Your search found 1157 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 854-871:

Deputatione Commerciali § I. Lex completum promovendi Hungarici commercii systema Deputationi elaborandum commisit. Dignabatur Sua Maiestas Sacratissima et Inclyti Status et Ordines in comitiis congregati eam Deputationi huic provinciam benigno gratiose deferre, ut circa perficienda oeconomiae publicae obiecta, ac in particulari de serici cultura et propagatione equorum altioris staturae, circa removenda quae commercio obstant

evehendis productis Hungaricis, quae cum sint voluminosa, pretium sumptuosi transportus haud sustinent, non possit convenire, quod hac ratione exiguo unius partis Monarchiae emolumento, alia, nempe Hungarica pars, enorme capiat detrimentum; denique, quod id nec aequitas nec ipsa status ratio admittat. Quare mox iussu eiusdem Imperatricis, repurgando Savo et Colapi, aptandis semitis attractoriis, regulando molarum situi et perficiendis, quae adhuc restabant, Carolostadium ducentibus viis, manus admota fuit. Necdum haec perfecta fuerunt, cum primum

commissariorum committebatur, 1729, art. 2 in reliquo comitia etiam huius anni iuridicis potissimum obiectis se occuparunt. Exitum Diaetae 1741. erumpens successionis bellum ita pressit, ut in eadem nonnisi duae commerciales leges perferri potuerint, nimirum art. 27, quo portorii, quod status vicinarum Germanicarum provinciarum ab illatis in eas Hungaricis productis exigebant, diminutio adeoque horum in eas inductionis facilitatio promittebatur; boum vero quaestus non tantum in has, sed in ipsum etiam Imperium Germanicum liber admittebatur, et art. 29, quo subditorum

modo vectigali non impediatur, suam, seu Buccari seu in Portu-Regio seu etiam Segniae, sedem tuto defigere possit. Superest, ut actualem commercii Hungarici statum dispiciamus. § XXVII. Status populationis. Complura, quae in Superiori Hungaria numerantur, praedia, tum conspicua in aliquibus Regni partibus latifundia, eam apud plerosque exterorum opinionem excitarunt, quasi Hungaria in dimidio adhuc deserta foret. Verum quidem est, quod

soli illius procreatio seu domestica industria, sustinere possit, et ideo quod magna incolarum regionis illius pars vitam suam, non secus quam impendendarum tota aestate in praedia et latifundia haec, manualium operarum pretio sustentare possit. § XXVIII. Status alimentationis. Alimentatio populi, sicut in aliis regnis, ita etiam in Hungaria, ad novem summa capita revocatur: nimirum ad agriculturam, rem vinariam rem pecuariam, rem metallurgicam, operas manuales, opificia, fabricas, quaestum et servitia,

est proportio inter producentes et consummentes. Nam iuxta eruta superius e conscriptione 1787. data, ad 6 producentes, unicus tantum consummens venit, ubi e contrario unus producens quinque adminus consummentes sustentare potest. § XXX. Status actualis culturae agrorum. His praecognitis, pronius iam est actualem oeconomiae publicae et commercii statum adumbrare. Postremi duo imperantes nullum promovendae in Hungaria oeconomiae publicae modum praetermisere. Suscitaverant societates agrarias; distributis, de

hoc in genere agendum restet, intelligatur. Minerale regnum quod attinet, id ordinata intuitu huius obiecti, montanistica regnicolaris Deputatio indubie exhauriet. Quoad vegetabile, ac in specie frumentum: si res intimius expendatur, status agriculturae in eo subsistit, quod in partibus illis, quae occasione fruges distrahendi gaudent eaque ipsa de causa populo abundant, illa, si non ad summum, ad magnum certe perfectionis gradum, seu eius instrumenta seu arandi, firmandi componendique modum spectes, perducta sit; alibi, ubi

verum aliqua in parte etiam ad externum commercium provisa est; magnam tamen eorum partem, quos in Haereditarias provincias educit, vicissim e Turcia sibi procurat. Et haec relate ad naturae producta, idest oeconomiae publicae obiecta. § XLV. Status opificiorum. Conscriptio 1787. cives et opifices in eandem rubricam congessit, neque manufacturistas ab opificibus separavit, itaque ut aliquam, minus adaequatam licet ideam sibi formare liceat ad vetustiora data recursum facere necessum est. Exstat conscriptio opificum de

quodve quantitas elatae hoc titulo pecuniae de tempore in tempus continuo crescat. Nam anno 1767. usque 1774. singulo anno per diametrum nonnisi 189.980 floreni hoc titulo elati sunt; ab anno vero 1775. usque 1784. iam 274.464 floreni evehebantur. § XLVI. Status manufacturarum. Exstat etiam regnicolaris, sed incompleta, de anno 1786. fabricarum conscriptio, iuxta quam 12 fabricae numerari, hae vero 9.395 personas occupare debuissent. Quamvis tabellae huic plene acquiesci non possit vel ex ea tamen satis apparet, quod

aequabilem censum definire et erga hunc primum inventori, si voluerit; sin, cuicunque alteri, qui se insinuaverit, culturam admittere, imo efficacem etiam assistentiam praebere debeat. DE AGRICULTURA § XCIX. Status agriculturae. In Hungaria, ubi propter soli felicitatem, terra minorem etiam laborem recompensat, aut exigua est distractionis opportunitas, ibi terra pro autumnali etiam seminatura semel tantum aut bis ad summum subigitur, neque firmationis usus viget; ubi e converso seu

talibus comitatuum, qui minus fertili solo gaudent, ac praesertim ad quos difficilior e fertilioribus partibus aditus patet, ut plebem ad culturam pomorum terrestrium omni meliori ratione permoveant. DE PRATORUM CULTURA § CIII. Status culturae pratorum. In pratis colendis eadem, quae in agris diversitas viget. In praediis, quae herbam plane ultra necessitatem producunt, id quod a pascuo animalium superest, leviter compositum, tota hyeme iniuriis aëris expositum relinquitur. Ubi non est tanta herbae

imo horum aliqui votis colonorum reipsa subscribere solent: quare abusus hos, velut alioquin in potestatem rebus suis libere utendi impingentes lege publica abolendos esse Deputatio arbitratur. DE VINEARUM CULTURA § CVI. Status culturae vinearum. In culturam vinearum genius populi Hungarici adeo propendet, ut has, ubi solum admittit, longe maiori studio atque agros colere; imo, si duo hi labores in contentionem veniant, hunc semper prae illo negligere soleat. Inde fit, ut in Hungaria

vinearum, e quarum fundo seu per olerum seu per aliam quamcunque culturam reipsa maiorem capere possent utilitatem, quovis meliori modo disponere, ut eas sensim in alios aptare velint usus. DE SYLVIS ET LIGNORUM SURROGATIS § CIX. Status culturae sylvarum. Habet Hungaria montosas partes, quae immensas et quas nulla adhuc securis tetigit sylvas alunt; verum sylvae hae ideo tantum intactae manent, quia aut nullus aut nonnisi excessuris utilitatem sumptibus parabilis accessus ad eas patet. Habet iterum alias,

ut liberum sit comitatibus penuria lignorum laborantibus peritum et inveniendi et tractandi producti huius hominem, sumptibus cassae domesticae conducere, quo is unum eorum in gremio sui introducat. DE CULTURA LINI § CXVI. Status culturae lini et quod eius perfectio. Lini culturam augere et perficere non eo nomine interest, ut illud in crudo exportetur, sed ut per eius elaborationem immanis illa, quae titulo telae quotannis effertur, pecuniae summa sensim minui possit; de augenda vero

semen Moscoviticum naturalisandi invenire contendant, verum omnis haec manipulatio ad privatam industriam refertur; cum nil sit quod eam impediat, nihil etiam est, quod legislationi agendum restet. DE CULTURA CANABUM § CXVII. Status culturae canabum. Has Hungaria quantum pro saccis aliaque crassiori tela pro domestico usu necessum est, sufficientes producit. In Sárosiensi, Bihariensi et Bacsiensi comitatu inferiorique Sclavonia cultura eius hactenus maxime viget. Ut seu crudae, ut nunc sunt canabes

modum hunc repererunt, sed et totam admirabilem sane animalculorum horum constitutionem et oeconomiam ita detexerunt, ut facile deinde iis fuerit statuere, quid animalibus his noceat, quid prosit, adeoque quid etiam adhibere, quid vitare oporteat? § CXX. Status eius culturae in Hungaria. In Hungaria durabat continuo apes enecandi usus, donec piae memoriae Imperatrix et Regina Maria Theresia apum culturam etiam in Hungaria emendare decrevit. Id ut assequatur, submisit illa peritos novae huius manipulationis homines comitatibus, ut

elaborationis assumantur, facile apparebit, quod cultura serici partim impediendo, nec hoc titulo pecuniae exeant, partim etiam exteras pecunias attrahendo, unius millionis lucrum Hungariae haud intra multum tempus adferre possit. § CXXIII. Origo et status actualis culturae huius. Ut tam utile productum producatur, piae memoriae Imperatrix et Regina Maria Theresia, iam anno 1765. magistrum stipendio ex aerario regio provisum Eszekini stabilivit ordinavitque, ut ad hunc comitatus et civitates idoneos pro condiscenda moros

Ut domestico serico ante omnia domestici fabricantes seu erga creditum, si illud merentur, seu erga paratam provideantur; e Regno vero nonnisi residuum educi possit. DE CULTURA TABACCAE § CXXV. Origo et status actualis culturae huius. Tabacca omnia, quae superius recensuimus, utilissimi producti criteria habet praeter id, quod robustas perinde atque agricultura manus requirat, quodve tantundem terrae huic decerpi soleat, quantum illi consecratur. Verum id quidem in Hungaria, quae

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report