Your search found 2519 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 853-983:

Directio Methodica PROCESSUS IUDICIARII IURIS CONSUETUDINARII, Inclyti Regni Hungariae Per M. IOANNEM KITONICH DE KOZTANICZA, ART. Liber. et Philosophiae Magistrum, Causarum Regalium Directorem, et Sacrae Regni Hungariae Coronae Fiscalem. EDITIO PRIMA.

PROCESSUS IUDICIARII IURIS CONSUETUDINARII, Inclyti Regni Hungariae Per M. IOANNEM KITONICH DE KOZTANICZA, ART. Liber. et Philosophiae Magistrum, Causarum Regalium Directorem, et Sacrae Regni Hungariae Coronae Fiscalem. EDITIO PRIMA. Tyrnaviae, Anno Domini, M. DC. XIX. EDITIO SECUNDA. Viennae Austriae, Anno Domini M. DC. XXXIV.

Sacratissimae Regiae Maiestatis Summo Secretario, Cancellario, et intimo Consilio. ITEM ILLUSTRISSIMO AC SPECTABILI Comiti, et Domino, Domino Sigismundo Forgach de Ghymes, Comiti Regni Hungariae Palatino, Iudici Cumanorum, Sacratissimae Regiae Maiestatis intimo Consiliario, et per Hungariam Locumtenenti: nec non Comitatuum Nograd, Saros, et de Zabolch Comiti. DOMINIS, DOM. PATRONIS ET

spiritibus toto corpore diffusis, animata vivit, viretque Respublica; et si tripartito, ut vocant, ac decreto generali, tomis videlicet, codicibusque duobus contineantur, quorum illud partes atque titulos; istud vero diversorum huius Regni comitiorum generales articulos habeat, in eo tamen esse quam difficillimas, quod earundem legum, in eorum qui litigant usum transferendarum, methodum ac praxi, ab aliquo unquam conscriptam, neque legerimus, neque audiverimus; sed

postea praelo subiectum a maioribus nostris, ad nos transmissum, et a nobis ad posteros nostros transmittendum extet decreto 3. eiusdem articulo 6. quo id magnis, paribusque desideriis, postulatum est a Rege, ut consuetudines illae, quas Regni Hungariae iudices pro legibus, et pro observatis iudiciorum processibus allegabant, constitutis ad id a Rege, et Regno maioribus iurisperitis, propositisque in pretium tam praeclarae operae ac laboris, profusis impensis

Scimus causam esse omnis iudicii materiam, quae et ab iis, qui litigant, agitatur; et a iudicibus sumitur in deliberationem; realis illa sit, an personalis, octavas et illas an ad breves, vel generales, an ad universalia Regni comitia, pertinens, vel sit extraordinaria, an privilegiata absolute, et pro quibuscunque personis, vel pro aliquibus tantum, quo ordine inchoanda, et quibus diebus prosequenda; pro diversitate item iudicum, ut vocantur,

Magistratus atque officii, quasi animam, iustitiam habuisti; a qua licet nunquam vel lato ungue deflexeris, cum illa tamen lenitatis atque mansuetudinis nomen, et famam, et laudem, simul consecutus es. Res mira, superioribus Regni Comitiis, quantis omnium votis, quam unanimi consensu quam paribus suffragiis, sicut ab Augustis, Caesare Matthia, et Rege Ferdinando eligendus, libentissime proponebaris, sparsa prius toto Regno, universali omnium voce,

luci publicae et utilitati Damus. / EST ILLA / QUAE IN SACRAE CAESAREAE ET REGIAE MAIESTATIS Regia Tabula, ac coram Illustrissimo quondam Domino, Domino Comite Georgio Thurzo de Bethlen-falva Regni Hungariae Palatino et Locumtenente Regio, et cetera in Octavis tam Posoniensibus Anno M. DC. X. et M. DC. XII. quam Eperiesiensibus Anno M. DC. XI. Nec non in Iudiciis Extra-ordinariis, diversis vicibus, in praenotatis annis

Comitatuum, Alter Capite Duodecimo, qui in Foro Spirituali observari solent. DIRECTIO METHODICA. IN PROCESSUM IUDICIARIUM, IURIS CONSUETUDINARII, Inclyti Regni Hungariae, et partium eidem subiectarum. CAPUT PRIMUM. / De Causa, seu Actione. QUAESTIO PRIMA. / Quid est Causa, seu Actio: unde

Domini 1527. usque ad annum 1552. suspensis ordinariis Octavalibus Iudiciis, specialibus tantum, privilegiatis, et brevioribus Constitutionibus per annos 25. usi fuerunt: et etiamnum in omni tumultu, et mutatione Regni consuetum est facere. Ac tandem ad pacatiora devenientes tempora, praenotato anno 1552. art. 24. Et sequenti anno 1563. art. similiter 24. statuerunt: ut deinceps huiusmodi etiam intermissae causae, tam

historica magis, quam iuridica delectant, putant id fieri ob memoriam tantum tam funestae cladis; ut etiam inter dicunda Iura, ulciscendae illatae sibi iniuriae memores fierent. Diaetalis, quae solum in terminis Generalis Regni Diaetae discutitur: et haec ab omnibus partibus Regni, et etiam eidem subiectis Regnis, ad eum locum, in quo Diaeta celebratur, adferri solet. Extraordinaria est, quae per admonitionem mota coram Illustrissimo

memoriam tantum tam funestae cladis; ut etiam inter dicunda Iura, ulciscendae illatae sibi iniuriae memores fierent. Diaetalis, quae solum in terminis Generalis Regni Diaetae discutitur: et haec ab omnibus partibus Regni, et etiam eidem subiectis Regnis, ad eum locum, in quo Diaeta celebratur, adferri solet. Extraordinaria est, quae per admonitionem mota coram Illustrissimo Domino Comite Palatino, veluti speciali

Maiestatem Regiam Fiscumque suum Regium, ac dominos regnicolas vertitur: 1. Vlad. art. 33. Dicta, quod extra omnem ordinem, in quibuslibet terminis, quorumlibet praemissorum Iudiciorum, et generalis etiam Diaetae Regni, discuti soleat. Et haec indifferenter, per praenarratos iam tres terminos Iuridicos currit, licet interdum extra illos etiam ventilari consueverit, potissimum autem ubi publica constitutione, ita conclusum fuerit:

quam exclusa potius, uti iam dictum est, esse perhibetur: Anno Domini 1567. feria secunda proxima, post festum Beatae Luciae Virginis et Martyris, Posonii, sub termino Generalium Iudiciorum Regni. In quo licet elaboratum sit per Fiscum, ut iterum in pristinum cursum restituta fuisset: nihil tamen effectum est: ut patet art. 47. anni 1618.

ac legitimo haerede carentia et destituta, 1.tit. 10. (quae ob id Caduca haereditas, sive ut civiles loquuntur, Caducitas, dici solent) vel etiam aliter qualitercunque per Notam infidelitatis, a quocunque de iure regni, 1. tit. 14. Et 1. Matth. art. 1. Item, 2. Vlad. art. 4. et in margine eiusdem, ac aliis passim locis, ad Sacram Regni Coronam, et Iurisdictionem legitimi Regis

aliter qualitercunque per Notam infidelitatis, a quocunque de iure regni, 1. tit. 14. Et 1. Matth. art. 1. Item, 2. Vlad. art. 4. et in margine eiusdem, ac aliis passim locis, ad Sacram Regni Coronam, et Iurisdictionem legitimi Regis devolvuntur, (licet in aliquibus casibus, etiam res mobiles Fisco cedant) Et non persona aliqua, nisi forte improprie iam

res mobiles Fisco cedant) Et non persona aliqua, nisi forte improprie iam Curator dicti Fisci, eius nomine vocitari solitus sit. Vel etiam denominative ab eo, Fiscalis Sacrae Regni Coronae nuncupetur, aut cum pro persona quoque Principis Domini Nostri Clementissimi intelligitur: 2. tit. 39. Vel etiam pro Cameris capitur: ut cum dicitur, Iudices salaria sua, e Fisco, id est, Cameris

serie possunt in quibuslibet terminis, tam Diaetalibus, quam Generalium et Brevium Iudiciorum, et extra illos etiam levari et discuti, singulo tertio quoque die. Secundo, admittuntur in eis inhibitio et repulsio: licet de Iure Regni, 2. tit. 71. brevi ordine et processu terminari deberent, uti iam proxime dictum est in Causa extraordinaria. Tertio, admittuntur quoque duae prohibitae, una sine onere, et alia cum onere; prouti deliberatum

iudiciorum, in Enchiridio, fol. 13. pag. 2. comprehensae: quinque casuum, potentiae, interceptiones, et occupationes castrorum, transmissiones omnium Regni Comitatuum: art. 25. anni 1563. causae dotis, paraphernorum, et tutelares: art. 2. anni 1555. Et art. 18. anni 1574. Item, defectus seminis, ex speciali Constitutione Regni, art. 21.

transmissiones omnium Regni Comitatuum: art. 25. anni 1563. causae dotis, paraphernorum, et tutelares: art. 2. anni 1555. Et art. 18. anni 1574. Item, defectus seminis, ex speciali Constitutione Regni, art. 21. anni 1566. Nec non viduarum: art. 28. anni 1552. Et Iudicis Curiae, uti ordinarie iam omnes causae defectus seminis, et omnes transmissiones, ex Regno Sclavoniae, citato

praemittere volui, ut quilibet tanto facilius inter praedictas leges discrimen et differentiam scire possit. Prout tamen legis usus apud nos iam inolevit; lex est publica regni constitutio; ex unanimi tam populi constituentis, quam legitimi principis confirmantis consensu facta, et aeque ab omnibus, ad bene et iuste vivendum observanda, 2. tit. 5. scripto comprehensa. Dicta a

quam, tanquam terminum ad quem, iudicia terminari debent, uti supra quaest. 1. in Causa Formali, dictum est) docet, ex tribus fundamentis ortam esse: nempe, ex publicis decretis, sive constitutionibus regni, hoc est generalibus legibus; et ex principum privilegiis, id est, privatis cuiuslibet legibus; ac demum ex iudicum ordinariorum sententiis, saepius ac saepius eodem modo iteratis et repetitis, ac quasi pro legibus iam

privilegia, ac iudiciariae sententiae (ad quas, et quae, ut praemissum est, omnis lis terminari debet) innumeris ferme literis, et literalibus instrumentis, ac publicarum regni constitutionum ingentibus voluminibus comprehensae, frustra erunt: suborienturque infinita propemodum absurda et incommoda: neque ullus omnino, quantus quantus in clypeum assurgat, et quam ingenti turbine hastam torqueat,

provincias, regna et imperia illud deduci, et per alios quoque populos augmentari et ampliari coeptum est; communiter iam Civile, vel etiam cum quadam appositione harum vocularum: Imperiale, Provinciale, ac huius, vel illius Regni, aut Civitatis Ius, dici solitum est; ex eo vel maxime, quod ex civilioribus, rationique; et honesto, atque iusto, et publicae utilitati consentaneis moribus,

ius ex nulla praeexistente consuetudine, sed solum ex communi populi placito fiat, statuaturque: potius Statutarium nuncupari deberet, quam Consuetudinarium: ut et Statuta quoque ac Constitutiones, communiter iam Decreta Regni vocitari soleant: 2. tit. 3. ad finem. QUAESTIO DECIMA TERTIA. / Quod est Ius Divinum: undeque constat, ac

Comitatuum, atque Curiae se extendat. Evocatio vero dicitur, quasi ab extravocando, quod per eam, Causarum motiones, extra Comitatus, solum ad Curiam Regiam fieri soleant: 3. tit. 26. et 27. Unde et Decreta quoque Regni, quae ad dictam Curiam Regiam imprimis diriguntur, frequentius de Evocatione, quam de Citatione sonare videntur. Et Stylus etiam potius Literas Evocatorias, quam Citatorias continet. Tertio:

Tit. 9 Constitutione Viennensi, anni 1616. ad undecimum. Et Const. Poson. Anni 1608. similiter ad undecimum. Item, art. 34. anni 1613. Et maxime extra Regnum; art. 41. anni 1536. etiamsi Iudices Regni ordinarios Maiestas Regia secum haberet: Ibidem. QUAESTIO SECUNDA. / Quotuplex esse solet Citatio?

Unde verisimile est, olim hanc Citationem ita fieri solitam fuisse, quod per ipsam praescriptus abbreviatus cursus, sive processus Iuris, cum specifica declaratione fieri debebat, dirigendo ipsum ad certam aliquam publicam Regni Constitutionem, ut videre est in Stylo, super Insinuatione de Actibus potentiariis; quod et modo quoque observatur. Ubi Nota, I. Quod haec Evocatio cum Insinuatione, loco Trinae Forensis

partibus, in superstites sucessores condescensio causae fiat maturius: Stylus. III. Quod in huiusmodi causis, ex continentia praescriptorum Articulorum, seu publicarum Regni Constitutionum, in Curia Regia, Inhibitio, et Repulsio (nisi sola Iurium, et Literalium instrumentorum productio, ad secundas tantum Octavas) admitti non deberent,

communiter iam virtute Literarum praeceptoriarum divisionalium praecluditur; Repulsio autem, in partibus admittitur: de facto tamen, ex quodam abusu, Inhibitio admitti solet; sicque in longum processum, contra annotata Iura Regni, abire coguntur. Unde frustra omnino erunt istae Evocationum distinctiones; 2. tit. 18. si omnium processus uniformiter currere debeat. Ex quo, et Decreto Ladislai Posthumi, art. 9.

art. 15. et non de istis Brevibus, sive per Insinuationem motis, quae ut iam patuit citatis locis, restrictae sunt, et ab huiusmodi Iuridicis remediis exclusae, quia alias, et contra naturam suam, et contra dicta Iura Regni, unico termino Octavali non terminarentur. Ex quo, non alia de causa Maiores nostri, Inhibitionem etiam in Literis Divisionalibus praecluserunt: Repulsionem autem in partibus statim fieri admiserunt, quam ut postea in

19. Item, 1. Vlad. art. 54. Et haec appellantur Longus litis processus: 2. tit. 71. Dicta Simplex ex eo, quod simpliciter absque; ulla huiusmodi processus declaratione fiat, solum in genere, secundum leges Regni. Quanquam Quadrip. 3. tit. 106. has quoque velit, post unam duntaxat Evocationem, in primo statim Iudiciorum termino, a Iudice ordinario suscipi: ut scilicet Reus statim respondeat, et causa brevi termino

vel verberatione, aut vulneratione, (vel etiam alterius alicuius sui morte) in et sub terminis Octavalibus, tam Generalium, quam Brevium Iudiciorum, aut etiam Diaetalibus Regni, medio solius dicti Scribae, vel Notarii Curiae Regiae, absque ullis literis Evocatoriis, in praesentiam sui, personaliter ad tertium statim diem vocatio. Dicta Personalis, quia Reus, sola sua in persona, et

propria illius? Haec nimirum tria: Primo; ipsum intelligi debere, de solis Personis eorum, et rebus pertinentibus ad illos, qui vel per literas Regales ad Diaetam Regni, vel per publicatam ad Iudicia Octavalia generalia, et brevia, vel etiam Extraordinaria, uti praemissum est, immediate vocati, vel aliter interessati in Diaeta, vel Octavis iam constituti, in personis et rebus penes eos

afficientur iniuria, magna scilicet interea privatione fructuum, ac longa temporis expectatione; quod bona conscientia refugere deberet: 1. tit. 80. Et nemo sane unquam, praeteritis hoc modo apertis Iuribus Regni ex paucorum hominum ingenio, Leges ipsas addiscere poterit. Ergo neque Inhibitio, neque Repulsio in iis (tanto minus autem in hac personali Citatione) ut prior tenet opinio, admitti deberet. Quod idem in aliis quoque

clausula: Quia autem huiusmodi novi Actus potentiarii, per quoscunque patrati, iuxta contenta Articulorum, novarum Constitutionum publicarum (anni 1527. art. 5.) in Curia regia, per nos caeterosque Iudices regni ordinarios pro Decimo quinto die, diei Evocationis exhinc fiendae computando, discuti debeant et adiudicari, etc. Styl. Et non ad 32. diem, uti Tripartitum habet, 1. tit. 33.

Iudicialium, ac reliquarum omnium, si quae in Iudicio contradictorio producerentur, per Reum ad pleniorem causae, contra se per Actorem propositae, notitiam, cautelam, et futuram defensionem, de Iure, et consuetudine Regni, semel tantum admissa legitima postulatio, et concessio; art. 56. anni 1550. Ubi Nota: I. Quod Paria actionis, semel tantum dari solent citato proxime Articulo.

quidem, si voluerit, Par super condescensione petere poterit, sed reliqui processus paria, ei non dabuntur, quia iam simul eadem, cum demortuo, vel aliter liti cedente Coincausam attracto, extraxisset; et ideo bis, de Iure Regni dari, neque possunt, neque debent: citato Articulo 56. anni 1550. QUAESTIO TERTIA. / Anne etiam Privilegiorum dari soleant

ius et iustitia patrocinari videretur: 2. tit. 83. Et horum Privilegiorum legitima emanatio, maxime examinanda erit, applicando ea Constitutionibus Regni, super eo, quorum Regum literae, seu Privilegia, servari soleant; Iuxta Titulum 14. et 17. par. 2. Tripartiti.

de Captulis, seu Conventibus extradatis, commissi errores, reformari possunt, ac solent, ubi Pars per huiusmodi errorem se gravari posse cognoscens, in figura Iudicii, antequam tales Literae ad examen Iudicum Regni ordinariorum pervenerint, huiusmodi reformationem, per dictum Capitulum, vel Conventum fiendam, petierit Stylus.

omnino condescendere solet. Quia Festis diebus, Iudicia fieri et celebrari, tam Iure Canonum, Dist. 2. de Consecrat. cap. 1. et sequentibus. Item, 15. quaest. 4. per totum: quam etiam Decretis Regni, prohibentur; uti patuit ex proxime citato loco. II. Quod hoc Decretum S. Ladislai, de aliis pluribus Festis etiam intelligi debet. Quae etsi in eo non enumerentur, eo quod, vel posterius ab Ecclesia statuta sunt, vel vero

Causis Condescensionis? Ita videlicet: quod Illae, sunt magis extra essentiam, et integritatem actionis, ab extrinseco occurrentes: hae vero, de essentia et integritate ipsius, atque etiam Legibus Regni admissae: 2. tit. 26. Licet communiter iam confundantur, et pro eodem sumantur, ratione Trium harum Circumstantiarum, Loci, Temporis, et Personae.

Pupillorum, ad legitimam usque aetatem, in causis, tempore pupillaris aetatis eorum, motis: 1. tit. 129. Nec non viduarum, passim, iam durante annuo luctus earundem tempore. Absentia eorum, quibus publica Regni Constitutione, legitima Prorogatio admissa est: nimirum, qui extra fines, et oras Regni, in castris, et in servitiis, vel in legationibus Regiis, vel Regni fuerint; vel in bello, debito tempore, cum caeteris

motis: 1. tit. 129. Nec non viduarum, passim, iam durante annuo luctus earundem tempore. Absentia eorum, quibus publica Regni Constitutione, legitima Prorogatio admissa est: nimirum, qui extra fines, et oras Regni, in castris, et in servitiis, vel in legationibus Regiis, vel Regni fuerint; vel in bello, debito tempore, cum caeteris proficiscentes, occupabuntur. Ex quibus tamen, si qui indebite huiusmodi Prorogationibus usi fuerint,

durante annuo luctus earundem tempore. Absentia eorum, quibus publica Regni Constitutione, legitima Prorogatio admissa est: nimirum, qui extra fines, et oras Regni, in castris, et in servitiis, vel in legationibus Regiis, vel Regni fuerint; vel in bello, debito tempore, cum caeteris proficiscentes, occupabuntur. Ex quibus tamen, si qui indebite huiusmodi Prorogationibus usi fuerint, in Emenda linguae eo facto convincentur: 2. Matth. art.

exclamat in Legem Iuliam, per quam Adulteria puniri debebant: Ubi nunc Lex Iulia, dormis? Postea Aetate, et Serie. Aetate quidem: quod omnes Causae, ex vi publicarum Constitutionum Regni, juxta suas aetates, hoc est, antiquitatem, a prima die Citationis sumendam, levari debent: art. 51. anni 1550. Et 4. Ulad. art. 3. et non novae, vel recens motae, priores et antiquiores praecedere. Serie

illis (beneficio praetactae Prohibitionis) ex novo suscitari debet: 1. tit. 79. Et non simpliciter (uti textus innuere videtur) quia sic nunquam Praescriptio incurreret. Quod esset contra naturam illius et Iura Regni, quae maximam vim Praescriptioni tribuunt; neque unquam finis litis esset, quod absurdum foret. Civitatenses autem, ne Praescriptionem admittant, a die ipsius Prohibitionis inclusive computando, rursum quolibet anno,

(Iustus) quo indicatur, possessorem talia Bona iuste, et cum veritate Iuris possidere. Et tales sunt omnes modi; quibus rerum Dominia, vel Iure Gentium, vel vero Civili acquiruntur; quos nos iam, Leges et Iura Regni appellamus: supra, quaest. 10. cap. 1. Bona Fides vero, est syncera illaesaeque conscientia, unum quemque certo excusans de ignorantia rei alienae, quam vel tradit

potestatis facultatem: Ibidem. Decima septima, est annorum Triginta duorum: 1. tit. 78. quibus in genere omnes Nobiles, id est, tam Domini Praelati, Barones, et Magnates; quam etiam universi alii Regni Nobiles maiores, et minores, inter se invicem, et Fiscus quoque Regius, contra Saeculares duntaxat, in quibuslibet Bonis et Iuribus possessionariis, venditis, occupatis, ac aliter qualiatercunque alienatis, praescribunt,

motarum, vel etiam eo usque movendarum; quandocunque scilicet quispiam, intra praedictos hoc Triginta duos annos, ratione eorum alicui litem intentare, et contra ipsum causam movere voluerit, semper id ei de Iure et Lege Regni facere licebit. Decima octava, est annorum Quadraginta: quibus, in Bonis et Iuribus possessionariis Ecclesiasticis, quarumcunque Ecclesiarum, utpote ArchiEpiscopatuum, Episcopatuum, Prioratuum, Capitulorum,

quorumlibet Malae fidei possessorum, durat, non obstante quavis praescriptione: 1. tit. 78. 23. ac 24. Quod idem est, Ius Fisci Regii, et Iurisdictio Sacrae Regni Coronae. Post decursum autem praescriptorum Centum annorum, quilibet talis Malae fidei possessor, in praenotatis huiusmodi Bonis, seu Iuribus possessionariis, mala fide, ut praemissum est, tamdiu possessis, praescribit,

QUAESTIO VIGESIMA NONA. / Suntne interdum aliquae Exceptiones Procuratorum per Iudices resecandae? Sunt maxime; ne dum frivolae illae, inanes, et impertinentes, quae non ex praemissis Lege et Consuetudine Regni, admissis fontibus, sed aliunde, ad subterfugiendum tantum, et protrahendum tempus, ex putridis quibusdam lacunis hauriuntur: verum etiam praedeclaratae; inepte, et

hauriuntur: verum etiam praedeclaratae; inepte, et non suo loco, ac tempore allatae; non tam ex conscientia Iudicum, quam ordinaria Lege, et antiqua iam Consuetudine Regni ita exposcente, amputandae: art. 49. anni 1563. Et 2. tit. 83. ad finem Garrulitas etiam, et inanis verborum profluentia, saepius priora per posteriora repetendo, vel in uno diutius immorando, non minus

ipsumque Actorem, pro habendo, Causa in praemissa, Novo Iudicio contra sese, ad Decimum quintum diem, in dictam Curiam Regiam, annotati (T) in praesentiam legitime evocare, et cum eo gravamine, quo de Regni consuetudine conveniret, eidem denuo respondere vellet, promptusque esset et paratus, Styl. Et non ut Decius sentit, Non evocare, sed solum Protestari, de facta Inhibitione, in

cum Inhibitione impetraverit, et Literas Relatorias, infra terminum reportationis seriei ipsius Novi iudicii, excipere neglexerit? Talis vigore publicae Constitutionis Regni, in facto Calumniae condemnatur, Actorque causam suam obtentam habet, et Actione sua eo facto potiri debet: 5. Vlad. art. 11. hoc est, facta exinde Evocatione, debet Literas Rescriptionales ex Capitulo,

Paria Praesentium et Iudicialium, uti praemissum est supra, quaest. 11. cap. 3. petit, et respirium sumit. Actor quoque dictae Sententiae, Paria petit; et dantur eidem, de Iure et consuetudine Regni. Quia iam Sententia conscripta, non illius est, sed In-causam-attracti. Et sic uterque ad primordia Causae regreditur. Ubi autem (I) vel Inhibens, cum Inhibitione procedere nolit: tunc (A) ex Paribus Inhibitionis, modo

Nova Iudicia quoque penes easdem, Tribus vicibus in eadem Causa, ex Styli continentia, intervenisse, videri possint: Nihilominus tamen, non nisi Novum Iudicium cum Inhibitione fuisse, verius existimandum est. Tum, Quia Decreta Regni, Inhibitioni tantum Novum adiungunt: 6. Vlad. art. 14. Prohibitioni autem, non Novum, sed Evocationem (quae etiam absque Novo Iudicio fieri potest) art. 54. anni

Repulsio? In Partibus, licet nonnuli autument illam fieri posse, etiam in Locis credibilibus, dum adhuc literae Relatoriae, non fuerint Actori extradatae; quod de Iure Regni fieri posse nequaquam videtur, ut facile colligere est, ex ipsius descriptione, 2. tit. 73. et 74. ubi coram vicinis et commetaneis omnino fieri debere describitur; et quod eorum nomina et cognomina

2. Deinde licet Domini Iudicis Curiae quoque Scribae, de Curia Regia ad huiusmodi Executiones exmittantur: non tamen nomine illius, sed tantum Regio, cum Regis Curiae Iudex sit, denominantur, de Iure et consuetudine Regni. 2. tit. 19. Et nisi Tales Executores, de Curia Regia fuerint, debent esse Possessionati, in eodem Comitatu, in quo huiusmodi Executiones faciunt. Lud. Primi art. 22. et 6. Matth. art. 10.

Reum. Author vero operis Tripartiti par. 3. tit. 27. dicit illas fuisse, quae ad Literatorium mandatum Regium, vel literatoriam petitionem aliorum Iudicum Regni Ordinariorum, in locis testimonialibus, aut coram eisdem Iudicibus ordinariis Regni, in Conventibus generalibus Dominorum et Nobilium sunt confectae. Ex quo licet appareat aliquo modo, quid fuerint; sed quomodo sit

quae ad Literatorium mandatum Regium, vel literatoriam petitionem aliorum Iudicum Regni Ordinariorum, in locis testimonialibus, aut coram eisdem Iudicibus ordinariis Regni, in Conventibus generalibus Dominorum et Nobilium sunt confectae. Ex quo licet appareat aliquo modo, quid fuerint; sed quomodo sit processum cum illis, plane non elucet. Verum qualescunque eae fuerint, et quomodocunque

et (A) petierit Iudicium ex parte illius iuxta praemissam suam simplicem negativam; tunc pleno homagio abiurare debebit. Secunda, si responderit hoc modo, (I) negat, et probabit innocentiam, iuxta Regni consuetudinem, cum poena indebitae actionis: et sic quoque adiudicatur illi iuramentum cum pleno homagio, hoc est, quinquagesimo se Nobilibus, quia solus sic praeassumpsit. Ubi hoc interesse

quam Causae diffidens, et sibi metuens; quia si fortassis intellexisset, quomodo debuisset, respondere, breviori aliquo sequenti compendio respondisset. Tertia, (acI) negat, et ad caput, iuxta Regni consuetudinem, hoc est, cum pleno homagio ipsius (I) quod si (A) acceptat, tunc ille debebit iurare ad caput, cum pleno homagio. Si vero responderit, (A) Non: sed iuxta vires

tunc iterum eodem modo, ut in tertia, (I) se diminuto iuramento expurgabit. Quinta esse potest, ubi (I) in primo statim responsionis termino, sed iuramento Actoris ad caput suum iuxta consuetudinem Regni, deponendo submiserit; et (A) hoc acceptare noluerit: tunc (I) tertio se solum sacramentum praestare teneretur. Quem modum Ego aliquoties tentavi, sed nunquam istum effectum consecutus sum, sed semper,

tit. 27. Verum in isto quoque casu communiter iam ex recepta consuetudine, prout in praemissis Nobilium causis observari solet; quod ubi In-causam-attractus actionem Actoris negaverit, et vel Caput, iuxta Regni consuetudinem submiserit, vel actionem per Actorem doceri cupiverit; et Actor neutrum acceptaverit, tunc Reus, defalcata media homagii parte, solum cum

DECIMA NONA. Sed si prius aliquid fassus erit, et ex actione concesserit; poteritne id amplius pernegare, etiam Actore ipsum ad negandam totalem actionem adurgente? Equidem directe, et de Iure Regni non potest; cum fassio, sive responsio propria in Iudicio contradictorio semel facta, alias retractari nequit. 5. Vlad. art. 15. Vel si per Procuratorem quoque facta extiterit, citra Principalis

quaest. 25. cap. 8. Atque ideo etiamsi interdum cogatur (I) per (A) ad negandum aliquid, quod prius confessus est, id potissimum tamen in propria eiusdem responsione, non debet admitti, contra Iura Regni, et ad praecavendum periurium, cum et alioquin secundum communem iam usum, ab affirmativa, ad negativam non datur regressus, in libere tamen

est annotatus; specificarique debebit in Relatoriis, quod talis locus, in quo repertus sit, in huiusmodi Comitatu adiaceat; alias non stabit. Ubi Nota, Quod licet testes istius Attestationis indigenae omnino de Iure Regni esse debeant, cum qualitates etiam ipsorum, quibus specificari debent, idipsum declarent; ubi tamen veritas rei, per hos elucidari non posset; non putant incongruum

immediate et irremissibiliter, per omnia opportuna remedia exigere, exindeque praefato Exponenti, omnimodam satisfactionem impendere debeatis, ac teneamini; legibus, et antiquis laudabilibusque consuetudinibus Regni, id requirentibus. Secus non facturi. Styl. Licet quaest. 8. cap. 10. aliter habeatur, sed in diversa re. Tum quia citatus art. 81.

Regis Hispaniarum, unde et Infans Hispaniarum dictus est; et Philippus cuius filius? Maximiliani primi; et Maximilianus I. cuius filius? Tandem dicendum, Friderici III. Imperatoris, apud quem Sacra Regni Corona, fuit per annos viginti quatuor. Et Hi quinque intra annos 161. tantum, vixere. Adeo fugax vita hominum; ut nullis dignitatis titulis

Valer. Max. lib. 6. cap. 2. de externa muliere habet. Verum, ut ad propositum redeamus. Nota hic I. Quod huiusmodi appellationes causarum fiunt, tam ex sedibus Iudiciariis, quorumlibet Comitatuum Regni Hungariae, quam etiam ex partibus eidem subiectis, utpote Regnis Dalmatiae, Croatiae, et Sclavoniae, nec non olim Transylvaniae 3. tit. 3. quia

in causis ibidem motis, ad cuiuslibet partis instantiam, semel conceditur appellatio, 3. tit. 3. et Enchir. fol. 3.) convictio tamen si causae annexa fuit, transmitti solet, quia de consuetudine Regni, omnis convictio semper transmittitur. III. In causis criminalibus non admittitur Appellatio, nisi forte innocentem, omnino temerario Iudicio, morti tradere conarentur, quo in casu, fratres ipsius

8. 16. et 26. cap. 4. dictum est. Aliae scilicet simplices depulsoriae, et aliae Peremptoriae; ab huiusmodi secundis Exceptionibus potissimum admittitur Appellatio, vetusta id Regni consuetudine, et iusta etiam ratione, ita dictante: Quia sicuti unum levi aliqua exceptione sublevare et fovere; ita alterum quoque in iusta sua allegatione et defensione, non exaudire et opprimere; iniquum plane esse

reportari ex Curia Regia? Tribus. Primo, Novo Iudicio, quando succumbens dicit se Novum nondum habuisse in processu causae, ideo peteret illud sibi dari; quod et datur illi statim, de Iure et consuetudine Regni; quia in omnibus causis ordinariis semel admittitur Novum. Secundo, Reiecta, quandoquidem Novum iam habuit, sed vel revideri causa nequivit, vel etiam revidendam non curavit, sed ultimo die Iudiciorum vel

46. Anni 1599. Ordinarie autem solum in suis terminis, utpote superiorum partium, tantum superius, inferiorum vero tantum hic inferius. Ast Transmissiones Regni Sclavoniae, in utroque termino Iudiciorum revideri possunt, art. 40. Anni 1569. Et ratio est, quia cum transmittatur in Curiam Regiam 3. tit. 3. ubicunque illa fuerit in toto Regno

ubicunque illa fuerit in toto Regno Hungariae, vel Iudicia in ipsa celebrabuntur, recte huiusmodi Appellationes, in ipsa revideri possunt; quandoquidem ad nullum certum locum, sed tantum ad dictam Curiam appellantur. Regni autem Hungariae Iudicia, ad certa duo loca, alterum Posonium, et Eperiessinum, ex publicis Regni constitutionibus, alligantur; ut iam dictum est, supra quaest. 3. cap. 1.

revideri possunt; quandoquidem ad nullum certum locum, sed tantum ad dictam Curiam appellantur. Regni autem Hungariae Iudicia, ad certa duo loca, alterum Posonium, et Eperiessinum, ex publicis Regni constitutionibus, alligantur; ut iam dictum est, supra quaest. 3. cap. 1. ideoque solum in iis celebrari et revideri debent. Licet olim ex speciali publica constitutione Regni, art. 25. anni

ex publicis Regni constitutionibus, alligantur; ut iam dictum est, supra quaest. 3. cap. 1. ideoque solum in iis celebrari et revideri debent. Licet olim ex speciali publica constitutione Regni, art. 25. anni 1563. Dominus Locumtenens, omnes omnium Comitatuum Regni Transmissiones, in Iudiciis Locumtenentia e iudicabat; et tam

3. cap. 1. ideoque solum in iis celebrari et revideri debent. Licet olim ex speciali publica constitutione Regni, art. 25. anni 1563. Dominus Locumtenens, omnes omnium Comitatuum Regni Transmissiones, in Iudiciis Locumtenentia e iudicabat; et tam Veteres; quam Novae causae, mixtim et indifferenter levabantur.

nemo alter praeter eum, gratiam Novi iudicii, impetrare potest; non enim congruit, cuipiam falcem suam in alterius messem mittere. Veruntamen parte ipsa convicta demortua, ille in quem prosecutio causae ipsius, de Regni consuetudine condescendet, liberam, plenariamque impetrandi de facto habebit potestatem. 2. tit. 78. Sic et Reo, ubi post convictionem,

non videtur revocari posse; partim quod Plenipotentiarius sic constituitur, quasi ipsemet constituens esset. Unde quia Propria responsio in Iudicio contradictorio facta, non soleat, neque possit revocari de Iure Regni, 5. Vlad. art. 15. ideo neque Plenipotentiarii responsio, revocanda esse videtur, quia pro eo reputatur, ac si constituens solus eam, ex praemeditato animo, et

sed pluribus adhuc terminis utendum erit illi; prouti ex sequentibus aliis duabus posterioribus formulis, clarius patebit. Et sic non quatuor, sed etiam quinque termini dabuntur, quod erit contra praedictas constitutiones Regni. Prima igitur Formula haec erit; In primo termino Octavali, vel comparebit Reus, vel non? Si non comparebit, tunc vel ad primam, vel ad secundam tandem

PRIMA. / Quid est Reiecta? Reiecta est, quid nominis potius, quam quid rei; solum Impedimentum quoddam remoratorium causarum, et non Iuridicum remedium, cum nedum processum aliquem, sed nec nomen quidem ipsius in omnibus Regni decretis liceat invenire. Prouti tamen ex longo iam usu, et consuetudine inolevit: Est scriptum quoddam, in dorso literarum transmissionalium, per eundem Iudicem in cuius praesentiam causa delata fuerat, ultimo plane die

iam usu, et consuetudine inolevit: Est scriptum quoddam, in dorso literarum transmissionalium, per eundem Iudicem in cuius praesentiam causa delata fuerat, ultimo plane die Iudiciorum generalium aut brevium, aut etiam Diaetae Regni, factum in testimonium illius, quod sub iisdem Iudiciis, vel Diaeta, talis transmissio, ob alia ardua negotia, vel alias causas maioris momenti, revideri non poterat; ideoque in alium terminum, aliarum similium causarum

in portionem Actoris cedente, exsolvere tenetur. II. Quod si ipsum Dominus Palatinus condemnabit, tunc neque contra ipsum poterit illi dicta Gratia, Suae Maiestatis Regia, suffragari; quia huiusmodi duae partes, ex antiqua Regni consuetudine, Domino Palatino semper cedunt. 2. tit. 57. et 9. Officio Palatinatus fol. 169. Maioris decreti. III. Quod etiam in causis coram Illustrissimo

anno 381. decreto cavisse dicitur, ne quis deinceps ex ea Marcus Manlius vocaretur, posteaquam Marcus Manlius, qui Romae Gallos in obsidione Capitolii, obrepentes per ardua, depulerat, tandem ob affectati Regni crimen, de saxo Tarpeio praecipitatus fuerat. Livius. Et Gellius lib. 17. cap. 21. Quo in casu, ob atrocitatem criminis, etiam famosi milites, mulieresque contra ipsum audiuntur, servi in

contendunt, tertiam partem bonorum per eam amissorum Actori provenire debere; quod dicere non congruit: quia cum casus ibi specificati pendeant ex donatione Regia, iam dudum proprietas huiusmodi bonorum, in Sacram Regni Coronam, ac per consequens donationem Regiae Maiestatis, per expositionem donatarii devoluta esse dignoscitur. Ideoque non inter ipsum Actorem sive Donatarium, et Regiam Maiestatem, ac Fiscum suum Regium, res

contrariorum ratio et consequentia esset eadem; idcirco aeque Actori, ac Contradictori, praedictis Iuridicis remediis uti licet. Quod autem non, dicunt Alii non stare istam paritatem inter eos, ob expressa Iura Regni; Alterum quod Actor semper paratus esse debet. 2. tit. 84. Et Alterum, quod Actore non comparente, Reus simpliciter absolvitur. Ibidem tit. 86. Ergo necessum habet, ut ipsum exaudiat, et

QUAESTIO VIGESIMA. / Quid est Emenda linguae, et unde dicitur? Est sententia, sive convictio linguae alicuius, per Iudicem imposita, propter iniustam falsamque querimoniam, Regiae Maiestati aut caeteris Iudicibus Regni ordinariis porrectam. Vel etiam soepenumero ob turpia; inhonestaque verba, contra quempiam bonae famae, et honestae conditionis hominem prolata, 2. tit. 72. Ubi Nota. Primo,

VIGESIMA QUINTA. / Ex quot praecipue Iuris scripti casibus provenire solet? Ex Sex hisce. Primo, ex non observatione legitimorum mandatorum, tam Regiae Maiestatis, quam aliorum Dominorum Iudicum Regni ordinariorum, in Iudicio contradictorio, vel alias ubilibet, etiam in necessariis quorumlibet exponentium rebus et negotiis, Iudicibus et iusticiariis pedaneis exhibitorum. Quae facta legitima Citatione in Curiam Regiam

dare, et facere posset; tamen de Iure scripto, et veteri iam consuetudine, in causa Facti honoris simpliciter nunquam illam succumbenti dare potest; siquidem neque Iura, neque ipsa consuetudo Regni id permittant; et alioquin talis gratia redundaret in alterius contumeliam, cuius honorem huiusmodi convictus pessundare volebat. Sic passim in certis homicidiis articularibus. art. 30. Novizol. anni 1543. 6. Matth.

fieri solita erat, ut si qui videlicet latrones fovere, vel si latrocinari comperientur, illico Comites, vel Vice-Comites, si per se sufficientes fuissent, tales omnes ex merito punivissent; sin minus, ea de re omni Capitaneos Regni edocuissent, ut modis omnibus malefactores sublati fuissent. art. 50. anni 1548. Novissime vero ex recepta iam diuturna consuetudine et novella constitutione anni 1618. art. 66. iuxta

angustam omnino rem adiudicatam quae sententia dicitur deductae sunt per Actorem, ne frustra sibi magni et diuturni suscepti labores, ac graves expensae cedant; necessarium plane, et iuribus ac consuetudinibus Regni consentaneum est, ut quae Iudicialiter decernuntur, ea debitae quoque Executioni demandentur; quia alioqui frustra celebrarentur fierentque iudicia. 6. Vlad. articul. 1. Ludov. II. art. 41. anni 1518. et

SEXTA. Sed quae poena statuta, si Vice-Comites huiusmodi Executionem facere noluerint? Evocati ad tricesimum secundum diem, a die Evocationis in Curiam Regiam, in praesentiam scilicet Iudicum Regni ordinariorum, ac potissimum eiusdem, cum cuius huiusmodi literis Remissoriis, requisiti fuerunt, extra omnem seriem regesti, si culpabiles reperti fuerint, convincuntur in centum florenis, inter Iudicem, et

eorum, sub poena viginti quinque marcarum, in manus Comitis, ad dignam eisdem poenam infligendam, dare teneantur. Et insuper de innocentia, quod scilicet non de eorum voluntate, et commissione id actum fit, iuxta Regni consuetudinem, se expurgare debeant. Et si servi, vel rustici perpetrato facinore affugerint, Comes illos perquirat, et nihilominus sic etiam Domini eorum, ut praefertur, de innocentia, se purgare teneantur. 6.

et 1. tit. 14. Imo vero tales, iuxta contenta generalis Decreti, puniri debent ita, ut etiam Gratia Regia ipsis suffragari nequeat. art. 32. Novizol. anni 1543. Et qui Iudiciis ac Iudicibus Regni non parent, in personis et bonis puniuntur. Poson. art. 31. anni 1546. Si autem haec Coloni fecerint, Domini se superinde iuramento expurgent, et ipsi Coloni proscribantur; ac si profugerint, perquirantur ab

altarium, vel Capellani, vel Scholares, aut mendicantes, et quidem seriatim debent transmitti. 6. Matth. art. 10. et 1. Vlad. art. 43. Et dicuntur Fide dignitates, quia ex publica Regni constitutione, ita privilegiati sunt, quod fide digni habeantur, ut patebit quaestione sequenti.

aliquando peracturus, vel perageret Executiones, iuste peragere vellet; neque postea tempore talis reportatae executionis, ipse amplius (sed solum homo Regius, aut Palatinalis) deponere solebat; prout hoc antiqua decreta Regni, manifeste ostendunt, 6. Matth. art. 10. et 1. Vlad. art. 43. Ex quo tales personae Capitulares, seu Conventuales, Fidedignitates quoque vocantur; ut proxime

in omni Iudicio esse deberent, cap. 13. Prologi, sed una tantum secum ipsa, pro et contra se, allegans, respondens, ac iudicans erit, quod est (inquiunt) absurdum, ac cum Iuribus Regni pugnans. Atque haec quidem ista melius, illi vero frustra in scyrpo nodum quaeritant; resoluta enim iam pridem est haec curiositas publicis Regni statutis. 6. Sigis. art. 1. et 6. Matth. art. 73.

respondens, ac iudicans erit, quod est (inquiunt) absurdum, ac cum Iuribus Regni pugnans. Atque haec quidem ista melius, illi vero frustra in scyrpo nodum quaeritant; resoluta enim iam pridem est haec curiositas publicis Regni statutis. 6. Sigis. art. 1. et 6. Matth. art. 73. et 1. Vlad. art. 33. ubi iuramento per Iudices praestando, omnis haec favoris, iuxtaque odii suspitio, ab eis amota est. Prout et

vide supra quaest. 2. cap. huius. QUAESTIO DECIMA QUARTA. Qui, et quot sunt Ordinarii Iudices Regni? Hi tres. Dominus Palatinus, Dominus Iudex Curiae, et Dominus Secretarius Cancellarius, tanquam personalis Regiae Maiestatis praesentia. art. 15. anni 1536. (qui hodie est, Dominus Archiepiscopus

Iudiciis Octavalibus, integro numero interesse debeant, patet ex art. 34. anni 1545. de quibus ulterius, et modo celebrandi Iudicia citra omnium favorem, atque immutationem antiquarum consuetudinum, et Iurium Regni, uti iam dictum est proxime. vide 1. Vlad. art. 10. Item quod iidem Magistri Protonotarii in hospitiis iudicare non possint. 6. Matth. art. 20. et 1. Vlad. art. 69.

QUAESTIO DECIMA SEXTA. Qui, et quot Iudices Tabulae Regiae interesse debent? Dominus Personalis, qui persona saecularis benemerita, Iurium Regni et literarum perita esse debet, cuive Regia Maiestas sigillum suum Iudiciale, cum consilio Dominorum Assessorum, et Consiliariorum suorum, ad conservandum confert,

ad eos facie pronuncient, vel ne a frequentia astantium protrudantur; vel vero ne liceat partibus, vel aliis astantibus, literas, vel signaturas, coram ipsis a tergo inspicere. Ubi autem aliquis ex primariis Dominis Iudicibus Regni defuerit, sed solum Locumtenens eiusdem extiterit: tunc talis Locumtenentis Vice-gerens, et Protonotarius, Vice-gerentem et Protonotarium dicti primarii Iudicis sequitur: quia primaria semper digniora secundariis,

1. Vlad. art. 33. Verum hic non leves occurrunt obiectiones. Prima, si Iudex, secundum Deum, et Iustitiam eius, ac suum posse, ut praescripta forma continet, iudicabit, videbitur a legibus Regni exorbitare, et eae quoque ob hoc superfluae, et supervacaneae esse censebuntur? Nequaquam, quin potius iudicando secundum Deum, quem semper prae oculis habere, (uti supra quaest. 14. huius dictum est) et

sufficit in hoc loco dixisse, propter illos, qui soepe in istos impingunt casus. Plura a Theologis petant. QUAESTIO VIGESIMA. Quae poena Iuribus Regni statuta invenitur contra eos, qui Iudices Regni ordinarios, aut eorundem Magistros Protonotarios, vel etiam Assessores diffamarent, verberarent, vulnerarent, et interimerent? Diffamantibus eos, quod scilicet, verum et

soepe in istos impingunt casus. Plura a Theologis petant. QUAESTIO VIGESIMA. Quae poena Iuribus Regni statuta invenitur contra eos, qui Iudices Regni ordinarios, aut eorundem Magistros Protonotarios, vel etiam Assessores diffamarent, verberarent, vulnerarent, et interimerent? Diffamantibus eos, quod scilicet, verum et Iustum Iudicium non fecissent;

quamdiu durant? Regulariter, omnis Literaria Procuratoris constitutio, qua in Curia Regia, vel alibi etiam ubique uti solemus, fieri solet, vel coram personis autenticis, hoc est, Dominis Ordinariis Regni Iudicibus, et eorundem Magistris Protonotariis vel in locis credibilibus, uti Capitulis et Conventibus; et talis a data praesentium, durat per anni circulum. Verbalis autem potest fieri etiam coram

valent usque ad eorum reditum, non quidem simpliciter confectae, sed si sic fassionem fecerint. 5. Vlad. art. 14. II. Mulieres Nobiles, potissimum uxores Dominorum Baronum, Procerum, et aliorum Nobilium Regni, cum propter loci distantiam, tum viarum discrimina, aut muliebris sexus fragilitatem, vel si etiam propter honestatem, eo ire verentur, coram duobus testimoniis, Capituli vel Conventus, legitime exinde ad petitiones

Id tamen observatum vidi, quod si coram Regia Maiestate, fieri non potuit, hinc missus Scriba de Curia Regia, ad illas, huiusmodi Procuratoriam constitutionem, audivit ab illis, et postea retulit coram Iudice Regni, literasque in solita forma superinde idem Iudex extradedit. Melius autem omnino foret, huiusmodi Procuratoriam constitutionem, coram publico Notario facere, dummodo in solita forma literae ab ipso extrahi poterint.

ipsam in dubio reliquit art. 49. anni 1563. ideo non obligari ipsos, ad servandam illam, cum bono tamen moderamine, inculpatae actionis. Similiter, et iuramentum Calumniae ipsis est relaxatum publica Regni constitutione, art. 34. anni 1574. quod noviter tantum introductum fuerat. anno 1567. art. 27. ex processu Iuridico Ecclesiastico, cuius usus etiam antea fuerat, ut patet 5. Matth. art.

Rei peculiare, non inconvenienter ipso, finis operi imponi debebat. COROLLARIUM. Hoc etiam pro admonendo Lectore, adiicere volui; quoniam publica omnium voce clamatur, Processum Iuris esse vitiatum; ideoque Decreta Regni, corrigere et emendare necessum foret. Quod sane est, causam non ut causam praetendere, et rem potius non satis animadvertere; siquidem hic error seu vitium, non provenerit ex Decretis ipsis, sed ex consuetudine, quae

foret. Quod sane est, causam non ut causam praetendere, et rem potius non satis animadvertere; siquidem hic error seu vitium, non provenerit ex Decretis ipsis, sed ex consuetudine, quae contra tam aperta et manifesta Iura Regni observari non deberet; sed magis Iura, suo loco relinquenda, et illa tollenda esset; ne, si a communi et scripto Iure recesserimus, etiam coram externis nationibus, scripta Iura nobis obtrudentibus, confundamur; neve

amissione capitum hominum, per sententiam capitalem, (nisi forte criminaliter accusentur.) Item quod ultra centum florenos non possunt Iudicare, nisi in certis privilegiatis causis, per speciales constitutiones Regni factis, uti paulo post declarabitur. Similiter quod Appellationes omnium fere causarum ex Sedibus Comitatuum, maturioris revisionis gratia, in Curiam Regiam

pratorum, et Sylvarum, ad decem iugera, 5. Vlad. art. 8. Postea in bonorum occupationibus, et castrorum interceptionibus, eorundemque perceptis fructibus acquirendis, cum iuramentis, iuxta Regni consuetudinem, lata superinde sententia, etiam medio Capitaneorum Executioni demandata, sine omni exceptione, poenam tamen violentiae, ultra centum florenos infligere nequaquam possunt, quae in Curia

Deinde haec authoritas solum quoad usum, et non quoad proprietatem, adaucta est, anno 1587. art. 35. et 36. facta intra anni spatium Citatione; nec non novissimis iam constitutionibus Regni, anni 1608. art. 3. et 4. et anni 1609. art. 29. soli duntaxat Vice-Comiti absolute in partibus permissa est. Licet anno 1613. art. 23. adiunctus sibi sit, unus Iudex Nobilium, cum duobus

QUAESTIO QUINTA. / Sed an liceat in communi aestimatione etiam infra Centum Florenos Comitatui procedere? Nequaquam, tum quia praecise expresso Iure Regni, 1. tit. 60. spectat ad Curiam Regiam, tum quod in ea literarum fassionalium invalidatio fieri deberet, quae nihil ad Comitatum pertinet, tum quia usus quoque id obtinuisse videtur, in Curia Regia, etiam in

breviori vel longiori processu, causa in sede Iudiciaria, coram Comite Parochiali, mota terminetur, sana inter se praehabita deliberatione. Sed tamen his cautelis, ne scilicet huiusmodi constitutio, generali decreto totius Regni, et vetustae ac approbatae consuetudini Curiae Regiae in Iudiciis observari solitae, praeiudicet, et deroget; neve alios Nobiles aliorum Comitatuum ad observationem talium privatarum

finita narratione, seu expositione actionis, subiungitur. Unde idem Exponens, praefatum T. ratione praevia, in sedem huius Comitatus Iudiciariam, citari et evocari vellet, Iure Regni admittente. Proinde te harum serie hortamur, et requirimus diligenter, quatenus acceptis praesentibus, memoratum T. et T. ad instantiam annotati Exponentis, in sedem istius Comitatus Mosonien. Iudiciariam,

QUAESTIO QUINTA. / An in causis prophanis, potest aliquis citari ad forum Spirituale; vel in iis ad respondendum cogi per Spirituales? Non omnino, quia id Decreta Regni per expressum vetant, 3. Vlad. art. 60. et 61. Item 2. Sigis. art. 14. et 3. eiusdem art. 12.

QUAESTIO NONA. / An teneantur Procuratores in hoc foro Iuramentum Calumniae praestare? Olim quidem, cum de Iure Canonum; tum etiam secundum Decreta Regni, illud praestare omnino tenebantur, 5. Matth. art. 17. et citato iam art. 27. anni 1567. Sed iam in hoc foro, prouti et in saeculari, remissius haec res, coepta est agitari; siquidem neque

uti proxime citatus articulus 27. anni 1567. continet; quod scienter et calumniose, id est, fallaciter et fraudulenter, doloseve, nullas causas, quae essent iniustae suscipient, neque illis contra Iura Regni Hungariae patrocinabuntur; vel ullo pacto, cum parte adversa colludent. Formula vero antiqui Iuramenti, fol. 743. Maioris decreti erat.

et eius sanctam Genitricem Virginem Mariam, et per omnes Sanctos et Electos Dei, quod ego nullas causas, scienter et calumniose, et quae essent iniustae, suscipiam, neque illis contra Iura huius Regni Hungariae, patrocinabor, easque inanibus et frivolis exceptionibus et protelationibus, scienter et temere, in longum protrahere unquam intendam; sed neque ullo pacto, cum adversa parte, in damnum principalis

renovari debent. QUAESTIO DUODECIMA. / Quo iure potissimum solet huiusmodi processus fori Ecclesiastici fulciri? Legibus Regni, iuxta Decreta Matthiae et Vladislai Regum art. 40. anni 1559. ac tandem Canonicis sanctionibus, art. 27. anni 1563. et art. 21. anni 1553.

iam de foro saeculari translata esse dignoscuntur, ad hoc forum Ecclesiasticum, quae pariter iam utrique communia esse videntur, uti dictum est quaest. 3. proxime praecedenti. In quibus tamdiu solemus nos legibus Regni firmare, quamdiu eas nobis, ac causis nostris suffragari viderimus; ast ubi iis destituti fuerimus, illico ad dictas sanctiones Canonicas, confugium capere cogimur, quae longe ampliores sunt, et latius sese extendunt,

sanctiones Canonicas, confugium capere cogimur, quae longe ampliores sunt, et latius sese extendunt, supra quaest. 13. cap. 1. Ubi Nota, quod licet sedes spiritualis utatur legibus Regni, in aliquibus causis, non tamen aeque utitur Iuridicis remediis: siquidem non nisi Appellationem, uti iam praemissum est, et Novum Iudicium aliquando admittat. Onus quoque non-venientiae, antiquitus solum in denariis

remediis: siquidem non nisi Appellationem, uti iam praemissum est, et Novum Iudicium aliquando admittat. Onus quoque non-venientiae, antiquitus solum in denariis viginti quinque deponebatur, licet nunc iuxta Regni consuetudinem, in tribus florenis exsolvi iubeatur. QUAESTIO DECIMA TERTIA. / Quot igitur gradus huius processus Ecclesiastici

Ecclesiasticum. Quia spirituales Iudices factum Iuris possessionarii, iudicare non possunt; uti praenotata quaestione dictum est. Undecimus, prouti iam declaratum est, causa discutitur, coram Vicario, iuxta leges Regni, ubi haberi poterint; ubi autem non, iuxta Canones, seu quod idem est Canonicas sanctiones; quae a celebrioribus Canonistis, sive Summistis peti debent, veluti sunt, quibus potissimum in sede Metropolitana Strigoniensi

PERORATIO. / Ad Candidos Tyrones. Habetis, Candidissimi Tyrones, ab initio a me promissam Directionem methodicam, in Processum Iudiciarium, Iuris consuetudinarii, Inclyti Regni Hungariae, partiumque eidem subiectarum, (cui etiam adiunxi, alios duos processus, alterum in Comitatibus, et alterum in Sedibus Spiritualibus, observari solitos) non quidem verborum floribus convestitam, neque orationum pigmentis

Magnum est, per vastas Iuris dare vela procellas,
Inque sacros, Themidi, spargere thura, focos.
Est maius, causas exculta dicere lingua,
Hosteque de victo, ferre trophaea suo.
Maxima res, Regni totius pondera Iuris,
In lucem, ex tenebris, explicuisse, novam.
Haec tria perfecit Kithonich, meritamque coronam
Victor habet lauri, debita dona sibi.
Tu vero hunc, lector, studiosa mente,

tu solvis aperte.
Atque obscura nimis, lumine, clara facis.
Ergo cum tanto decoreris honore Minervae,
Esse quidem Iuris tu Cynosura potes. JOANNES KRUSSELY de Topuzka, S.R.M.C.R.D. et Sacrae Coronae Regni Hungariae Fiscalis perpetuae observantiae, et amoris ergo posuit. INSIGNIA DOMINI IOANNIS KITHONYCH

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report