Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: neque Your search found 4998 occurrences
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Last Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 36-114:36. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Et hi quidem pro admirabili ingenii eorum acumine fortasse satis copiose, sed pro illorum desiderio, qui nondum in philosophia admodum exercitatos habent sensus, meo iudicio et pressius et parcius. Neque id eos peccati ignorantiae admisisse certo scio; quid enim diuina illa ingenia ignorarunt, a quibus nobis altissimi ita ferente prouidentia quicquid luminis est, illuxit; quin potius negligentia aut incuria quadam et ipsius rei per
37. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] aegritudo mortalium pectora perturbet,
consideremus.
38. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] admittunt, utpote quae et imbecillis sensus sunt et ad quocumque libuerit deducendum faciles. Contra uero consolationi difficulter consentiunt senes, ut qui sua sponte ob amissam de se fiduciam sedulo maerore conficiuntur, neque ullis rationibus adduci possunt melius de se sperare, praesertim si qua aperta detrimenta acceperunt; continuo enim putant illa esse certissima interitus euersionisque suae indicia. Quod
39. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] deperit." Huius expectatio ab se erat et hic ab se pendebat, non ab extrinseco. Quod si dicas "Huic sapientia et rerum ingens scientia erat!" et tu, inquam, sapiens eris si ad naturam uixeris, non ad opinionem; nam neque illi de facultatibus fortunae amplius erat quam tibi; diues tamen erat, quia ei, quod habebat, erat satis. Idem, si cito cupis ditari, tibi faciendum est; mox enim ditaberis si cupiditati detraxeris et pecuniis adiicere non
40. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] quoque reperiret, quae abiecisset, misso Samum caduceatore uoluit ius cum eo hospitii soluere. Quod ideo fecit ne in tristem aliquem grauemque casum incidente Polycrate animi dolorem, ueluti de hospite, ipse contraheret. Neque eum profecto fefellit opinio. Nam post aliquot annos Polycrates ab Oroete quodam Persa Asiae praefecto dolo captus miserrimoque patibulo extinctus est. Hic illius sapientissimae Demetrii sententiae ueritatem intueri licet,
41. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | Section] humanae prudentisque esse officium uniuersas, prius quam accidant, praemeditasse calamitates seque ita comparasse ut nihil eum inparatum offendat. At Cicero haec omnia consolationis medicamina complexus est, et recte quidem. Neque enim omnes similiter mouentur, uerum alius alio et unus quidem grauius quam alter, neque satis exploratum habes quid cui magis conducat; ideo tentanda sunt singula etiam si sint parua uel tenuia, quia, ut ille ait:
42. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | Section] calamitates seque ita comparasse ut nihil eum inparatum offendat. At Cicero haec omnia consolationis medicamina complexus est, et recte quidem. Neque enim omnes similiter mouentur, uerum alius alio et unus quidem grauius quam alter, neque satis exploratum habes quid cui magis conducat; ideo tentanda sunt singula etiam si sint parua uel tenuia, quia, ut ille ait: Fortasse quae non prosunt singula multa iuuant Parua necat morsu spatiosum uipera taurum
43. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | Section] cataplasmate tentat diuersisque medelis experitur nec eorum, quae conducere putat, intentatum quicquam relinquit. Nititurque praecipue scitus medicus morbum tollere funditus, aut, si id nequit, dolorem sedare laborat, aut saltem minuere, et si neque id datur, comprimere eum curat, ne in amplius manans sana membra ualeat uitiare. Diuertere quoque minus noxiis itineribus conatur. His rationibus omnis medicorum ars procedit, quarum et medico animae nulla prorsus omittenda
44. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] frustra apponas. Quo consilio Cicero in consolando Ligario aptissime est usus: Etsi tali tuo tempore me aut consolandi aut iuuandi tui causa scribere ad te aliquid pro amicitia nostra oportebat, tamen adhuc id non feceram, quia neque lenire uidebar oratione neque leuare posse dolorem tuum. Postea uero quam magnam spem habere coepi fore ut te breui tempore incolumem haberem, facere non potui quin tibi et uoluntatem declarem meam. – et ad Sestium
45. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Quo consilio Cicero in consolando Ligario aptissime est usus: Etsi tali tuo tempore me aut consolandi aut iuuandi tui causa scribere ad te aliquid pro amicitia nostra oportebat, tamen adhuc id non feceram, quia neque lenire uidebar oratione neque leuare posse dolorem tuum. Postea uero quam magnam spem habere coepi fore ut te breui tempore incolumem haberem, facere non potui quin tibi et uoluntatem declarem meam. – et ad Sestium P. filium: Non obliuione
46. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] dolorem tuum. Postea uero quam magnam spem habere coepi fore ut te breui tempore incolumem haberem, facere non potui quin tibi et uoluntatem declarem meam. – et ad Sestium P. filium: Non obliuione amicitiae nostrae neque intermissione consuetudinis meae superioribus temporibus ad te nullas litteras misi, sed quod priora tempora in ruinis rei publicae nostrisque iacuerunt, posteriora autem me a scribendo tuis iniustissimis atque acerbissimis incommodis
47. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] sunt uniuersa: omne autem malum, si non est praeter naturam, cunctorum sapientum sententia nec malum ullo pacto censendum est; sicuti ergo nemo iure queritur de ortu, pubertate, adolescentia, iuuentute, et senecta, ita certe queri non habet neque de morte; aeque enim ista omnia naturae lege distribuuntur, nec minus errabit qui mortem malam dixerit, quam qui fructuum filiorumque maturationem culpauerit; aut quis suae compos mentis, cum pira, poma, castaneae, aliaeque nuces decidunt,
48. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] et fecundior redditur et diuturniore uita donatur. Infirmus qui fidit medico et a quo pristinam ualitudinem expectat, nullas amariores potiones, nullas incisiones, nulla cauteria, nullam omnino acerbitatem quam a medico patitur malam esse putat neque ob hanc aliquem concipit maerorem; idem et tu, si de Deo existimabis ut merito et de uero omnium patre et Domino debes, comperies liquido nihil tibi mali euenisse posseue euenire. Hinc merito ab ipso in euangelio arguimur et increpamur:
49. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] praestantioribus nobiscum commune est, alia ratione et forsan non inepta declarabitur inter mala minime computandum. Si enim uera illa est sanctissima sapientum sententia, quam Cicero in Tusculanis refert quaestionibus, neque uiuis neque mortuis quicquam mali euenire, nec eorum res a deo immortali umquam negligi, quomodo igitur nos illud malum appellare audebimus quod optimis amicis Dei datum esse uidemus? Et de quibus
50. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] praestantioribus nobiscum commune est, alia ratione et forsan non inepta declarabitur inter mala minime computandum. Si enim uera illa est sanctissima sapientum sententia, quam Cicero in Tusculanis refert quaestionibus, neque uiuis neque mortuis quicquam mali euenire, nec eorum res a deo immortali umquam negligi, quomodo igitur nos illud malum appellare audebimus quod optimis amicis Dei datum esse uidemus? Et de quibus ipsos tamquam
51. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Interea nox uenit; deponendus est iterum ornatus, detrahenda uestimenta, et iam iterum ad plumae otia redimus, quam aut exerciti curis tota nocte insomnem fatigamus, aut uicti epularum humore ueluti mortui sine sensu iacemus. Sed neque hic quies; mox enim adoriuntur nos insomnia, nouae horribilesque terrent imagines aut sollicitudines urunt: nunc aduersum nos stricto ense inimica stat facies, nunc ferimur aut ab aliquo loco edito deturbamur in praeceps; alius iugulatur
52. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] finem imponamus.
53. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Ladislaus, et alii tam cum magistratu quam priuati uiri santissimi complures. Minime, inquam, aliquis horum diues fuit, licet omnes habundauerint rerum plurima substantia. Neque enim diuitem facit exuberans census et larga opum copia, sed animus his deditus et deuinctus, qualis illorum erat nemini. Singuli enim illud propheticum sequebantur consilium: Diuitiae si affluant, nolite cor apponere.
54. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] sunt uniuersa: omne autem malum, si non est praeter naturam, cunctorum sapientum sententia nec malum ullo pacto censendum est; sicuti ergo nemo iure queritur de ortu, pubertate, adolescentia, iuuentute, et senecta, ita certe queri non habet neque de morte; aeque enim ista omnia naturae lege distribuuntur, nec minus errabit qui mortem malam dixerit, quam qui fructuum filiorumque maturationem culpauerit; aut quis suae compos mentis, cum pira, poma, castaneae, aliaeque nuces decidunt,
55. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] et fecundior redditur et diuturniore uita donatur. Infirmus qui fidit medico et a quo pristinam ualitudinem expectat, nullas amariores potiones, nullas incisiones, nulla cauteria, nullam omnino acerbitatem quam a medico patitur malam esse putat neque ob hanc aliquem concipit maerorem; idem et tu, si de Deo existimabis ut merito et de uero omnium patre et Domino debes, comperies liquido nihil tibi mali euenisse posseue euenire. Hinc merito ab ipso in euangelio arguimur et increpamur:
56. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] sunt uniuersa: omne autem malum, si non est praeter naturam, cunctorum sapientum sententia nec malum ullo pacto censendum est; sicuti ergo nemo iure queritur de ortu, pubertate, adolescentia, iuuentute, et senecta, ita certe queri non habet neque de morte; aeque enim ista omnia naturae lege distribuuntur, nec minus errabit qui mortem malam dixerit, quam qui fructuum filiorumque maturationem culpauerit; aut quis suae compos mentis, cum pira, poma, castaneae, aliaeque nuces decidunt,
57. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] et fecundior redditur et diuturniore uita donatur. Infirmus qui fidit medico et a quo pristinam ualitudinem expectat, nullas amariores potiones, nullas incisiones, nulla cauteria, nullam omnino acerbitatem quam a medico patitur malam esse putat neque ob hanc aliquem concipit maerorem; idem et tu, si de Deo existimabis ut merito et de uero omnium patre et Domino debes, comperies liquido nihil tibi mali euenisse posseue euenire. Hinc merito ab ipso in euangelio arguimur et increpamur:
58. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] praestantioribus nobiscum commune est, alia ratione et forsan non inepta declarabitur inter mala minime computandum. Si enim uera illa est sanctissima sapientum sententia, quam Cicero in Tusculanis refert quaestionibus, neque uiuis neque mortuis quicquam mali euenire, nec eorum res a deo immortali umquam negligi, quomodo igitur nos illud malum appellare audebimus quod optimis amicis Dei datum esse uidemus? Et de quibus
59. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] praestantioribus nobiscum commune est, alia ratione et forsan non inepta declarabitur inter mala minime computandum. Si enim uera illa est sanctissima sapientum sententia, quam Cicero in Tusculanis refert quaestionibus, neque uiuis neque mortuis quicquam mali euenire, nec eorum res a deo immortali umquam negligi, quomodo igitur nos illud malum appellare audebimus quod optimis amicis Dei datum esse uidemus? Et de quibus ipsos tamquam
60. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] praestantioribus nobiscum commune est, alia ratione et forsan non inepta declarabitur inter mala minime computandum. Si enim uera illa est sanctissima sapientum sententia, quam Cicero in Tusculanis refert quaestionibus, neque uiuis neque mortuis quicquam mali euenire, nec eorum res a deo immortali umquam negligi, quomodo igitur nos illud malum appellare audebimus quod optimis amicis Dei datum esse uidemus? Et de quibus
61. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] praestantioribus nobiscum commune est, alia ratione et forsan non inepta declarabitur inter mala minime computandum. Si enim uera illa est sanctissima sapientum sententia, quam Cicero in Tusculanis refert quaestionibus, neque uiuis neque mortuis quicquam mali euenire, nec eorum res a deo immortali umquam negligi, quomodo igitur nos illud malum appellare audebimus quod optimis amicis Dei datum esse uidemus? Et de quibus ipsos tamquam
62. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Interea nox uenit; deponendus est iterum ornatus, detrahenda uestimenta, et iam iterum ad plumae otia redimus, quam aut exerciti curis tota nocte insomnem fatigamus, aut uicti epularum humore ueluti mortui sine sensu iacemus. Sed neque hic quies; mox enim adoriuntur nos insomnia, nouae horribilesque terrent imagines aut sollicitudines urunt: nunc aduersum nos stricto ense inimica stat facies, nunc ferimur aut ab aliquo loco edito deturbamur in praeceps; alius iugulatur
63. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Interea nox uenit; deponendus est iterum ornatus, detrahenda uestimenta, et iam iterum ad plumae otia redimus, quam aut exerciti curis tota nocte insomnem fatigamus, aut uicti epularum humore ueluti mortui sine sensu iacemus. Sed neque hic quies; mox enim adoriuntur nos insomnia, nouae horribilesque terrent imagines aut sollicitudines urunt: nunc aduersum nos stricto ense inimica stat facies, nunc ferimur aut ab aliquo loco edito deturbamur in praeceps; alius iugulatur
64. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Interea nox uenit; deponendus est iterum ornatus, detrahenda uestimenta, et iam iterum ad plumae otia redimus, quam aut exerciti curis tota nocte insomnem fatigamus, aut uicti epularum humore ueluti mortui sine sensu iacemus. Sed neque hic quies; mox enim adoriuntur nos insomnia, nouae horribilesque terrent imagines aut sollicitudines urunt: nunc aduersum nos stricto ense inimica stat facies, nunc ferimur aut ab aliquo loco edito deturbamur in praeceps; alius iugulatur
65. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] finem imponamus.
66. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] susceperunt. Sexto loco diximus posse probari malum non esse illud quod multi sapientes uiri concupiscunt aut concupierunt. Neque enim uerisimile uidetur sapientes uiros aliud quam bonum expetere, quandoquidem sapientes non essent si, quod cognoscerent malum, tamen appeterent: appetitio namque testimonio
67. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Ladislaus, et alii tam cum magistratu quam priuati uiri santissimi complures. Minime, inquam, aliquis horum diues fuit, licet omnes habundauerint rerum plurima substantia. Neque enim diuitem facit exuberans census et larga opum copia, sed animus his deditus et deuinctus, qualis illorum erat nemini. Singuli enim illud propheticum sequebantur consilium: Diuitiae si affluant, nolite cor apponere.
68. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Ladislaus, et alii tam cum magistratu quam priuati uiri santissimi complures. Minime, inquam, aliquis horum diues fuit, licet omnes habundauerint rerum plurima substantia. Neque enim diuitem facit exuberans census et larga opum copia, sed animus his deditus et deuinctus, qualis illorum erat nemini. Singuli enim illud propheticum sequebantur consilium: Diuitiae si affluant, nolite cor apponere.
69. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Ladislaus, et alii tam cum magistratu quam priuati uiri santissimi complures. Minime, inquam, aliquis horum diues fuit, licet omnes habundauerint rerum plurima substantia. Neque enim diuitem facit exuberans census et larga opum copia, sed animus his deditus et deuinctus, qualis illorum erat nemini. Singuli enim illud propheticum sequebantur consilium: Diuitiae si affluant, nolite cor apponere.
70. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Quibus uerbis prudenter Iob adducit et ad reputandum condicionis suae infirmitatem, quae apud Deum non potest esse nitida aut omnino noxa immunis; quippe, ut ipsemet postea fatetur, in cuius oculis neque caeli mundi sunt. Vnde Isidorus: Scito, o homo, nullum tibi aduersari potuisse nisi Deus potestatem dedisset, nec habuisset in te potestatem aduersarius nisi permitteret Deus. Vniuersa quae tibi accidunt absque Dei
71. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] abituram felicitatem et cara est tibi forma praesens nec manendi fida et, cum discesserit, allatura maerorem? Quod si nec ex arbitrio retineri potest et calamitosos fugiens facit, quid est aliud fugax quam futurae quoddam calamitatis indicium? Neque enim, quod ante oculos est situm, sufficit intueri: rerum exitus prudentia metitur eademque in alterutro mutabilitatis nec formidandas fortunae minas nec exoptandas facit esse blanditias. Postremo aequo animo tolleres oportet quid intra
72. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Titium pulchre est usus cum inquit: Est autem consolatio illa peruulgata quidem maxime, quam semper in ore atque in animo habere debemus, homines nos ut esse meminerimus ea lege natos ut omnibus telis fortunae proposita sit uita nostra, neque est recusandum quominus ea, qua nati sumus, conditione uiuamus. Quam qui nosse cupit Apuleium audiat qui ait: Homines esse ratione plaudentes,
73. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]
Nec te moueat quod uirtus tua in obscuro degit nec per ora populi
uolitet; eo enim, ut santissime ait Cicero, pulchrior est et magis integra si
uacet populo, neque plausum captans se tamen ipsa delectet, neque ullum theatrum
uirtute et conscientia maius est.
Sic ergo, ut diximus, honestate mala tolerabiliora fiunt.
Nec te moueat quod uirtus tua in obscuro degit nec per ora populi
uolitet; eo enim, ut santissime ait Cicero, pulchrior est et magis integra si
uacet populo, neque plausum captans se tamen ipsa delectet, neque ullum theatrum
uirtute et conscientia maius est.
Sic ergo, ut diximus, honestate mala tolerabiliora fiunt.
Hieronymus ad
uirginem scribens in exilium missam ex hac praecipue ratione ipsam consolatur, ita
hunc locum tractans ut neque elegantius neque doctius neque prudentius quicquam
uel fieri possit uel cogitari. Vnde ne et diuinum illud ingenium sua laude
fraudarem et studiosis clarissimum imitandi exemplum proponerem, non putaui
superfluum aut absurdum totum illum
Hieronymus ad
uirginem scribens in exilium missam ex hac praecipue ratione ipsam consolatur, ita
hunc locum tractans ut neque elegantius neque doctius neque prudentius quicquam
uel fieri possit uel cogitari. Vnde ne et diuinum illud ingenium sua laude
fraudarem et studiosis clarissimum imitandi exemplum proponerem, non putaui
superfluum aut absurdum totum illum locum uerbis
Hieronymus ad
uirginem scribens in exilium missam ex hac praecipue ratione ipsam consolatur, ita
hunc locum tractans ut neque elegantius neque doctius neque prudentius quicquam
uel fieri possit uel cogitari. Vnde ne et diuinum illud ingenium sua laude
fraudarem et studiosis clarissimum imitandi exemplum proponerem, non putaui
superfluum aut absurdum totum illum locum uerbis ipsius in medium
erit quem aliis relinquere possimus; quandoquidem nullus est qui non
aliqua demulceat uoluptate. Istae enim duae animi affectiones,
uoluptas scilicet et tristitia, perpetui comites sunt omnium quaecumque animum
possunt perturbare. Neque ulla est perturbatio animi, teste Aristotele,
quam e uestigio aut uoluptas aut tristitia
non consequatur.
Et licet isti duo loci, de quibus loquimur, qui ab utili
abierunt, non est quod te miserum putes quoniam, quae nunc creduntur maesta, cito
praeteribunt.
– et apud Vergilium Aeneas:
O socii, neque enim ignari sumus ante malorum;
o passi grauiora, dabit deus his quoque finem.
– Ciceroque ad Figulum:
Ego quod intelligere et sentire ualeo et quia sum
– hinc et ille ait: quidnam est aliud ista uita praesens quam fumus in
umbra? – ac si diceret
nihil in nihilo.
Hunc locum neque ille facundissimus Christi orator Hieronymus in
consolatione Heliodori episcopi obmisit:
"Sed debemus", inquit, "et nos animo praemeditari quod aliquando futuri sumus, et
quod, uelimus nolimus, longius abesse non potest. Nam si
captiuorum, Arabia, Phoenix, Palestina, Aegyptus timore captiuae.
Non mihi si linguae centum sint oraque centum,
ferrea uox, omnes scelerum comprehendere formas,
omnia poenarum percurrere nomina possem.
Neque enim historiam proposui scribere, sed nostras breuiter flere miserias;
alioquin ad haec merito explicanda et Titides et Sallustius muti sunt.
Felix Nepotianus qui hoc non uidet, felix qui ista non audit. Nos miseri qui aut
patimur aut
et paulo post:
At uero malum est liberos amittere, nisi prius peius sit hoc sufferre et
perpeti.
et Cicero ad Titium:
neque hae neque ceterae consolationes, quae sunt a sapientissimis uiris usurpatae,
tantum uidentur proficere debere quantum status ipse ciuitatis et haec perturbatio
temporum perditorum, cum beatissimi sunt qui liberos non susceperunt, minus autem
et paulo post:
At uero malum est liberos amittere, nisi prius peius sit hoc sufferre et
perpeti.
et Cicero ad Titium:
neque hae neque ceterae consolationes, quae sunt a sapientissimis uiris usurpatae,
tantum uidentur proficere debere quantum status ipse ciuitatis et haec perturbatio
temporum perditorum, cum beatissimi sunt qui liberos non susceperunt, minus autem
miseri
merito filiorum posteritati anteponendum est. Pulchriorque huiusmodi proles est
quam liberorum, et qua sola, etiam filii si desint, satis fecundus iure dici
poterit unusquisque. Tali prole Ennius fretus dicebat:
Nemo me lacrimis decoret, neque funera fletu
faxit. Cur? Quoniam uolito uiuus per ora uirum.
– et Ouidius:
Hoc satis in titulo est aeterna maiora libelli
et
quo perspicuum esse potest
quod non mediocre solacium suscipere consueuerunt homines ex digna funerum
curatione.
Quod si ita est, quo modo ergo consolabimus ex hoc loco eos quorum
mortui inhumati iacent? Certe neque his ratio deerit consolationis si illis
declarabimus non defunctorum,
sed uiuorum causa inuentam esse sepulturam, aut quo corpora et uisu et odore foeda
amoueantur, aut ob aliquod
Padaei, qui ad auroram incolunt, infirmos mox interimunt et comedunt; sed uicinis
eorum longe alia consuetudo est. Nam quicumque ipsorum in morbum incidit, locum desertum
petit ibique decumbit nemine ei neque infirmanti neque defuncto assistente aut
eius curam agente. Issedonibus, qui in extrema ora terrae degunt, quae
auroram septentrionemque interiacet, alia praeterea sepeliendorum mortuorum cura
est. Vbi pater alicuius decessit,
auroram incolunt, infirmos mox interimunt et comedunt; sed uicinis
eorum longe alia consuetudo est. Nam quicumque ipsorum in morbum incidit, locum desertum
petit ibique decumbit nemine ei neque infirmanti neque defuncto assistente aut
eius curam agente. Issedonibus, qui in extrema ora terrae degunt, quae
auroram septentrionemque interiacet, alia praeterea sepeliendorum mortuorum cura
est. Vbi pater alicuius decessit, uniuersi eius
propter fidem resurrectionis adstruendam."
Vbi et illud salubriter discitur quanta possit esse remuneratio pro
elymosinis quas uiuentibus et sentientibus exhibemus si neque hoc apud Deum periit
quod exanimis hominum membris officii diligentiaeque persoluitur.
Quoniam uero de hoc loco plura fortasse quam expediebat uerba fecimus,
istum qui superest breuius absoluamus.
ipsae per urbem uagantes se
plangebant succinctae nudatas mamillas et cum eis proxime quaeque, altera ex parte
uiri et ipsi expectorati se uerberabant, ita uagantes quoad mortuus sepeliatur. Interim neque
lauantur, neque uinum aut cibum nisi uilem sumunt, neque uestibus utuntur
splendidis atque id triginta diebus quidam agunt, alii quadraginta, nonnulli et
septuaginta. Laceratio uero uestium et alius Iudaeorum luctus nota
plangebant succinctae nudatas mamillas et cum eis proxime quaeque, altera ex parte
uiri et ipsi expectorati se uerberabant, ita uagantes quoad mortuus sepeliatur. Interim neque
lauantur, neque uinum aut cibum nisi uilem sumunt, neque uestibus utuntur
splendidis atque id triginta diebus quidam agunt, alii quadraginta, nonnulli et
septuaginta. Laceratio uero uestium et alius Iudaeorum luctus nota
sunt.
nudatas mamillas et cum eis proxime quaeque, altera ex parte
uiri et ipsi expectorati se uerberabant, ita uagantes quoad mortuus sepeliatur. Interim neque
lauantur, neque uinum aut cibum nisi uilem sumunt, neque uestibus utuntur
splendidis atque id triginta diebus quidam agunt, alii quadraginta, nonnulli et
septuaginta. Laceratio uero uestium et alius Iudaeorum luctus nota
sunt.
Haec uero cuncta ideo
omni uita
cogitatio nihil esse quod non accidere possit , quam meditatio conditionis humanae, quam uitae lex
commentatioque parendi; quae non hoc affert ut semper maereamus, sed ut numquam.
Neque enim qui rerum naturam, qui uitae uarietatem, qui et imbecillitatem generis
humani cogitat, maeret cum hoc cogitat, sed tum uel maxime sapientiae fungitur
munere. Vtrunque enim consequitur ut in considerandis rebus humanis philosophiae
aliis simili in causa opem
saepius egregiam nauauerit, sibi ipsi illam non deneget. Quo pacto Seruius
Sulpicius Tullium compellat:
noli te obliuisci Ciceronem esse et eum qui aliis consueueris praecipere et dare
consilium neque imiteris malos medicos, qui in alienis morbis profitentur se
tenere medicinae scientiam, ipsi se curare non possunt; sed potius, quae tute
praecipere soles, tute tibi subice atque apud animum propone.
qui eiusmodi aut etiam
grauiores casus constantissime pertulerunt magnamque ex eo laudem et admirationem
sunt consecuti. Vt fuit Pericles princeps Atheniensium, qui cum intra quadriduum
duobus praestantissimis filiis esset spoliatus, nullum neque in uultu neque in
sermone signum maeroris ostendit, quin immo eundem ornatum retinuit nec quicquam
ex ueteri ritu immutauit. Similiter et Paulus Aemilius duobus filiis orbatus,
quorum alter ante
aut etiam
grauiores casus constantissime pertulerunt magnamque ex eo laudem et admirationem
sunt consecuti. Vt fuit Pericles princeps Atheniensium, qui cum intra quadriduum
duobus praestantissimis filiis esset spoliatus, nullum neque in uultu neque in
sermone signum maeroris ostendit, quin immo eundem ornatum retinuit nec quicquam
ex ueteri ritu immutauit. Similiter et Paulus Aemilius duobus filiis orbatus,
quorum alter ante
tollit, id nos
praecipere consilio prudentiaque debemus; etenim si nulla fuit umquam liberis
amissis tam imbecillo mulier animo, quae non aliquando lugendi modum fecerit,
certe nos, quod est dies allatura, id consilio anteferre debemus, neque expectare
temporis medicinam quam repraesentare ratione possumus.
Hoc ipsum attigit et Seneca Lucilium de morte filiae consolando:
finem dolendi
onerare malis.
Quin tu igitur ab hac discedens tristitia procedis in publicum et te militibus
ostendis eisque pro labore et parta uictoria agis gratias? Ego autem hoc tibi
praedico, o rex, quod probe noui, ut si in huiusmodi actu perstabis neque ab eo
quam primum reuoces, futurum esse ut hodie uniuersus a te discedat populus et
regnum ad alium conferat, et tunc uerum atque amarissimum cognosces luctum."
"His dictis," inquit Iosephus, "regem a tristitia reuocauit et ad causas
ab eodem
loco pulchre exorsus est:
"Postquam", inquit, "mihi renuntiatum est de obitu Tulliae filiae tuae, sane quam
pro eo, ac debui, grauiter molesteque tuli communemque eam calamitatem existimaui
qui, si istic adfuissem neque tibi defuissem, coramque meum dolorem
declarassem."
Leuatur autem idcirco maerore animus cum cernit alios sua incommoda
uere dolere, uel quod socios
Nymphae crudeli funere Daphnim
flebant, uos coryli testes et flumina Nymphis,
atque deos atque astra uocat crudelia mater.
non ulli pastos illis egere diebus
frigida, Daphni, boues ad flumina; nulla neque amnem
libauit quadrupes nec graminis attigit herbam.
Daphni, tuum Poenos etiam ingemuisse leones
interitum montesque feri siluaeque loquuntur.
libelli:
Inspice quid portem; nihil hic nisi triste uidebis,
Carmine temporibus conueniente suis.
Claude quod alterno subsidunt carmina uersu
et pedis hoc ratio uel uia longa facit.
Quod neque sum cedro cultus nec pumice leui,
erubui domino dulcior esse meo.
His itaque liquet quare lamentari prodest maerentibus. Quod cum ita
sit,
praestiturus erat,
et eas per commiserationem recensendo puerum apte laudauit:
Tum pater Anchises lacrimis ingressus abortis:
'Nate, ingentem luctum ne quaere tuorum.
Ostendent terris hunc tantum fata neque ultra
esse sinent. Nimium uobis Romana propago
uisa potens, superi, propria haec si dona fuissent.
Quantos ille uirum magnam Mauortis ad urbem
campus aget gemitus! uel quae, Tyberine, dedistis
auxilium non ut in corporis morbis
petendum est foris.
Hinc et Seruium maerore leuare cupiens ad hanc inuitat ita scribens:
Reliqua sunt in te ipso neque mihi ignota nec minima solacia. Et quidem ego sentio multo maxima, quae experiens quotidie
sic probo ut ea mihi salutem afferre uideantur, te autem ab initio aetatis memoria
teneo summe omnium
doctrinarum studiosum fuisse omniaque, quae a sapientissimis
uiris ad bene uiuendum tradita essent, quae quidem uel optimis rebus ac usui et
delectationi esse possent, his uero temporis habemus nihil in quo acquiescamus.
Nihil faciam insolenter neque te tali uel scientia uel natura hortabor ut ad eas
te referas artes quibus a primis temporibus aetatis tuum studium dedisti; tantum
dicam quod te spero approbaturum: me, postea quam illi arti cui studueram nihil
esse loci neque in curia
insolenter neque te tali uel scientia uel natura hortabor ut ad eas
te referas artes quibus a primis temporibus aetatis tuum studium dedisti; tantum
dicam quod te spero approbaturum: me, postea quam illi arti cui studueram nihil
esse loci neque in curia neque in foro uiderem, omnem meam curam atque operam ad
philosophiam contulisse. Tuae scientiae excellenti ac singulari non multo magis
quam nostrae est relictum loci. Quare non equidem te moneo, sed mihi ita persuasi
te quoque in
neque te tali uel scientia uel natura hortabor ut ad eas
te referas artes quibus a primis temporibus aetatis tuum studium dedisti; tantum
dicam quod te spero approbaturum: me, postea quam illi arti cui studueram nihil
esse loci neque in curia neque in foro uiderem, omnem meam curam atque operam ad
philosophiam contulisse. Tuae scientiae excellenti ac singulari non multo magis
quam nostrae est relictum loci. Quare non equidem te moneo, sed mihi ita persuasi
te quoque in his uersari
inierunt consilium, cum nouas puellas regi quaerere decreuerunt, quo maerorem
regis, quem ob reiectam Vasthi reginam , amore nouae coniugis depellerent;
uti et effecerunt. Neque id ab re euenire consueuit; etenim nulla est
mentis qualitas quae uehementiore laetitia perfundat hominem quam amor. Sed ubi
exuberans laetitia, ibi maerori loci est nihil. Aliarum uero rerum
studia, quae nominauimus, uel quia
uis et qui esse
debet.
et ad Titium:
Ego et memoria nostrae ueteris amicitiae et uirtute atque obseruantia tui filii
monitus nullo loco deero neque ad consolandum neque ad leuandum fortunam tuam.
Idem fecit et Hieronymus ad Theodoram:
Carissima filia, hanc epistulam meam amoris mei illum habeto epithaphium et
quicquid posse me scieris in opere spirituali, audacter
debet.
et ad Titium:
Ego et memoria nostrae ueteris amicitiae et uirtute atque obseruantia tui filii
monitus nullo loco deero neque ad consolandum neque ad leuandum fortunam tuam.
Idem fecit et Hieronymus ad Theodoram:
Carissima filia, hanc epistulam meam amoris mei illum habeto epithaphium et
quicquid posse me scieris in opere spirituali, audacter impera, ut sciant
multis nihil aliud agit quam illius, qui amico eius
intulit iniuriam, et ei similium arguere perfidiam ac impietatem.
Sic quoque et Dominus uidetur consolare uoluisse Ezechielem prophetam:
Et tu, fili hominis, ne timueris eos neque paueas a facie eorum quoniam insanient
atque conuenient aduersum te in gyro et in medio scorpionum tu habitas.
Huc pertinet et illud quod Hieronymus ad Theodoram scribit:
detractiones, derisiones, flagella, plagas sustineat ac aequo animo
ferat omnia quae pro nobis pertulit magister et Dominus noster. Qui
uero haec pati renuit, nec discipulum eius se depromere habet, nec filium, nec
domesticum, neque seruum. Nec illam denique debet sperare gloriam, quae etiam
Christo nisi passo non est data, quandoquidem oportuit pati et ita intrare in gloriam suam. Ille
innocens, immaculatus,
opes, magistratus ambiendos, aedificandas urbes, imperiumue in
homines exercendum; uel ad aliud quippiam ex humanis rebus possidendum
consequendumque? Atqui horum quaedam nobis cum brutis communia sunt, reliqua
uero nec perpetuo haberi neque illo pauculo et exiguo tempore sine magnis
laboribus comparari queunt, sine ingenti fastidio administrari et sine
grauissimis curis anxietatibusque retineri . Non ergo iste dignus
insuper et fortasse poenas daturum, haud paruam
accipit refocillationem. Hinc sacer psalmista ait: Ne timueris cum diues
factus fuerit homo aut cum multiplicata fuerit gloria domus eius quia cum
interierit non sumet haec omnia neque descendet cum eo gloria domus eius.
Pleni sunt sacri codices talibus consolationibus et huic tamquam
potissimo consolationis innituntur loco. Et certe haud
V2
pro Quirites... essem Val. Max
'cum in maximo prouentu felicitatis nostrae, Quirites, timerem; post precatus
add. sum; meo casu
IV.4.1 Cic. fam. 4,5,6, ubi apisci; neque id
maius | ęque correxit de ęgre
IV.4.2
Boeth. Cons. phil. 2P4,18, ubi in om. Boeth.
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.