Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: providere Your search found 71 occurrences
Occurrences 28-37:28. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section] Te jam compello, Reverendissime ac clarissime vir, qui virtute doctrinaque tua perfecisti, ut caput studiorum Regni hujus, illustrem hanc Academiam, Augusta tuae potissimum concrederet directioni, tibi praesertim incumbet providere, ut praescribenda per suam Majestatem docendi methodus per omnes quam exactissime observetur, ut suo quisque Professorum numere diligenter perfungatur, ut internus ordo disciplinaque in Academia consistat. Tibi clarissimos hos viros enixe commendo. Complectere eos ea,
29. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] Quod Dominales praestationes adtinet: id ex natura rei ad mutuam
conventionem debet relegari; si enim domini interest desertas suas inpopulare, solet ille
neocolono aedificia erigere, semen Frumenti suppeditare, aliquando animalibus etiam illum
providere; non esset proinde justum ut talis Dominus totidem annos immunitatis eidem
concedere debeat, quot ille, qui praeter nudum fundum neo-colono nihil suppeditavit.
Articulus II.
Et ideo ut exteri, et domestici etiam vagi aut
impostores ab aliis distingui possint, singulus Judaeus, prater notos alioquin
majoris notae Quaestores, Testimonialibus super professione, quam exercet, a locali
jurisdictione se providere debeat. Quod si vero minutum Quaestum inire velit,
primum Testimoniales de honesta sua vita a locali sua Jurisdictione sibi procurare, tum his
exhibitis Passuales a Vice-Comite, aut, si in Civitate residet, ab ejus Judice excipere
teneatur: omnes
Testimoniales
illae necessariae videntur.
§ 7.
Omnis etiam Zingarus aut subditelam alicujus dominii assumere aut aliquam professionem
amplecti, et in utroque casu necessariis Testimonialibus se providere debet: qui his
caruerit, tanquam vagus e Regno eliminetur.
Motivum.
Zingari minus adhuc certum quam Judaei alimentationis statum habent et ideo furtis
potissimum, praesertim equorum, subsistunt. Per politicas, quae ad
magistrum introducat, prouti
id de cultura serici et apum factum fuit, Comitatus et Civitates
idonea ad condiscendam ejusmodi artem Individua sumptibus Cassae domesticae submittere;
haec, ubi artem sufficienter condidicerint, moderato stipendio providere; iis alia iterum
Individua, quae hi edoceant adjungere; ac secus etiam omnem necessariam assistentiam iis
praebere, sicque utilem ejusmodi culturam in gremio sui propagare tenentur.
Motiva.
Haec quoque lex prima fronte
productum
primus colere coeperit, nec illi, qui usualem culturam perfecerit, concedatur.
Motivum.
Privilegia exclusiva tunc tantum sine detrimento publici concedi possunt, quando inventor
ipse cum tali articulo totum publicum providere potest; in hoc enim casu inventori de
promerita sane per inventionem suam utilitate tantum decederet, quantum alii de eodem
articulo producerent. De naturae productis sola inventoris familia tantum
producere non potest, quantum usus publici
flagitaverit, magistratus
id eidem admittere debet. Secus vigens localis usus continuetur.
Motivum.
Dispar tantisper est hoc in genere civitatum, quae constricta terrena habent, ratio; cum
enim hae lanionibus, ut hi publicum providere possint, pascuum procurare debeant, in his
ratio publici pascuorum constrictioni quandoque obstare potest. Verum in casu ejusmodi hanc
tota communitas certe non flagitabit: ubi vero latifundia adsunt, et tota communitas id
postulat, nulla ratio subversatur,
efloruerunt,
Regnorum exempla: hujus autem planum nonnisi auditis audiendis elaborari potest, id quod
Deputationi praestare integrum non fuit. Exhibuit quidem Deputationi unus Fabricans
ejusmodi projectum, verum illud mancum est et inadaequatum. Caeterum pronum est providere
quod in elaboranda hac politia talia se objicient impedimenta, quae nonnisi lege publica
removeri possint. Et ideo Deputatio planum hoc in comitiis referendum esse demisse
existimavit.
pro
propria necessitate jus praeemtionis concedit juxta tritum autem illud:
exceptio firmat regulam in casibus non exceptis. Jam vero si dominus colonis
suis imperare posset, ut his, vel illis articulis nonnisi ab officinario suo se providere
audeant, vel vero ut hoc, vel illud productum nonnisi illi, quem ipse designaverit,
quaestori vendere possint, constringeret utique legalem colonorum de fructibus suis
disponendi facultatem: adeoque id limites dominalis jurisdictionis excedere
statuere ut coloni sui nihil eorum, quibus ipsi egent,
ab alio quam a se comparare, neque quidquam ex iis, quae dominus pro se comparare vult,
alteri vendere ausint: posset singulus iis, quos a colonis suis consumi observaret, seu
productis, seu artefactis se providere, coëmtos autem a colonis suis fructus ipsis illis,
quibus hi eos antea vendebant, quaestoribus distrahere, sicque totum sensim internum
commercium unice dominis terrestribus in monopolium cedere posset, id, quod nec legi nec
rationi congruit.
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.