De pedisequis quae matronas sociantes eas pręcedunt in via, cuius contrarium fit in Italia. Cap. XX.

Omnes, qui bonos mores sapiunt, matronis euntibus cedunt, idcirco in Italiae partibus ancillę quae pedisequae appellantur, post earum dominas eunt. At Ragusii cum gens fere omnis (exceptis nobilibus et civibus plebeis divitibus, 171 et artificibus aliquibus, et Italicis qui reverentiam dominabus praebent) sit omnino a bonis moribus aliena, nec advertat, quo pacto incedat, aut currat per urbem, aut cui obviat, aut an quam personam offendat. Matronae omnes Ragusinae et advenae ibidem abitantes famulas premittunt, quae recto nomine pediseque dici nequeunt, cum pedisequa dicatur pedes dominę sequens et pręcedunt hic dominas. Qua in re matronarum prudentiam non possum non laudare; laborant enim pro earum salute. Nam si quis belluę more iens aut currens offensurus esset matronam, primum percutit ancillam, qua percussa, vel ille rusticus matronae cedit motus voce, aut repugnantia famulantis, aut etiam ipsa domina immorigerato illi, ne pari verbere pulsetur, cedere studet, unde alterutro modo salva e manibus rustici evadit.