HOMERI ODYSSEAE / LIBER VICESIMUS PRIMUS
Penelopi haec inter Pallas Tritonia mentem
Subdidit, in mediis Ithaci penetralibus arcum
Ponere, et arma procis, dirum certaminis omen,
Principiumque simul caedis. tum protinus altis
Nixa pedes gradibus conscendit limina nota,
Accepitque manu bene flexam ex aere nitenti,
Artis opus rarae, clavem, cui parte sub ima
Lucet ebur, manibus qua se tractata revolvit.
Hinc subit extremum, sociis comitata puellis,
In thalamum secreta petens, ubi regia stabat 10
Gaza, aurique labor, ferrique, atque acre micans aes.
Letifer heic laxis pendebat cornibus arcus,
Et pharetra, inque ipsa clades horrenda sagittae,
Congressus quae dona viro Lacedaemone quondam
Iphitus Eurytides dederat, caelestibus heros
Assimilis. varia Messenam e parte profecti
Devenere duces una, tectisque sub isdem
Hospitio Hortilochus gaudens exceperat ambos.
Venerat huc Ithacus pretium mulctamque reposcens
A populo: pecudes tercentum averterat olli 20
Nam patrio e regno pastoresque insuper ipsos
Effugiens ratibus curvis Messenia pubes.
Haec repetens heros longinqua per aequora venit
Tunc etiam impubes: genitor nam jusserat ire,
Atque alii proceres, magni capita alta senatus.
Iphitus at contra bissex quaerebat abactas
Acer equas, totidemque notho de sanguine pullos
Exitii heu caussam; Jovis almo e semine postquam
Magnanimum Alciden adiit, super aethera notum
Indomita pariter virtute et grandibus ausis; 30
Qui miserum dulci spoliavit lumine vitae
Improbus, haud superos veritus, mensamque sacratam,
Quam posuit venienti, ipsoque in Tartara misso
Cornipedes violentus equas impune subegit,
Detinuitque diu clausas praesepibus altis.
Ille has tum quaerens domibusque exceptus eisdem
Ferre Ithaco dederat lunatis frontibus arcum
Ingentem, genitor magnus quem gesserat olim
Eurytus, et moriens nato post fata reliquit.
Cui Laërtiades ensemque hastamque vicissim 40
Fulmineam dederat, praesenti munere firmans
Hospitium. sed non sociis accumbere mensis
Post umquam potuere: prius nam proditus heros
Iphitus Alcidae dextra jura omnia contra
Occubuit. cujus donum Laërtia proles
Haud secum extulerat properans Mavortis ad arma;
Sed cari cupiens monumentum ut semper amici
Adforet in domibus, suspensum in sede reliquit
Multas inter opes: solum tellure gerebat
In patria ornatus quondam juvenilibus annis. 50
Ergo ubi Penelope tetigit penetrale repostum,
Conscenditque altum querno de robore limen,
Quod faber extuderat, multaque poliverat olim:
Arte regens parili surgentes limite postes,
Aeratoque addens rutilas in cardine valvas;
Protinus adstrictis haerentia vincula nodis
Solvit, et obstantes immissa clave removit
In foribus vectes agitans. tum murmure acuto,
Ceu quum luxurians mugit per prata juvencus,
Insonuere ictae patefacto in limine valvae. 60
Illa subit, superatque alte tabulata, ubi clausae
Intus odoratae stabant sua munera vestes;
Pendentem e celso capit arcum et parjete dextra
Indutum vagina, ipsum quae lucida obibat.
Nec mora: curvatis genibus reclinat, et acri
Icta gemens luctu fulgentem e tegmine ducit.
Ut vero tristi fletu satiata quievit,
Egrediens thalamo, celerat vestigia tectis
Invisitque procos portans arcumque pharetramque
In manibus jaculis horrentem. pone sequuntur 70
Et famulae in calathis perfecta ex aere ferentes
Arma, quibus certans olim se exercuit heros.
Quum juvenum propior regina advenit in agmen
Constitit auratae solidis sub postibus aulae
Molliа demittens niveis redimicula malis
Hinc atque hinc fidas inter media ipsa ministras.
Tum subito sic fata: animos advertite vestros
His dictis, juvenes, clarum genus, heic male quotquot
Ducitis affusi nimio convivia luxu,
Rege absente diu; vobis praetexere caussam, 80
Conjugium optatum praeter taedasque jugales,
Haud aliam tanti sceleris licet. ergo agite omnes,
Vestra habeant finem demum hoc certamine vota.
En arcum: melior quicumque intenderit ipsum,
Bissenosque idem misso per inania telo,
Sortitus fortunam oculis, trajecerit orbes;
Hunc sequar antiqui tandem penetralia linquens
Conjugis heu frustra mihi cara, opibusque superba,
Saepius ingratae referet quae noctis imago.
Dixerat, Eumaeumque vocans jubet ocius arcum 90
Ferre procis, orbesque simul, quo spicula tendant.
Ille capit; largoque humectans lumina rore
Flet simul ipse, simul diversa in parte bubulcus
Arma videns miseri nimium sibi cognita regis.
Quos subito Antinous vesana turbidus ira
Increpuit dicens: o longum nata labore
Exercere diem gens stulta, agrestia corda,
Quid miseri fletis, vestroque incendere luctu
Pergitis heu multis reginae saucia curis
Pectora, dilectum rapuit cui Parca maritum? 100
Vel taciti heic epulis considite, vel procul ambo
Ite domo, si flere juvat, si rumpere questus,
Ponite at arma prius dura in certamina pubi.
Haud facile hunc nostris intendi viribus arcum
Posse reor: neque enim quisquam nos inter Ulyssi
Magnanimo aequandus, quotquot sumus. illum ego primo
Sat memini, vidi puer admiratus in aevo.
Talia dicebat simulans, tacitoque fovebat
Spem tamen adversam dictis in pectore, jam jam
Ipse sibi visus trajecto praemia ferro 110
Tollere. nequidquam: nam vulnere stratus Ulyssei
Debuerat sceleri poenas prior, omnibus idem
Saevior, atque ultro socios incendere suetus.
Queis ibi Telemachus subito: mihi Juppiter omnes
Eripuit sensus animis sine more furenti,
Credo equidem: genitrix claro comitata hymenaeo
Ire parat, nostrisque procul discedere tectis;
Lentus ego heic autem falsi inter gaudia risus
Assideo. o vos felices, queis femina pugnae
Stat pretium, qualem nec vidit Achaïca tellus, 120
Nec Pylos, ac fortes Argi, ditesque Mycenae,
Non Ithaca, Epirusque ferax late ubere gleba:
Haud ignota loquor; coram vos cernitis ipsi.
Sed quid ego matrem laudo? quin ocius arcum
Accipite experti pariter, nec tarda morantes
Impediat vis ulla metu, segnesque fatiget.
Et me etiam tentare juvat: si tendere nervos
Contigerit, missoque orbes transmittere telo;
Haud miserum penitus me deseret optima mater
Connubio sociata novo. solabor acerbum 130
Discidium reputans, vacua quod sede relinquor
Jam potis egregii contendere dona parentis.
Dixit, puniceumque humeris rejecit amictum,
Ac subito ardenti laevum latus exuit ense
Prosiliens foribus. primum dein ordine ponit
Quamque suis scrobibus, fossa in tellure, bipennes
Limite agens longo sulcum per recta viarum,
Aggestoque solo firmans. stupet inscia pubes,
Miraturque artem novitatis imagine capta.
Ille autem ingressus stetit alto in limine, et arcum 140
Ter valido conatus ibi subtendere nisu
Cornibus adductis; ter nisu elusus inani
Destitit, ipse quidem sperans restantia fila
Vincere, et intorto metam contingere ferro.
Et jam instans quarto conamine victor abisset,
Ni vafer ardentem nutu vetuisset Ulysses
Ulterius tentare. ergo his tum vocibus usus
Stans medio in coetu: proh, dixit, semper ad arma
Aut ignavus ero, aut nondum vis addita ab annis
Firma viget, duram qua possim avertere cladem, 150
Si prior aggressum quis forte incesserit hostis!
At vos, queis solido potior stat corpore virtus,
Vos certare decet, finemque imponere ludo.
Sic fatus posuitque arcum connexa supinans
Ad tabulata solo, supraque volatile telum
Addidit, ac solita cedens se in sede locavit.
Tum satus Eupitheo: dextra consurgite parte
Pro se quisque viri nunc vos, ait, ordine eodem,
Nobis quo famuli miscent in pocula vinum.
Nec plura Antinous dixit; fremituque secundo 160
Assensere omnes, et laeti dicta probarunt.
Surgit ibi ante alios Liodes Oenope cretus
Fatidicus vates, mensis considere semper
Interior solitus propter cratera nitentem,
Iratusque procis, totoque ex agmine solus
Flagitia exosus. volucrem tunc ille sagittam
Accipiens arcumque prior processit ad alta
Limina, et obnixus multa vi dura trahebat
Cornua. nec potuit pervincere: quippe laborum
Inscius, indoluitque manus et mollia fractus 170
Brachia; dein medios ita voce affatus amantes.
Non ego non tantum valeo: succedat et alter
Fortunam experiens; capite arcum: et robur et ipsam
Ille animam rapiet multis. occumbere praestat
Scilicet, elusos voto quam vivere nostro,
Degimus heic una quod propter tempore in omni
Solliciti, ac magno correpti pectus amore.
Sperat nunc aliquis frustra securus, et ardet
Ducere Penelopen; sed quum tractaverit arcum
Nequidquam expertus, sibi quaeret Acheïdas inter 180
Auricomas aliam florenti corpore: at illa
Nubet, cui meritam sua dona et fata jugabunt.
Haec ubi dicta dedit vates, in robore laevi
Ante pedes ponitque arcum curvatus et una
Infelix telum, solioque residit eodem,
Unde abiit surgens. quem tunc his excipit acer
Maerentem Antinous dictis, atque increpat ultro.
Quae tibi, Liode, vano haec vox excidit ore
Stulta, inimica: subit jamque altius ira medullas.
Quid? dabit exitio multos, fortissima corda, 190
Arcus an iste, tibi quod nunc male restitit uni?
At non te genuit talem pulcherrima mater,
Tendere uti valeas nervo stridente sagittas
Impiger: haec alias poscunt certamina vires,
Quas facilis nunc palma vocat. sic fatus; et ignem
Ocius, o dixit, sopitum accende, Melantheu,
Admotisque foco soliis villosa superne
Tergora sterne ferens ingentem huc protinus orbem
Arvina e pingui, qua cedere discat inunctus
Arcus, et incepta trepidos formidine solvat. 200
Talia mandabat; jussumque Melanthius ignem
Excitat, ac densis admota sedilia sternit
Velleribus portans ingentem protinus orbem
Squallenti arvina. juvenum manus ungere coeptat,
Mollitoque arcum pingui distendere: at omnis
Conatus perit, et tentantum plurima frustra
Deficiunt vanae defesso in corpore vires.
Antinous numero ex omni restabat, et acer
Eurymachus, nondum experti: praestantibus ambo
Viribus, et multa ante alios virtute superbi. 210
Interea Eumaeus sociusque Philetius olli
Additus exivere domo; quos pone sequutus
Extulit ipse altis Ithacus vestigia tectis.
Hinc ubi digressi, foribus post terga relictis,
Constiterunt, medius sic illos inter Ulysses
Incipit, ac dictis animos pertentat amicis.
Eloquar, an sileam? sed cur morer? ipsa profari
Me jubet impatiens arrecta in corde cupido.
Ecqua fides vobis? Ithacus quid fidere possit,
Si veniat subito, si quis deus afferat ipsum? 220
Auxilione procis, an contra stabitis olli,
Dicite, et arcanos animi recludite sensus?
Talia quaerenti sic deinde Philetius inquit:
O pater, o rector superum tu maxime votum
Perfice; jam redeat dux ille, atque afferat ipsum
Huc deus, expertus credes, quid dextera possit,
Quid mea vis, nil non pro rege audere parata.
Haec eadem Eumaeus caeli conversus ad auras
Spondet, et optato dis supplicat omnibus ardens
Pro reditu. ast heros, postquam fraus omnis abacta, 230
Amborumque videt sensus et pectora fida,
Certus ait. votis quem vos o poscitis, adsum
En ego. per varios casus, atque aspera rerum
In patriam veni, bis denis exsul ab annis.
Jam video vobis famulantum ex agmine toto
Solis optatus rediisse: haud vota precantis
Ullius audivi meque in mea regna vocantis.
Accipite ergo animis, quae nunc ego vera profabor
Pollicitus. domuisse mihi genus acre procorum,
Si deus adnuerit, vobis ego dulce parabo 240
Conjugium, multamque dabo pro munere gazam
Tecta meis ponens vicina, ambosque fovebo
Telemachi ut socios, cognato aut sanguine fratres.
Atque adeo quo certa magis manifestaque vestris
Sint animis mea dicta, haec illa est scilicet ipsa,
Quam mihi venanti Parnassi in vertice quondam
Autolyci cum prole, ruens obliquus in ictum
Liquit saevus aper, signata in pelle cicatrix.
Haec dicens lacerosque genu divisit amictus,
Ostenditque manu vestigia vulneris alti
Nota nimis. coram quae postquam agnovit uterque,
Miratusque oculis hausit, suffusus oborto
Imbre genas collo regis dat brachia circum,
Alternosque inter complexus oscula libat
Affusus capiti atque humeris; nec secius heros
Ora manusque fovet amborum amplexus et haeret.
Ac fors occiduas sol flentibus isset in undas,
Ni prior ille moras vetuisset ducere flendo
Affatus socios. jam nunc o parcite luctu,
Egressus ne quis foribus vos cernat, et intro 260
Nunciet. ite domum sejuncti: limina scandam
Primus ego; vos deinde; atque haec advertite jussa:
Adsunt heic juvenes quotquot per tecta, nec arcum,
Nec pharetram mihi ferre sinent certare volenti;
Tu tamen o Eumaee huc atque huc dexter oberrans
In manibus mihi pone arcum, famulasque puellas
Ipse jube thalami versas occludere valvas.
Tum si quis gemitus circum, si quo atria pulsa
Luctifico resonent strepitu, dic, nulla cubili
Prospiciat, tacitaeque intus data pensa revolvant. 270
Sit vero forium tibi cura Philetie: claude
Vectibus, et vinclis late ostia cuncta per aulam.
Haec ubi sic mandata dedit, vestigia tectis
Intulit, ac sese consueta in sede locavit,
Mente dolum versans. mox illum pone sequuti
Pastores gemini surgentia limina scandunt.
Interea Eurymachus rapidum tentabat ad ignem
Hinc atquo hinc arcum versans, inflectere dextra
Si queat; edomitum quem tandem ut cedere nulla
Arte videt, gemitum dedit altum pectore ab imo, 280
Et super haec graviter suspirans addidit ore.
Nunc equidem casuque meo turbatus acerbo
Indoleo, vestroque, proci; nec, credite, tantum
Connubii me damna movent, licet haec quoque maestum
Cura premat; (sedenim sunt et Achaeides ipsam
Perque Ithacen aliae multae perque extera regna)
Quantum adeo me luctus habet, quod robore Ulyssi
Cedimus heu multo, sumptos nec possumus arcus
Tractare: haec etiam seclis audita futuris
Arguet indecores fama, aeternumque manebit. 290
Dixerat Eurymachus, subito cui talia contra
Antinous reddit: non haec ita semper abibunt,
Tuque etiam scis ipse. deum sollemnia sacra
Vulgus agit, Phoebumque vocat de more per aras,
Quis domito fidens nunc praemia speret ab arcu?
Desinite: infixae maneant ex aere bipennes
Haud erit, heic positas temere qui tollere furto
Audeat. interea fundant nunc vina ministri,
Libemusque alacres divis certamine misso.
Crastina ubi surget lux alma, Melanthius orto 300
Jussus agat lectas primo cum sole capellas
Mactandas Phoebo; sacris ut rite peractis
Arcitenens tandem placidus certantibus adsit.
Haec ait, et cunctis eadem sententia sedit.
Praecones manibus dant rorem; at vina coronant,
Craterasque implent pueri, circumque frequentes
Omnibus invergunt ardentem in pocula bacchum.
Post ubi libarunt mensis, haustoque lyaeo
Explevere sitim, sic fraudem in pectore versans
Incipit incautis heros. vos o manus, inquit, 310
Inclita, magnanimi juvenes advertite dictis
Nunc animos, fabor, quae fert in corde voluptas.
Eurymachum in primis, teque, o precor, optime ductor
Antinoë, ingratos arcus cui ponere primo,
Et placuit votis nunc divum exposcere pacem,
Mane autem tentare, deus cui laudis honorem
Fortunamque ferat; sit fas mihi munere vestro
Discere certanti coram, quid robore possim,
Quid manibus? solido num perstat corpore virtus,
Quae fuerat quondam membris, an pulsa recessit 320
Jactatoque vagoque et duris casibus acto?
Talibus orabat supplex: illi ocius ira
Infremuere gravi, veriti ne tenderet arcum
Victor, et insigni gestiret laude superbus.
Ac prior Antinous sic olli est voce minatus:
Jam tibi nulla adeo pars est, miserande, relicta
Mentis, ait. nec sat nostris considere mensis,
Nec dapibus gaudere tibi, quin insuper audis
Consilia et voces omnes, quas auribus hausit
Non alius te praeter inops huc advena vectus. 330
Jampridem insanum te melle hic dulcior humor
Versat agens, alios etiam sic laedere suetus,
Ultro avidi haud cessant latum qui pandere guttur.
Eurytiona merum domuit quoque, venit in alta
Pirithoi quum tecta olim, mixtusque resedit
Cum Lapithis Centaurus. ibi acri ut pectora baccho
Percitus incaluit, foedavit crimine mensas
Haud impune. manus namque indignata repente
Heroum insurgens inhonesto vulnere nares
Abscidit, atque ambas, pulso e penetralibus, aures. 340
Ille dolens captusque animi discessit: at ingens
Continuo exarsit magno discordia motu
Centauros Lapithasque inter, solvitque nefandi
Ipse prior sceleris turpi cum sanguine poenas.
Sic tibi, si vanus certaveris, affore magnum
Exitium edico: nam fando avertere nemo
In populo hoc valeat cladem, quin regis ad oras
Hinc Echeti, saevit quo non crudelior alter,
Missus eas; illic scelerum dabis improbe poenas.
Quare age, plena tibi tacito sint pocula curae, 350
Dum licet; at juvenes inter contendere noli.
Atque heic Penelope: diris incessere probris,
Antinoë, haud equum est, quisquis dignatus amore
Telemachi his ultro succedat sedibus hospes.
An metuis, ne forte abeat certamine victor
Ille manu fidens, et me sibi praemia poscat
In patriam abducens claro comitatam hymenaeo?
Non ea vis misero, non haec fiducia menti
Addita; nec quemquam vestrum metus iste fatiget
Sollicitum turbans; indigna est caussa timoris. 360
Dixerat; Eurymachus contra sic farier infit:
Penelope Icarii pulcro sata sanguine nympha,
Non ea mens terret, ne sрem sibi conjugis ille
Spondeat, ac taedas; absit: sed fama remordet,
Foedaque sollicitant vulgi convicia mentem.
Namque erit, insultans aliquis quum dicet Achivum:
En quibus est ambita procis, quae nupta marito
Egregio fuerat: miseri! non vincere nervos
Imbelli valuere manu, quos forte tetendit
Nescio qui veniens ignotis advena terris. 370
Haec aliquis dicet, nostrumque infamia nomen
Dira premet. sic fatus erat, quum talia rursus
Icario sata voce refert: jam gloria, et omnis
Fama prior vobis instantibus omnia luxu
Perdere, et insontis domini foedare penates,
Eurymache, interiit; cur sera haec jurgia terrent?
Hospes hic ipse quidem magnoque est corpore, et apta
Mole valens claro sese fert sanguine cretum:
Arma viro jam ferte; juvat spectare corona
Certantem in media. praesens haud irrita dicta 380
Haec habeat: si victor erit, si mitis Apollo
Adnuet huic laudem, tunica donatus abibit,
Et chlamyde insigni, validumque hastile lacerto,
Quo se homines contraque canes defendat, et ensem
Adjungam lateri, pedibusque haerentia vincla;
Post laetum auxilio cupiet quo pergere, mittam.
Sic ea: tum breviter contra sic filius orsus:
Non alius potior meme est, seu tollere cuiquam
Sive dare hos arcus placeat: mea prima potestas
Heic est, o genitrix. quin et quot sceptra per amplam 390
Aut Ithacam, aut alias etiam late Elida propter
Cycladas, in manibus gestant, me posse vetare
Invitum haud sperent, jubeat si certa voluntas,
Quominus huic arcum donem, propriumque relinquam.
Tu vero abscedens opera intermissa revise
Telamque oblongamque colum; tecumque puellae
Pensa trahant: nobis curae sint arma, mihique
Ante alios uni, cui summa heic tradita rerum est.
Obstupuit genitrix, vocemque animumque loquentis
Admirata retro torsit vestigia, et altum 400
In thalamum subiens, fidis comitata ministris,
Solvitur in lacrimas Ithaci memor; humida sparsit
Lumina dum miserae dulci Tritonia somno.
Interea Eumaeus pharetramque arcumque jacentem
Sustulerat; regemque adiens properabat: euntem
Increpitant juvenes magno turbante tumultu,
Et contra: quo ferre paras, o suete vagari,
Improbe? mox canibus data praeda suilia propter
Hinc procul ipse feris raptabere, lenis Apollo
Si faveat nostris, si cetera numina, votis. 410
Talibus insurgunt. ille acri voce minantum
Territus ac magno concursu, ponit eodem
Arma loco referens. alia sed parte minatur
Telemachus contra inclamans: quin ocius olli
Ferto arcum; non te parere heic omnibus aequum est.
Ni facias; dura saxorum grandine pulsum
Ejiciam minor ipse aevo, sed robore firmo
Acrior. atque utinam, quot sunt, fera corda procorum,
Viribus et forti sperem sic vincere dextra,
Nunc ego nunc aliquem foedatum turpiter ora 420
Sedibus e patriis turbarem, haud semper inultus
Scilicet: insana versant scelera impia mente.
Haec tum Telemachus: juvenes risere furentem
Nequidquam, et vanos fundentem pectore questus.
Utque furor posuit primus, clamorque resedit,
Arma capit subito, regemque in limine stantem
Certus adit gressu properante Eumaeus, et olli
Porrigit. inde rapit sese, thalamoque propinquans
Continuo Eurycleam ad se vocat, atque ita fatur:
Interiora domus occludi limina, nutrix, 430
Telemachus jubet ipse; et si quo murmure pulsa
Atria, si gemitu dura sub morte cadentum
Luctifico resonent haec septa, haud ulla puella
Prospiciat; tacitaeque intus data pensa revolvant.
Vix ea jussa dedit senior; nihil illa morata
Postibus inversis clausit penetralia tecti.
Nec minus et gressu tacito sese extulit acer
Prosiliens diversa e parte Philetius, omnesque
Aulaï occlusos emuniit objice postes.
Tum circum Pharium, mediis qui forte jacebat 440
Porticibus quondam nautarum cura, rudentem
Implicuit, retroque ferens vestigia venit,
Ac solio innixus, quo cesserat ante, resedit
Observans regem. laetus tractabat at ille
Huc illuc arcum explorans atque undique versans,
Ne desueta diu tineisque adrosa fatiscant
Cornua. respiciunt diversi, ac protinus inquit
Sic aliquis: viden, ille ut sumpto captus ab arcu
Haeret miranti similis furtumque paranti?
Aut ipsi tales fuerant in sedibus olim, 450
Aut facere et molitur: ita huc atque improbus illuc
Versat agens torquetque dolis instructus et astu.
Contra alius juvenum: semper sibi talia posthac
Praemia conatus referat, ceu flectere duro
Robora nunc poterit certans immania nervo.
Haec inter sese dum jactant: impiger heros
Omnia lustravit postquam tacitusque notavit,
Quam facile, expertus modulari carmina vates
Ad citharam, sumpta renovat testudine chordas
Hinc atque hinc aptans clavo resonantia fila; 460
Ille arcum immanem nisu fallente tetendit.
Impulit hinc dextra tentans: at nervus acutum
Insonuit, fugiens ceu garrula stridet hirundo.
Indoluere proci graviter, mutataque vertit
Pallens ora color. tum caeli e parte corusca
Intonuit pater ipse deum; quo laetus Ulysses
Omine se firmat, Jovis alto et numine gaudet.
Jamque capit volucrem vicina e sede sagittam,
Coram aderat quae nuda; alias curvata tegebat
Nam pharetra haesuras mox diro in corpore Achivum. 470
Hanc parte extrema cepit, nervumque sonantem
Arte trahens pronus, recto per inania cursu
Intorsit; subito fugit pennata sagitta,
Transiit atque omnes penitus trajecta secures
Aere gravis, postquam primum est ingressa per orbem.
Atque heic Telemachum successu laetus amico
Alloquitur ductor: non hic te in sedibus hospes
Dedecorat frustra cessans; nec meta fefellit,
Brachia nec longo ceciderunt fracta labore.
Integrum stat robur adhuc, nec pubis Achivae 480
Vera reor, contra miserum quae jurgia jactat.
Nunc epulas properare juvat, dum fulgida caelo
Lux sinit; arguto dein praestat gaudia cantu
Certa sequi, citharaque: haec sunt solatia mensae,
Haec eadem dignis hilarant convivia ludis.
Dixit, et inverso connivens lumine gnato
Signa dedit. subito latus acri accingitur ense
Telemachus, longamque manu capit impiger hastam,
Et stetit adverso propior late aere coruscus.