Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: vivendi Your search found 85 occurrences
Occurrences 43-58:43. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section] Neven Jovanović revizija, indeksiranje
modus. Aemulationis vis ingens in
plerisque unde, quibuscum de dignitate aliqua iis contentio est, capitales fere reputant
inimicos.
His tam perditis gentis moribus servire qui recuset, novator ambitiosus, contemptor legum,
patriae inimicus habetur, ni suam vivendi rationem sic instituat ut "frons" (quod ait Seneca)
"populo conveniat, intus omnia sint dissimilia."
non levis, postremo
nostra opera expeditaque in depromendis consiliis ratio adesse debent. Sed illa quidem ut dare
alienum, ita persequi non nostrum est; de posteriori, ut nostra fert imbecillitas, expediamur.
Duplicem ego cum inter nostros, tum in omni republica vivendi rationem puto, duram illam et
leniorem alteram; cuius exempla cum alibi, tum Romae possumus capere infinita. Illam princeps
Cato professus est, posterioris clarissimum exemplum Cicero dedit; nempe ille vir alioquin
natura gravis, cum insuper philosophiae adiunxisset
ipse quoque aliam vivendi rationem amplexus ita
reipublicae consuluit ut, nisi ira numinum pridem Romanis rebus infensorum obstitisset,
pristinum procul dubio reipublicae statum restituissent. Atque haec quidem ita iam tum
evenere; nunc nihil dubii superest quin apertam illam vivendi rationem qui iniisset non apud
nostrates tantum, ubi plurimum popularis invidia viget, sed ubique gentium seu regnantium odio
seu aemulorum artibus dicto citius interiret. Qua de causa nos quoque eam vivendi normam, ut
nobis prorsus incongruam et horum potissimum
ita iam tum
evenere; nunc nihil dubii superest quin apertam illam vivendi rationem qui iniisset non apud
nostrates tantum, ubi plurimum popularis invidia viget, sed ubique gentium seu regnantium odio
seu aemulorum artibus dicto citius interiret. Qua de causa nos quoque eam vivendi normam, ut
nobis prorsus incongruam et horum potissimum temporum rationi minime accommodatam,
praetereamus; posteriorem, quae sua ad tempus consilia dirigit, persequamur.
Cuius quidem similiter duplex est modus: nam vel ita vivendum est ut cuncta ceteroquin
(ut ait Seneca) iuvenem,
frons decet tristis senem."
iis ipsis, qui media ingressi via neque
duram illam prorsus, quia nimium invidiosam, nec laxam rursus alteram, quia ut plurimum
erroneam, tenere in animis induxerunt, in iis, inquam, ipsis multa diversitas est; ut enim
quisque natura severior aut liberalis magis, sic diversam vivendi normam assumunt. Hos ego
omnes afferre nec constitui et, si constituerim, praestare nequaquam possim. Satis itaque
fuerit si id efficiam quo vel unam recte in Croatia vivendi ostendam viam.
Ac quoniam ad posita superius capita recurrendum est, id primum exsequar
inquam, ipsis multa diversitas est; ut enim
quisque natura severior aut liberalis magis, sic diversam vivendi normam assumunt. Hos ego
omnes afferre nec constitui et, si constituerim, praestare nequaquam possim. Satis itaque
fuerit si id efficiam quo vel unam recte in Croatia vivendi ostendam viam.
Ac quoniam ad posita superius capita recurrendum est, id primum exsequar quis in domestica
re nostros inter modus tenendus sit; quod trifariam me optime facturum existimo, si quid in se
primum, mox quid in familia, postremo quid in posessionibus
consueto mulieribus res habendi peregrinas desiderio avertere multum sane
expediat.
Ab aliis quoque solitis matronarum vitiis, sive domestica sive sit peregrina, crebris
dehortari sermonibus utile fuerit ut, quemadmodum vitae societatem recepit, ita normam quoque
vivendi viri (ut sapientissime Plutarchus monuit) amplectatur. Iam maximam, quoad fieri
potest, vitae consensionem ut suadeam, propositum non admittit, quippe id alioquin
pernecessarium est et esse habetur solentque prudentes viri, ut facilius id assequantur, in
levioribus
vulgus proferat, quo invidiam metu reverentiaque compescat.
Haec quod ad aulica attinet: quod autem agendam publice in Croatia vitam concernit, id ego
ante omnia consuluerim ut, quoniam mediam inter rigorem nimium et extremam comitatem viam
eligere est constitutum, eam vivendi rationem ineamus ut nuspiam nimii, erga inferiores nos
populares potius, erga superiores autem nec non aequalium ambitiosiores abstractos magis, erga
neminem vero, quod aiunt, confidentes nos praestemus. Hunc ego unicum modum puto quo
popularium benevolentiae
potestas facta fuerit,
tum quoque consultius erit per alium id, quod intendimus, proponere, nos autem defensoris
potius quam consultoris gerere vices instructis iam ad succurrendum omnibus quos nobis aliquo
nomine obstrictos tenemus.
Haec de modo in Croatia vivendi, qua potui brevitate, in medium attuli; ex quibus id
universim colligas tria potissimum esse quae in Croatia sint exstirpanda: ebrietas, absentum
inter cenandum calumniatio, malaque iuventutis disciplina. Dein id quoque inde consequitur
communem, quidquid effici velis,
generoso incoctum pectus honesto valeat, scio, quid amor
litterarum, quid sitis doctrinae efficere possit, quantum aucta ipso successu proficiendi
cupiditas animum intendere soleat, nec diffido vos haud alia quam colendi propagandique
litteras causa operam vestram huic vivendi generi addixisse. Ita vos animatos dum plane
confido, superfluum certe reputo vos pluribus hortari, ut, quam de vobis publicum concepit
opinionem, quam vos ipsi apud Augustam concitastis expectationem, explere non intermittatis.
Id unum est, de quo vos monere constitui,
cum iis nonnisi erga scriptum Dominii indultum exercere ausint.
Haeredibus nihilominus eorum, nisi de furto aliquo suspectos se reddiderint, liberum etiam
cum equis commercium relinquatur.
Motivum.
Zingari, consueto genti huic vivendi modo educati, adeo proclives sunt ad equorum furta
ut iis etiam, qui agriculturam primi profitebuntur, fidere intutum sit. Proles eorum, si in
laboribus agriculturae educentur, immunes jam esse solent ab hac inclinatione. Et ideo
discrimen hoc constituendum
adeo abusum stabilire non potest.
Nec obstat quod tales etiam emtores quandocunque ad casum fallimenti delabantur; id enim
non e defectu utilitatis emti quaestus, sed vel ex inscitia rei mercantilis, vel e
negligentia, rerumque suarum incuria, vel e nimis lauta vivendi ratione, vel denique e
fortuito aliquo infortunio promanare solet: id autem suapte consequitur quod abolito jus
quaestus vendendi abusu jus hoc in casu cridae creditoribus pro fundo
assignari non possit.
Caeterum quam intricatas
nostrae repugnat,
et sinistrum pro ipso commercio effectum producere posset; spiritus enim Constitutionis
nostrae est militaris, qui cum spiritu mercantili conciliari non
potest. Ipsa etiam Magnatum et Nobilium educatio et vivendi ratio felicem in magnis
negotiis progressum iisdem vix promittere potest; cum enim mercatura major,
ut succedat, frugalem vitam, intensum continuo laborem, et frequentes, saepe permolestas,
quandoque etiam periculosas peregrinationes exigat, haec
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.