non posse, nisi regis filia immolaretur. Cum tamen a patre jam jam immolanda esset, Diana contenta illo ipso tanto dolore patris filiam surripuit substituta in ejus loco cerva eamque transtulit in Tauridem, ubi sacerdotis munere functa Orestem fratrem immolandum agnovit ac cum eo aufugit occiso etiam, ut quidam addunt, Thoante tyranno.
Bibliographia locorum inventorumBošković, Ruđer (1711-1787) [1761], De solis ac lunae defectibus, versio electronica (), 5828 versus, 91294 verborum, Ed. Branimir Glavičić [genre: poesis - epica; poesis - epistula; paratextus prosaici - commenta] [word count] [boskovicrdsld].
First 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 Last Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.