Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: status Your search found 1157 occurrences
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 876-956:876. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Section]
dignissimum commembrum,
vectigalis tricesimalis, fundi publici et commercii.
1. Commerciales Regni Relationes.
§. 1. Notiones praeliminares.
Ut actualis omnium horum obiectorum status plenius intelligatur operae
precium existimabat Deputatio paucis antea adumbrare: quae sit physica? Quae
politica Regni relate ad commercium situatio? Qualesve Hungaria relate ad
alias tam contiguas, quam etiam
sunt tam adminicula quam et impedimenta commercii, quae physica regni
situatio producit.
§. 9. Constitutio Regni Commercio absolute non adversatur.
Politicam singuli status relate ad commercium situationem
constitutio eius et legislatio efficiunt; licet enim commercium
suapte soleat exoriri, si tamen ipsa constitutio eidem adversetur, aut si
legislatio impedimenta
iudicium alterius quam ipsius Regis
agnoscere; aut aliud quam huius Banderium sequi voluit. Nobilium pupillorum
tutelam proximi cognati exercebant. Filiae sub auspiciis parentum
elocabantur. Et quanquam primis Regni temporibus status liberarum civitatum
non statim invaluerit, iam tamen sub sancto Stephano exteri in Regnum
vocabantur, iisdemque sub nomine Hospitum praerogativae liberi
hominis concedebantur: iam domesticis etiam vigenti
Commercii viam habeat, de hoc reserando,
deque admittenda Vini, Frumenti, Boum Hungaricorum partim in has invectione,
partim per eas eductione, omnium ferme Comitiorum Legislatio se occupavit.
Et cum id impositiones, quibus status harum Provinciarum Producta Hungarica
condam gravaverant, potissimum morarentur, de harum sublatione identidem
actum fuit 1723. art. 119. 1741. art. 27.
Sub idem tempus Legislatio Hungarica emendationem etiam
§.12. Interest cumprimis nosse Politico-Commercialem Hungariae ad alias
Provincias relationem.
Politico-Commercialis Populi alicuius ad alium relatio inter diversos Status
per Tractatus Commerciales, inter eiusdem Principis imperio
obnoxios Populos (nisi Princeps omnes sine discrimine iisdem quoad
Commercium favoribus perfrui velit) per Vectigal Tricesimale
Commerciales, inter eiusdem Principis imperio
obnoxios Populos (nisi Princeps omnes sine discrimine iisdem quoad
Commercium favoribus perfrui velit) per Vectigal Tricesimale
determinatur. Si universi Status seu aqua, seu continenti se
immediate contingant, tractatus eiusmodi utilissime suscipi
possunt; quodsi enim nonnisi per intermediam tertii alicuius Status
Provinciam Communicationem habent, iam aut
Tricesimale
determinatur. Si universi Status seu aqua, seu continenti se
immediate contingant, tractatus eiusmodi utilissime suscipi
possunt; quodsi enim nonnisi per intermediam tertii alicuius Status
Provinciam Communicationem habent, iam aut arbitrariis huius Portoriis
obnoxii sunt, aut novum iterum cum hoc statu tractatum suscipere debent, per
quem notabilis plerumque redundantis apriori Tractatus utilitatis pars
seu quod merces eiusmodi ad se pertrahere sicque cum iis
Oeconomiae Commercium exercere anhelet, pluribus
difficultatibus obiici solet.
Caeterum et in Commercialibus inter diversos sed sibi contiguos status
Tractatibus et in Vectigali inter contiguas eiusdem Principis Provincias
reciproca utilitas pro scopo assummitur, et tamen, licet in
Commercialibus Tractatibus plena ab utrinque Libertate agatur, saepe
diserte ostendunt.
§.14. Relatio Politico-Commercialis Hungariae ad Haereditario-Germanicas
Provincias.
Haereditario-Germanicarum Provinciarum Status, qui eotum formali Comitiorum
Iure perinde gaudebant, iam ante Annum 1625. ultra competentem aerario
Principis 30-mam valoris mercium partem, dimidium adhuc tantum iisdem
imposuerunt, pecculiaremque ex hoc Proventu
neque tamen propterea Legislatio
Hungarica seu merces distinctas praeter elevatum iam hac ratione ad 5 pro
100. Regium Vectigal Impositionem gravavit, neque Germanicarum mercium
Inductionem in Hungariam unquam prohibuit. Status e contra Germanicarum
Provinciarum cum formali adhuc Comitiorum Iure gauderent, non tantum
Producta Hungarica variis Commercialibus Taxis, vulgo Landstaatliche
Auflagen ultra Stabilitum iam 5 a 100.
sustinere non possint, id effecerunt, ut Hungarici Boves nonnisi per has
Provincias in Ditionem Venetam, aliaque Italiae Emporia depelli potuerint,
sicque Germanico Portorio subiacere debuerint.
Quare urgebant Status Hungarici iam 1715. articulo 13. ne vini, Anno vero
1723. articulo 119. ne Boum in et per Germanicas Provincias Inductio, et per
has in exteras oras eductio impediatur: semper tamen eam acceperunt
assecurationem,
accepit: Provinciales
Germanicarum Provinciarum Impositiones, mutatis licet subinde nominibus,
Producta Hungarica hodiedum gravant: saepe adhuc absoluta inducendi in illas
Vini et Frumenti prohibitio usu venit quin reciprocum Status Hungariae
unquam obtinere potuerint, adeoque Hungaria vel hac parte onerosam habet cum
Provinciis Germanicis relationem Politico-Commercialem; quam damnosam autem
ad easdem Provincias Relationem Vectigal Tricesimale
Hungariam immediate contingere
censentur. Verum hanc inter et Moscoviam nulla usque recentiora tempora
relatio politico-Commercialis intercessit; necdum aperta in Mare Nigrum
Navigatione exigua etiam illa, quas inter hos duos Status viguit physica
Communicatio, per Poloniam processit. Augustus Josephus 2-us Anno 1784.
Commercialem cum Aula Moscovitica ad 12. Anno Tractatum inivit. Per hunc
Moscovia Vini Ordinarii Hungarici Portorium, pro uno
devehere potest.
§.19. Uti nec cum Dalmatia Veneta.
Dalmatiam Venetam confinium Carlostadiense aliqua, sed exigua parte
contingit, vigetque ea inter utriusque Status Incolas Physica
communicatio ut e Dalmatia Veneta 60 circiter millia Urnarum Vini
Dalmatici in Carlostadiensem Generalatum quotannis inferantur, e converso
confiniarii Regiminis Licani Animalia e suis
quae Piratae illi Navibus
Caesareo Regiis illaturi sunt, Damna se obstrinxit.
§. 21 Eiusdem Relatio ad Portum Tergestinum
Augustus Carolus 6us ut haereditarios suos Status cum Neapolitano quod tum
adhuc possidebat Regno nectat, una vero toti suae Monarchiae Commercium
maritimum procuret, Tergestum in Germanico et Portum Regium in
Croatico littore situm ea
propter Concessos illis in Vectigali favores,
sustinere non possunt. Hungarica Producta nullam adhuc in has Provincias
viam receperunt.
Status Populationis et Alimentationis.
§.23. Status Populationis
Physica et Politica Regni relate ad Commercium
nullam adhuc in has Provincias
viam receperunt.
Status Populationis et Alimentationis.
§.23. Status Populationis
Physica et Politica Regni relate ad Commercium
Situatione, uti et Politico-Commercialibus, quas ad alias Provincias et
Regna habet,
Regni relate ad Commercium
Situatione, uti et Politico-Commercialibus, quas ad alias Provincias et
Regna habet, Relationibus, praevio modo adumbratis, exhibendus iam foret
Actualis Oeconomiae Publicae Status, verum ut et huius et Commercii
modernus Status planior evadat, paucis praemittendum existimabat
Deputatio: Quae sit Regni Populatio? Qualis Populi ad Industriam
propensio? Quis alimentationis Status? Qualis
uti et Politico-Commercialibus, quas ad alias Provincias et
Regna habet, Relationibus, praevio modo adumbratis, exhibendus iam foret
Actualis Oeconomiae Publicae Status, verum ut et huius et Commercii
modernus Status planior evadat, paucis praemittendum existimabat
Deputatio: Quae sit Regni Populatio? Qualis Populi ad Industriam
propensio? Quis alimentationis Status? Qualis denique Consummentium ad
Producentes Proportio?
Publicae Status, verum ut et huius et Commercii
modernus Status planior evadat, paucis praemittendum existimabat
Deputatio: Quae sit Regni Populatio? Qualis Populi ad Industriam
propensio? Quis alimentationis Status? Qualis denique Consummentium ad
Producentes Proportio?
Hungaria cum adnexis partibus (nec Transylvania nec Militaribus Confiniis
eo computatis) Anno 1787. 7.116.789 animas numeravit. Croatica,
cuius plane industria florentem efficit civitatem, sat
aequabiliter pertingere, sicque maius adhuc sui desiderium in eadem
excitare potuerit.
§.25. Status alimentationis in partibus fertilioribus.
Si iuxta naturalem, quem res publica singulae civium classi destinavit
scopum res procederet, ruri tantum agricultura, manualibus operis et
servitiis
non admittit. Etiam extra Regnum non
exigua eius pars effertur ita, ut vinum tertiam capitalem alimentationis
populi Hungarici rubricam constituat.
§.26. Status alimentationis in partibus sterilioribus
Quoad tertiam, tres habet Hungaria regiones, in quibus nec agrorum nec
pecorum nec vinearum cultura sufficientem alimentationis modum praebet:
nimirum
pars cum mari, aut viae Carolinae vel adiaceat vel inde non procul
distet, faciendis per dictam viam vecturis aut minutiori commercio se
sustentat.
§.27. Status alimentationis in civitatibus
Relate ad 4-tum cum vix aliqua sit in Hungaria civitas, in qua aliqua
ruralis industriae species non vigeat, id tantum nosse interest, in
quibus civilis
agetur, hic
per Producentes eos tantum, qui Vitae alimenta procreant, per
Consummentes vero omnes illos, qui haec absummunt
intelligimus.
Interest quidem singuli Status ne sua aliunde alimenta petere debeat, imo
ut superfluam etiam habeat horum quantitatem, quam exteris distrahere
possit, dantur tamen Regna et Provinciae quae alimentorum Copia ita
laborant, ut ea nec domi
Producta Incolarum Industriam: partim
denique per inducendam maiorem inter Civitates et Pagos proportionem
praestari potest.
Actualis Status Oeconomiae Publicae quoad Gentilitia Producta e Regno
Vegetabili
§. 29. Status Actualis Agriculturae
Oeconomiae Publicae Officium est, et Naturae et Artis omnium trium
praestari potest.
Actualis Status Oeconomiae Publicae quoad Gentilitia Producta e Regno
Vegetabili
§. 29. Status Actualis Agriculturae
Oeconomiae Publicae Officium est, et Naturae et Artis omnium trium
Regnorum producta augere, et perficere: Ad hanc promovendam postremi duo
Imperantes nihil ferme intentati
Regnum ordinata huius intuitu Montanistica
Deputatio proponet.
Quoad Frumentum
Quod Vegetabile Regnum attinet Agriculturae Status iam ferme
e Superioribus patet. Nimirum in partibus illis, ubi aut Terra luxuriae
aut exigua distrahendi frumenti Occasio adest, agri sat remisse
coluntur. Ubi e contra aut solum ingratum, aut praesens est e
Lycanthraces autem Secondae Speciei necdum detecti
sunt.
2. Status Actualis Oeconomiae Publicae quoad Producta Adscitia e Regno
Vegetabili.
§.32. Prima Culturae Tabacae Epocha in qua ad distractionem intra
Monarchiam restricta fuit.
Distribuebat semen
Americum et Levantinum: aliquas plane e Turcia familias Levantinam
Tabacam colendi peritas, educi procuravit.
Actualis Culturae huius Status.
Verum Officiales Depositorii Pesthiensis propter repraesentatos per
Consilium excessus necdum castigati sunt. Apaldo Viennense ab externo
cum Tabaca Hungarica commercio necdum inhibitum est, adeoque
artefacta in Considerationem summantur, obiectum hoc internam supra 200
milia Circulationem eo Anno produxisse tuto Statui potest.
Eius decrescentia et Status Actualis.
Verum erupit paulo post Turcicum Bellum, sub cuius demissu
Caesareo-Regiae copiae plane illos Comitatus in quibus industria haec
maxime florere coeperat, Banaticos nempe et inferioris
et gratuito 50 Iugerum terrae usu in Dominio Selye
donavit. Qui Culturam hanc cum bono ut fertur successu in praesens etiam
exercet.
§.35 Status Actualis Culturae Gozypii et Orizae.
Gozypeorum manufacturorum usus iam adeo communis evasit ut Productum hoc in
primam ferme necessitatem transiverit. Clima haud adeo calidum exigere
videtur, cum illud in Servia
et Tokod, successive in Bozok,
Marotki, Kis-Megyer et Atsa, et haec species ovium,
et modus eas curandi introductus est.
Actualis Culturae huius Status.
Hac ratione notabilis quidem Lanae Hungaricae pars, longe tamen adhuc
infra eam, quam vel solae Germanicae Fabricae requirunt quantitatem
emendata fuit. Verum quod in compluribus aliis Productis deesse
Partassen invecta est, quae apud alias Nationes viget,
et per quam segregata in suas classes Lana cariori divenditur.
§ 39 Status Actualis Culturae Cornutorum peccorum et Lacticiniorum.
Paucae iam sunt in Europa Provinciae ubi magna Boum armenta,
ultimae Pastoralis vitae reliquiae vigeant. Ubique ferme populatio omnes
titulo Doni exolvatur.
4. 4o Liceat Proprietario prognatum ex hac admissione hinnulum cui
voluerit, et quanti potuerit, vendere. Quodsi tamen alium emptorem
non inveniret debeat Status militaris hinnulum quidem unius anni ab
18. usque 24. florenos, duorum vero Annorum a 35 usque 45 florenos,
trium vero Annorum a 45 usque 65. denique hinnulum 4 Annorum a 65
usque 75 florenos
huic pro stabili dote assignaverit, manipulationemque eius
mox finito Bello resummi, interea vero Capitale illud erga interesse
elocari iusserit. Hic est actualis Oeconomiae Publicae in Hungaria
Status: e quo patet et quantum in ea promovenda Studium postremi duo
Imperantes collocaverint? Et quae impedimenta piis eorum Conatibus
se obiecerint? Et quousque demum Nationalis Industria singulo hoc in
se obiecerint? Et quousque demum Nationalis Industria singulo hoc in
genere provecta sit.
3. Status Actualis Opificiorum, Manufacturarum et Fabricarum
§. 41. Qui sint Opifices, qui manu facturistae?
Quid Opificii? Quid manufacturae? Quid Fabricae nomine venire debeat, usus
necdum
§. 41. Qui sint Opifices, qui manu facturistae?
Quid Opificii? Quid manufacturae? Quid Fabricae nomine venire debeat, usus
necdum satis determinavit, et tamen ut actualis Obiectorum horum in Hungaria
Status cognoscatur, distincta singuli huius obiecti Idea, etsi arbitrarie
tantum, defigi debet. Omnis illa Industria, quae Crudum aliquod Productum
non manibus aut obvio aliquo Instrumento, sed ope complicatorum aliquorum
venduntur. Pro fabrica vero id reputetur, ubi artefacta
tantum all'Ingrosso distrahuntur.
§.42. Actualis Status Opificiorum.
Si praestitae de his Obiectis Iurisdictionum Relationes ad has Ideas exactae
fuissent, pronum foret actualem Obiectorum horum Statum adaequate adumbrare.
Nunc cum recentiores et de Opificiis et de
Fabrica, eo quo §.40 definito est Sensu Sumpta, aut nulla, aut
Certe paucae adhuc in Hungaria extant. Nihil itaque obstat, quominus
manufacturae et fabricae promiscue pertractentur. Verum harum quoque Status
nonnisi inadequate exhiberi potest. Postremae enim, quae exstant de Anno
1787 et 1788. Relationes, adeo incompletae sunt ut complures Fabricas ex iis
exmissas esse, aliquas vero, quas iam desertae sunt, adhuc memorari
quas Relationes illae praebent Notitiae, si cum
Tabellis Commercialibus combinentur, ad necessariam pro Legislatione de
Statu Fabricarum Cognitionem sufficere possunt, neque enim huius interest
Omnia minutim nosse sufficit, si Status eorum Fabricatorum cognoscatur,
quorum maximus est in Regno usus, et pro quibus maxima vis pecuniae
effertur, haec autem ad 4 ferme Capita revocantur 1o ad Linea,
Lanea, et Gozypeacea fabricata.
2o ad sericeas
materias. 3o ad Coriorum praeparationem. Denique 4o
ad metallistica elaborata.
§.44. Actualis Status Linearum, Lanearum et Gozypeacearum Fabricarum.
De Communi Tela, quantum ferme Domestica necessitas exigit, Plebs ipsa
fabricare solet. De nobiliori e Converso sed adhuc cruda tela
aliisque Lineis
Salsin, et Posoniensi Possessione Deveny et
Cseklész de postrema, an adhuc vel exstant dubitare licet.
§.45. Actualis Status Filaturae seu Neturae.
Omnes hae seu Lineae seu Laneae seu
Gozypeaceae fabricae non possunt excitari, nisi Plebis
Industria ad filaturam seu Neturam animetur.
labore, foeminarum vero lenta in ducendis pro vario Fabricarum usu
filis, Instructio, longissimam Instituto huic moram iniicient.
§.46. Status Filatoriorum in Hungaria.
Deglomeratio Crudam tantum Serico dat
praeparationem. Ut textrinam subire possit, debet praevie per
Filatorium
denuo
ad motum reponatur, et Mazzucatianum perficiatur, et pro ratione crescentis
Producti huius plura etiam subinde idoneis Locis Filatoria excitentur.
§.47. Actualis Status Fabricarum Sericearum.
In Regno, quod Sericum producit, Fabricae Filatoriorum Loca suapte sequi
solent: Sericum enim non requirit manualem
filaturam, velut Linum, Lana et
brevior adhuc supelllex
vix poterunt sustinere. Sericum autem illud, quod privati producunt vix unum
Filatorium vix sex, septemve Textrinas poterit occupare.
§.48. Actualis Status Fabricarum Coriacearum.
In Relationibus Iurisdictionum septem tantum Cerdonariae Fabricae
exprimuntur, nimirum in Baranyiensi possessione Sikloss
et Nemes Urogh; in 16
habent, sed horum importatio nec
magnam summam efficit, et haec pro aliquo mercium Hungaricarum, quibus
Moscovia vicissim eget, aequivalenti tuto tolerari potest.
§.49. Status Actualis Fabricarum metallisticarum.
Metallisticae Fabricae ad Ferreas Cupreas, et sic dictas
Norimbergenses ferme revocantur. Fornacem ferri Liquatoriam
unam tantum in Relationibus
alia Posonii memoratur, sed hae Regno
adeo non sufficiunt, ut 1786. pro mercibus huius generis * * * floreni
quotannis elati sint.
§.50. Actualis Status Reliquarum Fabricarum.
Reliquae Fabricae minorem subeunt Considerationem, cum earum elaborata minus
notabilem vim peccuniae evehant. Ut tamen artificialis Incolarum Industriae
Status penitius cognoscatur, iuvat has
§.50. Actualis Status Reliquarum Fabricarum.
Reliquae Fabricae minorem subeunt Considerationem, cum earum elaborata minus
notabilem vim peccuniae evehant. Ut tamen artificialis Incolarum Industriae
Status penitius cognoscatur, iuvat has quoque exhibere.
Relationes Iurisdictionum 23 universim Vitriarias exhibent: nimirum in
Zagrabiensi possessione Szusicza, Ver?cziensi
possessione
vitriariae in montanis et sylvosis Comitatibus sint
ennatae: Sericeae vero Budae et Pestini Sedem
figere velle videantur.
Caeterum ut adaequatiis Fabricarum Status cognoscatur, insuper nosse iuvaret:
quot Personas non modo Fabricae, sed ipsi etiam stricte dicti Fabricantes
occupent? quantam Singula elaboratorum quantitatem producat? et quae sit
mercium harum qualitas? Sed hae e
earum
materia domi habeatur, et elaboratarum, quas illae conficiunt, plurimus sit
in Regno usus, notabilibus saepe sumptibus in Regno excitatae, non multo
tamen post interciderint. Ipse ille, quem exhibuimus actualis earum Status
tantis, quas Administratio Publica in earum Incrementum per medium id
Saeculum impendit, curis minus respondere videtur.
Intrinsecae Lenti in Hungaria Fabricarum
tantum ut novellum qui damnum hoc sustinere non potest
Fabricantem in ruinam agat.
Iam vero sicut se habet novella erga veterem Fabrica si in
eadem Provincia sitae sint, ita etiam se habet Status
Fabricarum relate ad diversas Provincias, si hae in una iam
effloruerunt; in alia adhuc in herba versentur. Duo tantum eventus
efficere possunt, ut Fabricae in posteriori etiam Provincia rapida
2. Corr. ex cuius
3. Corr. ex peccuniariae
4. Corr. ex morabatur
4. Status Actualis Vectigalis Tricesimalis.
§.52. Origo, Primitivum Systema et vicissitudines Portorii Tricesimalis.
Tributum aliquod a Mercatoribus exigendi Idaea adeo naturalis est, ut eam
a mercibus quae floreni valorem
non aequant Tricesima desummatur in novo Vectigali nuspiam
renovatur.
§. 61. Principia Vectigalis huius quoad Status cum quibus Commerciales
Tractatus praeexistunt.
Quod Turcicum Commercium attinet: iam §.58. apparuit, Animalia sub sensum
Tractatum non venire praesens vectigal ostendit, quod nec Tabaca quidem ad
grave saepe Detrimentum adferre debuerint.
Notae
1. Spatium in MS-to vacuum relictum.
8. Status Actualis Viarum et Navigationis.
§.68. Status Viarum per Capitales Commercialium viarum Ductus
Ut Status Commercii penitius cognoscatur
Notae
1. Spatium in MS-to vacuum relictum.
8. Status Actualis Viarum et Navigationis.
§.68. Status Viarum per Capitales Commercialium viarum Ductus
Ut Status Commercii penitius cognoscatur
8. Status Actualis Viarum et Navigationis.
§.68. Status Viarum per Capitales Commercialium viarum Ductus
Ut Status Commercii penitius cognoscatur
is plerumque
exitus esse solet, ut aut viae in desolato statu persistunt, aut certe
ut maxima oneris pars in ipsum publicum recidat.
§.69. Status maritimae Navigationis.
Quod maritimam Navigationem attinet, habet quidem Littorale
Hungaricum et necessaria pro Construendi Navibus Ligna et Populum ad rem
Nauticam ita comparatum, ut ipsae Naves
partim inter Solam Militarem, partim denique inter Solam Politicam
Iurisdictionem. Turcae tempore pacis vix aliqua Navigationis Impedimenta
ponunt, tempore Belli eam infestam reddere non intermittunt. Militaris
Status ubi utramque rippam habet, quoad coactivum natura sua militare
Systema admittit eam utcunque sustinet. Ubi una rippa ad unam, alia ad aliam
pertinet Iurisdictionem olim frequentes Controversiae oriebantur: nunc maior
iam
2. qui MS
3. exigui MS
9. Status Actualis Commercii
§.79. Mechanicus Commercii Cursus, Ordinarie per sic dictas Scalas
procedit.
Quis sit Commercii Hungarici Status multa quidem in §phis ubi de Fabricarum
9. Status Actualis Commercii
§.79. Mechanicus Commercii Cursus, Ordinarie per sic dictas Scalas
procedit.
Quis sit Commercii Hungarici Status multa quidem in §phis ubi de Fabricarum
Statu, de Vectigalis Systemate, et de viarum Navigationisque Obiecto
agebatur, iam praemissa sunt, ut tamen completa huius etiam obiecti Idaea
efficiatur, explanandum restat: quis
Promontoria paratam in
hanc vinorum suorum distractionem habuerunt, id quod desolatis iam nunc
fermê Civitatibus Rusztensi, SS Georgii, Baziniensi, et
Modrensi ansam dederat, ut honorem status huius ambiverint,
nunc sola ferme Civitas Soproniensis illud beneficii habet, quod aliquam
Vinorum suorum quantitatem Silesitis vendere possit, qui deinde illud non
obstante gravissimo Portorio suo modo in
solet.
In Styriam et Carnioliam nisi sterilis sit alicuius
anni procreatio, vix aliquid de Hungarico et Croatico Vino infertur, licet
enim eius invectio per Vectigal prohibita non sit. Status tamen Provinciarum
aliis viis id impetrare sciunt, ut illa de facto impediatur.
In illam, quae Hungariae vicinior est Transylvaniae partem etiam
aliqua Vini Hungarici quantitas infertur, ulterior Valachio
Provinciis adeo exigua Communicatio Hungariae intercedit,
ut Articulos in- et eductionis specifice designare operae pretium haud
videatur.
§.87. Intrinsecus Commercii Status et Billanx Commercii Hungarici.
Ipse intrinsecus Commercii Status vel ex his quae iam dicta sunt, facile
colligi potest: nimirum Systema vigentis hactenus Vectigalis Scopum ad quem
dirigebatur reipsa attigit, nempe
in- et eductionis specifice designare operae pretium haud
videatur.
§.87. Intrinsecus Commercii Status et Billanx Commercii Hungarici.
Ipse intrinsecus Commercii Status vel ex his quae iam dicta sunt, facile
colligi potest: nimirum Systema vigentis hactenus Vectigalis Scopum ad quem
dirigebatur reipsa attigit, nempe ne Fabricae in Hungaria exurgant, et ut
Quaestores Hungari a directo
creverunt. Nimirum quia id, quod via
Commercii effluxit per alios Canales ab ipsis
exteris Provinciis eidem cum foenore compensabatur.
10. Status Actualis Fundi Publici.
§.88.
Fundus seu Cassa Publica pro ratione variarum,
quae statui incumbunt necessitatum varias etiam
stabiliti.
Verum praeter has rubricas multiplices praeterea solent esse Regni
necessitates pro quibus nullas praeter defixam 1687. Articulo 25. in
1000 aureis Indigenatus Taxam fundus adfuit. Itaque iam 1723. Status
Regni Cura incessit, ut per instituendam aliquam Oeconomiae Publicae
Speciem, pro variis Regni necessitatibus fundus aliquis confletur,
detuleruntque erecto in iisdem Comitiis Consilio Locumtenentiali
per articulum 115. ut Proiectum Fundorum, e quibus Publica
eiusmodi Oeconomia institui possit elaboret, et proximis Comitiis
referat. Proiecto hoc nec in subsequis 1712 nec in Anni 1741 Comitiis
exhibito. Coeperunt Status ipsi Obiectum in Diaeta ista agitare,
proposuerantque Principi pro conflanda eiusmodi Cassa Publica Sequentes
Fundos 1o ut 15 denarios qui pro Stipendiis Dicasteriorum in Comitiis
1723. pretio Salis adiecti
persolvantur. 3o Ut Taxa Indigenatus ad 3000 aureos elevetur. 4o Ut
exteri Beneficia Ecclesiastica tenentes eandem cum Indigenis Taxam
persolvant.
Assenserat Augusta Maria Theresia primo Postulato ea Lege, ut Status
innocentem pro Securitate eius, quod Dicasteria ex obvenientia illorum
15 denariorum exacte solvenda sint, fundum remonstrent. Verum Status de
eo Solliciti, ne forte ex insufficientia Fundi huius, Plebem novo
Assenserat Augusta Maria Theresia primo Postulato ea Lege, ut Status
innocentem pro Securitate eius, quod Dicasteria ex obvenientia illorum
15 denariorum exacte solvenda sint, fundum remonstrent. Verum Status de
eo Solliciti, ne forte ex insufficientia Fundi huius, Plebem novo oneri
involvant, a postulato hoc ultro recesserunt. Quoad Secundum monuit
Status Altefata Augusta interesse Regni ut eductio Productorum
15 denariorum exacte solvenda sint, fundum remonstrent. Verum Status de
eo Solliciti, ne forte ex insufficientia Fundi huius, Plebem novo oneri
involvant, a postulato hoc ultro recesserunt. Quoad Secundum monuit
Status Altefata Augusta interesse Regni ut eductio Productorum
facilitetur potius, quam aggravetur; quare et ab hoc recessum fuit.
Quoad Taxam Indigenatus in 2000. aureis demum Coalitum, sicque illa
Articulo 41.
ad
Commerciales usus habent destinationem, reliqui ad
eventuales Regni necessitates referuntur.
§.89. Status Actualis Cassae Croaticae dictae Regnicolaris vel m/200.
Erexit eadem Augusta aliam pro tribus Croatiae Comitatibus Cassam, quae iam
Regnicolaris iam etiam m/20 Cassa appellatur. Sed haec non tam Fundi
Cathegoriam
subit. Quod ut clarius appareat, operae pretium videtur, Cassae huius
originem, vicissitudines, et actualem Statum paucis exhibere.
Eius Origo.
Status Croatiae usque 1723. de contributione Comitatuum Zagrabiensis,
Varasdinensis et Crisiensis in Regni illius Congregatione cum principis
tractabant.
Anno 1770. iidem Status adeo notabilem Contributionis pro
Origo.
Status Croatiae usque 1723. de contributione Comitatuum Zagrabiensis,
Varasdinensis et Crisiensis in Regni illius Congregatione cum principis
tractabant.
Anno 1770. iidem Status adeo notabilem Contributionis pro Comitatibus
illis auctionem obtulerunt, ut Augusta Maria Theresia in
proemium Zeli huius, Benigne constituerit ordinaveritque ut e
Contributione hac m/20 tamdiu,
Orphanis deserviat, totum tamen Cassae huius
Beneficium unice pro tribus illis Comitatibus, utpote e quorum
Contributione Cassae haec conflabatur, cedat.
Sicut de Contributione Militari Croatiae Status adhuc eo tempore cum
Principe tractabant, ita etiam pro Domesticis necessitatibus ac in
Specie pro Tabulae Banalis Iudiciariae aliorumque Regnicolarium
Officiorum Salariis, Contributionem imponebant. Inter
Contributionem imponebant. Inter haec erant
Capitanei Regni, Stabalis Auditoris, Exactoris Regni et Conferentiarum
Secretarii Officia, quorum Salaria 3572 florenos 45 denarios efferebant.
Itaque eodem Anno 1770. Status Regni ultra auctam ut praemissum est
Contributionem militarem, ultra reliquas domesticas necessitates pro his
etiam velut adhuc subsistentibus Officiis distinctum in Contributione
fundum eiectarunt. Verum non
haec est ultima Cassae huius Epocha, qua illa m/20 in eam
amplius influere desierunt. Summa tamen 3752 florenorum 45 denariorum e
memorata superius ratione eidem continuo adhuc infertur, nimirum quia
eiectato per Status Regni Anno 1770. pro domesticis necessitatibus
Fundo, quem Augusta illa subinde ad Aerarium suum recepit, continuo
insunt.
Status eius
eiectato per Status Regni Anno 1770. pro domesticis necessitatibus
Fundo, quem Augusta illa subinde ad Aerarium suum recepit, continuo
insunt.
Status eius actualis.
Actualem utriusque huius Cassae Statum usque ultimam martii et respective
6um Maii Anni 1791. e Communicatis Deputationi huius actis erruere
licuit; nimirum usque 6um Maii 1791 etulit
11. Conclusio.
Et hic est actualis omnium quae Deputationi huic elaboranda Benigno gratiose
commissa sunt Obiectorum Status. Hunc si uno obtutu complectamur apparebit,
quantum parte ex una postremi duo Imperantes ad excitandam Nationalem Industriam
Regiam suam Sollicitudinem intenderint. Parte e converso ex alia, quanta per
Vectigal Tricesimale Commercio
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.