Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: neque Your search found 4998 occurrences
First 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 3178-3336:3178. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] atque titulos; istud vero diversorum huius Regni comitiorum generales articulos habeat, in eo tamen esse quam difficillimas, quod earundem legum, in eorum qui litigant usum transferendarum, methodum ac praxi, ab aliquo unquam conscriptam, neque legerimus, neque audiverimus; sed omnis ila prosequendi iuris, ac iudicii regula (quam non actores tantum et rei, in faciendis accusationibus ac defensionibus, sed et iudices, in ferendis deliberationibus ac sententiis sequuntur)
3179. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] vero diversorum huius Regni comitiorum generales articulos habeat, in eo tamen esse quam difficillimas, quod earundem legum, in eorum qui litigant usum transferendarum, methodum ac praxi, ab aliquo unquam conscriptam, neque legerimus, neque audiverimus; sed omnis ila prosequendi iuris, ac iudicii regula (quam non actores tantum et rei, in faciendis accusationibus ac defensionibus, sed et iudices, in ferendis deliberationibus ac sententiis sequuntur) longa observatione,
3180. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] ex quibus deducta sunt, etsi sparsim in illis reperiantur, quia tamen, et partium inter se convenientium, sibique mutuo deservientium combinatione, cum reliquo huius libri corpore coaluerunt, spero non fore ingrata, sicut neque illam, verborum atque terminorum explicationem eorum item, quae ambigua esse possent, distinctionem, quam etsi non ad limam, neque ad rigorem philosophicarum in definiendis distinguendisque rebus observationem,
3181. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] combinatione, cum reliquo huius libri corpore coaluerunt, spero non fore ingrata, sicut neque illam, verborum atque terminorum explicationem eorum item, quae ambigua esse possent, distinctionem, quam etsi non ad limam, neque ad rigorem philosophicarum in definiendis distinguendisque rebus observationem, examinaverim; instituti tamen operis explicationi, et legentium captui, sufficientem esse existimavi. Scimus causam esse omnis iudicii
3182. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] et in foro spirituali apud domesticos, et tam in illo, quam in civili etiam apud exteras nationes. Totum autem hunc librum, in duodecim capita, ea vicissim in certas quaestiones distribui, neque illum qui in foro spirituali, neque illum qui in comitatibus iudiciorum processus haberi solet, negligendo, quo in omnibus Tyrones, quorum gratia haec scribuntur, si non perfectam, quam mihi promittere non ausim, saltem
3183. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] et tam in illo, quam in civili etiam apud exteras nationes. Totum autem hunc librum, in duodecim capita, ea vicissim in certas quaestiones distribui, neque illum qui in foro spirituali, neque illum qui in comitatibus iudiciorum processus haberi solet, negligendo, quo in omnibus Tyrones, quorum gratia haec scribuntur, si non perfectam, quam mihi promittere non ausim, saltem aliqualem, quam facere conatus sum,
3184. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] hunc vobis inscripsi, et nomina illi vestra praescripsi, viri illustrissimi, ut ab illis et defensionem habeat, et ornamentum; illam, quo minus ab adversariis impugnari; hoc quo magis placere possit, ab ipsa fronte legentibus. Neque haec irrito meo voto, est enim vobis et authoritas prona et prompta ad defendendum, et splendor, tam nativus, quam qui in vos ab Austriaco Augustoque Sole, merito vestro effusus est, ad irrradiandum perennante
3185. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] cuiquam nocendi vel cupiditas, vel cogitatio subrepserit; quin potius ad eas me difficultates animo reflectens, quibus in pertractandis, olim forensibus negotiis, eiusque generis exercitationum tenore observando, mecum ipse nec parum, neque parvo tempore conflictabar, et quod tunc mihi ab aliis adiumenti nomine praestitum voluissem id tantummodo nunc praestare velim illis, qui ab ipso statim studii istius contentiosi limine, in eadem, quae me remorabar impedimenta, sunt
3186. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] et censeantur et exprobrentur; hanc ego aestimationum diversitatem, quae si rectae sint, conatum meum non improbabunt, si obliquae atque corruptae, ipsae sunt improbandae, non ut evitarem, quis enim posset prohibere tantam libertatem? Neque ut declinarem, ita enim sunt curiosae neque tam ad intelligendum, quam ad aliquid semper et ubique censendum sagaces, ut ille tantum in illas non impingat, qui nihil agat, nihil dicat, nihil scribat. Sed ut esset, unde scrupulum
3187. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] aestimationum diversitatem, quae si rectae sint, conatum meum non improbabunt, si obliquae atque corruptae, ipsae sunt improbandae, non ut evitarem, quis enim posset prohibere tantam libertatem? Neque ut declinarem, ita enim sunt curiosae neque tam ad intelligendum, quam ad aliquid semper et ubique censendum sagaces, ut ille tantum in illas non impingat, qui nihil agat, nihil dicat, nihil scribat. Sed ut esset, unde scrupulum caperent, si quem unquam capiunt iactatores
3188. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] hunc meum, a conatu certe meo magnum, longum a tempore, tantum vero ex suo valore, quantum esse calculo vestro, cui ex toto subiectus est, volueritis: et spero ea voluntate atque vultu accipietis, quibus in omnes estis benignissimi: neque despero vobis gratum fore, si sapientissimis cogitationibus vestris, laboris istius originem, ad animum meum, qui et in alios rectus est, et in vos omni veneratione obsequentissimus, retuleritis, et patrocinium, quod bonis omnibus,
3189. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section] cogitationibus
vestris, laboris istius originem, ad animum meum, qui et in alios rectus est, et
in vos omni veneratione obsequentissimus, retuleritis, et patrocinium, quod
bonis omnibus, non tantum paratum habetis, sed et obvium, neque mihi; neque huic
meo partui denegabitis:
vestris, laboris istius originem, ad animum meum, qui et in alios rectus est, et
in vos omni veneratione obsequentissimus, retuleritis, et patrocinium, quod
bonis omnibus, non tantum paratum habetis, sed et obvium, neque mihi; neque huic
meo partui denegabitis:
sunt; ilud addiscere debeant?
Ex eoque Quintilianus quoque recte monet, dum inquit: ante omnia futurus Orator,
cui in maxima celebritate, et in media Republica vivendum est: assuescat iam a
puero non reformidare homines, neque illa solitaria et veluti umbratili vita
pallescere,
lis terminari debet) innumeris ferme literis, et literalibus instrumentis, ac
publicarum regni constitutionum ingentibus voluminibus comprehensae, frustra
erunt: suborienturque infinita propemodum absurda et incommoda: neque ullus
omnino, quantus quantus in clypeum assurgat, et quam ingenti turbine hastam
torqueat, omnesque; dies vigiles, et noctes insomnes traducat huiusmodi toto
coelo errantes consuetudines percipere, ac iura et iudicia
ut, verbi gratia; quia
Ioannes, vel Petrus, homicidium commisit, vel furatus est, ergo praescripta
poena puniatur; VVurms. lib. 1. tit. 1. de Verbor. signif. obser. 3.
Aliquando etiam in casibus notoriis, neque tali declaratione opus
est: sed de plano et de simplici, executio fieri debet; ut apud nos in
violatione Sedis Iudiciariae fieri solet.
QUAESTIO
sunt mulieribus coniungi, liberosque
procreare: ita et inter bruta animalia, mares foeminis coniunguntur ad
procreandos secundum suam quaeque speciem foetus. Plantae itaque, ut sunt
herbae, et arbores, cum non sint sensitivae, neque de loco ad locum
progressivae, neque vero aliis ita sui communicativae: non ad hoc Ius
naturae sensitivae, sed ad vim sibi naturalem et innatam vegetativam,
germinativamque, ex sese sibi simile germinandi, referuntur: ut
procreare: ita et inter bruta animalia, mares foeminis coniunguntur ad
procreandos secundum suam quaeque speciem foetus. Plantae itaque, ut sunt
herbae, et arbores, cum non sint sensitivae, neque de loco ad locum
progressivae, neque vero aliis ita sui communicativae: non ad hoc Ius
naturae sensitivae, sed ad vim sibi naturalem et innatam vegetativam,
germinativamque, ex sese sibi simile germinandi, referuntur: ut dum aliae
ipsis similes producuntur,
??
Matth. art. 17. Et 2. Vlad. art. 7.
Secundo: haec duo non sunt quidem sublata, sed tamen neque usitata iam
habentur: videlicet, Iudicium Candentis ferri, et Iudicium Ferventis aquae.
Et neque quidem permittuntur amplius fieri, coram tribus testibus, ut antea:
lib. 1. Sancti Ladislai cap. 28. sed solum in sede Episcop:
et Maioribus Praeposituris, ut Posonien: et Nitrien. Colom. lib. 1.
expressa) fieri
debeat, denotatus fuerit: tunc ad Octavum usque diem illius festivitatis,
cuius Octavae inseruntur, Executio cum illis peragi poterit. Ante festum
tamen, et non post festum illud:
et Quadrip. 2. tit. 14. continet. De quibus vide etiam
infra, Quaest. 2. cap. 5.
Secunda Evocatio, est Simplex, earum Causarum, quae quatuor terminis
Octavalibus finiri debent; neque eosdem ulla literarum productio, etiam cum
onere in iisdem praeassumenda, excedere debet: 1. Vlad. art. 54. Et 6.
Matth. art. 19. (licet iam modi illi, per quatuor terminos
procedendi, in hoc posteriori
per verbalem dehonestationem
commissa, contra praetactum Gasparem Palugyai, absolutus fuit. Et ratio
huius est, quod indignum esse videtur, propter huiusmodi verbalem offensam,
capitis et bonorum poenam statuere. Cum neque in facto honoris, neque in
violatione Sedis Iudiciariae, id observari soleat.
Tertio: sive Citatio fiat statim, sub praedictis terminis, per Scribam
Curiae Regiae; sive postea elapso ipso, per testimonium Capituli,
commissa, contra praetactum Gasparem Palugyai, absolutus fuit. Et ratio
huius est, quod indignum esse videtur, propter huiusmodi verbalem offensam,
capitis et bonorum poenam statuere. Cum neque in facto honoris, neque in
violatione Sedis Iudiciariae, id observari soleat.
Tertio: sive Citatio fiat statim, sub praedictis terminis, per Scribam
Curiae Regiae; sive postea elapso ipso, per testimonium Capituli, aut
longa
temporis expectatione; quod bona conscientia refugere deberet: 1. tit.
80. Et nemo sane unquam, praeteritis hoc modo apertis Iuribus
Regni ex paucorum hominum ingenio, Leges ipsas addiscere poterit. Ergo neque
Inhibitio, neque Repulsio in iis (tanto minus autem in hac personali
Citatione) ut prior tenet opinio, admitti deberet. Quod idem in aliis quoque
observari debet, cum ratione huius personalis Citationis,
quod bona conscientia refugere deberet: 1. tit.
80. Et nemo sane unquam, praeteritis hoc modo apertis Iuribus
Regni ex paucorum hominum ingenio, Leges ipsas addiscere poterit. Ergo neque
Inhibitio, neque Repulsio in iis (tanto minus autem in hac personali
Citatione) ut prior tenet opinio, admitti deberet. Quod idem in aliis quoque
observari debet, cum ratione huius personalis Citationis,
regni ordinarios pro Decimo quinto die, diei
Evocationis exhinc fiendae computando, discuti debeant et adiudicari,
etc. Styl. Et non ad 32. diem, uti Tripartitum habet, 1.
tit. 33. Neque ita sine intermissione, sicut citatus art.
5. anni 1527. continet. Ac quanquam omnes Actus potentiarii in
genere, Citatione per Insinuationem facta moveantur, uti iam annotatum est,
in Quaest.:
possessionario, aut pignoratitiis, si habet; sin minus, etiam de Curia,
citatur,
possessionario, aut pignoratitiis, si habet; sin minus, etiam de Curia,
citatur,
citatur,
in parte autem, ratione non
admissae Statutionis, sed factae bonorum statuendorum occupationis, ad
communem exmissa fuerat: et tamen nullae Literae authenticae superinde
extiterant confectae, plus minus a viginti annis. Neque vero
(inquiunt) conveniret, toties illas repetere, vel allegatione
ipsarum tempus protrahere, aut quod semel iudicatum est, in dubium iterum
vocare, et fidem priori Iudici detrahere, cum per expressum, et
liceat vide infra, Quaest. 6.
cap. 8. Verumenimvero, consultius foret, semper huiusmodi
Signaturas, in solita forma literarum, ab Iudice excipere, cum de facili
evanescere, ac pro nihilo haberi neque vero pro rato testimonio in
processibus causarum, acceptari consueverint. Quin potius, etsi in iis
aliquando responsio ad meritum causae spectans facta fuerit: nihilominus
tamen, ipsa modo praemisso praeterita, ad
immediate est, deductio Genealogiae
motorum causae ab ultimo in praesentem, rite facta non fuerit. Secundam: si
similiter Processus causae ultimus, bene non sit specificatus, neque ob id
novus suum principium bene sumpserit. Tertiam: si Condescensio eiusdem
casuae, ubi potissimum per adeptionem bonorum fieri contingit, bene denotata
non extiterit.
saltem inventus fuerit, inhiberi consueverunt.
In quibus, licet Reus sententiam conscriptam ad se, recipit: nihilominus
tamen ad primordia regrediendo, Paria Praesentium, et Iudicialium accipit.
Tertia autem, praemissis modis, neque destrui,
neque ulla ratione inhiberi potest, sed vadit ad Executionem; cui Repulsionis
velamine obviari solet: tum, quia de antiqua consuetudine, id iam tertia
vice
conscriptam ad se, recipit: nihilominus
tamen ad primordia regrediendo, Paria Praesentium, et Iudicialium accipit.
Tertia autem, praemissis modis, neque destrui,
neque ulla ratione inhiberi potest, sed vadit ad Executionem; cui Repulsionis
velamine obviari solet: tum, quia de antiqua consuetudine, id iam tertia
vice amplius facere non admittitur: tum, quia in Petitione parium comparuit;
si voluerit, Par super condescensione
petere poterit, sed reliqui processus paria, ei non dabuntur, quia iam simul
eadem, cum demortuo, vel aliter liti cedente Coincausam attracto,
extraxisset; et ideo bis, de Iure Regni dari, neque possunt, neque debent:
citato Articulo 56. anni 1550.
QUAESTIO TERTIA. / Anne etiam Privilegiorum dari soleant Paria?
super condescensione
petere poterit, sed reliqui processus paria, ei non dabuntur, quia iam simul
eadem, cum demortuo, vel aliter liti cedente Coincausam attracto,
extraxisset; et ideo bis, de Iure Regni dari, neque possunt, neque debent:
citato Articulo 56. anni 1550.
QUAESTIO TERTIA. / Anne etiam Privilegiorum dari soleant Paria?
QUAESTIO TERTIA. / Anne etiam Privilegiorum dari soleant Paria?
Minime: nisi fortassis in aliqua parte, qua tanquam vicinum, vel commetaneum,
aut etiam fratrem condivisionalem contingere dignoscuntur. Et similiter
neque Paria Parium dantur passim: ut si quis Transmissionem ex Paribus
revideri facere vellet, et pars appellans, Paria parium illius peteret; tunc
non darentur sibi, nisi fortassis collateraliter tantum, ne fraus et dolus
illi
eorum fieri?
Poterit, si quando conformiter Originalibus non fuerint descripta, et facta
collatione ipsorum in Iudicio contradictorio, coram Iudice, tanta disparitas
apparuerit; potissimum si neque Iudex, negligentia suorum Scribarum, factum
excusaverit; qui tamen statim repetitis illis ad se, talem errorem
corrigere, vel defectum supplere consuevit. Quod et licet eidem facere, si
ex inadvertentia factum
circa, etc.
Secundum: Actionis conclusio, in qua declaratur, quo Iure, et quo
modo, Actor contra Reum, procedere velit; quod sub diversis Formulis fieri
solet. Unde Reus forsan excipere poterit, se neque tali Iure, neque
praetenso modo Iuri stare illi debere. Tertium: Citationis commissio, ibi:
Pro eo, etc. Quartum: Certificatio ad comparendum, ibi:
Certificando nihilominus,
Secundum: Actionis conclusio, in qua declaratur, quo Iure, et quo
modo, Actor contra Reum, procedere velit; quod sub diversis Formulis fieri
solet. Unde Reus forsan excipere poterit, se neque tali Iure, neque
praetenso modo Iuri stare illi debere. Tertium: Citationis commissio, ibi:
Pro eo, etc. Quartum: Certificatio ad comparendum, ibi:
Certificando nihilominus, etc.
interdum alicuius domestica. Quia captivi pro mortuis
reputantur. De Captivitate autem hostili, vide infra, quaest. 22.
Item tempore
Diaetae, Iudicia, neque in Curia, neque in Sedibus Spiritualibus, neque vero
in Comitatibus celebrantur:
alicuius domestica. Quia captivi pro mortuis
reputantur. De Captivitate autem hostili, vide infra, quaest. 22.
Item tempore
Diaetae, Iudicia, neque in Curia, neque in Sedibus Spiritualibus, neque vero
in Comitatibus celebrantur:
pro mortuis
reputantur. De Captivitate autem hostili, vide infra, quaest. 22.
Item tempore
Diaetae, Iudicia, neque in Curia, neque in Sedibus Spiritualibus, neque vero
in Comitatibus celebrantur:
suscitari
debet:
suum, portionem scilicet
congruentem, aut Quartalitium, in terminis Octavalibus, a Fratribus eorum
masculini sexus, iuridice requirere possunt: art. 36. anni
1545.
Neque in Rectificandis Metis locum habet: 1. tit. 78. et 85.
quantum videlicet ad particulas, seu quantitates quasdam aliquarum
Terrarum, Sylvarum, Promontorium, et Pratorum,
rite tamen emanatarum; per Actorem, iuramento mediante,
allegatione cuiusvis Praescriptionis non obstante, recuperari possunt. Et
nec tale iuramentum (A) potest reiicere in (I) quod haec sit hoc in casu
specialis lex, neque illud prius fuerit ipsi, per (I) submissum, ex quo
reiectio necessario sequi posset. Prouti et in Causa Illustr: Domini Comitis
Erdödi, contra Venerabile Capitulum Zagrabiense deliberatum est, Anno
1610.
incertum inde habent reditum. Imo vero, tam huiusmodi captivi in hostili,
quam etiam in domestica captivitate constituti, apud nos iam communiter pro
mortuis reputantur. Et neque quidem satis constat, unde nostri hanc
opinionem desumpserint: nisi forte ex eo, quod Nobiles, hoc est, in Libero
statu existentes, nisi legitime citati et ordine Iudiciario convicti; in
personis, rebus, et bonis eorum,
Et 1. Vlad. art. 11. Et 12. aliisque
passim in locis. Vel etiam, ex Contrariorum consequentia; ut
sicut ipsi propria libertate spoliati, et in aliena potestate constituti.
Contra neminem agere possint: ita vicissim, neque aliis contra eosdem
procedere permittitur; ex eoque nullae actiones in eos cadere, vel contra
eos fieri interim possunt: sed illis, Iure Postliminii; his autem fictitio
quodam Iure suspensivo, et pendenti, donec vel
nuncupari consueverunt:
ideo primo statim occurrenti proco
maritantur. Atque sic si forte fortuna miseri mariti aliquando ex tali
captivitate redeunt, magno cum foenore secundi, interdum etiam tertii
coniugii, illas reperiunt: et nihilominus tamen, neque taliter etiam ad eos,
prima vota resumpturae, redire volunt; adeo iam coniugalis fides remissa
est, et sanctae continentiae vinculum atque meritum labefactari et dissolvi
coepit. Cum tamen neque propter longam absentiam,
et nihilominus tamen, neque taliter etiam ad eos,
prima vota resumpturae, redire volunt; adeo iam coniugalis fides remissa
est, et sanctae continentiae vinculum atque meritum labefactari et dissolvi
coepit. Cum tamen neque propter longam absentiam, vel huiusmodi captivitatem
maritorum, aliis nubere; neque eosdem redeuntes aspernari, et refugere, sed
omnino ad eosdem redire, et relictis secundis, vel etiam tertiis, prioribus
cohabitare
redire volunt; adeo iam coniugalis fides remissa
est, et sanctae continentiae vinculum atque meritum labefactari et dissolvi
coepit. Cum tamen neque propter longam absentiam, vel huiusmodi captivitatem
maritorum, aliis nubere; neque eosdem redeuntes aspernari, et refugere, sed
omnino ad eosdem redire, et relictis secundis, vel etiam tertiis, prioribus
cohabitare deberent, iuxta Canonicas sanctiones, 34. quaest. 1. et
2.
absentaverit, et interim Sententia contra ipsum, per Non venientiam
extradabitur?
Inhibitione ipsi utendum est: praesertim, si nec per se, nec per alium, in
iisdem Iudiciis antea adhuc comparuit, aut visus est; neque quisquam, eius
nomine egerit, aut Literas Procuratorias eiusdem in Iudicio produxerit:
Prohibitam, cum onere, ante Sex
ultimos dies Iudiciorum, fieri debere putant; quasi ex primis Tribus
simplicibus, ac sine onere in iisdem ultimis diebus, aliqua admitti deberet.
Quod plane perperam intelligere satagunt: quia neque Quarta, neque; priores
Tres simplices, aut saltem una ex iis, Sex ultimis illis diebus admittitur,
sed omnes ante eosdem tantum. Super quo vide etiam Enchirid. Fol. 59.
pag. 2.
cum onere, ante Sex
ultimos dies Iudiciorum, fieri debere putant; quasi ex primis Tribus
simplicibus, ac sine onere in iisdem ultimis diebus, aliqua admitti deberet.
Quod plane perperam intelligere satagunt: quia neque Quarta, neque; priores
Tres simplices, aut saltem una ex iis, Sex ultimis illis diebus admittitur,
sed omnes ante eosdem tantum. Super quo vide etiam Enchirid. Fol. 59.
pag. 2.
53. anni 1569.
Ubi Nota: Primo; Istam Prohibitionem, sicut et Inhibitionem, dirigi ad
Capitulum, vel Conventum, ut quidem Iuramentalem depositionem exigere, et
acceptare minime praesumat; neque literas suas Testimoniales, super non
depositione praetacti iuramenti, quocunque modo extradare audeat. In Communi
autem Inquisitione, ut Testimonium suum, ad Executionem eiusdem exmittere
non audeat; literasque suas,
Masodik tilalom; Harmadik
tilalom; es Negyedik tilalom. Atque ideo, quae
definitione inter se differunt, illa, tota sui substantia ab invicem diversa
sunt; sicque inter se confundi non debent, neque unum pro altero usurpari.
Et literae quoque Inhibitionales, ab iis potius denominari debent, quam ab
ultimis supinis, Inhibitoriae, Prohibitoriae.
factae, utendum erit ipsi Prohibito, aliqua exceptione, contra
easdem, si fieri poterit: sin minus, danda erit per Prohibentem, aliqua
ratio factae Prohibitionis; sed necdum plena, et ad meritum causae
pertinens. Qua si neque tunc Iudex contentus esse voluerit, sed ulterius
perrexerit, atque in causa convictionem
pronunciaverit, et ipsam ad executionem exmiserit: tunc extremo iam Iuridico
repulsa;
huiusmodi autem violentia, et violenta Repulsio, non solet fieri in Locis
credibilibus. Idem quoque et Stylus continet; ubi Iudex
Executori mandat, ut ad facies bonorum ipsorum accedat. Neque vero similis
ratio esse videtur Inhibitioni, quia illa, uti iam praemissum est, extra
dominium fit: Repulsio autem omnino de dominio fieri debet, si cum
violentia quadam: repellit Actorem a bonis suis,
esse solum
Rescriptionales dicti Capituli, vel Conventus, super praetacta sententiae
executione. II. In causis divisionum; et tunc solum necessarium est, citare
Repellentem; quia cum adhuc nullus sit eius processus in sede, neque
impediri potuit eius Executio; atque ita neque repellens, sine praevia
Citatione, in faciem sedis; legitime attrahi potest; siquidem
nemo, nisi legitime citatus, comparere debeat, 1.
Conventus, super praetacta sententiae
executione. II. In causis divisionum; et tunc solum necessarium est, citare
Repellentem; quia cum adhuc nullus sit eius processus in sede, neque
impediri potuit eius Executio; atque ita neque repellens, sine praevia
Citatione, in faciem sedis; legitime attrahi potest; siquidem
nemo, nisi legitime citatus, comparere debeat, 1. titul.
9. In priori autem iam dudum
in faciem sedis; legitime attrahi potest; siquidem
nemo, nisi legitime citatus, comparere debeat, 1. titul.
9. In priori autem iam dudum citatus est, et proinde id iterato
facere, neque de lege, neque de necesse est; imo
petitione parium huiusmodi Citationis, in Novum processum abiret, quod
Actori damnosum esset. Quanquam et haec ipsa Citatio, potius de recepta iam
consuetudine
attrahi potest; siquidem
nemo, nisi legitime citatus, comparere debeat, 1. titul.
9. In priori autem iam dudum citatus est, et proinde id iterato
facere, neque de lege, neque de necesse est; imo
petitione parium huiusmodi Citationis, in Novum processum abiret, quod
Actori damnosum esset. Quanquam et haec ipsa Citatio, potius de recepta iam
consuetudine fieri soleat, quam de forma
in processu
causae non egit?
Potest, si aliqua in parte Executionem illam, sibi nocivam fore putat,
virtute clausulae illius iustificatoriae (praevia ratione aliorum
quorumlibet). Neque tenebitur onus Repulsionis deponere, si pars
triumphans, absque debita ratione, ad occupanda bona praenotata accessisse
verificabitur.
nunc pro Una, et nunc pro Altera parte celebratur,
(licet etiam Aliquando pro Una tantum Parte fiat.) Unde, si
aliqua praeassumptam suam Inquisitionem tunc omiserit, amplius non datur
illi regressus, neque admittitur binario fieri numero, 2. tit. 31.
(nisi fortassis interdum Iudex sic deliberavit.) Vel
quia huiusmodi testium Inquisitio fit communiter per quoscunque Vicinos,
Commetaneos, et
et opponere queat, ne praesertim periurium, si quod commissum fuerit,
impunitum praetereat.
QUAESTIO NONA.
Quid igitur fit, in hoc Iure nostro, ubi res forsan aliqua, nullo horum
statuum, Definitivo scilicet, Legali, aut Testimoniorum constare potest; et
neque hisce duobus, Coniecturali videlicet, et Quaestionum uti volumus?
Quanquam Innocentia cuiuslibet favorabilis, et legibus amica esse debeat; ne
tamen in nondum bene explorata re, vel Reus ita simpliciter absolvatur, vel
literarum Inquisitoriarum vigesimo
quinto duarum duodecimo et unicarum sexto se
sacramentum praestabit. IV. Si (A) in comprobatione sua, per omnia
defecerit, vel forsan Communem ipsam neque celebraverit: tunc (I)
simpliciter absolvetur. V. Si denique (I) aut Communem inquisitionem
omiserit, aut quidem celebrationem eius peregerit, sed nullum testimonium
pro se ex ea reportaverit: sed per omnia defecerit,
ex antiqua consuetudine; vel quod in tam
solita forma huiusmodi literae tunc adhuc extradari non solebant; vel quod
perfecta et ultima decisio litis, talibus literis, nondum exprimi
consueverat; prouti neque de praesenti solet, sed solummodo memoria rei
peragendae continebatur; unde recte (Memorialis) nuncupari
caeptae sunt, vel quod idem illud tunc fuerit, quod nunc (Super
eo) appellari solet.
fortassis tanto maior occasio malis, ad perpetranda quaevis
maleficia.
Sexta, Ubi autem (I) se, vel quod idem est, totalem actionem
iuramento solius (A) submiserit, et neque hoc acceptaverit; tunc Reus
simpliciter absolvitur, nec potest (A) actionem suam, in ipsum (I) reiicere.
In quibus omnibus submissionibus consideranda Inprimis est, Proclivitas
Actoris, ad assumendum Iuramentum; et ideo
rationem dare. Atque ideo nisi sufficiens ratio per ipsum data fuerit, ad
propriam iam confessionem condemnari poterit. Imo vero, cum nemo sibi satis,
vel Iudex, esse possit,
potest; ideo hac
in parte consultius foret ipsi, cautius procedere. II.
Quod per huiusmodi Affirmationem, vel Negationem, dicitur lis
contestari, quae nisi hoc modo contestata fuerit, directe neque
probari, neque diiudicari poterit. Imo vero ob omissam huiusmodi litis
contestationem, Iudicium redditur nullum, et sententia quoque exinde secuta
nulla, Mynsing. obs. 74. cent. 3. Atque ob id cogitur semper
in parte consultius foret ipsi, cautius procedere. II.
Quod per huiusmodi Affirmationem, vel Negationem, dicitur lis
contestari, quae nisi hoc modo contestata fuerit, directe neque
probari, neque diiudicari poterit. Imo vero ob omissam huiusmodi litis
contestationem, Iudicium redditur nullum, et sententia quoque exinde secuta
nulla, Mynsing. obs. 74. cent. 3. Atque ob id cogitur semper
(I) directius
Iudicio contradictorio semel facta, alias retractari nequit.
semel facta, alias retractari nequit.
Gabrielem Suaztich, quod huiusmodi homicida, a prima statim
instantia, usque ad decisionem causae, personaliter astare debeat; et si se
absentaverit, tempore iuramentalis depositionis ad caput suum; tunc neque
paria ipsius depositionis petere, neque contra
Coniuratores postea excipere poterit. Ergo a similis et in aliis maleficiis
idem observandum erit. De quibus vide
quod huiusmodi homicida, a prima statim
instantia, usque ad decisionem causae, personaliter astare debeat; et si se
absentaverit, tempore iuramentalis depositionis ad caput suum; tunc neque
paria ipsius depositionis petere, neque contra
Coniuratores postea excipere poterit. Ergo a similis et in aliis maleficiis
idem observandum erit. De quibus vide plura infra Cap. 9. quaest. 31.
constare, putant multi non tam
ipsis In-causam-attractis quam actori, qui
optime sciret, illud sibi adhuc deberi, et nondum esse exsolutum, iuramentum
decerni debere. Neque tam literam ipsam Decreti aspiciendam (quae de primis
contrahentibus personis, et non de succedentibus, intelligi videtur) quam
laesionem conscientiae praecavendam, et veritatem rei magis attendendam
necessario esse. De
rei magis attendendam
necessario esse. De experimento autem restantis quantitatis in huiusmodi
debito, vel mutuo, si praesertim Actor sic voluerit, poterunt sibi invicem,
tantum solas suas in personas iuramentum deferre; neque ita volentibus, ulla
fiet iniuria, vel etiam legum destructio. Ubi Nota, quod mutuum dicatur Ex
Meo, et Tuo, quasi meum fiat tuum, et non e
contra. Ex quo, non parva vis naturae elucet, quae
resciat, super quo
huiusmodi attestationem celebrari fecerit, studio non sinit illos talibus
literis Relatoriis inseri, siquidem soepe etiam odiosa continere soleant, et
neque id Iudex in Compulsoriis praecipiat, sed solummodo declaret, super
quo, per Exponentem, vel hominem suum interrogati fuerint. Styl.
Unde neque aliud quoque quippiam extra illos diversum vel contrarium:
Relatoriis inseri, siquidem soepe etiam odiosa continere soleant, et
neque id Iudex in Compulsoriis praecipiat, sed solummodo declaret, super
quo, per Exponentem, vel hominem suum interrogati fuerint. Styl.
Unde neque aliud quoque quippiam extra illos diversum vel contrarium:
(etiamsi forte testis huiusmodi quid per occasionem fateretur) contestatis
ad interrogata, adscribi debet; sed solummodo ea, super quibus interrogati
fuerint;
nutu et hactenus
crevisti, et deinceps quoque crescere poteris. Sed redeamus ad propositum.
Sic et in aliis procedendum, in quibus tamen, si huiusmodi series
Genealogiae, in aliquo intermedio gradu interrumpta fuerit, neque
continuata, ad Primum Truncum qui nullum gradum facit,
perducetur; illico ex tali defectu stare non poterit, neque valebit.
Tertium, debebit illi, pro rata portione sua, expensas hucusque in causam
in quibus tamen, si huiusmodi series
Genealogiae, in aliquo intermedio gradu interrumpta fuerit, neque
continuata, ad Primum Truncum qui nullum gradum facit,
perducetur; illico ex tali defectu stare non poterit, neque valebit.
Tertium, debebit illi, pro rata portione sua, expensas hucusque in causam
factas, iuxta bonorum virorum limitationem, statim et de facto deponere,
alioquin nihil effecerit,
Actore producere?
Nequaquam, imo si cum Actore concordaverit, ante latam et pronunciatam
sententiam, liberum erit ei, non obstante quavis ipsius Ingerentis
renitentia, et neque amplius in causa ingerens procedere poterit, Actore
liti cedente; quia ruente fundamento, ruere necesse est, et
superaedificatum. Ast si post latam sententiam concordia subsecuta fuerit,
poterit nihilominus etiam is, per
huiusmodi Iuridica remedia praecluserint, consentiendo, in Iudicem
arbitrum, a
cuius Laudo (ita enim sententia eius vocatur) postea non licet
appellare, et neque transmittitur, passim; et 2. quaest. 6. cap. 33.
et 34. quod cum negatione intelligi debet. VI.
Causae super commissione fundatae, et post revisionem statim ad exequendum
sed postquam iam remissionem ex Curia Regia Novo
iudicio cum gratia, usa est aliqua, aut Procuratorem
revocaverit, amplius non licet illi appellare, et
neque transmittitur, sed quomodocunque Vice-Comes, et Iudices Nobilium
diiudicaverit, illorum adiudicatione contenta esse debet. Altera autem pars,
quae nondum appellaverat, bene potest appellare.
antiquus sic ostendere videtur, cum soepenumero huiusmodi Appellationes
admissas esse, videamus. Simplex autem Exceptio, plane non transmittitur;
sive, ut alii dicunt, ab interlocutoria sententia, non
appellatur, neque transmittitur.
QUAESTIO SEPTIMA. / Quae in Revisione praetactarum causarum
Transmissionalium observari solent?
propter non-venientiam, per quam nihil omnino dictum vel responsum est;
nihil plane novi dicitur, quia nihil prius, vel vetus dictum est, sed tunc
primum comparens dicere incipit: ergo non praeexistente priori, vel Veteri,
neque Novum correlative dici potest. Atque sic, non est proprie Novum
dicendum, sed totaliter et simpliciter sola Inhibitio, quae virtute sua,
sicuti et alia
Iuridica
Iudicium. Secundo, quando huiusmodi Appellationi non cedit, sed
Transmissionem ipsam omnino extrahit de sede Iudiciaria; ac nisi per partem
triumphantem urgeatur, vel ex paribus eiusdem proclametur, ad lucrandum
tempus tacet, neque ipsam revideri facere vult. Ubi tandem secus fieri non
potest, sed necessario causa revideri debet, tunc allegando se nondum Novum
iudicium in ea habuisse, statim datur eidem Novum, et sic terminum illum
Iudiciorum, vel
Allegatio vel responsio Plenipotentiarii, non videtur
revocari posse; partim quod Plenipotentiarius sic constituitur, quasi
ipsemet constituens esset. Unde quia Propria responsio in Iudicio
contradictorio facta, non soleat, neque possit revocari de Iure Regni, 5.
Vlad. art. 15. ideo neque Plenipotentiarii responsio, revocanda esse
videtur, quia pro eo
reputatur, ac si constituens solus eam,
posse; partim quod Plenipotentiarius sic constituitur, quasi
ipsemet constituens esset. Unde quia Propria responsio in Iudicio
contradictorio facta, non soleat, neque possit revocari de Iure Regni, 5.
Vlad. art. 15. ideo neque Plenipotentiarii responsio, revocanda esse
videtur, quia pro eo
reputatur, ac si constituens solus eam, ex praemeditato animo, et determinata
veritate
termino, dando rationem Inhibitionis
simul et Repulsionis: vel Procuratoris priorem responsionem revocabit, et
meliorem subiungendo, communem petet; quam vel celebrabit, vel se ab illa
prohibebit. In quarto tandem termino: neque reportata serie communis
Attestationis, neque vero stante Prohibitionis ratione, lata et definitiva
sententia vice-tertiaria proferetur contra ipsum, Inhibitione,
Contradictione et Repulsione non obstante. Sicque vadet ad
et Repulsionis: vel Procuratoris priorem responsionem revocabit, et
meliorem subiungendo, communem petet; quam vel celebrabit, vel se ab illa
prohibebit. In quarto tandem termino: neque reportata serie communis
Attestationis, neque vero stante Prohibitionis ratione, lata et definitiva
sententia vice-tertiaria proferetur contra ipsum, Inhibitione,
Contradictione et Repulsione non obstante. Sicque vadet ad Executionem. Ubi
Nota. I. Quod praedicta
extradari
inhibuerit, et partem repulsam, contra se evocari fecerit; tum solum
Inhibitionis onus deponere, et rationem eiusdem dare inhibens tenebitur;
quia totus iam praemissus processus, in solam Inhibitionem coaluit. Neque
ideo arguetur, calumniose processisse quia hoc pacto unum Iuridicum
remedium, altero destruxit, et non utroque simul uti voluit, uti et Decius
refert, in suo Syntagmate.
Tertia, posset esse
termino levari non posset: Sed hoc mihi non videtur posse fieri: Tum
quia post Repulsionem, non simplex, sed cum gratia debeat impetrari Novum
iudicium, 2. tit. 77. Tum quia, iam cum Inhibitione semel concessum est, et
amplius neque in hac tertia, neque in quarta concedi debet. De Revocatione
autem Procuratoris iam dictum est, supra quaest. 23. num. 2. Sicque videntur
solum duae priores formulae admittendae, posteriores vero reiiciendae.
Quarta,
Sed hoc mihi non videtur posse fieri: Tum
quia post Repulsionem, non simplex, sed cum gratia debeat impetrari Novum
iudicium, 2. tit. 77. Tum quia, iam cum Inhibitione semel concessum est, et
amplius neque in hac tertia, neque in quarta concedi debet. De Revocatione
autem Procuratoris iam dictum est, supra quaest. 23. num. 2. Sicque videntur
solum duae priores formulae admittendae, posteriores vero reiiciendae.
Quarta, si in termino
Ubi Notandum. I. quod in hac quoque quarta
formula, vel simplex Novum non debet admitti, uti et in tertia, vel autem
Inhibitio, cum haec duo inter se coincidere videantur, et ita bis id ipsum
in una eademque causa concedi neque debet, neque potest. II. Nullam maiorem
rationem affirmandi Novum iudicium cum Inhibitione dari posse, quam hanc,
quod scilicet nisi hoc modo coniungerentur, Causae praescriptis quatuor
terminis finiri non possent, et
I. quod in hac quoque quarta
formula, vel simplex Novum non debet admitti, uti et in tertia, vel autem
Inhibitio, cum haec duo inter se coincidere videantur, et ita bis id ipsum
in una eademque causa concedi neque debet, neque potest. II. Nullam maiorem
rationem affirmandi Novum iudicium cum Inhibitione dari posse, quam hanc,
quod scilicet nisi hoc modo coniungerentur, Causae praescriptis quatuor
terminis finiri non possent, et
Alius malus damnosusque, si
videlicet eam revideri facere potuisset, et data opera non curavit, ut
saltem tempus lucretur, et partem alias triumphantem, damnificet. Quod certe
nec bonae conscientiae est, nec Deo gratum ideoque neque admitti deberet.
QUAESTIO TRICESIMA QUARTA. / Sed haec omnia hucusque dicta ad quas, et
quot classes uno compendio reduci possunt?
Contradictio, alia Inhibitio, et Prohibitio, Revocatio,
Retractatio, Annihilatio, Cassatio, Mortificatio literarum vel Fassionum, et
Reiecta. II. Priora illa Decium lib. 4. sui Syntag. tit. 15. et 16. hoc
nomine non dignari, neque hoc sensu intelligere; sed inter species
interdictorum a Iure nostro alienorum, adeoque ipsas actiones reponere; cum
tamen illa, non sint actiones ipsae; sed actionum accidentia duntaxat, ac
satis confuse et obscure
facit
duplicem et alteram ponit pro Prohibitione, quod fieri non potest, nisi
forte Pythagorikos idem debeat esse leo, qui antea equus fuit. Cuius sicut
nulla est authoritas, absque confirmatione Principis, ita quoque neque ullus
usus esse potest, absque consensu populi. Ergo frustra est calceus, cuius
nulla est calceatio. Quanquam quisque suo sensu abundet, et unicuique suum
sit ingenium, atque trahat sua quenque voluptas. Processualis,
I. Quod talis sententiatus Gratiam Regiae Maiestatis consecutus
Emendam capitis sive homagium, cum tertia parte bonorum, in portionem
Actoris cedente, exsolvere tenetur. II. Quod si ipsum Dominus Palatinus
condemnabit, tunc neque contra ipsum poterit illi dicta Gratia, Suae
Maiestatis Regia, suffragari; quia huiusmodi duae partes, ex antiqua Regni
consuetudine, Domino Palatino semper cedunt.
capitali personas; Ecclesiasticas quidem contra saeculares, (et e
contra Styl.) consanguineas, et Mulieres sive foeminas contra
masculos, (et e contra Styl.) quae omnes personae gladio non
feriuntur, neque captivantur, sed pro capitis redemptione homagium,
hoc est, precium ipsius solvunt, puta Praelatus et Baro florenos
quadringentos, Nobilis autem florenos duntaxat ducentos. Verum bona
servi in Dominum torquentur, et
qui crimen admiserunt, ac eiusdem criminis socius, contra socium in testem
admittuntur. Ut supra quaest. 5. cap. 6. dictum est. Nec
quicquam suorum abalienare, neque sibi debitum exigere potest. Et quod
severius est, filii eius infames fiunt, omni tam cognatorum, quam
extraneorum haereditate perpetuo excluduntur. Filiae tamen accipiunt
falcidiam in bonis maternis,
et responsionibus,
vel etiam per non-venientiam condemnatus, potest uti Repulsione, Novo
Iudicio, et Procuratoris revocatione
vel etiam per non-venientiam condemnatus, potest uti Repulsione, Novo
Iudicio, et Procuratoris revocatione
Repulsione, Novo
Iudicio, et Procuratoris revocatione
et Regii consensus in aliquem
devolvendorum; et ex Citatione contra violentium huiusmodi bonorum
occupatorem.
Ubi Nota, quod si hoc in casu dicta Citatio per simplicem Evocationem facta
fuerit, neque poenam violentae occupationis, neque damni refusionem Actor
acquirere poterit, quia talis acquisitio per Citationem Insinuatione
mediante, et non per simplicem Evocationem, fieri solet. Tertio, ex
Contradictione
devolvendorum; et ex Citatione contra violentium huiusmodi bonorum
occupatorem.
Ubi Nota, quod si hoc in casu dicta Citatio per simplicem Evocationem facta
fuerit, neque poenam violentae occupationis, neque damni refusionem Actor
acquirere poterit, quia talis acquisitio per Citationem Insinuatione
mediante, et non per simplicem Evocationem, fieri solet. Tertio, ex
Contradictione statutionis bonorum, vigore adoptionis
in tertia parte adversae, est omnino persolvenda.
Ibidem. Quae poena vulgo etiam vivum homagium
dici solet; et tamdiu in ea convictus, fit silentarius, quamdiu ipsam non
exsolverit; et neque agere, neque sese defendere permittitur.
QUAESTIO VIGESIMA SECUNDA. / Quid est violatio Sedis Iudiciariae?
Est, quae propter illicita verba, in sede prolata, vel
adversae, est omnino persolvenda.
Ibidem. Quae poena vulgo etiam vivum homagium
dici solet; et tamdiu in ea convictus, fit silentarius, quamdiu ipsam non
exsolverit; et neque agere, neque sese defendere permittitur.
QUAESTIO VIGESIMA SECUNDA. / Quid est violatio Sedis Iudiciariae?
Est, quae propter illicita verba, in sede prolata, vel dehonestationem
Est, quae propter illicita verba, in sede prolata, vel dehonestationem in
sede ipsa
florenis compensatur, neque de sede Iudiciaria, in Curia, Suae
Maiestatis Regia, huiusmodi violator sedis exmittitur, donec de onere
convictionis satisfaciat. Vide supra quaest. 10. cap. 1. ad
finem. Neque vero onus hoc, uti multi putavere, viginti quinque florenis,
hoc est singula marca, singulo
floreno uno deponitur, sed totaliter, et integre persolvi debet, licet in
existimationemque, conviciis, vituperiis, verbis, aut scriptis inhonestis et
infamatoriis pessundare volebat, irremissibiliter plane et sine omni gratia,
suae Maiestatis
et
infamatoriis pessundare volebat, irremissibiliter plane et sine omni gratia,
suae Maiestatis
vel autem aliquo
pacto limitari, et in aliquibus casibus vel mitigari, vel aggravari, et non
semper pari modo sumi, cum forte non eadem sit omnium ratio, sed diversa.
Nota Hic. Quadruplicem consensum esse, et neque requiri
commissionem unius ad alterum, ut indicat. art. 9. Decreti 7. Vlad.
quia hic intelligitur simplex consensus tantum, sive sint sibi pares,
sive impares etiam personae. Et Primo quidem, quo ad consensum
dare, et facere posset; tamen de Iure scripto, et veteri iam consuetudine, in
causa Facti honoris simpliciter nunquam illam succumbenti dare
potest; siquidem neque Iura, neque ipsa consuetudo Regni id permittant; et
alioquin talis gratia redundaret in alterius contumeliam, cuius honorem
huiusmodi convictus pessundare volebat. Sic passim in certis homicidiis
articularibus. art.
dare, et facere posset; tamen de Iure scripto, et veteri iam consuetudine, in
causa Facti honoris simpliciter nunquam illam succumbenti dare
potest; siquidem neque Iura, neque ipsa consuetudo Regni id permittant; et
alioquin talis gratia redundaret in alterius contumeliam, cuius honorem
huiusmodi convictus pessundare volebat. Sic passim in certis homicidiis
articularibus. art. 30.
basis est, vis primum ab occiso allata) ut stet
et locum habeat. Observatis super ea praemissis conditionibus, sic allegare,
et oculatis testibus eam comprobare debebit. Scilicet ab occiso sibi lethali
telo vim factam fuisse, neque illud, quod consultius esset, facere potuisse;
quam sicarium se aggredientem iam iam imminentis fati, mortisque metu,
occidendo, caput et salutem suam liberare. Sed si praescriptas conditiones
non observaverit, hoc opus,
cedere loco et effugere,
seque recipere tutum in locum potuerit. Et ideo homicidam esse, et hac
allegatione inculpatae tutelae uti, ac se defendere non posse; quia
perpetrato malo, occasionem scelere suo dedit, ob idque neque Iudices ipsum
audire, sed potius condemnare debere. Haec dicta Nemesis cap. 142.
Quae pro maiori huius rei notitia, hic annotare placuit.
pro publico bono.
Ideoque tanto diligentior deberet esse, in frequentandis huiusmodi
Inquisitionibus, ut mali tollerentur, et boni quiete ac pacifice vivere
possent. Vide supra quaest. 14. cap. 6. Neque vero Magistratui
licebit contra huiusmodi Coniuratores excipere, quod id privatae magis
iniuriae ultionem, quam publici boni promotionem significare videatur, nam
sufficit pro publico bono conservando, tale peccatum
huiusmodi suae receptionis, (vel etiam priusquam ad aliquas executiones
exmittebatur) iuramentum praestare solebat, quod omnes, quascunque esset
aliquando peracturus, vel perageret Executiones, iuste peragere vellet;
neque postea tempore talis reportatae executionis, ipse amplius (sed solum
homo Regius, aut Palatinalis) deponere solebat; prout hoc antiqua decreta
Regni, manifeste ostendunt,
Iudices causas iudicare, et non Procuratores, vel
testes agere; quodque clamor contra eos excitatus, a Rege examinari, et
sontes puniri debeant.
per Iurisperitos Iudices, ordine iudiciario, legitima, et in aliis
quoque semper eodem modo, observata adiudicatione; ut sunt omnes Iudiciariae
consuetudines maiorum nostrorum Iurisperitorum. Et ita sumptum, non est
nocivum, neque cuiquam praeiudicans, quin potius est iam lex ipsa, secundum
quam et alia similia Iudicia fieri debent. II. Pro aliquali singulari, et
semel tantum quorundam in iudicando, facto actu. Et ideo, cum unicuique suum
sit
utilius consulere et informare possit, quam qui secundum consulta sua postea
iudicabit, et sententiam proferet. Quod autem non, dicunt alii, Iudicem esse
tertiam personam, inter Actorem, et In-causam-attractum, quos exaudire,
neque uni magis autem, quam alteri accommodare; nedum consulere, debet; quia
alioquin iam, non tres personae, prouti
in omni Iudicio esse deberent, cap. 13. Prologi, sed
Iust. lib. 1. tit.
2. Quarto, an liceat item Iudicibus, aliquid a partibus accipere?
Lex quidem divina, 2. paralip. cap. 19. dicit: non enim est,
apud Dominum Deum nostrum iniquitas, neque personarum acceptio, nec cupido
munerum. Ius nostrum,
et timentes Deum, in quibus sit veritas, et qui oderint avaritiam.
Quinto et ultimo, nihil faciat prece, precio, timore amore, vel odio, non
personam aspiciat divitis, vel potentis, neque pauperis in iudicio
miserebitur. Exod. 23. sed recto tramite in omnibus, et contra
omnes procedat, necesse est. Prolog. cap. 6. Sicque Dei, et
hominum legem adimplebit. Super quibus
immisericordem, atque inexorabilem, erectumque et
arduum, ac potentem, vi et maiestate aequitatis, veritatisque terrificum;
quia Iustitia forma, filoque virginali, aspectu vehementi et formidabili,
luminibus oculorum acribus, neque humilis, neque atrocis, sed reverendae
cuiusdam tristiciae; dignitate pingi solet. Areopagitae autem Athenis, in
Areopago vico existentes, noctu absque luce iudicabant, ut neque videre,
neque attingere possent, indeque
atque inexorabilem, erectumque et
arduum, ac potentem, vi et maiestate aequitatis, veritatisque terrificum;
quia Iustitia forma, filoque virginali, aspectu vehementi et formidabili,
luminibus oculorum acribus, neque humilis, neque atrocis, sed reverendae
cuiusdam tristiciae; dignitate pingi solet. Areopagitae autem Athenis, in
Areopago vico existentes, noctu absque luce iudicabant, ut neque videre,
neque attingere possent, indeque postea caeci et
et formidabili,
luminibus oculorum acribus, neque humilis, neque atrocis, sed reverendae
cuiusdam tristiciae; dignitate pingi solet. Areopagitae autem Athenis, in
Areopago vico existentes, noctu absque luce iudicabant, ut neque videre,
neque attingere possent, indeque postea caeci et manci dicebantur; et in
multorum consistoriis pingebantur. Imovero exordiis et epilogis orationum,
Causantibus uti, non permittebant, ne iis animi ipsorum in
luminibus oculorum acribus, neque humilis, neque atrocis, sed reverendae
cuiusdam tristiciae; dignitate pingi solet. Areopagitae autem Athenis, in
Areopago vico existentes, noctu absque luce iudicabant, ut neque videre,
neque attingere possent, indeque postea caeci et manci dicebantur; et in
multorum consistoriis pingebantur. Imovero exordiis et epilogis orationum,
Causantibus uti, non permittebant, ne iis animi ipsorum in contrarium
litis exitus, semper dubius esse solet.
Ubi Nota, magnam esse disputationem inter multos, quod cum certae Dominae,
certorum externorum Dominorum, ut potissimum Bohemorum et Polonorum uxores,
habentes bona in hoc Regno Hungariae, neque valentes ad Procuratoriam
constitutionem, semper intra Regnum venire, propter fragilitatem muliebris
sexus, viarum longam intercapedinem, et discrimina, ac vel maxime, cum viris
suis subiectae sint, solae absque illis; an
superinde idem Iudex extradedit. Melius autem omnino foret, huiusmodi
Procuratoriam constitutionem, coram publico Notario facere, dummodo in
solita forma literae ab ipso extrahi poterint.
Civitates, nomine
collectivo constituunt Procuratores, pro se communiter, et tales admittuntur
ubique. Sed pro singularibus personis, coram ipsis facta huiusmodi
Procuratoris constitutio, extra territorium ipsarum nihil valet, neque
acceptatur, quia haec authoritas extra territoria ipsarum, non est concessa
illis. Sic iudicatum est Posonii. Anno 1612.
tam beneficiati, quam non, perpetuis carceribus, tanquam falsarii,
et periuri mancipantur, Ibidem. Imo externi, propter
introductum quendam in Regnum per eos abusum, in Sedibus Spiritualibus non
admittuntur, et neque quidem in iis Civitatibus, in quibus Iudicia
Ecclesiastica celebrantur, manere permittuntur, ne saltem consilium dent,
nedum ad agendum accedant.
Insinuationem, et simplicem
Evocationem factae, in suo statu, processu, et cursu servarentur; ita
nimirum, ut Insinuationes in unicis Octavis finirentur, et simplices
Evocationes, quatuor terminis Octavalibus terminarentur, neque uniformiter
per modum longi processus omnes currerent; prout scilicet Decreta super iis
citata in praecedentibus continent. Secundo, ut Inhibitio, et Prohibitio non
confunderentur inter se; sed inhibitio solum in
ex Sedibus
Comitatuum, maturioris revisionis gratia, in Curiam Regiam transmittantur, et
non e contra. Item, quod tot Prohibitis, propter paucitatem dierum, non
utantur, neque in Inhibitione et Repulsione, praemissis respondendi
cautelis, seu modis, gaudere permittantur, sed simpliciter ad reddendas
earum rationes, cogantur, et aliis quibusdam observationibus, ut quilibet
per se facile
fassionalium
invalidatio fieri deberet, quae nihil ad Comitatum pertinet, tum quia usus
quoque id obtinuisse videtur, in Curia Regia, etiam in minutoribus causis,
solum ad duodecim florenos se extend. Imo vero neque in Curia
usus eius iam admitti videtur, quod magna pars bonorum impignoratorum, per
eam labefactaretur.
QUAESTIO SEXTA. / Per quos fieri solet
QUAESTIO PRIMA. / In quarum Ecclesiarum Sedibus, solent Iudicia
Ecclesiastica celebrari?
In omnibus Sedibus Ecclesiarum Diocoesanarum et Metropolitanarum, idque
semper in prima instantia, seu per querimoniam. Neque licet relicto
Diocoesano, vel ad Metropolitanum, hoc est, Archi-Episcopum, vel ad eius
Vicarium, vel ad Nuncium Apostolicum, vel autem in Curiam Romanam querulatum
ire; sed solum per viam Appellationis, ad eos causam
per
Ordinarium suum, de facto puniuntur. Et sive etiam beneficiati fuerint, sive
non, utrique de facto per eundem, perpetuis carceribus, tanquam falsarii et
periuri mancipantur, citato proxime loco. Imo vero neque in
Civitatibus ipsis, in quibus sedes Ecclesiasticae celebrari solent,
permittuntur manere, ne saltem consilium dare possent; art. 41. anni
1569. Verum iam omnia haec, in desuetudinem abeunt. Ubi Nota
Regni, illud
praestare omnino tenebantur,
Matth. art. 17.
haec Calumnia Procuratorum, uti proxime citatus articulus 27.
anni 1567. continet; quod scienter et calumniose, id est,
fallaciter et fraudulenter, doloseve, nullas causas, quae essent iniustae
suscipient, neque illis contra Iura Regni Hungariae patrocinabuntur; vel
ullo pacto, cum parte adversa colludent. Formula vero antiqui Iuramenti,
fol. 743. Maioris decreti erat.
Iuro per Deum vivum, et eius sanctam
Genitricem Virginem Mariam, et per omnes Sanctos et Electos Dei,
quod ego nullas causas, scienter et calumniose, et quae essent
iniustae, suscipiam, neque illis contra Iura huius Regni Hungariae,
patrocinabor, easque inanibus et frivolis exceptionibus et
protelationibus, scienter et temere, in longum protrahere unquam
intendam; sed neque ullo pacto, cum adversa
iniustae, suscipiam, neque illis contra Iura huius Regni Hungariae,
patrocinabor, easque inanibus et frivolis exceptionibus et
protelationibus, scienter et temere, in longum protrahere unquam
intendam; sed neque ullo pacto, cum adversa parte, in damnum principalis
mei, colludam. Sic me Deus adiuvet, et omnes Sancti.
Civilium autem
Nobilem N. movi, et prosequi volo, non movi
animo vexandi ipsum, seu calumniandi iniuste; sed credo, et iudico me
bonam et iustam causam contra eum habere;
et non utar sciens falsa aliqua probatione, neque in testibus, neque
in literis falsis producendis, ita me Deus adiuvet.
Postea Reus, se bona instantia uti, et recte contradicere velle; iurabat. Et
poena non praestantis
et prosequi volo, non movi
animo vexandi ipsum, seu calumniandi iniuste; sed credo, et iudico me
bonam et iustam causam contra eum habere;
et non utar sciens falsa aliqua probatione, neque in testibus, neque
in literis falsis producendis, ita me Deus adiuvet.
Postea Reus, se bona instantia uti, et recte contradicere velle; iurabat. Et
poena non praestantis hoc iuramentum est;
alicuius articuli, in actione specificati, vel
exceptione rei, super quo iurari petitur; est amissio illius; quia per
huiusmodi recusationem habetur pro confesso; neque talis articulus debet a
Iudice amplius attendi et recipi, idem Andr. Gail. lib. 1. Obser. 87.
Quibus etiam Iure Civili, novella constitutione additum est, quod
nihil penitus, causa patrocinii dederint
etiam Iure Civili, novella constitutione additum est, quod
nihil penitus, causa patrocinii dederint Iudicibus, vel alicui personae,
corrumpendi iudicii causa. Quod licet apud nos non servetur, tamen si
servaretur, non tot, neque tam horrenda conscientiae pericula, soepenumero
inter litigantes contingerent. De quibus plura vide quaest. 16. cap.
9. et 27. cap. 10.
redemptionem Citatoriarum, ac Valvalium, regreditur ad petitionem parium
omnium.
Quinto, si necdum comparuerit (I) decernuntur contra ipsum, literae
monitoriae, iterum valvis templi affigendae, et neque hic loquitur, donec
deponat birsagium, redemptionemque Citatoriarum, Valvalium, et Monitoriarum.
Sextus, et si necdum comparet, excommunicatur, et decernuntur contra ipsum,
redemptionemque Citatoriarum, Valvalium, et Monitoriarum.
Sextus, et si necdum comparet, excommunicatur, et decernuntur contra ipsum,
Denunciatoriae literae Excommunicationis sententiae; sed neque hic loquitur,
si etiam comparuerit, nisi depositis omnibus deponendis praemissis. Atque
ita data prius ratione sufficienti, cur non debuerit excommunicari,
promissaque obedientia, petit paria omnium productorum.
Excommunicatio vice iterata publicatur, compulsatis campanis, et accensis ac
in terram proiectis candelis, inter Solennia Missae praesente Universa
Plebe.
Octavus, si forte necdum comparuerit (I) et neque obediverit, decernitur
contra ipsum Invocatio brachii saecularis, et dantur Actori superinde
literae Invocatoriae brachii saecularis, ad quarum productionem, petitur
brachium saeculare, vel a sua Maiestate, vel ab eiusdem
consuetudinarii, Inclyti Regni Hungariae,
partiumque eidem subiectarum, (cui etiam adiunxi, alios duos processus, alterum
in Comitatibus, et alterum in Sedibus Spiritualibus, observari solitos) non
quidem verborum floribus convestitam, neque orationum pigmentis
delibutam, sed simplici, ac trito, et quotidiano sermonis filo, contextam. Quippe
quod mihi animus non fuerit lepores sermonis sectari, vel orationum ornamenta
venari, sed res ipsas potius, quae nobis magna
filo, contextam. Quippe
quod mihi animus non fuerit lepores sermonis sectari, vel orationum ornamenta
venari, sed res ipsas potius, quae nobis magna usui esse debebant, undequaque
conquirere, et in hunc ordinem selectas componere. Neque vero novas leges, aut
Iura, vel adinveni, vel statui; siquidem id non unius et privati hominis est;
sed cum iam antea statuta sint, ea tantum, quae circa ipsa melius intelligenda
observabantur, vel e memoriae loculis deprompsi, vel
antiquitatis
lecythis, erui; atque omnibus deinceps notitiae causa, hisce scriptis
comprehendi. Inspersi etiam nonnulla, occasione sic postulante, ex sacris
Canonibus, et Iure Civili, vel ideo solum, ut si non in omnibus universe (neque
enim id huc attinebat) saltem in aliquibus coincidentibus punctis, aut aliis
quoque quae in Iure nostro desiderantur, huius etiam utriusque Iuris, vel levem
cognitionem
scriptis et laboribus, hoc ipsum delibare, sed cum, iniuriane
temporum, vel negligentia hominum, Vel autem quod nemo nostratium, etiam tam
levi et minuta opella Patriae, et Amicis, nescio quare prodesse voluerit,
cognoscere non licuerit, neque liceat, dolendum potius est, quam invidendum, Et
optandum adhuc, atque expectandum, ut Aliqui maiore pollentes ingenio, his
crepundiis maiora olim et elegantiora posteritati consecrent. Quousque tamen id
fiet; et haec res sub incude
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.