Your search found 1502 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 672-821:

vel summam Mentem, nempe Deum, vel mentes creatas esse, ait; nobis primo vestigandam esse naturam nostrae mentis, et corporum, inde ad Dei naturam cognoscendam gradum faciendum. Nos mentis nostrae existentiam cognoscere, ejus tamen natura ignorare, cognitationem non esse, nisi unam ex ejus proprietatibus. A versu 158 non esse innatas in animis nostris ullarum rerum ideas, at rationis vi nos vera a falsis plerumque distinguere posse

vestigandam esse naturam nostrae mentis, et corporum, inde ad Dei naturam cognoscendam gradum faciendum. Nos mentis nostrae existentiam cognoscere, ejus tamen natura ignorare, cognitationem non esse, nisi unam ex ejus proprietatibus. A versu 158 non esse innatas in animis nostris ullarum rerum ideas, at rationis vi nos vera a falsis plerumque distinguere posse ad vers. 250. Nos a singularum rerum ideis universales efformare; illas vero

corporum, et naturae leges, sint inquirendae, quidque ab aliis Philosophis veccatum sit in causis rerum investigandis: quia a nobis primae rerum causae cognosci non possunt, ab effectibus et phaenomenis naturae ejus leges esse inquirendas: tum quonam pacto ex phaenomenis illae cognoscantur, et qua ratione inductio adhibenda, quantoque haec hujusmodi rebus usui sit: praecipue tamen tres in naturae investigatione regulas prae oculis

A vers. 879, spatia labendo aequalibus temporibus percursa crescunt, ut numeri impares, unde deducit, ea esse in ratione duplicata temporum, vel velocitatum, quibus percurruntur ad v. 981. Si corpus sursum projiciatur, ejus motus continuo retardari debet, et spatia percursa usque ad finem sunt item,ut quadrata temporum, vel celeritatum. Hic occasionem arripit de viribus vivis agendi, quas multi post Leibnizium putant proportionales esse

planorum inaequalium fuerit aequalis, velocitas in fine erit semper eadem, tempus autem, ut longitudo ipsa plani. Effert porro illud Galilei theorema temporis aequalis in descensu per diametrum verticalem globi, et per chordam ejus quamcumque ductam vel ab infima, vel a summa diametri ipsius extremitate, ad vers. 1617. Jam ut sibi viam sternat ad oscillationes pendulorum, in descensum per lineas curvas inquirit, quam ad rem considerandam Galileus

Igitur a vers. 266. Cycloidis genesim explicat, quae describitur motu puncti in circumferentia circuli revoluti super rectam lineam. Tum paulum ad ea, quae ad Cycloidis historiam pertinent, delabitur, et ad aliquas ejus proprietates ad vers. 313. Hae tamen inter alias praecipuae ejus proprietates sunt, scilicet grave corpus per eam cadens, quantumvis arcus inaequales sint, eodem semper descendit tempore, quod ipsum tempus hic

describitur motu puncti in circumferentia circuli revoluti super rectam lineam. Tum paulum ad ea, quae ad Cycloidis historiam pertinent, delabitur, et ad aliquas ejus proprietates ad vers. 313. Hae tamen inter alias praecipuae ejus proprietates sunt, scilicet grave corpus per eam cadens, quantumvis arcus inaequales sint, eodem semper descendit tempore, quod ipsum tempus hic determinatur: et per eam fit corporis descensus brevissimus. Tum addit et

quantumvis arcus inaequales sint, eodem semper descendit tempore, quod ipsum tempus hic determinatur: et per eam fit corporis descensus brevissimus. Tum addit et hoc, corpus scilicet per ipsam descendens aequaliter ubique ejus arcum premit. Quae omnia vera sunt in hypothesi gravitatis constantis, et seclusa quavis resistentia. A versu 420. ad versum 454, si, ut dictum in ascensu rectilineo, corpus cum acquisita in fine arcus velocitate per

corporibus aequalis sit, a vers. 934; eam revera esse in omnibus materiae particulis aequalem probat ex eo, quod corpora omnia in medio non resistente aeque velociter descendant, ad vers. 1089. Haec tamen aequalitas in aere ob ejus resistentiam turbatur, ubi de fluidorum disserit resistentia, quae pendet a superficie corporis, ab ejus celeritate, a fluidi densitate, et tenacitate: sed difficile est tot causarum effectus accurate definire. Corpora per

quod corpora omnia in medio non resistente aeque velociter descendant, ad vers. 1089. Haec tamen aequalitas in aere ob ejus resistentiam turbatur, ubi de fluidorum disserit resistentia, quae pendet a superficie corporis, ab ejus celeritate, a fluidi densitate, et tenacitate: sed difficile est tot causarum effectus accurate definire. Corpora per fluidum translata, quo densiora sunt, hoc minus retardantur, a vers. 1172. Cur lapis in aqua

mutare vero non posse. Tum ad Newtoni laudes delabitur, in iisque ad vers. 100. insistit. Ordinem, quem sibi proponit servandum, exemplo astronomicarum dimensionum explicat, atque a vers. 134. Lunam aggreditur attingens ejus motus, ac vestigans distantiam, unde gravitatem ejusdem in terram deducit, eamque esse in ratione reciproca duplicata distantiarum probat, exemploque confirmat ad vers. 308. Ad hanc deinde progreditur distantiarum legem

constricta? Porro praecipua quaedam inferuntur a vers. 1518, scilicet si punctum materiae situm intra crustam sphaericam sit, ibi punctum idem nulla moveri vi, quod etiam in orbe elliptico contingit; moveri tamen, si materia ejus crusta aeque dens non sit: id punctum extra positum attrahi in sphaerae centrum; unde fieri, si duo globi se mutuo trahant, idem ipsis accidere, quod duobus se mutuo trahentibus punctis. Duorum punctorum super duobus

accedatur. Pergit a vers. 1065. ad terrestrem atmosphaeram, cujus quoque exteriorem formam a gravitate pendere necesse est; aer enim, ut caetera corpora, gravis est, proinde inferior a superiore comprimitur eo usque, dum ejus elasticitas cum ipso pondere aequilibretur. Exponit porro legem, qua aeris attenuatio progreditur in ascensu, quaque densitate in altitudine quavis sit ille praeditus, et cur hic plerumque observationes a theoria

progressione ejusdem raritatis non in immensum excurrente, sed turbata ipsius atmosphaerae Solaris occursu. Quaedam porro sono docet, quem in vibratione particularum aeris consistere asserit, celeritatemque propagationis ejus investigat. Tum a vers. 1602 ab atmosphaera terrestri tanquam gradu facto Caelum conscendit ipsa ducente gravitate, agitque de massis et densitatibus quorundam Planetarum, gravitatisque ratione in singularum superficiebus.

minora, et ad ingentem locata distantiam, cujusmodi esse Solem, Terram, ac Lunam, cum inter se comparantur, scimus. Hinc a vers. 1920 ad motuum Luna theoriam delabitur, a gravitate mutua in Terram ac Solem repetitum, omniumque ejus mutationum, praesertim celeritatis, distantiae, orbitae inclinationis, apsidum lineae, nodorumque rationem reddit ad versum 2341. Hanc Lunae in suis motibus varietatem, atque inconstantiam hominibus ait causam fuisse, ut

mutationum, praesertim celeritatis, distantiae, orbitae inclinationis, apsidum lineae, nodorumque rationem reddit ad versum 2341. Hanc Lunae in suis motibus varietatem, atque inconstantiam hominibus ait causam fuisse, ut ejus sideri omnia hic apud nos mutationibus obnoxia tribuerent, ac animorum quoque nostrorum vitia, ac furorem, quo nostra plerumque culpa vexamur, inde deducerent; ex hoc humani generis communem insaniam fabella quadam

ad vers. 1086. Hinc ad visum oculorum, qui per refractionem radiorum efficitur, pertractandum pergit, ac primo oculum, ejusdem sensus instrumentum, describit, tum quomodo rerum imago in oculi fundo informetur, quidque ad ejus distinctionem conducat, quaque arte oculis vitio aliquo laborantibus subveniatur, docet, occurritque difficultatibus geminis, altera ab errore figurae sphaericae, altera a diversa refrangibilitate petita; tum et radios in

nunc attrahentium cum intersitis limitibus; quae proprietas, ut Geometris est in usu, exprimitur ope cujusdam curvae lineae ad axem relatae per rectas nimirum lineas ab ipsa ad axem perpendiculariter ductas ad v.1719. Ab ejus lineae curvae, quae ab auctoris sui nomine Boscovichiana dici debet, natura, quomodo corporum proprietates deriventur, exponitur, ac primo agitur de extensione, ubi prima corporum elementa debere esse simplicia, ac nullis

agnoscendum Potentissimum et Sapientissimum Conditorem et Conservatorem Deum, qui manifesto omnibus suis in operibus se prodit, in quae universim excurritur, neque magis a totius orbis consideratione, quam a singularibus ejus partibus, ac parvis etiam animantibus, nostroque praesertim, ut vocari solet,microcosmo, illius ubique praesens infinitae potestatis ac intelligentiae vis declaratur. Postremo ad ipsum naturae universae Auctorem ac

146  Atque papavereo conspersit lumina rore,
147  Dulcia non etiam captare oblivia mentem,
148  Quis vincat, nunquam et requiem, suaque otia habere?
149   Quis neget hoc ipsum proin, quod mens cogitat, ejus
150  Esse facultatem de multis scilicet unam,
151  Propterea ut possit facile hoc absistere ab usu
152  Incolumis? veluti quoque corpora saepe moveri
153  Cernimus, et

queant, penitus sunt innumerali
391  Quae numero? Cur sic nequeas manifesta tueri,
392  Mens alio faceret quid tempore, reque, locoque,
393   Corpore proque alio, atque aliis quoque sensibus ejus,
394  Qualis morte obita, quid agat sine corpore sola?
395  Omnia quae quoniam nos ignorare fatemur,
396  Ignotam nobis etiam fateamur, oportet,
397  Multo plus mentis

554  Jam notis aliquid qui adjecit, pluraque vidit
555  Officia, et vires, quae cunctis rebus inhaerent,
556  Atque ita majorem convexit mentis opum vim,
557  Amplior ut cumulus, numerusque sit auctior ejus
558   Notitiis: age sis exemplo haec percipe vero.
559  Cum fuit inventum primo mortalibus aurum,
560  Fulva putabatur tantùm, rutilique coloris
561  Res, siquidem prius est

mage multo,
588   Quam quondam, fulvi noscendae accedimus auri,
589  Et mage fors aliis detectis progrediemur
590  Post labente die, atque aliis ditabimur usque
591  Officiis, ejus licet in penetralia nunquam
592  Admissi; sic et generatim corporis ipsam
593   Naturam per certa sequi nos munera viresque
594  Est opus, et praesto quae sunt, subjectaque nostris

succedat, earum
642  Omnis uti constet summa infinita; necesse est,
643   Infinitum, et perpetuum, aeternumque sit illud;
644  Et partes habeat pars quaelibet infinitas
645  Ejus, ut et spatii, semper sine fine minores.
646   Et velut immensi spatii sint, vel possint esse, videmus;
647  Temporis immensi finitas sic quoque partes
648  Haud male cunctarum dicemus nos loca

951  Si tamen haec eadem constet sibi. Tum quia confit
952  Pluribus e punctis corpus; jam motus in ipso
953  Corpore tantus erit, quantus de motibus exit
954  (Sed sibi qui constent aequales scilicet) ejus,
955   Queis se puncta cient nimirum, corporis unam
956  Omnibus in summam conjunctis: proinde movetur
957  Cum corpus; genus hoc, motùs mensura profecto est,
958  Si toties

Si tum absens, eadem non transmittenda fuisse?
1910  Proin quod non fieret tum, nos fore protinus illud
1911  Oppositam in partem faciendum fingimus ipsi,
1912  Oppositamque etiam causam confingimus ejus.
1913  Tibure sic Romam qui rheda vectus equove
1914   Advenit, totidem lapides pertransiit, ipsa
1915  Quot lapides Româ numerantur Tibur eunti.
1916  Sed Tiburtinis si

1954   Nimirum certis si legibus imminuantur,
1955  Funditus at nunquam minui, penitusque perire.
1956  Ut si quis tibi forte talentum debeat unum,
1957  Incipiensque, die jam semper dimidium ejus
1958  Quaque repraesentet tibi, quod superabit, ita omnes
1959   Quin etiam in menses, omnes ita pergat in annos,
1960  Lustraque, saeculaque, atque aeterna in tempora pergat,

2005  Proin novitate sua ne nos percellere possint.
2006  Praeterea quavis in curvi parte meatus
2007  Vis ea nil aliud peraget, nisi tramite corpus
2008  Tantùm a tangenti deducet, tramitis ejus
2009   Limes ab extremo quantùm arcus limite distat;
2010  Proin opus, ut curvo semper servetur in arcu
2011  Corpus idem; neque propterea, si tempore longo
2012  Vis

2180  Quare opus est nosmet, summum, aeternumque quod extat,
2181  Saepe volutando nostra sub mente, nec omni
2182  Non de prospectu, non omni a parte tuendo,
2183  Ejus uti, quae sit, naturam perspiciamus,
2184   Quam praestans ea sit, praeclaraque, magnaque longe;
2185  Praesentemque velut tueamur conspicuamque
2186  Haud unquam immemores; nam protinus irrequieto

si tum incursum, solusque fuisset.
582  Jam si, quod minimum est corpus, sit in ordine primum
583  Perpetuo, incurrensque ictum transmittat ad usque
584  Extremum, magnumque (ducem velut agminis ejus),
585   Hoc aliqua certe procurrere mobilitate
586  Aspicies, sed ea multo, multoque minore,
587  Quam quae mobilitas primi foret, exiguique;
588  Motus at ejus erit (non

velut agminis ejus),
585   Hoc aliqua certe procurrere mobilitate
586  Aspicies, sed ea multo, multoque minore,
587  Quam quae mobilitas primi foret, exiguique;
588  Motus at ejus erit (non tantum mobilitate,
589  Verum et materia quem nos constare fatemur)
590   Auctus in immensumprae motu denique primi.
591  Hinc noscas non in corpus de corpore motum

781  Aethera per vastum, tantos nec sistere motus,
782  Obvia ni fuerint defessis astra, liceret;
783  Totaque paulatim dissolvi terra per auras
784  Deberet, motudisjectis partibus ejus.
785   Haec igitur gravitas, quae terrae corpora jungit,
786  Subjecta humanis fuerit cum sensibus omni
787  Tempore, non tamen ante suas patefecerat orbi,
788  Queis generat

934  Scilicet, ex illis si fingas ante quieta
935   Incepisse locis per sese pondera labi.
936  Alta queas ast ut loca non inquirere frustra,
937  Scire licet decies in sexta temporis ejus
938  Parte, quod unius decies pars sexta sit horae,
939  Per se lapsa pedes semper decurrere deorsum
940   Pondera ter quinos prope, quos tuus accola novit,
941  Sequana,

1074  Unde globus cecidit, quanto fuit intervallum
1075   Altius; in sese repetita, ut diximus ante,
1076  Quam nos proin sit opus metiri mobilitate:
1077  Aequa erit idcirco causae mensura quoque ejus,
1078  Per quam, nimirum vivam vim, fossa cavata est.
1079  Praeterea volvens terram se grave pondus,
1080   Efficiunt, multa aera valenti ut verbere pulset,
1081  Aera in

Cum faciem pila lapsa suam, argillâve tenaci,
1105   Unguine vel molli super imprimit, aerave flecti
1106  Cogit ob impulsum, revolutum per sola pondus;
1107  Mobilitas si vividior sit, et impetus ejus;
1108  Tempus item quoque erit productius, et mora major,
1109  Ipsam qua sit opus paulatim mobilitatem
1110   Illo ex offensu minui omnem, et proinde perire.
1111  Propterea

possint
1216  Viribus, atque animos ab eis avertere nostros:
1217  Tot nobis patuisse putes ulla sine vivae
1218  Vis opera omnigeno de motu posse reperta
1219  Hactenus, atque ejus nihil esse, ut debuit, actum
1220   Auxilio in rebus, si rerum existeret ipsa
1221  In numero? Qui nos, genus hoc, per plurima duxit,
1222  Quae canimus, quique hac naturam parte reclusit,

loca prima, pari simul ordine mobilitatum.
1962  Jam facili ad curvos ratione referrier arcus
1963  Possumus, unde sumus digressi, et noscere, parvâ
1964  Circuitùs in parte, prope aequas temporis ejus
1965   Esse moras, quo se labentia corpora volvunt.
1966  Jam quoniam, ut docui, quae pellit in arcubus imis,
1967  Esse opus est parvam quos partem totius orbis,

tenuissima jam membrorum elementa, sed aequo
2182  Quae tamen ordine sint, similique, ut magna, figura?
2183  Deinde ubi non rerum summas a partibus ipsis
2184  Colligimus? Populi quis opes prius aestimet, ejus
2185   Quam varios seorsum per census, atque viritim
2186  Per capita ipsa eat ordinibus comprensa? Quis armis
2187  Quam valeat sumptis exercitus, autumet ante,
2188  Quam

196  Et finita, nec extendit nisi per breve vires
197  Intervallum, et vix, ut constant, pauca tuetur.
198  Perspicit officium rectae, clarèque tuetur
199  Ipsa viae, quo nimirum pars quaelibet ejus
200   Parti cuique super poni queat, aptarique:
201  Illud in orbe videt munus quoque, quo fit, ut arcus
202  Arcum alium ex uno possit latere integere omnem.
203  Ex his,

702  Parte, et propterea via sit nova concava sursum.
703  Ergo ingens, genus hoc, rerum Monstrator, et Auctor,
704  Ortam ex orbe viam cum mente revolveret aequo,
705   Ejus et hoc in natura latitare receptum
706  Vidit, et arripuit praeclarum ante omnia munus:
707  Nempe iter ipsum se producere, seque parentem
708  Esse sui simul et sobolem, a seseque creari

aequa per aequas
979  Tum gravitas partes divisaque, disque tributa.
980   Quo tamen id demum possis perquirere pacto,
981  Atque videre? Sua in primordia solvere corpus,
982  Ejus et extremas quasvis dignoscere partes,
983  Innumerasque queas numerare, et cernere seorsum,
984  Ut noscas, pro materia num pondera constent?
985   Num praeclusa via est proin, quo contendimus,

1443  Hinc est ferrea virga, super qua excurrere posse
1444  Efficimus pondus, medioque accedere puncto,
1445   Sive recedere, uit librari corpore possit
1446  Cum vario ex alia suspenso parte, nec ejus
1447  Non pondus nobis ratione ostendere certa:
1448  Tanto majus erit nam pondus, quo magis alterum
1449  A puncto, moles suspenditur unde, recedet;
1450   Proinde super

1611  Educta in caelum per nostri verticis oras.
1612  Nunc qui per numeros mensurasque omnia nôrunt,
1613  Hoc genus, ut medium punctum gravitatis in omni
1614  Haerens materia vestigent; munus id ejus,
1615   Quam docui, de natura deducere possunt;
1616  Nempe, extra corpus si quaeviscumque locetur,
1617  Planities, fore, ad hanc ducti ut simul omnibus omnes
1618  A

2013  Undique, quae longis inclusa canalibus esse
2014  Confingas terrae ad medium tendentia punctum;
2015   Pellat et ut rectà labentia corpora deorsum
2016  In terram gravitas, quae se dum dirigit ejus
2017  Ad medium, semper paulum fugiente sub oras
2018  Diversas a vi turbatur; semper oportet
2019  Non medias ubicumque plagas, punctumque, quod unum est,
2020   Prospectet,

tractus
114  Usus erat, facile et campos, et culmina celsa
115  Metiri, seseque magis distendere semper,
116   Millibus est donec tellus circumdata notis;
117  Exinde est ejus penetratum in viscera densa,
118  Tum fuit et, sensu qua nullo possit adiri,
119  Cognita. Luna gradus mensuris proximus ipsa
120  Extitit; ad Lunam sic certo est tramite ventum.

231   Harum sit rerum gravitate, age, perspice mecum.
232   A terra quantis jam tractibus illa recedat,
233  Cum notum tibi sit, cognosces, quanta sit orbis
234  Illius via circum; et cum ejus tempora noscas
235  Circuitùs pariter, quantus quoque prodeat arcus.
236   Parte horae decies in sexta, scire licebit.
237  Proinde etiam quanto pars arcùs ultima tractu

235  Circuitùs pariter, quantus quoque prodeat arcus.
236   Parte horae decies in sexta, scire licebit.
237  Proinde etiam quanto pars arcùs ultima tractu
238  A tangente via distet, quae parte sit ejus
239  Producta a prima, communi scilicet ortu.
240  Sola parit gravitas tantum illo tempore lapsum
241   Deducens lunam; hunc inita ratione videbis
242  Ter quinos aequare

ternaque terno,
532  Cumque illo ratione pari paria augmina sumat.
533   Hinc patuit, cur Mars aliis magis avius erret;
534  (Excipe Mercurium, nobis quem cernere rarò est)
535  Ejus nempe foci multum inter mutuà sese
536   Distant, et gracilis via, longaque ducitur alte,
537  Proin et ab aequali multum diversa meatu.
538  Ast

756  Pro spatiorum, in se si tum repetantur, adauctu.
757   Ipsa huc temporibus respondens area semper,
758  Ut docui, nos jam propius quoque duxit, ut astri
759  Esse videremus vires cujuslibet ejus
760   In medium Solem directas: namque ubi curvi
761  Corpore signantur circum properante meatus,
762  Sic ut quaeque suis mutatis area semper
763  Aeque temporibus mutetur;

780   Naturae Interpres, quo non solertior ullus.
781  Primò infinite distensum tenuiter arcum
782  Siste tibi ante oculos, illus nempe meatùs,
783  In quem inquirendum est; extremis ejus ab oris
784  Duc medium ad punctum, quo tendunt undique vires,
785   Rectos hinc illinc tractus; sic area certa
786  Certa ut tempori item respondes clausa sit intus.
787  Ex

est ejusdem mobilitate,
863  Quae foret in medio jam puncto, denique vires
864  Quo coëunt, illuc si tum cecidisset ab alto
865   Inde loco celerans aequalibus incrementis
866  Ejus, quam primo sensit, gravitatis ob ictus;
867  Secti forma prior coni signabitur oras
868  Per superas: sed si fuerit par illa, necesse est,
869  Altera signetur: sin major, tertia fiat.

957  Surgere ab occasu, a gelida vel mittier Arcto.
958   Propterea nimis a terrae regione Cometae
959  Cum distent, opus est ingenti corporis auctu
960   Esse; quod apparens, ut lata est, indicat ejus
961  Frons etiam; haud ideo concrescunt rebus ab illis
962  Quas vaga, uti fumos, exhalent astra (quod ipsum
963  Nosce alios docuisse), vagis non esse minores,

ora Cometes,
1098  Longius, aut propius, sed ab omni parte revisat.
1099  Certius hoc geminam conjectes ob rationem:
1100   Primo, cum nimium procul editus ille, meatum
1101  Ejus, ut est, recto similem deprendere possis;
1102  Si vero accessit, cernes iter illud in arcum
1103  Flecti, et dimidium prope flexu hoc cingere Solem.
1104  Illi praeterea qua caeli parte videntur

numerosior instat
1531  Illinc, materiae plus est quo nempe trahentis;
1532  Utraque proin momenta aequo conamine pollent,
1533  Nec statione sua possint deducere punctum,
1534  Ejus nec possunt motum turbare receptum
1535   Fors alia a causa, nec demere, et addere quidquam,
1536  Quin ratione una pergatur, qua fuit ortus.
1537  Obstabunt tamen his, si non haec crusta sit aeque

Ovi quodque sui in medium, nisumque valebis
1637  Quemque suis spatiis medio ipsi aequare relatis.
1638   Jam facile agnoscas, cur non grave corpus, ab alto
1639  Vertice si turris demittitur, ilicet ejus
1640   Murorum ad moles vicinas, atque trahentes,
1641  Sed recta ad terram, quasi nil detorqueat, imam
1642  Deproperet; quoniam si raptus tantus inesset
1643  Parjetibus,

Cumque loco, exterius tranatum est quodquid eundo
1776  Corporis, excidens animo circum undique tolle
1777  In formam, qualis facies erat ante superna,
1778  Et prorsus seclude; omnes quia scilicet ejus
1779  Materiae, ut docui, raptus vanescere debent.
1780   Interior pars sola trahit, formam ipsa globosam,
1781  Vel referens primo revoluto a segmine coni
1782  Exortam,

1827  Quo magis a medio hoc, tanto magis axe remota est.
1828  Quare, cujusvis summa in regione columnae
1829  Particulae extantis pondus respondet eodem
1830   Ordine, particulae ad pondus cujuslibet ejus,
1831  Quae sita sit quavis alia in regione canalis,
1832  Ordine quo debent alio in quocumque canali
1833  Respondere aliae simili regione locatae:
1834  Propterea illa

1847  Pendit eo quodcumque minus, distantia restat
1848  Illius ad terrae medium quo denique major.
1849  Ponderis oppositum terra discrimen in ipsa
1850   His cupide agnosces a rebus, quamlibet ejus
1851  Ad spatia a medio tantum respexeris: ire
1852  Nimirum peregre incipiant duo puncta, sed unum
1853  Per superam terrae faciem, locaque alterum ad ima
1854  Terraï

1916  Ardua nec nimium. Tu nos, tu maxime rerum
1917  Inventor docuisti, e primo segmine coni
1918  Axe super verso cum nata est corporis ora
1919  Exterior, gravitas puncti ut respondeat ejus,
1920   Aequali spatio quod cardine distat utroque,
1921  Illi itidem puncti gravitati, est nempe polorum
1922  Quod super alterutro, docuisti in cardine semper
1923  Hanc

1994  Scilicet, atque plagas se distendente sub illas.
1995   Quare cum veram terraï particularum
1996  Naturam nos scire, situsque, sit inficiandum;
1997  Non erit, ut possimus et ejus nos gravitatem,
1998  Et formam externam clara ratione videre.
1999  Non tamen idcirco veri videatur id esse
2000   Non simile, intertextam aequis aut partibus illam

2088  Id sine; nunc fessum scopulis adnare necesse est.
2089   Interea dum vela lego: littisque saluto
2090   Vicinum, quamvis altricis plurima noscant,
2091  Ut memoro, Terrae Mortales, attamen ejus
2092  Dicendum est nescire sinus, qualisque sub altis
2093  Constet visceribus, latebrosisque invia regnis:
2094  Scrutamur propiora, cutemque invertimus ipsam,
2095   Cum

sectae in regione pilaï.
147  Ergo per Cancri, qua Sol fuit altior hora,
148  Solstitium, fili vidit quam longa sit umbra;
149  Nimirum decies quintam comprendere partem
150   Ejus circuitus: tantam proin totius esse
151  Circuitus Terrae partem percepit idipsum
152  Intervallum, urbem distensum hanc inter utramque;
153  Quo te ipsum ratio tibi non impervia ducet.

actae?
288  Quid sit opus demi, non cernat, at aestimet anceps?
289   Tum fuit et triquetra qui rem cognoscere forma
290   Aggressus, struxit tali triquetram arte figuram,
291  Ejus apex Terrae in medio ut se conderet imae,
292  Flexus et in summa turri foret alter, et alter
293  Culmine in aërii montis, prospectus in illam
294  Unde patet; flexum hunc utrumque, receperit intra

756  Multa etiam solers servaverat, esset ut inde
757  Ditior ars, quae Naturae procul abdita quaerit,
758  Pendentis tractus virgae, cum tempore certo
759  Vibratur, longisque moras pro tractibus ejus,
760   Quaque via radii torpentes aeris auras
761  Desuper ingressi, et densatas frigore multo
762  Progrediantur, item stammarum innoxia caelo
763  Plurima per noctem

Boreae de cardine prendas.
945   Ex his tute queas facili cognoscere pacto
946  Tellurem non prorsus ea constare figura,
947  Quam gravitas exposcit in aeque corpore denso;
948   Ejus nec facies, circum ut tornata, videri
949  Jam queat, et parili ratione inflectier, aeque
950  In spatio circum distante a cardine utrovis.
951  Propterea mensis cum Terrae inquirere formam

1259  Lumen, et occidua de parte, et solis eoa,
1260  In speciem rhombi, pelusiacaeque per alta
1261  Procurrit lentis, quam spectes e latere ipso
1262   Transversam; supremus apex nunc profugit ejus
1263  Centum a Sole procul gradibus, nunc pervenit idem
1264  Vix decies ad quinque; et longa brevisque vicissim
1265  Bellantis veluti comparet lancea Phoebi.
1266  Debile

potensque
1302   Deorsum occursantes radios convertere pulsos,
1303  Augmine vel proprium majori effundere lumen?
1304  Ipse suum jam Sol quia circa vertitur axem
1305  ( Ejus ut a maculis patefit, quas cernimus omnes
1306  tempore circuitus facere aequo, et volvier uno
1307   axe super, varias quanquam, et sine lege coortas
1308  ex improviso, certa nec lege obeuntes),

ad nos dubiam credas descendere lucem.
1351  Aura at quae radios nequeat convertere deorsum,
1352   Officione alio monstret se impervia visu?
1353  Ejus an in vasto pelago non innatet illa
1354  Lux insueta, novo Boreae quam nomine dicunt
1355  Auroram? Re tam tenui se sustinet ardens.
1356   Hic me par etiam peregrinam hanc dicere lucem,

1359  Illa quidem rubeos Tithoni conjugis ortus
1360  Visa polo plerumque refert: solet altivolantis
1361  Principio ad Cauri regionem fumidus ingens
1362   Spectari globus; ejus humo pars conditur ima,
1363  Edita pars sese post paulo lumine tingit,
1364  Et nitet, interdum fuscas, clarasque vicissim
1365  Distincta in zonas; multiplex proditur inde

1592   Surgendo, sisti sub eodem limite debet.
1593  Quantum et compressus foret aer hic prope, si nil
1594  Officeret semper sursum ulteriora petenti,
1595  Tantum comprimitur revera, ponderis ejus
1596  Phoebeo supplente vices super adveniente
1597   Aere, et usque magis dilatari impediente.
1598  Sic intra clausum thalami penetrale videmus
1599  Aera compressum nihilo

1650  Mobilitas etiam; proinde a gravitate receptat
1651  Vires ipsa suas. Numeris effere retectam
1652   Hinc liceat; siquidem postquam cognoveris, aer
1653  Quantum densus is est, ejus si aequare frementis
1654  Pondus comperias argenti pondera vivi,
1655  Quod se ad bisdenos digitos, septemque per altum
1656  Eduxit vitri tubulum; prope mille videbis

minus sit
1978  Usque adeo spatio, quo distat tertia moles,
1979  Ut prope vanescat collatum, conveniatque
1980  Ut punctum in medium penetrans, in seque retractum;
1981   Hoc ejus spatii punctum commune feretur
1982  Ternorum circa punctum, et flectetur in orbem
1983  Aut aequum, aut ovi similem, si, nempe quod orbis
1984  Ille vel iste petat, puncti ejus jactus habebit.

1981   Hoc ejus spatii punctum commune feretur
1982  Ternorum circa punctum, et flectetur in orbem
1983  Aut aequum, aut ovi similem, si, nempe quod orbis
1984  Ille vel iste petat, puncti ejus jactus habebit.
1985  Qui stet in alterutro geminorum corpore proinde
1986   Prospiciens longe positam, quae tertia, molem,
1987  Credet eam volvi, sese orbis stare focorum

463  Inter se. Lunae vires quoque viribus adde
464  Phoebeis similes, sed plus turbare valentes,
465  Utpote quae Terram spectat vicina, facitque
466   Intervallorum discrimina partibus ejus
467  Majora. Haec tolunt ergo a libramine vires
468  Et Lunae, et Solis concussas aequoris undas,
469  Et motu impellunt vario, quem dicimus aestum.
470   Sed prius ad causas

servata diu, longosque per annos
535  Collecta, et certo demum firmata Virorum
536   Judicio, motus qui magni exquirere nuper
537  Oceani voluere, atque ejus noscere mores
538  Instabiles; varios proin portus, multaque ponti
539  Littora lustratum fluctus adiere sonoros.
540   Jam quoque praecipua his communibus adjice quaedam:

842  Convenietque situ; proin incrementa sequentes
843  Usque ferent primis vires; atque omnia reddent
844  Majora. Aequantem at contra si Luna sit extra
845  Orbem, quidquid erit post factum a viribus ejus,
846   Vi pugnabit inerti, ipsi non orbe, locoque,
847  Tempore non concors; hinc cuncta minora, necesse est,
848  Utpote turbata, et sese inter

1086   Magna et pernices plausissent voce choreas.
1087  Continuo species mutator, crebraque saepe,
1088  Raraque sit, modo juncta, modo et divisa videtur
1089  Fascia; fors ejus quia labens littora fluctus
1090  Integit Oceani, retegitque exinde revertens,
1091   Et colles aperit submersos, tectaque in auras
1092  Insula multa redit, scopulique cacumina tollunt,

1293  Et tamen in multis tantundem est saepe Cometis
1294  Hoc nostro protensior atque implexior aer.
1295  Horrendum ante alios nostri videre Parentes
1296  Usque adeo in Solem demitti, ut abesset ab ejus
1297   Biscentum spatiis minus, ac nos, impete flammae;
1298  Mille quaterdecies proin partibus acrior illic,
1299  Quam regione hac in nostra, et ferventior esse

1381  Non jam concipere, atque iterum profundere possent,
1382   Ut faciunt moti spatia in diversa Cometae.
1383   Jam positus repetas caudae a rationibus istis;
1384  Quippe ejus positus diversos esse videmus,
1385  Diversoque vocamus eam proin nomine: caudam
1386  Praecipue, insequitur cum caudae more Cometam,
1387   Dicimus, at barbam, currit cum prima meatus

1407   Quin paulum declinet in illam plusve minusve
1408  Nempe viae partem, motu quam deserit astrum
1409  Obliquo, partemque itidem curvetur in illam,
1410  Plus, ubi proximior Phoebo via veritur ejus,
1411  At minus, ut sese in longinqua loca abdere tentat.
1412   Thure age Panchaeo fumantem percipe acerram:
1413  Si stet, odoratam laquearia fundit ad alta
1414  Surgentem

quam si motu irent, altius effet.
1471   Interdum caudis tractus nigrantior ire
1472   Longis, sulcus uti tenuis, filumve videtur:
1473  Falleris, hunc ejus projectam corporis umbram
1474  Si credas, quoniam non tam queat illa videri
1475  Longa, sed a spatio semper subtilior esse,
1476  Et demum in puncti extremum finire cacumen:

1477   Tum quoque lucis eo fractae vis atque reflexae
1478  Aere, quae sparso collustret lumine fumos,
1479  Omnes impediat prorsus, dispellat et umbras:
1480  Praeterea vel si non dispellatur, et ejus
1481  Jacta retrorsum illic sit corporis umbra, videri
1482   Attamen a nobis non jam queat, ire per axem
1483  Quae medium debet fumi, proin condier ipsa
1484  Dispersa in

1498  Et circumposito claro velamine condi,
1499  Sed mage fumantes, et nigros proinde vapores,
1500  In nos conversa qui caudae a parte ferantur:
1501  Pingibus educti fors illi corporis ejus,
1502   Aeris aut crassis surgunt regionibus imi.
1503  Sic cum nostra furunt incendia, depopulantque
1504  Annosas sylvas, piceo de cortice fumi
1505  Surgentes, flammas

1546  Non aliis fumi accedent errantibus astris,
1547   Molem ut paulatim majorem ea ducere possint;
1548  Namque ea materies est aere Solis ab opso
1549  Hausta, atque ex una quantum ejus parte Cometae
1550  Emittunt, alia tantundem a parte receptant;
1551  Perpetuoque ita circuitu Natura gerit rem;
1552   Haud secus ac alias gyro res

1593   Transitus at propior nobis cum forte Cometae
1594  Accidere interdum possit, quoque multa venire
1595  Inde mala in Terras inerdum posse videntur.
1596  Fumantis caudae pars ejus in area nostrum
1597   Insinuata, venenifero nos laedere possit
1598  Contactu, pestemque feram, atque immittere clades,
1599  Et fata conficere, et campos vastare feraces:

45   Emittit lacrymas, neque ludo absistit inani;
46  Quassata at gemitu, atque infracta voce queruntur
47  Ingentem saevire Viri per membra dolorem.
48  Si struere incoeptes navim, ut prope dupla sit ejus,
49  Quae nunc oceani ruit atros maxima fluctus,
50   Omnia conduplicans, costas, tabulata, trabesque,
51  Non illam fluctus visuram rere marinos,
52  Scilicet ante sua

faciem, se se diffundet in exteriorem
153  Dein aliam ipsa eadem, atque aliam dein usque remotam,
154  Abductamque magis; facie quapropter in omni
155   Densa magis lux est, quo sit minor ipsa, vel ejus
156  Quo minor est, mediam qui findit, maximus orbis,
157  Quo minus aut spatium a medio est in se repetitum.
158  Quam tibi rem supera quoque dixi, quam quoque tentans
159  

241  Naturaeque exquisitas res undique et artis.
242  At quia trajiciens radius sublime foramen
243  Recta pergit, uti docui, a quocumque profectus
244   Puncto Solis, erit, flexum ut metirier ejus
245  Possis illud ad aes, tam qui nempe altior intus
246  Ducetur, quam qui depressior, inde utriusque
247  Prendere discrimen, nostrique a verticis oris
248  Quantum limbus

Prendere discrimen, nostrique a verticis oris
248  Quantum limbus et hic Solis tum, distet et ille,
249   Lampadis et visam, quae sit, cognoscere molem
250  Aetheriae, et vario ut mutetur tempore, et ejus
251  Ad nos propterea accessus, contraque recessus,
252  Signiferique locum, quo sit pro tempore quovis
253  Lucida Phoebi fax; quin ipsum ducere possis
254   Signiferum in

Hac ratione etiam cadet umbra a corpore semper
264   Oppositam luci in partem, atque aversa feretur,
265  Et faciet projecta super laevi aequore, si non
266  Excurrat procul, ut videamus, quale sit ejus
267  Corporis extremum filum, quae reddita circum
268  Forma: at si nimio fax lucida lata sit auctu;
269   Quantumvis protensa parum, non margine nigro
270  Desinet umbra

406  Propterea tum res properantior esse videri.
407  Protinus aera quidem tabularum prima recusa,
408  Cunctaque sunt Terrae spatia illic enumerata,
409   Quae veniunt et ab his discrimina temporis ejus.
410  Jam quae maxima sunt, bis septem poscere visa
411  Particulas decies de senis simplicis horae;
412  Tempore proin tanto magni de finibus orbis
413  Ad fines alios, quo

cingunt,
499   Impulsusque a Sole alios aliosque receptant
500  Atque alios inter turbantes mutua sese:
501  Hos astrum interius persert quoque; sed minus errat;
502  Ocyor ejus enim sit gyros, et a Jove major
503  Ipsum illic retinet gravitas diffusa propinquo,
504   Et minus est obliqua, tegens vicinus umbra.
505  Illic propterea sentiri posse necesse est,

730  Sese, et tam vario pariter tentamine rerum
731  Constiterint? Raro errori bene congruit error.
732   Inspice ab his, luci quam magna et mira meanti
733   Reddita mobilitas, ut saepe fefellerit, ejus
734  Mensura in spatiis vario tentamine quae sit
735   His Terrae exiguis, quaerentes: Vosque putastis
736  Pulchrorum Socii studiorum, in tempore puncto
737  Propterea

820  Terrai quo latus is est, non terque, quaterque
821  Aut decies, aut terdecies iterumque iterumque,
822  At mille in tractus repetitis tractibus illis
823   Bis centum; lux et cum lati permeet ejus
824  Orbis dimidum, parte horae, ut diximus ante,
825  Octava, plusquam post annos sidere ab alto
826  Perveniet senos eadem. Jam sidera cum sint
827  Exigua ingentem

aethera quaedam,
828   Quae trans vitra etiam vix grandia conspiciantur,
829  Tamque leve ex sese videantur fundere lumen,
830  Lumen ut hoc decies sit centum e millibus una
831  Ejus pars lucis, qua, sunt quae maxima, fulgent,
832  Plus ea dicendum est aliis disjuncta profecto
833   Esse, ut mille queas abducta ea credere saltem
834  Id genus in spatia: annorum sex millibus ad

900  Tum de fonte procul, sed quae jam eruperat ante
901  Illinc, spumosoque ruit propter pede lapsa.
902  Hoc quoque, cum Solem in rubicundo cernimus ortu,
903   Accidit; in sese Tellus dum volvitur, ejus
904  Dimidium nunc hoc, nunc illud luce rigatur
905  Solis perpetua, radiorumque istud inundans
906  Excipit e caelo torrenti lumine flumen;
907  Propterea vix nos ista de

essent ponderis aucta
994  Parte sui decima; sit at unde hic ponderis auctus.
995  Ni radiis intro immissis, interque sepultis
996  Corporis exusti venas? Jam pondera quanta
997  Ejus lucis erunt, quae totum compleat illum
998   Tam vastum, immanemq. globu, que fingimus amplum
999  Telluris duci medio de Sole per orbem,
1000  Seque novet semper per saecula longa fluendo?

fractave semper
1182  Hac in planitie jaceat via, opoetet: ab illo
1183   Quamlibet eductam tunc orbem concipe puncto,
1184  Planitieque in ea positum, dicatur ut axis
1185  Ejus, qui puncto stat rectus trames eodem.
1186  His actis, radius qui tum reflectitur, orbem
1187  Illic trajiciet fugiens, ubi distet ab axe
1188   Tantundem, adveniens quantum distabat ab ipso;

spatii partes, queis distat ab illo.
1198  Sed primo, alterutro pro corpore concipe inane,
1199  Unde means radius quodvis in corpus agatur:
1200  Ejus pars semper, reflexa, repulsaque retro
1201  Una salit radii, pars altera corpus adibit
1202  Mersa novum: jam si tum venerit ille per axem,
1203  Pars saliens axem releget quoque, mersaque coeptum

violas praefert color, ipso ut distet ab axe
1299  Parte magis, genus hoc, una. Quapropter oportet,
1300  Inter ut hunc summum, quod erit, minimumque recessum,
1301  Discrimen, spatii tantum pars una sit ejus,
1302  Septem et bis denas quod continet, ipsa recessit
1303  Quo spatio lux prima rubens; discrimina partem
1304  Caetera sunt per eam mediorum fusa colorum.
1305  Primus

1330  Plus radios; quin densa minus quoque saepe videbis
1331  Filorum seriem plus detorquere meantem.
1332  Si radius fugiens de corpore tentet inane
1333  Elabi in spatium; tunc ejus flexibus aequis
1334  Pars radii incurrens redit una, ast altera transit,
1335  Inclinatus ubi est non jam nimis ille (rediret
1336  Quippe aliter totus): dum transit, frangitur, atque

absistere versu.
1534  Hic age, proin mecum vas effice, concava constet
1535  Cui sursum facies, formaque excide pilai
1536  Dimidiae; supremum orbem, prorsusque supinum
1537  Ejus, nec declivem usquam, pertranseat aeris
1538  Lamina, et in partes geminas, et dividat aequas.
1539  In medio tu lamellam hanc pertunde, meare
1540  Illac possit uti radius, cavaque antra subire.

1642  Tam radius, quem non componat innumerales
1643  Undique de tota decerpti lampade solis);
1644  Namque rubens filum radii, qui venerit uno
1645  Phoebeo a limbo, viola miscebitur ejus
1646  Pallidula persaepe, alio descenderit illinc
1647  Qui limbo ejaculatus, itemque aliis aliorum
1648  Missorum e medio mediis tingetur ibidem
1649  Filis, ut nequeant

1736  Gignier ex umbrae permixa luce colores;
1737  Et quia miscetur varie, variare nitorem.
1738   Attamen et speciem cum longius excipis illam,
1739  Exortis nimium ne fide coloribus ejus;
1740  Nam mage quid fallax est, quam natura colorum
1741  Concipe enim, tantum, quae fila rubentia multa
1742  Omnibus in radiis toto de Sole profusis
1743   Adveniunt,

2104   Omnem particulam, ut vim quandam, percipiendam
2105  Esse, ad se medium punctum quae pertrahat orbis;
2106  Illuc dirigitur proin, qui duo puncta meatus
2107  Mutua nectit, ubi est ejus natura coloris,
2108  Viribus a mixtis qui, vis ut tertia, prodit,
2109   Metiturque novam vim, quanto et polleat ictu.
2110  Si septem exoptes omnes miscere colores,

2281  Contusi, nec non et nostris ut in unguibus albet
2282  Murinus, coenosus, et a candore nivali
2283  Distans; quandoquidem si candidus ille fuisset
2284   Commixtus pulvis, jecisset quaelibet ejus
2285  Ad nostras facies pars ubertim omnia fila;
2286  At quia quaeque suo ejusdem pars tincta colore est,
2287  Omnia non mittit, sed quae sua, caetera sorbet;

plana, nequibunt,
152  Res, ut sunt, simulare, sed augent, imminuuntve,
153  Aut alia immutant variae ratione figurae,
154  Ut situs est oculi nimirum, et corporis, atque
155  Ejus uti sunt inclinatae mutua partes.
156  Praeterea quaedam specula, ut concurrere possint,
157  Efficiunt, radii, quaedam, ut discurrere contra:
158  Infinita tamen constant discrimina eorum,

201  Per loca diffugiens radiorum lucidus ordo;
202  Ut si de puncto prodirent interiore,
203  Crassi parte globi quarta quod distat ibidem.
204  Hoc dici possit focus, at vice fungitur ejus.
205  Rarescens magis usque locis si tum accidat agmen
206  Luminis ad speculum puncto, quod sit vicinius illo,
207  Esse globi quarta docui quod parte remotum.
208  Postremo

259  Quae fuerint, variisque inter se flexibus aptis;
260  Diffusi radii nam de carbone rubenti,
261  Quo focus unius congesto, atque accumulato
262  Fervebat speculi; tunc ejus fronte repulsi
263  De nitida speculum denso magis agmine adibant
264  Alterum, ab hoc iterum ut collecti et convenientes
265  In regione foci, positam hic absumere possent

269  Recta tamen; contra magnam resilire cavato
270  Aspicies, ut te valeas conferre colossis
271  Immanes vultus, immania membra gerentem,
272  Non minus at rectam, si sis vicinior. Ejus
273  Ipse globi mediam cum pervenis ad regionem,
274  Cujus nempe globi est speculum pars, tota videtur
275  Confundi penitus; sed si plus inde recedis,
276  Rursus prodit,

367  Cum minuatur, ubi pars est obliqua tuenti.
368  Hoc animadvertas itidem, quod diximus ante,
369  Quanto plus radios mittente a corpore distas,
370  Imminui plus quam tanto vim luminis ejus,
371  Nimirum spatiis in sese pro repetitis:
372  Nec non et reflexa, velut quoque diximus ante,
373  Vim lux imminuit spatiis (si caetera circum

428  Denique de terra reflexam cernere lucem
429  Luna dat ipsa, novis cum caelo cornibus errat;
430  Nam praeter partem, quae splendida sole propinquo est,
431  Quod reliquum est ejus, lux quaedam pallida tingit.
432  Atque haec, quod nisi lux de terra jam queat esse
433  Assurgens? etenim cum nos solemque sit inter
434  Tum prope luna, videt phoebeo lumine terram

542  Fontibus erumpens, humectat et aëra circum
543  Rorans; semper eam curvarier orbis in aequi
544  Aspicies arcum; per Solem, oculumque meatus
545  Et qui rectus eat, medium ejus trajicit orbis.
546  Sed non integer est, neque junctis clauditur oris
547  Orbis hic; at neque dimidium plerumque tuemur
548  Ejus; ab hac tantum nam parti deficit idem,

meatus
545  Et qui rectus eat, medium ejus trajicit orbis.
546  Sed non integer est, neque junctis clauditur oris
547  Orbis hic; at neque dimidium plerumque tuemur
548  Ejus; ab hac tantum nam parti deficit idem,
549  Quanto Sol Terrae supra micat altior aequor.
550  Iste coloratis septem distinguitur arcus
551  Ductibus, haud aliis quam, queis collucet imago

his ante alios radii cognosce meatum,
605  Incidit in medium qui guttae culmen, aditque
606  Rectus aquam: quae pars redeat, vel progrediatur
607  Ejus cumque, plaga remanet, qua venerat, una,
608  Nimirum medium quae punctum trajicit orbis;
609  Nam radius subit has, subit illas rectus et oras,
610  Nec proin solvitur in variorum fila colorum.

ut rubeos, super Iridis ore colores.
925  Haec via, quae nectit solemque, oculumque, necesse est,
926  Cum super occasum, super aut Sol editus ortum est,
927  Protinus ut subeat terram, seseque sub ejus
928  Visceribus condat caecis; proin illius orbis
929  Quod medium est punctum, terra quoquo crede latere.
930  Quapropter, terra extantem quem conspicis, arcus
931  Partem

1223  Illius in medio longe densissima constat
1224  Prae luce, inflexas est quae diffusa per oras;
1225  Proinde magis nervum pollens, sensumque movere.
1226  Fac reputes orbem fieri, medium occupet ejus
1227  Ut punctum, quidquid filorum in luce virentum est;
1228  Caetera tum quae sunt aliorum fila colorum
1229  Distendent orbes majores desuper,

1385  Inter se positi, distincta ut fiat imago.
1386  Quin oculis variis varie potes instrumentum
1387  Aptare; introrsum si lentem namque cavatam
1388  Trudas, ut radii punctum in distantius, ejus
1389  Quam fictus focus est, tendant, discedere paulum
1390  A se debebunt egressi, languida quantum
1391  Lumina, quae nequeunt longe sita cernere, poscunt.
1392  Sin

1419  Primam in qua radii sese inter, deinde cavatam
1420  Cum lentem tetigere, magis rarescere multo
1421  Mutua jam debent, ut si discedere puncto
1422  Ex illo incipiant prope, ficti ubi conditur ejus
1423  Ora foci, quare tanto plus lumina nostra
1424  Intrabunt rarescentes, seseque ferentes
1425  Oblique, distat mage quanto a lente cavatâ

canos quoties impellere fluctus,
1467  Cum Minyae prima ruerent vada salsa carina.
1468  At vitium no deest, geminaque haud commoda parte est
1469  Machina; parvam etenim demonstrat corporis ejus,
1470  Quod tuimur, partem, neque certo hanc limite finit.
1471  Nam rarescentes radiorum e lente cavata
1472  Egressi fasces multi exta lumina nostra
1473  Hinc illinc

1471  Nam rarescentes radiorum e lente cavata
1472  Egressi fasces multi exta lumina nostra
1473  Hinc illinc cecidere, atque in latera omnia circum
1474  Frustra abiere; aliud neque tum jam corporis ejus
1475  Aspicere est, nisi puncta, illi quibus exsiliere,
1476  Queis directum iter in pupillae tenue foramen
1477  Perpaucis certe. Punctorum sic mediorum
1478  Irrumpunt

variae partes, qui sit modus. Est tubus, una
1986  Cui tantum vel lens, vel vitri parva rotundi
1987  Est inserta pila; est itidem cui vitrea septa
1988  Plura aptantur: ubi est lens unica, ponitur ejus
1989  Propter conspicienda focum res; scilicet illinc
1990  qui puncto radii tunc emittuntur ab uno,
1991  Ipsorum postquam vitro confracta potestas
1992  Est a trajecto,

animantis
2049  Parvula membra, suos et motus denique, et usus.
2050  Hoc genus, instrumenta, fuit qua impervia quondam,
2051  Naturam patefecerunt, artesque, dederunt,
2052  Ejus multiplices admissi ut conspiciamus,
2053  Spectemusque novo veluti miranda theatro.
2054  His si Democritus fulsisset lumina quondam,
2055  Se sua visurum corpuscula prima putasset,

mobilitatem,
1368  Donec ad extremas veniat discriminis oras,
1369  Acquiratque locis, quantum ante amiserat, îsdem:
1370  Ut grave corpus ubi in superas impellitur oras,
1371  Ejus mobilitas paulatim eliditur omnis
1372  A gravitate, retroque fugae convertitur ardor
1373  Continuo increscens, donec quae perdita primae est
1374  Summa, locis îsdem reparetur, mobilitatis.

1416  Est reliquum, numeris assueta mente modisque.
1417  Clausum parjetibus geminis velut, atque remotis
1418  Aeque inter sese, neque mutua reclinatis
1419  Sit spatium quoddam, punctis et in omnibus ejus
1420  Sint vires, et agant recto ipsa ad puncta meatu,
1421  Atque pares intervallis aequalibus extent,
1422  Mutenturque illis mutatis ordine quovis.
1423  Ingrediantur id

Corpore, trajicitur quod ab alma luce, vel illo,
1573  In quod tenditur, aut ipsa tum denique luce.
1574  Et quia lucis ubi corpus quodcumque nitentis
1575  Particula ingressa est, a crasso corporis ejus
1576  Dependet spatio, aut quod curritur intervallo,
1577  Ut subito resilire, vel illam exire tuamur,
1578  Non erit, ut pendere vices a corpore possint,
1579  In quod

auras
1604  Particulae huc illuc, jactantur et undique, lucis.
1605  Difficile hos tamen est animo insinuare tremores
1606  Corporis a luce impressos, qui nempe secundent
1607  Ejus nunc motus, nunc adversentur eunti:
1608  Nam cur tum corpus non et restaret eidem,
1609  Restandoque citam tardaret, corpora multa
1610  Post trajecta ut non refringi posset ibidem

abscindere lucis
1659  Dispersae nodos, varieque per aëra fusae.
1660  Demum quod superest, aliud quoque percipe munus,
1661  Servantes luci quod inesse agnovimus almae,
1662  Ejus et ad causam, quartum licet, aggrediamur,
1663  More quidem certi non unquam abscedere nostro;
1664  Nam non propterea tentemus in ultima rerum

istud
1690  Dehinc, causa qua fiat, habe: cognoscere vera
1691  Jam poteris supera dictarum consequa rerum.
1692  Particula ut lucis nimium vicina trahenti
1693  Materiae vires ejus praesentit, et intro
1694  Aut flectit cursus, aut retro diffugit acta;
1695  Sic quoque cum radius vicini corporis oras
1696  Extremas volucer prope radit, sive capillum

tantum ex una, sed frontibus exacuuntur
2014  E geminis: facile in crustas diffinditur idem
2015  Ad quodvis latus haud prona ratione locatas,
2016  Ejus sed lateris distentas in regionem.
2017  Exsurgens crustae facies nitida ipsa manebit,
2018  Prorsus ubique tamen non aequa, sed aspera paulum.
2019  Praeterea facile est etiam interradere mollem;

nunc non nisi ternis distet ab illo:
2038  Legibus insuetis at contra frangitur alter,
2039  Et procul a socio oppositam frontem advena pulsat,
2040  Tam procul a socio, pars quanta octava prope ejus
2041  Est spatii, quo frons adversa a fonte recedit;
2042  Inque plagam tendit semper deflexus eandem.
2043  Si porro opposita facie egrediantur uterque,
2044  Ut prius,

2092  Et mutare vices, cum obversa sit altera prorsus
2093  Ad primam plaga, frons dispar quia vertitur istuc.
2094  At si nec prima, nec item ratione secunda
2095  Altera crystallus statuatur, at ejus ut extet
2096  Obliqua ad primam plaga; de se reddere prolem
2097  Incipiunt radii, binam tum quisque, duosque
2098  Effundunt ramos, duo lamina, moribus inter
2099  Se

2297  Vibratasque agitat plures vis mutua partes.
2298  Propterea validis fors viribus exagitatum
2299  Corporis omne genus, quod fixum est, imbuere igne
2300  Se queat, et rapidam in naturam vertier ejus.
2301  Fors ferrum a fornace rubens, quod forcipe prensum
2302  Ingenti nigrans Cyclopum dextera versat,
2303  Non aliud jam sit, scintillans massa nisi ignis.
2304  Fors

160  None vides harum veras existere vires
161  Undarum in ferrum, ferrique existere in undas?
162  Istam praeterea fundatur si super undam
163  Nitri sal, pariter bullit liquor hospitis ejus
164  Adventu, sibi dum jungit, solvitque receptum.
165  Supposito tunc igne doma; nitri ocyor aura,
166  Quam solet, insiliet, partemque relinquet, inertem
167  Partem

minutae
306  Ut fumos flammamque exhalent, atque vapores.
307  Cum natat in lympha ferrum rodente solutum,
308  Ut neque particulas oculis discernere possis,
309  Seque gregare ejus fluitantes, si bibulus sal
310  Jamque liquens Bacchi e testis collectus odoris
311  Fundatur super, extemplo sale lapsa metalla
312  Deorsum praecipitant immisso, et libera vinclis

500  Non abnormes, at certas notasque figuras
501  Praetendet sal ipse sui; namque ante, coactus
502  Quam foret in glaciem hanc, et dum fluitaret in unda,
503  Distabant intervallis aequalibus ejus
504  Particulae, parili disjunctis ut ordine miles.
505  Ergo ut destitui sublatis coepit ab undis,
506  Vis sua particulas cognata ad foedera flexit,
507  Aequis in spatiis

habuere trahentes,
729  Coeptant, oppositaque movent rem parte ferentes.
730  Ante oculos manifestum inflexi lamina ferri
731  Objicit exemplum; si ferri extrema vicissim
732  Ejus vi dimota recedant, utraque nisus
733  Eliciunt magnos contra, atque accedere tentant:
734  Si nimium accedant, discedere mutua pugnant,
735  Disjungique a se: nimirum, ut amica, trahuntur

mixtum, sed non alio ferviscere cernes,
1094  Lentius aut multo, ac languentius exagitari.
1095  Deinde neque, ut gravitas, vis haec manifesta patescit
1096  Ante oculos nobis; quis leges prodidit ejus
1097  Ullas, quis victam in numerorum vincla recepit?
1098  Exspatiatur adhuc vaga, jure solutaque ab omni.
1099  Obtutus fugitat sed adhuc plus tertia

insere, clarum
1314  Propterea late posthac memorabere nomen.
1315  Jamque agite, extremum hunc Musae perferte laborem,
1316  Vulgantemque mei Civis me inventa per orbem
1317  Ejus ab ore hausta, et mihi pectore credita amico
1318  Laetae ad Parnassi supremum attollite culmen,
1319  Et facite, ut tacitum pertentent gaudia pectus,
1320  Cum leget ipse sua, et quoque tum probet, et

1803  Corpore quae spatii sunt ipsius omnia puncta
1804  Non tantum in sese sunt infinita, sed ipsis
1805  Materiae punctis etiam collata, per unam
1806  Quae faciem possint distendi corporis ejus
1807  Quamlibet: occurant quare si corpora, queis vis
1808  Pellens hoc ipso sit tempore dempta, trahensque,
1809  Ne turbet, prorsum offensu, tum libera ab omni
1810  Hujus

2077  Amplior anteriore fuat, fugat tota peribit,
2078  Punctaque vertentur retro, et sic denique fient
2079  Multiplices iterum cursus, iterumque recursus
2080  Atque hinc atque illinc circum ejus limitis oras,
2081  Queis modo constiterant. Arcui at si clausa sequenti
2082  Area forte minor constet, neque tollere puncti
2083  Jam totam possit tardantis mobilitatem,

2368  Aequa sit in spatiis aeque illo a limite fusis.
2369  Jam positum extremi punctum, fac, ut esse rearis
2370  Aut hinc aut illinc unis in finibus axis:
2371  Ejus erit tanto distantia major ab uno
2372  Punctorum, quam quae est ea limitis, altera quanto
2373  Est minor; idcirco quantum pelletur ab uno,
2374  Tantum alio rapietur, et huic parebit, et illi;

e latere uno
2390  Punctum, per medium flexum, quem diximus ante,
2391  Transibunt, illis nimirum e quattuor unum;
2392  Quo pariter debet transire ora illius orbis;
2393  Ejus id officium est namque inter caetera notum.
2394  E genere ille tibi sit limes proinde secundo;
2395  A puncto propiore trahens vis manet, oportet,
2396  A distante magis pellens; proin verticem ad

proin verticem ad axis
2397  Majoris punctum abreptum conscendere coget.
2398  Opposita ratione minoris verticem ad axis
2399  Coget, ubi limes sit de genere ille priore.
2400  Ejus jamne vides toto circum orbe figurae
2401  Constitui alternis diversi limitis oras?
2402  Cujuscumque super nam si axis vertice ponas
2403  Punctum, stabit idem libratis viribus illic;

quid incertius? Neque nobis has tenebras temporum, quibus ab illo recedimus, longinquitas attulit. Aeque in illo explicando discrepantes eorum etiam sententiae fuerunt, qui ab illius aetate multo propius aberant. Scimus Zenonem Stoicum in ejus fabulis interpretandis sustulisse omnino receptas illas cognitiones deorum, et rebus inanimatis ac mutis docuisse haec tributa nomina. Quid igitur nostri poetae sibi polliceri nunc possint, quando iste fabulandi usus, tanquam

intercidisset usus, intelligentiam, quae sequerentur, aetates non tenerent. Sed fabularum suavitatem si probamus, non est, cur ob hujusmodi latebras sint rejiciendae. Siquidem huic obscuritatis incommodo mederi nullo negotio possumus, si ejus generis fabulas usurpamus, quae non arbitratu cujuspiam, nec opinionum, aut morum inconstantia effictae sint, sed ab ipsa naturae similitudine ac veritate depromptae. Eaedem enim neque intercidere unquam possunt, neque obsolescere.

poetarum usu comprobatum facile possem ostendere. Sed ad Virgilii auctoritatem unius Ovidii exemplum adjiciam: est enim fortasse caeteris omnibus ad probandum accommodatius, quippe a poeta fabularum studiosissimo desumptum. Meministine ejus uberes illos, ac luculentos de Pythagorae Metempsychosi versus? Nosti quam enucleate, quam diu in omni illa expedienda doctrina immoretur? Nonne, quasi lege aliqua impeditus, quae vetet doctrinis immisceri fabulas, in medio fabularum

oportebit, jam Homerum ipsum, quem alioquin caeteris omnibus praetulit, post mimorum etiam, atque Atellanarum scriptores ponamus, necesse erit. Nimirum poetam tum illum dumtaxat appellabimus, cum alios loquentes inducit: illam autem ejus poematis partem longe majorem atque ampliorem, in qua nullo alieno indicato sermone ex se ipse nobis deorum atque hominum facta, mores, ingenia mirifice exprimit, credo, repudiabimus, nec proinde imitatorem nec poetam ibidem illum

a rebus ad verba revoco: quare ad reliquas formarum opportunitates, et Didascalicorum virtutes quaeso pergite. Tum A., imo, inquit, ad intimam formarum atque imaginum vim penitus inspiciendam, atque ad ipsas radices ac stirpes ejus, de qua dicimus, poetarum pulchritudinis nos revocas, dum illius originem a verbis etiam ac vocibus repetis. Nam quae demum alia hujus dicendi laudis elementa sunt, quam isthaec ipsa vocabula atque

atque in rebus, quas quis gesserit, apte disponendis, quae hoc admirabili rerum contextu a naturae ipsius fonte deducto, ac Musarum comptu exornato non obscuretur? Tum ego, sed vide, inquam, quid hoc constituendae fabulae nomen valeat, ne ejus significationem, quo minime est aequum, trahas, si propriam Epicorum in recta rerum constitutione laudem cum Didascalicis communices. Quid enim quaeso commune habet cum eo, quem Didascalici sequuntur in rebus apte collocandis ordine,

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report