Your search found 20703 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 18133-18648:

a Newtono traditur, versibus complexus es; quem quidem et cupidissime excepi, et semel atque iterum maxima cum voluptate perlegi. Quid enim mihi gratius esse potest, quam cura jam omni, ac diuturni laboris molestia te esse perfunctum; aut quid me magis delectet, quam ea tibi feliciter, atque ex animo processisse, quae ut susciperes, auctor ego tibi praecipuus fuissem? Nam eam quidem video additam esse rebus omnium elegantiam, atque ornatum, quem a

esse rebus omnium elegantiam, atque ornatum, quem a te, cujus mihi in scribendo facultas satis est cognita, exoptare maxime potuissem. Huc accedit, quod omnem hanc Philosophiae pertractationem uberiorem profecto, quam aut ego expectabam, aut ipse receperas, praestitisti; remissius enim acturum te putabam, neque ea tam facile traditurum, quae nimia septa essent explicandi difficultate. Nunc omnia fuse, copioseque persequutum esse te video, nihil ut fere

elegantiam, atque ornatum, quem a te, cujus mihi in scribendo facultas satis est cognita, exoptare maxime potuissem. Huc accedit, quod omnem hanc Philosophiae pertractationem uberiorem profecto, quam aut ego expectabam, aut ipse receperas, praestitisti; remissius enim acturum te putabam, neque ea tam facile traditurum, quae nimia septa essent explicandi difficultate. Nunc omnia fuse, copioseque persequutum esse te video, nihil ut fere in summa rerum

receperas, praestitisti; remissius enim acturum te putabam, neque ea tam facile traditurum, quae nimia septa essent explicandi difficultate. Nunc omnia fuse, copioseque persequutum esse te video, nihil ut fere in summa rerum obscuritate aut sit praetermissum, aut a carminum cultu, atque humanitate detractum. Ain vero? Pergin tu Musas, omnino ut sapiant, adigere? miror equidem illas tantopere morigeras esse factas, atque a risu, ac joco, ad tantam severitatem

enim acturum te putabam, neque ea tam facile traditurum, quae nimia septa essent explicandi difficultate. Nunc omnia fuse, copioseque persequutum esse te video, nihil ut fere in summa rerum obscuritate aut sit praetermissum, aut a carminum cultu, atque humanitate detractum. Ain vero? Pergin tu Musas, omnino ut sapiant, adigere? miror equidem illas tantopere morigeras esse factas, atque a risu, ac joco, ad tantam severitatem traductas. Sed opportune actum est a

esse hujusmodi, quae Musarum ingenio magis essent accommodatae, quam veritati, judicioque Naturae. Neque vero magnopere me movebat summa rerum difficultas, ac magnitudo: sperabam enim, quaecumque a communi carminum consuetudine remota, aut aliena etiam viderentur, te diuturno jam usu paratiorem facile assequuturum. Itaque cum rem aggressus esses, experiendi magis, ut ipse ajebas, voluntate, quam perficiendi spe, putabam nos, si non omnem solidam, atque expressam, at

videamur. Neque vero haec simulandi, efformandique ratio tantummodo in grandioribus argumentis, velut in motibus animi metu, ac terrore concitandis, adhibenda est, ut cum in fabulis Orestem inducunt agitatum furiarum taedis ardentibus, aut Philoctetem, ac Prometheum vi doloris misere ejulantem, aliaque hujusmodi flexanima, atque ad aegritudinem, ac moerorem declarandum aptissima. Latius patet haec effingendarum imaginum ratio, atque ad res etiam, quae nullam habent animi

Ditior ipse ego sim, decies sed denique centum,
Si duro agrestum placata labore, boumque
Alma Ceres flavis compleverit horrea donis. Aut si velocitatem esse, ut spatium divisum per tempus, in hunc modum exprimas?
exoritur mensura hinc mobilitatis,
Si loca nimirum referas ad tempora, sic ut
Quo fuerit spatium productius, et vice

fuerit contractius, hoc tibi constet
Major mobilitas; producto a tempore contra
Illa remissior existat, spatioque minuto;
Propterea breviore viam qui tempore eandem,
Aut, mage quae longa est, in eodem tempore carpunt,
Prae reliquis laudantur equi, palmamque reportant
Cursores: animos spectantum a plausibus acres
Exacuunt, quatiuntque jubam, insultantque superbi,

quem mihi quidem non tam ipse potissimum imitari velle, atque exprimere videris, quam ab ipsa rerum similitudine deferri, ac pene rapi ad imitationem dicendi. Quid enim convenientius est, atque aptius, quam ut sermo rebus consentiat, aut quid magis alienum, quam, cum obscuriores sententias tractamus, orationem adhibere inaniter ita exultantem, ut legentium animi ab intelligendi contentione ad nimiam ornatus hilaritatem delabantur? Abunde enim satisfactum hic nobis

non possint. Ego autem non tam inimicos alienae industriae eos dixerim, qui nos a scribendo abducant, quam hujus aetatis gloriae invidos, qui paucorum cognitione optimas artes in hac litterarum luce finiant. Quando enim unquam Philosophia aut a tot summis ingeniis exculta, aut majori hominum frequentia celebrata tantopere floruit? M. quidem Antonius is, qui cum L. Crasso maximam eloquentiae gloriam est consequutus, pecudis esse existimare se ajebat, non hominis, cum Graeci

alienae industriae eos dixerim, qui nos a scribendo abducant, quam hujus aetatis gloriae invidos, qui paucorum cognitione optimas artes in hac litterarum luce finiant. Quando enim unquam Philosophia aut a tot summis ingeniis exculta, aut majori hominum frequentia celebrata tantopere floruit? M. quidem Antonius is, qui cum L. Crasso maximam eloquentiae gloriam est consequutus, pecudis esse existimare se ajebat, non hominis, cum Graeci tantas res susciperent,

viderit? Verum si, quae optima sunt, eadem a paucis conquirantur, an idcirco etiam erunt a Musarum cognitione removenda? Quasi vero ea tantummodo, quae ludicra, ac leviora sint, venustiore hoc scribendi genere pertractari oporteat, aut eos, qui severioribus studiis sese dediderunt, bene, ac gnaviter ab omni humanitate alienos esse censeamus. Num enim, quia aliunde doctrinas petere ipsi possint, idcirco haec urbaniora contemnet; imo vero eo libentius ad haec

Magna sane pollicebantur Veteres, et qui deinceps subsequuti sunt, alii Philosophi, cum rerum sese omnium causas edituros reciperent, sed et propter ingenii tenuitatem, et propter viarum aut ignorationem, aut immensam longinquitatem, quae magnifice pollicebantur, praestare, eoque ipsi pertingere non poterant. Magna est enim naturae amplitudo, infinitus pene rerum numerus, quorum aliae sui vastitate, atque immensis

Magna sane pollicebantur Veteres, et qui deinceps subsequuti sunt, alii Philosophi, cum rerum sese omnium causas edituros reciperent, sed et propter ingenii tenuitatem, et propter viarum aut ignorationem, aut immensam longinquitatem, quae magnifice pollicebantur, praestare, eoque ipsi pertingere non poterant. Magna est enim naturae amplitudo, infinitus pene rerum numerus, quorum aliae sui vastitate, atque immensis spatiorum distantiis,

quid pro diverso corporum, ac locorum situ oriatur, inspiciendum, quid constans in rebus, quid varium sit, inquirendum. Tum omnis animi contentio eo potissimum est convertenda, ut videamus, quid aptum inter se, conveniens sit, aut quid quamque rem rite consequatur, ut eorum praesidio, quae probe nobis explorata sint, ad eorum etiam, quae ignorabamus, scientiam perveniamus. Quibus quasi fundamentis positis, nequaquam nobis erit expetendum, ut et subito

nostri imbecillitas admirabilem tanti ordinis magnitudinem sustinere possit. Aequo enim animo consistendum est, ubi ad reliqua persequenda interclusus est aditus, inopia praesidiorum. Neque erit, cur nostra spes infringatur, aut languescat industria, si minus omnem causarum colligationem perspicere possimus, atque ad ipsa rerum capita, primosque ortus pertingere, cum magis contentos nos esse oporteat, ut aliquantulum progrediamur, modo nulla in quaerendo sit

institissent, quicumque Philosophiae excolendae operam hactenus dederunt: uberiorem sane rerum pulcherrimarum scientiam haberemus. Nam si aliquando cognitus hic fuit optimus philosophandi usus, saepe tamen, ac diu intermissus fuit, aut omnino neglectus. Baconem de Verulamio doctrinarum omnium ducem, ac magistrum hujusmodi artis, atque ineundae viae demonstratorem quidem fuisse scimus, minime tamen hanc laudem rerum etiam inventarum gloria cumulasse. Eundem

rebus quibusque usuvenire maxime videmus, ut paulatim suos quaeque gradus faciant, priusquam absolutam praestantiam, maturitatemque consequantur: atque hinc cum ab aliis primordia, incrementa ab aliis obtinuerint, vix a quopiam, aut fero certe perficiantur. Sed incredibilis, atque inusitata quaedam ingenii magnitudo iisdem, quibus caeteri, finibus minime contineri potuit. Quod quidem cum considero, sic mecum ipse existimo: duos ab omni hominum memoria omnino

intuerentur, sibique ad imitandum proponerent, is optimi Poetae laudem est adeptus, qui propius ab illo abfuisset. Nam si quispiam peculiares aliquas Poematis partes expolisse accuratius, ac ulterius protulisse videri potest, quis tamen aut illum in praecipuis carminis laudibus superavit, aut hanc ipsam expoliendi, ac exornandi Poematis gloriam siquis est assequutus, non ab illo repetat, atque accersat? Quid hoc similius esse potest, atque ad exprimenda Newtoni in

Poetae laudem est adeptus, qui propius ab illo abfuisset. Nam si quispiam peculiares aliquas Poematis partes expolisse accuratius, ac ulterius protulisse videri potest, quis tamen aut illum in praecipuis carminis laudibus superavit, aut hanc ipsam expoliendi, ac exornandi Poematis gloriam siquis est assequutus, non ab illo repetat, atque accersat? Quid hoc similius esse potest, atque ad exprimenda Newtoni in Philosophiam merita aptius? Cujusnam enim ea laus esse

Poematis gloriam siquis est assequutus, non ab illo repetat, atque accersat? Quid hoc similius esse potest, atque ad exprimenda Newtoni in Philosophiam merita aptius? Cujusnam enim ea laus esse potest, ut eorum, quae ab illo sunt prodita, aut inveniendi laudem occuparit, aut perficiendi gloriam sibi vindicet? Nam si qui gravitatis vires, aut colorum causas ab aliis quoque saltem conjectura indicatas velint, iis ego, ut multum tribuam, hujusmodi conjiciendi operam Phaeacum

non ab illo repetat, atque accersat? Quid hoc similius esse potest, atque ad exprimenda Newtoni in Philosophiam merita aptius? Cujusnam enim ea laus esse potest, ut eorum, quae ab illo sunt prodita, aut inveniendi laudem occuparit, aut perficiendi gloriam sibi vindicet? Nam si qui gravitatis vires, aut colorum causas ab aliis quoque saltem conjectura indicatas velint, iis ego, ut multum tribuam, hujusmodi conjiciendi operam Phaeacum carminibus comparo. Quid autem

atque ad exprimenda Newtoni in Philosophiam merita aptius? Cujusnam enim ea laus esse potest, ut eorum, quae ab illo sunt prodita, aut inveniendi laudem occuparit, aut perficiendi gloriam sibi vindicet? Nam si qui gravitatis vires, aut colorum causas ab aliis quoque saltem conjectura indicatas velint, iis ego, ut multum tribuam, hujusmodi conjiciendi operam Phaeacum carminibus comparo. Quid autem aut in rerum ordine statuendo, aut in cognoscendis viribus, aut in

perficiendi gloriam sibi vindicet? Nam si qui gravitatis vires, aut colorum causas ab aliis quoque saltem conjectura indicatas velint, iis ego, ut multum tribuam, hujusmodi conjiciendi operam Phaeacum carminibus comparo. Quid autem aut in rerum ordine statuendo, aut in cognoscendis viribus, aut in legibus confirmandis inchoavit quispiam, aut vel conjecit quidem? Cum vero praeclare inventa ab uno eodemque Newtono perfecta, atque absoluta dicam, nequaquam aliorum

vindicet? Nam si qui gravitatis vires, aut colorum causas ab aliis quoque saltem conjectura indicatas velint, iis ego, ut multum tribuam, hujusmodi conjiciendi operam Phaeacum carminibus comparo. Quid autem aut in rerum ordine statuendo, aut in cognoscendis viribus, aut in legibus confirmandis inchoavit quispiam, aut vel conjecit quidem? Cum vero praeclare inventa ab uno eodemque Newtono perfecta, atque absoluta dicam, nequaquam aliorum gloriae detractum velim. Quamquam

vires, aut colorum causas ab aliis quoque saltem conjectura indicatas velint, iis ego, ut multum tribuam, hujusmodi conjiciendi operam Phaeacum carminibus comparo. Quid autem aut in rerum ordine statuendo, aut in cognoscendis viribus, aut in legibus confirmandis inchoavit quispiam, aut vel conjecit quidem? Cum vero praeclare inventa ab uno eodemque Newtono perfecta, atque absoluta dicam, nequaquam aliorum gloriae detractum velim. Quamquam enim plerique etiam, qui illum

conjectura indicatas velint, iis ego, ut multum tribuam, hujusmodi conjiciendi operam Phaeacum carminibus comparo. Quid autem aut in rerum ordine statuendo, aut in cognoscendis viribus, aut in legibus confirmandis inchoavit quispiam, aut vel conjecit quidem? Cum vero praeclare inventa ab uno eodemque Newtono perfecta, atque absoluta dicam, nequaquam aliorum gloriae detractum velim. Quamquam enim plerique etiam, qui illum subsequuti sunt, eas Philosophiae partes

detractum velim. Quamquam enim plerique etiam, qui illum subsequuti sunt, eas Philosophiae partes praeclare excoluerint, ornarit, auxerint; tamen quidnam est tam eximie ab iis adjectum, cujus non ipse antea quodammodo semina jecerit, aut vestigia apertissime commonstrarit? Is enim in Philosophia architectus, molitor, effector dicendus est, qui, quae summa, ac praecipua erant, invenit, atque absolvit, caetera item, quae tenuiora essent, adumbravit, ac aliis excolenda

esse reactionem demonstrat inductione ad vers. 208. Nulla re melius hanc legem evinci ait, quam collisione corporum, de qua hic agit: primo distinguit tria corporum genera, dura, mollia, et elastica. Nullum corpus perfecte aut durum, aut molle, aut elasticum existit. Tum quid debeat accidere in collisione corporum perfecte mollium, quid in perfecte elasticorum, considerat, demum ad imperfecte elastica, qualia revera sunt corpora, devenit, ad

demonstrat inductione ad vers. 208. Nulla re melius hanc legem evinci ait, quam collisione corporum, de qua hic agit: primo distinguit tria corporum genera, dura, mollia, et elastica. Nullum corpus perfecte aut durum, aut molle, aut elasticum existit. Tum quid debeat accidere in collisione corporum perfecte mollium, quid in perfecte elasticorum, considerat, demum ad imperfecte elastica, qualia revera sunt corpora, devenit, ad versum 679. Hic

inductione ad vers. 208. Nulla re melius hanc legem evinci ait, quam collisione corporum, de qua hic agit: primo distinguit tria corporum genera, dura, mollia, et elastica. Nullum corpus perfecte aut durum, aut molle, aut elasticum existit. Tum quid debeat accidere in collisione corporum perfecte mollium, quid in perfecte elasticorum, considerat, demum ad imperfecte elastica, qualia revera sunt corpora, devenit, ad versum 679. Hic refellit

spatium esse, nec jam soli, ut hactenus creditum, Terrae tribuendam. A vers. 851 descendit ad problemata quaedam motus corporum projectorum, quae ejusmodi vi solicitentur, definitque, quid corpora, ut in ellipsi ferantur, aut in parabola, determinet. Expositurus porro Cometas quoque eadem, qua Planetas, teneri gravitatis in solem vi, eas primum describit, quales observari solent, a sideribus ceteris distinguens; nihil mortalibus, ait, funesti ab

observari solent, a sideribus ceteris distinguens; nihil mortalibus, ait, funesti ab iis significari, cum vulgo jampridem timori essent, neque Telluri proximas perstare, neque ab ejusdem Telluris illos, ut nec a Planetarum, aut Solis exhalationibus exoriri posse: esse igitur Cometas corpora mundo coaeva motu semper constante per caelum labentia. Post Cartei, Bernoullii, et Cassini propositas de Cometis, rejectasque sententias ad Newtonianam

id olim consequi Heratostenes, et Posidonius tentarunt, quidque Arabes hoc in genere multis post saeculis peregerint, explicat ad vers. 270, a quo transit ad recentiorum Fernelii, et Ricciolii conatus, quorum omnium methodi aut nobis parum notae, aut intutae imperfectaeque sunt. Accuratior demum investigationis ratio reperta est, qua primi Piccartus et Cassinus Terrae gradus mensuris suis comprehenderunt, quos subsequuti sunt alii multo

et Posidonius tentarunt, quidque Arabes hoc in genere multis post saeculis peregerint, explicat ad vers. 270, a quo transit ad recentiorum Fernelii, et Ricciolii conatus, quorum omnium methodi aut nobis parum notae, aut intutae imperfectaeque sunt. Accuratior demum investigationis ratio reperta est, qua primi Piccartus et Cassinus Terrae gradus mensuris suis comprehenderunt, quos subsequuti sunt alii multo diligentiores, illi praesertim

ut vocant, a natura ubique servatae considerat, quae in eo posita est, ut nihil ab una magnitudine ad aliam transire possit, quin per omnes alias, quae in medio sunt, magnitudines transeat, ita ut nusquam ulla sit interruptio, aut saltus ullus. Quod variis exemplis probat, per inductionem scilicet, sed illis praesertim, quae loca Geometrica appellantur; quaeque objici possunt, dissolvit, concluditque, quascumque etiam improvisas velocitatis

viscera lapsu.
79  Principio quicumque solent inquirere rerum
80   Naturam, duplici res ipsas nomine signant
81  Tantum, et sub geminum late genus omnia cogunt;
82  Namque aut corpora sunt, nostros impellere possunt
83  Quae sensus, ducunt aut unde exordia sensus,
84  Vitaque, quodcumque est, quod mens, et spiritus audit.
85   At quod nec corpus, nec mens sit, cum nequeamus

80   Naturam, duplici res ipsas nomine signant
81  Tantum, et sub geminum late genus omnia cogunt;
82  Namque aut corpora sunt, nostros impellere possunt
83  Quae sensus, ducunt aut unde exordia sensus,
84  Vitaque, quodcumque est, quod mens, et spiritus audit.
85   At quod nec corpus, nec mens sit, cum nequeamus
86  Scire, quid esse queat, multi nihil esse fatentur;

85   At quod nec corpus, nec mens sit, cum nequeamus
86  Scire, quid esse queat, multi nihil esse fatentur;
87  Hic veluti quiddam prohiberet, tertia constet
88  Ne natura etiam, aut vario fors ordine plures,
89  quin praesto nobis sistant se, et nomina poscant.
90   Sed quoniam, anne aliqua in rebus natura sit ultra,
91  Prorsus in incerto est, quaerendique irritus omnis

fateri
93  Par erat, in nihilo quam mersam dicere inani,
94  Atque inter res, quae nequeant extare, referre.
95   Et jam, quae nobis geminarum est altera rerum,
96  Spiritus, aut aliquid summum est, primumque, quod uno
97  A se habet omne, quod est, finisque et originis expers:
98  Aut quae finito productae tempore mentes
99  Principium tenuere sui, vitaeque fruuntur

95   Et jam, quae nobis geminarum est altera rerum,
96  Spiritus, aut aliquid summum est, primumque, quod uno
97  A se habet omne, quod est, finisque et originis expers:
98  Aut quae finito productae tempore mentes
99  Principium tenuere sui, vitaeque fruuntur
100   Munere. Nos illud Numenque, Deumque vocamus,
101  Rem summam utroque hoc dicentes nomine, et unam.

et corpora circum
110   Vestiganda prius: pretium, finisque laboris
111  Illud erit, propius Naturae accedere summae,
112  Et, quantum fas est mortali, agnoscere Numen,
113  Aut admirari potius, Dominumque vereri.
114  At nullam, constare queant quaecumque creatae
115   In rebus mentes, nisi nostram ex omnibus ipsi
116  Percipimus, quia nostra intra sentimus eandem,

176  Primitus insculptas quas dicunt mente, nisi ipsam
177  Vimque, potestatemque videndi plurima rerum;
178  At cur non etiam sic omnia, scilicet omni
179   Novimus in vita quaecumque, aut nosse queamus
180  Mortales? certe est nobiscum haec nata facultas,
181  Interior nostris nimirum in mentibus alma est
182  Haec ratio, cujus paulatim possumus usu
183  Omnia

reamur
203  Posse, nisi illa eadem nobiscum nata feramus,
204   Atque inscripta animo sint, atque insculpta potenti
205  Naturae artificis digito, velut aerea constet,
206  Aut adamantina mens, quae sic ea signa receptet?
207  Cur potius non est referendum rebus id ipsis,
208  Quarum percepta est bene cum natura novarum,
209   Intellectaque sunt verborum signa, repente

trahentes,
237  Imbecillaque sunt quibus, et torpentia corda.
238   Nam quoniam paucis extra levibusque moventur
239  Rerum notitiis, neque se mens moribus ullis
240  Imbuit, aut variis populorum judiciis est
241  Corrupta, atque virûm doctrinis obsita multis;
242  Quod fixum interius, debet magis ipsa tueri:
243   Cernit notitias idcirco, et plurima veri

257  Ingenitamque putat, quoniam, quo cognita primùm
258   Tempore sit, nescit, minimo nam parta labore:
259  Sic palmas primùm aequales cum junximus ambas,
260  Parve pari folium, nummorum aut orbibus orbes,
261  Aut pedibusque pedes, et passus passibus aequos,
262  Congruere inter se quia vidimus, inde recepit
263   Notitiam hanc animus: quae sunt hoc ordine cunque,

cognita primùm
258   Tempore sit, nescit, minimo nam parta labore:
259  Sic palmas primùm aequales cum junximus ambas,
260  Parve pari folium, nummorum aut orbibus orbes,
261  Aut pedibusque pedes, et passus passibus aequos,
262  Congruere inter se quia vidimus, inde recepit
263   Notitiam hanc animus: quae sunt hoc ordine cunque,
264  Congruere ut possint, opus esse, aequalia

data nondum
298   Nomina sunt, vel quae communi voce fruuntur.
299  His ergo geminis tantum de fontibus omnes
300  Notitiae menti, quotquot sunt, suppeditantur:
301  Scilicet aut ipsis venere a sensibus extra,
302  Aut post a variis animaï motibus intus.
303   Tertia nulla via est, qua possint insinuari
304  In nostros animos, nec ab ulla parte meare.

communi voce fruuntur.
299  His ergo geminis tantum de fontibus omnes
300  Notitiae menti, quotquot sunt, suppeditantur:
301  Scilicet aut ipsis venere a sensibus extra,
302  Aut post a variis animaï motibus intus.
303   Tertia nulla via est, qua possint insinuari
304  In nostros animos, nec ab ulla parte meare.
305  At quae sic duplici fiunt ope, semper eadem

Mens formarum opifex nectit, disjungit, et auget,
308   Extendit, minuit, transformat, et undique versat
309  Omnimodis certo, certo sine fine, sine ordine certo,
310  Olli ut collibitum est nimirum, aut fors tulit ipsa.
311  Non tot monstra parit nutrix invisa ferarum
312  Inter arenosos montes, exustaque saxa
313   Africa, quot nostro portenta informia surgunt
314  Saepe

339  Multi illam cunctis ponunt fundamina rebus;
340  Unde etiam Veri in mentem fons defluat almus:
341  Hac sine quandoquidem nil prorsum existere posse,
342  Nil fieri a nobis, Divina aut mente, fatentur.
343   Nonne, ubi Libertas dominatur, multa necesse est
344  Arbitrio fiant ut nostro, nullaeve constet
345  Multarum ratio rerum, nisi sola Voluntas?

ullis
348   Interdum: quid Numen enim, cum conderet orbem,
349  Impulit, ut spatii solem in regione locaret
350  Hac ipsa, non qua fulget Cynosura, vel ardens
351  Sirius, aut in corde furit qua flamma Leonis,
352  Perstarent tamen hoc tunc ordine ut omnia eodem?
353   Cur neque, ab exortu rerum numerentur ut anni
354  Tum plures, voluit, vel contra? quidve coegit,

vestigarunt rationem,
367  Qui causas rerum vestigavere latentes.
368   Infinita tamen causarum summa profecto est
369  Haud minus idcirco, quas ignoramus, et ullo
370  Conatu, aut ullis opibus pertingere non est:
371  Ipsa latet quoniam rerum Natura tenebris
372  Obsita, nec, tenuem nobis nisi, protulit, umbram.
373   Quapropter nostra est, ut dixi, libera prorsus

404  Sensus; non etenim penetrant in viscera rerum.
405  Propterea tantum pauca, et vix nota profecto
406  Corporis apparent, quae dicere propria suemus,
407  Ast hic officia, aut vires, aut munera dicam.
408   Atque haec unde fluunt, quidque his substernitur intus,
409  Quaeque alia exsurgunt fors infinita, queuntque
410  Pro rebus prodire novis, novisse negatum est.

404  Sensus; non etenim penetrant in viscera rerum.
405  Propterea tantum pauca, et vix nota profecto
406  Corporis apparent, quae dicere propria suemus,
407  Ast hic officia, aut vires, aut munera dicam.
408   Atque haec unde fluunt, quidque his substernitur intus,
409  Quaeque alia exsurgunt fors infinita, queuntque
410  Pro rebus prodire novis, novisse negatum est.

412  Cum vigeant, totidem nos percipiamus, oportet,
413   Multa modis: at si notis superadditur unus,
414  Tum species quaedam nova corporis, atque potestas
415  Exoritur: si deinde decem, aut adjungere centum
416  Pergas, aut decies diversos denique centum
417  Sensus, quàm variae vires, diversaque nostras
418   Afficient quovis e corpore munera mentes!
419  Proin

413   Multa modis: at si notis superadditur unus,
414  Tum species quaedam nova corporis, atque potestas
415  Exoritur: si deinde decem, aut adjungere centum
416  Pergas, aut decies diversos denique centum
417  Sensus, quàm variae vires, diversaque nostras
418   Afficient quovis e corpore munera mentes!
419  Proin plus nota forent generatim corpora quaeque,

439  Post rebus caruisse bonis, caecosve fuisse
440  Agnoscunt, et quàm fuerit tum parva supellex
441  Notitiarum animi, detracto non magis uno
442  Quàm sensu: quid erit, si centum, aut mille repente
443   Auxilium menti tota cum merce venirent?
444  Forsitan et multis tam vasti in partibus orbis,
445  Tanta ubi viventum saeclis spectacula praebet
446  tot

vasti in partibus orbis,
445  Tanta ubi viventum saeclis spectacula praebet
446  tot variis uber rebus natura, modisque,
447  Multiplex genus est animantum, quod potiatur
448   Aut aliis longe, quam nosmet, sensibus, ipsis
449  Pluribus aut multo, diversoque ordine nexis:
450  atque hi non rerum, quae nos, simulacra receptant
451  Corporearum animo, sed nulla fors ratione

praebet
446  tot variis uber rebus natura, modisque,
447  Multiplex genus est animantum, quod potiatur
448   Aut aliis longe, quam nosmet, sensibus, ipsis
449  Pluribus aut multo, diversoque ordine nexis:
450  atque hi non rerum, quae nos, simulacra receptant
451  Corporearum animo, sed nulla fors ratione
452  Conveniant nostris quae prorsus, at undique distent,

ad commoda vitae:
466  Ut si vividior decies, iterumque, iterumque
467  Sit decies, gemina qui sensus in aure locatur,
468   Aestivae lenis Zephyrorum sibilus aurae,
469  Aut per saxa strepens muscoso margine rivus,
470  Aut rari tenuis rumor per compita vulgi,
471  Obruat immani strepitu aures haud minus, ac si
472  A gelido Boreas truculentas sidere pennas

iterumque, iterumque
467  Sit decies, gemina qui sensus in aure locatur,
468   Aestivae lenis Zephyrorum sibilus aurae,
469  Aut per saxa strepens muscoso margine rivus,
470  Aut rari tenuis rumor per compita vulgi,
471  Obruat immani strepitu aures haud minus, ac si
472  A gelido Boreas truculentas sidere pennas
473   Concutiat, qualis, cum sustulit Orithyam:

rumor per compita vulgi,
471  Obruat immani strepitu aures haud minus, ac si
472  A gelido Boreas truculentas sidere pennas
473   Concutiat, qualis, cum sustulit Orithyam:
474  Aut si Nilus aquas spumoso gurgite labens
475  Protinus Aethiopum de verticibus praeruptis
476  Omnes praecipitet deorsum, aut tonitralia caeli
477  Atra ruant iracundo Iove templa superne.

473   Concutiat, qualis, cum sustulit Orithyam:
474  Aut si Nilus aquas spumoso gurgite labens
475  Protinus Aethiopum de verticibus praeruptis
476  Omnes praecipitet deorsum, aut tonitralia caeli
477  Atra ruant iracundo Iove templa superne.
478   Ergo iterum atque iterum sensus non posse fatendum est
479  Corpoream nobis naturam ostendere

sensus non posse fatendum est
479  Corpoream nobis naturam ostendere rerum:
480  Plurima quin etiam, quovis quae in corpore inesse
481  Monstrant, frigus uti nivis est, aut est calor ignis,
482  Aut odor, aut verni florum per prata colores,
483   Aut rerum varius sapor est per texta palati,
484  Lanae mollities, ferri rigor, asperitasque,

est
479  Corpoream nobis naturam ostendere rerum:
480  Plurima quin etiam, quovis quae in corpore inesse
481  Monstrant, frigus uti nivis est, aut est calor ignis,
482  Aut odor, aut verni florum per prata colores,
483   Aut rerum varius sapor est per texta palati,
484  Lanae mollities, ferri rigor, asperitasque,
485  Atque alia e genere hoc, in nullo corpore constant

est
479  Corpoream nobis naturam ostendere rerum:
480  Plurima quin etiam, quovis quae in corpore inesse
481  Monstrant, frigus uti nivis est, aut est calor ignis,
482  Aut odor, aut verni florum per prata colores,
483   Aut rerum varius sapor est per texta palati,
484  Lanae mollities, ferri rigor, asperitasque,
485  Atque alia e genere hoc, in nullo corpore constant

rerum:
480  Plurima quin etiam, quovis quae in corpore inesse
481  Monstrant, frigus uti nivis est, aut est calor ignis,
482  Aut odor, aut verni florum per prata colores,
483   Aut rerum varius sapor est per texta palati,
484  Lanae mollities, ferri rigor, asperitasque,
485  Atque alia e genere hoc, in nullo corpore constant
486  Revera, sed sunt species in mente coortae

nisi esset,
492  Efficere haud ullo pacto, et formare valeret;
493   Nam neque cyanei qui sint, rufique colores,
494  Et veneti, seu vecta procul quo mala sapore,
495  Novimus, aut ullo mentis pertingere quimus
496  Conatu, nisi viderimus, quae corpora fucis
497  Illita sint illis, vel nostro admota palato
498   Mala prius fuerint: tum nullis talia quimus

cognoscere, signis,
500  Ni per se, similis queis sensus inesse videtur.
501  Has neque notitias non intus habere valemus,
502  Cum res poscit, uti cum sensus afficiuntur,
503   Aut mutare aliis; nec, cum dolor urget, eundum est
504  Non sentire potis mens, aut laetarier inde.
505  Quare in materia sensus, animumque movendi
506  Vires esse quidem has cognoscimus: at quid eadem

501  Has neque notitias non intus habere valemus,
502  Cum res poscit, uti cum sensus afficiuntur,
503   Aut mutare aliis; nec, cum dolor urget, eundum est
504  Non sentire potis mens, aut laetarier inde.
505  Quare in materia sensus, animumque movendi
506  Vires esse quidem has cognoscimus: at quid eadem
507  Sint, aut unde fluant, prorsum ignorare fatendum est.

eundum est
504  Non sentire potis mens, aut laetarier inde.
505  Quare in materia sensus, animumque movendi
506  Vires esse quidem has cognoscimus: at quid eadem
507  Sint, aut unde fluant, prorsum ignorare fatendum est.
508   Hos igitur sensus si non largita fuisset
509  Natura, an vires istas constare putares,
510  Tantùm respiciunt quae sensus? proinde queamus

nunquam
592  Admissi; sic et generatim corporis ipsam
593   Naturam per certa sequi nos munera viresque
594  Est opus, et praesto quae sunt, subjectaque nostris
595  Sensibus, aut quae se vario discrimine produnt,
596  Scrutari, et semper majores ducere praedas,
597  Quaeque juvent animum, spoliis ditescere captis
598   Paulatim, et fines impune accedere ad ipsos;

auris
671   Commigramus; at est nihilo minus una eademque
672  Mensura; et quae late per jugera centum
673  Ante extendebant, vel passus mille, pedesve
674  Aequabant totidem, aut lapidis, jactumve sagittae,
675  Post eadem servant etiam intervalla, situsque,
676   Finibus atque îsdem perstant, et limite eodem.
677  Hinc facile est, quoniam mensura refertur, et haeret

diemque, et
716   Solis equos breviore viam tum carpere gyro
717  Per caelum, et stimulis queritur flagrantibus ictos.
718  Otia sic multi naturae indagine fallunt,
719  Aut aliis rerum studiis, quae sponte sequuntur:
720  Et cui foemineo est adstrictum cor in amore,
721   Nocte sedens, carique adspectans oris honorem,
722  Aurorae subitas nimium indignatur habenas;

earum
728  Non erit: afficiet, sed inobservata latebit
729  Vis ea; nam retinet mentem, abducitque voluptas.
730  Qui contra morbo lateris tentantur acuto,
731   Curarum aut saevis aegrescunt morsibus intus
732  Insomnes, tristique agitantur pectora motu;
733  Illis tarda dies, sol caelo figitur alto
734  Torpens, vixque mora evolventur tempora multa.

minores,
749  Atque aliae, non ut minima ulla, vel ultima constet.
750  Succedunt igitur sibi certo tempore mentis
751   Notitiae, quo non multo mora possit earum
752  Tardior, aut citior nobis vigilantibus esse.
753  At varios rerum quia motus cernimus extra,
754  Atque ex hoc opus est specierum continuatam
755  Prodire nobis seriem (quae temporis ipsa

prendere mente;
784  Nam quoniam motus fit, ubi transmigrat ab uno
785  Corpus quodque loco, atque alia se parte receptat
786   Immensi spatii; has ipsas cum cernere partes,
787  Aut loca non possint oculi, quod diximus ante;
788  Est opus, ut nequeant quoque motus, hoc genus, omnes,
789  Mutatos regione situs et cernere inani.
790  Vulgò at corporibus motum perhibemus inesse,

799  Qui loca cum navi permutat non minus ipsâ,
800  Vel quoque cum terra, tellus si nostra movetur,
801   Et circa solem sese, et terrestria transfert.
802  Proinde sedens Tiphys puppi, aut Palinurus in alta
803  Motu corripitur gemino, et quo rapta per aequor
804  It ratis, et tellus quo sese immota volutat
805  Per spatia; at nautis quoque terius additur, illi

818  Corporibus, visisve locis, immotaque cernis,
819  Esse immota, et prorsus ab omni parte quieta?
820  Quandoquidem immoti spatii quoque tum loca possunt
821   Mutari vera; ante oculos aut illa moveri,
822  Ista quiescere cum cernis, quis spondeat auctor,
823  Accidere haec prorsus non contra, haec nempe moveri,
824  Illa quiescere, et immoti statione tenere

in corpora multa
841   Interdum efficiunt, aliud referatur ad illa
842  Si tum corpus, uti queat apparere moveri,
843  Stet licet, ut nautis montesque, urbesque recedunt,
844  Aut tardove, citove magis transire meatu.
845  Non igitur veros referendo noscere motus,
846   Nam non apparent, qua sunt ratione, valemus.
847  Pluribus exemplis manifestum reddere possim

hoc tibi constet
909  Major mobilitas; producto a tempore contra
910  Illa remissior existat, spatioque minuto.
911   Propterea breviore viam qui tempore eandem,
912  Aut mage quae longa est, in eodem tempore carpunt,
913  Prae reliquis laudantur equi, palmamque reportant
914  Cursores: animos spectantum a plausibus acres
915  Exacuunt, quatiuntque jubam, insultantque

proinde
920  Mobilitas crescat, vel diminuatur, oportet.
921   At metimur eam minimo tum in tempore quovis
922  Correpto spatio, minimo nam tempore lapsum
923  Augeri nihil, aut minui finxisse licebit;
924  Temporis ad primum minimi si scilicet ortum,
925  Auctum quidquid erit, referamus, quidquid ademptum.
926   Denique se celerans aequaliter, atque retardans

unquam.
1142  Munera quandoquidem, quae nos communia toti
1143  Semper materiae sensuque et mente tuemur,
1144  Quaeque nec intendi valeant, nec deinde remitti,
1145   Ut calor, aut frigus, sed perstant una, eademque,
1146  Munera materiae generatim ea totius esse
1147  (Quo mundi sit cumque loco, terrave sub ima,
1148  Vel cum sideribus per magnum consita caelum)

humor;
1161  Sic nobis, quodcumque superfluit, est resecandum
1162  Legibus in nostris, effecta ut singula privas
1163  Non habeant causas; sed quae sunt unius illa
1164  Ordinis aut generis, causa peragantur ab una,
1165   Ni plures nova fors ratio, manifestaque poscat.
1166  Simplex propterea causa est, animalia vulgò
1167  Omnia vitalem qua reddunt, atque reducunt

1170   Qua cadit in terram deorsum demissus ab alto
1171  Hic lapis ad colles septem, et Tyberina fluenta,
1172  Quàm Thamesin propter, vel Nili, et ad ostia Gangis,
1173  Aut regna Oceani pelago divisa sonanti?
1174  Non tamen haec ita certa putes, ita tuta profecto
1175   Esse, ut non possint veluti per lubrica labi
1176  Interdum gressus, constructaque sidere moles.

1182  Fallitur interdum; letho quia plectier ipso,
1183  Si quis perjurus quoque sit, vel si quis adulter,
1184  Possit, et innocuum qui civem occiderit, et qui
1185   Prodere tentarit patriam, aut incendere templa,
1186  Contemptor Superûm, justique eversor, et aequi.
1187  Diversae diversa queunt nam crimina leges
1188  Supplicio ulcisci, nocuamque extinguere vitam.

extinguere vitam.
1189  Sic in natura simili ratione videmus
1190   Quae peragi, valeant non causa existere ab una;
1191  Idem possit enim varia vi motus oriri
1192  Corporis, aut parti nimirum corpus ab una
1193  Quae trahat, opposita vel idem quae parte repellat.
1194  Ergo licet multis sat causa sit unica rebus
1195   Saepe, tamen quoniam nos inde excludere clara

1312  Hinc quia quodque suo finitur limite corpus
1313  A variis opus est extra, omnigenisque figuris
1314  Ut queat includi, semperque obeatur ab una,
1315  Utque triquetra eadem, aut quadrata, rotundave constet,
1316  Conum, aut pyramidem, rhombum, teretemve columnam,
1317  Aut quamcumque aliam referat multangula formam.
1318  Atque hìc scire licet de multis, quae tibi certa

1313  A variis opus est extra, omnigenisque figuris
1314  Ut queat includi, semperque obeatur ab una,
1315  Utque triquetra eadem, aut quadrata, rotundave constet,
1316  Conum, aut pyramidem, rhombum, teretemve columnam,
1317  Aut quamcumque aliam referat multangula formam.
1318  Atque hìc scire licet de multis, quae tibi certa
1319  Mensores facili possint ostendere pacto,

1314  Ut queat includi, semperque obeatur ab una,
1315  Utque triquetra eadem, aut quadrata, rotundave constet,
1316  Conum, aut pyramidem, rhombum, teretemve columnam,
1317  Aut quamcumque aliam referat multangula formam.
1318  Atque hìc scire licet de multis, quae tibi certa
1319  Mensores facili possint ostendere pacto,
1320   Molem nempe parem, vel eandem posse figuris

mutare locorum.
1352  Novimus a motu in proprias quin corpora partes
1353  Disjungi; inter se partes nam saepe videmus
1354  Corporis unius motu variante cieri;
1355   Ocyor aut meat haec, aut tardior illa, meatu
1356  Sive alio longe latera in diversa feruntur;
1357  Atque ita discedunt a sese, disque trahuntur
1358  Mutuà, ut hinc proprias revera corpora findi

1352  Novimus a motu in proprias quin corpora partes
1353  Disjungi; inter se partes nam saepe videmus
1354  Corporis unius motu variante cieri;
1355   Ocyor aut meat haec, aut tardior illa, meatu
1356  Sive alio longe latera in diversa feruntur;
1357  Atque ita discedunt a sese, disque trahuntur
1358  Mutuà, ut hinc proprias revera corpora findi

1360   Et licet hae facili semper ratione revelli
1361  Non possint, sic interdum stipata cohaeret
1362  Materies; tamen haud, manibus quod prendere possis,
1363  Quidquam erit, ut nulla valeat vi, aut arte resolvi,
1364  Imminuique, suis divulsis partibus a se.
1365   Quatenus, at quis erit, quantoque labore secari
1366  Materies queat, ut noscat? quae tenuibus extat

1384  Quae pueris (dubitemne, tibi?) notissima constant,
1385   Omnibus e genere hoc conscriptaque lectaque chartis:
1386  Scilicet exiguum cum lata extenditur aurum
1387  In folia, aut flavo producti cortice filum
1388  Contegit argenti, perparvo tincta virenti
1389  Cum sale se in viridem multa induit unda colorem,
1390   Cum vel amaracini late sparguntur odores

ratione receptum
1430   Corporis invertens, ut mota exinde quiescant,
1431  Quaeque quieta manent, moveantur; motibus illis
1432  Vel demat motus, alios addatve recentes,
1433  Aut alia transire via, et procurrere cogat.
1434  Jamque hinc ipse potes per te cognoscere, jungi
1435   Haud frustra cum vi tam distans nomen inertis;
1436  Nimirum, quoniam a nisu vim dicimus ipso,

recentem;
1442  Mutandique odium videantur inertia ob istud.
1443  Inspice quod volvunt herbaram molle per aequor
1444  Ludentes pueri, per florea prata rotundum
1445   Aut ebur, aut lignum; recta fugit, et sua, vernas
1446  Quà fugit, inclinans frondes, vestigia linquit,
1447  Nec deflectit in hoc coepta a regione, nec illud
1448  In latus; a recta medius nisi forte

recentem;
1442  Mutandique odium videantur inertia ob istud.
1443  Inspice quod volvunt herbaram molle per aequor
1444  Ludentes pueri, per florea prata rotundum
1445   Aut ebur, aut lignum; recta fugit, et sua, vernas
1446  Quà fugit, inclinans frondes, vestigia linquit,
1447  Nec deflectit in hoc coepta a regione, nec illud
1448  In latus; a recta medius nisi forte lapillus

1446  Quà fugit, inclinans frondes, vestigia linquit,
1447  Nec deflectit in hoc coepta a regione, nec illud
1448  In latus; a recta medius nisi forte lapillus
1449  Cogat abire via, aut secti pars edita trunci.
1450   Atque ea quo saxis, quo sit magis aspera glebis
1451  Planities, motum hoc citius tum sistier illum
1452  Est opus: ast idem laevi licet aequoro pergat,

1459  Tempore, non aliam quaerendum est corpore in ipso,
1460   Ne causis causas alias addamus inanes.
1461  Ipsum igitur per se non ullo tempore corpus
1462  Quit mutare suos, aut prorsus tollere motus.
1463  Ergo est illud iners, et semper fungitur hac vi.
1464  Proinde globum quoque si magno jaculeris eundem
1465   Nisu per liquidum projectans aëra, vel cum

si sit
1618  Sustentata minori, at non obliquà trahente
1619  Pondere: sic aequo pinus per caerula cursu
1620   Provehitur, lenis si a puppi spiritus Euri
1621  Incitet, aut Aquilo simul hinc, simul et Notus illinc,
1622  Et quatiat funes, illisaque sibilet aura.
1623  Percipe praeterea, projectum dum loca tranat
1624  Corpus, in exigui cujusvis temporis ortu

1766  Hoc genus, inverso patefit, si dicta retexas;
1767  Invenies siquidem, curvo si tramite pergat
1768  Corpus, quaeque suis ut respondentia semper
1769  Temporibus, fili aut radii vestigia constent,
1770   Esse illas vires extrinsecùs advenientes
1771  Directas ad idem punctum debere, nec omnes
1772  Non omni de parte simul concurrere in unum.

1823  Percipimus corpus, nos quaedam hic nomina, quae res
1824   Vel signant varias, vel easdem, saepe cavendum,
1825  Ut noscamus, et ut discrimina quaeque notemus.
1826  Et nisus primò, aut conatus corporis ille,
1827  Quo tendit per iter frustra procurrere rectum,
1828  Atque viâ, flexos arcus quae tangit, abire,
1829   Illa eadem certe est, quae dicitur insita, inersque

illud amore
1882  Dicatur corpus, si res ferat ipsa, metumve,
1883  Spemve inter, positum simul avertique, rapique;
1884   Nec dubitem interdum nostris in versibus ipse
1885  Aut his, aut, genus hoc, aliis quoque vocibus uti.
1886  At si his nominibus se veram exponere credant
1887  Rem, neque non propriam verborum, cum fugientem
1888  Vim dicunt, pugnas, librari, vincere,

amore
1882  Dicatur corpus, si res ferat ipsa, metumve,
1883  Spemve inter, positum simul avertique, rapique;
1884   Nec dubitem interdum nostris in versibus ipse
1885  Aut his, aut, genus hoc, aliis quoque vocibus uti.
1886  At si his nominibus se veram exponere credant
1887  Rem, neque non propriam verborum, cum fugientem
1888  Vim dicunt, pugnas, librari, vincere, vinci,

1901  Non minus est servare tenax, et juncta tenere
1902  Effectis aliena suis, nec respuit ulla,
1903  Queiscumque adveniant laterum de partibus unquam.
1904   Non igitur pugnant, non vinci, aut vincere possunt;
1905  Cumque repulsantis, cumque impellentis eandem
1906  Vis, modo uti docui, mensuram dicimus esse,
1907  Sub verbone aliud latet hoc, nisi, quae loca corpus,

cadat; infiniti
2015  Flexus quandoquidem non tum minus efficiuntur.
2016  Adde, quod interdum, quamvis vis extera vincat,
2017  Interdum vincetur, ut inter se magis ipsae,
2018  Aut minus hinc illinc obliquae sunt regiones,
2019   Tangentisque viae, et punctum pergentis ad illud.
2020  Tum sua si ductus redit in vestigia circum
2021  Orbis, et inceptus proprios cum finibus aptat

2132  Sectari, ut par est, porro mirabere raros;
2133  Divitiarum etenim, vel fortior ambitionis
2134   Tunc illos saepe ex transverso corripit aestus
2135  Praecipites, magis aut stimulis agitantur amoris.
2136  Nimirum molli cui flexa cupidine corda
2137  Jamdudum, videt interdum rem funditus omnem
2138  Labi, atque absumi vires, fanaeque parari

et ab usibus, atque
2171  Exemplis, demum ex ipsis affectibus intus,
2172  Qui magno quatiunt animum plerumque tumultu,
2173  Impelluntque, leves ut jactant per mare venti
2174   Aut puppim, aut vacuo pendentia nubila caelo.
2175  Hinc nobis adeo divisis, disque sipatis
2176  Undique multiplici votorum tot ratione,
2177  Magnarum, quaeque aeterno sunt pondere, rerum

atque
2171  Exemplis, demum ex ipsis affectibus intus,
2172  Qui magno quatiunt animum plerumque tumultu,
2173  Impelluntque, leves ut jactant per mare venti
2174   Aut puppim, aut vacuo pendentia nubila caelo.
2175  Hinc nobis adeo divisis, disque sipatis
2176  Undique multiplici votorum tot ratione,
2177  Magnarum, quaeque aeterno sunt pondere, rerum

164  Ipsa loco, atque aequis librari viribus illic.
165   Undarum tenues post imbrem conspice guttas
166  Frondibus haerentes pingui lanugine tectis,
167  In guttas inflexa argenti aut pondera vivi,
168  Quarum sic tenues quaedam vis mutua jungit
169  Particulas, ut sint externa fronte rotundae;
170   Ea tamen ex omni cum circum parte prematur
171  Gutta,

corpora sese
211  Inter confligunt, et colliduntur utrinque.
212  Paulum has propterea divertimus in rationes.
213  Primò rebus in his nostra tria corpora mente
214  Possumûs, aut species horum distinguere ternas.
215   Dura vocamus enim, quae vi quantalibet icta,
216  Et compressa suam nequeant mutare figuram;
217  Mollia sed contra queiscumque a viribus acta

424  Possumus, exemplo similem et rem pandere ficto?
425   Hi, quòd amicitiae coierunt foedere pulchro
426  Inter se, paribus semper quae gaudet, et aequis,
427  Invenit et similes, aut efficit, undique vectant
428  Communem in cumulum, quod cuique est divitiarum:
429  Proin jure aequato, fuerat qui ditior ante
430   Coetus amicorum, tanto sibi repperit auri

438  Alterum at immotum si sit, vel fronte vicissim
439  Obversa hinc illinc pariter concurrat utrumque,
440   Exprimere exemplo, quid tum quoque fiat, eodem
441  Possumus, aut nullas geminis de coetibus uni
442  Prorsus divitias fingentes esse, alieno
443  Ipsum aut aere premi contra, multoque gravari
444  Foenore, tum siquidem geminorum foedere juncto

concurrat utrumque,
440   Exprimere exemplo, quid tum quoque fiat, eodem
441  Possumus, aut nullas geminis de coetibus uni
442  Prorsus divitias fingentes esse, alieno
443  Ipsum aut aere premi contra, multoque gravari
444  Foenore, tum siquidem geminorum foedere juncto
445   Vel nihil in cumulo superabit, si referendo
446  In medium fuerit par, quod debebitur, auro;

gravari
444  Foenore, tum siquidem geminorum foedere juncto
445   Vel nihil in cumulo superabit, si referendo
446  In medium fuerit par, quod debebitur, auro;
447  Sin minus, aut majus contra, vel uterque, necesse est,
448  Summa aliquid ferat ex illa non prorsus inani,
449  Pars divisa utrumque alieni vel premat aeris;
450   Nimirum vel uterque suo, vel uterque alieno

819  Continuo urgentem conatu corpora deorsum,
820   Si quid et officiat lapsuris, illa prementem
821  Haud minus, aequali semper vi, sive locentur
822  Altius in summa turre, aut depressius ima.
823  Nonne vides, cum nos corpus grave tollere terra
824  Coepimus, ut gravitas obstat, contraque repugnat?
825   Ut nostrum in nobis, quo tum contendimus, ipsis

847  In praeceps: ideo tectorum a culmine summo
848  Sublimis vitam casus rapit, ossaque frangit
849  Allidens durae corpus miserabile terrae:
850   Lubrica sed gradiens qui per loca labitur, aut ex
851  Offensu, se tollit humo citus, incolumisque,
852  Plusque pudor, vulgi circum ridente corona,
853  Contristat, quam, quem sentit per membra dolorem.
854  Extemplo

1019  Aestimat at vires, quas fingit vivere, quantum est,
1020   Corpore, et in sese repetita mobilitate;
1021  Uno in corpore uti, duplo quod forte feratur
1022  Ocyus, aut triplo, vis incrementa receptet
1023  Bis gemina haec vivens, triplicive ter ordine crescat.
1024  Fama volat, totum nova nomina spargit in orbem,
1025   Auctoremque refert: accedit protinus olli

1066  Demittunt acres animos, victique recedunt;
1067  Saevius insurgunt contra, majoraque cogunt
1068  Subsidia audaces, opibusque recentibus armant,
1069  Instaurantque acies. Aut creta, aut unguine terram
1070   Constratam feriunt minus alta, magisque cadente
1071  Per loca vel plumbo deorsum, ferrove rotundo.
1072  Protinus aspiciunt impressam a pondere fossam,

1066  Demittunt acres animos, victique recedunt;
1067  Saevius insurgunt contra, majoraque cogunt
1068  Subsidia audaces, opibusque recentibus armant,
1069  Instaurantque acies. Aut creta, aut unguine terram
1070   Constratam feriunt minus alta, magisque cadente
1071  Per loca vel plumbo deorsum, ferrove rotundo.
1072  Protinus aspiciunt impressam a pondere fossam,

1125   ET subeuntem humeris, onera et pretiosa ferentum
1126  Certatim portus late, ripaeque resultant;
1127  Ergo via qui fert, inquit, grave pondus eadem,
1128  Ipse gradu cunctante ferens eat, aut properante,
1129  Impendet vires aequas, parilemque laborem.
1130   Ast hoc majores contra sub mole videntur
1131  Absumi vires, quo tardius iter, onusque
1132  Plus humeros

in arcus,
1319  Nec magis hinc crassus, magis hinc subtilis, ut ovum est.
1320   Praeter at hoc ovi nomen, nos possumus illum
1321  Effigiem secto de cono dicere primam,
1322  Aut formam, aut etiam speciem, primamque figuram.
1323  Quo minus obliqui, cum pergis frangere, ductus
1324  Sunt, opus est, aequum paulatim accedat ad orbem
1325   Orbis hic, et tandem, terga excurrentia

1319  Nec magis hinc crassus, magis hinc subtilis, ut ovum est.
1320   Praeter at hoc ovi nomen, nos possumus illum
1321  Effigiem secto de cono dicere primam,
1322  Aut formam, aut etiam speciem, primamque figuram.
1323  Quo minus obliqui, cum pergis frangere, ductus
1324  Sunt, opus est, aequum paulatim accedat ad orbem
1325   Orbis hic, et tandem, terga excurrentia longe

1469  Finitor serpens regionibus: a mediisque
1470   Istis quae caeli distant aequaliter oris
1471  Sublimes, humilesque plagae quaecumque, per aequa
1472  Intervalla ferent ea ferri, aut pondera plumbi
1473  Missa, in eas si forte tubi direxeris ora.
1474  Jam si tantundem, quantum, eum rectus in auras
1475   Conscendit globus a succenso pulvere, confit,

mobilitates
1581  Omnes esse pares, quae tum crevere ruendo,
1582  Aspicies, terramque pari contingere cursu
1583  Corpora. Quapropter de culmine corrpus eodem
1584  Si cadat, aut recta, aut quaecumque per aequora labens
1585   Prona, pari semper terram venit impete ad imam;
1586  Non par tempus erit lapsùs tamen, et mage longum
1587  Per spatium qui fit, casus diuturnior ille

1581  Omnes esse pares, quae tum crevere ruendo,
1582  Aspicies, terramque pari contingere cursu
1583  Corpora. Quapropter de culmine corrpus eodem
1584  Si cadat, aut recta, aut quaecumque per aequora labens
1585   Prona, pari semper terram venit impete ad imam;
1586  Non par tempus erit lapsùs tamen, et mage longum
1587  Per spatium qui fit, casus diuturnior ille est:

discrimina flexùs.
1693  Negligere ista queas, et non errare profecto,
1694  Rebus ubi magnis referantur tenuia: verum
1695   Non ita, si parvis aeque de rebus agatur,
1696  Aut etiam fortasse minoribus; ista necesse est
1697  Non vanescentem tum partem totius esse.
1698  Nunc igitur, chordam quoniam quamcumque per omnem
1699  Pars eadem gravitatis agit tenuissima quamvis,

inde
1839  Multiplex, variusque (licet quod fingere) flexus,
1840   Esse eadem prorsus, quae tum essent, illa per unum
1841  Aequor su ruerent aeque alto pondera casu,
1842  Aut illinc rectà deorsum si lapsa venirent.
1843  Tum constructarum numerus, brevitasque viarum
1844  Si tantùm increscant, via desinat omnis in unam
1845   Ut curva, flexamque viam, non flexus ubi

corpus
1875   Circuitùs partem, cursum fateare, necesse est,
1876  Queislibet in punctis tanto magis esse, minusve
1877  Obliquum ad terram, quanto mage puncta recedunt,
1878  Aut minus haec medio de puncto, scilicet imo.
1879  Propterea, remanet cum duplo hic longior arcus,
1880   Aut brevior, duplo flexus tunc amplior ille,
1881  Tenuior aut contra est, ille, inquam, quem plaga

minusve
1877  Obliquum ad terram, quanto mage puncta recedunt,
1878  Aut minus haec medio de puncto, scilicet imo.
1879  Propterea, remanet cum duplo hic longior arcus,
1880   Aut brevior, duplo flexus tunc amplior ille,
1881  Tenuior aut contra est, ille, inquam, quem plaga motùs
1882  Producta ad terram cum terra conficit aequa:
1883  At supera a dictis deduces vim

1878  Aut minus haec medio de puncto, scilicet imo.
1879  Propterea, remanet cum duplo hic longior arcus,
1880   Aut brevior, duplo flexus tunc amplior ille,
1881  Tenuior aut contra est, ille, inquam, quem plaga motùs
1882  Producta ad terram cum terra conficit aequa:
1883  At supera a dictis deduces vim gravitatis
1884  Perpetuò sese obliquantem, ut diximus ante,

convertit ad oras
1906  Aestiferae regionis; ea nam protinus aura
1907  Retrorsum abriperetur; at hinc obliqua sub curum
1908  Dirigitur, zephyros illinc conversa tuetur,
1909  Aut sedes, furit unde nigrantibus africus alis,
1910   Velaque dextrorsumque, sinistrorsumque revolvit.
1911  Corpora diversa facito regione locata
1912  Ut duo concipias, spatiis tribus alterum ut extet

1971  Hic etiam ascensùs sunt tempora, descensùsque
1972  Omnia, inaequales sint arcus quamlibet, aequa.
1973  At quae est mobilitas punctis sublimibus aeque,
1974  Imae aut valle viae, toti, quod corpora tranant,
1975   Respondet spatio; hanc ipso metimur et arcu;
1976  Nam via majori pensari mobilitate
1977  Major, ut existant paria omnia tempora, debet.

deinde
1984  Quae valeas rebus, peragis quas, sive revolvis,
1985   Quaeque alio nequeant facili mitescere cultu?
1986  Sic quoque cum magnos captura palatia reges
1987  Apparat, aut populi plausum exceptura theatra
1988  Aedificare Faber, laxisve educere templa
1989  Porticibus, celsasque tholo contingere nubes,
1990   Multa prius movet in rebus, simulacraque parva

utilitates
2144  Magnae itidem non hoc triplici referantur ab usu?
2145   Nonne videmus enim, cum laxa per atria late
2146  Herculeas pulchro vires simulare colore
2147  Apparat, aut belli Trojani incendia Pictor,
2148  Sive tuos Caesar devicto ex orbe triumphos,
2149  Sive ignes Galatea tuos, per caerula ponti
2150   Quae veheris Siculi, flagrantia desuper altis

2170   Surgentemque polum, solemque, vagantiaque astra,
2171  Et motus, variasque vias, atque inde labores
2172  Possumus et lunae, et solis praedicere certos.
2173  Semina praeterea, quibus aut procera cupressus
2174  Provenit, aut quercus frondosis maxima ramis,
2175   Atque arbusta alia, et frutices, herbaeque virentes,
2176  Quid multis sunt visa, nisi arbos parvula longe;

2171  Et motus, variasque vias, atque inde labores
2172  Possumus et lunae, et solis praedicere certos.
2173  Semina praeterea, quibus aut procera cupressus
2174  Provenit, aut quercus frondosis maxima ramis,
2175   Atque arbusta alia, et frutices, herbaeque virentes,
2176  Quid multis sunt visa, nisi arbos parvula longe;
2177  Aut herbae, aut fruticis conductae, conque

2174  Provenit, aut quercus frondosis maxima ramis,
2175   Atque arbusta alia, et frutices, herbaeque virentes,
2176  Quid multis sunt visa, nisi arbos parvula longe;
2177  Aut herbae, aut fruticis conductae, conque volutae
2178  In sese effigies tenuissima, nec tamen ulla
2179  Parte carens? Unde ipsa animantum saecla creantur,
2180   Esse quid ova putent, nisi eorum exilia

2174  Provenit, aut quercus frondosis maxima ramis,
2175   Atque arbusta alia, et frutices, herbaeque virentes,
2176  Quid multis sunt visa, nisi arbos parvula longe;
2177  Aut herbae, aut fruticis conductae, conque volutae
2178  In sese effigies tenuissima, nec tamen ulla
2179  Parte carens? Unde ipsa animantum saecla creantur,
2180   Esse quid ova putent, nisi eorum exilia structa,

viritim
2186  Per capita ipsa eat ordinibus comprensa? Quis armis
2187  Quam valeat sumptis exercitus, autumet ante,
2188  Quam cujusque sciat vires, animosque cohortis,
2189  Aut turmae, peditisque etiam cujusque, equitisque,
2190   Bellandique modos varios, artemque cruentam?
2191  Pastor oves numerat, proprias cognoscere cum vult
2192  Divitias, tauros et jugera durus

2225   Denique cunctantem vel te quoque percutit hostis
2226  Protinus adveniens, circumventumve paratas
2227  Ducit in insidias, cogitque occumbere victum,
2228  Turpiter abiectis captivum aut dedier armis. LIBER TERTIUS
1   Naturae variam cupidus dum persequor artem,
2  Et leges

125   Privatos quoniam mediocres condere census
126  Est opus, ut magnum, quidquid commune, sit unum,
127  Pro quo quisque, velut proprio, depugnet in hostem,
128  Propterea haud nimium laudem, aut stipendia poscens
129  Prae Patria incolumi; pro qua profundere vitam
130   Dulce sit: a veteri non quidquam more remittat
131  Majorum, priscisque novos a rebus ad usus

inferiora petitis,
362  Inflectuntque viam, clivosa ut valle, cavatam;
363  Quippe ita demissas post impetus evehit ipse
364  Ocyor apricum ad collem, frondentis ad umbras
365   Aut nemoris: tremit improviso oppressa columba
366  Ungue super; gaudetve suo consorte recepto
367  Protinus, et teneros meditari coeptat amores.
368  At nos huc ratio natura certior ipsa

per arcùs,
422  Hoc quoque nosse, ubi jam prolapsum corpus ad imum
423  Venerit aequi orbis, vel ab aequo cujus origo est,
424  Quem tibi nimirum nuper signavimus, arcùs,
425   Aut flexi alterius cujusviscumque meatus,
426  Si convertere iter sursum cogatur eadem
427  Protinus impulsum, qua se tum denique agebat,
428  Mobilitate, viam releget, saliensque meabit,

revolve.
457  Concipe propterea suspenso in corpore quidquid
458  Ponderis est, puncto compressum cogier uno,
459  Expertemque omni virgam gravitate relinqui,
460   Demissum aut filum. Punctum se flectet in arcus
461  Haud alia ratione means, salietque, cadetque,
462  Ductibus ac si îsdem solido foret aere cavatum,
463  Laevi aut marmore iter, corpusque volubile sese

460   Demissum aut filum. Punctum se flectet in arcus
461  Haud alia ratione means, salietque, cadetque,
462  Ductibus ac si îsdem solido foret aere cavatum,
463  Laevi aut marmore iter, corpusque volubile sese
464  In sectos huc, atque illuc provolveret arcus.
465   Quae vires hic namque premunt sola desuper, illic
466  Distendunt filum deorsum, virgamve trahentes,

638  Scilicet in rebus, quarum praeclara, severae est
639  Plena tamen laudis, multique ars plena laboris.
640   Ut patrio aequoreas cum solvit littore longe
641  Pinus itura vias, peregrina aut merce laborans
642  Ingreditur notos cum post discrimina portus,
643  Laeta coronatis pergit Dîs, atque secundos
644  Pandit vexilla ad vetos: latera omnia

657  Rebus ab his pulchrae assequitur dein praemia laudis
658  Scilicet, et facilem vitam, placidamque senectam.
659  Sic me, cum longi vel finis carminis instat,
660   Ordior aut alios iterum post otia cursus,
661  Pulchra juvat praeferre animis spectacula, et artem,
662  Qua facilis, vulgo plaudenti ostendere nostram,
663  Ludentesque velut, quo tum rapit aura, volamus

709  Distenso, similique ab origine prorsus oriri.
710   Sic propriam proles non unquam vera parentem
711  Ulla referre potest, non guttam gutta, nec alta
712  In sylva glandem glans, aut frons altera frondem.
713  Quae prior extiterit via, quaeque sit edita porro,
714  Ambigeres, aliamque alii praeferre nequires,
715   Proque alia sine fraude aliam proponere posses,

759  Per caelum, paribus nec anhelos urget habenis
760   Alipedes, et proinde dies non efficit aequos:
761  Exiguum tamen est discrimen, prendere vulgus
762  Quod nequeat sensu, aut ulla ratione videre.
763  Nam cum quemque diem divisum cernat in horas
764  Esse quater fenas, nec parvula prorsus earum
765   Percipiat momenta, quibus distare necesse est,

782  Quae superet, terrae spatiumque, plagamque petitae.
783  Spes rata si nautis tentantibus illa fuisset,
784  Num foret inventum majus, num pulchrius isto,
785   Num generi utilius nostro, aut divinius usquam?
786  Proin vitae ingentes optatum est semper ad usus,
787  Servaturum et opes multorum, et denique vitam.
788  Plurima propterea fulvi promissa metalli

807  Tantundem qui distet ab axe, oriensque, cadensve
808  Sol pariter, sibi visus ut est, queat unde videri.
809  Et jam principio cognoscere cardinis oras
810   Sol facit, aut caelo sidus quodcumque sereno;
811  Quam procul a nostro, si serves, transeat astrum
812  Vertice, quamque polo mundi procul ardeat ipsum,
813  Si noscas alicunde; quod a caelestibus ante

862  Nam quae alia est ratio numerati temporis omne
863  Pro varia regione locorum percipiendi
864  Discrimen, veluti cum deficit intercepto
865   Lumine luna, jovis clarum aut quae sidus oberrant
866  Astra, nec est facilis, vastum neque tuta per aequor.
867  Nunquam nauta vigil numeris rem tanget, ut illis
868  Non aliquis semper, qui turbet multa, sit error.

nam motibus extra
904  Officit incertus motus, nec pellitur aeque
905   propterea, interdum et procursus desinit omnis.
906  Est etiam, ut fiat mutato pendula caelo
907  Longior aut brevior se vibrans virga, caloris
908  Propter saepe vices, et frigoris; omnia namque
909  Aestu extenduntur, retrahuntur dura metalla
910   Frigore: at has etiam in regione subibit eadem

1000   Nil oberit pariter, mage num sint mutuà partes
1001  Vicinaeve minus, nimirum an densus, an sit
1002  Rarius impulsum corpus. Si fingere cera
1003  E molli tentes, aut fictas concipis esse
1004  Aequales bis quinque pilas; aequaliter omnes
1005   Per sese videas seorsum descendere lapsas:
1006  Filo junge novem medio; labentur ut ante,

intra
1097  Corporibus: primùm, liquidae quod semper eundo
1098  Finduntur partes, et iter vi rumpitur illud:
1099  Deinde, graves quod labuntur gravia illa per auras,
1100   Aut lymphas, aut materiam quamcumque fluentem.
1101  Pendet causa prior non causa a simplice; namque est
1102  Corporis et facies commoti, mobilitasque,
1103  Ipse fluens etiam liquor, ut densusque, tenaxque

1097  Corporibus: primùm, liquidae quod semper eundo
1098  Finduntur partes, et iter vi rumpitur illud:
1099  Deinde, graves quod labuntur gravia illa per auras,
1100   Aut lymphas, aut materiam quamcumque fluentem.
1101  Pendet causa prior non causa a simplice; namque est
1102  Corporis et facies commoti, mobilitasque,
1103  Ipse fluens etiam liquor, ut densusque, tenaxque est,

1176  Debent pro numero, queis constant, particularum.
1177  Inde, leves quas res vocitant, non ejaculari
1178  Posse putant valido motu, et perniciter ire;
1179  Excussus funda veluti lapis, aut grave plumbum
1180   Effugit ingenti per longos impete tractus:
1181  At subito validis quamvis projecta lacertis
1182  Pluma cadit, vix ut geminas procurrat in ulnas;

1224  Dicendum est. cuncta hìc diverso a pondere pendent:
1225   Pondera metimur, sub eadem corpora mole
1226  Mutuà cum referuntur; et hinc graviora vocamus
1227  Esse aliis alia, aut etiam leviora vicissim;
1228  Vel cum diversae aequali sunt pondere moles;
1229  Quod minus, illud enim gravius. Gravitasque per omnes
1230   Aeque particulas cum sit divisa, necesse est,

liquenti,
1238  Aequali quae pondus idem sub mole receptet,
1239  Quid faciet? deorsumne cadet? partesque liquentes
1240   In latera ejiciet, superàque exurgere coget?
1241  Aut cur decedent, si par est pondus eisdem,
1242  Vique pari pollent, velut illud, subtus eundi?
1243  Num saliet? quibus impulsum sed viribus, aeque est
1244  Si pollens, ac particulae sub mole liquentes

in arcum,
1420   Si moveatur, eritque duplex proin impetus ipsi,
1421  Nec nisi cum duplici librabit pondere sese
1422  Opposito. Alterutri si tum superaddere tentes
1423  Aut spatii, aut aliquid quoque ponderis, efficies, ut
1424  Pars haec vincat, at illa per auras victa feratur.
1425   Sic igitur quanto corpus vicinius ipsi
1426  Sit puncto, sit idem tanto quoque majus,

1420   Si moveatur, eritque duplex proin impetus ipsi,
1421  Nec nisi cum duplici librabit pondere sese
1422  Opposito. Alterutri si tum superaddere tentes
1423  Aut spatii, aut aliquid quoque ponderis, efficies, ut
1424  Pars haec vincat, at illa per auras victa feratur.
1425   Sic igitur quanto corpus vicinius ipsi
1426  Sit puncto, sit idem tanto quoque majus, oportet,

scilicet ipsa.
1495   Mille aliis variata modis quoque machina nobis
1496  Plurima conficitur, dentesque adhibere rotarum
1497  Proderit, ut possint augeri mobilitates,
1498  Aut minui; quacumque voles ratione per illas
1499  Ponderibus demes, momentaque viribus addes.
1500   Turbari tamen has aliquid tu percipe vires,
1501  His probe servari nec rebus posse, ubi funes

gravetur,
1539  Illi accedere item molis pars tertia debet.
1540   At non imminui pondus, neque crescere debet,
1541  Ut trahere incipiat, tantùm si forte minuta
1542  Corporis, aut aucta est facies, qua tangitur aequor,
1543  Proin vis, mutata hac, manet haud mutata resistens.
1544  Quamvis laeve igitur corpus quodcumque globosum
1545   Vel paulum declinato non marmore possit

1683  Ast etiam aequali motu properabit, eo quod
1684  Si quoque concipias aliam, quae recta sit illi,
1685   Planitiem quamcumque, viae, debebit id ipsi
1686  Sive propinquare aequali, aut discedere lapsu
1687  Aequis temporibus, proin usque aequaliter ire.
1688  Praeterea quotvis si puncta, aut corpora cumque
1689  Inter sese et agant, et agantur mutuà, vires

1685   Planitiem quamcumque, viae, debebit id ipsi
1686  Sive propinquare aequali, aut discedere lapsu
1687  Aequis temporibus, proin usque aequaliter ire.
1688  Praeterea quotvis si puncta, aut corpora cumque
1689  Inter sese et agant, et agantur mutuà, vires
1690   Quantumvis variae fuerint, legesque movendi
1691  (Semper ut existant motus tamen aequalesque,

nec istis
1714  Mutari junctis spatiorum summa valebit.
1715   Denique vel curvo quocumque, vel impare motu
1716  Scilicet illa tibi, quae diximus ante, ferantur
1717  Puncta, aut corpora, uti tamen ille sit ortus inerti
1718  Sola a vi, solis itidem cum viribus illis
1719  Internis, quibus inter agunt se corpora, junctâ;
1720   Id punctum commune suum tum sive quietis,

marmor aquarum;
1750   Fiat inaequalis cum paulum montibus illa,
1751  Vallibus atque cavis; hic surgit, sidit at illic.
1752  At si de terra montes evellier alti
1753  Possent aut omnem tegerent maria undique terram,
1754  Aequor continuum foret, et nil surgeret usquam.
1755   Jam simul undarum facies, terraeque profecto
1756  Non est plana; sed, ut globus ingens, ut pila

1765   Qui terrae ad gelidas venit oras; quique vicissim
1766  Hinc remeat, sese illa humili demittere caelo:
1767  Quique ortus, obitusve petunt, orientia mundi
1768  Ocyus astra vident, aut serius; ipsaque saepe
1769  Sic peragrata fuit, quam magna est, vastaque, tellus,
1770   Oppositoque viae mirantes tramite, non quo
1771  Decessere viri, ad patrios rediere penates.

1887  Illa, movet filum quanto productius; atque
1888  Si minor est, illo decrescere diminuique
1889  Ordine, quo filum; sic respondere vicissim,
1890   Augerique pari pacto, aut decrescere debent.
1891  Ast alii infidos illo tentamine sensus,
1892  Servantisque manum culpabant, et referebant,
1893  Si quid erat varium, mutato denique caelo.

1910   Aeque monstrabant aequo pro tempore longum,
1911  Distabant spatiis, tellus qua lata patescit,
1912  Ut cadere in sensus discrimina parvula possent.
1913  Deinde urens quae sol, aut sole potentior ignis
1914  Addiderant longum in tractum incrementa metallis,
1915   Non ea tanta quidem, sat ut essent, visa profecto.
1916  Ferri virga pedes in sex distensa rigentem

1923  De digito bis sexta quater pars unica quantum est.
1924  Cum solis fuit ille sub orbe ardente, caloris
1925   Tantas virga vices num passa est? exposuitne
1926  Virgam, aut incisum aes, violenti ad verbera solis?
1927  Non igitur, quidquid varium servaverat illic
1928  In virga, possis uni tribuisse calori.
1929  Dicere inexpertumque etiam, ignarumque fuisse,

2064  I nunc, atque hominum mirare in mentibus ipsis
2065   Nec semper, nec ubique uno res ordine easdem
2066  Constare, et varium atque incertum pondus habere,
2067  Quas non percipere, aut agere, aut quas velle solemus,
2068  Aut illinc quacumque alia ratione moveri.
2069  Haud dubitem humanis in mentibus inseruisse
2070   Quasdam Naturam leges, praescriptaque certa,

2064  I nunc, atque hominum mirare in mentibus ipsis
2065   Nec semper, nec ubique uno res ordine easdem
2066  Constare, et varium atque incertum pondus habere,
2067  Quas non percipere, aut agere, aut quas velle solemus,
2068  Aut illinc quacumque alia ratione moveri.
2069  Haud dubitem humanis in mentibus inseruisse
2070   Quasdam Naturam leges, praescriptaque certa,

2065   Nec semper, nec ubique uno res ordine easdem
2066  Constare, et varium atque incertum pondus habere,
2067  Quas non percipere, aut agere, aut quas velle solemus,
2068  Aut illinc quacumque alia ratione moveri.
2069  Haud dubitem humanis in mentibus inseruisse
2070   Quasdam Naturam leges, praescriptaque certa,
2071  Queis, ut ponderibus, declinent, atque ferantur,

Sunt populi ut mores, exemplaque, juraque, quicum
2076  Vivimus, affectus ut nostri, ut tempora, et aetas;
2077  Insita Naturae quae constant pondera, flectunt
2078  Sese alio interdum, minuuntve, aut denique prorsus
2079  Turbata, oppositis devictaque viribus ullos
2080   Vix jam edunt nisus, vix usquam impellere possunt.
2081  Exsurgunt aliae tum prava ab origine vires

putesque
2089  Diversis animis, diversa mente potiri,
2090   Et genus esse unum, bipedi vestigia tantùm
2091  Quandoquidem signat gressu, pennasque volantum
2092  Non habet, aut motis proscindit caerula pinnis?
2093  Principio ut vario fertur sermone per ora,
2094  Sic habet et variam sortem doctrina per orbem,
2095   Pro regione loci varia terrisque remotis.

2126  Sunt variae, rapto quae semper vivere gentes
2127  Assuêrunt, quaeruntque decus crudelibus ausis:
2128  Hae pueris tinctas humano sanguine praedas,
2129  Ut pellem catulis, aut cervi cornua, monstrant;
2130   Et queis mitius est, neque longe immane, feroxque
2131  Ingenium, hos terrae allidunt, mortemque minantur;
2132  Degeneres patria nimium a virtute vocantes.

tulisse
2138  Ausoniam, humanos sit mandere dulcius artus,
2139  Prolui et humano large hausto sanguine, quam quos
2140   Herbarum mites succos mortalibus offert
2141  Natura, aut pecudes, aliud genus: ire per altos
2142  Venatum montes, hominumque cubilia, sylvas
2143  Armati saxis, et multa cuspide gaudent:
2144  Cum capiunt, rediere domum Paeana canentes,

2147  Ob pietatem, annis cum languet vita per artus
2148  Effoetos, sibi sint oneri ne forte, suisque,
2149  Ne subeant durae pertaesi incommoda vitae.
2150   Mos etiam morbo, aut fato quocumque peremptos
2151  Mandere, visceribusque suis tumulare suorum
2152  Viscera: nostrorum quo, dicunt, membra sepulchro
2153  Condere possimus potiori? avellier unquam

foemineos ululatus
2292  Ederet, et pulchros foedaret pulvere crines;
2293  Mactaretque greges tumulo, puerûmque cruorem
2294  Manibus inferias sacris hauriret ad aras?
2295   Aut cum mox sumptis congressus sterneret armis
2296  Hectora, raptaretque diu deforme cadaver,
2297  Exciperetque senem Priamum, stratumque videret
2298  Ante pedes nati exuvias deposcere regem.

185  Fiet et exiguum, quod se circumferat, astrum.
186   Concipe propterea resontantes (horrida Martis
187  Instrumenta) tubos jacere, atque emittere plumbi,
188  Aut ferri, lapidumve pilas: ejecta volabit
189  Ex uno pila fors passus per mille, sed illa
190  Majori ex alio, et potiori pulveris icta
191   Incita sulphurei procurret longius, ad bis,

pilas: ejecta volabit
189  Ex uno pila fors passus per mille, sed illa
190  Majori ex alio, et potiori pulveris icta
191   Incita sulphurei procurret longius, ad bis,
192  Aut quater, aut decies quoque passus mille, vel ultra;
193  Impulsùs donec sic semper mobilitate
194  Increscente novi perventum ad mobilitatem
195  Illam sit, pila qua transcurrere millia mille

ejecta volabit
189  Ex uno pila fors passus per mille, sed illa
190  Majori ex alio, et potiori pulveris icta
191   Incita sulphurei procurret longius, ad bis,
192  Aut quater, aut decies quoque passus mille, vel ultra;
193  Impulsùs donec sic semper mobilitate
194  Increscente novi perventum ad mobilitatem
195  Illam sit, pila qua transcurrere millia mille

362  Undique Saturno: subtilis frons latet, at quae
363  Sunt latera hinc illinc, et plana, et lata patescunt.
364  Saepe videntur item caelo nova lumina ferri
365  Stellarum caudas ducentum, aut crine micantum.
366   Qui motus, quae forma viae, legesque meandi
367  Illis sint, patuit demum post saecula longa:
368  Coepimus his aliquam jam certam condere legem,

492  Partibus oppositis tamen, unum ut nempe receptet
493  Intra se, teneatque sinu, sit id alterum at extra,
494  Nimirum oppositi conclusum limite rami.
495  At coni species proscissi, aut forma secunda
496   Tantùm unum interius recipit cava: denique, primum
497  Qiod genus, in cono simulantes ova figurae,
498  Circumsepta tenent intra

Respondere pari primos, qua deinde secundos
574  Inter se numeros, atque ordine stare vicissim
575   Seu duplo pariter, seu triplo, dimidiove,
576  Aut quocumque alio magno, parvove, sed aequo.
577  Sic poscit quia Mars, ut se circumferat, octo
578  Tempora, Mercurius quorum uno volvitur ales,
579  In sese numerum semel istum post repetitum

neque Pastores si solem, et sidera noctis
847  Audivere aliis terrarum fulgere in oris,
848  Mirantur, nec prata alibi non esse, neque herbas
849  Credunt, aut liquidos sola per ridentia fontes,
850   Nec rapidis cursus ventis, nec frondibus umbras.
851   Praeterea corpus gravitatis viribus istis
852  Perceptis, seu Solis ea est, Terraeve, Jovisve,

coeptes
891  Forte vices, primaeque secundam sufficere, erres.
892  Sic quoque quo nocti committitur excipienti
893  Alma dies, tempus, possis ad utrumque referre,
894  Scilicet aut finem lucis, noctisque ruentis
895   Principium; nam lux erepera est, et mixta tenebris:
896  Ultima sic quae sunt hyemis, tu prima tepentis
897  Tempora item veris dicas; aetasque virilis

967  Corpore ab astrorum, sua rursus in astra revertunt
968  Decidui; pluviasque suas, Martique putandum est
969  Esse, Jovique suas, canaque senem nive spargi
970   Saturnum, aut dura contundi grandine saepe.
971   At neque, Solis uti maculae, de Sole Cometae
972  Concrescunt, adeo distant nam saepe, repelli
973  Tam procul ut neqeant tam densa mole vapores

est
1073  Parte iter ex una demittere Solis ad ignes,
1074  Atque oculos simul ad nostros, contraque reflexos
1075   Ex alia longe spatiis discedere magnis?
1076  Quare erit aut coni primo de segmine nata,
1077  Sed nimium obliquo ductu longissima forma,
1078  Altera vel species, vel tertia. Sed quia ramo
1079  Hae constant geminae haud in se redeunte, nec unquam

demum,
1088  Nec posset vitae extinctum renovare calorem,
1089  Adventuque novo ad Solem dispellere frigus
1090   Corpore perpetuum, tepidumque haurire vigorem
1091  Partibus, aut foetus unquam, indigenasque fovere.
1092   Prima igitur superest, sed quae est longissima coni
1093  Proscissi effigies, cujus duo puncta focorum
1094  Magno intersita sunt tractu; sic denique multos

denique multos
1095   Post annos cursus ut flectens, et sua prisca
1096  Flectendo relegens iterum vestigia gyros
1097  Instauret longos, Titaniaque ora Cometes,
1098  Longius, aut propius, sed ab omni parte revisat.
1099  Certius hoc geminam conjectes ob rationem:
1100   Primo, cum nimium procul editus ille, meatum
1101  Ejus, ut est, recto similem deprendere possis;

ipsum;
1248  Et nihil est quod dissideat, prorsusque repugnet.
1249  Et velut incorrupta, atque optima proinde fatemur
1250   Judicia esse inter Cives, ubi rem neque turbae
1251  Aut favor, aut odium, nec dives copia fandi,
1252  At verique secant testes, mutaeque tabellae,
1253  Resque ipsae, quae sunt certa ratione peractae;
1254  Sic itidem nos de Natura recta putandum est

1248  Et nihil est quod dissideat, prorsusque repugnet.
1249  Et velut incorrupta, atque optima proinde fatemur
1250   Judicia esse inter Cives, ubi rem neque turbae
1251  Aut favor, aut odium, nec dives copia fandi,
1252  At verique secant testes, mutaeque tabellae,
1253  Resque ipsae, quae sunt certa ratione peractae;
1254  Sic itidem nos de Natura recta putandum est

tabellae,
1253  Resque ipsae, quae sunt certa ratione peractae;
1254  Sic itidem nos de Natura recta putandum est
1255   Judicia exercere, quibus non jam ulla tributa est
1256  Aut blandis commendantum pars vocibus, ulla
1257  Vocibus aut contra pugnacibus adversantum;
1258  Delatae partes servatis ante sed omnes
1259  Rebus, et assiduo collectis undique ab usu,

1254  Sic itidem nos de Natura recta putandum est
1255   Judicia exercere, quibus non jam ulla tributa est
1256  Aut blandis commendantum pars vocibus, ulla
1257  Vocibus aut contra pugnacibus adversantum;
1258  Delatae partes servatis ante sed omnes
1259  Rebus, et assiduo collectis undique ab usu,
1260   Atque eadem semper testantibus; et licet inde

est
1466  Scilicet in terram parva, atque ingentia eandem
1467  Pondera. Quapropter gemina ratione necesse est
1468  Mutari vim posse, haeret quae in corpore tracto,
1469  Mutato aut numero punctorum nempe trahentum
1470   ( Quo crescet crescente, minutoque imminuetur ),
1471  interceptorum mutato sive locorum,
1472  qou distant, spatio, veluti jam diximus ante.

moles
1474  Una trahatur (at intervallum utrinque sit aequum)
1475   In majus major tendet vis, dupla, quaterna,
1476  Denave, vel centena; illud duplove quaternove,
1477  Aut si sit deno, aut centeno corpore demum.
1478  Sin tum sint spatia imparia, imminuetur ibidem
1479  Pro spatiis in se repetitis: quaeque quaterna,
1480   Aut centena foret vis; unum cum removetur

1474  Una trahatur (at intervallum utrinque sit aequum)
1475   In majus major tendet vis, dupla, quaterna,
1476  Denave, vel centena; illud duplove quaternove,
1477  Aut si sit deno, aut centeno corpore demum.
1478  Sin tum sint spatia imparia, imminuetur ibidem
1479  Pro spatiis in se repetitis: quaeque quaterna,
1480   Aut centena foret vis; unum cum removetur

quaternove,
1477  Aut si sit deno, aut centeno corpore demum.
1478  Sin tum sint spatia imparia, imminuetur ibidem
1479  Pro spatiis in se repetitis: quaeque quaterna,
1480   Aut centena foret vis; unum cum removetur
1481  Seu bis, seu decies corpus, fit non nisi simplex,
1482  Exaequatque alii sese, atque hinc plurima tute
1483  Ire per exempla, et vim quamque putare valebis.

1536  Quin ratione una pergatur, qua fuit ortus.
1537  Obstabunt tamen his, si non haec crusta sit aeque
1538  Circum densa; at eam si vestiat altera crustam
1539  Extra, aut interus diversa, atque altera porro
1540   Cortice dissimili, mage quae condensam, minusve,
1541  Obtegat; ille status puncti haud mutabitur, ut si
1542  Una sinu quaevis ex illis claudat inani:

est
1607  Ergo ut sit duplex, si bis quater iste sit auctus.
1608   Hoc, licet, extendas generatim ad corpora quaeque
1609  Assimilis formae, et naturae, ad dura metalla,
1610   Aut lapides geminos in quadrum, pyramidisve
1611  In speciem sectos, vel coni, aut forte cylindri,
1612  Vel rhombi, alterius cujusvis sive figurae,
1613  Excurrat quae in planites quotcumque; locabis

1608   Hoc, licet, extendas generatim ad corpora quaeque
1609  Assimilis formae, et naturae, ad dura metalla,
1610   Aut lapides geminos in quadrum, pyramidisve
1611  In speciem sectos, vel coni, aut forte cylindri,
1612  Vel rhombi, alterius cujusvis sive figurae,
1613  Excurrat quae in planites quotcumque; locabis
1614  Bino, quodque suo, genus id, nam corpore supra

velat.
1680   Si fieri hoc posset, qua sese terra tumescens
1681  Flectit, uti facies plusquam de marmore laevis,
1682  Perque polita foret, quam nec circumdaret aër,
1683  Aut ullus liquor, ut vis obstans prodeat inde;
1684  Tum, super imponas si saxea qualiacumque
1685   Bina, vel alterius cujusvis materiaï
1686  Pondera, contendent ad sese rapta vicissim

1690   Qua grave descendit corpus, collata, minus quo
1691  Nimirum sunt crassa ea pondera, si referantur
1692  Ad terrae totum, qua sit crassissimus, orbem.
1693  Nunc paulum immuta faciem hanc, aut adjice quiddam
1694  Asperitatis, et obstantes circum aëris auras
1695   Funde leves, tenuis vis protinus illa, necesse est,
1696  Ullos eliciat ne motus, impediatur.

negare!
1701  At neque qui triviis nutritus, vei pecus inter,
1702  Ingenium qui pingue gerit, puerique bilustres
1703  Si videant muscam distento insistere funi
1704  A latere, aut ramum super obreptare tenacem,
1705   Nec flecti funem, tenui nec corpore ramum
1706  Intremere, idcirco credant gravitate carentem
1707  Esse feram,

1997  Non erit, ut possimus et ejus nos gravitatem,
1998  Et formam externam clara ratione videre.
1999  Non tamen idcirco veri videatur id esse
2000   Non simile, intertextam aequis aut partibus illam
2001  Scilicet, aut aeque saltem in regione remota
2002  Puncto de medio sese densare prope aeque,
2003  Formam et propterea prope eodem flectier extra

gravitatem,
1998  Et formam externam clara ratione videre.
1999  Non tamen idcirco veri videatur id esse
2000   Non simile, intertextam aequis aut partibus illam
2001  Scilicet, aut aeque saltem in regione remota
2002  Puncto de medio sese densare prope aeque,
2003  Formam et propterea prope eodem flectier extra
2004  Ordine, quo docui, nec posse recedere multum.

2052  Possis, suspendi clinamen ponderis illud
2053  Si serves, aestus summo cum in culmine pendet.
2054  Terrae ad materiem, quanta est, delabier ex hoc
2055   Ut valeas, reperire modum, aut praenosse necesse est,
2056  Quo patefiat, uti pila punctum pertrahit ad se
2057  Desuper impositum, cujus sit cognita moles,
2058  Utque trahit stratum

2100   At quis adhuc infra per millia continuavit
2101  Multa iter, et merces peregrinas inde redemit,
2102  Ut nova de mundo, mirandaque diceret illo?
2103  Soli adeant Vates, aut quos descendere solis
2104  His libeat; gressus Alcmenae ingens
2105   Inferat audaces: Veneris, ducente Sibylla,
2106  Descendant quoque cura, pius Vir; adite sepulta

per jugera ponto.
2232  Quique olim portus tot magnis tuta carinis
2233  Sedes, perfugiumque fuere, rigantur ab unda
2234  Vix tenui, possuntque leves vix condere cymbas,
2235   Aut penitus fundo tellus patet ima retecto.
2236  Praeterea quot sunt urbes, audivimus ante
2237  Quas circum pelago pulsatas, rauca furentis
2238  Exaudire sali quae vix nunc murmura possunt?

2398  Innumerabilibus paulatim talia saeclis
2399  Sed fient, ut, quid terraque, marique sit ante,
2400   (Undique deletis monumentis) nesciat, actum,
2401  Posteritas tam sera, aut fors conjectet, uti nos.
2402  Interea liquido semper pereunte elemento
2403  Incipiant montes late exardescere multi,
2404  Ut nunc Aetna furens, atque ora recludere flammae

tantum.
36  His igitur cum percipimus, communia quae sunt,
37  Fiunt nostra: velut qui carpit mitia poma,
38  Jam sua sunt, glandesque suae, quas colligit alta
39  Sub quercu, aut leporem capiens, cervumque fugacem,
40   Aut piscem motis findentem caerula pinnus;
41  Namque penu de commui res extrahit illas.
42  Quantum at cumque libet, non sumere proinde licebit;

quae sunt,
37  Fiunt nostra: velut qui carpit mitia poma,
38  Jam sua sunt, glandesque suae, quas colligit alta
39  Sub quercu, aut leporem capiens, cervumque fugacem,
40   Aut piscem motis findentem caerula pinnus;
41  Namque penu de commui res extrahit illas.
42  Quantum at cumque libet, non sumere proinde licebit;
43  Ast et opus quantum, et quantum petit ipsa voluptas.

262  Sunt ea, non ipsas mensuras, quantaque prorsus
263  Millia tum fuerint, quae nunc accommodat aptans,
264  Ut vult, quisque suis mensuris: lesbia virgae
265   Regula qualis erat, ferus aut mos ille Procustis
266  Aptantis peregrina cubantum corpora lecto;
267  Exaequabat enim vi, cum breviora fuissent,
268  Distendens artus, nervorum et texta resolvens,
269  Sin

totam.
437   Scire licet triquetra in quacumque hoc esse figura,
438  Ut rerum sex de summa, quae constat et ipsis
439  Flexibus, et laterum costis, si terna patescant
440   Aut latere aut gemina haec cum flexu scilicet uno,
441  Cum latere aut contra duo flexus simplice, possis
442  Arte haud ignota Mensoribus, omnia quae sunt
443  Prendere praeterea, et sic sena elementa

437   Scire licet triquetra in quacumque hoc esse figura,
438  Ut rerum sex de summa, quae constat et ipsis
439  Flexibus, et laterum costis, si terna patescant
440   Aut latere aut gemina haec cum flexu scilicet uno,
441  Cum latere aut contra duo flexus simplice, possis
442  Arte haud ignota Mensoribus, omnia quae sunt
443  Prendere praeterea, et sic sena elementa videre.

438  Ut rerum sex de summa, quae constat et ipsis
439  Flexibus, et laterum costis, si terna patescant
440   Aut latere aut gemina haec cum flexu scilicet uno,
441  Cum latere aut contra duo flexus simplice, possis
442  Arte haud ignota Mensoribus, omnia quae sunt
443  Prendere praeterea, et sic sena elementa videre.
444  Quapropter cum tu tractum per millia certa

tractum per millia certa
445   Jam noscas dimensus, ab hoc exordia duces
446  Inde oculis signans varios ex ordine montes,
447  In Boream calido qui protendantur ab Austro,
448  Aut contra a Borea qui protendantur in Austrum.
449  Horum apices ita sint positi, ut prospectus in alterum
450   A geminis pateat, surgentibus ante, sequentem.
451  His ita suppositis triquetram nunc concipe

542  Durum opus immani molimine rursus adiri,
543  Et refici cogat; velut in montem grave saxum
544  Quod vix truditur, et clivi prope culmen adeptum est,
545   Deficiente solo aut tenui prodente lapillo
546  In vallem celerans subito devolvitur imam;
547  Damnati flent, Sysiphium repetuntqe laborem.
548   At quod ad aetherii fines, quos diximus, arcus

833   Illarum tantum flexus servare coacti
834  Montium in ascensu medio; quippe invia longe
835  Culmina erant glacie aeternae constrata pruinae,
836  Et non vitales aurae, aut spirabilis aether.
837  Quin saepe et mediis tentoria montibus olli
838   Figebant, depressa nivis plerumque ruina;
839  Pertaesos quoties illic haerere videres

oras,
903   Praesertim Lunam ut posset, Martemque rubentem,
904  Tempore quos aliis alii regionibus uno
905  Servarent, velut in Terram deducere Caelo,
906  Carmine non magico, aut cantati turbine rhombi,
907  Sed procul obliquis aspectibus, unde pateret,
908   Interjecta forent quot milla descensuri:
909  Ergo etiam nactus facile opportuna locorum,

haec Terrae moles, conflataque forma,
1049  Et maris, et terrae; quanquam et rerum Arbiter amplae
1050  Compagi formam quamcumque inducere, Mundum
1051  Cum strueret, potuisset; at, ut Faber, aut super undas
1052   Labentes, aut forte vias cum fornice pontem
1053  Erigit inflexo, speret retinere tenaci
1054  Calce licet pondus lapidum, tamen ipse figuram
1055  Inducit,

1049  Et maris, et terrae; quanquam et rerum Arbiter amplae
1050  Compagi formam quamcumque inducere, Mundum
1051  Cum strueret, potuisset; at, ut Faber, aut super undas
1052   Labentes, aut forte vias cum fornice pontem
1053  Erigit inflexo, speret retinere tenaci
1054  Calce licet pondus lapidum, tamen ipse figuram
1055  Inducit, qualem consistere posse fine ullo

Sole tumentes
1442  Auras, inque polum proin ob declivia utrumque.
1443  Dum petit ille polos, interdum concipit aer
1444  Ardorem, interdumque polis procul editus ipsis,
1445  Aut quoque post multo depressior, insinuatus
1446   Auris interius terrestribus, atque deorsum
1447  Descendentibus hoc citius, quia pondus ob auras
1448  Has alienigenas increscit convenientes.

oras
1494  Labuntur; graciles magis, apparere necesse est
1495  Altius, et summa inclinare cacumina sese
1496  Inter, ut in medio coeant, formamque coronae
1497   Praetendant, aut fixa altis tentoria stellis.
1498  Sic etiam longo si consita robora cernas
1499  Ordine, vel tristes praecelsa fronte cuperssos
1500  Hinc illinc tractu campis protendier aequo,

revolvas,
1516  Aurorae persaepe leges conspecta Borae
1517   Lumina, quaeque metus pavidis expresserat olim,
1518  Nomina non eadem luci sunt indita: caelum
1519  Scilicet aut ardens, pollutum aut sanguine diro,
1520  Forte vel armatas contis, pilisque cohortes
1521  Praelia miscentes dicebant, tristia proinde
1522   Vulgus in attonitum fundebant omina vates.

1516  Aurorae persaepe leges conspecta Borae
1517   Lumina, quaeque metus pavidis expresserat olim,
1518  Nomina non eadem luci sunt indita: caelum
1519  Scilicet aut ardens, pollutum aut sanguine diro,
1520  Forte vel armatas contis, pilisque cohortes
1521  Praelia miscentes dicebant, tristia proinde
1522   Vulgus in attonitum fundebant omina vates.

1540  Nimirum Soli accedens, seu Terra recedens,
1541  Ipsaque hyperboreae regio telluris ad auras
1542   Conversa has Solis densas mage, vel mage raras.
1543  Postremo terrae polus idem, aut obvius auris
1544  Incurrens, sulcansque mare illud ut aerea prora,
1545  Aut retro incursu absistens, velut ultima puppis.
1546  Quod primum est,

ad auras
1542   Conversa has Solis densas mage, vel mage raras.
1543  Postremo terrae polus idem, aut obvius auris
1544  Incurrens, sulcansque mare illud ut aerea prora,
1545  Aut retro incursu absistens, velut ultima puppis.
1546  Quod primum est, Terrae non aequo pendet ad orbe,
1547   Annua quo Solem cingit: quod deinde secundum,

1556  Annua Terra terens magnum; nempe annuus iste
1557   Si gemina Terrae cursus sit parte retextus,
1558  Una per aequantem pars orbem recta feretur,
1559  Quae celerare facit motum, aut tardare diurnum,
1560  Vimque auget, minuitve illam, quae projecit hinc, atque
1561  Illinc in geminam regionem utinque polorum
1562   Hanc alienigenam phoebeae lampadis auram:

1576  Extulit, ut cunctas per gentes nota clueret,
1577   Auroram; cui vix olim nomemque, locusque
1578  Constiterat, nunc est ortus, patefactaque causa,
1579  Nunc nihil ambiguum in rara aut mirabile luce est;
1580  Ille ut proinde queat ( sileat licet invida Fama
1581  Caetera, quae saeclis longe noscenda futuris
1582   Transmisit) censeri inter memoranda Virorum

1674  Sic pila non dextrae mittentis, at excipientis
1675  Saepe errore cadit, socio transmittere Lusor
1676  Nimirum debet jactu longove, brevive,
1677   Novit ut ille brevi spatio, aut colludere longo,
1678  Excipere atque oculis illic, manibusque cadentem.
1679  At licet audaci jam tum transmittere jactu,
1680  Cum contra expectat facilis manus, exque pedita,

ad ipsos
1868  Implexos Lunae motus, solvique tenaces.
1869   Monstrum aliquod Tellus olim cum vasta tulisset,
1870  Arcadiumve suem, Nemeaeve leonis hiatum,
1871   Hydram aut multiplici vallatam peste, biformes
1872  Tauros, Harpyas, Pythonaque, Geryonemque,
1873  Fama est exciri solitos Heroas in arma,
1874  Insuetique ingens belli tentasse periclum,

1920  Protinus excurrens atque haec, atque illa figuras
1921   Signaret circa punctum commune orientes
1922  Coni e segminibus, mediumque immobile staret
1923  Hoc punctum, aut recta motu procederat aequo
1924  Semper, ut a jacto nimirum corpore Terrae,
1925  Et Lunae, suerint qui motus protinus orti,
1926   Inter sese illos aequales, oppositosque,

conveniatque
1980  Ut punctum in medium penetrans, in seque retractum;
1981   Hoc ejus spatii punctum commune feretur
1982  Ternorum circa punctum, et flectetur in orbem
1983  Aut aequum, aut ovi similem, si, nempe quod orbis
1984  Ille vel iste petat, puncti ejus jactus habebit.
1985  Qui stet in alterutro geminorum corpore proinde
1986   Prospiciens longe positam, quae tertia,

1980  Ut punctum in medium penetrans, in seque retractum;
1981   Hoc ejus spatii punctum commune feretur
1982  Ternorum circa punctum, et flectetur in orbem
1983  Aut aequum, aut ovi similem, si, nempe quod orbis
1984  Ille vel iste petat, puncti ejus jactus habebit.
1985  Qui stet in alterutro geminorum corpore proinde
1986   Prospiciens longe positam, quae tertia, molem,

id ipsum,
2066   Parte in qua Luna ad faciem collata moratur.
2067  Nunc hoc, nunc illud sic in latus aera carinae
2068  Armatae obvertunt, ut ab hoc latere impetit hostis,
2069  Aut illo, saevos et oberrans dirigit ictus.
2070  Omni Lunigeri tractu namque orbis in illo,
2071   Qui jacet a facie partes ad Solis, oportet,
2072  Luna magis vicina trahatur fortius, ipsa

2359  Expirantem animam: aetates cognoscere Lunae
2360  Mos erat idcirco medicam exercentibus artem,
2361   Opportuna dare ut non laevo pocula possent
2362  Tempore, felicemque horam, aut praedicere tristem.
2363  Non nisi servato mandantur tempore Lunae
2364  Semina proscissam in terram, non messis in arva
2365  It flaventia, non ad

mandantur tempore Lunae
2364  Semina proscissam in terram, non messis in arva
2365  It flaventia, non ad robora dura bipennem
2366   Admovet agricola, aut fructus ex arbore carpit,
2367  Non herbas, floresque movet missurus in urbem
2368  Villicus ignarus: corrumpi haec omnia credunt
2369  Nam secus, et celeri interitu sublapsa necari,

ciborum
2380  Saepe queruntur; at hoc quaedam conjucta nitori
2381   Illius species a mente apprensa videtur
2382  Efficere, ut visa quosdam nuce concutit horror,
2383  Aut oleo apposito stomachi fastidia surgunt.
2384  Namque hos a claro percussos verbere Lunae,
2385  Si non advertant animum, haud aegrescere cernas.
2386   Creditur ipsa etiam vulgo magica orsa juvare,

etiam variae videmus
2397  Humanas, ipsumque animi versatile nostri
2398  Consilium, ingeniumque volubile prorsus, et exlex.
2399  Praesertim quos incessit vesania jugis,
2400  Aut brevis illa itidem lymphatos, irave torquet
2401   Praecipites, quatit aut incertus pectora moeror,
2402  Dicimus hos Triviae contactos esse flagello;

2398  Consilium, ingeniumque volubile prorsus, et exlex.
2399  Praesertim quos incessit vesania jugis,
2400  Aut brevis illa itidem lymphatos, irave torquet
2401   Praecipites, quatit aut incertus pectora moeror,
2402  Dicimus hos Triviae contactos esse flagello;
2403  Hinc animos furor omnis inundat, et Evius Evan,
2404  Saevities, et

67  Festivumque diem, et spectacula rustica adire.
68  At non et curas ludis miscere severas
69  Innocuis, et bella novo constata tumultu,
70   Consilia aut inter Reges agitata morari,
71  Ambitione procul, procul aulae mobilis aestu,
72  Pectore propterea laeto magis, exque plicato;
73  Praesertim nitidi si soles, sudaque caeli

quae tempore conspiciuntur
107  In media Lunae regione, videmus easdem
108  Tempore post alio regione recedere paulum
109  A media; paulum quae limbo accedere visae,
110  Aut illinc paulum dimotas deinde tuemur,
111   Aut nusquam, aversa jam Lunae in parte latentes.
112  Haec est parva tamen variantia, vixque, peritis
113  Ni vigilans oculis observes, aspicienda;

Lunae regione, videmus easdem
108  Tempore post alio regione recedere paulum
109  A media; paulum quae limbo accedere visae,
110  Aut illinc paulum dimotas deinde tuemur,
111   Aut nusquam, aversa jam Lunae in parte latentes.
112  Haec est parva tamen variantia, vixque, peritis
113  Ni vigilans oculis observes, aspicienda;
114  Ipsaque proin species Lunae haud mutata videtur.

queis Lunam agitari
122  Cernimus; et, visum nisi densus sistat is aer,
123  Aspiciunt nostro motus super axe diurnos.
124  Horum et pars astrum superis hoc verticis oris,
125  Aut prope, pars tantum Mundi super aequore lato,
126   Pars medium secto super extans corpore cernunt.
127  Ast alii, quibus est ad nos loca versa negatum
128  Incolere, haud ullo prospectant tempore

eandem
257  Ad Terram, nisi se quantum in latera utraque vibrat,
258  Paulum nempe, suo tenues dans corpore nutus.
259  Sic quoque cum lapidem non omni a parte rotundum,
260  Aut ferrum aequoreis projectum mergimius undis,
261   Volvitur in fundum haud libratis partibus, et se
262  Incipit in gyros hac illac vertere frustra;

alta patenti
484  Tollitur, et toties decrescens desilit unda.
485  Cumque tumens crescit, non summo in culmine pendet
486   Ante, orbem mediae supera quam Luna diei,
487  Aut subter mediae noctis trajecerit orbem.
488  Inque vicem cum descendit, non ante profundos
489  Pervenit ad fines, eoa prodierit quam
490  Luna, vel occidua sese demerserit ora.

551   Tempore verum alio (Batsham dixere vocantes
552  Tonchini portum, quo non fluit aequor inundans,
553  Aequalis cum lux fit noctibus alma diei,
554  Non refluit, Luna opposita, aut loca versa terente
555  Ad Solem): esse etiam portus, et littora multa
556   Quo veniunt plures, quam bini, abeuntque vicissim
557  Fluctus quaque die, sine lege et tempore certo:

exinde vaganti
586   Duplo plus imos orbis, summosque per arcus;
587  Sic etiam Terrae diversis accidit ipsis
588  Partibus ob Solem pariter, Lunamque trahentem.
589  Quae Lunae, aut Soli Telluris subjiciuntur
590  Partes, aversa vel contra fronte latescunt,
591   Has partes, veluti Luna super ipse probavi
592  Praetereunte sui haec orbis loca, perdere oportet

trahente,
646   Quam quem Luna facit, multo minor extet, oportet.
647   Denique conjunctis amborum viribus una
648  Quid fiet? Partes si Terrae prorsus easdem
649  Commoveant, aut oppositas; super axe tumescet
650  Illas directo Terra, oppositasque per oras;
651   Namque axes geminis prognati viribus illis
652  Efficiunt unum, qui

vagatur;
877  Tempore namque illo saltem vicina vagatur
878  Luna tibi aequanti (ciet unde valentius) orbi;
879  Ast alio procul excurrit quoque, signaque lustrat
880  Hyberna, aut aestiva; ideo minus incitat unas.
881   Attamen haud subito summi, vim propter inertem,
882  Adveniunt aestus, minimive, ut diximus ante,
883  Summus erit minimusque sed alter deinde, vel alter.

994   Aequoreis in aquis pariter quoque cernere saepe est
995  Cursus huc illuc diversos, flumina vel quod
996   A terra impellunt; vel ab imo orientia fundo;
997  Concitus aut aer in ventos desuper ortos,
998  Aut sub aquis etiam; nam quidam et ventus aquarum est,
999  Ebullit per quem veluti, et versatus ab imo
1000  Pontus agit spumas; terrae sit et unda tremore

quoque cernere saepe est
995  Cursus huc illuc diversos, flumina vel quod
996   A terra impellunt; vel ab imo orientia fundo;
997  Concitus aut aer in ventos desuper ortos,
998  Aut sub aquis etiam; nam quidam et ventus aquarum est,
999  Ebullit per quem veluti, et versatus ab imo
1000  Pontus agit spumas; terrae sit et unda tremore
1001   Ut tremat assimili violentis acta

1222   Nam magis impellunt directius advenientes
1223  Ex alto radii; brevior via namque per auras
1224  Tunc est obstantes, atque undique disjicientes:
1225  At cum longior est, ut mane, aut luce cadente,
1226  Aut etiam mediam per brumam, obtunditur illa
1227   Vis acris, longeque venit languentior ad nos.
1228  Quanto percuteret proin impete jacta sine auris?

advenientes
1223  Ex alto radii; brevior via namque per auras
1224  Tunc est obstantes, atque undique disjicientes:
1225  At cum longior est, ut mane, aut luce cadente,
1226  Aut etiam mediam per brumam, obtunditur illa
1227   Vis acris, longeque venit languentior ad nos.
1228  Quanto percuteret proin impete jacta sine auris?
1229  Esset et in quanto degendum frigore contra

more Cometam,
1387   Dicimus, at barbam, currit cum prima meatus
1388  Illius in partem m quo tenditur, anteriorem;
1389  Demum est caesaries, cum circumfunditur, una
1390  Aut nimium est de parte brevis: tamen usque necesse est,
1391  Quo sit cumque loco, quod nomen cumque reposcat,
1392   Illa situ ad Solem, quo ut semper eodem
1393  Perstet, ut oppositas nimirum pergat in

nimirum pergat in oras.
1394  Barbigerum est igitur sidus, cum a Sole recedit,
1395  Caudatum, cum tendit in ipsum, denique crines
1396  Fundit, ubi aut tenues curtatur sumus ob auras,
1397   Exiguumque brevis sit ob aestum, aut nostra Cometam
1398  Versatur Solemque inter cum Terra, vel ille
1399  Solem ultra eductus cum paulum de latere uno

1394  Barbigerum est igitur sidus, cum a Sole recedit,
1395  Caudatum, cum tendit in ipsum, denique crines
1396  Fundit, ubi aut tenues curtatur sumus ob auras,
1397   Exiguumque brevis sit ob aestum, aut nostra Cometam
1398  Versatur Solemque inter cum Terra, vel ille
1399  Solem ultra eductus cum paulum de latere uno
1400  Flectit, ut et nobis fiat contraria cauda,
1401  Ceu

ille
1399  Solem ultra eductus cum paulum de latere uno
1400  Flectit, ut et nobis fiat contraria cauda,
1401  Ceu Soli, in medioque sit astri a corpore opaco
1402   Obstructa, aut nebulae densa caligione tecta,
1403  Postremo cum nos inter Solemque Cometa est,
1404  Si tamen inde queat nostros impellere visus.
1405   Prorsus at opposiats Soli ne rere sub oras

velamine condi,
1499  Sed mage fumantes, et nigros proinde vapores,
1500  In nos conversa qui caudae a parte ferantur:
1501  Pingibus educti fors illi corporis ejus,
1502   Aeris aut crassis surgunt regionibus imi.
1503  Sic cum nostra furunt incendia, depopulantque
1504  Annosas sylvas, piceo de cortice fumi
1505  Surgentes, flammas inter lucemque, videntur,

1521  Protinus: ipse foret quin si quoque densus, ut aura est,
1522   Perderet extemplo; clara ratione repertum
1523  Est siquidem, si forte globus moveatur in aeque
1524  Densatis auris, alio aut quocumque liquore,
1525  Obsisti contra tanta vi, decutere omnem
1526  Quae motum queat hunc breviori tempore, quam quo
1527   Curritur id spatium, quo ter distendier auctus

1559  Diluvium, ex propriore ortum traxisse Cometa,
1560  Qui dum transiret propter nos, liquerit unam
1561  Abreptam caudae partem, bos linquit ademptam
1562   Interdum in spinis velut, aut in rupe capella,
1563  Atque illam in magos sese vertisse liquores
1564  Protinus, et Caelo Terram texisse cadente?
1565  Tantula res tantos possit progignere motus?
1566  Vel

1632   Dispersa in cumulos temere: atque agnoscere multi
1633  Nunc, genus hoc, rentur cumulos, latera ardua montis
1634  Cum videre, superque aliis consurgere stratis
1635  Strata alia aut lapidum, aut variantis plurima terrae
1636  Multis interrupta locis, productave flexu
1637   Incerto: non artis opus, sed fortis id esse
1638  Ut videatur, et antiqui vestigia Mundi

1632   Dispersa in cumulos temere: atque agnoscere multi
1633  Nunc, genus hoc, rentur cumulos, latera ardua montis
1634  Cum videre, superque aliis consurgere stratis
1635  Strata alia aut lapidum, aut variantis plurima terrae
1636  Multis interrupta locis, productave flexu
1637   Incerto: non artis opus, sed fortis id esse
1638  Ut videatur, et antiqui vestigia Mundi

tum illa parte vagantis
1663  Contigerat; quanto subito turbata tumultu
1664  Tellus, isset ea si tum regione, fuisset!
1665   Credere verum illinc Terris venisse ruinas,
1666  Aut instare novas, venturaque fingere corde
1667   Sollicito, nimis et tam rara timere pericla,
1668  Desipere est, instent cum tot propiora, premantque

vociferari
1728  Quod rerum ignaros, Lunam, dum transmeat inter
1729  Tellurem Solemque, ubi plus raptatur in istum,
1730  Quam contra in terras, in eum debere trahentem
1731  Aut cadere, aut ibi plus a Terra abscedere multo,
1732   Quam cum se prorsus loca per contraria volvit,
1733  Ducit ubi simul ad Terram Sol, Terraque raptans.
1734  Hoc fiat, nisi se cum Terra Luna

1728  Quod rerum ignaros, Lunam, dum transmeat inter
1729  Tellurem Solemque, ubi plus raptatur in istum,
1730  Quam contra in terras, in eum debere trahentem
1731  Aut cadere, aut ibi plus a Terra abscedere multo,
1732   Quam cum se prorsus loca per contraria volvit,
1733  Ducit ubi simul ad Terram Sol, Terraque raptans.
1734  Hoc fiat, nisi se cum Terra Luna quotannis

negavit,
1826  Qui subit obstantem septeno gurgite pontum?
1827   Tempora signantem molem noctuque diuque
1828  Cum quis nosse cupit, quae sese ob pondere versat
1829  Suspensa, aut chalybem contortum, ubi noverit intus
1830  Volventum gyros numerumque, modumque rotarum,
1831  Si non praeterea naturam ponderis ipsam
1832   Aut evolventis se vires exque plicantis

pondere versat
1829  Suspensa, aut chalybem contortum, ubi noverit intus
1830  Volventum gyros numerumque, modumque rotarum,
1831  Si non praeterea naturam ponderis ipsam
1832   Aut evolventis se vires exque plicantis
1833  Pertingat chalybis, se caetera scire, movetur
1834  Daedala queis moles, aut inficiabitur artem?
1835  Etsi non videas medios in corpora funes

1831  Si non praeterea naturam ponderis ipsam
1832   Aut evolventis se vires exque plicantis
1833  Pertingat chalybis, se caetera scire, movetur
1834  Daedala queis moles, aut inficiabitur artem?
1835  Etsi non videas medios in corpora funes
1836  Distendi a gravitate, quibus disjuncta trahantur;
1837   At non propterea nequeat tamen insinuari

Solis!
1955  Nam cum in circuitus alienos ire necesse
1956  Sit, retro quae sunt partes, subterque locatae,
1957   Inveniunt, propriis obstent quae motibus extra;
1958  Ergo aut sistuntur, vel quo non convenit ire,
1959  Concitae eunt, aliasque suo immiscere tumultu
1960  Gaudent, et varia pellunt regione, feruntque.
1961  Sic in fluminibus quoque reddi his parva secundis

2068   Atque Jovis fines; jam si par area Martis
2069  In Solem protensa sibi sit semper in aequo
2070  Tempore, non poterit Terrae par esse, neque almae
2071  Quae teritur Veneris curru, aut pernicibus alis
2072   Mercurii: aptatum sic astrum caetera ob unum
2073  Turbentur: properent plus, quam properare videmus
2074  Saepe ea, vel cunctentur, ubi est mora nulla citatis.

2101  Quam res poscat, uti respondeat area semper
2102   Temporibus, conique e segmine conficiantur
2103  Tantum orbes primo? neque quidquam motibus ulla
2104  Obstet parte ratis, aut exeat ordine certo?
2105  Nonne vides, quantas fingendo cudere leges
2106  Mens debet, varie queis densae sint celeresque
2107   Pro spatiis partes, astro et pro quoque novatae

in herbas
2273  Eruptura, illa corrodit parte, futurae
2274  Qua latet effigies in parvo semine aristae.
2275  Haec tu scire putes animantem, et noscere cuncta
2276  Mensibus aut paucit prognatam, aut forte diebus?
2277   Nempe rapit quidam has, et, quo rapit, impetus, itur.
2278  Quae vomit e parvo, net aranea, corpore fila,
2279  Retiaque intexit liquidis pendentia in auris.

2273  Eruptura, illa corrodit parte, futurae
2274  Qua latet effigies in parvo semine aristae.
2275  Haec tu scire putes animantem, et noscere cuncta
2276  Mensibus aut paucit prognatam, aut forte diebus?
2277   Nempe rapit quidam has, et, quo rapit, impetus, itur.
2278  Quae vomit e parvo, net aranea, corpore fila,
2279  Retiaque intexit liquidis pendentia in auris.

2314  Saepe genus magno in populo: Rex credita piscis
2315  Haec fuit agricolis; Reginae nomine verum
2316  Dignanda est mater, regnum hoc muliebre feratur.
2317   Nullum fervet opus sine matre, aut publica tangunt
2318  Commoda; projiciunt ingratam tum quoque vitam:
2319  Ipsa movet, regit ipsa, et pacis et arbitra belli.
2320  Mel de flore legunt, scrutari florea norunt

37  Monstra ibi nant majora; queas ibi grandia Cete
38  Nam vastis scopulis et montibus aequiparare.
39  Corpore pro tenui majus fera parvula pondus
40   Ferre queat, quam bos nitens, aut fortis equi vis.
41  Cum ruit in terram ventis evulsa columna,
42  Per fora, porticibus vel qualis visitur altis,
43  Frangitur; exigua cum quae mole, resistat.
44  Et puer

ampla si mole referre
55   Omnia consimili tentes; nec pulchra profecto
56  Consurgent vacuis, nec firma palatia in auris,
57  Incumbentibus a ventis ductura ruinas,
58  Aut tonitru a quassante, et humum obtectura patentem.
59  Imperia ipsa solent, nimium cum grandia, labi,
60   Semper nec proprio sine possunt crescere damno,
61  Ni simul exaucta leges ditione noventur,

addidit ingens
71  Inventum inventis, quin inter caetera summum,
72  Quaecumque anteactis jamdudum aetatibus usquam
73  Prodita sunt; quid enim mirum magis, egregiumque,
74  Aut majore quid est in veri luce locatum?
75   Jam sua lux, splendorque suus, nitor esse colorum
76  Rite suus dicetur, et omnia, quae radiorum

154  Abductamque magis; facie quapropter in omni
155   Densa magis lux est, quo sit minor ipsa, vel ejus
156  Quo minor est, mediam qui findit, maximus orbis,
157  Quo minus aut spatium a medio est in se repetitum.
158  Quam tibi rem supera quoque dixi, quam quoque tentans
159   Deduxi loquerer, circum spatiis quae funditur amplis:
160  Nunc quantum est opus, ut possis

reminiscier, edam.
161  Nocturnae a flamma remove candente lucernae
162  Paulatim ipsum te, peraratae verba papyri
163  Donec vix possis agnoscere; deinde recede
164   Tantundem, aut tantundem iterum; an sat lumina bina,165
165  Ternave erunt, eadem ut valeas deprendere verba
166  Vix oculis? Bis erit binis, ternisve ter usus.
167  Propterea ob lucem longe, longeque minutam

274   Pene umbram: fit nempe locis, pars unde videri
275  Ardentis facis una queat majorve, minorve,
276  Non fax tota, etenim tunc umbra ea definit omnis.
277   Inde vides aquilas, aut amplo corpore cygnos
278  Caelum per sudum terra procul altivolantes
279   Projicere umbrae nil telluris ad aequora posse:
280  Posse alias tenui constantes mole volucres;

dabunt, metandique eminus artem
295  Campos, atque alto surgentes culmine montes,
296  Signandique vias horarum Sole diurnas
297  Indice, signandi nocturnas indice Luna.
298  Aut quocumque alio, quod cernere possumus, Astro.
299   Tutemet adde alia e genere hoc permulta, videntur
300  Quae tranante viam pendere a lumine rectam.
301   Jam radios uno non tempore cuncta volare

392  Attamen et suberant discrimina tum quoque quaedam
393  Temporis, ut numeris semper quid fraudis in illis
394   Saepe retentatis esset tamen: illius usque
395  Prodibat praecox labor, aut cunctantior omnis.
396  Vera sed et porro patuit discriminis hujus
397  Et lex et ratio; defectus nempe praeire
398  Servatum est, cum Terra Jovi subit, atque propinquat,

sed ipsum
424   Ad Solem Jovis ob positum quoque; namque recedit
425  Plus etiam a Terra, cum plus a Sole recedit
426  Juppiter; unde trium demive addive necesse
427  Tum foret, aut quatuor discrimina particularum,:
428  Eruta de tabulis veros sed prima labores,
429   Interdum, spretis aliis, discrimina signant;
430  Quare lucis iter non esse videtur eorum

555  Qui cunctarum orbes Stellarum (has excipe, si quae
556  Ipso signiferi fulgere in calle videntur)
557  Prospecti obliqua ratione magisve minusve
558   Debent in graciles magis aut minus ire figuras,
559  Quae referant formas de coni segmine primas.
560  Atque ipsa apparent revera Sidera tali
561  Deferri motu, ratio haec quem postulat. Ille
562  Attamen

illa
699  In menses peragranda locorum puncta; sed una
700  Conjunctae faciant causae, haec ut tempore quodam
701  Finat in medio, magis incipientibus illis
702  Mensibus, aut contra vicino abeuntibus; harum
703   Major ut alterutra est nimirum causa, minorve.
704   Nunc age, si noscas ex his quoque mobilitatem
705  Luminis esse illam, Jovis e famulantibus Astris

754  Res in eas directus item, ut paulo ante probavi,
755  Unde fluunt radii. Conjungi saepe necesse
756  Hunc foret errorem primo, atque excrescere tali
757  Foedere, saepe quoque aut partim adversarier ipsi,
758   Aut prorsus proin aut minui, aut vanescere prorsus.
759  Aequo cum motu, pariterque cientur eandem
760  Res, oculusque plagam spectantes, error uterque

ante probavi,
755  Unde fluunt radii. Conjungi saepe necesse
756  Hunc foret errorem primo, atque excrescere tali
757  Foedere, saepe quoque aut partim adversarier ipsi,
758   Aut prorsus proin aut minui, aut vanescere prorsus.
759  Aequo cum motu, pariterque cientur eandem
760  Res, oculusque plagam spectantes, error uterque
761  Mutua destruitur; sic non est cernere, motum

755  Unde fluunt radii. Conjungi saepe necesse
756  Hunc foret errorem primo, atque excrescere tali
757  Foedere, saepe quoque aut partim adversarier ipsi,
758   Aut prorsus proin aut minui, aut vanescere prorsus.
759  Aequo cum motu, pariterque cientur eandem
760  Res, oculusque plagam spectantes, error uterque
761  Mutua destruitur; sic non est cernere, motum

755  Unde fluunt radii. Conjungi saepe necesse
756  Hunc foret errorem primo, atque excrescere tali
757  Foedere, saepe quoque aut partim adversarier ipsi,
758   Aut prorsus proin aut minui, aut vanescere prorsus.
759  Aequo cum motu, pariterque cientur eandem
760  Res, oculusque plagam spectantes, error uterque
761  Mutua destruitur; sic non est cernere, motum

761  Mutua destruitur; sic non est cernere, motum
762  Terrae ob communem, terrestria corpora circum
763   Ire, oculus parili circum namque impete fertur.
764  Quos at habent oculi proprios, aut corpora motus,
765  Usque adeo ad lucem lenti sunt, error ut ullus
766  Non cadere in sensum possit; cum vix quoque tractum
767  Tam tenuem ipse animus prendat, quo emissa sagitta

765  Usque adeo ad lucem lenti sunt, error ut ullus
766  Non cadere in sensum possit; cum vix quoque tractum
767  Tam tenuem ipse animus prendat, quo emissa sagitta
768   Evolet, aut praeceps per caelum fulmen agatur
769  Tempore, quo celerat radius de corpore missus.
770  Vix animo videas flexum illum, quem facit errans
771  Lux

769  Tempore, quo celerat radius de corpore missus.
770  Vix animo videas flexum illum, quem facit errans
771  Lux nostrum ob motum, quamvis pernice feramur
772  Campis alipede, aut spumoso gurgite puppi.
773   Omnia quapropter terrestria corpora, nostram
774  Cominus afficiunt quae vitam, non regione
775  Apparent alia, quam vere qua sita constant.

781  Unde gradus consit; spatio deducere corpus
782  Aegre illo possit, decies quod partibus extet
783   Mille minus spatio, quod nos corpusque sit inter.
784  Qui Venerem colit, aut propiore a Sole perustum
785  Mercurium, quoniam paulo velocius ibit,
786  Majorem paulo hunc, quam nos, at semper habebit
787  Exiguum errorem: tum si quis forte Cometae

pars scinditur una
818   De decies itidem senis, gradus unicus unde est;
819  Sidera prae tractu distabunt, annuus orbis
820  Terrai quo latus is est, non terque, quaterque
821  Aut decies, aut terdecies iterumque iterumque,
822  At mille in tractus repetitis tractibus illis
823   Bis centum; lux et cum lati permeet ejus
824  Orbis dimidum, parte horae, ut diximus ante,

una
818   De decies itidem senis, gradus unicus unde est;
819  Sidera prae tractu distabunt, annuus orbis
820  Terrai quo latus is est, non terque, quaterque
821  Aut decies, aut terdecies iterumque iterumque,
822  At mille in tractus repetitis tractibus illis
823   Bis centum; lux et cum lati permeet ejus
824  Orbis dimidum, parte horae, ut diximus ante,

858   Longe exaudiri, quam saepe audire liceret
859  Vocem vel causam orantis, vel ad arma cientis
860  Forte Viri, quem jam nox viderit una diesque
861  Exanimem! Quid? Si de Luna, aut mittere Sole
862  Vocem aliquis, fixo aut quocumque a sidere posset?
863   Scilicet assueti sumus a terrestribus uno
864  Cernere corporibus momento temporis ire
865  Lucem,

859  Vocem vel causam orantis, vel ad arma cientis
860  Forte Viri, quem jam nox viderit una diesque
861  Exanimem! Quid? Si de Luna, aut mittere Sole
862  Vocem aliquis, fixo aut quocumque a sidere posset?
863   Scilicet assueti sumus a terrestribus uno
864  Cernere corporibus momento temporis ire
865  Lucem, atque haec adeo clara dat imagine corpus

tum caetera vires
1014  Conficiunt ipsae, et momento temporis acres
1015  Motibus insultant, et turbis omnia complent.
1016  Sic declive nimis celsi latus Appennini,
1017  Aut hinc Alpina atque ollinc divortia aquarum
1018   Qua pendent, magnosque ipsa a gravitate supinum
1019  Dispositas late per dorsum disque tributos
1020  Ostentant lapides, sed eos tamen usque minores

Ostentant lapides, sed eos tamen usque minores
1021  Quo mage celsa loca, atque alta in regione lapillos,
1022  Demum et subtilem summo sub vertice arenam;
1023   Si super alta petens avis advolet, aut leporis pes
1024  Transeat, aut spiras convolvat lubrica serpens,
1025  Commotae incipiunt provolvi subtus arenae,
1026  Dumque ruunt, parvos pelluntque feruntque lapillos,

1021  Quo mage celsa loca, atque alta in regione lapillos,
1022  Demum et subtilem summo sub vertice arenam;
1023   Si super alta petens avis advolet, aut leporis pes
1024  Transeat, aut spiras convolvat lubrica serpens,
1025  Commotae incipiunt provolvi subtus arenae,
1026  Dumque ruunt, parvos pelluntque feruntque lapillos,
1027  Majores hi deinde agitant, post denique magni

an anterioris
1061  De regione status, an contra perstet eadem.
1062  Incurrit cum lux in corpora, corpora quanquam
1063   Convertit subito in cinerem, calcemque perusta,
1064  Aut cogit resoluta liquescere, non tamen illa
1065  A regione, ubi erant, videas impulsa moveri
1066  Propterea; internis agitantur viribus ergo,
1067  Et tantum internas educunt lumina vires.

1081  Confiteare, opus est, vel in id cum lumine corpus
1082  Immissam esse aliquam rem, quae concrescere pondus,
1083   Quippe gravis, faciat, veluti vapor, aut aliud, quod
1084  Aerio pelago circumnatat, aeris aura
1085  Densior aut ipsa re frigescente coacta,
1086  Corpore vel contra rem quandam exisse solutam,
1087  Quae levitate

1082  Immissam esse aliquam rem, quae concrescere pondus,
1083   Quippe gravis, faciat, veluti vapor, aut aliud, quod
1084  Aerio pelago circumnatat, aeris aura
1085  Densior aut ipsa re frigescente coacta,
1086  Corpore vel contra rem quandam exisse solutam,
1087  Quae levitate sua gravitati obstabat, ea omne
1088   Pondus ne eliceret, quam tellus nempe repellat

luce papyrus:
1107  Densior ast et adhuc est multo luce per illud
1108   Revera spatium, quo terra a Sole recedit,
1109  Dispersa, quanto hoc nimirum est amplius ipsa
1110  Aut pluma, aut charta, qua crassa est. Si bene nosti
1111  Quantus sit digitus, si quam sit crassa papyrus,
1112  Plumave, collatae spatiis ingentibus illis,
1113   Percipies, tenuis quam sit lux, quamque

papyrus:
1107  Densior ast et adhuc est multo luce per illud
1108   Revera spatium, quo terra a Sole recedit,
1109  Dispersa, quanto hoc nimirum est amplius ipsa
1110  Aut pluma, aut charta, qua crassa est. Si bene nosti
1111  Quantus sit digitus, si quam sit crassa papyrus,
1112  Plumave, collatae spatiis ingentibus illis,
1113   Percipies, tenuis quam sit lux, quamque minuta.

posse videri
1126  Id spatium incipiat nobis; quoque crescere quantum
1127  Efficies, si pro pluma, tenuique papyro
1128   Res capias tenues multo, nubila, sumos,
1129  Sithoniae aut unde Aurorae deduximus ortus,
1130   Altior hac nostra quae quanto, et tenuior aura est!
1131  Omnia quae tamen haud impulsu lucis aguntur
1132  Per spatium, quod nos sentire aut nosse queamus.

1129  Sithoniae aut unde Aurorae deduximus ortus,
1130   Altior hac nostra quae quanto, et tenuior aura est!
1131  Omnia quae tamen haud impulsu lucis aguntur
1132  Per spatium, quod nos sentire aut nosse queamus.
1133   Nunc ea contradens numeris, atque ordine certo
1134  Multimodis versans credi vix posse videtur,
1135  Et tamen educes, digito plus esse sub uno

1187  Illic trajiciet fugiens, ubi distet ab axe
1188   Tantundem, adveniens quantum distabat ab ipso;
1189  Proin fugiens veniensque ad eum inclinabitur aequis
1190  Flexibus, aut ad eam faciem, quae corpora finit.
1191  At radius si frangatur, distabit ab axe
1192  Egrediens plus aut minus, ingressurus in orbem
1193   Quam distabat: et hoc certa fit lege, videndum

1189  Proin fugiens veniensque ad eum inclinabitur aequis
1190  Flexibus, aut ad eam faciem, quae corpora finit.
1191  At radius si frangatur, distabit ab axe
1192  Egrediens plus aut minus, ingressurus in orbem
1193   Quam distabat: et hoc certa fit lege, videndum
1194  Quam mihi post paulo est: sic cum facis ingredi ab auris
1195  Aeris in vitrum, plus intra accedit ad axem,

1217  Cum radius lucis veniens per inane receptat
1218  Corpore sese aliquo parte inclinatus a una,
1219  Ingressus profert variorum fila, colorum,
1220  Quorum alia accedunt medio magis aut minus axi,
1221  Perstandique via retinent non omnia in una
1222  Aequam vim, varie at mutandis motibus obstant.
1223  Quae semel invenies fila immutasse meatum
1224  Plus

et sic
1258  Porro alii. Privos haec fila retexta colores
1259  Reddere quae doceo, si jungas bina vicissim,
1260  Plurave commiscens pariter, color exorietur
1261  Tum novus, aut uni primorum, simpliciumque
1262  Septem consimilis prorsum, aut diversus ab iilis,
1263  Quaedam ut lex nobis porro dicenda reposcit.
1264  Omnia si demum conjungas fila, reditur

1259  Reddere quae doceo, si jungas bina vicissim,
1260  Plurave commiscens pariter, color exorietur
1261  Tum novus, aut uni primorum, simpliciumque
1262  Septem consimilis prorsum, aut diversus ab iilis,
1263  Quaedam ut lex nobis porro dicenda reposcit.
1264  Omnia si demum conjungas fila, reditur
1265  Candens ad radii jubar, albentemque nitorem.

luce vicissim
1285  Idem, quem primum radio in veniente notaras.
1286  Praeterea, facito, obliquus de corpore crasso
1287  Transmittat radius subtile in corpus, ut unda
1288  Aut vitro in tenuem et distantem paulum ab inani
1289  Aera (namque magis facilis servantibus exstat,
1290  Certior et multo, genus hoc, tentaminis usus,
1291  Quam contra, in vitrum si transmittatur ab

1428  Egressus radius, duo postquam corpora tantum
1429  Transiit, illud idem est, quod jam foret, omnibus ante
1430  Transmissis aliis, quotquot sunt; utpote ab horum
1431  Tot spatiis magis aut minus excurrentibus, atque
1432  Distensis, ipsum paulatim denique confit.
1433  Sed jam, quae docui, genus hoc, tu plurima sensu
1434  Confirmare

expendere fractos,
1523  Praecipueque videre, tenorem semper eundem
1524  Servari a radiis accessus inter ad axem,
1525  Illi cum migrant liquidas ex aere in undas,
1526  Aut quaecumque alia in liquentia, durave contra
1527  Corpora, sed luci sunt pervia quae subeunti.
1528   Ne tamen interea ad sensus traducier ipsos
1529  Atque ad opus, neu te procul a ratione querare

quo incurrit, ab axe
1542  Et quanto distat spatio (confingimus illum
1543  Esse axem deorsum recta loca ad ima cadentem
1544  Lamella a media); tum vas puer impleat unda,
1545  Aut quocumque liquore alio; frangi ipse notabis
1546  Jam radium, et mutare viam, atque accedere ad axem;
1547  Signa itidem punctum, in quod decidit, et metire,
1548  Quantum sit pariter spatium, quo distat

densior ut sit,
1557  Major erit radii tum fracti accessus ad axem;
1558  Sed quanto major semel est, constabit eadem
1559  Hac ratione sui, si flexus ingredientis
1560  Aut facias minui, aut quantumvis crescere lucis.
1561  Denique si formam crystallo des, aliive
1562  Praeduro silici, sed qui pelluceat, illam
1563  Nimirum, qualis vacuo est a vase recepta,

sit,
1557  Major erit radii tum fracti accessus ad axem;
1558  Sed quanto major semel est, constabit eadem
1559  Hac ratione sui, si flexus ingredientis
1560  Aut facias minui, aut quantumvis crescere lucis.
1561  Denique si formam crystallo des, aliive
1562  Praeduro silici, sed qui pelluceat, illam
1563  Nimirum, qualis vacuo est a vase recepta,

ab orbibus omnes
1769   Qui superant tractus a summo margine ad imum:
1770  Atque ita fit series non interrupta colorum
1771  A rubo ad volam. Species stat longa columnae
1772  Aut trabis, extremis finita in partibus orbe
1773  Dimidio inflexo; procurrunt utraque recta
1774   Sed latera, atque orbes omnes radentia tangunt.
1775  Jam quia non parvi sunt orbes quique colorum,

1835  Servant et propriam vim, qua detorta recedunt.
1836  Ergo cuique colorem intrinsecus indidit illum
1837  Ipsa, et vim certam filo natura nitenti;
1838  Extrorsum haud igitur tunc advenit aut color, aut vis,
1839   Vitrea tranantur cum a lumine septa; videtur
1840  Nullus quin alius filis modus accidere unquam,
1841  Tantum at fila modis septenis esse vicissim

Servant et propriam vim, qua detorta recedunt.
1836  Ergo cuique colorem intrinsecus indidit illum
1837  Ipsa, et vim certam filo natura nitenti;
1838  Extrorsum haud igitur tunc advenit aut color, aut vis,
1839   Vitrea tranantur cum a lumine septa; videtur
1840  Nullus quin alius filis modus accidere unquam,
1841  Tantum at fila modis septenis esse vicissim
1842  Per sese

nunc quoque vitrum
1857  Hoc aliud viridi de luce effingere rubram,
1858  Flavam, et caeruleam, quae sunt et cumque colorum
1859   Caetera; vel contra de rubra, caeruleave,
1860  Aut alia quacumque, alias quoque, in ordine quot sunt
1861  Septeno, formare, modove invertere demum
1862  Quocumque, et mutare. Colorum vel simul omnem

2034   Interspersa habeat, perque haec transimittere fila
2035  Tu facias, quaecumque velis, et sistere bina,
2036  Ternave se charta; de binis queislibet istis
2037  Aspicies aut de ternis, quis surgat ibidem
2038  Tum color admixtis, de septem scilicet uni
2039   Num similis, contrave; illum similem esse profecto
2040  Constabit, multum si non sint bina remota

2067  Quam voce, ediscunt qui primum hanc flectere cantu.
2068  Et quoniam illo ipso tantum discrimine consit
2069   Omne melos, quod vel digitis, vel pectinis ictu,
2070  Setisve, aut pinnis salientibus, aut animae vi
2071  Elicimus; pariter simili a discrimine quondam
2072  Spes exorta melos fuit elicuisse colorum,
2073  Qui varia inter se mixti ratione salirent,

Quam voce, ediscunt qui primum hanc flectere cantu.
2068  Et quoniam illo ipso tantum discrimine consit
2069   Omne melos, quod vel digitis, vel pectinis ictu,
2070  Setisve, aut pinnis salientibus, aut animae vi
2071  Elicimus; pariter simili a discrimine quondam
2072  Spes exorta melos fuit elicuisse colorum,
2073  Qui varia inter se mixti ratione salirent,
2074  

unum
2137  Si filum, haud alia perfundi luce coloris
2138  Apparere, nisi hac, possint; cum plura repellunt,
2139   Vi majore quod est, atque uberiore repulsum,
2140  Imbuit; aut si vis jactis est pluribus aequa,
2141  Ille color, qui fit mixtis his pluribus, exit,
2142  Corporeamque super frontem distenditur extra.
2143  Corpora nec jam alio posse illustrata videri

2200  Sit facies, vel de parti, lux frangitur in quam
2201  Trajiciens, vel ab opposita; nam partibus albi
2202  Corporis extremis veniunt quae, disque trahuntur
2203  Fila, aut in nigros fines infracta ferunutur,
2204   Nulla ubi sunt, queis se confundant, caetera prorsus;
2205  Aut contra mage se retrahentia, quae mage frangi
2206  Possunt, extremo linquent in limite sola,

albi
2202  Corporis extremis veniunt quae, disque trahuntur
2203  Fila, aut in nigros fines infracta ferunutur,
2204   Nulla ubi sunt, queis se confundant, caetera prorsus;
2205  Aut contra mage se retrahentia, quae mage frangi
2206  Possunt, extremo linquent in limite sola,
2207  Fracta minus quae sunt, alio haud confusa colore.
2208  Sic fucata illos signabit simbria fines

2311  Qualem saepe adhibent Pictores: desinat illud
2312  Dum flavescere jam, trahere incoeptetque ruborem
2313  Pallentem ante oculos: tam tenuiter at rubicundus
2314   Eluitur vel adhuc rubor, aut aerugine in illum
2315  Immissa cumulum viridi aut de monte petito
2316  Caeruleo fuco: cineris color inde patebit,
2317  Excisique recens ligni, pellisque per artus

2312  Dum flavescere jam, trahere incoeptetque ruborem
2313  Pallentem ante oculos: tam tenuiter at rubicundus
2314   Eluitur vel adhuc rubor, aut aerugine in illum
2315  Immissa cumulum viridi aut de monte petito
2316  Caeruleo fuco: cineris color inde patebit,
2317  Excisique recens ligni, pellisque per artus
2318  Extensae humanos, non splendeas, attamen albus.
2319  

2319   Pulvere de quovis pars hic quota debeat esse
2320  Dicere difficile est; genus unum, pulvis eandem
2321  Cum vim non habeat lucis, propriique coloris:
2322  Pars minor aut major sed erit de pulvere quovis
2323  Hic adhibenda, magis quanto lux viva minusve est.
2324   Cunctis rebus ab his certa ratione profecto
2325  Deduces, varia rerum de fronte colores

immittere nostras.
2495  Vulgus at haerentes hinc rebus percipite sse,
2496  Interiusque etiam clausos, altosque colores,
2497  Et veluti quandam sese disfundere formam,
2498  Aut involventem fucatam corpora vestem,
2499  Non abeunte abeat quae lumine, nec veniente
2500  Adveniat, sed non possit sine luce videri.
2501  Et quia naturam distinguere corpora fuco

extra.
36  Inde leves curae surgunt, et inania vota,
37  Et varii irrepunt intro, incertique tumultus
38  Humanam speciem turbantes, in pecudumque
39  Vertentes morem, aut in truncos, seu fera saxa.
40  Qui lateat se nempe, quid optet, quidve sequatur,
41  Nesciat; atque suum quid sit sperare, fruique,
42  Scire, et velle suum qui non consideret intra,

88  Mens, et se speculo veluti, in se flexa, tuatur,
89  Ne sinat illapsa corrumpi labe decorem.
90  Ut Matrona solet; pulchro quod ab ordine aberrat
91  Scilicet, et pravum est, aut hilum claudicat, aufert
92  Inspectans, mutatque, et corrigit omnia solers,
93  Prodeat ut cultu non injucunda venusto.
94  Attamen in speculum hoc irrepere fraus mala nostrum

ut ultra
150  Non possint numerum species excurrere certum.
151  Jam quibus est facies speculis non plana, nequibunt,
152  Res, ut sunt, simulare, sed augent, imminuuntve,
153  Aut alia immutant variae ratione figurae,
154  Ut situs est oculi nimirum, et corporis, atque
155  Ejus uti sunt inclinatae mutua partes.
156  Praeterea quaedam specula, ut concurrere possint,

189  At quae sunt radiis, genus hoc, discrimina, planum
190  Cum feriunt speculum? Si distent advenientes
191  Aeque inter sese, distabunt effugientes
192  Aeque itidem inter se: sin, aut concurrere puncto
193  Cis speculum a posito facias, exire videbis
194  Trans speculum a pariter posito; aut concurrere quoddam
195  Trans speculum ad punctum facias, concurrere cernes

191  Aeque inter sese, distabunt effugientes
192  Aeque itidem inter se: sin, aut concurrere puncto
193  Cis speculum a posito facias, exire videbis
194  Trans speculum a pariter posito; aut concurrere quoddam
195  Trans speculum ad punctum facias, concurrere cernes
196  Cis speculum ad punctum, sed tantum parte modo ista,
197  Illa nuper erat quantum de parte remotum.

nempe reflexi
279  Queis radii coïere locis, rerumque figuras
280  Efformant varias, simulacraque inania pingunt.
281  At quae sunt aliae speculorum denique frontes,
282  Coni, aut pyramides nimirum, sive cylindri,
283  Quaeque itidem innumerae sine lege, et nomine constant,
284  Deformant res mille modis, claudasque figuras,
285  Detortasque, et distentas, et flexibus aptas

391  Et cum dimidia est Luna, aequa luce nitescat,
392  Qua si plena foret, de tanta ibi fronte niteret;
393  Et videas, lucis vis imminuatur in astris
394  Qua ratione vagis, dum Terra, aut Sole recedunt;
395  In variis atque esse nitor quis debeat astris
396  Inter se; diversa tamen frons possit eorum,
397  Et circumpositus similis non omnibus aër
398  Turbare

altera porro
783  Ordine perpetuo procursus atque recursus
784  Quaeque suos faciet. Quo coeptat quaeque redire
785  Limite, limes erit, flexus quem maximus ille
786  Efficit, aut contra minimus, quem diximus ante.
787  Jam tum te jubeo vigilem servare, retrorsum
788  Uno quemque situ non incipere ire colorem
789  Qualibet in serie, sed cunctos ante, rubentes;

perfusa nitebit.
797  Sed quos ante situs signaveris, iridis illos
798  Aspicies fulgere coloribus, haud aliis, quam
799  Quos mutare viam cernebas nuper ibidem.
800  Debilis aut ea lux si sit tibi lapsa colorum,
801  Signati ut nequeant muro infixique videri;
802  Ipse acies muro admotus converte nitentem
803  Crystalli in

juvantum.
853  Haud aliter, quam cum sunt pondera magna movenda,
854  Non valeant homines manibus convertere solis;
855  Ut si forte ingens sit humo attollenda columna,
856  Aut moles Libycis excisae montibus olim;
857  Surgere per for a nunc quales Romana videmus,
858  Et campos Urbis late exornare patentes,
859  Grandes relliquias veteris monumentaque luxus:

gradum; per roscida nempe
880  Nubila multiplices duci debere colores
881  Videre, et pulchra depingier Iride caelum.
882  Quaevis gutta facit, qua flexus maximus extat,
883  Aut minimus, pulchra luce apparete nitentem
884  Irim non unam:fit ab uno nempe repulsu
885  Vividior longe, a gemino pallentior illo.
886  At quas multiplices porro genuere repulsus,

pulchra luce apparete nitentem
884  Irim non unam:fit ab uno nempe repulsu
885  Vividior longe, a gemino pallentior illo.
886  At quas multiplices porro genuere repulsus,
887  Aut vix, aut nusquam comparent; debile namque
888  Lumen adit nostros visus, neque percutit ictu,
889  Quem sentire queamus, et internoscere multis.
890  Quare oculus quoties illa in regione locetur,

luce apparete nitentem
884  Irim non unam:fit ab uno nempe repulsu
885  Vividior longe, a gemino pallentior illo.
886  At quas multiplices porro genuere repulsus,
887  Aut vix, aut nusquam comparent; debile namque
888  Lumen adit nostros visus, neque percutit ictu,
889  Quem sentire queamus, et internoscere multis.
890  Quare oculus quoties illa in regione locetur,

923  Sic alios etiam, quotquot sunt, flectere debes,
924  Fleximus ut rubeos, super Iridis ore colores.
925  Haec via, quae nectit solemque, oculumque, necesse est,
926  Cum super occasum, super aut Sol editus ortum est,
927  Protinus ut subeat terram, seseque sub ejus
928  Visceribus condat caecis; proin illius orbis
929  Quod medium est punctum, terra quoquo crede latere.

ramorum culmine summo
945  Arboris, est ad rorantem quae consita fontem,
946  In guttis vacuas dispersis subter in auras,
947  Sole novo integrum despectes Iridis orbem,
948  Aut prono jam Sole, tuis ut transitus hujus
949  Fulgori sit sub pedibus, ramique, comaeque
950  Non ire impediant, neque latus stipes inumbret.
951  Si movearis, erit, nova semper ut Iridis ora

per numeros (quid non hac arte patebit?)
1015  Quantus erit, statues, ut lymphae in corpore nuper,
1016  Sic in materia qua tu vis cumque tumenti.
1017  Flexus maximus ille, in gemmis scilicet, aut in
1018  Crystallo, aut olei claro in splendore rotundi,
1019  Aut succis aliis, rore et cujuslibet herbae.
1020  Protinus hic miram rem percipe. Corpora cuncta
1021  De

1015  Quantus erit, statues, ut lymphae in corpore nuper,
1016  Sic in materia qua tu vis cumque tumenti.
1017  Flexus maximus ille, in gemmis scilicet, aut in
1018  Crystallo, aut olei claro in splendore rotundi,
1019  Aut succis aliis, rore et cujuslibet herbae.
1020  Protinus hic miram rem percipe. Corpora cuncta
1021  De genere illorum, quae pellucere videmus

corpore nuper,
1016  Sic in materia qua tu vis cumque tumenti.
1017  Flexus maximus ille, in gemmis scilicet, aut in
1018  Crystallo, aut olei claro in splendore rotundi,
1019  Aut succis aliis, rore et cujuslibet herbae.
1020  Protinus hic miram rem percipe. Corpora cuncta
1021  De genere illorum, quae pellucere videmus
1022  Nimirum, tali frangendi praedita constant

arcus
1054  Aspicias circa medium unum inflectere punctum,
1055  Arctos hos, illos amplos, extraque meantes.
1056  Maximus ille etenim fieret qui flexus in omni
1057  Humore, aut minimus, non par foret, et varianti
1058  Gigneret eductos sursum regione colores.
1059  Porro particulis volitantibus aëre forma
1060  Si varie confletur, uti diversa priore

quorum
1127  Lens tumet, a fundo nimium vel distat, ut ante
1128  Jungantur radii, quam fundi in parjete sistant.
1129  Tunc opus est res ad visus adducere nostros,
1130  Aut aegros oculos vitris fulcire cavatis,
1131  Disjungantur uti radii plus inde fluentes:
1132  Namque ita plus spatii ad coëundum a lente requirunt.
1133  Est oculis itidem vitium, crystallina forma

Humoris debet pro re, quae cernitur; ipse
1150  Proin ut funiculis oculi suspenditur arce
1151  In media, possunt qui tendi plusve minusve,
1152  Aut paulum adduci quoque, deducique vicissim.
1153  Distantum rerum, vicinarumque fluentes
1154  Per radios igitur fieri tum debet imago,
1155  Parvarumque itidem, ut puncti nigrantis in alba

1263  Ut sint clausa tubis, et queis variata figuris:
1264  Quid lucis fila efficiant, iterumque iterumque
1265  Franguntur certa cum lege, atque ordine certo:
1266  Quid juvet, aut obsit:quid primo rebus in istis
1267  Tentatum, quid deinde, adjunctum denique quid sit,
1268  Mutatumque novis inventis, omnia pandam.
1269  Sensimus

1353  Omnia, nimirum cava, vel convexa figura
1354  Vitri quam sit, ubi cognôris, quamque remotum
1355  Punctum, quo tendunt radiorum tela, vel unde
1356  Ipsa fluunt, dabitur fictum, aut deprendere verum,
1357  Qua maneat regione, focum, qua parte locetur.
1358  His tibi subjunctis, quem primo diximus ipsi
1359  Inventum esse tubum, gemino tum corpore vitri

1555  Quam primae externaeque; igitur sic noscere possis,
1556  Metirique augmen, dimensus ut ante figurae es.
1557  Cumque voles, oculis variis ut idoneus extet,
1558  Hunc fecisse tubum; potes aut protrudere ternas
1559  Introrsum lentes, aut contra extrudere easdem;
1560  Fascium enim qui sunt radii, tunc egredientur
1561  Aut rarescentes inter se mutua paulum,

1556  Metirique augmen, dimensus ut ante figurae es.
1557  Cumque voles, oculis variis ut idoneus extet,
1558  Hunc fecisse tubum; potes aut protrudere ternas
1559  Introrsum lentes, aut contra extrudere easdem;
1560  Fascium enim qui sunt radii, tunc egredientur
1561  Aut rarescentes inter se mutua paulum,
1562  Aut se densantes contra, ut diversa tuentum

extet,
1558  Hunc fecisse tubum; potes aut protrudere ternas
1559  Introrsum lentes, aut contra extrudere easdem;
1560  Fascium enim qui sunt radii, tunc egredientur
1561  Aut rarescentes inter se mutua paulum,
1562  Aut se densantes contra, ut diversa tuentum
1563  Lumina nimirum succurrier aegra reposcunt.
1564  Quin extrudendo, deducendoque valebis

aut protrudere ternas
1559  Introrsum lentes, aut contra extrudere easdem;
1560  Fascium enim qui sunt radii, tunc egredientur
1561  Aut rarescentes inter se mutua paulum,
1562  Aut se densantes contra, ut diversa tuentum
1563  Lumina nimirum succurrier aegra reposcunt.
1564  Quin extrudendo, deducendoque valebis
1565  Illos dimoto quantumvis jungere tractu,

illi,
1604  Seu sint bis geminis instructi) forte rearis,
1605  Quae tu conspicias, augeri corpora molem
1606  Haud secus in quamvis, ac si tribus illa recedant
1607  Passibus, aut ulnis, inter quae millia multa
1608  Sunt, et quae medium mare vasto interluit aestu:
1609  Nam tantum cum res oculorum in imagine crescat,
1610  Quantum prima suo superat lens orbe secundam,

numeri est, in sese qui repetitus
1672  Evaleat cum mole tubi componier illa:
1673  Sic duplo fiat si rerum major imago,
1674  Majorem prima molem quater esse necesse est,
1675  Aut novies etiam, ter eam si increscere cordi est.
1676  Ipse tubum sed jam producas, atque secundam
1677  Non mutes lentem; quod molis, imaginis illud
1678  Augmen erit; nec non quoque tunc excrescere

1836  Utque oculis valeas variis aptare, necesse est,
1837  Possit ut adduci paulum, contraque reduci
1838  Majore e speculo speculum minus, atque reflexi
1839  Proin radii inter se minus, aut plus forte vicissim
1840  Inclinari, ut deinde refracti lentibus intrent
1841  Sic oculum, atque levent aegrum, qua parte laborat.
1842  Quin abducendo speculum minus efficis ista

1907  Noscamusque domos, et culta ligonibus arva,
1908  Et valido ventorum agitatas verbere quercus;
1909  Mercuriique itidem, Veneris, Martisque tuamur
1910  Haec super ore eadem, diversa aut multa notemus
1911  Nostris a rebus; nec tu quoque magne latescas
1912  Juppiter, aut Saturne, tuusque ille annulus ingens,
1913  Vestraque, quotquot sunt, famulantia sidera circum;

1909  Mercuriique itidem, Veneris, Martisque tuamur
1910  Haec super ore eadem, diversa aut multa notemus
1911  Nostris a rebus; nec tu quoque magne latescas
1912  Juppiter, aut Saturne, tuusque ille annulus ingens,
1913  Vestraque, quotquot sunt, famulantia sidera circum;
1914  Atque ita distantum longe sit nuncia rerum
1915  Lux cita, plusque illic, quid fiat, quidve

expers,
2169  Quin magis in tenui propriam vim, juraque servat.
2170  Conspice jam porro nostras quaecumque per artes
2171  Condimus, argento veluti signa aspera, et auro,
2172  Aut sculptos caelo latio, grajove lapillos,
2173  Quos gerimus digitis inventos saepe sub altis
2174  Ruderibus, pretium et mirantes addimus ingens,
2175  Gemmasque in faciem distinctas, exque politas

dominarier, instet
54  Hic superare alios, atque his praecellere gestis;
55  Sic sua perpetuae contradat nomina famae.
56  Non tantum meruere decus, qui Conditor urbium,
57  Aut Lator legum, Patriae Pater, atque malorum,
58  Quae diuturna premant, vindex, non Induperator,
59  Hostibus incutiens gelidum per membra timorem,
60  Et pacem per bella petens; meruere sagaces

217  Transeat, atque iterum nequeat transire repulsum.
218  Tum si crassa locis quam lamina constet in illis
219  Omnibus invenias; certa intervalla videbis,
220  Queis transit lux, aut resilit, metirier illa
221  Ut possis facile, et vero cognoscere tractu.
222  Altera post veniant, atque altera fila oculorum
223  Diversa objectae

a facie dum proinde secunda,
295  Intervallorum numerum debes dare filis
296  Diversum, quam quem venientia nuper habebant.
297  Uno quod filum sic deficit intervallo,
298  Aut uno augetur, rursus remeare necesse est
299  Retrorsum prima a facie, at quod forte duobus
300  Majus, vel minus est, liquidas transcurret in auras,

302  Quod tribus, immerget rursum se; quodque quaternis,
303  Emerget: potes alternans sic ire per omnes
304  Tu numeros, progressa, regressaque fila recensens.
305  Quae numero crescunt, fila, aut minuuntur eodem,
306  Aequalem radiis cum rectis condere circum
307  Debebunt flexum; sed quae sunt recta, foramen
308  Trans medium chartae currunt, abeuntque per auras;

377  Quae cupidus facili venari indagine possis!
378  At praenosse licet tamen id, mirabile longe
379  Quod fuerit, qui naturae miracula nescit,
380  Aut bene non animo perlustrans volvit inerti:
381  Scilicet in rerum numero non corpus habebis
382  tam densum implexumque, suis quod partibus ausit
383  Luci obstare levi, hanc ipsam transire vetando.

quantumvis levia, et vacuis pendentia in auris,
432  Solem ipsum, caelumque tegunt caligine caeca;
433  Namque liquorem aër, inter liquor aëra rumpit.
434  Plena globis pariter crystallus inanibus, aut qui
435  Aëre turgescunt, trans sese corpora inumbret,
436  Et faciat nec aperta nimis, nec clara videri.
437  Quin quae pellucet crystallus pura nitensque,
438  Vertatur si

459  Undanti facie, crispatoque aequore vitra
460  Sint ea; plus torquent lucem, et sunt prorsus opaca;
461  Ipse linquens jam si coeptes infundere vitrum,
462  Et flexus aequare cavos, frontem aut sinuosam,
463  Congruat ut sinuosae aeque, componere fronti,
464  Vanescent transmissurae tum obstantia luci.
465  Consimile est multis hoc rebus, quae madefactae
466  Aut

aut sinuosam,
463  Congruat ut sinuosae aeque, componere fronti,
464  Vanescent transmissurae tum obstantia luci.
465  Consimile est multis hoc rebus, quae madefactae
466  Aut unda, aut oleo minus esse videntur opacae,
467  Quam prius; infuso mage denso namque recenti
468  Humore e medioque expulsis protinus auris,
469  Res minus inter se variae sunt dissimilesque.

sinuosam,
463  Congruat ut sinuosae aeque, componere fronti,
464  Vanescent transmissurae tum obstantia luci.
465  Consimile est multis hoc rebus, quae madefactae
466  Aut unda, aut oleo minus esse videntur opacae,
467  Quam prius; infuso mage denso namque recenti
468  Humore e medioque expulsis protinus auris,
469  Res minus inter se variae sunt dissimilesque.

possunt omnia fila
567  Trajicere; et seriem variorum hac arte colorum
568  Eduxit, qui de regressibus exoriuntur,
569  Lamellamque, suo cuivis quae crassa colori,
570  Aëris, aut vitri, aut purae respondeat undae.
571  Septenas, genus id, series numeravit, et omnes
572  Descripsit tabulis: prima a nigrantibus umbris
573  Incipit;

fila
567  Trajicere; et seriem variorum hac arte colorum
568  Eduxit, qui de regressibus exoriuntur,
569  Lamellamque, suo cuivis quae crassa colori,
570  Aëris, aut vitri, aut purae respondeat undae.
571  Septenas, genus id, series numeravit, et omnes
572  Descripsit tabulis: prima a nigrantibus umbris
573  Incipit; hinc

596  Atque etiam quinas tribus excipientibus apta.
597  Quinque ferat, deices et senas sexta, feratque
598  Ultima septenis decies septem accumulatas.
599  Sin constet lamella ex unda, aut corpore vitri,
600  Majores digiti tum partes effice tanto,
601  Illic quanta inter numeros est quattuor et tres,
602  Hic ratio numeros tres et duo quanta vicissim.
603  At

607  Impulsu, sine pictura, sine corpore, prorsus
608  Propterea exanimes, et musis prorsus ineptas;
609  Omnia enim numeris fiunt, quaecumque videmus;
610  Propterea non vox, non est sapor, aut color ullus,
611  Non animi affectus numero sine; dulcia vincta
612  Carmina sunt numeris; numero stat blanda voluptas
613  Omnibus in rebus; numeros