Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: habere Your search found 1575 occurrences
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 1280-1332:1280. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section] academicus, Alonicus peripateticus, Pretus stoicus, Noianus poeta epicureus, Phastenus orator. Habito superiori congressu cum Noiani Phastenique absentia nos torqueret, quod communia habere omnia consueveramus, statim atque illuxit postridie ex omnium mente litteris eos acersivi. Hi ut Amadum advenisse cognoverant, nihil potius atque id praestitere. Advolarunt igitur, non advenerunt in urbem: tanta fuit eorum festinatio exhibitisque Amado communibus
1281. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section] quibusdam philosophis vitium apparuit. Ita qui personarum defectus sunt, in disciplinas transferuntur hominumque erroribus scientiae infamantur. Nuspiam id clarius apparuit quam in quidam popularium nostrorum opinione, qui personarum vitium ad rem transferentes incultam malunt habere neglectamque iuventutem, quam illam ad exteras provincias erudiendi causa transmittere; quod quidam sic missi eorum, apud quos degebant, vitia retulissent, visitationem inde provinciarum, non personas insectantes. Sic tu quoque cum cerneres quospiam (novi enim qui sint)
1282. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section] quippe resistere aliorum improbitati cum virtute non possent, his quidam modis
consulere sibi voluere.
Nolim me sine teste loqui putes, audi Sallustium: "Ambitio" (inquit ille) "multos mortales
falsos fieri subegit, aliud clausum in pectore, aliud in lingua promptum habere."
1283. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section] et pedibus, ut aiunt, manibusque in suam sententiam itum est. Ego autem quod vehementer in priori opinione essem confirmatus consideraturum me postea rationesque curiosius collaturum affirmavi. Post quae iusso puero ut librum ex more inferret, vir quidam occurrit, qui habere se, quae cum Amado conferret, affirmavit. Accurrit puer remque Amado indicavit qui nos deprecatus in aliam aedium partem cum viro illo sermocinaturus secessit; nos autem memorando quae ab eo dicta essent eaque pensitando tempus terebamus dum ille adveniret; quippe
1284. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section] nostra est adversum, ut unum fere istud sit quod Croatas externam nonnihil dominationem faciat aspernari. Huic proximum est ita suos in officio servos continere ut nec querendi iis de domino nec fastidiendi occasio detur; nam id quoque ad famam popularem non parum confert eos habere servos qui suum ubique dominum cum laude nominent. Vidi ego eum, qui id neglexerit, non tantum servorum turba, verum aliis etiam ob id ipsum invisum fuisse. Iam id omittere nequaquam possum quod ab Amado toties inculcatum accepi, nihil coram servis praeter
1285. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section] me oportet; quibus quis modus adhibendus sit cognoscere non habet exigui momenti locum; gens enim ob saevitiam aeque atque lenitatem dominis suis infesta et ad eos fraudandos supra condicionem suam ingeniosa, ut nescias duriusne eos an lenius habere expediat. Atque id quidem experientia iam ostendit nihil eos aeque ac nimiam domini lenitatem extollere insolentesque et ad omne facinoris genus reddere prorsus pronos. Sed mihi natura minime acerbo omniumque, quoad fieri potest, mortalium benevolentiam cupienti durius
1286. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section] illi vetustos mores priscamque severitatem praedicant. Et ita (inquiunt) oportuit ut viri illi mulieres sibique ad ea, quae ipsorum sunt, facienda subiectas haberent, nos molles et mulierum plus quam virorum speciem habentes nimirum eiusmodi habere coniuges necessum est quae nobis e contra imperent opusque quod ipsis proprium, quia nonnihil durius est, fastidiant, et ista otii potius refugia quam veros labores consectentur. Eludendam reponunt alii simulacris istis mulierum vanitatem ut integra nobis in rebus seriis
1287. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section] usu venire debeo ingenue profiteri; nimirum sextus iam labitur annus quo eversis patriis legibus, invectis peregrinis institutis, inducto exotico idiomate, omnis personae proprietatisque securitas ita evanuit ut tum postremum me vivere, liberum hominem esse, et patriam habere senserim; sextus denique iam labitur annus quo abolito legali supremi comitis magistratu, sublatis liberis comitatuum congregationibus, ruptuque omni, quo princeps cum regnicolis de legum systemate adeo belle nectitur, vinculo hac sede decedere coactus fui. Post
1288. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section] haec et iudicialis; immo ne politica quidem et cameralis in unum idemque individuum congerantur, et ne uni soli individuo ulla potestas privative conferatur; denique ut magistratus omnes tanquam instrumenta potestatis executivae de omni, de quo potestas legislativa rationem habere voluerit, facto eam reddere teneatur: si, inquam, omnia haec constituta fuerint, nullum certe constitutioni nostrae a potestatis executivae seu immediatis, seu mediatis instrumentis periculum imminebit. Nos ipsos quod attinet, cum vera libertas inter
1289. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section] exactissime observetur, ut suo quisque Professorum numere diligenter perfungatur, ut internus ordo disciplinaque in Academia consistat. Tibi clarissimos hos viros enixe commendo. Complectere eos ea, qua par est, caritate, adjuva consilio, sustine auctoritate. Vis prosperum habere dircetionis tuae successum? Amore regito. Tibi, Reverendissime et clarissime scholarum Inspector Regie, rus, municipia et civitates obtigerunt, id est tuae pars maxima populi concredita est inspectioni. Noli quaeso objectorum, quae tractaturus es, tenuitatem
1290. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1098 | Paragraph | SubSect | Section] hac potissimum via notabilior eorum pars ad statum alimentationis poni potest. Quare Deputatio eatenus lege publica providendum esse existimavit. Forte Contubernia per id instituta sua maculari existimabunt. Verum praejudicii hujus rationem legislatio habere non debet. Recepit jam facultas medica in sui gremium Judaeum, cur eos contubernia recipere non possent? § 5. E converso omnes ii, qui post repetitas localis Jurisdictionis admonitiones, nullum
1291. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1122 | Paragraph | SubSect | Section] maneat. Motivum. Tabaca non est articulus primae necessitatis, uti frumentum, adeoque ratio conservandarum Germanicarum Provinciarum in eo non subversatur; ut Hungari a percipiendo pro producto hoc tali, quale ab exteris habere possunt, pretio tantum ideo impediantur, ut Abaldo, et per illud Germanicae Provinciae tabacam leviori habere possint, Abaldo etiam, si ita ut proponitur regulatum fuerit, multa tamen semper prae privatis quaestoribus, qui illud ad extra evehunt, beneficia
1292. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1122 | Paragraph | SubSect | Section] uti frumentum, adeoque ratio conservandarum Germanicarum Provinciarum in eo non subversatur; ut Hungari a percipiendo pro producto hoc tali, quale ab exteris habere possunt, pretio tantum ideo impediantur, ut Abaldo, et per illud Germanicae Provinciae tabacam leviori habere possint, Abaldo etiam, si ita ut proponitur regulatum fuerit, multa tamen semper prae privatis quaestoribus, qui illud ad extra evehunt, beneficia retinebit. Primum paratam vim pecuniae, quae cum aliis in rebus, tum praecipue in commercio praecipuum nervum
1293. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1146 | Paragraph | SubSect | Section] 74. 1723. earum abrogatio arbitrio Suae Majestatis delata sit. Deputationem hanc ad regulationem potius earum proponendam ea potissimum consideratio permovit, quod donec hae in vicinis provinciis subsistunt, si hic abrogarentur, Hungarici magistri nullos sodales habere possent. Quod proponenda regulationis puncta attinet, horum pleraque jam via politica non obstantibus vetustiorum caeharum privilegiis praescripta et forte ideo tantum effectui plene mancipata non sunt, quia necdum hactenus in legem abiverunt.
1294. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1146 | Paragraph | SubSect | Section] a se cuprum virtute initorum eatenus contractuum defixo in illis pretio ad Depositoria Regia administrare teneantur. Si privatis liquefactionis et distractionis libertas restitueretur, artifices, qui utensilia haec elaborant, cuprum indubie leviori pretio ab iis habere possent, quam nunc illud e Depositoriis Regiis acquirant, sicque et fabricatio et distractio utensilium horum provehetur. Verum quidem est, quod per id Aerario Regio tantillum decederet; verum cum utensilia haec potissimum in Poloniam efferantur, demisse sperare
1295. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1146 | Paragraph | SubSect | Section] in ipsa rei natura, quamprimum enim Regnum aliquod propria, medio quorum gubernatur, dicasteria habet, jam non potest alterius Regni aut provinciae, licet eidem Principi subjectae, dicasterium in quamcunque illius Regni negotiorum speciem citra praejudicium influxum habere; si enim in unam negotiorum speciem influere posset, tunc posset in omnes; si autem id fiat, tunc Regnum illud non ipsi immediate Principi, sed posteriori illi Regno aut provinciae subjiceretur, et nonnisi hoc mediante a Principe
1296. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1146 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] merito vectigalis, seu in re tricesimali benignas resolutiones, quas Camera per tricesimalia officia publicabat, Consilium comitatibus et civitatibus intimaverit. Ubi tamen, ut Consilium directionem commercii fundate manipulare possit, et annuas tricesimales tabellas habere debet, et quales tricesimatoribus etiam peculiares instructiones extradentur, et an portorium alicujus mercis elevari, vel deprimi expediat, ignorare non potest; quare ad evitandas dicasteriorum collisiones, Deputatio disertam hanc legem demisse proponendam esse
1297. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1146 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] commodius est mercatori, si merces suae in limitanea statione obsigillentur, et in ipso habitationis suae loco tricesimalem subeant manipulationem, quam si semper in limitanea statione debeant revideri. In hoc enim casu mercator aut suum semper hominem illic praesto habere deberet, dum merces suae adveniunt, aut certe revisio earum in limitanea statione, dum ex involucris suis excipiuntur et iterum reponuntur, raro fieret absque aliquo detrimento. Limitaneae
1298. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1146 | Paragraph | SubSect | Section] XXIV.
1299. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | SubSect | Section] 54. et 55. ostendimus. Nulla etiam lege Hungari ad procuranda sibi unice e Germanicis Provinciis artefacta adstringuntur. Verum per prohibitam exoticorum artefactorum inductionem, etiamsi haec Hungaria ab exotico longe leviori habere, aut vero illa in vicem productorum suorum accipere posset, idem scopus obtentus fuit, uti in Elaborato Status Actualis §-pho 59. apparuit; denique nulla lex Hungaris imponit, quod producta sua tantum ad Germanicas Provincias distrahere debeant; sed
1300. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | SubSect | Section] sed in reciprocis quoad certos uni aut alteri membro magis proficuos articulos vectigalis favoribus consistere debeat; aequilibrium enim, et totalis commercii subordinatio sibi ad invicem repugnant; ubi illud viget, hoc locum habere non potest, et vicissim. Ut itaque modernum vectigalis systema (quod ad commercium Hungaricum Germanicis Provinciis ex integro subordinandum dirigi, in Elaborato Status actualis a §-pho 54. usque 60. abunde ostendimus) sustineri possit,
1301. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | SubSect | Section] ad Hungariam considerentur, quod illae Germanicis Provinciis utiles, Hungariae vero noxiae fuerint, facile apparebit; prohibitiones enim hae id effecerunt, ut Hungari deteriora artefacta Germanica, si non altiori, eodem certe, quo longe perfectiora extranea habere possent, pretio persolvere cogantur. Deinde exteri post prohibitiones has tanto ferme minus de Hungaricis productis evehunt, quantum antea de mercibus suis invehebant. Itaque sicut naturalis qui inter Hungariam et Germanicas Provincias tamquam unius ejusdemque
1302. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | SubSect | Section] qui inter Hungariam et Germanicas Provincias tamquam unius ejusdemque Monarchiae membra intercedit nexus omnino deposcit, ut legislatio Hungarica prohibitionem hanc canoniset quoad eas mercium species, quas citra sui detrimentum e Germanicis Provinciis habere potest: ita naturale veri proprii emolumenti studium exigit, ut prohibitionem hanc sufferat quoad illos articulos qui majori seu sumtuum, seu transportus compendio ab exotico haberi, aut quorum inductio productorum Hungaricorum evectionem promovere
1303. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | SubSect | Section] compendio ab exotico haberi, aut quorum inductio productorum Hungaricorum evectionem promovere potest; prout vicissim legislatio Hungarica impedire non potest, ne talium productorum, quae Germanicae Provinciae ab exotico leviori, quam ex Hungaria, habere possunt, prohibitio (si quae tamen intercessit) in Germanico vectigali reseretur. Caeterum nocivas illas commercio Hungarico prohibitiones legislatio Hungarica eo potiori jure abrogare potest, quod hae citra ullum non modo suum, sed Hungaricorum etiam
1304. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] quod inde ab anno 1766 usque 1784 exoticis mercibus, si directe Hungariae inferebantur, adeo gravia a proportione Germanici vectigalis portoria excisa fuerint, ut has quaestor Hungarus e Germanicis Provinciis, per longissimum licet circuitum, leviori habere potuerit, quam si eas e proximo sibi exotico loco aut libero portu Hungarico constituisset. Apparuit etiam e §-pho 56. quod Hungaria, licet et littorali et libero portu provisa, ab omni tamen immediato exotico importationis commercio per
1305. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | SubSect | Section] ratio conservationis confiniariorum noxium hunc toti Monarchiae favorem non
deposcit. Quodsi autem in uno commoditatis articulo favor hic iis concedatur, tunc ex
identitate rationis omnium etiam reliquorum commoditatis articulorum, quos ab exotico
leviori pretio habere possunt, inductio iisdem concedi deberet.
Articulus XXV.
1306. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] non extendatur. Motiva. Quod tabacam attinet: hujus cultura jam eo provecta est, ut ejus defectum domestica consumtio nunquam sentire possit. Solo autem hoc titulo, ut eam Abaldo Viennense leviori habere possit, evectionem prohibere justitia admittere non videtur; non est enim productum primae necessitatis, adeoque nullus titulus superest ejus evectionem prohibendi; alia est ratio frumenti; hoc sicut justum est, ut dum imminens aut jam
1307. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] caprinarum, et ovinarum, quibus cerdones et alutarii egent, eductio ad extra eo tantum nomine aut prohibita, aut aequipollenti prohibitioni portorio gravata fuerit, ut Germanicae fabricae materialia haec tanto leviori habere possint. Id autem legislatio Hungarica omnimode impedire debet; primum quia per id interesse Hungariae commodis Germanicarum Provinciarum evidenter subjiceretur, id quod independentia Regni non admittit. Nullum autem possibile est
1308. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1206 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section] tamquam pro fabricis suis necessariae, aggravetur. E converso, cum Hungaria laneis fabricis
careat, hujus interest ut lanae Hungaricae eductio non tantum in Germanicas, sed etiam
exoticas Provincias facilitetur. In ejusmodi casibus quod reciprocum locum
habere et possit, et debeat, quisque facile agnoscet.
Articulus XXVII.
existimationis mercatoribus Hungaris peragatur, in hac
moderata rerum pretia statuantur, norma vero, juxta quam peragetur, edendo novo vectigali
adjiciatur.
Motiva.
Aestimationem mercium cum defigenda portorii quotta intimum habere nexum jam in Elaborato
status actualis §-pho 66. ostendimus. Proinde ut defigenda portoria intentum
promovendi commercii scopum re ipsa procurare possint, aequanimis mercium aestimatio
institui debet. Norma aestimationem hanc peragendi jam quidem
mutatio cum
prohibitione eandem plane subit considerationem, adeoque sicut relate ad
prohibitionem provisionem hanc necessariam esse §-pho 80. Projecti hujus
ostendimus: ita eam etiam quoad notabilem portorii mutationem locum habere suapte apparet.
§ 93.
Inductorum e Germanicis Provinciis in Hungariam productorum pars illa, quae e venditione
residua manserit, si revehatur, tricesimae denuo subjaceat.
tricesimam iterum dependere deberet, in vectigali vero Hungarico
Germanica producta, ut §-pho 93. proposuimus, eidem oneri reciproce
subjicerentur.
Complanatis his punctis excutiendi venirent illi articuli in quibus mutua compensatio
locum habere potest. Qua quidem in re generale fortasse illud principium posset adoptari
ut, cum Hungaria naturae productis, Germanicae vero Provinciae
artefactis praevaleant, in vectigali Hungarico tales Germanicis artefactis
favores concedantur,
promoveri possit, conflarunt Labaci societatem, quae eosdem articulos Tergesto
per Labacum, et viam Metlicensem Carlostadium devehere sibi praefixit. Cum via haec majori
ex parte per Comitatum Zagrabiensem decurrat, ille vero nullum prorsus beneficium ex illa
habere possit, imo a contrario, si societati illi propositum suum succedat, tota via
Carolina, et copiosus, qui se juxta eam sub unica procurandae sibi e
beneficio vecturisationis subsistentiae confidentia defixit, populus uno ictu ruinaretur,
secus damnum, quod
post tempus, a quo de iis disponere potuisset, emerget, sibi imputandum habebit, fatigium
etiam judicis, censum depositorii, et alias, si quae enatae sunt, expensas, mutua
conventione determinandas persolvet; an tamen quoad has regressum ad vectorem habere possit,
per competentem judicem determinabitur. Quodsi vero partes de expensis transigere non
possent, has localis jurisdictio limitabit.
Motiva.
Potest evenire ut seu incurius, seu in praestanda sibi per vectorem, aut
permutandarum
vecturarum stationes defixae, in his vero coetus vectorum ita regulatus sit, ut et mercator
sumtus transportus in antecessum calculare, et factor ejus, ut primum merces
adveniunt, advocato tantum coetus magistro, securam continuo vecturam habere possit. Donec
itaque id ipsum in via Fluminensi constituatur, nunquam haec concurrentiam
Tergestinae sustinebit, adeoque Hungaria tot transportuum jacturam eousque semper patietur.
Alterum nec Pettovii uno ictu effectum fuit; sed prout
in via Fluminensi rem vecturariam commercii cursus continuo increscat, eadem
causa eundem effectum hic quoque producet, defigentque se seu Canisae, seu Zagrabiae, seu
etiam Carlostadii, intermedii mercatores, medio quorum Pestienses merces
Flumine perinde habere poterunt, sicut nunc eas Tergesto obtinent
per Pettovienses.
Caeterum transportus mercium natura sua sub categoriam objectorum commercialium
cadit, adeoque exoriturae circa id quaestiones fora mercantilia, postquam in Regno
ideo addendum esse Deputatio existimavit, ne forte
asseres et clavi ad materialium categoriam non pertinere dicantur; funes
enim et tela e Regno vix petentur, cum littoralis incolae
canabes ex Italia leviori habere possint, et ideo haec soli conficiant.
Reliqua alioquin sub classem crudorum materialium stricte veniunt.
§ 115.
Advectae domestica navi ad Littorale Hungaricum exoticae non prohibitae
exhauriat, cura suscipiatur. Huic autem quod libellatio ad eandem scalam et uniformes quoad
objecta hydraulica observationes praemitti, adeoque cum unus totum hunc laborem perficere
non possit, quod operantes geometrae et uniformem instructionem et eandem directionem
habere debeant, satis constat.
Ostendimus in Elaborato status actualis a §-pho 71. usque 78. quod nullus
ferme sit navigabilis fluvius de cujus regulatione, nullum vastius stagnum de cujus
exsiccatione partiales mappae et plana in Arhivo
hunc nemini officinam aperire
liceat. Instituto huic ea ratio praetexebatur, quod si plures, quam quas domestica
consumtio requirit, officinae aperiantur, unus mercator alium enervet; expediat autem
pauciores validos, quam plures languidos habere Mercatores.
Verum officinarii ejusmodi mercatoris distractio nunquam ad solos civitatis limites
restringitur. Quanta autem provisio pro tota, ad quam se ejusmodi mercatoris distractio
extendit, peripheria necessaria sit, id magistratus civitatis
unus mercator ab alio totam cum mercibus officinam emat, id in iis etiam provinciis,
ubi plena commercii libertas viget, usu venire solet. Verum ut emtor praeter mercium
pretium insuper ipsum jus quaestum exercendi persolvere debeat, id ibi tantum
locum habere potest, ubi mercatores ad certum numerum restricti sunt. Quis enim est qui pro
jure quaestum exercendi aliquid deponere velit, si hunc exercendi facultas cuique alioquin
libera est. E converso si mercatorum numerus restringatur, a primis, qui systematicum hunc
autem nonnisi e legitimo possessorii
titulo enascitur, qui si absit, usus aliquis non pro proprietate, sed pro mera
usurpatione haberi debet. Jam vero primus, qui usum jus quaestus vendendi
exercere coepit, non potuit habere legitimum possessorii titulum, quia usus
hic in restrictione numeri mercatorum ita, ut jam ostendimus, radicatur, ut
illa posita hic enasci, illa vero sublata hic suapte evanescere debeat. Illam vero
magistratus
quidem mercatores quod id citra detrimentum status
mercantilis admitti non possit. Verum in ejusmodi casibus fabricans ipse subit vices
mercatoris primae manus, publicum autem non eget quaestoribus secundae
manus, donec illos habere potest. Secus posset status mercantilis praetendere ut
nec opificibus liceat erga paratam solutionem laborare, sed quod hi artefacta sua primo
alicui mercatori vendere, consumens vero eadem ab hoc debeat comparare.
Quoad extraneos fabricantes
ut in tali casu ab utroque beneficio contribuat. Cum tamen mercatores
Pestienses opificibus jam id pro quaestu imputent, si necessaria pro opificio suo
materialia de casu in casum ex eorum officinis non accipiant, sed de his sibi in nundinis,
aut alibi, ubi ea leviori habere possunt, provisionem faciant, et si hanc totam consumere
forte non possit, remanentiam divendat, videbatur id diserte clarificari debere. Opponent
quidem mercatores quod sub titulo remanentiae opifices formalem cum
materialibus opificii sui quaestum
erigent aut notabile exportationis commercium
exercebunt, isthoc legis beneficio priventur.
In reliquo id suapte alioquin intelligitur, quod favores hi in quantum se ultra tenores
Articuli 117. 1723. extendunt, nonnisi post publicatam legem locum habere
possunt.
Quoad objectum Fundi Publici.
§ 147.
Cum pecuniarii succursus seu in decernendis
collateralis navigationis, sed et ipse qua serie
suscipiendorum laborum ordo, singulique laboris sumtuum schemata seorsim elaborentur, et
postquam hic per legislationem definitus fuerit, labores eadem serie suscipiantur; ut id
perfici, optatumque successum habere possit, Deputatio illa, quae hunc laborum ordinem
elaborabit, debet aliquam circa quantitatem fundi commercialis, cui labores ejusmodi
commensurari possint, habere cynosuram. Hanc autem habere non posset, si nullus distinctus
commercialis fundus exstaret, sed per
per legislationem definitus fuerit, labores eadem serie suscipiantur; ut id
perfici, optatumque successum habere possit, Deputatio illa, quae hunc laborum ordinem
elaborabit, debet aliquam circa quantitatem fundi commercialis, cui labores ejusmodi
commensurari possint, habere cynosuram. Hanc autem habere non posset, si nullus distinctus
commercialis fundus exstaret, sed per longas primo ambages decidi deberet quotta pars
generalis fundi publici pro usibus
commercii quotannis exscindi debeat.
fuerit, labores eadem serie suscipiantur; ut id
perfici, optatumque successum habere possit, Deputatio illa, quae hunc laborum ordinem
elaborabit, debet aliquam circa quantitatem fundi commercialis, cui labores ejusmodi
commensurari possint, habere cynosuram. Hanc autem habere non posset, si nullus distinctus
commercialis fundus exstaret, sed per longas primo ambages decidi deberet quotta pars
generalis fundi publici pro usibus
commercii quotannis exscindi debeat.
Quidquid proinde absque praevia reali cassa nomine Statuum emitteretur,
jam excederet hanc proportionem; per consequens, aut schedae regiae in eadem quantitate
revocari, aut schedae Statuum in ipsa sui nativitate nullum creditum, adeoque nullum etiam
cursum habere possent.
Non erat ignotum, quod supra memoravimus, axioma, illi, qui schedarum emissionem perinde,
sed nonnisi conflata praevie reali et proportionata, pro earum securitate
cassa, ut mox referemus, proposuit. Cum tamen hic erectionem realis
rubricae, cum
tribus, quos supra indicavimus, necessitatum eventualium titulis conferantur,
facile apparebit commercialem, ut intentus scopus etiamsi serius obtineatur,
longe majori atque eventualem cassam fundo opus habere. Et ideo Deputatio
huic, praeter indigenatus et extraneorum beneficiatorum taxam, quae jam
hactenus in eam influebant, tantum inventos thesauros, mulctas pecuniarias, et Testamenta,
reliquos vero omnes, tamquam objecto commercii alioquin magis
procuraverit, decem pro centum ad eandem cassam
dependat. Quotta autem haec etiam in casu illo, quo Princeps concernentem aerarium suum
taxam relaxaverit, deponatur.
§ 6. Nulla amplius in qualicunque nobiliori publico officio constituti vidua pensionem
habere possit. E converso consuetae hactenus arhae Cassae Commerciali
inferantur, idque ad officia etiam comitatensia et civitatensia extendatur: quoad officia
tamen mechanica, uti sunt status subalternus Consilii et Camerae, officia tricesimalia,
salis,
vero Cameram administrandae sint? ne quaestio quidem
moveri posse videtur. Camera enim, quae unice administrandis proventibus regiis destinata
est, e spiritu legum nostrarum, quae ejus praesidi ne sessionem quidem in Diaeta
concesserunt, nullum in politica influxum habere potest; erectio autem et destinatio harum
cassarum stricte politica est. Objicietur tamen fortasse, quod auctio pretii salis, et
imposita articulis luxus a manipulatione Camerae ideo abstrahi non possint, quia per
homines Camerales incassabuntur; verum ipsi hi
eorum, qui
primi schedas suas redimi urgebunt, exsolutionem rumores ejusmodi facile
dissipari, redemtaeque schedae in novum cursum reponi poterunt.
Superest tantum ut schedas etiam has omnes solidi fundi characteristicas
notas habere demonstremus:
1-mo. Schedae Statuum non praejudicarent juri regio; cum enim sub eorum
cautione emittendae sint, deberent utique Statuum schedae compellari; et ideo
plura schedarum ejusmodi exempla in aliis etiam provinciis
poterunt quidem illae parato exsolvi, sed
proprietarii per activas cassae obligatorias excontentari debebunt. Verum in
communi ejusmodi calamitate eadem sors omnes etiam privatos creditores
manebit; nam ne hi quidem a debitoribus suis paratam habere poterunt solutionem, adeoque
proprietarii schedarum harum nihilo deteriorem subibunt conditionem, quam si pecunias has
privato alicui credidissent. Interea cum extraordinaria ejusmodi calamitas, benignitate
Numinis, nonnisi raro et per longiora intervalla evenire
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.