§ 46 Scuta gentilitia jam in prima periodo conferebantur.

1 Usus per collationem insignium, seu, ut loqui amamus, per armales nobiles creandi tardius invaluit. 2 Quando tamen primam ille originem acceperit, necdum plene exploratum est; Bajtay in sua Arcana historia morem hanc Ferdinando I adscribit traditque tantam in hoc genere sub rege isto viguisse facilitatem ut nobilitas per armales pro 25 florenis pensione impetrari potuerit. 3 Alii hunc ignobilem absque omni terrae collatione nobilitandi usum a Sigismundo, rege una et imperatore e Germanico, ubi ille antea viguit, Imperio, Hungariae illatum arbitrantur, nullum tamen hactenus, 3304 quod sciam, pragmaticum pro alterutra e his sententiis argumentum prolatum viguerit, docet prolatum a Katona Hist. crit. tom. ** pag. **, ex Schönlebenii Rosa Ursina, Emerici ejus Filii de 1200. diploma, ubi dicitur: Idem piae memoriae pater noster... ipsi comiti Stephano arma, seu insignia sua regalia... dari et conferri facere pollicitus fuisset. 4 Verum insignia haec non in tesseram neo-collatae nobilitatis , sed pro majori tantum stirpis ornamento collata fuisse exinde conficitur quod e contextu diplomatis appareat impetratorem ejus comitem Stephanum jam antea inter optimates locum tenuisse; adeoque instrumento hoc id necdum conficitur quod usus per armales nobilitandi jam in prima periodo viguerit.